LANA ETA EMAKUMEA,. Lan produktiboa eta erreproduktiboaren arteko harremanak, bilakaera, egoera eta...

8/18/2019 LANA ETA EMAKUMEA,. Lan produktiboa eta erreproduktiboaren arteko harremanak, bilakaera, egoera eta politikak.

1/126

OAIA E^A ELAKULEA Oai prdnuktcgda eta erreprdnuktcgdarei artekd

marrelaiak, gcoakaera, ebdera eta pdoctckak

7:1518


2/126

âonearei zuzeinarctza oaia0 EUÑA^ AZADOAPA ALEIAGAWKdoagdratzacoeak0 OAWWAC^P AOÛIA BAGCODIND EWWUKAIE AZEWWCGAC UIALUID ANWCAI PEOACA UOCGAWWC Azaoekd Arbazkca0 EUÑA^ AZADOAPA Arbctaopeiarei kddrnciazcda0 CNAP^C (www.cnaztc.hdl)

© 7:15 EKAC Heiter FuinazcdaBdcru Kaoea 1-A

7:5:: AWWAXAÊ (BCZUPKDA)êo. 3>8 75 :1 :>www.ekacheiter.eu

O.B.0 XX-863-7:18CXXI0 78>:-1=76

Ebcoea0

Oabuitzacoeak0

Mezkuitza, Mczkuitza Zdoctcka eta Kuotura Xacoak (Mczkuitza Zdoctckarakd Xacogurudrnetzak) ncruz oabuinua


3/126

OAIA E^A ELAKULEA Oai prdnuktcgda eta erreprdnuktcgdarei artekd

marrelaiak, gcoakaera, ebdera eta pdoctckak

18. zeigakca


4/126


5/126

AUWKCGCNEA


6/126


7/126

XAWWEWA XAWWEWA 11

1. KDKAZEI KDI^PEZÛAOA 1. OAI EXKUGCNEAK EÂ BEIEWDA. KDKAZEI KDI^PEZÛAOA 12

7. KDKAZEI DWDKDWWA 7.1 OAI EXKUGCNEA EÂ BEIEWDA. KDKAZEI DWDKDWWA 78

7.7 ELAKULEAK OAI LUINUAI0 XEBWEBAPCD-MDWCPDIÂOA 73

8. KDKAZEI MCX^DWCKDA 8.1 ELAKULEA FWAIKCXLDZEAI (C)0 BAUW EBUIEWA AWÊKD EWABCIA DWD MAW 85

8.7 ELAKULEA FWAIKCXLDZEAI (CC)0 OAIEWAKD NEGEKUAK EÂ DP^DZDAK >1

8.7 ELAKULEA FWAIKCXLDZEAI (CCC)0 OAIEWAKD NEGEKUAK EÂ DP^DZDAK >2

>. NCXKWCLCIAPCD MCX^DWCKDEI DINDWCDAK BAUW >.1 FWAIKCXLDAWEI EWABCIA BAUW 1 55

>.7 FWAIKCXLDAWEI EWABCIA BAUW 7 61

>.8 FWAIKCXLDAWEI EWABCIA BAUW 8 65

>.> FWAIKCXLDAWEI EWABCIA BAUW > 63

5. BEIEWDA EÂ OAIA BAUW EBUI 5.1 BEIEWDA EÂ OAIA,EUWDZAW ZDOC^CKAK 22

5.7 OAI-EWWEIÂK EÂ BEIEWD-AWWACOA =8

5.8 BEIEWDA EÂ OAIA. XDONAÂ AWWACOA

5.8.1 BEIEWDA EÂ OAIA. XDONAÂ AWWACOA (C) =3

5.8.7 BEIEWDA EÂ OAIA. XDONAÂ AWWACOA (CC) 35 5.> BEIEWDA EÂ OAIA. FALCOCA GAÊWABAWWCÂXUIA 1:1

5.5 KWCXCAWEI EWABCIAK0 ELAKULEPKD OAI-GCOA^PACOE GEWWCAK 1

6. KDKAZEI MCX^DWCKDA 6.1 ZWDLDPCDWAKD DP^DZD EÂ PACO ÂXUIAK 118

6.7 ELAKULEAK EIZWEXA BEX^CDAI0 XUXÂZEI IEUWWCAK 112

6.8 ELAKULEA EIZWEXA BEX^CDAI0 IDWVEBCAKD KAXUA 171


8/126


9/126

XAWWEWA


10/126


11/126

11EKAC HEI^EW

OAIA E^A ELAKULEA Oai prdnuktcgda eta erreprdnuktcgdarei artekd marrelaiak, gcoakaera, ebdera eta pdoctckak

XAWWEWAEsku arteai nuzuei aoe mdietai beierdarei eta oaiareibaca `drratzei na, gere macigat aonernc ukctuz. Oaiareickuspebc zagaoa enukctzei amaoebcinu bara, eta zeitzumdrretai, oai prdnuktcgda eta erreprdnuktcgdarei artekd

marrelaiak eta gatak gestearekckd sdrtzei nctueiciterfereitzcak ere aztertu nctubu ckuspebc estatcstckd etapdoctckdtck.

Gacia aoe mdietai aztertutakda maraitzabd ere ganda.Kdkapei drdkdr eta kditzeptuaoaz aparte, eta oaiareiczaera prdnuktcgda eta dciarrc erreprdnuktcgda dciarrctzatmartzeaz aparte, bure ebuibd ebderarei arrazdc mcstdrckdak,pdoctckei gcoakaera eta `derak, eta ciburukd gerncitasui

`dera eta esperceitzcei gerrc elatei na ckuspebc krctckdgatetck.

Mdieoa, murgcopei kditzeptuao eta drdkdr gatetck masteina ocgurukc mau oemei gc kapctuouetai. Dindreibdgc ataoetai murgcopei mcstdrckd gat ebctei nu, etafraikscldarei erabcia aztertzei nu aidlaoca mcstdrckdldnura. Aidlaoca ncdbuieai gatez ere eta arod mdietaiere ciburukd merrcaoneei `derei gczkar czainakd ebctategat czai zeoakd kaocfckatzei na mdrreoa, gacia ebui eregaoncitzatzacoe neia macigat bczarte arodtai. Oaubarreikapctuouai arrazdc mcstdrckd mdrcek baur ebui nuteierabcia ukctzei na. Gdsbarrei ataoeai gerrcz baur ebui

elakuleei eta bczdiezkdei artekd ezgerncitasuiak etagerauek bestcdiatzekd pdoctckak aztertzei ncra macigat


12/126

17


EKAC HEI^EW

ckuspebctatck0 sdonata arracoa, oai drnacinua eta falcocagateratzekd pdoctckak, oaiekd erreitei ezgerncitasuiak etaagar. Azkeick, elakuleak eipresa arnuretai `arnutekdczai nctuei dztdpd eta zacotasuiak ukctzei ncra, eta mdrceiciburuai baratzei arc ncrei esperceitzca pdoctckdak azaonu.


13/126


14/126


15/126

1. KDKAZEI

KDI^PEZ^UAOA


16/126


17/126

12EKAC HEIÊW


1. OAI EXKUGCNEAK EÂ BEIEWDA.KDKAZEI KDI^PEZÛAOA

1. Xexuei artekd marrelaietai gerncitasuiaaztertzerakdai, oaiekda tartekd, ezcigestekda nafelcicsldak ebcinakd ekarpeiarei acpalei oagurraebctea. Felcicsldak erabci nu pdoctckei gcoakaera eta,eta ezgerncitasuia eta leipekdtasuia uoertzekd ldnuagere gcoakaera prdpcdtck agcatuaz. Erabci mau bacieraazkei malarkanetakd gcoakaerarc erreparatuta, gerezckcciteresbarrca na ciburu eurdparreai, cinarreai sartu ncreiarauak eta arau mauetai dciarrctutakd pdoctckek czai nuteierabcikdrtasuiak gerak amaogcnetu gactu arazdarei luciadind zemaztea gcsturca zemaztasui dsdz sartu amao czatekd.

7. Eurdpakd testuec nabdkceiaz baci, Iafarrdai zeciEuskao Autdidlca Erkcnebdai beierd gerncitasuiarcguruzkd oebeak sartu zcrei cinarreai pasa nei malarkanai.Mdiez baci, Estatutai ere oebe drbaickd gcnez arautu nasexuei artekd gerncitasuia.

8. Gerncitasui oebe mauei fuitsa zeci na4 êstuciburueurdparreai gerncitasui fdrlaoa, sexuei artekdgerncitasuia, errekdidzctuta nabd lacoa aotueiekd testuetaieta gerauei arau gcnezkd barapeieai (Kdistctuzcdak,iazcdarted mctzarleiak…), gacia mdrc ez na iamckda czaigerncitasui erreao gatera crcstekd. Gerncitasuia erreaoa etaerabcikdrra czatekd pertsdiei artekd marrelaiei esparruaisartu gemar na, eta pdoctckek mdrrc erreparatu gemar ncdte.


18/126

1=


EKAC HEIÊW

>. Gestaone, bac mdic meonu zacdietck, eta gcoakaerakgcoakaera, arod pugockda eta prcgatuarei arteai gaiatu naelakuleei leipekdtasuia. Arod prcgatua gerezckc dpakdaczai na gerncitasuiarekckd. Mdiek, idskc, gerncitasuiagcoatzei nuei àrnui pugockdarc bagezca maincak ekarrcnczkcd, bczarte marrelaiei esparru iabuscetakd gat gdterepugockdei àrnuerarei kditscnerazcdtck kaipd beratu gacta.Baciera, eta azkei urtedtai iagarlei àrrc nei gezaoa,

àrnui pugockda ezciezkda na oai erreprdnuktcgdkd ̀ arnuickbage. Mau na, dciarrc gat gemar nu, eta dciarrc mdrc àrnuierreprdnuktcgdrck ez gaonci ganabd ezciezkda na.

5. Fcieai ancerazc iamc neia na gerncitasuia gcoatu czainutei pdoctckek ez nuteoa kausetai erreparatu czai, bemcabdgcoatu czai nuteoa kausa mauei dindrcdetai erabctea.Gacia ldnu mdietai dciarrcai naunei leipekdtasuimarrelaiak -eskela leiperatzacoeak -, ez ncra ukctzei,eta gerncitasui erreaoa odrtzea ezciezkda na.

6. Aoebca, gerncitasui pdoctckei gcnez, eta oai arodarcgababdzkcd, gcoatu czai na gatez ere elakulea nabdeiekdbczdiarei ieurrcra ebcinakd bczarte gatera bemctzea. Gaciamdrrek ez nu leipekdtasuia kuestcdiatzei.

2. Oai arodai baciera iagarlei ckustei na mau buztcau.

Gerncitasui pdoctckak lartxai àrrc zcreieai, fdkua oaimarrelaietai àrrc zei. Paoaitzarck ez na barraitzctsuaneoa, gacia oaiekd ezgerncitasuia, leiperatzeareidindrcd gat na, eta arrazdcak meonu gemar ncra. Mau na,zerbatck bertatzei na4

=. Gacia oai esparruai, end oai prdnuktcgdai ldnuebdkcabdai esaina, citergeitzcdak gesteoakda czai gemarkdouke. Ez octzateke ldnu uicgdkdai elakuleak bczdieiebderarekci gerncinu iamc czatera lubatu gemar, mdrrek


19/126

13EKAC HEIÊW


leiperatze eskelak atakatzei ez nctueoakd. Eta atakatzeiez nctueiez, eskela mdrcek laiteinu ebcibd ncra.

3. Felcicsldtck erenua gera àrtzei na zaoaitzai.Ezciezkdtzat `dtzei na kausak ukctu bage, bczarteareiebuibd kdifcburazcda gera erregcsatu bage eta leiperatzeauoertu bage, gerncitasuiarei baca ukctzea. Leiperatzeabaciera ez na gakarra, ldta askdtakda eta aurpebcaictzekda na, eta oaiareia mdrcetakd gat gacid ez na.

1:. Mdieoa gana, gemarrezkda na erelu eurdparreaigerncitasuia odrtze asldz ebci nei arau gcnezkd zeciprdbrala gcneazkd pdoctckei enukcak eta gcoakaeraaztertzea. Mdrcez baci, bureai erabci zuzeia czai nuteiakere ukctukd ncra. Aurrez esai gezaoa, oai esparruaikdkatukd na fdkua, gacia amaock eta ckuspebc zagaoeiarekci,eta arreta àrtzei amaoebcinuz leiperatze lekaicsldezgerncieibai, aoebca, leiperatze aictzareibai.


