krolestwonmp.plkrolestwonmp.pl/biblioteka/[L] Św. Vincentii... · APPROBATIO...
Transcript of krolestwonmp.plkrolestwonmp.pl/biblioteka/[L] Św. Vincentii... · APPROBATIO...
H9LY REDEEMER^IBRA^Y, )iaNOSOR
4^^-t-tr^^Xt-vc^*-^
.^.,..\BUOT(^_^ V
3
:" F-f r,
t02>
OPUSCULA ASCETICA
H0LY REDEEMEKPIBRARY, WINDSOR
APPROBATIO
Opuscula ascetica sancti Vinccntil Ferrerii necnon et B.
Alberti Magni De adhaerendo Deo libellum, cura R. P. Mattliaei
Joseph RoussET de novo édita, prelo mandari opportunuiii
judicavimus.
Datum Lugduni, die 11 Junii 1899.
Fr. M. Joseph SelonOrd. Praedio.
Sacrae Theologiae Magister
Fr. Benedictus M. ClavèreOrd. Praé>dit\
Sacrae Theoloeiae Magister
Imprimatur
Fr. I. Ambrosius LABORÉPrier Prov. Lugd.
*" Imprimatur
Parisiis, die i Julii 1899
j Franciscus G\rd. richardArch, Paiisiensis
BIBLIOTHEGA ASGETIGA ANTIQUAOrd. Praedicatorum
OPUSCULA
ASGETIGASANGTI VINGENTIl FERRERIÏ
ACCEDIT
DE ADHAERENDO DEO B. ALBERïI"MA
A UREUS LIEELLUS ^if.
^'
EDITIO NOVA
Curante R P Matthaeo-JosepiÇRoussétORDIMS PR^DICATORUM
PARISIIS
SUMPTIDUS P. LETHIELLE
10, VIA DICTA « CASSETTE
''^
PRAEIATIO
Inter varia sancti Vincentii Ferrerii opuscula,
a H. P. Vincentio Justiniani Antist diligenter
recensita, piiblicique juris Yalentiae facta an-
no 1591, ea coUigere seorsimque edcre cura-
vinius, quae ad rem asceticam pertinent. Quo-rum primum venit ille, qui De vita spiritual
i
inscriloitur, tractatus celeberrimus. Deinde poni-
tur Tractatus consolatorius in tentationibus circa
lidem. Orationes, ultimo loco, referuntur, a
Divo compositae aut usurpari solitae, et valde
efficaces.
« Tractatus De vita spirituali, ait auctor prae-
fatus, saepius una cum Beatorum Augustini et
Bernardi Méditationibus latine, hispane autem
semel ab insigni illo fidei censore et arcbiepis-
copo Toletano Gardinali Francisco Ximenez Mi-norita, excusus fuit, licet, typograpborum iner-
G PlWEl ATIO
lia, innumeris mendis corruptus. Quare in eo
cmendando ita laboravimus, ut non tani resti-
tuissc, quam primi reperisse Aideamur ; si lypo-
i^Taphi lamen diligentia laborem nostrum, iit
optamus, aeqiiaverit. Nec operam quidem me in
le inutili posuisse arbitrer ; eum ex ejus lectione
j)erplures diversorum ordinum monachi sum-
mum religionis apiccm olim apprebenderint ;
praesertim ex praedicatoria familia, in cujus
gratiam potissimum editus est. Nam ex Actis
Canonizationis bujus Divi, folio 175 et 272 ac
279 constat, tanta pietate Vincentii discipulos
institutos fuisse, ut ex eis quinque omni \irtute
praestantes miracuUs claruerint.
(( Quamobrem Beatae memoriae Ludovicus
Bertrandus (hodie in aJbo sanctorum adscriptus),
qui nos Divi Yincentii virtutum aemulatores fore
cupiebat, ad bujus bbri lectionem nos saepe sae-
pius bortabatur ; ac merito ille quidem. Innu-
jueras enim Yincentii virtutes in aliorum Hbris
tegi, non paucas et pubHce, et privatim, in banc
risque diem scripsi ; sed nusquam ejus angeU-
cam castitatem, vigibas, abstinentiam, corporis
macérationem, arctissimam paupertatem, pro-
fiindam humibtatem, inauditum sui, mundique
contemptum, orationis assiduitatem, proximi di-
Icctionem, martvrii ardens desiderium, maxime
PUAEFATIO 7
uutem seraphicum Dei amorem, tam ad vivum
expressa reperi, quam in hoc tractatu, quemipse non ex aliorum scriptis, sed ex suismet ac-
tionibus, in gratiam juvenum, ad perfectionem
anhelantium, jam senex divino spiiitu afflatus
collegit. ))
Idem sic prosequitiir :
« ïractatus consolatorius infidei tentationibus,
servabatur antiquis caracteribus, pardm in mem-brana, partim in papyro conscriptus, apud
Carthusianos Scalae Dei, Tarraconensis dioe-
cesis. Et quia vivente adhuc Yincentio, aut non-
dum in Divos relato, fuerat exaratiis, banc ins-
criptionem habebat : Tractatus valde utlUs, cl
consolatorius In tentatlonlhiis clrca Jldein^ edltus
pcr Référendum Maglstram Vlncentliim Ferre-
rliim de Ordlne Praedlcatoriim. Potuitque, vel
ab ipsomet Divo Vincentio in eodem coenobio
(quod aliquando invisit), in gratiam alicujiis
religiosi, scrupulis vexati, relinqui; vel ab ejus
discipulo B. Petro Queralto, amico suo Fortio,
carthusiano viro sanctissimo, et ejusdem coeno-
biiex professo monacho, tradi. Erant enim arc-
tissima charitate conjuncti. »
Qualis fuerat ab ijDso Yincentio Antist typis
mandatus prior tractatus, sic a nobis hic editur;
sed nova ac longe mehori quam in antiquiori-
8 rRAEFATIO
bus cdilionlhiis capiluni divisionc distrlbulus, in
quibus, multnm ex liac parte dcsiderabaliir.
Editis aulcm Lis sancti Yincenlii opiisculis,
accedit B. Albcrli Magni aureus De Perfcctione
vitac spiritualis, seu Do adhaerendo Deo nudato
intellectuel alTectu libellus : ad lectoris ulilitatem
ampliorem, atcpie jucunditatem. Quod faxit Deus
omnipotens et misericors. Amen.
SANGTl VlNCENTIl FERRERII
ORDINIS PR EDICATOllUM
DE
Vita SpirilualiTRACTATUS
A13 VEÏEUA EXEMPLARIA EMENDATUS
ET INUINC ACCURATE RESTITUTUS
DE
Vita spirituali
ÏRAGTATUS
PROOEMIUM
Tractatus qualis materia, metliodus, et finis.
Ponam in hoc tractatu tantummodo docu-
menta salubria ex dictis Doctorum extrada.
Non adducam aliquod Scripturae testimonium
,
vel alicuius Doctoris, adprobandiim quaedicam,
\el siiadendum : tum quia brevitati intendo^
tum quia tantummodo ad illum sermoncm
dirigo, qui magno affectu desiderat inq^lere quae-
cumque secundum Deum facienda cognoverit.
Et idcirco etiam dicta non probo, quia humilem
intendo instruere ; non, cum arrogantibus, con-
lentionibus deservire.
Quicumque crgo voluerit proximorum ani-
11 DE VITA SPIUITUALI TRACTATUS
ma])us utllis cssc, et ipsos verbis aedificare,
primo débet in seipso babere quidquid alios est
docturus : aUoquin parum proficiet ; nam ver-
bum eius erit inefficax, nisi pi ius bomines in eo
comperiant esscquoddocet, et longe maiora.
DE PRINGIPIIS VIÏAE SPIRITUALIS
Caput I
De contemptu omnium terrenorum, seu
de paupertate.
I. De modo se hahendi ad omnia tei'rena. 2. Illusio quam facilis.
3. Quaedam pro praxi regulac. /|. Notandum,
1. Oportet enim primitus, ut omnia terrena
conlcmnat, et vehit stercora ' reputet ; et solum
districtissime ad necessitatem, de ipsis recipiat.
Quam necessitatem in pauco colligat, suffe-
lendo etiam quaedam incommoda propter pau-
pertatis amorem, sicut cpiidam ait : Scio quod
laudabile, non est, panperem esse, scd pauper-
I. Phil. m, 8.
l4 DE PRINCIPTIS YITAE SPIUITUALIS
latem amare, et paupertatis inopiam, propter
Christum, gaudenter, et hilaritcr sustinere.
2. Proh dolor ! multi de paupertatis solo no-
mine gloriantur. Sedquo pacto ? Ita, ut eis nihil
dcsit. Dicunt se amicos paupertatis ; sed pau-
pertatis sodales, et amicos fugiunt pro suo posse :
famem, sitim, contemptum, despectionem.
Non sic beatissimus Dominicus, pater noster,
non sic ille, qui ciim esset dives, propter nos ege-
niis factus est % omnesque Apostoli, ut nosti,
verbo et exemplo docuere.
3. Nihil ab aliquo petas, nisi sit nécessitas ;
nec acquiesças cuique dare volenti, quibus-
cumque precibus, etiam sub praetextu ut indi-
gentibus possis largiri : quia crede quod in hoc
ipsi, et omnes qui audierint, fmaliter multuni
aedificabuntur ; ac per hoc ad contemptum mundieos poteris facilius inducere, et ad subventionem
aliorum indigentium inclinare.
Necessitatem autem tuam intelligo in parco
victu, et vili vestitu et calceamento ^, quibus tune
praesentialiter indiges. Non voco autem neces-
sitatem librorum, sub quorum velamine fré-
quenter magna avaritia cooperitur. Satis enim
i Cor. Tiii, 92. I Tliii. VI, 8.
DE PAUPERTATE lO
libri communes, vel accommodati, invenimitur
in ordine.
4. Et quicmiique elTectus pracdictomm vo-
luerit clare cognoscere, sludeat primo corde
humili ipsa adimplere. Alioquin, si corde tumido
contradicere voluerit, foris stabit. Nam a Ghristo,
humilitatis magistro \ bumilibus manifestatur
Veritas, quae tumidis occultatur «.
1. Mattli. XI, 2f).
2. Matth. XI, 2.5.
CapUT II
De lingua refrenanda, et taciturnitate.
1. Lingua refronanda, 2. Strenua silcnlli ad lempus disciplina,
3. Hujus strenui silentii disciplinac fiuclus.
1
.
lacto crgo paupertatis slabili fundamenlo,
a Cliristo fundatore in vcrtice montis posito,
dicentc : Beati paiiperes spirita, etc., ad restrin-
f^endum linguam viriliter se accingat : ut lingua,
(piae utilia débet loqui, ab otiosis, et inutilibus
compescatur omnino.
2. Et ut eam melius restringat, penitus non
loquatur, nisi interrogatus : interrogatus dico de
re necessaria, et utili ; nam inutilem quaestionem
silentium débet solvere.
Si qui tamen, causa solatii, verba invectiva
ipsi dicant, ne onerosus aliis videatur, quamdamvultus hilaritatem, et benignitatem poterit osten-
dere, sed nullo modo loqui : etiamsi illi, qui-
cumque sint, de boc videantur murmiuMre, vel
contristari, aut verba detractionis proferre, ipsum
accusando singularem, seu superstiliosum, et
DE TACTTURINITATE I7
gravcm. Débet lamen pro ipsis allentius orare,
ut Deus ab eomm cordibus omnem turbationem
amovcat.
Poterit tamen aliquando loqni, si immineat
aliqua nécessitas, vel proximi caritas, vel obe-
dientia provocatus : et tune valde praemeditari,
et cum paucitate verborum, voce humili, et
submissa. Quod etiam débet facere, dum alicui
babet responderede aUquo.
3. Nain taceat adtempus ad proximi aedifica-
lionem, ut tacendo discat qualiter suo tempore
loquivaleat : rogando tamen Deum, ut per selp-
sum suppléât, cordibus proximorum interius
inspirando ea, a quibus intérim ipse se abstinet,
linguam per silentium edomando.
Caput III
De puritate, et munditia cordis.
T. Munditiap cordis effectus. 2. Ad quae se extendat.
1. Extirpatis igitur per paupertalem volunla-
riam, et per silentium, multis sollicituclinibus,
quae impecliunt virtutum semiiia, ne, quantiim-
cumque in agro cordis saepe et saepius seminata
inspiratione divina, valeant pullulare : jam tibi su-
perest cura virtutibus illis ampliusinsudare, quae
te adducunt ad illam cordis munditiam, per quaminteriores oculi, juxta Salvatoris eloquium \ ape-
riantur in contemplatione divina, per quam ha-
beas quietem et pacem, ut ille, ciijiis in pacefactiis
est locus eJLis-, in te quoquehabitaredig-netur.
2. Nec intelligas, me toqui de munditia, quae
hominem tantummodo purgat a luxuria cogita-
tionis immundae ; sed loquor potius de illa mun-ditia, et cordis puritate, quae hominem olongat,
quantum in bac vita possibile est, a quibus-
cumque cogitationibus inutilibus : ut jam non
libeat homini aliquid cogitare, nisi de Deo, vel
propter Deum.
I. Maltl). V, 8.
2* Ps. LXXV, 3.
Gapuï IV
De mortificatione voluntatis propriae.
i. l'io[)iia vûlunlas in ouinilms morlillcanda. :>.. In rébus tem-
poralibiis. H. In spiritualibus. /i. ]n operibus sanctis, slve a
creafnris impcclianlnr. 5. Slve a quolibcl evontu. 6. Pax ol
tranquillitas corflis in omnibus sorvanda.
j. Ad liane antcm obilnendam coelestem, ut
ila dicam, imo divinam quodamiiiodo, puritatem
(nain qui adhaeret Domino^ iinus spiriliis csf.^
cum eo), ista necessaria sunt.
Primo onininni stiideas, quantumcumque jdo-
los, abnegare lolpsum, juxla Salvatoris praecep-
tiiin : Si (/(lis oull post me rcnii'c. ahnefjcf seme-
fipsa/n ^
Et hoc sic intellige : ut tuam voluntatem in
omnibus mortilices, et conculces, et in omnibus
contradicas, bénigne amplectendo aliornm Yobiii-
tatem, si tamen licita sit, et honesta.
').. Hoc tamen generaliter habeas pro qua-
cumque re temporali, per quam corporalibus
1. I Cor. Ti, t~.
2. Matth. XVI, ai.
OO DE PRTNOIPTTS VÎT VF SPTRITTJALIS
nov^ossilaliloiis deserviliir. nuiKfuam soqiiaris vo-
luntatem propiiam, ubi alium contradiccrc vi-
deas, quantumcumque exorbitaret a judicio va-
tionis ; siifferens quodciimque incommodumj)ro interna mentis tranquillilate servanda, quae
])er taies repugnantias perturbatur, dum homosuo judicio adhaerendo, et suam voluntatem
adimplendo, verbis, vel cogitationibus cum aliis
altercatnr.
3. Et non solnm in temporablnis, sed etiam
in bis quae spiritualia sunt, vel ad spiritualia
ordinata, alterius potius, quam tuam impleas
Aoluntatem, dummodo sit bona, licet tua per-
fectior videatur : quia majus detrimentum ac-
quires in diminutione humilitatis, et tranquiJli-
tatis, et pacis, cum aliis contendendo,quam
possit provenire profectus in quocumquc alio
virtutis exercitio, voluntate propria assecula^ al-
teri repugnando.
Et hoc intelligas quantum ad illos qui sunt
tibi lamiliares, et in spiritual! exercitio socii, et
qui ad perfcctionis a irtutem anbelant ; non de
illis, c[ui dicunt malum bonum, et bonum ma-lum ', et qui student aliorum dicta, et facta
carpere, et judicare, plus quam sua prava corri-
gere. Non enim dico, quod debes talium judicio
1, Isai, V, '.lo.
DE MOKTIF1CA.T10-NE \ULLMAT18 PUOPllIAE 21
adliaerere in his quae spiritualia sunt. Nam, in
leniporalibus, bcne clebes quurumcumque volun-
talem plus quam tuam exequi, et implere.
4. Si autem in 1ns, quae secundum Deumoperari desideras, vel ad profectum tuum^ vel ad
Dei honoreni vel proximi utilitateni, aliquos tibi
obsistcre videas, seu etiani totalilcr impedire,
sivc sint supcriores, pares, vel inleriores, noli
contentionibus deservire : sed teipsum in teipsum
rcstringe, et cum Dec liio te colligens ubique
dicas : Domine, vimpatior, responde pro me *.
Nec de hoc contristeris;quia non possenfc id,
ni si finaliter pro bono tuo, et alioium, sit expe-
diens. Imo plus dico tibi, quod quantumcumquead praesens non ^ideas, videbis finaliter, quod
illud in quo tibi eos impedimenta praestare cre-
debas, erit tibi adjuvamen ad tuum propositum
assequendum. Licet autem de horto sacrae Scrip-
turac possem tibi ad liaec exempta producere,
sicut de Joseph, et multis aliis : nolo tamen
contra id facere, quod praedixi ; sed experto
crede, quia ita est.
5. Si etiam in his, quae secundum Deum de-
sideras, te videas quodammodo divinitus impe-
diri, vel per infirmitatem, vel quocumque alio
I. l'-ai., wwiii, i\
22 DE l»ia>CJriIS VITAE .Sl'mirijALlS
contingciile : de hoc iiullalenus contrisleris, secl
totum aequanimiter feras, et te ex toto committas
illi, qui iiicliiis iiovit (juid tibi expédiât, quam tu
ipse ; (pli te ad se continue sublcvat, dumniodo
teipsuni illi ex toto committas, quamvis lortc in
hoc minime videas.
(5. Ad hoc ergo sil lotmn sLudium tuum, ut
teipsum in pace et tranquiihtate cordis possi-
deas ; et pro quocumque eventu non doleas, nisi
de solo peccato projoiio, vcl alieno, sive de his
quae te inducerent ad peccatum.
Non ergo te contristet quicumque casus Ibr-
tuitus. Non te exagitet indignationis stinndus
contra defectum alteiius ; sed habeas ad quos-
cumque miserationis, et compassionis alVectimi,
cogiians scmper quod tu pejus lacères, nisi te
Christus sua gratia conservaret.
Caput V
De mortificatione amoris privati.
I. Strenuum huniilitalib* exorcitiuni. 2. Sui ipsius inspeclio et
despccllo. 3. Duo alia exorcitia ad idem conduccntia.
i. Praepara insuper te ipsiim ad.quaecumque
opprobria, ad quaecumque aspera, ad quaeciim-
que adversa pro Christi nomine suflerenda.
Omnem etiam appetitum cujuscumque aliitu-
dinis, sub quocumque caritaiis praetextu, in ipso
principio et ortu suo, velut caput draconis infer-
nalis, cauteiio mortifices, baculo crucis frangas :
tibi Christi humilitatem, et durissirnam passio-
neni ad memoriam re\ocando, qui regnuni fu-
g'iens ', crucem voluntarie est amplexus, omniconlusione contempla ".
Onmem huinanam iaudem fugiens cum bor-
roro tanquam vcnenum niortiferum, et in de-
spectu tuo gaudens, te ipsum taleni vere, et ex
corde reputes, qui merito debeas ab omnibus
conculcari, et despici.
I. Joan. Al, i5.
y.. Hcbr. \ii^ 2.
2/| DE riU?sClPllS VIÏAE SPIKITUALIS
2. Vidcas continue defectns tiios et peccata
tua, et ea aggrava quantum potes. Aliorum vero
defectus post tergum projicias, et non videas ;
([uod si videris, alievies, et excuses, et ipsis com-
patiaris, et succuras pro viribus.
Averte oculos tuos, et mentis et corporis, ab
aspectu aliorum, ut in lumine vultus Dei con-
spicere possis teipsum. ïeipsum sine cessatione
considéra, et semper sine simulatione dijudica.
In omni actu tuo, in omni locutione tua, et in
omni cogitatione tua, teipsum reprehende, et in
te semper compunctionis materias studeas inve-
nire : cogitando quod etiam bona, quae facis,
non sunt ad plénum excocta, nec illo fervore quo
deberent facta, sedmultisinquinata negligentiis :
ut merito omnis justitia tua panno mcnstruatae
comparari debeat mulieris K
Te igitur ipsum continue reprebendas, nec
permittas in te sine forti increpatione transire,
Jion solum negligentias verborum, et operum,
sed etiam de ipsis cogitationibus, non dico malis
tantummodo, sed etiam inutilibus, in conspectu
Dei tui omni hora graviter reprebendas te ; et
plus vilem, et miserabilem te existimes pro tuis
defectibus coram Deo, quam quoscumque pec-
catores, pro quibuscumque peccatis ; et merito
DE MOKTIFlCATlOiNE AMOHIS PRIVATI 2 1>
puniendum, et a coelestibus gaudiis excluden-
dum, si secundum justitiam suam, et non se-
cundum niisericordiam suam, vellet tecum agere
Deus tuus, qui tantas gratias super multos alios
tibi praeiogavit, ad quas omncs ingratus extitisti.
3. Considéra etiam diligenter, et cum magnopaAore frequentissime rumina, quod omnemaptitudinem ad bonum, et omnem gratiam, seu
quamcumque sollicitudinem circa virtutum ac-
quisitionem, a teipso non habeas, sed Ghristus
tibi dédit sola sua miscricordia : qui, si volûis-
set, potuisset ita conferre cuicumque ribaldo, te
in luto faecis et lacu miseriae derelicto '
.
Cogita etiam apud teipsum, et ad hoc te cre-
dcndum inducas, et hoc tibi ipsi persuadeas,
quantum potes, quod non est ribaldus, vel c[ui-
cumque peccator, qui non magis assisteret Deosuo, quani tu, et qui non magis recognosceret
Dei bénéficia, quam tu, si recepisset gratias,
quas tu, sola Dei gratuita bonitate, et non pro-
priis meritis, recepisti. Propter quod potes te-
ipsmn AÎliorem, et inferiorem omni homine ju-
dicare ; et nierito formidare, ne propter ingrati-
tudinem tuam a suo conspectu te Christus foras
abjiciat.
1. Ps. \X\IV, 3.
2 G DE PiUNClPllS VliAE SPlRiTLALIS
'Son tamen dico, quod per ista debeascredere,
te esse extra gratiam Dei, vel esse in peccato
mortali, quamvis alii peccatores habeant innu-
membilia peccata mortalia : quod tamen est
nobis mullum occultum, propler fallaxjudicium,
tuni propler subitam contritionem, et divinae
graliac praeviam infusionem.
Dura autem te vilificando aliis peccatoribus
comparas, non expcdit tibi in speciali ad eorum
peccata descendere ; sed solum in quodam gêne-
rai i, cum eorum peccatis tuam ingratitudinem
ponderando. Quin etiam si in speciali velis
eorum peccata videre, potes eadem peccata in te
sub quadam similitudine transformare, sic te in
tua conscientia incrcpando : Ecce ille est homi-
cida : et ego miser quoties occidi animam meani ?
iste fornicator est et adulter : et ego tota die
fornicor et aclulteror, a Deo meo oculos aver-
tendo, et cliabobcis suggestionibus me suppo-
nendo ; et sic de aliis.
Si autem videris, (|iiod diabolus le velit, in
laiibus comparationibus. (|aodammodo per talia
ad desperationem inclucere : tune, omissis tabbus
increpationibus,, in spem assurgas, considerata
bonitate, etclcmentia Dei tui, qui tôt tebeneficiis
praevenit, nec dubium, quin opus suum in te
\elit perricere, quod incoepit . Comnumiter
DE MORTlFlGATIOxNE AMUlllS PiaVATI 1-^l
tamen homini spirituali, qui aliqualem notitiam
Dei percepit, de hac desperatione timere non
oxpedit, duni toto studio ad se increpanduni in-
vifi'ilat. Illud tanien posset accidere, imo saepe
accidit, in iiomine incipiente, et specialiter,
quem Deus Jiberavit a multis periculis, et scele-
ribus, quibus luerat invobatus.
Caput VI
Quomodo ad unionem divinam anima jam puri-ficata ascendit.
I . Ex huiuilitate generalur puritas tordis, ex puiilate conteui-
platio, ex contemplalione caritas, ox caritale nnio divina,
r>. Viri apostolici quanta In tali Ktatu securitas. 3. Oinnia in
praedictis doctrinae spiritualis principla suiniiiaric contenta.
1. Ex liis qiiae supra jam perstriuxi, gène-
rabitur in te virlus illa, quae est mater et origo
custosque onmium virtutum, scilicet Immilitas,
quae interiores oculos aperit ad Dei conspectum,
cor Immanum ab omni superllua cogitatione
purgando
.
Nam dum homo in suam ])aryitatem resilit, se
vilificando, se increpando, se detestando, suam
nihilitatem considerando, sibi ipsi intentissime
displicendo;per haec et similia in tantum circa
propria occupatur negotia, quod omnis aliainu-
lilis cogitatio arescit; et sic dum omnia alia au-
DE TJXÏONE DTVINA lîQ
tlita, visa, cl temporal iior opéra ta a se repellil,
et in oblivioneni adducit, incipit ad seipsum re-
dire ; et modo mirabili in seipsum revolvitur, et
sic ad originalem iustitiam, et caelestem purila-
tcm incipit appropinqiiare.
Sic, dum in seipsum reflectitur, contcmpla-
tionis oculus dilatatur : et in se scalam erigit,
per quam transeat ad contemplandum et ange-
licum spiritum, et divinum. Et ex tali contem-
platione, animus ad bona caelestia inardescit, et
omnia temporalia tanquam nihil, et de longe
prospicit. Per hoc, illa cari tas in mente ferves-
cere incipit, quae velut ignis omnem rubiginem
vitiorum consumit. Sic totam animam in tantum
occupât caritas, quod non est qua intret vani-
tas. lam quidquid cogitât, quidquid loquitur
vel operatur, totum provenit ex dictamine cari-
tatis.
•2. Unde secure potest talis praedicare sinede-
trimento, sine inanis gloriae periculo. Neque
enim, ut jam dixi, potest aliqua vanitas subin-
trare, ubi caritas totum occupavit.
Numquid jam respectum habebit amplius ad
aliquod commodum temporale, qui omnia re-
putat velut stercus? Sed et ipse laudis appetitus
numquid animum ejus poterit subintrare, cuni
se videat velut stercus vilissimum coram Deo,
.X) 1)F, l'UfXdllMTS AIIAr SPI l{ ri'lJ V IJS
miserum, abominabilcm, et ad omnia peccata
proclivem, nisi cum sua benignitate mamis Gon-
ditoris continuo conscrvaret ?
Quomodo jam extolli poterit de quocumqup
boiio opeic, qui liice clarins videt, se nibil j)osso
penitns ai^ero, nisi continuo de hora in lioram
divina virtus quodammodo cogat eum atque
constringat ? Quomodo jam sibi aliquid attribuet,
ac si a seipso proveniat, qui, non dicam centies,
sed etiam millies est expertus suam impossibi-
btatem in quibuscumque bonis operil:)us magnis,
et parvis; et qui toties cognovit, se non posse,
dum vohiit, et quando, ut ita dicam, non voluit,
nec curavit, nec SLq)cr talibus cogitavit, vidit se
subito divinitus excitatum, fcnore mirabili ad
illa facienda, quae prius cum omoi suo conatu
implere non poterat ')
Nam et talem impossibilitatem idcirco Deus
tam longotempore dominari permittit inbomine,
ut horjio discat liumiliari, et ut muiquam in
seipso inaniter glorietur ; seti Deo attribuât
omne bonum, non sokun iii consuetudine qua-
dam, sed potius ex intiuiis cordis sui : utpote
qui ex propria experientia doctus, luce clarius
videt, quod non solum non o])erari, sed nec
lesiis dicere posset, nisi in Spiiitu sancto \
I. I Cor. xii, 3.
DE I mom: I>1\ IN V O I
cl iiisi il le donaid, qui dicit : Sine me niliil
])nfrsfis facere '; vit jani recogitando, ex totis
animao suao virihns Domino confiloatui- ol di-
cat : Oninia opéra nostra opcratus es In nohis.
Domine 2; ac rum Psalmista clamet : Non no-
hls. Domine, non nohis, sed nonuni Ino da (jlo-
riam ^
^on igiliir tali limenda est vana glorla,
qiiando jam Dei vcra gloria, et animariim zelus,
eiiis praecordia to tali ter occupant.
3. Ecce jam summarie perstrinxi, et in quo-
dam breviloqiiio posui ea, quae sunt necessaria
homini in scipso quantum ad vitae suae perfec-
tionem, si utiliter, et sine periculo vult animae
suae procurare salutem.
Et liaec quidem sufficerent hcfmini illustrato,
et altum intellectum liabenti, et qui in operi-
Inis spiritualibus longum habuisset exercitium :
quia in bis, quae posui breviter, tanquam in
({uibusdam vitae perfectae principiis, recoUigere
})osset quaecumque alia perfectorum actuumexercitia. Nam bis tribus primis perfecteservatis,
sciHcet Yokmtarla paupertate, taciturnilale, etin-
1. loan. XA , 5.
2. Isai. wvi, iiî
.
3. Ps. cïiu, 9.
32 DE PMNCIPIIS VITAE SPTRTTUALTS
terna mentis exercitatione, de qiiibusciimque
aliis exterioribus aciibus quomodo essent facieiidi,
homo facile judicaret. Quia tamen non omnespossunl capere facibter breviter dicta, paulo diii-
tius insistemus circa particulares actiis viiiu-
tum.
PARIS vSJElUilU4
DE PKAXl VITAE SPllilTUALlS
Gaput 1
Quod per instructorem idoneum citius, et faci-
lius pervenitur ad perfectionem, quain perseipsum.
I. Inslructor idoneus quam utilis. 2. Raro invenîtur
quid sit, eo déficiente, agendum.
