Lens Flare nr4

LENS FLARE l ipiec 20122

LENS FLARE

Nr 4. Lipiec 2012

Redaktor naczelny: Grzegorz MiszczykProjekt graficzny: Łukasz StasiakSkład: Łukasz StasiakZdjęcia: Grzegorz Miszczyk, Łukasz Stasiak

Adres redakcji: u l .Wybickiego 1/41 31-261 Krakówe-mail : [email protected] strony interntowej: http: //www. lensflare.pl

Wydawca: Łukasz Stasiak ul .Wybickiego 3/12831-261 Kraków

ISSN:2083-4837

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za prezentowane wartykułach opinie autorów. Wszystkie teksty podlegająochronie własności intelektualnej. Wszelkie prawazastrzeżone.

LENS FLARE l ipiec 2012 3

str. 4 str. 12 str. 28

Underw

orld,czylipodziemnyśw

iat

Gry

wojenne

E El la a

w wk kr ra ai in ni ie e

k kw wi ia at tó ów w


Ela w krainie kwiatów

Ela w krainie kwiatówzdjęcia: Elżbieta Stasiak


Kopalnia Sol i w Wiel iczce została wpi-sana na I Listę Światowego Dziedzic-

twa Kulturowego i PrzyrodniczegoUNESCO jako jeden z pierwszych obiek-tów z całego świata, było to ponad 30 lattemu. A jak wygląda zwiedzanie kopalnidziś? Historia przeplata się z nowoczesnątechniką, która umożl iwia zwiedzającymprzeniesienie się w ten magiczny świat,gdzie czekają skarbnik i sol i ludki.

Zwiedzanie rozpoczynamy na głę-bokość 64 metrów, ale to dopiero począ-tek, naszą podróż do wnętrza ziemizakończymy ponad 135 metrów pod jejpowierzchnią.

Kopalnia w liczbachPonad 700 lat histori i , 327 metrów

głębokości, długość chodników na trasieturystycznej to około 2,5 km, które sta-nowią tylko 1 % chodników w całej ko-palni . W zeszłym roku kopalnięodwiedziło ok 1 100 000 turystów z czego58% turystów obcojęzycznych.

Początki turystyki w kopalni sięgająXIX wieku, najstarsze wyrobiska przez,które wiedzie trasa turystyczna pochodząz XVII wieku, najmłodsze z wieku XIX.

Sól w kopalni jest pochodzenia mi-cońskiego. 15 000 000 lat temu w tymmiejscu było słone morze. Woda wyparo-wała a osadzona na dnie sól została przy-kryta przez ruch nasuwisty skałkarpackich.

Zwiedzając kopalnię dopiero pochwil i zdajemy sobie sprawę, że wszystkoco nas otacza z wyjątkiem drewna i cegłyto sól kamienna. Aby zabezpieczyć rzeźby

solne przed rozpuszczeniem w kopalniutrzymywana jest stała temperatura po-wietrza 14 stopni Celsjusza, a wilgotnośćnie przekracza 70%. W kopalni bardzoważną kwestię stanowi bezpieczeństwo.Obowiązuje w niej całkowity zakaz pale-nia, ze względu na obecny w kopalni gaz- metan. Trzysta lat temu kiedy nie byłowentylacj i , w kopalni pracowal i specjalniewykwal ifikowani górnicy tzw. wypalacze,którzy czołgając się wypalal i gaz spodsufitu. Niebezpieczeństwo wybuchu wkopalni było w tamtych czasach bardzoduże. W całej Kopalni Sol i w Wiel iczce, atakże w poszczególnych komorach możeprzebywać naraz ściśle ograniczona l iczbaosób. Zwiedzanie odbywa się wyłącznie zprzewodnikiem w grupach do 35 osób.Przewodnik odbija swoją kartę w po-szczególnych miejscach i na tej podsta-wie sprawdzana jest l iczba osób w danejkomorze i na trasie. Nie ma jednak l imi-tu dziennego każdy turysta przyjeżdżają-cy do kopalni musi być przyjęty, wsezonie letnim kopalnia wydłuża pracę.Pierwsi turyści mogą zejść do kopalni o7.30, ostatni nawet o 19.30. Kopalni maspecjalną trasę przystosowaną dla nie-pełnosprawnych, rozpoczyna się ona nadrugim poziomie.

