L E E N€¦ · Hikayeleri analiz ederek ve yeni perspektifler oluşturma sürecinde öykü...
Transcript of L E E N€¦ · Hikayeleri analiz ederek ve yeni perspektifler oluşturma sürecinde öykü...
L E E N
LIMINAL LABARATUVAR
KILAVUZU
LIMINALITY & EDUCATIONAL ENTREPRENEURSHIP
BU KİTAPÇIK NE İŞE YARAR?
Bu kitapçık, girişimcilik ve girişimci öğrenme hakkında
öğretmen ve öğrenciler için hazırladığımız kılavuzdur. Bu
kitapçıkta kullanılan araç ve yöntemler, 21.yüzyılda ihtiyaç
duyulacak becerileri geliştirmek ve zenginleştirmek
amacıyla oluşturulmuştur.
Herkes, öyle ya da böyle bir şekilde girişimcidir.
Girişimcilik bir yaklaşımdır ve girişimcilik becerileri belli
araç ve çalışmalarla geliştirilebilir ve tetiklenebilir.
Girişimcilik, kişinin fikirleri harekete geçirme yeteneğidir.
Yaratıcılık, yenilikçilik, inisiyatif kullanma, risk alma, ve
hedefleri gerçekleştirebilmek için proje planlayıp yönetme
yeteneğini içerir.
Bu kitapçık, eski kalıpları yaratıcı yeni kalıplara
dönüştürme süreci boyunca öğretmenlere ve öğrencilere
yardımcı olmak için oluşturulmuştur. Liminal boşlukları,
kalıpları, hikayeleri ve durumları keşfetmenize yardımcı
olacak bir el kitabıdır.
LEEN KAVRAM VE ARAÇLARI
ENTRECOMP ÇERÇEVESİ
1.1.Fırsatları saptamak
At gözlüklerini çıkarın
- Sorunları şekillendirin ve çözün
- Yeni bağlantılar kurun ve dağınık elementleri şekillendirin.
1.2. Yaratıcılık
Yaratıcı ve daha iyi çözümler geliştirin
- Birden fazla fikir ve fırsatları birlikte geliştirin
- Yenilikçi yaklaşımlar keşfedin ve deneyin
- Faydalı sonuçlar elde etmek için bilgi ve kaynakları yeniden
birleştirin
LEEN KAVRAM VE ARAÇLARI
ENTRECOMP ÇERÇEVESİ
2.1. Kendini tanıma ve öz-yeterlik
Kendinize inanın ve gelişmeye devam edin
- Belirsizliğe, aksiliklere ve geçici sorunlara rağmen olayların
gidişatını şekillendirmek için kişinin ve / veya grupların yeterliliği
olduğuna inanmak
2.2. Tecrübe yoluyla öğrenme
Yaparak öğrenin
- Başarıdan da başarısızlıktan da ders çıkarın
3.3. Belirsizlik ve riskle başa çıkmak
Belirsizlik ve riskle uğraşarak kararlar verin
- Kararın sonucunu kestiremeseniz de, mevcut bilginiz çok az
veya belirsiz de olsa, istenmeyen sonuçlar doğurma riski de olsa
karar vermekten çekinmeyin
3.4. Azmetmek
Pes etmeyin
- Baskı, olumsuzluk ve geçici başarısızlıklar karşısında dirençli
olun
LEEN KAVRAM VE ARAÇLARI
LİMİNAL SÜREÇ
YANSI
TICI
AYRIM
Mevcut düşünce
tarzının dışına çık
ÖĞRENDİĞİNİ UNUT
IMGESEL
YANS
ITMA
Olası gelecekleri
değerlendir
ÖN ARAŞ
TIR
MA
Alternatifleri seçme
ve eleme yapma
Liminal bireyler: ne burada ne de orada; kanun, gelenek ve
düzenle belirlenen pozisyonlar arasında sıkışmış ve arada kalmış
bireylerdir.
Liminal boşluklar: girişimcilik klüpleri, Facebook grupları, inovasyon
kampları, online seminer ve konferanslar
CRISIS, LIMINALITY, TRANSFORMATIVE LEARNING
Crisis appears as a slow awakening that one’s life has lost
meaning, that work, play, and relationships have habituated
into empty routines.
->reject loss and cling to old identity;
-> accept loss and resign hope;
-> acknowledge loss, mourn and open up to new possibilities;
- accept frailties, block path of unconsciousness and
shed old identities
- training, outsider
“In traditional societies, a crisis is ritualized at standard ages as a
series of initiations into advancing maturity:
puberty, early adulthood, marriage, and professional roles in
religious orders, education, and the military.”
“For a person, the crisis may be induced by physiological
changes and promoted in the traditional rituals of passage.
Each of these changes may present shocks to one’s self-image,
often as a loss of capacity that provide openings
to new perspectives and values for social engagement.”
“For an organization or community, crisis may begin with a
disruption of the status quo,
often due to a change in the external environment in which the
organization works.”(1)
McWhinney,W.&Markos,L. (2003) Transformative Learning retrieved from http://www.corwin.com/upm-data/3506_1Jted03.pdf#page=17
LEEN KAVRAM VE ARAÇLARI
KRİZ, LİMİNALİTE VE DÖNÜŞÜMSEL
ÖĞRENME
Kriz (dönüm noktası), hayatın anlamını yitirmeye başladığı;
iş, eğlence ve ilişkilerin boş rutinler haline geldiği bir süreç
olarak ortaya çıkar.
->yenilgiyi reddetmek ve eski kimliğe sarılmak;
->yenilgiyi kabullenip umudu yitirmek;
->yenilgiyi kabul etmek, yas tutmak, ve yeni fırsatlara açılmak;
- Zayıf noktaları kabul etmek, bilinçsizlik yolunu engellemek ve
eski kimliklerden sıyrılmak
- eğitim, yabancılık
“Geleneksel toplumlarda kriz (dönüm noktası), olgunlaşmanın ilerlemesine
yönelik bir dizi girişim olarak standart yaşlarda ritüelleşir:
ergenlik, genç yetişkinlik, evlilik; dini topluluklar, eğitim ve askeriyedeki
mesleki roller.”
“Bir kişi için, kriz fizyolojik değişimler tarafından tetiklenebilir.
Bu değişimlerin her biri kişinin benliğinde -genellikle kapasite kaybı olarak-
bir şok etkisi yaratabilir.”
“Bir kurum/kuruluş ya da topluluk için, kriz, genellikle kuruluşun çalıştığı dış
ortamdaki bir değişiklik nedeniyle statüko bozulmasıyla başlayabilir.”(1)
McWhinney,W.&Markos,L. (2003) DönüşümselÖğrenme alıntı: http://www.corwin.com/upm-data/3506_1Jted03.pdf#page=17
LEEN KAVRAM VE ARAÇLARI
TASARIM ODAKLI DÜŞÜNCE
Tasarım odaklı düşünce, herkesin daha cazip bir gelecek
yaratmanın bir parçası olabileceği inancı ve bir zorlukla karşı
karşıya kalındığında harekete geçme sürecidir. Problemlere
çözüm bulmak, mevcut sistemleri daha iyi duruma getirmek
için uygulanan yaratıcı düşünceler üretme metodolojisidir.
Böylesi bir iyimserliğe eğitimde oldukça ihtiyaç
duyulmaktadır. (8)
YÖNTEM: 1. Fikir üretme: Sentezleme ve tanımlama, kullanıcı türlerine
ve ihtiyaçlarına odaklanma, bir sonraki adımı seçme, beyin
fırtınası
2. İyi karar verin: Avantaj ve dezavantajları iyi değerlendirin
3. Prototipler oluşturun: Representation, feedback, incorporate
feedback
4. İşbirliği: Proje yönetimi, motivasyon, ekip dinamiklerini izleme
(Barseghian, 2013)
(8) https://medium.com/synapse/the-creative-mastery-cycle-a42e5f82def3
FAIL, FAIL AGAIN, FAIL BETTER
READ ONE FAIRYTALE!
■ Indicate where the protagonists rely on entrepreneurial
competences!
■ Indicate liminal characters, places, times and processes
(mistakes)!
■ Indicate where, how, why they have to let go of old habits!
■ How is failure repeated and how is it improved by letting go
of old habits?
■ Share your views on how entrepreneurial competences,
liminality, letting go of old habits are connected!
POINTERS: Use post-its!
Draw!
Try to gather 3 definitions of failure from
the story!
Write keywords during the conversation!
How do fairytales teach you about leaving old habits behind?
Every fairytale has liminal places, moments and figures. In every
story failures are story changers.
LİMİNAL LABARATUVAR 1
BAŞLIK: YENİ PENCERELER AÇMAK İÇİN BAŞARISIZ OL
HEDEF: AZİM
AMAÇ: Bu laboratuvar, değişimi tetiklemek için farkındalık yaratmaya
odaklanır. 5 farklı masal kullanarak, eski öyküleri yeniden yazmayı ve
yenilerini yaratmayı öğreneceksiniz. Hikayeleri analiz ederek ve yeni
perspektifler oluşturma sürecinde öykü anlatımının gücünü kullanarak
girişimci davranışları anlayacaksınız. Bu labaratuvarın odak noktası,
öğrendiklerini unutma, eski alışkanlıklardan kurtulma ve yeni kimlikler
oluşturmaktır. Bu labaratuvar liminal sürecin ilk aşamasıyla ilgilidir.
