ww

w.k

ullh

add.c

om

Il-Óadd 10 ta’ Mejju, 2015Óar©a Nru 1,139 Prezz ›0.80

IL-ÓIDMA TAL-GVERN MATUL L-AÓÓAR ÌIMGÓAT

Ara pa©na 8 u 9

ÓARSA LEJN

L-Ewroparlamentari tal-PN David Casag˙andu l-appo©© ta’ Simon Busuttil g˙alSegretarju Ìenerali wara li tbattal il-postminn Chris Said b’reazzjoni g˙ar-riΩenjatad-Deputat Giovanna Debono.

Din il-manuvra qed titqies li se tkompliddg˙ajjef is-sa˙˙a tad-Deputat Kap tal-

Partit Nazzjonalista Mario de Marco.Huwa mag˙ruf l i Mario de Marco u

David Casa m’g˙andhomx relazzjoni tajba,tant li dawn it-tnejn ma jitkellmux bejni-ethom.

Ara pa©na 3

IRID IDGÓAJJEFLIL DE MARCO

77,550 STUDENT TURIST

Minn informazzjoni lig˙andha din il-gazzetta jir-riΩulta li matul l-2014 kienumadwar 77,550 l-istudenti lig˙aΩlu lil Malta b˙ala d-des-tinazzjoni prinçipalitag˙hom biex jitg˙allmu l-IngliΩ; Ωieda ta’ 3.4% fuq is-sena ta’ qabel.

Tkellimna mal-Ministrug˙all-Edukazzjoni u l-Ministru g˙at-TuriΩmu biexinsiru nafu iktar dwar l-andament ta’ din l-industrija.

Ara pa©na 2

L-EWWEL KAÛ TA’ WHISTLEBLOWER

Din il-©img˙a tibqa’ mniΩΩlafl-istorja ta’ pajjiΩna hekk kifg˙all-ewwel darba rajna t-t˙addima tad-demokrazija u l-©ustizzja bil-WhistleblowerAct.

Wara li l-PN qatt ma da˙˙alil-Li©i tal-Whistleblower f’25sena s˙a˙, l-ewwel kaΩ ta’whistleblower f’pajjiΩna ta l-frott u r-ra©el ta’ ministru tres-saq il-Qorti akkuΩat b’xejninqas minn tlettax-il kap ta’akkuΩa.

Ara pa©na 3

PAJJIÛNA FL-EXPO TA’ MILAN

Il-©img˙a li g˙addieting˙ata bidu g˙all-ExpoUniversali ta’ Milan illi seddum sal-a˙˙ar ta’ Ottubru.

F’din l-esibizzjoni qedjie˙du sehem 140 pajjiΩ, fos-thom Malta, li fil-padiljunirispettivi qed jaqsmu l-viΩjoni ta’ kif it-teknolo©ijatista’ tintuΩa biex tissal-vagwardja s-sa˙˙a taç-çitta-dini u l-aççess tag˙homg˙all-ikel b’mod li ma jip-perikolax l-ambjent naturali.

Ara pa©na 4

02 10|05|2015 LokALIkÓkullhadd.com

L-akbar industrija f’Malta hijabla dubju ta’ xejn l-industrijatat-turiΩmu, li minnha jaqilg˙ul-g˙ajxien tag˙hom eluf kbarta’ Maltin u G˙awdxin. Jekkwie˙ed i˙ares lejn l-istatistiçital-Uffiççju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) f’dawn l-a˙˙arsentejn in-numru ta’ rekords ta’turisti li ©ew Malta huwawie˙ed inkredibbli u danmin˙abba diversi fatturi.Wa˙da mill-industriji l-aktar likkontribwew bil-kbir g˙al danis-suççess hija dik tal-EnglishLanguage Teaching (ELT) fejn,b’mod partikolari fis-sajf, ˙afnastudenti jag˙Ωlu li ji©u Maltabiex jitg˙allmu l-IngliΩ.

Fil-fatt, skont informazzjoni lig˙andha f’idejha l-gazzettaKullÓadd, matul l-2014 mad-war 77, 550 student g˙aΩlu lilMalta b˙ala d-destinazzjoniprinçipali tag˙hom biexjitg˙allmu l-IngliΩ; Ωieda ta’3.4% fuq is-sena ta’ qabel. Fid-dawl ta’ dan kollu, din il-gazzetta tkellmet mal-ELTSenior Manager Sue Falzon,maç-Chairperson tal-English asa Foreign Language (EFL)Monitoring Board Daniel Xerrifi ˙dan il-Ministeru tal-Edukazzjoni u x-Xog˙ol, kifukoll mal-Ministru tal-

Edukazzjoni u x-Xog˙ol EvaristBartolo u l-Ministru tat-TuriΩmuEdward Zammit Lewis.

Malta l-unika pajjiΩ fil-UEb’din il-le©iΩlazzjoni

“L-industrija tal-ELT f’Maltatgawdi minn reputazzjonieççellenti, kemm fl-ambitulokali kif ukoll f’dak internaz-zjonali, u dan meta wie˙edjikkunsidra l-kwalità ta’ tag˙limkif ukoll iΩ-Ωamma tal-istan-dards g˙olja li jinΩammu mill-iskejjel,” sostniet Falzon. Fil-fatt, Malta hija l-unika pajjiΩ fl-Unjoni Ewropea (UE) lig˙andha dan it-tip ta’ le©iΩlaz-zjoni speçifikament biex tirre-gola dan is-settur u dan bl-g˙an li jkompli jittejjeb u jibqa’tal-og˙la kwalità possibbli.

Konferma çara ta’ kemmGvernijiet Laburisti minn dej-jem kienu favur l-edukazzjoniu speçifikament it-tag˙lim tal-IngliΩ f’pajjiΩna, din il-le©iΩlaz-zjoni tmur g˙as-sena 1996meta dak iΩ-Ωmien il-MinistruEvarist Bartolo kien ta l-appo©© tieg˙u lil grupp ta’ per-suni biex il-kodiçi ta’ kondottappreΩentata lilu tinbidelf’le©iΩlazzjoni u b’hekk jit-waqqaf Bord ta’ Monitora©©.Dan wassal biex b˙alissa hawn46 skola madwar Malta uG˙awdex li huma liçenzjatibiex jg˙allmu l-IngliΩ lill-istu-

denti barranin.

Óolqien ta’ 2,229 impjieg

Apparti minn hekk, Falzon fiss-ret kif, skont l-istatistika tal-NSO, b’mod dirett, l-industrijatal-EFL t˙addem madwar 2,229˙addiema f’diversi xog˙lijietdifferenti. “1,414 minnhom jin-kludu l-istaff kollu tat-tag˙limtal-IngliΩ u l-bqija huma˙addiema li jag˙mlu xog˙olamministrattiv u xog˙ol ie˙or lim’g˙andux x’jaqsam mat-tag˙lim tal-IngliΩ skont kifme˙tie©,” spjegat Falzon.

Meta mistoqsija dwar x’tip ta’kummenti jirçievu l-iskejjelming˙and l-istudenti wara lijkunu qattg˙u Ωmien jitg˙allmul-IngliΩ f’pajjiΩna, Falzon sostni-et li l-kummenti huma poΩittivi˙afna. “Meta l-istudentijispiççalhom iΩ-Ωmientag˙hom, l-iskejjel kollha tal-EFL jitolbu lil dawn l-istess stu-denti biex jimlew kwestjonarjudwar l-esperjenza tag˙hom kifukoll rigward il-mod ta’ kif ©iemg˙allem lilhom l-IngliΩ,” fiss-ret is-Senior Manager tal-ELT.Kien hawnhekk li Falzon enfa-sizzat li kull kumment jewilment li jitqajjem mill-istudentijittie˙ed bl-akbar serjetà uimpenn.

Kull student iqatta’ madwar22 jum

L-importanza ta’ din l-industrijama tolqotx biss l-edukazzjoniiΩda tolqot ukoll b’mod direttlit-turiΩmu. Fil-fatt, FalzonΩvelat li, b˙ala medja, dawn l-istudenti jqattg˙u bejn wie˙edu ie˙or 22 ©urnata kull wie˙edu dan jammonta g˙al kwaΩitliet darbiet aktar mill-medja©enerali tal-istatistika tat-turiΩ-mu. “Apparti minn hekk, fl-2014, l-istudenti tal-ELTammontaw g˙all-12.7% mit-total ta’ ljieli li qattg˙u t-turistif’Malta, bl-aktar xhur lirre©istraw dan l-ammontsostanzjali jkunu Frar, Marzu ux-xhur tas-sajf,” fissret Falzon.

Kompetizzjoni mal-aqwapajjiΩi fid-dinja

Kien hawnhekk li ç-Chairperson tal-EFL MonitoringBoard Daniel Xerri afferma kifl-industrija tal-EFL f’Malta tgaw-di minn reputazzjoni internaz-

zjonali eççezzjonali min˙abbal-istandards akkademiçi tag˙na.“Il-livell g˙oli ta’ IngliΩmitkellem f’Malta u d-dedikaz-zjoni li biha l-g˙alliema tal-EFLhuma m˙arr©a huma l-fatturiewlenin li jippermettu li pajjiΩ-na jikkompeti mar-Renju Unit,l-Irlanda, l-Awstralja, il-Kanadau sa˙ansitra l-Istati Uniti,” Ωvelaç-Chairperson tal-EFLMonitoring Board. Xerri Ωiedjg˙id li matul l-a˙˙ar ftit snin,il-bord, immexxi minnu u mill-kollegi tieg˙u, investa l-ener©ija kollha fl-iΩvilupp pro-fessjonali tal-g˙alliema g˙ax fikliemu hija proprju l-kwalità ta’tag˙lim li hija s-sinsla tas-suççess liema b˙alu ta’ din l-industrija f’Malta

Dawn l-istess ˙sibijiet kienuwkoll imfissra mill-Ministrug˙all-Edukazzjoni EvaristBartolo fejn sostna li biexpajjiΩna jibqa’ kompetittiv ma’dawn il-pajjiΩi hemm bΩonn linkomplu nsa˙˙u l-istandardsta’ tag˙lim u l-esperjenza offru-ti lil dawn l-istudenti. Kienhawn li l-Ministru Bartolofa˙˙ar l-impenn ta’ diversioperaturi li jΩommu dawn l-istandards fl-og˙la livell pos-sibbli.

4.5% tat-turisti li jΩurunahuma studenti

Il-gazzetta KullÓadd tkellmetukoll mal-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewisfejn dan Ωvela li llum il-©urnatal-industrija tat-tag˙lim tal-IngliΩtirrappreΩenta madwar 4.5%tan-numru ta’ turisti li ji©uMalta matul is-sena. Filwaqt liZammit Lewis irrimarka wkollli fl-2014 kien hemm Ωieda ta’3.4% fl-istudenti meta mqabblamal-2013, huwa fisser liindikatur ie˙or li jikkonferma l-perjodu poΩittivi li g˙addejminnu dan is-settur hu l-fatt lin-numru globali ta’ ©img˙at ta’studju, msej˙a student weeks,fl-2014 Ωdied bi 8.8% metamqabbel mas-sena ta’ qabel.

Il-Ministru tat-TuriΩmu semmakif f’dan is-settur, apparti n-nefqa tal-akkomodazzjoni, l-istudenti jonfqu flushom f’attiv-itajiet sportivi u ta’ divertiment,ikel, xorb, kif ukoll vja©©ar bit-trasport pubbliku, taxis u xirita’ aççessorji fost o˙rajn, u dankollu g˙all-©id tal-ekonomija.“KwaΩi 30% tal-istudenti tal-

IngliΩ li jΩuruna joqog˙du ma’familji Maltin (host families) ug˙aldaqstant ji©©eneraw d˙ul lijmur dirett fil-bwiet tal-familjitag˙na. Ftit inqas minn 20%o˙ra joqog˙du f’guest houses,hostels u appartamenti residen-zjali o˙ra,” fisser il-MinistruZammit Lewis.

Opportunità biex jinfet˙uswieq ©odda

Zammit Lewis spjega wkoll lidin l-industrija evolviet maΩ-Ωmien, tant li l-istudenti mhu-miex ji©u biss fix-xhur tas-sajfiΩda qed ji©u wkoll fix-xhurtax-xitwa u dan il-fattur qedjg˙in biex tkompli titjib il-firxasta©jonali ta’ turisti kif ukolljin˙olqu aktar postijiet tax-xog˙ol f’dan il-perjodu.

Dan wassal biex fil-passatinfet˙u swieq ©odda b˙almahuma r-Russja, il-Ìappun kifukoll pajjiΩi Skandinavi. “Danis-settur se jkun importanti fil-˙idma tal-Ministeru tat-TuriΩmuu tal-Awtorità Maltija tat-TuriΩmu (MTA) fl-impenn ©didli qieg˙ed jittie˙ed biex jin-fet˙u swieq ©odda b’potenzjalenormi b˙alma huma s-swieqtaç-Çina, il-BraΩil u l-Koreat’Isfel, fost o˙rajn,” enfasizza l-Ministru tat-TuriΩmu.

Mistenni tkabbir fuq is-senali g˙addiet

G˙alkemm g˙adu kmieni biexwie˙ed jg˙id b’çertezza kif sejiΩvol©u l-affarijiet, il-MinistruZammit Lewis Ωvela li l-indikazzjonijiet juru li din l-industrija qed tistenna tkabbirfuq l-2014, u dan minkejja likien hemm tnaqqis fit-turiΩmumir-Russja u l-Libja min˙abbara©unijiet li jaf bihom kul˙add.Madankollu, dan it-tnaqqisminn dawn il-pajjiΩi qed ji©ikkumpensat b’aktar studentimill-Amerika t’Isfel b˙all-Kolumbja u pajjiΩi AΩjatiçib˙all-Ìappun, fost o˙rajn.“Apparti minn hekk, jekk l-isterlina u d-dollaru Amerikanse jibqg˙u b’sa˙˙ithom b˙almahuma llum, Malta, min˙abba l-munita ewro, se tkun ir˙as uiΩjed kompetittiva u b’hekkikollha l-opportunità li tattirastudenti li, ta˙t çirkostanzio˙ra, kienu jag˙Ωlu li jmorru l-Ingilterra jew l-Istati Uniti,”tenna l-Ministru tat-TuriΩmu.

77,550 STUDENT F’MALTA GÓALL-INGLIÛ

GLEN FALZONglen@kullhadd.com

LOKALI KÓ 10|05|2015 03kullhadd.com

L-Ewroparlamentari tal-PN David Casahuwa l-g˙aΩla ta’ Simon Busuttil g˙alSegretarju Ìenerali wara li tbattal il-post minn Chris Said b’reazzjoni g˙ar-r iΩenja tad-Deputat GiovannaDebono. Din il-manuvra qed titqies lise tkompli ddg˙ajjef is-sa˙˙a tad-dep-utat Kap tal-Partit Nazzjonalista Mariode Marco.

Huwa mag˙ruf li Mario de Marco uDavid Casa m’g˙andhomx relazzjonitajba, tant li dawn it-tnejn ma jitkell-mux bejniethom. Dan il-fatt kien inut-tat minn ˙afna nies li ©ieli assistewg˙al funzjonijiet soçjali li g˙alihomjattendu kemm Casa kif ukoll deMarco. Dan il-fatt ©ie kkonfermatukoll minn imkejjen fi ˙dan il-PartitNazzjonalista.

