Kuran'ın Eleştirisi 3.CİLT - İlhan Arsel

8/3/2019 Kuran'n Eletirisi 3.CLT - lhan Arsel

1/199

Edited by Foxit ReaderCopyright(C) by Foxit Software Company,2005-2007For Evaluation Only.


2/199

SUNU"Semavi Dinlerin Kutsal Bilinen Kitaplar" altbalyla yaymlanan Kur'an'n Eletirisi1-2'nin devam olan bu kitapta eletirel akim nda Kur'an incelenmektedir.

Bu alma Yahudilik, Hristiyanlk ve Mslmanlk gibi semavi dinlerin saliklerince "kutsal"bilinen kitaplarn eletirisi niteliindedir.

Prof. Dr. lhan Arsel, "kutsal" bilinen kitaplarda anlatlan akl ve bilim d olgular inceleyiptartmakta ve eletirilerini bu kaynaklara dayandrmaktadr.

Yazar, vahiy ile akln her konuda att saptamasnda bulunuyor ve "bu atma insansorunlar alannda olduu kadar evren ve doay kapsayan tm sorunlar bakmndan kendini

Edited by Foxit ReaderCopyright(C) by Foxit Software Company,2005-2007For Evaluation Only.


3/199

belli eder" diyor.

Kur'an ayetlerinin byk bir ksmnn akl dlayan efsane niteliindeki hikaye ve masallardanolutuunu tespit eden yazar, "Kur'an gerek biimsellik ynnden ve gerek ieriktik(muhteva) asndan tam manasyla aklc dnceye meydan okur nitelikte bir kitaptr"

saptamasnda bulunuyor ve "apak" olduu sylenen Kur'an'n "apak" olmayan ynlerinigzler nne seriyor.

Kaynak Yaynlar

"Milletlerin tm felaketlerinin nedeni aklszlktr... Tarih balangcndan beri dzelmeye yz tutmam bukkl aklszln yannda tm siyasi ve iktisadi aklamalar birer edebi ss mesabesinde (derecesinde)kalr."

(Maurice Maeterlinck)


4/199

"Bylece ... derin bir dinsellie yneldim, (fakat bu ynelmiliim) ani olarak on iki yamda iken sonaerdi. Okuduum bilimsel kitaplar sayesinde az gemeden u inanca eritim ki, Tevrat ve incil'deanlatlanlarn ou) asla doru olamaz... Her trl otoriteye kar pheciliim bundan dodu ve bu tutumbeni, o tarihten bu yana asla terk etmedi..."*

(Einstein)

* The Quotahle Einstein, Collected and Edited by Alice Calaprice, s.159, Princeton University Press, 1996.

BRNC BLM

MUHAMMED'N GNLK SYASET VE YAAMGEREKSNMLERNN KTABI OLARAK KUR'AN

"Ma era (ura) rabbeke illa yusariu fi hevake"

(Gryorum da senin Rabbin, yalnzca senin heva'n(eyi'nin keyfini) yerine getirmek iin kouyor)*

(Aye'nin Muhammed'e hatrlatmas)


5/199

*Aye'nin Muhammed'e, hitaben syledii bu szler, din bilimcileri tarafndan Trkeye: "Senin Tanr'm,yalnzca senin hevan iin kouyor gryorum"; "Rabbin, kadnlarn deil, ancak senin arzununtahakkukuna musaraat ediyor"; "Rabbin phesiz senin dilek ve arzunu geciktirmeden derhal

gerekletirir" eklinde ya da "Vallahi Rabbinin, senin arzunu hemen yerine getirdiini gryorum"olarak, ya da hatta "Bakyorum da senin Rabbin, yalnzca senin cinsel isteini (hevan') yerine getirmekiin kouyor" diye evrilmekte.

GR

KUR'AN'IN KMLERE YNELK OLMAK ZEREHAZIRLANDII KONUSUNDA!

Her ne kadar slamclar Kur'an'n tm insanlara ynelik ve onlarn yararna olmak zere indirildiinisyleseler de doru deildir. u bakmdan ki, Kur'an, esas itibariyle Muhammed'in gnlk siyaset ve yaam

gereksinimlerinin kitab olarak hazrlanmtr. lerideki sayfalarda bunun byle olduu sergilenecektir.Fakat nce u bir iki hususu ksaca zetlemekte yarar var:

Kur'an'n Eletirisi adl bu almamzn ilk iki cildinde deindiimiz gibi, Kur'an'daki baz ayetlere gre bukitap, "Mekke ve evresine"; baz ayetlere gre "Arap kavmine"; baz ayetlere gre "Tanr tarafndangnlleri slama alm olanlara"; baz ayetlere gre de "tm insanlara" gnderilmi grnmektedir.rnein En'am Suresi'nde Kur'an'n Mekkelilere ve Mekke civarnda yaayanlara indirildiini bildiren ylebir ayet var:

"Bu indirdiimiz... Mekkelileri ve etrafndakileri uyaran mbarek Kitab'dr..." (Enam Suresi, ayet 92.)

Buna benzer bir ayet ura Suresi'nde yle diyor:

"Ey Muhammed! Bylece ehirlerin anas olan Mekke'de ve evresinde bulunanlar uyarman... iin sanaaraba okunan bir kitab vahyettik... " (ura Suresi, ayet 7.)


6/199

te yandan Kurey Suresi'nde, Mekke'de yaayan Kurey kabilesinin ihtiyalarnn karlandna dair uyazl:

"Kurey kabilesinin yaz ve k yolculuklarnda uzlamas ve anlamas salanmtr. yleyse kendileriniaken doyuran ve korku iindeyken gven veren bu Kabe'nin Rabbine kulluk etsinler" (Kurey Suey, ayet

1-4).

Grld gibi bu tr ayetlere gre Kur'an, Mekkelilere ya da Mekke'nin en tannm kabilelerinden biriolan Kureylilere indirilmi gibidir. Ancak Kur'an'da, bu kitabn Arap kavmine (Arap toplumu) gnderilmiolduuna dair ayetler de var. rnein Zuhruf Suresi'nde yle deniyor:

"(Ey Muhammed!) Sen hemen o sana vahy olunana tutun!... Muhakkak ki, o (Kur'an) hem senin iin, hemkavmin iin bir ereftir..." (Zuhruf Suresi, ayet 43-44.)

Secde Suresi'nde, kendilerine daha nce "peygamber" gnderilmemi olan Arap kavminden sz edilerek ubildiriliyor:

"(Ey Muhammed.!) phe gtrmeyen (bu) Kitab... Rabbinin indirdiidir. 'Onu Peygamber'in kendisiuydurdu' diyorlar yle mi? Hayr; ey Muhammed! O senden nce (kendilerine) peygamber gnderilmemiolan bir milleti uyarman iin sana Rabbinden gelen bir gerektir. Belki artk doru yolu bulurlar..." (SecdeSuresi, ayet 2-3.)

Buna benzer bir anlat Yasin Suresi'nde yle diyor:

"Bu, babalar uyarlmadndan gafil kalm bir milleti uyarman iin... Allah'n indirdii Kur'an'dr..."(Yasin Suresi, ayet 5-6.)

brahim Suresi'nde, her kavme, o kavmin kendi dilinden olmak zere kitap indirildii belirtiliyor (bkz.brahim Suresi, ayet 4), Fussilet Suresi'nde de bu kitabn, Araplarn anlayabilmeleri iin Arapa olarakindirildii bildirmiyor:"Eer bil onu, yabanc dilden bir Kur'an klsaydk. diyeceklerdi ki: '... Bir Araba yabanc bir dilden (kitap)olur mu?'..." (Fussilet Suresi, ayet 44.)

Bunlara eklenebilecek daha birok ayet var Kur'an 'da.' Bu tr ayetlerin (ve destekleyici hadislerin) ifadeettikleri anlam u ki, Kur'an Arap kavmi'ne indirilmi bir kitaptr.

te yandan bu ayn Kur'an'da, Tanr'nn btn insanlar Mslman yapmak istemedii, daha dorusuinsanlardan sadece bir ksmnn gnllerini slama at ve buna karlk bir ksm insanlar da "mrik" yada "kafir" kld yazl. rnein Nahl Suresi'nde unu okuyoruz:

"Allah dileseydi sizi tek bir mmet yapard, ama o istediini saptrr, istediini doru yola (Islama)eritirir..." (Nahl Suresi, ayet 93; ayrca bkz. Fatr, 8; Mddessir 31, 42; Ra'd 31; Secde 13 vd.)

En'am Suresi'nde de yle yazl:

"Allah kimi doru yola koymak isterse, onun kalbini slamiyete aar. Kimi de saptrmak isterse... kalbinidar ve skntl klar..." (En'am Suresi, ayet 125; ayrca bkz. A'raf Suresi, ayet 178; Zmer Suresi, ayet 22,vs.)

Bu tr ayetlerden anlalan o ki, Kur'an, Tanr'nn Mslman olarak yaratt, yani "gnllerini ap slamaeritirdii" kullarna gnderilmitir.

Ve nihayet Kur'an'n birok yerinde, bu kitabn "tm insanlara" gnderildiine dair ayetler de var. Bir ikirnek yle:

"Ey insanlar! Rabbinizden size ak bir delil geldi; size apak bir nur, Kur'an indirdik..." (Nisa Suresi, ayet174.)


7/199

1 Bu konuda bkz. lhan Arsel, Arap Milliyetilii ve Trkler, Kaynak Yaynlan, stanbul 1999, 6. basm,s.337 vd.

"Ya Muhammed! De ki: 'Ey insanlar! Dorusu ben gklerin ve yerin hkmdar, ondan baka tanrbulunmayan, dirilten ve ldren Allah'n hepiniz iin gnderdii Peygamberiyim... ona uyun ki, doru yolubulanz...'" (A'raf Suresi, ayet 158.)

"(Ey Muhammed!) Kur'an', insanlara ar ar okuman iin blm blm indirdik..." (sra Suresi, ayet106.)

"Ey insanlar! Peygamber Rabbinizden size gerekle geldi. nanmanz sizin haynmzadr... " (Nisa Suresi,ayet 170.)

Bunlara benzer ayetler pek ok Kur'an'da.2 Hemen ekleyelim ki, bu ayetlerde yer alan "insanlar"szcnn Arapa asl "nas"tr. Ne var ki bu "nas" deyimi, biraz yukarda deindiimiz gibi, Kur'an'nbirok yerinde "tm insanlar" iin deil fakat insanlarn sadece bir kesimi (rnein Kureyliler, Mekkeliler,Mekke ve evresindekiler ya da Araplar) iin dahi kullanlm bulunmaktadr.

Grlyor ki, Kur'an'n kimlere ynelik olarak gnderildiine dair Kur'an'da elime var! nk kimiayetlere gre Kurey kabilesine, kimi ayetlere gre Mekkelilere, kimi ayetlere gre Arap kavmine venihayet kimi ayetlere gre de btn insanlara indirildii yazl! Nereden geliyor bu elime? "Yce", "alim"ve "asla yanlmaz" olduu kabul edilen bir Tanr'nn byle bir elimeye debileceini ve rnein "BenKur'an' Mekkelilere gnderdim!" derken, fikir deitirip: "Kur'an' Arap kavmine gnderdim!" demesi vesonra btn bu sylediklerini yalanlarcasna: "Hayr! Ben Kur'an' tm insanlara indirdim!" diye konumasmmkn olamayacana gre, elimenin kaynan baka yerde aramak gerekiyor. Gerek bu kitabmznilk cildinde ve gerek dier yaynlarmzda belirttiimiz gibi3 bu eliki Muhammed'in yaam hikayesiyleilgilidir. u nedenle ki, kendisini peygamber olarak ilan ettii ilk balar-

2 Bkz. Turan Dursun, Kur'an Ansiklopedisi, Kaynak Yaynlar, stanbul 1994, c.VII, s.250vd.3 Bu konuda bkz, lhan Arsel, Arap Milliyetilii ve Trkler ve Aydn ve "Aydn".

da Kur'an'n Kureylilere, yani kendi mensup bulunduu kabileye ya da Mekke ve evresinde yaayanlaragnderildiini sylemitir. O an iin aklnn kenarndan tm insanlara, hatta Araplarn tmne peygamberolmak gibi bir fikir gememitir. Fakat zamanla amacn geniletmi ve Tanr'nn Araplar arasndankendisini seip Arapa Kur'an ile Arap kavmine, yani tm Araplara gnderdiini bildirmitir. FakatMekke'den Medine'ye geipte ete saldrlar ve savalar sayesinde ganimetler edinmeye ve bu sayedetaraftarlarnn saysn oaltmaya balam, yava yava glenmi, glendike yeni saldr ve savalaragirimi, bu sayede kendisini Yahudilere ve Hristiyanlara ve dolaysyla tm insanlara gnderilmipeygamber olarak kabul ettirme yolunu semitir. Bu maksatla Kur'an'a:

"Ey insanlar! Rabbinizden size ak bir delil geldi; size apak bir nur, Kur'an indirdik..." (Nisa Suresi, ayet174.)

eklinde ya da biraz yukarda verdiimiz rneklere benzer ayetler koymutur. Ne var ki buna ramenKur'an', ne Araplarn, ne tm insanlarn (ya da insanlardan bir ksmnn) yararna deil, fakat esas itibariylekendi gnlk siyasetinin ve yaam gereksinimlerinin yararna olacak ekilde hazrlamtr. Baka birdeyimle izledii temel ama, insanlar, tpk Tanr'ya ba eermi gibi, kendisine mutlak ekilde baedirtmek olmutur: Her ne kadar kendisini, Tanr buyruklarna en byk bir sadakatle bal bir kul gibigstermi olmakla beraber, bunu temel amaca ulamann taktii bilmitir. Nitekim Kur'an'a yerletirdiiayetler arasnda:

"Ey Muhammed! phesiz sana ba eerek ellerini verenler, Allah'a ba eip el vermi saylrlar..." (FetihSuresi, ayet 10.)

eklinde olanlar vardr ki, kendisini Tanr ile edeerde gstermeye yeterlidir. Fakat yine evvelcebelirttiimiz gibi Muhammed, insanlarn kendisine, tpk Tanr'ya ba eer gibi ba emeleri, yaniteslimiyet gstermeleri gerektiini sylemekle yetinmemi, bir de Tanr'y kendisine salavat getirir durumdaklmak maksadyla Kur'an'a u tr ayetler koymutur:


8/199

"AIIah ve melekleri, Peygamber'e ok salevat getirirler. Ey mminler! Siz de ona salevat getirin ve tam birteslimiyetle selam verin" (Ahzab Suresi,ayet 56).