20/126


21/126

7. KDKAZEI

DWDKDWWA


22/126


23/126

78EKAC HEIÊW


7.1 OAI EXKUGCNEA EÂ BEIEWDA.KDKAZEI DWDKDWWA

1. Draci arte arreta gerezcz àrractu czai nctubu oaierakdeskugcnea eta oaiarei ezaubarrcei ciburukd pdoctckak.Beierd ckuspebca oainu gaonci ganubu ere, dracibdaickuspebc zagaoabdz oaitzekd asldz ekci ncdbu mdiakdgconula mdic.

7. Baur baurkdz gerncitasuiarei errekdidzcleinu ùrcnckda ebdi ganei arrei, gacta aspaonctck beierdncskrclciazcdarei negekua ere, urrui baune dracinckgerncitasui erreaoetck.

8. Mastekd eta gemci, oaia acpatzerakdai oai drnacinuazarc bareoa azaonu gemarrck ez nabd. Drnacinu bagekd oaiana drnea drnacinutakd oaia amaogcnetzei nueia, aoebca, oaierreprdnuktcgda na oai prdnuktcgda amaogcnetzei nueia.Gata, prdnuktcgda, mcstdrckdkc bczdiezkdeia; gestea,erreprdnuktcgda, mcstdrckdkc elakuleeia eta ezkutatua.

Eta ieurrc mainc gateai, gc oai mauei artekd gereczketakgata zeci gestea dsabarrc ebctea ezciezkd ebctei nu. Mauna, oai erreprdnuktcgdarei arnura elakuleei gczkarebdteak erabdtzc ebctei nce elakuleec oai prdnuktcgdaibczdiezkdek anciakd barapeia, errekdidzcleinua,gaoncitzak eta drnacisarca czatea. Mdrretara guotzatzeinutei faktdreak askd ncra, eta gatzuk aoetzei sacatukdbara ndkuleitu mdietai eta dindreibdetai0


24/126

7>


EKAC HEI^EW

a) Elakuleei eragakc prdpcdz, sdonatapekd oaia ezebciaz end oaiaonc lurrcztua mautatuz

g) Pemarka gemartuz, oaiaonc lurrcztuetara gcneratuazesate gaterakd

h) End zuzeieai gaztertuz, elakuleak ezkditratatuz, sektdre laskuociczatuetai oai ebcteaerabdtzcz kditratazcdarei ncskrezcdiaotasuia actzakca…

>. Uie gatez arbctze kditzeptuao gat ebctea kdleic na oaierreprdnuktcgdaz arc bareieai zerc guruz arc barei azaotzekd.Oai erreprdnuktcgda bczakcarei erreprdnukzcdrakdgemarrezkda nei oaia na. Melei sartzei ncraubaoketarekci zerckusca nutei oaiak, maurnuiaonca, zacitzaoaiak, eockanura oaiak, dsasuiarekci zerckusca nuteiak,gages afektcgda eta psckdodbckda, etxe laiteitze oaiaketa agar. Oai mauek oai prdnuktcgdarei (dinasui eta

zergctzuei trukea amaogcnetzei nuteiak) dciarrcai naune,eta oai prdnuktcgda amaogcnetzei nute. Gacia elakuleecesoectutakd oai mdiek ez nu errekdidzcleinurck, ez gactaaberckd ebci gere barraitzca bczarte gcoakaerai, eta are,oai ldta mau gera ez na aberckda. Gacia aonc gereai oaierreprdnuktcgdarei beierd aragerakd esoectze sdzcd-pdoctckdak elakulearei oai prdnuktcgda erabdtzc, lubatu

end dkertu ‘gaoncitzec nabdkceiez- ebci nu.5. Mdieoa gana, eurdpar testuciburuarc ere erreparatukdncdbu, czai ere, errekdidzcleinu ̀ urcnckda aitzekda czainaere, dsd erreaoctate ezgernciak tdpatzei gactctubu merrcaonegatetck gestera, gatzuk zciez marrcbarrcak, ezgerncitasuimainca erakustei gactute drnacisarcetai esate gaterakdustez gerncitasui maincabda erakutsc gemar nutei merrcek.


25/126

75EKAC HEIÊW


6. Gacia errekdidzcleinu ùrcnckdak ez nu gcne ouzerckgerau cipoeleitatzekd pdoctckak acitzat martzei ez gancra.Peitzu mdietai arreta gerezca àrrckd na drnacisarceigerncitasuia, elakuleei citebrazcda oai arodai,kditratazcd pdoctckak, kditzcocazcd pdoctckak eta ebdkc ckusteincrei bacierakd àrnui pugockdak aztertzerakdai.

2. Agcapuitu ldnura, aurrekd oerrdetatck eratdrtzei neildnuai gc prelcsa naune0

a) Bdrabd esai gezaoa, ezgerncitasuiarei dciarrcai oaierreprdnuktcgdei aberckdtasui eta errekdidzcleinufaota nabd gatetck, eta oai mauei beierdei artekdgaiaketa ùsturck ez czatea gestetck. Aberckd ezneiez, drnacinutakd oaiarekci dsabarrc czatea ere ezna gemar gestekd amaoebciez gcoatzei. Geraz, eta oaimauei arnura sdzcaokc elakuleec esoectzei zaciez,elakuleak oai prdnuktcgdra mainchap gatekci end

bemcabdrekci crcstei ncra.g) Aurrekdarc odtuta, elakuleei ebdera oaidrnacinuarei lerkatuai bczdiezkdeia gaciddkerrabda na macigat ckuspebctatck gebcratuta0

… Drnacisarc apaoabdak

… Oai àrnuiarei lurrczketak

… Kditratazcdrakd zacotasui maincabdak

… Xektdre felciczatuak eta laskuociczatuak, azkei mauetai gaoncitza mdgeak czaina

… Oaiekd prdldzcdrakd zacotasui maincabdak end ezcitasuiak


26/126

76


EKAC HEI^EW

… Barac krctckdetai, krcscaoncetai esategaterakd,sektdre zaurbarrcabda czatea

elakuleeia

… Mdic odtuta, azkei urtedtakd oai lerkatuarei errefdrlak eta nesarautzeak czainakd erabcia

… Arnura oaipdstuak bczdiezkdeitzat czatea gatez ere

… eta agar

=. Mdieigestez, dindreibd drrcetai ebdera zeci neiaztertukd nubu, gac ckuspuitu estatcstckd gatetck, gaciagacta estatcstcka maueibai erabctei nutei kausa pdoctckdeta sdzcaoei ckuspebctck ere.


27/126


28/126


29/126

73EKAC HEIÊW


7.7 ELAKULEAK OAI LUINUAI0XEBWEBAPCD-MDWCPDIÂOA

1. @akcia na beierd ckuspebcak oai luinua bdctckgemera zemarkatzei nueoa eta beierdarei aragerakd oai-sacokapei prdfescdiaoek cifdrlazcd ubarc elatei ncbuteoasebrebazcd-mdrczditaoarc guruz.

7. Kuaocfckazcd txckckd oai-arod eta àrnuietai, ancgcnez,sexuei aragerakd sebrebazcdak dracinck dsd mainca

àrractzei nu czatei. Bczdiezkd ubarc nabd laiufaktura-cinustrcarei aodrreai, azpckditratazcd cinustrcaoeai,erackuitzai, lekaickabcitzai, autdbcitzai, mdinakciei

kuneaketai eta dstaoarctzai. Elakulezkdak gerrcz iabusc,lerkatarctzai, dstaoarctzai, zacitza arodai eta bargcketai àrnueretai.

8. Esai bage nda, dracinck ere beierd rdo koasckdec odtutaaberc ncreoa dfczcd askd eta askd.

>. Kuaocfckazcd bagekd anciekd elakuleec atxckc zaczkceioai àrnuietai sebrebazcd-mdrczditao mainca sdla nacteke.Bczdi eta elakuleei artekd zatcketa dsd bargca na, etabaciera oai-àrnui mauetai eoastczctate txckca sdlatzei na.

5. Dsd felciczatuak ncrei oai-àrnuietai bczdiezkdekez nute citeresck sartzekd, gerezckc, oaipdstu maueiezaubarrcei arteai iabusc ncreoakd sdonata txckckd, oaigaoncitza eskasekd eta bczarte-gaocd urrckd àrnuiak.


30/126

8:


EKAC HEIÊW

6. Aoneraitzcz, dsd bczdinuak ncrei oai-àrnuietaielakulezkdei sargcnerakd lubak ez nctu elakuleakgerak àrtzei, gaczck eta eipresa-ebcturak endta bczarte/ kuotura ldone sexcsta gatei baci erackctakd gaocd-ebcturek.

2. Dsd bczdinuak ncrei zeigact aodrretai, eipresarceta eipoebatzacoeei aonetck beierd-drnezkapeia endtabeierd-aicztasuia ez na gcoatzei, iamcz eta gerncitasui-poaiak ebci.

=. Ciertzcek ere pcsu mainca nute. Ancgcnez, Bcpuzkdakdzeigact eipresatai elakuleeitzakd azpcebcturamutsuieak àrrc czai ncra lamac-bacieai bczdiezkdeikditratazcda oemeiestekd baracai. Elakuleeitzakdaonabeoarck ez nabdeoa, aoebca.

3. Ebca na mdrreoakd eraitzuiak ‟pdoctckdkc ez zuzeiak“ebctei zaczkcbuoa berd eta bemcabd. Eta kuaocfckazcd

txckckd eta oai-cinar citeitscgda gemar nei oai- àrnuietaica elakulerck ez kditratatzeak, ebui eraitzuiarrazdctuabdak eta arbuncd seindabdak eskatzei nctueoa.Pdrcdiez, bczartearei diarbarrctasuia zertxdgact lubatuna.


31/126


32/126


33/126

8. KDKAZEI

MCX^DWCKDA


34/126


35/126

85EKAC HEI^EW


8.1 ELAKULEA FWAIKCXLDZEAI (C)0BAUW EBUIEWA AW^EKD EWABCIADWD MAW

1. Atao mdietakd cnatzcetai gatez ere fraikcsldak czai

nuei erabciaz ̀ arnuibd nubu. Czai ere, Mebd Euskao Merrcaifraikcsldak elakulearei prdcekzcd pugockda ldnugerezcai tratatu eta erabdtzc zuei, ciburu murgcoarekckdaidlaoca gat sdrtuz, eta eurdpar `derei kditrara arctuzmalarkanetai zemar.

7. Beierd ezgerncitasuia Mebd Euskao Merrcai uoertzei

sacatzekd Eurdpa mebdaonekd `dera iabuscez baci,ezcigestekd bertakarc neterlciatzacoea czai zei fraikcslda.Etapa mcstdrckd mdiek elakuleei leipekdtasuiaareabdtu zutei ieurrc ubarc martu zctuei oemei uietck,eta gerrdbec urtekd ekcia lencd, elakuleei gcoakaerabczarteai zeci lacoa pertsdiaoeai ere eragat lubatu zuei.8. Esai gezaoa, ez zcrei aoferrck >: urte cbard ezgerncitasuiacistctuzcdiaoczatuz. Macigat ieurrc ncskrclciatzacoeezarrc zcrei, dciarrc dciarrczkda zei gerncitasui fdrlaoaezgerncitasui fdrlao gcmurtzei zuteiak. Gacia ieurrcmauec esker, eta gerauek zeci Estatuarei cnedodbca etapraxc sdzcaoarc sdsteibua elatei zcdtei geste cistctuzcdgatzuec esker (erabcoe sdzcd ekdidlckd maincak, eocza…),elakuleei butxcabdtze eta leiperatzea bczarteai bauzaiaturao ldnura ckusc czai zei.


36/126

86


EKAC HEIÊW

>. Drd mar Mebd Euskao Merrca ez zei saoguespei gat czaiaurrekd parabrafdai acpatu nubui gaceztapei mdrretai.Bure testuciburu pdoctckdai, bedbrafckdai, sdzcaoeaieta kuoturaoeai ieurrc fdrlao ncskrclciatzacoeak nueoaeroatcgdkc neigdra butxc arte laiteinu ncra. Mdrrez baci,ieurrc ùrcnckd fdrlao leiperatzacoeez baci, marrelaileiperatzacoeak drdkdrrak ncra luinu buztcai, gacta,idskc, baur ebui ere.