I. Sciendum îgitur, quod homo facilius, et
in breviori tempore posset ad perfectionem per-
tingere, si haberet instructorem, cujus regimine
duceretur, cujus obedientiam in omnibus acti-
bus parvis et magnis totaliter sequeretur;quam
aliquis posset per seipsum proticere, quantum-
cvmique vigeat acumine intellectus, et libros
habeat, inquibus videat virtutuni omnium struc-
turam exaratam.
Ol'LS. ASC.
3^1 l)i: I»JIA\I VITAE .SJ'llUTLALlS
Imo plus dieu, (jLiod iiunquam Clirislus, sine
quo iiiliil possumiis \ suam gratiaii) minis-
trahil, si liômo habct a quo possit instrui, cl
deduci ; cl iiegligit, a cl non curât alterius duc-
tum aniplecti, credens sibi sulïlcere, et per se
possc iuvcstigarc, cl invcnire quae sunt utilia ad
salutem. Ista cuim via obcdieutiac est \ia rcgia,
quac bomincs inon'ciiso pede ducit ad summi-
tatem scalae, cui Doniinus apparet iunixus '~.
[ïanc A^am tenuerc omnes sancti Patres in
cremo ; etbreviter, omnes qui perfeclionem atti-
geiuDt, per banc semitam processerunt : nisi
forte Deus abquos per seipsum instruxerit, ex
jirivilcgio gratiae singularis, dcficientibus eis, et
non inventis qui eos foris instruerent;quia tune
pietasdivina per se supplet quod exterius minime
reperitur, si tamen corde bumili, et lerventi ad
Deum accédant.
2. Etquidem isto temporc, beu nobis miseris !
quasi nullus reperitur, qui abos de perfectionc
instruat ; quin potius, si bonio vebt tendere ad
Deum, inveniet retraiientes muitos, et quasi ne-
minem adjuvantem
.
Quam ob rem expedit, ut bomo ad Deum toto
T. Joan. XV, 5.
2. Gen. xxviii. l'è.
DK INSTRLCruKE lDO^EO 35
corde recurrat, et ab eo instrui cum oinni ora-
tionum instantia, et cordis humilitate postulet;
et se in Deum conjiciat se ipsi committendo,
ut ipsum bénigne tanquam orphanum sine
pâtre recipial, qui neminem \ult perire, sed
> ult ad cognitionem veritatis quoscunaque ve-
nire ^
Igitur ad te dirige sermonem meum, qui ma-
gno cordis afTectu Deum desideras invenire,
qui ad perfectionem anhelas, ut animabus alio-
rum utilis esse valeas. Ad te ergo nunc dirigo
sermonem meum, qui corde simplici, et non
duplici accedis ad Deum, qui quaeris virtutum
intima penetrare, qui per viam humilitatis perve-
nire desideras ad gioriam majestatis.
t . I Tim. Il, 'i.
De obedientia servanda.
I. Ol^edientla quoacl régulas . 2. Quoad supcriorum
ordinationos.
1. Diiobus igitur jam praemissis, scilicel pau-
pertale, et taciturnitate, tanquam fiindameiitis
primariis ; Gliiisti athleta se accingat, primum,ut obeclientiae regulam et semitam in omnibus,
et per omnia teneal, quantum possit, incon-
cusse : scilicet regulam, conslitutiones, rubricas
Ordinarii, et aliorum librorum, omni loco, et
temporc, inlus et extra, in refectorio, dormitorio,
et in choro, inclinationes, et prostrationes fa-
ciendo, surgendo, et slando.
2. Et omnes majorum ordinaliones ad un-
guem teneat, quantum potest, semper cogitans
verbum Christi : Qui vos aiidii, me audit ; et
qui vos spernit, me spernit \
I . Luc. X, i'3.
Caput III
De modo regulandi corpus, seu de modestia.
i. De cxterioris hominis compositione,
2. Quantum iitilis.
I. Deinde, se accingat athleta Chrisli ad coap-
tandum corpus suum : quod totaliter in obse-
quium Christi Jcsu coerceat, ut omnes actus,
et motus corporis sint omni morum honestate
compositi, secundum regularem disciplinam.
'2. Neque enim poteris unquam animani ab
inordinatis cohihere, nisi prius studueris corpus
tuum subjicere disciplinae, ipsum restringendo
non solum ab omni aciu, sed etiam ab omnimotu incongruo, et inepto.
Caput IV
De modo regulandi corpus circa cibum et potuin
I. Conlra gulam primo insistcndura. r?. Quomoclo qiils non
excédât in sumptione cibl et potus.
I. Igitur regulationem corporis intendendo,
primo contra gulam insistas. Nisi enim contra
hanc, victoriam habeas, in vanum laboras in
acquisitione aliarmii virtutum. Istiim autem
modum observes.
Primo, ut nibil tibi in speciali procures, sed
cibariis, quae fratribus communiler apponuntur,
sis contentus. Saecularibus volcntibus tibi xenia
mittere, nullatenus acquiesças, pro tuapersona:
si tamen volunt conventui mittere, mittant.
Invitationes fratrum extra refectorium nullo
modo recipias, sed continue refectorium teneas,
omnia jejunia ordinis observando ; et hoc intel-
lige, quandiu Christus te in sanitate conser-
vabit. Nam si infirmus fueris, juxta infirmita-
tis necessitatem te tractari permittas, nihil tibi
penitus procurando, sed omnia cum gratia-
DF AFODO nF.CTT. Wnr rOl^PTS CTIU:\ CTlUÏAf ,)f)
lum actiono recipias, quae libi fuerint ministrala.
3. Ut autem non excédas in sumptione cibi,
et potiis, debes naturam tuam diligentissime
examinarc quanto cibo, et potii valeas susten-
(ari : ut scias jndicare inter supeifliium, et
iiecessariiim. Hoc autem habeas pro régula géné-
ral], ut saltem de pane coniedas suffîcienter,
(juaiitum naLura j-equirit, specialiler dum jeju-
nas ; nec luiquani credas diabolo suadenti tibi
lacère abstinent! ani de pane.
I^]t iii boc poteris experiri, quantum natuia
requirit, \el (|iu(l sit illi superiluum : si teiiq^orc
blnae refectionis post Nonam inveneris te gra-
valum, et in stomacho sentias quemdam ai-
dorem, ut orare, scribere, vel légère nequeas :
conmiuniter boc accidit propter exccssum. Si-
iniliter, si idem sentias post Matutinas, quando
cenasti ; si etiam. quando jejunas, post Goni-
pletorium idem gravamen adesse percipias.
Igitur comedc satis de pane^ sic tamen, ut post
comeslionem sis paratus légère, scribere, vel
orare. Si tamen il la liora non esses ita aptus
sicut aliis lioris, dum tamen non sentires gra-
vamen ilbid, ut prardivi, non est crimcn ex-
cessus.
Cogita igitur tuae naturae sufficientiam modopraedicto, vel aliter, prout te docebit Altissimus,
^(O l>F. PRAM VITVF. SPTUITTATJS
a (jiK) (lohos siqiplicilcr [)0.slularc. Sis sollicltus
A aide illuni mocbim continue observare, et sem-
per in mensa qnidquid comedis aestimare : et
f[uando per nefiligentiani excesseris, non sinas
abscpie poenitcnlia digna pertransiro.
De potu vero nescio tibi regulam ponere, nisi
qiiod i^anlatim te restringas, de die in diem mi-
nus bibendo : ita tamen, quod non silias nimis
de die, et nocte. Specialiterautem cum potagium
comedis, potes facilius transire cum potu tem-
pera to : ita tamen, quod suffîciat ad cibi diges-
tionem. Nvdlo tamen modo l^ibas extra comestio-
nis boram, nisi in sero, quando jejunas, et tune
valde tenijierate ; vel nisi projeter Jaborcm itine-
ris, vel quamcumquc aliam lassitudinem. Bibas
autem vinum ita lympbatum, quod vini ibrtitu-
do deficiat. Et si esset forte, apponas aquae me-
dietatem. vel plus. Et sic magis, vel minus,
secundum quod Dominus inspiraverit.
Caput y
De modo standi in mensa quoad utrumquehominem.
I. Anto comostioncm. 2. Intra comcstionem. 3. Post
comestionem.
ï. Pulsato itaque cymbalo, cum omni matii-
ritate lotis manibus, in daiistro sedebis ; nola
pulsata, refeclorium introibis, et non parces tibi,
cum omni fortilucline tua, cum vocis et corporis
raodostia Dominum benedicens ; et juxta ordi-
nem tuum te collocabis in mensa, cogitans apud
te corde pavido, quod debeas peccata populi
manducare '. Cor tuimi etiam praeparabis ad
intelligentiam lectionis, quae legitur in mensa,
vel, si lectionem non babeas, ad meditationem
aliquam spiritualem : ut nequaquam totus co-
medas, sed corpore suam relectionem habente,
anima nullatenus defraudetur.
Positus autem ad mensam, vestimenta aecen-
ter coaptes, cappam super genua retorquendo.
I. Ose. IV, 8.
'|0. DF PRAXr VTTAE SPIRITUALIS
Statue autem pactum tecum omnino, ut nullo
modo circumspicias comedentes, sed sohim tibi
apposita videas.
In principio cum sederis, ne extendas subito
manus ad incidondum panem ; sed stes aliquan-
diu super te, usquequo saltem dicas Pater nosler
et Ax^e Maria pro animabus defunctorum, tpii
in purgatorio existunt magis indigentium.
'À. Hoc autem generaliter habeas, quod om-nem actum, et omnem corporis motum cuvn
([uadam modestia facias.
Si panem diversuni, durum, mollem, album,
aut aliter factum an te te habeas. illum comedas
qui est vicinior, et libentius comedas illum, ad
cpiem minus sensualitas inclinatur.
Nunquam in mensa aliquid petas, sed ])er-
mitte alios pro te postulare ; quod si non face-
rent, patientiam habe.
Non teneas cubitum super mensam, sed sim-
|)liciter manus. j\on teneas crura divaricata, nec
pedem unum alteri supponas.
Non recipias scutellas duplices, vel aliud
quodcumque, nisi tantvun quantum communiter
omnes alii habent. Quamcumque autem pictan-
tiam a quocumque missam, etiam a Priore, non
comedas ; sed si potes, compe tenter in fragmen-
tis abscondas, A^el in scutella.
ni: M(»l)(i MANDI IN \IFN>\ f{[\
Ubi nota, qiiod mos Deo gratus est, aliquicl
de potagio Christo paiiperi semper in scntella
dimittere ; similiter aliqiia panis fragmenta, non
ciuslas, imo illas comedas, et de pane confrac-
to Clnislo dimittas. Nec nimis cnres, si de lioc
aliqui murmurent, dummodo praelatus tibi non
mandaver it o])posilnm. El generaliler de omni
eo, quod comedis, aliquam particulam Christo
])auperi dimittas, et bolos meliores, et non ^i-
liores. Sunt tamen aliqui, qui vilia tantum d<^-
nant Christo, sicut porcis fieri consuevit. Si au-
tem cum uno puhnento sufficienter potes come-
dere de pane, in secundo pulmento aUquid de
pane reponas, et Christo dimittas.
Et si tibi Dominus donaverit, potes facere
quasdam mirabiles abstinentias, Deo gratas, et
hominibus incognitas. Si est tibi cibus insipi-
dus, ex defectu sahs, vel aha quacumque causa,
noU apponere tibi sal, vel aUud condimentum,
propter Clu'istum felle et aceto potatum ; sed
sensualitati résistas. SimiHter quaecumque salsa-
menta, quae ad nihilum valent nisi ad gulae exci-
tamentum, dimittere occulte potes. Quando-cumque aliquis bolus gratus libi circa ilnem
apponitur, illum dimitte propter Denm. Simi-
liter caseum, fructus, et hujusmodi, quae nonsunt necessaria pro sainte corporis humani : imo
W l)K P\\\\\ VITAK SF'TRÎTIJAF.IS
trequentcv suni noxia, dum non prodest, quod
delectat. Si dimiseris propter Ghristiim haec,
non dubito quin tlbi parabit in dulcedine Chri-
stiis Dominus cibum consolationis spiritualis,
eliam in alio cibo. qno contentus es proptcv
(vbris tum.
Et ul melius, et 'acilius possis a qaibuscum-
que Yolueris abstinere, ponas in corde tuo,
quando vadis ad mensam, quod pro peccatis luis
debes in pane et aqua abstinere : nnde panis so-
ins sit cibus, pulmcntuni tamen non ])ro cibo
adjicias, sed ut possis panem convenientibus dc-
glutire. Tene, (juod si boc posueris in corde
tuo, videbilur tibi magna pictantia, habcre ali-
quid de pulmento. Et observes, quod non ponas
oiïas multas in paropside, sed sufficiat tibi pa-
nem intingere. Quando vero pulmentum non
babueris, comedas panem et dimidium, vel pau-
lo pkis. Quando bis comesturus es,naturae satis-
facias, etiamsi taUa non habcres.
De multis tabbus actibus, quos tibi expri-
mere non possum, te instruet Cbristus, si ad
ipsum ex corde recurreris. et totam spem in ipso
posueris. Quis enim exprimere valet modos in-
numeros, quos tibi Deus demonstrabit ?
Sis etiam attentus, ne sis de illis qui fmemnon faciunt in edendo : imo quam citissime
1)1. M(JIK) .STVNDl 1\ MENSA /| 5
jjolciis le expédias, servata débita lioiieslaLe, iil
iiuigis lectioni possis attendcre.
3. Dum a meiisa surgis, ex loto curde regra-
lieris Allissimo, qui tibi conlulit bona sua, et
f[ui libi \irlatem aliquam juaestiterii, ne tibi seii-
siialilas praevaleret. Non parcas voci tuae, sed
secundum possil^ilitatem tuam gratias âge bono-
runi omnium largitoii.
O carissime, cogita, quam innumerabiles sunt
pauperes, qui delicias maximas reputassent, si
habuissent tantummodo j^aneio, quem tibi cumaliis cibariis Dominus ministravit. Ita enim ve-
raciter debes cogitare, quod Cbristus est, qui
tibi dédit ; imo plus, quod in mensa ipse tibi
servivit. Vide ergo cum quanta disciplina, cumquanta reverentia, et maturilate, et tremore, de-
bes in mensa consisterc, ubi vides praesentialiter
Deum tuum in propria persona ministrare. Oquam beatus esses, si tibi desuper daretur men-
talibus oculis ista conspicere ! A'ideres enim
sanctorum multitudinem copiosam cum Christo
per totum refectorium discurrere.
Caput YI
De modo perseverandi in sobrietate.
I. !sihil sibi, &cfl Doo omnia attribuere, nec quemquani judi-
care. i. Oaaro mvilti non persévérant,
1. lit autem in tali modo sobrietatis, et absti-
nenliae jugiter persévères, sta jugiter in timoré,
et a Dec haec te habere totaliter recognosce ; et
ab ipso perseverantiam pete.
Et si non vis corruere, noii alios judicare, nec
contra eos indignationis spiritu movearis, si eos
vides in edendo debitum ordinem non servare :
sed eis compatiaris ex corde, et pro eis ora, et
eos in corde tuo quantum pôles excusa, cogitan-
do quod tu non potes aliquid, nec ipsi possunt,
nisi quantum Chrislus porrigit nianum suam ;qui
non pro meritis tribuit, sed pro suae benepla-
cito voluntatis.
2. Si haec cogitaveris, firmus eris.
Nam quae est causa, quod multi quandoque
incipiunt multa facere in abstinentia, et in aliis,
qui non persévérant, corpore languente, vel spi-
ritu frigescentc 1^ Gerte nuUa alia, nisi propter
])i: MODO l'ERSEVEUA.NDI IN SOlUllETATE'\-J
eoriim elalioiiein et praesuniptioncin. cluiu de se
praesumentes, aliis indignantur, eos in cordibus
suis judicando. Et ideo Deus subtraliit ab cis
donum suiiiii, et \cl spiritu IVigescunt, vel ex
indiscretionis vitlo plus facientes quam oporteret,
in inlirinitaleni incurrunt : et sic tandem dumad restaurationem corporis intendunt, in hoc
(pioque metas excedunt ; efficiunturque gulosi
plus quam alii, quos primitus judicabant, sicul
ego de quibusdam cognovi. iSani istud commu-niter accidit, quod quicumque alium in aliquo
judicat, Deus tandem permittit eum in eumdemdefectum cadere, vel majoreni.
3. Ergo servias Deo in timoré ; et quando-
cumque te sentis in exaltatione ob menioriam
beneliciorum, c[uae tibi donavit Altissimus, ap-
préhende discipUnain increpationis et propriae re-
prehensionis, ne qiiando irascalur tibi Dominufi,
et pei'eas de via jiista *. Si sic feceris, stabilis
permanebis.
Ecce indicavi tibi modum Altissimo gratum,
contra gulae dominium ; ad quem pauci pertin-
gunt, qui non excédant, vel plus vel minus
edendo, vel débitas circumstantias non ser-
vando,
I. Ps. Ù, II.
Caput Vil
De modo regulandi corpus circa somnumet vigiliam.
i.Ouanlum iiccossiiii;i luu'c ro^ulalio. i. Pnt piaxi rogulac.
I. Post lioc, nitaris circa soriinmii, el vigilias
moduni debitum custodiic ; in qno valde diffi-
cile est haberc niensurain.
Ubi nota, quod duo sunt, in quibus speciali-
ler imminet periculum corpori, et per conse-
quens anima', si discretionis limites excédas,
scilicet, in nimia abstinentia, et vigilia inordina-
ta. Nam in aliis virtutum exercitiis, non sic est
periculum in excessu.
Et propter hoc diabolus habet istam astutiam
fmaliter^ quod si videt hominem spiritu ferven-
lem, immittit illi suggestiones, ut faciat absti-
nentias, et vigilias magnas, ut per hoc inducat
eum in tantam corporis debilitatem, quod infir-
metur, et debilitetur^ atque ulterius ad nihil va-
leat ; imo, ut supra dixi, ut phis postea come-
dat, et dormial, quam alii. Et lalis nunquam
DE MODO UEGULANDl GORPIJS ClllCA SOAOLM 49
audet resuniere exercitiuni in vigiliis, et absti-
nentiis, recognoscens se per talia infirmitatem
incurrisse, sibi diabolo suggerente, et dicente :
Non facias lalia ; nescis quod ob talia fuisti in-
firmiis ? CLun tamen non fuerit per vigilias, et
abstinentiaiu infirmatiis, sed quia in his discre-
tionis tramileni non servavit.
Unde lionio simplex crédit, quod, cum talia
habeant speciem boni, non possint esse nisi a
Deo. Et, Deo permittcnlc, hoc fit maxime,
quando talis primo cum magna humilitate, et
tremore, et cum instantia orationum nonrecurrit
ad Deum, qui eum illuminaret, et dirigeret,
quando non reperiret hominem directorem. Ho-
mo enim, qui sub obedientia sancta consistit, et
continue régula directionis dirigitur, et instrui-
tur, a talibus deceptionibus tutus est, etiam si
ipse pater spiritualis aliquando aliqualiter erra-
ret. Deus enim, propter humilitatem obedien-
tiae, totum sibi disponit ad bonum, sicut
probari posset multis auctoritatibus et exem-
plis.
2. Itaque circa somnum, et vigilias, talis mo-
dus poterit observari : ut scilicet, tempore aes-
tivo, post prandium, postquam campana pro si-
lentio est pulsata, quieti membra componas*
Etenim illud tempus ad spiritualia exercitia mi-
Ol^LS. ASC. —'l
;)() DE PU.VXi \1JAK SI'IIUTLALIS
iiiis apUiiu esl, cl pcr liuc in iiocle ampliiis po-
leris \igilarc.
Hoc tamen generaliter Jcbes observare quo-
liescumque vis dormire, ut semper, vel psalmos
rumines, Ael spirituale aliquicl mediteris, quod
etiam somnuni intercipiat, et quandoque tibi in
imaginatione praesentetur.
In sero, hoc communiter habeas, ut non mul-
tum vigiles. Nam per vigiliam serotinam impe-
ditur attentio, et devotio in matutinali officio.
Est enim communiter lalis somnolentus, gravis,
et indevotus, quando nimis vigilat in sero. Imoaliquando ex toto a matutinali officio cogilur
remanere.
Igitur statue tibi aliquas brèves orationcs, \el
aliquam lectionem, vel meditationem, quibus in
sero, antequam dormias, breviter occuperis. El
inter illas meditationes, si in hoc fertur tua devo-
tio, polest mens tua ferri ad ea, quae in Passionc
Domini illa hora contigerunt, et similiter faciendo
in aliis horis, juxta modum, quem habes a
S. Bernardo traditum, vel prout tibi Dominusinspiraverit. Non enim est omnium devotio uni-
formis, sed alius plus alio excita tur. Aliis enim
sufficit in sua simplicitate in foraminlbus petrae
hahitare '.
i. Gant, li, i4.
Caput VIII
De studio et oratione.
1 Lectioni et studio débet souiper conjungi devota oratio. >.. VIiiu".
cxcrcltio inagis favet hoia matiitina. 3. Lectus duritics ad
iiiane suiiïenduni valde utilis.
1. JNuUus lamea, quantumcumqiic pollens in-
genio, débet dimittere ea, quae possunt eimi ad
devotionem cxcilare; imo cjuae legil, \el studcl,
débet ad Christum reilectere, cum ipso loqiieiido,
et al) ijoso intelligentiam poslulaiido.
Saepe,dum actu studet,alibro débet ad horani
ocidos avertere, et, oculis clausis, se in Christi
plagis abscondere, et itéra to se ad lil^rum con-
vertere.
Etiam quandoque débet a studio surgere, et in
coelum llexis genibus ali([nam ignitam orationem
cum brevitate ad Deum fundere ; vel etiam oellam
egredi, et Ecclesiani, claustrum, vel capitulum
circumire, secundum quod impetus sj^iritus
confert ; et aliquando oratione formata, vel in~
formi, per gemitus et suspiria de ebullitione
OA l)i: mi-WJ \1TAE SrUllTLAI-lS
(•or(^lis divimini auxiliuiii iinplorando, voLa sua
et tlesidcria Altissiiiio praeseniando, sanctorum
ad haec auxilium implorando. Et illnd ncgotiiim
cjuandoque agi tu r sine Psalmis, et sine quibus-
cunK[ue oralionibus exterius ibrmatis verbo ;
([uaïuAis ali{[uando initiuin sumpserit vel ex ali-
quo \ersu Psahni, \el alterius Scripturae, sive
alicujus sancti, aut a nobis interduiii, Deo inspi-
rante interius, ])ro])rio desiderio, Ael cogitalu
adinventuni.
Cum autem ille ferxor spiritus tnuisierit, qui
coiiiniuniter paruin durât, j)otes ad menioriani
rcvocare, quae paulo an te studueras, ettuncdabi-
tur tibi clarior intellectus. Quo facto, iteralo ad
studium redeas, vel ad lectionem, et iterato ad
oratioueni, et sic alternando commutes. Nam per
hujusmodi commutationem, in oratione majorem
reperies dcvolioncm, et in sludio inlelligentiam
clariorem.
•j. Iste autem lervor devotionis post studium
lectionis, licet quacumque hora indifferenter ve-
niât, secundum quod ilie dignalur immittere, qui
suaviter disponit omnia, prout vult, tamen com-
muniter post matutinas ampbus evenire consue-
vit. Et ideo in seroparum vigiles, ut totum spiri-
tum post matutinas in studio, et oratione \ aléas
occupare.
DV SïTDTO ET OU.VTTO>r: i),>
ïgiini" iii noc'e diim aiiclis liorolo^i^lmii, vol
quodcumque signum, statim exciissa omni pigri-
tia a strato disceclas, ac si ibi esset ignis accensiis ;
ot, flexis geiiil)us, cum foryore alicfiiam oralio-
iioni elVandas, salleiu Ave Maria, vol alind in
quo animus tiius magis inflammatur.
[\. Lbi iiola qiiod, ad hoc, ut faciliter, et sine
nioiestia, imo cum f[uadam alacritate surgas,
nudtum facit, si supra stralum durum dormias,
ot jaceas indutus.
Hoc débet hahero gonoraliter servus Dei. ut
omnem moUitiem, et compiacentiam fugiat, il a
tamen, quod discretiouis limites non excédât.
Habeas igitur stratum depaleis, quas quanto am-
plius expressione duriores exstiterint, tanto gra-
tioies debes babere, et super ipsas sufliciat tlbi
fasciatam, seu coopertorium babere;pro tegu-
mento autem contra frigus unam, vol duas. pro
toinporum cbAcrsitale, secundum f|iiod tua né-
cessitas postulabit.
Ad caput autom sacculum plénum paleis ha-
beas, et fugias mollitiem pulvinaris, et similiter
omnes molli ties ahas consuetas, sicut de sudariis
sub maxilla, vel ad collum, seu ad zonam, nisi
forte de nocte in aestivo tem]:>ore propter sudorem
.
Nam lalibus natura non indiget, sed sunt quae-
dam maiae consiiolndines introductae, Dormias
."i^I TiV PIWXT YFTKF SPIRTTUAT.IS
etiam indulus, slcnl. de die, nlsi quod solularos
debes extraliere, et corrigiam relaxare. Potes ta-
men tempore acstlvo magni aestus, cappam dctra-
licre, et ciim solo scapulari cpiiesccre. Si per
Istiirn moduni dormias, non erit libi molestuni
surgere, hno cllo, et cuni alacrltate consur-
ges.
Caput TX
De matutinis et aliis horis dicendis.
I. Officîum de Beata Virgine quomodo recitandum. 2. Divinx
officii pracparatio. 3. Ejusdein recltalic, cpioad hominem inte-
riorem. /(. Quoad homineni exterioreiii. 5. CIrca praedicta an-
notatio.
1. Diim igitur officium De Beala Virgine cil-
cil ur, slans in ostio cellae tiiae, non apodiatus,
secl super pedcs tiios, cum omni attentione, com-
petenti voce, distincte, et alacriter dicas officium
Yirginis gloriosae. Et te sic habeas, quasi eamcerneres corporalibus oculis coram te.
2. Officio Virginis terminato, et compléta cor-
poris necessitate, ad ecclesiam vadas, vel ad
claustrum, prout majorem devotionem invenies.
Ubi nota, quod servus Dei cundo et redeundo ad
cellam, vel quemcumque alium locum, non dé-
bet esse otiosus corde ; sed, yel psalmos, vel
aliquid spirituale ruminare. Potes tamen, ante
incboationem officii, cliorum intrare et aliquid
spirituale praemeditari, ut devotius, et attentius
cum aliis psalmos valeas decantare.
.")() DE PRAXI VITÀE SPriHPl ALlS
3. Pulsalis igitur matutinis, et factis veniis,
vcl inclinationibus, psallendo sta super pedes
luos, non amodia lus, sed corde, et corpore sla
viriliter corani Deo tuo ; et ipsius laudes cumomni alacritate décanta, recogitans quod sine
dubio sancli AngeJi sunt praesentes, in quorum
conspectu psallens Deo, eos debes continue re-
vereri : utpote qui faciem Dei Omnipotentis
Patris, qui omnium creaturarum est creator, in
coolis vident \ quam tu nonchmi nisi per spécu-
lum in aenigmate coutemplaris ^
Nunquam parcas voci, quantum potes, dis-
cretione régente. Non praetermittas iota unum,
tam de psalmis, versibus, dictionibus, et syllabis,
quam de voce. Et si non potes aequali voce cumaliis, tamen cum voce submissa. Et si potes,
psabiios, et hymnos cantes in libro.
Dum intellectum babes in jisahiiis, et ceteris
orationibus, ut consolalionem spiritus reportes,
tune oportet le esse solbcitum, ut in aclu exie-
riori, scilicet in gestu corporis, et sono vocis,
aliquid non appareat levitatis : sed tune speciali-
ter oportet te conservare mentem, et debitam
gravitatem. Nam spiritualis laetitia in quamdam
1 . Mallli, xviii, lo.
2, I Cor. \m, ij.
i)K \f\ri iiMs F.r \Lfis iioius uicendis jy
convertitur levitatem, nisi freno discrelionis acLiis
comprimatur extrinsecus.
Toto conatu tiio facias, ut psallas spirita et
mente '. Nam magnus labor est homini, piaeci-
piie incipienti, nonduni in Deo roborato, tem-
pore psalmodiae, mentem ab evagatione constrin-
eorc.
4. Semper in cboro lencas locnm Inum, et
communiter te ponas in uno loco, nisi forte alins
venirei, ciii merito cedere oportet.
Si in cboro praevideris aUffuem defectum, per
te, vel per abnm stndeas implere. Lnde nota,
quod Deus gratum baberet, si pridie praevideres
rubricas, et omnia dicenda in cboro, et paratus
esses ad omnes defectus, et negbgentias aborum
supplendas. Sed caveas, qnod dum in cboro est
abqna controversia circa ea qnae sunt dicenda,
vel cantanda, ne tu os tuuni aperias, etiam si
certus esses de eo qnod dicendnni esset. Sed
mnbi quandoque pro uno niodico multum bti-
gant. Minus malum esset errare, quam litigare.
Si autem unico verbo posses errorem cbori corri-
gere, tune facere debes, speciabter si tu es de
provectioribus in cboro. Si autem te Aides spiritu
impatientiae agi tari, mebus est quod In studeas
motum animi tui subjugare.
l. 1 Cor. xiy, i5.
7)Si DE PRAM MTAT SPTRITT'ATJS
Si niilcm alif|uls jiialc legil, vol (\'inlal, voJ
quocnmque modo inopte se liabet, non snbmui-
mures, \c\ corrigas. Est enim species cujusdani
jactantiae talis correctio. Idem in lectiono, quan-
tumcumque qiiis maie, et inepte légat, noc etiam
aliquod signimi facias : quia hoc est signuin
mentis vento elationis inflatae.
