LIBER I GENEALOGICVS

ORIGINEM RES GESTAS SVCCESSIONEM REGVM LVSITANIAE EX

MONVMENTIS FIDELISSIMIS EX MONVMENTIS FIDELISSIMIS RECENSET.

/p.12/HENRICVS COMES PORTVGALLIAE

VIXIT ANNOS LXVII. OBIIT ANNO MCXII.

/p. 13/HENRICVS LVSITANIAE COMES REGVMQVE PARENS

Henricus Comes, Parens Regum Portugalliae. Eius originem descriptam curioso

Lectori damus: sed cuius filius ipse sit, ignorant plurimi; et non pauci, re minus

expensa, frustra nituntur satisfacere. Texeira a ueritate deuiat toto caelo, reliqui tota

terra. Ceterum, ut probabiliorem subiiciam genealogiam, quae reperitur apud auctorem

Anonymum, Monachum Benedictinum Monasterii Floriacensis ad Ligerim, qui fuit

contemporaneus Henrico Comiti de Portugal. Is se non intendere, ait, describere,

quotiens Alfonsus Rex signa conseruit strenue militaria cum Saraceno milite; non

uictorias, quas contra illum obtinuit: ipse etenim qui illum fugauerit, ipse qui

subiugauerit Toledum urbem excellentissimam, duxerat1 Constantiam Roberti

Burgundiorum Comitis filiam: ex qua suscepit filiam, quam dedit in uxorem Rex

Raimundo Vltrasaonensi Comiti. Habebat idem Rex aliam filiam, sed extra

matrimonium; et hanc dedit Henrico, Nepoti eiusdem Ducis Burgundiorum: hosque

opposuit Agarenis in confinibus ipsius Hispaniae, hoc est in Portugallia. Hinc inferes

notatu dignum, Constantiam, uxorem Alfonsi Castellae Regis, esse sororem patris

Henrici Portugallensium Comitis, atque Roberti Burgundiae Ducis filiam, Roberti Regis

Franciae neptem, proneptemque Hugonis Capeti. Haec ueritas, quae aliis

Historiographis omnino incognita, lucem praebet aliquibus difficultatibus, a me

exponendis cum agam de iure Catholici in Nauarram.

1 excellentissimam. Duxerat] excellentissimam, duxerat corr.

[GENEALOGIA DO CONDE D. HENRIQUE]

Haec est uerior Henrici Comitis genealogia. Hanc approbant solertissimi

Chronologi; ex quibus, non inferiore laude dignus, Petrus Pithoeus in Annalibus et

Historia Francorum a Roberto I Rege usque ad Philippum I; Theodorus Godefroyus de

Origine Regum Portugalliae; Iacobus Augustus Thuanus, Parlamenti Parisiensis Praeses,

in Historia sui temporis; Prudentius de Sandoual, Episcopus Pampelonensis,

Historiographus Regis Philippi III; Andreas du Chesne, Regis Galliae Geographus, in

Historia Burgundiae, et in Historia domus de Vergy; Antonius Vasconcellius Iesuita in

Anacephalaeosibus actuum Regum Lusitaniae; Sceuola, et Ludouicus de sancta Martha,

in Historia genealogica Regum Franciae: subscribuntque fere omnes Auctores

recentiores.

Obiit Henricus in ciuitate Astorga, et sepelitur in Ecclesia Bracarensi. Praefuit

Lusitanis annos 23. Obiit anno 1112, aetatis suae 67.

Sub quibus conditionibus Portugalliam susceperit, inferius aptiore loco

demonstrabo.

/p. 16/ AFONSVS PORTVGALLIAE REX I.

VIXIT ANNOS XCI. OBIIT ANNO MCLXXXV.

/p. 17/ AFONSVS I

LVSITANIAE REX I

AFONSVS Henriquez, hoc est Henrici filius, successit deuiuenti Patri anno

1112. Ducem uocatum fuisse annos XXVII, auctor est Texeira in suo Compendio de

Portugalliae ortu: ubi nihil probat; ego, ne quid remaneat minus firmum, confirmo ex

diplomate Innocentii III ubi ait: Ceterum, cum idem Pater tuus ad tempora felicis

memoriae Alexandri Papae praedecessoris nostri Ducis esset nomine appellatus, etc.

Hoc priuilegium citatur a Baronio ad annum 1179, Tomo XII, numerus 16, et a

Brandaon in Monarchia Lusitana lib. X cap. X. Vtrum ante Alexandrum Papam fuerit

Rex, non est necessarium expendere, cum sit omnibus notum, sed hoc de Ducis titulo

adnotasse sufficiat.

In campo Ouriquio, conserturus pugnam cum Ismario et aliis quatuor

Saracenorum Regibus, a tumultuante populo Rex acclamatur; et post confirmatur in

Comitiis Lamegensibus sine Legionensis Monarchae facultate: an ualide, Libro secundo

respondebo. Duxit Mafaldam (Castellani Mathildem nominant) Manriquii de Lara

filiam, Henrici Comitis de Lara, Principis de Molina, apud Castellanos commendatione

serenissimam: ex qua suscepit filios eo ordine quem exhibet stemma subsequens:

AFONSVS

Henriquez

Henricus, obiit infans. Ponitur a Vasconcellio, et omittitur a

Texeira.

Vrraca, uxor Ferdinandi Regis Legionis; sed a Pontifice summo

separatur.

Thareia, aliis Mathildis, nupsit Philippo I, qui fuit septimus

decimus Flandriae Comes, et filius Theodorici Comitis Flandriae,

et Sibyllae: unde Balduinus et Henricus, Constantinopolitani

Imperatores. Iacet haec Thareia in Monasterio Calaraeuallis.

SANCIVS I Portugallensium Rex, hoc loco ponitur a Vasconcellio,

sed a Texeira in primo.

Mafalda, uxor Raymundi Berengarii Barcinonae Comitis, ponitur a

Texeira.

Petrus Afonsus, filius naturalis, Magister militae Rhodiensis. Obiit

anno 1207 Scalabi. Sepelitur in templo S. Ioannis.

Thareia notha, nupsit Sancio Moñiz de Sousa.

In scuto Henrici Comitis Lusitaniae erat crux: hanc formauit Afonsus quinque

clypeis; in quorum singulis pinxit triginta argenteos, post quinque. Huius symboli

hieroglyphicam expositionem edissero in meo Hispano stemmate; et sic non est opus

repetere.

/p. 18/ SANCIVS PORTVGALLIAE REX II.

VIXIT ANNOS LV. OBIIT ANNO MCCXII.

/p. 19/ SANCIVS I

LVSITANIAE REX II

REGNAVIT annos XXVI et plurimas uictorias contra Mauros obtinuit;

septusque milite triumphante, Andaluziam lustrauit, et Hispalin usque peruenit. Nascitur

Conimbricae die XI Nouembris anno 1154. Duxit uxorem Dulcem (Aldonçam Lusitani

nominant) filiam Ramonis Berengarii, Comitis Barcinonensis, ex Petronilla legitima

coniuge, filia et herede Ramiri Regis Aragoniae: qui postea Monachus factus est, ut

antea fuerat. Eius genealogia haec est:

IISANCIVS I

Portugallensium Rex.

Thareia, uxor Alfonsi consobrini sui Regis Legionis.Haec Pontificis auctoritate separatur, et fit MonialisCistertiensis in Loruano; ubi sanctissime deuixit, etmarmore condita iacuit usque ad annum 1617 quoeius corpus, detecto tumulo incorruptum repertumfuit.

Mafalda, uxor Henrici I Castellae Regis: obconsanguinitatem iussu Pontificis a uiro seiungitur,et fit Monialis Cistertiensis in Coenobio Aroquensiprope Lamecam urbem. Obiit 2 Maii anno 1290miraculis clara. Eius corpus anno 1617 integrumetiam reperitur.

Sancia, Domina Alenquae. Fundauit Cellas, OrdinisCistertiensis Coenobium. Sepelitur Loruani, ineiusdem Ordinis Coenobio.

Blanca, sepelitur Conimbricae.

Berengela uirgo, sepelitur Loruani iuxta Patrem.

III

AFONSO II Lusitanorum Rex.

Ferrandus duxit Ionnam, Balduini IX ComitisFlandriae et Constantinopolitani Imperatoris filiam:qui ratione uxoris accepit Flandriae Comitatum.

Bella gerens contra Philippum II Galliae Regemcapitur; et Parisiis in arce Lupara uitam cum mortecommutauit.

Petrus Comes Vrgelensis, Balearium Insularum Rex.

Henricus, obiit natiuitatis die. Texeira.

Ilegitimi:

Vrraca, moritur infans.

Martinus Sanchez de Portugal, duxit Eulaliam Perez, Comitis Petri de Lancastro filiam.

Tareia Sanchez de Portugal, Afonso Tellez nupsit.

Aegidius Sanchez de Portugal, infans obit.

Rodericus Sanchez dePortugal, moritur infans.

