Lepidoptera : Lycaenidae) บริเวณเขตเทือกเขา...

0

ความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงน (Lepidoptera : Lycaenidae) บรเวณเขตเทอกเขา

นครศรธรรมราชตอนลาง Diversity of Lycaenid Butterfly (Lepidoptera : Lycaenidae) at Southern Areas of Nakhon

Si Thammarat Mountain Ranges

ปรนทร โกมลเสนาะ Parin Komonsanoh

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชากฏวทยา

มหาวทยาลยสงขลานครนทร A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of

Master of Science in Entomology Prince of Songkla University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

1

ความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงน (Lepidoptera : Lycaenidae) บรเวณเขตเทอกเขา

นครศรธรรมราชตอนลาง Diversity of Lycaenid Butterfly (Lepidoptera : Lycaenidae) at Southern Areas of Nakhon

Si Thammarat Mountain Ranges

ปรนทร โกมลเสนาะ Parin Komonsanoh

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชากฏวทยา

มหาวทยาลยสงขลานครนทร A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of

Master of Science in Entomology Prince of Songkla University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

2

ชอวทยานพนธ ความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงน (Lepidoptera : Lycaenidae) บรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง

ผเขยน นายปรนทร โกมลเสนาะ สาขาวชา กฏวทยา อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก คณะกรรมการสอบ

…….............................................. .. ..........................................ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.สรไกร เพมค า) (ผชวยศาสตราจารย ดร.แตงออน พรหมม) อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ....................................................กรรมการ ……………………………………... (รองศาสตราจารย ดร.สรไกร เพมค า) (ดร.สงโต บญโรจนพงศ) ..................................................กรรมการ (ดร.สงโต บญโรจนพงศ) ...................................................กรรมการ ((ผชวยศาสตราจารย ดร.วสทธ สทธฉายา)

บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยสงขลานครนทรอนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวน

หนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชากฏวทยา

.…………………………………………………

(รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ) คณบดบณฑตวทยาลย

3

ขอรบรองวาผลงานวจยนเปนผลมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และขอขอบคณผ ทมสวนเกยวของทกทานไว ณ ทน

ลงชอ.............................................. (รองศาสตราจารย ดร.สรไกร เพมค า) อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

ลงชอ.............................................. (ดร.สงโต บญโรจนพงศ) อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

ลงชอ............................................... (นายปรนทร โกมลเสนาะ)

นกศกษา

4

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใด มากอน และไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน

ลงชอ....................................................... (นายปรนทร โกมลเสนาะ) นกศกษา

5

ชอวทยานพนธ ความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงน (Lepidoptera : Lycaenidae) บรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง

ผเขยน นายปรนทร โกมลเสนาะ สาขาวชา กฏวทยา ปการศกษา 2559

บทคดยอ

เกบตวอยางผเสอวงศสน าเงน (Lepidoptera : Lycaenidae) ในฤดรอนและฤดฝนบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง 4 พนทคอ น าตกบรพตร จงหวดสงขลา น าตกไพรสวรรค จงหวดตรง น าตกปาหนน จงหวดสตลและสถานเพาะเลยงสตวปาพทลง จงหวดพทลง ระหวางเดอน สงหาคม 2557 ถงเดอนสงหาคม 2558 เกบตวอยางผเสอโดยใชสวงจบแมลงตามเสนทางเดนศกษาธรรมชาตก าหนดความยาว 1 กโลเมตร ตงแตเวลา 08.00-11.00น. และ 13.00-16.00น. ท าการเกบตวอยางพนทละ 2 ครงตอฤดกาล พบผเสอวงศสน าเงนทงหมด 403 ตว จ าแนกชนดได 6 วง ศ ย อย 57 ชน ด โดยพบ ผ เส อ ใน วง ศ ย อย Curetinae (1 ชน ด ) Miletinae (2 ชน ด ) Polyommatinae (25 ชนด) Poritiinae (1 ชนด) Riodininae (4 ชนด ) และ Theclinae (24 ชนด) ผเสอวงศสน าเงนทพบในฤดรอนมจ านวนชนดและจ านวนตวมากกวาในฤดฝนคอ ฤดรอนพบจ านวน 334 ตว 42 ชนด และฤดฝนพบจ านวน 69 ตว 28 ชนด การค านวณหาคาดชนความหลากหลายของชนดของผเสอวงศสน าเงนโดยใชสตรของ Shannon-Weiner index พบวาคาดชนความหลากหลายของชนดในฤดรอน (H = 2.93) มความแตกตางทางสถตกบคาดชนความหลากหลายของชนดในฤดฝน (H = 2.64) (p < 0.05) หาคา Species accumulation curve โดยใชโปรแกรม Estimate S (version 8.20) แสดงคาจ านวนชนดของตวอยางกบคาคาดหวง (1st Jackknift Mean และ Chao 1 Mean) เขาใกล sigmoid curve ดงนน จ านวนชนดของผเสอวงศสน าเงนจากการเกบตวอยางมคาความครอบคลมกบจ านวนชนดทคาดหวง และความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงน Canonical Correspondence Analysis (CCA) โดยใชโปรแกรม PC-ORD (version 5) พบวาผเสอ Castalius rosimon ผเสอ Jamides malaccanus และผเสอ Prosotas pia มความสมพนธในเชงลบตอความชนสมพทธและปรมาณน าฝน และพบวา ผเสอ Caleta roxus ผเสอ Rapala iarbus ผเสอ Paralaxita damajanti ผเสอ Jamides parasaturatus มความสมพนธในเชงบวกตออณหภม

6

Thesis Title Diversity of Lycaenid Butterfly (Lepidoptera : Lycaenidae) at Southern Areas of Nakhon Si Thammarat Mountain Ranges

Author Mr. Parin Komonsanoh Major Program Entomology Academic Year 2016

Abstract

Lycaenid butterflies (Lepidoptera : Lycaenidae) were collected during August 2014 – August 2015 in the summer and the rainy season at four localities in southern areas of Nakhon Si Thammarat Mountain Ranges: Boriphat waterfall (Songkhla), Phraisawan waterfall (Trang), Panan waterfall (Satun), and Phatthalung Wildlife Breeding Center (Phatthalung). The butterflies were collected by using insect areal nets on the nature trails of an approximately 1 km. The insect collecting periods were from 8.00 – 11.00 am. and 1.00- 4.00 pm. two times per season. A total of 403 lycaenid butterflies were found. The butterflies were classified and identified into 6 subfamilies composing

57 species, Curetinae ( 1 specie) Miletinae ( 2 species) Polyommatinae ( 25 species) Poritiinae ( 1 specie) Riodininae ( 4 species) and Theclinae ( 24 species) . The lycaenid butterflies were comparatively higher in number in the summer season (334) than in the rainy season (69). Species diversity, calculated by Shanon-Weiner index, in summer (H = 2.93) was significantly higher than that in the rainy season (H = 2.64) (p < 0.05). The species accumulation curve was, calculated by Estimate S (version 8.20) The number of lycaenid butterfly samples with the expected value (1st Jackknift Mean and Chao 1 Mean) approach sigmoid curve, so the number of lycaenid butterflies samples collected covered the expected value. Using PC-ORD (version 5) to determine the relationship between physical factors and relative abundance of lycaenid butterflies found that Castalius rosimon, Jamides malaccanus and Prosotas pia correlated negatively to relative humidity and rainfall, and that Caleta roxus, Rapala airbus, Paralaxita damajanti and Jamides parasaturatus positively correlated to temperature

7

กตตกรรมประกาศ

ผ เขยนขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร. แตงออน พรหมม ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร. สรไกร เพมค า กรรมการและอาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก อาจารย ดร. สงโต บญโรจนพงศ กรรมการและอาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ผ ชวยศาสตราจารย ดร. วสทธ สทธฉายา กรรมการสอบวทยานพนธ ทกรณาใหค าแนะน าทเปนประโยชนตอการคนควาวจยตลอดจนถงการเรยบเรยงวทยานพนธจนเสรจสมบรณ

ขอขอบพระคณ ผ ชวยศาสตราจารย ดร. นรศ ทาวจนทร หวหนาภาควชาการจดการศตรพช ทกรณาชแนะขอบกพรองและแนวทางอนเปนประโยชน ตอการท าวทยานพนธ ขอขอบพระคณ ภาควชาการจดการศต รพ ช คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทอ านวยความสะดวกสถานทในการท าวจยทงในหองปฏบตการ และอปกรณในการวจย ขอขอบพระคณ เจาหนาท บคลากร พพธภณฑสถานธรรมชาตวทยา 50 พรรษา สยามบรมราชกมาร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทอ านวยความสะดวกสถานทในการท าวจยทงในหองปฏบตการ และอปกรณในการวจย และแนะน าแนวทางอนเปนประโยชน ตอการท าวทยานพนธ

ขอขอบพระคณ คณสมชย แสงแกว หวหนาเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง คณโกมล ใจสวาง หวหนาเขตรกษาพนธสตวปาเขาบรรทด และคณวรเชษฐ สงสมพนธ หวหนาสถานเพาะเลยงสตวปาพทลง ทอนญาตใหเกบตวอยางเพองานวจยครงน ขอขอบคณ คณปทมพร อนสวรรโณ และคณสรพร ศรเจรญ ทชวยเหลองานดานธรการ ขอบคณคณพอ คณแม และทกคนในครอบครว ตลอดจนเพอนๆ พๆทเรยนปรญญาโท ปรญญาเอกทกทาน ทเปนก าลงใจ คอยรบฟงปญหาและใหค าปรกษา ชแนะแนวทางในการแกไขปญหาเสมอมา ตลอดจนทกทานทไมไดเอยนามในทน ทคอยเปนก าลงใจ และใหความชวยเหลอในทกเรองทเปนประโยชนแกการท าวทยานพนธในครงน จนส าเรจลลวงไปไดดวยด

ปรนทร โกมลเสนาะ

8

สารบญ

สารบญ หนา บทคดยอ (5) Abstract (6) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) รายการตาราง รายการตารางผนวก

(9) (9)

รายการภาพ (10) บทท 1. บทน า 1

-บทน าตนเรอง 1 - ตรวจเอกสาร 4 - วตถประสงค 16

2. วสด อปกรณ และวธการ 17 3. ผล และวจารณผล - ชนดของผเสอวงศสน าเงนในบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราช ตอนลาง - การค านวณหาคา species accumulation curve - การค านวณคาดชนความหลากหลาย - การค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอ วงศสน าเงน - ศกษาและเปรยบเทยบผเสอวงศสน าเงนทพบในแตละวงศยอย ฤดกาล

21 21 70 71 73

76

4. สรป 79 เอกสารอางอง ภาคผนวก

81 85

ประวตผ เขยน 106

9

รายการตาราง

ตารางท หนา 1

2

3

ก า รค า น วณ Fisher's Alpha Mean แ ล ะ Shannon-Weiner Mean จ า กโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012) การค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงน

ปรมาณน าฝนเฉลย อณหภมเฉลย และความชนสมพทธเฉลยในฤดรอนและฤดฝน

รายการตารางผนวก

71

73

78

ตารางผนวกท

หนา

1

2

การค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงน การค านวณคาดชนความหลากหลายของชนดโดยใชสตรของ Shannon – Weiner Index ในฤดรอน

86 88

3 การค านวณคาดชนความหลากหลายของชนดโดยใชสตรของ Shannon – Weiner Index ในฤดฝน

90

4 วกฤตของการแจกแจงแบบ t 92 5

6 7 8 9 10

ปรมาณน าฝนเฉลย อณหภมเฉลย และความชนสมพทธเฉลยตงแตเดอนสงหาคม 2557 ถงเดอนสงหาคม 2558 จ านวนตวของผเสอแตละชนดในแตละฤดกาล จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทพบบรเวณน าตกปาหนน จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทพบบรเวณน าตกไพรสวรรค จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทพบบรเวณน าตกบรพตร จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทพบบรเวณสถานเพาะเลยงสตวปาพทลง

94

95 98 100 102 104

10

รายการภาพ

ภาพท หนา 1 กายวภาคของผเสอ (ก) รปรางลกษณะของผเสอ (ข) รปรางตางๆของหนวดผเสอ

(ค) สวนหวของผเสอ 6

2 สวนประกอบของปกผเสอ (ก) การเรยงตวของเกลดบนปกผเสอ (ข) เสนปกของผเสอ

7

3 เซลลปกผเสอทงปกบนและปกลาง 8 4 โครงสรางของหนอนผเสอ 10 5 รปรางดกแดแบบตางๆของผเสอ 10 6 วฏจกรชวตของผเสอ (ก) ไข (ข) ตวหนอน (ค) ดกแด (ง) ตวเตมวย 11 7 พนทเกบตวอยางในบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง 19 8 ผเสอ Curetis saronis เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง 48 9 ผเสอ Miletus biggsii เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง 48 10 ผเสอ Miletus biggsii เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง 48 11 ผเสอ Allotinus davidis เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง 49 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

ผเสอ Poritia hewitsoni เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Pithecops corvus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Acytolepis puspa เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Acytolepis puspa เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Chilades pandava เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Zizina otis เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Catochrysops parnormus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Lampides boeticus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Jamides malaccanus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Jamides parasaturatus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Jamides elpis เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Nacaduba pactolus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Jamides celeno เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

49 49 50 50 50 51 51 51 52 52 52 53 53

11

รายการภาพ (ตอ)

ภาพท หนา 25 ผเสอ Jamides pura เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง 53 26 ผเสอ Jamides pura เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง 54 27 ผเสอ Castalius rosimon เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง 54 28 ผเสอ Castalius rosimon เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง 54 29 ผเสอ Euchrysops cnejus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง 55 30 ผเสอ Lonolyce helicon เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง 55 31 ผเสอ Prosoras aluta เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง 55 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

ผเสอ Prosotas nora เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Prosotas pia เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Anthene emolus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Zizula hylax เพศผ ผเสอ Discolampa ethion เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Caleta roxus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Caleta elna เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Jamides zebra เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Nacaduba calauria เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Abisara saturata เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Zemeros flegyas เพศเมย (ก) หลงหลง (ข) ทอง ผเสอ Taxila haquinus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Paralaxita damajanti เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Loxura atymnus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Drupadia ravindra เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Drupadia ravindra เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Rachana jalindra เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Rapala iarbus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Drupadia theda เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

56 56 56 57 57 57 58 58 58 59 59 59 60 60 60 61 61 61 62

12

รายการภาพ (ตอ)

ภาพท หนา 51 ผเสอ Hypolycaena amasa เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง 62 52 ผเสอ Arhopala abseus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง 62 53 ผเสอ Arhopala democritus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง 63 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71

ผเสอ Surendra vivarna เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Bindahara phocides เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Cigaritis syama เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Cigaritis syama เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Cigaritis lohita เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Cigaritis seliga เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Arhopala pseudocentaurus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Arhopala pseudocentaurus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Arhopala anthelus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Arhopala aedias เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Arhopala lurida เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Arhopala delta เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Arhopala amphimuta เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Catapaecilma major เพศผ (ก) หลง (B) ทอง ผเสอ Dacalana sinhara เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Purlisa gigantea เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Hypolycaena erylus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง ผเสอ Deudorix epijarbas เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

63 63 64 64 64 65 65 65 66 66 66 67 67 67 68 68 68 69

0

บทท 1

บทน า บทน าตนเรอง

เทอกเขานครศรธรรมราช เปนเทอกเขาทใหญทสดในภาคใต โดยมยอดเขาหลวงซงมความสงประมาณ 1,835 เมตร เปรยบเสมอนเปนหลงคาสเขยวของภาคใตทมความอดมสมบรณและมความหลากหลายทางชวภาพมากทสดแหงหนงในประเทศไทย โดยตอนลางของเทอกเขานครศรธรรมราชเรยกอกชอหนงวา "เทอกเขาบรรทด" เปนเขาทวางตวในแนวเหนอ-ใต และแบงระหวางภาคใตฝงตะวนออกและภาคใตฝงตะวนตก มพนทประมาณ 791,847 ไร ครอบคลมพนทบางสวนของ 4 จงหวดตามเขาบรรทดคอ พทลง ตรง สตล และสงขลา ลกษณะเปนภเขาสงสลบซบซอน นอกจากจะเปนทอยอาศยของสตวปาจ านวนมาก และยงเปนแหลงตนน าทะเลสาบสงขลา สภาพภมอากาศสามารถแบงไดเปน 2 ฤด คอฤดฝนและฤดรอน (ส านกบรหารพนทอนรกษท 6, 2555) เขาบรรทดมสภาพปาทแตกตางกน 2 ลกษณะคอ ปาฝนเขตรอน (tropical rainforest) และปาเขาหนปนเปนปาทไมผลดใบ ปาฝนเขตรอนเปนปาทขนปกคลมพนทสวนใหญของเขาบรรทด ซงปาฝนเขตรอนมพนทเพยง 2% ของพนทโลกเปนทอยอาศยของสงมชวตราว 5 ลานชนด (อรวรรณ, 2545) และเลอกบรเวณพนทส ารวจทอยในเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง คอ น าตกบรพตร เขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง จ.สงขลา น าตกไพรสวรรค เขตรกษาพนธสตวปาเขาบรรทด จ.ตรง น าตกปาหนน เขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง จ.สตล และสถานเพาะเลยงสตวปาพทลง จ.พทลง จากสภาพภมประเทศดงกลาวสงผลตอความหลากหลายของสงมชวตใหมความซบซอนและหลากหลาย โดยเฉพาะแมลงจดเปนกลมสงมชวตทมความหลากหลายทางชวภาพมากทสด