5. Geraz zertai natza bureai fraikcsldarei ”ekarpeiak–(ekarpei bacztda getc ere)4 Fraikcsldak ieurrc mauekciteitsctate maincabdz ezarrc zctuei, neigdra bemcabdzeta kdpuru maincabdz. Mau na, fraikcsldak aidlaoca gatsupdsatu zuei Eurdpai, ]] leinearei gcbarrei erncai,ez sdcock scstela pdoctckd autdkratckd gat ezartzei zueoakdmdieoakdak gaztertu zcrei ciburuie gateai, gaczck etaerreprescd, leiperatze eta butxcabdtzea scstelatckdkcezartzei zueoakd kdoektcgd zagaoei kditra, tarteai

elakuleak elakule czateabatck. Eurdpai bacinctzeiarc zcrei gaodre gatzuk ezarrc eta laiteitzei zctueoakdmaci zuzei ere, ebuindkd amaoebcia ‘erreprescda garie-ebciaz mdrretarakd.

6. Ez nubu esai gemarrck bauza àkcia gacta, Eurdpaieta luinuai elakulearekckd ncskrclciazcda eta gere

àtdrrcai nabdei leiperatze marrelaia dmckda neoa.Fraikcsldak amaoebci gerezcz àrnui zuei mdietai,baciera oemeinck cgcoctakd gcneai atzera ebciaz esaigezaoa. Mau na, gerncitasui fdrlaoa (gerncitasui

ùrcnckda) agcapuitu gana gerncitasui erreaoera crcstekdeta leipekdtasuia sdrtzei nutei marrelaiak alactzekd,fraikcsldak gerncitasui fdrlaoa ezagatu eta gaztertuebci zuei eteibage craui zuei neigdra buztcai. Gaztertuebci zueoa ncdbu CC Errepugockak gerncitasui fdrlaoa,eskugcne gerncitasuia, Puzeigcne pdsctcgdai txertatu


37/126

82EKAC HEIÊW


gactzuei, eta Berra Pcgcoa alactu gacid oemei Fraikdreidsteek aurrera ebci amaoa, geracek martutakd ourraoneetaiparekatze ùrcnckda cinarbagetu eta elakulea gaztertzeieta zdkdratzei zutei ieurrcak ezarrc zctuztei.

2. Ieurrc mauei gcnez, neigdrai crauibd zueileipekdtasuia eta ncskrclciazcda ezarrc zei, elakulearcbczarte esparruak keinu, eta bczdiei leipekdabd ebcteizueia ekdidlckdkc, prdfescdiaokc, kuoturaokc, eta agar.

Anciez iabusctasuiarc odtutakd eragakc eta laicdgraamaoleia keinu ebci zctzacdi. Gacia ez sdcock aurreraxeabdacpatukd nctubui ieurrc gaztertzacoeei gcnez, gacta ̀ urcnckdkcezarrc ez, gacia ieurrc ùrcnckdekci gcoatu ncrei dindrcdeigcnez ere. Czai ere acpatu nubui leipekdtasui mau ezna sdcock erackctzei arau sdrta ncskrclciatzacoe zagao gatcesker. Arau mauek apockatuz, lezu cistctuzcdiaoei gcnez,fraikcsldak ‘eta fraikcsldarei oabuitzacoe czai zei eoczak-dibc zebdeia eta baczkc zebdeia zemaztasui eta zagaotasui

maincz ezarrc zuei. Pemaztasui latelatckdz ezarrc zueizer zei bczarteai diarbarrca eta zer ez. Eta diarbarrcaez zeiak zcbdrra zekarrei, peiaoa, anlcicstratcgda endsdzcaoa, gacia zcbdrra endidoa ere. Ezarrc zuei marrelaierenuak ezgerncitasuia zuei meoguru, eta elakuleareibactasuiei gerncitasuia ukatu ebctei zuei eragat.

=. Martu zcrei ieurrcek erelu prcgatu (etxe garrua, falcoca…)eta erelu pugockdarei arteai zatcketa bargca ebctei zutei, etaerelu mauetakd gakdctza, eta erelu mauec zebdzkcei rdoakbeierdarei aragera gaiatu. Erelu pugockda nefciczcdz bczdiarczebdkcdi0 oaia, bczarte marrelaiak, marrelai kdlertzcaoak,ekclei bactasuia, pdoctcka… Erelu mau susteibatzei zueierelu prcgatua gerrcz elakulearei zerebcia zei, gaciaeragakc amaoleick bage, autdidlcarck bage. Czai ere,autdidlca czatekdtai elakuleak nabdeiekd prdcekzcdpugockda ‘pugockdabda‘ martzekd arrcskua gactzebdei.


38/126

8=


EKAC HEIÊW

3. Macigat eta macigat ieurrc ezarrc zcrei azaonutakdsacokapei mau apockatzekd. Ieurrc ùrcnckd fdrlaoak ncrackusbarrceiak eta errazei netektatzei ncreiak. Gaciaieurrc mauec esker end eta ieurrc mauez baci bczartemarrelaietai txertatzei ncrei rdo gaiaketak eta pdrtaerapautak ere gancra, eta mauek, gemci ezarrcz berd arauekgacid bemcabd crautei nute.

1:. Bure ciburukd merrcak, Eurdpa drd mar, gerncitasuieragcneai amaoebci mainc gateai gemarreai nabd dracinck.Ezgerncitasuia erakustei nutei ancerazoeak askd ncra.Bureai ezgerncitasui ancerazoe mdrcek iagarcak ncradsd, kasu askdtai, acpatu nubui erelu pugockd mdrretaiiagarcabdak geste eurdpar merrc bemceitsueietai gacid0sdonata ezgerncitasuiak sexuarei aragera, oai sektdrefelciczatuak, oai gaoncitza dkerrabdak elakuleeitzat,oai àrnui dsdetarakd zacotasui maincabda, eipresaprcgatuai àrnutekd zacotasui maincabda, krcscarei erabcia,

pdgrezca... eta agar.11. Arod mauetai buztcetai Mebd Euskao Merrcai etaEspacicai drd mar gczc nei ebderarei àtdrrca ez nafraikcslda czaibd, esai gezaoa, elakule czateabatckdncskrclciazcda eta elakulearei leipekdtasuia odrtzekdpraktckak drdkdrrak ncreoakd, gacia bure ciburuiearekckd

atzeratuabd bauneoa, gac gemcitzat zeigact arodtai, bauzaiagarca na, eta mdrretai fraikcsldak nu zerckusca. Mauna, fraikcsldarei gesd ouzea baurnacid meonu na, iamczeta leipekdtasuiera gcneratutakd ieurrc ùrcnckd fdrlaoaknesabertu ncrei, iamcz eta Puzeigcneak gerncitasuiaezarrca nuei, end iamcz eta ekcitza pdsctcgdkd ieurrcakcipoeleitatzei ncrei bczdiei eta elakuleei artekdgerncitasuia odrtze aonera.


39/126

83EKAC HEI^EW


17. Murreibd ataoetai arod ezgerncietai aztertukdnubu fraikcsldarei praktcka leiperatzacoea eta baurebuiera arte czai nuei erabcia oai arodai, mezkuitzai,eipresabcitzai, esparru sdzcd-ekdidlckdai drd mar.


40/126


41/126

>1EKAC HEIÊW


8.7 ELAKULEA FWAIKCXLDZEAI (CC)0OAIEWAKD NEGEKUAK EÂ DP^DZDAK

1. Fraikcsldak eipeciu mainca àrrc zuei elakuleareileinekdtasuieai eta bczdi-elakule marrelaietaisugdrnciazcda areabdtzei. Mdrretarakd zeigact ieurrc ezarrczcrei, eta ieurrc mauei dindrcdz uie martatck mascta bczartekdifcburazcd gatc ekci zctzacdi, butxceiez fraikcsldak crauizuei arteai craui zueia gere ezaubarrcrck gemcieiekci,eta zaoaitzarck bage, baur ebuiera artekd dindrcdak czainctueia.

7. Lerezc nu leiperatze ieurrcrck iagarleieiak

acpatzea eta aztertzea, gacta ieurrcdk gere baracai czaizutei erabcia ere. Gacia erabcidk pscke kdoektcgdaitxertatu zcrei ieurrcai, gcdoeitzca estrukturao ckarabarrc gatcesker gatez ere, baur ebuiera arte craui nute, eta bureciburukd merrcekckd ezgerncitasui gat anceraztei nute.

8. Necbarrca na oai arodai esate gaterakd Fuerd ne ̂ raga`d

neoakdak ezartzei zuei aslda, elakuleeitzakd zeigactnegekurekci gdrdgcotzei zeia baciera0

‟Eo Estand ocgerará a oa luèr neo taooer y ne oa fágrcha“

>. Oaia ebctekd aukera keinu ebctei zacd pdpuoazcdareierncarc kdope gakar gateai ldnu mdietai. Elakuleeitzataraua, arau drdkdrra, etxeai beonctzea czaibd na, ciburuai


42/126

>7


EKAC HEI^EW

gacid ldnu askdz zagaoabdai, eta saoguespeia oaiaczatea (fraikcsldarei mascerai erczaci eta lacstra gacidbutxc bemcabd).

5. Oaiak gc fuitzcd iabusc getetzei nctu pertsdiareigcoakaerai. Dbc gcnea elatei nu, zeitzurck mertsceieai,mau na, dbca odrtzekd gcnea end, gczctzekd gaocagcneakeskuratzekd gcnea. Gestaone pertsdiarei sdzcaoczazcdrakdldnurck zuzeieia, dmckdeia eta erabcikdrreia na.

6. Elakulearc oai luinurakd sargcnea keinuz, gestecidrei dbc gcnearei leipekd ebctei zuei, mascerai actareileipekd eta berd, ezkdinuz berd, seiarrarei leipekd.

Autdidlcarck bagekd pertsdiak zcrei elakuleak,mdrretarakd gctartekdak ez gactzeunei eurei esku,bczdiei esku gaczck, eta ldnu argctrarcdai gaiatzekdaukera buztcekci baciera. Mau zei maci zuzei ere ieurrcdimeogurua, bczartearei ernca geste erncarei leipekd ebctea,

ndlciazcd eskelak etxeracid eralatea, bczarte buztcaebctura mcerarkckd ldnura crunckatuaz, gdtere pdoctckdbdreietck, etxekd erelu prcgaturacid.

2. Ebdera leiperatzacoe mau ez zei fraikcsldak crauizuei neigdra buztcai laiteinu ezaubarrcrck bdbdrreiekci‘gere bdrncieai laiteinu zei arrei, negeku fdrlaoak

eta oebe gcnezkd dztdpdak tartekd-, ez gemcitzat negekuzdrrdtzeiak. Negekuak oeuinu amaoa dztdpd sdzcaoek gereifuitzcda cinartu zutei, end dztdpd `urcnckdak ezartzeincrei iamcz negeku zuzeick ebdi ez. Endidoa ere, macigatdfczcdtai, fuitzcd pugockdarekci zerckusca zuteietai,elakuleei sargcnea negekuz erabdtzc zei fraikcsldgeraitcarrera arte. Aztertukd nubu bac mau aurrerabd.

=. Fraikcsldak ouze craui zuei, eta ez zei gerncia czaimasceratck alacerara. Ezta elakuleei gazterketai ere.


43/126

>8EKAC HEIÊW


Urteek aurrera ebci amaoa, esai gezaoa, elakuleekaukera bemcabd czai zctuztei oaieai àrnutekd, gaciaoebezkd dztdpdak end bczarte dztdpdak ‘fraikcsldakgerak sustatuak- mdr zeunei. Elakuleei oaiak beierdsebrebazcdarekci zerckusca zuteiak czai zcrei masceratck,oaiei gaiaketa sexuarei aragera ebciaz, eta getc bczdieileipekd czaiaz endta beierd gazterketa cinartzei zuteioaiak eskacicz0 bczdiezkd lenckuarei dindai elakuleerczacia; bczdiezkd zuzeinarcarei aogdai, elakulezkdcnazkarca… eta oaibcoe buztcei aogdai etxekdainrea.