Il-problemi bejn de Marco u Casajmorru lura g˙al meta David Casakien is-Segretarju Privat ta’ Guido deMarco. David Casa u Mario de Marcoilhom ma jitkellmu minn dawk iΩ-Ωminij iet. B’hekk il-poΩizzjoni ta’Segretarju Ìenerali ©did fi l-PartitNazzjonalista jekk timtela minn DavidCasa, kif kollox qed jindika li ser isir,ser ti©©enera qasma o˙ra fil-Partit

Nazzjonalista bejn Deputat Kap uSegretarju Ìenerali, Ωew© poΩizzjoni-j iet g˙ol j in ˙afna f i l -Part i tNazzjonalista.

Il-kaΩ ta’ Giovanna Debono wassalbiex il-Partit Nazzjonalista ikompli jit-farrak internament. Óafna ippuntaw

subg˙ajhom lejn Chris Said wara lidan kien jaf bl-allegat kaΩ ta’ xog˙olb’fondi pubbliçi l i sar f i l -Privatf’G˙awdex g˙all-voti ta’ Giovanna,mir-ra©el ta’ Giovanna, Toni Debonoli tressaq i l -qort i din i l -©img˙aakkuΩat bi tlettax-il kap ta’ akkuΩa,

fosthom frodi u miΩappropjazzjoni ta’fondi. Chris Said irr iΩenja minnSegretarju Ìenerali ftit sig˙at bisswara li Giovanna Debono irriΩenjatminn membru parlamentari tal-PNbiex saret membru indipendenti. L-iskuΩa g˙ar-riΩenja ta’ Chris Said minnSegreteraju Ìenerali, min-na˙a tal-Partit Nazzjonalista ma kinitx li dankien jaf bil-kas u naqas milli jirrapor-ta, iΩda minflok ing˙ad li Said irriΩen-ja biex issa jiffoka fuq G˙awdex.Fil-verità, iΩda f’Jannar li g˙adda,wara l-a˙˙ar cabinet reshuffle li saretmil-Kap tal-Partit Nazzjonalista, ChrisSaid di©a’ kien shadow cabinet g˙all-G˙awdex u g˙alhekk kien di©a’iffukat fuq G˙awdex.

Iç-çaqlieq li qed jer©a’ jsir g˙aldarb’o˙ra f i l -Part i t Nazzjonalista,˙ames xhur biss wara li t˙abbar shad-ow cabinet ©did, qed iwassal biex il-Partit Nazzjonalista ma ji˙ux ir-ru˙ ujibqa’ ddominat minn firdiet interni,b’din l-a˙˙ar firda bejn Deputat Kaptal-PN u Segretarju Ìenerali mistenni-ja tkun problema kbira biex SimonBusuttil jissa˙˙a˙ u jkun jista’ jmexxil-partit.

BUSUTTIL JUÛA’ L-POST TA’ SEGRETARJUÌENERALI BIEX IDGÓAJJEF LIL DE MARCO

Hekk kif da˙let fis-se˙˙ il-li©i tal-whistleblower, dinwasslet biex ir-ra©el ta’ Giovanna Debono jitressaq il-Qorti ta˙t tlettax-il kap ta’ akkuΩa fuq allegazzjonijietta’ korruzzjoni f’forma ta’ xog˙lijiet li saru g˙all-votifil-past ta˙t il-Partit Nazzjonalista (PN). L-elezzjonital-2008 kienet intreb˙et biss b’1,500 vot.

Ma©©oranza tal-2008 dovuta g˙al xiri ta’ voti?

Din il-©img˙a se tibqa’ mniΩΩla fl-istorja ta’ pajjiΩna.Rajna quddiem g˙ajnejna t-t˙addin tad-demokrazija.Wara li l-PN qatt ma da˙˙al il-li©i tal-whistleblowerg˙al 25 sena s˙a˙, l-ewwel kaΩ ta’ whistleblowerf’pajjiΩna ta l-frott tant li ra©el ta’ eks MinistruNazzjonalista tressaq il-Qorti akkuΩat b’xejn inqasminn tlettax-il kap ta’ akkuΩa. Anthony Debonohuwa akkuΩat li g˙amel xog˙ol fi proprjetajiet privatib’fondi mit-taxxi tan-nies b˙al bini ta’ flats, garaxxiji-et, btie˙i u kantini biex minflok ˙las materjali l-pjaçiri kienu jsiru g˙all-voti.

Dawn l-allegazzjonijiet huma aktar b’sa˙˙ithommeta wie˙ed jikkunsidra li fl-elezzjoni tal-2008 l-PNkien ˙a d-dritt li jiggverna wara li reba˙ l-elezzjonib’1,500 vot biss. Wie˙ed isaqsi kemm minn din il-ma©©oranza mar©inali hi dovuta g˙ax-xiri ta’ voti lisar mir-ra©el ta’ Debono. Anthony Debono b˙alaKap tad-Dipartiment tax-Xog˙lijiet Pubbliçi, li n˙atarfi Ωmien li martu meta kienet Ministru g˙al G˙awdex,kellu poter assolut f’idejh biex jordna li jsiru xog˙liji-et g˙an-nies li kienu se jivvutaw g˙al martu. Fil-fatt,

dawn ix-xog˙lijiet kollha kienu jit˙allsu mill-flus tat-taxxi tan-nies.

KaΩ li wassal g˙ar-riΩenja ta’ Giovanna Debono

Il-kaΩ kollu li wassal g˙ar-riΩenja ta’ Debono minnMembru Parlamentari tal-PN kien inkixef mill-gazzetta Malta Today. L-istess gazzetta kienet kixfet

SMS mill-whistleblower li lil Debono kien wissiha lig˙adu ma t˙allasx g˙al xog˙ol li sar g˙all-voti.

Il-Malta Today Ωvelat ukoll email mibg˙uta lil ChrisSaid mill-istess whistleblower li fiha Said ©ie mwissi lil-whistleblower g˙adu ma t˙allasx ta’ xog˙ol li sarg˙all-voti. Dan ix-xog˙ol, li kien elenkat fl-email, jin-volvi bini ta’ flats, garaxxijiet u btie˙i.

Chris Said ma marx g˙and il-Pulizija

Sena ilu meta rçieva din l-email, Chris Said minflokmar jirrapporta lill-Pulizija, qal lil whistleblower li sejg˙inu “kull kif nista’”. Ftit sig˙at wara li rriΩenjatGiovanna Debono, irriΩenja ukoll Said minnSegretarju Ìenerali tal-PN g˙ax qal li issa, fl-assenzata’ Debono, irid jiffoka fuq G˙awdex minkejja li di©a’kien ilu Shadow Minister g˙al G˙awdex minn Jannarli g˙adda.

Dan il-kaΩ huwa storiku g˙al Ωew© ra©unijiet, l-ewwel g˙ax f’pajjiΩna intuΩa g˙all-ewwel darba l-Whistleblower Act wara li dda˙˙al minn dan il-Gvern, u t-tieni ra©uni hi g˙ax qatt f’pajjiΩna, g˙alkaΩ ta’ korruzzjoni, ma nstab daqshekk b’modtan©ibbli u evidenti bil-provi li hemm konnessjonidiretta ma’ Ministru, f’dan il-kaΩ ir-ra©el tag˙ha.

G˙al Ωmien twil, l-eks Prim Ministru LawrenceGonzi kien jg˙id li G˙awdex huwa tal-PN. GiovannaDebono ilha ti©i eletta minn G˙awdex mill-1987 uqabel it-telfa tal-a˙˙ar elezzjoni ©enerali, kienet ilhaMinistru g˙al G˙awdex mill-2008.

INKWIET GÓAL EKS MINISTRU TAL-PN

L-EWWEL KAÛ TA’ WHISTLEBLOWER F’PAJJIÛNA …

04 10|05|2015 LOkALIkÓkullhadd.com

Il-©img˙a li g˙addiet ing˙ata bidug˙all-Expo Universali ta’ Milan illi seddum sal-a˙˙ar ta’ Ottubru u g˙andhat-tema ‘Feeding the Planet/Energy ForLife’. F’din l-esibizzjoni qeg˙din jie˙dusehem 140 pajjiΩ illi fil-padiljunitag˙hom qeg˙din jaqsmu l-viΩjonitag˙hom ta’ kif it-teknolo©ija tista’ ti©iuΩata biex tkun issalvagwardjata s-sa˙˙a taç-çittadini u l-aççess tag˙homg˙all-ikel b’mod li ma jpo©©ix fil-perik-lu l-ambjent naturali.

Jiena kelli l-opportunità li nΩur l-Expofit-tieni ©urnata tag˙ha, ji©ifieri fit-2 ta’Mejju. Qabel ma d˙alt fiΩ-Ωona ta’espoΩizzjoni, illi tkopri madwar miljunmetru kwadru, di©à kont impressjonatbil-livell g˙oli ta’ organizzazzjoni likkaratterizza din l-attività. L-aççessg˙all-Expo kien sempliçi u dirett miç-çentru ta’ Milan u l-˙in ta’ stennija biextid˙ol fiΩ-Ωona prinçipali ta’ esibizzjonikien ra©onevoli ˙afna.

Kuntrasti sbie˙

Malli d˙alt kont imdawwar b’˙afna˙sejjes, kuluri u rwejja˙ li j˙ajruk iΩΩuril-padiljuni tal-pajjiΩi li ˙adu sehem fl-Expo. Kien interessanti ˙afna g˙alija l-mod kif kull pajjiΩ sab mod differentikif jassoçja aspett çentrali tal-identitàtieg˙u mat-tema ambjentali li ntg˙aΩletg˙al din is-sena.

B’hekk, wie˙ed isib li, ng˙idu a˙na,pajjiΩ b˙all-Ìappun iffoka fuq kif it-teknolo©ija tista’ ti©i Ωviluppata b’talimod li tirrispetta l-ambjent naturali, fil-waqt li pajjiΩi anqas Ωviluppati b˙all-Angola kkonçentraw, fost l-o˙rajn, fuq

kemm it-tradizzjonijiet kulinarji uagrikoli li ˙allewlhom missirijiethom jir-rispettaw il-bilanç ekolo©iku ta’pajjiΩhom.

Barra l-kontenut tal-esibizzjoni, kienetukoll interessanti wkoll il-forma tag˙ha.Óafna mill-pajjiΩi AΩjatiçi g˙aΩlu lijuΩaw it-teknolo©ija biex jag˙mlu l-esi-bizzjonijiet tag˙hom interattivi kemmjista’ jkun.Biex dan l-esperimentjirnexxi, ˙afna minnhom bdew ida˙˙lubiss gruppi Ωg˙ar fil-padiljuni tag˙hom˙alli jaççertaw ru˙hom li l-esperjenzatkun individwali kemm jista’ jkun. Dan˙oloq xi ftit tal-kon©estjoni f’padiljunib˙al dawk tal-Ìappun, it-Tajlandja u l-Malasja. Fil-fehma tieg˙i, però, il-˙in ta’stennija ma kienx mitluf g˙ax il-livellta’ kreattività li rajt fil-padiljuni qajla rajtb˙alu f’˙ajti.

Ìeneralment, l-esibizzjonijiet Ewropejikunu xi ftit aktar statiçi. Dan ma jfissirxli ma kinux interessanti, però, l-affarijietli pproponew kienu kemxejn prevedib-bli u neqsin mill-interattività. B’hekk,ng˙idu a˙na, insibu li Franza kellhaesibizzjoni tal-ikel u x-xorb tradizzjon-ali tag˙ha, filwaqt li l-Awstrija kkonçen-trat fuq l-ajra nadifa li joffru l-forestitag˙ha.

Imnissel mill-passat,im˙ares g˙all-©ejjieni

Ma setax jonqos illi Malta wkolltag˙mel parti mill-Expo ta’ Milanb’padiljun amministrat mill-MaltaEnterprise. Il-gazzetta KullÓadd ˙adetil-kummenti ta’ kelliem mill-Ministerug˙all-Ekonomija, Investiment uIntrapriΩi Ûg˙ar illi spjegalna li t-temamag˙Ωula minn pajjiΩna hija ‘Imnisselmill-passat, im˙ares g˙all-©ejjieni’

(Derived from the past, preserved forthe future).

It-tema hi intiΩa li turi l-©id li t˙addanMalta f’dak kollu li sawwar l-istorjatag˙ha matul is-sekli, u l-g˙erf tal-Maltin li jkomplu j˙arsu dak li wirtumill-img˙oddi g˙all-©enerazzjonijiet lig˙ad iridu ji©u. Dan il-©id hu msawwarmill-fatt li Malta g˙andu ta˙lita ta’ kul-turi li tawna identità unika f’re©jung˙ani u mimli tradizzjonijiet.

Investiment ta’ €800,000

Il-padiljun ta’ Malta jinsab f’dak li jissej-ja˙ ‘Cluster’ Bijo-Mediterranju, li ji©borfih pajjiΩi tal-Mediterran jew li l-kulturitag˙hom huma qrib dak tal-Mediterran.L-esibizzjoni mtellg˙a minn pajjiΩnaswiet kwaΩi €800,000 u hija inizjattivatal-Gvern Malti peress li huwa padiljunnazzjonali.

Il-kelliem g˙all-Ministeru g˙all-Ekonomija, Investiment u IntrapriΩi Ω-Ûg˙ar qalilna wkoll li x-xog˙ol bi t˙ejji-ja g˙all-parteçipazzjoni ta’ Malta fl-Expo ta’ Milan ilu g˙addej g˙al dawn l-a˙˙ar erba’ snin.

Madankollu, kien biss f’Ìunju tal-2013, li l-Prim Ministru Joseph Muscat˙abbar uffiçjalment il-parteçipazzjonita’ Malta fl-Expo waqt laqg˙a f’Rumamal-Prim Ministru Taljan ta’ dakinharEnrico Letta. Minn dakinhar, permezztal-Malta Enterprise, li taqa’ ta˙t il-Ministeru g˙all-Ekonomija, Investimentu IntrapriΩi Ω-Ûg˙ar tfasslet il-˙idmakollha organizzattiva g˙all-parteçipaz-zjoni ta’ Malta fl-Expo ta’ Milan.

“Il-padiljun ta’ Malta ntlaqa’ tajjebminn dawk li Ωaruh u kien hemm inter-ess minn ˙afna biex ikunu jafu aktardwar Malta b˙ala post turistiku u anke

ming˙and persuni li xtaqu jkunu jafuaktar dwar possibbiltajiet ta’ kummerç,”qalilna l-istess kelliem. “G˙alkemmg˙adu kmieni biex wie˙ed jibda jara x-xejra tal-influss tal-viΩitaturi fuq numruta’ ©ranet, nistg˙u ng˙idu li sal-ewwelerbat ijiem ftit aktar minn 1,000 ru˙di©à Ωaru l-padiljun ta’ Malta.”

Reklam g˙al Malta

Din il-gazzetta ˙adet ukoll il-kummentital-Ministru g˙all-Ekonomija,Investiment u IntrapriΩi Ω-Ûg˙ar ChrisCardona li ddeskriva l-Expo ta’ Milanb˙ala avveniment dinji li Malta, b˙alaparti mill-komunità internazzjonali, matistax tinjora. Huwa spjegalna wkoll li l-Expo hi organizzata mill-BureauInternazzjonali tal-EspoΩizzjonijiet(BIE), li permezz ta’ protokolli internaz-zjonali ti©bor fi ˙danha l-pajjiΩi kollhamsie˙ba fi ˙dan in-Nazzjonijiet Uniti.

