Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta'...

24
]ar[a numru 433 offerta libera Le]en il-Parro``a }al Luqa }ar[a tal-Festa - Lulju 2011

Transcript of Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta'...

Page 1: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

]ar[a numru 433 offerta libera

Le]en il-Parro``a}al Luqa }ar[a tal-Festa - Lulju 2011

Page 2: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Uffi``ju Parrokkjali2, Misra] tal-Knisja}al Luqa LQA 1700Tel: 2180 9310Fax: 2167 6055

e-mail: [email protected]

Le]en il-Parro``a - }al Luqa

Editur: Joseph Grima

www.luqaparish.comWebmaster: Neil Zammit

}inijiet tal-Uffi``juParrokkjaliIt-Tnejn: 4.30p.m. - 6.00p.m.It-Tlieta: 9.00a.m. - 11.00a.m.L-Erbg]a: 4.30p.m. - 6.00p.m.Il-{img]a:9.00a.m. - 11.00a.m.4.30p.m. - 6.00p.m.

}inijiet tal-QuddiesMit-Tnejn sas-Sibt6.00a.m., 7.00a.m., 7.45a.m. u6.30p.m.

}dud u Festi6.00a.m., 7.00a.m., 8.30a.m.,10.30a.m. u 5.30p.m.

editorjal

Wara sentejn ta’ attività kontiwa fil-parro``a tag]na li matulhom fakkarna t-375 senamit-twaqqif tal-Parro``a u l-1950 sena mill-martirju tal-Patrun tag]na Sant’Andrija,din is-sena forsi tista’ titqies b]ala wa]da kwieta. Fil-fatt i\da l-]ajja fil-parro``a

tag]na baqg]et g]addejja u b]al dejjem i\-\mien tal-festa j[ib mieg]u qawmien [did uentu\ja\mu fost il-parru``ani kollha.

Dan i\-\mien tas-sena dejjem joffrilna sfida biex nid]lu aktar fil-fond tal-fidi tag]na upermezz ta’ Sant’Andrija nersqu aktar biex nifmhu l-messa[[ li wasslilna Sidna {esù Kristu.Bosta huma dawk li jinterpretaw il-kliem ta’ {esù i\da fil-verità forsi ftit li xejn nid]lu fil-fond tal-messa[[ tieg]u.

Permezz tal-qaddis patrun tag]na g]andna x-xorti li nie]du l-e\empju tieg]u billi narawmill-qrib kif g]ex ]ajtu wara s-sej]a li g]amillu l-Mulej. L-ewwelnett hu telaq kollox biexmar wara {esù. Meta sab dak li kien qed ifittex mar ixandar l-a]bar lil hu] u aktar tard was-sal il-messa[[ tal-qawmien mill-mewt ta’ Kristu fost in-nies li kienu g]adhom ma semg]uxbiH. Dawn huma e\empji g]alina biex nimxu wara Kristu b’fidi u nxandru bla bi\a’l-messa[[ tieg]u f’dinja li kull ma jmur qed tipprova twarrab it-tag]lim tieg]u.

G]alhekk fi\-\mien tal-festa apparti t-tradizzjoni u l-lat so`jali, li huma importanti wkoll,g]andna naraw li nattendu l-knisja biex nisimg]u il-messa[[ li jrid iwasslilna Sidna {esùKristu permezz tal-ewwel appostlu li wie[eb g]as-sej]a tieg]u u hekk inkomplu nibnu fuqdak li ``elebrajna matul is-sentejn li g]addew u b]all-patrun tag]na nsiru a]na wkoll sajjie-da tal-bnedmin.

Inkomplu nibnu l-fidi tag]na

Elaya Curmi

Elenor Cassar ma’ Carl Matthew Camilleri

George GrechCarmel SciclunaJoseph Vassallo

Il-qoxra ta’ barra

Ir-Rebbie], g]ad ixiddfuqu ibies abjad; ujiena mhux talli man]assarlux ismu minnktieb il-]ajja, immanistqarrlu ismuquddiem Missieri uquddiem l-an[litieg]u.Apokalissi 3:5

Wa]da mit-tmienflieli tal-kopplampittra mill-Kav.Paolo CamilleriCauchi (2010)

Twieldu mill-{did bil-Mag]mudija

Da]lu fil-}ajja ta’ Dejjem

Ing]aqdu fis-Sagrament ta\-|wie[ Triq tal-Ma]\nierLuqa LQA 1250

Computer Systems & NotebooksUpgrades & Repairs

Peripherls & NetworkingComputer Supplies

Tel/Fax: 2167 7999 www.computerbargainsmalta.comMob: 9945 3187 email: [email protected]: 9945 3187 [email protected]

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa2Parro``aSant’AndrijaAppostlu

}al Luqa

Page 3: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Fejn int sejjer Sant’Andrija?Issa jg]a[[el, issa jkarkar, b]al ma nkantaw fl-innu popolari, u naqra naqra jdur parti sewwamir-ra]al tag]na. Tist]ajlu fit-toroq tal-Galilija

jew fil-Gudea ta' \mien {esù. Daqqa jisma' l-]lewwa ta'kliem ]iere[ minn fomm l-Img]allem u daqqa jressaq in-nies g]and il-Mulej. }afna kienu g]atxana g]alih u bejnm]abba l-kur\ità u bejn g]aliex kienu n[ibdu lejh kienujsibu f'Indri benefattur.

Jg]addi minn ]dejna.Illum Sant'Andrija ji[i merfug] fuq l-ispallejn b'im]abbakbira mill-}alluqin li jag]mlulu festa kbira. Jg]addisolennement minn qalb il-folla fost i`-`ap`ip u l-g]ajjatta' Viva Sant'Andrija. Statwa sabi]a u imponenti li a]nakburin biha. Jg]addi minn ]dejna, u jaf li nkunu qednifir] bih. Imma forsi dak il-]in min]abba li nkunu alje-nati bil-festa ma' naqrawx il-messa[[ li jkun qedjg]addilna. L-ewwel li ma tilma] fih huwa s-salib lij]addan b'idejh it-tnejn. Dak kien il-mezz li bih kiseb il-premju. Mhux ix-xog]ol u l-opri tajba biss, imma bil-persekuzzjoni irnexxielu jintelaq kollu kemm hu f'idejnAlla. Ma be\ax quddiem il-qilla tal-bniedem. Iktar be\aji`]ad l-Img]allem ]anin tieg]u. Il-]arsa t'g]ajnejhmerfug]a 'l fuq tg]idilna biex ]arsitna nitfg]uha fil-bog]od fejn hemm is-sema pajji\na. Il-ftit jiem ta' din id-dinja jg]addu malajr. B]al ma qalilna l-Beatu {wanniPawlu II, irridu nift]u l-bibien ta' qlubna g]al Kristu. Manib\g]ux nag]tu xhieda g]alih, anke jekk ikun hawnmin jid]aq bina. Kristu g]andu l-kliem tal-]ajja ta' dej-jem. Sant'Andrija jistedinna nkunu sodi b]alu, ma

nib\g]ux fejn jid]ol l-unur t'Alla. Saqajkom sodi fl-artjg]idilna, u ]arsitkom 'l fuq lejn is-sema.

Imxu warajja jg]idilna.Min jimxi warajh ma jridx ikun fis-sakra jg]idilna. Lanqasirid ikun mitluf fil-passjoni tal-partit jew g]ajjienmin]abba nuqqas ta' enrgija spiritwali. Min ji[i warajjajrid ikun ippreparat li ser nag]millu appuntament mal-Img]allem twajjeb u ]anin tieg]i. {ibu l-familja tag]kom]alli nag]llima t]obb lil {esù. Nurikom kemm hu sabi]u sewwa li t]obbu lil xulxin. {esù g]andu g]alikom ikelli bih ma je]odkom [u] qatt, l-ikel tal-Ewkaristija.Ikompli jurina Sant'Andrija li g]and {esu nitg]allmune\er`itaw il-ma]fra u l-]niena. Ejjew inkomplu mexjinwara l-Patrun tag]na, tfal u \g]a\ag] mimlijinentu\ja\mu u ener[ija biex naraw fejn jg]ammar {esùflimkien mal-appostli tieg]u. Mhux ser i]allinanitg]a\\nu jew niskartaw. Ix-xog]ol huwa kbir jg]idilnal-Mulej, imma l-]addiema huma ftit. Jistieden ukoll lill-anzjani tag]na li kultant jinsew li \-\mien g]addej[mielu. G]al hawn m'a]niex u g]alhekk tajjeb nid]lu ftitfina nfusna u nirrevedu ]ajjitna. Li nkunu m]ejjija g]aldak il-jum huwa importanti. Dik id-dar li ]ejjielna mhuxta' min jitlifha.}add m'g]andu jitnikker g]aliex it-triq mhix dejjem drit-ta u tista' tkun xi daqxejn twila. Imma wkoll ]addm'g]andu jaqta' qalbu g]aliex bil-g]ajnuna t'Alla naslu.Niftakru wkoll li l-Appostlu Sant'Andrija miexi wkollmag]na fit-triq biex jag]mlilna kura[[.

Dun Karm Camilleri - Kappillan

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 3

Il-festa t-tajba lil kul]add

Page 4: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Sena ta’ imitazzjoniMhux biss Jum ta' Tifkira imma Senata' Motivazzjoni u ImitazzjoniJekk f'kull festa, l-attenzjoni ta' kull}alluqi ddur lejn Sant'Andrija biexti``elebra ]ajtu u x-xhieda li ta, tul is-sena anniversarja li g]addiet, din l-attenzjoni kienet im]e[[a tkun aktarintensiva tul is-sena s]i]a biex l-1950sena mill-martirju ta' Sant'AndrijaAppostlu isservi ta' motivazzjoni akbarfil-]ajja nisranija tag]na.

Dan hu proprju dak li ippruvajna ng]ixumatul din is-sena, u permezz tal-kliem lisema' minn fomm {esù Sant'Andrijastess, kull parru``an [ie m]e[[e[ jilqa'l-istedina: "EJJEW WARAJJA UNAG}MILKOM SAJJIEDA TAL-BNEDMIN" (Mattew 4,19).

Tliet `elebrazzjonijiet prin`ipali f'sena ta' spirtu partikulariMeta wie]ed i]ares lura, malajr jindunali din is-sena kellha tliet mumentipartikulari li fihom fa]]arna lil Alla u

``elebrajna il-]ajja qaddisa ta'Sant'Andrija.

Il-Pellegrina[[ bir-relikwa ul-istatwa titulari ta' Sant'Andrija,nhar it-Tnejn 30 ta' Novembru 2009F'g]eluq i`-`elebrazzjonijiet li fakkruit-375 sena parro``a, u fil-ftu] tal-attivitajiet li fakkru l-1950 anniversarjumill-martirju tal-qaddis patrun, nharjum is-solennita', [iet i``elebrataQuddiesa Pontifikali ppreseduta mill-E.T. Mons Nikol J. Cauchi, IsqofEmeritu t'G]awdex, bis-sehem tal-kleruu l-g]aqdiet tal-parro``a, fejn fit-tmiemtag]ha sar dan il-Pellegrina[[ mat-toroq ta' }al Luqa fi spirtu ta' kant utalb u eventwalment [ie ppre\entatil-logo li jfakkar din is-sena, li sarmill-artist G]awdxi l-Kav. PawluCamilleri Cauchi.

I`-`elebrazzjoni tal-inawgur-azzjoni tar-restawr u tisbi] tal-koppla,nhar it-Tlieta 29 ta' {unju 2010

Din i`-`elebrazzjoni bdiet fis-7:15pm ukienet ippreseduta mill-E.T. Mons.Joseph Spiteri, Ar`isqof titulari ta' Sertau Nunzju Apostoliku fi Sri Lanka. Fiha[ie ippre\entat ix-xog]ol kollu li sar fil-koppla u f'diskors mill-Kan. Karm Attard[ew imfissra it-temi li [ew impittra mill-Kav. Paolo Camilleri Cauchi fil-koppla,ji[ifieri l-erba’ xeni mill-Apokalissi fejnjuru lir-Rebbie] jir`ievi l-[ie] minnKristu, u l-erba’ xeni li juru b'modallegoriku il-karatteristi`i tal-Appostluqaddis tag]na.

Barraminnhekk, permezz tas-sehem il-kor parrokkjali, Chorus Excelsior, u tal-orkestra ta]t it-tmexxija tas-surmast

Dun David Farrugia - ex Vi`i Kappillan

g]al pa[na 5

L-Isqof Nikol Cauchi, li miet aktar kmieni din is-sena, f’Novembru 2009 qaddes il-Pontifikal lig]alaq l-anniversarju tat-375 sena tal-parro``a ufeta] i`-`elebrazzjoni tal-1950 sena mill-martirjuta’ Sant’Andrija. Hawn jidher qed jing]ata tifkiratal-okka\joni mill-W.R. Kappillan Dun KarmCamilleri.

Mons. Ar`isqof Joseph Spiteri flimkien mal-Kappillan Dun Karm Camilleri ji[bdu \-\igarelli biex tkuninawgurat ir-restawr u t-tisbih tal-koppla.

