LANAREN MUNDUALANAREN MUNDUA

LAN MERKATUALAN MERKATUA

IES MUNGIA BHI3DBH

Marije Aguillo

Populazio osoa46.704.314 pertsonak

Lan egiteko adineko biztaleria

30.004.030

Biztanleria aktiboa

Lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren barruan bereizi behar dira inaktiboak (ikasleak, etxeko langileak, aurrejubilatuak eta ezinduak) aktiboak direnetik.

Populazio inaktiboa7.275.646

Lan egiteko adineko biztaleria

Biztanleria okupatua

Lan egiteko adineko biztaleria

Biztanleria aktiboa

Biztanleria aktiboaBiztanleria aktiboa • Biztanleria aktiboa:

– 16 urtetik gorako biztanleria (lan egiteko adina dutenak)– Inaktiboak ez direnak (aurrejubilatuak, ikaseleak, ezinduak,

etxekoandrak)

• Biztanleria okupatua:– Biztanle aktiboak eta lana ordainduta dutenak

• Biztanleria langabea– Lanik gabe dagoen biztanleria aktiboa. (lana galdu dutelako eta beste baten bila daude edo lehenengo

lana bilatzen daudelako)

Biztanleria ez aktiboaBiztanleria ez aktiboa

• Pentsiodunak• Errentadunak• Ikasleak• Etxeko lanetan diharduten pertsonak

Ikasketa baxuak DBHko 1. Zikloa

Ikasketa ertainak: DBHko 2. zikloa , Lan Hezkuntza, Batxilergoa

Gradoak, postgradoak, Masterrak, doktoradoak,----

Zer da lan-merkatua?- Enpresek egiten duten lan-eskaintzek eta pertsonek egiten duten lan eskariek osatzen dutena.

Jarduera-tasa (2007)Jarduera-tasa (2007)

Herrialdea Guztira Gizonezkoak Emakumezkoak

Kolonbia 44,2 53,4 35,8

Japonia 52,2 62,7 42,2

Costa Rica 45,4 57,6 33,6

Espainia 58,6 68,9 48,6

Iran 33,6 53,5 13,2

Azter itzazu datu hauek eta arrazoitu zergatiak. (*)

(*) Begira ezazu hurrengo diapositiban datu hauen iruzkina egiteko gida

Datu-taula baten iruzkinaDatu-taula baten iruzkina

Lehenengo eta behin egin behar duguna da dokumentuak aurkezten dituen datuak ondo behatu eta jarrian:

1) Dokumentuaren gaia: Esan zertaz doan eta azaldu kontnzeptu garrantzitsuenak. (Adibidez: aurreko datu-taulan, zer da Jarduera Tasa?, Nolakoa da munduan? Zer dela eta daude kontraste handiak herrialdeen artean?

2) Datuak analisatu eta antolatu irizpide bat edo batzuen arabera (Jarduera tasa handienetik baxuenetara, emakumeen JT-ren arabera,…)

3) Datuen zergatiak. Kasu honetan testu liburuan datorren teoria herrialdeka plikatuz eman arrazoiak: herrialde bakoitzak duen garapen maila, populazioak eduki ditzaken ezaugarriak (hazkunde naturala, emigrazioak,…) kultura maila, aurreiritzi kulturalak edota erlijiosoak.

Testu liburuko 131. Orrialdean badago lan-iragarkiaTestu liburuko 131. Orrialdean badago lan-iragarkia

• Lan merkatuko agerian diren ezaugarriak:– Prestakuntza handiko lana (Unibertsitateko

prestakuntza, ingelesa profesionala menderatzea)– Maila altuko beharginak – Erantzukizun kargua– Esperientzia baloratzen da.– Etengabeko prestakuntza lan-postuan.– Pizgarri ekonomikoak (salmenten arabera)