แมลงเปนสตวทมความหลากชนดมากทสดในโลกโดยมจ านวนถง 80% เมอเทยบกบจ านวนชนดสงมชวตทงหมด (องน, 2540) ตนก าเนดและการกระจายพนธของแมลงสวนใหญในปจจบนมววฒนาการมาตงแตยคคารบอนนเฟอรส เมอประมาณ 300 ลานปกอน โดยไดเลอกศกษาความหลากหลายของผเสอในงานวจยน เนองจากหลกฐานจากซากดกด าบรรพพบวาผเสออาจมววฒนาการมาจากบรรพบรษของแมลงในอนดบมคอปเทอรา (Mecoptera) ประมาณ 250

1

ลานปกอน (Grimaldi and Engel, 2005 ; เกรยงไกร, 2540) และมการววฒนาการรวมกนมากบพชดอกเพราะผเสอเกอบทกชนดมปากลกษณะเปนทองวง (proboscis) เพอใชดดกนน าหวานทอยในดอกไม

ผเสอคอแมลงทเปนองคประกอบส าคญของระบบนเวศโดยท าหนาทชวยผสมเกสรใหพชมการแพรกระจายขยายพนธ เปนทงเหยอและผลาในระบบหวงโซอาหาร ระยะทเปนตวหนอนจะกดกนใบไมในปาไมใหมมากหรอหนาแนนจนเกนไป ชวยใหแสงแดดสอดสองลงถงพนดานลาง ซงเปนประโยชนตอสงมชวตอนๆได เชน ตนกลาพชหรอสตวหนาดน เนองจากในระยะตวหนอนของผเสอจะมความเฉพาะเจาะจงตอพชอาหาร หากพบความหลากหลายของผเสอมาก จะใชเปนดชนชวดความอดมสมบรณของปาได ในขณะเดยวกนหากปามความเสอมโทรมอาจท าใหประชากรหรอชนดของผเสอทมในพนทลดลงจงสามารถใชเปนขอสงเกตไดอยางด

ในงานวจยนไดศกษาความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงน โดยผเสอวงศสน าเงนตวเตมวยมขนาดเลกประมาณ 2-5 เซนตเมตร มจ านวนสมาชกในวงศใหญเปนอนดบ 2 รองมาจากผเสอวงศ Nymphalidae โดยมจ านวนชนดมากกวา 5,000 ชนดทวโลก มการจ าแนกผเสอวงศสน าเงนออกเปนวงศยอยได 7 วงศยอย คอ Riodininae, Poritiinae, Miletinae, Curetinae, Polyommatinae, Lycaeninae และ Theclinae (Ek-Amnuay, 2012) ซงผเสอวงศสน าเงนมความส าคญตอระบบนเวศเปนอยางมากเนองจากผเสอวงศสน าเงนกนน าหวานจากดอกไมเปนอาหารและสามารถผสมเกสรพช ท าใหพชเกดการแพรกระจายพนธ เพมความสมบรณใหแกระบบนเวศ และตวหนอนผเสอวงศสน าเงนยงมพฤตกรรมการอาศยอยรวมกบมด โดยตวหนอนจะสรางน าหวานใหแกมด จงเปนแหลงอาหารของมด ในขณะเดยวกนมดกจะปกปองคมครองตวหนอนใหปลอดภย นอกจากนตวหนอนผเสอวงศสน าเงนในวงศยอย Miletinae หลายชนดเปนศตรธรรมชาตโดยกน เพลยออน เพลยแปง เพลยหอยเปนอาหาร ท าใหสามารถควบคมจ านวนเพลยซงเปนศตรพชได อกทงผเสอวงศสน าเงนและหนอน ยงเปนอาหารของนก กงกา และสตวชนดอนๆดวย กอใหเกดความสมดลในระบบนเวศสงผลใหระบบนเวศมความอดมสมบรณ แตในปจจบนระบบนเวศปาไดรบผลกระทบจากกจกรรมตาง ๆ ของมนษย เปนผลใหปามความเสอมโทรม โดยผเสอวงศสน าเงนเปนดชนบงชความหลากหลายทางชวภาพ ดงนนประชากรหรอชนดของผเสอในพนทลดลง ท าใหกระทบบทบาทหนาทในระบบนเวศ

2

การศกษาความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงนในเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลางอยภายใตสมมตฐาน (hypothesis) ดงน 1. เทอกเขานครศรธรรมราชตอนลางเปนปาฝนเขตรอนมการแพรกระจายตวของผเสอวงศสน าเงนสง 2. ความแตกตางระหวางฤดกาลจะมผลตอประชากรและความหลากชนดของผเสอวงศสน าเงน

ดงนนผลทคาดวาจะไดรบจากการศกษาความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงนในบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลางมดงน

1. ทราบจ านวนชนดและประชากรของผเสอวงศสน าเงนในบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง ในกรณทมการส ารวจตดตามผเสอวงศสน าเงนอยางตอเนองและสามารถน าขอมลทไดไปใชอางองตอไปได

2. ทราบคาความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงนในเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง

3. สามารถใชเปนขอมลในการจดการและอนรกษทรพยากรสงมชวตได

3

การตรวจเอกสาร 1. กายวภาคและชววทยาทวไปของผเสอ ผเสอสามารถจ าแนกได 2 กลมคอ ผเสอกลางวน (butterflies) และผเสอกลางคน (moth) โดยสวนใหญแบงตามชวงเวลาในการออกหากน ยกเวนบางชนดทเปนผเสอกลางวนแตอาจออกหากนในตอนพลบค าหรอใกลรงได ผเสอกลางวนหนวดจะเปนแบบกระบอง (club shape) เวลาเกาะจะชหนวดขนคลายตว V ล าตวยาวเรยวไมมขนปกคลมหรอมเพยงบางๆ การเชอมตดปกใชการซอนอดแนบกน เปนแมลงทสามารถพบเหนไดงาย (Pollard, 1977) สวนผเสอกลางคนสวนใหญจะออกหากนในเวลากลางคน ยกเวนบางชนดทออกหากนในเวลากลางวนดวย (Smart, 1989) ผเสอกลางคนมหนวดหลากหลายรปแบบ เชน พขนนก ซหว เสนดาย เคยว มล าตวอวนกลมและสนกวาล าตวผเสอกลางวน มขนปกคลมคอนขางหนาแนน การเชอมตดปกม frenulum บรเวณโคนปกคหลงสอดเกยวหวงทอยใตโคนปกคหนา (เกรยงไกร, 2542) ผเสอประกอบดวยล าตวทไมมโครงกระดกภายในเชนเดยวกบแมลงอน ๆ แตมเปลอกนอกแขงเปนสารจ าพวกไคตนหอหมรางกาย ภายในเปลอกแขงเปนทยดของกลามเนอทใชในการเคลอนท ล าตวของผเสอแบงออกเปน 3 สวนคอ สวนหว สวนอก และสวนทอง ทง 3 สวนประกอบดวยวงแหวนหลายๆ วงเรยงตอกนเชอมยดดวยเยอบางๆ เพอใหการเคลอนไหวไดสะดวก วงแหวนทเชอมตอกนเปนล าตวของผเสอมทงหมด 14 ปลอง แบงออกเปนสวนหว 1 ปลอง สวนอก 3 ปลอง และสวนทอง 10 ปลองและมสวนประกอบของรางกายดงน (Gullan and Cranston, 2010) 1. ตวเตมวย ประกอบดวย 3 สวน คอ สวนหว (head) สวนอก (thorax) และสวนทอง (abdomen) (ภาพท 1ก)

1.1 สวนหว ประกอบดวย 3 สวนคอ ตา (eye) หนวด (antennae) และปาก (mouth) 1.1.1 ตา ประกอบดวยตา 2 ชนดคอ ตารวม (compound eye) และตาเดยว (simple eye) ตารวมม 2 ตา ประกอบกนขนดวยเลนสจ านวนมาก รวมกนท าหนาทในการมองสงตางๆโดยเฉพาะการรบรภาพวตถทเคลอนไหว ในขณะทตาเดยว เปนตาขนาดเลกใชในการรบแสงสวาง และรบรเวลากลางวนกลางคนโดยจะปรากฏเฉพาะผเสอกลางคน (Nielsen and Common, 1991) 1.1.2 หนวด ม 2 เสนอยระหวางตารวมหรอใตตารวมใชในการสมผสและดมกลน ผเสอกลางวนมหนวดเปนรปกระบอง สวนผเสอกลางคนจะมหนวดหลายแบบ (ภาพท

4

1ข) เชน รปเรยวคลายเสนดาย (filiform) รปฟนหว (pectinate) หรอแบบพขนนก (plumose) เปนตน (Nielsen and Common, 1991) 1.1.3 ปาก มลกษณะเปนทอครงวงกลมประกบกนเปนหลอดเรยกวา proboscis (ภาพท 1ค) สามารถมวนตวขดไวทใตหวใชดดของเหลว ปลายทอมตอมรบรส การยดของปากจะอาศยแรงดนเลอด สวนการมวนกลบจะอาศยกลามเนอ โดยรมฝปากบน ( labrum) มขนาดเลกอยทฐานของงวง และไมมกราม (mandible) รยางคปาก labial palpi มการเจรญดและยนออกไปขางหนา (Nielsen and Common, 1991)

1.2 สวนอก แบงเปน 3 สวนคอ อกปลองหนา (prothorax) อกปลองกลาง (mesothorax) และอกปลองหลง (metathorax) (สาวตร, 2542; Nielsen and Common, 1991) 1.2.1 ขา (leg) ม 3 ค 6 ขาง โดยทอกแตละปลองจะมขา 1 ค พฒนาเปนขาทใชในการเดน (walking legs) ยกเวนผเสอในวงศ Nymphalidae ทมขาคหนาซงตดกบอกปลองแรกไดหดสนลง และมลกษณะคลายพ 1.2.2 ปก (wing) ม 2 ค เปนแผนบางๆ (membrane) ยนออกมาจากสวนอก โดยจะมปกทอกปลองกลางและอกปลองหลงเทานน ปกทอกปลองกลางเรยกวา ปกคหนา (fore wings) และปกทอกปลองหลงเรยกวา ปกคหลง (hind wings) และมเกลด (scale) สสนตางๆ ปกคลมเนอปกทงสองค (ภาพท 2ก) มรยางคใชในการเกยวปก 2 ชนดคอ jugum และ frenulum มเสนปก (wing veins) เปนทออากาศ (tracheae) มลกษณะกลวง หนา แตกกงกานเปนโครงสรางพยงปกไว (ภาพท 2ข) โดยเสนปกจะมความแตกตางกนไปตามชนดของผเสอ ท าใหสามารถใชเสนปกในการวเคราะหหมวดหมของแมลงตงแตระดบอนดบไปจนถงระดบชนดได ปกคหนาสวนใหญมเสนปก 12 เสนและปกคหลงมเสนปก 9 เสน (ภาพท 3-4) (สาวตร, 2542)

1.3 สวนทอง ลกษณะเปนปลองม 11 ปลอง ทดานขางของทองมรหายใจ (spiracles) ปลองละ 1 ค ปลองท 8 – 11 เปนอวยวะสบพนธ (genitalia) ซงสามารถน ามาใชในการจ าแนกชนดของผเสอในระดบชนดได (Nielsen and Common, 1991)

5

ภาพท 1 กายวภาคของผเสอ (ก) รปรางลกษณะของผเสอ (ข) รปรางตางๆของหนวดผเสอ (ค) สวนหวของผเสอ ทมา : ดดแปลงจาก Eaton (1988)

ก

ข ค

6

ภาพท 2 สวนประกอบของปกผเสอ (ก) การเรยงตวของเกลดบนปกผเสอ (ข) เสนปกของผเสอ ทมา : Nielsen and Common (1991)

ก

ข

7

ภาพท 3 เซลลปกผเสอทงปกบนและปกลาง ทมา : Ek-Amnuay (2012)

ปกคหนา A basal B postbasal C subdiscal D discal E postdiscal F submarginal G marginal H subapical I apical

ปกคหลง A costal B basal C subdiscal D discal E postdiscal F submarginal G marginal H dorsal I tornal

8

2. ระยะไข (egg) ลกษณะ รปราง สสนตางกนออกไป โดยขนาดของไขนนจะมขนาดเลกเลก จงตองอาศยกลองจลทรรศนในการศกษาไขของผเสอ เปลอกไขประกอบดวยสารไคตน ทเปนสารชนดเดยวกบเปลอกล าตวของผเสอและแมลงชนดอนๆเมอมองผานกลองจลทรรศนจะพบรเปดเลกๆเรยกวา ไมโครพายล (micropyle) เปนรทท าใหน าเชอเพศผ เขาไปผสมกบไขของเพศเมยได นอกจากนยงมสวนชวยในการหายใจของตวออนภายในไขและชวยในการระบายอากาศอกดวย (Nielsen and Common, 1991) 3. ระยะตวหนอน (larva) มสทหลากหลายหลงจากตวหนอนฟกออกจากไขแลว ตวหนอนมลกษณะทแตกตางกนไปในแตละชนดสวนใหญมลกษณะคลายทรงกระบอก (eruciform) มขาจรง 3 คทสวนอก และมขาเทยม 4-5 คทสวนทอง (ภาพท 4) เมอออกจากไขกจะกนเปลอกไขของตนเอง หลงจากนนจะเรมกนใบพชโดยเรมทใบออนโดยกนจากขอบใบเขาหากลางใบ และจะมการลอกคราบเพอขยายขนาด 4-5 ครง โดยตลอดระยะเวลาทเปนตวหนอนนมความเปลยนแปลงเกดขนนอกจากขนาดทใหญขนแลว บางชนดยงมสสนและรปรางทแตกตางกนดวย ตวหนอนทวไปมกหากนเดยวๆ แตมบางชนดทระยะแระจะหากนเปนกลม เปนระยะทส าคญทลงท าลายพชผลทางเศรษฐกจ (สาวตร, 2542; Nielsen and Common, 1991) 4. ระยะดกแด (pupa) ดกแดผเสอสวนใหญมลกษณะเปนแบบ obtect คอ มรยางคตางๆอยตดแนบล าตวและปกคลมดวยผนงแขงหอหม (ภาพท 5) เมอตวหนอนโตเตมทจะลอกคราบเพอเขาดกแด ซงจะไมสามารถเคลอนทได แตภายในเปลอกดกแดจะมการพฒนาตางๆเกดขนตลอดเวลา เปนระยะทมการสะสมอาหารไวอยางเตมท ซงเปนทดงดดบรรดาตวเบยนตางๆ ตวหนอนของผเสอแตละชนดจะเลอกทเขาดกแดตางกนออกไป ระยะดกแดใชเวลาประมาณ 7-10 วน (Nielsen and Common, 1991)

9

ภาพท 4 โครงสรางของหนอนผเสอ ทมา : ดดแปลงจาก Nielsen and Common (1991)

ภาพท 5 รปรางดกแดแบบตางๆของผเสอ ทมา : Mcgavin (2000)

10

ชววทยาของผเสอ ผเสอเปนแมลงทมการววฒนาการรวมกบพชชนสงและพชดอกมาอยางยาวนาน แสดงใหเหนถงการปรบตวใหสามารถอยกบพชสวนใหญและในสภาวะหลากหลายรปแบบไดเปนอยางด โดยผเสอมการเปลยนแปลงรปรางแบบสมบรณ (complete metamorphosis) ประกอบดวย 4 ระยะ คอ ไข ตวหนอน ดกแด และตวเตมวย (ภาพท 6) (Gullan and Cranston, 2010)

ภาพท 6 วฏจกรชวตของผเสอ (ก) ไข (ข) ตวหนอน (ค) ดกแด (ง) ตวเตมวย ทมา : ดดแปลงจาก Downey (1966)

1. ตวเตมวย มขนาดและสสนแตกตางกนไปในแตละชนด ผเสอมววฒนาการลกษณะปากแบบทองวงท าใหสามารถดดของเหลวไดด และไดรบคารโบไฮเดรตจากน าหวานของดอกไมซงสามารถน าไปใชในการพฒนาไขและสะสมเปนไขมนในรางกายได (Wootton, 1984) 1.1 การสบพนธ ผเสอเพศผสามารถเขาหาผเสอเพศเมยไดดวยการมองเหนหรอการใชฟโรโมน ทเฉพาะเจาะจงตอชนดของผเสอโดยผลตขนจากตอมพเศษจากสวนทอง ขา หรอปก (Nielsen and Common, 1991)