Constantia Sanchez, Monialis.

In gratiam Astronomorum haec subiungo. Anno 1199 (ait Vasconcellius in huius

Regis Vita num.10) prodigiosa quaepiam solis defectio contigit, qua, post hominum

memoriam, fere nullam uidit ac sustinuit orbis horribiliorem; hunc uero tam insolitum

mundi laborem multiplex ac horrenda hominum calamitas consecuta est.

Sed Texeira ibidem fol. 8b Anno 1199, ait, multa signa et prodigia apparuere,

ciuitatum ac oppidorum multorum casus praeuia. Lunae eclipsis diem totum unum

hominum oculis caliginem tenebrasque offudit. Cur diem totum? An aptius totam

noctem? Sed neque hoc possibile. Examinent, quibus uacet, Astronomi.

/p. 20/ AFONSVS PORTVGALLIAE REX III.

VIXIT ANNOS XXXXVIII. OBIIT ANNO MCCXXXIII.

/p. 21/ AFONSVS II

LVSITANIAE REX III.

NASCITVR Conimbricae VIII Kalendas Maii, anno a partu Virginis 1185. Ob

obesos artus Pinguis cognominatus. Plurima strenue gessit contra tyrannidem

Saracenorum: quorum adhuc exstant in Grapheothecis Regiis monumenta illustrissima.

Duxit Vrracam, Alfonsi IX Castellae Regis et Leonorae filiae Henrici Regis Angliae

filiam. Eius stemma tale est:

III.AFONSVS II Lusitaniae Rex uxorem habuit Vrracam, Alfonsi VIII Castellae Regis et Eleonorae Anglicae filiam.

IIII. SANCIVS II Portugalliae Rex, natus 1207 obiit caelebs annodomini 1246.

V. AFONSVS III Lusitanorum etiam Rex, expulso fratre, habenasobtinuit Portugalliae.

Ferrandus, uulgo, O Infante de Serpa, duxit in Castella D. SanciamFernandez, Fernandi de Lara filiam. Meminit huius Infantis de SerpaBzouius anno 1239 eique Gregorius IX concedit Indulgentias, quasolim transeuntibus ad Terram sanctam. Duarte Nuñez asserit, huncInfantem iacere in Alcobacia; sed fallitur, demonstrante Brandaon inMonarchia Lusitana, Part. IV, libro III capitulum XX, nam illeFerrandus, qui inibi sepelitur, est filius Afonsi III.

Vicentius, obiit Infans. Sepelitur in Alcobaciae Monasterio. Multidubitant, utrum non sit Afonsi III filius.

Lianora, nupsit Regi Daniae. D. Rodrigus libro VII, capitulum V, asserit esse mortuam sine prole; sed fallitur, ut posteademonstrabo.

N. Rex, duxit D.Lianoram filiam Infantis de Serpa, teste Duarte Nuñez inVita Afonsi II, fol. 70.

Maria, nupsit N. Domino de Frisse, Primati Daniae.

Anna, nupsit Principi de Lobkowitz; a qua Principes, Duces, Comites atque Barones Lobkowitzii, huiusque Libri Auctor, ex linea materna.

Ioannes Afonsez, iacet Alcobaciae ad portam Capituli sub hocEpitaphio: Aera 1272, 7 Idus Octobris Ioannes Afonsi filius inclytaerecordationis Donni Afonsi, tertii Regis Portugalliae. R. in pace.Amen.

Illegitimi:

Afonsus Martins Chichorro. Ita Texeira.

Fernandus, teste Vasconcellio, obiit caelebs;iacetque Alcobaciae.

Est Regale Coenobium de Spina Ordinis Cistertiensis, dissidens a Vallisoleto

leucis sex, et tribus a Rioseco, religione et sanctitate uenerabile. Ecclesiae atque

Capitulo interiacet sacellum optime fornicatum, duplici sese ostio Claustro pandens,

unico Ecclesiae, hic duo sepulchra ex marmore optimo, ad ulnae altitudinem a

pauimento elata; in quorum dextero epitaphium:

LIANORA AFONSI III LVSIT[ANIAE]. R[EGIS]. FILIA.

IANI DACIAE R[EGIS] CONIVX CHRISTERNI

R[EGIS] MATER. M. P.

In sinistro, charactere minus diruto inscriptio:

HIC IOANNA LIANORAE REGINAE

CONSAGVINEA. R[EQVIESCAT] IN P[ACE].

Hinc constat, Lianoram habuisse filium cognomento Christernum, Regem

Daniae, aut alterius regionis Septemtrionalis constat etiam falli Archiepiscopum D.

Rodrigum, cum libri VII, capite V, ait, Habuit etiam, puta Afonsus II, filiam Lianoram,

quae nupsit Regi Daciae; et ibi fuit mortua sine prole. Constat bifariam falli: tum quia

Lianora non obiit in Daciae, sed in Castella; tum etiam quia habuit prolem.

In Indice antiquo Monasterii, ubi sunt fere omnium instrumentorum transsumpta,

reperies in limine descriptionem antiqui aedificii, et fol. 5, haec uerba: In Claustro

Lectionis sepeliebatur Lianora Regis Afonsi filia: haec nupserat Iano Daniae Regi, et

habuerat filium Regem Christernum, neptem Mariam uxorem Domini de Frisse

Primores Daciae, matrem Annae, quae nupsit Principi Lobkowitz; a qua haec familia.

DD. Albuquerquii Claustrum nouum aedificarunt; et in sacello apud Capitulum ossa

Lianorae et Ioannae consaguinearum moesti posuerunt.

Antiquum illud Claustrum iam est dirutum; et praedecessorum nostrorum

reliquiae uenerabiles quiescunt sub Ioue: lapides alio transtulit auaritia; et incultae

frondes, quas sponte terra illa parturit, sepulchra ornarent, ni /p. 23/ armentis

pecoribusque concederentur. Lugeo, qui refero; corrigant qui faciunt: sancta etenim non

debent tractari nisi sancte.

Circa annum 1621 praeerat illi Coenobio Reuerendus admodum Pater D.

Laurentius de Cueto, Beatae Mariae de Vela Frater, uir summae sanctitatis atque

exemplaris uitae. Hic erat in ea sententia, ut crederet, hanc Lianoram esse eamdem cum

illa, cuius corpus quiescit in latere altaris summi sub figura marmorea premente

Emblema illustre his characteribus,

EXPECTATISSIMA

LIANORA, ETC

Ideo hos tumulos ex locis designatis extraxit: et ex uno fecit altare sacelli, quod in

eodem Claustro opponitur Ecclesiae portae; ex altero, altare alterius sacelli, quod est in

Claustri latere, quod opponitur Capitulo: in hoc tamen prudens, quod iusserit

inscriptiones seruari; exstantque hodie in ipsismet lapidibus, quamuis hi facti sint exules

a propriis locis.

Collige ex his (sed alia non omittas) post Regis Daciae mortem, Lianoram ad

Hispaniam remeasse; nec miror: Regina uidua summis se exposuisset laboribus, imo et

periculis, si non confugisset in patriam. Testor Serenissimam Reginam Galliae Mariam

Mediceam: quae, licet Regis Vxor, Regis Iusti atque duarum Reginarum Mater, impie

tractata ab inuidia, confugit in Belgium; ubi hospes recipitur a Monarcha Catholico,

eoque clementissimo.

Sed cur ad Castellam Lianora? An non praestitisset Lusitania? Forte aut Patris

seueritas, aut Fratris parcitas, coegerunt uiduam confugere ad Regem Castellanum.

Monarchae enim Catholici iam a multis saeculis benignissimi sunt hospites Reginis

peregrinis.

/p. 24/ SANCIVS PORTVGALLIAE REX IIII.

VIXIT ANNOS XXXVIIII. OBIIT ANNO MCCXXXXVI.

/p. 25/ SANCIVS II

LVSITANIAE REX IV

AFONSI II filius fuit a uestibus longioribus Capello nominatus. Regnauit annos

XXVI et duobus ultimis a Regno deponitur. Notat id Ioannes Vesaeus Part. I, cap. XIX,

Antonius Brandaon in Monarchiae Lusit. Part. IV, a cap. XXV, Vasconcellius, Marizius,

et alii. Iussu Summi Pontificis depositum fuisse, asserit Texeira in Compendio de ortu

Portug., fol. 10. Erat (si uulgo credimus) Sancii ignauia et negligentia maxima,

regiminique communi pessima; ideo licuit populo, non alii, illum deponere, non tamen

nisi in Comitiis coniuncto. Ingreditur Sancii frater in Portugalliam; a Sancio non

admittitur. Legitur in Castella miles a Fernando Monarcha: ingreditur is in Lusitaniam

contra Afonsum III, Sancii fratrem; sed, re infecta, remeat in Castellam.

Inquiris, utrum bellum Sancii Lusitaniae, et Ferdinandi Castellae Regum contra

Afonsum Tertium fuerit iustum: uidebatur aliquibus quod non. Rationem notat

Brandaon in Monarc. Lusit., lib. XIIII, cap. XXVIII, Part. IV, uidelicet Summum

Pontificem procedere ex subreptitiis ac commentitiis titulis, natis ex informatione falsa,

atque prorsus iniqua, ideoque sine culpa Pontificis, esse illam depositionem inualidam;

quia Sancio imponebantur crimina quae non commiserat.

Ceterum, bellum hoc Castellani fuit iustum, quia nondum erat Sancius a

Comitiis Portugalliae depositus; quia, ut bene edisserit Vasconcellius num. 7, uix ullus

fuit illustri loco natus, qui Afonsi Comitis partes susciperet: idcirco Sancius tenebatur

Tyranno ingredienti resistere; nec licite subesse poterat (erat etenim persona publica, et

nondum exspes successionis) et perinde Ferdinandus Castellae Rex iuste poterat

suppetias ferre Regi Sancio, iuste se defendenti contra Afonsum iniuste militantem.

Duxit Sancius Menziam filiam Lupi Dias de Haro, Cantabriae Domini: ex qua

nullos habuit filios.

/p. 26/ AFONSVS PORTVGALLIAE REX V.

VIXIT ANNOS LXVIIII. OBIIT ANNO MCCLXXVIIII.

/p. 27/ AFONSVS III

LVSITANIAE REX V.

NASCITVR Conimbricae die quinta Maii 1210 et trigesimo septimo aetatis,

nempe anno Domini 1247 coronam aggreditur felix et triumphans, licet sine iuris titulo

uel apparenti. Gubernat, adhuc Sancio superstite, duobus annis. Tyrannis maxima,

tolerata tamen a pluribus; quia Afonsus, quamuis tyrannice praepositus, fuerat legitimus

Regni heres, futurus post Sancii obitum legitimus Lusitanorum Rex. Duxit Mathildem

Bononiae Comitissam; et, ea adhuc superstite, Beatricem Alfonsi X Castellae Regis

filiam. Hoc matrimonium uere fuit illegitimum; et in causa, ut toto duodecim annorum

curriculo a Pontificibus maximis excommunicaretur. Mortua Mathilde, Clemens IV

Regem excommunicationis soluit uinculo, ac coniugium confirmat. Ex Beatrice habuit

Afonsus sobolem sequentem:

AFONSVS III LusitanorumRex

Afonsus, Dominus de Portalegre, duxitViolantem, Ferdinandi III Regis Castellaeex Emanuele filio neptem.

Ferrandus obiit infans; et sepelitur inAlcobacia.

DIONYSIVS I natus anno Domini 1271septimo Idus Octobris, duxit Isabellam,filiam Petri Aragoniae Regis.

Blanca, prius in Loruano, Ordinis Cistertiensis, deinceps Burgensis Monasterii, quod dicitur las Huelgas, Abbatissa. Ibidem sepulta.

Constantia, obiit infans: moritur Hispali, etsepelitur in Alcobacia.

Ex pellicibus habuit illegitimos filios; Aegidium, de quo uix aliqua reperi notatu

digna.

Ferrandum Afonsum de Portugal, Equitem Templi. Iacet in S. Dominici Ecclesia

Santarenensi, in sacello SS. Cosmae et Damiani.

Afonsum, cui nupsit D. Maria de Ribeira.

Martinum: huic mater fuit Afra. Ex eo proueniunt Comites de Sosa.

Leonoram: nupsit haec Comiti, qui apud Vasconcellium dicitur Garcia de Sousa,

et apud Texeiram Gundissaluus.

Afonsus Rex stemma Lusitanicum zona purpurea circumcinxit; et in ea septem

castella aurea collocauit. Moritur Vlyssipone anno Virgineo partu 1279. Fuit duobus

annis instrusus, et XXI uerus Rex. Ergo habenas Regni obtinuit tribus et viginti annis.

Si quis uelit Afonsi III contra Sancium II partes tueri, asserat, Afonsum fuisse

legitimum Afonsi II heredem; quia Sancius erat filius Afonsi nondum Regis, et ideo in

opinione probabili exheres. Vide ea quae dicemus inferius Libro V, Disp. IV, a numero

95 ad 97. Ergo autem hic, et ibi, Sancium uere Regem admitto.

QVAESTIO INCIDENS

Vtrum Afonsus III ex Mathilde Bononiae Comitissa

habuerit successionem

Huius difficultatis resolutio maxime necessaria est: ex ea enim pendet decisio

litis, creandae a Christianissima Regina in Libro ultimo. Texeira cognoscit filios tres,

Ferrandum Petrum, Robertum, et Constantiam. Verba Texeirae sunt:

Suscepti sunt (puta ex Mathilde) filii,a Ferrandus (et secundum aliosb Petrus) qui

quidem in pueritia in Vlysipponensi ciuitate obiit, atque in Conuentu sancti Dominici,

Ordinis Praedicatorum, sepultus est.

Robertus qui cum Mathilde matre apud Gallos mansit, et in Comitatu successit:

a quo Serenissima et Christianissima Regina Catharina de Medicis, Henrici II

Francorum Regis Vxor, et Henrici III Francorum et Poloniae Regis Mater, genus et

originem duxit.

Constantia quae in cunis obiit.

Chronologus antiquus Lusitaniae apud Antonnium Brandaonem in Monarchiae

Lusitaniae Part. IV, libro XV, capite XXII, asserit, esse constantem traditionem,

habuisse Afonsum Filios ex Regina Comitissa Mathilde.

Ferrandus Lopez affirmat, famam esse, quod quando Bononiae Comitissa uenit

in Lusitaniam, conducebat filium, quem ex Rege susceperat; addit, hunc fuisse

dilectissimum Afonso Regi, non solum qua filium, sed potius qua strenuum militem.

Duxit hic N. Mathildis filius, filiam D. Petri Castellae Infantis pulcherrimam

adolescentem. Ceterum de hoc anonymo Infante non est quod prolixius agamus, cum

confusa notitia non exposuerit, utrum reliquerit posteritatem.

Aliqui existimant, Afonsum Dionysium, quem inter nothos numerauimus, fuisse

Mathildis filium: porro si fuisset, exstaret ipsius in Autographis multa notitia; atque ideo

subscribo Antonio Brandaoni, loco citato asserenti, hunc esse ex ultimis Afonsi filiis,

illum scilicet, quem nutriuit Martinus Pires Regius Sacerdos, ut et ipse Rex exposuit in

clausula sui testamenti. Superfuit hic infans puellus post Patris obitum: quem Rex

Dionysius ad dignitates maximas promouit; et tandem sanctae Isabellae Vxoris suae

oeconomum summum constituit, et honoribus magnis donauit.

RESOLVTIO

Nihilosecius, ut Catholice loquar, assero, Reginam Comitissam nullum habuisse

filium.

Haec conclusio, sicut et contraria, uidebatur Antonio Brandaoni probabilis; quia

neutra antiquis Autographis demonstrabatur: atqui iam negatiua pars, quam tueor,

scripturis authenticis clare conuincitur; ergo iam, in sententia eiusdem Brandaonis

opinio asserens non est probabilis.

RATIO PRIMA

Probo primo, Mathildem non habuisse liberos, ex ipsius testamento: in eo ipsa

legat marito suo Afonso uiginti mille libras, et totum ius quod habebat ad summam

aliarum quatuor millium, quam sibi debebant Flandriae Comites. In hoc testamento

meminit Ionannae, quam susceperat ex primo Marito Philippo, filio Philippi Regis

Franciae, et Gaucheri de Chastillon, Domini de Monjoy, cui nupserat ipsamet Ioanna;

non tamen meminit aliorum; ergo non habebat alios filios. Patet; quia alias etiam

ipsorum meminisset. Hoc testamentum conditur anno 1241 et refertur ab Eduardo

Nuñez I Part. Chron. Portug. ubi efficaciter confutat opinionem oppositam. Exstat hoc

testamentum in turre de Tombo, teste Antonio Brandaone supra loco citato.

Ad hanc rationem respondent aliqui, ex eo esse inefficacem, quod post annum

1241 in quo testamentum hoc conditur, conuixerint Afonsus et Mathildis adhuc per

annos quatuor; ergo potuisset tunc suscepisse filios quae necdum habuerat.

Sed haec responsio non satisfacit; quia, mutatis heredibus, debent mutari

testamenta: atqui hoc perennauit, ac executioni mandatum fuit; ergo heredes non fuerunt

mutati: ergo non habuit alios filios qui succederent hereditario.

RATIO SECVNDA

Probatur secundo eadem ueritas ex Epistola quam scripserunt Primores atque

Praelati Lusitaniae Vrbano IV qua postulant, non ut legitimentur Beatricis filii; (sciebant

enim huiuscemodi Heröes non sufficere Pontificum legitimationem ad hoc, ut nothi

Lusitanico donentur sceptro) sed ut Afonsum Regem excommunicatione lata absoluat,

et Matrimonium Regis et Beatricis confirmet, dispensando in impedimentis, si qua post

Mathildis obitum perseuerassent. Impetrant posse simul conuiuere, utque eorum filii

possint succedere, ac esse heredes Coronae Lusitanicae; ergo hinc colligitur, Afonsum

non habuisse filios ex Mathilde: non enim de legitimando successore curaret

Portugallensis populus, si Regni habuisset legitimos et ueros successores.

RATIO TERTIA

Nulla actio, quamuis insolentissima, sine colore uspiam fuit facta. Repudiabitur

ergo Mathildis sine iure, an etiam sine titulo? nullatenus; quo ergo? titulo sterilitatis.

Hunc ab aliquibus notari uideo. Ergo si Mathildis, qua sterilis, ab Afonso contemnitur,

cur creditur habuisse filios? Hic titulus potius ex traditione quam ex Historiis liquet,

atque ideo non apud uniuersos eiusdem efficaciae.

RATIO QVARTA

Deuiuenti Afonso successit Rex Dionysius anno 1279 sine contradictione: nec

aliquis in foro Martis aut conscientiae aliquam protestationem fecit; ergo non erant ex

Mathilde filii. Patet consequentia: quia hi ius suum omnimode potuissent defendere, ac

debuissent ad Regnum adspirare.

Nec sufficit dicere cum Brandaone, illos reuera adspirasse, sed scriptorum

negligentia hoc non fuisse adnotatum. Non, inquam, sufficit; quia nihil debemus

asserere quod non sit probabile, et aliquibus ex caussis constet: et in re historica leuis

asseritur, quicumque sine antiqui auctoris testimonio facinora antiquorum asserit.

Ad illud quod de foro conscientiae dicebamus, respondet Brandaon supra: Nem

ha para que recorrer a materias de conscientia, que ja sabemos del Rey Dom Afonso o

Terceiro, e de seu sogro Dom Alfonso o Sabio, não serem os mais escrupulosos que

ouve no mundo. Hoc est: Nec iuuat recurrere ad conscientiae materias; scimus etenim

Regem Afonsum III et ipsius Socerum Alfonsum Sapientem, non fuisse totius mundi

scrupulosissimos. Bene. Constat etenim ex illo secundario matrimonio, cuius rei sunt et

Alfonsus Sapiens, qui Beatricem dedit, et Afonsus Tertius, qui recepit.

Vere contra hos non prodesset proponere puncta conscientiae; sed addo,

Dionysium bene moratum fuisse, ac coniugem sanctissimae Isabellae. Quomodo hic

pius Rex cum sancta sua Coniuge retinuisset Regnum alienum? cur non Mathildis filii

appeterent conditionem regnandi?

Porro Afonsus Rex faciem habuit magnifice liberalem, et caesios oculos:

tantaeque fuit proceritatis, ut admirationi cadauer eius fuerit spectantibus, cum Rex

Sebastianus tumulum defuncti recludi iussit. Corporis uero magnitudinem animi

celsitudo superabat; fuit enim liberalissimus, ut testantur castellorum et oppidorum ad

Regiam hereditatem spectantium schedae, quae in publici Chartophylacii turre

asseruantur: in Regni administratione singularis eius eluxit prudentia; adeo ut nihil in eo

desiderari possit, si sinceram alias religionem ingrati erga Mathildem animi nota haud

uiolasset.

QVAESTIO ALTERA

Vtrum, si Afonsus III ex hypothesi habuit ex Mathilde

liberos, Regina Christianissima originem traxerit

aut ab ipso Afonso aut alio Lusitanorum Regis?

Probaui, Mathildem ex Afonso nullos habuisse filios. Sed esto, receperit; quid

inde? illorum posteri ad coronam adspirent, non tamen Serenissima Regina Galliae,

quae non descendit ab Afonso, nec ab ista Mathilde, ut sequens docebit genealogia.

[GENEALOGIA DOS CONDES DE BOLONHA]

Haec est uera Bononiensium Comitum genealogia. Non uacat per singulas

generationes demonstrare, quoniam rata res est, et satis euidens. Ceterum ne uidear

supponere quae debuissem probare, Lectorem candidum certiorem facio, me consulto

huius genealogiae confirmationi supersedere; dabit etenim demonstratam quantocyus

Reuerendus admodum Dominus Christophorus Butkens, Monasterii S. Saluatoris

Ordinis Cistertiensis Antuerpiae Antistes meritissimus. Pollet is ingenio felicissimo, est

perpetuus in litteris, sedulus inuestigator antiquitatis uenerabilis. Huic Athenae debent

posteri librum, cui titulus, Laurea Brabantiae: in quo ex Autographis et diplomatibus

accurate huius genealogiae singulas successiones probat.

Probabo nihilominus illa unice, sine quibus claudicaret haec quaestio. Mathildis,

Vxor Afonsi Lusitanorum Regis, fuit Bononiae Comitissa. Obiit anno 1254. Si reliquit

filios, ergo et heredes. Quomodo ergo anno 1258 erat Bononiae Comitissa Maria

quondam Imperatrix, et Ottonis IV Caesaris Vxor, et ipsius Mathildis agnata?

Respondet aliquis, Mariam audiuisse Bononiae Comitissam, non fuisse, atque

ideo Comitatus habuisse titulum, non rem; quia consuetudo Germanorum est, ut omnes

minores filii habeant eumdem cum primogenio titulum, et primogenitus hereditatem.

Sed haec responsio non sufficit controuersiae explicandae: demonstrabo etenim,

dicto anno 1258 habuisse Mariam non solum titulum, sed uere possessionem.

Donatio inter uiuos non est contenta transferendae rei titulo, sed postulat

legitimam rei possessionem: atqui Maria, olim Imperatrix, donauit Henrico III

Lotharingiae et Brabantiae Duci, Bononiae Comitatum; ergo non solum habebat titulum,

sed possessionem. Inquiris unde constet hanc donationem fuisse factam? Dabo tenorem

formalissimum.

Maria, quondam Romanorum Imperatrix, uniuersis praesentes litteras

inspecturis salutem in omnium Saluatore. Vniuersitatem uestram scire uolumus, quod

Nos illustri Principi Karissimo Fratrueli nostro, Domino Henrico Duci Lotharingiae et

Brabantiae, quidquid iuris habebamus, uel habere poteramus in Comitatu et Statu

Bolonio, cum omnibus pertinentiis suis, per successionem hereditariam ex morte

Dominae Mathildis, olim Comitissae dicti loci, filiae *materterae nostra, libere et

absolute contulimus, nihil iuris nobis in eisdem bonis reseruando, uel in posterum

reclamando, etc. Datum et actum apud Attrebatum Mense Febr. Feria quinta post

Octauas Purificationis B. Virginis, anno Domini 1258.

Vides ergo clarissime, Mathildem, cum deuiueret, non reliquisse liberos; quia

alias per successionem hereditariam exmorte D. Mathildis non esset Maria Comitissa

Bononiae. Haec donatio effectum no habuit: erat enim contra Aleidis ius, quae debebat

succedere Mariae, et de facto successit anno Domini 1260. Nupserat primo Aleis Mariae

Soror Willelmo Aluerniae Comiti, et postea Ernouldo Domino de Wesemale, ut constat

ex instrumentis publicis, quae hodie Viluordii conseruantur.

Aleidi autem successit filius ipsius Robertus, Bononiae ac Aluerniae Comes. Ex

hoc Roberto originem trahunt omnes Bononiae Comites. Hic est ille Robertus, a quo

descendit Regina Christianissima. Ex praeexaminatis licet inferre duo.

Primum; Mathildem non habuisse liberos. Ratio est; quia post huius obitum

ortae sunt difficultates summae circa successionem in utroque Comitatu: et si ipsa

habuisset filium, nulli esset locus difficultati. Comitatus de Dammartin adiudicatus est

Matthaeo, Domino de Trie; cuius Mater Aleis fuerat soror Rainaldi Comitis de

Dammartin, patris Mathildis. Comitatus Bononiae cessit Mariae, olim Imperatrici, filiae

Mathildis sororis Idae; quae Ida fuerat Mater Mathildis Reginae Portugalliae, et

Comitissae Bononiensis.

Alterum; hunc Robertum, ex quo prouenit Regina Christianissima, fuisse non

Mathildis, sed Aleis filium; ac perinde, Galliae Reginam non procedere a Lusitaniae

Regibus; et tandem, non habere ius ad Coronam, etiamsi Mathildis habuerit, quam nego,

successionem.

NOTA

Portugalliae Regnum ad Christianissimam Reginam Comitissam Catharinam non

pertinere ostendi, et Libro V a pagina 303 ad 388 uberius demonstrabo: colligitur tamen

ex dictis, Bononiensem Comitatum non ad Henricum IV Galliae Regum, sed ad

Serenissimam Isabellam Claram Eugeniam pertinuisse; atque nunc non solum ex

ueritate iuris, sed etiam ex ipsius Cassani principiis, non ad Ludouicum XIII sed ad

Philippum IV Catholicum Regum pertinere.