Mistoqsi g˙alfejn huwa importanti lipajjiΩna jipparteçipa f’esibizzjonijiet ta’din ix-xorta, il-Ministru Cardona qalilnali l-Expo hi prattikament vetrina g˙alkull pajjiΩ illi biha jippromovi l-˙ilietindividwali tieg˙u.

“Minbarra l-fatt li huma kwaΩi 60miljun il-persuni li mistennija jΩuru l-Expo ta’ Milan, il-parteçipazzjoni tal-pajjiΩi fi ˙danha hi meqjusa b˙ala ˙a©aserja u marbuta ma’ sensiela ta’ pro-tokolli li huma rregolati minn ftehimbilaterali bejn il-pajjiΩi. IΩda, lil hinnmill-protokolli, il-parteçipazzjoni ta’Malta fl-Expo ta’ Milan hi intiΩa li tip-promovi lil Malta u l-poplu ˙awtieltag˙ha, li hu g˙ani b’7,000 sena ta’storja,” temm jg˙idilna l-Ministru g˙all-Ekonomija, Investiment u IntrapriΩi Ω-Ûg˙ar.

VETRINA INTERNAZZJONALI

LIAM GAUCIliam@kullhadd.com

Dehra minn barra tal-padiljun ta’ Malta fl-Expo ta’ Milan Dehra minn ©ewwa tal-padiljun Malti

Ritratti: LIA

M G

AU

CI

06 10|05|2015 LOKALIKÓkullhadd.com

INAWGURATI ÛEWÌ PROÌETTI KBAR FIL-BELTÛew© pro©etti kbar, b’karatteristiçidifferenti ferm minn xulxin,b’wie˙ed jinvolvi binja ©dida fuqstil kompletament modern u l-ie˙orbini antik li ©ie rrestawrat biexjing˙ata l-glorja tieg˙u mill-©did,©ew inawgurati mill-Gvern din il-©img˙a, fi spazju ta’ ˙amest ijiem.

L-ewwel fost dawn il-pro©etti kienil-Parlament il-©did, li ©ie inawguratnhar it-Tnejn, u t-tieni wie˙ed kienil-pro©ett ta’ restawr ta’ Sant’Iermu,li ©ie inawgurat ilbiera˙ mill-PrimMinistru.

Il-pro©ett ta’ Sant’Iermu ©ie impli-mentat mill-Grand HarbourRegeneration Corporation u sewaftit aktar minn €15-il miljun. Din l-ispiΩa kienet maqsuma f’xog˙lijietta’ restawr u infrastruttura ©eneralib’nefqa ta’ aktar minn €10 miljun,fl-iΩvilupp, disinjar u trasformaz-zjoni ta’ diversi binjiet f’muΩewijietb’nefqa ta’ madwar €3.3 miljun uxog˙lijiet u servizzi o˙ra ançillari

b’nefqa ta’ madwar €2 miljun.

Wirt ta’ traskura©ni

Min-na˙a l-o˙ra, l-ispiΩa realimarbuta mal-pro©ett tal-Parlamentil-©did kienu mag˙rufin biss is-senal-o˙ra, minkejja li x-xog˙ol relatatmieg˙u kien ilu li beda mill-2007.

Dan in-nuqqas ta’ kjarezza kienfrott tal-ippjanar ˙aΩin tal-amminis-trazzjoni Nazzjonalista li sa Marzu2013 kien g˙amel mijiet kbar ta’bidliet fil-pjanijiet tal-pro©ett tal-Belt. Dan wassal biex, minkejja l-istima ori©inali ta’ €80 miljun, in-nefqa f’dan il-pro©ett telg˙et g˙al€95 miljun.

Madankollu, Gvern Nazzjonalistag˙aΩel li ma jinfurmax lill-poplub’dawn il-varjazzjonijiet kbar u kell-ha tkun amministrazzjoni Laburistali tikxef l-entità ta’ dawn il-proble-mi li setg˙u ©ew evitati kieku sarippjanar sewwa u professjonali.

OPPORTUNITÀ TA’ TAÓRIÌ GÓAÛ-ÛGÓAÛAGÓNhar il-Ìimg˙a li g˙adda l-Gvern wettaq weg˙da elettoralio˙ra bit-tnedija tal-iskema ta’xog˙ol volontarju g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙.

L-iskema mnedija mill-KunsillMalti g˙as-Settur tal-Volontarjattoffri opportunità ta’ xog˙olvolontarju g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ u fl-istess ˙in li tg˙inhom itejbu l-˙iliet tag˙hom g˙al futur fid-dinja tax-xog˙ol.

Barra minn hekk, iΩ-Ωg˙aΩag˙ li se jipparteçipaw sejkollhom iç-çans li jiskopru l-valur li joffri l-volontarjat uorganizzazzjonijiet volontarji sejkollhom l-opportunità biexiressqu voluntiera ©odda b’ideatfriski u innovattivi.

Weg˙da o˙ra elettorali

F’konferenza tal-a˙barijiet, il-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali,Affarijiet tal-Konsumatur uLibertajiet Çivili Helena Dalliqalet li permezz ta’ din l-iskemal-Gvern qieg˙ed iwettaqweg˙da elettorali o˙ra li jressaq

liΩ-Ωg˙aΩag˙ aktar viçin il-volontarjat.

Il-Ministru Dalli semmiet kiffil-ba©it g˙al din is-sena ©ewallokati €200,000 biex din l-iskema tkun tista’ tibdatit˙addem, b’madwar 20 orga-nizzazzjoni li di©à tefg˙u l-app-likazzjoni tag˙hom biex jip-provdu t-ta˙ri© neçessarju liΩ-Ωg˙aΩag˙.

Hija qalet ukoll li l-Gvern sejkun qed joffri wkoll stipendjuli permezz tieg˙u se jkun qedisostni b’mod finanzjarju lildawn l-istudenti li jag˙Ωlu lijag˙mlu t-ta˙ri© tag˙homf’xog˙ol volontarju.

Iç-Chairman tal-Kunsill Maltig˙as-Settur tal-VolontarjatNathan Farrugia esprima s-sod-isfazzjon tieg˙u g˙all-fatt li l-Kunsill tal-Volontarjat huwainvolut f’dan il-pro©ett u qal liskema b˙al din g˙andha l-potenzjal li to˙ro© voluntieri©odda.

Aktar dettalji dwar din l-iske-ma jistg˙u jitniΩΩlu minn fuq is-sit www.maltacvs.org

FTEHIM TA’ KOPERAZZJONI MAL-PALESTINANhar il-Ìimg˙a li g˙adda l-Ministru g˙all-Affari j ietBarranin George W. Vella andDr Riad Malki, i l-Ministrug˙all-Affarijiet Barranin tal-Palestina, inawguraw il-Maltese-Palestinian Joint-Intergovernmental Committee.L-g˙an ta’ dan il-Kumitathuwa li jassisti lill-Palestina fit-tliet setturi li huma kruçjalig˙all-iΩvilupp tal-infrastrutturata’ dan il-pajjiΩ, ji©ifieri t-turiΩ-mu, l-edukazzjoni u l-ekonomija.

Matul l-ewwel laqg˙a tal-Kumitat, i l-Ministru Vella˙abbar l-g˙otja ta’ g˙ajnunakonkreta li tindirizza l-bΩonni-j iet identifikati min-na˙aPalestinjana, ji©ifieri l-g˙otjata’ Ωew© boroΩ ta’ studju lilstudenti Palestinjani fis-setturital-azzjoni umanitarja u l-kon-servazzjoni tal-patrimonjumibni, fi lwaqt li studentPalestinjan ing˙ata l-opportu-nità li jattendi l-MalteseInstitute of Tourism Studies.Barra minn hekk, ing˙atatukoll assistenza finanzjarja lilsptar ibbaΩat f’Betlem.

Óidma kon©unta

Wara ç-çerimonja ta’ inawgu-razzjoni, Dr Vella u Dr Malkiffirmaw Memorandum ofUnderstanding li ta bidu g˙all-koperazzjoni bilaterali bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi. B’mod partikolari,din il-koperazzjoni se tinvolvil-parteçipazzjoni tal-Ministerug˙all-Ekonomija, Investiment uIntrapriΩi Ω-Ûg˙ar li mistennijinjaqsmu l-kompetenza tag˙hommal-Palestina dwar kwistjoniji-et relatati mal-intrapriΩi Ωg˙ar umedji.

Il-Ministru g˙all-Ìustizzja,Kultura u Gvern Lokali OwenBonnici, il-Ministru g˙at-TuriΩmu u l-Antikità Ms RulaMa’ayah u diversi uffiçjali min-isterjali g˙olja miΩ-Ωew© pajjiΩikienu wkoll preΩenti g˙al dinil-laqg˙a. Flimkien mal-laqg˙atbilaterali bejn iΩ-Ωew© Ministrig˙all-Affarijiet Barranin, saruwkoll laqg˙at bejn rappreΩen-tanti minn tliet ministeri o˙rabiex ji©u esplorati metodi o˙rata’ koperazzjoni li jistg˙ujibbenefikaw minnhom iΩ-Ωew© pajjiΩi.

Ritratti: D

OI

LOkALI kÓ 10|05|2015 07kullhadd.com

IR-RAÌUNI GÓALL-OTTIMIÛMU

Ir-rapport tat-tbassirekonomiku g˙al Malta ma˙ru©mill-Kummissjoni Ewropeajag˙ti ra©uni çara g˙all-ottimiΩ-mu li qed jin˙ass mill-Maltin ul-G˙awdxin, liema ottimiΩmu l-Kummissjoni wkoll tevalwahkull xahar.

Dawn iΩ-Ωew© rapportijikkumplimentaw lil xulxin ujixhdu kemm l-g˙ajta ‘MaltaOttimista’ ma kinitx biss sloganta’ kampanja elettorali, immakienet verament tirrifletti s-sen-timent ©enerali tal-poplu Maltiu G˙awdxi.

Dan hekk kif iΩ-Ωew© rappor-ti tal-Kummissjoni Ewropea jix-hdu li pajjiΩna issa mhux bissg˙andu l-og˙la rata ta’ tkabbirekonomiku mill-pajjiΩi kollhamembri tal-Unjoni Ewropea,iΩda g˙all-˙dax-il xahar kon-sekuttiv g˙andu wkoll l-og˙lalivell ta’ ottimiΩmu min-negozjiu l-konsumaturi.

Il-Kummissjoni bi tbassirottimist ming˙ajr riΩervi

Fl-introduzzjoni tieg˙u r-rap-port dwar it-tkabbirekonomiku jag˙ti stampapoΩittiva ferm tal-qag˙daekonomika Maltija, ming˙ajrebda riΩervi.

L-ewwel sentenzi tar-rapportjg˙idu proprju hekk: “It-tkabbirg˙al Malta huwa mbassar lijibqa’ robust, sostnut minndomanda domestika qawwija.Il-˙olqien tal-impjiegi u t-tnaqqis fil-qg˙ad huma misten-nija li jiΩbqu dawk tal-membril-o˙ra kollha tal-UnjoniEwropea. It-tbassirmakroekonomiku favoribblig˙andu jirriΩulta f’iΩjed tnaqqisfid-defiçit tal-ba©it.”

Dwar is-sena 2014, ir-rapportjg˙id li t-tkabbir kien iΩjedminn dak mistenni, tant li b’4%huwa l-og˙la tkabbir mill-2010’l hawn. Dan it-tkabbir irriΩultaninn konsum privat, investi-ment iktar b’sa˙˙tu, u infiqpubbliku. Ir-rapport jispeçifikawkoll li minkejja li l-esportaz-zjoni netta ma marritx daqstanttajjeb, din ma kinitx sostanzjalibiΩΩejjed biex tag˙mel ˙sarag˙at-tkabbir globali.

Kienet deskritta b˙ala sor-

priΩa poΩittiva Ω-Ωieda fil-˙olqien tal-impjiegi, li misten-nija timmodera ru˙ha, iΩdaxorta tibqa’ og˙la mhux ˙aΩinmill-medja Ewropea. It-tnaqqisfil-qg˙ad mistenni jkompli, tantli se jinΩel ta˙t 5.9%.

L-istess ottimiΩmu riflessmill-Maltin

L-ist˙arri© fost azjendi u kon-sumaturi Maltin u G˙awdxintal-Kummissjoni Ewropea werakif l-indiçi tas-sentimentekonomiku dan ix-xahar la˙aqil-livell ta’ 118, ji©ifieri 18%aktar mill-medja rre©istratakemm ilu ji©i mkejjel dan l-indikatur. Dan l-ottimiΩmuhuwa l-og˙la livell osservatf’pajjiΩna mill-bidu tal-kriΩifinanzjarja fl-2008.

G˙all-ewwel darba mindubeda jitkejjel dan l-indiçi mill-Kummissjoni Ewropea fl-2002,f’April kull settur tal-ekonomijaf’pajjiΩna kien ottimist fuq l-andament tal-ekonomija. Barraminn hekk, l-ottimiΩmu liesprimew l-operaturi fis-setturtal-kostruzzjoni u dawk talkien osservat mindu beda jsirdan l-ist˙arri©.

Anke fost l-azjendi industrijali©ie osservat titjib fl-ottimiΩmuf’April. Kumpaniji tal-manifat-tura sostnew li Ωiedu l-produz-zjoni fl-a˙˙ar xhur, filwaqt liqalu li qed jistennew aktartitjib fix-xhur li ©ejjin.G˙alhekk sostnew li se jkunuqed iΩidu n-numru ta’ impje-gati mag˙hom.

L-operaturi fis-settur tas-servizzi esprimew l-og˙la livellta’ kunfidenza ekonomika fl-a˙˙ar ˙ames snin. Dawn l-azjendi g˙andhom l-og˙la liv-ell ta’ ottimiΩmu minn fost l-operaturi kollha f’dan is-setturfil-pajjiΩi kollha tal-Unjoni, usostnew li l-qag˙da tag˙homtjiebet u li g˙andhom aspettat-tivi anke a˙jar g˙ax-xhur li©ejjin. Dan se jwassalhom biexikomplu jΩidu l-˙addiema.Il-familji f’pajjiΩna huma fost

il-ftit fl-Ewropa li qed jg˙idu lis-sitwazzjoni finanzjarjatag˙hom qed titjieb u li qedjistennew aktar titjib fix-xhur li©ejjin.

GVERN Li JaÓDEM

TURiÛMU, kULTURa U SPoRTEDUkaZZJoNi U XoGÓoL

ÌUSTiZZJa U iNTERNEkoNoMiJa U FiNaNZi

– Wara li s-sena li g˙addiet pajjiΩna kellu t-tieni l-og˙la rata ta’ tkabbirekonomiku fl-Ewropa, issa l-Kummissjoni Ewropea qed tbassar li din is-senase jkollna l-og˙la rata.

– G˙all-˙dax-il xahar konsekuttiv pajjiΩna g˙andu l-og˙la livell ta’ ottimiΩmufost il-pajjiΩi kollha taΩ-Ûona Ewro.