Tanr'y melekleriyle birlikte Muhammed'e salavat getirir ekilde tanmlayan ve mminleri de tam birteslimiyetle ona selam verdirten ve ba edirten bir kitap olarak Kur'an', her eyden nce Muhammed'in

gnlk siyasetinin ve yaam gereksinimlerinin yararna hazrlanm saymak gerekir. lerideki sayfalarda,bunun byle olduunu kantlayc rneklerden bazlarn greceiz.

I

"EL"LK NN MUHAMMED'E KAZANDIRDIKLARI:".. .BEN (KUR'AN'I TEBLE) KARILIK SZDEN...

CRET STEMYORUM. .."*

Kendisini "Tanr elisi" olarak kabul ettirmek suretiyle Muhammed, snrsz bir iktidar ve itibara, maddi vemanevi karlara sahip olma olaslna kavumutur. Her ne kadar "Peygamberliini ilan ettii andanitibaren hibir maddi kazan, hibir cret peinde komadn, kiisel ve bencil duygulara kaplmadntekrarlam ve kendisini, sadece Tanr'nn buyruklarn bildirmekle grevli bir eli, "ulvi" ve "kudsi" birdavaya terk etmi kimse olarak tantmaya almsa da, bunu "mahviyyet" (alak gnlllk) duygusuyladeil, fakat srf bu yoldan Araplarn gvenini kazanacan ve onlar Tanr'ya ve dolaysyla kendisinekolaylkla boyun edirtebilecei-ni dnd iin yapmtr. nk Tevrat' ve ncil'i bilenlerdenenmitir ki, gemiteki "peygamber"ler de hizmet karlnda hibir cret beklemediklerini syleyerekie balamlardr. Onlardan rnek vermek zere Kur'an'a koyduu ayetler arasnda Ad kavminegnderildii sylenen Hud peygamberle ilgili u var:

"Ad (kavmi) de Peygamberleri yalanlamlard. Kardelen Hud onlara yle demiti: '... bilin ki, ben sizegnderilmi gvenilir bir elisiyim. Artk Allah'a kar gelmekten saknn ve bana itaat edin. Buna karsizden hibir cret istemiyorum. Benim ecrimi verecek olan ancak alemlerin Rabbidir'..." (K. 26, uaraSuresi, ayet 123-127.) * K. 42, ura Suresi, ayet 23: ayrca bkz, Yasin Suresi, ayet 21.

Yine bunun gibi Salih "peygamber" hakknda unu koymutur:

"... Kardeleri Salih onlara demiti: '... Bilin ki, ben size gnderilmi gvenilir bir eliyim. Artk Allah'akar gelmekten saknn ve bana itaat edin. Buna kar sizden hibir cret istemiyorum. Benim ecrimiverecek olan, ancak alemlerin Rabbidir...'" (K. 26, uara Suresi, ayet 142-145.)

Bu dorultuda olmak zere Kehf Suresi'ne koyduu ayetlerle Zl-Karneyn'i dahi Tanr emirlerini cretsizolarak yerine getiren bir kimse olarak tantmtr (bkz. Kehf Suresi, ayet 83-99). Gerekten de bu ayetleregre gya Tanr Zl-Karneyn'i,1 yeryznde iktidar ve kudret sahibi klar ve gnein batt ve doduublgelerde yaayan halklar imana getirmek iin gnderir; gnderirken de:


9/199

"Onlara ya azap edecek veya haklarnda iyilik etme yolunu seeceksin..." der(K. 18, Kehf Suresi, ayet 84-86).

Zl-Karneyn Tanr'nn dedii gibi yapar ve nihayet iki da arasnda sz dinlemeyen bir kavme rastlar.Bunlar Zl-Karneyn'e dertlerini anlatrlar ve bozgunculuk yapan bir kavimden (Ye'cuc ve Me'cu'clardan)

yaknarak yardm dilerler; yardm karlnda ona vergi vereceklerini, maddi kazan salayacaklarnbildirirler. Fakat Zl-Karneyn, onlarn para teklifini geri evirir; maddi kazan peinde komadnbelirterek:

"Rabbimin beni iinde bulundurduu nimet ve kudret daha hayrldr..." der ve onlardan sadece kendisinedestek olmalarn ister. Ve onlarn desteiyle byk bir set meydana getirir, ki bozguncu kavim onu neaabilecek ve ne de delebilecektir (Kehf Suresi, ayet 94-97). Btn bu ileri cretsiz olarak ve sadeceTanr'dan bir rahmet olarak yaptn anlatmak zere yle der:

l Kaynaklara gre Zl-Karneyn, eski alarn fatihlerinden Byk skender'dir. Konuyu ileride ksaca tekrarele alacaz. Daha geni bilgi iin bkz. lhan Arsel, Arap Milliyetilii ve Trkler.

"Bu Rabhimden bir rahmettir..." (Kehf Suresi, ayet 98.)Ve ite Muhammed, gemiteki buna benzer rnekleri kendisine destek edinerek her vesileyle unutekrarlard ki, "elilik" grevi karlnda hi kimselerden cret ya da maddi herhangi bir kazan diye birey beklememektedir. Bu konuda Tanr'nn kendisine seslendiini syleyerek Kur'an'a koyduu ayetlerdenbiri yle:

"(Ey Muhammed!) ...De ki: Ben buna (Allah'n mjdesini teblie) karlk sizden akrabalk sevgisindenbaka bir cret istemiyorum. .," (K. 42, ura Suresi, ayet, 23; ayrca bkz. Yasin Suresi, ayet 21.)

Burada geen "akrabalk sevgisinden baka" deyimiyle ne anlatlmak istendii kesin olarak bilinmez. Kimiyorumculara gre "akraba" szcnden maksat Muhammed'in yakn akrabalardr; kimi yorumculara gresadece kz Fatma ile kocas Ali ve onlarn ocuklardr; kimi yorumculara gre Allah'a yaknlktr.2 Fakather ne olursa olsun, yukardaki ayet ile anlatlmak istenen ey, Tanr'nn buyruklarn ve mjdelerinibildirmek karl olarak Muhammed'in herhangi bir cret istemediidir.

Ne var ki, bunlar sylerken Muhammed, "peygamber"lik mesleinin kendisine her hususta kazansalayacandan emindi. Nitekim maddi ve manevi nimetlere erimesi, insanlar kendisine ba edirt-mesi,Tanrsal bir iktidara sahip olarak onlara hkmetmesi, ete saldrlar ve savalar yoluyla ganimetler,araziler, kleler, cariyeler ve gzel kadnlar edinmesi, kin ve dmanlk besledii kiilerden intikamalabilmesi, hep bu meslek sayesinde mmkn olmutur.

Gerekten de slami kaynaklardan renmekteyiz ki, Muhammed, yirmi be yama gelinceye kadarMekke'de obanlkla meguld; mrn koyun srleri gderek yoksulluk, sknt ierisinde

2 Buhari, Mslim, Tirmizi gibi kaynaklara ve bn Abbas, Said bn Cubeyr ya da Abd bni Harnid gibikiilerin rivayetlerine gre farkl grler iin bkz. Elmall H. Yazr, Hak Dini Kur'an Dili, Bedir Yaynevi,stanbul 1993, c.V, s.4240 vd.

geirirdi. Yirmi be yana bastnda, zengin, saygn ve itibar sahibi bir kadn olan Hatice ile evlenir;evlendikten sonra yaamnda byk deiiklikler olur; Harice sayesinde refah ve itibara kavuur.Kur'an'a, koyduu ayetlerle bunu Tanr'nn bir ltf olarak gsterir:

"Ey Muhammed! (Rabbin)... seni arm bulup da yol gstermedi mi? Seni fakir bulup zenginetmedi mi? ..." (K. 93, Duha Suresi, ayet 7-8.)

Fakat u muhakkak ki, Muhammed iin asl "izzet ve saadet devri", kendisini Tanr'nn "son" ve "en

sevgili" elisi olarak ilan edip de peygamberlik "mesleini" semesinden sonra balar. Bu meslek onazamanla, iktidar, ihtiam, itibar ve maddi olanaklar yannda, bir de "...Bana cinsi mnasebette 40


10/199

erkek gc verildi" diyerek ok sayda kadn edinme olasln salamak bakmdan da yararlolmutur. Her ne kadar "cret" karlnda i yapmadn sylemekle beraber, Medine'ye geip deete saldrlar ve savalar yoluyla ganimetler almaya ve ganimetin bete birini kendisine ayrmaya

baladktan sonra olduka varlkl bir duruma gemitir; arazilere, hurmalklara, klelere sahip olmu,bu arazilerinde kleler altrmtr. Klelerinin saysnn sekseni bulduu sylenir. Bedir Sava'ndave daha sonra Yahudilere kar giritii savalarda (rnein Hayber'de) kendisine ganimet pay olarakden varlklar yannda, savasz olarak ele geirdii arazilerin ve hurmalklarn tamamna sahipolmutur (rnein Benu Nadir ve Fedek gibi).3 te yandan kendisine zg ayrcalklar ve maddiolaslklar salamann bakaca yollarndan da yararlanmaktan geri kalmamtr; hem de ylesine ki,dn masraflarn bile halka ykledii olmutur. rnein slam kaynaklarndan renmekteyiz ki,Safiye ile evlendiinde, "Kimde bir ey varsa getirsin" diye emretmi ve halktan kiiler ya, hurmacinsi eyler getirip vermiler ve Muhammed bu getirilen eyleri

3 Sahih-i Buhar Muhtasar..., c.VIIL s.235-6. bn shak ve bn Hiam'n Siret'i, bn-i Sa'd'n Tabakat'gibi islam kaynaklanma hemen hepsinde bu konuda bilgi bulunmakta.

kendi "velimesi" olarak dn merasimine katlanlara datmtr; daha baka bir deyimle halktan aldeylerle halka dn ziyafeti ekmitir.4 Yine bunun gibi, evlendii kadnlara mehir verme zorun-luluundan kurtulmak maksadyla ve srf kendisine zg olmak zere hkmler getirmitir. leridekisayfalarda bu hususlar ayrca ele alacaz. Fakat Muhammed bu setii "meslek" sayesinde sadece mal.mlk gibi eyler bakmndan varlkl olmakla kalmam, bir de ayn zamanda cinsel ihtiyacn gidermekbakmndan snrsz olaslklara kavumutur. rnein Tanr'nn kendisine ok byk bir ehvet gcsaladn anlatmak iin yle derdi:

"Cebrail bana bir mlek getirdi ve ben ondan itim ve bunun zerine bana cinsi mnasebette krk erkekgc verildi. "5

Ve ite bu g sayesindedir ki, altm yllk yaamnn "peygamberlikle geen 23 yl ierisinde,birbirinden gen ve gzel iki dzineye yakn kadnla (ayrca cariyelerle) yaama mutluluuna erimitir.Baka erkeklere drt kadnla evlenme olaslm tanrken kendisini bu snrlamann dnda tutmutur.

Ve ite kendi karlarna yatkn btn bu ileri Muhammed, "vahiy" eklinde Tanr'dan geldiini sylediihkmlerle salamasn bilmitir. Baka bir deyimle Tanr fikrini o, gnlk siyasetinin gereksinimlerini enbereketli ekilde karlayacak bir ustalkla ilemitir. Bundan dolay unu sylemek yanl olmayacaktr.Muhammed, slamiyet adm verdii dinsel kuruluu, bu tr bir siyaset zerine bina etmitir. Bu kuruluuntemeli, onun Kur'an eklinde ya da Kur'an olmayarak6 yerletirdii hkmlerdir. Dostluklarna, d-manlklarna, kindarlklarna, kskanlklarna, maddi ve manevi ya da ehevi ihtiyalarna varncaya kadarkendi gnlk yaam gereksinimleriyle ilgili olarak akla gelebilecek ne varsa her eyi "Tan-

4 Sahih-i Buhari Muhtasar.... c.II, s.309-310.5 bn-i Sa'd, et-Tahakaatu'l- Khra, c.I, s.374, Beyrut 1960. Bu alnt iin bkz. Y.N. zturk, Kendi DilindeSon Peygamber, stanbul 1984, s.59.6 Kur'an olmayarak yerletirdii hkmler "hadis", "snnet" hkmleri eklinde bilinen hkmlerdir.

r'dan vahiy olundu" diyerek, yerletirdii bu hkmlerle salamtr. Her ne kadar Tanr'y konuuyormugibi gstermekle beraber gerekte konuan bizzat kendisidir. Bundan dolaydr ki, Kur'an dili, tpkAraplarn konutuu trde bir dildir; Kur'an'daki Tanr, tpk Araplar gibi, her sylediini yeminlerlekantlamak ister; tpk Araplar gibi, her vesileyle hakir klc laflar eder, rnein kullarna "yabani eekler","susam develer", "dilini sarktp soluyan kpekler" ya da "alak zorbalar" eklinde szler sarf eder; tpkAraplar gibi kin ve intikam besler, kskanlklarn belli eder ve kendisinden beklenmeyen tutum vedavranlar seer!

Muhammed'in Tanr'dan geldiini syledii "vahiyler", genellikle kendi gnlk siyasetinin vegeksinimlerinin rn niteliinde eyler olduu iin elikilerle doludur. u bakmdan ki, belli bir karvesilesiyle koyduu hkm, bir baka kar vesilesiyle farkl ekle soktuu ok olmutur. Bu konuyuKur'an'n Eletirisi I balkl kitabmzda ayrca incelemi olmakla beraber, tipik bir rnek olmak zere

Ahkaf Suresi'nin 19. ayeti ile Enfal Suresi'nin 125. (ve benzeri olan ura Suresi'nin 24.) ayetlerini ksacahatrlatmakta yarar var. Ahkaf Suresi'nin 19. ayetinde kiinin davranlarnn (rnein slam olmasnn)


11/199

kendi istek ve iradesine bal olduu belirtildii halde, En'am Suresi'nin 125. (ve ura Suresi'nin 24.)ayetinde bu iin kii istek ve iradesiyle ilgili bulunmad bildirilmitir. Gerekten de Ahkaf Suresi'nin 19.ayetinde:

"Herkese ilediklerinin karl verilir..." (K. 46, Ahkaf Suresi, ayet 19.)

diye yazldr ki, kii davranlarnn sorumluluk yarattna iaret saylr. rnein slam olan bir kimse,doru yolu semi ve davrannn sonucu olarak Tanr'nn inayetlerine kavumu saylr. slama girmemiise, yine kendi davrannn kt sonularna katlanr. Sylendiine gre Muhammed bu ayeti, Ebu Bekir'inolu Abdurrahman'n Mslmanl kabul etmesi zerine koymutur. nk Abdurrahman, nceleri slamagirmeyi reddetmiken daha sonra kendi dileiyle Mslman olmutu. te onun bu davrann bakalarnarnek gstermek maksadyla Muhammed, slama girecek olanlarn mkafatlan-drlacaklanna dair Kur'an'ayukardaki ayeti koymutur.7

Ne var ki, kendi yakn akrabalarnn, rnein Ebu Talib ya da Ebu Leheb gibi amcalarnn Mslmanlkabul etmeyip putperest kalmalar zerine evresindekilerin dedikodu yapacaklarn, rnein: "Bu naslpeyamberdir ki, kendi amcalarn bile Mslman yapamad" eklinde konuacaklarn ve bu yzdenprestijinin sarslacan dnd iindir ki, slam olup olmamann kii iradesine deil, dorudan doruya

Tanr iradesine bal bir ey olduuna dair Kur'an'a ayetler koymutur ki bunlardan biri yle:"Tanr dilediinin kalbim acar, Mslman yapar; dilediininkini kapar, kafr yapar..." (K. 6, En'am 125 ve42 ura 24.)

Sylendiine gre bu ayeti, Ebu Talib'in Mslman olmay reddederek lmesi zerine koymutur. Bununlaanlatmak istemitir ki, Ebu Talib'in Mslman olmamasnn sorumlusu Tanr'dr, nk Tanr onungnln slama amamtr.

Grlyor ki, yukardaki ayetler arasnda eliki yatmaktadr: rnein Ahkaf Suresi'nin:

"Herkese ilediklerinin karl verilir" (K. 46, Ahkaf Suresi, ayet 19).

eklindeki ayeti ile kii davranlarnn zgr iradeye bal olduu belirtilmiken, En'am Suresi'nin"Tanr dilediinin kalbini aar, Mslman yapar; dilediininkini kapar, kafir yapar" (K. 6, En'am Suresi,ayet 125).

7 Aslnda Abdurrahman bu ii, daha ok babas Ebu Bekir'in etkisiyle yapmt. Fakat Muhammed onu,sanki kendi zgr iradesiyle slam olmu gibi gstermitir.

eklindeki ayeti ile kii davranlannda zgr iradenin etkisi bulunmad anlatltr. lerideki sayfalardabunlara benzer bakaca rnekler yer alacaktr. Bu rnekler u gerei pekitirmi olacaktr ki Kur'an.Muhammed'in gnlk siyasetinin gereksinimlerine ve kiisel karlarna dayal hkmlerle ve buhkmlerden doma elikilerle dolu bir kitaptr.


12/199

II

MUHAMMED'N YAAM GEREKSNMLERNN HERYNN KAPSAYAN VE TM STEKLERN KARILAYAN

HKMLER KONUSUNDA!

Kendisini "peygamber" olarak ilan ettii tarihten lnceye kadar geen sre boyunca Muhammed, btn

dnce ve duygularn hep Tanr'nn azyla ve Tanr'dan geldiini syledii "vahiylerle" ortaya vurmu vebtn eylemlerine hep Tanr'y szc klm, gnlk yaantlarnn her ynn, Tanr'dan geldiinisyledii buyruklarla ayarlamtr. rnein leleri kuluk uykusuna yatmasndan tutunuz da, yemekyemesine, su imesine, giyinmesine, smkrmesine, istinca etmesine (pislikten temizlenmesine), besmeleekmesine, eytanlarn errinden kurtulmak istemesine, hastaland zamanlar nefes edip vcudunumeshetmesine, kadnlaryla ilikilerine, ehvet gailesine, kskanlklarna, kindarlklarna, dmanlklarnavb. varncaya kadar gnlk yaam sorunlarnn her ynn, Tanr'dan geldiini syledii vahiylerle1

zme balamtr. Balarken de ou zaman Tanr'nn kendisine dier insanlardan farkl ve zelayrcalklar tandn sylemekten geri kalmamtr. Kur'an'a koyduu bir ayetin u ilk tmcesi, burneklerinden biridir.

"Ey o Peygamber! Biz, bilhassa (zellikle) sana unlar helal kldk..." (K. 33 Ahzab Suresi, ayet 50.)

l "Vahiyler" deyimini Muhammed'in Kur'an'a koyduu ayetler ve Kur'an olmayarak yerletirdii hkmler(hadisler) karl olarak anlamak gerekir.

Denebilir ki bu ayet, Kur'an'n esas itibariyle Muhammed tarafndan ve onun yaam gereksinimlerinikarlamak zere hazrlanm olduunun ilgin kantlarndan biridir. Ayet, baz eylerin Tanr tarafndansrf Muhammed'e zg olmak zere "helal" klndn bildirmekte! Bu helal klnan eyler arasnda"mehirlerini vermi olduu zevceleri" ve "Allah'n ganimet kld cariyeleri" dnda, bir de "amca, day,hala ve teyze kzlar" bulunmakta, u artla ki, bunlar Muhammed'le birlikte Medine'ye hicret etmiolanlardan olsunlar. Ayrca da ayette kendini Muhammed'e hibe edenlerden sz edilmekte;2 yani TanrMuhammed'e mehirsiz olarak kadn alma hakkn vermekte ve: ".. .bunlar sana hibir darlk olmamak iin-dir" diye eklemektedir. Baka bir deyimle Tanr:

"Btn bunlar senin iin halis olmak zere, sade sana mahsus bulunmak zere helal kldm, mminleredeil"


13/199

demektedir.3 lerideki sayfalarda buna benzer daha pek ok rnekler yer alacaktr. Fakat imdilik ylecebir fikir edinmek zere, yukardaki ayetin "amca, day, hala ve teyze kzlar" ile ilgili hkmndeki birzellii belirtelim:

Daha henz Mekke'deki genlik dneminde Muhammed, amcas Ebu Talib'in kz mm Hani'ye evlenme

teklif etmi ve fakat reddedilmiti. mm Hani onu reddetmekle kalmam ve fakat daha sonraki bir tarihteMedine'ye hicret edenler arasnda da yer almamt. Bu olay nedeniyle Muhammed, mm Mani'ye karylesine bir krgnlk, hatta kin beslemi olmaldr ki, aradan yllar geip de Medine'ye hicret ettikten veartk iyice an ve hrete kavutuktan sonra Kur'an'a yukarda sz konusu ettiimiz ayeti koymutur:2 Kur'an'n Ahzab Suresi'nde u yazl: "Ey o Peygamber! Biz, zellikle sana unlar helal kldk: ...amcann, halann, daynn ve teyzenin seninle beraber hicret eden kzlarn! Bir de dier mminlere deilfakat srf sana mahsus olmak zere nikahlamay dilediin takdirde, kendisini sana hibe eden mminkadnlar... Onlardan dilediini geriye brakr, dilediini de yanna alrsn. Boad hanmlarndan arzuettiini tekrar yanna almanda senin zerine bir gnah yoktur..." (Ahzab Suresi, ayet 50-51.)

3 Elmall H. Yazr, age, c.V, s.3914.

"Ev o Peygamber! Biz. zellikle sana unlar helal kldk: ... amcann, halann, daynn ve teyzenin seninleberaber hicret eden kzlarn...!" (K. 33, Ahzab Suresi, ayet 50.)Grlyor ki burada, amca, hala, day ve teyze kzlarndan sz edilmekte ve Muhammed'in bu kzlarlaevlenebilecei bildirilmekte: u artla ki, bunlar Muhammed ile birlikte Medine'ye hicret edenlerden olmuolsunlar. Yani Tanr, amca, hala, day ve teyze kzlarndan olup da Muhammed ile hicret etmeyenleriMuhammed'e helal klmam oluyor! Dikkat edilecei gibi ayet, mm Ha-ni'nin durumuna tpatp uygunbulunmakta! nk mm Hani, Medine'ye hicret etmeyip Mekke'de kalanlardan biridir. Bu ayeti Kur'an'akoymakla Muhammed, mm Hani'ye adeta yle demek istemitir: "Vaktiyle sen benimle evlenmeyireddettin ve ite imdi Tanr senin bana layk olmadn bildiriyor." Bylece ondan intikamn almolmaktayd. Dediimiz gibi, konuya ileride tekrar dneceiz. Fakat bu vesileyle bir rnek daha verelim:Hatice'nin lmnden az sonra Muhammed, alt yana yeni basm olan Aye ve ayrca da otuz beyalarnda dul gzel bir kadn olan evde ile evlenmiti. Medine'ye hicret ettikten sonra birbirinden gzelve gen kadnlarla yeni evlilikler yapm, ayrca cariyeler edinmi ve kadnlarnn saysn iki dzineyeyaklak ekilde oaltmtr; sylendiine gre bir aralk ayn zamanda evli olduu karlarnn says onbiri bulmutur. Karlar arasnda kskanlk olmasn ve bylece kendisi bakmndan huzursuzluk domasndiye Muhammed sra ve nbet esasna gre kanlaryla cinsi mnasebette bulunmay uygun grmt. Gyabu suretle onlara eitlik zere muamele ediyormu grnmndeydi! Bununla beraber karlarndanbazlarna (rnein Aye'ye) dierlerinden daha fazla ilgi ve sevgi gstermekten geri kalmazd. Yalkadnlardan pek holanmad iin, yalanmaya balayan evde adndaki karsyla cinsi mnasebettebulunmaktan kand ve hatta onu boamaya kalkt anlalyor. Nitekim Sevde bunu fark ettii iindirki, srf kendisini boamasn diye Muhammed'e teklifte bulunarak kendi nbet srasn Aye lehine terketmeye hazr bulunduunu bildirmitir. Bu tek-lifden fazlasyla honut kalan Muhammed nbet ve sraesasna bal kalmadan kanlaryla cinsi mnasebette bulunmak hususunda Tanr'dan vahiy indiinisyleyerek Kur'an'a u ayeti koyar:

"(Ey Muhammed!)... onlardan (kanlarndan) dilediim geriye brakr, dilediini de yanma alrsn..." (AhzabSuresi, ayet 51.)

Baka bir de deyimle Muhammed, btn isteklerinin Tanr tarafndan yerine getirildii kansn yaratmakve taraftarlarn buna inandrmak iin hep bu yollara bavurmutur. ou kiileri buna inandrmakta glkekmemitir. Fakat inandramadklar da olmutur. Nitekim en ok sevdii ei Aye bile bir gn ona: "Maer a (ura) rabbcke illa yusariu fi hevake" demekten kendini alamamtr. Bu szler din bilimcileri tarafndanTrkeye:

"Rabbin, phesiz senin dilek ve arzunu geciktirmeden derhal gerekletirir."eklinde ya da:

"Vallahi Rabbinin, senin arzunu hemen yerine getirdiini gryorum."olarak ya da hatta:


14/199

"Bakyorum da senin Rabbin, yalnzca senin heva'n (eyinin keyfini) yerine getirmek iin kouyor."diye evrilmekte.4 Her ne kadar Aye bu szleri, Muhammed'in nbet ve sra esasna gre karlarnziyaretten vazgemek zere Ahzab

4 Turan Dursun, Tabu Can ekiiyor l Din Bu I, Kaynak Yaynlar, stanbul 1990, s.16 vd. ve Din Bu IV,Kaynak Yaynlar, stanbul 1996, 6. basm, s. 101. Ayrca bzk. Sahih-i Buhar Muhtasar..., Diyanet leri

Bakanl Yaynlan, c.XI, s. 151. Hadis No: 1721.

Suresi'ne koyduu 51. ayet-"1 vesilesiyle sylemi ise de. bununla sadece "cinsel istek" sorununa deil,fakat her konuyla ilgili sorunlara gnderme yapm gibidir ve aslnda unu demek istemitir:"Sen ne zaman bir ey istesen, Tanr'dan vahiy geldi diyerek o istediin eyi elde etmektesin!"Ve gereklen de Muhammed'in Tanr'dan indiini syledii "vahiyleri", yine Muhammed'in yaamsorunlarna vurduumuzda sunu grmekteyiz ki, bunlarn hemen hepsi onun isteklerini ve gnlk si-yasetinin tm gereksinimlerini karlamak maksadyla, yine onun tarafndan yerletirilmi eylerdir. Buvesileyle birka rnek verelim:

A) leleri Kuluk Uykusundan Uyandrlmamas inTanr'dan Ayet ndiini Syler (K. 49, Hucurat Suresi, Ayet 4-5)

le vakitlerinde kuluk uykusuna yatmak gibi bir gelenei vard Muhammed'in! Fakat uykuya yattndaara sra rahatsz edildii iin hicretin 9. ylnda bu geleneini Tanr'dan geldiini syledii bir vahyebalamak ihtiyacn duymutur. yle ki:

Hudeybiye Seferi'nden ve Mekke'nin Fethi'nden sonra, daha dorusu hicretin 9. ylnda Muhammed iyiceglenmi olduu iin, Arap kabilelerinin ulular, artk ona kar gelinemeyeceini anlamlar ve heyetlerhalinde srayla onu ziyarete gelip "biat" ettiklerini, is-lama girdiklerini bildirmeye balamlardr. Beyzavive bn-i Hiam gibi kaynaklarn anlatmasna gre bunlardan Beni Temim kabilesinin temsilcileri, bir gnle scanda seksen kiilik heyet halinde, Muhammed'in bulunduu odalarn nne gelerek grmekisterler ve "Ya Muhammed! Bize ksana!" diye yksek sesle barrlar. O srada Muhammedkadnlarndan birinin odasnda kuluk uykusuna yat-

5 Ahzab Suresi'nin 51. ayetinin ilk satr: "Ey Muhammed! Kanlarndan dilediini geriye brakr, dilediinide yanna alrsn..." eklinde olup Muhammed'e, ok saydaki kanlaryla nbet ve sra zorunluu olmaksznbulunabilme olanan salamaktadr.

m uyumaktadr. Bu barmalar zerine uykusundan uyanr ve fena halde fkelenerek sylenir. Ve birdaha hi kimselerin kendisini kuluk uykusundan bu ekilde uyandramamas iin Tanr'dan vahiy indidiyerek Kur'an'a u ayeti koyar:

"(Ey Muhammed!) Sana odalarn tesinden seslenenlerin ou, akllan ermeyen kimselerdir. Eer onlar,sen yanlarna kncaya kadar sabretselerdi, phesiz onlar iin daha hayrl olurdu. .." (K. 49, HucuratSuresi, ayet 4-5.)6

Sylemeye gerek yoktur ki, bylesine basit ilere Tanr'y ara edinmenin Tanr fikrini yceltici bir ynyoktur.