Ex Roberto Bononiae Comite ad Catharinam Reginam Galliae, nec non

Bononiae Comitissam, est continua successio: in cuius descriptione Hispani, Galli et

omnes Auctores conuenimus. Genealogiam expendo pagina 377 sed iuuat resumere

personas aliquot. Considera subiectum stemma.

ROBERTVS

Bononiae Comes,

filius non Mathildis

Reginae Portugalliae

ut somniant Galli

Auctores; sed Aleidis,

ut ostendi pagina 33.

A quo post multas

generationes

prouenit:

CATHARINA de

Medicis, Galliae

Regina et Comitissa

Bononiensis. Nupsit

Henrico II

Christianissimo

Regi. Obiit ipsa 5

Ianuarii 1589.

Franciscus II Franciae Rex. Non fuit

Bononiae Comes, quia obiit anno 1560

superstite adhuc Matre.

Carolus IX, Galliae Rex. Non fuit Bononiae

Comes ob eamdem caussam; obiit enim anno

1574.

Henricus III Franciae et Poloniae Rex: et ab

anni 1589 quinta die Ianuarii in qua Mater

obiit, Comes etiam Bononiae. Denascitur

eodem anno, die secunda Augusti.

Franciscus de Francia, Andegauensis et

Alençonius Dux. Moritur ante Matrem anno

1584.

ISABELLA, Philippi

II uxor, Hispaniarum

Regina. Obiit anno

1568.

ISABELLA CLARA

EVGENIA,

Archiducis Alberti

Vxor, ex principiis

quae Cassanus et

reliqui Galli Auctores

assumunt, uera

Bononiae Comitissa.

Claudia, Lotharingiae Ducissa. Moritur anno

1575.

Margareta Regina, Vxor Henrici IV. Deuixit

anno 1615.

Catharina de Medicis erat Bononiae Comitissa, idcirco Comitatus non pertinuir ad

Franciscum et Carolum Galliarum Reges, qui obierunt ante Matrem. Henricus III

Poloniae Rex successit Fratri Carolo in Regno anno 1574 et sub initium anni 1589 Matri

suae in Comitatu. Henricus III post aliquot menses denascitur; declaratur Henricus IV

Galliae Rex. Hic Regni habenas suscipit, et iniuste Bononiensem Comitatum retinet, qui

ad Isabellam Alberti Vxorem spectabat. Vel dicito, Quomodo Comitatus ille transiuit ad

Henricum IV? Is non erat ex Catharina de Medicis Regina Comitissa oriundus: ergo

nullo titulo uel apparenti potuit Bononiam retinere. Haec igitur Catharinae Medicaeae

proximitori cognato debebatur. Catharinae Reginae Comitissae succederet in Bononia

Isabella Hispaniarum Regina, si superuiueret. Superuiuebat politice beneficio

Repraesentationis; quoniam superuiuebat in Isabella Clara Eugenia ipsius Filia. Ergo ad

Isabellam Belgii Archiducem, et non ad Henricum IV debet Bononia pertinere.

Repraesentationis beneficium Cassanus et alii Galli sine ulla limitatione admittunt: ergo,

si sincere agere uoluerint, debebunt mihi subscribere, aut illa reuocare, quae diebus

singulis effutiunt contra Regis Catholici iustissimam auctoritatem.

Bononia Artesiae est feudum: cumque Isabella obierit sine filiis, aperitur

Bononia Artesiae Comiti, nempe Philippo IV. Praeterea: Feudatarius, deficientibus filiis,

et confirmante feudi Domino, postest feudum legare; atqui Isabella id legauit Philippo

IV testamentum confirmat ipsemet Philippus feudi Dominus; nullus est heres qui

reclamet: ergo Philippus Catholicus Hispaniae Rex, qua Artesiae Comes, est Comes

Bononiensis.

Nec iuuat dicere, Ludouicum XI Bononiam usurpasse, et Comitatum de

Lauragais dedisse; quia haec commutatio non potuit fieri sine licentia Artesiensis

Comitis.

Nec est contra ius Regis Catholici Catharinae Medicaeae testamentum; nam ab

ipsismet Gallis Iudicibus declaratum est iniustum ad petitionem Margaretae, testibus

Scheuola et Ludouico de S. Martha, libro 10, capite 8, pag. 664.

Ergo ex dictis constat, Philippum Hispaniarum Monarcham esse Bononiae nec

non Aluerniae Comitem; quod Deo auspice alibi uberius demonstrabo.

DIONYSIVS PORTVGALLIAE REX VI.

VIXIT ANNOS LXIIII. OBIIT ANNO MCCCXXV.

DIONYSIVS I

LVSITANIAE REX VI

FVIT cognomento Fabricator, nobilis ob egregia aedificia quae erigi curauit in

Portugalliae Regno. Natus anno Domini 1271 anno aetatis suae undeuigesimo Patri in

Regno succedit; regnauitque annos 46. Duxit Vxorem Isabellam, Petri II Aragoniae

Regis ex Constantia, Manfredi Siciliae et Napolis Regis filia, filiam. Fuerat autem

Manfredus filius Imperatoris Friderici. Genealogiam eius paucis dabo.

VI. DIONYSIVS I Lusitaniae Rex, Vxor

Isabella Aragonia. Nata anno 1271, obiit 4

Nonas Iulii anno 1336. Ex ea genuit:

VII. AFONSVM IV in Regno

Portugallensi successorem.

Constantiam, quae Ferdinando IV Regi

Castellae nupsit.

Habuit ex damnato thoro Afonsum Sanchez, Dominum de Albuquerque, qui in Patris

domo Oeconomus maximus fuit.

Petrum Barcelli Comitem: cui nupsit Blanca Petrianez, Domini de Portalegre

filia. Hic edidit librum de Familiis Regni Lusitanici. Sepelitur in Monasterio S. Ioannis

de Tarauca, Cistertiensis Ordinis.

Ioannem Afonsum de Portugal,

Ferrandum Sanchez de Portugal,

Mariam de la Zerda,

Mariam alteram, Monialem Ordinis Cistertiensis in Monasterio S. Dionysii

(uulgo de Odiuellas) quod Dionysius Rex erexerat a fundamentis.

Obiit in Santarensi ciuitate VII die Ianuarii anno 1325. Sepelitur in Monasterio

de Odiuellas.

SANCTA ISABELLA LVSITANIAE REGINA.

VIXIT ANNOS LXV. OBIIT ANNO MCCCXXXVI.

SANCTA ISABELLA

LVSITANIAE REGINA

ECCE adest Isabella, quam Deus donauit specioso corpore, sed animo

pulchriore. Nascitur anno Domini 1271 undique septa *integumento membranarum (si

audias Astrologos atque Genethliacos) felicia fata praedicenti. Vestita nascitur, ne

acquiesceret mundo diuites induuias offerenti. Parens prouida, pyxide argentea inclusas

Filiae exuuias in thesauro constituit. Aquis lustralibus diuinitus abluta, exuit originalem

maculam, induit transnaturales perfectiones et habitus, ad praxim, cum per tempus

liceret, nobilius reductura. Donatur Isabellae nomine, nec sine caussa: recenter etenim

ad meliorem translata fuerat uitam Isabella altera, nempe paternae Auiae Violantiae

soror: haec uitae puritate floruerat, castitatis uotum superstitis mariti assensu emiserat,

sanctissime obierat, tot miraculis clara, ut Sanctarum numero a Gregorio IX

adscriberetur. Superfuit Isabella, heres auiti nominis et sanctitatis.

Mulierem hanc fortem quis inuenerit? quaesierunt auide plurimi in Europa

Principes, frequentauerunt Petri Aragoniorum Regis curiam Oratores Regum Britanniae,

Neapolis aliorumque. Mortuo tandem in Lusitania Afonso III sufficitur in Regno

Dionysius; cui multis negata despondetur: ab hoc diuino auspicio reperitur, quae ab aliis

frustra quaerebatur. In Lusitaniam deducitur, et nuptiae Trancosii celebrantur anno

millesimo ducentesimo octuagesimo secundo, mense Augusto.

Ne tempus ipsi deficeret, ipsa non deficiebat tempori. Intempestiua Aurorae,

quae somno grauida aliis mulieribus blanditur, erat hora huic Viragini surgendi e strato,

et preces legendi Matutinas: deuote sedula subiungebat Laudes et Primam. Aderant

Sacerdotes mysteria diuinissima celebraturi. Vna aut altera flexis genibus audita Missa,

lectis reliquis Horis, ad cubiculum reuerbatur; quam expectabant pedisequae, eamdem

more regio ornaturae. Erant ei oneri gemmae, et lapilli, et auri emblemata, quibus aliae

alere consuerunt uanitatem. Sane si per statum liceret, procederet ipsa μονοπέπλη, unica

et simplici ueste induta.