Bu etkinliği tamamladığınızda, hikayelerden en verimli şekilde nasıl ders
çıkarabileceğinizi anlayabileceksiniz.
Girişimciliğin nasıl yürüdüğünü ve liminalitenin ne anlama geldiğini daha iyi
anlayacaksınız.
Ayrıca, her tür hikayeyi analiz etmenize yardımcı olacak önemli bir aracı
öğreneceksiniz.
SÜRE: Bu kitapçıktaki her Liminal Labaratuvar, 3 saatlik bir etkinlik olarak
tasarlanmıştır. Liminal Lab 1'de iki temel egzersiz vardır ve her biri için
sırasıyla 90 ve 60 dakika ayrılmıştır. Etkinliğin sonunda grup tartışması,
grup değerlendirmesi ve bireysel değerlendirme için 30 dakika ayrılmıştır.
Daha az zamanınız varsa, buna göre zamanı ayarlayabilirsiniz.
ANAHTAR KELİMELER: farkındalık, eski kalıpları ve girişimciliğin önemini anlama becerisi,
girişimci ruh
Masallar eski alışkanlıkları geride bırakmayı nasıl öğretiyor?
Her masalın liminal karakterleri ve figürleri vardır.
Her hikayede, başarısızlıklar hikayenin gidişatını değiştirir.
EGZERSİZ 1: YİNE DENE, YİNE YENİL, DAHA İYİ YENİL
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Analiz edilecek 5 öykü var. Sınıfı
yaklaşık aynı sayıda 5 gruba ayırın.
SÜRE: 90 dakika. 60 dakika grup çalışması ve 30 dakika sınıf tartışması.
EGZERSİZ TANIMI (60 dakika grup çalışması)
1. ADIM: Aşağıdaki öğretici klipleri (learning snack) izleyin!
■ Learning Snack 3: What is Liminality? (Liminalite nedir?)
■ Learning Snack 9: How to explain the in-betweenness of liminality?
(Liminalite konseptinin “arada kalma” durumu nasıl açıklanabilir?)
■ Learning Snack 10: What are liminal characters in stories?
(Hikayelerdeki liminal karakterler nelerdir?)
■ Learning Snack 20: Hero’s journey (Kahramanın yolculuğu)
2.ADIM: Grubunuza verilen masalı okuyun!
3.ADIM: Kahramanın Yolculuğuna dayalı olarak hikayeyi analiz edin!
Kahramanın Yolculuğunun farklı aşamalarını masalınızda tanımlayın!
(Teoriyi bir sonraki sayfada bulabilirsiniz)
4.ADIM: Masalınıza göre aşağıdaki soruları cevaplamaya çalışın!
■Ana kahramanların nerede girişimcilik becerilerine güvendiğini belirtin!
■Liminal karakterler, yer, zaman ve süreçleri belirtin!
■Nerede, nasıl, ve neden eski alışkanlıklarından vazgeçmek zorunda
kaldıklarını belirtin!
■Başarısızlık nasıl tekrar eder ve eski alışkanlıkları bırakarak nasıl
düzeltilir?
■Girişimcilik becerileri, liminalite ve eski alışkanlıklardan vazgeçmek
birbiriyle nasıl bağlantılıdır? Grubunuzla tartışın!
■ Hikayede 3 başarısızlık tanımı bulmaya çalışın!
Postit kullanın!
Çizim yapın!
Görsel düşünün!
Konuşma sırasında anahtar kelimeler yazın!
THE HERO’S JOURNEY (KAHRAMANIN YOLCULUĞU)
Maceraya Davet –Kahraman, bilinmeyene doğru bir davet alır
Daveti Reddetme– Kahramanı bu maceraya atılmaktan alıkoyan yükümlülük
ya da korkular
Mucizevi Yardım – Sihirli bir yardımcı ortaya çıkar ya da bilinir hale gelir
İlk Eşiğin Geçilmesi – Kahraman tanıdığı dünyasından ayrılır ve
bilinmeyeni göze alır
Balinanın Karnı – Tanınan dünyadan ayrılmanın son aşaması
Denemeler – Kahraman dönüşüme başlamak için bir dizi testten geçmelidir
Tanrıça/Aşkla Buluşma – Kahraman koşulsuz sevgiyi yaşar
Şeytana Uyma – Kahraman nihai görevinden alıkoyacak bir günahla karşı
karşıya kalır
Kahramanın BabasıylaYüzleşmesi– Kahraman hayatında nihai gücü elinde
tutan kişiyle yüzleşmelidir
Barış ve Yerine Getirme (Kahramanın Dönüşünden Önce) – Kahraman
ilahi bilgiye doğru ilerler
Nihai Rahatlık – Hedefi başarma
Dönüşü Reddetme – Diğer dünyada mutluluk ve aydınlanma bulmuşken,
kahraman geri dönmek konusunda isteksiz olabilir
Sihirli Uçuş – Kahraman bazen kaçmak zorundadır
Kurtuluş – Kahraman bazen bir kurtarıcıya ihtiyaç duyar
Dönüş – Kahraman görevde kazanılan bilgeliği korur ve bunu dünyayla
paylaşarak insan toplumunda bütünleştirir
İki Dünyanın Efendisi – Kahraman maddi ve manevi dünyasını (iç ve dış dünya)
dengelemeyi başarır
Yaşama Özgürlüğü – Ölüm korkusundan kurtuluş; kahramanın gelecek kaygısı
olmaksızın anı yaşaması, geçmişten pişmanlık duymaması
Ön-Liminal
EVRE
LIMINAL EVRE
ÜST-Liminal
EVRE
KAHRAMANIN YOLCULUĞU (THE HERO’S
JOURNEY) VE GRUP TARTIŞMASI
İKİNCİ BÖLÜM İÇİN TALİMATLAR:Bir saat gruplar halinde
çalıştıktan sonra, tüm sınıfı bir araya getirin ve bulguları tartışın.
SÜRE:30 dakika ders içi tartışma
SINIF TARTIŞMASI
1.ADIM:Her bir gruptan ana bulgularını paylaşmalarını isteyin. Çizim ve
notlarını grup olarak sunmalarını isteyin!
2.ADIM:Derin analiz. Öğretici klipleri gruba izletin. Her bir klipten sonra
gruptan fikirlerini paylaşmasını isteyin. Klip ve masal arasında bağlantı
kurun!
3.ADIM: 4.adımdaki soruları inceleyin ve bütün sınıfla tartışın!
EGZERSİZ 2: HATALAR VE BAŞARISIZLIKLAR ÜZERİNE KONUŞMA
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Katılımcıları kendi hikayelerini
oluşturmak üzere tekrar gruplarına ayırın.
SÜRE: Bir başarısızlık hikayesi oluşturmak için 30 dakika grup çalışması ve
30 dakika sınıf içi tartışma
BİRİNCİ BÖLÜM (30 dakika grup çalışması)
GÖREV:Başarısızlık üzerine bir hikaye oluşturun! Gerçek olaylardan ya da
yalnızca hayal gücünüzden esinlenebilirsiniz.
1.ADIM: Hikayeyi oluşturmak için bu etkinlikte ele alınan kavramları kullanın!
2.ADIM:Hikayenizi oluştururken “Kahramanın Yolculuğu”ndan (Campbell
Hero’s Journey) ve farklı aşamalarından faydalanın!
3.ADIM:Aşağıdaki sorular üzerine düşünün:
■Hikayenizin konu ile ilgili olayları nelerdir?
■Hikayenizin mesajı nedir?
■Hikayenizin hata yapma ve başarısızlık ile ilgisi nedir?
■Hikayeniz girişimcilik ve liminalite hakkında ne anlatır?
İKİNCİ BÖLÜM (30 dakika tartışma)
■Her gruptan bir gönüllünün hikayelerini paylaşmalarını isteyin.
■Paylaşılan hikaye hakkında geribildirim vermek üzere sınıftan bir kişiyi
görevlendirin.
ETKİNLİĞİN BİREYSEL VE GRUP DEĞERLENDİRMESİ:
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Soruları grupla tartışın ve bireysel
değerlendirme formunu doldurtun (sonraki sayfada)
■Bu etkinlikte hangi becerileri edindiniz?
■Bu etkinlik ile ne gibi yeterlilikler arasında bağlantı kuruyorsunuz?
■Girişimcilik algınız üzerinde nasıl bir etki yarattı?
■Kişisel gelişiminize nasıl katkı sağladı?
■Hikayeden aldığınız mesaj nedir?
SÜRE: 10 dakika tartışma, 20 dakika bireysel değerlendirme
GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİ VE YETERLİLİKLER
BİREYSEL DEĞERLENDİRME— TEST VE DURUM ANALİZİ
1. Fırsatları saptama —»Liminalite ile girişimcilik eğitimi arasında ilişki
kurabilirim
Soru: Masallar eski alışkanlıklarınızı geride bırakmayı nasıl öğretir?
2.Fırsatları saptama —»Hikayelerle girişimcilik eğitimi arasında ilişki
kurabilirim
Soru: Masallar size girişimcilik hakkında ne öğretti?