Il-Kappillan jifra] u jirrnigrazzja lill-pittur PaoloCamilleri Cauchi tax-xog]ol sabie] li g]amel

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa4L-1950 SENA MILL-MARTIRJU TA' SANT'ANDRIJA APPOSTLU (60 A.D. -2010)

Page 5: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Tal-PParrinaConfectionery & Bottle Shop

TTrriiqq SSaanntt’’ AAnnddrriijjaa,, LLuuqqaa(quddiem ll-IIskola)

Tel: 221802300

Miftu]in mmit-TTnejn ssal-}}addmis-77.00 aa.m. ssad-99.00 pp.m.

direttur tal-kor, Mro Norbert Camilleri,kellna x-xorti ngwadu l-Antifona ta'Sant'Andrija hekk kif miktuba minndiversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra lianimaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. PaoloNani, Gaetano Grech u DomenicoD'Anasatasi o.s.a. Lejn it-tmiemimbag]ad sar it-tberik u l-kxif tal-kopplamill-Ar`isqof Spiteri u l-Kappillan DunKarm Camilleri, mument li \gur kull minkien pre\enti jibqa' jiftakar u jg]o\\ tul]ajtu.

Il-Wirja Nazzjonali dwar il-kultta' Sant'Andrija 'Regi Similia Passus'fil-Kappella ta`-~entru Parrokkjali,mill-{imgha 19 sat-Tlieta 30 ta'Novembru 2010Din l-esebizzjoni saret bil-g]an li tg]inlil dawk li j\uruha ji[u aktar konxji mill-kult ta' Sant'Andrija f'pajji\na, liemakult \gur li deher rifless b'mod qawwifix-xog]olijiet artisti`i li wie]ed seta'japprezza u jammira, 'il fuq minn 80esebit, f'pittura, skultura, rakkmu, ufotografija kemm minn }al Luqa, kifukoll minn madwar Malta, u sa]ansitramill-g\ira G]awdxija. I\da bla dubju, l-attrazzjoni prin`ipali kien il-kwadru ta'Sant'Andrija impitter minn GiuseppeCali’ li jin\amm fil-Palazz Presidenzjalita' San Anton, u li [ie [entilment mislufmill-Heritage Malta fil-kortesija ta' l-E.T.Dr. George Abela, President tar-Repubblika ta' Malta. Infatti nhar il-ftu] ta' din il-wirja ing]ata publiclecture mill-istudju\ Antonio EspinosaRodriguez dwar dan il-kwadru.

Ta' min jinnota li din il-wirja \aruhaammont konsiderevoli ta' nies, inklu\persuni distinti fosthom l-E.T. Dr Ugo

Mifsud Bonnici, President Emeritus tar-Repubblika ta' Malta, li inawgura din il-wirja, l-E.T. Mons. Pawl Cremona O.P.,Ar`isqof ta' Malta, u l-E.T. Mons.Tommaso Caputo, Nunzju Appostolikutal-Vatikan f'Malta, fejn ilkoll urew l-apprezzament tag]hom g]al mod kifittellg]et din il-wirja. In-Nunzju mexxaukoll il-Pontifikal ta' Sant'Andrija tat-30ta' Novembru 2010.

Minn ]arsa lejn il-qaddis g]al impenng]all-qdusija Dawn il-mumenti li g]adni kemmsemmejt nistg]u nag]rfu l-qawwa

tag]hom jekk ni[u konxi tal-ispirtupastorali li seta' jispikka matul din is-sena, li in`identalment kienet ukoll is-Sena Sa`erdotali li l-Papa Benedittu XVInieda fi ]dan il-Knisja universali.G]aldaqstant rajna li dan l-ispirtujitla]]am permezz ta' diversi mumentio]ra matul is-sena, b]all-pageant tal-Milied b'riflessjonijiet fuq is-sa`erdozju,adorazzjonijiet bit-tema tkun il-vokazzjoni u l-qdusija sa`erdotali,apprezzament tal-pre\enza u l-]idmatas-sa`erdoti anzjani permezz ta'donazzjonijiet lid-Dar tal-Kleru,

1950 sena mill-martirju ta’ Sant’Andrija Appostluminn pa[na 4

g]al pa[na 6

Mob: 79057782, 9946 8711Tel/Fax: 2169 6571

Camilleri Marble WorksTarxien Road, Gudja

G]al kull xog]ol ta' r]am jew granit:tur[ien, kitchen tops, MONUMENTI et`.

Dehra tal-parti `entrali tal-Wirja Nazzjonali fejn tispikka l-pittura ta’ Giuseppe Cali, ir-relikwa ta’Sant’Andrija kif ukoll l-istawti ta\-\ew[ so`jetajiet filarmoni`i tar-ra]al esbiti flimkien.

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 5

Page 6: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

TWO9 SIXLADIES - GENTS,

CHILDREN’S WEAR& UNDERWEAR

NEW STREET, LUQATEL: 21820672

JAWGURAW LILL-KLIJENTIKOLLHA TAG}HOMIL-FESTA T-TAJBA

StephenMifsudFor all kinds of

groceries,detergents,

fresh fruits andvegitables

9, St. George’s StreetLuqa

Mob: 9946 5227

CARLY’SStationery

Gifts and ToysPrinting from Pen-Drive/USB,

Colour Photocopying, Binding & Film Developing

Service available

Selection of Communion,Confirmation & Christening

souvenirs also available

Triq ~ensu De Candia, LuqaTel: 21803774

Near Ta’ Lela Pet Shop

spe`jalment matul l-Avvent,rikonoxximent tal-pre\enza u d-disponibbilta' tas-seminaristi, is-sa`erdoti futuri, permezz tal-[abra tas-Seminarju u donazzjonijiet o]raspe`jalment matul ir-Randan, ufinalment anke i`-`elebrazzjoni tal-g]otital-ministeru tal-akkolitat lil diversiseminaristi fosthom lil Robin Camillerimill-parro``a taghna.

Barra dan komplejna nag]mlu ]ilitna fl-oqsma tat-tfal, adolexxenti u \-\g]a\ag] u l-koppji mi\\ew[a, biexinnisslu aktar il-valuri tal-Formazzjoni uEvan[elizzazzjoni, {ustizzja uDjakonija, u Sagramenti u Litur[ija,valuri li jsa]]u r-relazzjoni m'Alla u ma'xulxin.

Dan kollu, flimkien mal-g]ixien u kulltip ta' sforz u kontribut li se]]u tul dinis-sena, \gur serva biex i]e[[e[ mill-[did l-im]abba u qima lejnSant'Andrija, imma wisq aktar biexjinkura[[ina biex nimitg]uh, hu lif']ajtu wie[eb g]as-sej]a t'Alla, bl-impenn u x-xhieda. B'hekk stajnanaraw ukoll li s-sej]a g]all-qdusija mhixg]al ftit nies i\da hija g]al kull nisrani,li jekk jag]mel ]iltu u jg]ix il-valuri tal-evan[elu ise]]lu jkun tassew g]oddaf'idejn Alla biex aktar nies jiskopru din l-im]abba reali tieg]u g]al kull wie]ed uwa]da minna b'mod personali. Hekk il-fra\i li smajna tant tidwi f'widnejna tulis-sena li g]addiet se]]illa titla]]amtassew:

"EJJEW WARAJJA UNAG}MILKOM SAJJIEDATAL-BNEDMIN" (Mt 4,19)

1950 sena mill-Martirju ta’ Sant’Andrija Appostluminn pa[na 5

Fuq: In-Nunzju Appostoliku Mons. Tommaso Caputo li mexxa l-Pontifikal nhar it-30 ta’ Novembru 2010flimkien mal-kleru tal-parro``a.Ta]t: Waqt i\-\jara li g]amel lill-Wirja Nazzjonali flimkien mal-Kappillan Dun Karm Camilleri u l-Vi`iFr. Charles Cini, Joseph Grima, Neil Zammit u Fr. David Farrugia li flimkien organizzaw il-wirja.

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa6

Page 7: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Bi pja`ir ng]id li g]alija din s-sena ser tkun l-ewwelfesta tieg]i mag]kom. Kemm ilni li [ejt }al Luqa

nista' ng]id kemm in]ossni milqu] u a``ettat minkom il-}alluqin. Rajt bi`-`ar kemm t]obbu s-sa`erdot. G]alija hijagrazzja minn Alla li ninsab fostkom, g]aliex nista' nara kemml-im]abba lejn is-sa`erdot tg]ini biex nwettaq b'tant fedeltà l-missjoni tieg]i u b]ala parro``a nistg]u nkun maqg]udinflimkien f'ra]al wie]ed b'im]abba spe`jali lejn il-patruntag]na Sant'Andrija.

Sirt naf kemm }al Luqa g]andu g]eruq profondi ta' storja utradizzjoni li tag]mel ir-ra]al uniku. L-istorja tar-ra]al ta' }alLuqa tmur lura g]as-sena 1497 li sa minn dak i\-\mien kiendi[a' hemm kappella dedikata lil Sant'Andrija. Minn dak i\-\mien l'hawn se]]u ]afna avvenimenti kbar, spe`jament fit-tieni Gwerra Dinija, meta l-knisja ta' qabel i[[arfet kwa\i g]alkollox.

Hawnhekk irridu na]sbu kemm il-}alluqin minn dejjem kienuj]obbu lil Sant'Andrija u g]alhekk il-festa g]andha sinifikat

spe`ali min]abba f'hekk. Fil-festa nurukemm in]obbu lil qaddis tag]na, i\dafuq kollox irridu nimitawh. Sant'Andrijal-appostlu ta' {esù uriena li a]nab]ala nsara rridu nkunu dawk lig]alina l-ewwel ji[i Kristu, imbag]ad l-affarijiet l-o]ra, b]alma kien g]amelSant'Andrija, meta {esù sejja]lu biexjmur warajh.

Ejjew mela ni``elebraw il-festa f'danl-ispirtu tal-qaddis tag]na Sant'Andrija,g]aliex hekk biss nistg]u nonoraw lill-patrun tag]na. Hekk biss nistg]u nkunverament devoti tieg]u. Il-festa dejjemtkun sabi]a g]ax nuru dak li a]namhux fuq dak li jidher minn barra imma fuq dak li g]andna[ewwa fil-qalb tag]na. Dak li g]andna f'qalbna nesprimuh bil-fer] u bl-g]aqda fil-[ranet tal-festa. Nawgura l-festa t-tajba lilkul]add.

Ladies Wearand

Accessories

22, Triq San {or[, LuqaTel: 2167 3219

Confectionery & Pastizzeria

Orders accepted forweddings & all

occasion parties134 Carmel Street,

LuqaTel: 21803999

Fr. Charles Cini - Vi`i Kappillan

Nimitaw lill-patrun tag]naLulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 7

TELSTARBUTCHER

Best Quality at Great Prices!

Clayton PsailaSebastian Saliba Str

Luqa

Tel: 2189 7927Mob: 7920 2630

[email protected]

Grazzi Dun David F’Settembru li g]adda l-Ar`isqof g]o[buja]tar lil Dun David Farrugia b]ala kap-pillan tal-Junior College fl-Imsida waraerba’ snin ta’ servizz fostna b]ala Vi`iKappillan.

Kienu erba’ snin ta’ ]idma bla waqfien libla dubju ]allew il-frott tag]hom fost il-komunità nisranija tar-ra]al tag]na.

Id-direzzjoni ta’ dan il-fuljett tixtieq tir-ringrazzja lil Dun David tax-xog]ol kolluli wettaq u tal-impenn li dejjem wera fil-]idma pastorali tieg]u fostna. Nirringra-zzjaw] ukoll tal-pariri li dejjem tana ug]adu jag]tina kull meta ni[u b\onn.

|gur li fil-]idma [dida tieg]u di[à qedjuri l-istess impenn g]all-[id ta\-

\g]a\ag] li qed ja]dem fosthom.

Grazzi tal-esperjenzi sbie] li g]addejnaflimkien u niftakru fik fit-talb tag]na.

Page 8: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Cheveux ClassiquesBy Ottilia

New Street, Luqa TEL: 2182 0487

Monday 9.00 - 14.00Tuesday - Saturday 8.00 - 17.00

Ta’ MattiG]al kull prodott ta’ [wie\, bexx, sulfat,

demel artifi`jali u prodotti agrikoli ta’ l-aqwa kwalita’, irrikorru g]and:

Alex AzzopardiGudja Road

Luqa

Tel: 21809348 - 21663593 - 79710498

Pet ManiaFor all kind of Pets & Pet FoodAquarium & Fishing EquipmentFishing Live Baits, Live Stock

Gardening Equipment & Accessories

Mob: 99823363208, New Street, Luqa

L-istatwa ta' Kristu Salvatur tag]laqmitt senaTiddomina l-fa``ata tal-knisjaparrokkjali ta' }al Luqa naraw l-istatwata' Kristu Salvatur, imnaqqxa fil-[ebla

maltija mill-iskultur |ebbu[i FrancescoSaverio Sciortino. L-iskultur Sciortino]ejja bozzett g]al din l-istatwa biexsetg]et tintbg]at is-supplika lill-Kurjatal-Isqof. It-talba [iet milqug]a u x-

xog]ol beda minnufi]. Fil-fatt l-istatwatas-Salvatur tlestiet fl-1911, propju mittsena ilu u ttellg]et f'postha nhar id-29t'April ta' dik is-sena. Sa tliet snin waratlestew ukoll l-istatwi tal-Fidi u t-Tama litpo[[ew fuq kull na]a tal-istatwa tas-Salvatur.

Tajjeb li nsiru nafu ftit aktar dwar dan l-artist. Fil-fatt, Francesco SaverioSciortino, ]u l-mag]ruf Antonio

Sciortino, twieled f'}a\-|ebbu[ nhar it-12 ta' Novembru 1875. }a l-ewweltag]lim fl-arti ming]and ku[inuh, il-pittur Lazzaro Pisani. Aktar tard kompla

g]al pa[na 9

Infakkru \ew[ [rajjiet o]raNeil Zammit

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa8

Dehra tal-istatwa ta' Kristu Salvatur qabel l-1914

Francesco Saverio Sciortino

Bon ChocolatCCoonnffeeccttiioonneerryy,, WWiinneess && SSppiirriittss

Fresh / Dried Cakes, Frozen FoodsDaily Fresh Bread, Hot Snacks

We accept orders for all occasions

1, Triq Dun Pawl - LuqaTel 2180 9107 - Mob: 9946 9263

Page 9: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

l-istudji tieg]u fl-iskultura u l-immudellar mal-Professur VincenzoCardona. Hawn Malta ltaqa' wkoll mal-mag]ruf Guglio Moschetti, fejn dan]ajjar lil Sciortino biex ikompli jistudja[ewwa Ruma. Hekk g]amel, tant li fl-1897 tela' Ruma fejn [ie a``ettat fir-Regio Istituto di Belle Arte. Fl-1903 marMilan biex ikompli jistudja ta]t il-Professur Eugenio Butti. Lura Malta,Francesco Saverio Sciortino ]adembosta xog]lijiet u g]allem f'diversiskejjel. Kien involut ukoll fir-ristrutturartal-knisja parrokkjali tan-Nadurf'G]awdex. Aktar tard hu mar jg]ix[ewwa Oka fil-Canada, fejn miet nhar l-1 ta' Settembru 1958. Intant, wara l-]erba li ]alliet warajha t-Tieni Gwerra Dinija, il-knisja parrokkjalire[g]et inbniet mill-[did fuq il-pjantital-perit Andrea Micallef. Huwa kien

tal-fehma li l-pedestall li kellha qabel l-istatwa tas-Salvatur kellu ji[i alterat.Fil-fatt, barra li tne]]iet in-ni``aapsidata li kien hemm fil-ba\i tal-pedestall, dan sa]ansitra ``ekken minnkif kien qabel il-gwerra. Barra minnhekk, l-istatwi tal-Fidi u t-Tama li kienhemm fuq kull na]a tal-istatwa tas-Salvatur ma re[g]ux sabu posthom fuqil-frontispizju tal-knisja.

{rajja partikolari se]]et nhar is-16 ta'Jannar 1978, meta l-istatwa tas-Salvatur ]akimha ri] qawwi tant liwaqg]et minn fuq il-pedestall tag]ha u[iet fuq il-bejt tal-knisja. B'xorti tajba]add ma we[[a' u l-istatwa ma [arbitx]afna ]sara. Ix-xog]ol ta' restawr likien hemm b\onn [ie fdat f'idejn l-artistl-Kav. Alfred Camilleri Cauchi. Il-Kappillan ta' dak i\-\mien, illum Mons.

Inno`enz Borg ]a d-de`izjoni g]aqlija lil-istatwi tal-Fidi u t-Tama li kienutne]]ew wara l-gwerra jer[g]ujitqieg]du fejn kienu qabel. B'xortitajba dawn i\-\ew[ statwi kienug]adhom fuq il-bejt tal-knisja ug]alhekk ma kienx hemm problemi biexdan ise]]. Il-kappillan Borg xtaq ukoll lil-pedestall tal-istatwa tas-Salvatur jer[a'jing]ata d-dimensjonijiet li kelluori[inarjament, liema xog]ol ]a ]siebul-Img]allem Toninu Galea. Barra minnhekk, mal-ba\i tal-pedestall, fejn qabelil-gwerra kien hemm ni``a, tnaqqxu l-kliem Tu Rex Glorie Christe minn JoeAquilina.

Fi \mien il-kappillan Dun Joe Camilleri,min]abba l-]sarat li kellha l-parti ta'fuq tas-salib ta' din l-istatwa u li kienetma]duma fl-injam, kien [ie de`i\ li dinkellha tinbidel. B'hekk kien \gurat li dinl-istatwa tant sabi]a ta' Sciortino tibqa'wieqfa fi stat tajjeb g]as-snin li [ejjin.

}amsin sena mill-wasla tal-Via SagraWa]da mill-opri artisti`i li j\ejnu l-knisjata' Sant'Andrija Appostlu hija l-ViaSagra. Din turi erbatax-il episodju mill-passjoni ta' Sidna {esu' Kristu u tinsabimdendla mal-pilastri ta' ta]t in-navi.Kien fi \mien il-kappillan Dun Inno`enzBorg meta l-prokuratur tal-knisja ta' daki\-\mien Gakbu Ciappara ]a ]siebjordna din il-Via Sagra [dida g]and l-iskultur mag]ruf Pietro Tavani ta' Como(qrib Milan fl-Italja). Dak i\-\mienTavani kien imfittex ]afna g]alxog]lijiet f'diversi knejjes madwar id-dinja. G]alhekk l-g]a\la ma damietxma waqg]et fuq dan l-artist, li minnna]a tieg]u a``etta l-kummisjoni warali sar qbil fuq is-somma li kellhatit]allas lilu g]al dan ix-xog]ol.

Tajjeb insemmu illi sas-snin ]amsin tas-seklu li g]adda, fil-knisja parrokkjali ta'}al Luqa kien g]ad hemm Via Sagra

|ew[ [rajjiet imfakkra

L-iskultur l-Kav. Alfred Camilleri Cauchi waqt ix-xog]ol ta' restawr fuq l-istatwa

minn pa[na 8

g]al pa[na 10

Triq Mountbatten, }amrunDak li jweg]duk jag]tuk

Pakketti s]a] ta' [iti g]al diversi destinazzjonijiet ming]ajr ebda prezzijiet mo]bija

Kuljum bejn it-8.30 a.m. sas-6 p.m., Is-Sibt mit-8.30 a.m. sa nofsinhar

Tel: 2122 3295 - 2596 5555www.eurotours.com.mt

AnilexBargain Shop

Triq tal-}abaq - LuqaBBaarrggaaiinn IItteemmss

LLmm11 iitteemmss && 33 ffoorr LLmm11 iitteemmssDDeetteerrggeennttss aanndd mmuucchh mmoorree

TTeell:: 22116666 11333366

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 9

Page 10: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

minn pa[na 9

o]ra aktar antika. Din kellha l-gwarni`itag]ha skulturati fl-injam, bix-xeni tal-passjoni mpittra fuq it-tila. G]al xira[uni [ie de`i\ illi din kellha tinbidelbiex issir o]ra [dida, din id-darbafonduta fil-bron\. B'kollox [iet tiswaaktar minn elf u ]ames mitt lira sterlinata' dak i\-\mien.

Intant, [ara i\da, li l-iskultur Pietro

Tavani miet ]esrem nhar il-11 t'Ottubru1960. Il-kappillan flimkien mal-prokuratur minnufi] ]adu ]siebjikkorrispondu ma' ibnu Giovanni, liwiret is-seng]a ming]and missierustess. B'hekk il-pro[ett ma spi``ax fix-xejn, tant li l-Via Sagra tlestiet mill-iskultur Giovanni Tavani fl-1961, propju]amsin sena ilu, meta l-festa ta'Sant'Andrija [iet trasferita g]all-ewwel

darba fis-sajf. Aktar tard, fuq disinn ta'Carmelo Tonna [ew fonduti wkollerbatax-il brazz biex fihom titqieg]ed ix-xemg]a, waqt li l-gwarni`i tal-injamg]all-isfond tal-Via Sagra in]admu mill-Img]allem {u\eppi Galea.

Interessanti l-fatt li din l-opra [didaintlaqg]et tajjeb ferm, tant li l-artistGiovanni Tavani kiteb lill-prokuratur{akbu Ciappara biex jirringrazzjah tal-kummenti sbie] minn na]a tieg]u,waqt li tah ukoll xi pariri kif il-Via Sagral-[dida kellha ti[i mmuntata mal-u`uhtal-injam ming]ajr ma ssirilha ]sara blab\onn.

BibliografijaParro``a Sant'Andrija, }al Luqa - 375sena ta' Fidi u Kultura Nisranija, 2009Parro``a Sant'Andrija -www.luqaparish.comGabriel Pellegrini, Francis XavierSciortino (1875 - 1958), 1999Giovanni Tavani -www.giovannitavani.com

}ajr lil Tessie Farrugia u l-familjaCiappara u lil Joe Aquilina.

|ew[ [rajjiet imfakkra

Phone BoothTel: 21820878

For all types of mobile phonesHi-Fi @ DVD players/Surrounds

Repairs in 24 hour timePlayStation 3/PSPCD/MP4 Players

Digital Cameras and TVs

Mon-Sat: 9am -12pm + 4pm - 7pmIn Front of Luqa Primary School

MuxiAdult’s & Children’s Clothing,

Underwear & Accessories

{u\eppi Ellul Street, LuqaTel: 2189 1790

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa10

Wa]da mill-Via Sagra f'ritratt me]ud [ewwa l-istudio tal-iskultur Tavani

L-iskultur Giovanni Tavani li temm ix-xog]olfuq il-Via Sagra

Page 11: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

“U tkunu xhieda tieg]i f’{erusalemm,fil-Lhudija kollha…u sa truf l-art”

Sant’Andrija, b]all-appostli l-o]ra, kellujkun xhud ta’ Kristu. Mhux biss xhudtal-mewt u l-qawwmien mill-mewt ta’{esù i\da wkoll tal-verità li Kristuxandar f’isem il-Missier.

Mistoqsi minn Pilatu, {esù wie[eb“Jiena [ejt biex nag]ti xhieda tal-verità”Il-verità hija t-tag]lim li Kristu xandarf’isem il-Missier. Il-verità li jsalvana.Kristu mhux biss xandar il-verità i\dahuwa l-istess verità.

{esù ]alla din il-missjoni tieg]u lijixhed u jxandar il-verità f’idejn l-Appostli u f’idejn il-Knisja tieg]u.}alliha f’idejk li qed taqra. }allihaf’idejja li qed inkellmek. Il-verità hija xi]a[a li tista’ twe[[a’. I\da hija xi ]a[a litrid tfejjaq. Hija sikkina f’idejn tabib lijne]]i tumur biex isalva l-]ajja. Hijamqass li ji\bor id-dielja biex tag]melfrott i\jed.

Jibqa’ l-fatt pero’ li l-verità tista’twe[[a’ u g]alhekk mhux kull]addjilqag]ha. G]alhekk hija bosta drabipersegwitata. Is-sagrifi``u personali,i\da, ma waqqfux lil {esù u lanqaswaqqfu lil Andrea milli jkomplu il-missjoni tag]hom g]al [id tad-dinjaminkejja li din ma tridx tisma.

Inti wkoll u jiena wkoll imsej]in biexnie]du sehem f’din il-missjoni li nkunuxhieda ta’ Kristu, tat-tag]lim u tal-veritàli Huwa xandar, fid-dinja ta’ madwarna.Ma nistg]ux inkunu xemg]a mitfija fuq

artal im\ejjen. Jew bozoz ma]ruqaf’linfa tal-kristall.

Irridu nkunu musbie] jew xemg]amixg]ula li tikkonsma ru]ha biex tag]tid-dawl lil dawk ta’ madwarha. Dang]amel {esù, dan g]amel Sant’Andrijabiex int u jien nistg]u, jekk irridu,nag]rfu t-Triq li twassal g]all-]ajja fiKristu, fid-dar tal-Missier.

Din hija sfida g]all-qalbenin! J’Alla l-festa ta’ Sant’Andrija u l-e\empju ta’dan il-Missier tag]na jwassluna biexa]na wkoll inkunu xhieda ta’ Kristu utal-verità tieg]u fl-ambjent u fid-dinjata’ madwarna.

Sant’Andrija jg]inna u jberikna. Il-Festat-tajba!

BB&GGHARDWARE STORE

St. Thomas Street - Luqa

Free Delivery ServiceTel/Fax: 2167 5362

Mob: 9987 4609 - 9987 1859emai: [email protected]

France BorgFuneral Services

DirectorGudja Road - Luqa

Mob: 9949 0161

GG.. DDAARRMMAANNIINNSSeerrvviiccee SSttaattiioonnVVaalllleettttaa RRooaadd

LLuuqqaa

TTeell:: 2211666677110099

Sant’Andrija, ix-xhud qalbieni ta’ KristuLulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 11

Mons. Inno`enz Borg

Page 12: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa12

For WHOLESALE prices on bathroom floor and wall tilesRue D’Argens Msida Tel: 21320571 - 21320572 - Fax: 21320573 email: [email protected]

Stores: Triq Manuel Borg Gauci, }andaq, Qormi Tel: 21447698

Banda L-UnjoniL-Erbg]a 29 ta’ {unjuFid-8.00 p.m. Il-Banda Santa Katarina V.M. ta\-|urrieq

mistiedna tal-Banda L-Unjoni tag]mel mar`mat-toroq ta’ }al Luqa

Il-{img]a 1 ta’ Lulju Fit-8.30 p.m. Programm Mu\ikali mill-Banda L-Unjoni fuq

il-plan`ier f’Misra] Sant’Andrija ta]t id-direzzjoni tas-Surmast John D. ZammitF.V.C.M., F.G.M.S., L.L.C.M. (T.D.), A.Mus.L.C.M., A.L.C.M..

Fl-10.15 p.m. Mar` briju\ mill-Banda L-Unjoni li jintemm bit-tlug] tal-istatwa ta’ Sant’Andrijaf’Misra] Sant’Andrija.

Is-Sibt 3 ta’ LuljuFit-8.15 p.m. Mar` briju\ mill-Banda L-Unjoni li jg]addi

minn diversi toroq tal-Parro``a li jispi``a bit-tlug] tal-istatwa tal-An[lu f’Misra] Sant’Andrija.

Fl-12.00 a.m. Nar tal-Art

Il-}add 4 ta’ Lulju Fis-6.00 p.m. Mar` mill-Banda 12th May ta’ }a\-|ebbu[,

mistiedna mill-Banda L-Unjoni.Fis-7.30 p.m. L-istess banda tilqa’ l-istatwa ta’ Sant’

Andrija b’innijiet ta’ Mro Gaetano Grech u Mro Angelo Pace u wara tag]mel Programm Mu\ikali fuq il-plan`ier ta]t id-direzzjoni tas-Surmast Hermann Farrugia.

Fl-10.15pm L-istess banda ssellem l-istatwa ta’Sant’Andrija bl-Innu Popolari fid-d]ul tag]hafil-knisja.

Fil-11.00 p.m. Mar` tal-a]]ar mill-Banda L-Unjoni.

Matul il-jiem tal-festa jin]araq nar ma]dum mis- St. Andrew’sFireworks Factory fi ]dan is-So`jeta’ Filarmonika L-Unjoni

Banda Sant’Andrija

It-Tnejn 28 ta’ {unju Fit-8.00 p.m. Il-Banda Sant’Andrija tilqa’ l-istatwa ta’

Sant’Andrija fuq iz-zuntier bl-Innu Popolari u wara tkompli b’mar` qasir sa Misra] tal-Knisja

Fid-9.00 p.m. Programm Mu\ikali mill-Banda Sant’Andrijafuq il-plan`ier f’Misra] Sant’Andrija ta]t id-direzzjoni tas-Surmast Paul SchembriMISM. MIWM.

Il-}amis 30 ta’ {unju Fl-8.30 p.m. Mar` briju\ mill-Banda Sant’Andrija

mat-toroq ta’ }al Luqa.

Is-Sibt 2 ta’ LuljuFid-8.45 p.m. Mar` briju\ mill-Banda Sant’Andrija li

jg]addi minn diversi toroq tal-Parro``a li jispi``a bit-tlug] tal-istatwa ta’ Sant’Andrijaf’Misra] tal-Knisja.

Il-}add 3 ta’ Lulju Fl-11.00 a.m. Mar` briju\ mill-Banda Sant’Andrija li

jg]addi minn diversi toroq tal-Parro``aFis-6.30 p.m. Mar` mill-Banda Madonna tal-{ilju tal-

Imqabba, mistiedna mill-Banda Sant’Andrija.

Fis-7.30 p.m. Programm Mu\ikali mill-istess banda ta]t id-direzzjoni tas-Surmast Andrew Calleja.X’]in l-istatwa ta’ Sant’Andrija tkun f’Misra] tal-Knisja jindaqqu diversi innijiet bis-sehemtal-kor f’[ie] Sant’Andrija

Fil-11.00 p.m. Mar` tal-a]]ar mill-Banda Sant’Andrija.

Matul il-jiem tal-festa jin]araq nar ma]dum mis-St. Andrew’sBand Club Fireworks Factory fi ]dan l-G]aqda Mu\ikaliSant’Andrija

Sehem il-Baned fil-Festa ta’ Sant’Andrija 2011

BATHLINETTTT hhhh eeee TB

Djarju tal-Parro``a Lulju 2011

Il-{img]a 1 L-Ewwel Gimg]a tax-xahar - Jum ta’ devozjoni lejn il-Qalb ta’ {esu

It-Tlieta 5 Anniversarju Sa`erdotali - Dun Martin Micallef - 15-il sena (1996)

Is-Sibt 16 Quddiesa b’~elebrazzjoni tas-Sagrament tal-Mag]mudija fl-430pm

It-Tnejn 25 Festa ta’ San {akbu Appostlu - Quddiesa fis-7.00pm

Il-Kappillan u l-Kleru jawguraw il-festa t-tajba lill-}alluqin kollha u j]e[[uhom biex fi spirtu ta’ komunità nisranija jattendu g]all-funzjonijiet li jsiru fil-Knisja

u li b’mod nisrani jgawdu wkoll il-festi esterni.

Page 13: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Il-Programm tal-Il-Programm tal-Festa}ru[ tal-IstatwaJum l-G]aqdiet Reli[ju\i u So`jaliFis-6:40pm Nin[abru ]dejn l-istatwa ta’ S. Andrijata’ Wied il-Knejjes u nag]tu [ie] lil missirijietna.F’isem l-G]aqdiet u s-So`jetajiet kollha tal-Parro``a l-Kappillan flimkien mas-Sindku jpo[[ukuruna f’ri[lejn l-istatwa. Wara jibda l-korteo lijg]addi minn Triq il-Karmnu sal-knisja. Fis-7:00pm Quddiesa mill-Kappillan Dun KarmCamilleri fil-knisja bis-sehem tal-parru``ani fejnl-omelija tkun animata mit-tfal. Fi tmiem il-quddiesa, il-Chorus Excelsior, ikanta l-antifonaCum Pervenisset filwaqt li jsir il-]ru[ tal-istatwatitulari ta’ Sant’Andrija min-ni``a.Fit-8:00pm, Fuq iz-zuntier, il-Komunita’Parrokkjali flimkien mal-G]aqda Mu\ikaliSant’Andrija ssellem lil Sant’Andrija bl-InnuPopolari.

Jum l-Organizzaturi tal-FestaFis-6:30pm Quddiesa g]al dawk li jarmaw il-knisja, dawk li jnaddfu l-knisja, il-gruppi tal-armarta’ barra, il-gruppi tal-kamar tan-nar u o]rajn.

L-Ewwel Jum tat-Tridu: Jum l-EmigrantiFis-6:30pm Quddiesa mill-W.R. Dun Rene’Camilleri, delegat tal-Ar`isqof g]all-Kateke\i.Mistiedna spe`jali huma l-Emigranti li jkunufostna g]all-jiem tal-festa. Jag]mel l-omelijatal-jiem tat-Tridu l-W.R. Patri Emmanuel Abelaofm Cap.Wara l-quddiesa jsiru l-Kurunella, l-Innu,l-Antifona u l-Barka Sagramentali.

It-Tieni Jum tat-Tridu: Jum il-Morda u l-FamiljaFid-9:30am ~elebrazzjoni g]all-persunib’di\abiltà, l-anzjani u morda li jinsabu d-dar uanzjani tal-Parro``a residenti f’San Vin`enz dePaule. Iqaddes il-W.R. Dun Charles Cini, Vi`iKappillan.Fis-6:30pm Quddiesa mill-W.R. Dun MartinMicallef, Direttur tad-Dar tal-Providenza.Mistiedna spe`jali huma l-koppji mi\\eww[ali din is-sena ji``elebraw l-1, il-25 jew il-50anniversarju ta\-\wie[ tag]hom.Wara l-quddiesa jsir kollox b]al jum ta’ qabel.Fit-8:00pm Pre\entazzjoni lil Sant’Andrijatat-trabi li twieldu matul din is-sena li fihanitolbu wkoll il-Barka fuq il-[enituri tag]hombiex jg]inhom fit-trobbija.

Il-{img]a mill-5.00 p.m. ’l quddiem u s-Sibt mit-8.30a.m. sal-10.30 a.m. u mill-5.00 p.m. ikun hawnkonfessuri barranin g]all-qrar.

Matul il-Jiem tat-Tridu, Lejlet u Nhar il-Festa fil-Quddiesta’ filg]axija jie]u sehem il-Kor Parrokkjali: ChorusExcelsior akkumpanjat mill-organista Joseph Cassar ta]tid-direzzjoni tas-Sinjorina Claire Bezzina. Dip SacredMusic.

Lejlet u nhar il-Festa ser tindaqq il-mu\ika tas-Surmastrijiet Ferdinandu u {u\eppi Camilleri ta]t id-direzzjoni ta’ Patri Anton Briffa OFM Cap. LLCM Lic.Mus. Sacra. M. Mus. Greg.

Responsabbli mill-Litur[ija waqt il-funzjonijiet tal-knisjaser ikun Bro. Vince Axiaq OFM Cap.

Min jixtieq jag]mel offerta g]all-bukketti li ma jinxfuxb’risq il-manutenzjoni tal-knisja g]andu jirrikorri g]andil-Kappillan jew l-Uffi``ju Parrokkjali.

Festa Sant’Andrija - 2011 It-Tielet Jum tat-Tridu: Jum il-VokazzjonijietFil-5:00pm QrarFis-6:30pm Quddiesa mill-W.R. Kan. AlbertSchembri, Kappillan ta’ }al G]arg]ur.Mistiedna specjali huma r-Reli[ju\i, u dawkkollha li g]andhom sa`erdoti, patrijiet, jewsorijiet ji[u minnhom.Wara l-quddiesa jsir kollox b]al jum ta’ qabel.

Lejlet il-FestaFit-8:00am Quddiesa ta’ Ringrazzjament mill-W.R. Mons. Dun Inno`enz Borg Kappillan ta’ }alLuqa (1956-1980). Wara t-Tqarbin jitkanta l-Innuta’ Ringrazzjament, it-Te Deum.Fit-8:30am Qrar - sal-10:30am Fil-5:00pm Qrar Fis-6:00pm Translazzjoni Solenni tar-Relikwijata’ Sant’Andrija mill-Kappella tal-Madonna tal-Ftajjar g]all-Knisja Parrokkjali fejn isir il-Kant tal-Innu tal-Appostli u tal-Antifona ta’ Sant’Andrija.Wara jsir il-kant tal-G]asar u ~elebrazzjoniEwkaristika. Imexxi Mons. Alex Cordina STh. Lic,Cap S.S.Fis-7:15pm Quddiesa Solenni bl-omelija minnMons. Alex Cordina STh. Lic, Cap S.S.

Jum il-FestaFis-6:00am u fis-7:00am QuddiesaFit-8:30am Kon`elebrazzjoni Solenni tal-Festammexxija minn Mons. Alex Cordina STh. Lic, CapS.S. Jinse[ il-Pani[ierku l-W.R. Patri Joe Buttigiegofm Cap.Fil-11:00am QuddiesaFil-5:30pm Quddiesa Kantata bl-omelija.Iqaddes il-W.R. Dun Teddy Cumbo.Fis-7:15pm Titkanta l-Antifona u tibda l-Pur`issjoni bl-istatwa titulari ta’ Sant’AndrijaAppostlu, Patrun ta’ }al Luqa, immexxija mill-Vi`iKappillan Dun Charles Cini.Fl-10:00pm Nin[abru fuq iz-zuntier biex nilqg]ul-istatwa ta’ Sant’ Andrija Appostlu.Fid-d]ul tag]ha fl-10.30pm titkanta l-Antifona uting]ata l-Barka Sagramentali.

It-Tnejn27 ta’ {unju

It-Tlieta 28 ta’ {unju

Il-}add 3 ta’ Lulju

L-Erbg]a 29 ta’ {unju

Il-}amis 30 ta’ {unju

Is-Sibt 2 ta’ Lulju

Il-{img]a1 ta’ Lulju

segwi wkoll fuq l-internet...

www.luqaparish.com

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 13

Page 14: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

D}UL {bir matul is-sena 3,515.68{bir mill-envelopes 3,309.80Fund Raising 1,080.06Reklami tal-Fuljett 726.00}ru[ min-Ni``a 107.62{bir tal-}add f’jum il-Festa u d]ul Pur`issjoni 1,295.53Total D]ul 10,034.69

KARITA’ {abra g]ad-Dar tal-Providenza 700.00

}RU{ Dawl: Armar 6,452.00

Arlo[[i (5) 650.00 Servizzi Knisja: Konfessuri Barranin 20.00

Tridu 100.00Pani[ierku 100.00~elebranti 100.00Mu\ika Knisja - Chorus Excelsior 536.00Kor-Orkestra - Lejlet u nhar il-Festa 805.00

Servizzi o]ra: Stampar Fuljett e`` 700.00Baned u Nar tal-Art 2,329.00Kappisti 150.00Fratelli u Trasport 406.00Qniepen lejlet u nhar il-festa 160.00Refreshments 302.00Sigurtà 112.00

Total }ru[ 12,922.00

|BILAN~ - � 2,887.31

N.B. Dan l-i\bilan` jidher li hu dovut min]abba l-fatt li l-[bir li jsir g]all-armar tad-dawl fit-toroq qed jonqos sew.In]e[[ukom biex tg]inu mill-a]jar li tisg]u. Grazzi.

Rendikont tal-Festa Sant’Andrija 2010

NAXOSTyre & Car Centre

Alloy Wheels - TyresCar Accessories & Care Products

Wheel BalancingBatteries & Puncture Repair

St. Thomas Street - LuqaTel 21661138 - Mob: 99494682

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa14

W & J GarageWedding Cars

Tel: 21803770 - Mob: [email protected]

Page 15: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Din is-sena, e\attament fil-21 ta' Jannart]abbret il-mewt tal-E.T. Mons Ar`isqofEmmanuel Gerada, figura fermimportanti g]all-knisja f'pajji\na u lig]amel xog]ol kbir fi ]dan il-knisjabarra minn Malta.