Quando multi subito currunt ad aliqnem de-
feclum snpplendum, non te ingéras. Si autem
nulliis csset supplens, tune cum omni modestia
ad supplendum occurras : sed si potes, taliter
defectum anticipes, ne valeat depreliendi. Ga\e
tamen ne duas lectiones immédiate legas, vel duo
responsoria, nisi tantus esset defectus, et maxime
ubi est multitudo fratrum. Item non de facili te
ingéras, si juvenis es, ad dicenda ea quae pertinent
adantiquos.
Non circumferas oculos hinc inde ; nec all-
quem videas, quid faciat, vel quomodo se ha-
beat : sed oculis in terram demissis, A-el sur-
sum erectis, vel clausis, A^el ad librum, stes.
Semper quando dicis divinum officium, dumstas, vel sedes, non teneas manus sub mento,
sed sub cappa, vel scapulari : ubi condecens
est semper cappam liabere. Non teneas unumpedem super alium, vel tibias divaricatas ; sed
cum omni modestia, ut qui es in praesentia Dei
I)F. M\Tl)Tf\rS FT VTJTS HOniS DTCENDIS .')()
tiii. Cavoas, ne digitos toneas in naribns. Snnl
enini aliqui, qui. in hoc, et talibus miseriis, non
sine dialDoli stimnlatione occupantur, diver-
tentes a divine officio, et indevotionem non mo-
dicam ostendentes. Mniti laies actus particulares
occurrnnt, Cfui non ])0ssunt exprimi : sed si hu-
niililalem habueris, et integram caritatem, de
omnibus unctio te docebit K
T). Tu, qui legis, attende, quia cum hic po-
nantur multi a('tus qui ad omneni circumstan-
tiam variantur, non propter hoc improbes, si
aliquando aUter fieri oporteret, sicut de loquendo
in choro, cum error a]:>pareret : quia ad anti-
quum bene pertinet emendare. Generaiiter ta-
men verum est, quod servum Dei htigare non
decet ^ Minus malum est, patienter tolerare
errorem, quam contentionibus deservire : quanto
magis in choro, ubi taies contentiones scanda-
losae, et attentionis, ac tranquillitatis mentis
sunt conturbativae.
Similiter, cum dico, quod semper légat, vel
cantet in choro. Quandoque enim ])osset oriri
talis in mente devotio, quae ex cantu impediie-
tnr, quod melius esset apud se dicere offirium.
1. I Joan. 11, ?-.
2. II Tim. 11, a'j.
()0 HE l'HWI \V\\E SPir.ITljAI.IS
])iaocl])uc u])i alii cssciit, qui sulficerent ad can-
tandum : et sic de multis aliis, prout melius te
docebit Altissimus, si, contemptis omnibus, ei
corde simplici volueris adhaerere. Non enim dé-
bet sibi quisque faciliter credere, ut oppositiim
faciat, nisi longo virtutum exercilio discretionis
spiritum sit adeptiis.
Gaput X
De modo praedicandi.
1. (^uuinotlo piaedîcaaduni. •!. Oiiuinodo coiilcssioucs
aïKliciiduiu. .'). CiiriUis a Dco s;icpc postulandu.
I . In praedicatioiiibus, et exlioiiatiunibus
iilcrc eloquio simplici, et confabulatioiie donies-
tica, ad declaiationeiii actuuin particiilarium.
Et quantiini potes, insiste cum exemplis, iit qui-
lihet peccator, liabens illud peccatmii, >»idealar
percnli, ac si illi soli praedicares : taliter tamen,
quod verba vidcantur ab animo procedere, non
snperbo a ci indignanti, sed magis ex visceribus
caritatis, et pietatis paternae : sicut pater con-
dolet peccantibus fdiis, vel infirmitate gravi,
vel in fovea grandi jacentibus, quos nititur ex-
trabere, et liberare, et fovere sicnt mater, et
sicut qui gaudet de profectu eorum, et de gloria
Paradisi sperata.
Talis enim niodus consuevit esse proficuus
audientibus. Nam de virtutibus, et vitiis locu-
tio generalis paruni excitât audientes.
Gj DL PKVXl VITAE SriUlTLALlS
2. Item in coiilessioiiibiis. ut, sive blande
tractes pusillanimes, sive terrcas induratos. sem-
per viscera carilalis ostendas : ut semper pecca-
tor sentiat. cpiod verba tua ex pura c^ritate des-
cendant. Et ideo caiitativa veri)a, et dulcia sem-
per pungitiva praecedant.
.">. Tu. itacpie. cpii desideras proximorum ani-
mabus esse utilis. primo ad Deum ex toto corde
recurre, et liane petitionem ab eo suppliciter
postula, ut tibi illam caritatem largiri dignetur,
in qua est summa virtutum. per cpiam possis
pcrficere quod optas.
Caput XI
Remédia contra aliquas tentationesspirituales.
Tenlafioiios circa oa quac sunl ad Deum.
Ad lionorem Domini nostri Jesu Chrisli, di-
cam libi remédia contra aliquas tentationes spi-
rituales. quae in isto tempore abundant in terra,
ad ])urgandum, et probandum electos. Quae
quamvis expresse, et manifeste non sunt de
aliquo principali articulo fidei ; tamen qui bene
respicit, cognoscit quod sunt in periculo des-
truc tionis principalium articulorum fidei, et
quod praeparant cathedram, et sedem Anti-
cbristo.
Quas tentationes nolo exprimere : non enim
ponam materiam, et occasionem scandali, seu
offendiculum, ad imperfectionem '; sed mons-trabo tibi, per quam spiritualem discretionem
debcs te regere, si non vis esse victus a prae-
I, Id est, viria imperfectis et siiûplicibus.
6/i Di: PKAM MIAE SPUUTlJ VLIS
dictis leiiUiliollibLis. Et quia pracdicLae leiila-
liones \eiiiunt diiobus modis, primo quidem per
suggestionem, et illusionem diaboli, qui de-
cipit hoininein in regimine quod deberel haberc
erga Deuiii, cl in boc quod est Dei ; secundo
])er coiTuptam doclrinam abquoruni, et eoruni
niodum Aivcndi, qui jain vcncrinit in praedictas
Icntaliones : ]>ropler boc aoIo tibi dicere, quodregimen debes baberc crga Dcum, cl iUud
(piod est Dei, si \is esse imniunis a praedictis
tentationibus ; etpost. quoniodo debes régi erga
abos, quantum ad doctrinam, et modum viven-
di eorum.
I. Prinuun ergo remedium contra tentationes
spirituales bujus temporis, (pas procurât dia-
bolus in cordibus aJiquorum, est, quod illi qui
volunt se subdere Dco, non desiderent per
orationcm, acI per contemplalionem, yel per
aba opéra perfeclionis, visiones, vel re^elationes,
vel sentimenta^ quae sunt supra naturam, et
supra communem cursum eorum, c]ui dibgunt
Deum, et timent per verissimum amorem :
quia praedictum desiderium non potest esse
sine radice et fundamento superbiae, etpraesum-
ptionis, vel inlentionis abcujus vanac curiositatis
circa Deum,, vel sine fragibtate iidei. Et propter
hune defectum, justitia Dei dimitlit animam,
REAIEDT/V CONTRA TENTATIONES SPTRÏTFALES 65
([iiac liabol anledirluin dosideriiim, et permittit
oaiu vciiiro iii talom illiisionem et tentationcm
diaboll, por falsas visiones, et revelationes, et
falsas sediictiones. Pcr quem modum seminat
niajorem partem tentationum spiritualiiim hnjus
lemporis, et radicat eas in cordibiis illorum, qui
sunt nuntii Antirluisti, secnnchim cpiod poteris
videre per subsequentia.
Debes enim scire, quod verae revelationes, et
sentimenta spirituab'a secretoruni Dei, non ve-
niunt per antedictum desiderium, neque per
aliquem conatum, seu studium, qnod anima
habet in se ; sed tantum veniunt para bonitate
Dei, in animam, quae est in magna humilitate,
et in magno desiderio Dei, et reverentia. Nec
etiam exercitet se in magna humilitate, et timoré
Dei, propter hoc, ut hujusmodi habeat visiones,
et revelationes, et sentimenta supradicta : quia
in idem delictum caderet, in quod per supra-
dictum desiderium.
2 . Secundum remedium est, quod in anima
tua in oratione, vel contemplatione, non sus-
tineas aliquam consolationem magnam. vel
parvam, ex quo tibi videretiir, quod fundaret
se in praesumptione, et aestimatione tui ipsius,
et postquam ducit in abusionem proprii honoris,
et reputalionis, et ex quo suggerit menti tuae,
OPUS. ASC. 5
()(> i>E i>m\i NiTVF, siMim'("\r.TS
te dignum esse vel hiijus vitae gioriae, et laii-
clis, vol paradisi. Quia scias, quod anima, quae
consentit in tali consolatione, venit, et incurrit
in phires malos errores : ([uia Doniinus per
suiim justnm judicium permittit potestatem dia-
J)olo augmentandi praedictam consolationem, et
accclerandi, el iniprimendi in dla anima falsis-
sima, et peiicalosissima sentimenta, et alias
illnsiones, quas consolationes crédit, et putat
esse veras. Heu ! heu ! Deus meus, quot per-
sonae sunt deceplae per istum modum ! Et
scias pro certo, ([uod major pars raptuum, imo
rabierum nuntiorum Antichrisli, venit per istum
modum.Et proptor hoc cave ne in tua oratione, vel
contemplai ione, sustineas aliquam consolationem
,
nisi illam, quae venit per perfectam notitiam, et
completimi sentimenlum tuae humilitatis, etim-
perfectionis ; et quae iacit perseverare diclam
notitiam, et antediclum sentimenlum in te, et
ducil in magnitudinem, et in allitudinem Dei
per altam reverentiam, cum magno desiderio
honoris Dei, et gioriae ; et quod antedicta con-
solatio fundetur in praedictis.
.'). Tertium remedium est, quod omne senti-
mentum, eliamquatumcumqae altum, etomnemvisionem, quantumcumque sit sécréta, et se-
UEMEOn CONTRV TFATVTrOXES SPIRITU/VLES Gy
crcto tibi appareat, quaecumque sit ; ex quo du-
cit cor tuum ad opinionem, vel infectionem
conlra aliqnem articulum fidei, vel contra bonos
mores, et maxime contra humilitatem, vel con-
tra bonestatem, exborrescas ; quia sine dubio ex
parte diaboli venit.
Et si apparot tibi aliqua visio sine hujus-
modi sentimento ; de qna sis certus, quod Aenit
ex parte Dei, et propter quam sis certifîcatus in
corde tuo, quod illud, ad quod inducit visio,
est Deo placitum : noli te firmare in dicta vi-
sione.
\. Quartum remedium est, quod si per reve-
lationem, vel sentimentum, vel alium modum,cor tuum moveatur ad faciendum. aliquod opus,
et maxime opus grave, et notabile, non tibicon-
suetum, de quo non habeas certitudinem an Deoplaceat, imo dubites rationabiliter : contrahas
moram ad faciendum dictum opus, usquequo
inspexeris omnes circumstantias, et maximefmales, etcognoscas quod Deoplacet. Non tamen
quod tu judices per te tuam opinionen ; sed, si
potes, per testimonium sacrae Scripturae, vel
exemplum imitabile sanctorum Patrum. Et
dico, (( exemplum imitabile »; quia, secundum
B. Gregorium, aliqui sancti fecere aliqua opé-
ra, quae non debemus imitari, quamvis bona
68 DE PRAXI YITAE SPIRITUALTS
essent in eis ; secl clebemns oa habere in ad-
miraiione, et reverentia. Et si per terne tip-
sum non potes venire in notitiam an placeat
Deo, petas consilium a personis approbatis in
vita et doctrina, et consilium totius verita-
tis.
Caput XII
Remédia contra aliquas alias tentationes.
1. Tentaliones ciixa ea ijuac t>uni ad homint;!). 2. Remédia
quaedam geiieralia.
Post haec dicam tibi aliqua remédia, quae
debes attendere per tometipsum circa aliquas
personas, quae seminant dictas tentationes per
suam vitam, et doctrinain.
1 . Primum quod debes attendere circa taies
personas, est, quod non habeas magnam aesti-
niationem visionuni earuni, nec sentimentorum,
nec raptuiun ; imo si dicerent tibi aliquid, (piod
sit contra fidem, et contra sacram Scripturam,
aut contra bonos mores, abhorreas earum vi-
siones, et sentimenta tanquam stultas dementias,
et earum raptus sicutrabiamenta.
Tamen sive dicant, sive judicent in hoc quod
est secundum lldem, et sanctam Scripturam, et
secundum Sanctos, et bonos mores, noli sper-
nere. quoniam sperncres quod est Dei ^; tamen
1 . l Thés. \\, lio.
70 DE l'KAXl VITAE SPIRITUALIS
non conlîdas iotaliter : quia saepe, et maxime in
tentationibus spiritualibus, l'alsitas inducitur,
seu absconditur siib similitudine veritatis, et ma-litia SLib similitudine boni, ut diabolus possit
saepe, et melius mortale venenum sine suspi-
cione difTundere.
Et ideo credo, (juod plus piacel Dco, quod
visiones, et sentimenta, et raptus, qui, secundum
quod dictum est, babent similitudinem veritatis
et bonitatis, dimittas ire pro tanto quantum va-
lent ; nisi contingant aliquibus personis ratione
sanctitatis, etdiscretionis, ac eorumbumilis pro-
bitatis, de quibus certum est, quod praedictae
personae non possunt decipi per illusiones, nec
per ingenium diaboli. Et tune, quamvis sit
pium visionibus, et sentimentis tantarum pei-
sonarum consentire; tamen securum est, non
totaliter crederc in eis ratione sui, propter
rationem praedictam ; sed quantum concordes
sunt cum iide catholica, et sacra Scriptura, et
bonis moribus, et verbis sanctis, ac doctrina
sanctorum.
\i. Secundum remedium est, quod nec prop-
ter magnam devotionem, nec propter magnaiu
vitam, nec propter clarum intellectum, nec prop-
ter aliquam sufficientiam aliam, quam vides in
aliqua ])crsona, >cl aliquibus personis, scquarls
UEMEDIV COMUV TK.M'ATlO>Eï5 SPIRITCALES^ 'l
eorum consilia, nec eoruni niodos ; ex quo co-
^noscis claro, el multum ralionabililer, quod
eorum consilia non siinl secunchiin Deoin, el.
^eraiu discrelionem, eL per vitam Jesu Christi
et sanctoruin nioiistratani, et per sanctam Scrip-
turam in diclis sanctornui praedicatam, et noti-
licatam. Et propter hoc non timeas, quod sper-
nendotalia consilia eorum, peccesper superbiam,
et praesnmptionem, dum hoc lacis propler
zeluni, et aniorem veritatis.
3. Teiiium remedium est, quod lugias, et
vites familiaritates, et societates illorum, et illa-
rum, qui, vel quae dictas tentationes seminant,
et dilïundunt; et vites illas personas, quae sus-
linent, et laudant eas ; et noh audire eorumverba, nec collationes eorum, nec modos eorum
veUs videre : quia tibi daemon subminis trahit, et
oslendet magnum signum ]3erfectionis in phi-
ribus eorum verbis, et mocb's : quae si velles
accipere, et ilhs credere, venires, et rueres in
pericula, ruinas, et praecipitia errorum illo-
]'um.
Hcjiiedia (jeneralia. i. Primiun remediumest, quod te existente in tentatione sphituah,
per quam es in dubio, non incipias ex tua
propria vohintate ahquid notabile, tibi ante in-
consuetum : sed cor tuum refrcnando, et volun-
72 DE PliAVI \1TAE Sl'lKliUALlS
taleiii, c'xspectes liumiliter, et cuiu Iremore,
et revereiitia Dei, usquequo Deus cor tuum cla-
rificet.
Quia scias pio certo, quod si existendo in
dicto dubio, ex tua propria voluntate iiiciperes
ali([uid notabile inconsuetum tibi, non posses
exire ad bonum finem. Et intendo dicere, de
incij)iendo opéra notabilia, et inconsueta, super
quae est dubium antedictum.
'2. Secundum remedium est, quod propter an-
tedictas tentationes, si eas habeas, non dimittas
aliquod bonum, quod incoepisti, dum non eras
in tentationibus antedictis. Et maxime non debes
dimittere orare, nec confiteri, nec communi-care, nec jejunare, nec opéra pietatis, et bumi-
btatis ; Kcet consolalionem non invenias in ope-
ribus antedictis.
,'3. Teilinm remedium est, quod si tu es im-
jiiunis a praedictis, sic, quod nunquam babue-
ris. vel quod quantumcumque habueris, fueris
liberatus ab eis ; dirige cor tuum et inLellecLum
ad Deum, recognoscendo humiJiter gratiam Dei
tibi factam, et eidem ex corde mul toiles, imo
indesinenter regratieris super boc. Et caveas
tibi, ne boc, quod babes per puram gratiam, et
bonitatem Dei, veHs attribuere virtuti, vel sa-
picntiae luae, \el merito luo, sive tuis mo-
REMEDIA CO-MKA. TE-MAilO.NES SPIIU'l UALES jS
libus, iieque quod fuerit facluin a casu, sive a
ibrtuiia : c(iiia, secimdiuii quod dicunt saiicti,
hoc est princi[)alias, per (piod Dcus beneficiuni
suae gratiae aul'ert, et sublrahit homini, etper-
mittit euin subjici tentationibiis, et illusionibus
diaboli.
/|. Quarluiu reiiicdiuni est, quod si teiitatioiies
antcdictas babeas, leva cor tuum, et intellectum
tuuni ad Deum, quaerendo buuiiliter hoc, quod
erit ei honorabilms. et tuae aiiiniae salubrius
super tui tentatione, suljjicicndo tuani vohinta-
tein voknitati divhiae : quod si ilh placet, ut
persévères in ilhs tentationibus, simihter tibi
placeat, ut Deani non offendas.
Caput XIII
De rationibus excitatoriis ad perfectionem.
Oualuordccim ralionos successive proponuntur.
Quia placet mihi iiiultuiii de hoc, quocl coe-
pisti, bono ad honorem Dei, et desidero non
solum, quod persévères, quiii imo ut ascendas
ad majora opéra virtutuni, vel saltem desideres ;
idcirco scril3am tibi allquas rationes, unde po-
teris cor tuum excitare, et movere ad majores
perfectiones omnimodae virtutis, quam non in-
coepisti nec poteris servarc per propriam virtu-
tem.
Prima ratio est : quia si inspicias quantum
Deus est dignus amari, et honorari secunduni
suam bonitatem, et sapientiam, et alias suas
perfectiones, quae sunt in eo sine numéro, et
sine termino : vidcljis quod hoc, quod credidisti
nmUum, et magnum ad honorem Dei, et secun-
dum bonitatem ejus, est minimum, et quasi
nihil in respectu ejus, quod deberet esse secun-
(lum (juod Deus est dignus. Istam rationcm id-
HATIOÎS'ES EXCITAI OUIAE AD PERFECTIOINE.Vl ']D
circo pono primam, quia principaliler debemus
altcndcre in omnibus operibus nostris bonorem,
et revercnliam, et amorem Dei, qui ox scipso est
dii^nus amari super omncm creaturani.
Secunda ratio est : quod si attendas despec-
lus, et vituperia, egestates, et dolores, et passio-
nem, quam tam amaram sustinuit FiHus Dei
propter amorem tui, et ut in boc âmes, et bo-
nores eum : cognosces quod parum est, quod
fecisti ad Deum amandum et bonorandum, se-
cundum quod lacère deberes. Ista ratio abior est,
et perfectior, quam sequentes ; et ideo pono eamsecundam.
Tertia ratio est : quod si cogites innocentiam,
et perfectionem, quam debes babere secundum
mandatum Dei, per quod teneris esse absque
onmi xitio, et sine omni culpa, et in plenitudine
virtutis totius, sicut est, quod debes amare
Deum ex toto corde tuo, et ex omni mente tua,
et ex totis viribus tuis : A^debis manifeste infir-
mitatem tuam, et distantiam, in qua es a prae-
dicla innocentia, et pertectione.
Quarta ratio est : quia si cogitas nmbitudi-
nem, et largitatem benefîciorum Dei, gratiarum
corporabum, et spirituabum, quae tibi et abis,
vel quae singulariter tibi sunt datae : senties
(piod lioc. quod facis, vel potes facerc propter
7^ DE JPRAXl VITAE SI'IUITLALIS
Dciim. iiihil est ad dicta benelicia reconipen-
sanda, et gratias Dei ; et maxime si cjus libe-
ralitatem attendas, et bonitatem.
Quinla ratio est : quia si cogitas altitiidineiii,
et iiobilitatem remuneratio]iis, et gloriae pro-
missae, et paratae illis, qui faciunt opéra virtu-
tuin ad honorem Dei;quoniam gloria tanto
major erit, quanto opéra erunt virtuosiora, et
majora : cognosces pro certo, taum meritum
esse niliil in comparatione tantae gloriae, et de-
siderabis lacère opéra virtuosa plus quam an te
feceras.
Sexta ratio est : quia si attendas pulchritudi-
nem, et generositatem, cjuam babent virtutcs in
se, et nobilitatcm quam recipit anima per supra-
dictas Airlutes ; et si attendas ad vilitatem, et
turpitudinem, quam babent vitia, et peccata :
conaberis, si sapiens fueris, ad amplius acqui-
rendum virtutes, et amplius fugiendum vitia, et
peccata.
Septima ratio est : si attendas altitudinem, et
jierfectionem vitae sanctorum Patrum, et eorum
multas, et perfectas virtutes : cognosces imper-
lectionem, et inlirmitatem vitae tuae, et tuorum
operum
.
Octava ratio est : tjuia si cognosceres magni-
tudincm peccatorum. cl nudlihKlinejn otïensa -
RATIO^ES EXCTTATORIAE AD PERFE^TTONEAf 77
ruin, (juae focisli conli-a Doum : cognosceres
quia opéra Ina, quao lacis, quantumcumqiie
bona sinl, nihil sunl ad satisfactionem per Yiam
justiliae de oflensis Dei.
Nona ratio est : quia si speculeris luiiversita-
tem, et pericula tentationum carnis, et mundi,
et diaboli : conal)eris assumerc majorem firmita-
tem, et niajorem altitudinem in omni virtute,
(juani feceris unquani : ut j^ossis in majori secu-
litate persislere contra dictas tentationes.
Décima ralio est : quia si cogites districtum
judicium Dei Qnale, et quod cuni apparatu bo-
norum operuni, et cum satisfactione de ofTensis
Dei, debeas venire ad dictum judicium : videbis
quod parum est, quod fecisti per bona opéra, et
poenitentiam, secundvun quod lacère debuisses.
Undecima ratio est : quia si tu cognosceres
brevitatem vitae tuae, et veritatem tuae mortis,
post quam non babebis spatium faciendi opéra
meritoria, neque poenitentiam : cognosces quod
cum majori corde, et studio, deberes facere bona
opéra, et poenitentiam, quam tu facis.
Duodecima ratio est : quia si animadvertas,
quod, qualitercumque incipias bonam vitam in
qùovis gradii, sine conamine et desiderio ad
majorem perfectionem, et altiorem vitam ascen-
dendi, non potest esse sine fnndamento prae-
-H m: l'iwM \rrvE sptritualis
SLimptipnis, et superbiae liùjus, quod incepisti,
nec sine inclusione magnae tepiditatis;, et nëgli-
gentiae ; et ex quo liaec duo mala includunliir,
non potest esse sine magno periculo vivendi in
multis viliis spiritnalibiis, secundum quod
nionslrare tibi possem, sed nimis esset longum
ad scribendum per litteras : non dubiio quin, si
velis tlictorum malorum esse liber et imniunis,
quantumcumque altam vitam incoeperis, tu ad-
huc conaberis in aUiori et perfection Ad ta esse.
Bernardus, super Psabnum : Qui habitai in ad-
jiitorio Altissimi, loquens de iUis qui sunt l'ervidi
in principio, et postea, credentes se aliquid esse,
tepescunt : « si scires, inquit, quam parvum
est, quod habes, et hoc ipsum quam cito perdes,
si non servaverit qui dédit ! »
Tertiadecima ratio est : quia si cogitas abys-
saba judicia Dei facta super abquos, qui diu
perseveraverunt in magna sanctitate, et in ma-gna perfectione, quod Deus deseruerit eos, prop-
ter aliqua occulta vitia quae se non credebant
babere : non dubito quin quantumcumquealtam vitam incoeperis, omni die levabis tuas
affectiones, et intentiones, deserendo omne vi-
tium plus quam feceras ante, appropinquando
te ad perfectam et integram sanctitatem : ti-
mendo ne forte in te sit vitium aliquod occul-
n\ii(»\r:s !• \(;i i A roiii \i: \i) l'nnpEcrTOMvM ~()
tuiii, propter qiiod merearis a l)eo deseri.
Quartadecima ratio est : quia si cogites poenas
iiircrnales damnatorum, paratas cunctis peccato-
rihiis ; credo qiiod levis ejil lil)i omnis poeniten-
tia, humililas, paupertas, el omnis labor, quein
in ista vita possis sustinere propter Deum, ul
évadas poenas supradictas ; et conaberis continue
ad tenendiun altiorem, et pertectiorem vitani,
timendo periculuni veniendi ad supradictas
poenas.
CapUT XIY
Supradictae rationes quomodo habeantefficaciam.
Ll efficaciam lial)oaTil supradiclao rationes, necessc est quodluoveatur et ipsa volunlas; (juod pro sinitulis succesi^ive
(lemonstratur.
Praedictas rationes plus in l:)revitalc tetigi,
quam explicaverim : ni lu addiscas in paucis
magna cogitare, sic quod quaelibet sit tibi mate-
ria altae contemplationis, et spatiosae.
Attamen scias, quod si Aclis proficere ex prae-
dictis rationibus, debes (bnnare non solum pcr
intcUectum, inio etiam est necessarium, quod
j^er certam afTectionem moveas Yohnitatem tuam
ad hoc, quod dicuntdictae rationes. Et ut melius
intelligas, repbcabo tibi sub brevi memoria
dictas rationes, ostendendo tibi qualiter dictae
rationes non habent efftcaciam in anima, nisi
formentur per alTectionem, et sentimentum spi-
rituale.
Prima enim ratio non habet Adgorem, nisi in
anima, quae babet magnum spiritum, et sentit
SrPRVDTCTAE R VTTOXES QrOAfODO F.FFTC VCES 8t
et contempla tiu" nobilitatem, et pedectionem, et
digiiitatem Dei, et conatur ad amandum Deum,
et honorandimi in omnibus, secundum quod
Deus est dignus.
SecLinda ratio non habet efficaciam, nisi in
anima, quae cordialem devotionem sentit in spi-
ritu erga caritatem et bonitatem Filii Dei, cpiam
nobis monstravitin sua propria passione, propter
nos accepta ; sic, quod anima desideret totis suis
viribus facere recompensationem Deo, de boni-
tate, et de caritate ostensa in passione.
Tertia ratio non proficit, nisi in anima, quae
sentit altitudinem perlectionis, quam requirit
Dominus, et praecipit esse in omni creatura ;
quae profunda ratione mandatum Dei conatur
adimplere, et cum magna voluntate venire in
dictam perfectionem.
Quarta ratio solum locum habet in anima,
quae per intellectus atlectionem recogitat magni-
tudinem, et nobilitatem beneficiorum Dei, et
gratiam ipsius ; et quae conatur rependere Deoservitium debitum secundum bénéficia recepta.
Quinta ratio habet valorem tantum in anima,
quae habet in aestimatione, et ferventi amoregloriam promissam in Paradiso, et quae habet
firmam fidem et speni veniendi ad illam gloriam
per bona opéra virtutum ; sic, quod dictis ope-
oin.s. ASC. —
8'> i)i: im;\\i ^it\f. spirttijalis
ribus conetur venire ad iJlam gloriam supradic-
tam
.
Sexla ralio non liabot pfficariani, nisi in
anima, ((uae lial^cl in lioiTore omnia vitia, et
peccata in abominatioiio ; et in magna compla-
centia, et amore, perfectionem Airtutum, et gra-
liae Dei, et hoc cum magno excessu, et altitn -
dîne.
Septima ratio babel solnm virlntem in anima,
cpiae lial^et in magna aestimatione vitas sanclo-
rum, cum desideiio imitandi. Et maxime intendo
dicere perfecte perfectoriim, sicut est Yirgo prin-
cipabler, Joannes Baptista, Joannes Evangelista,
et omnes Apostoli, et sic de aiiis.
Octava ratio non proficit nisi in anima, cpiae
aggravât offensas contra se, quas fecit contra
Deum ; et qiiae habet voluntatem magnam fa-
ciendi Dco justitiam, et satisfactionem peccato-
rum suornm pcr bona opéra, et virtuosa.
Nona ratio non habet locnm, nisi tantom in
anima, qnae sentit suam deljihtatem, et gravita-
tem et periculum tentationum : propter quod
conatur ad liigiendum occasionem cadendi in
tentationem, ad veniendum in securitatem gratiae
Dei.
Décima ratio non habet locnm, nisi in anima,
quae cognoscit peccata sua, et babet timorem et
MIM-aDiClAK UATI<)^E.S OUOMODO F.FFIC VCES 83
tremorem cordialem sententiae lirialis judicii,
quaoî dabitiir contra peccatores, qui non egerimt
poenllentiam de poccatis suis.
Undecima ratio non lial)ol. locura, nisl in
anima, cpiac habet timorem mortis, et habet
maf»ninn propositnm fociendi opéra merito-
ria.
Diiodecima ratio tantuiu prolicit animae, quae
sentit, vel iiitelligit, quod inchoare bonam vi-
tani sine conamine, et desiderio altiorern vitam
assumendi, non potest esse sine inchisione prae-
dictorum viliorum, et sine periculo grandium
malorum ejus, qui non vnlt fugere dicta Aitia et
pericula
.