Przechodząc przez kolejne komorymożemy przekonać się jak pracowano wXVII wieku kiedy w kopalni nie było prą-du. Bałwany solne przetaczano za pomo-cą drągów po pochylni lub wyciągano napowierzchnię. W trakcie zwiedzania mo-żemy zobaczyć rekonstrukcję XVII-wiecznego kieratu ręcznego. Górnicychodząc dookoła kieratu, nawijal i na wał

Underworld, czyli podziemnyświat

tekst: Anna Łowczowskazdjęcia: Łukasz Stasiak

Underworld, czyli podziemny świat



l inę, na której końcu zaczepiony był bał-wan solny, w ten sposób wyciągal i bałwa-ny na wyższy poziom. Największąmechanizację w kopalni wprowadzonopod koniec XVIII wieku.

Kiedy nie było jeszcze elektryczno-ści w kopalni pod ziemią pracowały konie.Pierwsze konie zostały tu sprowadzonepod koniec XVI wieku. Spuszczono je nal inach szybem do kopalni . Pomagały gór-nikom w transporcie poziomym oraz po-ruszały kieratami konnymi. Górnicy dbal io swoich pomocników, co jakiś czas koniewywożone były na powierzchnię, jeśl i niebyły w pełni zdrowe to nie spuszczano ichjuż z powrotem.

Ważne daty21 kwietnia 1368 - Kazimierz Wielki wy-daje pierwsze prawo górnicze tzw. Statusżup solnych. Regulował on obowiązki iprzywileje górników za czasów kazimie-rzowskich . W 600-setną rocznicę jegoustanowienia Władysław Chapek – rzeź-biarz i górnik, wykonał popiersie króla zsol i kamiennej. Za czasów KazimierzaWielkiego Żupy krakowskie czyl i kopalnieWiel iczka i Bochnia dostarczały 1/3 do-chodu państwa . Wydobyta sól wykorzy-stywana była jako środek konserwującyżywność lub środek płatniczy w handluwymiennym.1251 – powstaje pierwszy szyb w Wie-l iczce. Wszystko zaczęło się od wypływa-jących na powierzchnię źródeł solanki.Mieszkańcy okol icy przez odparowaniewody w gl inianym naczyniu produkowal isól warzoną. Kiedy źródełka przestałypłynąc zaczęto kopać szyby w poszukiwa-niu sol i .

Wiara najważniejszaDawniej na terenie kopalni znajdo-

wało się aż 40 kapl ic. Górnicy zjeżdżającdo kopalni, najpierw szl i na nabożeństwodo kapl icy, a dopiero później do pracy.Do dnia dzisiejszego pozostało tylko 14 zczego 4 na trasie turystycznej.

Kaplica Św. AntoniegoNajstarsza w całości zachowana ka-

pl ica. Jej historia sięga XVII wieku. Znaj-dujące się w niej rzeźby swój opływowykształt zawdzięczają wilgotnemu powie-

trzu w kopalni, które wyługowało (rozpu-ściło) sól .

SkarbnikChoć górnicy modl i l i się przed pra-

cą i zazwyczaj byl i głęboko wierzącymiludźmi, nie oparl i się przesądom i zabo-bonom. Wierzyl i , że w kopalni czuwa nadnimi opiekuńczy duch – Skarbnik, którypojawiając się zwiastuje niebezpieczeń-stwo.

Kaplica Św. Kingi - patronki górni-ków solnych .