B) Kendi Yannda Yksek Sesle Konuulmamas ya da nne Geilmemesi in Kur'an'a AyetlerKoyar (K. 49, Hucurat Suresi, Ayet 1-3)

Giderek glenip itibarnn arttn grmekle Muhammed yava yava kendisini ylesine "yce" grmeyebalamtr ki, nne geilmesine ya da kendi sesini bastracak ekilde konuulmasna dahi tahammledemez olmutur. Nitekim yukarda belirttiimiz olaydan, yani Beni Temim heyetinin slam olmasndanhemen sonra Ebu Bekir, kendi ahbaplarndan Ka'ka bn-i Ma'bed bn-i Zrare adnda birini bu kabileninbana "emir" olarak tayin etmesi iin Muhammed'e bavurur. O srada orada bulunmakta olan mer b.Hattab, Ebu Bekir'in bu teklifine kar kar ve Ka'ka bn-i Ma'bed yerine baka birini teklif etmek zere:"Hayr o olamaz, Akra bn-i Habisi (bu greve) tayin buyurunuz" diyerek Muhammed'den ricada bulunur.mer'in bu mdahalesine Ebu Bekir ierler ve yksek sesle ona: "Sen muhakkak bana muhalefet etmekistiyorsun" der. Bu sefer mer sesini ykselterek "Hayr sana muhalefet etmek iste-


15/199

6 Beyzavi'nin yorumu dnda Buhari ve bn-i Hiam gibi kaynaklarda yer alan bu hususlar iin bkz.Sahih-i Buhari Muhtasar..., c.X, s.368 vd.; ayrca bkz. c.IX, Hadis No: 1316. Ayrca bkz. Elmall H.Yazr, Hak DM Kur'an Dili, Bedir Yaynevi, 1993, c.VI, s.4452 vd.

meni" diye karlk verir. Onlarn seslerini biraz fazlaca ykseltmi ekilde konumalarndan rahatsz olan

ya da bunu kendisine kar saygszlk sayan Muhammed, Tanr'dan u ayetin indiini syler:"Ey inananlar!... Seslerinizi Peygamber'in sesinden stn ykseltmeyiniz. Seslerini Peygamber'in yanndaksan kimseler, Allah'n gnlehni takva ile snad kimselerdir. Onlara mafiret ve byk ecir vardr..."(K. 49 Hucurat Suresi, ayet, 2-3.)7

Grlyor ki, Muhammed'in yannda seslerini ksan kimseler, Tanr'nn gnllerini korku ile snadkinilerdir ve bunlar byk mkafatlara konacaklardr. Sylemeye gerek yoktur ki, btn bu iler Tanr'yara edinmeden yaplabilecek (ve daha dorusu yaplmas gereken) eylerdendi. Ne var ki, Muhammed iinkiileri kendisine itaatkar klmann en kolay yolu "vahiy indi" diyerek i grmekti. Dikkat edilecek olursa,bylesine basit bir i iin dahi Muhammed, Tanr'dan "mafiret ve byk ecir" geleceini vaat ederek igrm ve kiileri srf kendi kar dorultusundaki davranlara zorlamtr.

imdi muhtemelen yle denecektir: "Tanr elisinin yannda ve onu rahatsz edercesine konumak vetartmak doru deildir; bu itibarla byle bir kurala gerek vard!" Pek gzel ama, bylesine basit buseyeTanr'y kartrmak gerekir mi? Kald ki, bu yasa koyduu tarihlerde Muhammed, artk iyice glenmive korku salarak herkesi sindirmi durumdayd: "Yanmda yksek sesle konumay yasakladm" demi olsa,buyruu yine de yerine getirilmi olurdu. Bu byle olduuna gre yksek sesle konumay nlemek iin"Tanr'dan vahiy indi" demenin ve stelik bir de Tanr'nn "mafiret ve ecir" vereceini sylemenin alemivar myd? Elbetteki yoktu! Ama Muhammed, yukarda da dediimiz gibi, her iini ylesine Tanraraclyla yapmaya almt ki, yksek sesle konumalar nlemek ya da leleri kuluk uykusundanuyandrlmamak iin bu yola bavurmakta saknca bulmamtr.

7 Abdullah bn-i Zbeyr'in rivayetine dayal hadis iin bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar, c.X, s.370-1, HadisNo: 1646. Bu konuda ayrca Celaleddinal-Suyuti'nin yaptlarna, zellikle bkz. Luhah al-nukl al-Kur'an.Ayrca bkz. Elmall H. Yazr, age, c.VI, s.4447 vd.

C) Camide veya Toplantlarda Kendisine (ya da tibar Ettii Kiilere) Yer Almas in Kur'an'aAyet Koyar (K. 58, Mcadele Suresi, Ayet 11)

Gnlerden bir gn Muhammed camiye gider. Fakat halk camiyi tklm tklm doldurmutur. ou kimselersrf onu yakndan iitebilmek iin minberin etrafnda omuz omuza oturmaktadr. Kimse kprdamakistemediinden minbere gidebilmek iin geecek yol bulamaz. Oradakilere "yle biraz acln da geeyim"demi olsa, mesele kalmayacak ve kukusuz ki herkes kendisine yol aacaktr. Fakat bunu yapacak yerdeTanr'y konuuyormu gibi gstermeyi tercih eder ve Kur'an'n Mcadele Suresi'ne u ayeti koyuverir:

"Ey inananlar! Toplantlarda size 'yer an' denince yer an ki, Allah da sizin iin Cennet'te yer asn..." (K.58, Mcadele Suresi, ayet 11.)

Bir baka rivayete gre hikaye yle: Muhammed Bedir Sava'na katlanlara fazla itibar ve ikramdabulunurmu. Bir gn halkn toplu halde bulunduu bir srada konuurken, "ehl-i Bedir"den birka kii gelipkendisini ve sonra meclistekileri selamlamlar. Fakat oturacak yer bulamadklar iin ayakta durmular.Onlarn ayakta kalmasna zlen Muhammed, etrafndakilerden baz kiileri kaldrm ve yerlerine onlaroturtmu. Ne var ki yerlerinden kaldrlanlar, bundan holanmadklarn belli etmiler. Bunu frsat bilenbaz "mnafklar" Muhammed'in aleyhinde laf etmiler ve rnein yle demiler:

"Muhammed yaknna oturan kaldrp, daha sonra geleni oturtuyor, bu adalet deil. "8

Ve ite kendi hakknda bu ekilde konuulduunu duyduu iindir ki, Muhammed yukandaki ayeti Kur'an'akoymu olmaktadr. Grlyor ki, "toplantda yer ama" gibi en basit bir ii bile Tanr'dan geldiinisyledii vahiy ve cennet mkafatlaryla yaptrtmak istemitir.

8 Elmall H.Yazr, age, c.VI. s.4791.


16/199

D) Huzuruna kmak steyenleri Sadaka Verme Zorunluluunda Tutmak in Vahiy ndiiniSyler, Bylece KendisiniYoksulIarn Koruyucusuymu Gibi Gstermi Olur (K. 58, McadeleSuresi, Ayet 12-13)

Kur'an'da, Mcadele Suresi'nde Muhammed'le grmek isteyen kimselerin, nce sadaka vermelerini

emreden ayetler var ki. yle:

"Ev o btn iman edenler! Peygamber'e gizli ma rinana bulunmak istediiniz zaman fsltnzdan nce birsadaka takdim ediniz, bu sizin iin hem bir hayr, hem de daha ziyade bir temizliktir. .. Ya! Fsltnzdannce sadakalar takdim etmekten korktunuz mu? Madem ki, yapmadnz Allah da size tevbe ltfetti, artknamaza devam edin..." (Mcadele Suresi, ayet 12-13.)

Grld gibi bu ayetlerde sadakann Muhammed'e mi, yoksa fakirlere mi verilmesi gerektiiaklanmamtr. Yorumcularn sylemesine gre Muhammed hediye kabul eder, fakat sadaka kabul et-mezdi; sadaka ve zekat almann kendisine haram klndn sylerdi. Bu itibarla yorumcular, yukardakiayetlerde sz edilen sada-ka'nn, yoksullara sarf edilmek zere Muhammed'e takdim olunan sadakaanlamna alnmas gerektiini ne srerler.9 Yani yorumcularn sylemelerine gre bu ayetler, yoksullara

yardm iin ngrlm ayetlerdendir.10

Oysa gerek tam manasyla byle deil. u bakmdan ki, buayetleri Muhammed, hem bir yandan kendisini nemli klmak ve hem de yoksullara yardm salyorgrnp taraftarlarnn saysn artrmak maksadyla koymutur. Baknz nasl:

9 Elmall H. Yazr, age, c.VI. s.4798.10 Nitekim yukandaki ayetleri u ekilde evirenler vardr: "Ey inananlar! Peygamberle hususi olarakkonuacanzda, bu konumanzdan nce fakirlere sadaka veriniz; hu sizin daha iyi, daha ar olmanziindir... Hususi konumanzdan nce sadaka vermekten rktmu m ki bunu yerine getirmediniz..." (K.58. Mcadele Suresi, ayet 12-13.)

lm-i Abbas'n rivayetine gre baz kimseler, Muhammed'in meclisinde kendilerini gstermek isterlermi;bu maksatla gelip fslt ile Muhammed'e bir eyler sylerlermi. Onlar krmamak iin Muhammed desabrla kendilerini dinlermi. Fakat bu ekilde konumak isteyenlerin says giderek ylesine artm ki, hem

bunu nlemek ve hem de birtakm yararlar salamak maksadyla Muhammed, vahiy indi diyerek bu kiilerisadaka verme durumunda brakmak istemi, yukardaki ayetleri Kur'an'a, yerletirmitir. Bu sadakalarn nemiktarn kendisi ve ailesi iin saklamtr ve ne miktarn yoksulara datmtr, pek belli deil. Fakat bir aniin tmn yoksullara dattn kabul etsek bile u muhakkak ki, bu koyduu usul ile kendisini nemlibir ahsiyet durumunda klmak yannda bir de yoksullarn koruyucusu olarak tantm olmaktadr.Bu ayetlerle ilgili olarak bn-i Abbas'm yukardaki rivayetinden gayr bir de Katade'nin rivayeti vardr ki, oda yle: Zengin kiiler, ikide bir Muhammed'in huzuruna gelip "mnacat"ta bulunurlar-m;'' yani kendiileri ve ihtiyalar ile ilgili hususlarda zel olarak grp ondan kendileri iin Tanr'ya yalvardabulunmasn isterlermi. Grmeler srasnda Muhammed onlara fikrini bildirir ve Tanr'nn inayetini vaatedermi. Fakat gn gelmi ki, bunlarn saysnn artmasndan ya da yannda ok oturmalarndan ve okfsldamaya kalkmalarndan sklr olmu. Ve ite gya bu nedenle Tanr yukardaki ayetleri yollayarakMuhammed'le grmek isteyenlere sadaka vermelerini buyurmu imi!

Sylemeye gerek yoktur ki Muhammed, zengin kiilerin gelip kendisinden Tanr'ya yalvarda bulunmasnistemelerine karlk onlar sadaka vermeye armakla, hem kendi prestijini artrmann ve hem defakirlerin syanet meleiymi gibi grnmenin yolunu bulmutur. Sadakalardan fakirlere pay vermekleonlarn beenisini kazand ve bu sayede taraftarlarnn saysn oaltt muhakkaktr.

11 "Mnacat" szc, "Tanr'ya dua etmek, yalvarmak" anlamna gelir.

Fakat u muhakkak ki Muhammed, sadaka (ve zekat) sistemini, ekonomik eitsizlii srdrmekbakmndan da gerekli saymtr. Dier yaynlarmzda deindiinizi gibi, Medine'ye geip de etesaldrlar ve savalar sayesinde ganimetler edinmeye ve bu yoldan varlk edinmeye (ve kendisiyle birliktebelli bir aznla varlk edindirmeye) baladktan sonra, rzkn Tanr'dan geldiini ve Tanr'nn kimi kiilereok, kimi kiilere az rzk verdiini sylemek suretiyle ekonomik eitsizlii Tanrsal ve doal bir temeleoturtmutur. Ancak bu yoldan toplum dzenini salayabileceini hesaplamtr. Sylemeye gerek yoktur ki,bu dzeni gvenceye balayabilmek iin toplumun varlksz ounluunu tehlikeli olmaktan uzak klmak


17/199

gerekirdi ki, o da, zekat ve sadaka yolu ile onlar a kalma (bu nedenle ayaklanma) durumundan uzakklmakt.12

E) Kendisini Evinde Ziyaret Edenlerin Yemee Kalmalarn nlemek in Kur'an'a Ayet Koyar(Ahzab Suresi, Ayet 53)

Tanr elisi olduunu ilan ettikten sonra Muhammed, kendisini ziyaret iin evine gelenlerin azlndanikayet ederdi. Fakat Medine'ye hicretten sonra giderek glenince taraftarlarnn says artm ve buyzden ziyaretileri oalmtr. Evine gelen bu misafirlerin fazlaca oturmalarndan ya da yemeekalmalarndan rahatsz olmaya balaynca yine vahiy yoluyla zm aramtr. rnein Buhar ve Tirmizigibi kaynaklardan renmekteyiz ki, Muhammed, Zeyd'in kars Zeyneb'e ak olup da onunla evlendiignn gecesinde dn yapm ve dne gelen davetliler, gecenin ge vakitlerine kadar ziyafettenayrlmamlar ve bu nedenle Muhammed'in sabrn tarmlard. Ve ite bu gibi hallerden rahatszolduunu anlatmak zere Kur'an'a ayetler koymutur.13 Bu ayetlerle kendi hu-

12 Bu konuda bkz. lhan Arsel, eriat Devleti'nden Laik Cmhumet'e. 13 Bkz. Elmall H. Yazr, age, c.V,s.3919 vd.

zurunda fazla kalnmamasn. yemee arlmaynca evine gidilmemesini, yemee arlanlarn yemektensonra lafa dalp oturmaya devam etmemelerini anlatmtr:

"Ey inanlar! Peygamber'in evlerine, yemee arlmakszn girip de yemein pimesini beklemeyekalkmayn; fakat davet edilirseniz girin ve yemei yiyince lafa dalmadan evden daln. Bu halinizPeygamber'i zyor, o da size bir ey sylemeye ekiniyordu. Allah gerei sylemekten ekinmez..." (K.33, Ahzab Suresi, ayet 53.)

Baz yorumcular bu hkmn bir "terbiye" kural olduunu ve Mslman kiilere birbirlerini tacizetmemeleri, davetsiz yemee gitmemelerini, yemekten sonra uzun uzadya lafa dalp hane sahibini rahatszetmemelerini salamak iin konduunu sylerler. Evet ama yle olmu olsayd, yukardaki ayetinMslmanlar aras ilikileri konu edinmesi gerekirdi. Oysa ki, burada sadece Muhammed'in evine gidenlerehitap var; onlara deniyor ki:

"Muhammed'in evine davetsiz olarak gitmekle ya da yemekten sonra fazla kalmakla onu zyorsunuz;byle yapmayn..." vs.

te yandan bylesine basit bir terbiye kaidesini yerletirmek iin Tanr'y ara edinmeye, yani byle birkural Tanr azyla koymaya gerek var m? Muhammed bunu kendisi de syleyebilirdi. Ne var ki, bunukendisi sylemi olsa ve rnein: "Evime davetsiz gelmeyin, davetli olarak geldiinizde fazla kalmayn,vs." eklinde bir eyler demi olsa, muhtemelen taraftarlarn gcendirmi olabilirdi. Bundan dolaydr ki,kendisini "misafirlere bunu sylemekten utanyormu" ve "szn dorusundan ekiniyormu" durumunasokmutur. Nitekim yukardaki ayette:

"Bu haliniz Peygamber'i zyordu da size bir ey sylemekten utanyordu, (Tanr) ise szn dorusundan

ekinmez."14

14 Bkz. .R. Dorul'un Kur'an evirisi.

diye yazldr. Eer misafirlere byle bir terbiye kuraln sylemek "szn dorusu" ise, bu takdirde"Tanr'nn peygamberiyim" diyen bir kimsenin szn dorusunu sylemekten ekinmesi niye?Yine tekrar edelim ki, her hususta olduu gibi bu hususta da Muhammed, kendi huzuru ve rahat iinTanr'dan vahiy indiini syleyerek Kur'an'a ayet koyma kolaylndan yararlanmtr!