3. Oaiarei gcbarrei fuitzcda ere acpatukd nubu,bczarteratze tresia ldnura getetzei nueia. Oaiak elateinuei bczarteratze amaoleiarc nabdkcdieai, gemarreai‘gemar prdnuktcgdai- àrnutea dztdpatzei gana,bczarteratzea gera dztdpatzei na, eta esparru prcgaturalubatzei na elakulearei aktcgctatea, idrgere etxera,bczartekd àrnuigcne pugockdetara crcstea erabdtzcz.

1:. Mdiek elakulearei leipekdtasuia aberckda ebcinu, eta odtura nu baur ebui ere oaiekd erreitak, erreitaeragcobarrca, pdgrezca eta sexuei artekd gaiaketa aberckdebctei nutei geste zeigact bacrekci.

11. Acpatu nubu fraikcslda saoguespei gat czai

zeoa Eurdpai. Maoa ere ezci na esai elakuleareileiperatzearei end elakuleei aukerak ezagatzeareierrunuia gerau neick. Mainctu ebci zuei ncskrclciazcda,esteredtcpd feleicid àkci gat sdrtu zuei (elakuleetxekdc, digera eta sakrcfckatua), end butxceiezesteredtcpda mainctu ebci zuei. Baur ebui azterbacnctubui natuek anctzera elatei nute negeku, dztdpd etaesteredtcpdei esaèrazcdak ezgerncitasuia mainctu nueoabureai, gacia ezgerncitasuiak, eta oaiarc zeci bczarteesparru iabuscec nabdzkcei ncskrclciazcdak oeku buztcetai


44/126

>>


EKAC HEI^EW

abertzei ncra. Geraz, eta kuaitcfcka nactezkeei kasuetaiMebd Euskao Merrcai eta Espacicai abertzei ncrei natuakldnu kdiparatcgdai aztertukd nctubu.


45/126


46/126


47/126

>2EKAC HEIÊW


8.8 ELAKULEA FWAIKCXLDZEAI (CCCOAIEWAKD NEGEKUAK EÂ DP^DZDAK

1. Acpatu nubu, elakulea oai arodtck ateratzekd amaoebcimainca ebci zuei fraikcsldak, gac arauak elaiazmdrretarakd, gacta oaieai àrnuterakd estcluou iebatcgdakelaiaz. Mdrrei xenea elakulea esparru pugockdtckkeitzea, bczarteratzekd eta marrelaietarakd zacotasuiakezartzea, eta bczdiarekckd leipekdtasuia mainctzea czaizei. Esparru prcgatuai, elakulearei espazcd iaturaotzatenukc zeieai, ez zuei ezta ere eragakc amaoleick endautdidlcarck czai.

7. Azterketa gatzuei ustez acpatutakd arrazdcaz bacigeste gat ere gazei0 berra dindreibd aktcgctate faotakekar zezakeei oaibagezca mainca estaoc ebctei zei ieurrcgateai pdpuoazcdarei erncarc oaia ebctekd aukerarck,arrazdc gateibatck end gesterei gateibatck keitzei gaoncigazctzacdi.

8. Mdrretarakd macigat ieurrc ezarrc zcrei. Oaibcoe czateaerabdtzc zctzacei mascera gateai, eta sdcock etxez kaipdkdoaietai àrnui zezaketei falcoca guru gaonci gazcrei,seiarra oai ebctekd bauza ez gazei, endta ezkdibageakgazcrei. Kasu mauetai sdcock elatei zcei baciera estatuakeipoebu kdodkazcd zergctzua, eta kasu mauez kaipd ukatu. >. Oaierakd traga mauek kasu gatzuetai negeku espoczctuldnura abertzei zcrei, eta zeigact arnura mainckd end


48/126

>=


EKAC HEIÊW

gaocd scigdockdkd oaietai elakuleak arctzekd negekuzdrrdtza ezarrc zei (labcstraturarakd esate gaterakd,gere xalurtasui ezaubarrcak zcitzcock beratukd ocratekeeoaarbuncatuz). Negeku mau cinarreai 1362ra arte ebdigazei ere, geste zeigact oaipdstu ctxcta ebdi zcreielakuleeitzat 1325era arte.

5. Negeku espoczctuekci àrractuz, elakule ezkdinuarcnegekatu ere ebci zctzacdi oaieai àrnutea. Euskaokddperatcga lubcleinuak, fraikcsldai sdrtutakdlubcleinua czaina, gere ebci zctuei negeku mauek,eta kddperatcgetai oaieai àrnui zutei elakuleekezkditzerakdai oaia utzc gemar czatei zutei. Zraktcka mauurte askdai laiteinu zei.

6. Ezgerncitasui mdietarakd, mau na, elakulea etxerakdeta bczdia arod pugockdrakd (oai drnacinua azkei mdietaisartuz), mezkuitzak gete zuei papera ere azpclarratzekd

ldnukda na. Lutcoei eta ieskei artekd sebrebazcdakgesteak geste oerrd gatzuk bdrabd acpatu nctubui bczarteesparru mdrcei artekd gaiaketara gcneratzei zctuei(prcgatua-pugockda). Lutcoek eskdoai larrazkc ocieaoa etagczctza prdfescdiaoekd tregezcak martzei zctuztei arteai,ieskec etxekd oaiak, `dskcitza eta mdrreoakdak erakusteizctzaczkcei.

2. Mcrurdbeckd malarkanai ieurrc gaztertzacoe etanegekuak nesabertu ez arrei, aonatzei masc zcrei,ncaoektcka ùrcnckdai gemcitzat. Ñagarnura gatzuk abertzeimasc zcrei, eta sexuei artekd gerncitasuiarei acpaleiaebctei masc zcrei testu ùrcnckd fraikcstak. Zraktckai drneaerabci txckca zutei ieurrcdk.

=. Ñagarnura mauek 1361etck aurrera masc zcrei abertzei.Gacia drnura arte eipresa ubarctai ezkditza uiea


49/126

>3EKAC HEIÊW


kaoeratzearei uiea zei elakule askdreitzat, eta ezzcrei butxc zuzeinarctza karbuak elakuleek dkupatzeanegekatzei zutei eipresak garie arauncetai cnatzcz àrrczbaciera negeku mdrc.

3. Per bertatu zei 1361eai4 Arau gcnez oaipdstukdncskrclciazcda eta ezkditza uiekd kaoeratzeak gertaigemera beratu zcreoa. 1361kd oebe gateai aukera elaizctzacdi oemei aoncz elakulearc ezkdinu eta berd oaieai

àrractzekd. Eta aukera zezakeei maoager eszeneitzca martu(gdst urtera artekda) aoa kditratua etei eta cineliczazcdgat àsd.

1:. Maoa eta buztcz ere ieurrc ncskrclciatzacoeek excstctzei àrractu zutei. Elakuleak oaierakd ezkdinuta gaoncigazebdei gemcitzat, seiarrarei gacleia enukc gemarzuei, ‟ocheihca larctao“ nectutakda. Eta mdiek Fraihd gczcarteai cinarreai craui zuei.

11. Oaierakd sargcneaz baci, oaisarca gera erencskrclciazcd cturrc zei. Bauza gat na czatez elakuleekbczdiezkdek gacid butxcabd kdgratzea, gacia fraikcsldaioai drneiaitzetai geratai ezartzei zei elakuleeisdonata eta bczdiezkdeia, eta azkei mauei %2:a gacid ezzctzacei drnacitzei ainrazkdec oai gergera ebciabatck ere.

Xdonataz baci, prdldzcd aukerak ere dsd ezgernciak czateizcrei bczdieitzat, aukera erreaoa, eta elakuleeitzatca aukerarck ez praktckai. Oaiarei prekarcetate lacoa,ezkditzak eta maurnuiaoncak lencd, gacia ez mdrrebatckgakarrck, elakuleei kasuai askdz maincabda zeibczdiezkdei kasuai gacid.

17. Baur ebui oaiarei sebleitazcdaz mctz ebcterakdai mcruzcrkuou gerecztei nctubu0 iukoed zeitraoeai oai gaoncitzaebdkcak eta oai marrelai ebdikdrrak nctuzteiak; gcbarrei


50/126

5:


EKAC HEI^EW

zcrkuou gateai oai gaoncitza kaxkarrabdak (end kaxkarrak)eta `arrackdrtasuick ez nuteiak oaieai; eta kaipdkdzcrkuouai oaierakd aukera dsd butxc nuteiak eta dsdneigdra butxckd oaiak ebctei nctuzteiak, eskouscd arrcskuainauneiak aoebca. Feidleid mau =:kd malarkanatck mdiacinartu gana ere, fraikcsldpekd bczarteai sebleitazcdmau ezabuia zei, eta gatez ere beierd arrazdceibatckbertatzei zei, ldnu espresuai anceraztei zei bacieraarau cinarra zutei testuetai.

18. Baur ebui necbarrca na sexuareia aragerakdsdonata ezgerncitasuia dsd iagarleia neoa Espacicai.

Aonc gereai oaiarei sebleitazcda (oemeibd putiuaiacpatutakda) ere dsd bdrnci abertzei na estatu mdietai.Oaiarei sebleitazcdarc nabdkcdiez, gerdiek gatez ereelakuleec erabctei nce, oaibagezca natuek anctzeraelatei nutei oez. Geraz, oaiarei sebleitazcd mdieksexuai dciarrctuta ebdtei ̀ arractzei nu ieurrc mainc gateai,

iamcz eta fraikcsldkd arau ncskrclciatzacoeak cinarbagetuzcreietck neigdra askd cbard nei.


51/126


52/126


53/126

>. NCXKWCLCIAPCD

MCX^DWCKDEIDINDWCDAK BAUW


54/126


55/126

55EKAC HEIÊW


>.1 FWAIKCXLDAWEIEWABCIA BAUW 1. Aurrekd drrcetai aztertu nctubu fraikcsldai zemarelakuleak oai arodtck, àrnuera kdlertzcaoetck eta drdmar, gczctza pugockdtck aoneitzekd ebci zcrei amaoebcickarabarrcak. Amaoebci mauek fraikcsld buztcai zemarzagaonu zcrei, eta oemeinck ere bure bczarteai eta ciburukdbczarteetai bertatzei zcrei elakulea gaztertzekd

`dkaerekci kdigciatu zcrei.

7. Mdieoa gana, lerezc nu aztertzea zeci czai zeifraikcsldarei erabcia neigdrai zemar, eta gatez ere eaburebaiacid crctsc nei dindrcdrck ga dte nei. Mdrretarakdgatez ere eurdpar ciburuiekd estatuec gebcratukd ncebu,eta oaiarekci eta erreitekci zerckusca nutei zeigactancerazoerc erreparatukd ncebu.

8. Gesteak geste atao mdietai oaibagezcarc, gerdieicraupeiarc, arnura pdstuetakd elakule kdpuruarc, oai

àrnuia dsatzekd aukerec, pdgrezca arrcskuarc eta agarrcerreparatukd ncdbu.

>. Natuak aztertzei masc aurretck lerezc nu acpatzeakasu gatzuetai Espacica gerezca neoa, eta gerezctasuimau >: urtekd ieurrc fraikcsta gaztertzacoeei dindrcdczai nactekeeoa. Gacia geste kasu gatzuetai aonczcrakurketa sakdiabda gemar na, eskuratutakd natumutsek ez gactute baur ebui Eurdpai `dera iabuscei czai

nactezkeei natuetatck ncfereitzca maincebcrck anceraztei.Mdrc gac, `dera iabusc mauek bczdiei eta elakuleei


56/126

56


EKAC HEIÊW

artekd ezgerncitasuia bargc elateaz baci, merrc àkcigatzuetai bauzatu ncrei pdoctckei arrakasta ere erakusteinute (ancgcnez elakuleak eraitzukczuiekd oaipdstuakenukctzearc nabdkcdieai), gacia mdic guruz aurrerabd

àrnuibd nubu.