Kapl ica św. Kingi jest najokazalszą inajbogatszą w swej formie podziemnąświątynią. Wydrążona w bryle sol i od ro-ku 1896 pełni funkcje rel ig i jne. Wystrójkapl icy powstaje już od ponad 100 lat.Najpierw przez 20 lat wybierano stądczystą sól . Potem zaczęto wykonywaćrzeźby. Wszystkie rzeźby i płaskorzeźbyznajdujące się w kapl icy wykonane są wsol i przez czterech rzeźbiarzy samouków:braci Józefa i Tomasz Markowskich(1897-1927), Antoniego Wyrobka (1927-1963) oraz Stanisława Anioła w 1999 ro-ku, który jest twórcą rzeźby Jana PawłaII. Północna ściana kapl icy przedstawiasceny z życia Jezusa według nowego te-stamentu. Na ołtarzu znajduje się pomnikśw. Kingi, rel ikwie Błogosławionego JanaPawła II oraz św. Kingi (w różowej sol i),krzyż papieski wykonany z sol i zewszystkich kopalni sol i w Polsce. U pod-stawy krzyża kamień z golgoty z pieczę-cią papieża.

W kapl icy regularnie co niedzielę o7.30 jest msza. Można ją również wyna-jąć na ślub.

Komora Janowice - zwana równieżkomorą wielkiej legendy.

Naturalnej wielkości solne figury –dzieło górnika-rzeźbiarza MieczysławaKluzka, przedstawiają jedną z najstar-szych i najpiękniejszych legend wiel ickiejkopalni . Legenda o pierścieniu Św. Kingizostała spisana przez polskiego kronika-rza Jana Długosza w XV wieku. Córkakróla Węgier Bel i IV mając zamiar poślu-bić polskiego księcia Bolesława Wstydl i-wego poprosiła swojego ojca o posag.Ojciec Kingi wiedząc, że Polska jest kra-



jem ludnym i bogatym lecz nie posiada-jącym sol i ofiarował córce jedną ze swychkopalń sol i na Węgrzech. Królewna wrzu-ciła do szybu swój pierścień zaręczynowy.Po przybyciu z orszakiem ślubnym doKrakowa, zatrzymała się we Wiel iczce ikazała wykopać szyb w poszukiwaniu sol ikamiennej. Legenda mówi, że w pierw-szej wykopanej bryle sol i znaleziono jejpierścień.

Komora StaszicaJest najwyższą komorą na trasie

turystycznej, ma aż 36 metrów wysoko-ści. Sól wydobywano w niej zarówno odgóry jak i od dołu. Swoją nazwę otrzyma-ła na cześć Stanisława Staszica, wybitne-go polskiego geologa. Zwiedzał onkopalnię pod koniec XVIII wieku. Pierwot-nie komora miała aż 50 metrów wysoko-ści, jednak jej dolną część zasypano.Komora wybrana w II poł. XIX-ego stule-cia i na początku XX-ego w ogromnejbryle sol i jest najwyższym udostępnio-nym do zwiedzania wyrobiskiem. Wyso-kość ta zachęca do podejmowania w niejwielu niezwykłych wyzwań. W komorzeodbyły się pierwszy podziemny lot balo-nem - wpisany do księgi rekordów Guin-nessa, oraz skok na l inie bungee. W głębikomory znajduje się solne popiersie Sta-szica dłuta Antoniego Wyrodka.

Grota PiłsudskiegoKomorę tworzą dwa wyrobiska sol i

zielonej połączone ze sobą za pomocątunelu. Kiedyś przepływało się międzynimi promem, ale w 1915 do kopalnieprzyjechała na wycieczkę grupa żołnierzyniemieckich udający się na front wschod-ni. Żołnierze wsiedl i na prom, było ichjednak zbyt wielu. Przeciążony prom wy-wrócił się do góry dnem i siedmioro znich przykrył, z powodu braku dostępupowietrza udusi l i się zanim nadeszła po-moc. Od tamtej pory tej atrakcji już niema. Niebawem jednak będzie tu nowo-czesny prom, który będzie przewoził tu-rystów.