F) Vahiy Geldiini Syledii Zamanlar Titreyip Terleyerek Baylr Gibi Olmay, "lahiliin" aretieklinde Gstermek zere Ayetler Koyar (K. 73, Mzzemmil Suresi, Ayet 1-4; K. 74, MddessirSuresi, Ayet 1-2)

Kur'an'n "Mzzemmil" balkl suresinde yle yazl:


18/199

"Ey rtnp brnen Muhammed... kalk da ar ar Kur'an oku" (K. 73, Mzzemmil Suresi, ayet 1-4).

"Mzzemmil" szc; "rtsne brnp rtnen", "kendisi rtnm" ya da "bakas tarafndanrtlm" gibi anlamlara gelen bir szcktr. Yorumculara gre bu szck, byk bir olay karsndaban iine ekmek, gizlenmek, kanmak, rahatlamak, gibi dolayl amlamlan da kapsamaktadr. GyaTanr Muhammed'e: "Neden yatyorsun? Neye gizleniyorsun? Kalk!" eklinde bir hitapta bulunmak

istemitir.

Yine "rtnp brnmek"le ilgili olarak yukardakine benzer bir ifadeye Mddessir Suresi'nderastlamaktayz:

"Ey rtye brnen Muhammed, kalk da uyar..." (K. 74, Mddessir Suresi, ayet 1-2.)

Yorumcularn aklamalarna gre "mddessir" szc "disare brnen" demektir ve "disare" deyimi de"entari", "cbbe", "kaftan" gibi giysiler ya da "gmlek", "don" vs. gibi bedene temas eden i amaranlamna gelir.15 "rtnp brnmek"le ilgili bu ayetleri Muhammed, vahyin geliini aklamak iinKur'an'a, koymutur. u nedenle ki, zaman zaman baygnlklar geirir, yz sapsar kesilir, titremeyebalar, en souk havada bile yznden terler boanr, bouk bouk sesler karr ve titreme halini gidermek

iin ban rter, stne rt atlmasn istermi.16

Pek muhtemeldir ki, kendisi hakknda "hastalkladr ya da"saral"dr eklinde bir hkme varlmasn nlemek iin, Tanr'dan vahiy geldiinden dolay bu gibi halleredtn bildirmi ve daha dorusu bu halini "ilahili-in" bir iareti gibi gstermitir.17

G) Sorulan Sorular Cevaplandrma Glnden Kurtulmak Maksadyla "naallah " DemedenHerhangi Bir e Balanlmamasn Emreder (Bkz. Kehf Suresi, Ayet 23-24; l-i mran Suresi, Ayet20; Duha Suresi, Ayet 1-3 vs.)

Gerek Araplar ve gerek Yahudiler Muhammed'e eitli konularda sk sk soru sorarlard. ou zaman onunpeygamber olup olmadn anlamak ya da onu kzdrmak ve onunla alay etmek iin bunu yaparlard! Bugibi hallerde Muhammed, eer o an kafasnda soruyla ilgili bir eyler varsa, Tanr'dan vahiy indiinisyleyerek cevaplar

15 Elmall H. Yazr, age, c.VII, s.5449 vd.16 Bu gibi halleri iin bkz. Sahih-i Buhar Muhtasar..., c.I, s.14 vd.17 Bu konuda daha geni aklama iin bkz. ilhan Arsel, eriat'tan Kssalar 2.

verirdi.'" Fakat bazen kendisine sorulan sorulara verdii cevaplar, soru soranlarca yeterli karlanmaz,tartmaya vesile yaratrd. Tartmann kendi aleyhinde sonular verebileceini ve bunun kendi karlarbakmndan sakncal olacan anlaynca Tanr'ya snm grnmeyi seer, bylece kaamak yollararard. Mslmanlarn da

18 rnein Mekke'de bulunduu sre boyunca (ki on ya da on yl olduu sylenir), Ka'be'ye ynelikolarak namaz kld halde, Medine'ye getikten bir sre sonra srf Yahudileri honut etmek ve onlarkazanmak maksadyla kble ynn Mekke'den Kuds'e evirmi ve bir buuk yl boyunca Mslmanlara

Kuds ynnde namaz kldrmtr. Ve bu ileri hep Tanr'dan geldiini syledii emirlerle yaptnbildirmitir. Fakat evvelden beri Mekke'deki Ka'be'ye ynelik olarak namaz klmaktayken imdi birden bireKuds ynnde namaz klmak durumunda kalan Mslmanlar sylenmeye balarlar. lerinden bazlar,neden dolay kblenin Kuds'e yneltildiini sorup dururlar. Ve ite bu gibi sorular bastrmak iinMuhammed yine Tanr'dan geldiini syledii vahiylerle onlar "beyinsizler" olarak tanmlayan u ayetikoyar Kur'an'a: "nsanlardan bir ksm beyinsizler: 'Ynelmekte olduklar kblelerinden onlar evirennedir?' diyecekler. De ki: 'Dou da, han da Alllah'ndr. O diledii/ doru yola iletir'" (Bakara Suresi, ayet142). Bu arada Yahudiler, kblenin Kuds'e yneltilmi olmasndan holanmak yle dursun, fakat bir deMuhammed'le alay edercesine: "Muhammed ve ashab kblelerinin neresi olduunu bilmiyorlard, bizonlara yol gsterdik" eklinde konumaya balarlar. Ve ite Yahudileri kazanamayacan anlayncaMuhammed, kble ynn yine Mescid-i Haram'a (Mekke'deki Ka''be'ye) evirmek zere Yahudilerecevaben Kur'an'a unu koyar: "Yemin olsun ki. hahibim! Sen ehl-i kitaba her trl ayeti (mucizeyi) getirsenyine de onlar senin kblene dnmezler. Sen de onlarn kblesine dnecek deilsin. Onlar da birbirlerininkblesine dnmezler. Sana gelen ilimden sonra eer onlarn arzularna uyacak olursan, ite o zaman senhakk ineyenlerden olursun" (Bakara Suresi, ayet 145). Grlyor ki bu ayetle Muhammed, Yahudilerin


19/199

arzularn karlamak iin kbleyi Mescid-i Haram'dan (Ka'be'den) Mescid-i Aksa'ya (Kuds'e) evirmi ol-mann faydaszln anladktan sonra, Tanr'nn "(Ey Muhammed!) Sen de onlarn kblesine dnecekdeilsin" eklinde konutuunu syleyerek kbleyi tekrar Mekke'deki Ka'be'ye evirmitir. evirirken deYahudileri susturmak ve Mslmanlar onlarn alaylarndan uzak klmak iin Kur'an'a, u ayetleri ekle-mitir: "Nereden yola karsan k, (namazda) yzn Mescid-i Haram tarafna evir. Bu emir Rabbindensana gelen gerektir... (Evet Resulm!) Nereden yola karsan k, (namazda) yzn Mescid-i Haram'a

doru evir; nerede olursanz olunuz yznz o yana evirin ki, aralarndan hakszlk edenler (kuruinatlar) mstesna, insanlarn aleyhinizde (kullanabilecekleri) bir delili bulunmasn. Sakn onlardankorkmayn! Yalnz benden korkun..." (Bakara Suresi, ayet 149-150.)

kendisi gibi yapmalarn, yani slam konusunda mnafklarla ya da kafirlerle tartmaktan kanmalarnsylerdi. l-i mran Suresi'ne koyduu u ayet bunu kantlayan rneklerden biridir:

"(Ey Muhammed!) Bana kar seninle mnakaaya (tartmaya) kalkrlarsa de ki: 'Ben yzm slam iletertemiz Allah'a tuttum; bana tabi olanlar da (yle).' O kitap verilenlerle verilmeyen mmilere de ki: 'Sizslam kabul ettiniz mi?' Eer n-za (ekimeyi) keser slama girerlerse doru yolu tutmulardr, yok yzevirirlerse sana da den ancak teblidir... " (l-i mran Suresi, ayet 20.)

Hemen ekleyelim ki, burada yer alan"... Eer nza (ekimeyi) keser Islama girerlerse doru yolu tutmulardr, yok yz evirirlerse sana daden ancak teblidir. .."

eklindeki szler, henz tam manasyla glenmedii dneme aittir. Glendikten spnra kendisiyletartmaya kalkacak ya da slamdan yz evirecek olanlara kar "tebli edici" olarak deil, fakat iddetusulleriyle, rnein klla i grc olarak davranacaktr.

Baz hallerde de Muhammed, soru soranlara verilebilecek herhangi bir cevap bulamaynca: "Bekleyin,yarn size cevap veririm" derdi. Bylece Tanr'ya danp O'ndan cevap alacakm kansn yaratrd. Oysaki, maksad zaman kazanp ondan bundan ve zellikle Tevrat' ve ncil'i iyi bilenlerden, sorularn karlolabilecek cevaplar renmekti. nk Tevrat'n ve ncil'in, Kur'an tarafndan onaylanm kitaplaroduunu sylemi, rnein Kur'an'a u tr ayetler koymutu:

"Ey Muhammed! Kur'an', nce gelen kitab tasdiken ve ona ahit olarak gerekle sana indirdik..." (MaideSuresi, ayet 48.)19

19 Bu konuda bkz. lhan Arsel, slam'a Gre Dier Dinler.

Bununla beraber bazen cevap bulmakta glk eker, bu nedenle cevabn geciktirmek zorunda kalrd. Birdefasnda bu gecikme uzun srd iin evresindekiler kendisini alaya alp: "Tanr sana gcendi mi?Yoksa seni terk mi etti ki, cevap veremiyorsun?" diye sylenmilerdir. Beyzevi gibi kaynaklardanrendiimize gre Muhammed, onlarn bu tr konumalarn boa karmak iin "n-aallah" demedenherhangi bir ie balanlmamas gerektiine dair vahiy indiini bildirmitir ki, hikayesi ksaca yle:

Gnlerden bir gn Kureylilerden birka kii gelip Muhammed'e soru sorarlar. Fakat Muhammed o an iinverecek bir cevap bulamaz ve kendilerine: "Yarn gelin, size bunun cevabn veririm" der. Anlatmak isterki, Tanr'ya danacak ve alaca cevab onlara bildirecektir. Oysa maksad, zaman kazanp bilen kiilerdensorunun karlm renmektir. Ne var ki, btn aratrmasna ramen doru drst bir cevap bulamaz vearadan on gn gemi olur. Bu on gn boyunca sorularna cevap alamayan bu kiiler sylenmeye balarlar.Bazlar:

"Tanr Muhammed'i terk etti, ona darld"

eklinde konuurlar.20 Bazlar da (ki aralarnda Ebu Leheb ile kars mm Cmeyl bint-i Harb vardr)amata karmak iin:

"Muhammed'in eytan Muhammed'e gelmekte arlat"21

diye laf ederler. Bu tr satamalar Muhammed'e ar gelir. Onlar susturmak iin Tanr'nn kendisini


20/199

unutmadn syler ve Kur'an'a. ayet koyar. Bu ayete gre gya Tanr, Muhammed'e darlmadn ve onuunutmadm anlatmak zere dair "duha"ya22 yeminler ederek yle konumuur:

20 Bkz. Diyanet Vakf evirisinde Duha Suresi, ayet 1-3.21 Bu hadis iin bkz. Sahih-i..., c.lV, s.35.22 'Duha" deyiminden anlalan ey "kuluk vakti"dir ki, gnein parlayp ykselmeye balad zamandr.

"O duha'ya (kuluk vaktine) ve dindii zaman o geceye kasem olsun ki, ceda etmedi Rabbin sana vedarlmad (seni unutmad ve sana darlmad)..." (Duha Suresi, ayet 1-3.)23

Fakat Muhammed bu ayeti koymakla yetinmez; bir de Kureylilerin kendisine sorduklar soruya cevapvermekte neden dolay geciktiini aklamak ister. Sylediine gre her ii Tanr'nn dileine balamak ve"inaallah" diyerek yapmak gerekirken, bunu yapmad iin Tanr kendisine sorunun cevabnbildirmemitir. Baka bir deyimle soru soranlara: "inaallah bunun cevabn yarn veriririm" diyecek yerdesadece: "... bunun cevabn yarn veririm" dedii (yani "inaallah" szcn kullanmad) iindir ki,Tanr kendisine vahiy gndermemitir. Bunun byle olduunu anlatmak zere Kur'an'a u ayeti koyar:

"(Ey Muhammed!) Allah'n dilemesine balamadka ("inallah" demedike) hibir ey iin: 'Bunu yarn

yapacam' deme. Bunu unuttuun takdirde Allah' an ve: 'Umarm Rabbim beni, doruya bundan dahayakn olan bir yola iletir' de" (K. 18, Kehf Suresi, ayet 23-24).

Bu ayetten anlalan u ki, hi kimse: "Ben yarn u ii muhakkak yapacam" diyerek i grmeyekalkmamaldr, nk kiinin azim ve iradesi bir eyin oluumu iin yeterli deildir; meer ki, o iiyapmadan nce "naallah" demi olsun, yani ii Allah'n iradesine, dilemesine balasn!24

Grlyor ki Muhammed, kendisine sorulan sorulan cevapsz brakmak gibi g durumlardan kurtulmannyolunu, Kur'an'a bu tr ayetler koymakta bulmutur. Koyarken de kiileri, her i iin Tanr'nn iradesinebal klmak ve daha dorusu irade zgrlnden yoksun klmak gibi olumsuz sonulara ynelmitir.

23 Bir baka eviri yle: "Kuluk vaktine (duha'ya) andolsun... geceye andolsun ki ey Muhammed!Rabbin seni ne brakt ve ne de sana dard" (K. 93, Duha Suresi, ayet 2-3).24 Elmall H. Yazr, age, c.IV. s.3242-3.