3.Yaratıcılık—»Girişimcilik eğitimini gerçekleştirmek için liminal durumlar
oluşturabilirim
Soru: Liminaliteyi açıklamak için ne tür bir egzersiz seçerdiniz?
4.Kendini tanıma & Öz-yeterlik—»Bir ödevi/görevi net olmasa bile ve hata
yapmama ragmen tamamlayabilirim
Soru: Sizin için zorlayıcı bir görev verilse ve doğru çözümü bulamazsanız ne
yaparsınız?
5.Tecrübe yoluyla öğrenme—»Başarısızlıkları yeni fırsatlar penceresi
olarak görebilirim
Soru: Başarısızlığa nasıl bakıyorsunuz?
6.Tecrübe yoluyla öğrenme—»Eski alışkanlıklarımı geride bırakabilirim
Soru: Eski bir alışkanlığınızdan kurtulmak için sizin stratejiniz ne olurdu?
7. Belirsizlikle başa çıkma —»Eski alışkanlıklarımı geride bırakabilirim
Soru:Belirsizlikle başa çıkmak için sizin stratejiniz ne olurdu?
8.Belirsizlikle başa çıkma —»Korkuyla dans edebilirim
Soru:Korkuyla başa çıkma stratejiniz nedir? Korkunuz sizi hedefinizi
gerçekleştirmekten alıkoyar mı?
9.Azim—»Başarısız olsam da tekrar deneyip daha iyisini yapabilirim
Soru:Senin için zor olan bir görev verilse ve denediğin hiçbir yol seni çözüme
ulaştırmasa ne yapardın?
MOTIVATION FRAMEWORK
CHOICE Ambition + Expectancy
COMMITMENT Attention + Effort
MOTIVATION Attitude + Environment
STEP 1: SPARKING
MOTIVATION
STEP 2: SUSTAINING
MOTIVATION
STEP 3: AMPLIFYING
MOTIVATION
Step 1.
Questions to ask: “What do I want for myself? What new goal
would be meaningful to me? What am I excited about learning
and giving? What great new adventure do I dream of? What
grand pursuit or act of service will be satisfying to me and get me
out of the bed each morning?” (2)
Step 2.
Strategies to sustain motivation —» Reviewing our goals each
day, journaling about our desires each night, regularly setting
aside moments to visualise what we want and scheduling our
next steps
Step 3.
Making it a game to meet difficult circumstances with a smile,
good-natured intent, humour, and a cheering voice
Brendon Burchard. (2014) The Motivation Manifesto. United States: Hay House
LIMINAL LAB 2
BAŞLIK: İMKANSIZI BAŞARMAK
HEDEF: MOTİVASYON
AMAÇ: Bu etkinlik, karakterler yaratarak ve motivasyonun arkasındaki itici
gücü anlayarak; kararlılığı, iyimserliği, motivasyonu ve özgüveni artırmaya
odaklanmaktadır. Birinci etkinlikte (LIMINAL LAB 1) analiz edilen hikaye ve
masallarla girişimci karakterler oluşturulmuş ve her katılımcının içinde
kendi girişimci ruhu bulmasına yardımcı olunmuştur. Bu etkinliğin amacı,
eski alışkanlıkları unutmak, olumlu hikayeler bulmak, ve yeni davranışlar
yaratmaktır.
Bu etkinliği tamamladığınızda girişimci kişiliğinizi daha iyi anlayabilirsiniz.
Uzun vadede motivasyonu tetikleyen ve sürdüren şeyin ne olduğunu
anlayacaksınız.
Motivasyonunuzu kıvılcımlandıracak, sürdürüp güçlendirecek önemli bir
araç öğreneceksiniz.
SÜRE: Bu etkinlikte 2 ana egzersiz vardır. Sırasıyla 90 ve 60 dakika süre
ayrılmıştır, ve etkinliğin sonunda sınıf içi tartışma, bireysel ve grup
değerlendirmeleri için 30 dakika ayrılmıştır. Daha az zamanınız varsa
kendinize göre zamanlamayı uyarlayabilirsiniz.
ANAHTAR KELİMELER: Hepimiz kendi hayatımızda girişimciyizdir.
Motivasyon kıvılcımlanabilir, sürekli hale gitirilip artırılabilir.
Girişimci karakterlerin en önemli özellikleri nelerdir?
Her hikaye kendimizle ilişkilendirebileceğimiz bir karakteri tasvir eder. Peki
ya girişimci karakterler?
EGZERSİZ 1: GİRİŞİMCİ KARAKTERLER
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Sınıfı 5 gruba ayırın. Daha büyük
sınıflarda grup sayısını artırabilirsiniz. Bir grupta en fazla 5 katılımcı olabilir!
SÜRE: 90 dakika. 45 dakika grup çalışması- 45 dakika tartışma
BİRİNCİ BÖLÜM (45 dakika grup çalışması)
Bir önceki etkinlikteki masalınızı ya da kendi hayal gücünüzü kullanın!
1.ADIM: Girişimci bir kişi tasarlayın!
■Grubunuzla birlikte girişimci bir kişi tasarlayıp resmini çizin ve resmin
yanında bu kişinin yaşı, cinsiyeti, hoşlandığı ve hoşlanmadığı şeyleri
belirtin!
■ Bu kişide olabildiğince fazla karakteristik özelliği bir araya getirin ve
olabildiğince spesifik olun (görünüş, kişisel özellikler, yaşam tarzı, isim,
cinsiyet, vb.)
3.ADIM: Bu kişinin kendinizle ilşkilendirebileceğiniz özellikleri nelerdir?
■ Gruptaki her bir katılımcıdan bu hayali girişimci ile kendisi arasında nasıl
bir bağ kurduğunu açıklamasını isteyin!
■İsim Etiketleri Oluştur —» Kağıdın tam ortasına adınızı yazın. Adınızın
etrafındaki boşluklara bu hayali girişimci ile sizin ortak özelliklerinizi yazın.
Postit kullanın! Çizim yapın!
Olabildiğince fazla özelliği bir arada toplamaya çalışın!
Girişimci kişiyi iyi tasarlayın ve karakteristik özellikleriyle ilgili
her ayrıntıyı düşünün!
İKİNCİ BÖLÜM (45 dakika tartışma)
■Her bir gruptan tasarladıkları girişimciyi sınıfa sunmalarını isteyin.
■Hangi özelliklerin en çok ortaya çıktığını analiz edin ve çizimler yapın!
■Katılımcılardan bu girişimci kişilerle kendileri arasında nasıl bir bağ
kurduklarını paylaşmalarını isteyin.
EGZERSİZ 2: MOTİVASYON HİKAYESİ
SEÇİM Azim + Beklenti
BAĞLILIK Dikkat/İlgi + Çaba
MOTİVASYON Tutum + Çevre
1.ADIM: MOTİVASYONU
UYANDIRMA
2.ADIM: MOTİVASYONU
SÜRDÜRME
3.ADIM: MOTİVASYONU
GÜÇLENDİRME
1.ADIM
Soru: “Kendim için ne istiyorum? Nasıl bir hedef benim için anlamlı olur?
Büyük bir istekle öğrendiğim / öğrenmek istediğim şeyler nelerdir? Nasıl bir
macera hayal ediyorum? Hangi iş veya görev beni memnun eder ve her
sabah beni heyecanla yataktan çıkarabilir?” (2)
2.ADIM
Motivasyonu sürdürmek için stratejiler —» Hedeflerimizi hergün gözden
geçirmek, hedeflerimiz ve beklentilerimiz hakkında her gece günlük tutmak,
isteklerimizi görselleştirmek ve sonraki adımlarımızı planlamak.
3.ADIM
Zorlukları tebessüm, iyi niyet, mizah ve neşeli bir ifadeyle karşılamak.
Brendon Burchard. (2014) The Motivation Manifesto. United States: Hay House
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR:Sınıfı 5 gruba ayırın. Bir grupta en
fazla 5 katılımcı olabilir.
SÜRE: 60 dakika. 30 dakika grup çalışması - 30 dakika tartışma
BİRİNCİ BÖLÜM (30 dakika grup çalışması)
Her bir katılımcı motivasyonunun sınandığı ve başarıyla sonuçlandırdığı bir
hikayesini paylaşır!
■ Aşağıdaki motivasyon çerçevesini kullanın! 3 bölüme de odaklanın!
■Motivasyonunuzu uyandıran, sürdürmenizi sağlayan ve güçlendiren neydi?
■Bu durumu özel ve olumlu yapan şey neydi?
■What helped you keep your motivation and drive? Tools, people, rituals,
methods?
■ ls, people, rituals, methods?
■Create a persona picture with notes alongside to show the age, gender,
likes and dislikes of the sort of entrepreneur your group decides to design!
■ Gather as many characteristics as you can of this persona, and be as
specific as you can! (outlook, traits, characteristics, lifestyle, name, gender,
and so on)
MOTIVATION STORY
TALİMATLAR: Sınıf tartışması için tüm sınıfı tekrar bir araya getirin!
SÜRE: 30 dakika
İKİNCİ BÖLÜM (30 dakika tartışma)
1.ADIM: Her gruptan kendi motivasyon hikayesini anlatacak bir gönüllü
bulun..
2.ADIM: Grup tartışmasını başlatmak için aşağıdaki soruları kullanın. Sınıfla
birlikte motivasyon vizyon panosu oluşturun!
■Paylaşılan hikaye ile kendiniz arasında bir bağlantı görüyor musunuz?
■ Bahsedilen çerçevenin 3 aşaması hakkında hikaye ne anlatıyor?
■ Motivasyon nasıl uyandırılır?
■ Motivasyon nasıl sürdürülür?
■ Motivasyon nasıl güçlendirilir?
Postitkullanın!
Çizim yapın!
Görsel düşünün!
Motivasyon vizyon panosu oluşturun!
BİREYSEL VE GRUP DEĞERLENDİRMESİ:
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Soruları grupla tartışın ve bireysel
değerlendirme formunu doldurtun (sonraki sayfada)
■Bu etkinlikte hangi becerileri öğrendiniz?
■Bu etkinlik ile ne gibi yeterlilikler arasında bağlantı kuruyorsunuz?
■Girişimcilik algınız üzerinde nasıl bir etki yarattı?
■Kişisel gelişiminize nasıl katkıda bulundu?
■Aldığınız mesaj nedir?
TIME FRAME: 10 minutes discussion, 20 minutes individualassessment
MOTİVASYON HAKKINDA TARTIŞMA
GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİ VE YETERLİLİKLER
BİREYSEL DEĞERLENDİRME— TEST VE DURUM ANALİZİ
1. Fırsatları saptamak —»Liminalite ve girişimcilik eğitimi arasında
bağlantı kurabilirim
Soru:Girişimci karakterler eski alışkanlıklarınızı geride bırakmayı nasıl öğretir?
2.Fırsatları saptamak —»Hikayeler ve girişimcilik eğitimi arasında bağlantı
kurabilirim
Soru: Motivasyon hikayesi size girişimcilik hakkında ne öğretti?
3.Yaratıcılık—»Girişimcilik eğitimini gerçekleştirmek için girişimci
karakterler oluşturabilirim
Soru:Liminalite ile girişimci karakterleri nasıl ilişkilendirirsiniz?
4.Kendini tanıma & Öz-yeterlik—»Girişimci özelliklerimin farkındayım
Soru: Grubunuzun tasarladığı girişimci kişi ile aranızdaki ortak özellikler nelerdir?
5.Tecrübe yoluyla öğrenme—»Durum ve olayları motivasyonumu
tetikleyen testler olarak görebilirim
Soru: Zor zamanlarda motivasyonunuzu nasıl sürdürürsünüz?
6.Tecrübe yoluyla öğrenme —»Gerçek olaylardan ders çıkarabilirim
Soru: Motivasyonunuzu güçlendirmek için sizin stratejiniz nedir?
7. Belirsizlikle başa çıkma —»Belirsizlik durumlarını idare edebilirim
Soru:Belirsizlikle başa çıkmak için sizin stratejiniz nedir?
8.Belirsizlikle başa çıkma —»Korkuyla dans edebilirim
Soru: Korkuyla nasıl başa çıkarsınız?
9.Azim—»Motivasyonum düşse bile denemeye devam edebilirim
Soru:Senin için zor olan bir görev verilse ve denediğin hiçbir yol seni çözüme
ulaştırmasa ne yapardın?
BAŞLIK: GERÇEKÇİ OLMAYANI YAP
HEDEF: VİZYON VE GİRİŞİM
AMAÇ: Bu etkinlik, bir adanmışlık olmadan var olanları deneyimleyerek ve
olası bir gelecek hayal ederek, liminalitenin ikinci adımına odaklanmaktadır.
Bu laboratuvarın anahtar kelimeleri “vizyon, odaklanma, cesaret, yaratıcılık
ve inisiyatif kullanma” dır. Etkinliğin iki ana egzersizi -girişimcilik
hikayelerinin analizi ve yaşam ağacı oluşturmak- katılımcıların geçmiş,
içinde yaşadığımız zaman ve gelecek arasındaki ilişkiyi daha iyi
anlamalarına ve farklı bir gelecek hayal etmelerine yardımcı olacaktır.
Bu etkinliği tamamladığınızda, alternatif gerçekleri hayal edebilecek ve
farklı gelecek senaryolarıyla deneyler yapabileceksiniz.
Girişimci öyküler ve girişimci uygulama örnekleri hakkında daha fazla bilgi
edineceksiniz.
SÜRE: Bu etkinlikte 2 ana egzersiz vardır. Sırasıyla 90 ve 60 dakika
egzersizler için ayrılmış; egzersizlerin sonunda 30 dakika grup tartışması,
grup değerlendirmesi ve bireysel değerlendirme için ayrılmıştır. Daha az
zamanınız varsa kendinize göre uyarlayabilirsiniz..
ANAHTAR KELİMELER: Vizyon, Girişim, Hedef Belirleme,
Planlama ve Organize etme, Odaklanma
SPARK: Her şey mümkün olsaydı ne yapardınız?
Her durumda, rahatlığı tercih etmek yerine cesaret ve riske hayatımızda
yer verme seçeneğimiz vardır.
LIMINAL LAB 3
EGZERSİZ 1: GİRİŞİMCİLİK HİKAYELERİ
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Analiz etmek için 5 hikayeniz var.
Sınıfı yaklaşık aynı sayıda 5 gruba ayırın.
SÜRE: 90 dakika. 60 dakika grup çalışması ve 30 dakika sınıf tartışması.
BİRİNCİ BÖLÜM (60 dakika grup çalışması)
1.ADIM:Aşağıdaki Öğretici Klipleri (Learning Snack) izleyin!
■ Learning Snack 1: What is entrepreneurship in a narrow and a broad
sense? (Dar ve geniş anlamda girişimciliğin tanımı nedir?)
■ Learning Snack 7: What is cultural entrepreneurship? (Kültürel girişimcilik
nedir?)
■ Learning Snack 9: How to explain the “in-betweenness” of
liminality?(Liminalitenin “arada kalma” durumu nasıl açıklanabilir?)
■ Learning Snack 10: What are liminal characters in stories?
(Hikayelerdeki liminal karakterler nelerdir?)
■ Learning Snack 20: Hero’s journey (Kahramanın yolculuğu)
2.ADIM: Grubunuza verilen hikayeyi okuyup analiz edin!
3.ADIM: Hikayenizde, Kahramanın yolculuğunun farklı aşamaları
belirleyin! (Birinci etkinlikte (Liminal Lab 1) teoriyi bulabilirsiniz) Aşağıdaki
soruları cevaplamaya çalışın!
■Hikayedeki liminal alanlar nelerdir? Önemli dönüm noktaları nelerdir?
■ Hikayedeki girişimci nasıl tasvir edilmektedir? —» görünüş, özellikler,
yaşam tarzı, vb.?
■ Hikayedeki girişimci motivasyonunuzu nasıl uyandırmış, sürdürmüş ve
güçlendirmiştir?
■ Bu hikayeler size ne anlatıyor? Aldığınız mesaj nedir?
■ Hikayede 3 tane başarısızlık tanımı bulmaya çalışın!
Postitkullanın!
Çizim yapın!
Görsel düşünün!
Tartışma sırasında anahtar kelimeleri yazın!
Learning Snack 7: What is cultural entrepreneurship?
■ Learning Snack 9: How to explain the in-betweenness of liminality?
■ Learning Snack 10: What are liminal characters in stories?
EGZERSİZ 2: YAŞAM AĞACI
İKİNCİ BÖLÜM: Bir saatlik grup çalışmasından sonra, sınıfı tekrar bir
araya getirin ve bulgularını paylaşmalarını isteyin.
SÜRE: 30 dakika sınıf içi tartışma
SINIF İÇİ TARTIŞMA (30 dakika)
1.ADIM:Gruplardan temel bulgularını ayrı ayrı paylaşmalarını isteyin!
Postit, çizim ve çizelgelerle sunmalarını isteyin! 2.ADIM: 3. Adımdaki soruları inceleyin ve tüm sınıfla tartışın! Grupla öğrenmeyi sağlayın!
■Bu girişimcilerin ortak özellikleri nelerdir? —» J.K.Rowling, Oprah
Winfrey, Misty Copeland, Ellen DeGeneres, and Renee Browne
■Bir kadın veya erkek girişimci olarak başarılı olmak arasındaki fark nedir?
■Kadınların karşı karşıya kaldıkları zorluklar nelerdir?
■Bütün bu girişimcilerin hepsinde bulunan ortak özellik nedir?
EGZERSİZ 2: YAŞAM AĞACI (60 dakika)
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: “Yaşam Ağacı”yaklaşımı
insanlara, onları daha güçlü hale getirecek şekilde yaşamlarını izleme
imkanı sunar. İnsanlara; kökenlerini (nereden geldikleri), bilgi ve
becerilerini, hayallerini ve umutlarını, ve ayrıca hayatlarındaki özel insanları
yerleştirdikleri “YaşamAğaçlarını” çizmeleri imkanını sağlar. Bu egzersiz,
insanların tarih, kültür ve hayatlarındaki önemli kişilerle olan bağlarını
güçlendirecektir.
1.ADIM:Bireysel çalışma (30 dakika)
■ Bir ağaç çizin. Bir sonraki sayfada bulunan soruları kullanarak ağacın farklı bölümlerine kelimeler ve ifadeler ekleyin! Renkli kalemler ve yaratıcılığınızı kullanın!