Tertiadecima ratio non babet efficaciam, nisi
in anima, quae summe curai de sua sabite, et
timet séparationem a gratia.
Quartadecima ratio non liabet efficaciam, nisi
in anima, quae timet de ])oenis damnatorum,
sentiendo quod digna est venire in poenas su-
pradictas, propter olTensas quas commisit con-
tra Deum ; et quae vult, et conatur vitare
poenas antedictas per satisfactionem poeniten-
tiae.
Et nota, quod conclusio et finis cujuslibet ra-
tionis débet esse in du obus : primo, in senti-
mento propriae imperfectionis, et nihilitatis ;
H\ DE PRWl MIAE SPiniTlI\T,lS
deinde, in desiderio et conamine veniendi in al-
liorom vitani : sic, quod non sit sentinienlum
propriae imperfectionis et anniliilationis, siiic
desiderio, et conamine majoris perfeclionis, et
A^tae aliioris, nec e converso.
SLMMAKIA DOCTRINAE SPliUTlALIS
CaPL T 1
De duobus vitae spiritualis principiis.
1. Aversio n iiuhis y. Conveisio lolalis ad Christuiu.
j . Qui viill fugere, atqiie cvaderc laqueos, at-
que tentationes Antichrisli seu diaboli finales,
débet Iiabere in proprio sentimento sui duo.
Primo, rpiod sentiat de seipso, sicut de unq
corpore mortuo, pleno verniibus, et maie olenti,
et sicut de uno cadavere quod dedignantur vi-
dere intuentes ; imo superclaudunt nares prop-
ter ejus pessimum fetorem, et a\ertuntin^ faciès,
ut non videant talem ac tantam abominationem.
Sic expedit, carissime, lacère semper milii, et
tibi : sed plus mihi, quia tota vita mea fetida est,
totus fetidus sum, et corpus meum, et anima
86 SIMMARIA DOCTRIME SPIRITL.VLIS
iiica, et omnla quac intra me sunt, facce et pu-
tredine pcccalorum, et iniquitatiim foedissinia,
et abominabilissima suiit ; et, quod deterius est,
quotidie hune fetoiem in me seiitio recentius, et
copiosius reno\ arl
.
Et débet taleni felorem de seipsa sentire iide-
lis anima cum maxima verecundia coram Deo,
sicut coram illo, qui omnia videt, et sicut si
esset coram dis trie to Judice ; et dolore maximode offensa l)ei, et perditione gratiae suae, in qua
erat^ quando redemjîta fuit pretiosissimo Christi
sanguine, et abluta per baptismum.
Et sicut sibi, et Deo ("etere se crédit, et sentit^
sic etiam credat, et sentiat quod, non solum co-
ram angelis, et sanctis animabus, sed etiam co-
ram omnibus bominibus viventibus, sit abomi-
nabilis, et fetidus ; et quOd facta, et dicta sua
non solum liomines videre, et audire dedignan-
tur, sed quod nares suas claudant, et avertant
faciès suas, ne ipsum xideant, et tanquam feti-
dum cadaver de medio sui expellant, et sit ab eis
alienatus, et separatus, et ])rojcctus sicut plus
quam leprosus, usquequo \eniat et reveniat ad
seipsum. Et si quis de eo justitiam faceret, et de
corpore suo, sentiat quod, justum est, et ita
credat, etiamsi sibi oculi eruerentur, truncaren-
tur manus, abscinderentur aures et os, et sic de
Di; j)i oi'.i s \ij\i; siMHiiLAi.is JMUNcinis s-
aliis sensibus corporalibus et membris : quia in
his omnibus Deum olTendit et Greatorem. Item,
quod desj)ici desideret, et contemni ; et quod
omnla vituperia, verecuiidias, et dilTamationes,
injurias, blasphemias, et omnia adversa, simimo
cum gaiidio et laetitia recipiat, et patienter ferat.
'2. Secundo, oportet quod diflidas de te ipso to-
taliter, et de omnibus bonis tuis, et de tota vita
tua ; et convertas te totum, et reclines super
brachia Jesu Christi pauperrimi, humillimi, im-
properati, despecti, et mortui propter te : usque-
quo tu sis mortuus in omnibus sentimentis tuis
lumianis ; et Jésus Ghristus crucifixus vivat in
corde tuo, et in tua anima, et totus transforma-
tus. et transfiguratus, cordiaiiter sentias in te ^
ut nunquam videas, nec sentias, nec aiidias nisi
solum Jesum stantem in cruce propter te mor-
tuuni, et suspensum, ad exemplar Virginis Ma-riae : et sis mortuus mundo, et vivus in fide ; et
quod in illa fide vivat tota anima tua % usque ad
lesurrectionem '\ in qua Dominus immittet
gaudium spiritualc, et donum sancti Spiritus in
I. Pliil. Ji, 5.
:>.. Gai. 11, 20.
3. Résurrection eui, n^mpe spiritualein, id est renovatîonem
^latus Ecclesiae, de qua ctiam in ultinio capitc loquituv auctor.
88 ril.M\I\l\lA UO(;iUI>AK SI'IUITLALIS
aiihnaiii luaiii, et in ilJas persoiias, in qaibus dé-
bet renovari status Aposlolorum et Ecclesiae
sanctae Dei : exercens te sanctis orationibiis,
sive sanctis niedilationibus, et affcctionibus ad
obtinenda dona virtiitum, et gratiam Dei.
Caput II
De affectibus quibus nos exercere debemus.
I Neinpc, oj'ga Dciiiu. •>.. Krga nosiiieli|)S(ts. o. F,ii;a pioxiiunni
'l. ("irca Iciiiporalia,
])(' (il/'ccfihu.s cr(ja i)ean\.
Sctl dcbcs [)i'acci[)ue sej)liroriui allcclu cxeiceri
ad Dominimi, scilicel :
I. Aniorc ardenlissimo ; 'i. liiiiorc sunimo ;
o. honore debito ; [[. zelo constanlissimo. Et
illis débet jungi ; 5. gratiarum actio, et vox lau-
dis ; 6. omnimodae obedientiae promptitudo ; et
7. suavitatis divinae pro posse degustatio. Ut-
potc dicendo :
Boue Jesii, iac, ut lotis iiiedullis et iiienle, te
amen, sumnie tinieam, ic\ercai', et pro oruni
honore tuo fortissime zeler, ila quod omne tauni
opprobrium, tanquani luae gloriae zeiotypus,
vehementissmie exliorrescam, et potissime, si in
me, aut a me, vel pro me, facta tibi sint oppro-
hi'ia ulla, Deus meus. Da etiam, ut te Dominum,tanquam tua creatura, humihter adorem et re-
()() SlMM\lif\ !)(»(, |j;|N M, Sl'lI'JJl MIS
cognoscam, et de oiiiuibus bciieliciis a te iiiihi
impensis gratias scmper agam, et hoc cuni sum-
ma gratitiicliiie cordis. Da etiam vit in omnibus
semper le benedicam, Jaiidem, et niagnificem, et
lioc ciini simnno jubilo, et tripudio cordis ; et
tibi in omnibus obtemperans, et obediens, sem-
per reliciar dulcissima tua et inelî'abili suavitate,
cum sanctis tuis angclis et aj^ostolis tuae mensae
assistens, licet omnino indignus, et ingratus.
Qui cum Pâtre etc.
De affc'cfihus cnja nos/ncfi/tsos.
Débet etiam circa scipsum se e\erccre abo
septitormi alTectu :
Primo, scilicet, quod lotus de suis vitiis, et
defectibus confundatur.
Secundo, ut jjeccata sua, tanquam ollensiva
Dei, et sui ipsius maculativa, acutissimo, et
acerbissimo dolore plangat, et deploret.
Tertio, lumiiUatio sui. et conculcatio cumcontemplu : ut sciUcet totis \iribus se sicut rem
vilissinuuu^ et fetidissimam sj)ernat, et contemni
appelât, ut dictum est.
Quarto, rigore severissimo : ut scilicet cor[)us
suum asperrime maceret, et macerari appelai,
lancpiam peccato fetiduiii, imo tancpiam la-
DE Al-FECTUU S EXEUCENDIS (} l
triiiam, el seiitinaiii, et luinuluni ouinium foe-
ditatuni.
Qiiinlo, ira iiiiplacabili conlra oiiinia vitia
sua, el coulra radiées, et inclinationes vitiorum
suorum.
Sexto, vigorc pervigili, et strenuo : ut scilicet
omnes sensus, actus, potentias suas seniper cuni
quadam virilissima strcnuitate in omne bonuni
ieneat pervigiles, et attentes.
Septimo, discretione perfectac modestiae, seu
moderantiae : ut scilicet in omnibus districtis-
sime servet mensuram, et modum, inter videli-
cet nimium, et non satis; ut nihil sit in eo su-
perlluum, nil diminutum, aut delectivum ; nec
plus quam débet, aut minus quam deceat.
De a/Jeclibas crcfci proxiniam.
Débet etiam circa proximum se exercere alio
septiformi alTectu :
Primo quidem, per piam compassionem : ut
scilicet ita sentiat aliorum jnala, et incommoda,
sicut sua. ,
Secundo, per dulcem congratulationem : ut
scilicet de aliorum bonis laetetur, sicut de
suis.
Tertio, per tranquillam supportationem, et
<)!> siMMVuiA i)(H:riu%Ai; si'ii;ri( \ijs
cundoiiationem : ut scilicet molestias, et injurias
ab aliis illatas patienter toleret, et ex corde in-
duJgeat, et condonet.
(hiarlo, por bonignam alTabilitatcni : ut scili-
cet sit ad onuies bcnignus, et onmil)us bonuiu
artcctet, et optct, et talem se exliibeat in gestibiis
suis, et verbis.
Quinto, per re\erentiani buiudem : scibcet ni
uinnes sibi praelerat. et omnes revereatur, et
omnibus e\ corde s(î subdat lan([uaui dovninis
suis.
Sexto, per concordiain unanimeni : ut scili-
cet. cpiantum in se est, et quantum secundum
Deum potest esse, luium sentiat cum omnibus;
et ita sentiat, se esse omnes, et illos se, et om-nium rectum a elle \)vo suo reputet, et e contra-
rio .
Septimo, per Glmstiformem sui pro onuiibus
oblationem : scilicet ut ad instar Cbristi pro
oninium sainte sit paratus et sollicitus ponere
\itam suam, et die nocteque orare, et laborare,
ut omnes in Cbristo inviscerentur, et Cbristus
in eis.
Sed tamen, ne ex lioc credatur quin ^itia lio-
minum sint pro toto posse cavenda et fugienda,
sciendum, quod, quandocumque ex societate ma-
lorum bominum, vel imj:)errectorum esset péri-
DE AFFECTini S EX'ERCF-NDIS ().>
ciiluni, vel occasio retrahens vel impcdiens a
porreclioiie, vel fervore praedictanim virluliim,
deJ3es a talibus, si eut a serj^entibiis, vel draconi-
biis, clongari. \on eniiii est carbo ita ignitus,
quin aqua IVigesral, aiit tepescat. Sic e contra,
vi\ est cari:») ita Irigidiis, qui non acervo carbo-
num ardentium accendatur. Alias, ubi pericu-
luiu hujusmodi non imimnet, ctiam niera sim-
plicitate debes alioruni non videre defectus; aut
si videas, per compassionem supportare ut tuos.
De affcrflbiis crqa temporaUa.
L t autem util i ter ad temporalia, et aeterna te
babeas perfecte, scito quod temporalia debes as-
picere sub quadruplici sensu.
Primo scilicet, ut, lanquam peregrinus, et
advena, sentias omnia ut extranea, et aliéna : in
tantum, ut tua vestis tuo sit sensui ita extranea,
ac si esset in Hispania, vel in India.
Secundo, ut in tuo usu abundantiam timeas
ut venenum, et ut mare submergens.
Tertio, ut in tuo usu omnem inopiam et
cgestatem sentias : quia ipsa est scala, per
quam ascenditur ad coelestes divitias, et aeter-
na s.
Quarto, ut societatem, contubernium, et ap-
()^| SlMMVmV DOCTIinVE SPIRITUALIS
paratiun divitum, et magnatum lugias, non ta-
men ex conlemptu; et de societate pauperuni
gioiieiis; el in uiemoria, et aspeclu, alque con-
versatione pauperum, et despectoruni totns lae-
teris, quasi in expressa imagine Ghristi, et eis
qnasi regibus cuui sumnia alacritate, et jucundi-
tate, et re\eientia associeris.
Caput III
De perfectionibus necessariis servienti Deo
Ouinrlecim perfecliones sucresslve pvoponuntur.
Quindeciin sunt porfectiones nccossariae per-
sonae quae sorvit Deo iii vita spiriluali.
Prima est, clara, et perfecla nolilia sviorum
defectuuiii, et siiarum iiifirmitatum.
Secimda est, magna, et fervens impugnatio
contra malas inclinationes, et contra Yoluntates
seii passiones rationi répugnantes.
Tertia est, timor magnns, qaem habere del^et,
ffuod de oflensis hactenus factis contra Deum,non est certiis, an bene satisfecerit, nec an cumDeo fccerit pacem '
.
Qnarta est, niagnus timor, et tremoi-, qui de-
l)et esse in ipso, ne per suam rragiHtatem iterum
cadat in similia, vel majora peccata.
Qui n ta est, ibrtis disciplina, et aspera correc-
I. Ecole. IX, I.
()(» SIAnf^RlA nOCTRTWF. SPTRTTTALIS
lio ad regcnduni suos sensus corporalos, et lo-
luin smiDi corpus snbjiigandum in obsequium
Jesu Ghristi.
Sexta est, fortiliido, et magna patientia in len-
tationibus, et adversitatibus.
Septioia est. vitare viriliter onine]ii personam.
et omneiii crealuram aliam, qiiae impelleret
eum, aut esset sibi occasio, non soluna ad pecca--
lum, sed etiam ad aliqnam imperfectionem vitae
t;piritiia]is, sicut unum daennonem infernaleni.
Octava est, qiiod portet in se cnicem Ghristi,
quae babet quatuor bracliia. Primum est, morti-
Jicatio vitioiTun. Secumdum est, derelictio om-nium bonorum temporalium. Tertium, derelic-
tio omnium affectionum carnaJium parentum
suorum. Quartum, sui ipsius contemptus, et
abominatio, et annihilatio.
Noua est, dlutissiraa, et continua recordatio
beneficiorum Dei, quae hactenus recepit a Do-mino Jesu Christo.
Décima est, die ac nocte stare in oratione.
Lndecima est, gustare, et sentire de divino
dulcore contiime '.
Duodecima est, umgnum et fervens deside-
lium exaltandi nostram fidem : scilicet, quod
I. Ps. xwiii, g
l'EUFECTKJNE^ .NKCESSAKlAE SEKMENTl DEO <)"
.Icsiis Clirisliis al) oiniiihiis ihucatiir, amcliir, cl
cogiioscalur.
Tertiadecinia est, liabere misericoidiam, et
))ietatem in omnibus necessilatibus suo pro\imo,
sicut sibi vcllet babcri.
Quartadccima est, regratiari ex toto corde suo
in omnibus Deo ; et glorifîcare, et laudare in
onuïibus Jesum Cbristuni.
Quinladecima est, quod postquam baec omnia
fecerit, sentiat, et dicat : Domine Deus meus
Jesu Cbriste, nibil sum, nibil possum, nihil va-
leo, et maie tibi servio, et in onmibus sum ser-
viis inutibs '.
i. Luc. V\II.
OPUS. ASC. — 7
Caplt IY
Quaedam praecepta admodum utilia.
I. l'iaeccpla 'Icolaranlur. t. De .slalu viroriau E\angclicoriiiii, i
(|ueiii fnturiim pracdicil.
Très siinl radices cvangelicac, et apostolicae i
paiipcrlalis, seii principales partes : i
i . Abdicatio omiiis sui jiiris. 2. Keriini lem- :.
poralium inoderatio, paupcrtatis iisiis. 3. Jlabi- '
luatus ad utrumque alîectus.
Très sunt partes abstinentiae, sciJicet :
1. Enervatio carnalis anioris, et sollicitudinis
sustentationis vitae suae. 2. Non curare de abun-
dantia, vel suffîcientia victnalium, et deliciarum.
o. Lti parce oblatis.
Tria siiiit a nobis singvilarilcr l'iiiiienda et nie-
tuenda :
Primiim, exterior distractio negotiorum. Se-
cundum, interior promotio, et exaltatio. Ter-
tium, teniporalium rcrum, et carnalium amici-
liarum ad se, vel suos amicos, vel suum Ordinem,
immoderata^ vel inordinata affectio.
OL Vi;j)AU PUALiCEl'i'A ADMODUM L'1'11,1 A ()()
Tria siiiit a nobis sliigulariter exercenda, cL
amplectenda :
Primum, desiderium proprii contemptus, ab-
jectionis, et cxternae vilificationis. Secimdiim,
viscerosa compassio ad Jesum Cbrislum criici-
fîxLim. Tertiiim, sulTcreniia persecutionum, et
martyrionim pro dilectione cultus nominis
Ghristi, et evangelicae vitae.
Ilaec tria sunt per quaedam \erba extensiva,
per horas diei gemitibus et ardentibus suspiriis
postulanda.
Tria sunt a nobis singalariter, et quasi assidue
meditanda :
Primum, Christus crucifixus, incarnatus \ etc*
Secundum, status Apostolorum, et Fratrum prae-
teritorum nostri Ordinis, et boc cum desiderio
ut illis conformemur. Tertium, status virorum
evangelicorum futurus.
Et hoc debes die noctuqiie meditari, sciUcel:,
statum pauperrimorum, simplicissimorum et
mansuetorum, bumiUum. abjectorum, caritate
ardentissima sibi conjunctorum ; nihil cogitan-
tiuni aut loquentium, nec saporantium, nisi
solum Jesum Ghristum, et hune crucifixum ; nec
I. Quod iit cum mira eificacia per uxetciliuai sanciissiiui
fioàai'ii.
lOO SI \JM vniV L)Ot;TKI>At; simuitlalis
de hoc niiindo curanliiim, suique oblitornm,
siipernam Dei et beatorum gioriam contemplaii-
lium, et ad eam medullitus suspirantium, et ob
ipsius amorem semper raortem sperantiimi, et
ad instar Paidi dicentium : Ciipio diasolvi, et
esse cam Chrisio '; et innumerabiles, ac inaesti-
mabiles thesauros divitiarum coelesiium, et su-
per dulces, et mellilluos rivos divitiamm, suavi-
tatum ac jucunditatum, et super omnia mirabili-
ter cxpansos, et superinfasos. El per coiiversa-
tiones imaginari debes eos ipsos, vit cantanles
caiiticiim angelicum ciiin jubdo citharizantiiim
in citharis cordis siii.
Maec imaginatio ducet te, pbis qiiam credi
potest, in quoddam impatiens desiderium ad-
ventus illorum temporum. Ducet te iu quod-
dam admirabile lumen, amoto omnis dubietatis,
ac ignorantiae nubilo ; et limpidissime Aidel^is,
et districte discernes omnes clefectus istorum
temporum, et mysticum ordinem ecclesiastico-
rum Ordinum productorum, et producendorum
ab initio Cbristi usque ad finem saeculi, et usque
ad gioriam summi Dei Jesu Cbristi : Crucifixum
semper portans in corde tuo, ut te ad suamaeternam gioriam perducat. Amen.
1, riiii. i, 10.
SANCTI VINCENTll FEKRERIl
ORDFMS PRAEDlGATOnUVI
T r a c t a ui S
CONSOLATORIUS
IN TE.NTATI0MBU5 CIRCA FiDEM
PRECES
\
TractatusCO>JSOL\TORIUS
IN l'ENTA riOMIU s CIliCA FIDEM
PROEMIUM
Contra tentationes, seu scrupulosas cogita-
tiones, qiiac circa altituclinem Fidei christianae
insiirgunt in mentibiis devotorum, novem mihi
pro nnnc occurrunt consolatoria juvamenta :
tria Addelicct^ ex qivibus lîdes confirmatur ex
parte Régis praesidentis ; tria, ex quibus fides
ronsolatur ex parte servi sustinentis ; tria, ex
qiiil)iis fides gloriatnr ex parte hostis invadentis.
Gaiht I
Consolatoria ex parte Dei
Ex parle ori^o ipslus Ro<^is nosLri Jesu Chris il
Del et liomiiiis, primiim, o\ qiio fides catliolica
in corde honiiiiis iiicrito conflrmatur. est j3otes~
tas infinibilis : (juia super omne. quod ab liomini-
bus dici polest, co<iitari vel iiitelligi, Deus om-nipotens est ; direnle Apostolo, Ephes. m, •jo :
Païens es/ o/iinia facere saperabundanter, quampelimns, aiif iiilellifji/nas^ seeundum virliileni,
(liKie ojteralar in nobis.
Va ideo cuni aliqiia sciiipidosa eooltatio occiu-
l'it menli cii'ca alirpiod admirabile niysterivun fi-
dei, statim débet innili diviiiae Omnipotentiae ;
sicnt legimvis, Lurae, t, oy, quod cum Beata
Virgo sollicite quaereret al) Angelo, quomodomanens virgo coucipere posset. et parère, moxi]3sam e\ consideratione divinae omnipotentiae
confirmavit, dicens : Qaia non eril imposslbl/e
(ipiid Deuni omne verbun). Hoc modo servus
(Jhristi tentation i de admiral)ilitate fidei sibl
occurrcnti divinam Omnipotentiam opponat, di-
iMu) rivNrvTis criîcv i-inr;\i lo.)
('(MIS : N()n ciil iin|»(>s<il)il(> a|)ii(l Doiiiii oijiiic
verbum.
SociiiKliin) (*st \(Milas infaJlilnlis : cjiiia i|)sa
prima \oiilas, (jiiac Dons est, sicul; iiec ab ali-
qiio falli, ita iie(^ aliquem fallere potesL Cur di-
cil Ricliartliis de Saneto Yictore, in libro de Tri-
nilate : El idco cum ipsa Dei veritas incarnata,
Cbristns Doininus, nos mysteriam l^'idei cbris-
tianae per seipsum docuerit, certe jiiagna conso-
lationis securitas nobis inest circa fidei docu-
menta, quod nullatenus in ipsis faUi possumus,
nisi ab illo falleremur, qui omnino nec falli, nec
l'allere potest. Ideo dicit Augustinus, Il de Ci-
vitate Dei : Ut liomo fidentius ambularet ad veri-
talem, ipsa \eritas, Dei Filins, bomineassumpto,
constituit atque fundavit fidem.
Propter c[uod. lidelissimus cbristianns contra
tentationes circa lidem sibi occurrentes, veritates
lirmissimas divinae Scripturae opponat : exemplo
Cbristi, qui tentatorem suum non potentia, sed
magis sapientia, prolatis divinae Scripturae auc-
toritatibus, etTugavit, ut babetin% Matth. iv ; et
ad quemlibet tentationis impulsum dicere potest
cum Psalmista : ] eritas Dnmini ma net in aetcr-
narn. Ps. cxvi.
Tertium est l)onltas iiicomprebensibilis : quod.
cum Deus non solum sit bonus in seipso, et me-
loC) \ w ver \ ri s consoi. Moiiii s
lior cunclis aliis, veruiii cliaiii opliiiins simpli-
ciler, iilpute quia est ipsa tota esseiitia bonitatis,
seciindum Dionysium, De dhinis iiominibus,
r. T, deciiit eiim opéra liumanae redemptionis,
non solnm bene, sed etiam oplime perficere :
(jnia, socundum cuindoni Dionysimn, opiimi est
opljnia dncere. (deo ronvenlentissime, in opère
nosliae redemptionis, Dens inearnains fnil,, qviia
per lioc humana natura in optinio esse, scibcel,
divino , constituitur. Convenientissime M al rem.
A irginem intactam conservavit, quia per lioc in
optimo castitatis gradu ipsa perficitur. (Conveni-
entissime Deus bomo pro nobis passus et mor-
tuus fuit, quia per boc bumano generi optimo
jure vita aeterna conceditur. Gon\enientissime
etiam Corj)us suum in cilium et Sanguinem in
potum tradidit, quia per boc liomo Ojitimo spi-
rituabs vitae nutrimento pascilur. Et ita de aliis
mysteriis fidei nostrae.
Unde contra scrupulosas fidei imaginationes.
quare scibcet sic gestum sit mysterium burnanae
redemptionis, et non abtcr, sic praemuniri dé-
bet Cbristi servus per ilbid, ([uod scriptum est
de operibus creatioiiis, Genesis, i : Vidit Deus
cuncta, rjuac feccral, et eraiif vahle hona.
Captt TT
Consolatoria ex parte fidelis.
E\ pai'U^ au loi) I servi Dei sustineniis lenla-
t loues circa (idem, primiini, qiiocl ipsnm dolDet
consolari, est, quia per hujusmodi tontationes a
rnipa pnrificatur : quoniam ])leruiiique homo de
fide tentationibus pulsari pormittitur in poeiiam
alicujus praecedentis elationis. Uiide, secundum
sacros Doctores, ideo Petrus signanter inter
Apostolos circa fideni tentationibus pulsatus fuit,
quia singulariter supra caeteros de se praesump-
sit.
Et ideo devotus Ghristi servus, sicut patienter,
imo lactanter sustinet poenales labores, et afflic-
tiones corporis spe veniae consequendae : sic certe
patienter, et laetanter débet sustinere, firmus in
fide, laboriosas et afflictissimas pulsationes ani-
mi de fide, ut a peccato elationis, quod maxhiie
Domino displicet, emendetur et corrigatur : juxta
quod diritur, I Pétri, ci : Modiciiin niinc si opor-
toi conli'istari in variis Icntationibus, ui prohniio
i()(S Tn\(:r\r. s (;(^>S()r. VTonn s
fidci lU'sli'fw inu/lo prriiosior sil aiiro. (inod pcr
KjHcni prohalur.
ScciiikIihu est, quia lioc modo homo in iide lor-
liricaliir : (fuoniani vera fides Christiani tentatio-
iiibus maxime crescil, et Iribiilalionibus robora-
liu". Liide legitvir, Lucae, iG, qnod, ciim A])os-
loli petlissenL a Domino : Adaïuje nobis fidcm
,
mox Dominus dans modum agendi, dixit : Si
liahaeriAisfidcm sicat (jramim sinapis, dicefis haie
arhori inoro : Eradicarc, ci Iran.^plantarc in
marc ; cl ohcdicl coJns. Et secundimi Grego-
rinm, in iibro Morabum, (idem grano sinapis
idco Dominns comparavit, quia sicut granum
sinapis quando tcritur, tune virtus ejus sentitur
et in> alescit, sic vera fides cbristiani tnnc maximeperficitm^ et convalescit. quando mola tentationis
impoiiunius leritur.
Devotus ergo et fidebs servns Christi gaudere
débet in Domino, quando firmus in fide, pro
ipsa fide tentationibus tribulatur. Ideo dicitur,
Jacob, c. I : Omne (jaiidiam exislimatc, fratrcs
inci, cum in Icntaliones carias incidcritis, scicnics
qaod pi'obalio fidci ccsira patientiani operatur.
Pafientia aiitem opiis pcrfccfiim hahel, iif silis
pcrfcdi cl inlegri, in nnllo dcficienles.
Tertium est, quia in bujusmodi tentationibus
in vita nobibtatur : quoniam cum personae spi-
riluales ex diviiia oiclinalionc permittantur len-
lari in hoc mundo juxta eoriim virtutcm et
possihilitatem, ut dicit Apostoliis, I Corinth. lo,
inagnuin arguuieiitiun est spirilualis virtutis et
nobilitatis in honiinc, cum niagnis tentationibus
exponitur, cujusmodi snnt tcntationes de fide.
Magna ergo niatcrJa gandii et consolationis
inest lidelibns Chrisli, videndo se, exemple no-
bilinni sanctornni, firmos in fide tentationibus
fidei praegravari. Juxta quod dicit Apostolus,
Colos. I : Gratias cujentes Dca Patrij (/ai dlrjiws
nos fecil in parle sortis sanclonun in lamine,
sciiicet fidei, qui eripait nos de potes taie lenc-
hraram, sciiicet iniidelitatis.
Caput III
Consolatoria ex parte hostis.
Ex parie hostis Invadentis, gloria \erae iidei
est : primo, quia per hostem non facile depelli-
tur. Est enini lides, secundum Angustinuin su-
per Joannem, fundamentum totius spiritualis
aedificii in homine. Et ideo, licet modica pulsa-
tione l'acta circa hujusmodi spirituale fundamen-
tum spiritualis homo totus timoré contremiscat,
lamen tanto rarius contingit ruina circa fidem,
cjuanto fundamentum oportet in destructione
aedificii ultimum esse. Unde, secundum Doc-tores Theologiae, licot quolibet peccato mortali
amittantur omnes virlutes infusae, tamen fides et
spes rémanent ; etiam in daemonibus et damna-tis, destructis ac annihilatis totaliter cunctis aliis
virtutibus, sola lides immobiliter persévérât.
Unde plerumque intentio diaboli, servum
Christi de fide pulsantis, non est, ut ipsum in
infidelitatis abyssum dejiciat ; sed ut timoré et
tristitia affectus, dulcedinem spiritus et devotio-
nem orationis perdat, atque contemplationis
IMIO lE.ti'ATIS ClUCA IIUEM III
bUidium diiiiilleiis, ncgotiis cl occupaLiouibus
seciilaribus implicelur, sicnt in Yitis Palraiii de
miiUis legitiir contigisse ; contra id f[n(:»d dici-
tur. Il Tim. *:>. Nemo nu/ilans Dco, i/)iplical se
necjotiis sccalarihus^ ul ci placcal cal se probacil.
