KURUMSAL ARŞİV SİSTEMLERİ: ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRNEKLER

YÖK ULUSAL AKADEMİK ARŞİVPROJESİ EĞİTİM SEMİNERİ

ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRNEKLER

3, Mart 2014 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı BİLKENT ANKARA

Yard. Doç. Dr. Güssün GÜNEŞ Marmara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire

BaşkanıMarmara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

NEDEN AÇIK ERİŞİM ?

Açık Erişim araştırma literatürü teknik raporlar, tezler ve çalışma raporları yanında dergi makalelerinin, konferans bildirilerinin ücretsiz, çevrimiçi kopyalarından meydana gelir. Açık materyallerin kullanımında genel olarak lisans sınırlaması yoktur. Bu nedenle araştırma, öğretim ve paylaşım için ücretsiz kullanılabilmesini sağlamaktadır.


KURUMSAL ARŞİV SİSTEMİ NEDİR?

Kurumsal arşiv sistemi, bir üniversitenin üyelerine ait dergi makaleleri, konferans bildirileri, ders materyalleri, tez gibi entelektüel çıktılar ile yayınlamak istedikleri dijital özel koleksiyonlarını uluslararası standartlarda saklayan ve açık erişim olarak yayımlayan sistemlerdir.


Üst Veri (Metadata): Bir bilgi kaynağını tanımlayan veri kümesidir. Başka bir ifadeyle, sayısal bilgilerin ve bilgi kaynaklarının bulunması, kimliklendirilmesi, kullanımı ve yönetimi ile ilgili yapılandırılmış bilgidir. (Z39.50, ISO 639-3 gibi)

4

AÇIK ARŞİV STANDARTLARI


Dublin Core (DC): Dokümanlara ait üst verilerin belirli bir standart içerisinde tanımlanması, kaydedilmesi, farklı uygulamalar ile kolay iletişim kurabilmesi ve yapısal değişikliklerin bir bütün olarak kendi içerisinde tutulabilmesini sağlayan bir alt yapı modelidir.

5




Açık Arşiv Girişimleri Üst Veri Harmanlama Protokolü (OpenArchives Intitiative Protocol for Metadata Harvesting / OAI-PMH): Açık arşivlerdeki içeriğin etkili yayımını kolaylaştırmak amacıyla, karşılıklı işlerlik standartlarını geliştiren ve destekleyen bir protokoldür. OAI-PMH, e-baskı arşivleri arasında karşılıklı işlerlik için potansiyel yaratır ve bu arşivlerin üst verilerini taranabilir bir veri tabanında harmanlamayı, yani bir araya toplamayı mümkün kılar. Harmanlanan üst veri Dublin Core biçimindedir ve yazar, başlık, konu, özet, tarih gibi bilgileri içerir.

6


ToplamArşivSayısı:2.841DSpace KullanımOranı:%40

DSpace :1,126EPrints : 433BEPress : 152ETD‐ds : 42OPUS : 26Fedora : 37OpenRep. : 14Diğer :1,011

Dünyada Kurumsal Arşivler ve Kullanılan Yazılımlar

NEDEN DSPACE ?

Dspace açık kaynak kodlu kurumsal arşiv sistemi ve kurum bünyesinde üretilen bilgi kaynaklarının açık erişime sunulması amacıyla kullanılan bir yazılımdır.

Temel amaç Dspace kurumsal arşiv sistemi uzun süreli depolama, koruma, dizinleme ve erişime odaklanarak hizmet vermektir.


DSPACE KİMDİR?