H) Kendisine "Raina" Szcyle Hitap EdilmesiniKltc Bulduu in "Unzrna" Diye Hitap Edilmesini ster ve Vabiy ndiini SyleyerekKur'an'a Ayet Koyar (Bakara Suresi, Ayet 104)

Arapada "raina" diye bir szck var: "yava davran", "bizi gzet", "acele etme", "bize imkan ver", "bizeriayet et" gibi anlamlara geliyor. Bu szc Mslmanlar. Muhammed'in kendilerine bir ey retmeyeurat zamanlar sylerlerdi; daha dorusu onun sylediklerini kavrayabilmek iin: "Acele etme, yava olki sylediklerini anlayalm" demek isterlerdi. Bu ekliyle szcn olumsuz herhangi bir yn olmadiin, Muhammed onlarn dedii gibi yapard.

Ne var ki buna benzer bir szck brani ve Sryani dillerinde bulunmaktayd ve kullanl ekliyle hakaretniteliini tamaktayd: rnein "bizim oban" anlamna geldii gibi, ayn zamanda "Dinle a szdinlenmez herif!" ya da "Dinle a dinlenmeyesi herif demekti. Yahudiler bu szc birilerine svpsaymak, hakarette bulunmak iin kullanrlard. Ve ite Mslmanlarn Muhammed'e "raina" dediklerinigrmekle, ayn eyi onlar da. fakat srf Muhammed'i kltmek, aalamak maksadyla yapmayabalamlardr. slam kaynaklarnn bildirmesine gre bu durum, bata Muhammed olmak zere btnMslmanlar rahatsz eder olmutur. O kadar ki, Muhammed'in en nem verdii kiilerden biri olan Sa'dbni Muaz, Yahudilerin bu ekilde konutuklarn iitince:

"Ey Allah'n dmanlar, size lanet olsun. Vallahi hangi birinizin Resulallah'a kar bunu sylediini birdaha iitirsem, boynunu vururum"

demitir. Fakat Muaz'n bu tehdidine kar Yahudiler u yantta bulunmulardr:

"Siz de (Muhammed' e) bunu sylemiyor musunuz (yani 'raina' demiyor musunuz)?"23


21/199

Ve ite bundan dolaydr ki Muhammed, Mslmanlarn kendisine "raina" demelerini yasaklamtr; dahadorusu Tanr'dan, "raina" szc yerine "unzurna" szcnn kullanlmas iin Mslmanlara ubuyruun indiini bildirmitir:

"Ey iman edenler! 'Raina' demeyin, 'unzurna' deyin ve (sylenenleri) dinleyin..." (Bakara Suresi, ayet 104.)

Buradaki "unzurna" szc "tebli edilen, retilen, emredilen ya da yasak edilen eylere iyi kulakvermek ve itaat etmek" anlamna gelmektedir.26 Sylemeye gerek yoktur ki, Muhammed bu ayeti srf kendiprestijini korumak maksadyla koymutur. Bu ii, Tanr'dan vahiy indi diyerek deil, fakat: "EyMslmanlar! Bana raina diye hitap etmeyiniz, unzurna deyiniz" eklinde konuarak yapmas mmknken,grld gibi yapmamtr. nk ne kadar nemsiz ya da hatta ne kadar gereksiz olursa olsun, her iiniTanr'dan indiini syledii vahiylerle yapmak kolayna gelmitir. stelik de bu yoldan korku salarakdiledii sonuca erimenin daha etkili olacan dnmtr. Nitekim yukardaki ayete bir de unueklemitir:

"... Kafirler iin elem verici bir azab vardr." Bylece unu demek istemitir:

"Ey m'minler! Gryorsunuz ya 'raina' demeyiniz, 'unzurna'deyiniz ve iyi dinleyiniz, itaat ediniz; yoksa

kafirlere azab elim vardr, iman yoluna gitmeyip de kfr yoluna gidenler, o azab elimden hissedarolurlar, siz de o kafirlerden mid ummayn... "27

25 Elmall H. Yazr, age, c.l, s.453. Ayrca Diyanet Vakf evirisinde bkz. Bakara Suresi, ayet 104.26 Elmall H. Yazr, age, c.l. s.453 vd.27 Elmall H. Yazr, age, c.l, s.455.

Btn bunlar bir kez daha unu ortaya vuruyor ki Muhammed, kendi gnlk siyasetinin gereksinimleriniTanr'dan geldiini syle-disi buyruklarla karlama kolaylndan yararlanmakta bir hayli ileri gitmitir!

I) nsanlardan Gelebilecek Her Trl Tehlikeye Kar Tanr'nn Kendisini Koruyacana DairAyetler Koyar (Maide Suresi, Ayet 67)

Kendisini Tanr'nn korumas altndaym gibi gstermek maksadyla Muhammed, Tanr'dan vahiy indidiyerek Kur'an'a u ayeti koymutur.

"Ey anl Resul... Allah seni halkn tecavznden koruyacaktr..." (Maide Suresi, ayet 67.)28

Ve bu ayeti, Huneyn Seferi'nden sonra (yani kendisini peygamber ilan ediinden 18 ya da 19 yl sonra)koymutur. Hani sanki insanlarn korumasna muhta deilmi de, sadece Tanr'nn korumas sayesinde hertrl tehlike ve saldrdan uzak bulunuyormu gibi bir kan yaratmak istemitir. Neden dolay byle bir ayetkoyduunu anlamak iin u olaylar ksaca belirtmek gerekir:

Mekke'de bulunduu sre boyunca Muhammed, amcas Ebu Talib'in korumas altndayd. Onunlmnden sonra koruyucusuz kalmakla kendisini tehlikede hissettii iindir ki, Medine'ye hicret etmitir.

O tarihlerde henz gl durumda bulunmad iin, kendisini gvenlik ierisinde hissetmezdi; her an iindmanlarnn saldrsndan endie ederdi. Kendisini birilerinin korumas altnda bulunuyormu grmekisterdi. O kadar ki, Aye'nin rivayetine gre, ou geceler ra-

28 Bu eviri, Diyanet Bakanl'nn yaymlad Sahih-i Buhari Muhtasar. .."ndan-dr, c.VH, s.323.Elmall'nm ve Diyanet Vakf'nn evirisinde syle: "Ey Resul... Allah seni insanlardan koruyacaktr..."

hat uyuyamazd. Hatla uykusuz kald gecelerden birinde: "Keke ashabmdan elverili bir kii bu gecebeni muhafaza etseydi" demitir. Ve tam bunu dedii srada silah sesi iitir ve": "O kimdir?" diyeseslendiinde Sa'd bn-i EM Vakkas grnp kendisine yle cevap verir: "(Gnlmde hayatnz hakkndabir endie uyand da) seni muhafaza iin geldim."

Bunu duymakla Muhammed rahatlar ve Sa'd bn-i Ebi Vakkas'a dualar eder ve sonra uyur; hem dehorlayarak uyur.29 Kaynaklarn bildirmesine gre Muhammed, o tarihten sonra nbeti tutarak kendisinidevaml ekilde korama altnda bulundurmutur. zellikle Bedir, Uhud,-Hendek, Hayber, Vadi'1-Kura,


22/199

Kaza mresi ve Huneyn seferlerinde hep kendisini bekleterek korumutur. Nbeti olarak tuttuu kiileri,en ok gvendii kimseler arasndan seerdi ki, bunlar arasnda bata amcas Abbas olmak zere Sa'd bn-iMaz, Muhammed bn-i Mesleme, Zbeyr, Ebu Eyyub Ensari, gibi kimseler vard. Yine slarnkaynaklarndan renmekteyiz ki, Mekke'nin fethinden sonra Muhammed'in nbetini amcas Abbasbeklemi ve bu ii Huneyn Seferi'ne kadar srdrmtr.30 Huneyn Seferi'nden sonra Muhammed artkylesine glenmi, ylesine kendisini gvenlik ierisinde hisseder olmu ve hi kimselerin kendisine

saldrma cesaretini gsteremeyeceine ylesine inanmtr ki, artk nbet tutturmaya gerek kalmadmanlamtr. Bu durumda kendisini Tanr'nn snrsz korumas altnda gstermekte yarar bulduu iindir ki,Kur'an'a yukarda belirttiimiz:

"Ey anl Resul... Allah seni halkn tecavznden koruyacaktr. .. " (Maide Suresi, Ayet 67)eklindeki ayeti koymutur. Bununla unu anlatmak istemitir:

29 Buhari'nin Aye'den rivayeti iin bkz. Sahih-i Buhar Muhtasar.... c.vni, s.322, Hadis No: 1217;Mslim'in rivayeti de byle.30 Aye'nin rivayeti iin bkz. Sahih-i Buhar Muhtasar..., c.VIII, s.323.

"Muhakkak ki, Allah kafirler gruhunu maksatlarna muvaffak etmeyecek, sana kar herhangi bir suikasta

yol vermeyecektir. Sana zarar vermeye, suikast yapmaya kalkacak olanlarn her halde kafirlerdenolacanda phe yoktur. Binaenaleyh Allah seni her halde (halktan koruyacaktr). Fakat (sana ktlkyapacak olan) hi kimseyi Allahn azabndan syanet edecek bir muhafz (koruyucu) yoktur. Onun iinvazifei risaletini (peygamberlik grevini) tamamen iyfa et ve hi kimseden pen-a (etme).. ."-51

Grlyor ki, Maide Suresi'nin yukardaki ayeti, Muhammed'in gnlk siyasetinin gereksinimlerinin birbaka rnei olarak karmzdadr.

) Aleyhinde Konuulmasn nlemek Maksadyla Muhammed, Tanr'nn Her eyi itir ve BilirOlduunu, Her Gizli Konumalar Dinlendiini Belirtmek Yannda, Bir de Gizli Konumalarneytandan Olduunu Syler (K. 58, Mcadele Suresi, Ayet l, 7-10)

Gizli konumalar ve fsldamalar Muhammed, kendi huzuru ve iktidar bakmndan ok tehlikeli bulurdu;

kendisine kar bakaldrma iareti sayar ve srf kendi gvenlii ve gnlk siyasetinin gereksinimleri iinbunu nleme yollarn arard. Bundan dolaydr ki, gklerde ve yerde olup biten her eyin Tanr tarafndandinlendiine ve gizli konumalarn eytandan olduuna dair Kur'an'a ayetler koymutur. Bunlardan biriMcadele Suresi'nin ilk ayetidir ki, yledir:

"(Ey Muhammed!) Kocas hakknda seninle tartan ve Allah'a ikayette bulunan kadnn szn Allahiitmitir. Allah sizin konumanz iitir. nk Allah iitendir, bilendir..." (K. 58, Mcadele Suresi,ayet 1.)

31 Elmall H. Yazr, age, c.II, s.1737. Yukardaki alntda parantez ierisindeki ksmlar, aklama olmakzere tarafmdan eklenmitir.

Bu ayeti Muhammed, Havle binti Salebe adndaki bir kadnn ikayeti zerine Kur'an'a, koymutur. Olaynkonumuzla ilgili yn itibariyle ksa zeti yle:

Havle binti Sa'lebe, Medine'nin tannm kiilerinden (Ensar'dan) biri olan Evs bni Samit'in karsdr. Birgn kocasndan bir ey ister, fakat kocas fkelenerek kendisine:

"(Ey kadn!) sen bana anamn srr gibisin"

der. Arap geleneine gre bir adam karsna bu sz syledii zaman, onu boam gibi olurdu; o kadn onaharam saylrd ve adam pimanlk duyup fikrini deitirse bile, bir daha o kadn geri alamazd. Nitekimok gemeden adam kadn geri almak ister; fakat kadn kabul etmez:

"Yemin ederim ki, sen o sz syledikten sonra Allah ve Resul hkmn verinceye kadar sen benimyanma gelemezsin; git Resulallah'a dan"


23/199

der. Fakat adam:

"Ben utanrm, Resulallah'a bunu soramam" diye cevap verir. Bunun zerine Havle:

"O halde ben gider sorarm" diyerek Muhammed'in yanna kar ve ona derdini anlatr:

"(Ey Resulallah!) Evs beni nikah ettii zaman ben gentim, herkes tarafndan sevilen beenilen birkadndm. Fakat ne zamanki yam ilerledi, birok evlatlarm oldu, imdi beni anas gibi kld, kimsesizbrakverdi. Bir yolunu bul da beni yine onunla geindiriver."

Fakat Muhammed. Tanr'dan bu konuda bir buyruk almadn ne srerek: "Sen ona hann olmusun" der.Her ne hikmetse kadncazn zavall haline zm bulucu bir vahyin inmesini istemez. Kadncaz yalvaryakar olur ve Muhammed'den kendisine yardmc olmasn ister. Fakat Muhammed:

"Ben imdiye kadar bu babda (Tanr tarafndan) birey ile emmi anmadm; bu nedenle sen kocanaharamsn"

eklinde konuarak direnir. Bunun zerine kadn alamaya balar ve ikayetini Tanr'ya ynelterek syle

der:"Allahm yalnzlmn iddetinden ve bana zor gelecek olan ayrlmamn acsndan sana ikayet ederim;kk ocuklarm var, onlar kocama braksam zayi olacaklar, kendime alsam a kalacaklar... Allahm sanaikayet ederim. Allah'n Peygamberi'nin lisanna bir vahiy indir."

Btn bu olan bitenlere Aye tank olmu ve Havle'nin Muhammed'le olan konumasn dinlemitir. FakatAye'nin sylemesine gre kadn, yukardaki ekilde konuurken ok hafif sesle konumutur; o kadar ki,kadnn sylediklerinin bir ksmn duyamamtr bile. Aye yle diyor:

"Ne byktr o iitmesi seslerin hepsini ihata buyuran (Allah'a ki) kadn (Peygamber'e) halini arz eylerkenyle yava fslt ile sylyordu ki, yanlarnda ben sylediklerinin bazsn iitiyordum, bazsniitmiyordum..." 32

Anlalan o ki, Aye'nin iitmediklerini Tanr iitmitir, nitekim kadnn fslt eklindeki konumaszerine, yukarda belirttiimiz:

"(Ey Muhammed!) Kocas hakknda seninle tartan ve Allah'a si kvette bulunan kadnn szn Allahiitmitir. Allah sizin konumanz iitir. nk Allah iitendir, bilendir..." (K. 58, Mcadele Suresi, ayet l)

32 Bu hususlar iin bkz. Elmall H. Yazr, age, c.VI. s.4776 vd.

eklindeki ayeti indiriverir. Ayrca da kadnlarn, kocalarnn analar olmadna dair hkmleri deekleyiverir. Bununla beraber kt bir gelenek olarak tanmlad "zhar" geleneini ortadan kaldrmaz; yanikocalara: "Artk karlarnza zhar yapamazsnz; bunu yasakladm" eklinde bir ey sylemez. Sadece zhar

eden kocaya, karsn geri alabilmek iin yol gsterir; o kadar (bkz. Mcadele Suresi, ayet 2-6).

Sylemeye gerek yoktur ki, btn bunlar akl artc, mantk ykc eylerdir. Madem ki, "zhar" denen eykt bir eydir, o halde neden Muhammed Tanr'ya bavurup vahiy gndermesini dilemez ve kadncazayardmc olmak istemez? Neden Tanr bylesine kt bir gelenei kknden yok etmez?

te yandan bir de u var ki, bu yukardaki olay Medine dneminde geiyor. Olayla ilgili ayet, Tanr'dan enson indii sylenen surelerden biri olan Mcadele Suresi'nde bulunuyor! nk slam kaynaklarna greMcadele Suresi'nin nzul (ini) sras 105'tir. Baka bir deyimle Muhammed'in "peygamber" olarak ortayakndan olay tarihine kadar en azndan on be yl gemi demektir. Nasl olur da her eyi bilir olduusylenen bir Tanr, "zhar" gibi ktlk ve hakszlk kayna olan bir gelenek konusunda bunca zamansesini karmaz ve ayet yollamaz? Nasl olur da byle bir ayeti, ancak Havle'nin hi kimseleriniitemeyecei ekilde ikayette bulunmasndan sonra nakleder? Ve nasl olur da indirdii bu ayet ktlve hakszl giderecek nitelikte olmaz?


24/199

Konuyu ileride ayrca ele alacaz ve bu sorular tekrar soracaz; fakat burada anlatmak istediimiz udurki, btn bu hususlar Tanr'dan deil fakat Muhammed'den gelme eylerdir ve Muhammed, yukardakiayeti, insanlarn btn konumalarnn Tanr tarafndan iitilmekte ve dinlenmekte olduunu anlatmak vebu sayede kendisi aleyhindeki konumalara engel olmak iin dnmtr.

Gizli konumalarn "eytandan" gelme olduuna dair vahiy indiini sylemek suretiyle de Muhammed,

kendi hakknda dedikodu yaplmasn nlemek istemitir. Bu maksatla Mcadele Suresi'ne koyduu ayetleryle:

"Gklerde ve yerde olanlar Allah'n bildiini rmyor musun? kiinin gizli konutuu yerdedrdncs mutlaka O'dur. Be kiinin gizli konutuu yerde drdncs altncs mutlaka O'dur. Bunlardaaz veya ok olsunlar ve nerede bulunurlarsa bulunsunlar mutlaka O, onlarla beraberdir. Sonra kyamet gnonlara yaptklarn haber verecektir..." (K. 58, Mcadele Suresi, ayet 7.)

Grld gibi Tanr, gizli konuan kiilerin yan bandan ayrlmamakta; eer bu konuanlar kii iseTanr onlarn drdncs, yok bunlar be kii ise Tanr onlarn altncs olmaktadr. Muhammed'insylemesine gre Tanr bu ayeti, kiinin tenhaca bir yerde gizlice konumalar vesilesiyle gndermitir.Bu kii Ra-bia bn Amr ile kardei Habib lini Amr ve bir de Safran bni meyye adnda birileridir.

Gya bunlardan birisi, dierlerine:"Allah bizim sylediklerimizi bilir mi?"

diye sormu. Bu soruyu bir dieri:

"Allah bu konutuklarmzdan bazsn bilir, bazsn bilmez" diye yantlam. nc kii de yle eklemi:

"Allah konutuklarmzn bazsn bilirse hepsini biliyor demektir. "

Ve ite gya Tanr, bu konumalar dinledikten sonra yukardaki ayeti indirivermitir! Hani sanki herhangibir hususta hkm koymak iin mutlaka Muhammed'le ilgili bir olayn kmasn bekler-mi gibi! Oysaayeti koyan Muhammed'dir. Fakat bununla yetinmemi, bir de unu eklemitir:

"Ey iman edenler! Aranzda gizli konuacam zaman gnah, dmanl re Peygamber'e kar gelmeyifsldamayn..." (Mcadele Suresi, ayet 9.)

Burada hilap edilenlerin mminler mi, yoksa mnafklar m olduu hususunda yorumcular arasndaanlamazlk var.33 Fakat her ne olursa olsun Muhammed, gizli ekilde konumay ve fiskos etmeyi eytanii olarak gstermek zere bir de u ayeti koymutur:

"Gizli konumalar eytandandr. Bu. iman edenleri zmek iindir..." (Mcadele Suresi, ayet 10.)Bununla ilgili olarak ayrca yle demitir:

"U kii bulunduunuz vakit nasa (toplulua) kavuuncaya kadar ikiniz dierini brakp da fsldanmayn,

nk o onu mahzun eder."34

Yorumcularn aklamalarna gre bu hkmler, gizli konumalar yznden mminlerin rahatsz olmalarnnlemek maksadyla konmutur. Oysa bu hkmleri Muhammed, mminlerin zntye kaplmalarnnlemek iin deil, fakat esas itibariyle kendi gnlk huzurunu salamak maksadyla gerekli grmtr.nk bir kere yukardaki ayetin ana temas, kendi aleyhinde yaplacak olan konumalar ve fsldamalardr.Nitekim ayette:

"Ey iman edenler! Aranzda gizli konuacanz zaman ... Peygamber'e kar gelmeyi fsldamayn..."diye yazldr.

Her ne kadar, Mcadele Suresi'ne:

"Gizli konumalar eytandandr. Bu, iman edenleri zmek iindir..." (Mcadele Suresi, ayet 10)


25/199

33 Elmall H. Yazr, age. c.VI. s.4790.34 Elmall H. Yazr, age. c.VI, s.4790.

eklinde ayet koymusa da bunu. Mslmanlarn birbirleri aleyhine konumak yznden zntyedmekten uzak klmak iin, yani onlarn yararn dnd iin yapmamtr; aksine kendi huzuru vegereksinimleri iin yapmtr. nk eer gizli konumalar ve fiskoslar yznden Mslmanlar arasnda

tartmalar, dmanlklar ya da atmalar doacak olursa, bundan en ok zarar grecek o lan kendisiolacakt. te yandan eer gizli konumalar yznden mminlerin rahatsz olmalarm nlemek isteseydi,bunu Medine'ye hicretten sonra deil daha nce yapard. Oysa asl Medine'ye getikten sonradr ki,kendisine bal grnenlerin kendisine kar konumalarda bulunduklarn grerek huzursuzluakaplmtr.

Bu vesileyle unu belirtelim ki Muhammed, kendi aleyhindeki konumalar nlemek isterken, Tanr'y gdurumlarda brakmtr. u bakmdan ki, her hususta olduu gibi, bu konuda da ie eytanlar kartrm veeytanlarn eylemlerini de Tanr iznine balamtr. Gerekten de, biraz nce belirttiimiz gibi bir yandanKur'an'a.:

"Gizli konumalar eytandandr. Bu, iman edenleri zmek iindir..."

eklinde ayetler koyarken, bir de unu eklemitir:"... Oysa eytan, Allah'n izni olmadka, mminlere hibir zarar veremez.. Mminler Allah'a dayanpgvensinler..." (Mcadele Suresi, ayet 10.)

Hani sanki eytan, gizli konumalar yaratp mminlere zarar verme olaslna Tanr'nn izniyle sahipolabilmektedir!

J) Bycler Yznden Hastalandn Sanarak, Tanr'nn Kendisini Byclerin errindenKurtardna Dair Kur'an'a Ayetler Koyar (K. 113, Felak Suresi, Ayet 1-5)

Muhammed'in peygamberliine inanmayanlar, bir yandan onu "deli", "mecnun", "yalanc" vb. gibideyimlerle ktlerlerken, dier yandan da "byc" (sahir) olarak arp kltmek isterlerdi. Kendisi

hakknda bu ekilde konuanlara kar o, kin besler ve Tanr'dan vahiy geldi diyerek Kur'an'a, "deli","mecnun", "yalanc" vb. olmadna ve bu ekilde konuanlarn Tanr'nn gazabna urayacaklarna dairayetler koyard ki, bunlara daha nceki sayfalarda deindik; ilerideki sayfalarda ayrca deineceiz.Kendisine "byc" denilmesine gelince, bu konuda da gazaba gelir, Tanr'dan indiini syledii"vahiy"lerle onlar "tuyan etmi azgnlar gruhu" olarak tanmlar, kendisinden nce gelmi gemi btn"peygamberlere "byc" denilerek hakaret edildiini bildirirdi. rnein Zariyat Suresi'ne koyduuayetlerle Tanr'nn yle konutuunu sylemitir:

"... ite bylece, onlardan ncekilere herhangi bir peygamber geldiinde hemen: 'O bir bycdr veyadelidir' dediler. Bunu (nesilden nesih) birbirlerine vasiyet mi ettiler? Dorusu onlar azgn bir topluluktur.Artk onlara aldrma..." (K. 51, Zariyat Suresi, ayet 52-54.)

Her ne kadar Muhammed, "by" denen eyi "inanc olmayanlara zg ve yanlgdan teye gitmeyen birey"mi gibi tanmlamakla beraber kendisi, "byye" inanmaktan ve byclerden gelebilecek ktlk vezararlara kar korunma ihtiyacna kaplmaktan da geri kalmazd. Nitekim yakalanm olduu bir hastala,"frp by" yapan frklerin sebep olduunu sanarak Kur'an''a u ayetleri koymutur:

"(Ey Muhammed!) De ki: 'Yaratt eylerin errinden, karanl kt zaman gecenin errinden,dmlere frp by yapan frklerin errinden ve kskand vakit kskan kiinin errinden sabahnRabbine snrm"' (K. 113, Felak Suresi, ayet 1-5).35

Burada geen

"dmlere frp by yapan frklerin errinden..."

eklindeki ayeti Kur'an'a koymasyla ilgili olaylar baz yorumcular yle aklarlar:


26/199

Rivayete gre Muhammed bir gn hastalanarak yataa der. Bu hastaln, Yahudilerden Lehid bniA'san adnda birinin, bir ipe frerek on iki dm balamas ve bunu gizlice bir kuyuya sallandrmasyznden bana geldiini sanr; nk gya Tanr, bu gizli olan eyi Cebrail marifetiyle kendisine habervermi ve yukardaki ayeti indirmitir. Ve bu haber zerine o da hemen Ali ile Ammar ve Zbeyr adndakiadamlarn kuyuya yollayp, o kuyunun suyunu boalttrr, ipi buldurur ve yukardaki ayetleri okur. Gyaipin dmleri zlr ve zlnce de Muhammed iyileir.36

Muhammed'i byclkle megul olmazm gibi gstermek isteyen baz yorumcular yukarda anlatlanlariki bakmdan kabul etmezler: Bir kere Muhammed'in "peygamber" olduunu ve bu nedenle, bynnkendisine zarar vermemesi gerektiini sylerler, ikincisi de: "Eer Yahudilerde ipe fleyip, dm yaparakinsanlar hasta etme gc olmu olsayd, bu takdirde Mslmanlarn tmn hasta eder, ldrrlerdi" diyeeklerler. Bununla beraber: "Yahudinin biri, by-

35 Yukardaki eviri Diyanet Vakf'nn. Diyanet leri Bakanl'nn evirisi yle:Hased ettii zaman hasetlinin errinden; dmlen' nefes eden byclerin eninden... tanyerini aartanRabbe snrm" (Felak Suresi, ayet 1-5).

36 Bu aklama iin bkz. Abdlbaki Glpnarl, Kur'an' Kerim ve Meali, c.II, s.CXXHX. Ayrca bkz.

Elmall H. Yazr, age, c.VIII, s.6351, 6354 vd.Ie bir ev yapmsa bile. ( Muhammed'in) hastal ondan deildir. Ancak o ipi buldurmakla hilelerinimeydana karmtr" demeyi ihmal etmezler. Ne var ki bu syledikleri. Muhammed'in tutum vedavranlaryla pek badamaz. nk Muhammed, esas itibariyle byye inanm bir kimsedir ve nitekimyukarda belirttiimiz gibi Felak Suresi'ne koyduu

"...dmlere nefes eden byclerin errinden... (Tanr'ya snrm)"

eklindeki ayetle, kendisini hasta eden eyin frkle on iki dme balanan ip olduunu ve Tanr'nnkendisini bu gizli eyden haberdar kldn ve Tanr'ya snmakla bycnn errinden kurtulduunuaka anlatmtr.

K) Cinlerin (fritlerin)37 ve eytanlarn Vesveselerinden (Kuruntularndan) ve KtlklerindenKorunmak in Kur'an'a Ayetler Koyar (K. 114, Nas Suresi, Ayet 1-6)

Biraz nce deindiimiz konunun devam olmak zere unu ekleyelim ki Muhammed. "cin"lerin (ifritlerin)ve "eytanlarn" (ve insan eytanlarnn) vesveselerinden ve ktlklerinden uzak kalmann yollarn daayn usullerle, yani Kur'an'a ayetler koyarak bulmaya almtr. Bu koyduu ayetlerden biri yle:

"De ki: 'insanlarn kalplerine vesvese sokan, pusuya ekilen cin ve insan eytannn errinden insanlarnRabbine, insanlarn Melikine, insanlarn lahna snrm'" (K. 114, Nas Suresi, ayet 1-6).eitli kaynaklara dayal rivayetlerden anlamaktayz ki, Muhammed bu ayetleri, Cinlerin kendisine tuzakkurup ktlk etme-

37 Cinlerin en kt ve en fazla zarar veren snfna "ifrit" denir.

lerinden ya da Kureylilerin kendisine "gz dedirmek" istemelerinden ya da Yahudilerin bylerindenkurtulmak iin koymutur. Gerekten de Razi'nin naklettii rivayetlerden birine gre, gya bir gn Cibril,byk bir telala Muhammed'in yanna gelerek cinlerden bir ifrit'in kendisine tuzak kurmakta olduunuhaber verir:

"(Ey Muhammed!) Sana in'den bir ifrit bir keyd (38) yapmak istiyor, deine vardnda Allah'a sn"

der ve yukardaki ayetleri okur.

Razi'nin Said bn-i Mseyyeb'den rivayetine gre ise hikaye yle: Kureylilerden bir grup kendi aralarndakonuup "Gelin Muhammed'e gz dedirelim" diye anlarlar ve sonra Muhammed'in yanna gidip: "EyMuhammed! Ne salam bazm var, ne kuvvetli srtn, ne gzel yzn var" derler. Ve ite gya onlarn buekildeki konumalaryla Muhammed'e gz dedirebileceklerini anlayan Tanr derhal Cibril araclyla


27/199

yukardaki ayetleri indirir. Muhammed de bu ayetleri okur ve bylece Tanr'ya snp tehlikeden kurtulmuolur.