Hu twieled i\-|ejtun fit-18 ta' Mejju,1920. Studja fil-Li`eo, fl-Università Rjalita' Malta fejn kiseb il-Ba`ellerat fl-1933u l-li`enzjat fit-Teolo[ija fl-1946. Kienordnat sa`erdot mill-Isqof EmmanuelGalea fl-1 ta' Awwissu, 1943 u komplabl-istudji tieg]u [ewwa n-NottinghamUniversity College. Kiseb id-Dottorat fil-Li[i Kanonika mill-UniversitaGregorjana ta' Ruma fl-1952 u studjawkoll is-Servizz Diplomatiku [ewwa l-Pontificia Accademia Ecclesiastica tal-Vatikan. Huwa kien nominat b]alacamerlengo tal-Papa fl-1953 u waransibuh iservi f'g]add ta' Nunzjaturimxerrda madwar id-dinja. Fl-1966 il-Papa Pawlu VI ]atru b]ala kunsulliertan-Nunzjaturi u Prelat Domestiku.

Fit-18 ta' Gunju 1976 Mons Gerada [iekkonsagrat Isqof mill-E.T. Mons Ar`isqofSir Michael Gonzi u [ie appuntat b]alaIsqof Aw\iljarju tal-Ar`idjocesi ta' Malta.Wara sena, Mons Isqof Gerada [ienominat b]ala Ar`isqof Kon[utur fl-istess Ar`idjocesi.

Kien fl-1973 meta Mons Gerada [iema]tur Nunzju Appostoliku g]al ElSalvador u l-Gwatemala mis-Santa Sede.Aktar tard, fl-1980 in]atar NunzjuAppostoliku g]all-Pakistan u fl-1989g]all-Irlanda. Huwa rtira f'Malta fl-1995u miet fl-21 ta' Jannar, 2011.

Il-Chorus Excesior kien ]atar lill-MonsGerada b]ala Padrun tal-Kor u kienstiednu biex jag]mel il-Konsagrazzjonital-Kor lill-Qalb Imqaddsa ta' {esu u lill-Qalb Bla Tebg]a ta' Marija.

Nhar il-}add 30 ta' Gunju 1968 fil-5.30pm kien qaddes Quddiesa bil-kantmill-kor fil-Knisja Parrokjali g]all-membri ta' Chorus Excelsior u l-mistednin tag]hom. Wara l-QuddiesaMons. Gerada ippresidja l-AkkademjaKorali li kienet saret fis-sala ta`-~entruParrokkjali. Id-direzzjoni ta' din l-akkademja kienet tas-Surmast Prof.Charles Zammit F.L.C.M. u mg]otijaf'[ie]u b]ala padrun tal-kor. Waqt din l-

akkademja Mons. Gerada g]amel i`-`erimonja tal-Konsagrazzjoni. Il-ChorusExcelsior dakinhar kien irregala karlottalill-Mons. Gerada b]al tifkira ta' din l-okka\joni u hu minn na]a tieg]u offratieg]u. Din g]adha tin\am b'g]o\\a fl-arkivji tal-Chorus Excelsior.

Fit-30 ta' {unju 2008 f'g]eluq l-40 senaminn din il-Konsagrazzjoni, waqtquddiesa bil-parti`ipazzjoni tal-Korta]t id-direzzjoni ta' Mro. NorbertCamilleri u li kienet mxandra fuq RadjuRTK, il-W.R. Kapillan Dun KarmCamilleri kien g]amel i`-`erimonjatat-ti[did ta' din il-Konsagrazzjonilill-Qlub Imqaddsa.

L-Ar`isqof Gerada u l-Chorus Excelsior

L-E.T. Mons Ar`isqof Emmanuel Gerada fl-imkien mal-Mons. Dun Inno`enz Borg waqt il-Konsagrazzjoni tal-Chorus Excelsior lill-Qalb Imqaddsa ta' {esu u lill-Qalb Bla Tebg]ata' Marija

For All Your Special Occassions Developing of Your Films & Digital Printing

6, Triq Sebastiano Saliba, LuqaTel: 21806281Mobile: 9986 9872

Reuben’ssPhotographyReuben’ssPhotography

Ladies’ WWear, Shoes && AAccessories

NNeeww SSttoocckk EEvveerryy WWeeeekk

Come aand VVisit our SShops iin

LLuuqqaa,, ||eebbbbuu[[,, }}aammrruunn,,BBoorrmmllaa && ||eejjttuunn

FRANKYGREENGROCER

Triq il-KarmnuLuqa

Tel: 21806809Free Delivery

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 15

Lewis Grima

Page 16: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Ta’ BalalProp: Emanuel Gatt

Triq il-{dida, LuqaTel: 21809351

Automatic Fuel Servicewith Cash and/or Card

General Tyre Repairs andNew Tyres

alsoLubricants, Auto Partsand other Accessories

BBIIGG SSAAVVEEFFOOOOTTWWAARREE

St. Thomas StrLuqa

Buy 2 Get 1 FREETel: 2166 0105

Web: www.bigsavefootware.comemail: [email protected]

Mon-Fri: 9am till 1pm / 4pm till 7pmSaturday: 9am till 1pm

1, New Street, LuqaTel: 2166 6666

Mobile Phones

Playstation & Games

DVD Player & Rentals

TV & Hi-Fi Equipment

Airconditioners

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa

Nhar it-18 ta’ Novembru li g]adda, waqtkon`elebrazzjoni mmexxija minn Mons.Ar`isqof Pawl Cremona fil-KnisjaParrokkjali ta’ }al Luqa jien flimkien ma’seba’ seminaristi ng]atajna l-ministerutal-Akkolitat.

Permezz ta’ dan il-ministeru a]na d]alnafil-qalba tal-Knisja u l-]idma tag]ha.B]ala akkoliti se nkunu nistg]u ng]inulis-sa`erdoti u lid-djakni fil-qadi tal-minis-teru tag]hom waqt i`-`elebrazzjoni tal-Ewkaristija, inqarbnu lil ]utna l-insara,fosthom ukoll lill-morda, u fuq kolloxng]ixu b’mod li jkun jixirqilna nservu fil-mejda tal-Mulej u tal-Knisja.

Niftakar madwar sitt snin ilu nara l-s]abiseminaristi tas-sitt sena de]lin g]and ir-rettur biex jg]idilhom fejn ser ikunuparro``i matul is-sena tad-Djakonat. Kontstaqsejt lili nnifsi, min jaf meta se tasaltieg]i? Imma kif ng]idu bil-malti }addwara }add tasal ta' kul]add! U l-jum li fihinkun naf wasslet ukoll! Fra]t meta r-ret-

tur Dun Jimmy Bonnici qalli li ser inkuninservi fil-Ba\ilika ta' Marija Bambina fl-Isla fis-sajf u matul id-djakonat.

Santa Tere\a D'Avila tikteb li "l-im]abbahija `-`avetta ta' kull vokazzjoni", u hijadin l-im]abba li trid twassalni biex

ning]ata kolli kemm jien lil {esù, biexikun jista ju\ani, biex inkun nista' naqdihu nimxi wara s-sej]a tieg]u.

Il-missjoni tieg]i hija `ara li nwassal l-a]bar it-tajba biex kul]add ikun jistaj[arrab il-fer] ta' Kristu. Il-qadi, kif jg]id il-Papa Benedittu XVI, ifisser ukoll li"nitg]allmu nkunu nafu l-Mulej fil-kelmatieg]u u li nwassluha lil dawk li humaavdati f'idejna".

Illum fit-tmiem tas-sitt sena qed in]areslejn is-sa`erdozju ministerjali. Il-vokazzjonititlob minni li nkun qrib ta' {esù permezztat-talb ]alli b'hekk inkun nista nwassallil Kristu kulfejn inkun. Marija "kewkba tat-tama" tkun mieg]umatul il-mixja tieg]i wara {esù, u b]alSant’Andrija tkun hi li twassalni ]dejnbinha {esù.

Il-Festa tajba lil kul]add

Is-seminaristi li ]adu l-Akkolitat fil-parro``a tag]na flimkien ma’ Mons A`isqof u l-Kleru

Seminarista Robin Camilleri

16

L-g]otja tieg]i innifsi

Page 17: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 17

}afna j]arsu lejn i`-`elebrazzjonijiet tal-festa tal-patrun tag]na Sant’Andrijab]ala appuntament importanti g]all-]ajja tar-ra]al tag]na. Madanakollumhux ilkoll kapa`i ng]arfu e\attamentx'jfissru dawn il-festi g]alina g]axm’a]niex nkunu kapa`i bi\\ejjed linag]tu l-importanza dovuta g]as-sinifkatvera tal-festa kollha kemm hi kemm il-parti reli[ju\a kif ukoll dik esterna. F'dinis-sena ddedikata g]al-volontarjatg]andna nkunu aktar kapa`i nuru lilpoplu n[enerali x-xog]ol lijsir fi ]dan so`jetà b]altag]na. Jiddispja`ina metanaraw lil xi w]ud li majapprezzawx u mhumiexkonxji bi\\ejjed ta' dan l-impenn kbir li jsir kollukemm hu volontarju. }afnadrabi huwa l-ftit ]a\in lijidher u mhux il-]afna tajjebli jsir [ewwa l-ka\ini tag]na.Ilkoll nistg]unikkontribwixxu biexnkomplu nedukaw ]allijitnaqqas dak li ma jag]milx[id lis-so`jetajiet b]altag]na. Huwa ta'sodisfazzjon li tara l-]idmatieg]ek t]alli l-frott mixtieq,aktar u aktar jekk i`-`elebrazzjoni tal-festa tkun wa]da li tixraq lill-patruntag]na u lill-poplu }alluqi kollu.

Ftit wara li g]addiet il-festa s-SurmastDirettur tas-So`jetà tag]na l-Profs.Charles Zammit wera x-xewqa li jirtiramill-kariga tieg]u. Il-Kumitat, wara lifehem li l-Professur Zammit ma kienx sejer[a jikkonsidera d-de`i\joni tieg]u,kellu ja``etta u mill-ewwel ]adem biexjintg]a\el is-su``essor tieg]u. L-g]a\lanaturali waqg]et fuq it-tifel tal-ProfessurZammit u fil-fatt f'Settembru 2010, l-banda tag]na ]atret lis-Surmast John D.Zammit b]ala s-Surmast Direttur il-[did uftit wara g]a\let lis-Surmast NorbertCamilleri b]ala l-Assistent Diretturtag]ha. |ew[ g]a\liet li ntlaqg]u bil-fer]minn kull min g]andu g]all-qalbu l-banda tag]na fosthom bandisti tal-post likwazi jg]oddu ]amsin bandist.Sfortunatament dak li kien ippjanat li jsirfi Frar 2011 fit-Teatru Manoel kellu ji[irimandat min]abba li s-Surmast il-[didkien g]adu kif da]al fil-kariga tieg]u.

Il-kun`ert annwali mill-banda tag]na sarf'Di`embru fit-Teatru Metanoia u dankien su``ess kbir minn kull aspett g]axtwessa l-[eneru tal-mu\ika li ndaqqetimma aktar u aktar ghax dan sar b'[estnobbli g]ad-Dar tal-Provvidenza billi s-So`jetà tat g]otja sabi]a lil Fr. MartinMicallef, id-Direttur tad-Dar, li ta]t il-patron`iju tieg]u sar l-kun`ert. I\da

Di`embru kien xahar s]i] ta' attivitajietbilli kabbarna u seba]na dak li g]at-tienisena konsekuttiva sejja]nilha TheFaçade in Yuletide li re[g]et g]amletsu``ess. G]amilna attività b'tema ta'Christmas Village u l-banda tag]nae\egwiet program \g]ir u ]elu proprjuftit [ranet qabel il-Milied. Dan [iemilqug] tajjeb minn kul]add.

Fl-1 ta' Mejju d-dinja fer]et bil-beatifikazzjoni ta' Papa {wanni Pawlu II.

G]alina b]ala so`jetà din kienet [urnatasabi]a g]aliex g]al dawk li kienuxxurtjati li fl-1997 kienu pre\enti f’SalaNervi g[ewwa San Pietru \gur li jibqg]ujiftakru u j]addnu mag]hom b'g]o\\adik l-okka\joni fejn il-banda tag]nadaqqet lill-E.T. Papa {wanni Pawlu II ultaqg]et mieg]u. Kienet okka\joni fejn il-banda tag]na wriet li hija kienetverament ambaxxatri`i denja ta' }alluqa.L-importanza tal-Beatifikazzjoni ta'Gwanni Pawlu II ti\died g]alina billi f'dikl-okka\joni hekk memorabbli, il-Papakien irregala l-karlotta tieg]u li qeg]dakkustodita b'tant g]o\\a f'wa]da mis-swali tas-So`jetà tag]na.

}ames snin ilu l-Kumitat kien a``etta l-proposta tal-President Dr. Noel Camillerili nvaraw radju kommunitarju. Il-bidu makienx fa`li i\da b'determinazzjoni ub']idma ta' ]afna nies illum nistg]ung]idu li Radju Sant’Andrija li jxandarfuq il-frekwenza 88.4FM sar veramentradju mhux biss li jil]aq il-kommunità}alluqija imma anke lill-anzjani li jg]ixuf'Dar San Vin`enz u residenti o]ra fl-in]awi vi`ini. Din is-sena l-iskeda setitwal b'aktar varjetà biex tifrex aktar l-informazzjoni g]as-semmieg]a u twassalinformazzjoni dwar dak li jkun qed isir fil-festa tag]na.

Bla dubju, is-St. Andrew's FireworksFactory hi wa]da mill-kmamar ewleninfix-xog]ol tal-piroteknika [ewwa pajji\na.