İlk olarak Kasım 2002'de piyasaya sürülen DSpace, MIT Üniversitesi ve HP işbirliğiyle geliştirmiştir. Dünyada 1126’dan fazla kurum tarafından kullanılmaktadır. 2004'teki ilk kullanıcı grubu toplantısının ardından, Dspace kullanan kurumlardan bir grup, Apache Vakfı'nın toplumsal kalkınma modelini benimseyerek yazılımı geliştirmek üzere Dspace Federasyonu'nu kurmuştur. 2007'de ise, HP ve MIT'in işbirliği ile kullanıcılara liderlik ve destek sağlamak üzere Dspace Vakfı'nı kurmuştur. 2009'da, ilgili projelerde işbirliği yapan Dspace Vakfı ile Fedora Commons DuraSpace adında kar amacı gütmeyen bir organizasyonun kurulmasıyla sonuçlanmıştır.



ULUSLARARASI ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI


CALTECH-COLLECTION OF OPEN ARCHIVES


HARVARD-DASH(DIGITAL ARCHIVES TO SCHOLARSHIP AT HARVARD)


MIT-DSPACE


OXFORD -ORA( OXFORD UNIVERSITY RESEARCH ARCHIVE)


PRINCETON-DATASPACE(DSPACE)


CAMBRIDGE-DSPACE

TÜRKİYE GENEL DURUM17

107

14

63

0

20

40

60

80

100

120

Devlet Üniversiteleri Devlet Kurumu Özel Üniversiteler

İNCELENEN KURUMLAR


KURUMSAL ARŞİVİ OLAN KURUMLAR18

30

102 2 1 1

154

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

Mitos

Dspace

Yordam

Ojs

E-prints

Pkp

Yok

Kurumsal Arşiv Yazılım Olan Kurumlar



3%

0%

15%

3%2%

2% 0% 1%

74%

Devlet Üniversiteleri

Open archives

Site Açılmamış

Mitos

Dspace

Yordam

Ojs

E-prints

Pkp

Yok



0%

3%

17%

9%

0%0%

1%0%

70%

Özel Üniversiteler

Open archives

Site Açılmamış

Mitos

Dspace

Yordam

Ojs

E-prints

Pkp

Yok


ULUSLARARASI İNDEKSLENME21

İNDEKSLENME

OpenDoarÖzyeğin Üniversitesi, İYTE, Doğuş Üniversitesi

Google AkademikÖzyeğin Üniversitesi, İYTE, Doğuş Üniversitesi

Open ArchivesÖzyeğin Üniversitesi, Doğuş Üniversitesi

RoarHacettepe Bilgi ve Belge Yönetimi Arşivi, İYTE, ODTÜ

OpenAIREs İYTE,, Süleyman Demirel Üniversitesi, Doğus Üniversitesi3, Mart 2014 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı BİLKENT ANKARA

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK ERİŞİM YAZILIMLAR

DSPACE KULLANAN DEVLET ÜNİVERSİTELERİ

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ

KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ

İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ



DSPACE KULLANAN ÖZEL ÜNİVERSİTELER

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ

DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ

FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL ŞEHİR ÜNİVERSİTESİ

ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ



25


26



27




MİTOS KULLANAN ÖZEL ÜNİVERSİTELER

ATILIM ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ

BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ

GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ

HALİÇ ÜNİVERSİTESİ TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ

IŞIK ÜNİVERSİTESİ YAŞAR ÜNİVERSİTESİ

29

0

5

10

15

20

25

Veri girişi yapılmamış Veri girişi yapılmış

21

9

Mitos Kurumsal Arşiv Sistemi Aktiflik Durumu




30



MİTOS KULLANAN DEVLET ÜNİVERSİTELERİ

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ K.MARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

AKSARAY ÜNİVERSİTESİ KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ MERSİN ÜNİVERSİTESİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ HARRAN ÜNİVERSİTESİ



32



33



34



35



05.03.2014DAİRE BAŞKANLIĞI/BİRİM

36


37


TEŞEKKÜR EDERİZ…

05.03.2014 383, Mart 2014 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı BİLKENT ANKARA

KURUMSAL ARŞİV SİSTEMLERİ: ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRNEKLER

Technology

Transcript of KURUMSAL ARŞİV SİSTEMLERİ: ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRNEKLER