d.e.e.p

Sub Lembangan Sungai Mat Ikar

Laporan kemajuan dan status pelaksanaan

Status Sehingga :- 20 Mac 2011

Oleh

En Abdul Razak Bin Ahmad

Jurutera Daerah

JPS Daerah Kemaman, Terengganu

Tingkat 1,Bgn. JKR, 24000 Kemaman.

Peruntukan kewangan terhad

Pembangunan perumahan yang pesat akibat pembangunan industri petroleum bandar kerteh

Rezab sungai yang terhad

Pengambilan tanah memerlukan kos yang tinggi

Kawasan lembangan sering menerima purata hujan tahunan yang tinggi setiap tahun terutama di musim tengkujuh.

Banjir di kawasan lembangan sering berlaku

Muara sungai sering berlaku mendapan pasir

Tebing sungai sering terhakis

Pencerobohan simpanan sungai

Pembangunan perumahan yang tidak teratur

Pembuangan sampah sarap ke dalam sungai

Politic

~ Menerima aduan daripada YB ADUN, Pengerusi JKKK serta penduduk setempat terutama di musim (banjir) tengkujuh

Economy ~ Sumber ekonomi bagi nelayan tempatan memelihara ikan dalam

sangkar di kawasan hilir sungai

Social

~ Terletak di kawasan penempatan utama penduduk Mukim Kerteh, Industri Petronas,Pejabat serta Kuaters Petronas dan Laluan Utama Jalan Kuantan – Kuala Terengganu

Technology

~ Tiada pengurusan sungai secara teratur menyebabkan tebing

terhakis dan pencerobohan rezab sungai

Enviromental

~ Pencemaran sungai daripada buangan sampah sarap

~ Sub lembangan satu-satunya lembangan bagi Bandar Baru

Kerteh

Legal

~ Tiada penguatkuasaan oleh pihak Pejabat Tanah Daerah serta

pengawalan pembuangan sampah oleh majlis pembanadaran

kemaman di kawasan lembangan sungai

SIAPA YANG MERASA IMPAK

Bil Isu Permasalahan

1 Banjir Banjir Di Kawasan

Taman Kerteh Indah 1

hingga 4, Kg. Baru

Kertah,Jalan Kuantan-

Kuala Terengganu

2 Pantai Muara sungai sering

tertutup

3 Saliran Dan

Pengairan Pertanian

Tiada berkaitan

4 Sumber Air Dan Alam

Sekitar

Tiada

5 Sungai Dan Koridor Runtuhan tebing

sungai serta rezab

yang terhad akibat

pembangunan

6 Ramalan Dan Amaran

Bagi Banjir Dan

Kemarau

Sungai cetek

menyebabkan sistem

amaran banjir tidak

dipasang

7 Saliran Bandar Rezab terhad dan kos

pengambilan tanah

yang tinggi

1. Kawasan Perumahan Taman Kerteh Indah 1 –

4,Kg. Baru Kerteh

2. Pengguna Jalan Utama Kuantan-Kuala

Terengganu

3. Peniaga Tempatan

4. YB ADUN,Pengerusi JKKK,Jabatan Kerajaan

Jumlah Aduan

Banjir adalah masalah utama bagi sub lembangan sungai mat ikar iaitu 48 peratus

Hakisan pantai serta pemendapan muara sungai menimbulkan masalah kepada penduduk persisiran sungai dan pantai

Faktor-faktor politik,sosial dan geografi sub lembangan di Kawasan Bandar Baru Kerteh mempergaruhi pemilihan sub lembangan

Rumusan Aduan

Sub lembangan sungai cerul/jabur

Sub lembangan sungai ibok

Sub lembangan sungai mat ikar

Sub lembangan sungai cabang

Sub lembangan sungai jelia

Sub lembangan sungai

sisik/nipah

Sub lembangan sungai Tebak

PETUNJUK

( 7 Fungsi JPS) :-

BANJIR

PANTAI

SALIRAN BANDAR

SUMBER AIR DAN ALAM SEKITAR

SUNGAI & KORIDOR

SALIRAN PERTANIAN

RAMALAN & AMARAN BANJIR

DAN KEMARAU

PETA TABURAN ADUAN AWAM

KAWASAN

TABURAN

ADUAN

PALING

AKTIF

Penyenaraian Isu-isu Dalam Sub Lembangan

Bil Isu Impak Tempoh

Masa

Agensi/Pihak

Bertanggungjawab

1 Masalah Banjir Penduduk Taman Kerteh Indah

Fasa 1 Hingga 4,Kg. Baru Kerteh,

Pengguna Jalan Utama Kuantan –

Kuala Terengganu, Peniaga,

Stakeholder,Pemimpin Masyarakat

Serta Jabatan

Berlaku setiap

tahun dan dalam

tempoh yang

melebihi 1 minggu

Pejabat Daerah,polis,

MPK,JPS,JKR,Pejabat

ADUN,JKM serta agensi

berkaitan

2 Ramalan Dan Amaran

Banjir/Kemarau

Penduduk Taman Kerteh Indah

Fasa 1 Hingga 4 Serta Penduduk Kg

Baru Kerteh

Setiap kali berlaku

banjir

JPS

3 Pantai Dan Muara

Sungai Mendap

Penduduk Taman Kerteh Indah

Fasa 1 Hingga 4 Serta Penduduk Kg

Baru Kerteh

5 hingga 7 kali

setahun

JPS

4 Sungai Dan Koridor Peniaga, Penduduk Taman Kerteh

Indah 1 Hingga 4, Penduduk Kg.

Baru Kerteh

1 hingga 2 kali

setahun terutama

selepas banjir

Perikanan,Pejabat Tanah

Daerah,MPK,JPS

5 Saliran Bandar Pengguna Jalan Raya,Penduduk

Taman Kerteh Indah 1 –

4,Penduduk Mukim Kerteh

Purata 1 hingga 2

kali setahun

JKR,MPK,JPS

MPK ~ Majlis Perbandaran Kemaman

ADUN ~ Ahli Dewan Undangan Negeri Terengganu

JKR ~ Jabatan Kerjaraya Daerah Kemaman

JPS ~ Jabatan Pengairan Dan Saliran Daerah Kemaman

Catitan :-

1 Melibatkan kawasan Taman Perumahan Kerteh Indah fasa 1

hingga 3 , Balai Polis Kerteh serta Jalan Utama Kuantan-Kuala

Terengganu , Penduduk Kg. Baru Kerteh

2 Air banjir bertakung lebih lama disebabkan muara

cetek,hakisan tebing,pencerohan rezab sungai,serta buangan

sampah sarap

3 Menganggu sistem perhubungan awam dan jaringan rangkaian

lebuhraya

4 Menyebabkan kemusnahan harta benda dan kerugian kepada

perniagaan

5 Berlaku 2 atau 3 kali setiap tahun terutama di musim tengkujuh

6 Aduan drp. YB ADUN,Stakeholder serta penduduk tempatan

Masalah Banjir

372.5

Graf menunjukkan purata hujan yang turun semasa banjir melanda kawasan Sub

Lembangan Sungai Mat Ikar di Sek. Men. Badrul Alam Shah Kemasik pada

22/10/2009 – 24/11/2009

Graf di bawah pula ada jumlah purata hujan yang turun di Kawasan Hulu Sub

Lembangan Sungai Mat Ikar di Paya Labohan Kerteh pada 22/10/2009 – 24/11/2009

328.0

Masalah Banjir

Masalah Saliran Bandar

1 Masalah kepada pengguna Jalan Utama Kuantan – Kuala

Terengganu

2 Roadside drain kecil dan rezab yang sempit

3 Level jalan yang rendah

4 Aduan daripda pengguna jalan raya,penduduk

tempatan,agensi kerajaan dan swasta.

5 Tindakan JKR Daerah bagi menaik taraf roadside drain dan

jalan

Masalah Saliran Bandar

Masalah Ramalan Dan Amaran Banjir/Kemarau

Masalah Pantai Dan Muara Mendap (Tertutup)

Bil Stakeholder Penglibatan Tindakan Catitan

1 Penduduk Taman

PERUMAHAN,JKKK,Penggun

a Jalan Raya,orang Awam

mangsa Melapor kepada

agensi/jabatan terlibat

Sedia bekerjasama

2 Majlis Perbandaran

Kemaman (MPK)

PBT Bertanggungjawab Penyelarasan mesyuarat

tindakan majlis daerah

kemaman

Sumber kewangan dan

pengawalan infrastruktur

pemabngunan daerah

3 Pejabat Tanah Dan Daerah

Kemaman

Pihak berkuasa daerah penguatkuasa Penguatkuasaan ke atas

rezab sungai/parit dan

pembangunan tanah

4 Jabatan Kerjaraya Daerah Jalan raya serta parit

jalan

Ulasan dan pandangan

teknikal

Penyelarasan aktiviti

5 SYKT. AIR TERENGGANU

(SATU)

Crosing alor/sungai Pohon khidmat teknikal Di kawasan kepadatan

pembangunan

6 TNB Kemaman Crosing alor/sungai Pohon khidmat teknikal Di kawasan kepadatan

pembangunan

7 IWK Crosing alor/sungai Pohon khidmat teknikal Di kawasan kepadatan

pembangunan

8 Pemaju Perumahan Merancang dan

membangun infrastruktur

kawasan

Pohon khidmat teknikal Di kawasan mukim

kemasik-kerteh

9 Kerajaan Negeri Dan YB

ADUN

Pemimpin masyarakat Menyelia mesyuarat

tindakan

Sumber kewangan

Pihak Yang Berkepentingan

MASALAH UTAMA YANG PERLU DISELESAIKAN

KETERANGAN

Pemendapan muara sungai menyebabkan pengaliran air ke hilir sungai

perlahan

MASALAH UTAMA YANG PERLU DISELESAIKAN

KETERANGAN

Runtuhan tebing sungai mengakibatkan kerosakan harta benda awam

MASALAH UTAMA YANG PERLU DI SELESAIKAN

KETERANGAN

Kerosakan Sistem Saliran Bandar membahaya kepada pengguna Jalan

Utama Kuantan – Kuala Terengganu

1 Masalah bermula apabila Mukim Kerteh dibangunkan sebagai

Bandar Baru Kerteh apabila petroleum ditemui di luar

persisiran pantai kerteh

2 Pembangunan perumahan oleh pihak pemaju/persendirian di

kawasan sub lembangan tanpa kawalan/pemantauan oleh

pihak berkuasa tempatan

3 Kerja-kerja menaik taraf jalan utama Kuantan – Kuala

Terengganu oleh JKR Negeri di kawasan hilir sungai

menyebabkan paras tanah di kawasan hilir sungai lebih tinggi

daripada hulu sungai mat ikar

4 Pembentung di kawasan sub lembangan tidak dinaiktaraf

5 Backflow air laut lebih tinggi dan tiada pengawalan flapgate

6 Kurangnya penguatkuasaan pihak berkuasa tempatan

Punca-punca utama masalah ini berlaku…..

1 Kajian Pelan Induk Kerteh,Kemaman Oleh

Syed Muhamad,Hooi Dan Binnie Sdn. Bhd

Pada Tahun 1984.

2 Kajian Dan Reka Bentuk Saliran Bandar Baru

Kerteh Oleh Perunding Nurul One, Mula

Dilaksana Pada Tahun 2010.

Kajian Rancangan Tempatan

Rancangan Tempatan

Kerteh – Kemasik Tahun

1997 - 2010

JPBD

MPK

Perunding :-

Jururancang Sepakat

Sdn. Bhd

Maklumat GIS

1 Pelan topo 1;50 000 dan 1;10 000

2 Peta Daerah Dan Mukim Kerteh

3 Peta Bandar Baru Kerteh

4 Peta Sub Lembangan Sungai Mat Ikar

5 Peta lingkungan kawasan banjir

Sistem Saliran Bandar Sediaada

1 Sistem saliran di kawasan

perumahan kerteh indah 1

hingga 4 sangat minimum dan

tidak mampu menampung

jumlah hujan yang turun

semasa musim tengkujuh

Dibina oleh

pemaju

perumahan

2 Roadside drain juga kecil

disebab rezab jalan yang

sempit.

Oleh JKR

Daerah

Rumusan

1 Sistem Saliran Bandar Kerteh perlu di naiktaraf dan pelaksanaan akan dibangunkan mengikut kajian

yang dicadangkan oleh Perunding Nurul One

2 Bagi mengatasi masalah dihadapi,kerjasama dan sokongan semua pihak daripada

stakeholder,agensi,jkkk,penduduk tempatan serta sokongan kerajaan negeri dan persekutuan amat

penting.

Analisa keutamaan penyelesaian isu di sub lembangan sungai mat

ikar

Bil Opsyen Penyelesaian

Cadangan

Agensi/Jabatan

Terlibat

1 Melebar,membuka muara Sungai Mat Ikar JPS

2 Menganti pembetung kepada jambatan di

kawasan hulu sub lembangan Sungai Mat Ikar MPK/PDT/JPS

3 Kerja-kerja membuang kelodak,pokok

kiabang di sepanjang Sungai Mat Ikar hingga

ke lembangan Sungai Paloh

JPS

4 Menaiktaraf Sistem Saliran Balai Polis Kerteh

Balai Polis Kerteh JPS

5 Menaik taraf sistem saliran Perumahan

Taman Kerteh Indah 1 Hingga 4, Kg. Baru

Kerteh

JPS

6 Pengambilan tanah rezab sungai di kawasan

Perumahan Taman Kerteh Indah 1 – 4 PDT/JPS

7 Menaik taraf roadside drain jalan Utama

Kuantan – Kuala Terengganu JKR

Analisa keutamaan penyelesaian isu di sub lembangan sungai mat

ikar

Bil Opsyen Penyelesaian

Cadangan

Agensi/Jabatan

Terlibat

8 Kerja-kerja membaikpulih runtuhan tebing

sungai JPS

9 Kerja-kerja melebar dan memdalam sungai

mat ikar PDT/JPS

10 Menjalankan kerja-kerja menyelenggara

alor/anak sungai di Sekitar Taman

Perumahan Kerteh Indah,Balai Polis

Kerteh,Kg Cabang Kerteh

JPS

11 Menaik taraf jambatan jalan utama Kuantan

– Kuala Terengganu JKR

12 Mengalihkan utiliti sediaada di kawasan

jambatan utama jalan Kuantan – Kuala

Terengganu

JKR/SATU/PETR

ONAS/TNB

13 Penguatkuasaan pembuangan

sampah/pencerobohan rezab sungai PDT/MPK

Analisa keutamaan penyelesaian isu di sub lembangan sungai mat

ikar

Bil Opsyen Penyelesaian

Cadangan

Agensi/Jabatan

Terlibat

14 Kawalan dan pemantauan pembinaan rumah

persendirian dan stor kilang di kawasan sub

lembangan

PDT/MPK/JPS

15 Merobohkan pembinaan kandang kambing

dan itik di atas rezab Sungai Mat Ikar PDT/JPS

16 Kajian Sistem Saliran Bandar Baru Kerteh Perunding Nurul

One

17 Memberi keutamaan sub lembangan Sungai

Mat Ikar dalam Mesyuarat Majlis tindakan

daerah kemaman

PDT/MPK/JPS/J

KR/Ahli Majlis

Jangka pendek – kerja yang boleh dilaksanakan segera &

mempunyai impak serta merta ( 1 – 6 bulan atau <rm20,000.00)

Bil Tindakan Anggaran kos

(RM)

Jadual Status

Mula Akhir

1 Kerja-kerja segera mengali,

membuka kuala mat ikar serta

kerja-kerja berkaitan di

mukim kerteh,kemaman.

19,500.00 20.1.2011 17.2.2011 siap

2 Kerja-kerja menyiapkan sump

depan kuarter petronas dan

kerja-kerja berkaitan di mukim

kerteh,kemaman.

10,000.00 6.4.2010 4.5.2011 0%

3 Kerja-kerja segera membuka

serta menggali kuala mat ikar

serta kerja-kerja berkaitan di

mukim kerteh,kerteh.

19,000.00 1.6.2011 29.6.2011 0%

3 Kerja-kerja membekal dan

memasang box cuvert bersaiz

600 mm sepanjang 6. 5 meter

dan kerja-kerja berkaitan di

kg. gelugor,kerteh, kemaman.

9,500.00 3.6.2011 27.6.2011 0%

4 Kerja-kerja memperelok aliran

sungai mat ikar serta kerja-

kerja berkaitan di mukim

kerteh,kemaman

20,000.00 11.10.2011 30.10.2011 0%

Jangka sederhana – kerja yang boleh dilaksanakan dalam tempoh

pertengahan ( 6 – 24 bulan atau >rm20,000.00)

Bil Tindakan Anggaran Kos

(RM)

Jadual Status

Mula akhir

1 Kerja-kerja mengorek serta

memperelok aliran sungai

cabang serta kerja-kerja

berkaitan di mukim kerteh,

kemaman

150,000.00 27.5.2009 16.9.2011 0%

2 Kerja-kerja mengorek serta

memperelok aliran sungai

paloh serta kerja-kerja

berkaitan di mukim

kerteh,kemaman

150,000.00 27.5.2009 16.9.2011 0%

Jangka panjang – kerja yang memerlukan perancangan,

pengumpulan data dan analisa yang komplek ( > 2 tahun)

Bil Tindakan Anggaran Kos

(RM)

Jadual Status

Mula Akhir

1 Kerja-kerja menaiktaraf

Sisitem Saliran Kerteh

20 juta Kajian

dilaksanakan

2010

_ kajian reka bentuk

oleh Perunding

Nurul One

dan dijankga siap

pada JUN 2011

2 Projek mendalam muara Sungai

Kerteh,Terengganu Darul Iman

8.2 juta 7.10.2008 24.10.2010 siap

Bil Tindakan Rationale &

Outcome

Anggaran Kos

(RM)

Jadual Status

Mula Akhir

1 Kerja-kerja segera

mengali, membuka

Kuala Mat Ikar serta

kerja-kerja berkaitan

di Mukim Kerteh,

Kemaman.

Mengurangkan

limpahan air dan

banjir

20,000 20.1.2011 17.2.2011 siap

Kerja –kerja menggali dan membuka muara Sungai Mat Ikar telah

memberi impak segera kepada Penduduk Kg. Baru

Kerteh,penduduk Taman Kerteh Indah di sekitar lembangan sub

lembangan sungai. Keadaan ini telah berpanjangan sehingga

melebihi 15 tahun. Masalah ini dapat dikurangkan setelah JPS

Daerah ini memperkenalkan konsep 1 Sungai 1 Daerah melalui

jps@komuniti .

Quick Story

Gambar sebelum/semasa/selepas

Sistem saliran bandar termasuk roadside drain yang lebih sempurna telah

mengurangkan masalah kesesakan lalulintas akibat banjir dan perjalanan jalan

Kuantan – Kuala Terengganu

Gambar sebelum/semasa/selepas

Penduduk Taman Kerteh Indah mendapat manfaat segera daripada limpahan air sungai dan

juga impak kepada perusaha peternak ikan dalam sangkar

Program Rakan Alam Sekitar Peringkat Daerah Kemaman

Program ini telah dijalankan bersama Menteri Belia Dan

Sukan merangkap Ahli Parlimen Kemaman bagi memberi

kesedaran awam kepada orang awam khususnya penduduk

persisiran pantai bagi bersama-sama bertanggugjawab bagi

menjaga persekitaran pantai dan seterusnya

mengurangkan hakisan pantai.

Kempen Sayangi Lah Sungai Kita

Program ini telah dijalankan bersama Setiausaha Sulit

Menteri Besar yang juga bekas YB ADUN dalam usaha

bersama penduduk memelihara kualiti air sungai serta

kepentingan air sungai sebagai sumber air utama.

Kerjasama semua pihak terutama penduduk yang terlibat bagi

merealisasikan sungai sebagai punca dan sumber air utama

seterusnya mengatasi masalah yang berkait di sub lembangan itu

sendiri amat penting dan pengenalan jps@komuniti di Daerah ini

telah membuka satu lembaran baru dalam mengurus sumber air

dengan lebih sistematik seiring dengan pembangunan negara

masa kini.

Petani riang, nelayan gembira,

Hasil tani bertambah, ikan berlipat ganda,

JPS Daerah Kemaman merasa bangga,

Jps@komuniti teras kesejahteraan semua.

Wajah pemimpin tersenyum puas,

Tiada lagi rungutan dan aduan,

Jps@komuniti menjadi batu asas,

Impian 1 malaysia menjadi kenyataan.