2.ADIM:5 kişilik gruplarla yaşam ormanı çalışması! (30 dakika)
■Bireysel ağaçlar yapıldıktan sonra, katılımcılar ağaçlarını yaşam ormanına
eklerler.
Hikayeler grup içinde paylaşılır ve benzer deneyimler aranır!
EGZERSİZ 1: YAŞAM AĞACI
3.ADIM:
■5 kişilik gruplar halinde, hayatlarını etkileyen bazı “fırtına” Iarı ve bu
fırtınalara nasıl karşılık verdiklerini, kendilerini koruma yöntemlerini tartışırlar.
■Hikayeler grup içinde paylaşılır ve benzer deneyimler aranır!
Sorular: 1. Kökler:
Neredengeliyoruz?
Geçmişin bize sunduğu, değer verdiğimiz ve gelecek nesillere
aktarmak istediğimiz şeyler nelerdir?
2. Zemin:
Nerede yaşıyoruz?
Hergün yapmayıseçtiğimiz şey nedir?
İçinde yaşadığınız zamanı tarif edin!
3. Gövde:
Değer verdiğim ve benim için önemli olan şeyler nelerdir?
Neden bunlar değerlidir?
Diğerlerinin gözünden nasıl biri olarak görünüyorum?
Öyle görünmenizin sebebi nedir?
4. Dallar:
Hayallerim, umutlarım ve dileklerim nelerdir?
Büyük mü küçük mü umutlar taşıyorum?
Umutlarımla kendim, ailem ve içinde yaşadığım topluluk arasında
nasıl bağ kurabilirim? Bu umutlarım neye dayanıyor?
5. Yapraklar:
Benim için özel olan kişi(ler) kimdir? (Hayatta veya ölmüş olabilir)
6. Meyveler:
Bu özel insanlar bana ne kattı?
Bunlardan (hayatımdaki özel insanların bana kattıkları) şuan burada
paylaşabileceklerim nelerdir?
http://dulwichcentre.com.au/the-tree-of-life/ Denborough, D. (2008). Collective narrative practice: Responding to individuals, groups, and communities who have experienced trauma. Adelaide: Dulwich Centre Publications.
YAŞAM AĞACI ÖRNEKLERİ
BİREYSEL VE GRUP DEĞERLENDİRMESİ:
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Aşağıdaki soruları grup içinde
tartışın, daha sonra bireysel değerlendirme formunu doldurmalarını isteyin.
(sonraki sayfada)
■Bu etkinlikten hangi becerileri öğrendiniz?
■Bu etkinlikle ne gibi yeterlilikler arasında bağ kuruyorsunuz?
■Girişimcilik algınızı nasıl etkiledi?
■Kişisel gelişiminize katkıda bulundu mu?
■Aldığınız mesaj nedir?
SÜRE: 10 dakika tartışma, 20 dakika bireysel değerlendirme
http://dulwichcentre.com.au/the-tree-of-life/ http://nathanbweller.com/tree-life-simple-exercise-reclaiming-identity-direction-life-story/
GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİ VE YETERLİLİKLER
BİREYSEL DEĞERLENDİRME— TEST VE DURUM ANALİZİ
1. Fırsatları saptamak —»Liminalite ve girişimcilik eğitimi arasında
bağlantı kurabilirim
Soru:Hikayeler size “vizyon ve olası sonuçlar” hakkında ne öğretiyor?
2.Fırsatları saptamak —»Hikayelerle girişimcilik eğitimi arasında bağlantı
kurabilirim
Soru:Hikayeler size girişimcilik hakkında ne öğretti?
3.Yaratıcılık—»Olası gelecekleri hayalimde canlandırmak için liminal
egzersizler yaratabilirim
Soru:Liminalitenin ikinci aşamasını açıklamak için ne tür bir egzersiz seçerdiniz?
4.Kendini tanıma & Öz-yeterlik—»Kendi Yaşam Ağacım var
Soru:Yaşam Ağacı egzersizi kimliğinize nasıl bir katkıda bulundu?
5.Tecrübe yoluyla öğrenme—»Görselleştirmeyi olumlu sonuçlar yaratan
araçlar olarak görebiliyorum
Soru:Farklı olasılıkları test ederek olumlu sonuçlar yaratmak için görselleştirmeye
hayatınızda yer veriyor musunuz?
6.Tecrübe yoluyla öğrenme—» Girişimcilerin hikayeleriyle armada bir bağ
kurabiliyorum
Soru:Analiz ettiğiniz girişimcilik öyküsünün hangi bölümünü daha önce tecrübe
ettiniz?
7. Belirsizlikle başa çıkma —»Belirsizlikle başa çıkabilirim
Soru:Analiz ettiğiniz hikaye belirsizlik hakkında size ne öğretti?
8.Belirsizlikle başa çıkma —»Korkuyla dans edebilirim
Soru:Analiz ettiğiniz hikaye korku hakkında size ne öğretti?
9.Azim —»Başarısız olsam da tekrar deneyip daha iyisini yapabilirim
Soru:Sizin için zor olan bir görev verilse ve denediğiniz hiçbir yol sizi çözüme
ulaştırmasa ne yapardınız?
LIMINAL LAB 4
BAŞLIK: BEKLENMEYENİ GERÇEKLEŞTİR
HEDEF: YARATICI VE IRAKSAK DÜŞÜNME
AMAÇ:Bu etkinlik hala liminalitenin ikinci aşamasına-bir adanmışlık
olmadan var olanları deneyimleyerek ve olası bir gelecek hayal ederek-
odaklanmaktadır. Anahtar kelimeleri “yaratıcılık, ıraksak düşünme,
yenilikçilik, özgüven ve bilgi arayışı” dır. Etkinliğin iki temel egzersizi, vizyon
panoları ve 6 şapkalı düşünme tekniği ile, katılımcılar gelecekteki farklı
olası sonuçları görsel ve yaratıcıyollarla canlandırabileceklerdir.
Bu etkinliği tamamladığınızda, vizyon panolarını nasıl kullanabileceğinizi
daha iyi anlayacaksınız.
Farklı perspektiflerin görebilmenin girişimcilik ve gündelik hayatta üstün bir
role sahip olduğunu daha iyi anlayacaksınız.
SÜRE: Bu etkinlikte (Liminal Lab 4) iki temel egzersiz vardır ve sırasıyla
90 ve 60 dakika ayrılmıştır. Etkinliğin sonunda 30 dakika grup tartışması,
grup değerlendirmesi ve bireysel değerlendirme için ayrılmıştır.
ANAHTAR KELİMELER: Yaratıcılık, Yenilikçilik, Yaratıcıdüşünme,
Özgüven, Bilgiarayışı
Yaratıcılık ve yenilikçilik nedir? Okulunuzda kullanabileceğiniz
kaynaklarda hiçbir sınırlama olmasaydı ne yapardınız? Bu size ne tür
imkanlar sağlardı? Her şey mümkün olsaydı ne yapardınız?
Şimdi at gözlüklerini çıkarıp; vizyon sahibi olmanın önemini anlama
zamanı. Bir vizyon belirleyip bu vizyona göre harekete geçme zamanı.
EGZERSİZ 1: VİZYON PANOSU
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Sınıfı her grupta yaklaşık aynı
sayıda kişi olacak şekilde 5 gruba ayırın. Fırsat ve kaynaklarda hiçbir
kısıtlama olmadığını hayal ederek, bir “girişimcilik eğitimi vizyon panosu”
oluşturun.
SÜRE: 90 dakika. 60 dakika grup çalışması ve 30 dakika sınıf tartışması.
BİRİNCİ BÖLÜM (60 dakika grup çalışması)
1.ADIM:Hiçbir kısıtlama ve limit olmasaydı okulunuzda gerçekleşebilecek
olası fikir ve sonuçlarla ilgli bir girişimcilik vizyon panosu oluşturun! İyi bir
girişimcilik eğitimi sizin için ne ifade ediyor? Girişimciliğin bağlı olduğu diğer
gerekli alanlar nelerdir?
2.ADIM: Aşağıdaki alanları nasıl en iyi şekilde geliştirebilirsin?
1. Fırsatları saptamak —» At gözlüklerini çıkarmak
2. Yaratıcılık —» Yaratıcı fikirler geliştirmek
3. Vizyon belirlemek —» Bir vizyon belirleyip çaba gösterme
4. Fikirlere değer verme —» Değerlendirme
5. Sürdürülebilir düşünme —» Fikirlerin etkisini değerlendirmek
6. Kendini tanıma ve öz-yeterlik —» İnanç
7. Tecrübe yoluyla öğrenme —» Uygulama
8. Motivasyon —» Heyecanı sürdürmek
9. Kaynakları harekete geçirmek —» Kaynakları bir araya getirmek
10.Finansal ve ekonomik kültür —» Teknik bilgi beceriyi geliştirmek
11.Başkalarını harekete geçirmek —» İlham vermek
12. Girişimde bulunmak —» ‘Denemekten zarar gelmez’ düşüncesi
13. Planlama ve yönetim —» Öncelik belirleme, organize olma, takip
14. Belirsizlik ve riskle başa çıkma
15. Azim —» ‘Asla pes etme’ düşüncesi
16. Başkalarıyla birlikte çalışma —» İş birliği
Postit, pano, renkleri kullan ve çizim yap!