Ve nihayet Razi'nin bir dier rivayetine gre de Muhammed, Yahudilerden birinin sihir yapmas yzndenhastalanm ve Tanr onu hastalktan kurtarmak iin bu ayetleri indirmitir.39

Oysa bu ayetler, Muhammed'in by, sihir vesvese vb. gibi batl nitelikteki eylere ve bunlardan kendisinetehlike gelebileceine inanm olmasnn sonucu olmak nedeniyle ve yine onun tarafndan konmueylerdir. Biraz nce incelediimiz Felak Suresi'ndeki ayetleri, kendisine by yapldna inand iin veimdi zerinde durduumuz Nas Suresi'ndeki ayetleri de, muhtemelen cinlerin, eytanlarn ve insanlarnvesvesesinden ekindii iin koymutur. u bakmdan ki, vesveseci'lerin vesvesesinden ok ekinir, okendie ederdi Muham-

38 'Keyd" szc "tuzak kurmak", "hile yapmak" gibi anlamlara gelir.

39 Elmall H. Yazr, age, c.VIII, s.6353 vd.

med! nk vesveseciler yznden hem kendisine ktlkler geleceini ve hem de taraftarlarn

kaybedeceini ya da taraftar edinmekte glk ekeceini dnrd. Yorumcularn bildirmesine gre"vesvese" denen ey "fiskos etmek", "yava fslt yapmak" gibi gizli sestir. "Vesveseci" de, "geri geriekilip sinen, sinip sinip aldatan, hak yolundan geriletip fenala srklemek iin dne dne vesvesevermek adeti olan, dnek ve sinsi" kii ya da yaratktr. Gya "ifrit" cinsinden cinler ya da eytanlar (insaneytan olanlar dahil) kalbe hayrsz ve yararsz "alak" eyler sokarlar ve insanlarn akllarn elerler, fena-lklara drrler, Allah yoluna gitmekten, din ve imandan karp "helake" srklerler.40 Ve ite bunedenle Allah'a snmak gerekir, nk Allah vesvesecinin hakkndan gelmesini bilir!

Ve ite btn bunlara inand iindir ki Muhammed, u veya bu ekilde rahatszlk duyduu zamanlar veher gece yatana yataca sra, Kur'an'a koyduu Felak ve Nas surelerinin ayetlerini okuyup ellerine flerve sonra elleriyle bam ve bedenini svar ve bu ii kez tekrarlard. Bu ayetlerin ifa maksadylaTanr'dan geldiini sylerdi. Bundan dolaydr ki, Felak ve Nas surelerine "iki koruyucu" anlamna gelen"muavvizeteyn" denmitir.41 Her ne kadar bu iki surenin, birbiri ardna indii ("nazil olduu") sylenirse de"Mekki mi" yoksa "Medeni mi" olduklar konusunda gr ayrl vardr. Fakat her ne olursa olsun buayetlerin Muhammed'e "by yaplmas" ya da "gz dedirilmesi" olaylaryla ilgili olarak Muhammedtarafndan Kur'an'a, yerletirildii anlalmaktadr.42

40 Bkz. Elmall H. Yazr, age, c.VIII, s.6422 vd.41 Baz yorumcular Kur'an'n 112. suresi olan hlas Suresi'nin de bunlara dahil olduunu sylerler.42 Bkz. Elmall H. Yazr, age, c.VIII, s.6351 vd.

:


28/199

III

SLAMI KORKU SALAN, ZORLAYAN VE CEZALANDIRAN BR GOLARAK UYGULAMA SYASET!

Muhammed'in "iddet" denen eyden holanmad ve getirdii dinin korku salan, zorlayan ve cezalandranbir g olmad ne srlr ve Kur 'an 'n

"Din'de ikrah (zorlama) olmaz..." (Bakara Suresi, ayet 256)

eklindeki hkmlerinden rnekler verilir. Oysa bu tr iddialarn gereklere yatkn den hibir ynyoktur. u bakmdan ki, Muhammed, her ne kadar kendisini "ahlak ve fazilet rnei" ve "ok efkatli vemerhametli" olarak tanmlam ve iddet denen eyden holanmaz grnmse de, korku ve dehet saarakve iddet kullanarak i grmeyi, baarya ulamann tek yolu saymtr. Gsz bulunduu dnemde tverici ve barym gibi grnrken, glendii andan itibaren iddet usulleriyle i grmtr; yleki:"Peygamberlik" iddiasyla ortaya kt andan itibaren Muhammed, Tanr'dan geldiini sylediivahiylerle kendisini, "ahlaki faziletlerin tamamlaycs" olarak ve "byk ahlak zere" gnderildiini ve buller dorultusunda i grdn sylemitir.1 Bu maksatla Kur'an'a koyduu ayetlerden biri yle:

"(Ey Muhammed!) Muhakkak sen byk ahlak zeresin..." (K. 68, Kalem Suresi, ayet 4.)

l Muvatta'mn Kitah Hsni'l-Hulk adl yaptnda Muhammed'in szleri olarak yer alan "Ben gzel ahlaktamamlamak iin (Peygamber olarak) gnderildim" eklindeki szler iin bkz. Turan Dursun, Kur'anAnsiklopedisi, c.I, s.245.

Yine bunun gibi, kendisini "yumuak davranl" bir kimse olarak tantmak, "hain" ve "kat" yrekliolmadn anlatmak maksadyla Kur'an'a Tanr'nn azyla ayetler koymutur:

".. .(Ey Muhammed!)... ayet sen kaba, kat yrekli olsaydn, hi phesiz etrafndan dalp giderlerdi..."(l-i mran Suresi, ayet 159.)

efkatli, merhametli ve Mslmanlara ok dkn bir kimse olduuna dair sylediklerini pekitirmek iin,

Tanr'nn kendisi hakknda yle konutuunu sylemitir:

"Ey inananlar! Andolsun ki, iinizden size, skntya uramanz kendisine ar gelen, size dkn,inananlara efkatli ve merhametli bir Peygamber gelmitir" (Tevbe Suresi, ayet 128).

Yine bunun gibi, kiisel karlar adna ve "Tanr'nn hakk dnda" hi kimseden intikam almadnbildirmek zere Kur'an'a ayetler koymutur. Ne var ki, yaam boyunca izledii tutum ve davranlaryla, busylediklerinin tersini yapmtr. u bakmdan ki, Kur'an'a koyduu ceza trleriyle slam, iddet, dehet velm saan bir g olarak uygulamay kendi gnlk siyasetinin temel direi klmtr. Her ne kadar birksm su ve gnahn cezasnn br dnyada (ahirette) verileceini sylemekle beraber,2 insanlar sadeceahiret cezalaryla korkutmay yeterli bulmam, asl bu yeryz cezalaryla yldrmay, baarya ulamakiin koul saymtr. rnein Kur'an'a koyduu ayetlerle "Cehennem" denen yerin, "alevlendirilmi,tututurulmu, ok yakc, ba derisini syrp atan bir gayya kuyusu"ya da "yakt insanlardan ve talardanoluan bir ate" ol-


29/199

2 Bakara Suresi'ne koyduu bir ayel yle: "... Aranzda byle yapmann cezas ancak dnya hayatnda rezilolmaktr. Ahiret gnnde de azabn en iddetlisine onlar uratlr..." (Bakara Suresi, ayet 85). Byk dinbilgini Turan Dursun ayeli yle aklyor: "yle su ve gnah vardr ki, cezas bu dnyada verilir. ylelerivardr ki br dnyada verilir. yleleri de vardr ki hem bu dnyada, hem br dnyada verilir." Bkz.Kur'an Ansiklopedisi, c.IV, s.92.

duunu, oraya atlanlarn "yetmi arn uzunluundaki zincire vurulmu olarak" srkleneceklerini,katrandan giysiler giyeceklerini, "kaynar su" ve "kanl irin" ieceklerini, balarna ikence turundan kaynarsu dkleceini, bu yzden barsaklarnn para para olacan, derilerinin her yanp dklnde bakaderilerle deitirileceini ve bylece uradklar ikenceyi daha iyi tatm olacaklarn ve buna benzer dahanice tyler rpertici eyleri bildirmitir (Kur'an'da cehennemi ve iindeki yerleri anlatan bu tr ayetlerinsays 130 civarndadr.)3 Ne var ki dehet verici bu ahiret cezalarndan nce, asl yeryznde i grecekpek ok cezalar getirmitir ki, bunlar cehennemdeki cezalar aratmayacak kadar korkun nitelikte eylerdirve bunlar "Tanr'dan gelme buyruklar" diye herkesten nce kendisi, kendi yaam gereksinimleri vesilesiyleuygulamtr. Bu buyruklar arasnda, hrszlk yapanlarn "ellerinin, bileklerinin kesilmesi"nden tutunuz da(Maide 38), adam ldrenler hakknda ksas uygulamasna (Bakara 178), "mrik'lerin (her neredegrlrlerse) ldrlmelerine (Tevbe 5) ya da baka dinden olanlara (kitap ehline) kar sava almasnave savan slam olmalarna ya da cizye (kafa paras) vermelerine kadar srdrlmesine (Tevbe 29),

fitnecilik edenlerin ya da slam terk edenlerin (dinden dnenlerin) "elleri ve ayaklar aprazlama olarakkesilmek suretiyle" ldrlmelerine varncaya kadar ikence niteliinde, vicdan szlatc cezalar vardr ki,tyler rperticidir. Her ne kadar bu cezalan ve bu iddet siyasetini Muhammed, kamu dzeni adna getirmigibi grnmekle beraber, hepsini de srf kendi iktidarn kkl klmak amacyla dnmtr.

Gerekten de Muhammed'in yerletirdii buyruklar arasnda, Tanr'ya ve Muhammed'e eza edenlere (onlarincitenlere) bu yeryznde ve ahirette azap hazrlandn ngren buyruklar vardr ki, son derece genikapsaml olup, Allah hakknda "layk olmayan sz sylemeyi", "Allah'n raz olmayaca eylemlerdebulunmay",

3 Bunlardan bir iki rnek olarak bkz. Hmeze 4-9; Mutaffifin 7-9; Mearic 15-18; Mrselat 29-34; Bakara24; Tahrim 6; Nebe 24-25; Sad 55-58; Hakka 30-32, 35-37; M'min 71-72; Nisa 175; Zmer 16; vs.

"Kur'an' inkar etmeyi', hu "Kitab'n baz ayetlerini geersiz sayp deitirmeyi" ya da hatta slamibuyruklarn artk amzda uygulanamayacan ne srmeyi, "irtidat" etmeyi (yani slamdan kmay) suve gnah eklinde grr. Bu tr eylemlerde bulunanlar sadece ahirette deil fakat daha nce bu dnyadacezalandrlrlar; cezalan en feci ekilde ldrlmektir (rnein bkz. Ahzab 57)!

Bu buyruklar arasnda ezan'n, "Din-i slamn iar" sayldna, bu nedenle terk edilmesinin "dindendnmek" olduuna ve ezan terk eden belde halknn kannn aktlmas gerektiine dair buyruklar vardr ki.Muhamed'in sabahn erken saatlerinde ezan okutulmayan kylere yapt saldr rnekleriyle birlikte halkabelletilir.4

Bu buyruklar arasnda Muhammed'in gece basknlar yaparak mriklerin (puta tapanlarn) kylerini yerlebir ettiini, ky halkn kadn erkek, oluk ocuk fark gzetmeden kltan geirdiini ve kendisine neden

byle yapt sorulduunda (rnein: "Ya Resulallah! mriklerden aile sahibi bulunanlara gece basknyaplyor, kk ocuklar da musab oluyor" diye ikayet olunduunda):

"Onlar da mrikler (camiasn)dandr" diye cevap verdiini ve bu dorultuda olmak zere Tanr'nn:

"Biz nice memleket helak ettik ki, o ky (halk) gece yatarlarken, yahut gn ortas istirahat ederlerkenazabmz o ky halkna gelmi (basvermi)tir" (Enfal Suresi, ayet 3) diye vahiyler gnderdiini bildirenlervardr. 5

Bu buyruklar arasnda "fitne" yaratanlarn ldrlmelerini ngrenleri vardr ki, birazdan greceimiz gibi,dinden dnmenin fitne anlamna geldiini anlatr (rnein Bakara 191-193, Maide 33).

4 Bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., c.II, s.565-568, Hadis No: 362.5 Sahih-i Buhar Muhtasar..., Diyanet Yaynlar, c.VIII, s.384-6, Hadis No: 1261.


30/199

Bu buyruklar arasnda lmden sonraki dirilmeye inanmayanlarn "kafir" olarak lanetlenlendiklerine veboyunlarnn vurularak ldrlmeleri gerektiine dair hkmler var ki, bunlardan biri yle:

".. Lanet edilmiler, boyunlar vurularak ldrlmelidirler" (Ahzab Suresi, ayet 61).Bir dier buyruk yle:

"Allah ve Resulne kars savaanlarn ve yeryznde (slam) dzeni bozmaya alanlarn cezas ancak ya(acmadan) ldrlmeleri, ya aslmalar, yahut el ve ayaklarnn aprazlama kesilmesi, yahut dabulunduklar yerden srlmeleridir. Bu onlarn dnyadaki rsvaldr. Onlar iin ahirette de byk azapvardr" (Maide Suresi, ayet 33).

Burada "su" diye anlatlmak istenen ey, sadece silahl ekyalk gibi toplum ve devlet dzenini bozandavranlar deildir; bunlardan gayr bir de, Kur'an' inkar etmek ya da bu hkmlerin uygulanamayacanne srmek gibi davranlar vardr ki, hepsi de "Allah ve Resul'ne kar sava amak" ya da "fitneyaratmak" anlamna gelmekte. Biraz aada bu ayetin Muhammed tarafndan uygulanmasyla ilgili bir ikirnek greceiz.

Bu buyruklar arasnda

"kiyzllerin, kalblerinde fesad bulunanlarn, ehirde bozguncu haberler yayanlarn, nerede bulunurlarsayakalanp ldrlmelerine"

dair buyruklar vardr ki, lmden sonraki dirilmeye inanmayanlarn dahi lanetlenmi olarak boyunlarnnvurulup ldrlmelerini ngrr (rnein bkz. Ahzab Suresi, ayet 60-61).

Bu buyruklar arasnda "kafirler"e ve "mnafk"lara kar cihatta bulunulmas iin:

"Ey Peygamber! Kafirlerle ve mnafklarla cihatta bulun. Ve onlara kat davran (sertlik gster)..."

eklinde olanlar var (rnein bkz.Tevbe Suresi, ayet 74;Tahrim Suresi, ayet 9).

Bu buyruklar arasnda:

"Ey Peygamber! Kafirlerle ve mnafklarla sava (cihatta bulun). Ve onlara kat davran (sertlik gster)..." (Tevbe Suresi ayet74)

ya da:

"... onlarla (kafirlerle) byk cihad ederek sa

Kuran'ın Eleştirisi 3.CİLT - İlhan Arsel

Documents

Transcript of Kuran'ın Eleştirisi 3.CİLT - İlhan Arsel