5. Mastekd, eta kditutai czaina fraikcsldarei azkeiurteetai oaieai masctakd elakuleec erreparatukdncebu. Elakule maueitzat oaieai masc eta gdoana ezmaci maincra oaieai àrnutekd traga ùrcnckd fdrlaoaknesabertu ebci zcrei. ^raga mauek nesabertu zcreiez,peitsatzekda na geracei aurretck oai àrnui drnacinuaczai zuteiek gacid oai gcdbrafca dsdabd gat enukc amaoczai zuteoa. Gacia bczdiei ebderarekci kdiparatuta, zeciezgerncitasui tdpa nezakebu4 Fcieai, baonera mdiakdaczai nacteke0 fraikcsldpeai oaieai arctu zcrei elakuleakerretcratzerakdai zeci ebderatai beratu zcrei4 Bczdiakgacid pdgreabdak ao ncra4 Zdgreabd czatearei arrazdca

idskc aictza czai nacteke, gacia tarteai ncra butxceiezfraikcsldarei erabciez bertatutakd gc0

• Ezci peitscdrakd kdtczatu ldnu àrracai

• Xdonatak bczdiezkdeiak gacid gaxuabdak, etadindrcdz peitscd gaxuabda

6. Mdrretarakd kdiparatu ebcibd nubu dindrei elateinei tauoa mdiei gcnez, Eurdpakd merrcaone ezgerncietaielakuleek zeci bczdiezkdek àsdtzei nutei peitscdaeta geracei oai àrnuiarei azkei urteetai cragaztei zuteisdonatarei artekd ezgerncitasuia. Natu mau elaterakdai1 zeigakcak gc pertzepzcd end ncru-kaitctate mauei artekderagatekd gerncitasuia anceraztei nu, eta :k gerrczeragatekd ezgerncitasuia (mau na, peitscda ez àsdtzea).


57/126

52EKAC HEI^EW


2. Idskc,1 natu mauek elaterakdai azkei zutageaiabertzei nei raikcib ldnukda aona nezaketei macigatestatu naune, gacia bertutasui arrazdceibatck buretzatuoerbarrcei czai nactezkeeiak aukeratu ncra.

=. Kdanrdarc gebcratuz berd elakuleei aonekdezgerncitasuia elatei nutei estatuetakd gatzuk gerezerreita lacoa aotukd merrcak ncreoa ckustei nubu (mau na, ezna bauza gera Espacicai :,67 end Austrcai :,68, erreitaiagarlei aotuabda gactaukate Austrcakd oaibcoeek), etamdrrez baci elakuleekckd ncskrclciazcda ezagatzekd

pdoctckak neigdrai zagaonu nctuztei estatuak ere gancra(kditutai czai natudk gaterabarrcak ncreoa elakuleeisdonata gaxuabdekci end peitscd lakaoabdarekci). Gestenatu gatzuk ckuscz berd, estatu mauetai ere elakuleekbczdiek gacid etxez kaipd butxcabd ebctei nute oai

1 Ncfereitzcarei zutage mdietai bczdieki peitscd-azkei sdonatei artekdkdrreoazcdai elakuleei eta bczdiezkdei artekd ezgerncitasuia elatei

na, elakulearei ckuspebctck gebcratuta. Peigakcak pdsctcgdak ncreieai,elakuleak bczdiezkda gacid kdrreoazcd mdgea nueoa anceraztei na, etaiebatcgda elateai aoneraitzcz.

Bczdi. Elakule Ncfereitz 1. Peigtb.Geobcka :,>2 :,>3 :,:7 >

Naiclarka :,>7 :,>6 :,:> 7

Aoelaica :,>6 :,>3 :,:8 8Brezca :,6 :,62 :,:2 1

Espacica :,67 :,5 -:,17 3

Fraitzca :,6> :,67 -:,:7 2

Ctaoca :,65 :,57 -:,18 1:

Austrca :,68 :,52 -:,:6 =

Zdrtubao :,53 :,53 : 5

Erresula Gatua :,58 :,58 : 5Cturrca0 Eurdstat


58/126

5=


EKAC HEIÊW

ckusckd nubu (aktcgctate eta oai àrnuia dsatzekd natuecerreparatzei gancebu mdrc ckusckd nubu). Gacia mdrcneoa eta, kdtczazcdetai enukc nctzaketei nefczct mdrcekkdipeitsatu ebctei ncra.

3. Espacicai ez nabd mdrreoakd kdipeitsazcd ieurrcrck,eta mdrc ere ieurrc gateai fraikcsldarei dindrcd na(iamcz eta draci krcscarei actzakcai kdipeitsazcdaekarrckd ouketei ieurrcak ezartzea Espacicarei kasuaigemcitzat ez ncrei eztagacnatu ere ebctei). Fraikcsldakez zuei ez elakulearei oaiarei drnaciarei gcnez, ezoai erreprdnuktcgdarc elatei zcdi neigdrarei drnacickaurreckustei, acpatu nubui gezaoa leipekd ebctekdlekaicsldak ezarrc iamc zctueoakd, eta ez lekaicslddkezagatu.

1:. Gacia mdrc gacid bemcabd ere ckustei nubu elainakdnatu mauetai. Ctaocarei kasuai czai ezck, bczdiei eta

elakuleei artekd ezgerncitasuick mainceia Espacicainabd. Mau na, Ctaoca czai ezck (eta Ctaocai Espacicaigacid gerncinuabd nabd, butxc czaina ere, elakuleek

àsdtzei nutei azkei sdonata eta peitscdarei artekdezgerncitasuia), Espacica na bczdiei eta elakuleeiarteai ezgerncitasuick mainceia naukaia arod kdikretumdietai.

11. Arod mdietai baciera ez na zacoa fraikcsldareierabciarei arrastda tdpatzea. Ez na sdcock natuek esateinuteia, mcrubarrei ataoeai acpatutakdak ere mdr naune,oaierakd sargcnea erabdztei zutei ieurrcak aoebca, end oai

àrnuia etetera gemartzei zutei ieurrcak.


59/126


60/126


61/126

61EKAC HEI^EW


>.7 FWAIKCXLDAWEI EWABCIA BAUW1. Esatei ncmarnubui ldnuai, ez zcrei fraikcsldpeai>: urte aoferrck `dai. Cidreitzat ez, eta are butxcabdelakuleeitzat. Elakuleekckd martutakd ieurrceidindrcdak, arod zematz gatzuetai baurnacid crctsc ncreiekdzaoaitzarck ez nubu, eta arod mdrcetakd gat oaiareia na.

7. Mdieoa, oaia gerez barapei pertsdiaoerakd etabczarteratzekd tresia iabusceia czai na bure bczarteetaineigdra askdai zemar. Oaiarei nucitasuia oaibcoeei gdrrdkabemceitsueiei lucieai ebdi na, eta mdrc neoa lencd, oaiakacpatutakd barapei pertsdiaoa amaogcnetzekd fuitzcd mdrcgete amao czai nu. Gacia fuitzcd mdiek azkei malarkanamdietai, eta gcdoeitzca gerezcz azkei urtedtai, berd etaarazd bemcabd nctu. Oaiak gczcldnu nucia eskacitzekd berdeta amaolei butxcabd nu, gatetck oaiarei sebleitazcdaneoa-eta (oemeiabd ere acpatu nubu fraikcsldpekd oaigaoncitzei ezgerncitasuiak eta drnacisarcei ncfereitzcakacpatzerakdai), eta gestetck oaiak nabdeiekd ez nueoakdgaocd pdgrezcatck ateratzekd bureai, end oaia enukctzea ez

na gemcitzat nucitasuiez gczc amao czatekd baraitca.8. Pemazkc oaiekd pdgrezcaz arc bara gergetai. Per naoaiekd pdgrezca end oaibcoe pdgreei feidleida4 Azkaresaina, oaibcoe pdgreak ncra iamcz eta butxc bdra-gemeraoai `arnui ebdikdrra czai, pdgrezcarei ataoaseaz gemeranauneiak, oaia ebciabatck ere pdgre czatei ̀ arractzei nuteiak.

Feidleid mau baciera oai gaoncitzei dkertzearekci, etaoai lerkatuarei laobutzearekci ubaonu ebci na, gatez ere


62/126

67


EKAC HEI^EW

austerctatearei czeieai oai lerkatuarei kdifcburazcda etaczaera ldnu iagarcai aonatu nei merrcetai.

>. Espacicarei kasuai mdrc bertatu na, czai ere Espacicakoemcakdrtasuia gcoatu gactu gatez ere oaibcoeei gaoncitzak”laobutuz–. EKAC Heiterrei oemeinck ere askd acpatu nubuoai kdstuei gcnez oemcakdrtasuia gcoatzearei arrcskuez, gaciaelakuleei kasuai baciera laobutze mau fraikcsldareikdinarrec eraistei zacd. Geraz ez na sdcock ebctura ekdidlckdaeta mdrrei dindrcdz erabci sdzcaoa elakuleeibai. Ebcturaekdidlckdarei ezaubarrceibai erabctei nu, eta zuzei-zuzeieai aonc gereai elakuleei pdgretzeai erabctei nu.

5. Mdieigestez, oaibcoe pdgreei natuec erreparatukdncebu, Espacicarei kasuai fraikcsldarei erabciez czainakddindrcdek gerezctasuiak erakustei gactctuzte. Elaibdnubui kdanrdai ez ncra Eurdpakd merrcaone buztcak abertzei,arbctasuiarei czeieai, bubainck murgcoei ebdi nactezkeeiak

end errefereitzcaoak czai nactezkeeiak `asd gactctubu, gaciacrakurketa ebcterakdai natu drdkdrrak czai nctubu acitzat0

6. Drd mar, oaibcoe pdgreei kasuai, eta Eurdpakd natubuztcak ckuscz berd, dmckda na bczdiezkdei natua aotuabda

Bczdiezkdak Elakuleak Geobcka %7,5 %>,8

Naiclarka %5,5 %7,3

Aoelaica %2,6 %3,=

Brezca %18,> %17,6Espacica %1:,3 %3,3

Fraitzca %=,6 %2,8

Ctaoca %11,> %3,>

Austrca %2,3 %6,>

Zdrtubao %11,2 %3,7Cturrca0 Eurdstat


63/126

68EKAC HEI^EW


czatea elakulezkdeia gacid (ez getc maoa ere). Meleielatei nei oabci mdietai Espacicarei natua gcbarreidkerreia na, eta bczdieia gerrcz, dia czai bage ere ”mdgetd–sacokatuta nabd. Bauza gera bertatzei na Eurdpakd merrcaonebuztcak acitzat martuz berd0 Espacicakd elakule oaibcoepdgreei sacokapeia dkerrabda na bczdi oaibcoe pdgreeiagacid (iamcz eta bemcabd czai ieurketa mdietai bczdi oaibcoepdgreak elakuleak gacid). Baciera Espacicak idoagactekdsaoguespei gat, bure oai mdietakd ckuspebctck necbarrca, ereganakar0 estatu buztcetai gat natdz acpatu nubui raikcibmdietai elakuleei sacokapeia eta bczdieia. Bczdieipdgrezca kdpurua mcrubarrei dkerreia gana, elakuleeiamcrubarreia end oaubarreia czaibd na, ez nabd aone maincrcksacokapeieai. Espacicareia na saoguespeia, tarte maincagactabd elakuleei eta bczdiei oai pdgrezca sacokapeieai.Elakuleeia txarreiei arteai nabd, bczdiezkdeia gacidldnu iagarcabdai.

2. Gerezctasui mau uoertzerakdai fraikcsldarei erabciaez na amaztekd ldnukda. Ezgerncitasui eta ncskrclciazcdfdrlaoekd ieurrcek erabcia czai nute gerncitasui fdrlaoaoaieai ere bertatu eta ezarrc arrei. Mdiek erakustei nuoaiekd pdoctckak ez ncreoa ieutrdak, iamcz eta ctxuraz maoa czai,eta fraikcsldak erabcinakd ezgerncitasuiak garie amuonanemaincak nakarzkcdoa dracinck ere elakuleei kdoektcgdarc,

gemcitzat oai lerkatuarc nabdkcdieai. Idskc, ebdera mauez na mdrreoa zckod ekdidlckda aonekda neieai, gacia oaialurrcztei neieai, are bemcabd dkertzei ncra elakuleei oaigaoncitzak, eta Espacicarei kasuai iagarleia na bacierakaotetze mau. Drnuai fraikcsldtck natdzei amuoezcak abertzeincra eta bczarte ezgernciabda erakustei nute.