Et ideo diligcnter ca\cat soivus (Ihristi, na
victus taedio seu molestia Jiujnsniodi tentalio-
nuni, se occupet, quasi in rcmodiuni, aclionibus
indebitis, anl; superthiis, spiritnalcs exercita-
tiones postponendo. Quininio, qnotiescumque
in lundamento lidei sentiat se pulsari, lirmus
senipcr in proposito spiriUiali, dicat cum Apos-
tolo, I Gorinlli. 3 : FiiiularneiiLani aliad nemo
polesl poncrc praeler id, ([uod posituni csl, qiiod
Cb'l ChrisUis Jésus ; id est Cluisti lidcs, sccun-
dnni Glossam. l^t est notabile verbum Augustini
in libro de iide cl operibus, super boc verbo :
Fides cbristianae gratiae, quae per dilectionem.
operatur, posita in fundaniento, neminem perire
permittit.
Secundo etiani, quia contra liosleni fortiter et
alacriter erigitur. Quanto enim rarius contingit
circa fideni delicere servuni Clnisti, tanto fortius
et alacrivis sustinendae sunt tentationes de fide.
Unde ipsa magnanimitas et jucunditas mentis
in tentationibus hujusmodij optimus modus est
ad vincendum inimicum, secundum quod in
11-2 lUACTAlLS CONSOLA roiUl S
\ itis Palrimi legitur, bealiiiu Aiiloiiiuin docuissc
discipulos suos. Quia eniin, ut dicluiri est, prin-
cipalis intenlio inimici, Jvujusmodi tcntationes
suggcrcntis, est, servum Ghristi deducere in
cordis tristitiaui prae timoré, et dulcedinem
Aitac spiritualis in auiaritudineni conimutare,
certejani ex magna parte diabolus Aictus tene-
tur, quando per servum Cliristi hujusmodi ten-
tationes alacriter et magnanimiter sustinentur.
J']t ideo optimum consilium inibi \idetur, ut
ctiam, cum malignus spiritus aliquando a ten-
lationibus bujusmodi inlerendis cessât, utique
\irtute iidei latigatus, lune servus Gbristi animo
magnanimus et totus Jaetus elVectus^ ipsum ad
belhmi coutemplive et (juasi rlerisorie dcnuo
proNocet, cum l)ealo \ juccntio (bccns : Insurge,
miser, et loto mabgnitatis spiritu debaccbare,
et AÎdebis, me J)ei virtute plus possc dum tor-
queor, qiiam possis ipse, qui torques.
Tertio, quia i])si iiosti per (idem turjjiter illii
ditur. \oJens enim bostis anticjuus servo Clnisli
per bujusmodi tentationes merila \itac spiri-
tuabs aulerre, ei, contra suam intentionem, co-
ronam giorlae fabrical excellenteui. I nde ipse
diabolus, \ebit laber ferraiiiis, pojiit lerrum
tenlationis in lornace cordis. ul iiide liât catena
pedibus devotorum ; sed tamen f[uando cjus
PllO lE.M ATIS CIKCA 1 IDKM i l O
Icntalionibiis lidei virtute resislilur, per di^inaul
providentiam ipsuni ferrum tentationnm con-
vertitur in auruni consolationum et meritorum'
el catena pedum in coronam capituni, et ipse
maligniis iaber, contra suam intcntionem, ar-
gentarius, sive aurifex eflicitur.
Augustinus. De civitate Dei, i i : Daernones
nobis in niultis snnt utiles, dum, nos tentando,
coronas fabricant. Legitur etiam in Yitis Pa-
trum, quod cuidani seni ostensum fuit, quod
discipulus suus septem pulcherrimas coronas in
coelo lucratus fuerat una nocte, eo quod septies
fatigatus somno, dormire noluerat. Multo ergo
magis quilibet devotus servus Christi gloriosas
lucrabitur coronas in coelo, si fatigationes ten-
tationum fidei fnmus in fide sustineat, Jacob, i :
Beatiis vir, qui siiffert tentationem : qiioniam,
ciim probatiis fnerit, acclpiet coronam vilae,
qiiam repromisit Deiis dilirjentibiis se. Et ideo
dicere poterit cum Apostolo, II Tiinoth. fi :
Boniim certanien certavi, carsum consiimmcwi,
fidem servavi : in reliquo reposita est mihi corona
jiistitiae, qiiani reddet mihi Dominiis in illa die,
jiistus jadex.
Praeterhaec supra posita remédia, et adjutoria
sjpiritUalia circa tentationes de tide, sunt tria alia
Ol'LS. ASC. — l8
l 1''l
rUACTATl s CU,\SOLATOUlLS
genoralia adjutoria, scilicct, sludiosa Icclio, de-
Aola oratio, et divina consolatio.
Lectio multum utilis ad Jiostrum propositum,
videtur lectio libri qui intitula tur Siimma de vir-
lidibiis S ^l^i incipit : Guni circa utilia studere
debeamus, etc.
Oratio etiam ad hoc satis propiia inilii \ide-
tur, ircquentare illum Psalmum : Usqiiequo, Do-
mine, ohUvisceris me injinem, etc.
Consolatio autem spiritualis a Deo liberaliter
cunctis ad se confugientibus infunditur. Est
enini ipse, ut dicitur, II Corintli. ] , Pater mise-
ricordiarum, et Deus iotiiis consolationis, qui
coiisolatar m>s in omni Irihiilalione. Amen. Deogratias.
A^NOTATIO EDlTORlS
Ouod ad orationem attinet, optimum erit, si post illum Psal-
mum, quaedam ecclesiasticae, vel aliac, preces addantur, quac
nominatira Fidem a Domino poslulaiil, quales sunt quae se-
quunlur.
Omnipotens sempiterne Deus, qui dedisti fa-
mulis tuis, in confessione verae fidei, aeternae
I. Opus Guillslmi Peraldi, Ordinis Praedicalorum, qui fuil
Divi Thomae synchroiiaus.
PRO TENTATIS GIRCA FIDEM Il5
Trinitatis gloriam agnoscere, et in potentia nia-
jestatis adorare unitatem : quaesumus, ut ejus-
dem fidei firmitate ab omnibus semper munia-
muradversis : Per Ghristum Dominum nostrum.
Amen.
Huic addi poterit sequens, quam unus ex nostris composuit ;
Omnipotens sempiterne Deus, cujus excellen-
tissimo dono, omnes, qui mundi origine Sancti
fuere, catholicam fidem obtinuerunt : ita ut eambeati Patriarchae plantaverint, Prophetae rigave-
rint, Beatissima Dei Genitrix inconcussam per-
petuo conservaverit, Apostoli annuntiaverint,
Martyres defenderint, Doctores explicaverint,
Gonfessores glorificaverint, et Virgines ilhistra-
verint : quaesumus, ut Beatissimae semper Yir-
ginis Mariae, et omnium Sanctorum atque Sanc-
tarum, tecum in coelo regnantium, meritis,
sanctae Romanae Ecclesiae fidem, nobis per
Baptismum plantatam, per Gonfirmationem ri-
gatam, ac per Ecclesiae magisterium annuntia-
tam, defendas, explices, et glorifiées, ac bonis
operibus usque ad mortem illustres. Per Domi-num, etc.
PRECES
SANGTI VmCENTII FERRERII
ORATIO
Ad vitae perfectlonem ohtinendam.
Bone Jesu, fac ut totis medullis amem te,
sunime timeam, reverear, et pro omni honore
tuo fortissime zeler ; ita quod omne tuum oppro-
brium, tanquam tuae gloriae zelotypus, vehe-
mentissime exhorrescam, et potissime, si in me,
aut a me, vel pro me, facta tibi sint opprobria
uUa. Da etiam, ut te Dominum, tanquam tua
creatura, humiliter adorem et recognoscam, et
de omnibus beneficiis a te mihi impensis gratias
semper agam, et hoc cum summa gratitudine
cordis. Da etiam, ut in omnibus semper te bene-
dicam, laudem et magnificem, et hoc cum summojubilo et tripudio cordis ; et tibi in omnibus ob-
temperans et obediens, semper reficiar dulcissima
tua et ineffabiU suavitate, cun' sanctis tuis ange-
PRECE
s
I
I
lis elaposlolls Luao mensac asslslciis, llcel omnino
indigniis ot in,i;ratiis. Qui eum Paire, etc.
liane liiiiilam oratumcMii liabcimis in 'l'tactafu de vita spirituali.
OïlATTO
Qua ad sananflos aeqros sanclus } incenfius-
idebafar.
Signa aiUem cos qui crediderint, liaec sequeii-
tur : Super aegros manus imponent^ et beiie
lial)el)uut. Jésus Mariae Filius, mundi salus, el
Dominus, qui le traxit ad lideui calhollcaui, le
In ea conservel. et beatum facial, el ab bac in
liiiiiilale Jiberare digtielur. Vmen.
llaoc oratioad sanandos aegros tradiliii' a Laurontio SurioCar-
tliusiano, Joanno Flaininio, Pelio Hanzano, ei aliis niultis qni
satraiii Vinccntii liisloiiaiu eons( ripserimt . Eadem quoque in
dejx'llcndis iiiovltis idohalur sanchis laulovicns Bcrlrandus.
OlUTfO
Conirn cpidcmiam el allas hiijiis vitac calamifates,
Cbrislus vincit, Cbristus régnât, Cbristus im-
pcral, Cbrislus ab omni malo medefendat. Jésus
I I(S i>i'ij;(;i;s
\a/.ar(Miiis llc\ Jiidaooruni (liliilns Iriiimplialis),
miserere nobis. Per signum sanctae Crucis, et
per mérita gloriosao semperquc Yirginis Mariae
matris tiiae, Dominae nostrae, et sanctonmi
Marlyrum et Gonfessorum tuoriim, Fabiani,
SeJ)astiani, JNicasii, Anastasiae, Mai-tini, Rocbi,
Cosiiiae <'l Daniiaiii, ah inimicis iiostris. et ah
OUI ni peste, inorho, epidemia, et a morte suhila-
jiea atquc aeterna, libéra nos, Domine jesii
Christe, Deus noster.
Sancte Deus, Sancte Fortis, Sancte Immorta-
lis, et Misericors Sahator noster. miserere nobis.
Et incarnatus est de Spiriln Sancto e\ Maria
N iri^ine. el lïomo lachis est.
Ilaec oralio conlia ("iiidcMiiinm, \,iiiis locis altpic |('in[ioill)n<,
[nil oxciisa.
Oralinnés contra fuhjura.
Tn s(>riuono secundo Rogationnin, nionet sanctus Vincentlus
ut advcrsus fnlgiira, tonitrna et fulmina, aliquam ex tiis qua-
tuor orationii)us r(>cilenuis :
Pi'ima est Lilaniae Sancloruni. Secunda Syndiolum sancti
Vtlianasii, quod incipit : Quicumque îvuU salvus esse, etc.;
facto signo crucis contra nulles in quoli})et versu. Additque hoc
esse remedium praesentissimuni. Tertia est Synil)olum fidei,
quod incipit : Cicdo in Deum, etc. ; crucis etiam signo in
quovis articuio adversus lenqiestatem opposito. Ouarta est Sacri
Jésus ?Sominis trina, flexis genihus, invocatio ; crucis vexilla
conlia lui'Iiinoni impriiuendo.
riiiiciis
ouvno
Ad inniimcra damna vltanda, Deiqiie auxiliiim
iinpetrandiim.
Dominus régit me, et nihil milii deerlfc : in.
loco pascuae ibi me collocaviL
Super aquam refectionis educavit me : ani-
mam meam convertit.
Dediixit me super semitas justitiae, propter
nomen suum.
Nam, et si ambulavero in medio umbrae
mortis, non limel)o mala : quoniam tu mecumes,
Yirga lua et barubis luus : ipsa me ronsolala
sunl.
Parasti iu conspectu liio mensam, ad\eisus
eos qui Lribulant me.
Impinguasti in oleo caput meum : et calix
mens inebrians quam praeclarus est !
Et misericordia tua subsequetur me omnibusdiebus vitae meae :
Kt ut inbabitem in domo Domini, in longi-
ludinem dierum.
Asseril. sanclus A incenlins, ad innuniera animi el corporis
damna vitanda. Deiqup auxilinm implorandiim et impeti-andum,
miillum piodpssp hune Psalnium vigesimnm secundum. Ouod si
I')0 PHECES
nec légère scimiis, nec Jiieniorla valcnnis, inonel ut scriptum
?aUem deferamus.
ORVTÎO
Quam Divus ViiiccrUitis injunyebaf mulieribiis
concipere desidcranlilms
.
Pater noster, Ave Maria. Credo. Postca :
Beati omnes, qui timent Dominum : qui am-bulant in viis ejus.
Labores manuum tuarum quia manducabis :
beatus es, et bene tibi erit.
Uxor lua sicut vitis abundans, in lateribus
domus tuae.
FiHi lui sicut aovellae olivarum, in circuitu
mensae tuae.
Erro sic benedicelur boino, qui limet Domi-
num
.
Benedicat libi Doniinus e\ Sion : et videas
bona Jérusalem omnilnis ctiebus vitac tuae.
Et videas filios filiorum luorum;pacem super
Israël (Ps. cxxmi).
Gloria Patri, etc.
Habctnr in tahulis (lanonl/alionis, folio ducentesiino septua-
pfosiino. Ll)i episcopus (piidaiii jiirciiiraiido contirinat, pluriniais
Klerile'^ mulicref», cjus IVetpuînli ii^^n. proleni, lienedicento Do-
iM\F,r.r.s I•> r
mino, odiclisse : nouiinalim auleni id lofcrl de Ducissa Bi'itaniao.
Injungcbat Divtis, ut illam mane el sero recitarcnU aut ab alio
recltari facerent. Aliam Acro preralioiioni ad idem nblinendnm
tradit Diva Birgita, Lib. \l, r. joV
ORVTIO
A d A II gelufn (jis/odrm .
Angcle, qui meus es custos, pietate superna
me tibi couimissum serva. défende, guberna.
Refertur ab eodom DIvo Viuconlio in soriiinno de smcto Mi-chaele Ai-changelo sub Hneni.
ORATTO
Ad felicem ohitmu a Domino impcirandam.
Miserei'e niei, ef exandi oi'alloneu] lueani,
(I>s. IV.)
Miserere mei, Domine, quoniam Infirnius
suin : sana me, Domine, quoniam ronlmhala
sunt ossa mea. (Ps. yi.)
Miserere mei, Domine : vide Innnililalem
meam de inimicis meis. (Ps. i\.)
Miserere mei, Domine, quoniam lril)ulor :
ronturbatus est in ira ocubis meus, anima mea,
et venter meus. (Ps. \\\.)
!'.>'> l'I'vKCKS
Miserere mel, Dciis. secuntlum niagnaiii inî-
sericoi'diaiii Uiain, (Ps. l.)
Miserere niei, Deus, quoniam conculcavit meliomo : tota die impugnans iribulavitme. (Ps. lv.)
Miserere mei, Deus, miserere mei : quoniam
in le confidit anima mea. (Ps, iai)
Miserere mei. Domine, quoniam ad teclamavi
tota die : laelifica animam ser\i tui, quoniam ad
te, Domine, animam meam levavi. (Ps. lxxxv.)
Miserere nostri, Domine, miserere nostri : quia
multum repleti sumus despectione. (Ps. cxxn.)
Gloria Palri, et V'iWc), et Spiritui sancto, qui
\i\is et reo-nas pei" saecula saeeulormu. Amen.
0\\ \'V\()
Domine Jesu Christe, qui neminem vis perire,
et cui nunquam sine spe misericordiae supplica-
tur : dixisti enim ore tuo sancto et benedicto :
Ouidquid petieritis Patrem in nomine meo, fiet
vohis : precor te, propter nomen sanctum tuum,
ut in articulo mortis meae, des mihi integrita-
tem sensus cum loquela : vehementem cordis
contiitionem de peccatis meis : veram lidem,
spem ordinatam, carilatem perfectam ; ut tibi
])uro corde dicere valeam : In manus tuas. Do-
i'Ki:(;i;s i •>.,)
iirni<\ romiiioiido spliitum luonin, rcdeiiiisli me.
Domine Deiis Acrilatis : qui es bciieclictus et
gloriosus in saecula saeculonim. Amen.
Haec oralio ad folicem oijilnm inipetrandiini, colleohi ex no--
yeni versiculis ;il) liac voce Miserere, in tolo Psallcrio inripon-
tibus, loperla in velustis codicihiis nianuscrijylis \ iconsis epis-
oopaliis, autlienlîc'O tonscripta est manu .lacol)! de Encontra
Aposlolica r('gia([iie aucloritatibus puljlici Notarii. Et ibi refer-
tiir, anno uiillesinio quadiingenfesinjo nono, feria x" c[n;ihior
teniporum Decembiis, Veneiabilcnn Magistruni Vincentiuni Fer-
rerium concionalum fuisse, et illas pièces Achemcnter popido
com mondasse.
PROTESTATIO S VNCTT Y[^GE^T1T
Pro Jiora /Dorlis.
G Domine Jesu Cluiste, ef;o, qiianiAis indi^^nus
et miser peccator, fnmiter et pm*o corde et ore
ad plénum confiteor sanctam fidem catholicam,
et omnes ejus articulos, sicut aima mater Ecclesia
Romana praedicat, docet et tenet. Sed cum mul-
ta, Domine, occurrant pericula, et varia tenta-
menta, si forsan (quod absit), occasione ipso-
rum, aut in articulo mortis, aut alias, per alie-
nationem intellectus, ab ipsa sancla fide de^da-
rem. aut alicui peccalo consentirem ; protestor
nunc. pro lune, el e contra, coram tua sanctis-
I 'i\ l'RE ci:
s
sima Majoslatc, et tua ^loriosissima Matre Maria,
sanclo Angelo meo custode, et Pâtre meo divo
Doniiiiico, et omnibus sanctis, quod in liac
sancta fide catholica, et in plenitudine fervoris
ejusdem fidei in sinu sacrosanctae matris Eccle-
siac niatvis meae, quae nescit (^laudere gremiumredeunli ad se, volo seniper vivere et mon'.
Amen.
BEATI ALBERTI MAGNIRATISBONENSIS EPISCOPI
OIIDINIS PRAEDICATORUM
De PerfectioneVITAE SPIRITUALIS
SEU
DE ADHAERENDO DEO
LIBELLUS
I
Mibi autera adhaerere Deo bonum esi. Ps lxxh, 28
i
DE
Adhaerendo Deo
NUDATO INTELLECTU ET AFFEGTU
Caput I .
De adhaerendo Deo nudato intellectu et affectu,
seu de ultima et summa perfectione hominis,quantum in hac vita possibile est.
Gogitavi mihi aliquid ultimate, (in quantum
possibile est in hujus exilii, et peregrinationis
immoratione) depingere, scriptitando de et super
ab omnibus plena, et possibili abstractione, et
cum solo Domino Deo expedita, secura, et nuda
lîrniaque adbaesione : praesertim, cum ipsius
christianae perfectionis finis, sit caritas, qua Do-
mino Deo adhaeretur.
Ad quam quidem adhaesionem caritativam
r -^kS 15. Aj>BKurj vive;
M
oinnis lionio, do iiecessitaie saliilis, leiietur;
qiiod fil, praeceptorum observantia, et divinae
^olllntatis coiilbriiiitate : cporiim observanlia
cxcludil omnc c[nod répugnât raritatis essen-
liae, et habitui, (Uijusmodi sunt peccata inor-
lalia.
l\eligiosi vero adslrinxerant se etiam ad
Kvangelicam peifectioiiem, atqiieadea, qiiae su-
peierogationis et consilii sunt, per quae expedi-
tivis ad ultimum lineni. qui Deus est, pervenitur :
per quorum observantiam, excluduntur ea etiam.
cpiac impediunt actum, seu fervorein caritatis,
([uu minus possitquis in Dominum Deum ferri ;
cujusmodi sunt, abrenunciatio omnium rerum,
corporis insuper, et aniniae, proiessionis dun-
taxat \oto accepto.
Quoniam qiiidem spiritas cum sit Dominas
Deus, cl L'OS, (jui adorant eiun, in spirUu,et veri-
iale oporlet adorarc *; id est, cognitione, et
amore, intellectu, et airectu ab omnibus phan-
lasmatibus nudis.
Hinc est et iUud Mattii. G: Cuni adoravcris,
intra in ciibiciihim tiium "^, id est, cordis tui
intima : ci claiiso ostio, scilicet sensuum tuorum.
1. Joaii. IV. 21.
2. Mallh. VI, 6.
DF ADITAEnFNDO DFO JOÇ^
inibi corde piiro, ol ronscionlia bona, et flde
non ficla ora Patreni luiiin in spirilu, et veritato
m absconso.
Onod tune congrue fil, cnm homo ab omni-
bus aliis fuerit exoccupatus, et exutus, et tolus
intra se receptus ; ubi, universis et singulis ex-
clusis, et obbtis, coram Jesu Christo, tacito
ore, sola mens desideria sua secure Domino Deosuo fiducialiter pandit; ac, per hoc, toto cordis
et amoris affectu, se in eum intimissimis me-dullis omnium virium suarum sincerissime, ac
plenissime diffundit, et immergit, dilatât et in-
llammat, et resolvit in se.
crus. ASC. — 9
Gapit II
Qualiter quis, omnibus aliis spretis, soli Christoinhaereat et intendat.
\eriimtamenquicumque talem statiim agoredi
et ingrecli clesidoral, et satagit, opus est omnino,
lit, veliit clansis ociilis et seiisibus, de nulla re
se penitus implicct, aut perturbet, sollicitus sit,
aiit curet : sed ciincta, tanquam impertinentia,
et noxia, ac perniciosa, funditus excutiat ; deinde,
se totum intra se recipiat, nec allud iinqnam ob-
jectum inibi mente atteiidat, quain solum Jesum
Chiislum A^dneratum ; sicqiie, per eum in eum,
id esl, per liominem in Deum, per vulnera hu-
manitatis ad intima divinitatis suae, sedulo, et
obnixe intendat ; ibique se, snaque singnla, ac
cnncta, indiscusse, suae infatigabili providentiae
committat expedite, et secure, juxta illud Pétri :
Omnem soUicilndinem projicientes in eum K qui
potest omnia. Et iternm : Nihil solliciti sitis -. Et
rursus : Jacta coqitalam tiinm in Dominwn, et
I. 1 . Poir. A",-
;>. JMiilip. IV, G.
DE ADILVERENDO DEO 1 ,) I
ipsc le ciiidriet\ El ileniiu : Mild adhacrere Deo,
boiuim est -. Et : Pnovidebam Domlnain in cons-
pectu mco scmpcr. Et Sponsa in Canticis : Inveni
(/nom dU'ujil anima nica ';qiiippe veneriint niiJii
ni nia hona pariter cam illa '".
Ncmpc hic est thésaurus ille coeleslis ahscon-
ditus, nec non margarita pretiosa, quae, prae om-nibus comparata, fiducia humiU, conatu instan-
tissimo, taciturnitate tranqviilla, etiam usque ad
corporahs commodi, laudis, vel honoris jactu-
ram, in fortitudine spiritus quaeritur.
AKoquin quid profîcit Piehgiosus, si totuni
mundum hicretur, et animae suae detrimentum
patiatur ? Aut quid relevât status, profession is
sanctitas, perfectionis habitus, tonsura, et exte-
rioris dispositio conversationis, sine vita in spi-
ritu humilitatis et veritatis, ubi Christus habitat
per lidern caritate formatamP Hinc est illud
Lucae 1 7 : Regniim Dei intra vos est '% quod est
Christus Jésus.
I. Ps. LIV, 23.
3. Ps. LXXIl, 9.8.
3. C.'int m, /|.
II. Sap. vu, 1 1.
r>. Luc. XAIt, -2 l.
Caput III
Quae sit conformitas perfectionis hominisiu hac vita.
Porro quanto plus mens sollicita est ad ista
infcriora, et humana cogitancla, et tractanda,
tanto plus a supeiioribus, et coelestibus per de-
Yotionis intima elongatur : et quanto ferventius
ab inferiorum memoria, affectu, et intellectu ad
superiora sensus colligitur, tanto perfectior erit
oratio, et purior contemplatio : quia simul per-
fecte non potest esse utrisque intenta, quae sicut
lux et tenebrae sunt divisa. Quippe qui Deo ad-
haeret, versatur in lumine ;qui vero mundo ad-
haeret, in tenebris est.
Qua ex re, est hominis in hac vita sublimior
perfectio : ita Deo uni ri, ut tota anima, cumomnibus potentiis suis, et viribus in DominumDeum suum sit collecta, ut unus fiat spiritus
cum eo, et nihil meminerit nisi Deum, nihil
sentiat, vel intelligat nisi Deum, et omnes affe-
ctiones in amoris gaudio unitae, in sola Gondi-
toris fruitione suaviter quiescant.
Imago enim Dei in his tribus potentiis in
DE VDHVKUENJH» iflAi 1 33
anima expressa consistil, ^iclelicet, ralione, me-moria, et volimlate. Et quandiu illae, ex toto,
Deo impressae non sunt, non est anima deilbi-
mis, juxta primariam animae creationem.
Forma nempe animae Deus est, cui débet im-primi, sicut cera sigillo, et signatum signo si-
gnatur. Hoc autem nunquam plene fit, nisi cmii
ratio perfecte juxta capacitatem suam, illumina-
tur ad cognitionem Dei, qui est summa veritas;
et voluntas perfecte affîcitur ad amandam sum-mam bonitatem ; et memoria plene absorbetur
ad intuendum, et fruendum aeterna felicitate,
et ad suâviter, et delectabiliter in ea quiescen-
dum. Et quia in horum consummata adeptione
consistit gloria beatitudinis, quae perficietur in
patria, liquet, quod istorum perfecta incboatio
est perfectio in hac vita.
Gapuï IV
Qualiter operatio humana debeat esse in solo in-tellectu et non in sensibus.
Félix ergo, qui per abstersioiieni continuain
phantasmatum, et imaginum, ac per introver-
sionem, et inibi per sursumdiictionem mentis in
Deum, tandem aliquando obliviscitur pbantas-
matum quodanniiodo ; ac per boc, consequenter
operatm' interius nudo, ac simpUci, ac puro in-
tellectu, et afïectu, circa objcctum simpHcissi-
miim. Deum. Omnia igitur phantasmata, spe-
cies, imagines, ac formas rerum omnium citra
Deum a mente rejicias : ut in solo nudo intellectu
et affectu, ac Yoluntate, tuumpendeat exercitium
circa Deum intra te.
Nempe Unis omnium exercitiorum hic est,
scibcet, intendere, et quiescere in Domino Deo
intra te, per pm^issimum intellectum, et devotis-
simum affectum, sine pbantasmatibus, et impH-cationibus.
Hujusmodiautem exercitium non lit in organis
carneis, et sensibus exterioribus, sed per quod
quisbomo est : bomo vero quis est intellectu, et
Di: Al)llAi;UE-\DO J)EO l35
atïcctu. Et idcirco quandiu iioino ciim phanlas-
niatlbus, el sensibiis luclit, et eis insistit, vidctui;
iioiiduin exisse motus, et limites l)cstialitalis siiae,
hoc est, illiiis quod cum bestiis Ivabet commune.
(}uia illaeper phantasmata, et ])ei laies sensitivas
seu sensibiles species cognoscunt, et afficiuntur,
et non aliter, eo quod altiorem vim animae non
liabeant. Secus est de liomine, secundum in-
lellectum, et alïcctum, et liberum arbitrium ad
Dei imaginem et similitudinem creato, quibus
débet Deo innnediate, pure, et nude imprimi, et
uniri, lîrmiterque inliaerere.
Quamobremdiabolusdiligentissime, et maximeconatur impedire illudexercitium, quantum ])ot-
est, ex quo est quodammodo praeambulum, et
initium vitae aeternae ; invidens super hoc ho-
nuni. Idcirco nititur semper mentem hominis
alienare a Domino Deo, mmc |)er istas, nuncper illas tentationes, seu passiones : nunc sollici-
tudine superflua, et cura indiscreta : nunc turba-
tione, et conversatione dissoluta, curiositateque
irrationabili : nunc pei- studia librorum subti-
lium, colloquia aliéna, rumores, et novitatem :
mmc per aspera, nunc per contraria etc.
Quae, etsi nonnunquam levia, et tanquamnulla videantur peccata, tamen magna sunt im-
pedimenta hujus sancti cxercitii, et operis. Et
j 3() IJ. ALBERTl MAGM
ideo, eliaiiisi lUilia, cl necessaria ^ isa Jiieriiit, sivc
magna, sive parva, ut noxia, et perniciosa illico
siint rejicicnda penitus, et a seiisibiis pro])el-
lenda.
Sumuiopcre igilur necessarium est, ut audita,
visa, facla, et dicta, et caetera similia .sine ])lian-
lasniatibus, iniaginibus, et occupalionil)us re-
cipiantur, nec etiani ex consequenti, vcl antea,
vel tune super hoc phantasmata, et iniplicationes
Ibrmentur, et nutriantur. Et ita qaando phan-
tasma non venit admcnioiiani, et nienteni, tune
non inipedit honiineni, sive in oiatione, medita-
tione et psalmodia, sivc in alia quacumque opé-
ra tione, et exercitatione spirituali, nec rursum
iterato occurret ci.
Et sic expedite secureque te totum, etiam
plene omnia et singula committe infallibili, et
certissimae divinae providentiae cum silentio, et
quiète ; et ipse pugnabit pro te : et melius, liones-
tius, ac dulcius liberabitte, et consolabitur, quamsi tu semper die, noctuque de lioc continue
phantasiareris, et vana vagaque ac captiva mente
fatue sic et sic, hinc et inde discurreres errabun-
dus ; necnon mente et corde deficiens, tempus
perderes, et vires stulte, ac irrationabiliter con-
sumeres.
Guncta ergo, et singula, undecumque et qua-
litercuniqiie occunentia oilum liabeaiil, sic accipc
cum taciturnitate et tranquillitate, aequanimiter,
quemadmodum de manu pateriiae divinacque
provideiiliae tibi venlrent.
Nudaigitur te a pliantasmatibiis omnibus re-
rum coiporcarum, juxta lui status, etprofessioiiis
cxigentiam : ut nuda mente, et sincère inhae-
reas ei, cui te multipliciter, et totaliter devovisti ;
ut nibil quodammodo possibile sit medii inter
animam tuam, et ipsuni, ut pure, lixeque fluere
possls a Yulneribus humanitatis in lumen suae
divinitatis.
Caput V
De cordis puritate, auae est prae omnibus sec-tanda.
Si igitur recto, et securo tramite, ac breviter
ad finem beatitudinis AÎae et patriae, gratiae et
gioriae, pervenire desideras et satagis, tune in-
terna mente sedulo aspira ad perpetuam cordis
inunditiam, et puritatem mentis, ac sensuum
tranquillitatem : atque cordis aflectum recollige,
et jugiter defige sursum in Dominum Deum. Et
iiiterbaec, abstrabe te a TamiKaribus tuis, et ab
omnibus borninibus, incpiantum in te est, et ne-
go tiis bujusmodi propositum tuum impedien-
tibus ; semper captans opportunitatem, ubi, et
quando possis locum, tempus, et modum repe-
rire quietis, ac contemplationis, carpens silentii
sécréta;praesentisque saecub Aitare naufragia,
nec non perstrepentis mundi lugere perturba-
tiones.
Qua de re, omnitempore, puritati, munditiae,
et quieti cordis principaliter stude : ut videUcet
continue, \elut clausis carnabbus sensibus, in
lemetipsum convertaris, et cordis ostla a formis
, 1JE AU[IAEKE>DO DEO l3()
et plianlasmatihus sensibilhim, et iiiiaginationibus
lerrerioruiu, (|uaiUuni possibile est, liabeas dili-
gente r sera ta.
Xeiiipe cordis purilas iiiter omnia exercitia spi-
ritualia quodammodo, (tanquam liiialis intentio,
ac laboruni oiiiniiim retributio, qiiam in hac vita
spiritiialis quisque et vcre religiosns reciperc
consuevit), sibi vendicat principatuni.
Idcirco cor tuum, sensus, et affectuni , cumomni diligentia, solertia, et conatu, absolvas ab
his omnibus, quae libertatem ipsius possent im-pedire ; in super ab omni re mundi, possibilita-
tem liabente alligandi, et vinciendi te.
Sicque cunctas dispersiones cordis, et allée-
tiones mentis in unum verum, simplex, et prin-
cipalissimum bonum recolligere, et intra te tan-
quam in imo loco recollectas liabere, agoniza; ac
per hoc, rébus divinis Deoque mente semper
inhaerere, atque, derebcta fragilitate terrena, cor
ad supcrna ex intimis tuisin Jesu Ghristo jugiter
transformare coneris.
Quapro])ter si incipis te nudare, et ])urilicare
a phantasmatibus et imaginibus, et sinq^lificare,
et tranquillare fiducialiter in Domino Deo cor
tuum, et mentem tuam, ut haurias, et sentias
fontem di\dni beneplaciti in omnibus interioribus
tuis, et per bonam voluntatem sis Deo unitus in
I qO B. ALBERTl MAGNI v
iiilelleclii ; suiticit libi lioc, pio (nnni studio, et
Icctioiic sacraeScripturae, et ad dilectionem Dei,
et ])roximi, ut unctiodocet.
Omni igitur studio, conatii, et labore simpli-
lica cor tuum, ut a phantasmatibus imujobilis,
et trancjuillus convertaris, et stes in Dominosemper intra te, tanquam si anima tua sit in illo
Nunc aeternitatis, id est, divinitatis ; taliter sci-
licet, utamorc ,Iesu Christi de corde puro, cons-
cientia bona,et iîde non ficta, tcipsum deseras, et
totuni te Deo in omni tribulatione, et eventu,
totalitcr plene committas, ejusque voluntati,
et beneplacito parère semper et patienter affec-
tes.
Quodut liât, necesse est, ut fréquenter ad cor
redeas, et in eo persistas, et ab onmibus, quan-
tum ])ossibile est, teipsum absolveas : mentis
oculum semper in puritate et tranqiiillilate eus-
todias : intellectum a phantasmatibus, et formis
rerum infimarum praeservcs : voluntatis alTectum
a curis terrenorum penitus absolvas, et summoYcro bono, amorc icrvido radicitus inhaereas :
memoriam quoc[uejugiter babeas sursum eleva-
tam, et in ipsoeodem Acro summo bono, ac solo
essentiali, et increato firmiter stabilitam : ita
duntaxat, ut tota anima, cum omnibus potentiis
et \iribus suis in Deuju recollecta, uiuis Fiat spi-
DE ADÎTAERENDO DEO lf\l
rituscumeo; in quo summa perleclioviaeconsls-
tere cognoscitnr.
Haer vcro luiitas spiriliis et amoris est, quo
hoiïio omnibus votis supernae et acternae \olun-
tati conformis efficitur, ut sit pergratiam, quod
Deus est per naturam.
Interea animadvertendum, quod, in eo ipso
momento, quo quis suam Deiauxilio potest vin-
cere voluntatem, id est, inordinatum amoremaut zelum a se ipso abjicere, sic scilicct, ut Do-
mino Deo de omni sua necessitate audeat plane
totaliter confidere ; hoc ipso facto, in tantum Deocomplacet, ut suam ei gratiam largiatur; et per
ipsam gratiam, veram sentiat caritatem, et dilec-
tionem, omnemambiguitatem, cttimorem expel-
lentem, in Deoque confidenter sperantem. Itaque
nihil beatius esse potest, quam omnia in illo po-
nere, in quo nullus est delectus.
Proinde quandiu stas in te, et non stas;pro-
jice te totun] in Deum secure, et suscipiet (e, sa-
nabit, et salvabit te.
liacc si continue intra te veraciter revolveris,
plus tibi ad beatam vitani confèrent, quam onmesdivitiae, deliciae, honores, in super et omnis sa-
pientia, et scientia hujus saeculi fallacis, et cor-
ruptibihs mundi, et vitae, etiamsi in his excelleres
omnes, qui unquam fuerunt.
Capt T YI
Quod adhaerere débet homo devotus Deo, nudatointellectu et affectu.
Et quia qiianto magis te nuclaveris a phantas-
matibus, et implicationibus exterioribus niunda-
nis, et sensibilibus, tanto magis anima tua recu-
perabit vires, et interiores sensus suos, ut sapiant,
ea quae sursum sunt : disce ergo abstinere a
pbantasmatibus, et imaginibus rerum corpora-
lium;quia super omnia placet Deo mens nuda
ab hujusmodi formis, et speciebus, cujus etiam
deliciae sunt esse cum fdiis hominum, videlicet
qui a talibus occupationibus, et distractionibus,
et passionibus tranquilla, pura, et simplici mente
sibi intendunt, vacant, et adhaerent.
Alioquin, si in talibus memoria, imaginatio,
et cogitatio tua saepe vacat, necesse est, vel ré-
bus novis, vel reliquiis antiquorum deliniri, vel
secundum alia objecta varie qualifîcari. UndeSpiritus sanctus aufert se a cogitationibus, quae
sunt sine intellectu.
\erus itaque Jesu Cbristi amator. sic debel
esse unitus intellectu per bonam voluntatem
divjnae A'oluntati, et boni ta ti. et nudus ab omni-
T3E ADHAEI\ENDO DFO 1 :\?)
bus pliantasmatibus, et passionibus, ut non
advertat, si cleridealur. cliligatur, vel quidqnid
sibi inrcralur. \okintas namqne l^ona omnia
complet, super omnia est.
Unde si Aoluntas adsit bona, et Deo in intel-
lectu pure conibrmis et unita fuerit, non nocet,
si caro, et sensualitas, et exterior homo movea-
tur ad malum, et torpeat ad bonum, aut etiam si
interior bomo torpet devotionem affectare ; sed
tantum fide, et J^ona voluntate adbaerere débet
Deo in intellectu nude.
Et hoc facit, si omnem imperfectionem, et
nihileitatem suam animadvertat, et cognoscat
bonum suum in solo Greatore consistere ; et cumsuis potentiis ac viribus se, ac cunctas creaturas
relinquit, atque ex toto et totum se in Creatorem
suum immergit : ita, quod omnes opéra tiones
suas dirigit pure ex toto in Dominum Deumsuum, nec extra eum quidquam quaerit, in quo
percipit invenisse omne bonum, et omnem feli-
citatem perfectionis. '
Et sic transformatur quodammodo in Deum,quod nec cogitare, nec intelligere, nec amare^,
nec memorare potest, nisi Deum pariter et de
Deo : creaturas autem alias, et seipsum, non vi-
det, nisi tantum in Deo, nec diligit nisi solum
Deum.nec memoratur de eis.vel de se, nisi in Deo.
1 4/1 ^î. ALDERTT MAG^T
lïaec vero cognitio Yorilalis semper facit ani-
mam Immilem, seipsam, non alium judicantem :
sed, e contra, mundana sapientia facit animamsuperbani, vanam, tnrgidam, et vento inflatam.
Sit itaque haec spiritualis, et fiindamentalis
doctrina, quod accedens ad Dei notitiani, servi-
tiuni, et familiaritatem, et si vis Deum veraciter
possidere, nccesse est, quod cor tuum dénudes
omni amorc sensibili, non tantum cujuscumque
personae, sed etiani cujuscumque creaturae ; ut
simplici, ac toto corde, secundum omne tuumposse, tendas in Dominum Deum tuum creato-
rem, libère, absque omni duplicitate, cura, et
sollicitudine, plena fiducia in sola ejus providen-
tia de omnibus.
CvpuT YII
Qualiter cor sit recolligendum intra se.
Praeterea, siciit dicitur in libro De Spiritu et
Anima cap. 21, ascendere ad Deuni, hoc est,
intrare in seipsunri. Qui enim interius intrans, et
intrinsecus penetrans, seipsum transcendit, ille
veraciter ad Deum ascendit.
Ab hiijus ergo mimdi distractionibus cor nos-
trum coUigamus, et ad interiora gaudia revoce-
mus, ut aliquando in divinae contemplationis
lumine hoc figere valeamus.
Nam haec est vita, et requies cordis nostri :
cum in Dei amore pcr desiderium figitur, et
ejus consolatione suaviter reficitur. Sed quod in
hujus rei experimentah degustatione muUiphci-
ter impedimur, et nequaquam ad ipsum pertin-
gere sufficiamus, ratio in promptu est : qnia
mens humana, solhcitudinibus distracta, non
intrat se, per memoriam ; phantasmatibus obum-brata. non redit ad se, per inlellectum ; concu-
piscentiis illecta, ad seipsam nequaquam reverti-
tur, per desiderium suavitatis internae, et laetitiae
spirituaHs : ita, totaUter in sensibihbus, et prae-
OPLS. ASC. 10
I \() H. AT:IÎF,RI'I \I\(;M
senlibus jacens, non polest ad se tanquam ad
imaginem Dei intrare.
Oportet ergo, et necesse est, ut cum humilita-
tis reverentia, ac fiducia nimia, mens elevet se
snpra se ot omno creatnm per abnegationem
omnium, et ut dicatintra se : Quem ex omnibus,
et piae omnibus, et super omnia quaero, diligo,
appeto, et desidero, non est sensibilis. neque
imaginabiUs ; sed super omne sensibile, et in-
telligibile : nullo unquam sensu est percepti-
bilis, sed pleno desiderio totus desiderabilis : non
insuper est figurabilis, sed intimo afTectu perfec-
tissime appetibilis : non est aestimabilis, sed
mundo corde totus affectibilis, quia super om-nia amabilis, et delectabilis, infinitaeque bonita-
tis, et perfection] s.
Et tune fertur in mentis caliginem, et altius
intra se elevatur, et profundius ingreditur. Et
hic modus ascendendi usque ad aenigmaticum
contuitum sanctissimae Trinitatis in unitate,
unitatis in Trinitate, in Jesu Christo, tanto est
ardentior, quanto vis ascendens illi est inti-
mior ; et tanto fructuosior, quanto affectu proxi-
mior. Quippe in spiritualibus, illa sunt supe-
riora, quae intimiora, quoad experientias spiri-
tuales.
Quapropter nunquam désistas, nunquam
DE M)1I VF,r,F,MK) DKO \ f\-
quiescas, donec fuivirae illius plenitudinis ali-
quas(iit ita dicam) arrhas, seii cxpcrientias dé-
gustes ; cl douer divinae suavitalis dulcedinem
per quanlula^cnmqne primitias obtineas : et in
odorem ipsius, pôst eaiii ciirrere non desinas,
donec videas Denm deornm in Sion.
Tn spiritnali enim profectu, et cum Deo intra
te unione, et adhaesione, non quiescas, nec ré-
trocédas, donec assecutus fueris qnod intendis.
Exemplum hujus accipe in simili ab ascen-
dentibiis montein naturalem. Si enim spiritns
noster in bis. qiiae deorsum transeunt, se per
ciipidinem immerserit. statim per infinitas dis-
tractiones, et itinera obliqua rapitur ; et a se
quodammodo divisus. dissipatur, et quasi in tôt
spargitur, quot ea sunt, quae per desideria con-
cupiscit. Hinc motus sine stabiUtate. ciu'sus sine
perventione, labor sine requie.
Si vero cor, et spiritns noster ab bac infimo-
rum iniinita distrachone, quae deorsum est, per
desiderinm. et amorem se traxerit ; et baec in-
fima deserens paulatim, se intra se in ununi im -
mutabile sufticiens bonum colligens, secum esse
didicerit, et ei inseparabiUter quodam affectu
inbaeserit : tanto ampbus in unum colbgitur, et
Ibrtifîcatur, quanto magis agnitione, et desiderio
sursum elevatur ; et in ipso vero summo bono
1 \H n. Ar,r.F,nTi vi\r,M
iiiLra se liabiluaLiir. donec lauclcm oinnino im-mutabilis iiat, et ad illam veram vitam, quae
ipse Dominus Deus est, immutabiliter perve-
niat : ut perpetuo, sine omni mutabilitatis et
temporis vicissitiidine, requiescat jani in illo in-
Irinseco, et quieto, ac sccreto divinitatis mane-
rio;pei'fecte collocatus intra se in Ghrislo Jesu,
qui est via ad se venientibus, veritas, et vita\
I, Joan. XIV, G.
Caplt VIII
Quomodo in quolibet eventu homo devotus se
debeat Deo committere.
Credo jani, et arbitror, quod ex hucusque de-
ductis cogiioscas, quod quanto magis magisque
te nudaveris a phantasmatibus, et omnibus ré-
bus mundialibus. et creatis, ac per bonam vo-
luntaleui intellectu Deo unitus fueris, tanto ma-gis ad statum innocentiae, et perfectionis appro-
])inquas. Quo quid melius ? quidve felicius, ac
jucundius ?
Super omnia ergo valet, ut teneas mentemDudam sine pbantasmatibus, et imaginibus, et
quibuscumque implicationibus ; ut nec de mundo,nec de amicis, nec de prosperis, nec de adversis,
praesentibus, praeteritis, vel futuris, in te vel in
aliis, nec etiam nimis de propriis peccatis solli-
clteris : sed cum qnadam pnritatis simpl-citate
te esse cum Deo extra mundum nude cogita, ac
si anima tua jam esset in aeternitate extra corpus
separata. Utique non tractaret saecularia,nec cu-
raret de statu mundi, nec de pace, nec de gnerra,
lOO B. ALBEinl M.VGNl
nec de screno^ iiec de pluvia, el plane nec de ali-
qiio hujus saeculi ; sed soli Deo conformiter to-
taliler iiitenderel. \acarel, et inhaereret.
Sic, sno modo, \el luinc lelinque corpus
tiium, et omnia praesentla. el futnra creata ;
et délire acieiii mentis ac spiritiis lui fixe, se-
cundum omjie tuiini posse, nude, et expedite,
in illud increatain lumen. Et sic ab onmibus
piiantasmalibus, et iuNolutionilms, ac obnu])ila-
tionibus depuratus sit spiritus tuns. tanquam
Angélus corpori alligatus, qui |)er operationem
carnis non impeditur, nec cogitation ibus vanis,
ac \agis im])licatur.
Fortificet ergo se spiritus contra quascumque
tentationes, ^exationes, injurias, ut aequanimiter
inconcusse, in uiraque fortuna, perseveret in Deo.
Et cum adest turbatio. aiit acedia, vel mentis
conlusio, non propterea insolescas, aut pusilla-
nimis sis, nec propter lioc curras ad orationes
vocales, aut alias consolationes ; sed hoc solum
intendas, ut lesnscites le |)ei- ^oluntatem bonamin intellectu, ut adhaeieas J)(^o mente, velit nolil
sensualitas corporis.
Devota namque anima sic débet esse cum Deounita, et suam voluntatem divinae \oluntati tara
conlbrmem liabere et lacère, quod se cum nuUa
creatura occupet, seu adliaereal. sicul tlum non
DE ADHAERE-XDO DEO 101
erat creata ; ac si nihil sit, piaeter solum Deum,
et ipsam animam. Et sic universa et singula
aequanimiter de manu divinae providentiae se-
cure, et infallibiliter accipiat, sustinens unifor-
miter in omnibus Dominum in patientia, tran-
quillitate, et silentio.
Qua de re, nudare mentem ab omnibus phan-
tasmatibus, super omnia valet ad vitam spiritua-
lem, ut sis per bonam voluntatem unitus Deo
in intellectu, et conformis.
Praeterea, nihil erit médium inter te, et Deum :
quod sic patet, quia nec res aliqua ab extra erit
médium, cum per votum voluntariae pauperta-
tis ablata sit omnis rei possessio usque ad ulti-
mum, et per castitatis votum corpus, et per
obedientiam voluntas, et ipsa anima ; et sic
quodammodo nihil relinquitur, quod médiat
inter te, et Deum.Quod autem Religiosus sis, probat professio
ipsa, status tuus, et nunc habitus tuus, et ton-
sura, et similia hujusmodi : sed an fictus, an
verus Religiosus sis, lu videris. Animadverte
ergo, quam graviter dégénères, et pecces in Do-minum Deum tuum, et in omnem ejusjustitiam,
si secus egeris, et creaturae potius quam Grea-
tori ipsi voluntate, et amore inhaeseris, creatu-
ram praeponens Creatori.
Caput IX
Contemplatio in Deo, quatenus omnibus aliis
exercitiis est praeponenda.
Et quia omnia citra Deum, sunt efTectus, et
opus ipsius Creatoris, habentia posse et esse, et
quidquid sunt et possunt, limitatum ; et, ut ex
nihilo producta, nihileitatibus circumdata, et ex
se ad nihilum tendentia, necessario momentis
singulis siium existere, conservari, operari, et
si quid in eis est, a Deo habent, et sic per om-nia ab ipso summo opifice Deo recipiunt, tan-
quam vere ex se ipsis sibi, et aliis insufficientia,
ad cujus operationem sunt, sicut nihil ad ali-
quid, finitum ad infinitum :
Quapropter, in solo eo, et circa euni, et
propter eum, et in eum sit omnis recta nostra
contenqDlatio, vita, et operatio : qui etiam uno
voluntatis nutu posset, et sciret in infinitum om-nibus modo creatis perfectiora producere. NuUaergo, sive secundum intellectum, sive secundum
affectum, conlenq3latio et amoris fruilio utilior,
perfectior, et fclicior, quam in ipso Deo Créa-
DE ADHAEUEiNDO DEO iDO
tore, summo, et \ero boiio, a quo, in quo, per
quern, et ad quem omnia : sibi, et omnibus suf-
ciens est in infinitum, qui omnium in se continet
perfectiones simplicissime ab aeternô, in quo
nihil, quod non sit ipse : apud quem, et per quem,
omnium instabilium slant causae : in quo om-nium mutabilium immutabiies manent origines,
necnon omnium rationabilium, irrationabi-
liumque, atque temporalium in eo sempiternae
vivunt rationes : qui omnia complet^, universa,
singulaque se toto essentialiter implet : cuique
rei intimior est, et praesenlialior per essentiam,
quam res sibi ipsi : in quo omnia simul sunt
unita, et in eo sempiterne vivunt.
Praeterea si ex infîrmitate, aut inusitatione in-
tellectus, quis magis tenetur in creaturis contem-
pJari, tune haec optima, vera, et fructuosa con-
lempiatio videtur bomini mortali possibilis, ut
saltem, in cunctis suis contemplationibns, et
meditationibus, sive circa créa tu ras, sive circa
Creatorem fiunt, consurgat delectatio in ipso
Creatore, Deo uno et Irino intra se, ut inardes-
cat ignis divini amoris, et vorae vitae in se, et in
aliis, ad meritum febcitatis aeternae vitae.
Animadvertenda est etiam in hoc differentia
inter contemplationem Gatholicorum fidelium,
et Philosophorum gentilium : quia contemplalio
l54 B. ALBERTI MAGM
Philôsophorum est propter perfectionem con-
templanlis, et ideo sistit in intellectu, et ita finis
eorum in hoc est cognitio intellectus.
Sed contempla tio Sanctorum, quae est Gatho-
licorum, est propter amorem ipsius, scilicet
contemplati Dei : idcirco, non sistit in fine ul-
timo in intellectu per cognitionem, sed transit ad
affectum per amorem.
Unde Sancti, in conteniplatione sua, liabent
amorem Dei tanquamprincipaliter intentum; quia
felicius est etiam Doininum Jesum Christum
cognoscere, et habere spiritaliter per gratiam,
quam sine gratia corporaliter, vel etiam essen-
tialiter.
Porro, dum anima ab omnibus abstrahi-
tur, et in seipsam rellectitur, contemplationis
oculus dilatatur, et se scalam erigit, per quamtranseat ad contemplandum Deum. Ex qua
conteniplatione, anima inardescit ad bona
coelestia, et divina, et ad aeterna ; et omnia
temporalia a longe prospicit, tanquam nihil
sint.
Unde, quando in Deum procedimus per viam
remotionis, primo ncgamus ab eo omnia corpo-
ralia, et scnsibilia, et imaginabilia ; secundo,
etiam intelligibilia ; ad vdtimurn, hoc ipsum esse
scciindum quod in creaturis remanet. Sic, quan-
nr VDH\KRE>DO DEO 100
tum ad statuni viae pertinel, optime Deo conjun-
gimur, secundum Dionysium ^
Et haec est caligo, quam Deus inhabitare di-
citur;quam Moyses intravit, ac per hanc adlu-
ceiu inaccessibilem. Yerum, non prias qiiod spi-
ritaale, sed quod animale ^: ideo consueto ordine
procedendum est, a labore actionis ad quietem
contemplationis, a virtiitibus moralibus ad theo-
ricas, et speculativas.
Denique, o aninia iiiea, quid occuparis circa
plurima super\aciie, et semper in bis eges? In-
tende, et ama boc unum optimum bonum, in
quo omne bonum ; et suiricit. Infelix ergo, qui
omnia scit praeteripsum, et habet, ipsum autem
nescit. Et si baec omnia, et ipsum sciât, non
propter boc, sed propter ipsum beatior. UndeJoannes, 17 : liaec est vita aelerna, ut cofjnos-
ranf te etc. -^ et Propbeta : Satiaboi', cwn appa-
riierit gloria tua \
1
.
Lih. flo luvstica Theoloj^ia.
>.
.
I Cor. XV, /|(5.
3. Joun. x\ii, o.
,'i. Ps. 5.V1, Id.
Caplt X
Actualis devotio, et sensibilis non tantum curandaest, sicut voluntate Deo adhaerere.
Praeterea, non multum cures actualem devo-
tioneni, aut sensibilem dulcedinem, vel lacrymas ;
sed tantum, per bonam voluntatem in intellectu
sis mente cum Deo intra te unitus. Quippe su-
per omnia placet Deo mens nuda a phantasma-
tibus, id est, imaginibus, speciebus, ac simili tu-
dinibus rerum creatarum.
Decet namque monachum esse aiienum ab
omni creatura, ut soli Deo intra se nude, et ex-
pedite intendat, vacet, et adbaereat. Quamobremabneges temetipsum, ut nude sequaris Ciiristum
Dominum Deum tuum, qui vere pauper, obe-
diens, castus, humiliatus est, et passus : in cujus
etiam vita, et morte mvdti scandalizati luerunt,
ut liquet ex decursu Evangelii.
Praeterea, anima scparata a corpore non ad-
vertit, quomodo, aut quid agatur de suo corpore
derelicto, sive comburatur, sive suspendatur,
,sivc malcdicatur, et nibil proplcr bas injurias
Di: Vr)llA.ERENDO DEO 1,)-
corpoi'i illalas contristatur ; sed soluni cogitât,
illiid Nunc aeternitatis, et illud Unum, quod di-
cit Doininiis in Evangelio necessarium. Sic, et
tu, te habeas ad corpus tuum, quasi jam non sis
in corpore ; et cogita semper de aeternitate
animae tuae in Deo, et dirige sedulo cogitatum
tuum in illud Unum, de quo Cliristus dixit :
Porro unum est necessarium *; et senties ex
hoc magnam gratiam, ad mentis nuditatem, et
cordis simplificationem acquirendam.
\erumtamen istud Unum est tibi praesentis-
simum, si te nudaveris a phantasmatibus, et qui-
buscumque aliis implicationibus ; moxque sen-
ties sic esse, videlicet te nuda, et expedita mente
vacare et adbaerere Deo : et sic eris invictus etiam
in omnibus qualitercumque inferri possunt, sic-
ut et sancti Martyres, Patres, et electi, beatique
omnes : qui, despectis omnibus, solum cogita-
bant animae securitatem, et aeternitatem in Deo;
et ita armati intus, et per bonam voluntatem
Deo uniti, omnia mundi spreverunt, ac si om-nino anima jam divisa esset a corpore.
Ex bis ergo perpende, quantum potest bona
voluntas cum Deo unita, imo per illam animae
impressionem in Deo, ut per ejusmodi a carne
I. Luc. X, 42.
I :)N M. M.lŒJrri MVCM
virtualeni, et splritualem divisionem, anima quo-
dammodo respicial a longe hominem exteriorem
Simm, tanquam non suum ; et sic vilipendit
omnia, qiiae inferuntur sibi, vel carni snae, ac si
fièrent alteri, vel non homini. Qui enim adhacrei
Dca, Ilnus spiritus est cum eo.
Nunquam ergoaudeas omnino, coram DominoDeo tuo intra te aliquid cogitare. vel imaginari,
qaod coram honiinibus erubesceres vel audiri,
vel videri ;propter Dei reverentiam principalem.
Est etiam boc justum, omneni luuin cogitatum.
et cogitationem ad solum Deum erigere : en ni-
que, tanquam nihil aliud praeter ipsum sit. sola
mentis acieintueri, sicque inbaerendo frui, quod
est perfecta inchoatio vitae futurae.
Caput XI
Qualiter tentationibus sit resistendum, et
tribulatioues qualiter sustinendae.
Proinde ncmo accedens ad Deum vero et in-
tegro corde est, quin vexationibus. et tentationi-
bus probetur. Idcirco. in omnibus tentationibus.
vel hoc observetur : ut, si sentiatur, non consen-
tiatur : et patienter, ac aequanimiter cum humi-litate, et longanimitate portetur.
Si vero blasphemiae sint. et turpissimae. hoc
omnino tirmiter teneas, quod nihil meHus, aut
verius contra easdem facere potes, quam omnino
hujus modi phantasias pro nihilo reputare :
quanquam blasphemiae nequissimae, et foedis-
simae, et horribiles sint, sohim non cura cas,
sed pro nihilo reputa. et contemne. et tibi non
imputa, nec vehs tibi super hujusmodi conscien-
tiam formare. Fugiet procul dubio inimicus, si
eum ^c, et suas factiones contempseris. Super-
bus enim est valde. non patitur se contemni, et
sperni,
Omnino ergo talia penitus non curare, sum-
I (k) T^. \Li5Eivn M\(;Tr
juuni est remedium ; siciit de iiiuscis volantibus
coram oculis contra voluntatem.
Provideat ergo servus Jesu Ghristi, tam facile
non importune fugere a facie Domini, et hinc
inde indignari, murmurare, et querulari super
unius muscae vexatione, videlicet levis tentatio-
nis, suspicionis, tristitiae, et detractionis, insuf-
ficientiae, et cujuscuniqueadversitatis ; cum, sola
manu bonae voluntatis in Deum erectae, possunt
omnia haec fugari.
Nempe, per bonam voluntatem, habet homoDeum in possessorem, sanctos Angelos custodes,
et protectores. Insuper, et per bonam volunta-
tem omnis tentatio superatur, sicut musca manude calvitie capitis fugatur. Pax ergo hominibiis
bonae voluntatis.
Proinde ergo nec aliquid ditius offertur Deo
bona voluntatc. Quippe bona voluntas, in anima,
est origo omnium bonorum, et omnium mater
virtutum : quam qui babere incipit, secure babet
quidquid ei ad benc vivendimi opus est.
Si ergo Aolueris bonum, et non potes, foctum
Deus compensât.
Igitur, secundum hoc, aeterna lex incommu-
tabili stabilitate firmavit, ut in voluntale meri-
tum sit : in beatitudine, aut in miseria, prae-
mium, atque supplicium. Dilectio enim est ma-
DE ADUAEKENDO DEO l6l
^nia voluiiLas Dco servieiidi, dulcis allectus Deoplacendi, fcr\ entissimum desideriiim Deo fruendi.
Démuni, tentari non est peccaluni, scd mate-
ria exerceiidae virtulis, ut humo ad niulta bona
proliciat teiitatione, cuni tota vila liominis super
terrain Icntalio censeatur.
OPLS. ASC. 1 1
Caplt XII
De amore Dei, quam efficax sit.