Dan jg]iduh id-delettant veru u dawk lijifmhu f'din l-arti kif deher tajjeb waqt il-programm televi\iv NAR. Proprju din is-sena ja]bat l-40 anniversarju minn metanbena l-post tan-nar li g]andna u kieng]alhekk li numru ta' \g]a\ag] ghamludokumentarju biex ifakkru lil kul]add lig]andna nkunu kburin b'dak li g]amlu n-nies taghna tul is-snin f’dan il-qasam.A]na kburin li dejjem g]idna kelma ta'[id anke g]al ]addie]or meta f'dawn l-a]]ar xhur ntlabna l-opinjoni tag]na

minn uffi`jali tal-Gvern. Is-So`jetà tag]na dejjem hekkg]amlet g]ax nemmnu fit-tkabbir tal-festa u mhux fit-tmaqdir jew fi`-`a]da fil-mument tal-b\onn.

Is-so`jetà laqg]et bil-fer] l-istedina li saret mis-St.Andrew's Football Club fl-okka\joni tal-promozzjonig]at-Tieni Divi\joni u erbg]inbandist minn tag]na a``ettawli jie]du sehem fil-mar` tar-reb]a fejn ukoll irregaljnatrofew sabi] lit-tim tar-ra]altag]na.

G]all-okka\joni tal-festa [ietmnedija CD [dida b'mar`i briju\i tal-banda tag]na. Interessanti huwa l-fatt lifiha ser ikun hemm il-kliem tal-Innu tas-So`jetà, dak iddedikat lil Sant’Andrija uie]or lill-Anglu, \ew[ statwi li jsebb]u l-pjazza ewlenija, biex il-poplu }alluqijkun jista’ jkanta dawn l-innijiet tantpopolari.

Il-banda tibqa’ dejjem l-qofol tal-attivitajiet kollha tas-So`jetà u dan huaktar sinjifikanti meta tqis li l-istorjatag]na kienet dejjem konsistenti umarbuta mas-sena 1880. Sena li himnaqqxa fl-annali tal-istorja g]al dan i\-\mien kollu ming]ajr tibdil. Data lim’hiex ibba\at biss fuq supo\izzjonijiet ukon[enturi. A]na se nkomplu na]dmubiex it-tag]lim tal-mu\ika fi ]dan is-So`jetà jkompli jikber u huwa ta' pja`irg]alina li f'din il-festa ser jo]or[u tlietbandisti [odda wara li s-sena li g]addietkienu tnejn. B]alissa hemm numru sabi]ta' allievi li qeg]din jitg]allmu l-mu\ikaming]ajr ebda ]las.

Ng]alaqu dan il-messagg billinirringrazzjaw lill-Bord Editorjali ta' din l-opportunità li nwasslu l-messa[[ tag]na,nawguraw lill-Kapillan u l-kleru kollu kifukoll lill-ghaqdiet u lill-poplu }alluqikollu, festa sabi]a ``elebrata b'fidisin`iera, b'entu\ja\mu imma b'serjetà ub'dixxiplina biex l-messa[[ ikun wie]ed`ar li l-festi huma tag]na lkoll g]ad-eskluzzjoni ta' ]add.

So`jeta’ Filarmonika L-Unjoni AD. 1880

Page 18: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa18

Re[a' wasal i\-\mien li l-komunità tal-parro``a tag]na ta]t il-]arsien tal-Qaddis Sant'Andrija, ting]aqad biexnag]tu l-akbar [ie] lilu b'funzjonijietsolenni u `elebrazzjonijiet denji li jixhdul-im]abba tag]na lejh u permezz tieg]unersqu aktar lejn il-Missier tag]na.G]alkemm mhux ser inkunu nfakkru xianniversarju partikulari, b]al dak tas-sena l-o]ra meta fakkarna l-1950 senamill-martirju tieg]u, xorta wa]da l-festata' din is-sena g]andha tkun festa mill-isba]. Konvinti li l-}allquin kollha jap-prezzaw li \-\ew[ so`jetatjiet mu\ikalijag]mlu minn kollox biex bis-sehemtag]hom, dawn i`-`elebrazzjonijiet ikunfost l-isba] li jsiru.

I\da l-G]aqda Mu\ikali Sant'Andrija hijampenjata matul is-sena kollha fl-aspettiso`jali, kulturali u edukattivi tal-komu-nità }alluqija u mhux biss fil-jiem tal-festa. Meta twaqqfet s-so`jeta La Stellafl-1878, l-ewwel diri[enti tag]ha,ming]ajr ma forsi kienu jafu, wasslubiex xerrdu fost il-}alluqin l-im]abbalejn il-mu\ika b'ri\ultat li llum g]anda\ew[ so`jetajiet mu\ikali ferm impenjatiu rispettati madwar pajji\na. Bil-]idmatag]hom mijiet ta' tfal, \g]a\ag] u r[ielesperjenzaw il-[miel tal-mu\ika, u kemmir[iel qalg]u dik ix-xi ]a[a \ejda g]all-familja tag]hom permezz tat-tag]lim u l-istrument li ng]ataw mill-ka\in tal-banda? U o]rajn li komplew bl-istudjutag]hom u g]amlu karriera. Illum dankollu g]adu jsir senza interessi b'sagri-fi``ji kbar mill-g]alliema u l-membri lijikkontribwixxu g]al dan l-iskop, aktarminn hekk, illum dan kollu jsir b'modprofessjonali u akkademiku. Nie]du kullopportunità biex inwasslu dan it-tag]lim, u propju g]alhekk ipparte`ipaj-na matul l-open week fl-iskola primarjafejn l-g]alliema tag]na spjegaw lit-tfaldwar il-mu\ika u l-istrumenti. L-iskolatal-mu\ika tal-G]aqda tag]na tilqa' fihatfal u \g]a\ag] li wara numru ta' lez-zjonijiet tat-tejorija u ta]ri[ fuq l-istru-ment, jing]aqdu mal-banda tag]na ub'hekk inkunu nistg]u nag]tu s-servizztag]na bil-banda lill-komunità. ~erta-ment li meta wie]ed jieqaf u jirriflettiftit dwar dan kollu, japrezza l-kontributkbir li qed nag]tu lil }al Luqa.G]aldaqstant, l-appell tag]na hu biexaktar [enituri j]e[[u lit-tfal tag]hom jat-tendu l-iskola tal-mu\ika tal-G]aqdatag]na fejn \gur li jsibu min jg]inhom ujmexxihom fit-tag]lim tal-mu\ika b'modprofessjonali, filwaqt li nirringrazzjaw lildawk kollha li wrew fidu`ja fl-g]alliematag]na u di[à ressqu lil uliedhom lejn l-iskola tag]na.

Il-Banda Sant'Andrija matul din is-senakompliet bl-impenji mu\ikali u g]amlet

diversi servizzi biex tferra] lill-komunità}alluqija kif ukoll biex tifra] ma'g]aqdiet o]ra tar-ra]al fosthom il-klabbtal-futbol. Fis-servizzi li tat dejjemqatg]et figura tajba u kienet imfa]]rag]ax-xelta mu\ikali u l-e\ekuzzjonitag]ha, dan wassal biex tkompli tkabbarir-reputazzjoni tag]ha b]ala wa]da fostl-aqwa baned f'pajji\na u dan a]na rridunkomplu nsa]]uh permezz tat-tag]lim linag]tu lit-tfal u \-\g]a\ag] }alluqin.

Il-]idma tal-G]aqda tag]na fil-komunitàmhix biss dik mu\ikali, g]alkemm dintibqa' dejjem il-prijorita assoluta, i\daanke fl-oqsam so`jali u kulturali billitniedi attivitajiet fuq skala nazzjonalib'mod professjonali. Dik li kienet il-Lejlaa’ la }alluqija s-sena l-o]ra ]adetdimensjoni o]ra meta g]all-ewwel darba[o }al Luqa ttela' kun`ert kbir minnband barranija Coldplace - UK's FinestColdplay Tribute Band li paxxa lil dawkkollha li mlew i\-\ew[ pjazzez prin`ipalita' }al Luqa. It-talent }alluqi wkollnag]tuh l-ispazju kollu possibli f'diversiattivitajiet li jittelg]u matul is-sena. Il-wirjiet artisti`i fil-Milied u l-{img]aMqaddsa u l-inizjattiva ta' din is-senabil-mixg]ela tal-fa``ata tal-ka\in bix-xemg]at, saru parti mill-kalendarju kul-turali ta' }al Luqa. Biex ni``elebraw il-festa litur[ika ta' Sant'Andrija norganiz-zaw diversi attivitajiet u l-qofol tag]homis-sena li g]addiet, kienet il-wirja naz-

zjonali bl-isem "Il-Festi: Kwadri mill-Img]oddi ". B'rabta ma' din kellna l-unurli nilqg]u f'}al Luqa lill-E. T. l-Ambaxxatur Amerikan Profs Kmiec u s-sinjura tieg]u li nawguraw il-wirja, kifukoll lill-Onor. Prim Ministru DrLawrence Gonzi u l-Onor. Kap tal-Oppo\izzjoni Dr Joseph Muscat, kif ukollg]ad ta' membri parlamentari, nies dis-tinti u ]afna dilettanti tal-festi u tal-fotografija. Biex setg]u jitellg]u dawn l-attivitajiet flimkien ma' ]afna o]rajn fuqskala i\g]ar, l-G]aqda sabet l-appo[[ta' ]afna membri u benefatturi, i\da fuqkollox b'sodisfazzjon sabet qabel xejn l-inkurra[ament tag]kom il-}alluqin u l-

apprezzatment tal-g]ola personalitajiettal-pajji\.

Wa]da mis-sezzjonijiet ferm ]abriekatal-G]aqda tag]na hi dik tal-partitarjinisa li din is-sena qed tfakkar it-30anniversarju mit-twaqqif tag]ha fl-1981.Din kienet l-ewwel sezzjoni tax-xortatag]ha fir-ra]al tag]na, u matul dawnis-snin kienu ]afna n-nisa li pparte`ipawu taw l-g]ajnuna tag]hom u dan kienrikonoxxut mill-G]aqda tag]na metang]ataw id-dritt ta' membri. Minn qalb-na nirringrazzjawhom u nawgurawlhom]afna aktar snin ta' ]idma u ]afnasu``essi.

Is-Sezzjoni Piroteknika kienet fermimpenjata matul is-sena u barra li ]ejjietprogramm varjat ta' xog]ol g]all-festa,pparte`ipat ukoll fil-programm televi\iv,'Nar: Nies, Arti u Realtà' , kif ukoll fil-Festival Nazzjonali tan-Nar tal-ArtMekkanizzat, u fi\-\ew[ okka\jonijietis-sodisfazzjon kien kbir u kul]add seta'japrezza l-]idma professjonali li bihaja]dmu dawn in-nies. Barra minn dan il-kumpless tan-nar kompla ji[i \viluppatbiex joffri aktar sigurta lil dawk lija]dmu fih. Matul dawn l-a]]ar snin l-armar artistiku tal-festa qed ikun rinovatu irrikit b'folji tad-deheb ta' 18-il karat.Dan ix-xog]ol tkompla matul din is-senafilwaqt li tkompliet il-pittura ta' fuq il-pavaljuni ta' Triq id-9 ta' April. Barra dansar ]afna xog]ol fil-ma]\en u l-work-shop biex ikun hemm aktar kumdita upost fejn jintrefa u jin]adem ix-xog]ol.Dan ukoll isir b'impenn lejn il-komunita}alluqija, biex isem }al Luqa u l-festajkunu sinonimi ma' xog]ol pirotekniku uarmar mill-aqwa.

Biex nibqg]u g]addejin b'din il-]idmahekk vasta fid-diversi oqsma, barra l-impenn u l-]idma tal-membri tag]na u l-benefatturi, je]tie[ li nkomplu nsibu l-appo[[, tas-Sindku u kunsilliera, l-awtoritajiet `ivili, l-W. R. Kappillan u l-kleru, l-g]aqdiet kollha tar-ra]al utag]kom il-}alluqin kollha. B]alaG]aqda b'g]eruq tant sodi u fondi fis-so`jetà }alluqija, l-impenn tag]na serjibqa' li nkomplu nag]tu s-servizztag]na lil din il-komunità.

Fortunatamnet ]afna jirrikonoxxu dan is-servizz li qed nag]tu b'mod volontarju ujag]tuna l-g]ajnuna tag]hom, materjali,finanzjarja u morali. Filwaqt li nawgu-raw li dan jibqa' jsir, nirringrazzjaw lilkul]add, filwaqt li sin`erament nawgu-raw li ngawdu flimkien il-festa u l-attivi-tajiet marbutin mag]ha fi spirtu ta'g]aqda li jag]mel [ie] lill-komunità}alluqija u 'l Qaddis Patrun tag]na l-Appostlu Sant'Andrija.

G]aqda Mu\ikali Sant’Andrija AD. 1883

Page 19: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Is-sena li g]addiet re[g]et kienet wa]damemorabbli g]all-parro``a tag]na fejnkomplejna ma' dak li kien sar fl-2009meta dakinhar i``elebrajna t-375 senamit-twaqqif tal-parro``a. Biss, \gur li s-sena 2010 se tibqa' mfakkra b]ala s-senameta ``elebrajna l-1950 sena mill-martirjutal-qaddis patrun tag]na Sant'Andrija udan bi programm ta' attivitajiet mifruxatul is-sena kollha.

Bla dubju dan kollu [ab xog]ol li mhuxkollu jidher, u g]alhekk ta' kull senanag]ti ]arsa lura biex il-komunitàparrokkjali tag]na tkun taf x'sar filwaqt likollox ikun dokumentat g]all-benefi``jutal-[enerazzjonijiet Ii g]ad iridu ji[uwarajna.