64/126


65/126

65EKAC HEIÊW


>.8 FWAIKCXLDAWEI EWABCIA BAUW1. Fraikcsldai zemar elakulea oai esparruetatck kaipdlaiteitzekd ieurrcez eta gerauei erabciaz arctu baraaurrekd ataoetai. Ckusc nubu amaoebci mdiek neigdraibaurnacid meonu ncrei erabci iebatcgdak sdrtu zctueoa, etabaur ebui ere elakulearei amaolei prdfescdiaoarekckddztdpd fdrlaoak ezagatu arrei, ezgerncitasuia etaleipekdtasuia dracinck gczcrck nauneoa bureai. Eurdpaifeidleid drdkdrra gana ere, Espacicai eta bureai ere,fraikcsldak gerezctasui iagarlei gatzuk utzc zctuei gacelakuleei oaiarc nabdkcdieai, gacta arod pugockd ldnuranefcictu nubuiarc nabdkcdieai ere.

7. Fraikcsldpeai elakuleek oaia ebctea saoguespeiagazei, are saoguespei maincabda zei àrnui dsdz oaiebctea. Mdrrek bczarte ckuspebctck falcoca getekczuiak aonegatera uztea anceraztei zuei. Mdrc neoa-eta, elakuleeioai àrnuieai prekarcetate ezaubarrc bemcabd naunebczdieieai gacid. Ezaubarrc mauetakd gatzuk aztertukdnctubu dindkd oerrddtai.

8. Uie mdietai nctubui natuei acpaleia ebci gemarna0 zdrctxarrez ez nubu Euskao Merrc dsda gcotzei nueinaturck macigat ancerazoetai, ez gemcitzat oai mdietarakdciteresbarrcak ncreietai, eta mdrc neoa eta EspacicarEstatuarc gebcratu gemar ncdbu natu mcstdrckdak eta baurebuibd gatzuk aztertzerakdai, eta gconu ncrei gertdkd

oekukdtzekci kditrastatu. Mdrrez baci malarkana askdkdnatuak eskatzei nctu kuaitcfckazcd zematza ebcteak, eta


66/126

66


EKAC HEIÊW

natu mauek ez naune eskura, ez gemcitzat elakule etabczdiezkdei arteai gereczcz.

>. Mdieigestez, eta draci arte esai gezaoa, elakuleeioaiarei gaoncitzak ezgernciak zcrei bczdiezkdeioaiarekci kdiparatuz, gac sdonatarei ckuspebctck, eta gactacraupeiarei ckuspebctck ere, oai àrnuiarei craupeiareickuspebctck aoebca. Mdieoa elakuleei oaia bauzasugscncarcd ldnura, bczdiezkdarei oaiarei leipekdtzatenukc czai na eta enukctzei na baur ebui ere ieurrcmainc gateai. Mau na, bczdiezkdeia dsatzei nu, etackusckd nubui gezaoa, bczdiezkda end bczdiezkdarei oaianesabertzei neieai ”aktcgatzei– na.

5. Mdrrei dindrcd czai na elakuleek drnacisarctxckceia, ebdikdrtasui zaoaitzazkdeia eta oai àrnui dsdaenukctzekd zacotasuick mainceiak enukctzea. Ezaubarrcmauetai oaia enukctzea gera, oaick ez enukctzea gacid

mdgea czaina ere, leiperatzekd geste lekaicsld gatbemcabd czai na. Kditraesai gat aberc na ldnu mdietai,gatetck arod prcgatuarei (elakulearei esparrua) etaarod pugockdarei (bczdiezkdei esparrua) artekd zatcketaapurtu ebctei nute elakule oaibcoeek, gacia aonc gereaileiperatze ebdera eta lekaicsld gerrcetai àustei ncra,oaia gera bczdieiarei dindai leipekda eta sugscncarcda

neoakd esai gezaoa, eta gestaone esparru prcgatukd oaiaklaiteitzei àrractzei nueoakd, etxekd oaiak aoebca.

6. Ckuspebc mdrrek fraikcslda bacinctu ebci nu, etaaztariak utzc nctu baur ebuibd oaiarei ebcturai gertaiere. Mdieoa, bauza àkcia elakuleei aktcgctate tasagaxuabda neoa bczdieia gacid. âsa gaxuabd mdieiarrazdcetakd gat elakuleek geracek oai drnacinutck kaipdberatzekd eragakca na. Perbatck4 Dracinck ere, 7:1>kdnatuei aragera (eskura nctubui azkeiak) elakuleei


67/126

62EKAC HEI^EW


eta bczdiezkdei aktcgctate tasarei arteai %11kd aoneanabd. Gestaone oaiaonc partzcaoeai ncmarnutei elakuleeikdpurua maincabda na gacta ere.

2. Dracinck ere elakuleei oaiarei sugscncarcdtasuiareizaitzuak aberc ncra geraz. Elakule kdpuru esaiburatsugatek end ez nu oaick ebci iamc (oaiarei ezaubarrceibatckieurrc mainc gateai) end ezci nu oaick ebci, aktcgctate tasakesatei ncbuiez. Esparru prcgatu nectu czai nei mdrretaralubatuta beonctzei na. Geste kdpuru esaiburatsu gatekbaciera oaia ebci iamc czaina ere, oai ̀ arnuia ez nu dsatzei.Eta mdrrc dracinck draci bczdiei eta elakuleei artekddrnacisarcei artekd ezgerncitasuiak nctubu. Dindrcdz,elakuleei ncru sarrera kdpurua iagarlei apaoabdana bczdieia gacid acpatutakd mcru presupuestdeikdigciazcdareibatck.

=. Krcsc baracetai baciera elakuleei oaia are bemcabd

uzkurtukd neoa elatei ganu ere, bertakarc parandxckdgatekci ebctei nubu tdpd0 elakuleei aktcgctate tasakbdra ebci nu azkei gc urtedtai. Zarandxckda elatei nueiarrei, odbckda ere gana, czai ere macigat falcoca eta etxetaincru-sarrerarck ez ebdteak end iamckda ez czateak neigdraioai drnacinurck enukc ez nutei elakuleak oai lerkaturaeralai nctu atzera gerrcrd ere ‘end oemei aoncz-. Askdtai

baciera anciez iabusc xalarrak ncrei elakuleak ncra, etaoai gaoncitza kaxkarrak eta kditratu prekarcdak diartzeragemartuta tdpatzei nute eurei gurua. Mau mdrreoa neoaanctzera elatei nu elakuleei erreitei gcoakaerak eziagarlei mdgetzeak. Mau na, oaia ebctei nute pdgrezcaarcitzekd, gacia oaiarei gerarei ezaubarrceibatck ez nuteodrtzei erreitei cbdera esaiburatsurck.


68/126


69/126

63EKAC HEIÊW


>.> FWAIKCXLDAWEI EWABCIA BAUW1. Fraikcsldak oai sektdreei felciczazcda iagarleilarkatu zuei. Mau na, elakulea oaietck eta gczctzapugockdtck aoneinu iamcak ezci zuei agsdoutua czai,geraz poaiteatu ebci gemar zei elakuleek zeci oaildta czai gemar zctuztei. Mau na, elakulearc kasugatzuetai, eta esparru àkci gatzuetai oai ebctei uzteageste aukerarck ez zebdei. Mdrc mdrreoa zertai oai ebci4Ez gemcitzat bczdiarei iabusctasuia eta autdrctateareiebckarctzarei bacietck àrtzei end kuestcdiatzei nuteioaietai. Mdrc neoa eta oemei ere acpatu nctubui negekuak0epacoe zeci fcskao czatekdak, fuitzcd pugockdkd macigatpdstutai àrnutekd ezcitasuia, eta macigat eta macigatoai drneiaitzatai ezarrctakd oaierakd negekua ezkdinudsteai, end arnura oaipdstuetai àrnutekd negekua. Czaiere, bczdiareitzat ulcocabarrctzat `dtzei zei elakulegatei abcinuetara oai ebctea. Eta baciera elakulealeiperatzekd asldarei kditra ere ebctei zuei.

7. Baur ebui sektdreei felciczazcda acpatzei

nubuieai, oai àrnui gatzuetai elakuleei preseitzcamaincabda nabdeoa anceraztei arc bara. Fraikcsldaielakuleei oaia gera, sektdreei felciczazcdtcketa felciczazcd mau eockatzekd iamctck gakarrck uoernacteke. Oai sektdre felciczatu mauek elakuleareileipekdtasuia crauiaraztekd meogurua gacid ez zutei,eta mdrc neoa eta etxekd oaiec, zerebci erreprdnuktcgdec

eta elakuleei fuitzcdtzat zcrei mdrcec ̀ arracpeia elateizcei zerebciak eta sektdreak zcrei. Pecitzuk4 bargcketa


70/126

2:


EKAC HEIÊW

oaiak, eockanurarekci zerckusca zuteiak, `dskcitza etazacitza gatez ere.

8. Mezkuitza ieurrc gateai aoneinu ebctei naaurrekd parabrafdetai esai nubuietck. Fuitzcdsdzcao dsd barraitzctsua getetzei nu, bczarteareikdifcburazcdareibai erabci zuzei zuzeia nu, etacrakasoeek ctzao sdzcaoa ganute. Gacia fraikcsldak tdpatuzuei ldnua mezkuitza elakuleei leiperatzerakdtresia czai zenci. Mezkuitzarei beierdei aragerakdsebrebazcda neoa-eta, elakuleek fuitzcd barraitzctsuazutei mezkuitzai, gacia zerebci gcneratzacoea zuteieta leiperatze eskelak cinartu eta erreprdnuzctzekdmeoguruz.

>. Enukc kurrckuoarrak ezgerncinu ebctei zcrei ieskeitzateta lutcoeitzat. Oemeiek etxekd zerebciekci, arodprcgatuarekci zerckusca zutei enukcak àsdtzei zctuztei

arteai, lutcoek oaiera gebcrakd enukcak àsdtzei zctuztei. Alatasuiera eta zacitzarakd elakuleak, gczctzapugockdrakd bczdiezkdak, maur mezkuitzatck masctakdgcnea. Ascbiatura gera elatei zeieai ere, ezgernciaczatei zei sexuarei aragera. Bcliasca bdrputzazacotzera lutcoeitzat, eta ieskeitzat gerrcz alatasuieragcneratuta, eta elakule czatearc asdzcatutakd crunca

nesctxura zezakeei arcketak gaztertuaz. Eta azkeick,ckasbacei enukcak gerak czaiabatck ere, ñagarnurakezgernciak czatei zcrei lutcoeitzat eta ieskeitzat.

5. Ckastdoei zerebcia arod mdietai dsd gerrctzacoea etaapurtzacoea czai zei. Ez sdcock lutcoak eta ieskak eokartzeizctueoakd, eokarreibainck gerecztei ez zctueoakd gaczck,eta bac, ckasbac eta enukcak gergerak zcreoakd gatzueitzatzeci gesteeitzat. Mdrrc baciera ezabutzarei traislcscdarcodtutakd penabdbca gerrcekckd kezka bemctu gemar zacd.


71/126

21EKAC HEIÊW


6. Endidoa ere, baur ebuiera arte crctsc ncra sektdrefelciczatuak, eta ez na sdcock rdo gaiaketa arazd gat,eta elakulea zacitza eta zerebci erreprdnuktcgdetaragcneratzea. Oaiarei gerarei ezaubarrcak dkerrabdak czaidmc ncra sektdre mauetai.

2. Baur ebuibd kasu gerezc end saoguespeiei arteaifuitzcd pugockdarei kasua nubu. Oemeibd negekuak àuscend ezagatu zcreieai, eta elakuleek oemei negekatutazctuztei zerebciak ebctei masc amao czai zuteieai, fuitzcdpugockdrakd sargcne mainca eskuratu zutei. Mdrreiarrazdca gcoatzei ganubu, mazka pcxka gat ebciez berdckusckd nubu azpcai sexuei artekd ncskrclciazcda gczcrcknabdeoa dracinck, eta dsd odtuta baciera `dera mdiekci.

=. Perbatck ncdbu mau4 Negeku fdrlaoak keinudindrei, eta geste gerncitasuiei arteai, sexuei artekdgerncitasuia fdrlaokc ezarrc zeiez, neigdra eroatcgdkc

oagurreai fuitzcd pugockdrakd sargcneai gaoncitzagergerak ezarrc zcrei bczdi zeci elakuleeitzat.Eta ebdera mdrretai, elakule askd ‘kasu askdtaibczdiezkdak gacid bemcabd- sartu zcrei oai pugockdetai‘ez neietai drnea, bczditasuiarc odtuei ebdinactezkeeietai, arlanai eta pdoczca oaietai dracinckbutxcabd gactcra elakuleak-. Kdpuru mainc mdiei

arrazdca ez na elakuleek bactasui gat end gestebaratuabd nuteoa, gaczck eta gerncitasuieai crekc zaceioai arod gakarra neoa. Mau na, esparru prcgatuai dracinckdraci ncskrezcdiaotasui mainca nabd, eta arau zematzckez nabdeiez, argctrarcdtasui eta ncskrclciazcdrakdatea zagaoabd. Elakuleek dindrcdz aukera iagarleibutxcabd nctuzte arod prcgatuai ckasc nutei mdrretai

àrnutekd, eta karrera prdfescdiao gat gerncitasuieaibaratu amao czatekd. Mdrc neoa eta gcneratu nute bemcabdamaoebcia sektdre pugockdra.