Enimvero omnia supradicta, et quaecumque
saluti necessaria, non melius, nec propinquius,
nec salubrius perfici possiint, nisi per amorem :
per quem snppleri potes t oninis necessarii ad sa-
lutem iiidigentia, et in eo liabetur omnis boni
abimdantia, nec deest sunirni desiderii praesen-
tia
.
Qiiippe solus amer est, quo convertimur ad
Deum, transformamur in Deuni, adbaeremus
Deo, unimiir Deo, nt siiniis unus spiritus cumeo ; et beatiticemur hic in gralia, et il)i in gloria,
ab eo, et per euni.
Amor enim ipse non quiescit, nisi in aniato,
quod lit, cum obtinet ipsum possessioneplenaria,
atqiie pacifica.
Nempe amor ipse, qui et caritas, est via Dei
ad homines, et via hominis ad Deum : et man-sionem Deus habere non potest, ubi caritas
DE ADHAEREISDO DEO i63
non est. Si igitur cariialeni liabemus, Deam ha-
bemus, quia Deiis caritas est ^
.
Proinde nihil amore acutiiis, nihil subtilius,
aut penetrabiliiTS : nec quicscit, donec naturaliter
totam amabilis penctraverit virtutem, et profun-
ditatem, ac totalitateni ; et ununi se vult facere
cum amalo, et si fieri potest, ut hoc idem ipse sit
quod amatum. Etita nullum patitur médium in-
ter se, et objectum dilectum quod amat, quod
est Deus, sed vehementer tendit in eum : et ideo
nunquam quiescit, donec omnia transeat, et ad
ipsum in ipsum veniat.
Est enim amor ipse virtutis unitivae, et trans-
formativae, transformans amantem in amatum,
et e contra, ut sit unum amatorum in altero, et e
converso, inquantum intimius potest. Quod li-
quet primo quantimi ad Adres apprehensivas,
qualiter amatum sit in amante : videlicet, in quan-
tum dulciter, et delectabiliter revocatur in appre-
hensione amanlis ; et e regione, prout scilicet
amans nititur singula, quae ad amatum perti-
nent, non superticialiter, sed intrinsecus discer-
nere, et quasi ad interiora ejus ingredi.
Sed quantum ad vires appetitivas, et afïectivas,
amatum dicitur in amante, prout videlicet est in
I. I Joan. IV, 8.
iG IJ5. ALbElVil MAGM
aiïectuosa ejus complacentia, el: in jucunda ejiis
delectationc interius radicata : econverso, amans
est in anialo, toto desiderio, et conformitate se-
cundnm idem velle et noile, et in eodem gau-
dere et tristari, tanquam idem ipse. Trahit cnim
amor (cjuia fortis est ut mors dllectio •) amantem
extra se, et collocat eum in amato, faciens ei in-
limissime inhaerere. Plus enim est anima ubi
amat, quam ubi animât; quia sic est in amato
secundum propriam naturam, rationem et volun-
tatem : sed in eo quod animât, tantum est secun-
dum quod est forma ; quod etiam brutis conve-
nit.
Non est ergo aliud, quod nos ab exterioribus
sensibilibus intra nos, et exinde in Jesu Christi
intima, et divina trahit, quam amor Christi,
quam desiderium dulcedinis Christi, ad sentien-
dum, percipiendum, et degustandum praesen-
tiam divinitatis Christi. Non itaque ahud est,
quam amoris vis, quae etiam animam de terris
ad fastigia coeH celsa perducit.
Nec ad summam beatitudinem quis pervenire
potest, nisi amore, et desiderio provocante. Ipse
enim amor est vita animae, vestis nuptialis, et
perlectio ipsius ; in quo omnis lex, et Prophetae,
I. Canl. vin, G.
DE ADHAERENDO DEO 1 65
et Domini edicUim pcndet. Unde Apostolus ad
Roinanos : Plenitudo legis est dilectîo '. Et prima
ad Tiniotheiim : Finis praeccpti csl carilas '.
I. Rom. xiH, lo.
». . I Tim. I, 5.
Caput XIII
Orationis qualitas, et utilitas : et quomodo corsit recolligendum intra se.
Praeterea, cum ad haec, et ad quaecumque
alla bona omnino simus ex nobis insiifficientes,
nec aliquid de nobis ipsi Domino Deo, (a quo
solo omne bonum), exhibere possumus, quodnon sit prius suum, solo uno excepto, quod su-
perest, quemadmodum ipse per se benedicto slio
ore etiam et exemplo nos instruere dignatus est :
ut videlicet, in omni casu, et eventu, ad ipsam
orationem recurramus, sicut rei, miseri, pau-
peres, mendici, infirmi, inopes, subditi, servi,
et fîlii ; ac totaliter in nobis ipsis desolati, bu-millima mentis prostratione, ia timoré, etamore,
recollecte, et composite, maturo, vero, nudoque
affectu erubescentiae, cum magnitudine deside-
rii, et ardore, nec non in gemitu cordis, et sim-
plicitate et sinceritate mentis, supplicemus, et
exponamus ipsi, plena cum fiducia, undique
nobis imminentia pericula ; ita duntaxat, ut ex-
pedite, secure, et nude nos ei totaliter usque ad
DK vniiM:iu,MK> i)i() 167
iiltiniuni fidelUcr committaniiis, el otferamus,
tanquain vere, et per omnia sui, nihil nobis
ipsis reservantes ; ut hnpleatiir in nobis illud
beati patris Isaac, qui loquitur de bac ipsa ora-
tione. diœns : Tune erimus unun» in Dec, et
Doniinus Drus erit in nol)is onvnia in (omnibus,
et solus, cpiando ijla sua perfecta diloclio, qua
prior nos dilexit, in nostri quoque cordis tran-
si erit alîectum.
Quod ila liet, cum nobis omnis amor, omnedesideriimi, omne studiuin, omnis conatus, de-
nique omnis cogitatio nostra, omneque quod Ai-
demus, loquimur, quodque speramus, Deus erit ;
illaque unitas, quae nunc est Patris cum Filio,
et Filii cum Pâtre, in nostrum fuerit sensum,
mentemque transfusa : ut quemadmodum ille
nos sincera, et pura, atque indissolubili caritate
diligit, nos quoque ei perpétua, et inseparabili
dilectione jungauïur ; ita scilicet eidem copulati,
ut quidquid speramus, quidquid intelligimus,
qiiidquid loquimur, et oraiiuis, Deus sit.
Haec ergo intentio, bic conatus, et finis spiri-
tualis hominis esse débet : ut, imaginem futurae
beatitudinis in lioc corruptibili corpore possidere
mereatur, et quodammodo arrham illius coelestis
beatitudinis, et conversationis, et gloriae incipiat
in hoc saeculo praegustare. Hic, inquam, finis
t68 n. VLl'.KHTI AIACM
lolius perfectionis est : iil, eo usquo extenuata
mens ab omni situ carnali, ad spiriUialia quotidie
sublimetur, doncc omnis convcrsatio, omnisque
volunlas cordis, una, et jugis effîciatur oratio.
Gvimque lia mens, deposita faece terrena, ad
Deum, in quo solo semper defixa débet esse in-
tentio spiritualis bominis, respiraverit, (cui ab
illo summo l^ono vel parva separatio, mors prae-
sens, ac perniciosissimus interitus est creden-
dus);praemissaque fuerit tranquillitate fnndata.
vel ab omnium carnalium passionum nexibus
absolu ta, et illi uni summoque bono tenacissima
adbaesit intentione, Apostolicum illud implebit :
Sine intermissione orate ', et in omni loco, levan-
tes puras maniis, sine ira, et disceptatione -. Itac
enim puritate (si dici potest), sensu mentis ab-
sorpto, ac de terreno situ ad spiritualem, sive
angelicam similitudinem transformato, quidquid
in se receperit, qnidcjuid tractaverit, quidquid
egerit, purissima, atque sincerissima oratio erit.
Haec proinde si continuaveris indisrupte,
quemadmodum usque ab initio disseruimus,
erit tibi in tua introversione, et recollectione
jam facile, ac promptum contemplari, ac frui,
sicut vivere in natura. .
1 . 1 Thess. V, I-,
:» I Tini. Il, 8.
Caput XIV
Conscientiae attestatio in omni judiciorequirenda est.
Dcmum ad spiritualem mentis perfectionem
,
piiritatem, et tranquillitatem in Deo consequen-
dam, non mecliocriter ad hoc proficere videtur,
ut, in omni qnod de nobis dicitur, sentitur, et
agitur, seniper tacite ad interiora mentis arcana
recurramus ; et inibi, ab omnibus aliis abstracti,
et intra nos totaliter recollecti, statuamus nos in
cognitionem veritatis antc nos : etutique invenie-
mus, atque vic]e])imus penitus nihil proficere
nobis, sed plurimum obesse, si laudati, vel ho-
nora ti ab extra hierinuis, et al) intra in veritatis
cognitione de nobis culpabiles, et rei existimus.
Et sicnt tune nihil prodest, si quempiam ad
extra homines laudant, et conscientia ab intra
accusât : ita e regione nihil obest, si ab extra
quis contemptus, vituperatus, et persecntus fue-
rit, ab intra tamen innocens, irreprehensibilis,
et innoxius existât : imo quam plurimum super
haec cum patientia, et silentio, et quiète, nonimmerito in Domino gratulari habet : siquidem
nulla nocebit adversitas, ubi non domlnatiu' ini-
I -n V,. vt;hertt MArr>T
quitas. El sicut nullum maluni impunitiim, ila
nullum boiium irremuneratum. Neque eum hy-
pocritis velimus mercedem, et praemium exspec-
tare, vel recipere ab hominibiis : sed solum a
Domino Deo, non in praesenti, sed in futuro.
lion transilorio in lempore, sed in aeternitate.
Liqiiet ergo, quod nec majus aliqiiid, nec me-
lius, quam semper in onmi tribulatione, et eventn
ire ad interiora mentis secrela, et ibi invocare
ipsum Dominum Jesum Ghristum, adjutorem
in tentationibns, et tribniationibus : ac inibi hu-
raiUaii in confessione peccali, iaudaie ipsnm
Deum et Patrem, corripientem. et consolantem :
insuper et omnia, et singula, in se, vel in abis,
prospéra, sive adversa, aequanimiter accipere,
expedite. et secure, de manu suae infallibibs pro-
vider tiae, aut dispositionis ordinatione.
Ex quibus seqintur etiam peccatorum remissio,
amaritudinis expulsio, collatio dulcedinis, et se-
curitatis, infusio gratiae, et misericordiae, attrac -
tio, et corroboratio familiaritatis, atque abundans
in ipso consolatio, firmaque adbaesio. et unio.
Sed nec velimus imitari eos, qui per hypo-
crisim, et more Pbarisaico seipsos carius, et ali-
ter videri, baberi, et apparere ab extra corani
bominibus satagunt, quani ab intra in veritate
de se didicerunt : quod quidem extremae de-
DE \niF\EUEM:)() DFO \"J
l
mentiae est, sic videlicet quaerere, appetere, aiit
expetere laudeni huDianam, vel gloriam, a se,
vel ab aliis, ciim nihilominus intérims repletus
sit illecebris, et peccatis gravissimis. Et certe
qui post hujiismodi vanissima currit, fuLtient ab
eo praedicta bona, et dedecus incurret.
Semper ergo prae oculis tuis habeasmala tna.
et inidoneitatem tuam, et cog'nosce te, ut bumi-lieris ; et tanquam peripsema indignissimum,
vilissimum, abjectissimumque ab omnibus ba-
beri non réfugias, propter gravissima peccata, et
maxima mala tua. Qua de re_, reputa te inter
alios ut scoriam inter aurum, zizaniam inter
triticum, paleam inter grana, bipum inter oves.
satan inter fdios Dei
.
Sed nec vebs revereri ab abis, abisque prae-
ferri : imo potius toto corde, et spiritu fuge virus
bujus pestilentiae, venenum laudis, reputationem
jactantiae, et ostentationis, ne videbcet, juxta
Propbetam, laudetur peccator in desideriis ani-
mae siiae \ Et Isaiae, tertio : Oui hcatiim te di-
ciint, ipsi te decipiiint, et viain gressuum taoriim
dissipant -. Et Dominus, Lucae, sexto : Vae
ciim henedixerint vobis homines ^.
I. Ps. IX, (x.), 3.
a. Isaiae m, 12.
I?. Luc. vî, aO.
CvpuT XV
Contemptus sui, qualiter causetur in homine, et
quam utilis sit.
Proinde qiianlo quls vilitatis suae cognitor est,
tanto plus, et limpiclius divinae majestatis est
inspector : et quanto aliquis propter Deum, ve-
ritatem, et jnstitiam, sibi ipsi in oculis suis est
yilior, tanto in oculis Dei est pretiosior.
Quapropter studeamus, toto desiderii conatu,
nos vilissimosreputare, etcredere indignos omni
beneficio, nobis displicere, soli Deo placere, ab
aliis indignissimi, et vilissimi reputari : insuper,
super tribulationibus, afflictionibus, et injuriis
non moveri, nec super liujusmodi inferentes con-
turbari, nec cogitationibus contra eos involvi, vel
indignari ; sed aequo animo credere velis, te
cunctis injuriis, vilipensionibus, flagellis, et dere-
lictionibus esse dignum.
Nam rêvera, quivere sccundum Deumpœnitet,
et luget, ille ab omnibus bonorari, ac diligi
abborret, nec subteifugit, nec renuit se quodam-
uiodo odiri. conculcari, despici, usque in iineni:
DE VD11AEUEM)0 DEC» l~ô
ut veic liumilietiir, el puro corde soli Domino
Deo sincère adhacreat.
Verurntamen ad rjoniinuin Deum solum dili-
gendum, et seipsiun super omnia abliorrcndum
,
et al) aliis appetere vilipendi, non requiritur labor
extrinsecus, nec corporis valetndo, sed potins
solitudocorpoi'is, labor corclis, et ([uies mentis:
ut, scilicet, labore cordis, et alTectione mentis
intimae siu-gat, et corporaliler se ab illis infimis
eveilal, et sic ad coelestia,, et divina surgat, et
ascendat.
Nempe hoc facientes, mutanms nos in Deum.
Et praecipue tune fit, quando ex corde eligimus,
sine judicio, damnatione, et contemptu proximi,
nos ut peripsema, et opprobrium ab omnibus
aestimari, imo ab omnibus tanquam lutum fœ-
dum abhorreri, quam quibuscumque dcUciis
abundare, vel ab hominibus honorari, aut elevari,
seu qualicumque corporali et transitoria sospi-
tate, vel commodo perfrui ; nec aliam praesentis
hujus mortalitatis, et corporabs vitae consolatio-
nem desiderare, quam nostras offensiones, culpas,
et peccata sine intermissione lugere, deplangere,
et plorare, perfecte nos viKpendere, etannihilare,
et de die in diem ab abis magis magisque viHores
baberi, et in omni vibtate indigni in nostris ocuHs
quotidie fieri : ut soli Deo placeamus, eumquc
lyi B- ALBERTl MVG^t
soluni diliganius, sicque ei adhaereamus, nec
circa aliquid velimus affici, nisi solum circa Ip-
sum Dominum Jesuni Chrislum, qui solus ja-
ceat in nostro affectu ; nec de uUo soUicitari, et
curare, nisi de ipso, in cujus ditione, et provi-
dentia universa, et singula currunt, et subsis-
tunt.
iSon ergo tuum erit amodo deliciari, sed vere
loto corde lugere.
Quaniobrem, si non luges, propter hoc luge.
Si vero luges, propter hoc magis lamentare, quia
doloris causam tibi superinduxisti propter tuas
offensiones maximas, et peccata infinita. Sicut
ergo non sollicitudinem gerit super spiculatorum
dispositionem, qui sententiam suscipit condem-
natus, sic qui lamentatur, et efficaciter luget, ne-
que deliciis, neque irae, aut gloriae, \e[ indi-
gnationi, \e\ hujusmodi aliquando attendat. Et
sicut alia civium, alia sunt damnatorum habita-
cula, ita lugentium, et habentium ad pœnani
obligantiadeiicta, statio, et institutio abinnoxiis,
et non obligatis aliéna penitus débet esse, et re-
mota. Alioquin, non esset differentia rei obnoxii,
et innocentis, in compensatione, et satisfactionis
poena, quae tamen magna erat in praevaricatio-
nibus culpa ; et liberior esset injustitia quam in-
nocentia.
(
DE ADHAEKE>UO DEO 1 7,)
Omnia ergo abneganda, omnia coniemnenda,
omnia excutienda, et vitanda, ut plena fide bo-
num liictni pocnlteiiliae jaciatur fundamentum.
Igiliir in vorilalc Jcsum Ghristiim diligens, et
post eum lugeiis, et euiii in corde, et in corpore
portans, in vciitate dolorem de suis peccatis et
ofTensionibnshabens, in veritate futurum regnumpercipere inquirens, necnon in vera fide niemo-
riam tormentorum, et judicii aeterni possidens,
et sui exitus timoreni, et memoriani fîriniter per-
fectecpie reassumens : non ulterius conabitur, nec
curabit, nec sollicitus erit de aliquoalio. Propter
quod, qui ad beatam inipassibilitatem, et ad
Deum currere festinat, onnii die, in quanon ma-ledicitin-, et contemnitur, se mullum damnumarbitretur sustinuisse. ImpassibiJitas autem est,
aAitiis et passionibus libertas, cordisniunditia,
et virtutum ornatus.
Aestima igitiu' te jam niortuum, queni non
ambigis de necessitatemoriturum.Etpostremum
argumentum omnium cogitationum, locutionum,
operum tuorum, an secundum Deum sint, sit tibi
indicium hoc, videlicet, si his magis humilis, et
intra le, et in Deo plus recollectus, et conlortatus
fueris. Si autem aliter in te repereris, suspectum
tibi sit, ne non sit secundum Deum, nec sibi ac-
ceptum, nec tibi profîcuum.
Gaput XYI
Providentia Dei, qualiter ad omnia se extendat.
Verunitamen, ut, jiixta praefala. sine inipcdi-
mento, expeclite, securc, et nude in Dominuni
Deum nostruni li]3erc et tranquille leramur, con-
jungamur, et uniamur, eique iirmiter adhaerea-
mus, aequanimitcr in prosperis et adversis, in
vita, sive in morte ;opusest, ut cuncta, et singula
indiscussae suae infallibili providentiae indubic
committainus, et certissimc.
Nec mirum, cum ipse solus sit, qui omnibus
dat esse, posse, et operari, id est, substantiani,
virtutem, et operationem, speciem, modum, et
ordinem in numéro, pondère, et mensura. Prae-
sertim, cum sicut opus artis praesupjoonit opus
naturae, ita opus naturae praesupponit opus Dei
creantis, conservantis, ordinantis, et administran-
tis : eoquod ipsius solius sit infinita potentia, sa-
pientia, bonitas, et essentialis misericordia,justi-
tia, et Veritas caritasque, immutabilis aeternitas,
et immensitas.
Nulla ergo res potest propria virtute subsisterc,
DE AUIIAEKE.NDO DEC lyj
nec agere, nisitagat in virtute ipsius Dei, scilicet
primi moventis, primi principii, qui est causa
omnis actionis, et opératu r in omni agente.
Quippe quantum ad rationem ordinis pertinet,
Deus immédiate omnibus providet, et usque ad
ultima singnlaria. ^ihil igitura maximo usque ad
minimum scmpiternam Deiprovidentiam etTugit,
nec déclinât etiam, sive in voluntariis, sive in
casualibus, sive in fortuitis nec de se intentis.
Sed nec aliquid Deus lacère potest. quia sub
ordinem suae providentiae cadat, sicut non potest
lacère aliquid, quod ejus opérationi non subdatur.
Extendit igitur se providentia divina ad omnia,
et singula, etiam usque ad hominum cogitata.
Oua de re, Scriptura, juxta illud primae Pe-
tri;, 5 : Omnern solllciUidinem vestram projiclen-
tes m eum, qaoniam ipsi cura est de vobis ^ Et
rursum Propheta : Jacta cogitatiim taam in Do-mino, et ipse te enatriet -. Et Ecclesiastici se-
cundo : Respicite, filii hominum, et scitote, quia
nullus speravit in Domino, et confusus est; per-
mansit in mandatis ejus, et derelictus est ^. Et
Dominus ait : Nolite solliciti esse dicenies : Quid
manducabimiis ''?
1. Petr. V. 7.
2. Ps. LIV, 23.
3. Eccli. II, n.f\. Mai th. VT, ?,!.
('I>LS. VSC. IJ.
IjS B. ALBEKTl MA(JM
Quidqaideigo, et quantumcumque magnum,a Deo sperare possmiius, erimus sine dubio ac-
cepturi, secundum illud Deuleronomii : Omnis
lociis, quem calcaverlt pes vesier, vester erit K
Quia quantumcumque dcsiderare quis poterit,
tantum est acceptm^us : et quatenus fiduciae pe-
dem porrexerit, eatenuspossidebit. UndeBernar-
dus : Auctor omnium Deus tantac abundat viscc-
rihus pietatis, ut ad quantamcumque gratiam
fiduciae sinum extendere poterimwè, tantum eri-
mus sine dubio accepturi. Unde Marci, 1 1 : Quae-
cumque orantes petitis, crédite quia accipietis, et
evenient vobis .
Porro quanto haec fiducia in Deuni fortior est,
et instantior, et quanto in Deo cum humilitate,
et reverentia se A'iolentius erigit, tanto securius,
et abundantius, et citius, quod sperabat, impe-
trabit ac obtinebit.
Al vero, si inter haec, proptcr mnltitudinem,
et magiîitudiiiem peccatoruni, fiducia in Deumse erigcre lependo retardât, animadvertat, qui
bujusmodi est, quod omnia possibilia sunt apud
Deum; et quod vult, necessc est, quod fiât, et
quod non vidt, inipossibile est. ut fiât; et quod
tam fa( ile est ei, tam innumerabifia peccata,
i. Deui. Ui 2/4
2. Marc. 11, 24.
DE ADHAEUEiSDO DEO I79
quantumcunique eiioriiiia, remittere, et delere,
sicut unum peccatum. Et sicut peccator non po-
test, quantnm in se est, ab innumerahilibus pec-
catis surgere, et se ab eis excutere, et absolvere,
sic necabunopeccato. Non enim possumus, non
soiani lacère, secl nec cogitare bonuni a nobis,
quasi e\ nobis ; sed boc exDcoestV
Attamen utique multo periculosius est, pkni-
bus irretitum essepeccatis, caeteris paribus, quani
uno solo : quia nnUuni maknn impunitum, et
cuiquepeccato niortali debetur inlinita poena ; et
hoc de rigorc justitiae, eo quod quodlibet taie
peccatum sit contra Deum, qui est actu iniinitae
reverentiae, dignitatis, et honorilicentiae.
Praeterea, secundum Apostolum, scit Domi-nus, qui sunt ejus '
: et impossibile est, aliqueni
illoruin perire inter quoscunique anfractus et
fluctus erroruin, scandaloruni, scbismatuni. per-
secutionum, discordiarum, haeresuni, tribulatio-
num, adversitatuni, atque tentationum qualium-
cumque, eo quod numerus electorum suorum,
et terminus meritorum sit aeternaliter, et immu-tabiliter abeopraevisus ; intantum, ut etiam om-nia, bona et mala, propria et aliéna, prospéra et
adversa eis cooperentur in bonum, nisi forte in
1. II Cor. m, 5.
2. II Tim. Il, 19.
l(So J{. ALIŒKTI MAG.M
hoc qiiod gloriosiores, cl probadores apparcanl
in adversis.
Secureergo, elexpedite, cuncla et singiila com-
mlllamiisplcnaciiiM fiducia divinae providentiae,
qiuie idch'co pcrinitlit inala qualiacuniqiie ((uali-
lejcumqueficri. Et boniim esl, et beiie lit, lit sinat
ca iieri ; nec lièrent, nisi perniitterci ea lieri, nec
aliter, nec plus lieri possunt, nisi in quantum
permittit : quiascit. potest, et vult ea in nielius
couvertere et disponere.
Sicut enim ejus operatione omnia bona tiunt,
sic ejus permissione omnia inala, bona liunt :
utcerte ex hoc appareat ejus potentia. sapientia,
clemcntia per reparatorem Chrisluni. niiscricor-
dia. etjustitia, virtus gratiae, et defcctus naturae.
pulchritudo universi coniparatione o])positorum,
laus bonorum, reproborum malitia, atque poena.
Similiter in peccatore converso, contritio, con-
lessio, et poenitentia, mansuetudo Dei, pietas.
et caritas lausque ejus, et bonitas.
Non tamen eis semper ccdit in bonum, qui
maie agunt : sed, ut communiter, in periculum
magnum, et maximum malum, privationis sciU-
cet gratiae, et gioriae, et incursionis culpae, et
poenae, nonnunquam etiam aeternae, a qua nos
custodiat Jésus Christus. Amen.
LUDOYICT BLOSTI
Institutio Spiritualis
AI) MENTEM TIIAGT VTUS R. ALBEUTI
à
DE UNIONE DIVINA
t;\ t.t:dovtco blosto ^
Qnomodo perjicialiir iinio mystica
Félix illa anima, quae piiritati cordis sanc-
taeqiie introversioni jugiter studet, et privato
amori, seu propriae voluntati propriaeque qiiaesi-
tioni prorsiis renunciat. Haec enim magis ac
magis Deo appropinquare meretur. Tandemvero, superioribus ejiis viribus divina gratia su-
blevatis, clarificatis et exornatis, unitatem nudi-
tatemque spiritus obtinet ; et purum atque inde-
pictum amorem, simpliccmque cogitationem
(quae cogitationnm expers est) adipiscitiir.
Jam itaque, cum excellentis indicibilisque
gratiae Dei sit capax, ad vivum illum fontem,
qui ab aeterno manat, ac sanctoriim mentes sa-
tis siiperqiie reficit, perducitur. Jam vires ejus*
ad instar stellarum lucent ; et ipsa fît idonea ad
contemplandnm divinitatis abyssum sereno,
I. Vd nientem hartatns B. i\lberti. — Rlosins, Inslltnlio
spiritualis.
l84 LUDOMCI HLOSH
simplici el jiicundo intuitu, absque imaginalio-
ne, et sine aliqua inlellectus aclmixtione. Undequando sese ad Deiim ciim amore intègre con-
vertit, incomprehensibili luce in fundum ejus
effulgente, ralionis cl intelleclus oculns reverbe-
ratus, caligat ; simplex voro ipsius animae ocu-
lus (nempe pura, nuda, iinilorniis, et supra in-
tellectum elevata cogitatio) manet apertiis. Porro,
naturali lumine inlellectus a tanta claritate ob-
iuscato, anima nibil in tempore aspicit, sed su-
pra tempus et locum erecta, quamdam aeternita-
tis proprietalem assumil. Nam imagines et
distinctionem considerationesque rerum omit-
tens, jam experimento discit, Deum longe trans-
cendere omnes corporales, spirituales atque
divinas imagines, et quidquid intellectu appre-
hendi, quidquid de Deo dici scribive, quidquid
nominis ei imponi potest. Glare perspicit, talia
omnia a veritate divinae essentiae in infinitum
distare ; ob idemque eamdem essentiam innomina-
bilem esse. Ignorât tamen quid sit Deus, quemsentit. Hinc praecognitione lacta sine cognitione,
in solo amabili, nudo, simplici, et ignoto Deoquiescit. Lux quippe divina propler nimiam sui
claritatem inaccessibilis est ; unde et caligo ap-
pellatur.
Suscipit bic anima verbum abscondilum.
OF IMONF, DIVIW 1 85
quod Deiis in interno silcntio et secielo mentis
recessu loquitur. Hoc suscipit : atque unionis
mysticae complexum féliciter experitur. Ubi
cnini inlellectnni omnesqno imagines per amo-rcm excessit, et sn])ra semetipsam cvecta est
(quod soins Deus ei pra'slare polest), jam a se
dcllnens, perfluit in Denm : tuncqne Denspax et
frnitio ejns est. Ula ergo in tali mentis excessu
posita^ jure cantat : In pace in idipsum dor-
miam et requiescam. Defluit, inquam, amans
anima, delicitque a seipsa, et velut ad nihilum
redacta, in abyssum aeterni amoris collabitur :
ubi, sibi mortua, vivit in Deo, nihil sciens, nihil
sentiens praeter amorem, quem gustat. Perdit
enim se in vastissima divinitatis solitudine atque
caligine : sed sic se perdere, potins se invenire
est. Ibi sane quidquid est humanum exuens, et
quod est divinnm indnens, transformatnr muta-turque in Denm : sicut ferrum in igné positnm
Ibrmam ignis accipit, et transmutatur in ignem.
Manet tamen essentia animae sic Deificatae, que-
madmodum ferrum ignitum non desinit esse
t'errum. Igituripsa anima, quaeprius erat frigida,
jam ardet;quae prius erat tenebrosa, jam lucet
;
quae prius dura, jam mollis est. Plane tota Dei
color est, quia essentia ejus essentia Dei perfusa
est. Tota divini amoris igné concremata, totaquc
1 (S6 II i)()\ ICI ivLosir
ri{[uora(;La, Uajisiil iii iJciini. cl ci sine iiieclio
unita, unusque spiritus cum eo clVecta est : slcut
aurumetaes in unam metalli massam conflan-
tiir.
Ceterum illorum, qui in Deum ita excedunt et
rapinntur, diversi gradus sunt; nam eo quis-
qnam profundius atque sublimius in ipsunn
Deum pertingit, quo efficacius ardentiusque seu
amorosius se ad eum convertit, et quo perfectius
in ipsa conversione omnem propriam quaesitio-
nem repellit.