Il-Pro[etti tar-restawr u t-tisbih tal-koppla u l-Arkuni ta' ta]thaMatul il-festa tas-sena li g]addiet masetax jonqos li l-attenzjoni ta' kul]addtkun fuq l-inawgurazzjoni tar-restawr u t-tisbi] tal-koppla, proprju f'nhar l-Imnarja2010. Dan il-pro[ett, li kien ilu g]addej

g]al kwa\i ]ames snin, finalment rajniehjinkixef fis-sbuhija kollu tieg]u f'`erimonjaferm denja u memorabbli. Din `-`elebrazzjoni reli[ju\a, immexxija mill-Ar`isqof ta' Serta u Nunzju Appostoliku fiSri Lanka, l-E.T. Mons. Joseph Spiteri, bindin il-parrocca, kienet tinkuludi

spjegazzjoni dwar is-su[[etti tal-pittura likellha tinkixef fit-tmiem ta`-`erimonjamill-Kan. Karm Attard. Dan, b'diskorsqasir, da]al fid-dettal ta' kull felli mpitteru fiehem b'mod tassew interessanti

Sena o]ra memorabbliJoseph Grima

g]al pa[na 20

L-E.T. Mons Ar`isqof Joseph Spiteri waqt i`-`erimonja tal-inawgurazzjoni tar-restawr u t-tisbi] tal-koppla.Jidhru wkoll il-Kappillan Dun Karm Camilleri, il-Kan. Dun Karm Attard u l-Mons. Dun Inno`enz Borg.

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 19

GORIBUTCHERTriq Santa Marija

LuqaTel: 2167 8484

Transport ServicesRepair of Air Condition system on

cars, coaches, fridge trucks etc...Importers of Volvo Commercials

29, Gratiae PlenaWil[a Street

Luqa

Tel: 2182 0749Mob: 9947 0405

email: [email protected]

A&A for all your interior needsShowroom: New Street - Luqa

Tel: 21257189, Mob: 99821255email: [email protected]

A&A Stone & InteriorsFor all kinds of kitchens

stone works covingsfireplaces a variety of framescoffee tables statuesBBQ’s home decorationsunits and much more

Engines, Mechanical and Body Parts

V. Spiteri & Sons Ent. LtdVSS

Page 20: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

LORENZA BAZAARFejn issibu kull kwalita’ ta’

haberdeshery, \raben tal-kbar u\-\g]ar, ]wejje[ g]all-familja kollha,

kemm g]an-nisa, ir[iel u tfal, kif ukoll underwear, nightdresses u

aktar

St. George’s Street, Luqa

Ray’s Unisex SalonHair Care Products

2, St.Joseph StreetLuqa

Tel: 2166 5882Mob: 9940 7462

email: [email protected]

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa20

x'jirrappre\enta: erba' xeni ta'Sant'Andrija fis-sema skont il-ktieb tal-Apokalissi u erba' o]ra juru allegorji lijuru an[li b'simboli marbuta mal-]ajja ta'Sant'Andrija.

Apparti dan saru \ew[ pre\entazzjonijietaudio-vi\ivi ppreparati minn Keith Grima:wa]da turi l-pro`ess tar-restawr mill-bidutal-pro[ett sat-tmiem tieg]u, u l-o]ra turil-istudji, l-abbozzi, u partijiet mill-pitturawaqt li dawn kienu qed jitpittru mill-Kav.Paolo Camilleri Cauchi, kif ukoll il-pro`esstat-twa]]il tal-pittura fil-koppla.

Aspett important fi`-`erimonja kienet il-mu\ika sagra esegwita mill-ChorusExcelsior, flimkien ma' orkesta ta]t it-tmexxiija tas-Surmast Norbert Camilleri.Din kienet tikkonsisti f'erba' Antifoni ta'Sant'Andrija, liema antifoni kienujindaqqu waqt il-festa ad unur tieghu, fejnb]ala kompozituriinsibu lil GiuseppeMalfiggiani, Dott.Paolo Nani, GaetanoGrech u Fra Dome-nico Anastasi o.s.a.

Ir-ri`erka g]al dawn il-kompo\izzjonijietsaret bla heda minn Neil Zammit. Fl-istess waqt ]a ]sieb jikkomponi fanfaraapposta g]all-mument tal-kxif ta' dan il-pro[ett. Kien tassew mument fermemozzjonanti meta, waqt id-daqq ta' dinil-fanfara, l-Ar`isqof Spiteri flimkien mal-Kappillan Camilleri [ibdu \-\igarelli biexil-li\ar li kien jg]atti l-koppla bedaji\zer\aq lejn il-[enb u dawk pre\entinfexxew f'`ap`ipa kbira hekk kif dehret ix-xena tal-koppla lesta.

G]al din l-okka\joni wkoll, il-kumitatma]tur ad hoc mill-Kappillan li kieniffurmat mill-Vi`i Kappillan Dun DavidFarrugia, Neil Zammit u minni, JosephGrima, ]aseb li ssir pubblikazzjoni storikali tinkludi l-istorja tal-koppla,b'pubblikazzjoni ta' ritratti uni`i, kif ukollid-dettalji kollha ta`-`erimonja.

Dan il-ktieb kien milqug] ferm tajjeb minnkull min attenda u bosta kienu dawk likisbu l-firem tal-Ar`isqof Joseph Spiteri, il-

Sena o]ra memorabbliminn pa[na 19

Il-Chorus Excelsior flimkien mal-orkestra ta]t it-tmexxija ta’ Mro Norbert Camilleri waqt i`-`erimonja tal-inawgurazzjoni tal-pro[ett tar-restawr u t-tisbi] tal-koppla.

Il-mument tal-kxif tal-koppla nhar it-Tlieta 29 ta’ {unju 2010

g]al pa[na 21

Page 21: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Kappillan Karm Camilleri, il-Vi`i u l-pitturPaolo Camilleri Cauchi biex hekk jibqa'tifkira ta' dan l-avveniment li l-}alluqintant kienu ilhom jistennew. U biex dan l-avveniment jibqa' wkoll fil-memorja ta']afna nies, inklu\ dawk li ser ji[uwarajna, saru CD bir-recording live tal-bi``iet mu\ikali kollha li ndaqqu, filwaqt lisar ukoll DVD li juri filmat ta`-`erimonjakollha.

Il-Pro[ett tas-Saqaf tal-knisjaWara l-pro[ett tal-koppla, ix-xog]ol tal-manutenzjoni tal-knisja re[a' kompla billil-Kappillan Dun Karm Camilleri b'kura[[da]al g]al xog]ol ie]or kbir: dak tar-restawr tas-saqaf tal-knisja minn [ewwa,li l-istat ]a\in li dan jinsab fih jista' jixhedg]alih kull min jid]ol fil-knisja tag]na.Dan hu g]amlu grazzi g]all-appo[[ u l-g]ajuna tal-parro``ani kollha fosthom ta'Salvu Ellul, li g]al darb'o]ra g]o[bu jer[a'joffri l-g]ajnuna imprezzabbli tieg]u f'dakli g]andu x'jaqsam mal-armar me]tie[biex isir ix-xog]ol.

G]aldaqstant ftit tal-[img]at biss wara l-festa, il-]addiema tal-Elbros re[g]urritornaw fil-knisja biex din id-darbajarmaw it-travi u t-twavel li bihom saqqful-kor. Ta' min jg]id li x-xog]ol f'din il-partiqed isir bl-istess pro`ess li bih saret il-koppla, fejn qed isir il-brix ta\-\ebg]akollha li qed titqaxxar sew. It-tqaxxir ta\-\ebg]a wkoll qed isir fit-twieqi u s-sekondordni biex ikun \gurat li l-ba\i g]a\-\ebg]a l-[dida tkun tajba. B]alissa qedisir xog]ol ta' tik]il tal-fili u tiswija ta' xi[ebel, kif ukoll kopji ta' xi partijiet mill-iskultura ta' ta]t it-twieqi tal-kor. Din ta'l-a]]ar qed isir min]abba li waqt li kienqed isir il-brix tal-[ebel [ie innutat li l-iskultura li saret fil-[ibs, u li kienettinkorpora xi fildiferru, kellha ]sara mhux]a\in min]abba li ma\-\mien dan saddadu ikkaw\a ]sara tant li bi``iet kbarminnha bdew jixpakkaw, jitqa``tu usa]ansitra waqg]u l'isfel. Dan ix-xog]ol[ie fdat f'idejn il-Kav. Joe D'Amato.

Ir-Restawr ta' affarijiet litur[i`iIr-restawr ta' affarijiet litur[i`i wkoll baqa'g]addej tant li b]alma jsir kull senapartijiet mid-damask tal-festa jkunirran[at. Dan il-pro`ess jibda hekk kifikun \armat id-damask wara l-festa billif'dan il-mument ikunu identifikati xi]sarat u l-bi``iet mag]\ula jing]ataw lill-]ajjata volontiera li ji[u l-knisja matul is-sena biex jag]mlu x-xog]ol ta' tiswija.

Din is-sena il-]idma li wettqu l-]ajjatakienet tikkonsisti wkoll f'sett [did ta'

disa' trie]i u sotto trie]i g]all-artali kollhatal-knisja biex jintu\aw fil-festi b]almahuma l-Milied, l-G]id, Corpus Christi, tar-Ru\arju, ta`-~intura u festi simili. Is-sett likien jintu\a qabel f'dawn il-festi issa qedjintu\a kuljum biex hekk l-altari jkunuarmati kif jixraq matul is-sena kollha.

Din is-sena wkoll in]ietet ter]a [didag]all-artal mejda, liema ter]a g]andhabizzilla ta' Malta li n]admet apposta minnVeneranda Bugeja, u li ser tkun qedti\an\an waqt it-tridu tal-festa ta'Sant'Andrija ta' din is-sena, biex waratibda tintu\a fil-festi msemmija aktar 'lfuq.

Ghall-festi tal-Milied, ezattament ghall-Ewwel tas-Sena 2011, l-istatwarju RenzoGauci lesta wkoll ir-restawr ta' Bambin,bil-qieghda fuq blata, li fil-passat kien fil-Kappella tal-Ftajjar u li g]al numru ta'

Sena o]ra memorabbliminn pa[na 20

g]al pa[na 22

Dehra tax-xog]ol li qed isir b]alissa fis-saqaf tal-kor tal-knisja

Il-fa\i finali tax-xog]ol ta’ restawr fil-Kappella tas-Sagristija l-qadima.

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 21

Page 22: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

220011-220022 NNEEWW SSTTRR,, LLUUQQAATTeell:: 2211667733335566

PLUMBING & ELECTRICALFITTINGS

WATER & OIL BASED PAINTSCARPENTRY GOODS

CEMENTKEY CUTTING

snin kien t]alla jiddeterjora.

Ir-Restawr tal-Kappella tas-Sagristija l-qadimaWara li s-sena li g]addiet kien sar restawrtas-sagristija l-qadima, il-bidu tas-sajfimmarka ukoll ir-restawr tal-kappella lihemm f'din is-sagristrija. Wara li tqaxxreti\-\ebg]a li kienet ing]atat matul i\-\mien, spe`jalment fuq l-artal ta' din il-kappella, [ie de`i\ li l-altar jithalla fuq il-[ebla maltija waqt li l-]itan [ewrestawrati u mka]]la b'materjal kontra l-umdità u b'\ebg]a spe`jail biex matfarfarx. Dan ix-xog]ol sar minn AntonGrima.

Waqt it-tqaxxir ta\-\ebg]a inbidlet is-sistema elettrika, bil-kannen imsaddatag]ha, b'wa]da [dida ssir minn VictorScicluna. Barra dan [ew restawrati wkoll\ew[ fanali tad-dawl biex hekk ikunhemm dawl adekwat spe`jalment metadin il-kappella tintu\a biex fiha jitqieg]edis-Sagrament, l-aktar fit-Tridu tal-G]id.Gew imnaddfa wkoll sett ta' gandlieri tar-ram biex jintu\aw f'din il-kappella. Ghalquddiem hemm il-]sieb li ti[i restawrata l-pittura tad-Duluri li hemm fuq l-artal,liema pittura g]ad mhux mag]ruf minnpittira, u g]alhekk sar kuntatt ma'restawratur biex iwettaq il-konservazzjonime]tie[a.

Wirja Nazzjonali dwar il-Kult ta'Sant'AndrijaLadarba konna qeg]din ng]ixu l-1950sena mill-martirju ta' Sant'Andrija, ]sibnabiex b]ala parro``a norganizzaw xi ]a[ab]ala tifkira. B'dan f'mo]]na l-grupp ta'voluntiera li na]dmu fi ]dan il-knisjatag]na ]ri[na bl-idea ta' wirja nazzjonali

li biha ridna nuru l-kult li g]anduSant'Andrija f'pajji\na.

G]aldaqstant b]ala kumitat ad hoctkellimna mal-Kappillan dwar dan il-]siebfejn urejnieh bi`-`ar li din l-attività mhuxser tkun ta' piz finanzjarju fuq il-parrocca,u grazzi g]all-koperazzjoni u l-permesstieg]u stajna nimxu. Ix-xog]ol beda g]al]abta ta' nofs Lulju fejn bdejna bil-kuntatti biex ni[bru numru ta' pitturi,statwi u o[[etti o]ra marbuta ma'Sant'Andrija minn madwar Malta uG]awdex.