ก

ข

ค

ง

11

1.2 การวางไข ผเสอกลางวนจะวางไขบนใบพชทเปนอาหารของตวหนอน ผเสอกลางวนจะมวธในการทดสอบพชอาหารดวยวธการตางๆ เชน การใชขาหนาหรอหนวดทมประสาทรบความรสกแตะทดสอบ หรอบางชนดใชปลายทองแตะทดสอบกอนวางไข (โอฬาร, 2551) 1.3 การเพมอณหภมรางกาย แมลงเปนสตวเลอดเยนรวมถงผเสอดวย ท าใหไมสามารถรกษาอณหภมรางกายใหคงทอยไดจ าเปนตองใหรางกายอบอนโดยการผงแดดโดยตรงเพอเพมอณหภมในรางกายและใหมแรงทจะท ากจกรรมอนๆในแตละวน (โอฬาร, 2551) 1.4 การบน ผเสอแตละชนดมลกษณะการบนทแตกตางกนออกไปขนกบกจกรรมในขณะนน เชน การหาอาหาร การบนหาค การบนหาทวางไข (Tsuyochi and Michio, 2005) การขบไลผบกรกออกจากอาณาเขต 1.5 การปองกนตว ผเสอจะมการปองกนตวจากผลาทหลากหลาย เชน การบนอยางรวดเรวและวอกแวกท าใหยากตอการถกจบพบมากในผเสอวงศ Lycaenidae, Hesperidae และการลอกเลยนแบบ (mimicry) ตวเองใหมลกษณะเหมอนกบผเสอหรอแมลงทมพษท าใหผลาไมสามารถกนไดหรอการอ าพรางตวโดยใชส และลวดลายเลยนแบบ ใบไม กงไมในธรรมชาต (โอฬาร, 2551) 2. ตวหนอน ระยะตวหนอนสวนใหญกดกนใบพชเปนระยะส าคญทมการกอใหเกดความเสยหายตอพชผลทางเศรษฐกจมากทสด โดยเขาท าลายพชผลทปลก บางชนดกดกนเสนใยผา มไมกชนดทมประโยชนตอมนษย เชน ผเสอหนอนไหมในวงศ Bombycidae มนษยสามารถน าเสนไหมมาใชประโยชนไดหลากหลายและถอเปนสนคาสงออกทท ารายไดแกประเทศมากมาย (สธรรม, 2510) Hiroshi และ Angoon (1993) รายงานวาพบผเสอวงศสน าเงนประมาณ 12 ชนดทเปนศตรพชของมะมวง เงาะ ชมพ พทรา พชตระกลถว กลวยไม เปนตน Chaweewan และ Nopachon (1995) รายงานวามผเสอวงศสน าเงน 11 ชนดทเปนแมลงศตรปาไมโดยมพชอาหาร เชน ตะเคยนทอง แดง รง พะยอม มะหวด พฤกษ อนทนลน า เปนตน ผเสอวงศสน าเงนบางชนดเปนแมลงศตรธรรมชาต เชน ผเสอในวงศยอย Miletinae ทในระยะตวหนอนจะกนเพลยเปนอาหาร

12

2. ชววทยาของผเสอวงศสน าเงน ผเสอวงศสน าเงน (Lycaenidae) ตวเตมวยมขนาดเลกประมาณ 2-5 เซนตเมตร เมอหบปกเพศผและเพศเมยจะคลายกนมาก แตเมอกางปกแลวปกดานบนจะแตกตางกน เพศผจะมสสนสดใสกวา บางชนดมความมนวาวคลายโลหะ เชน สน าเงนวาว เหลอบเขยว สมหรอสมวงวาว ปกลางจะมหลากหลายสสน เชน เหลองอมน าตาล น าตาลเขม ขาวหรออาจมลวดลายสด าบนปก ในขณะทเพศเมยจะมสทบ ไมสวยงาม บางชนดมหางเรยวแหลมยนออกมาเรยกวา Hairstreaks บรเวณปกคหลงทมหางยนออกมาจะมจดเปนรปดวงตาเลกๆ เพอหลอกลอศตรวาดานหลงเปนหวและหนวด โดยผเสอวงศนมกจะขยบปกคหลงไปมา ท าใหจดตาและหางขยบศตรจงเขาโจมตทจดนท าใหผเสอหลบหนไดทน ขาคหนาของผเสอทงสองเพศเจรญดและสามารถใชเดนได เมอเกาะกบพชผเสอมกหบปกอยบนหลง แตอาจจะกางแผหรอกงหบเพอผงแดดเปนระยะสนๆเทานน ในระยะตวหนอนของผเสอวงศสน าเงนบางชนดจะมพฤตกรรมการอาศยอยรวมกบมดโดยลกษณะพงพาอาศยซงกนและกน (Fiedler, 2012) ตวหนอนจะผลตสารคดหลงทเปนน าตาลแกมดและในขณะเดยวกนมดกจะคอยปองกนตวหนอนจากศตรอนๆดวย (Pierce, 1987) และตวหนอนผเสอวงศสน าเงนในวงศ Miletinae ยงกนเพลยออนและเพลยหอยเปนอาหาร (Pierce and Brady, 2002) นอกจากนบางชนดยงมลกษณะพฤตกรรมในการหวงถนอาศยโดยมการก าหนดอาณาเขตของตวเอง ผเสอทก าหนดอาณาเขตของตวเองไวจะไมยอมใหผเสอตวอนเขามาใกล บางครงเมอมผบกรก ผเสอเจาถนจะออกไปขบไล ถาผบกรกไมออกไปกตองตอสกนจนกวาจะแพกนไปขางหนง ลกษณะของพฤตกรรมนพบไดในผเสอหลายชนด เชน ผเสอ Hypolimnas bolina ทมลกษณะพฤตกรรมทหวงถนอาศยมาก จะคอยขบไลผบกรกแมแตผเสอชนดอนๆ ทบนเขามาในอาณาเขตของตนเอง แมลงอกชนดหนงทมพฤตกรรมลกษณะน คอ แมลงวนผลไมชนด Phytalmia mouldsi ทมรยางคยนออกมาจากสวนหวคลายเขากวางในเพศผ โดยเมอตอสจะมการใชสวนนดนหวคตอสท าใหเกดการยดตวสงขนในลกษณะยนสองขา หากฝายใดลมลงไปถอวาพายแพ และตองออกจากอาณาเขต สวนผเสอวงศสน าเงนกมพฤตกรรมการหวงถนเชนเดยวกน อนกรมวธาน (taxonomy) ของผเสอวงศสน าเงน

มการจดแยกหมวดหมโดยเรยงล าดบดงน (Nielsen and Common, 1991) ชน class Insecta ชนยอย Subclass Pterygota อนดบ Order Lepidoptera กลมวงศ Superfamily Papilionoidea วงศ Family Lycaenidae

13

ชนดของผเสอวงศสน าเงน ผเสอวงศสน าเงนเปนผเสอทมจ านวนสมาชกมากเปนอนดบ 2 รองมาจากผเสอวงศ

Nymphalidae มจ านวนชนดมากกวา 5,000 ชนดทวโลก โดยมจ านวนชนดประมาณ 40% ของจ านวนชนดผเสอทงหมด ผเสอวงศสน าเงนมการจ าแนกออกเปนวงศยอยได 7 วงศยอย คอ Riodininae, Poritiinae, Miletinae, Curetinae, Polyommatinae, Lycaeninae แ ล ะ Theclinae (Ek-Amnuay, 2012) โดยในปจจบนนกอนกรมวธานบางทานไดแยกวงศยอย Riodininae ออกจากวงศยอยของผเสอวงศสน าเงนเนองจากมลกษณะทางสณฐานวทยาทแตกตางจากวงศยอยอนอยางเหนไดชด แตในงานวจยนจะยดใหวงศยอย Riodininae ยงอยในวงศยอยของผเสอวงศสน าเงนกอนเนองจากไดท าการจ าแนกชนดไวกอนแลว 3. ความหลากหลายทางชวภาพและดชนความหลากหลาย ความหลากหลายทางชวภาพ หมายถง การมชนดพนธของสงมชวตหลากหลายชนดมาอยรวมกน ณ สถานทหนงหรอระบบนเวศใดระบบนเวศหนง ทงน เราสามารถจดแบงความหลากหลายทางชวภาพไดเปน 3 ลกษณะ คอ (วสทธ, 2548) 1. ความหลากหลายของระบบน เวศ (ecological diversity) คอ การทส ง ม ช วตหลากหลายชนดมาอาศยอยรวมกนในทใดทหนงโดยมการพงพาอาศยซงกนและกน และมการเปลยนแปลงปรบตวอยเสมอ เพอใหเกดสมดลและสามารถด ารงชวตอยไดทามกลางสงแวดลอมทไมมชวต เชน ดน น า อากาศ ในโลกนมระบบนเวศทแตกตางกนมากมายทงบนบกและในน า เชน ปาดบชน ปาสน ทงหญาเขตรอน ทะเลทราย ทะเลสาบ มหาสมทร เปนตน ซงระบบนเวศแตละระบบกจะมความหลากหลายของสงมชวตมากนอยแตกตางกนไป 2. ความหลากหลายของชนด (species diversity) คอ ความหลากหลายของชนดของสงมชวตในระบบนเวศแตละระบบ มความหมายเปน 2 ลกษณะ คอมความมากชนด (species richness) ซงหมายถงจ านวนชนดของสงมชวตตอหนวยเนอท และมความสม าเสมอของชนด (species evenness) หมายถงสดสวนของสงมชวตในระบบนเวศหนงๆ ความหลากหลายของชนดจะแตกตางกนไปตามพนท ซงเปนหลกพนฐานทางดานชวภมศาสตร (biogeography) พนททอยในเขตรอน (tropics) จะมความหลากหลายของชนดสง และความหลากหลายของชนดจะลดลงในพนททมความผนแปรของอากาศสง เชน ในทะเลทรายหรอขวโลก เปนตน 3. ความหลากหลายทางพนธกรรม (genetic diversity) คอ ความแตกตางและความหลากหลายทางพนธกรรมของสงมชวตแตละชนดภายในระบบนเวศแตละระบบโดยม ยน เปนตวควบคมลกษณะตางๆของสงมชวต ความแตกตางผนแปรทางพนธกรรมในแตละสงมชวตมสาเหต

14

มาจากการเปลยนแปลงพนธกรรม อาจเกดขนในระดบยน หรอในระดบโครโมโซมผสมผสานกบการสบพนธแบบอาศยเพศ ซงเกดขนตามธรรมชาตไดนอยมาก และเมอลกษณะดงกลาวถกถายทอดไปยงรนลก จะท าใหเกดความหลากหลายทางพนธกรรม ซงความหลากหลายทางพนธกรรมนจะมประโยชนตอการววฒนาการและการปรบตวของสงมชวตใหสามารถด ารงชวตในระบบนเวศไดดยงขน ดชนความหลากหลาย คอความมากชนดและสดสวนของสงมชวตชนดตางๆซงสามารถวดไดโดยใชดชนความหลากหลาย (diversity index) (ฉววรรณ และคณะ 2547) ซงดชนความหลากหลายแบงออกไดเปน 1. Alpha diversity ใชเปรยบเทยบความหลากหลายของชนดสงมชวตภายในถนอาศยเดยวกน 2. Beta diversity ใชวดการเปลยนแปลงของชนดสงมชวตจากถนอาศยหนงไปยงอกถนอาศยหนง 3. Gamma diversity ใชเปรยบเทยบความหลากหลายของชนดสงมชวตในพนททางภมศาสตรขนาดใหญทมแหลงทอยหลายรปแบบ เชน เกาะ เปนตน

สมการดชนความหลากหลายมการเสนอใชกนอยางมากมาย แตทนยมใชอยางกวางขวางเรยกวา Shannon index หรอ Shannon-Weiner index มสมการดงน (Magurran, 2004)

H = ดชนความหลากหลายของชนด หรอ Shannon-Weiner index i = ชนดท 1, 2, 3, … , S Pi = จ านวนตวของชนด i / จ านวนตวทงหมดของทกชนด

15

นอกจากนยงมสมการทวาดวยความสม าเสมอของชนด (species evenness ; Equitability) โดยเรยกวา Shannon evenness มสมการดงน (Price, 1984)

E = ความสม าเสมอของชนด หรอ Shannon evenness H = ดชนความหลากหลายของชนด หรอ Shannon-Weiner index S = จ านวนชนด

วตถประสงคของงานวจย 1. เพอส ารวจจ านวนชนดและความชกชมของผเสอวงศสน าเงนในเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง 2. เพอศกษาความสมพนธระหวาง อณหภม ความชน และความแตกตางระหวางฤดกาลตอประชากรผเสอวงศสน าเงน

E = H/ ln S

16

บทท 2

วสด อปกรณ และวธการ วสด วสดทใชในการเกบผเสอวงศสน าเงน

- เขมปกแมลงขนาด 1, 2 และ 3 - ปายบนทก

- - กลองพลาสตกเกบอปกรณ

สารเคม

- เอธล อะซเตรท (ethyl acetate) - ลกเหมน (naphthalene) อปกรณ อปกรณทใชในการจบและฆาแมลง - สวง - ขวดฆาแมลง อปกรณทใชในการเกบรกษาตวอยางแมลง - ตอบแมลง - กลองเกบตวอยางแมลง - ปากคบขนาดตางๆ - ไมจดทาทางแมลง (setting board) - กระดาษไข - เขมหมด อปกรณทใชจ าแนกชนดของแมลง - กลองจลทรรศนแบบสเตอรโอ (stereo microscope) - หนงสอคมอ Butterflies of Thailand (Ek-Amnuay, 2012) - หนงสอคมอ Butterflies in Thailand Vol.4 Lycaenidae (Pinratana, 1981)

17

วธการด าเนนการ 1. การเกบตวอยางแมลง เกบตวอยางแมลงฤดรอน (มกราคม-เมษายน) และฤดฝน (มถนายน-ธนวาคม) พนทละ 2 ครงตอ 1 ฤดกาลในบรเวณพนทเกบตวอยางทมลกษณะใกลเคยงกนมากทสดโดยมบรเวณเสนทางเดนศกษาธรรมชาตมลกษณะโปรง แสงแดดสองถง ไมมพชพรรณขนทบเกนไป ซงเปนลกษณะทเหมาะสมตอการด ารงชวตของผเสอ คอ (ภาพท 7) น าตกบรพตร อยในเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง (เกบตวอยางฤดรอน วนท 1 กมภาพนธ 2558 และ 5 เมษายน 2558 เกบตวอยางฤดฝนวนท 7 กนยายน 2557 และ 2 พฤศจกายน 2557)

สถานเพาะเลยงสตวปาพทลง (เกบตวอยางฤดรอน วนท 15 กมภาพนธ 2558 และ 19 เมษายน 2558 เกบตวอยางฤดฝนวนท 21 กนยายน 2557 และ 16 พฤศจกายน 2557) น าตกไพรสวรรค อยในเขตรกษาพนธสตวปาเขาบรรทด (เกบตวอยางฤดรอน วนท 25 มกราคม 2558 และ 1 มนาคม 2558 เกบตวอยางฤดฝนวนท 3 สงหาคม 2557 และ 5 ตลาคม 2557)

น าตกปาหนน อยในเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง (เกบตวอยางฤดรอน วนท 11 มกราคม 2558 และ 15 มนาคม 2558 เกบตวอยางฤดฝนวนท 17 สงหาคม 2557 และ 19 ตลาคม 2557) เกบตวอยางโดยใชสวงจบแมลงโดยการเดนสมจบภายในเสนทางเดนศกษาธรรมชาต (Nature trail) โดยมความยาว 1 กโลเมตร เดนเกบตวอยางตงแตเวลา 8.00-11.00 น.และ 13.00-16.00 น. (Pollard and Yates, 1993) เมอเกบตวอยางผเสอวงศสน าเงนไดน าตวอยางผเสอวงศสน าเงนใสในขวดทบรรจสารเอธล อะซเตรท (ethyl acetate) เพอฆาแมลงและท าใหเนอเยอของแมลงคลายตว และเกบตวอยางแมลงไวในกระดาษสามเหลยมกอนน าไปจดทาทางตามกระบวนการเกบรกษาตอไป ในการเกบตวอยางนจะเกบในระยะตวเตมวยของผเสอวงศสน าเงนเทานนไมเกบในระยะอน (ระยะไข ระยะตวหนอน และระยะดกแด)

18

ภาพท 7 พนทเกบตวอยางในบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง 2. การเกบรกษาแมลง ท าการเกบรกษาตวอยางผเสอสน าเงนทจบไดโดยใชสวงจบแมลง ใชเขมปกแมลงเบอร 1-3 (แลวแตขนาดของตวอยาง) ปกบรเวณอกปลองกลางแลวจงจดทาทางตามกระบวนการเกบรกษา น าไปอบแหงทอณหภม 60°c แลวเกบไวในกลองเกบแมลงทมลกเหมน (napthalene) หรอการบร (camphur) เพอปองกนแมลงกนซาก และเกบไวในหองทมอณหภม 25°c ผเสอแตละตวจะบนทกรายละเอยดในกระดาษบนทก (label card) ใหครบถวนกอนจะน าไปเกบเพอจ าแนกชนดตอไป ในการจดเกบนจะจดเกบผเสอวงศสน าเงนทกตวทไดจากการใชสวงจบแมลง 3. การจ าแนกชนดของแมลง 3.1 การจ าแนกระดบวงศ ใชรปวธาน (Key) จากหนงสอ The Insect of Australia Vol.ll (Nielsen and Common, 1991) เพอจ าแนกผเสอวงศสน าเงนออกจากผเสอกลางวนวงศอนๆ โดยใชลกษณะของโครงสรางภายนอกในการจ าแนก เชน หนวด อวยวะฟงเสยง เสนปก เปนตน 3.2 การจ าแนกระดบชนด การจ าแนกระดบชนดจะใชรปวธานจากหนงสอ The Insect of Australia Vol.ll (Nielsen and Common, 1991) แ ล ะ ห น ง ส อ Butterflies in Thailand Vol.4 Lycaenidae (Pinratana, 1981), Butterflies of Thailand (Ek-Amnuay, 2012) ในการจ าแนกชนดใชภาพประกอบและค าบรรยายจากรปวธาน

19

4. การหาคาดชนความหลากหลาย บนทกจ านวนผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทจบได และน ามาค านวณหาคาดชนความหลากหลายของชนดโดยใชดชน Shannon-Weiner Index และหาคาความสม าเสมอของชนดโดยใชดชน Shannon evenness ค านวณหาคา Species accumulation curve โดยใช โปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012) ค านวณความหลากหลายของชนดในแตละพนทใชดชน Shannon-Weiner Index และ Fisher's Alpha index โดยค านวณจากโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012) ค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของชนดผเสอวงศสน าเงน โดยการใชโปรแกรม PC-ORD (version 5) (Grandin, 2006) และเปรยบเทยบจ านวนประชากรและจ านวนชนดระหวางฤดรอนและฤดฝน โดยขอขอมลจากศนยอตนยมวทยาภาคใตฝงตะวนออก (สงขลา)