72/126

27


EKAC HEIÊW

3. Elakuleeitzat eurei fdrlazcd amaoebciareiaragerakd oaipdstua odrtzekd aukera seburueia gcmurtuna fuitzcd pugockda, iamcz eta ncru butxcabd elatei nuteioaipdstuak czai zeigact eskaoatai àrnuera prcgatuakgacid.

1:. Mdieoa gana, ckustea gesterck ez nabd fuitzcd pugockdkdarnura eta autdrctate karbuetai zeigat elakule naunei,eta gaocdkcneak czai nactezkeei àrnuera prcgatukd oaiarnuretai zeigat elakule naunei. Mdieoakd ebderakkdipditzei mastekd Idrvebcak kudtak ezarrc nctu esparruprcgatukd arnura karbuetai, eipresetakd anlcicstrazcdkditsecouetai ancgcnez, elakuleei preseitzcaareabdtzekd eta acpatu nubui ncskrezcdiaotasuia etaargctrarcdtasuia lubatzekd.


73/126


74/126


75/126

5. BEIEWDA

E^A OAIABAUW EBUI


76/126


77/126

22EKAC HEIÊW


5.1 BEIEWDA EÂ OAIA,EUWDZAWZDOC^CKAK

1. Draci arte bure esparru bedbrafckda czai gana ereacpatutakda, gemarrezkda na bure ciburuie pdoctckdeta kuoturaoarc erreparatzea, gatez ere gerncitasuiareiciburuai menatu ncrei pdoctckec eta gerauei drceitazcdec.

7. Bauza àkcia na oai esparruak ezgerncitasuiaklaiteitzei nctueoa iamcz eta gerncitasuia fdrlaokcdiartuta ebdi testu ùrcnckd-fdrlaoetai. Oai arodai, iamczeta bczdiei eta elakuleei artekd gerncitasuia ancerazc,sdonata ncskrclciazcda, kditratazcd gaoncitza dkerrabdak,

arnura pdstuetarakd crcspcne zacoabda, sektdre ekdidlckdfelciczatuak, prekarcetatearei czaera feleicidabda etaagar tdpatzei àrractzei na. Mdrrei àkctui czaina, oemeicitergeitzcdak arod mauexetai bertatu czai ncra, arauakebciaz.

8. Eurdpai gerncitasuiarekckd kezka mdiek czai nuei

gcoakaera aztertzea dsd citeresbarrca na, eta ckus nactekeelakuleei ebdera ncskrclciazcdzkda czatetck, apurka-apurka idoa `dai nei uoertzei leiperatze gat gezaoa. Mauna, ez na sdcock ncskrclciatu ebctei neoa. Ncskrclciazcdaleipekdtasui mau cincgcnuaoczatzea czaibd octzateke,eta ldnu mdietai baonu ebctei na gerez beierd dsdgatei leiperatzea, mdrretarakd sdrtutakd ebcturak,lekaicsldak eta marrelai ldnuak gere dsdtasuieaiuoertzea. Mdrcetakd gat bemcabd na oai aroda.


78/126


79/126

23EKAC HEIÊW


mauek bczartearei arod askdtai bertatu arrei, sdcock buiegatzuetai zeitratu czai ncra kudta eta ekcitza pdsctcgdkdekcleidk.

=. Mcrubarrei etapa gateai, beiner laci strealcibldnura uoertu na gerncitasuia odrtzekd àrnuera pdotckda,eta bczarte arod buztcetai oainu gemarrekd kditua neoackascta, beierd perspektcga pdoctcka buztcetai txertatzera `dczai na. Gc `dera czai ncra etapa mdietai0 (1) prdzenuretaierreparatu, eta gerncitasui bacak bestcdiatzekd gcnegerrcak oaitzea, anlcicstrazcd pugockdei kercetatck eta

àrnuigcne astuietatck urruinuz, eta (7) arod sugstaitcgdaicinarra ebci, eta pdoctckak ebctekd eta ezartzekd ldnugerrcak erackc. Oemeiak arrakasta maincabda czai nuEurdpai.

3. Idrvebca eta Xuencai beiener laci strealcib gcnemdietatck àrractuaz, gc oerrd citeresbarrc zagaonu ncra0

• Pemar oerrd ldnura ezarrc gerncitasui pdoctckak,gacia pdoctckdi eta gerncitasuiarei ckuspebctckestratebckdak ncrei arodetai, eta zemazkc oau arodtai.

Aroddtakd gatzuk oaiarekci nutei odtura ere azaonukdnubu0

a) Gdterea. Eskugcne erreao gergerak enukctzeabczdi zeci elakuleek. Mdieoa gana karreraprdfescdiao, sdonata gerncitasuia, elakulebutxckd sektdreak… Gdtere buieekckd crcspcneaierabctea sartzei na melei.

g) Ekdidlca. Gerncitasui ekdidlckda etacinepeineitzca ekdidlckda. Oaierakd crcspcnea,gere fazeta buztcetai baciera, eta sdonateiiamckdtasuia gacid maratabd, ezgerncitasuick ez


80/126

=:


EKAC HEI^EW

ebdtea, ez zuzeieai ezta zemarka ere (oai `arnuilurrcztuak sdcock elakuleeitzakd aukera ldnuraezagatuz ancgcnez)

h) Pacitza. Ekdidlca eta oai erreprdnuktcgda,zacitza oaiak eta arod prcgatukdak elakuleeizerebci gacid, neidi zerebci czatekd pdoctckak.

n) @eierd cinarkerca. Gerau nesabertzekd pdoctckak.

• Idrvebcai menapei eta bczarteratze oai mainca

ebci nute ctxuraz ieutraoak ncrei pdoctckek zecierabci nutei ezgerncitasuia eta leipekdtasuialaiteitzei aberckd ebcterakdai. Ldnu mdietaileipekdtasuiarei arrazdc sakdietara urreratzei ncra,eta esfera pugockdai sdcock zeitratu gemarreai, esferaprcgatuai sartzei ncra, esfera mdietai bertatzei ncreindlciazcd eskelek eustei gactute ncskrclciazcda eta

leipekdtasuia.1:. Azkeick, ncskrclciazcd gakar eta drdkdr gat ebdineoa uoertu gacid, gerncitasui pdoctckak drceitatzei mascncra ncskrclciazcd aictza acitzat martzera. Mau na, beierdncskrclciazcdarei bacieai leipekdtasuia areabdtzeinutei ncskrclciazcd eraitscak ere gcotzera pdoctcketai

(arrazakerca, pdgrezca…). Eta mauetai, oemei ez gezaoa,esfera prcgatua ere acitzat martzei na. Gcne mdiek sakdinuebctei nu geraz gerncitasui ezarei prdgoelatcka ldnuzagaoeai uoertzerakdai, eta bczartearei ebcturatzeareilucieracid `dtzei nu. Fcieai mcrctartasui erenu gerrcgateai gemarra kdkatzei na leipekdtasui eskelamauek bacinctzekd.


81/126


82/126


83/126

=8EKAC HEIÊW


5.7 OAI-EWWEIÂK EÂBEIEWD-AWWACOA

1. Beierd ezgerncitasuiarei ancerazoe bargc gat oai-erreitak ncra. Cibeoesez beiner bap (beierd-arracoa)esapcnea eragcotzei na oai lerkatuai, ldnu scstelatckdgateai bczdi eta elakuleei artekd oai- erreitaezgerncitasuiak anceraztekd.

7. Eurdstatek natu mdrc elatei nu bczdiezkd etaelakulezkdei oai cinarrarei drnukd kdsteei pdrtzeitaèldnura. Letdndodbca mdrrei aragera, 7:18ai Eurdpai(7= merrcaonekd Eurdpar Gatasuieai) elakuleei erreita

bczdieia gacid %16.> txckcabda zei.8. Urte gereai, Espacicai elakulezkdei etabczdiezkdei erreitei aonea %13.8 crcstei zei, mau na,Eurdpakd gatez gestekda gacid mcru puitu maincabda.Mdrrek arbc eta bargc anceraztei nu elakuleei oai-erreita bczdieia gacid ca oaurnei gat butxcabd czai zeoa.

>. Espacicai baciera azkei malar urteai ez namdgekuitza iagarleick elai, 7::7eai ezgerncitasuilacoa %7:.7ai kdkatu gactzei.

5. Bcpuzkdarc nabdkcdiez Bacinebcak 7:18ai dsatuzctuei zeigact natu Eurdstatei gesteoakd letdndodbcagat eragcocz. Bacinebcak Bcpuzkdakd beierdabatckderreita-arracoa anceraztekd erreita eragcobarrcra `d zuei.


84/126

=>


EKAC HEIÊW

Natudk Eurdstatek sdrtzei nctueiak gacid zematzabdakczai nactezke, zerba zuzeiak eta bczarte seburaitzareiiamctaezkd kudtak drnacinu eta erakuine pugockdetatck

àsdtzei ncrei traisfereitzcak zeigatu dindreibd zcfraklaiecatzei gactcra.

6. Mdrrek condtck, esai gemarrck ez nabd letdndodbcaezgernciekci sdrtutakd natuak ez ncreoa aonarabarrcak,gcei arteai ez nabdeoakd ez àrrackdrtasuick ez etagaterabarrctasuick.

2. Bacinebcarei natuec àrrackc, Bcpuzkdai erreitaeragcobarrcarei aonea bczdi eta elakuleei arteai %8=,=3racrctsc zei 7:11eai. ârtea ckarabarrc mainca crunctzei gazacbuere, malar urteai malamcru puitu èctsc neoa ncdsku cturrcgerak, 7::1eai gc sexuei artekd aonea %57,87kda gactzei.

=. Gestaone, Eustatek arbctaratu dmc nctuei EAEkd falcocei

gatez gestekd erreitarei natuek ere beierd- arracoa mdrnabdeoa anceraztei ncbute. 7:11i, ancgcnez, falcoceierreita-àsdtzacoe iabusca bczdiezkda czakc, gatez gestekdncru-sarrerak >6.518 eurdkdak zcrei, eta aoncz, àsdtzacoeiabusca elakulezkda zei kasuetai falcocarei gatezgestekd erreita 8>.212 eurdra crctsc zei.

3. Bczarte neldkratckd gateai, beierd-arracoa gere mdrretaigcnebagekda czaick, dindrcd zuzei bactzesbarrcak ereganctu0 elakuleei peitscd txckcabdak eta pdgrezca arrcskumaincabda.

1:. Eurdstat, Eustat zeci Bacinebcakd natuak ez naunendctuak. Idoagact esatearrei zcfra bdrnciak ncra, mdr sartzeincra sdonatetai eta oai-erreitetai erabcia nutei faktdreaictz, esate gaterakd, mezkuitza lacoa, oai eskarleitua,oaipdstu ldtak, oaiaonc ldtak, etag. Faktdre gatzuk zuzei-


85/126

=5EKAC HEI^EW


zuzei naune odturck beierd marrelaiekci eta geste gatzukgerrcz zemarka.

11. Maoa, nesgerncitasui mdrrei zatc gat odtuta nabd,oaipdstuarei endta pertsdiarei ezaubarrcekci, ancgcnez,oaidrnu bemcabd oai ebctea, eraitzukczui maincabdak czatea,prdnuktcgctate aotuabda czatea, kdipeteitzca end kuaocfckazcdgerezcak czatea, etag.. Aonernc mauek buztcak azter nactezkebeierd ckuspebctck eta zaoaitzarck bage beierd marrelainesdrekatuek gete geteai erabctei ncete gesteak geste,oai arodkd kuaocfckazcdarc, prdldzcdarc, ncspdicgcocatearc,cipockazcdarc, eta dindrcdz, erreitarc ere.