Cur non memoriae modo subueniret, cuius exemplum saepe subuenit fragili

uoluntati? Cur non mens dotes has, inque ipsis sanctissimae Isabellae Dionysii uxoris

characterem concipiens, ducta identitate uitae et nominis alterius Isabellae Belgarum

Principis recordaretur? Philippi sapientissimi filiam, Caroli Imperatoris neptem, Alberti

Archiducis uxorem, pauperum matrem, fautricem litteratum, in subditorum cordibus

olim habitantem, huic haud dissimilem laudo. Illustratur eadem, genealogia trium

Isabellarum; quarum quaelibet sufficeret patriae et sanguini nobilitandis. Praecurrit

Isabella Violantiae soror: de qua iam supra. Eam subsequitur Aragonica Isabella, non

coaeua tempore, sed tamen sanctitate. Succedit Austriaca, aetate inferior, morum

integritate aequalis. In Austriaca Pannonicam et Aragonicam renatas uideris Isabellas.

Tanta in singulis morum similitudo, conuersatio tam aequa, ut si Pythagorae somnia de

animorum palingenesia forent admittenda, diceres Samiae doctrinae cultor, eamdem

animam ab alterutra in aliam transmeasse. Ceterum, qui studio doctior, atque fide

eruditior, nuspiam subscribas Pythagoricis: sed admireris in tribus his Charitibus

(Isabellas intelligo) morum similitudinem; ac propterea in eis laudes non eumdem

animum, sed spiritum habitasse. Intelligo spiritus nomine perfectionem liberam, non

creatam tamen, sed creatricem. Verum ne aliqua in re similitudo ipsa deficeret,

contempto uestium luxu, maritis defunctis fidem seruarunt, post mortem secundas

nuptias abhorruerunt; et habitu Seraphico assumpto, quasi uota emississent, rigidae

institutioni studuerunt.

Obiit Isabella Dionysii uxor aetatis anno sexagesimo quinto, a natiuitate Domini

1336 quarto Nonas Iulias. Audias de cadauere huius Reginae, quod de S. Norberti

corpore mirabundus alibi exposui. Aestas calore diues corrumpit corpora, si destituantur

mente conseruatrice. Obiit hic et illa cum rigidior foret aestus; corpora insepulta,

nihilominus a corruptione praeseruantur: cur? ut nouerimus, corpora, quae non

corrumpuntur, animos non aggrauasse, sed fuisse comitata: ut inferamus, donatos esse

caelesti gloria, quorum corpora sunt in mundo gloriosa.

Leo X maximus Romanae Ecclesiae Pontifex, ad instantiam Emanuelis Regis

concessit Conimbricensi Dioecesi, ut illa dies, in qua Isabella mundo occidit, et Caelo

exorta fuit, Fastis adscriberetur, ac Missarum sacrificiis et Ecclesiastica solemnitate

celebraretur. Obtinuit Ioannes III inuictissimi Emanuelis filius, ut cultus ad alias

Dioeceses extenderetur.

Huius Serenissimae Reginae laudes, praeter alios, nouissime Franciscus de

Mendoza in sui Viridarii libro VI duplici concione prosequitur: ubi reperies plurima

quae et ingenium illustrent, atque instruant uoluntatem. Legi, laudaui; ac ideo hic

uerbulo assignare uolui, si forte quis eius legendi desiderio laboraret.

AFONSVS PORTVGALLIAE REX VI.

VIXIT ANNOS LXVII. OBIIT ANNO MCCCLVII.

AFONSVS IV

LVSITANIAE REX VII

Ob egregie gesta dictus est Brauo, hoc est, Strenuus. Regnauit annos XXXI.

Duxit uxorem Constantiam, Fernandi IV Castellae Regis et Constantiae Dionysii Patris

sororis filiam. Ita Texeira: sed, Vasconcellio teste, Beatricem Sancii IV Castellae Regis

filiam. Eius successio talis est:

VII. AFONSVS IV

Lusitanorum Rex.

Afonsus, puer obiit Penellae, et sepelitur Scalabi in

Praedicatorum Monasterio.

Dionysius, moritur puer; et conditur in Alcobacia.

Ioannes, obiit iuuenis; et in Cistertiensi Monasterio,

quod de Odiuellas dicitur, sepultus est prope

sepulchrum Aui.

VIII. PETRVS I nascitur Conimbricae 13 Kalendas

Maias anno 1320. Obiit 1367 conditus in Alcobacia.

Maria, uxor Alfonsi II Castellae Regis.

Leonora, coniux Petri IV Aragoniorum Regis.

Natus fuit Conimbricae VI Idus Februar., anno 1290. Vixit annis LXVII obiit

uero anno 1357 Vlyssiponae; et ibidem cum Vxore Beatrice in Cathedrali sepelitur.

Generoso pectore praeditus fuit: sed illud maculauit caede ignobili immerentis

Agnetis de Castro, secundae Petri Principis Vxoris, ac, ut uulgo dicebatur, futurae

Reginae.

PETRVS PORTVGALLIAE REX VIII.

VIXIT ANNOS XLVII. OBIIT MCCCLXVII.

PETRVS I

LVSITANIAE REX VIII

AVDIIT Seuerus, propter rigorem summum quem uoluit in iure seruari. Regnauit

annos X menses VII dies XVIII. Duxit Constantiam Emanuelis, Alfonsi II Regis

Castellae ex filio Petro neptem: post cuius obitum duxit in Vxorem legitimam (ut probo

inferius) Dominam Agnetem de Castro. Ex variis pellicibus suscepit filios.

VI. AFONSVS III Lusitanorum Rex.

VII. AFONSVSIV LusitanorumRex.

VIII. PETRVS IPortugalliae Rex

Filii Petri regis ex Constantia: Ludouicus, obiit puer; Vasconcellio,Petrus Dionysius.

IX. FERRANDVS I in Regno successor.

ALFONSVS II Rex Castellae

Petrus Constantia, prima uxor Petri. Obiit anno 1345 et in conuentu S. Francisci Santarenensi sepelitur.

IX. FERRANDVS I in Regno successor.

Beatrix, uxorIoannis I Castellae Regis

Isabella, notha, uxor Ferdinandi Noroniae Dynastae.

Maria, uxor Infantis Ferdinandi Aragoniae Principis, Marchionis Tortosae, et Domini de Aluarazim.

Leonora, Petri crudelis Aragoniae Regis secunda uxor.

SANCIVS IV Castellae Rex.

D. Violans, filia illegitima.

Petrus Fernandez de Castro.

D. Agnes de Castrosecunda uxor Petri.

De Agnete de Castro:

Afonsus,obiit puer

Ioannes de Portugal

Dionysius dePortugal

Beatrix de Portugal, Vxor Sancii, Domini de Albuquerque, filii nothi Alphonsi Regis Castellae; a qua Reges Catholici.

Habuit praeterea Petrus filium illegitimum nomine Ioannem, Auisensium

Magistrum, et postea Regem.

Matrimonium Petri et Agnetis fuisse legitimum, probabo inferius.

Deuixit Petrus I in oppido cui nomen Estremós, decimaoctava die Ianuarii, anno

a Virgineo partu 1267. Eius corpus ossibus Agnetis suae coniunctum est, et sepultum in

Coenobio de Alcobaça, Ordinis Cistertiensis.

FERRANDVS PORTVGALLIAE REX IX.

VIXIT ANNOS XLIV. OBIIT ANNO MCCCLXXXIII.

FERRANDVS I

LVSITANIAE REX IX.

NASCITVR Conimbricae anno Domini 1340. Regnauit annos XXVI menses IX.

Duxit in Vxorem Leonoram Telles de Meneses Lusitanam. Dabo genealogiam.

IX. FERRANDVS I

Afonsus, obiit puer.

Beatrix, quae nupsit Ioanni I Castellae Regi.

Infans N. obiit ante pueritiam.

Isabella, filia naturalis; quam duxit in uxorem Alfonsus Comes de Gijon, HenriciII Regis Castellae filius.

Dum Ferrandus moderaretur habenas Regni Lusitanici, eius frater Infans

Ioannes, Magister Auisensium (qui perperam a Texeira fol. 16, dicitur Regni heres, cum

fuerit illegitimus) calliditate Leonorae Reginae persuasus, Vxorem suam esse adulteram

leuiter credidit, inque Conimbricensi ciuitate uiolenta manu interemit. Constans opinio

fuit apud probatae notae Heroas, illam fuisse innocuam, ac iniuste interemptam; cum in

omnium sententia castimoniam et uitae integritatem diligens conseruasset. Sed huius

caedis quae caussa? Vt multis placet, eo Regina respexit, ut, uxore Ioannis sublata, uel

ipsa (si Ferrandus, qui aduersa ualetudine misere frangebatur, deuiueret) uel faltem

ipsius filia Beatrix, Ioanni nuberet. Praesciebat enim mulier prouida, futurum esse, ut

Ioannes Regnum moderaretur; ac propterea uel se uel suam filiam illi proposuit

copulare.