Komora WarszawaKomorę wyeksploatowano w XIX wieku,wybierając w sumie 20 tysięcy ton sol i .Rozmiary oraz oryginalny wystrój wnę-trza sprawiają iż jest to bardzo ciekawemiejsce do organizacj i konferencji czyimprez okol icznościowych. Komora po-mieści od 400 do 600 gości.

Dzięki uprzejmości Kopalni Sol i w Wie-l iczce mogl iśmy odkryć ten podziemnysłony świat.


Rekonstrukcje historyczne, polegające naodtwarzaniu konkretnych wydarzeń z

przeszłości (głównie bitew czy potyczek)zdobywają w naszym kraju rzeszę sympatyków.Na organizowane przez l iczne grupyrekonstrukcyjne pokazy, przybywają coraz towiększe tłumy widzów żądnych doznańzwiązanych z tymi niezwykle emocjonującymiwidowiskami. Atrakcje związane z odtwarzaniemscen z minionych dekad, a nawet wiekówsprawiają, że do istniejących grup dołączają nowiczłonkowie.

Idealnie odwzorowany strój, broń iekwipunek z danej epoki, a nierzadko równieżjęzyk, którym podczas odtwarzania scenposługują się „aktorzy” sprawia, że publ icznośćma możl iwość przeniesienia się w czasie. Dziękitego typu inscenizacjom, dzięki ludziom dlaktórych rekonstrukcje historyczne są pasją, aniekiedy sposobem na życie możemy poznaćkl imat i zwyczaje panujące dziesiątki lat temu.

Okresy historyczne, które są najbardziejpopularne to czasy II Wojny Światowej, wojenNapoleońskich i średniowiecznego rycerstwa.Mniej popularne, jednak na pewno nie mniejwidowiskowe są rekonstrukcje historyczne zczasów I Wojny Światowej, rozbiorów polski czystarożytności.

Z imprez cykl icznych tego typu, któreodbywają się w Polsce do największej należyzal iczyć inscenizację na temat bitwy królaWładysława Jagiełły z Zakonem Krzyżackim napolach Grunwaldu, gdzie w 2011 roku odbyła sięokrągła 600-tna, rocznica tego wydarzenia (foto-relacja w pierwszym numerze naszego magazynu)i przyciągnęła ki lkuset tysięczny tłum widzów.Oprócz tego historycznego zwycięstwa polskiegorycerstwa dużą popularnością cieszą się równieżrekonstrukcje bitwy nad Bzurą z 1939 roku czyinwazji al iantów na Normandię z 1944 rozgrywanąna plażach Helu.

Podsumowując, rekonstrukcje historyczne toniekiedy wspaniała pasja i możl iwość poznaniaprzeszłości, za każdym razem jednak idealnaokazja do spędzania wolnego czasu w gronieznajomych i rodziny. Bez względu na płeć czywiek podczas widowisk każdy znajdzie coś dlasiebie i na pewno będzie się świetnie bawił.

Gry wojennetekst: Grzegorz Miszczykzdjęcia: Grzegorz Miszczyk, Łukasz Stasiak

Gry wojenne

fot. Łukasz Stasiak


Gry wojenne

fot. Grzegorz Miszczyk


Gry wojenne


powyżej: fot. Łukasz Stasiakna poprzedniej stronie: fot. Łukasz Stasiak

poniżej: fot. Grzegorz Miszczyk

Gry wojenne



powyżej: fot. Grzegorz Miszczyk

Gry wojenne


powyżej: fot. Łukasz Stasiakna następnej stronie: fot. Łukasz Stasiak

poniżej: fot. Łukasz Stasiak

Gry wojenne


Gry wojenne

Lens Flare nr4

Documents

Transcript of Lens Flare nr4