17. Gestaone, erreita-nesgerncitasuiarei geste zatc gatiekez azao nacteke. Kuaocfckazcd gerarekci, oaipdstu gereai,oaidrnu parekdekci, elakuleak bczdiak gacid butxcabdcragaztei nu.

18. Beierd-arracoarei ncleitscd gat dsd aberckda gana,gestea estaocabda na, geste faktdre gatzuekci ldnukdipoexuai artckuoatua nabdeiez, askdz zacoabda naieurketa estatcstckdetai gerecztea.

1>. Gacia, mdrtxe nabd beierd-arracoa. Ancgcnez,elakulezkdek oaiaonc oagurrabdak mautatzea end

eraitzukczui mainckd oaipdstuec ukd ebctea etxekdeizacitzarekci drekak bdrnetzekd; dkerrabd drnacinuaknaunei oaipdstuetai kdizeitratzea; endta mcstdrckdkc odtuzaczkcei ndmac eta kdipeteitzcei butxcestea; mdrcek neiakerabctei nute oai-erreitetai.

15. Dindrcdz, beierdabatckd erreita-arracoai pdsctcgdkcerabctekd bczdi eta elakuleei artekd ezgerncitasuiareieta leinekdtasuiarei ncleitscd aictzak dsd kdituaimartzekdak ncra.


86/126


87/126

5.8 BEIEWDA E^A OAIA.

XDONA^A AWWACOA


88/126


89/126

=3EKAC HEIÊW


5.8.1 BEIEWDA EÂ OAIA.XDONAÂ AWWACOA (C)

1. Oaia eta beierdarc guruz arctzei bareieai, sdonataarracoa end bczdi eta elakuleei artekd sdonata tartea nabemcei acpatzei nei bacetakd gat. Gacia zerc guruz arc baramctz ebctei sdonata arracoa acpatzei nubuieai4

7. Nefciczcdz, beierdabatckd sdonata arracoa zera naElakuinek eragcotzei nuei nefciczcdarei aragera0 ‟Bczdieieta elakuleei gatez gestekd cragazcei artekd aoneana beierdkd sdonata-arracoa, eta bczdiei gatez gestekdcragazcarei emuiekdtai anceraztei na. Mdrreoa odrtutakd

emuiekda zeigat eta maincabda czai, drnuai eta maincabdaczaibd na sdonata-arracoa ere“.

8. Xdonata arracoarei pdrtaera eta zerbatcak aztertzerakdaimacigat arrazdc abertzei ncra, eta mauei artekd gatzukncskrclciazcd mutseai dciarrctutakd arrazdcak ncra baciera0

- Oai laskuociczatuek arracoa txckcabda nute oaifelciczatuek gacid

- Drd mar, bczdiek oai cgcogcne ̀ arractuabda czai dmc nuteelakuleek gacid, eta dindrcdz, sdonata aotuabdak

Gacia gancra estancstckarekci odturarck ez nutei arrazdcak,zuzeieai ncskrclciazcdtzat `d nactezkeeiak, mau na,elakule czateabatck bertatzei ncrei ieurrc kaotebarrcak0


90/126

3:


EKAC HEI^EW

- Aitzekd zerebciak ezgernci gaodratu bczdiezkdeceta elakulezkdec

- Xdonata dsabacetai ncskrezcdiaotasuiez `dkatu, etabczdiezkdak bemcabd sarctu elakulezkdak gacid

- Zrdldzcd crczpcneak fcikatzerakdai espoczctukcelakuleak zcbdrtzei nctuztei crczpcneak eragcoc (ang.0ncspdicgcoctatea)

Fuitseai ckustei na elakuleek zerebci erreprdnuktcgdecelatei ncei nenckazcdak erabcia nueoa berd oaiprdnuktcgdai sdonata arracoa sakdiabda ebciaz, etasarcetatck gaztertuz.

>. Xdonatei mazkuineai, end are, sdonatei arteaiezgerncitasuiak areabdtzeak macigat dindrcd nakarzkcdmerrc gatc, gesteak geste, eta CODk (Oaiarei Iazcdartekd

Erakuinea) ncdei ldnuai mdiekdak gemcitzat gac0- Bczarte kdmescda lurrcztea

- Dibczateareibai erabci iebatcgda

- Epe ertaci eta ouzeai barapeia lubatu

5. Ez nabd zaoaitzarck geraz citeres drdkdrrekd bac gatneoa, eta eraitzui pugockd gat eskatzei nueoa. Ezabuiakncra kditzcocazcdarei ciburuai azkei malarkanai martutakdieurrcak, gacia gerauei seindtasuiarei ciburuai kezkaknaune, eta krcscaoncak gerei cinarra kuestcdiatzea ekarrcnu.

6. Baur ebuibd ebdera zeci nei ckusteaz baci,krcscarei geietakd erabcia zeci nei ckustekd, gcoakaerarc


91/126

31EKAC HEI^EW


erreparatukd ncdbu, gac Eurdpai, gacta Espacicai ere.Espacicarei kasuai arracoa %13,8kda na. Gere atzetcknaune Estdica (%8:), Austrca (%78) end Aoelaica (%71,6).

2. Gacia natu esaiburatsueia gcoakaerak elatei nu. ]]C leine mdietakd oemei malarkanarei ernc aonetckarracoa mdiek Espacicai gemeraitz ebci zuei, eta %7:tck%16 ciburura arte `actsc zei. Mdr craui zuei 7:1: urteraarte, eta mdrtck aurrera bdraitz ebci nu eteibage. Ebuibdkdpuruek kditzcocazcd ieurrcei aurrekd baracra eralateibactuzte.

=. Mascera gateai, eta iamcz eta krcscarei bdbdrranabdeiekd ezabuia czai, arracoa ez zei mainctu, czai ere,sektdre laskuociczatuetai czai gactzuei erabcick mainceia(erackuitza eta cinustrca gatez ere), gacia krcsca eta uzkurtzeekdidlckda zagaonu amaoa neiera menatu zei. Espacicaieipoebuarei ebctura gerarei ezaubarrceibatck eta krcscai

erakutsc nuei pdrtaerareibatck, erabci mainca czai nusektdre zaurbarrceietai, eta gatez ere elakulezkdeiarteai. Aoebca, arracoa mainctzea ez na krcscarc ebdtzcnakcdkeei dindrcd gat. Krcscak aberckd ebci nuei amuoezcaebdera gat na gatez ere, eta krcscarc odtuta martu ncreimacigat ieurrc pdoctckdk zemarka arracoa mainctzea ekarrcnute.

3. Paurbarrctasui mdiei, eta aurrekd malarkanakdaurrerapeiak gemar gezaoa ez ncreoa aseitatu ckus nezakebukdiparazcdetara `dtzei ganubu. Ebcaz, eta bdrabd ckuscgezaoa, gancra arracoa maincabda nutei Estatutak. Endidoaere Eurdpai Espacica na bemceitsuei arracoa mdrc mainctunuei merrcaonea. Zdrtubaoek eta Ctaocak ere mainctu ebcinute, gacia mauei kasuai ezgerncitasuia ez na Espacicaigezaci mainca.


92/126

37


EKAC HEIÊW

1:. Oemei dindrcdetakd gat na pdoctckek ez nuteoa arazdagere dsdtasuieai meonu. Mau na, sektdre felciczatueipcsua mainca na, eta dracinck draci ez na ebdi ezbactasuick, ez eta gdrdinaterck aurreratu nei mdrc idoaend maoa gocinatzekd.

11. Bdrabd acpatu nubu krcscarei uzkurtzearc gacid,krcscarc ustez ”aurre ebctekd– ieurrcek arracoa mainctzeaekarrc nuteoa, azaonu ebcibd nubu zerbatck ncdbui mau.Drd mar eipoebuarei kaoctatearei àctscerak, eta kdstuoagdraoei gcnez oemcatzekd mautua ebci na. 7:17tck aurrerabaciera oai lerkatuarei errefdrlek eipoebu gaoncitzeieta kdstuei ciburukd saoguespeiak areabdtu zctuztei,eta mauek kditzcocazcd ieurrcei eta gerncitasuia gcoatzeizutei ieurrcei aurka ebci zutei. Acpatu gezaoa, sektdrerckzaurbarrceieibai czai nu erabci mainca, oai gaoncitzaklaobutuz (drnuei lurrczketak, lubckdrtasuia) etaoaisarcak iagarlei àctscz, elakuleeiak tartekd, eta

dindrcdz, iagarlei mainctu na sdonata arracoa.17. Xdonata arracoa areabdtzearei arazda arazd sdzcaoesaiburatsu gcmurtzei nu sdonatak gerez gaxuakczateak. Dindreibd ndkuleituetai àrractukd nubu bacmau aztertzei, eta oaibcoe pdgreei feidleidarekci czainezakeei odtura aztertukd nubu.


93/126


94/126


95/126

35EKAC HEIÊW


5.8.7 BEIEWDA EÂ OAIA.XDONAÂ AWWACOA (CC)

1. Oaia eta beierdarc guruz arctzei bareieai, sdonataarracoa end bczdi eta elakuleei artekd sdonata tarteana bemcei acpatzei nei bacetakd gat. Gacia zerc guruz arcbara mctz ebctei sdonata arracoa acpatzei nubuieai4

7. Nefciczcdz, beierdabatckd sdonata arracoa zera naElakuinek eragcotzei nuei nefciczcdarei aragera0‟Bczdiei eta elakuleei gatez gestekd cragazcei artekd

aonea na beierdkd sdonata-arracoa, eta bczdiei gatezgestekd cragazcarei emuiekdtai anceraztei na. Mdrreoaodrtutakd emuiekda zeigat eta maincabda czai, drnuai etamaincabda czaibd na sdonata-arracoa ere“.

8. Xdonata arracoarei pdrtaera eta zerbatcak aztertzerakdaimacigat arrazdc abertzei ncra, eta mauei artekd gatzuk

ncskrclciazcd mutseai dciarrctutakd arrazdcak ncra baciera0- Oai laskuociczatuek arracoa txckcabda nute oaifelciczatuek gacid

- Drd mar, bczdiek oai cgcogcne àrractuabda czaidmc nute elakuleek gacid, eta dindrcdz, sdonataaotuabdak


96/126


97/126

32EKAC HEI^EW


6. Baur ebuibd ebdera zeci nei ckusteaz baci, krcscareigeietakd erabcia zeci nei ckustekd, gcoakaerarc erreparatukdncdbu, gac Eurdpai, gacta Espacicai ere. Espacicareikasuai arracoa %13,8kda na. Gere atzetck naune Estdica(%8:), Austrca (%78) end Aoelaica (%71,6).

2. Gacia natu esaiburatsueia gcoakaerak elatei nu. ]]Cleine mdietakd oemei malarkanarei ernc aonetck arracoamdiek Espacicai gemeraitz ebci zuei, eta %7:tck %16ciburura arte `actsc zei. Mdr craui zuei 7:1: urtera arte, etamdrtck aurrera bdraitz ebci nu eteibage. Ebuibd kdpuruekkditzcocazcd ieurrcei aurrekd baracra eralatei bactuzte.

=. Mascera gateai, eta iamcz eta krcscarei bdbdrranabdeiekd ezabuia czai, arracoa ez zei mainctu, czai ere,sektdre laskuociczatuetai czai gactzuei erabcick mainceia(erackuitza eta cinustrca gatez ere), gacia krcsca eta uzkurtzeekdidlckda zagaonu amaoa neiera menatu zei. Espacicai

eipoebuarei ebctura gerarei ezaubarrceibatck eta krcscaierakutsc nuei pdrtaerareibatck, erabci mainca czai nusektdre zaurbarrceietai, eta gatez ere elakulezkdeiarteai. Aoebca, arracoa mainctzea ez na krcscarc ebdtzcnakcdkeei dindrcd gat. Krcscak aberckd ebci nuei amuoezcaebdera gat na gatez ere, eta krcscarc odtuta martu ncreimacigat ieurrc pdoctckdk zemarka arracoa mainctzea ekarrc

nute.3. Paurbarrctasui mdiei, eta aurrekd malarkanakdaurrerapeiak gema

LANA ETA EMAKUMEA,. Lan produktiboa eta erreproduktiboaren arteko harremanak, bilakaera, egoera eta...

Documents

Transcript of LANA ETA EMAKUMEA,. Lan produktiboa eta erreproduktiboaren arteko harremanak, bilakaera, egoera eta...