Mill-bidu ridna li din tkun wirja serja unazzjonali fil-veru sens tal-kelma ug]alhekk ir-ri`erka kienet wa]da intensivau grazzi g]all-koperazzjoni tal-awtoritajijet, il-kappillani ta' diversiparro``i, baned u so`jetajiet o]ra u

persuni individwali, l-g]an tag]na nistg]ung]idu li ntla]aq.

{iet identifikata l-Kappella ta`-~entrub]ala l-post fejn stajna nag]mlu din il-wirja u g]alhekk, flimkien mal-LuqaYouth Centre u l-g]aqdiet li jag]mlu u\uminn din il-kappella saru l-arrangamentime]tie[a biex ikollhom post ie]oralternattiv. Eventwalment il-kappellabdiet ti[i \barazzata u bdew isiru t-tiswijiet ta' xi ]sarat. Waqt li kollox in[arrf'ma]\en li kien misluf lilna gratis, bdejnana]sbu wkoll fuq disinn. Grazzi g]al tapita]mar, mog]ti b’xejn, li kesa l-kappellakollha u xi materjal li kien misluf lilnasenza interessi irnexxielna niffurmaw il-ba\i tal-esibizzjoni, fejn rajna l-atmosferatal-kappella tinbidel kompletament. Ix-xog]ol tal-armar inbeda fl-1 ta' Ottubru u

Sena o]ra memorabbliminn pa[na 21

g]al pa[na 23

Mument wara l-ftu] tal-Wirja Nazzjonali mill-President Emeritus Dr. Ugo Mifsud Bonnici

Na``ettaw dixxijiet g]ax-xiwi li jridu jkunu l-forn sad-9am

}inijiet:Mit-Tnejn sal-{img]a: 8.00am - 7.30pm

Is-Sibt u l-}add: 8.00am - 12.00pm

120 Triq San {u\epp - LuqaTel: 2180 3803 - Mob: 9924 9004

Inbieg]u wkoll lill-]wienet tal-mer`a u dol`eriji

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa22

Page 23: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

ma waqafx sa jum qabel il-ftu] tal-wirja.

Meta bdejna nir`ievu r-risposti favorevolig]as-self ta' diversi pitturi u statwi, il-kura[[ beda jikber i\da bdiet wkoll tikberir-responsabiltà akbar biex niggarantixxusigurtà. G]al dan il-g]an sar kuntatt ma'kumpanija tal-assigurazzjoni biex kullo[[ett ikun im]ares b'polza professjonalikemm waqt il-[arr kif ukoll tul i\-\mien lil-o[[etti kienu g]all-wiri. Barra dan matull-g]axar t'ijiem tal-wirja kien jibqa' xi]add pre\enti anke' tul il-lejl biex hekkkellna sigurtà f'kull ]in.

Bla dubju, dan l-aspett irrekjeda spejje\mhux \g]ar u g]alhekk bdejna wkollna]dmu biex naraw kif ni[brudonazzjonijiet g]al dan il-g]an u li, bil-[enero\ità tal-kumpaniji u individwi lilaqg]u l-appell tag]na, xorta rnexxilna mang]abbux il-parro``a bl-icken pizfinanzjarju.

Ta' min jg]id li l-isba] a]bar fil-preparazzjoni g]al din il-wirja kienet il-konferma min-na]a ta' Heritage Malta u l-President ta' Malta, Dr {or[ Abela, lia``ettaw Ii jisilfuna l-pittura ta' Sant'Andrija tal-pittur Giuseppe Cali linormalment tin\amm fil-PalazzPresidenzjali f'San Anton [ewwa }at-Attard. Kellna wkoll konferma ming]andil-Fondazzjoni tal-Konkatidral ta' San{wann li wkoll silfuna l-pittura ta'Sant'Andrija tal-pittur Stefano Erardi litinsab hemm stess, kif ukoll pittura litin\amm fil-Katidral ta' G]awdex.Fost l-esibituri kellna wkoll is-sehem ta\-\ew[ so`jetajiet mu\ikali tar-ra]al tag]nafejn esibew i\-\ew[ statwi li jittellg]u fil-

pjazzez fil-jiem tal-festa tag]na. Kellnaukoll esebiti xog]olijiet ta' pitturi uskulturi ta' fama b]alma huma FrancescoZahra, Giuseppe Calleja, Rocco Buhagiar,Paolo Camilleri Cauchi, Mariano Gerada,Karmnu Mallia, Wistin Camilleri, AlfredCamilleri Cauchi, Michael CamilleriCauchi, Pawlu Aquilina u FerdinandStuflesser.

Ma' dawn kien hemm esebiti wkoll diversistatwi u statwetti, kollha differenti minnkollezzjonijiet privati, numru ta'in`i\jonijiet, santi u ritratti antiki. Kienhemm ukoll g]all-wiri xog]ol tar-rakkmu ufidded li jintu\aw waqt il-festa u b'modprominenti kien hemm ir-relikwa tal-qaddis fl-ostensorju tag]ha ma]dum fil-fidda fl-1866. Sa]ansitra rnexxielna n[ibuopri tal-arti mill-g\ira G]awdxija fejn

g]amilna ]bieb [odda.

Dak in-nhar tal-ftu] tal-wirja ing]atapublic lecture mill-istudju\ AntonioEspinosa Rodriguez dwar il-kwadru tal-Cali kif ukoll sar messa[[ dwar il-kult ta'Sant'Andrija f'pajji\na mill-E.T. Dr UgoMifsud Bonnici, President Emeritus tar-Repubblika ta' Malta, li finalmentinawgura l-wirja. Kien ta' unur g]all-parro``a tag]na li din il-wirja \aruha wkolll-Ar`isqof ta' Malta, l-E.T. Mons. PawluCremona O.P., kif ukoll in-NunzjuAppostoliku tal-Vatikan f'Malta, l-E.T.Mons. Tommaso Caputo, li mexxa l-pontifikal fil-festa litur[ika ta' Novembru,e\attament nhar l-1950 sena mill-martrijutal-ewwel imsejja].

Kull min ]a sehem fil-wirja ng]ata`ertifikata iffirmat mill-Kappillan u bis-si[ill tal-parro``a u tista' tg]id li kulmin\arha, li ma kinux ftit, kellu kliem ta' tif]irg]all-mod kif kienet organizzata u kifkienu ttratati l-affarijiet. U dan kollu tista'tg]id grazzi g]al kulmin wera l-fidu`jatieg]u u offra l-g]ajnuna fl-armar u \-\armar tal-kappella, il-[arr ta' dak kollu likien hemm b\onn inklu\ l-istatwi u l-pittura kollha esebiti, u stinka tant likienu diversi l-mezzi tax-xandir f'pajji\na ul-gazzetti li segwew dan l-avveniment.

Pro[etti relatati mal-pur`issjoni tal-{img]a l-KbiraHu xieraq ukoll li nsemmu x-xog]ol kbir lisar anke tul din is-sena mill-GruppVolontiera tal-{img]a l-Kbira fi ]dan il-parro``a tag]na. Ix-xog]ol fuq il-bradelliu l-bankuni [odda fejn tid]ol l-iskulturaissa tlesta kollu, bl-a]]ar tlett vari jkunu l-

Sena o]ra memorabbliminn pa[na 22

Lulju 2011 Le]en il-Parro``a - }al Luqa 23

g]al pa[na 24

Dehra [enerali tal-wirja fejn jidhru in-numru kbir ta’ statwi ta’ Sant’Andrija li kienu esibit.

Sezzjoni o]ra tal-wirja. Tidher il-pittura ta’ Stefano Erardi kif ukoll statwa ta’ Wistin Camilleri.

Page 24: Le]en il-Parro``a }al Luqa · diversi kompo\ituri ta' mu\ika sagra li animaw il-festa ta' Sant'Andrija tul is-snin: Giuseppe Malfiggiani, Dott. Paolo Nani, Gaetano Grech u Domenico

Le]en il-Parro``a - }al Luqa spe`jali festa 201124

Marbut, l-Ecce Homo, u l-Veronika. Waqtli l-mibki Charlie Psaila ]adimhom fl-2008, l-iskudetti saru minn AdrianCaruana u Henry Camilleri ]a ]siebinaqqax l-iskrizzjonijiet fuqhom u l-iskultura relatata mag]hom.

Din is-sena wkoll sar ir-restawr tal-an[li lijag]mlu parti mill-Monument. Dawn l-an[li, xog]ol l-istatwarju famu\ CarloDarmanin, [ew restawrati mill-artistRenzo Gauci u ing]ataw il-kuluri ori[inalili kellhom meta kienu n]admu minnDarmanin.

Dehru g]all-ewwel darba wkoll is-sett ta'bandalori l-[odda tas-Seba' Kelmiet u linittamaw li s-sena d-die]la jkunu lestiminn kollox biex hekk jer[g]u jidhru fil-pur`issjoni wara nuqqas ta' xi snin. Dawnsaru fuq disinn ta' Adrian Caruana, waqt lix-xog]ol tar-rakkmu u l-]jata fuq il-bellussar minn George Cassar minn G]awdex.

B]al kull sena, il-Grupp ]a ]siebjorganizza l-wirja annwali tal-vestwarjuf'Dar Agius, u meta [ie mitlub biex din is-sena jippartecipa f'esebizzjoni li l-President ta' Malta, Dr {or[ Abelaorganizza fil-Palazz Presidenzjali ta' SanAnton, [ewwa }at-Attard ta sehmu wkollbilli fi qbil mal-Kappillan [iet mislufa l-istatwa l-qadima tal-Veronika, u hekk il-patrimonju li ]allew missirijietna seta'jitgawda minn numru akbar ta' persuni.

Xog]lijiet o]raXog]ol ie]or li sar u li ta min isemmi hu liwara l-Vizta Pastorali ta' Mons. Ar`isqofPawlu Cremona O.P. kienu rakkomandatixi tibdiliet bil-ghan li jtejjbu l-operat tal-parro``a. Fost dawn kien hemm l-inizzjattiva biex issir kamra fejn minnjixtieq jitkellem ma' xi sa`erdot fil-privatdan ikun jista' jag]mlu bla tfixkil. G]aldan il-g]an kienet identifikata l-kamra lihemm fis-sagristija, fejn kien hemm xig]amara g]all-u\u tal-qassisin. Biss dawnkellhom jitne]]ew ]alli b'hekk jikber l-ispazju u [iet ordnata gwardarobba [didali \diedet fis-sagristija ]alli fiha jitpo[[ewl-abiti sagri tal-qassisin. Dan ix-xog]ol sarminn Karmenu Caruana bid-disinn isirsimili g]all-kumplament tal-g]amara lihemm fis-sagristija.

Sar ukoll xog]ol ta' restawr fuq tnejn mill-erba' statwi li jintramaw fuq l-artal tal-Madonna ta`-~intura fejn ing]atawtrattament kontra s-susa, [ew imsewwijal-]sarat li kellhom u ing]ataw \ebg]a[dida. L-u`u] ta' dawn l-istatwi kienumnaddfa biss.

Minbarra dan [ew mi[bura diversigandlier tal-injam antiki f’kamra fil-kampnar li kient restawrata s-sena lig]addiet. F’din sar xkaffar biex hekkkollox jin\amm fl-ordni. Dan ix-xog]ol sarminn Anton Grima.

Apprezzament u XewqatIx-xog]ol kollu li semmejt hu xhieda ta'kemm il-Parro``a tag]na hi wa]da ]ajja uattiva u j'Alla dejjem insibu aktar niesvolontiera li joffru dak il-ftit ]in li permezztieg]u jsir dan ix-xog]ol kollu b'risq il-komunità kollha. F'din is-sena spe`jaliddedikata lill-volontarjat jixraq linapprezzaw id-dedikazzjoni ta' kull minjag]ti s-sehem tieg]u, kemm dawk lijie]du ]sieb li ta' kull [img]a ja]slu ujnaddfu l-knisja u anki dawk li jippreparawil-fjuri u li jarmaw u jlestu l-knisja f'kullfesta li ni``elebraw fil-Parro``a tag]na.Dan kollu jirrikjedi, mhux biss sagrifi``ju udedikazzjoni personali, imma wkoll

koordinament u kooperazzjoni kbira mill-partijiet u l-persuni kollha. Ippermettulig]alhekk nappella wkoll min hawn biexaktar persuni jersqu biex joffru l-]intag]hom g]ax minkejja dan ix-xog]olkollu li sar xorta hemm xog]ol ie]orx'jista jsir. Infatti l-akbar sodisfazzjon huli x-xog]ol mhux biss ma jieqafx imma likull sena ng]idu li g]amilna pass 'ilquddiem biex il-knisja tag]na tkun fl-a]jarstat ]alli taqdi l-iskop kollu tag]ha. Ix-xewqa hi li tul is-sena li [ejja jinstab postaktar adattat biex fih jin\amm id-damasktal-festa waqt li jkun installat lift f'wie]edmill-kampnari biex ikun ta' g]ajnunag]ad-diversi voluntiera li ja]dmu fil-knisja.

Xtaqna li dan ise]] tul din is-senadedikata lill-volontarjat, imma min]abbal-]idma l-o]ra kollha li semmejna, dan mala]aqx sar. Biss nittamaw li bil-g]ajnunat'Alla u tad-donazzjonijiet tal-parru``anidan isir din is-sena.

Sena o]ra memorabbliminn pa[na 23

Renzo Gauci jirrestawra l-bambin tal-Milied.Statwa tal-artal ta`-~intura li qed ti[irestawrata b]alissa.

Dettal tal-iskultura fuq il-bradelli tal-{img]a l-Kbira li saret mill-}alluqi Henry Camilleri