Lan Ministroa eta sindikatuak akordio batera heldu ziren atzo lan-merkatua berrantolatzeko: hitzartutako akordio horretan zehazten da zenbat milioi € inbertutko duela estatuak langileen eta langabatuen formakuntzan. Inbertsio horren helburuak dira lan merkatua hobetzea, kalitateko lana sortzea eta herrialdeak produkzio sistema berriztatutarako behar duen eskulana edukitzea. Lan ministroak komunikabideei azaldu zien langabeziarekin bukatzeko lehenengo eta behin sistema produktiboa eraldatu behar dela eta horretarako lan-merkatuak egokitzapena behar duela. Halaber ministroak eta sindikatuek azaldu zieten komunikabideei nola geratuko diren lan-kontratuak eta hitzarmen kolektiboen prozezua lan-merkatuaren berrantolaketa honetan. Dirudienez hiru behin behineko kontratu mota izango dira eta behin betiko kontratura pasatzea sarituko zaiela enpresarioei.

1- Gaia: Lan merkatuaren berrantolaketa eta hobekuntza.

2- Estatuak langileen formakuntzan inbertituko du Lan-merkatua berrantolatzeko eta kalitatea hobetzeko, honekin bilatzen dena da sistema produktiboa eraldatzea eta langabezia murriztea.

3- Zenbat eta prestakuntza hobeagoa langileek aukera gehiago eduki dezakete lana aurkitzeko eta gehiago irabazteko. Produkzio-sistemak eskatzen duen lanaren ezaugarriei erantzuna emateko prestakuntza etengabea izan behar da.

4- Hitzarmen kolektiboa: Enpresaren eta langileen ordezkarien arteko negozazioetan akordatzen diren lan-baldintzak (lanaldiaren iraupena, oporrak, soldata, atseden-aldiak, lan segurantza, e.a.)

5- Lan-kontratua

Hitzarmen kolektiboaHitzarmen kolektiboa

• En toda empresa que se precie de seria debe de existir unConvenio Colectivo el que se trata de un acuerdo suscrito entre los representantes de los trabajadores “sindicatos” y el de losempresarios “patronal” en este convenio colectivo deben de figurar cuales son las condiciones de trabajo y productividad que regirán en el ámbito laboral de la empresa y siempre se lleva a cabo con una mesa y plazo de negociación colectiva en la que participan las dos partes y en la que presentan las propuestas sobre el mismo y que acabado ese periodo debería de haberse logrado un acuerdo.

Lan kontratuaLan kontratua

• Enpresaburuaren eta langilearen arteko akordioa da, eta bertan, ordainsari baten truke, langilea enpresaburuari, bere aginpean, zenbait zerbitzu eskaintzeko prest agertzen da.

Testuaren azken bi lerrotan esaten denak zein ondorio izan dezake lan-merkaturako, langileentzako eta ekonomiarako?

Dirudienez hiru behin behineko kontratu mota izango dira eta behin betiko kontratura pasatzea sarituko zaiela enpresarioei.

ONDORIOAK:

- Behin behineko kontratu mota gutxiago egoteak langileen kontratazioa errezten du eta langabezia murriz dezake.

- Estatuak empreseei emango dien pizgarri ekonomikoak lan egonkortasuna handitzera lagundu dezake.

- lan ezegonkortasuna murriztea

Zein ezaugarri izango dute bi lan mota hauek? Lanbide horien hainbeste atal analisatu eta komentatu: Prestakuntza, lan-baldintzak, soldatak, lanbide perspektibak, e.a.

• LEHENENGO HIRU IRAGARKI TXIKIETAN:

Prestakuntza txikia: igeltzeroak eta lehioen montaketak ikasketa eskasak eskatzen ditu. Ajustadorea izateko Lan Hezkuntza ertaina.

Lan hauen perspektibak: txikiak, lan mota hauetan profesionalki hobetzea eta garrantzia handiagoko beharginetara eta soldata handiagoetara heltzea zaila egiten da.

• IRAGARKI NAGUSIAN

- Prestakuntza berezia. - IKT-en irraminta batzuk menderatzea, publizitateko esperientzia

edukitzea. - Euskara ondo jakitea, ingelesaren ezagutza baloratuko da. Lan honen perspektibak: Lan honetarako behar diren trebetasunak eta

prestakuntza urriagoak dira lan-merkatuan eta soldatak altuagoak iizan ohi dira. Esperienntzia asko baloratzen da eta enpresaren barruan lan postutik igotzeko posibilitate gehiago daude.