20

บทท 3

ผลและวจารณ 1. ชนดของผเสอวงศสน าเงนในบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง จ าแนกชนดของผเสอวงศสน าเงนตามรปวธานในหนงสอ The Insect of Australia Vol.ll (Nielsen and Common, 1991), Butterflies in Thailand Vol.4 Lycaenidae (Pinratana, 1981) และ Butterflies of Thailand (Ek-Amnuay, 2012) พบผเสอวงศสน าเงน 6 วงศยอย จ าแนกได 57 ชนด ซงมรายละเอยดดงตอไปน 1. วงศยอย Curetinae ผเสอสวนใหญในวงศยอย Curetinae จะมความยาวของปกหนา 30-40 มลลเมตร พนปกมสสมหรอสมปนเหลองในเพศผ สวนในเพศเมยจะมสน าตาลและสขาวหรอมแถบสน าตาลและสด าพาดผานปก ใตปกของทงเพศผและเพศเมยสวนใหญจะเปนสขาวและสเงน พบ 1 ชนดคอ

1.1 Curetis saronis Moore,1877 (ภาพท 8) ตวอยางผเสอทใชตรวจสอบ ♂♂ 15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand, ♂ 5. iv. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand, ♂♂ 11. i. 2015. ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 35 มลลเมตร พนปกมสสมแดง ขอบปกมเสนสด าคล าความกวางนอยกวา 1 มลลเมตร ใตปกมสขาวเงน ขามเกลดเรยงสลบสแดงด า หรอแดงน าตาล ผเสอทพบบรเวณเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะมสเขมกวาบรเวณทพบในแถบอนเดย

เพศเมย ไมมตวอยาง ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย ลาว เวยดนาม อนโดนเซย สงคโปร 2.วงศยอย Miletinae ผเสอในวงศยอย Miletinae พนปกมสน าตาล มแตมประสขาวและสเงน ขอบปกหนาแหลม ขอบปกหลงจะมลกษณะกลมมนในเพศผ และมลกษณะเปนหยกในเพศเมย ในเพศผสวนทองจะมความยาวมากกวาปกหลง ความกวางปกหนาประมาณ 20-40 มลลเมตร ในระยะหนอน

21

พบเปนตวห าเพลยออน เพลยหอย และเพลยแปง (Pinratana, 1981) (Ek-Amnuay, 2012) พบ 2 ชนดคอ 2.1 Miletus biggsii Distant, 1884 (ภาพท 9-10) ตวอยางผเสอทใชตรวจสอบ ♂♀ 1. ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 26 มลลเมตร พนปกมสน าตาลเขม บรเวณปกหนามแถบสขาวขนาดเลกพาดผานเสนปกท 3 ขอบปกหนาบรเวณเสนปกท 4 มลกษณะนนเลกนอย (ภาพท 9)

เพศเมย ความยาวปกหนา 30 มลลเมตร ขอบปกหนามรอยหยกบรเวณเสนปกท 4 และมแถบขาวเหมอนเพศผ ใตปกมสน าตาลอมแดง (ภาพท 10)

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย (รฐสกขม) (รฐอสสม) พมา ตอนใตของไทย มาเลเซย สงคโปร

2.2 Allotinus davidis Eliot, 1959 (ภาพท 11)

ตวอยางผเสอทใชตรวจสอบ ♀ 2 . xi. 2014. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 19 มลลเมตร พนปกมสน าตาลออน ใตปกมสเหลองออนและมจดสน าตาลกระจายทวทงปก ใตปกหลงมจดด าขนาดเลกบรเวณเสนปกท 7

ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนใตของไทย มาเลเซย อนโดนเซย เกาะบอรเนยว เกาะสมาตรา

3. วงศยอย Poritiinae

ผเสอในวงศยอย Poritiinae สวนใหญพนปกจะมสเขยวสะทอนแสงหรอน าเงนสะทอนแสงแวววาว มความยาวปกหนา 20-40 มลลเมตร ประกอบดวย 4 สกลคอ Cyaniriodes, Poritia, Simiskina และ Deramas พบ 1 ชนดคอ

3.1 Poritia hewitsoni Moore, 1866 (ภาพท 12)

22

ตวอยางผเสอทใชตรวจสอบ ♀ 15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand


เพศเมย ความยาวปกหนา 32 มลลเมตร. พนปกมสฟาขอบปกมแถบสด า ปกหนาบรเวณเซลลปก subapical แคบและปกหลงมแถบคล าทเซลลปก submaginal (Evans, 1932)

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย บงคลาเทศ ภฏาน จน

4. วงศยอย Polyommatinae

วงศยอย Polyommatinae เปนวงศยอยทมจ านวนผเสอหลากหลายชนด ซง มความหลากหลายทงสของพนปก (ฟา น าเงน มวง ขาว น าตาล เปนตน) ลวดลาย ขนาดของความยาวปกหนา 10-40 มลลเมตร (Pinratana, 1981) (Ek-Amnuay, 2012) พบ 25 ชนด คอ

4.1 Pithecops corvus Fruhstorfer, 1919 (ภาพท 13)

ตวอยางผเสอทใชตรวจสอบ ♂♂ 19. iv. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 23 มลลเมตร พนปกมสน าตาลเขมถงด า ปกหนามแถบสน าตาลออนบรเวณเซลลปก discal (Pinratana, 1981) ใตปกหลงมจดด าอยบรเวณเซลลปก costal ใตปกมสขาวเปนสวนใหญและประกอบดวยจดด าขนาดเลกกระจายอยทวทงปก

เพศเมย ไมมตวอยาง

ขอบเขตการแพรกระจาย เนปาล ภฏาน อนเดย พมา ไทย ฟลปปนส เวยดนาม

4.2 Acytolepis puspa Distant, 1882 (ภาพท 14-15)

ตวอยางผเสอทใชตรวจสอบ

23

♂♂ 19. iv. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand, ♂ 25. i. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂♀ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 32 มลลเมตร พนปกมสฟาอมมวง มแถบสด ากวางประมาณ 2 มลลเมตร ทขอบปกเรมตงแตปก บรเวณ apex ลงมา ใตปกมสขาวประกอบดวยจดสด าตงแตบรเวณเสนปกท 2 ไปจนถงเสนปกท 3-5 (Ek-Amnuay, 2012) (ภาพท 14)

เพศเมย ความยาวปกหนา 27 มลลเมตร พนปกมสฟาออนไปจนถงสขาว มแถบด าหรอน าตาลทขอบปกเขมกวาเพศผท าใหพนปกสวนทมสฟามลกษณะเปนวงรรปไข ปกหลงมสขาวอมเทา ใตปกมลกษณะเหมอนเพศผ (ภาพท 15)

ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนใตของไทย มาเลเซย สงคโปร อนเดย พมา ศรลงกา ฟลปปนส เกาะบอรเนยว ปาปวนวกน

4.3 Chilades pandava Horsfield, 1829 (ภาพท 16)

ตวอยางผเสอทใชตรวจสอบ ♀ 5. x. 2014 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 30 มลลเมตรพนปกมสมวงออน ขอบปกมแถบด ากวางประมาณ 1 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลมจดสด าและแตมสสมบนจดด าบรเวณ เสนปกท 2 (Pinratana, 1981)

ขอบเขตการแพรกระจาย ศรลงกา บงคลาเทศ พมา ไทย มาเลเซย ฟลปปนส อนเดย สงคโปร ไตหวน

4.4 Zizina otis Corbet, 1940 (ภาพท 17)


24

♂♂ 11. i. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 19. x. 2014 (insect net) สถานทเดยวกน เพศผ ความยาวปกหนา 22 มลลเมตร พนปกมสมวงเขมอมน าเงน ขอบปกมแถบสด ากวางประมาณ 1-2 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลออนอมเทา ใตปกหนามจดสด าบรเวณเสนปกท 11 ใตปกหลงมจดสด าบรเวณเสนปกท 6 เขามาจนถงเสนปกท 5 บรเวณดวงตามขนปกคลมซงเปนชนดเดยวในวงศยอยน เพศเมย ไมมตวอยาง

ขอบเขตการแพรกระจาย เนปาล ภฏาน ตอนเหนอของอนเดย ไทย มาเลเซย ฮาวาย นวซแลนด

4.5 Catochrysops parnormus Distant, 1886 (ภาพท 18)


♀ 2 . xi. 2014. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 27 มลลเมตร พนปกมสฟา ขอบปกมแถบสด ากวางประมาณ 1 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลออน ปกหลงมจดสด าบรเวณเสนปกท 2 .ใตปกหลงมจดด าและแตมสสมบรเวณเสนปกท 2 เชนกน

ขอบเขตการแพรกระจาย ศรลงกา อนเดย บงคลาเทศ พมา ไทย มาเลเซย เกาะสมาตรา เกาะบอรเนยว ออสเตรเลย

4.6 Lampides boeticus Linnaeus, 1767 (ภาพท 19)


♂ 17. viii. 2014 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 32 มลลเมตร พนปกมสมวงอมน าเงน ปกหลงม Hairstreak บรเวณเสนปกท 2 และมจดด าบรเวณเสนปกท 1 และ 2 เปนศตรพชทส าคญของพชตระกลถว โดยในระยะตวหนอนจะกดกนดอกและฝกถวใหเกดความเสยหาย

25


ขอบเขตการแพรกระจาย มการแพรกระจายทวทวปยโรป แอฟรกา คาบสมทรอนโดจนไปจนถงออสเตรเลย

4.7 Jamides malaccanus Rober, 1886 (ภาพท 20)


♂ 1 . ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand, ♂♂ 15. ii. 2015 (insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 30 มลลเมตร พนปกมสน าเงนเขมแวววาว เสนปกมสด าเหนไดชดเจน ใตปกมสน าตาล มจดด าและแถบสสมบรเวณเซลลปก tornal


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย ศรลงกา ตอนใตของไทย มาเลเซย เกาะสมาตรา

4.8 Jamides parasaturatus Fruhstorfer, 1915 (ภาพท 21)


♂ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 5 . iv. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 33 มลลเมตร พนปกมสฟาออน ปกหนามแถบด าทขอบปกกวาง 1.5 มลลเมตร บรเวณปกหลงไมมลวดลาย


ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนใตของไทย เกาะสมาตรา มาเลเซย เกาะบอรเนยว ฟลปปนส

4.9 Jamides elpis Butler, 1879 (ภาพท 22)


26

♀ 21. ix. 2014 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand


เพศเมย ความยาวปกหนา 25 มลลเมตร ขอบปกหนามแถบด าตงแตบรเวณกลางปก costa ถงบรเวณปก tornus ใตปกมสน าตาลออน มแถบขาวพาดตามขวาง และไมมจดบรเวณปก costa แบบเพศผ

ขอบเขตการแพรกระจาย พมา ไทย ลาว ตอนใตของจน มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร ปาปวนวกน ภฏาน

4.10 Nacaduba pactolus Fruhstorfer, 1916 (ภาพท 23)


♀ 5. x. 2014 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 31 มลลเมตร พนปกมสฟาเขมจากโคนปกและคอยๆจางออกไป ขอบปกมแถบสด ากวาง 3-4 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลออน ใตปกหนาเซลลปก submarginal สนสดทเสนปกท 3 ใตปกหลงมจดด าบรเวณเสนปก 2

ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนเหนอของอนเดย เนปาล ไทย ลาว มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร จนถงออสเตรเลย

4.11 Jamides celeno Cramer, 1775 (ภาพท 24)


♂ 3. viii. 2014 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 31 มลลเมตร พนปกมสฟาออนอมขาว ขอบปกมแถบด าขนาดประมาณ 1 มลลเมตร ปกหลงบรเวณเซลลปก submarginal ไมมลวดลาย

27


ขอบเขตการแพรกระจาย เนปาล อนเดย พมา ไทย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร คาบสมทรอนโดจน

4.12 Jamides pura Moore, 1886 (ภาพท 25-26)


♂♀ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 5. x. 2014 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 27 มลลเมตร พนปกมสฟาออน ปกหนาขอบปกมแถบด าพาดตามแนวตง ขนาดประมาณ 1 มลลเมตร ปกหลงทเซลลปก submarginal ไมมจดด าปรากฏ (ภาพท 25)

เพศเมย ความยาวปกหนา 30 มลลเมตร พนปกมสฟาออนกวาเพศผ ขอบปกมแถบด าหนากวาเพศผ ปกหลงมจดด าตรงปลายปก (ภาพท 26)

ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนเหนอของอนเดย พมา ไทย ลาว เวยดนาม มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร

4.13 Castalius rosimon Fabricius, 1775 (ภาพท 27-28)


♂♂♀ 11. i. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂♂ 15. iii. 2015 ( insect net) สถาน ท เด ยวกน , ♂♂ 17. viii. 2014 ( insect net) สถานทเดยวกน, ♂♀ 19. x. 2014 (insect net) สถานทเดยวกน, ♂♀ 25. i. 2015 (insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂♂ 1. iii. 2015 (insect net) สถานทเดยวกน , ♂♀ 3. viii. 2014 (insect net) สถานทเดยวกน , ♂ 5. x. 2014 (insect net) สถาน ท เดยวกน , ♂♀ 1. ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand, ♂♂♀ 5. iv. 2015. (insect net) สถานทเดยวกน, ♂♂

7. ix. 2014. (insect net) สถานทเดยวกน, ♂ 2. xi. 2014. (insect net) สถานทเดยวกน, ♂ 19.

28

iv. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand, ♂ 15. ii. 2015 ( insect net) สถาน ท เดยวกน , ♂♂ 21. ix. 2014 (insect net) สถานทเดยวกน, ♂ 16. xi. 2014 (insect net) สถานทเดยวกน

เพศผ ความยาวปกหนา 22 มลลเมตร พนปกเปนสขาวมจดด าแตมบนปกประปราย มแถบด าทใตปกหนาบรเวณเสนปกท 12 ตงแตขอบปกบนลงลาง โคนปกมสฟาสะทอนแสง ปกหลงบรเวณเซลลปก submarginal มแถบด ายาว ปกหลงม Hairstreak สด ายาวประมาณ 1 มลลเมตร (ภาพท 27)

เพศเมย ความยาวปกหนา 28 มลลเมตร ลกษณะคลายเพศผ แตบรเวณโคนปกมสน าตาลคล า (ภาพท 28)

ขอบเขตการแพรกระจาย ศรลงกา อนเดย บงคลาเทศ พมา ไทย มาเลเซย เวยดนาม อนโดนเซย

4.14 Euchrysops cnejus Fabricius, 1798 (ภาพท 29)


♀♀ 15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 24 มลลเมตร พนปกมสน าตาลเขม บรเวณขอบปกเขามาจนถงกงกลางปกดานในปกมสน าเงนสะทอนแสง ปกหลงม Hairstreak บรเวณเสนปกท 2 ปกหลงมจดสด าและแถบสสมบรเวณเสนปกท 2

ขอบเขตการแพรกระจาย ศรลงกา อนเดย บงคลาเทศ พมา ไทย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร อนโดนเซย ตอนเหนอของออสเตรเลย

4.15 Lonolyce helicon Moore, 1884 (ภาพท 30)


♂ 16. xi. 2014 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand

29

เพศผ ความยาวปกหนา 26 มลลเมตร พนปกมสมวงเขม ขอบปกหนามลกษณะเปนเสนตรง ปกหลงม Hairstreak บรเวณเสนปกท 2 ใตปกมสน าตาลและมแถบสขาวพาดขวางจากบนลงลาง มจดสด าและแถบสสมขนาดเลกในบรเวณเสนปกท 2


ขอบเขตการแพรกระจาย ศรลงกา อนเดย บงคลาเทศ พมา ไทย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร อนโดนเซย ออสเตรเลย

4.16 Prosoras aluta de Nicéville, 1895 (ภาพท 31)


♂ 7 . ix. 2014. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 24 มลลเมตร พนปกมสมวงอมน าเงน ขอบปกมแถบสด าจางๆเปนเสนตรง ปกหลงม Hairstreak บรเวณเสนปกท 2 ใตปกมสน าตาลและมแถบสขาวพาดขวางจากปกบนลงปกลาง มจดด าบรเวณเสนปกท 2


ขอบเขตการแพรกระจาย ไทย มาเลเซย เกาะสมาตรา อนเดย พมา เวยดนาม เกาะสลาเวส

4.17 Prosotas nora C. Felder, 1860 (ภาพท 32)


♂ 2 . xi. 2014. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 21 มลลเมตร พนปกมสมวงเขม ใตปกมสน าตาลอมเทา ปกหลงมจดสด าบรเวณเซลลปก submarginal และมแถบสน าตาลเขมพาดจากปกหนาลงปกหลง โดยความยาวของแถบพาดจากบรเวณ submarginal ของปกหนาจนถง postdiscal ของปกหลง


30

ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนใตของไทย มาเลเซย เกาะสมาตรา เกาะบอรเนยว อนเดย พมา ศรลงกา

4.18 Prosotas pia Tite, 1963 (ภาพท 33)


♀ 2 . xi. 2014. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand, ♀ 15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 21 มลลเมตร พนปกมสน าตาลเหลอบมวง ใตปกมสน าตาลและมแถบสขาวพาดไปตามแนวปกจากบนลงลาง ใตปกหลงมจดด าบรเวณเสนปกท 2

ขอบเขตการแพรกระจาย เนปาล ภฏาน อนเดย พมา ไทย มาเลเซย ลาว เวยดนาม อนโดนเซย

4.19 Anthene emolus Fruhstorfer, 1916 (ภาพท 34)


♂♂ 11. i. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 28 มลลเมตร พนปกมสมวงเขม ไมมลวดลาย ใตปกมสน าตาลออน ใตปกหลงมแตมจดบรเวณใกลกบเสนปกท 7 โดยแตมจดมสเขมกวาพนปก และมจดด าพรอมแถบสสมบรเวณเสนปกท 2


ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนใตของไทย มาเลเซย เกาะบอรเนยว อนเดย บงคลาเทศ ภฏาน เนปาล

4.20 Zizula hylax Snellen, 1876 (ภาพท 35)


31

♂♂ 5 . iv. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 13 มลลเมตร พนปกมสมวงอมน าเงนเขม ขอบปกมแถบสเขมกวางประมาณ 1 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลเทา ปกบนไมมลวดลายหรอจดแตม หรออาจมจดแตมบรเวณกงกลางของเสนปกท 11 ปกหลงมจดบรเวณเซลลปก postdiscal


ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนใตของไทย มาเลเซย ฟลปปนส เกาะสมาตรา อนเดย เนปาล บงคลาเทศ พมา ญป น สงคโปร ออสเตรเลย สวาซแลนด

4.21 Discolampa ethion Fruhstorfer, 1922 (ภาพท 36)


♂ 11. i. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 19. iv. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 25 มลลเมตร พนปกมสมวงขอบปกมแถบสด า ตรงกลางปกมแถบสขาวขนาดใหญพาดผานตงแตเสนปกท 3 จนถงเสนปกท 6 ใตปกหนามแถบสด าเปนเสนขนานบรเวณโคนปก


ขอบเขตการแพรกระจาย ตอนใตของไทย มาเลเซย ศรลงกา อนเดย พมา ลาว เวยดนาม สงคโปร อนโดนเซย ฟลปปนส

4.22 Caleta roxus de Nicéville, 1897 (ภาพท 37)


♂♂♂ 11. i. 2015 (insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂♂ 15. iii. 2015 (insect net) สถานทเดยวกน, ♂ 25. i. 2015 (insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂♂ 1. iii. 2015 (insect net) สถานทเดยวกน, ♂♂ 5. iv. 2015. (insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum

32

District, Songkhla Province, Thailand, ♂ 1. ii. 2015. (insect net) สถานทเดยวกน, ♂ 2. xi. 2014. (insect net) สถานทเดยวกน

เพศผ ความยาวปกหนา 24 มลลเมตร ขอบปกมแถบสน าตาลด าหนา กงกลางปกมแถบสขาวขนาดใหญพาดผานตงแตเสนปกท 3 จนถงเสนปกท 6 ปกหลงม Hairstreak ขนาดเลกบรเวณเสนปกท 2 ใตปกมสขาวอมเหลองออน และมแถบสด าพาดยาวมาบรรจบกนทบรเวณปก costa ของปกหนา


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา จน ไทย มาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร ปาปวนวกน

4.23 Caleta elna Hewitson, 1876 (ภาพท 38)


♂ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂♂ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂ 1 . ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 22มลลเมตร ปกดานบนคลาย C. roxus .ใตปกมแถบสด าบรเวณโคนปกตงฉากกนทเสนปกท 3 ของปกหนา

เพศเมย ไมตวอยาง

ขอบเขตการแพรกระจาย พมา ไทย มาเลเซย อนเดย ศรลงกา ภฎาน ลาว กมพชา ตอนใตของจน ไตหวน อนโดนเซย สงคโปร ฟลปปนส

4.24 Jamides zebra H. Druce, 1895 (ภาพท 39)


♂♂ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂♂ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂♂ 5 . iv. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District,

33

Songkhla Province, Thailand, ♂♂ 15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 24 มลลเมตร พนปกมสน าเงนอมฟา ขอบปกหนามแถบสด ากวางประมาณ 0.5 มลลเมตร ใตปกมลวดลายสขาว มจดด าและแถบสสมทใตปกหลงบรเวณเสนปกท 3


ขอบเขตการแพรกระจาย ไทย มาเลเซย เกาะสมาตรา เกาะบอรเนยว อนโดนเซย เวยดนาม กมพชา ตอนใตของจน

4.25 Nacaduba calauria C.Felder, 1860 (ภาพท 40)


♂ 21. ix. 2014 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 29 มลลเมตร พนปกมสมวงน าตาล ขอบปกหลงมแถบสด าบรเวณโคนปก ใตปกมสน าตาลเทา ใตปกหนามแถบสขาวอมเหลองแนวเสนตรงจากบนลงลาง มจดด าและแถบสสมทใตปกหลงบรเวณเสนปกท 3


ขอบเขตการแพรกระจาย ไทย มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย ฟลปปนส

5. วงศยอย Riodininae

ผเสอในสกลนสวนใหญมขนาดเลกถงขนาดกลาง ปกมหลายรปรางลกษณะ พนปกมสสนสะทอนแสงสวยงาม ผเสอสวนใหญทอยในเขตรอนชนจะมสสนสวยงาม (เขยวสะทอนแสง, น าเงนสะทอนแสง) มากกวาผเสอทอยในเขตอบอน (น าตาล, น าเงน, เทา) บางชนดมลวดลายเปนเสนสเหลองหรอสเงนสะทอนแสง บางชนดสามารถเลยนแบบตวเองใหเหมอนผเสอกลางคนทมพษไดอกดวย พบ 4 ชนดคอ

34

5.1 Abisara saturata Moore, 1878 (ภาพท 41)


♀ 19. x. 2014 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand


เพศเมย ความยาวปกหนา 43 มลลเมตร พนปกมสน าตาลแดงซด ปกหนามแถบขาวตรงเซลลปก subapical ใตปกหลงมจดด าบรเวณเสนปกท 4 5 และ 6

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย ฟลปปนส เวยดนาม ตอนใตของจน

5.2 Zemeros flegyas Cramer, 1780 (ภาพท 42)


♀ 17. viii. 2014 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♀15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 36 มลลเมตร พนปกมสน าตาลแดง ล าตวมขนาดใหญและสซดจางกวาเพศผ มจดสขาวขนาดเลกทงบนปกและใตปกเรยงเปนแนวยาวจากบนลงลาง โดยในเพศเมยจดสขาวจะเหนชดเจนกวาเพศผ ขอบปกมลกษณะเปนรอยหยกทงปกหนาและปกหลง (Ek-amnuay, 2012)

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย ทเบต จน พมา ไทย มาเลเซย เวยดนาม อนโดนเซย

5.3 Taxila haquinus Fabricius, 1793 (ภาพท 43)


35

♂ 11. i. 2015 (insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 5. iv. 2015. (insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 45 มลลเมตร พนปกมสน าตาลเขม บรเวณเซลลปก subapical มสน าตาลอมแดง ใตปกมสน าตาลแดง มจดสด าขาวเรยงในแตละเซลลปก เพศผจะมจดนอยกวาเพศเมย


ขอบเขตการแพรกระจาย พมา ตอนใตของไทย มาเลเซย ลาว เกาะบอรเนยว เกาะสมาตรา

5.4 Paralaxita damajanti C. & R. Felder, 1860 (ภาพท 44)


♂ 11. i. 2015 (insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 5. iv. 2015. (insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 48 มลลเมตร พนปกมสแดงเขม มแถบสเหลองออนใกลๆบรเวณปก apex ใตปกมสแดงเขมมจดด าและแถบสน าเงนสะทอนแสงกระจายอยทวทงปก ปลายปกหลงมแถบสฟาพาดขวางตามแนวปก


ขอบเขตการแพรกระจาย กมพชา ไทย มาเลเซย ลาว เวยดนาม อนโดนเซย ฟลปปนส

6. วงศยอย Theclinae

ผเสอในวงศยอย Theclinae มการกระจายพนธอยางกวางขวาง สามารถพบไดทงในทวปเอเชยบรเวณเขตรอนชน และพบไดในทวปอเมรกา สวนใหญผเสอในวงศนจะม Hairstreak ชนดทพบในเขตรอนชนสวนใหญจะมพนปกสน าเงนสะทอนแสง สวนชนดทพบในทวปอเมรกาสวนใหญจะมพนปกสน าตาล พบ 24 ชนด คอ

36

6.1 Loxura atymnus Fruhstorfer, 1912 (ภาพท 45)


♂ 25. i. 2015 (insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂ 1. iii. 2015 (insect net) สถานทเดยวกน, ♂ 16. xi. 2014 (insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 29 มลลเมตร พนปกมสสมอมแดง ขอบปกบรเวณ apex มลกษณะตรงขนานกบล าตว มแถบด าเรมจากบรเวณเซลลปก apical ไปจนถงบรเวณปก costa


ขอบเขตการแพรกระจาย เนปาล อนเดย พมา ตอนใตของจน ไทย มาเลเซย เกาะบอรเนยว อนโดนเซย

6.2 Drupadia ravindra Distant, 1882 (ภาพท 46-47)


♂♂♀ 11. i. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 25. i. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♀ 1 . ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand, ♂ 15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 31 มลลเมตร พนปกมสน าตาลเขม พนปกหลงมสฟาอมเขยวตงแตกลางปกจนถงปลายปก มแถบสคล าในชองของเสนปกท 7 ใตปกหนาประกอบดวยแถบสน าตาลออนบรเวณกลางปก ใตปกหลงมพนปกสขาวขอบดานบนมสสมเลกนอยและมแถบสน าตาลเขมกระจายบรเวณกลางปก ปลายปกหลง ม Hairstreak 3 เสนจากเสนปกท 1b ยาวประมาณ 2.5 มลลเมตร จากเสนปกท 2 ยาวประมาณ 5-9 มลลเมตร และจากเสนปกท 3 ยาวประมาณ 1.5 มลลเมตร (ภาพท 46)

37

เพศเมย ความยาวปกหนา 29 มลลเมตร พนปกมสน าตาลเขมและมแถบสสมขนาดเลกทกลางปก พนปกหลงมสน าตาลเขม ใตปกหนาและหลงลกษณะคลายเพศผแตพนปกและแถบจะมสจางกวา (ภาพท 47)

ขอบเขตการแพรกระจาย ไทย มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส อนโดนเซย เวยดนาม

6.3 Rachana jalindra Horsfield, 1829 (ภาพท 48)


♂ 19. iv. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 35 มลลเมตร พนปกมสน าเงนเขม ขอบปกหนาและหลงมแถบสด าอมน าตาลกวางประมาณ 1 มลลเมตร ปกหนามเสนปก 11 เสน ปกหลงม Hairstreak บรเวณเสนปก 1b และ 2 และมจดสด าสองจดบรเวณเสนปก 1a และ 2 ใตปกมพนปกสขาว มแถบสน าตาลทกลางปกทงปกหนาและปกหลง เสนปก 1a และ 2 มจดสด าและแถบสสม


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส

6.4 Rapala iarbus Fabricius, 1787 (ภาพท 49)


♂♂♂ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 25. i. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂ 1. iii. 2015 (insect net) สถานทเดยวกน, ♂♂ 5. iv. 2015. (insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand, ♂ 1. ii. 2015. (insect net) สถานทเดยวกน ♂ 7. ix. 2014. (insect net) สถานทเดยวกน เพศผ ความยาวปกหนา 33 มลลเมตร พนปกมสแดงเขม เสนปกมสด าคล า มแถบสด า-เทา บรเวณขอบปกหนา ปกหนาบรเวณปก costa มลกษณะแคบ จดเรมตนของเสนปกท 2 3 และ 4 มเกลดปกสด าคล าปกคลม ปกหลงมสแดงเขม ม Hairstreak ทปกหลงบรเวณเสนปกท 2 ใตปกหลงมจดสด าขนาดใหญ และมจดสด าขนาดเลกพรอมแถบสสมในเสนปกท 2

38


ขอบเขตการแพรกระจาย เนปาล ภฏาน อนเดย พมา ไทย ลาว มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย

6.5 Drupadia theda Corbet, 1938 (ภาพท 50)


♀ 3. viii. 2014 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand


เพศเมย ความยาวปกหนา 28 มลลเมตร พนปกมสน าตาลและมแถบสสมบรเวณเซลลปก discal มเกลดปกสฟาอมเทาบรเวณเซลลปก tornal พรอมจดด า 2 จดบรเวณเซลลปก submarginal ม Hairstreak ทเสนปกท 3 ใตปกหนามสสมน าตาล ใตปกหลงมพนสขาวแตมดวยจดด าทวทงปกและมสเขยวบรเวณเซลลปก tornal

ขอบเขตการแพรกระจาย พมา ไทย ลาว มาเลเซย สงคโปร เวยดนาม อนโดนเซย ฟลปปนส

6.6 Hypolycaena amasa Fruhstorfer, 1912 (ภาพท 51)


♂♂ 11. i. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 25. i. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂♂ 1. iii. 2015 (insect net) สถานทเดยวกน, ♂ 1. ii. 2015. (insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand, ♂ 5 . iv. 2015. (insect net) สถานท เดยวกน , ♂♂ 19. iv. 2015 (insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand, ♂ 15. ii. 2015 ( insect net) สถานทเดยวกน เพศผ ความยาวปกหนา 25 มลลเมตร ปกหนามพนปกสด ายกเวนเซลลปก basal ทมสฟาเทา ปกหลงมพนปกสฟาเทา ม Hairstreak 2 เสน ทเสนปก 1b ยาวประมาณ 14 มลลเมตร และทเสนปกท 2 ยาวประมาณ 6 มลลเมตร ใตปกหนามสฟาเทา บรเวณเซลลปก apical มส

39

น าตาลเหลอง ใตปกหลงมสฟาเทา และมสน าตาลเหลองบรเวณปก apex ใตปกหลงมจดด าขนาดใหญทเสนปกท 2


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย ลาว มาเลเซย สงคโปร

6.7 Arhopala abseus Corbet, 1941 (ภาพท 52)


♀ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 32 มลลเมตร พนปกมสน าเงนสะทอนแสง มแถบสด าบรเวณขอบปก ใตปกมสน าตาลเขมยกเวนบรเวณเซลลปก dorsal ของปกหนาทมสน าตาลออน มลวดลายสน าตาลเขมเรยงอยางไมเปนระเบยบทวทงปก ปกหลงม Hairstreak บรเวณเสนปกท 2

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย ภฎาน บงคลาเทศ พมา ไทย มาเลเซย

6.8 Arhopala democritus Fabricius, 1793 (ภาพท 53)


♀ 11. i. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♀ 25. i. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♀♀ 1 . ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 34 มลลเมตร พนปกดานบนมสน าเงนสะทอนแสง ขอบปกมแถบสด ายาวประมาณ 5-6 มลลเมตร ปกลางม Hairstreak บรเวณเสนปกท 2 ยาวประมาณ 1.5 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลเขมและมแถบสขาวพาดไปตามแนวปก ปกหลงมจดด าลอมรอบดวยเกลดปกสเขยวสะทอนแสงบรเวณเสนปก 1b และ 2

40

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย บงคลาเทศ พมา ไทย ลาว มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส เวยดนาม

6.9 Surendra vivarna Hewitson, 1862 (ภาพท 54)


♂ 5. x. 2014 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 31 มลลเมตร พนปกบนมสน าเงนอมมวง ขอบปกมแถบด ากวางประมาณ 1 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลเขม


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย มาเลเซย ลาว เกาะสมาตรา

6.10 Bindahara phocides Fabricius, 1793 (ภาพท 55)



เพศผ ความยาวปกหนา 27 มลลเมตร พนปกบนมสน าตาลเขมจนถงด า ปกหลงมการพฒนาเปนเสนแหลมยนออกไปทางดานลางมสขาวอมเหลองยาวประมาณ 12 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลอมเหลอง เซลลปก marginal มจดด าลอมดวยเกลดปกสเขยวสะทอนแสง


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย ไทย มาเลเซย เกาะบอรเนยว ฟลปปนส

6.11 Cigaritis syama Horsfield, 1829 (ภาพท 56-57)


♂♂ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand

41

เพศผ ความยาวปกหนา 28 มลลเมตร พนปกมสมวงน าเงนสะทอนแสง มสน าตาลเลกนอย ปกหลงมจดสสมบรเวณปลายปก ใตปกมพนปกสเหลองปนน าตาล มลายใตปกสน าตาลอมแดง ลายใตปกหนามลกษณะคลายกระบองพาดจากดานบนลงดานลาง ใตปกหลงมจดสด าลอมดวยแถบสสมและม Hairstreak 2 เสนบรเวณเสนปก 1b (ภาพท 56)

เพศเมย ความยาวปกหนา 27 มลลเมตร พนปกมสน าตาล ขอบปกหนามลกษณะนนออกมากกวาเพศผ ใตปกลกษณะคลายเพศผ (ภาพท 57)

ขอบเขตการแพรกระจาย แอฟรกา อนเดย ศรลงกา พมา ไทย มาเลเซย อนโดนเซย เวยดนาม ไตหวน ญป น

6.12 Cigaritis lohita Horsfield, 1829 (ภาพท 58)


♂ 21. ix. 2014 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 28 มลลเมตร ลกษณะคลาย C. syama แตจดสสมบรเวณปลายปกหลงมขนาดเลกกวา ลวดลายใตปกลกษณะคลาย C. syama แตจะมน าตาลปนด า


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย บงคลาเทศ เนปาล ภฎาน จน พมา ไทย มาเลเซย อนโดนเซย เวยดนาม

6.13 Cigaritis seliga Fruhstorfer, 1912 (ภาพท 59)


♂ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂♂ 15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand

42

เพศผ ความยาวปกหนา 24 มลลเมตร ลกษณะคลาย C. lohita แตจะมขนาดใหญกวา จดสสมทปลายปกหลงมขนาดใหญครอบคลมบรเวณเสนปก 1b ลวดลายใตปกคลาย C. lohita แตลวดลายจะมขนาดใหญกวาและเปนสแดงน าตาล


ขอบเขตการแพรกระจาย พมา ไทย ลาว มาเลเซย เวยดนาม อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร

6.14 Arhopala pseudocentaurus Doubleday, 1847 (ภาพท 60-61)


♂♂♀ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂♀ 11. i. 2015 (insect net) สถานทเดยวกน, ♂ 17. viii. 2014 (insect net) สถานทเด ย ว ก น , ♂♂ 19. x. 2014 ( insect net) ส ถ าน ท เ ด ย วก น , ♂♂ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♂♂♀ 1 . ii. 2015. (insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 52 มลลเมตร พนปกมสมวง ขอบปกมแถบสด ากวางประมาณ 0.5 มลลเมตร ปกหลงม Hairstreak 1 เสน บรเวณเสนปกท 2 ใตปกมสน าตาลยกเวนบรเวณขอบดานลางของปกหนาจะมสน าตาลออน ใตปกมลวดลายเสนสน าตาลและมขอบของลวดลายเปนสเงน ตวอยางทพบในภาคใตจะมจดสเขยวสะทอนแสงขนาดเลกทเสนปก 1a และ 1b สวนตวอยางทพบในภาคเหนอจะพบในเสนปกท 2 (ภาพท 60)

เพศเมย ความยาวปกหนา 50 มลลเมตร พนปกมสมวงอมฟา ขอบปกมแถบสด าขนาดใหญกวางประมาณ 4 มลลเมตร ใตปกมลกษณะคลายกบเพศผ (ภาพท 61)

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย เนปาล ภฎาน พมา ไทย มาเลเซย เวยดนาม

6.15 Arhopala anthelus Corbet, 1941 (ภาพท 62)


♂ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang

43

Province, Thailand, ♂♂ 1 . ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 46 มลลเมตร พนปกมสมวงอมน าเงน ขอบปกมแถบด าแคบ ปกหลงม Hairstreak บรเวณเสนปกท 2 ยาวประมาณ 3 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลออน มจดสด าขอบสขาวเหลองกระจายอยเกอบทวปกทงบนและลาง


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย ลาว มาเลเซย เวยดนาม

6.16 Arhopala aedias C. & R. Felder, 1865 (ภาพท 63)


♂ 25. i. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 24 มลลเมตร พนปกมสมวงอมน าเงน บางครงอาจพบมขนาดใหญโดยมความกวางปกถง 45-55 มลลเมตร ม Hairstreak ยาวประมาณ 5 มลลเมตรบรเวณเสนปกท 2 ใตปกมสน าตาลเขมในผเสอขนาดทวไป สวนในขนาดใหญใตปกจะมสน าตาลออน มลวดลายใตปกคลาย A. anthelus บรเวณใตปกหลงใกล Hairstreak มจดสเขยวสะทอนแสงปรากฏอย


ขอบเขตการแพรกระจาย ไทย มาเลเซย เกาะสมาตรา เกาะบอรเนยว บงคลาเทศ เนปาล ฟลปปนส

6.17 Arhopala lurida Corbet, 1941 (ภาพท 64)


♂ 11. i. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♂ 25. i. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang

44

Province, Thailand, ♂ 1 . ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 37 มลลเมตร พนปกมสมวงอมน าเงน ขอบปกหนามแถบสด าขนาดเลกกวางประมาณ 0.5 มลลเมตร ขอบปกหลงบรเวณใกลสวนทองมแถบสด าขนาดใหญกวางประมาณ 1 มลลเมตร ใตปกมพนสน าตาลและมลวดลายแตมจดสน าตาลเขมลอมรอบดวยแถบสขาวเหลอง


ขอบเขตการแพรกระจาย พมา ไทย มาเลเซย สงคโปร เกาะสมาตรา เกาะบอรเนยว

6.18 Arhopala delta Evans, 1957 (ภาพท 65)


♂ 3. viii. 2014 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand


เพศเมย ความยาวปกหนา 37 มลลเมตร พนปกมสมวง ขอบปกหนามแถบสด ากวางประมาณ 1.5 มลลเมตร ขอบปกหลงมแถบสด ากวางประมาณ 3 มลลเมตร ใตปกมพนสน าตาลเขม ใตปกหลงมจดสเขยวสะทอนแสงและจดสด าบรเวณปลายปก

ขอบเขตการแพรกระจาย ไทย มาเลเซย เกาะสมาตรา เกาะบอรเนยว ฟลปปนส

6.19 Arhopala amphimuta C & R Felder, 1860 (ภาพท 66)


♂ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 38 มลลเมตร พนปกมสมวงอมน าเงน ขอบปกมแถบสด าขนาดเลกกวางประมาณ 0.5-0.75 มลลเมตร ปกคหลงบรเวณเสนปกท 2 และ 3 มเสนขนขนาดเลก เรยงตวรปรางคลายฟนเลอย

45


ขอบเขตการแพรกระจาย ไทย มาเลเซย เกาะบอรเนยว ฟลปปนส สงคโปร เกาะสมาตรา

6.20 Catapaecilma major H.H. Druce,1895 (ภาพท 67)


♂ 5 . iv. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand

เพศผ ความยาวปกหนา 30 มลลเมตร พนปกมสมวง มแถบสด าลกษณะแคบบรเวณปลายปกหนา ปกหลงขอบปกมแถบสด ากวางประมาณ 0.5 มลลเมตร ใตปกมสน าตาลออนและมจดสเงนเปนลวดลายทวทงปก ปกหลงม Hairstreak 3 เสนทบรเวณเสนปก 1b, 2 และ 3 โดย Hairstreak ทบรเวณเสนปกท 2 มความยาวมากกวา 2-3 เทาของ Hairstreak ทเสนปก 1b และ 3


ขอบเขตการแพรกระจาย พมา ไทย ลาว มาเลเซย เวยดนาม อนโดนเซย สงคโปร

6.21 Dacalana sinhara Fruhstorfer, 1914 (ภาพท 68)


♂ 19. x. 2014 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand เพศผ ความยาวปกหนา 30 มลลเมตร พนปกมสน าเงนอมฟา ขอบปกหนาดานบนมแถบสด าหนา กลางปกหนามแตมจดสด า 1 จด ใตปกมพนสน าตาล มแถบสขาวพาดผานกลางปกจากบนลงลาง ปกหลงม Hairstreak 2 เสน มจดสด าและแตมสสมบรเวณเสนปก 1b และ 2


ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย มาเลเซย เกาะสมาตรา เกาะบอรเนยว

6.22 Purlisa gigantea Distant, 1881 (ภาพท 69)


46


เพศผ ความยาวปกหนา 41 มลลเมตร พนปกมสฟาออนอมน าเงน ปกหนาดานบนมแถบสด ากนพนทครงหนงของปก ปกลางมเสนขนขนาดเลกสขาวบรเวณเสนปก 1b ขอบปกลางมแถบสด าแคบ ใตปกมสน าตาลอมเทา ม Hairstreak 2 เสน ใตปกมจดด า 2 จดทบรเวณเสนปก 1a และ 2 ในเพศผจะมจดสแดงทล าตวบรเวณปลองทองท 8


ขอบเขตการแพรกระจาย พมา ไทย มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย ฟลปปนส

6.23 Hypolycaena erylus Godart, 1824 (ภาพท 70)


♀♀ 15. iii. 2015 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand, ♀ 1. iii. 2015 ( insect net) Phraisawan waterfall, Yantakhao District, Trang Province, Thailand, ♀♀ 1 . ii. 2015. ( insect net) Boriphat waterfall, Rattaphum District, Songkhla Province, Thailand, ♀ 15. ii. 2015 ( insect net) Phatthalung wildlife breeding center, Srinagarindra District, Phatthalung Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 31 มลลเมตร พนปกมสน าตาลเขม มจดสด าทปกหลงบรเวณเซลลปกท 2 ใตปกมพนสเทา มแถบสน าตาลอมเหลองพาดผานกลางปกจากบนลงลาง ใตปกหลงมจดสด าและแถบสสมบรเวณเสนปกท 2 และมจดสด าขนาดเลกทเสนปก 1a ม Hairstreak 2 เสนยาวประมาณ 5-6 มลลเมตร ทเสนปก 1b และเสนปกท 2

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย พมา ไทย ลาว กมพชา เวยดนาม มาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร ฟลลปปนส

6.24 Deudorix epijarbas Moore, 1858 (ภาพท 71)


47

♀ 19. x. 2014 ( insect net) Panan waterfall, Khuan Kalong District, Satun Province, Thailand เพศผ ไมมตวอยาง

เพศเมย ความยาวปกหนา 34 มลลเมตร พนปกมสน าตาลและมแถบสน าตาลเขมทขอบปก ใตปกมสเทาอมน าตาล มลวดลายเปนแถบสน าตาลเขม ขอบของแถบมสขาว ปกบนมลวดลาย 2 แถบไลลงมาเปนแนวโคงถงปกหลง ปกหลงมจดสเขยวสะทอนแสงขนาดเลกในเสนปก 1a และ 1b ปลายปกหลงม Hairstreak และจดสด าขนาดใหญบรเวณเสนปกท 2

ขอบเขตการแพรกระจาย อนเดย เนปาล ภฎาน บงคลาเทศ พมา ไทย มาเลเซย ฟลปปนส อนโดนเซย

48

ภาพท 8 ผเสอ Curetis saronis เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 9 ผเสอ Miletus biggsii เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 10 ผเสอ Miletus biggsii เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

49

ภาพท 11 ผเสอ Allotinus davidis เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 12 ผเสอ Poritia hewitsoni เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 13 ผเสอ Pithecops corvus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

50

ภาพท 14 ผเสอ Acytolepis puspa เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 15 ผเสอ Acytolepis puspa เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 16 ผเสอ Chilades pandava เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

51

ภาพท 17 ผเสอ Zizina otis เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 18 ผเสอ Catochrysops parnormus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 19 ผเสอ Lampides boeticus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

กด

ข

ก

ข

52

ภาพท 20 ผเสอ Jamides malaccanus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 21 ผเสอ Jamides parasaturatus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 22 ผเสอ Jamides elpis เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ก

ข

ข

ก

ข

53

ภาพท 23 ผเสอ Nacaduba pactolus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 24 ผเสอ Jamides celeno เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 25 ผเสอ Jamides pura เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ก

ข

ข

ก

ข

54

ภาพท 26 ผเสอ Jamides pura เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 27 ผเสอ Castalius rosimon เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 28 ผเสอ Castalius rosimon เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

55

ภาพท 29 ผเสอ Euchrysops cnejus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 30 ผเสอ Lonolyce helicon เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 31 ผเสอ Prosoras aluta เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

56

ภาพท 32 ผเสอ Prosotas nora เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 33 ผเสอ Prosotas pia เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 34 ผเสอ Anthene emolus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

57

ภาพท 35 ผเสอ Zizula hylax เพศผ

ภาพท 36 ผเสอ Discolampa ethion เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 37 ผเสอ Caleta roxus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

58

ภาพท 38 ผเสอ Caleta elna เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 39 ผเสอ Jamides zebra เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 40 ผเสอ Nacaduba calauria เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

59

ภาพท 41 ผเสอ Abisara saturata เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 42 ผเสอ Zemeros flegyas เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 43 ผเสอ Taxila haquinus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

60

ภาพท 44 ผเสอ Paralaxita damajanti เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 45 ผเสอ Loxura atymnus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 46 ผเสอ Drupadia ravindra เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

61

ภาพท 47 ผเสอ Drupadia ravindra เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 48 ผเสอ Rachana jalindra เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 49 ผเสอ Rapala iarbus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

62

ภาพท 50 ผเสอ Drupadia theda เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 51 ผเสอ Hypolycaena amasa เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 52 ผเสอ Arhopala abseus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

63

ภาพท 53 ผเสอ Arhopala democritus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 54 ผเสอ Surendra vivarna เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 55 ผเสอ Bindahara phocides เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

64

ภาพท 56 ผเสอ Cigaritis syama เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 57 ผเสอ Cigaritis syama เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 58 ผเสอ Cigaritis lohita เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

65

ภาพท 59 ผเสอ Cigaritis seliga เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 60 ผเสอ Arhopala pseudocentaurus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 61 ผเสอ Arhopala pseudocentaurus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

66

ภาพท 62 ผเสอ Arhopala anthelus เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 63 ผเสอ Arhopala aedias เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 64 ผเสอ Arhopala lurida เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

67

ภาพท 65 ผเสอ Arhopala delta เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 66 ผเสอ Arhopala amphimuta เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 67 ผเสอ Catapaecilma major เพศผ (ก) หลง (B) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

68

ภาพท 68 ผเสอ Dacalana sinhara เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 69 ผเสอ Purlisa gigantea เพศผ (ก) หลง (ข) ทอง

ภาพท 70 ผเสอ Hypolycaena erylus เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

ก

ข

ก

ข

69

ภาพท 71 ผเสอ Deudorix epijarbas เพศเมย (ก) หลง (ข) ทอง

ก

ข

70

2. การค านวณหาคา species accumulation curve

การค านวณหาคา species accumulation curve เพอคาดการณวาจ านวนชนดและจ านวนการเกบตวอยางครอบคลมจ านวนชนดทคาดหวง โดยค านวณจากโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012)

ภาพท 72 คา Species accumulation curve โดยการใชโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012)

ผลการศกษาแสดงใหเหนวา คาจ านวนชนดของตวอยาง (observed species) กบคาคาดหวง (1st Jackknift Mean และ Chao 1 Mean) เขาใกล sigmoid curve แสดงใหเหนวา จ านวนชนดของผเสอวงศสน าเงนจากการเกบตวอยางมคาความครอบคลมกบจ านวนชนดทคาดหวง (ภาพท 72)

71

3. การค านวณคาดชนความหลากหลาย

ค านวณดชนความหลากหลายเปรยบเทยบในแตละพนทศกษา ใชดชนความหลากหลายของ Shannon-Weiner Index และ Fisher's Alpha index โดยค านวณจากโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012)

ตารางท 1 การค านวณ Fisher's Alpha Mean และ Shannon-Weiner Mean จากโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012)

Site Fisher's Alpha Mean Shannon-Weiner Mean

SSU1 9.19 2.21 SRA1 11.01 2.61 SSU2 13.22 2.75 SRA2 14.42 2.82 SSU3 15.39 2.87 SRA3 16.29 2.9 SSU4 17.18 2.93 SRA4 18.12 2.95

SSU1 = น าตกปาหนน ฤดรอน SRA1 = น าตกปาหนน ฤดฝน

SSU2 = น าตกไพรสวรรค ฤดรอน SRA2 = น าตกไพรสวรรค ฤดฝน

SSU3 = น าตกบรพตร ฤดรอน SRA3 = น าตกบรพตร ฤดฝน

SSU4 = สถานเพาะเลยงสตวปาพทลง ฤดรอน SRA4 = สถานเพาะเลยงสตวปาพทลง ฤดฝน

72

น าคาทไดจากตารางมาเขยนกราฟไดดงน

ภาพท 73 กราฟแสดง Fisher's Alpha Mean และ Shannon-Weiner Mean จากโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012)

ผลการศกษาพบวาคาดช นความหลากหลายของ Shannon Mean เม อท าการเปรยบเทยบในแตละพนทจะมคาใกลเคยงกน แตคาดชนความหลากหลายของ Fisher's Alpha Mean มความแตกตางกนอยางเหนไดชด โดยคา Fisher's Alpha Mean ในพนทสถานเพาะเลยงสตวปาพทลงจะมคาสงทสด (18.12) และในพนทน าตกปาหนน มคาต าสด (9.19) (ภาพท 73)

73

4. การค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงน

ค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงนCanonical Correspondence Analysis (CCA) โด ยก า รใ ช โป รแก รม PC-ORD (version 5) (Grandin, 2006) ผลการศกษาพบวามความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงนทางบวกและลบ โดยพบวาความชนสมพทธและปรมาณน าฝนมความสมพนธทางลบกบผเสอบางชนด ในขณะทอณหภมมความสมพนธทางบวกกบผเสอบางชนด (Eigenvalue ของ Axis1 = 0.209, Axis 2 = 0.063, Pearson correlation coefficient ของ Axis 1, r = 0 .976 แล ะ Kendall correlation coefficient Axis 1, r = 0 .857 ; Monte Carlo permutation test, p = 0.005 (ตารางท 2) (ตารางผนวกท 1)

ตารางท 2 การค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงน

MONTE CARLO TEST RESULTS -- SPECIES-ENVIRONMENT CORRELATIONS

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Randomized data

Real data Monte Carlo test, 999 runs Axis Spp-Envt Corr. Mean Minimum Maximum p

1 0.976 0.870 0.641 0.987 0.0050** 2 0.904 0.789 0.568 0.975 3 0.950 0.752 0.550 0.969

p = proportion of randomized runs with species-environment correlation greater than or equal to the observed species-environment correlation; i.e., p = (1 + no. permutations >= observed)/(1 + no. permutations) p is not reported for axes 2 and 3 because using a simple randomization test for these axes may bias the p values.

74

ภาพท 74 ผลการวเคราะห CCA ความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงน

จากการค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน าเงน (ภาพท 74) พบวา ผ เส อ Castalius rosimon (sp16) ผเส อ Jamides malaccanus (sp34) และผเสอ Prosotas pia (sp49) (ตารางผนวกท 5) มความสมพนธในเชงลบตอความชนสมพทธและปรมาณน าฝน คอเมอความชนสมพทธและปรมาณน าฝนเพมขน พบผเสอนอยลง แ ล ะพ บ ว า ผ เ ส อ Caleta roxus (sp15) ผ เ ส อ Rapala iarbus (sp52) ผ เ ส อ Paralaxita damajanti (sp44) และผเสอ Jamides parasaturatus (sp35) (ตารางผนวกท 5) มความสมพนธในเชงบวกตออณหภม คอเมอมอณหภมสง กจะพบผเสอสงดวย สวนผเสอชนดอนทเกบตวอยางมาไมมความสมพนธตอปจจยทางกายภาพ

75

ค านวณดชนความหลากหลายของ Shannon-Weiner Index และคาความสม าเสมอของชนดคอ สตรของ Shannon-Weiner evenness แบงการค านวณคาดชนความหลากหลายออกเปน 2 ฤดกาล คอ ฤดรอนและฤดฝน พบวาคาดชนความหลากหลายในฤดรอนมคาเทากบ 2.93 และคาดชนความหลากหลายในฤดฝนมคาเทากบ 2.64 (ภาคผนวกท 1) น ามาหาความสม าเสมอของชนดผเสอวงศสน าเงนในฤดรอน คอ 0.78 คาความสม าเสมอของชนดผเสอวงศสน าเงนในฤดฝน คอ 0.79 (ภาคผนวกท 1) และและน าคาความสม าเสมอของชนดทง 2 ฤดกาลมาหาคาความแปรปรวนซงประมาณโดยใชสตรดงน

Var H = [(Ʃpi (ln pi)2 – (Ʃpi ln pi)2 / N] – [(S-1) / (2N)2]

ดงนนความแปรปรวนของความหลากหลายของชนดในฤดรอนเทากบ 0.004 และคาความแปรปรวนของความหลากหลายของชนดในฤดฝนมคาเทากบ 0.020 (ภาคผนวกท 2) จากคาความแปรปรวนของความหลากหลายของชนดทง 2 ฤดกาลสามารถทดสอบความแตกตางทางสถตโดยใชการทดสอบแบบ t-test ซงหาคา t ไดจากสตรตอไปน

t = ( Hฤดรอน – Hฤดฝน )

( Var Hฤดรอน + Var Hฤดฝน )1/2

คา t ทไดเทากบ 1.871 (ภาคผนวกท 3) และหาคา degree of freedom (d.f.) ส าหรบการค านวณไดจากสตร

d.f. = [ Var Hฤดรอน + Var Hฤดฝน ]2 / { [( Var Hฤดรอน )2 / Nฤดรอน ] + [( Var Hฤดฝน )2 / Nฤดฝน ] }

ดงนน คา d.f. มคาเทากบ 102 (ภาคผนวกท 3) น าคา t และคา d.f. มาเปรยบเทยบความแตกตางโดยเปดตารางคา t (ตารางผนวกท 3) พบวาคา t ทค านวณได (1.871) มคามากกวาคา t ในตาราง (1.645) ดงนนความหลากหลายของชนดผเสอวงศสน าเงนในฤดรอนและฤดฝนมความแตกตางกนทางสถต (p < 0.05)

76

3 ศกษาและเปรยบเทยบผเสอวงศสน าเงนทพบในแตละวงศยอย

3.1 รอยละของผเสอวงศสน าเงนในแตละวงศยอย จากการเกบตวอยางผเสอวงศสน าเงนบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลางโดยใชสวง ระหวางเดอนสงหาคม 2557 ถง เดอนสงหาคม 2558 พบจ านวนผเสอวงศสน าเงน 6 วงศยอย 57 ชนด คอวงศยอย Polyommatinae พบจ านวนมากทสด 25 ชนด ซงคดเปน 43.33% รองลงมาคอวงศยอย Theclinae พบจ านวนชนดเทากบ 24 ชนด คดเปน 41.66% ถดมาคอวงศยอย Riodininae วงศยอย Miletinae วงศยอย Poritiinae และวงศยอย Curetinae พบจ านวนชนดเทากบ 4 ชนด, 2 ชนด, 1 ชนด, และ 1 ชนดคดเปน 8.33%, 3.33%, 1.66% และ 1.66% ตามล าดบ (ภาพท 75)

ภาพท 75 รอยละของจ านวนชนดของผเสอวงศสน าเงนในแตละวงศยอย ผเสอวงศสน าเงนทส ารวจพบบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง มจ านวนชนดของผเสอคอนขางนอยเมอเทยบกบการศกษาของ Evans (1932) ท าการศกษาชนดของผเสอวงศสน าเงนในอนเดยพบ 318 ชนด Jim and Kenn (2003) ท าการศกษาชนดของผเสอวงศสน าเงนในอเมรกาเหนอพบ 139 ชนด Brady (1993) ท าการศกษาชนดของผเสอวงศสน าเงนในมาเลเซยพบ 446 ชนด Khoon (2010) ท าการศกษาชนดของผเสอวงศสน าเงนในสงคโปรพบ 108 ชนด และในฐานขอมลออนไลนพบในมาเลเซยพบ 468 ชนด และในสงคโปรพบ 113 ชนด (Natural society, 2010) สวนในประเทศไทยมการศกษาในหลายพนทเชน สรชย (2544) ศกษาความหลากหลายของผเสอกลางวนทหนวยพทกษอทยานแหงชาตท ทย. 6 (เตาด า) อทยานแหงชาตไทรโยค จงหวดกาญจนบร พบผเสอวงศสน าเงน 64 ชนด สรชย และ ไชยพร (2545) ศกษาความหลากหลายของผเสอกลางวนในเขตรกษาพนธสตวปาภสฐาน จงหวดกาฬสนธ พบผเสอวงศสน าเงน 74 ชนด

Theclinae 41.66%

Polyommatinae 43.33%

40.98%

Riodininae 8.33%

4.26%

Poritiinae 1.66%

44.26%

Curetinae 1.66%

44.26%

Miletinae 3.33%

44.26%

77

Boonvanno et al. (2000) ไดส ารวจผเสอบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง พบผเสอสน าเงน 43 ชนด ทวประเทศไทยรายงานวาพบประมาณ 447 ชนด (Ek-Amnuay, 2012) และ 474 ชนด Hutacharern et al. (2007) ทงนอาจเนองมาจากขนาดของพนททใชในการศกษาและลกษณะทางภมศาสตรทแตกตางกน ซ งพ น ท ในการศกษาครงน บ ร เวณ เขตเทอกเขานครศรธรรมราชมขนาดพนทในการส ารวจนอยกวามากโดยการเดนสมจบดวยสวงภายในเสนทางเดนศกษาธรรมชาตโดยมความยาว 1 กโลเมตร และจบดวยการใชสวงเทานน ท าใหไมสามารถจบผเสอวงศสน าเงนทอาศยอยบรเวณยอดไมสงๆไดเนองจากอยสงเกนกวาทจะใชสวงได ท าใหเกบตวอยางผเสอวงศสน าเงนไดคอนขางนอยและบรเวณทศกษาเปนบรเวณมพนทเปดโลงแตยงมรมเงาอยมาก ซงสอดคลองจากรายงานของ Zuzanna et al. (2011) ทไดศกษาความหลากหลายของชนดและจ านวนประชากรผเสอตอสภาพพนททแตกตางกน พบวาผเสอจะมจ านวนและความหลากหลายสงในบรเวณพนทเปดโลงแสงแดดสองถง มากกวาในบรเวณทมตนไมหรอพมไมทบ 3.2 รอยละของจ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนในแตละฤดกาล จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนทพบในฤดรอนมจ านวนทงหมด 334 ตว คดเปน 82.87% และจ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนทพบในฤดฝนมจ านวนทงหมด 69 ตว คดเปน 17.13% (ภาพท 76) ซงจ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนทพบในฤดรอนมมากกวาจ านวนตวทพบในฤดฝนอาจฤดรอนจะมอณหภมสง ความชนนอยกวาในฤดฝน (ตารางท 3) ซงเหมาะสมในการด าเนนกจกรรมของตวเตมวย โดยตวเตมวยจะมการตอบสนองตอแสงอาทตยไดด (Klass and Dirig, 1914) จงท าใหสามารถท าการเกบตวอยางไดมากกวาฤดฝน ตวเตมวยในฤดฝนจงพบนอยกวาในฤดรอน โดยชวงทท าการศกษาพบวา ในฤดรอนมอณหภม เฉลยเทากบ 27.98 ºC ปรมาณน าฝนเฉลยเทากบ 52.53 มลลเมตร และความชนสมพทธเฉลยเทากบ 74.56 % สวนในฤดฝนมอณหภมเฉลยเทากบ 27.7 ºC ปรมาณน าฝนเฉลยเทากบ 257.49 มลลเมตร และความชนสมพทธเฉลยเทากบ 82.22 % (ตารางท 3)

78

334

69

0

50

100

150

200

250

300

350

ภาพท 76 จ านวนตวทงหมดของผเสอวงศสน าเงนทกชนดในแตละฤดกาล

ตารางท 3 ปรมาณน าฝนเฉลย อณหภมเฉลย และความชนสมพทธเฉลยในฤดรอนและฤดฝน

ฤดกาล จ านวนตว จ านวนชนด ปรมาณ

น าฝนเฉลย (มลลเมตร)

อณหภมเฉลย (ºC)

ความชนสมพทธเฉลย

(%) รอน 334 42 52.53 27.98 74.56 ฝน 69 28 257.49 27.70 82.22

79

บทท 4

สรป

จากการเกบตวอยางผเสอวงศสน าเงนบรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลางตงแตเดอนสงหาคม 2557 ถงเดอนสงหาคม 2558 สรปไดดงน

1. พบผเสอวงศสน าเงนทงหมด 6 วงศยอย 57 ชนด มจ านวนตวทงหมด 403 ตว 2. ความหลากหลายของชนดของผเสอวงศสน าเงนในฤดรอนและฤดฝนมความแตกตาง

กนทางสถต (p < 0.05) โดยฤดรอนมคาดชนความหลากหลายของชนดผเสอวงศสน าเงนเทากบ 2.93 ซงมากกวาในฤดฝนทมคาดชนความหลากหลายของชนดผเสอวงศสน าเงนเทากบ 2.64 3. การค านวณหาคา species accumulation curve โดยค านวณจากโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012) คาจ านวนชนดของตวอยาง (observed species) กบคาคาดหวง (1st Jackknift Mean และ Chao 1 Mean) เขาใกล sigmoid curve แสดงใหเหนวา ตวอยางผเสอวงศสน าเงนทพบมความครอบคลมกบจ านวนชนดทคาดหวงแลว 4. ค านวณดชนความหลากหลายเปรยบเทยบในแตละพน ทศกษา ใชดชนความหลากหลายของ Shannon-Weiner Index และ Fisher's Alpha index โดยค านวณจากโปรแกรม Estimate S (version 8.20) (Colwell, 2012) คาของ Fisher's Alpha Mean จะมความแตกตางกนกบ Shannon Mean อยางเหนไดชด โดยคา Fisher's Alpha Mean ในพนทสถานเพาะเลยงสตวปาพทลงจะมคาสงทสด (18.12) และในพนทน าตกปาหนนจะมคาต าสด (9.19) 5. การค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของผเสอวงศสน า เงนโดยการใชโปรแกรม PC-ORD (version 5) (Grandin, 2006) พบวา ผ เส อ Castalius rosimon (sp16) ผ เส อ Jamides malaccanus (sp34 ) แล ะ ผ เส อ Prosotas pia (sp49) มความสมพนธในเชงลบตอความชนสมพทธและปรมาณน าฝน คอเมอความชนสมพทธและปรมาณน าฝนเพมขน จะพบผเสอนอยลง และพบวาผเสอ Caleta roxus (sp15) ผเสอ Rapala iarbus (sp52) ผเสอ Paralaxita damajanti (sp44) และผเสอ Jamides parasaturatus (sp35) (ตารางผนวกท 5) มความสมพนธในเชงบวกตออณหภม คอเมอมอณหภมสง กจะพบผเสอสงดวย สวนผเสอชนดอนทเกบตวอยางมาไมมความสมพนธตอปจจยทางกายภาพ

80

6. ผเสอวงศสน าเงนในวงศยอย Polyommatinae พบจ านวนมากทสด 25 ชนด รองลงมาคอวงศยอย Theclinae พบจ านวน 24 ชนด สวนในวงศยอย Riodininae วงศยอย Miletinae วงศยอย Poritiinae และวงศยอย Curetinae พบจ านวนชนดเทากบ 4 ชนด, 2 ชนด, 1 ชนด, และ 1 ชนดตามล าดบ 7. ในฤดรอนพบผเสอวงศสน าเงนทงหมด 334 ตว จ าแนกเปน 42 ชนด และในฤดฝนพบผเสอวงศสน าเงนทงหมด 69 ตว จ าแนกเปน 28 ชนด 8. ผเสอวงศสน าเงนชนดทพบมากทสดคอ Castalius rosimon โดยพบมากทสดทงในฤดรอน 64 ตว และฤดฝน 17 ตว

81

เอกสารอางอง

เกรยงไกร สวรรณภกด. 2540. ผเสอ. กรงเทพฯ. 149 หนา.

เกรยงไกร สวรรณภกด. 2542. ผเสอ บนเสนทางธรรมชาต.กรงเทพฯ. 144 หนา.

ฉววรรณ หตะเจรญ สรชย ชลด ารงคกล วฒนาศกด ชวงษ และ ประสทธ วงภคพฒนวงศ. 2547.

ความหลากหลายทางชวภาพ. ใน การจดการทรพยากรธรรมชาตเพอการใชประโยชนและ

การอน รก ษ ความหลากหลายอย า งย ง ย น . world agroforestry Centre (ICRAF

SEAsia). หนา 47.

วสทธ ใบไม. 2548. ความหลากหลายทางชวภาพในประเทศไทย. วารสารประชาคมวจยปท 11.

64: 4-7.

สาวตร มาไลยพนธ . 2542. บทปฏบตการกฏวทยาเบองตน . ภาควชากฏวทยา. คณะเกษตร.

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. 266 หนา.

สธรรม อารกล. 2510. บทปฏบตการกฏวทยาเบองตน. ภาควชากฏวทยาและโรคพช คณะเกษตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. 424 หนา.

สรชย ชลด ารงคกล. 2544. ความหลากหลายของผเสอกลางวนทหนวยพทกษอทยานแหงชาตท

ทย. 6 (เตาด า) อทยานแหงชาตไทรโยค จงหวดกาญจนบร. ส านกวจยการอนรกษปาไม

และพนธพช กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. กรงเทพฯ. 6 หนา.

สรชย ชลด ารงคกล และ ไชยพร ชาลเสน. 2545. ความหลากหลายของผเสอกลางวนในเขตรกษา พนธสตวปาภสฐาน. วารสารเกษตรพระจอมเกลา 20(3): 12-26. ส านกบรหารพนทอนรกษท 6. 2555. รายงานการส ารวจความหลากหลายทางชวภาพเขตรกษา

พนธสตวปาเขาบรรทด จงหวดพทลง. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช: 2-3.

องน ลววานช. 2540. การอนรกษแมลงในประเทศไทย. วารสารกฏและสตววทยา.19: 89-94.

โอฬาร ฤกษรจพมล. 2551. ความหลากชนดของผเสอกลางวนในสวนรกขชาตเขาพทธทอง. สวน

ฟนฟและพฒนาพนทอนรกษ. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช : 4-6.

อรวรรณ คหเจรญ. 2545. ปาเขตรอน. กรงเทพฯ. 230 หนา.

82

Boonvanno, K., Watanasit, S., Permkam, S. 2000. Butterfly Diversity at Ton Nga-Chang Wildlife Sanctuary, Songkhla Province, Southern Thailand. J. ScienceAsia 26 : 105-110 Brady, M.F. 1993. Butterflies of australia: their identification, biology and distribution

Vol.ll. National library of australia. Australia. 232-240.

Chaweewan, H. and Nopachon, T. 1995. Checklist of forest insects in Thailand. Office of

environmental policy and planning. 391 pp.

Colwell, R. K. 2012. EstimateS: Statistical estimation of species richness and shared

species from samples. Version 8.20. User's Guide and application published

at: http://purl.oclc.org/estimates.

Downey, J.C. 1966. Sound production in pupae of lycaenidae. Journal of the

lepidopterists society 20: 133.

Eaton, J.L. 1988. Lepidoptera anatomy. New york : John Wiley & Sons. 257 pp.

Ek-amnuay, P. 2012. Butterflies of Thailand 2nd Edition. Bangkok: Baan lae suan amarin

printing and publishing. 516-620.

Evans, W.H. 1 9 3 2 The identification of indian butterflies, 2nd Edition. Bombay Natural

History Society. 136-137.

Fiedler, K. 2012. The host genera of ant – parasitic lycaenidae butterflies: a review.

Austria. Hindawi publishing corporation. 10 pp.

Grandin, U. 2006. PC-ORD version 5 : A User – friendly toolbox for ecologists. J. of

Vegetation Science 17: 843-844.

Grimaldi, D. and Engel, M.S. 2005. Evolutions of the insects. Cambridge University. 755 pp.

Gullan, P.J. and Cranston, P.S. 2010. The insect: An Outline of Entomology, 5th Edition.

584 pp.

83

Hiroshi, K. and Angoon, L. 1993. Lepidopterous pests of tropical fruit trees in

thailand. Japan international cooperation agency. 133 pp.

Hutacharern, C., Tubtim, N., Dokmai, C. 2007. Checklists of insects and mites in

thailand. Department of national park, wildlife and plant conservation. Bangkok.

283 pp.

Jim, P.B. and Kenn, K. 2003. Kaufman field guide to butterflies of north america. 393 pp.

Khoon, K. S. 2010. A field guide to the butterflies of singapore. Ink on paper

communications. Singapore. 333 pp.

Klass, C. and Dirig, R. 1914. Learning about butterflies. A cornell cooperative extention

publication. 39 pp.

Magurran, Anne E., 2004. Measuring biological diversity. Blackwell publishing company.

71 pp.

Mcgavin, G.C. 2000. Insects spiders and other. terrestrial arthropods. Cambridge

University. 255 pp.

Nature society ( Singapore) . 2010. Malaysia butterfly checklist. [online] Available from

https://www.nss.org.sg/butterflies_list/check_list.php?cl_mst_id=1&ac=v

(15 May 2015)

Nature society (Singapore) . 2010. Singapore butterfly checklist. [online] Available from

https://www.nss.org.sg/butterflies_list/check_list.php (15 May 2015)

Nielsen, E.S. and Common, I.F.B. 1991. The Insects of Australia Vol.II ( Lepidoptera) .

Melbourne University Press. 817-831

Pierce, N.E. 1987. Lycaenid butterflies and ants: selection for nitrogen fixing and other

protein rich food plant. J. American Naturalist 125: 888-895.

Pierce, N.E., Braby, M.F., Heath, A., Lohman, D.J., Mathew, J., Rand, D.B. and

Travassos, M.A. 2002. The ecology and evolution of ant association in the

Lycaenidae (Lepidoptera). J. Annual Review of Entomology 47: 733-771.

84

Pinratana, A. 1981. Butterflies in Thailand vol. 4 Lycaenidae. Bangkok: Viratham press.

215 pp.

Pollard, E. 1997. A method for assessing change the abundance of butterflies. Biol.

Conserv. 12: 115-134.

Pollard, E. and Yates, T.J. 1993. Monitoring butterflies for ecology and conservation. Chapman & Hall. London. 274pp. Price, W.P. 1984. Insect Ecology. 2nd Edition. New york : John Wiley & Sons, Inc.

Smart, P. 1989. The lliustrated encyclopedia of the butterfly world. Salamander books

limited. London. 170-175.

Tsuyochi, T. and Michio, I. 2005. Territorial behavior of Favonius taxila ( Lycaenidae) :

territory size and persistency. Journal of research on the lepidoptera 38: 59-66.

Wootton, A. 1984. Insect of the world. London : Octopus publishing group. 52-53.

Zuzanna, M.R., Lukasz, M., Piotr, S., Magdalena, L., Dawid, M., Tim, H.S. and Piotr, T.

2011. Butterfly responses to environmental factors J. Insect conservation 16:

321-329.

85

ภาคผนวก ภาคผนวกท 1 การค านวณคาดชนความหลากหลายของผเสอวงศสน าเงน

จ า ก ต า ร า ง ผ น ว ก ท 1 แ ล ะ 2 ค า ต า ง ๆ ท ใ ช ใ น ก า ร ค า น ว ณ ม ด ง น

86

ฤดรอน

S = 42

N = 334

= -2.93

2 = 9.93

ฤดฝน

S = 28

N = 69

= -2.64

2 = 8.41

1. จากขอมลตางๆสามารถหาคาดชนความหลากหลาย Shannon-Weiner Index โดยค านวณจากสตร

ด ง น น

Hฤ ด ร อ น = 2.93 Hฤดฝน = 2.64

2. หาคา Shannon-Weiner evenness โดยใชสตร

E = H / ln S ดงนน

Eฤดรอน = 2.93 / 3.73 = 0.78 Eฤดฝน = 2.64 / 3.33 = 0.79

0

ตารางผนวกท 1 การค านวณหาความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบความชกชมของ

ผเสอวงศสน าเงน

* Correlation between sample scores for an axis derived from the species data and the sample scores that are linear combinations of the environmental variables. Set to 0.000 if axis is not canonical.

Axis 1 Axis 2 Axis 3

Eigenvalue 0.209 0.063 0.026

Variance in species data

% of variance explained 31.9 9.6 3.9

Cumulative % explained 31.9 31.9 45.4

Pearson Correlation, Spp-Envt* 0.976 0.904 0.950

Kendall (Rank) Corr., Spp-Envt 0.857 0.714 0.857

(1)

ภาคผนวกท 2 หาคาความแปรปรวนของ Shanon-Weiner index ในแตละฤดกาล ประมาณโดยใชสตรดงน

สตร Var H = [ (Ʃpi (ln pi)2 – (Ʃpi ln pi)2 / N] – [(S-1) / (2N)2 ]

ในฤดรอนสามารถค านวณคาความแปรปรวนไดดงน

Var Hฤดรอน = [(9.93 – (-2.93)2) / 334] – [(42 – 1) / (668)2 ]

= 0.004

ในฤดฝนสามารถค านวณคาความแปรปรวนเชนเดยวกนได

Var Hฤดฝน = 0.020

ภาคผนวกท 3 จากคาความแปรปรวนของความหลากหลายของชนดทงสองฤดกาลสามารถทดสอบความแตกตางทางสถตโดยใชการทดสอบแบบ t-test ซงหาคา t ไดจากสตรตอไปน

t = [ Hฤดรอน - Hฤดฝน ] / ( Var Hฤดรอน + Var Hฤดฝน ) 1/2

และหาคา degree of freedom (d.f.) ไดจากสตร

d.f. = [ Var Hฤดรอน + Var Hฤดฝน ]2 / { [( Var Hฤดรอน )2 / Nฤดรอน ] + [( Var Hฤดฝน )2 / Nฤดฝน ] }

ดงนน

t = (2.93 – 2.64) / (0.004 + 0.020)1/2

= 1.871

d.f. = [0.004 + 0.020]2 / { [(0.004)2 / 334] + [(0.020)2 / 69] }

= 102

(2)

ตารางผนวกท 2 การค านวณคาดชนความหลากหลายของชนดโดยใชสตรของ Shannon – Weiner Index ในฤดรอน

ล าดบท จ านวนตว pi ln pi pi (ln Pi) pi (lnPi)²

1 6 0.018 -4.019 -0.072 0.2902

2 3 0.009 -4.713 -0.042 0.1995

3 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

4 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

5 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

6 4 0.012 -4.425 -0.053 0.2345

7 4 0.012 -4.425 -0.053 0.2345

8 3 0.009 -4.713 -0.042 0.1995

9 38 0.114 -2.174 -0.247 0.5375

10 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

11 4 0.012 -4.425 -0.053 0.2345

12 37 0.111 -2.200 -0.244 0.5363

13 11 0.033 -3.413 -0.112 0.3837

14 64 0.192 -1.652 -0.317 0.5231

15 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

16 4 0.012 -4.425 -0.053 0.2345

17 3 0.009 -4.713 -0.042 0.1995

18 13 0.039 -3.246 -0.126 0.4102

19 2 0.006 -5.118 -0.031 0.1568

20 10 0.030 -3.509 -0.105 0.3686

21 2 0.006 -5.118 -0.031 0.1568

22 14 0.042 -3.172 -0.133 0.4218

23 18 0.054 -2.921 -0.157 0.4597

24 7 0.021 -3.865 -0.081 0.3131

(3)

ตารางผนวกท 2 (ตอ)

ล าดบท จ านวนตว pi ln pi pi (ln Pi) pi (lnPi)²

25 2 0.006 -5.118 -0.031 0.1568

26 2 0.006 -5.118 -0.031 0.1568

27 14 0.042 -3.172 -0.133 0.4218

28 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

29 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

30 2 0.006 -5.118 -0.031 0.1568

31 2 0.006 -5.118 -0.031 0.1568

32 3 0.009 -4.713 -0.042 0.1995

33 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

34 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

35 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

36 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

37 37 0.111 -2.200 -0.244 0.5363

38 3 0.009 -4.713 -0.042 0.1995

39 3 0.009 -4.713 -0.042 0.1995

40 1 0.003 -5.811 -0.017 0.1011

41 3 0.009 -4.713 -0.042 0.1995

42 4 0.012 -4.425 -0.053 0.2345

รวม 334 1 -191.10 -2.93 9.93

(4)

ตารางผนวกท 3 การค านวณคาดชนความหลากหลายของชนดโดยใชสตรของ Shannon – Weiner Index ในฤดฝน

ล าดบท จ านวนตว pi ln pi pi (ln pi) pi (ln pi)²

1 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

2 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

3 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

4 13 0.188 -1.669 -0.314 0.5249

5 7 0.101 -2.288 -0.232 0.5312

6 17 0.246 -1.401 -0.345 0.4835

7 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

8 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

9 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

10 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

11 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

12 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

13 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

14 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

15 2 0.029 -3.541 -0.103 0.3634

16 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

17 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

18 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

19 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

20 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

21 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

22 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

23 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

24 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

(5)


ล าดบท จ านวนตว pi ln pi pi (ln pi) pi (ln pi)²

25 7 0.101 -2.288 -0.232 0.5312

26 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

27 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

28 1 0.014 -4.234 -0.061 0.2598

รวม 69 1 -108.572 -2.64 8.410

(6)

ตารางผนวกท 4 คาวกฤตของการแจกแจงแบบ t

d.f.

0.05 0.01

1 6.314 31.821

2 2.920 6.965

3 2.353 4.541

4 2.132 3.747

5 2.015 3.365

6 1.943 3.143

7 1.895 2.998

8 1.860 2.896

9 1.833 2.821

10 1.812 2.764

11 1.796 2.718

12 1.782 2.681

13 1.771 2.650

14 1.761 2.624

15 1.753 2.602

16 1.746 2.583

17 1.740 2.567

18 1.734 2.552

19 1.729 2.539

20 1.725 2.528

(7)


d.f.

0.05 0.01

21 1.721 2.518

22 1.717 2.508

23 1.714 2.500

24 1.711 2.492

25 1.708 2.485

26 1.706 2.479

27 1.703 2.473

28 1.701 2.467

29 1.699 2.462

inf. 1.645 2.326

(8)

ตารางผนวกท 5 ปรมาณน าฝนเฉลย อณหภมเฉลย และความชนสมพทธเฉลยตงแตเดอน สงหาคม 2557 ถงเดอนสงหาคม 2558

เดอน อณหภมเฉลย (°C)

ปรมาณน าฝนเฉลย

(มลลเมตร)

ความชนสมพทธเฉลย

(%)

สงหาคม 2557 27.8 221.6 80.5

กนยายน 2557 27.6 200.5 80.9

ตลาคม 2557 27.1 307.4 84.9

พฤศจกายน 2557 27.0 340.0 85.6

ธนวาคม 2557 26.9 441.7 84.0

มกราคม 2558 27.1 37.6 75.5

กมภาพนธ 2558 27.3 6.5 72.6

มนาคม 2558 28.7 13.9 72.6

เมษายน 2558 28.9 152.2 77.2

พฤษภาคม 2558 28.9 165.6 79.2

มถนายน 2558 28.3 100.6 80.7

กรกฎาคม 2558 28.0 282.5 80.9

สงหาคม 2558 27.7 238.7 82.3 ทมา : ศนยอตนยมวทยาภาคใตฝงตะวนออก (สงขลา)

(9)

ตารางผนวกท 6 จ านวนตวของผเสอแตละชนดในแตละฤดกาล

ล าดบท ชนด จ านวนตว

รวม ฤดรอน ฤดฝน

sp1 Abisara saturata 0 1 1

sp2 Acytolepis puspa 6 0 6

sp3 Allotinus davidis 0 1 1

sp4 Anthene emolus 3 0 3

sp5 Arhopala abseus 1 0 1

sp6 Arhopala aedias 1 0 1

sp7 Arhopala amphimuta 1 0 1

sp8 Arhopala anthelus 4 0 4

sp9 Arhopala delta 0 1 1

sp10 Arhopala democritus 4 0 4

sp11 Arhopala lurida 3 0 3

sp12 Arhopala pseudocentaurus 38 13 51

sp13 Bindahara phocides 1 0 1

sp14 Caleta elna 4 0 4

sp15 Caleta roxus 48 7 55

sp16 Castalius rosimon 64 17 81

sp17 Catapaecilma major 1 0 1

sp18 Catochrysops panormus 0 1 1

sp19 Chilades pandava 0 1 1

sp20 Cigaritis lohita 0 1 1

sp21 Cigaritis seliga 4 0 4

sp22 Cigaritis syama 3 0 3

sp23 Curetis saronis 13 0 13

sp24 Dacalana sinhara 0 1 1

(10)

sp25 Deudorix epijarbas 0 1 1




sp26 Discolampa ethion 2 0 2

sp27 Drupadia ravindra 10 0 10

sp28 Drupadia theda 0 1 1

sp29 Euchrysops cnejus 2 0 2

sp30 Hypolycaena amasa 14 0 14

sp31 Hypolycaena erylus 18 0 18

sp32 Jamides celeno 0 1 1

sp33 Jamides elpis 0 1 1

sp34 Jamides malaccanus 7 2 9

sp35 Jamides parasaturatus 2 0 2

sp36 Jamides pura 2 1 3

sp37 Jamides zebra 14 0 14

sp38 Lampides boeticus 0 1 1

sp39 Lonolyce helicon 0 1 1

sp40 Loxura atymnus 2 1 3

sp41 Miletus biggsii 2 0 2

sp42 Nacaduba calauria 0 1 1

sp43 Nacaduba pactolus 0 1 1

sp44 Paralaxita damajanti 2 0 2

sp45 Pithecops corvus 3 0 3

sp46 Poritia hewitsoni 1 0 1

sp47 Prosotas aluta 0 1 1

sp48 Prosotas nora 0 1 1

(11)

sp49 Prosotas pia 1 1 2

sp50 Purtisa gigantea 1 0 1




sp51 Rachana jalindra 1 0 1

sp52 Rapala iarbus 37 7 44

sp53 Surendra vivarna 0 1 1

sp54 Taxila haquinus 6 0 6

sp55 Zemeros flegyas 1 1 2

sp56 Zizina otis 3 1 4

sp57 Zizula hylax 4 0 4

รวม 334 69 403

(12)

ตารางผนวกท 7 จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทพบบรเวณน าตกปาหนน



1 Abisara saturata 0 1 1

2 Acytolepis puspa 2 0 2

3 Anthene emolus 3 0 3

4 Arhopala anthelus 1 0 1

5 Arhopala democritus 1 0 1

6 Arhopala lurida 1 0 1

7 Arhopala pseudocentaurus 8 6 14

8 Caleta elna 1 0 1

9 Caleta roxus 14 0 14

10 Castalius rosimon 12 8 20

11 Cigaritis seliga 1 0 1

1 Curetis saronis 2 0 2

13 Dacalana sinhara 0 1 1

14 Deudorix epijarbas 0 1 1

15 Discolampa ethion 1 0 1

16 Drupadia ravindra 6 0 6

17 Hypolycaena amasa 2 0 2

18 Hypolycaena erylus 3 0 3

19 Jamides malaccanus 4 2 6

20 Jamides parasaturatus 1 0 1

21 Jamides pura 2 0 2

22 Jamides zebra 3 0 3

23 Lampides boeticus 0 1 1

(13)




24 Paralaxita damajanti 1 0 1

25 Rapala iarbus 12 0 12

26 Taxila haquinus 2 0 2

27 Zemeros flegyas 0 1 1

28 Zizina otis 3 1 4

รวม 86 22 108

(14)

ตารางผนวกท 8 จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทพบบรเวณน าตกไพรสวรรค




2 Arhopala abseus 1 0 1

3 Arhopala aedias 1 0 1

4 Arhopala amphimuta 1 0 1


6 Arhopala delta 0 1 1




10 Caleta elna 2 0 2



13 Chilades pandava 0 1 1


15 Cigaritis syama 3 0 3



18 Drupadia theda 0 1 1



21 Jamides celeno 0 1 1

22 Jamides pura 0 1 1


(15)




24 Loxura atymnus 2 0 2

25 Nacaduba pactolus 0 1 1


27 Surendra vivarna 0 1 1

รวม 76 10 86

(16)

ตารางผนวกท 9 จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทพบบรเวณน าตกบรพตร



1 Allotinus davidis 0 1 1





6 Caleta elna 1 0 1



9 Catapaecilma major 1 0 1

10 Catochrysops panormus 0 1 1






16 Jamides parasaturatus 1 0 1


18 Miletus biggsii 2 0 2

19 Paralaxita damajanti 1 0 1

20 Prosotas aluta 0 1 1

21 Prosotas nora 0 1 1

22 Prosotas pia 0 1 1


24 Taxila haquinus 4 0 4

(17)




25 Zizula hylax 4 0 4

รวม 103 20 123

(18)

ตารางผนวกท 10 จ านวนตวของผเสอวงศสน าเงนแตละชนดทพบบรเวณสถานเพาะเลยงสตวปา พทลง





3 Bindahara phocides 1 0 1



6 Cigaritis lohita 0 1 1



9 Discolampa ethion 1 0 1


11 Euchrysops cnejus 2 0 2



14 Jamides elpis 0 1 1



17 Lonolyce helicon 0 1 1

18 Loxura atymnus 0 1 1

19 Nacaduba calauria 0 1 1

20 Pithecops corvus 3 0 3

21 Poritia hewitsoni 1 0 1

22 Prosotas pia 1 0 1

23 Purtisa gigantea 1 0 1

(19)




24 Rachana jalindra 1 0 1


26 Zemeros flegyas 1 0 1

รวม 69 17 86

(20)

ประวตผเขยน ชอ-สกล นายปรนทร โกมลเสนาะ รหสประจ าตวนกศกษา 5410620045 วฒการศกษา วฒ ชอสถาบน ปทส าเรจการศกษา วทยาศาสตรบณฑต

(เกษตรศาสตร) มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2554

ทนการศกษา -ทนสนบสนนโครงการวจยวทยานพนธบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร การตพมพเผยแพรผลงาน ปรนทร โกมลเสนาะ และ สรไกร เพ มค า. 2558. ความหลากหลายของผ เส อ สน า เงน (Lepidoptera : Lycaenidae) บรเวณเขตเทอกเขานครศรธรรมราชตอนลาง. วารสารแกน เกษตร (ฉบบพเศษ) 43(1): 775-779.

Lepidoptera : Lycaenidae) บริเวณเขตเทือกเขา...

Documents

Transcript of Lepidoptera : Lycaenidae) บริเวณเขตเทือกเขา...