– L-Awtorità Maltija g˙al-Log˙ob Ωiedet id-d˙ul tag˙ha bi kwaΩi €6 miljunmatul l-2014, liema Ωieda mistennija ti©i sostnuta matul din is-sena wkoll.

– Studju minn ekonomista tal-Bank Çentrali b’rabta mat-tnaqqis tat-taxxa fuqid-d˙ul juri li din il-miΩura stimolat it-tkabbir ekonomiku, Ωiedet id-d˙uldisponnibli tal-familji u naqqset il-qg˙ad.

– Çifri tal-Eurostat qed juru li fl-a˙˙ar kwart tal-2014 pajjiΩna kellu l-aqwapoΩizzjoni fiskali mill-pajjiΩi kollha tal-Unjoni Ewropea.

– Jitlesta pro©ett edukattiv g˙ar-residenti tal-Façilità Korrettiva ta’ Kordinb’investiment ta’ €275,606 mill-Fond Soçjali Ewropew.

– Bdiet ˙idma biex f’pajjiΩna jkollna Digital Citizen Charter li jipprote©i lill-utenti tal-internet.

– Il-Prim Ministru jattendi g˙al-laqg˙a straordinarja dwar l-immigrazzjonibejn il-kapijiet tal-Istati tal-UE, wara Ωjara o˙ra simili mill-Ministri tal-Intern ul-Affarijiet Barranin.

– Malta baqg˙et fl-ewwel post flimkien mas-Slovakkja, b˙ala l-Istati Membrital-Unjoni Ewropea li kellhom l-a˙jar rekord fit-traspoΩizzjoni tal-li©ijiet.

– Jibda t-tibdil tal-flotta ta’ madwar 50 vettura ta’ emer©enza uΩati mill-Protezzjoni Çivili, bi spiΩa kapitali ta’ madwar €8 miljun. S’issa di©à nxtraw15-il vettura.

– Jit˙abbar investiment ta’ €115 miljun g˙all-American University of Maltafin-Nofsinhar ta’ Malta, bil-˙olqien ta’ madwar 400 impjieg.

– Titnieda l-lunchbox campaign fejn l-istudenti tal-iskejjel primarji jing˙atawktejjeb b’diversi riçetti bnini li jistg˙u jippreparaw g˙al-lunch tal-iskola.

– L-Uffiççju tar-RiΩorsi Umani fl-Amministrazzjoni Pubblika (PAHRO) kienrikonoxxut mill-EU-OHSA g˙all-˙idma tieg˙u mal-impjegati pubbliçi.

– L-Awtorità g˙as-Sa˙˙a u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xog˙ol (OHSA) nedietg˙odda elettronika interattiva b’xejn biex in-negozji Ω-Ωg˙ar ji©u meg˙junabiex iwettqu l-proçess ta’ evalwazzjoni tar-riskju.

– In-numru ta’ nies jirre©istraw f’Marzu kien 5,894, li jfisser tnaqqis ta’ 1,750fuq is-sena ta’ qabel. Dan kien l-inqas numru f’Marzu fl-a˙˙ar g˙oxrin sena.

– Inawgurat is-South Block fil-Pixxina Nazzjonali tal-Qroqq bi spiΩa ta’€800,000, kif ukoll l-istarting blocks, li issa se jkunu kollha ©odda.

– Jitnieda rapport dwar il-Kontribuzzjoni tal-Industrija tat-TuriΩmu lejn l-ekonomija Maltija fl-2014.

– Skont çifri tal-World Tourism Barometer g˙all-2014, Malta esperjenzat tkab-bir ta’ 6.1% fit-turiΩmu, filwaqt li l-medja Ewropea kienet inqas bi 3.6%.

– Beda x-xog˙ol ta’ restawr fuq il-faççata tal-knisja ta’ Santa TereΩa f’Bormla.

– Titnieda l-14-il edizzjoni tal-Festival Internazzjonali tal-Log˙ob tan-Nar likull sena ji©bed eluf ta’ Maltin u barranin biex igawdu minn spettaklu kkulu-rit, f’ambjent tradizzjonali Malti.

08 10|05|2015 LokaLikÓkullhadd.comRIT

RA

TTI: D

OI

LOKALI KÓ 10|05|2015 09kullhadd.com

INFRASTRUTTURA U ENERÌIJA

– Is-servizz pubbliku waqqaf is-sit ©did publicservice.gov.mt bl-iskop li jkun eqrebkemm tal-pubbliku in©enerali, kif ukoll tal-impjegati taç-çivil.

– Jin˙oloq aççess alternattiv g˙all-pubbliku f’parti mill-Belvedere ta’ Wied iΩ-Ûurrieqmin˙abba sinjali ta’ deterjorazzjoni.

– B˙ala parti mill-politika ta’ stabbiltà fil-prezz tal-fjuwils, il-prezz taç-çilindri tal-gasshuwa l-or˙os li qatt kien f’dawn l-a˙˙ar erba’ snin matul is-sajf.

– Titnieda politika ©dida b’rabta maç-çimiterji u l-pompi tal-petrol.

– Ma˙tur grupp ta’ ˙idma biex jistudja l-a˙jar uΩu g˙al Cafè Premier fil-Belt.

SOLIDARJETÀ SOÇJALI U DRITTIJIET

L-EWROPA U LIL HINN MINNHA

SAÓÓA U AMBJENT

GVERN LOKALI U GÓAWDEX

– B˙ala parti mill-kampanja biex jiΩdied l-g˙arfien fuq id-dimenzja, is-servizz tad-Dementia Helpline ©ie estiΩ biex jibda jopera 24 sieg˙a kuljum.

– IppreΩentata mozzjoni biex ti©i emendata l-li©i dwar il-Kummissarju g˙all-Anzjani.

– Total ta’ 25 g˙aqda volontarja bejniethom se jirçievu €80,000 mill-iskema SmallInitiatives Support Scheme.

– F’din il-le©iΩlatura l-qg˙ad fost il-persuni b’diΩabbiltà naqas b’21% meta 117 persunab’diΩabbiltà da˙lu fid-dinja tax-xog˙ol.

– Il-Ministru Helena Dalli indirizzat il-Kunsill tal-Ewropa fuq il-li©i tal-Identità tal-Ìeneru.

– Varat il-programm iffinanzjat mill-Unjoni Ewropea bil-g˙an li jissa˙˙a˙ ir-rwol tal-Parlament biex jinbnew sistemi ta’ kontra t-terroriΩmu.

– Il-Kummissjoni Ewropea g˙alqet disa’ proçeduri ta’ infrazzjoni kontra Malta, biproçedura minnhom li kienet ilha miftu˙a sa mill-2008.

– Il-Prim Ministru Joseph Muscat iltaqa’ mal-President tal-Azerbaj©an fejn ©ewdiskussi iktar oqsma ta’ kooperazzjoni u investiment, kif ukoll it-tis˙i˙ tar-relazzjoni-jiet li l-Azerbaj©an qed ikollu mal-Unjoni Ewropea.

– Il-Ministru Chris Cardona Ωar l-Oman fejn mexxa delegazzjoni ta’ imprendituriMaltin.

– Titnaqqas id-dipendenza fuq l-inçineratur tal-Marsa permezz ta’ impjant ©did li qed jin-bena fuq l-a˙˙ar teknolo©ija mag˙rufa b˙ala Autoclave.

– Beda l-proçess g˙all-kampanja nazzjonali edukattiva dwar l-immani©©jar tal-iskart.

– Beda wkoll il-proçess biex ti©i riformata s-sistema tal-ekokontribuzzjoni.

– Jit˙addem il-Memorandum of Understanding Ambjentali bejn Malta u l-IΩrael li kien ©ieffirmat f’Ìerusalemm f’Novembru li g˙adda.

– Jit˙abbar investiment f’park naturali nazzjonali kbir li se jsir tul il-kosta bejn Smart Cityu Wied il-G˙ajn.

– Il-Ministeru g˙al G˙awdex nieda kompetizzjoni tal-fotografija biex l-istudenti ji©um˙ajra jesploraw il-˙ila tag˙hom fejn tid˙ol l-arti tal-fotografija.

– Ing˙ataw locker compartments fl-Università ta’ Malta lil GUG. Dawn is-16-il lockerg˙andhom iservu sabiex jintuΩaw mill-istudenti G˙awdxin.

– Jing˙ata sussidju lill-Maltin li qed jistudjaw f’G˙awdex, minbarra l-assistenza finanzjarjaprovduta lill-istudenti G˙awdxin li jattendu korsijiet f’Malta.

– Inawgurat il-pro©ett li sar fil-wied ta’ Marsalforn; pro©ett ta’ eko-G˙awdex li g˙en biexil-kapaçità tal-˙aΩna tal-ilma tax-xita fil-widien Ωdiedet b’madwar 53 miljun litru ta’ ilmafis-sena.

10 10|05|2015 opInjonIKÓkullhadd.com

Patri Mario Attard

MINNSALVUCANALE

Skont l-a˙˙ar sonda©© l-istaz-zjon nazzjonali TVM kaxkarkollox, u kwaΩi fil-˙inijiet koll-ha. Jien ma kelli l-ebda dubjudwar dan, anke g˙all-fatt lihuwa l-istazzjon tal-Istatg˙andu fondi kbar bieximexxi. Il-programmi li jxan-dar huma kwaΩi kollha ta’kwalità tajba, inkluΩ id-dramau l-a˙barijiet. It-tieni l-aktarstazzjon segwit huwa l-One;dan dejjem kien fid-dell ta’TVM u ©ieli kien hemm kaΩiji-et li qarrab sew lejn l-istazzjonnazzjonali. Il-One tilef dramatajba f’dawn l-a˙˙ar snin udonnu qatt ma re©a’ rpilja. L-a˙barijiet, minkejja li narahom,xorta g˙adhom lura minn ta’TVM. L-istazzjon Net qatt mabeda fil-fehma tieg˙i u,minkejja l i kienu investewbiex ikollhom stampa kristall,i l-kontenut qatt ma kienwie˙ed eççellenti.

Fuq dan l-istazzjon imorrupreΩentaturi ta’ Ωmien id-dino-sawri l i , wara tant Ωmienjidhru u ji©u over exposed fuqstazzjonijiet o˙rajn, donnhomisibu refu©ju hemm. Biextmexxi ’l quddiem ma jfissirx litaççetta kollox u lil kul˙add.Mhux biex ninbex lil EileenMontesin, li wara snin twalfuq il-One marret TVM uspiççat Net; b˙alha hemmaktar u o˙rajn. Dan l-istazzjonqatt ma kien innovattiv ug˙andu programmi li ilhom is-snin jintwerew.

Minkejja li TVM ©ie l-ewwel,xorta hemm programmi lijraqqduk. TVPM huwa wie˙ed

minnhom – kif jifta˙ ˙alquSander nibda non˙or. Jekkdan il-persuna©© jaf ida˙˙ak –u jien ninΩag˙lu l-kappell –ma jfissirx li jaf jippreΩentaprogramm waranofsinhar.Sander jie˙u falza stikka ˙afnadrabi kemm waqt il-programmu anke waqt it-telebejg˙ metaj˙alli lill-bejjieg˙ je˙odlu l-pro-gramm kollu. Normalment,meta preΩentatur jibda jip-preΩenta programm li jkung˙adu kif beda, tilqg˙u b’çertaentuΩjaΩmu mhux i©©ieg˙el lit-telespettetur jaqliblu jew jibdajittewweb.

Xarabank ilni ng˙id li qabadit-triq g˙an-niΩla; fl-a˙˙arst˙arri© ©ab xi 6%, kwaΩi l-ist-ess daqs Klassi G˙alina. Is-su©©etti fuq Xarabank naqsu;ilu jirrepeti s-su©etti s-snin um’g˙adux ikun innovattiv.Xorta hemm waqtiet li jag˙melil-©id, l-aktar meta jag˙mel©bir ta’ flus g˙al attivitajiet dif-ferenti.

Bis-sens

Programm ta’ diskussjonijiet©ew u marru; hawn minn ˙allatimbru warajh waqt li o˙rajnspiççaw u qisu qatt ma kienu.Mhux il-kwantità ta’ programmijg˙oddu iΩda l-kwalità li jkol-lok u s-su©©etti mag˙Ωula, u l-aktar il-mod kif ji©i ppreΩentat.Ûgur u mhux forsi, programmta’ diskussjoni bis-sens f’kolloxhuwa Dissett, li issa ilu s-sninjixxandar minn Reno Bugeja.Dan il-preΩentatur qatt makellu programm li dejjaqni;kull su©©ett mag˙Ωul dejjemittrattah tajjeb Reno, anke l-mod kif jag˙mel il-mistoqsijiet.Irrilevanti lil min ikollu mist-ieden, meta jkun hemm bΩonnta’ mistoqsija diffiçli dejjemg˙amilha, kemm lill-PrimMinistru attwali u ta’ qabel, lill-Kap tal-OppoΩizzjoni, u riçentianke lill-Arçisqof il-©did.

Programmi b˙al dan lilijog˙o©buni g˙ax g˙ad fadlil-

hom l-interess li tie˙u gostissegwi, mhux bil-preΩentatur litaf ma min qieg˙ed iΩomm.Na˙seb ma hemmx g˙alfejnnaqilg˙u preΩentaturi mill-pas-sat g˙ax ilkoll niftakru l-kum-miedji li kienu jsiru sa ftit tas-snin ilu.

Iççassajt

Il-©img˙a li g˙addiet kontqieg˙ed inqalleb b˙al ˙afnadrabi o˙ra u we˙ilt fuq in-Net.F’dak il-˙in kien qieg˙ed ji©ippreΩentat programm g˙at-tfal– suppost. Dan kien jikkonsistifi studio ikrah pesti; Ωew©preΩentaturi ççassati qishomraw xi dehra tal-aljeni; u per-suna©© ie˙or liebes kostum manafx ta’ xiex, taparsi jbiddelle˙nu biex ming˙alih ji©bed is-simpatija tat-tfal. Mhux ta’b’xejn kif ©iet it-tifla ˙dejja˙aditli r-remote u qalbitlu fuqin-Nickelodeon.

Çaw u s-sa˙˙a lil kul˙add.

Ma nafx jekk hijex xi wa˙damill-mardiet umani. Inkellahijiex xi ˙a©a Made in Malta.Li naf Ωgur hu kemm jo˙loqu©ig˙ dak il-mis˙ut ©udizzju!Ji©ifieri meta jien, g˙ax naf liint, li ©ej minn dak il-kulur jewminn dak il-partit, j ienainwa˙˙alha awtomatikamentf’rasi li int dak li g˙edt g˙edtubi skop. Biex tiggwadanja.Biex tikseb xi vanta©©.

Din il-˙a©a laqqamtha ‘sa˙ta’.U sa˙ta se ner©a’ ng˙idilha! Is-sa˙ta tre©©a’ l-©id u tbiddluf’inkwiet u saram. Jag˙mlumin jag˙mlu. Jg˙idu minjg˙idu. Is-sa˙˙ta hija b˙al bas-tun fir-rota. Kif ikissirha!Jifqag˙ha! Jo˙ro©ha minn surata’ nies! U hekk nag˙mel jienmeta ng˙ix bil-pre©udizzjukontra xi ˙add. Meta nda˙˙alf’mo˙˙i li kulma tg˙id inthuwa kollu ˙aΩin! Ma jag˙milxsens! Ma fih xejn ta’ siwi! Dinil-mentalità tassew li tag˙mel˙afna ˙sara! G˙ax il-progressma jsir qatt! U dan g˙ax jienanibqa’ mwa˙˙al u mwa˙˙lamat-twemmin tieg˙i ming˙ajrma n˙allih ji©i sfidat mill-avvanzi tas-soçjetà u d-dinjatal-lum.

L-a˙wa! Irridu no˙or©u minndin il-mentalità li tis˙etnatassew. Il-verità s˙i˙a, çara, utonda, g˙and il-Mulej bissqieg˙da. Lanqas il-Knisja,g˙alkemm ixxandar il-verità ut˙ares il-verità, xorta wa˙daqieg˙da fi vja©© biex din il-verità, kemm jista’ jkun, tkunkapaçi dejjem tag˙milhaaççessibbli g˙al kull çirkustan-za li ng˙addu minnha a˙na l-

bnedmin. Taf kemm hu façlihux li tg˙id dak li konnang˙idu meta konna nilag˙bufer˙ana u b’avventura liemab˙alha l-log˙ba tan-noli jew il-˙arba: “Min hu barra barra umin hu ©ewwa ©ewwa!” Façlitafux! Óafifa biex tobΩoqhaminn ˙alqek, imma ˙ej il-kon-segwenzi tag˙ha humatabil˙aqq tal-biΩa’! U alla˙aresnibqg˙u ng˙addu minnhom!

Le ˙bieb! Mhux hekk! Fil-˙ajja jrid ikollna l-paçenzja linisimg˙u lil xulxin. Ibda minnta˙dita bejn tnejn u çorma˙bieb f’˙anut, u spiçça fil-Knisja jew fil-Parlament fejnkwistjonijiet ta’ mportanza naz-zjonali ji©u diskussi ta’ sikwit.Irridu nitg˙allmu niddiskutu! Ukif Sur Patri? Óa nie˙u eΩem-pju mill-˙ajja tal-kunvent ˙a!Lilna l-patrijiet minn dejjemg˙allmuna li kien il-Mulejinnifsu li laqqag˙na flimkien.Kien hu li ©abarna g˙alenija;kul˙add bil-bagalja tieg˙u; bil-karattru u l-˙iliet tieg˙u. Mela

l-kajman u l-buΩbetikuqeg˙din jg˙ixu fil-kunvent;˙ajt ma’ ˙ajt; i˙okku ma’ xulx-in; ir-riskju li jisparjkaw! U murara! Kemm se ng˙a©©buha! Ukif se ta˙dem il-magna sie˙bijekk ma tisparkjax?

Mela, qabel niddiskuti, ˙anifhem darba g˙al dejjem liming˙andi quddiemi ikunxqassis, patri, isqof, ra©el, mara,deputat, ministru…insomma,hu min hu, huwa bniedem. Óan©iblu rispett ta’ bniedem lihu, bid-dinjità kollha lij ixraqlu! Hemm bΩonn lin˙allih jg˙id tieg˙u, li jo˙ro©dak li g˙andu f’qalbu.Tiskanta! Ìieli, meta t˙alli lildak li jkun jiΩvoga, issibek litibda tinteba˙ kemm hemmaffarijiet li int u hu jew int u hig˙andkom komuni bejni-etkom. Tibda’ tinteba˙ kemmhemm pontijiet bejnietkom liqabel lanqas biss kont tobsorli jeΩiΩtu! Mela isma’ bil-paçen-zja, bis-sabar, bl-im˙abba, bir-rispett, bir-rieda tajba li f’qal-

bek m’g˙andek l-ebda a©endamo˙bija g˙ajr li tibni, li tir-ran©a, li tinkludi, li ssa˙˙a˙, litag˙ti fiduçja, li tirrikonoxxi, litfejjaq!

Tiskanta kif din l-attitudnitg˙inek tara l-affarijiet xortao˙ra. Il-˙ajja, inkluΩa l-politi-ka, hija mag˙rufa g˙an-negoz-jar, biex dak li jkun jag˙meldak il-mil iΩjed bl-iskop li jsibit-triq ©usta u komuni g˙aΩ-Ωew© na˙at bil-g˙an lijintla˙aq ftehim. Sabi˙a wisqdin il-kelma! U lejha rridun˙arsu! Ilkoll kemm a˙na! Hux’inhu t-twemmin reli©juΩ jewpolitiku tag˙na. Il-ftehim! Il-paçi! Ir-rikonçiljazzjoni! Il-fra-ternità ta’ bejnietna!

Nawguralek minn qalbi li tik-ber f’din l-arti sabi˙a tal-innegozjar, tal-ftehim. Qatttg˙id: “Dak li jg˙id dak jewdik huwa ˙aΩin!” Imma g˙id:“Óa nitg˙allem l-affarijiet tajbali se jg˙allimni dak jew dik!”Ir-riΩultat ikun ferm isba˙!Aqwa! A˙jar!

U dAK U dIK MHUX HEKK?

TiVi AwArds

OpINjONI KÓ 10|05|2015 11kullhadd.com

Mario Fava

President tas-SezzjoniKunsilliera tal-PL

email: keaneo@onvol.net

Mozzjoni li ©iet ippreΩentatamill-kunsilliera Laburisti fil-Kunsill Lokali tal-Fontana,sabet oppoΩizzjoni mill-kunsil-liera tal-Partit Nazzjonalita um’g˙addietx bil-casting votetas-Sindku.

Il-mozzjoni kienet titkellemdwar proposta g˙al pitch bil-˙axix sintetiku fiΩ-Ωona tal-playing field sabiex it-tfalikollhom post a˙jar u iktarsigur fejn jilag˙bu. Din il-moz-zjoni tressqet wara li diversiresidenti avviçinaw lill-kunsil-liera tal-Partit Laburista fejntalbu li jkun hemm xi ˙a©ab’iktar sigurtà biex ikollhomser˙an il-mo˙˙ li t-tfaltag˙hom qed jilag˙bu f’amb-jent a˙jar u bla perikli.

Hija ˙asra li, fejn jid˙lu l-interessi tat-tfal, tidda˙˙alpolitika parti©©jana fejn, fl-opinjoni tieg˙i, il-kunsillieraNazzjonalisti, bis-Sindku fuqquddiem nett, lanqas bissriedu jew urew ir-rieda li tal-inqas jisimg˙u l-argumenti udonnhom kienu di©à deçiΩi lijivvutaw kontra din il-moz-zjoni sa minn qabel din bdietti©i diskussa. Dan jo˙ro© çarmill-minuti tas-seduta tal-Kunsill Lokali li fiha tressqetdin il-mozzjoni.

Il-post fejn kien propost lijsir il-pitch jinsab biswit il-knisja u l-lezzjonijiet tad-duttri-na u g˙aldaqstant postijiet lijag˙mlu uΩu minnhom it-tfal.L-istess pro©ett seta’ anke jin-tuΩa g˙al diversi inizjattivi jewpro©etti o˙ra tal-Kunsill Lokalili jkunu mmirati g˙at-tfal ujg˙in ukoll biex jiΩdiedu taliattivitajiet b˙alma jsir fl-Isportsfest.

Il-vot kontra tas-Sindku u l-kunsillier sie˙bu jfisser li dawnqed imorru kontra x-xewqa ur-rieda ta’ ˙afna mir-residentital-Fontana. Iffisser vot kontrad-dritt tat-tfal tar-ra˙al li jkoll-hom post fejn jistg˙u jir-rikreaw ru˙hom bla ebdaperikli. Ifisser vot kontra l-interessi ta’ dawn it-tfal ufavur politika parti©©jana liissa ilu sew li g˙addaΩmienha.

Is-Sindku, fl-argumentitieg˙u, ©ab l-iskuΩa li ma jafxjekk it-tapit tal-playing field ul-appartat tal-gym jistg˙ux jin-qalg˙u u je˙lu post ie˙or. Fikliemu stess, la ma kienx jaf,allura missu staqsa u mhux ˙adeçiΩjoni fuq dak li hu kienqed jassumi. Kieku m’g˙a©©ilxfid-deçiΩjoni tieg˙u u kiseb l-informazzjoni me˙tie©a, kienjinduna li dan seta’ sar. Il-minuti jindikaw bl-aktar modçar li s-Sindku mill-bidu mariedx li dan il-pro©ett isir. Fikliemu: “A˙na ma nistg˙uxnaqblu ma din il-mozzjoni.”

SkuΩa o˙ra kienet li l-pannel-li li hemm b˙alissa se jkunuviçin wisq tal-pitch u alluradawn jistg˙u jintlaqtu minn xiballun. Dan meta kienu jafu lipitches b˙al dawn ikollhomxibka apposta tul id-dawrakollha u anke f’çertu g˙oli liallura jag˙milha impossibbli liballun ikun jista’ jo˙ro© mill-pitch. Il-kunsillieraNazzjonalisti lanqas biss riedujie˙du l-parir tal-perit tal-Kunsill dwar din il-proposta ubaqg˙u jinsistu li dan il-pro©ett, jekk isir, ser ikisser il-

madum u pavimentar eΩistentili hemm. Dan minkejja li dawnsetg˙u jitwa˙˙lu f’post ie˙orfil-lokalità.

Wara li ©iet eΩawrità d-diskussjoni u kien evidenti kifser jivvutaw il-kunsillieraNazzjonalisti, i l-mozzjonim’g˙addietx billi l-KunsillieraMicallef u Mercieca vvutawfavur filwaqt li s-Sinku u l-Kunsillier Farrugia vvutawkontra. Kellu jkun il-castingvote tas-Sindku biex, bi 3 kon-tra u tnejn favur, il-mozzjonima ©ietx approvata u allura it-tfal tal-Fontana se jibqg˙u jit-tewbu g˙ax il-kunsillieraNazzjonalisti ça˙˙duhom millijkollhom pitch b’˙axix sin-tetiku adattat g˙alihom biexfih ikunu jistg˙u jilag˙bu blaperikli ta’ xejn u f’ambjentsportiv a˙jar.

Cafè Premier u l-KunsillLokali tal-Belt

Is-Sindku tal-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta qed jipproponi lil-bini ta’ fejn kien il-CafèPremier jilqa’ fih l-uffiçini tal-Kunsill Lokali tal-Belt Vallettabl-iskuΩa li hi l-belt kapitali uli g˙aldaqstant il-Kunsilljixraqlu li jkollu post li jirriflet-ti dan.

Niskanta kif din il-propostasaret issa, meta GvernNazzjonalista kien ilujwieg˙ed lill-Kunsill Lokali tal-Belt li se jiççaqlaq u jmur fiPjazza San Ìor© snin twal.Niftakar kien g˙ad hemmChris Said responsabbli mill-kunsilli lokali. Dan jo˙odnalura tal-inqas ˙ames snin. Manifhimx allura kif jippretendi lidan il-Gvern g˙andu jag˙meldak li m’g˙amilx ˙addie˙org˙al snin s˙a˙.

Dan biex ma nsemmux l-argument l-ie˙or li hawn˙afna kunsilli lokali o˙rajn lilanqas biss g˙andhom postdiçenti minn fejn joperaw u lilaqnas huma aççessibbli.Dawn ukoll ilhom is-snin jis-tennew li jkollhom post alter-nattiv. O˙rajn kellhom jidde-jnu u jibdnu l-post tag˙hom.

Dan apparti l-fatt li minnçertu çirkostanzi jirriΩulta li l-Kunsill Lokali tal-belt kapitalita’ pajjiΩna ma tantx ikollu xi

volum kbir ta’ xog˙ol ammin-istrattiv tant li s-segretarjueΩekuttiv g˙al diversi xhursetg˙et tinqasam bejn Ωew©kunsilli lokali: tal-Belt u ta’ ÓalLija. Dan minflok ikkonçentratfuq l-operat amministrattiv tal-kunsill lokali tag˙ha biss. Ikuna˙jar g˙all-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta jekk, kif jg˙idu l-IngliΩi: He puts his house inorder, g˙ax, pereΩempju,mhux l-ewwel darba li l-ono-rarja tal-kunsilliera kellhatit˙allas tard min˙abba proble-mi finanzjarji!

Ìurament ta’ ˙atra

L-Erbg˙a, 29 ta’ April, kienet©urnata speçjali g˙al dawk il-kunsilliera eletti biex iservu fil-komunitajiet tag˙hom wara l-elezzjonijiet tal-11 ta’ April lig˙adda. Fost dawn kien hemmmin ilu jservi fil-kunsilli lokaliu o˙rajn ©odda li din se tkunl-ewwel esperjenza tag˙homfil-qasam tal-gvern lokali.Kellna wkoll sindki ©odda uo˙rajn Ωg˙aΩag˙. B’kolloxing˙ataw il-©urament tal-˙atra224 kunsillier ©did biex issag˙andna kwadru komplet ta’kunsilliera li se jservu sas-sena2019.

L-elezzjonijiet li jmiss g˙all-kunsilli lokali issa ser isiruerba’ snin o˙ra ma’ dawk tal-Membri Parlamentari Ewropej,imbag˙ad minn hemm jibdewisiru kull ˙ames snin mal-istesselezzjonijiet.

Fid-diskors tieg˙u, il-Ministeru g˙all-Ìustizzja,Kultura u Gvern Lokali tkellemdwar l-importanza tal-involvi-ment taΩ-Ωg˙aΩag˙ f’dawn l-elezzjonijiet u kif il-kunsillieral-©odda jridu jaraw li dawnikunu parti çentrali fil-˙idmatal-kunsilli lokali. Semma l-fattkif issa rridu na˙dmu g˙alaktar involviment tan-nisa fejn,pereΩempju, minn 68 sindku10 biss huma nisa.

Is-Segretarju ParlamentariStefan Buontempo rringrazzjalil dawk il-kunsilliera preΩentikif ukoll lill-qraba u l-familjaritag˙hom li ˙afna drabijag˙mlu s-sagrifiççji mal-istesskunsilliera. Semma kif sejkomplu skemi ta’ ta˙ri© biexikollna dejjem iktar kunsilliera

infurmati u mg˙arrfa dwar kifl-a˙jar jaqdu d-doveri tag˙homlejn iç-çittadin.

Forsi xi ˙a©a negattiva tul iç-çerimonja kienet il-fatt li l-kunsilliera kollha ta’ kulllokalità ntalbu jkunu preΩentif ’Dar il-Mediterran g˙all-Konferenzi fl-istess ˙in. Dawktas-sezzjoni ta’ filg˙odu fid-9.30 u dawk ta’ waranofsinharfin-12.30, sabiex ikun jista’ jit-tie˙ed ritratt tal-okkaΩjoni.Dan wassal biex dawk il-kun-silli li kellhom iç-çerimonjawaranofsinhar u li l-lokaltag˙hom jibda b’ittra lura fl-alfabet, spiççaw g˙amlusag˙tejn jistennew g˙alxejn.Kien ikun a˙jar kieku sett ta’kunsilli ng˙ataw ˙in differentib’mod li kul˙add ikun lestmir-ritratt sal-˙in li tibda ç-çer-imonja proprja. Xi ˙a©a o˙ra lisetg˙et saret kienet li ç-çeri-monja ssir fi ©ranet differenti ujsiru filg˙axija. Kull kunsillieru sie˙eb jew sie˙ba tieg˙ujridu jie˙du l-frank mill-posttax-xog˙ol tag˙hom. Na˙sebdan u xi tibdil ie˙or jag˙timessa©© li qed nirrispettawlill-kunsilliera tag˙na jekkverament nemmnu li l-kunsillilokali huma gvern lokali. Xi˙a©a o˙ra li setg˙et kienetorganizzata a˙jar hija l-bibitata’ wara. Çertament li riçevi-ment b’erba’ jew ˙ames affari-jiet barra sandwiches ma kienxse j˙alli ˙ofra fil-kaxxa ta’Malta. Affari j iet Ωg˙ar lijag˙mlu differenza u ankejaqtg˙u ˙afna paroli fil-vojt lijsir wara. Nittama li din il-kriti-ka kostruttiva ting˙ata piΩ g˙aldarb’o˙ra.