O sanctam illam animam ! quae, a Deo singula-
riter visitata, et supra omnia creata supraque pro-
priam opéra tionem élevata, in vi memorativa
nudatur omnibus imaginibus, et meram puri-
tatem, atque simplicitatem sentit ; in vi intelle-
ctiva percipit praefulgidas illuminationes Solis
justitiae, et divinam veritatem agnoscit; porro in
vi amativa, sentit aestum quemdam quieti amo-
ris, sive contactum Spiritus sancti tanquam
fontem vivum, manantem rivulis aeternae suavi-
tatis ; atque ita ad excellentem cum Deo unio-
nem invitatur, introduciturque.
felicem illam horam ! Tune nimirum ani-
ma supernaturali jucundissimaque solennitate et
gaudio vernantissimo intus perfruitur, ac futu-
ram beatitudinem aliquo modo praegustat.
DE IMOM; I)I\ I\A I cS-
quain boalus osl, cuilTagjaiitissimum illiicl vci-,
et aestas illa amaenissiina exoritiir, culque divi-
iiam copiilani vel ad momentum experiri con-
cessum est ! Is enim ad id perducitur, quod nec
ratio nec intelleclus caperc, neque lingiia expri-
meve potest. Por sapientem ignorantiani, et peu
intimum ainoris ( ontactiim, melius Deum co-
gnoscit, f|uam exleriores ejiis ociili visibilem so-
lem cognoscaiiL Lsque adeo stabilitur in Deo,
ut Deum sibi viciniorem esse sentiat, quam ipse
est sibi. Unde et Deiformem superessentialom-
que vitam jam ducit : factus Christo, secundum
spiritum, animam et corpus, conformis, Sive
comedat, sive bibat, sive vigilet, sive dormiat,
semper in eo Deus operatur, qui superessentiali-
ter vivit in illo. Talem ipse Deus docet de omni-
bus, et spirituales mysticosque sensus ei aperit.
Greberrime, vel etiam indesinenter, eum visitât,
adstringit, osculatur, iUustrat, accendit, péné-
trât, et implet. Nam cum anima ejus sit jamspecubmi clarum sine macula, divino Soli con-
venienter objectum substratumque, ipse Sol jus-
titiae non potest non assidue stillicidia gratiae, ra-
dios sapientiœ, et caritatis scintillas in eamdiffundeve. Yalde quidem sublimiter atque mi-rabiliter Deus se nonnunquam animae perfectae
révélât atque manifestât; nondum tamen se os-
t88 LLDOYICI BLOSll
Lendit siculi est iii sua ineirabili gioria, sed slcut
in hac vita videii potest.
NonnuUa monila eo speclantia
Quo pacto anima Intime Deo possit iiniri, —PoiTO fieri nequit, ut anima ad intimam istam
cum Deo unionem pertingat, nisi tota munda et
simplex eiïecta siniilitudineni Dei lial)eat. Lt
igîtur jpsa Deo uni ri nicreatur, sese al) omni
percato at([ue ah omni delectatione liboram
(cpiantnm fieripotest) scr\et, et aiïerluiii intelle-
ctuinque snuin ali omni ( reatura expédiât. Oret
Denm ul se tam puiani nudamque iaciat, cpiam
pura ac nuda eral, quando in fonte sacri Ba-
ptismaiis lenata est : sic enim libère refluet in
lllmn. Per prolundam bumilitateni se semper
vilissimam alque indignissimam esse agnoscat.
se di^ina(' Aoliinlati penitiis snbjiciat, et mentem
in Deum sublevatam lial)eat.
( nioncni illani impcdicntia. — (iravia peccala
grandisqne propria» volnutatis inunottilicalio nos
reddunt Deo mulluni dissimiles, et sunt Aehil
inuri densissimi, qui bus a Deo disjvmgimur.
Ktiam modicus tenuisqiie aflectus, qno (juis
mortali rreaturae adbaeret, et verbnlum otiosurn.
DE lj_M()-NK DlViNA 189
aiit buccclla cibi aliter ([uaui oportuil sanipLa, al-
((uc aliac liiijusniodi iiiiiiiitiores ofl'ensae, et
inordinaliones, non [)(H^mittiint lit J3eiis (qui est
siiinma puritas) intime nnialin- animae, nisi
prius expientnr. L)eni([iie cpiaelil)et iniaiio vel co-
gitatiodc lebus cadncis, scdet cugilatio de ange-
lis, item cogilatio de passione Domini, et quae-
vis cogita tio intellectualis, liominem in hac
mortali vita impedit, quando ad m\ sticam cumsupersubstantiali superintellectualicpie Deo unio-
nem consmgere \ult. F^a ergo liora, Imjusmodi
sanct;e cogitationes atque imagines (quae alias
utilissime, et suscipiuntur et retinentur) decli-
nandac relincjuendaeqiie sunt ; (piia médium ali-
quod constituunt inter animam et Deum.Ouareasceta ad ipsamunionem pertingere cu-
piens, mox ut sentit se amore 13ei vebementer
inllammari ac smsum train, rescindât quaslibet
imagines, properetque ad Sane ta sanctornm, et ad
internum illud silentium, in quo non Immana,
sed divin a duntaxât operatio est : ibi quippe
Deus est agens, liomo vero patiens. Dum enim
vires amantis animae silent, et a propria actione
quiescunt, atque ab omni imagine liberae sunt,
Deus loquitur, ipsasque vires sicut vult aflicit,
ac nobilissimum opus in anima peragit. Ubi
jam asceta praeclarissimam Dei actionem am-
190 LUDOVICI BLOSIl
plius in se non bciilil, tuiii suam propriam ac-
tionem suaque exercitia résumât.
Moderatio servanda. — Praeterea ipse asceta in
sua introversione, atque ad Deuni conversione,
non nimis extendat intcilcctuni suum ; ne, si al-
tius quani opoilel volare pertenta\erit. extra
simplicilateiu aberians, inlernis tenebris invol-
vatur, ex quibus intolerabiles niiscriae, et anxic-
tales oriri soient. Introvertat se siinpliciter, ocu-
luni intellectus diligenter, et placide depriniens
atque excaecans. Yiolentuin etiani impulsum ac
nisum piudenter vitet : ne praegravet naturam,
et se niniiuni debilitet. Si tanien non potuerit
semper elTugere sui atïïictioneni, nequaquani ob
id perturbetin-, necjue despondeat animuni : sed
humiliter patienterque iiujusmodi calamitateni
toleret, suscipiens eam de manu Domini, et ei-
dem illam in laudem aeternam offerens. Quod
quidem si fecerit et exercitium sanctae introver -
sionis constanter retinuerit, coelesti manna tan-
dem abunde reficietur, atque aliquando satiabitur.
Nonnulli in fervidis ad Deum aspirationibus se
exercentes, giandem saepe cruciatum sentiunt,
donec dono Dei et perseveranti consuetudinc, eo
tandem pertingant, ut sese simpliciter ac facile
exercere norint.
Asceta soleiier declinare studeat quidquid se-
DE LMONE DRIÎNA. IQI
renitatem et traiiqailUtatem internain dissipare
potest ; ea vero impedimenta, quae vitare nequit,
oiTerat Deo (sicut dictiim est) in laadem aeter-
nani
.
Quando consolalionem aliquam a Deo accipit,
et quando singularité!* abeo visitatus, lumineque
gratiae perfïïsus, extra naturaie lumen suuni ra-
pitur, non plus aequo admiretur id quod sentit,
nec insolitis gestibus se tradat. jNon scrutetur
quid sit, aut quomodo sit Deus. Lucem intus co-
ruscantem radientemque, et saporein se afficien-
tem non discutiat ; sed sinens illa esse quod sunt,
absque aliqua investigatione, in solo ignoto et
innominabili Deo quiescat.
Dlvinae visitationis a diabolica discretio. —iNe vero quid suspectum habeat, dum luce con-
solationeque interna abundantius laetificatur,
scire débet, lumen illud, quod in fundo animae
lucet, et per quod quis bonitatem Dei propriam-
que vilitatem agnoscens, in vera humilitate pro-
ficit, infundi a Deo, non a maligno spiritu. Ipse
quidem angélus tenebrarum potest vanos super-
bosque homines decipere, confietum lumen in-
gerendo, et falsam dulcedinem in sanguine vel
corde excitando ; caeterum mentem essentiam-
que animae solus Deus ingredi potest.
Bonis Dei non abiitendam. — Ascela in donis
lt)3 I.LiJONlCl J5LOSII
ipsiiis Dei non propriuni coniniotlum, sed
illius laudeni quaerai. Non abutalur eis ad sui
oblectationem (niniis enim indignum foret ster-
ciis propriac vokiptatis cum pretioso divinae
gratiae balsamo conimiscere) : quin potius, omni-
bus donis eniortuiis, hoc tanlinn desideret, ut in
se Deus delcctationem, gandiuni, et pacem inve-
nire atque elTectn gratissiniae \oluntatis suae po-
tiri possit. Semper paratus sit carere consolatio-
nibus quibus a Deo recreatur. Yerumtamen ipsa
dona Dei non repellat, neque impediat ; sed liu-
niili gratoque animo illa suscipiens^ adniiretur
(livinam bonitateni, (juac tani indigno lalia con-
ter t.
Est quidein res excellentissima atque jucun-
dissima, cuni Deo intus in unitate spiritus re-
quiescere, non tamen propter hoc aha bona
opéra rehnquenda sunt. Nani apis quandiu in
floribus quiescit. neque mel, neque ceram confi-
cit. Et quid juvat, per consolationem divinae
visitationis concipere, nisi etiani partus sequa-
turP Sane perseverans resignatio in languore,
sterihtate, obscuritate et paupertate spiritus, Deo
gratissima et homini utihssima est. Porro ahqui
commodius vacant Deo, et niehus contemplatio-
ni insistunt sedendo, quam stando_, vel ilectendo
genua. Si asceta intérim dum se intus exercet.
DE IMOME Diyi> A J (]?)
cvocctur, ;iiU [)cr obediciitiaiii abire cogalur, non
hoc indigne ferai, sed prompte hilariterque obe-
diens, sic externa qaaeqiie peragat, ut interna
non deserat. Nam semper se abnegarc, semper re-
signatiis manere débet, paratus pro Dei volun-
tate, et pro jiista hominum pctitione ac necessi-
tale, relinqiiere consiieta sua exercitia. Débet
item cavere, ne immoderatae corporis macerationi
castigationique pro capitis suijudicio incumbens,
gratiae et operationi Dei in se impedimentumpraestet,
Anima in Denm immersa qiiam beatn et
qualis sit.
Vertex vohintatis. — De ipsa unione divina
quae fît in apice mentis, nonnulli patres in hunefere modum loquuntur : Quando, inquiunt, ver-
tex vohintatis sive supremus afTectus amore Dei
accenditur, etiam vertex intellectus sive sinriplex
intelUgentia de super ilhistratur. Jamque beata
Trinitas se ipsam manifestât : Pater quidem in
memoria, per simphcem cogitationis hicem ; Fi-
Uus vero in intellectu, per claram cognitionem;
et Spiritus sanctus in vohmtate, per ardentem
amorem, Hinc anima (quae lucidam illam cah-
OPUS. ASC. — i3
I ()^| l.l l)(t\ ICI |ilJ)SII
ginem caliginosamqiie lucem contemplatur) a
seipsa deficiens atque in Deum profluens, uniis
cum eo spiritus in intime fundo suo efficitur : et
cum aeterno Dei \ erbo, quod ibi Pater coelestis
profert, generata, nobiliter renovatur, aptaque ad
oiniic bonum opus seu exercitium redditur.
Inde, et ipse Deus Pater de illa jam dicit : Haec
est fdia mea dilecta, in qua mihi complacui.
Kecte itaque quidam amicorum Dei animamrationalem sic exhortatur : anima generosa,
serva te puram ac liberam : libertas enim pre •
ciosus tbesanrus est. Noli ad multiplicitatem
sensuum foras excurrere, sec],cobibitis ipsis sen-
sibus, intus habita. Recipe, inquam, te in fun~
diim tuum ; et ad Deum amorose ardenterque
conversa, vel millies per diem in ipsam divin ita-
tis abyssum immergere. Ibi namque increatae
beatitudinis notitiam baud dubie adipisceris. Ibi
gaudium recipies, quod quidem erit maximum,sed nondum erit perfectum : nani pcrfectum
gaudium, quod nunquam interrumpetur, in sola
illa coelesti patria tibi dabitur, ubi Deum indesi-
n enter videbis sicuti est.
Animac in Deum iminersae félicitas. — Rê-
vera anima in Deum immersa atque absorpta,
ultro citroque in divinitate natat, et abundat
inefTabili gaudio, quod etiam copiose redun-
DE UMONE DIVINA 100
dat in corpus ; jamque ipsa anima in hoc
exsilio YÎtani aeternam inchoat. Nam cogitatio-
nes suas in Doo fixas firmatasque habet, et sem-
per in suam originem proficit, manens jugiter
coram Deo. Possidet supernaturalem quamdamspiritus unitatem , in qua velut in proprio habi-
taculo commoratur : inclinatque se in divinam
essentiam usque ad supremam illam unitatem,
ubi Pater et Filius et Spiritus sanctus in ipsius
divinae essentiae simplicitate, unum sunt, Gon-versatur ergo talis anima in coelis, nempe in
unius divinitatis tribus personis. Et quando Deoexcellenter unitur, jam nihil ei praeteritum, nihil
futurum est : sed ipsa aeternum. Nunc tenet,
atque in illa incommutabili aeternitate (quae
Deus est) habet omnia, et supremum ordinem
distinctionemque imaginum seu formarum ex-
pertem cognoscit. Sic sic anima, intellectu trans-
censo, revolat in ideam suam, et principium
suum Deum, ibique efhcitur himen in himine.
Tune sane restinguuntur, et offuscantur himina
omnia naturaha atque infusa, quae infra hoc hi-
men unquam emicuerunt : non ahter quam ad
splendorem fulgentis sohs, omne stellarum lu-
men obtenebratur ac déficit. Nam quando hix
Increata exoritur, lux creata evanescit. Ergo lux
animae creata, in aeternitatis lucem cOmmutatur.
iu6 l.UlXJVICf HL()Si'T
Qui hujusmodi sunt, nimirum qui naturam
sensualilalpiuque suam Dei gratia praeclare vice-
runt ac mortificarunt, eis anima jam jam in spi-
ritum transiit atque transfonnala est : uncle ipsi
nec prosperis nec adversis vitiose moventur, sed
essentiali qiiadam pace gaudenl. Nani neque
spes, neque timor, neque gaudium, neque moe-ror, neque odium, neque ainor sensualis et
inordinatus, nec aliud fpiidquam lurbulenlum
in eis durare potes
L
Perfecti quantum hamiles. — Licet vero isti
amabiles homines divino luniine copiose illus-
trentur, in quo clare cognoscunt quid agere et
quid dimittere debeant ; libenter tamen propler
Deuni aliis sese submittunt, libenter omnibus
secundum Deum obtempérant, libenter infimum
locum tenent. Propter dona, et multa, et ex-
cellentia quae accipiunt, non extolluntur, cum in
nihilum suum se profundissime demerserint.
Nihi] omnino de se sentiunt, scientes Deum ope-
rari omnia bona quae faciunt, In vera humilitate
fdialique timoré jugiter permanent, et se serA^os
inutiles esse agnoscunt. TSon solum graviora, sed
et minima peccata studiosissime (quantum in
ipsis est) vitant. Guipas vero et negligentias quas
exfragilitatehumana admittunt, sanguine Ghristi
et passione seu meritis ejus semper diluunt atque
DE IJISIU-NE DIMN \^ It)"
expiant. Eis propria iiislitula et consuetiidines
quas aliqiiando assumpserant, decidunt : quia
ne?ciunt aliqiiod exercitium cum pioprietate re-
tinere, cum non sint sui, sed sint Chris ti.
Ceterum niundo incogniti latent ; nec eorum
slniplicem vereque christianani et ad coelestia
ereclam conversationeiu lacile quis advertit aut
[)erspectaui iiabet, nisi eamdem cum ipsis gratiam
accipiat ; illi enim singulareïi, et inusitatos mo-dos foris ostendere non soient. Se suaves, et be-
nignos in con^iclu, omnibusque comnnines ac
sociales exhibent ; ita tamen ut ad peccatum non
déclinent. iNon sunt nmltuni severi, sed sunt
clémentes, et omnibus miserationis afï'ectum
impendunt. Unde verisimile est eos nunquampossc a Deo separari, iiisi forle huniilitatem
(quod absit) desererent.
Qui occnlti lîlii Dei, cum \erba humilia pro-
férant, et ita se gérant, quasi nullius momenti es-
sent, plerumque ^ihpenduntur, etiam ab bis qui
exterius ahquid sanctitatis liabere videntur. Sed
et ab illis qui vitam multum rigidam ducunt,
quique in austeritate externa secundum pro-
priam vohmtatem assumpta potissimum confi-
dunl, nonnunquam dcspiciuntur, propterea quod
ipsi corpusculis suis quietem atque alia necessa-
ria ad honorem Dei rationabiliter concédant, ut
igS \ADO\UA BLOSU
scilicet corpus spirilui mclitis servire possit.
Deus autem plus delectationis in quolibet eorum
invenit, quam in multis aliis hominibus, qui sibi
intime uniti non sunt.
Pauci occultiini animae Jïmdmn norunt. —Pauci supra vires suas naturales assurgunt (et
certe nullus propria industria per seipsum illas
transcenderc potest, sed solus Deus homineni
perseveranter liumiliterque orantem et facienteni
quodinsecst, supra eas evehit);pauci supremuni
afTectum, et simplicem intelligentiam, apicem-
que spiritus, atque occultum aiiimae funduni
norunt. Imo vcro plerisque vix persuaderi posset,
hune fundum in nobis esse. Ipse enim longe in-
terior sublimiorque est, quam sint très vires su-
periores ; nani virium illarum est origo. Omninosimplex, essentialis, atque uniformis est. Itaque
in eo non est multiplicitas, sed uni tas ; et ipsae
très vires superiores unus sunt. Jlic summa est
tranquillitas, sunmmmque silentium, quia nun-
quam aliqua imago luic pertingere potest. Nos
secundum hune fundum (in quo divina latet
imago) Deiformes sumus. Idem fundus qui ten-
dit in quamdam abyssum, coehim spiritus dici-
tur ; nam in eo regnum Dei est, dicente Domino,
Hegnmn Dci intra vos est. liegnuin vero Dei,
est ipse Deus cum universis divitiis suis. Isle
I)K UMONE DIVINA IQQ
ergo nudiis atque Inclepictus lunclus supra oni-
nia créa ta, et supra sonsus viresque omnes eleva-
tus est, locunique ac tempus exceclit, manens
perpétua cpiadam aciliaesione in Deo principio
suo ; est taruen essentialiter iiilranos, quia abys-
sus aniniae et intinia ejus essentia est. Hic fua-
dus, queui lux increata jugiter irradiât, dumhoniini aperitur, eique illucescere incipit, valde
euni aiîicit, et allicit.
iJnica in Deam perfecta conversio quanti s it uio-
nicnti. — G nobileni fuiidum divinumque tem-
pluin, a quo Deus nunquaui recedit ! O tunduni
praeclarissiuium, in quo sancta Trinilas habitat,
et in quo ipsa aeternitas gustatur ! Yel una per-
fecta in hune fundum ac Deuiu ijjsuni conversio,
multis ahis exercitiis atque operibus praestantior
est, et vel decem phiriumve annoruni aniissa
teni]3ora revocare potest. Niinirum Ions aquae
sahentis in vitani aeternain, in hoc lundo scatu-
rit ; quae quideni aqua tantae effîcaciae atque sua-
\itatis est, ut omneni \itioruni ainaritudinem
lacile depellat, facile omneni naturae rebellionem
évinçât ac superet. Mox enim ut bibita est, per
totam animae et corporis regionem diffluit, et
miram puritatem miramque fecunditatem utri-
quG praestat.
Xon debenius ccssare ab oratione, donec ex eo
200 LUDOA'ICI BLOSll
ioiiie biberc niercaiiiiir. Nain ubi vel uiiicam
ejiis guttulam perceperimus, jam res vanas la-
benlesqae creaturas sitire non poterimus ; sed
solum Deum, solum Dei amorem sitiemus. In
quo amore quanto amplius creverimus, tanto
niagis in unione divina proficlemus, et quo per-
("ectius Deo anili profundiusqne in euin ini-
mersi lueiimus, lioc clarius eum in ipso et per
ipsum cognoscemus ; rursum quanto lucidius
eum cognoverimus, tanto ardentius dilige-
mus.
Aliqui serins, aliqui citius, ad venani illani
aquae vivae pervenientes, supernaturali lumine
excellenter illustrantur. Sed et nonnullos Deus
celerrime ad perfectionem peiducit, quos etiam
repente plerumque praeveniens tam \alide in se
rapit, ul resistere nequeant. Beatus est, qui vel
post pkuimos annos in continuo labore atque
conatu ibdiendi transactos, tandem ipsam aqua-
rinn vivenlium venam in l'undo animae suae in-
venire meretur. Non est mirum, si oporteat ho-
miiiem anie mbiculum Régis aeterni diu
excubare diuqne pulsare, et expectare, prius-
quam intio admiltatur.
Deus, increala abyssus, spiritum nostruni
creatum in se vocare secumque unum facere
dignetur, ut ipsc spiritus noster, profundissimo
DE UNIQUE DIVINA 20I
divinitatis uiari iiiiiuersiis, leliciler in spiritu
Dei se perdal. Hic enim omnium exeicitio-
rum, omniumque scripturarimi et praeceptio-
uum scopus ac linis atlingitur atque obline-
tur. Amen.
INDEX MATER lARIUM
Praefatio
TRACTAÏUS DE VITA SPUUTLALl
rroœununi ,ii
Paus Pkima
De piincipiis vitae spiritualis.
Caput piinium. De paupertate i3
II. De linoua refrenanda et taciturnatc . . i5o
III. De purilate et munditia cordis .... i8
IV. De movtificationc Aoluntatis ])ropriae . . 19
V. De mortificatione amoris privali ... io
VI. Qiioniodo ad unioneiu divinam anima jam
puvificala ascendit 28
Paus Skcusua
De praxi vitae apirilualÎ!;.
Cajmt priiuum. Quod per inslruclorcm Idoneiim citius et
facilivis ad perfeclionem pervenitur . . o3
II De obcdientia servanda 36
m. De modo regulandi corpus, ;>eu de mj-
destla 07
I y. De modo rcgulandi corpus circa clbum et
polum 38
V. De modo .standi in mensa '41
A I. De modo jperscvei'andi in sobrietate . . '16
•JO/| l>Dli\ MATERIAHILM
N 11. De modo rcyulandi corpus circa soninum
et vigiliani /|8
-» N III. De studio et oratione 5i
IX. De Malutlnis et aliis horis dicendis . . 55
•^ X. De modo praedicandi 6i
XL Remédia contra tcntationos aliquas spiri-
tualis . . 03
XII. Remédia contra aliquas alias tcntalioncs . 69
XIII. Do ralionihus excilatoriis ad pcrfoctionem 7/1
Xl\ . Supradictac rationes quomodo habeaiit effi-
caclam 80
Pars TiiKiiA
Suinmaria docirinue spirituulis.
Caput primum. De duobus \itac .spiritualis principiis . . 85
II. De aftectibus in quibus nos exercere de-
bemus 8g
m. De perfection ibus servienti Dec necessariis f)5
IV. Ouaedani praccej)ta admoduin iitilia . , <)8
TRACTATL'S COXSOLATORILS LN TENTATIOÎsIBUSCIRCA FIDEM
Caput primum. Consolatoria ex parle Dei lo/j
II. Consolatoria ex parte fidelis 107
m. Consolatoria ex parte hostis 110
ORATIOXES VARIAE
Ad vilae perfectionem obtinendam iiC
Ad aegros sanandos . . 117
Contra epidemiam et alias calamitales '17
INOEV \f\TKRIAlUIM '^Oi)
Contru rnlguia i 18
Ad inniuiieia cl iain;i vllanda I)er[uo avixiluim impotrandum i;g
Pro mulieribus roncipcnc desidciantibiis lyo
Ad Angelum custodem 121
Ad lolicem oblluin iiupetranduii) 121
Profoslatio pro liora inorlis i:>.',i
DE PERFECTIONE Vil AE SPIRITUALIS
SEU ADHVEREXDO DEO EIBELLUS
CapuI piinumi. De ulliiua el suniuia perfeclionc lioiuinis,
quantum in hac vita possibilc est . , 127
II. Qualiter quis, omnibus aliis spietis, soli
Cbristo inhaereat et intendat. . . i3o
m. Ouac sit conformilas perfectionis honiinis
in bac Alla i'.V>
IV. Qualiter operalio humana debeat esse in
solo intollectu, et non in sensibus . . i.H^i
V. De cordis puritate, quae est prae omni-
bus sectanda 188
VI. Quod adhaerere débet bomo devotus
Deo, nudato intellectu et affectu . . i/r*
VII. Qualiter cor sit recolligendum intra se. l'i.*"»
VIII. Ouomodo in quolibet eventu bomo de-
votus se debeat Deo committere, . . i\i)
IX. Contemplatio in Deo, quateniis omnibus
aliis exercitiis est praeponcnda . . v52
X. Actualis devotio et sensibills non tantum
curanda est, sicut voluntate Deo adbae-
rere i5G
XI. Qualiter tentationibus sit resistendum,
et tribulationes qualiter sustlnendae . i5g
XII. De amore Dei, quam efficax sit . . . 162
XIII. Orationis qualitas et utilitas : et quomo-do cor sit recoUiaendum intra se , 166
'J!o6 INDEX MATERIAKIUM
XIV. Gonscientiae attestatio in oinni judlcio requiren-
da est. 1 6()
XV. Contemptus sui, qualiter cansetiir in homine el
quani utilis sit i^y?
XVI. Piovidentia Dei, qualiter ad omnia se extendat. 176
DE UMONE DIYINA AD MENTEM TRAGTATL'S R. ALBERTI, EX L.
BLOSIO, O. B l83
EJUSDEM AUCTORIS
De Theolocfin ascetica
Directorium asceticuill, in quo de ernditione viri spi-
riluaiis hilissinio saïutoruni Doctovum docunnenta traduntur.
In-i8.
L'ascétisme dans l'ordre de Saint-Dominique :
Les traités de la Vie ol Perfection spirituelles de saint Vincent
Fenior et du B. Albert le Grand, traduits et expliqués d'après
la doctrine de saint Thomas, en réponse aux erreurs modernes.
2 vol. in-iS.
Tome I" : De la Vie Spirituelle. — Tome II : De la Perfec-
tion Spirituelle.
La doctrine spirituelle des Saints ou les véritables
principes de la vie intérieure. Manuel complet d'ascétisme. Untort volum^ in-12.
Traité de la vie spirituelle, de saint Vincent Ferrier,avec de savants commentaires, par la Vénérable Mère JulienneMorell
1 1617). Nouvelle édition. In-iS.
Le Chemin de la perfection, en dix petits traités,
par la même, revus et complétés. 2^ édition. In- 12.
Retraite spirituelle, suivie des Exercices préparatoiresà la profession religieuse, par la même, revus et complétés.•2° édition. In-12.
Traité de la véritable oraison, d'après les principesdo saint Thomas, par le 11. P. Mvssoii.n';; suivi des .Avis sur les
différents étals de l'oraisnn mentale, parle II P. J . B. Kousseau,des Frères Prêcheurs. Nouvelle édition (Sous presse).
CatechisrnUS théologiens. Compendium Iheolooia». [n-12, cdilio quarla.
De prœi'ipui^ Ord. Pi^œd. depotionihiiR
Manuel des Frères et Sœurs du Tiers-Ordre de laPénitence de saint Dominique. In-82, ^e édition.
Vade-Mecuin du Tertiaire fie Saini-Doniinique, mn-Icnjinl l'Oeiirc de la Sainle Viorgo, suivi <los (Irvotinn* r\o !'Oi-(iir
piiiir Ions los joui^ di* la ^cinaint'. in-'ô'A
.
Manuel doctrinal et pratique du saint Rosaire.In 18, 3* édition.
Le saint Rosaire. Les Encycliques de s. s. Léon Xlil,suivies de nombreux documents pour lectures et prédications
sur le Rosaire. In-18.
Manuel de dévotion à saint Dominique. Etudepratique sur la vie intime et les vertus du Saint, suivie de
son office et plusieurs exercices en son honneur. In- 18.
Le même, traduit en allemand par le T. R. P. Sdicer, Pro-vincial d'Ecosse et Sociiis du R"'° Maître (Ténéral.
Officium parvum S. Thomae Aquinatis, à Sacra
Rituum Congreg. approhatum, aliaque spiritualia exercitia in
usum studentium sul) Angelici Doctoris patrocinio pie viven-
lium.
De Ord. Prœd. hislorl/i
Intérieur d'un cloitre dominicain. Le monastèredes Dominicaines de Sainte-Praxède, à Avignon. Sa chronique
( r.^47-1792), les vies d'uu grand nombre de religieuses et l'his-
torique de ses seize fondations. Un fort volume in- 12.
La Vénérable Mère Julienne Morell, dominicaine
(lûg^i-iUôB). Sa vie. sa dortrine spirituelle, son institut, ln-12,
avec portrait.
De l'habitation du Saint-Esprit dans les âmesjustes, d'après la doctrine de saint Thomas d'Aquin, par le
\\. P. Froget, des Frères prêcheurs. In-8° raisin.
Traité de la vie intérieure, par le R P. Meynard,
des Fr. Prêcheurs. Deux vol. in-12. }.' édition.
Saint-Amand (Clicr). — Imp. BUSSIERE Frères.
BV 5039 .L3V55 1899SMCVincent Ferrer, Saint,ca. 1350-1419.
Opuscula ascetica SanctiVi ncent i i Ferrer i i /
BAS-0062 (mc<5k)