EGZERSİZ 1: VİZYON PANOSU
3.ADIM
■Okulunuzda halihazırda mevcut olan uygulamaları listelemeyin; hayal
gücünüzü kullanın!
■ Hangi örneklerle internette, gazetede ya da filmlerde karşılaştınız?
■ Unutma ki yanlış cevap yoktur! Kişisel deneyimlerinizi de göz önünde
bulundurun!
■Konuyla ilgili nasıl bir araştırma yapılabilir? Internetten faydalanarak
yaratıcı örnek ve uygulamalar bulmaya çalışın.
■Girişimciler genellikle sınırsız kaynağa sahip değildir. Bilgiye yaratıcı
yollarla ulaşırlar.
■Bu ek bilgilerden de faydalanarak vizyon panonuzu zenginleştirmeye
çalışın! Beyin fırtınası yapın!
POINTERS:
60 dakikayı olabildiğince verimli kullanmaya çalışın!
Grubunuzdaki rol dağılımını belirleyin!
Bir grup lideri, bir pano sorumlusu, araştırmadan sorumlu bir
kişi, vb. roller belirleyin!
Unutma hiçbir kısıtlama yok (maddi, zaman, vb)!
Her fikir önemlidir!
İKİNCİ BÖLÜM (30 dakika tartışma)
■Her gruptan vizyon panolarını sınıfla paylaşmalarını isteyin.
■ Bütün fikirleri içeren panoyla geneli kapsayan bir vizyon panosu
oluşturun.
■ 2.adımdaki soruları tartışın.
6 THINKING HATS
CREATE A UNIFIED VISION BOARD AND CHOOSE ONE
IDEA!
■ Appoint 6 participants —» Each one represents a different
hat
■ The exercise helps participants learn how to separate
thinking into 6 clear functions and roles.
■ Each thinking role is identified with a coloured symbolic
“thinking hat”.
■ Calls for information known or needed. "The facts, just the
facts."
■ Symbolizes brightness and optimism. You explore the
positives and probe for value and benefit.
■ Is judgment — the devil's advocate or why something may
not work. Spot the difficulties and dangers; where things
might go wrong.
■ Signifies feelings, hunches and intuition. You can express
emotions and feelings and share fears, likes, dislikes, loves,
and hates.
■ Focuses on creativity; the possibilities, alternatives, and new
ideas. It's an opportunity to express new concepts and new
perceptions.
■ Is used to manage the thinking process. It's the control
mechanism.
WHITE HAT Facts
YELLOW HAT Optimism
BLACK HAT Judgement
RED HAT Intuition
GREEN HAT Creativity
BLUE HAT Process
http://www.debonogroup.com/six_thinking_hats.php
CONVERSATION ON ENTREPRENEURIAL COMPETENCES
Choose one idea and use the 6 thinking hat exercise to
investigate the idea from many different angles!
■ Appoint 6 participants —» Each one represents a
different hat
■ Try to identify yourself with the hat you represent!
■ Let your imagination wonder!
■ Explore the chosen idea!
■ Take away message —» 6 new perspectives that teach
you to think in creative and divergent ways!
GROUP DISCUSSION ASSESSMENT OF THE LAB:
- What skills have you learnt during this lab?
- Which competences do you link to this liminal
lab?
- How did it enhance your perception of
entrepreneurship?
- How did it contribute to your personal
development?
- What is your take-away message?
EGZERSİZ 2: 6 ŞAPKALI DÜŞÜNME
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Vizyon panosundan bir fikir seçin
vebu fikri farklı açılardan ele almak için 6 şapkalı düşünme yöntemini
kullanın! Her biri bir şapkayı temsil eden 6 katılımcı belirleyin.
SÜRE: 60 dakika grup çalışması
EGZERSİZİN UYGULANMASI
Bu egzersiz katılımcıların 6 farklı açıdan düşünmelerini sağlayacak. Her bir
şapka bir rengi temsil eder..
■ Bilinen veya ihtiyaç duyulan bilgi. "Sadecegerçekler."
İyimserliği simgeler.Olumlu olan ortaya çıkarılır, değer ve
fayda aranır.
■ Kötümser, tedbir şapkası.—tehlikelerleilgilenir.
■ Duygu, öfke ve sezgileri ifade eder.Hislerpaylaşılır.
■ Yaratıcılık; olasılık, alternatif, yenifikirler.
Süreci yönetmek için kullanılır. Kontrolmekanizmasıdır.
BEYAZ ŞAPKA
Gerçekler
SARI ŞAPKA İyimserlik
SİYAH ŞAPKA Kötümser
KIRMIZI ŞAPKA Sezgi
YEŞİL ŞAPKA Yaratıcılık
MAVİ ŞAPKA Süreç
http://www.debonogroup.com/six_thinking_hats.php
GİRİŞİMCİ BECERİLER ÜZERİNE TARTIŞMA
1.ADIM:Her biri farklı bir şapkayı temsil eden 6 katılımcı belirleyin.
■Temsiz ettiğiniz şapka ile kendinizi tanımlamaya çalışın!
■Hayal gücünüzü kullanın!
■Seçilen fikri keşfedin!
■Çıkarılanders—» Yaratıcı ve ıraksak düşünme yöntemlerini öğreten 6
yeni perspektif
BİREYSEL VE GRUP DEĞERLENDİRMESİ:
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Aşağıdaki soruları grup içinde
tartışın ve daha sonra katılımcılardan bireysel değerlendirme formunu
doldurmalarını isteyin. (sonraki sayfada)
■Bu etkinlikten hangi becerileri öğrendiniz?
■Bu etkinlik ile ne tür yeterlilikler araında bağ kuruyorsunuz?
■Girişimcilik algınızı nasıl etkiledi?
■kişisel gelişiminize nasıl katkıda bulundu?
■Çıkardığınız ders nedir?
SÜRE: 10 dakika tartışma, 20 dakika bireysel değerlendirme
GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİ VE YETERLİLİKLER
BİREYSEL DEĞERLENDİRME— TEST VE DURUM ANALİZİ
1. Fırsatları saptamak —»Adanmışlık olmadan var olan gerçekliklerle
denemeler yapabilirim
Soru:Vizyon panosu egzersizi size liminalitenin ikinci aşaması hakkında ne öğretti?
2.Fırsatları saptamak—»Olası sonuçları hayalimde canlandırabilirim
Soru:Egzersiz girişimcilik hakkında size ne öğretti?
3.Yaratıcılık—»Yaratıcı ve ıraksak yöntemlerle düşünebilirim
Soru:6 Şapkalı Düşünme Tekniği size ne öğretti?
4.Kendini tanıma & Öz-yeterlik—»Sonucu belirsiz olsa da bir ödevi/görevi
başarıyla tamamlayabilirim
Soru:Sizin için zorlayıcı olan önemli bir göreviniz olsa ve nasıl başlayacağınızı
bilmeseniz ne yapardınız?
5.Tecrübe yoluyla öğrenme—»Vizyon panolarını, olumlu sonuçlar ortaya
çıkarmak için araçlar olarak kullanabilirim
Soru:Hayatınızda olumlu sonuçlar ortaya çıkarmak için, farklı olasılıkları test ederek,
görselleştirmeye yer verir misiniz?
6.Tecrübe yoluyla öğrenme—»Başkalarının fikirlerini kendi tecrübelerimle
ilişkilendirebilirim
Soru:Yaratıcı fikir ve çözümler bulmak için sizin stratejiniz nedir?
7. Belirsizlikle başa çıkmak —»Belirsizlikle baş edebilirim
Soru:Egzersizler size belirsizlikle ilgili ne öğretti?
8.Belirsizlikle başa çıkmak —»Korkuyla dans edebilirim
Soru:Egzersizler size korkuylailgili ne öğretti?
9.Azim: Başarısız olsam da tekrar deneyip daha iyisini yapabilirim
Soru:Sizin için zor olan bir görev verilse ve denediğiniz hiçbir yol sizi çözüme
ulaştırmasa ne yapardınız?
LIMINAL LAB 5
BAŞLIK: “YASAK” OLANA GEÇİŞ
HEDEF: CESARET VE KARAR VERME
AMAÇ: Bu etkinlik liminalitenin üçüncü aşaması olan alternatiflerin
seçilmesi ve ortadan kaldırılmasına odaklanmaktadır. Bu etkinliğin anahtar
kelimeleri cesaret, karar vermek ve seçim yapmaktır. Bu etkinlikteki
egzersizler — cesaret öyküleri analizi, cesaret günlüğü, ve vizyon panosu
oluşturma — katılımcıların liminalitenin ikinci aşamasından üçüncü
aşamasına geçmelerine yardımcı olacaktır.
Bu etkinliği tamamladığınızda, hikayeleri ve örnekleri gerçek hayat
deneyimleriyle ilişkilendirebileceksiniz.
Uygulayacağınız alıştırmalar sizi korkuyla baş etmek ve zorlu durumlarda
cesaretli olmak için gerekli araçlarla donatacaktır.
SÜRE: Bu etkinlikte (Liminal Lab 5) üç temel egzersiz vardır. Sırasıyla 60,
30, 30 dakika etkinlikler için ayrılmış; etkinliğin sonunda 30 dakika grup
tartışması, grup değerlendirmesi ve bireysel değerlendirme için ayrılmıştır.
Daha az zamanınız varsa kendinize göre uyarlama yapabilirsiniz.
ANAHTAR KELİMELER: Cesaret, Karar verme, Bağlılık, Seçim
Farklı senaryoları test ettikten sonar yasaklı olanı yapmaya cesaretin
var mı? Günlük hayatta cesaret ne anlama gelmektedir?
Her durumda, rahatı seçmek yerine cesareti hayatımıza davet etme
seçeneğine sahibiz.
EGZERSİZ 1: CESARET EGZERSİZİ
“Cesaret; tehlike, korku veya zorluğa dayanmak; azmetmek ve risk almak
için gerekli olan güçtür. Bağışlayıcılık, azim, inanç, uyarlanabilirlik, ve
girişimde bulunmak cesaretin 5 belirtisidir.” (1)
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Sınıfı 5 gruba ayırın!
SÜRE: 60 dakika hikayeler için; 30 dakika cesaret günlüğü için; 30 dakika
vizyon panosu için; 30 dakika sınıf tartışması.
CESARET ÖYKÜLERİ (60 dakika grup tartışması)
Cesaret öykülerini tartışın. Öyküleri analiz etmek için daha önceki
etkinliklerde edindiğiniz bilgileri kullanın.
1.ADIM: Aşağıdaki öğretici klipleri (Learning Snack) izleyin!
■ Learning Snack 1: What is entrepreneurship in a narrow and a broad sense? (Dar ve geniş anlamda girişimcilik nedir?)
■ Learning Snack 7: What is cultural entrepreneurship? (Kültürel girişimcilik nedir?)
■ Learning Snack 9: How to explain the in-betweenness of liminality? (Liminalitenin “arada kalma” durumu nasıl açıklanabilir?)
■ Learning Snack 10: What are liminal characters in stories? (Hikayelerdeki liminal karakterler nelerdir?)
■ Learning Snack 20: Hero’s journey (Kahramanın Yolculuğu) 1. The ability to forgive and its role in entrepreneurship
2. How could you teach students to be more forgiving?
3. Perseverance and difficulty of finding investors who support your idea
4. Danger is Real, but Fear is a Choice.
5. Feeling fear, yet choosing to act
6. Degree of self-belief as a factor of success
(1) https://yourstory.com/2015/05/x-factor-in-entrepreneurship/ (2) https://allaboutpositioning,wordpress.com
2.ADIM: Aşağıdaki soruları tartışın!
■ Karakterler liminalitenin üçüncü aşamasına nasıl geçmiştir?
■ Hikayede cesaret ve karar verme anları nerede geçmektedir?
■ Hikayede girişimcilere yardımcı olan araçlar nelerdi?
■ Kahramanın Yolculuğu (Hero’s Journey) aşamalarını bulmaya çalışın!
■Hikayedeki girişimci nasıl bir karakterle tasvir ediliyor? —» görünüş,
özellikler, yaşam tarzı vb.
■Bahsedilen girişimci motivasyonunu nasıl kazandı, sürdürdü ve
güçlendirdi?
■ Bu öyküler cesaret ve karar verme hakkında size ne anlatıyor?
■ Hikayeden 3 tane cesaret örneği bulmaya çalışın!
CESARET GÜNLÜĞÜ (30 dakika bireysel çalışma) (1)
1.Durum —» Bir yetişkin olarak korktuğunuz halde korkunuzla yüzleşmeyi
seçtiğiniz bir durum düşünün.
• Düşünceleriniz, hisleriniz ve gözlemleriniz nelerdi? ("Korkudan dizlerim
titredi” vb.)
• Etrafınızdaki insanlar korkunuzla yüzleşmenize yardımcı olmak için ne
yaptı?
• Hangi noktada korkunuz azalmaya başladı? Daha sonra nasıl
hissettiniz?
2.Durum —» Şimdi de çocukluğunuzda korkunuzla yüzleştiğiniz bir durum
düşünün. Birinci durumdan farklı mıydı yoksa aynı mıydı?
3.Durum —»Şuanda yüzleşmekte olduğunuz bir korku ya da endişe
durumunu düşünün. Sizi en çok korkutan nokta nedir?
■ İlk iki durumda sizi cesaretlendiren unsurları şimdiki durumunuz için de
kullanmanız mümkün mü?
■ Bu güce zaten sahipsiniz ve daha önce başarılı bir şekilde kullandınız.
EGZERSİZ 1: CESARET EGZERSİZİ
(1) https://www.psychologytoday.com/blog/the-mindful-self-express/201208/the-six-attributes-courage
GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİ ÜZERİNE TARTIŞMA
CESARET VİZYON PANOSU (30 dakika)
Grup olarak bir cesaret vizyon panosu oluşturun! Verilen hikayeye ve
kişisel deneyiminize göre “Cesaret” ve “Yasak olana geçiş” sizin için ne
ifade ediyor? Grup olarak olabildiğince fikir üretmeye çalışın. Aşağıdaki
konuları da değerlendirin!
1. Bağışlayabilme kabiliyeti ve bunun girişimcilikteki yeri
2. Öğrencilere daha bağışlayıcı olmaları nasıl öğretilebilir?
3. Fikrinizi destekleyecek yatırımcıları bulmanın zorluğu ve azim
4. Tehlike gerçekliktir ama korku bir seçimdir.
5. Korku hissine rağmen harekete geçmeyi seçmek
6. Başarı faktörü olarak benlik inancı
7. Onur ve haysiyetle acı çekme
8. Günlük görevlerimizde ve girişimcilerin hayatlarında uyarlanabilirliğin
rolü
9. Harekete geçmek, sorumluluk almak ve insanları üzmekten endişe
duymamak
İKİNCİ BÖLÜM (30 dakika tartışma)
■ Her bir grubun düşüncelerini ve oluşturdukları vizyon panolarını
birbirleriyle paylaşmalarını isteyin.
■ Sınıfı bir araya getirip elde edilen bulguları tartışın!
BİREYSEL VE GRUP DEĞERLENDİRMESİ:
TALİMATLAR: Grup olarak aşağıdaki soruları tartışın ve katılımcılardan
bireysel değerlendirme formunu doldurmalarını isteyin. (sonraki sayfada)
■Bu etkinlik sayesinde hangi becerileri edindiniz?
■Bu etkinlikle ne gibi yeterlilikler arasında bağ kuruyorsunuz?
■Girişimcilik algınızı nasıl etkiledi?
■Kişisel gelişiminize nasıl katkı sağladı?
■What is your take-away message?
TIME FRAME: 10 minutes discussion, 20 minutes individualassessment
GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİ VE YETERLİLİKLER BİREYSEL DEĞERLENDİRME— TEST VE DURUM ANALİZİ
1. Fırsatları saptamak —»Alternatifleri seçmeyi ve ortadan kaldırmayı
başarabilirim
Soru:Vizyon panosu egzersizi liminalitenin üçüncü aşaması hakkında size ne öğretti?
2.Fırsatları saptamak —» Gelecekteki olası sonuçları hayalimde
canlandırabilirim
Soru:Öyküler size liminalite hakkında ne öğretti?
3.Yaratıcılık—»Korku ve zorluklarla başa çıkmak için yaratıcı yollar
bulabilirim
Soru:Öyküler size cesaret ve karar verme hakkında ne öğretti?
4.Kendini tanıma & Öz-yeterlik—»Benim de bir cesaret öyküm var
Soru:Cesaret öykülerini kendinizle nasıl ilişkilendiriyorsunuz?
5.Tecrübe yoluyla öğrenme—»Geçmiş olay ve hikayeleri şimdiki
zorluklarla başa çıkmak için bir araç olarak görebilirim
Soru: “Cesaret” sizin için ne ifade ediyor?
6.Tecrübe yoluyla öğrenme—»Yasak olana geçiş yapabilirim
Soru:Yasaklı bir alana geçiş yapmak için sizin stratejiniz ne olurdu?
7. Belirsizlikle başa çıkma —» Cesareti korkuya yeğlerim
Soru:Egzersizler size cesaret ve karar verme hakkında ne öğretti?
8.Belirsizlikle başa çıkma —»Korku beni durduramaz
Soru:Öyküler size korku hakkında ne öğretti?
9.Azim: Cesareti korkuya yeğlemeyi sürdürebilirim
Soru: Sizin için zor olan bir görev verilse ve denediğiniz hiçbir yol sizi çözüme
ulaştırmasa ne yapardınız?
LEARNING TO TAKE RISKS EXERCISE
USE THE COLLECTIVE KNOWLEDGE OF YOUR GROUP!
■Work in groups of 4!
■You have 60 minutes to discuss ideas and personal
experiences!
■Use post-its and draw!
■Create a Vision Board!
■What does risk-taking and being focused on opportunities
mean?
■Try to gather as many ideas with the group as you can!
Think about the following ideas! (1)
1. Why is risk taking important? For entrepreneurs? For secondary school
students?
2. What is risk taking in the context of innovation?
3. Entrepreneurs as risk-tolerators?
4. How can we increase our risk-tolerance on a daily basis?
5. Where and how can risk-taking be learnt?
6. How is risk-taking related to fear of failure?
7. What are the barriers to risk-taking?
8. What are the enablers?
9. Are you able to take risks, and make decisions when facts are
uncertain?