Però, anke meta qed ng˙iddan kollu, nipprferi sandwichwaqt iç-çerimonja tal-˙atra ujkolli gvern li jisma’ l-probelmital-kunsilli lokali u mhuxgvern li waqqaf il-kunsillilokali u kien tajjeb ˙afna g˙aç-çerimonji imma qatt maemmen fihom g˙axg˙abbiehom b’˙afna respons-abbiltajiet bla ma tahom l-g˙odda neçessarja biex iwet-tquhom. Biex ma nsemmix il-paprata tal-PPP li permezztag˙ha farfar min fuqu ug˙abba lill-kunsilli lokali b’€5miljun dejn tul l-a˙˙ar tlietsnin tat-tmexxija tieg˙u.

KUNSILL NAzzjONALIStA KONtrA prOÌett gÓAt-tfAL

KU

NSI

LLI

LOK

ALI

Jum l-Ewropa

Nhar id-9 ta’ Mejju l-pajjiΩi tal-Ewropa jfakkru Jum l-Ewropa.Jum li jfakkar u jiççelebra l-pro©ett Ewropew – pro©ett imse-jjes fuq is-solidarjetà, bil-g˙an lijoffri paçi dejjiema lill-pajjiΩiimsie˙ba. Fil-fatt, ir-ra©uni prinçi-pali g˙alfejn ©ie konçeput dan il-pro©ett kienet proprju dik li per-mezz ta’ kollaborazzjoni u aktarg˙aqda, l-Istati Membri jkollhomwisq interessi komuni u ji©u evi-tati sitwazzjonijiet ta’ gwerra bejnl-istess pajjiΩi. Imma kemmg˙adhom rilevanti dawn is-sisiental-Unjoni, aktar minn ˙amsinsena wara d-dikjarazzjoni fid-9ta’ Mejju tal-1950?

Illum, aktar minn ˙amsin senawara li ©ie ffirmat dan il-ftehim,il-pedament li nbniet fuqu l-Unjoni Ewropea, qed in˙abbtuwiççna ma’ kriΩijiet b˙alma hidik tal-immigrazzjoni, fejn hemmbΩonn li l-Ewropa ting˙aqad ussolvi din il-problema. Hi bissdin l-g˙aqda li tista’ toffri soluz-zjonijiet Ewropej g˙all-kriΩiEwropea li twassal g˙all-g˙ana˙˙ari ta’ paçi dejjiema fil-Mediterran u fl-Ewropa. F’dan ir-rigward tajjeb li wie˙ed ifakkar lidan l-g˙an hu sinonimu mal-Partit Laburista li minn dejjemsa˙aq li ming˙ajr paçi fil-Mediterran ma jista’ qatt ikunhemm paçi fl-Ewropa. Immaforsi min qed jaqra dan l-artiklujg˙id u ja˙seb bejnu u bejnru˙u: X’g˙andha x’taqsam il-paçifil-Mediterran u l-UnjoniEwropea mal-Partit Laburista u Ω-Ωg˙aΩag˙? Mistoqsija valida li sernipprova nindirizza fil-bqija tal-artiklu li jitkellem dwar Malta u l-Presidenza tal-Kunsill tal-MinistriEwropej.

Il-Presidenza tal-Kunsill tal-Ministri u Ω-Ωg˙aΩag˙

Fl-ewwel nofs tal-2017 Malta sertkun qed tie˙u f’idejha l-Presidenza tal-Kunsill tal-Ministri.Kieku kelli nfisser dan fi ftitkliem ng˙id li din hi opportunitàli ser tag˙ti lil Malta ç-çans li©©ib ’il quddiem fuq il-mejdatad-diskussjoni tal-UnjoniEwropea dawk il-kwistjonijiet ril-evanti g˙all-Unjoni u g˙aliha. Hiopportunità li, jekk nippreparawtajjeb u kif suppost g˙aliha, sertg˙in lilna b˙ala l-iΩg˙ar fost l-Istati Membri tal-Unjoni nsem-mg˙u le˙inna fost il-kbar un©ibu g˙all-attenzjoni tag˙homkwistjonijiet b˙all-immigrazzjoniu l-paçi fil-Mediterran.

Apparti l-kliem fierag˙ u dawnid-dikjarazzjonijiet, tin˙tie©preparazzjoni serja g˙al dan iΩ-Ωmien sabiex nie˙du l-massimuminn din l-opportunità. Dang˙ax f’dan iΩ-Ωmien Malta tista’,permezz ta’ negozjati li ji©u kon-kluΩi fil-Kunsill tal-Ministri, tag˙tidirezzjoni politika lill-UnjoniEwropea u, aktar minn hekk,tag˙ti struzzjonijiet lill-Kummissjoni Ewropea biextille©iΩla fuq su©©etti partikolari,dejjem b’rispett lejn it-trattatiEwropej. G˙alhekk nemmen likien pass neçessarju li jin˙atar l-iΩg˙ar deputat min-na˙a tal-Gvern sabiex jikkoordina l-preparazzjonijiet g˙all-Presidenza – pass g˙aqli u li juril-fiduçja li l-moviment Laburistag˙andu fiΩ-Ωg˙aΩag˙, lib’ener©ija u b’determinazzjoniser isarrfu din il-fiduçja f’suççessg˙al Malta, il-Mediterran u l-Unjoni kollha kemm hi.

Finalment nemmen li t-temiprinçipali li g˙andha tiffokafuqhom il-Presidenza ta’ Maltag˙andhom ikunu dawk li humata’ problema immedjata g˙alina,fosthom l-immigrazzjoni.

Opportunitajiet Ewropej

L-Unjoni Ewropea, permezz tas-suq ˙ieles u bla fruntieri, tipper-metti l-prodotti, is-servizzi, il-kapital, u li ç-çittadini tag˙hajimxu b’mod liberu bejn l-IstatiMembri. Dan jippreΩenta ru˙ulilna Ω-Ωg˙aΩag˙ f’forma ta’opportunitajiet ta’ ta˙ri©, edukaz-zjoni u xog˙ol barra minn Malta.F’dan ir-rigward wie˙ed ma jis-tax ma jinnutax li w˙ud minndawn il-programmi edukattivihuma m˙allsa permezz ta’ fondiEwropej u jistg˙u jservu ta’mitqlu deheb g˙al min jaspira lijkollu esperjenza ta’ studju barraminn xtutna.

G˙aldaqstant, nemmen unissu©©errixxi li kull studentg˙andu ja˙taf dan iç-çans li jqat-ta’ ftit Ωmien jistudja barra minnMalta.

Fl-a˙˙ar nett, na˙seb li Maltag˙anda tibqa’ ta˙dem sabiextkun ta’ eΩempju g˙all-pajjiΩikollha l-o˙ra Ewropej. Dan kienil-messa©© tal-President Ìer-maniΩ f’Malta meta ddeskriva l-mod kif il-Prim Ministru Malti©ab g˙all-attenzjoni tal-Unjoni t-tra©edja umana fil-Mediterran.“EΩemplari,” kien il-mod kifiddeskrivew lill-iΩg˙ar StatMembru l-akbar stazzjonijiet tal-a˙barijiet.Malta l-aqwa fl-Ewropa.

12 10|05|2015 oPInjonIKÓkullhadd.com

Glen Micallef

Uffiçjal Internazzjonali FÛL

JUM L-EWROPA

Malta, Il-PresIdenza tal-KunsIll u Û-ÛgÓaÛagÓ

eDItoRjal kÓ 10|05|2015 13kullhadd.com

www.kullhadd.com

DItoRjale

INDIRIZZ poStalI Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717ÌuRNalIStI Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com, Liam Gauci liam@kullhadd.com, u Glen Falzon glen@kullhadd.com 2090 1410/13 ReklamI Alan Saliba sales@kullhadd.com 2090 1520 ImpaÌNaR u DISINN Leanne Grech editorial@kullhadd.com 2090 1411

Il-polItIka mhIjIex logÓba futbol

Il-politika mhijiexlog˙ba futbol. Mhixkwistjoni ta’ min jisko-

rja gowl. Mhix kwistjonita’ kemm plejers jitkeççew mill-log˙ba g˙ax ir-referee jurihomil-karta l-˙amra. Il-politika hijakwistjoni ta’ min ser jag˙mel lijista’ u l-aktar biex titjieb il-kwalità tal-˙ajja tal-Maltin. Kiftg˙id il-KostituzzjoniAmerikana, il-politika hija thepursuit of happiness.

IΩda kultant ninsew din il-missjoni. Kultant il-politika, uf’Malta aktar minn kull pajjiΩie˙or, tirriduçi ru˙ha f’log˙bata’ min l-aktar jiskorja gowlsg˙aç-çapçipa tal-ispettaturiaktar milli fl-interess tal-©idkomuni. Din kienet is-sensaz-zjoni meta nqala’ l-kaΩ ta’Manwel Mallia dwar l-isparatu-ra tax-xufier tieg˙u. Il-mexxejjaNazzjonalisti aktar kienmo˙˙hom li jitkeçça wie˙edmill-log˙ba milli biex jaraw lissir ©ustizzja politika kif sup-post.

Wara li Manwel Mallia spiççaminn ministru g˙ax tne˙˙amill-Prim Ministru, SimonBusuttil ˙are© jifta˙ar li kienetopra tieg˙u. Anzi mar lil hinnminn hekk. Fta˙ar li bil-PNkien qieg˙ed ikun hemm dif-ferenza, mhux wisq g˙axg˙amel xi ˙a©a poΩittiva, iΩdag˙ax tant kien b’sa˙˙tu li issaanke ministru tne˙˙a. Biex ifit-

tex li jkun popolari man-niestieg˙u, ma nteba˙x li bil-modkif kien qieg˙ed i©ib ru˙uaktar saret ˙sara milli ©id.

Mhix kwistjoni ta’ ‘la niΩelwie˙ed minn tag˙na issa jmissli jinΩel wie˙ed minn tag˙hom’.IΩda kif jg˙idu: Alla maj˙allasx bin-nhar ta’ Sibt.Lanqas la˙qu g˙addew ftit tax-xhur mill-kaΩ ta’ ManwelMallia, li ma faqqasx dak ta’Tony Debono, Ωew© l-eks-Ministru Giovanna Debono.KaΩ fejn Ωew© il-Ministru likienet timpjegah, mhux ©ara xi˙a©a ta˙tu li ma kienx jaf bihab˙alma kien il-kaΩ ta’ ManwelMallia, iΩda li pparteçipa diret-tament u attivament f’dawk liqed jitqiesu atti abbuΩivi g˙ax-xiri ta’ voti. A˙na g˙andnag˙alfejn nissuspettaw li dawnil-voti ma marrux g˙all-PN biss,iΩda g˙al Giovanna.

Ma jidhrilniex li hemm kaΩie˙or fejn persuna tant involutafil-poltika qatt tressqet il-Qortib’reati daqstant serji marbutamal-uffiççju pubbliku tieg˙u. L-eqreb kaΩ kien dak ta’ BorgHadley, li kien is-segretarjupersonali tal-eks-MinistruTonio Fenech, li kien ammettali xxa˙˙am. Ammetta l-akkuΩikollha u l-fatti kollha marbutama’ dak il-kaΩ indifnu bl-ammissjoni.

Óadd ma g˙andu jog˙rokidejh li Ωew© minsitru tressqu l-

Qorti b’akkuΩi tant serji. Óaddma g˙andu g˙alfejn joqg˙odidoqq iç-çuqlajta li GiovannaDebono, aktar b˙ala paraventumilli xejn, ma g˙adhiex fil-Grupp ParlamentariNazzjonalista. Óadd ma g˙andug˙alfejn joqg˙od i©ib ru˙u liissa qeg˙din draw b’dak li ©aralil Manwel Mallia. L-a˙jar likieku ebda wie˙ed minn dawnil-kaΩijiet ma se˙˙.

Dak li jo˙ro© minn dawn iΩ-Ωew© stejjer, u nittamaw li mahemmx o˙rajn, hija li s-sistemita’ kontroll fl-amministrazzjonipubblika biex jintla˙aq l-og˙lalivell ta’ bon governanza, humadifettuΩi. Huma kontrolli lifihom ˙afna toqob u li, b˙almawie˙ed jista’ juΩahom biexjo˙ro© minnhom, jistg˙u wkollikunu ta’ biçça w©ig˙ ta’ rasmeta l-frejje© jitilg˙u f’wiçç l-ilma. Il-kilba g˙all-voti u pjaçirikontra l-li©i huma s-sors ta’˙afna inkwiet mhux biss g˙almin iwettaqhom, iΩda anke ta’min ma kienx jaf bihom g˙axdejjem jibqa’ politikamentresponsabbli.

Huwa ovvju li l-politiku jrid lijikseb il-voti. Fiha nnifisha hija˙a©a naturali u importanti. Lihuwa çensurabbli l-mod kif tip-prova tiksibhom b’mezzi li jik-sru l-li©i. Dan jista’ jkun is-sorsta’ inkwiet g˙al dawk il-votantili jkunu rçivew dan il-pjaçir,g˙ax b˙alma jkun hawn min

jittella’ l-Qorti g˙ax ikun irçieva˙wejje© misruqin, anke dawnikunu fl-istess sitwazzjoni. Il-bambin biss jaf kemm o˙rajnser jin©ibdu mieg˙u. EΩempjuçar huwa dak tat-tix˙im tax-xiritaΩ-Ωejt. Sa ftit ilu kienug˙adhom qeg˙din jitressquismijiet ©odda!

Mill-kaΩ ta’ Tony Debononbag˙at messa©© çar lil kullmin hu fil-politika. Jekk sa ftitilu kollox kien jg˙addi, issa mag˙adux hekk. Kemm g˙aldawk li kien hemm qabel uanke g˙al dawk li hemm illum.Fl-ewwel ftit ©img˙at tat-tmexxija tieg˙u fil-Gvern, il-Partit Laburista ˙aseb biexine˙˙i l-preskrizzjoni f’kaΩijietta’ abbuΩ u sa˙ansitra da˙˙alil-Whistleblower Act. Kien pro-prju bis-sa˙˙a ta’ din il-li©i litressaq Tony Debono g˙ax, likieku, x’aktarx kollox kienjibqa’ mistur.