Obiit Ferrandus in Vlyssiponensi ciuitate die Octobris uigesima anni 1383 et in

Conuentu S. Francisci Santarensi sepelitur, apud Constantiae cineres.

Ferrando succedere tentat Ioannes I Castellae Rex, ratione Beatricis suae uxoris

atque Ferrandi filiae. An illegitime, uberius postea demonstrabo.

HVGO Capetus

Rex Franciae,

coronatus anno

988. Obiit anno

996. An iuste

excluserit

Serenissimam

Brabantiae

Ducem, a qua

descendit Rex

Catholicus,

expendam Libro

integro.

Robertus Rex

Franciae, duxit

Constantiam

Comitis

Provinciae

filiam: qui obiit

anno 1030, Iulii

die 20.

Hugo Rex. HVGO Capetus Rex

Franciae, coronatus anno

988. Obiit anno 996. An

iuste excluserit

Serenissimam Brabantiae

Ducem, a qua descendit

Rex Catholicus,

expendam Libro integro.

Robertus Rex Franciae,

duxit Constantiam

Comitis Provinciae

filiam: qui obiit anno

1030, Iulii die 20.

Aleis, nupta

Reinaldo

Comiti.

Henricus Rex Franciae, duxit

primo Mathildem Conradi II

Imperatoris filiam; sed, non

consummato matrimonio, duxit

secundo Annam Georgi, Regis

Russiae filiam. Obiit Rex anno

Domini 1060.

Ex Anna

Philippus I Rex Franciae,

duxit Bertham filiam

Comitis Hollandiae: et

obiit anno 1109.

Ludouicus VI dictus

Crassus, Rex Franciae,

duxit Alissam filiam

Humberti Comitis

Mauriennae, nunc

Sabaudiae; et obiit

anno 1137.

Philippus Rex.

Ludouicus VII Rex

duxit Leonoram

Ducissam Aquitaniae:

qua repudiata,

Constantiam filiam

Regis Hispaniae; post

huius obitum, Alissam

filiam Comitis

Campaniae. Obiit Rex

anno 1180.

Robertus, Comes

Drocensis.

Henricus Monachus

Claraeuavallensis,

postea Archiepiscopus

Rhemensis. Obiit 1175.

Petrus Dominus de

Courtenay.

Constantia, nupta

primo Eustachio

Comiti; secundo

Raimundo Comiti

Tolosano.

Henricus.

Constantia, nupsit

Boëmundo Principi

Antiochiae, filio Regis

Siciliae.

Maria.

Hugo, duxit Comitissam

Viromandiae.

Hadiorgis, nupta

Raginardo

Comiti

Hannoniae.

Odo

Gisla Aleis, nupta Balduino Comiti

Flandriae.

Robertus, Dux Burgundiae,

duxit anno 1002 Helam de

Gemur: et obiit ipse anno 1075.

Hugo, obiit anno 1057.

Henricus Princeps

Burgundiae, duxit N.

Obiit Patre superstite

anno Domini 1066.

Hugo, Dux Burgundiae,

duxit Iolentam filiam

Comitis Niuvernensis:

postea Monachus

Cluniacensis. Obiit

1097.

Odo, post fratrem Dux

Burgundiae, anno 1098

fundauit Cistertium:

ibidem anno 1102

sepultus. Duxit

Sibyllam filiam

Comitis Burgundiae:

quae Vidua fit Monialis

Hugo, Dux

Burgundiae, duxit

Mathildem. Obiit anno

1142. Sepelitur Cistertii

apud Patrem.

Henricus Monachus

Cistertii. Obiit 9 Martii

1130.

in Fonte-ebraldi. Aleis, nupsit primo

Bertrando Comiti

Tolosano; deinde

Willelmo Comiti de

Ponthieu.

Horma.

Robertus, Lingonensis

Episcopus. Deinde

Monachus

Molismensis.

HENRICVS COMES

Portugalliae, duxit

Thareiam filiam

Alfonsi Regis

Hispaniae. Obiit Comes

anno 1112.

Vrraca, uxor Veremudi

Paaz da Traua Comitis

de Transtamare.

Thareia, nupsit

Ferrando Mendez.

AFONSVS

HENRIQVEZ primus

Lusitanorum Rex.

Petrus Nothus,

postquam bello esset

celeber, sumens

habitum monasticum

Ordini Cistertii in

Alcobazia, celebrior

factus est.

Raynaldus Abbas sancti

Petri de Flauiniaco,

Ordinis S. Benedicti.

Constantia, nupsit primo

Hugoni Comiti de

Chalon; secundo Alfonso

VI Regi Hispaniae: ipsa

obiit 1108.

Alderada, nupta Willelmo

Comiti de Poitiers, Duci

Aquitaniae.

Robertus.

Simon.

Hugo Capeto,

Rei de França,

coroado no ano

988. Morreu no

ano 996. Se

excluiu

legitimamente a

Sereníssima

Duquesa de

Brabante, da

qual descende o

Rei Católico,

julgá-lo-ei num

livro inteiro.

Roberto [II],

Rei de França,

casou com

Constança, filha

do Conde de

Provença.

Morreu ele no

dia 20 de Julho

do ano 1030.

Rei Hugo.

Adelaide1,

casada com o

Conde

Reinaldo.

Henrique [I], Rei de França,

casou primeiro com Matilde,

filha do imperador Conrado II,

mas, não tendo sido consumado

o matrimónio, casou depois com

Ana2, filha de Jorge, Rei da

Rússia. Morreu o rei no ano do

Senhor 1060.

De Ana:

Filipe I, Rei de França,

casou com Berta, filha do

Conde de Holanda3, e

morreu no ano 1109.

Luís VI, Rei de França,

dito o Gordo,casou

com Adelaide4, filha de

Humberto, Conde de

Moriana, agora Sabóia.

Morreu no ano 1137.

Rei Filipe5.

Rei Luís VII, casou

com Leonor, Duquesa

de Aquitânia, que

tendo-a repudiado,

casou com Constança,

filha do Rei de

Espanha6. Após a sua

morte casou com Alice,

filha do Conde da

Champagne. O Rei

morreu no ano 1180.

Roberto, Conde de

Dreux.

Henrique, monge de

Claraval, depois

1 Uniformizámos o nome Aleis para Adelaide.

2 Ficou conhecida como Ana de Kiev, filha de Iaroslav I, o Sábio, conhecido no Ocidente como Jorge.

3 Trata-sede Floris I da Holanda.

4 Em latim, Alissam.

5 Foi associado ao trono com seu pai em 1129.

6 Trata-se de Afonso VII, o Imperador, rei de Castela e Leão.

arcebispo de Reims.

Morreu em 1175.

Pedro, Senhor de

Courtenay.

Constança, casada

primeiro com o Conde

Eustáquio; em segundo

lugar, com Raimundo,

Conde de Toulouse.

Henrique.

Constança, casou com

Boemundo, príncipe da

Antioquia, filho do Rei

da Sicília.

Maria.

Hugo, casou com a

Condessa de

Vermandois.

Edwige7, casada

com Reginaldo,

Conde de

Hainaut.

Odo

Gisela Adelaide, casada com Balduíno,

Conde da Flandres.

Roberto8, Duque da Borgonha,

casou no ano 1002 com Hélia de

Semur. Morreu no ano 1075.

Hugo, morreu no ano

1057.

Henrique, Príncipe de Hugo, Duque de

7 No original, em latim, Hadiorgis.

8 Trata-se de Roberto I, o Velho, duque de Borgonha.

Borgonha, casou com

uma certa mulher. Morreu

sobrevivendo o Pai no

ano do Senhor 1066.

Borgonha, casou com

Iolanda, filha do Conde

de Nevers, mais tarde

monge Cluniacense.

Morreu em 1097.

Odo, Duque de

Borgonha depois do

irmão no ano 1098.

Fundou a Ordem de

Cister9: é aí mesmo

sepultado no ano 1102.

Casou com Sibila, filha

do Conde de Borgonha:

que uma vez viúva se

fez monja em

Fontevraud.

Hugo, Duque de

Borgonha, casou com

Matilde. Morreu no ano

1142. Está sepultado

em Cister junto do Pai.

Henrique, monge de

Cister. Morreu a 9 de

Março de 1130.

Adelaide, casou

primeiro com

Bertrando, Conde de

Toulouse; em segudo

lugar com Guilherme,

Conde de Ponthieu.

Horma10

.

Roberto, Epíscopo em

Langres; em seguida

Monge em Molesme.

D. Henrique, Conde de

Portugal, casou com

Teresa, filha do Rei

Afonso [VI] de

Espanha. O Conde

morreu no ano 1112.

Urraca, mulher de

Bermudo Peres de

Trava, conde de

Transtâmara.

Teresa, casou com

Fernando Mendes.

9 Doou os terrenos para a fundação da Abadia de Cister.

10 Em francês Florine de Bourgogne.

Afonso Henriques,

primeiro Rei de

Portugal.

Pedro, bastardo, que

depois de se ter tornado

célebre na guerra,

tomando o hábito

monástico da Ordem de

Cister em Alcobaça,

tornou-se ainda mais

célebre.

Reinaldo, Abade em

Saint-Pierre-en-

Flavigny, da Ordem de

S. Bento.

Constança, casou

primeiro com Hugo,

Conde de Chalon; em

segundo lugar, casou

com Afonso VI, Rei de

Espanha. Morreu em

1108.

Hildegarda11

, casada com

Guilherme, Conde de

Poitiers, Duque da

Aquitânia.

Roberto.

Simão.

11 No original Alderada. Vem geralmente associada a um segundo casamento de Roberto, o Velho, com Ermengarda (ou Branca) de Anjou.

I.

EVSTACHIVS,

Comes

Bononiensis,

frater Godefridi

et Balduini

Regum

Ierosolymae,

duxit Mariam

filiam Macolmi

Regis Scotiae,

sororem

Mathildis

Reginae Angliae.

Rudolphus,

moritur

Patre

supersite.

II.

Mathildis,

Comitissa

Bononiae

uxor

Stephani

Comitis de

Mortain;

qui etiam

fuit Rex

Angliae

quamdiu

uixit. Obiit

ipsa anno

1151 ipse

1154.

III. Eustachius,

Comes

Bononiae, duxit

Constantiam

Filiam

Ludouici VI

Regis Franciae.

Obiit sine

liberis.

IV. Willelmus,

Comes de

Mortain in

Anglia, duxit

filiam unicam

Willelmi de

Warenne,

Comitis de

Surrey. Obiit

ipse sine filiis

anno 1160.

V. Mathildis,

Monialis et

Abbatissa in

Anglia,

successit

Willelmo in

Bononiensi

Comitatu.

Nupsit,

VI. Ida, Comitissa

Bononiae nupsit primo

Matthaeo Comiti ......,

secundo Gerardo,

Comiti Gelriae; tertio

Bertoldo, Duci

Zeringiae: sed ab hoc

separata ob

impedimentum, nupsit

Ex quarto Marito.

Mathildis, Comitissa de

Dammartin et de Bononiae

nupsit primo Philippo Comiti

de Clermont, filio Philippi

Regis Franciae; qui obiit anno

1233. Secundo nupsit Afonso

III Portugalliae Regi, qui eam

repudiauit; quia ex ea prolem

Ex primo Marito

Ioanna, Comitissa Bononiae, nupsit

anno 1236 mense Decembri

Gaucherio de Chastillon, Domino de

Monjay et de S. Agnano, qui cecidit

in praelio 1250 nulla relicta prole. Illa

obiit anno 1251 mense Decembri.

quamuis

Monialis, anno

1159 Matthaeo

fratri

Theodorici

Comitis

Flandriae; sed

per sententiam

cogitur regredi

ad

Monasterium,

et Matthaeus

retinet

Comitatum

quem ei uxor

attulerat. Ipsa

obiit anno 1183

ipse cadit in

bello 1173.

quarto Raynaldo,

Comiti de Dammartin.

procreare non posset. Obiit

Mathildis anno 1254.

Domina N.

nupsit Domino

N. Comiti

Mathildis, nupsit anno

1179 Henrico Duci

Lotharingiae et

Brabantiae; qui obiit

1235 ipsa uero 1212.

Henricus II Dux Lotharingiae

et Brabantiae, obiit anno

1247.

Henricus III Dux.

VIII. Maria, nupsit Ottoni IV

Imperatori. Haec post mortem

Mathildis obtinuit Comitatum

Bononiensem ex decreto

Parlamenti. Obiit sine liberis

anno 1260.

Margareta, nupsit Gerardo

Comiti Gelriae. Moritur anno

1231.

IX. Aleis, nupsit Willelmo X. Robertus, Comes Aluerniae et

Comiti Aluerniae. Haec post

sororem Mariam successit in

Comitatu Bononiae anno

1260.

Bononiae, duxit Leonoram. Ab hoc,

Comites Bononiae descendunt usque

ad Christianissimam Reginam Galliae

Catharinam de Medicis, quae

perperam ad Mathildem Portugalliae

Reginam genus suum referebat.

Guido, Archiepiscopus Viennensis.

Willelmus de Aluernia, designatus

Episcopus Leodiensis anno 1281 non

obtinuit confirmationem.

Maria, quam Auunculus Dux

Brabantiae Henricus II anno 1238

dedit in uxorem Waltero Bertholdo

Domino Mechliniensi.

N. nupsit Comiti Delphinatus

superioris.

Mathildis, nupta Florentio

Comiti Hollandiae. Moritur

anno 1267.

Godofridus, Dominus de

Herstal, obiit anno 1253.

I. Eustáquio,

Conde de

Bolonha:

irmão de

Godofredo e

de Balduíno,

Reis de

Jerusalém;

casou com

Maria, filha

de Malcolm,

Rei da

Escócia, irmã

da Rainha

Matilde de

Inglaterra.

Rodolfo:

morre,

sobrevivendo

o pai.

II. Matilde,

Condessa de

Bolonha:

mulher do

Conde

Estêvão de

Mortain, que

foi também

Rei de

Inglaterra

enquanto

viveu.

Morreu ela

no 1151, ele

em 1154.

III. Eustáquio,

Conde de

Bolonha:

casou com

Constança,

filha do Rei

Luís VI de

França.

Morreu sem

filhos.

IV.

Guilherme,

Conde de

Mortain em

Inglaterra:

casou com a

única filha de

Guilherme de

Warenne,

Conde de

Surrey.

Morreu no

ano 1160 sem

filhos.

V. Matilde, VI. Ida, Condessa de Do quarto marido. Do primeiro marido:

monja e

abadessa em

Inglaterra:

sucedeu a

Guilherme no

Condado de

Bolonha.

Casou, apesar

de ser monja,

no ano 1159,

com Mateus,

irmão de

Teodorico,

conde da

Flandres, mas

é obrigada por

sentença a

regressar ao

Mosteiro, e

Mateus

mantém o

Condado que

a mulher lhe

trouxera. Ela

morreu no ano

1183, ele caiu

em batalha no

ano 1173.

Bolonha: casou

primeiro com

Mateus, conde

de......1; em segundo

lugar com o Geraldo

Conde de Gueldres;

em terceiro lugar

com Bertoldo conde

de Zahringen, mas

separada deste por

impedimento, casou

com Reinaldo,

conde de Dammartin.

Matilde, Condessa de

Dammartin e de Bolonha:

casou primeiro com Filipe,

conde de Clermont, filho do

Rei Filipe de França, que

morreu no ano 1233; em

segundo lugar com D.

Afonso III, rei de Portugal,

que a repudiou,

argumentando que dela não

podia ter descendência.

Morreu Matilde no ano

1254.

Joana, Condessa de Bolonha:

casou no mês de Dezembro no ano

1236 com Gaucher de Chastillon,

senhor de Monjay e de S. Agnano,

que caiu em batalha em 1250, não

tendo deixado nenhuma

descendência. Joana morreu no

ano 1251, no mês de Dezembro.

Uma certa Matilde: casou no Henrique II, Duque da Duque Henrique III.

1 Assim no original.

Senhora casou

com um certo

Senhor

Conde.

ano 1179 com

Henrique, duque de

Lotaríngia e

Brabante, que morreu

em 1235. Ela em

1212.

Lotaríngia e de Brabante:

morreu no ano 1247.

VIII. Maria: casou com o

Imperador Otão IV. Esta,

depois da morte de Matilde,

obteve o Condado de

Bolonha por decreto do

Parlamento. Morreu sem

filhos no ano 1260.

Margarida: casou com o

Geraldo, conde de

Gueldres. Morre no ano

1231.

IX. Adelaide: casou com o

Guilherme, conde de

Auvérnia. Esta, depois da

morte de Maria, sucedeu no

Condado de Bolonha no

ano 1260.

X. Roberto, Conde de Auvérnia e

de Bolonha: casou com Leonor.

Dele descendem os Condes de

Bolonha até à Cristianíssima

Catarina de Médicis, rainha de

França, que erradamente ligava a

sua descendência à D. Matilde,

rainha de Portugal.

Guido, Arcebispo de Viena.

Guilherme de Auvérnia: designado

bispo de Liège no ano 1281 não

obteve confirmação.

Maria: a quem o tio Henrique II,

Duque de Brabante, deu em

casamento a Walter Bertoldo,

Senhor de Malines no ano 1238.

Uma certa Senhora casou com o

Conde do Delfinato superior.

Matilde, casada com o

Conde Florêncio da

Holanda. Morre no ano

1267.

Godofredo, Senhor de

Herstal: morreu no ano

1253.