10. What is your reaction when you face a risky situation?
(1) https://www.nesta.org.uk/sites/default/files/learning_to_take_risks_learning_to_succeed.pdf
LIMINAL LAB 6
BAŞLIK: RİSK AL
HEDEF: RİSK TÖLERANSI VE FIRSAT ODAĞI
AMAÇ: Bu etkinlik, liminalitenin son aşaması olan “alternatifleri seçme ve
ortadan kaldırma” konusuna odaklanır. “Risk töleransı, fırsat odaklı zihniyet
ve ileriye dönük perspektif” bu etkinliğin anahtar kelimeleridir. Bu
etkinlikteki iki temel egzersiz katılımcıların “risk, fırsat ve harekete geçme”
kavramlarını daha iyi anlamalarına yardımcı olacaktır.
Bu etkinliği tamamladığınızda, çeşitli alternatifler arasından doğru olanı
seçebilecek; örnek ve öyküleri gerçek yaşam deneyimleriyle
ilişkilendirebileceksiniz.
Ayrıca aktiviteler daha iyi kararlar vermenizde size yardımcı olacak.
SÜRE: Bu etkinlikte (Liminal Lab 6) iki temel egzersiz vardır ve sırasıyla
60 ve 90 dakika ayrılmıştır. Etkinliğin sonunda 30 dakika grup tartışması,
grup değerlendirmesi ve bireysel değerlendirme için ayrılmıştır. Daha az
zamanınız varsa kendinize göre uyarlayabilirsiniz.
ANAHTAR KELİMELER: Risk Töleransı, Fırsat odağı,
İleriye dönük perspektif
Riske tahammül edebilir misiniz? İleriye dönük bir perspektife sahip
misiniz?
“Yalnızca çok uzağa gitme riskini göze alanlar yaşamda nereye kadar
gidebileceklerini öğrenebilirler.” T. S. Eliot
EGZERSİZ 1: RİSK ALMAYI ÖĞRENME
(1) https://www.nesta.org.uk/sites/default/files/learning_to_take_risks_learning_to_succeed.pdf
EGZERSİZ İÇİN TALİMATLAR: Sınıfı 4 gruba ayırın!
SÜRE: 60 dakika. 45 dakika grup çalışması ve 15 dakika sınıf tartışması.
EGZERSİZİN AÇIKLAMASI (45 dakika grup çalışması)
Grubunuzun ortak bilgilerini kullanın! Bir vizyon panosu oluşturun.
■ “Risk alma” ve “fırsat odaklı olma” ne anlama gelmektedir?
■ Aşağıdaki fikirleri değerlendirin ve tartışın!
1. Risk almak neden önemlidir? (Girişimciler için?, Ortaöğretim öğrencileri
için?)
2. Yenilik bağlamında risk alma nedir?
3. Risk alan ve riske tahammül edebilen girişimciler?
4. Günlük yaşamda risk toleransımızı nasıl artırabiliriz?
5. Risk alma nereden ve nasıl öğrenilebilir?
6. Risk almanın başarısız olma korkusuyla ilgisi nedir?
7. Risk almamızı engelleyen unsurlar nelerdir?
8. Risk almamızı sağlayan unsurlar nelerdir?
9. Belirsizlik durumlarında risk alıp karar verebiliyor musunuz?
10. Riskli durumlarla karşılaştığınızda tepkiniz nasıldır?
Postit kullanın! Çizim yapın!
Görsel düşünün!
Tartışma sırasında anahtar kelimeleri yazın!
GRUP TARTIŞMASI (15 dakika)
Bir saat grup olarak çalıştıktan sonra, sınıfı bir araya getirip elde ettikleri
bulguları tartışmalarını isteyin. Her bir gruptan kendi bulgularını
paylaşmalarını isteyin! Çizim, çizelge ve postitleri kullanarak sunum
yapmalarını isteyin! Yukarıdaki soruları inceleyin ve tüm sınıfla tartışın!
Grupla öğrenmeyi sağlayın!
MODERATÖR İÇİN TALİMATLAR: Aynı gruplarla çalışın!
SÜRE: 60 dakika. 45 dakika grup çalışması ve 15 dakika sınıf içi tartışma.
EGZERSİZİN AÇIKLAMASI (60 minutes)
Başarılı girişimciler aktif bir şekilde fırsatları araştırır ve bulurlar!
“Risk alma” ve “fırsat arayışı” davranışlarını tartıştıktan sonra, harekete geçme
zamanı!
1.ADIM:
■ Okulunuzda bugün uygulanabilecek bir iş fırsatı bulun!
■ Araştırma yapmak için istediğiniz kaynağı kullanmakta özgürsünüz!
■ Grubunuzla beyin fırtınası yapın ve uygun bir plan tasarlayın!
■ Unutmayın ki risk her zaman söz konusu; ancak plan yapıp düşüncenizi
uygulama şansını değerlendirin!
■ Girişimciler her durumda fırsatlar yaratır. Yakın zamanda okulda
yaşanan bir başarısızlığı da ele alabilirsiniz. Bu durum nasıl bir fırsata
çevrilebilir?
■ Plan yapın. Düşüncenizi bugün uygulamaya hazır olun!
45 dakikayı olabildiğince verimli kullanın!
Grubunuzda rol dağılımı yapın!
Düşüncenizi uygulamaya çalışın!
Hayatınızın her alanında girişimci düşünce yaklaşımına
nasıl sahip olabilirsiniz?
2.ADIM: Fikir ve planları tartışın. Fikirleri analiz etrmek için daha önceki
etkinliklerde edindiğiniz bilgileri kullanın!
■ Hangi fikir bugün uygulanabilir düzeydedir?
■ Her zaman fırsat arayan bir düşünce yaklaşımı günlük hayatta nasıl
kullanılabilir?
EGZERSİZ 2: FIRSAT ARAYIŞI
INDIVIDUAL AND GROUP ASSESSMENT OF THE LAB:
TALİMATLAR: Aşağıdaki soruları grup olarak tartışın ve katılımcılardan
değerlendirme formunu doldurmalarını isteyin. (sonraki sayfada)
■Bu etkinlikten hangi becerileri edindiniz?
■Bu etkinlikle ne gibi yeterlilikler arasında bağ kuruyorsunuz?
■Girişimcilik algınızı nasıl etkiledi?
■Kişisel gelişiminize nasıl katkıda bulundu?
■Çıkardığınız ders nedir?
SÜRE: 10 dakika tartışma, 20 dakika bireysel değerlendirme
LIMINAL LAB GENEL DEĞERLENDİRME:Ne hatırlıyorsunuz?
TALİMATLAR:Tüm etkinlikleri gözden geçirin ve aşağıdaki konular
hakkında ne öğrendiğinizi tartışın.
SÜRE: 30 dakika
■ Liminalite & Tasarım Odaklı Düşünme
■Yeni pencereler açmak için başarısız ol — Azim
■Hero’s Journey (Kahramanın Yolculuğu)
■ İmkansızı başarmak— Motivasyon
■ Girişimci karakterler
■ Motivasyon çerçevesi
■ Gerçekçi olmayanı yap— Vizyon & Girişim
■ Kadın girişimci öyküleri
■Yaşam Ağacı
■Beklenmeyeni gerçekleştir — Yaratıcı ve Iraksak Düşünme
■ Vizyon Panoları
■6 Şapkalı Düşünme
■Yasak olana geçiş — Cesaret & Karar verme
■ Cesaret günlüğü
■Risk alma — Risk Töleransı & Fırsat odağı
GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİ ÜZERİNE
TARTIŞMA - DEĞERLENDİRME
1. Fırsatları saptamak —»Yeni fırsatları araştırabilirim
Soru:Egzersizler size fırsat arayışı içinde olmak hakkında ne öğretti?
2.Fırsatları saptamak —» İleriye dönük bir perspektife sahibim
Soru:Egzersizler size girişimcilik hakkında ne öğretti?
3.Yaratıcı—»Fırsat yaratmak için yaratıcı yollar bulabilirim
Soru:Okulunuzda sizin için uygun olan ne tür fırsatlar mevcuttur?
4.Kendini tanıma & Öz-yeterlik—»Riski tolere edebilirim
Soru: Günlük yaşamda risk toleransınızı nasıl artırabilirsiniz?
5.Tecrübe yoluyla öğrenme—»İleriye dönük bir perspektife sahibim
Soru: Fırsatlar sizin için ne ifade ediyor?
6.Tecrübe yoluyla öğrenme—» Risk toleransı ile aramda bir bağ
kurabilirim
Soru:Risk almak neden önemlidir?
7. Belirsizlikle başa çıkmak —» Cesareti korkuya yeğlerim
Soru:Riskli bir durumla karşılaştığınızda tepkiniz ne olur?
8.Belirsizlikle başa çıkma —»Korku beni durduramaz
Soru:Belirsizlik durumlarında risk alıp kararlar verebilir misiniz?
9.Azim: İleriye bakmaya ve fırsatlar aramaya devam edebilirim
Soru: Sizin için zor olan bir görev verilse ve denediğiniz hiçbir yol sizi çözüme
ulaştırmasa ne yapardınız?
GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİ VE YETERLİLİKLER
BİREYSEL DEĞERLENDİRME— TEST VE DURUM ANALİZİ