IΩda din mhix li©i li tintuΩabiss g˙al dak li ©ara qabel l-2013. Din mhix li©i li kienetimfassla biex ikun investigatdak li ©ara ta˙t ammin-istrazzjoni Nazzjonalista. Dinhija li©i li til˙aq lil kul˙add,kemm l-amministraturi tal-biera˙ u anke dawk tal-lum. Il-politika mhix log˙ba futbol.Min jitkeçça g˙ax jikserir-regoli ma g˙anduxçans li jilg˙ab fil-lobg˙a ta’ wara!

14 10|05|2015 IttrIKÓkullhadd.com

Sur Editur,

Nixtieq xi ˙add jg˙idli x’sar minnhom iΩ-Ωew© kanuni kbar likienu mormijin fil-foss tal-Fortizza ta’ San Leonardo (San Anard)li tinsab bejn ix-Xg˙ajra u Wied il-G˙ajn. Ta’ tifel li kont – illumg˙andi 70 sena – niftakar li kont in˙uf f’dawk l-in˙awi u kontnitla’ fuq dawk il-kanuni. Jista’ xi ˙add minn Heritage Malta jaq-tag˙li l-kurΩità u jg˙idli fejn jinsabu? Grazzi.

KURJUÛ,BL-EMAIL

X’sAr MINNHoM?

Sur Editur,

Xog˙ol ta’ restawr li kellu jie˙u xahar, massimu xahrejn, biexjitlesta jinsab mitluq g˙ar-ri˙u, tant li re©a’ wasal sajf ie˙or u danir-restawr fuq il-˙ajt tal-promenade fin-na˙a mag˙rufa b˙ala Ûon-qor, ma©enb il-pitch tal-waterpolo ta’ Wied il-G˙ajn, jinsabwieqaf. Ix-xog˙ol li sar s’sissa sar b’mod kajman. Inqalg˙et il-qoxra tal-©ebel li tmermret u li dak kien fi stat perikoluΩ u min-floku kulma ©ie mqieg˙ed kienu xi tliet filati briks. B˙alissa x-xog˙ol huwa abbandunat u hemm ˙erba s˙i˙a bil-materjal ta’kostruzzjoni mxerred ma’ kullimkien, u qisu mhu qed ji©ri xejn.Óaddiema ma tara qatt fuq il-lant tax-xog˙ol bil-konsegwenza likollox waqa’ ˙afna lura, meta dan il-pro©ett ta’ restawr beda xisena ilu.

Kul˙add huwa konxju li dan ix-xog˙ol ma jaqax ta˙t ir-respon-sabbiltà tal-Kunsill Lokali ta’ Wied il-G˙ajn, però, min-na˙a l-o˙ra, kul˙add jaf ukoll li l-Kunsill sfortunatament huwa truxg˙all-ilmenti li qeg˙din jaslu g˙and il-Kunsill min˙abba dan id-dewmien biex titlesta din il-parti tant imfittxija min-nies li j˙obbujgawdu l-ba˙ar.

Il-kritika kif qed isir ix-xog˙ol hija wkoll tat-t˙assib. Kien ikunaktar xieraq u g˙aqli li kieku r-restawr qed isir bil-©ebla Maltijakif kien hemm ori©inarjament minflok il-briks, g˙ax ikun qedjikkumplimenta mal-bqija tal-˙ajt li jeΩisti. Dan id-dewmien uxog˙ol ta’ kafkaf Ωgur ma jawgurax tajjeb.

Hemm bΩonn li l-Kunsill li jirrappreΩenta l-poplu u l-lokalità ta’Wied il-G˙ajn isemma’ ftit le˙nu.

JC,WIED IL-GÓAJN

XogÓol tA’ rEstAWrWIEqAF u MItluq

ÓAWWADNI ÓA NIFHMEKSur Editur,

Mela din il-©img˙a rajna lill-‘eks-Imperatriçi’ ta’ G˙awdexGiovanna Debono tirriΩenja mill-Grupp Parlamentari tal-PartitNazzjonalista u ΩΩomm is-si©©utag˙ha b˙ala membru parlamen-tari indipendenti. Dan wara l-iskandlu li fih kien involutΩew©ha, li qed ji©i akkuΩatb’miΩapproprjazzjoni ta’ fondipubbliçi, fost o˙rajn.

Tog˙©obkom din? Mela l-Onorevoli Debono rriΩenjat mill-PN, ji©ifieri ma baqg˙etx tirrap-preΩenta lill-kostitwentiNazzjonalisti, iΩda mbag˙adΩammet is-si©©u tag˙ha fil-Parlament, ji©ifieri xorta baqg˙ettirrappreΩenta lill-elettorat uf’sens iktar miftu˙, lill-poplu.

Din hija lo©ika li ma nistaxnifhimha. Il-˙sara ma saritx lill-Partit Nazzjonalista, anzi g˙all-kuntrarju, g˙ax dan iggwadanja

l-voti. Il-˙sara saret lill-poplu linsterqulu fondi pubbliçi, ug˙alhekk Giovanna Debonokien imissha rriΩenjat mill-Parlament, u mhux mill-PN!

Biex ikompli j˙awwad l-im˙u˙, Simon Busuttil tefa’ lilChris Said b˙ala dell tal-ministrug˙al G˙awdex, minflokDebono. Dan meta Said kien jafb’dan l-allegat abbuΩ, kif ippru-vat minn posta elettronika bejnSaid u wie˙ed mill-kuntratturi liqal li g˙amel ix-xog˙ol g˙all-voti u baqa’ ma t˙allasx.

Deputat Nazzjonalista, u g˙al©ie˙ wiççek Segretarju Ìeneralital-partit, li kien jaf b’dan l-alle-gat serq u baqa’ çiççi beqqim’g˙amel xejn (sa fejn nafua˙na), ma jistax jie˙u post il-per-suna li Ωew©ha jinsab fil-qofol ta’dan l-iskandlu, u jilg˙abha tal-ver©ni pur filwaqt li jippreΩentaru˙u b˙ala alternattiva ‘nadifa’g˙ad-deputata ta’ qablu.

Busuttil irid jer©a’ jag˙melminn G˙awdex fortizza tieg˙u,qal. U mela ara kemm baqag˙lux’ja˙dem, jekk lanqas bix-xog˙lijiet ta’ kostruzzjoni g˙all-voti ma rnexxielu jer©a’ jirba˙ lildin il-gΩira!

Min jaf x’tattika se juΩa issabiex jer©a ji©bor in-nag˙a© mitl-ufa f’G˙awdex? Peress li issa n-Nazzjonalisti m’g˙adx g˙and-hom aççess g˙all-fondi pubbliçi,u l-fondi tal-partit tag˙hom nixfuwkoll, forsi jibdew imorru fuq il-gΩira tat-tliet g˙oljiet u jqassmu l-pastizzi b’xejn mill-kafetterija tal-istamperija (meta tinfeta˙).Apparti s-soltu pastizzi tal-irkot-ta, piΩelli u inçova, jistg˙u jib-dew jag˙mlu wkoll il-pastizzibil-©bejniet ta’ G˙awdex. Xijridu iktar minn hekk l-G˙awdx-in?

RITA B,IÛ-ÛEJTUN

ITTrI kÓ 10|05|2015 15kullhadd.com

Sur Editur,

Nag˙mel referenza g˙ar-rap-port L-Or˙os Prezz fl-A˙˙arErba’ Snin li ©ie ppubblikatf’din il-gazzetta l-Óadd 3 ta’Mejju 2015. Ir-rapport kiendwar ir-ro˙s g˙al darb’o˙rafil-prezz taç-çilindri tal-gasstat-12-il kg.

Meta l -a˙˙ar GvernNazzjonalista wettaq il-priva-tizzazzjoni tat-taqsima tal-gass li kienet tag˙mel partimil-Enemalta. L-eks-MinistruNazzjonalista Austin Gatt,b ’pompa kbira u b’ fan-farunat i a la Aust in Gatt .Assigura lill-poplu li l-prezztal-gass kien ser jor˙os sewpermezz tal-kompetittività likienet ser tin˙oloq.

Qabel din il-privatizzaz-zjoni çilindru tal-gass tat-12-il kg kien jiswa €5.40, iΩdadan sar j iswa €20, €60 saDiçembru 2012. J i©i f ier imhux tal l i ma naqasx f i l -prezz, imma g˙ola bi €15.20,Ji©ifieri Ωdied b’erba’ darbiet.

Peress li bl-a˙˙ar ro˙s il-prezz tat-12-il kg ©ie jiswa€16.50, ifisser li kull min jix-tri dan iç-çilindru tal-gassqed j i f f ranka €4.10 mil l -

og˙la prezz li kien jinbieg˙ta˙t l -a˙˙ar GvernNazzjonalista. Sintendi, anken-Nazzjonal is t i qedjiffrankaw dawn l-€4.10.

B˙alissa l-gazzetta ta’ kullnhar ta’ Óadd tal-PN tiswa€2. Dan i f isser l i ˙afnaNazzjonalisti li ma setg˙uxj ixtru l -gazzet ta ta l -part i ttag˙hom g˙ax tiswa wisq,issa jistg˙u jixtruha g˙ax bis-sa˙˙a tal-©id li qed jo˙loq il-Gvern Laburis ta qedjiffrankaw €4.10, li bihomjistg˙u jixtru l-gazzetta g˙alΩew©t I˙dud.

Mela direttament anke l-PNqed igawdi mill-©id li qedjo˙loq il-Gvern Laburista.Dan juri kemm hi in©usta uqarrieqa l-kritika negattivatal-Kap Nazzjonalista SimonBusuttil meta jg˙id li l-©id liqed j in˙oloq permezz ta ’t i t j ieb f l -ekonomija mhuxqed jil˙aq lil kul˙add.

G˙ax mhux talli l-©id liqed jo˙loq i l -Gvern ta ’Joseph Muscat qed jil˙aq lilkul˙add, ta l l i qed j i l˙aqukoll lil SimonBusuttilPN.

PINNA LABURISTA,RAÓAL ÌDID

IL-PN JAkkwISTAMILL-ÌID LABUrISTA

Sur Editur,

Is-sena li ninsabu fiha timmar-ka is-70 anniversarju mill-ewwel dehra pubblika tal-Banda Madonna tal-Ìil jub˙ala l-ewwel banda fl-Imqabba. Jidher li l-ewweltentattivi sabiex ti©i ffurmataxi tip ta’ orkestra jew banda fi˙dan is-Soçjetà Madonna tal-Ìilju ©ew mis-Sur EmanuelEllul li kien organista fil-knisjatal-Imqabba u kien ukoll jie˙u˙sieb it-tfal tal-kor tal-par-roçça. G˙all-bidu tal-1944,Ellul beda jag˙ti l-lezzjonijiettat-teorija lit-tfal tas-Soçjetàbil-˙sieb li titwaqqaf orkestra.

Wara xi xhur ta’ tag˙lim, l-idea bdiet tinbidel f’wa˙da ta’banda. Emanuel Ellul, li dakiΩ-Ωmien kien il-President tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju, ˙ajjar lill-Mro JosephBilocca biex jibda’ j˙arre© l-allievi u, fil-fatt, f’nofs is-sena1944 huwa beda t-tag˙lim.Peress li f’dan il-perjodu kiençert li l-banda se tkun il-linjaprinçipali tal-˙idma tal-kaΩin,il-Kumitat ˙aseb li jbiddel l-isem tal-kaΩin, li sa dak iΩ-Ωmien kien g˙adu jismu TheLily Club. Fid-19 ta’ Awwissu1944, is-segretarju tal-kaΩin,is-Sur Leonard Bilocca, infor-ma li l l -Kummissarju tal-Pulizija li l-isem tal-kaΩin kieninbidel g˙al The Lily BandClub. Dan jidher minn ittra ta’risposta mill-Awtoritajiet tal-Pulizija li ©©ib id-data tad-29ta’ Awwissu 1944, fejn i l-

Pulizija tinforma li t-talba tal-Kumitat kienet ©iet milqug˙a.B’hekk din id-data rat b’moduffiçjali t-twaqqif tal-ewwelsoçjetà muΩikali fl-Imqabba.

Il-Banda Madonna tal-Ìiljutat l-ewwel programmmuΩikali tag˙ha fil-pjazza tal-knisja tal-Imqabba nhar il-Óadd 9 ta’ Diçembru 1945, fl-okkaΩjoni tal-festa tal-Immakulata Kunçizzjoni, warad-d˙ul tal-purçissjoni bil-varatal-Madonna tal-Ìilju. Il-festatal-Madonna tal-Ìilju tal-1946kellha tkun l-ewwel festa bis-sehem s˙i˙ tal-banda l-©dida.Kienet ukoll il-festa li fiha sarl-ewwel març ta’ nofsinhar.

Matul dawn is-70 sena l-Banda Madonna tal-Ìil jug˙addiet minn Ωminijiet dif-fiçli, iΩda wkoll Ωminijiet mill-isba˙. Kulma jmur, l-allievibdew dejjem jiΩdiedu. Fis-sena 1995, is-Soçjetà MuΩikaliMadonna tal-Ìilju fakkret il-©ublew tad-deheb mit-twaqqiftal-banda. F’dik is-sena sarufesti kbar fl-Imqabba fejn il-Banda Madonna tal-Ìilju tat l-ewwel servizz muΩikalitag˙ha barra minn xtutna,proprju fi Sqallija. Dik is-senastess ©ew inawgurati Ωew©opri art ist içi l i sal- lum il-©urnata g˙adhom uniçi tax-xorta tag˙hom: i l-plançierMeravilja u l-bandalora artisti-ka tal-banda.

Fis-snin segwenti l-banda tatservizzi muΩikali fl-Awstrija ukif ukoll laqg˙at fl-Imqabbaformazzjonijiet muΩikali minn

dan il-pajjiΩ fl-okkaΩjoni tal-festa tal-Madonna tal-Ìilju, ueΩegwiet l-ewwel akkademjamuΩiko-letterarja fi l-knisjaparrokkjali tal-Imqabba fl-1997 fl-okkaΩjoni tal-225 senamit-twaqqif tal-Fratellanza tal-Immakulata Kunçizzjoni. Il-banda baqg˙et kontinwamentta©©orna ru˙ha maΩ-Ωminijetu, proprju fis-sena 2011, limmarkat l-ewwel çentinarjumit-twaqqif tas-SoçjetàMuΩikali Madonna tal-Ìilju,tel lg˙at The CentenaryCelebration Concert li kienjinkludi diversi elementi inno-vattivi.

Illum, wara dawn is-sninkollha, g˙andna g˙alfejninkunu kburin li dak li Ωerg˙umissirijietna g˙adu ˙aj sal-©urnata tal-lum. L-erba’ sur-mastri j iet , l i huma JosephDarmanin, Julio Tanti, JosephTonna u, dak attwali, AndrewCalleja, ilkoll g˙amlu ˙ilithombiex din il-banda li introduçi-et l-arti muΩikali fl-Imqabbatibqa’ tissa˙˙a˙ matul is-snin.

Dan l-anniversarju, flimkienmal-20 sena mill-inawguraz-zjoni tal-plançier Meravilja,ser ji©u mfakkra kif inhu xier-aq matul il-©img˙a tal-festatal-Madonna tal-Ìil ju f l-Imqabba bejn it-12 u l-21 ta’Ìunju 2015.

MARVIN SCIBERRAS,UFFIÇJAL RELAZZJONIJIET

PUBBLIÇI, SOÇ. MUÛ.MADONNA TAL-ÌILJU

MQABBA A.D. 1911

IL-BANDA MADONNA TAL-ÌILJU TAL-IMQABBA TAGÓLAQ 70 SENA

Din is-sena qed ji©i ççelebrat s-sebg˙in anniversarjutar-reb˙a fuq l-aktar gwerra kiefra u mdemmija tas-seklu g˙oxrin: it-Tieni Gwerra Dinjija.

Fir-Russja jsej˙ulha l-Gwerra Patrijottika l-Kbira, biexjirreferu g˙all-gwerra bejn L-Unjoni Sovjetika u l-Ìermanja NaΩista u l-alleati tag˙ha li se˙˙et bejn it-22ta’ Ìunju tal-1941 u d-9 ta’ Mejju tal-1945 u li ntemmetf’reb˙a f’kull qasam li jinkludi dak militari, politiku,ekonomiku u ideolo©iku tal-Unjoni Sovjetika.

Din ir-reb˙a kellha tifsira deçiΩiva fir-riΩultat tat-TieniGwerra Dinjija, li spiççat ftit xhur wara, f’Settembru tal-1945.

Kontribuzzjoni deçiΩiva

Wie˙ed ma jistax ma jsemmix il-fatt tal-kontribuzzjonideçiΩiva tal-poplu Sovjetiku fir-reb˙a fuq in-NaΩiΩmu.Kienet l-Unjoni Sovjetika li assorbiet l-impatt tal-invaΩjoni NaΩiΩta, li mbag˙ad g˙enet biex tkun b˙alaskud biex ma jkomplix jinxtered id-dominju tal-FaxxiΩmu fid-dinja.

Tliet kwarti tal-forzi armati ÌermaniΩi ©ew meg˙luba

fuq il-front bejn il-Ìermanja u dak Sovjetiku. L-ArmataSovjetika lliberat kompletament jew parzjalment numruta’ pajjiΩi fosthom ir-Rumanija, il-Polonja, il-Bulgarija, l-Ungerija, re©juni tal-Lvant tal-Jugoslavja, l-Awstrija, il-Ìermanja, iç-Çekoslovakkja, in-Norve©ja, id-Danimarka u l-provinçji fiç-Çina u l-Korea u kkonkwis-tat Berlin.

Fl-istess ˙in, pajjiΩna ˙allas qares g˙ar-reb˙a. Il-˙sarali ©arrbet l-Unjoni Sovjetika kienet akbar mill-˙sara tal-pajjiΩi Ewropej l-o˙ra kollha.

It-telf totali demografiku jla˙˙aq mas-27 miljun per-suna. Dan l-ammont huwa d-dopju ta’ dak tal-Ìermanja u ˙afna aktar mill-ammont ta’ mwiet li©arrbet Franza (635,99 persuna) , l-Istati Uniti (405,000)u r-Renju Unit (350,000).

Sehem kollettiv

Din ir-reb˙a setg˙et ise˙˙ biss bis-sehem kolletiv minndawk kollha li ˙admu fil-©lieda kontra n-NaΩiΩmu mill-forzi kollha tal-Alleati. Infakkru l-g˙ajnuna li rçivejnamill-alleanzi tag˙na. PereΩempju, bil-hekk imsej˙a‘lend-lease policy’, li l-Istati Uniti ssupplixxiet lill-Unjoni Sovjetika u pajjiΩi o˙ra b’ikel, Ωejt u tag˙mirmilitari.

Malta wkoll tat sehem sinifikanti u prominenti g˙aldin ir-reb˙a. Il-battalja g˙al Malta hija mag˙rufa b˙alawa˙da mill-aktar operazzjonijiet difensivi u strate©içita’ kull Ωmien. Imma mhuwiex mag˙ruf biΩΩejjed il-fattli r-reb˙a f’Malta fl-1943 kienet marbuta indirettamentmal-Battalja ta’ Stalingrad.

Wara li l-ÌermaniΩi ©ew meg˙luba hemmhekk, kell-hom jirtiraw ˙afna mill-forzi militari tag˙hom mill-Punent, inkluΩ dawk mill-forza militari li kienu impen-jati fil-©lied kontra Malta, biex ©ew mibg˙uta fil-fronttal-Lvant.

Wie˙ed g˙andu dejjem jiftakar li r-reb˙a f’din il-gwerra raΩΩnet lin-NaΩisti – li kienu j˙addnu twemminfavur ir-razziΩmu u l-anti-SemitiΩmu li rriΩulta fl-olokawst – milli jxerrdu l-ideolo©iji tag˙hom mal- erba’rji˙ tad-dinja.

Dawn kienu bil-miftu˙ u pubblikament i˙abbru l-g˙an tag˙hom li jeliminaw gruppi s˙a˙ etniçi: Lhud uRoma, kif ukoll il-biçça l-kbira tal-poplu Slav. Huwafatt li l-˙idma tag˙hom ikkawΩat l-eliminazzjoni ta’100% tar-Russi, 95% tal-Polakki, 70% ta’ nies mill-Latvja, 85% mil-Lituanja , 50% mill-FrançiΩi u ç-Çeki.

Ir-reb˙a fuq in-NaΩi tibqa’ lezzjoni rilevanti g˙ad-

dinja tal-lum, meta naraw u nisimg˙u b’nies li qed jip-pruvaw jer©g˙u jqajmu din l-ideolo©ija orribli biexjer©g˙u jiktbu l-istorja.

Neo-NaΩiΩmu li qed jer©a’ jimmanifesta ru˙u

Skont l-a˙˙ar rapport mill-Ministeru tal-AffarijietBarranin Russu, huwa fatt attwali li manifestazzjonijietta’ razziΩmu, estremiΩmu vjolenti, aggressjoni nazzjon-ali u neo-NaΩiΩmu qed jer©g˙u jqumu f’diversi partijiettad-dinja.

IΩda huwa diffiçli biex tispjega g˙aliex. Xi espertijwa˙˙lu fiΩ-Ωieda ta’ instabbiltà u nuqqas ta’ sigurtà, kifukoll g˙all-g˙an ta’ çertu pajjiΩi li jiddistabbilizzaw statijew re©juni o˙ra biex jiggwadanjaw l-g˙anijiet ©eopoli-tiçi tag˙hom.

G˙al aktar minn g˙oxrin sena se˙˙ew marçi ta’protesta minn veterani tal-Waffen SS li kkollaborawma’ Hitler, f’pajjiΩ membru tal-Unjoni Ewropea: il-Latvja.

Avvenimenti simili ji©u organizzati fl-Estonja, il-Litwanja, il-Bulgarija, Franza, in-Norve©ja, l-Istati Unitiu l-Kanada.

Forsi l-aktar eΩempju riçenti u çar ta’ neo-NaΩiΩmuhuwa dak li nistg˙u naraw fl-Ukraina. It-trasformaz-zjoni ta’ pajjiΩ, fejn il-poplu ©arrab telfiet kbar fil-gwer-ra, fejn tant ommijiet, nisa u tfal ©ew ittorturati min-NaΩi u fejn missirijiet u missier missirijiethom i©©ieldumal-Armata Sovjetika; fi stat fejn formazzjonijiet ta’neo-NaΩiΩmu eΩistenti llum m’g˙andhomx spjegaz-zjoni.

Jien ninsab konvint li x-xog˙ol kontinwu biexja˙dem kontra kull attentati biex jigglorifikaw in-NaΩiΩmu, kif ukoll kull tip ta’ manifestazzjoni ta’razziΩmu, ksenofobija, nazzjonaliΩmu aggressiv upatrijotiΩmu estrem g˙andu jibqa’ l-attenzjoni prinçipalital-komunità internazzjonali.

Illum il-©urnata g˙andna nie˙du lezzjoni mit-tra©edjital-img˙oddi. L-umanità g˙andha dejjem iΩΩommf’mo˙˙ha u tiftakar fil-konsegwenzi terribbli ta’ atten-tati biex ti©i stabbilita d-dominanza globali, it-twemminfl-individwu, im©ieba bla skrulpi biex wie˙edjakkwista l-g˙anijiet dubjuΩi tieg˙u u jinjora r-regolital-li©i u l-moralità.

Sigurtà vera g˙andha tkun uniformi u mhux mifruda,ibbaΩata kemm fuq il-li©i internazzjonali, ir-irwol tan-Nazzjonijiet Uniti u t-tfittxija kollettiva g˙as-soluzzjoni-jiet, g˙all-isfidi u t-theddid varji tal-lum.

16 10|05|2015

Il-Partit Konservattiv tar-Renju Unitkiseb reb˙a konvinçenti ferm fl-elez-zjoni ©enerali tal-Óamis li g˙adda.B’hekk, il-Prim Ministru DavidCameron ing˙ata t-tieni mandat tieg˙ub˙ala mexxej ta’ pajjiΩ li g˙andu diver-si sfidi ta’ importanza storika qud-diemu.

Ir-riΩultat poΩittiv li kiseb Cameronmar kontra kull pronostiku li sar fil-©img˙at li g˙addew fejn kien ikkalku-lat li l-Konservattivi kellhom vanta©©ta’ 0.4% biss fuq il-Laburisti.Madankollu, il-votazzjoni wriet li dinid-differenza fil-fatt kienet ta’ ftit aktarminn 6%.

Bis-sa˙˙a tas-sistema elettorali tar-Renju Unit, mag˙rufa b˙ala ‘first pastthe post’, dan il-vanta©© ta’ voti sarraff’differenza ta’ kwaΩi mitt si©©u fil-House of Commons, illi b’kolloxg˙andha fiha 650 deputat. Barra l-Laburisti, l-akbar telliefa kienu l-Liberali li tilfu 47 si©©u mill-55 li kisbufl-2010, fatt li rrelegahom g˙all-irrele-vanza politika f’din il-le©iΩlatura.

Marru Ωmerç

Matul l-a˙˙ar le©iΩlatura, Cameron sabru˙u fil-mira ta’ kritika kbira g˙all-modkif mexxa l-pajjiΩ, kif ukoll il-partittieg˙u. Dan ta lok g˙al diversi firdietfost il-Konservattivi u wassal g˙al kun-trasti mad-diversi stati tar-Renju Unit ul-Unjoni Ewropea.

Madankollu, malajr deher çar li l-kampanja elettorali tal-Partit Laburistakienet nieqsa mill-ener©ija li kellha

bΩonn biex iddawwar ammont ta’votanti kbir biΩΩejjed biex ikun hemmbidla fil-gvern. Dan ma waqqafx l-ist˙arrig pubbliku milli juri li l-Laburistikienu se jnaqqru ammont mhux ˙aΩinmill-vanta©© li kienu kisbu l-Konservattivi fl-2010.

Din kienet it-tieni darba fi ftit©img˙at, wara l-previΩjonijiet marbutinmal-elezzjoni IΩraeljana, illi st˙arri© ta’dan it-tip mar Ωmerç b’mod sostanzjaliu kompla po©©a d-dubji fuq il-metodolo©ija wara dawn l-istudji.

L-Iskozja

L-akbar daqqa ta’ ˙arta g˙al-Laburistikienet l-Iskozja, illi sa ftit ilu kienetmeqjusa b˙ala fortizza g˙al dan il-par-tit. Fl-elezzjoni ©enerali, dan il-pajjiΩitella’ 59 deputat li jie˙du posthom fil-House of Commons f’Londra. Fl-2010,in-numru ta’ deputati Laburisti elettimill-IskoççiΩi kien ta’ 41, numru li f’dinil-le©iΩlatura niΩel g˙al wie˙ed biss.

Dawn is-si©©ijiet, u g˙axra o˙ra tal-Liberali, marru g˙and l-iScottishNational Party illi wara d-disfatta tar-referendum g˙all-indipendenza tas-sena l-o˙ra, re©a’ ng˙ata ener©ija ©didabil-kisba ta’ 56 si©©u mid-59 g˙ad-dispoΩizzjoni tag˙hom.

F’kummenti li tat wara din ir-reb˙akbira, Nicola Sturgeon, il-kap tal-SNP,sostniet li dan ir-riΩultat ma jfissirx li l-partit tag˙ha se jer©a’ jifta˙ id-diskorsdwar l-indipendenza. Madankollu, hijawieg˙det li se ti©©ieled biex l-IskoççiΩijkollhom aktar poter politiku f’idejhomu se tag˙mel pressjoni fuq il-GvernKonservattiv biex inaqqas il-miΩuri ta’awsterità li impona fis-snin li g˙addew.

Xi jmiss?

Cameron m’g˙andux ˙afna çans biexjiççelebra. Quddiemu g˙andu sfidikbar li se jkunu deçiΩivi g˙all-©ejjienitar-Renju Unit. Ewlieni fosthom il-futur tal-Iskozja li, minkejja ir-riΩultattar-referendum tas-sena l-o˙ra, g˙adhafuq ix-xifer l i t iksirha minn mal-kumplament tar-Renju jekk ma

ting˙atax aktar awtonomija u riΩorsibiex ta˙dem.

Barra minn hekk, Cameron iridiΩomm il-weg˙da li jsejja˙ referendumfl-2017 li fih il-Brittaniçi jistg˙u jid-deçiedu jekk pajjiΩhom g˙andux jibqa’membru tal-Unjoni Ewropea jew le. Ir-riΩultat ta’ dan ir-referendum jista’jkollu effetti serji li jmorru lil hinnmill-fruntieri Brittaniçi.

LIAM GAUCIliam@kullhadd.com

TA’ bARRAkÓkullhadd.com

VLADIMIR MALYGINAmbaxxatur tal-Federazzjoni Russa f’Malta

REbÓA MhUx MISTENNIJA

IR-RUSSJA U T-TIENI GWERRA DINJIJA

TA’ BARRA KÓ 10|05|2015 17kullhadd.com

MINN MAdwAR Id-dINJAMHUX PARTI MILL-IS

Investigaturi Amerikani po©©ew fid-dubju r-rabta mal-Istat IΩlamiku (IS) taΩ-Ωew© aggressuri li nqatlu f’Texas il-Óadd li g˙adda. Dan minkejja l-fatt li l-ISmalajr ˙ar©u biex jie˙du l-meritu ta’ dan l-attakk terroristiku li, fortunatament,falla.

Fil-mira taΩ-Ωew© aggressuri armati, Elton Simpson u Nadir Soofi, kienet esi-bizzjoni ta’ tpin©ijiet li fihom jidher il-profeta Muhammed, manifestazzjoni li l-ferg˙a Sunnita ta’ din reli©jon tqis b˙ala wa˙da offensiva.

Wara l-attakk, l-FBI sabu ru˙hom fil-mira ta’ kritika kbira hekk kif jidher likienu ilhom jafu mill-2006 li Simpson kien ta’ periklu.

TITLOB INVESTIGAZZJONI

Is-Sindku ta’ Baltimore, Stephanie Rawlings-Blake, talbet g˙al intervent min-na˙a tad-Dipartiment tal-Ìustizzja tal-Gvern Federali biex ji©u ççarati l-avventi-menti li wasslu g˙all-mewt ta’ Freddie Gray, ra©el Afro-Amerikan li miet waqt likien jinsab ta˙t arrest fid-19 ta’ April.

Rawlings-Blake esprimiet it-tama tag˙ha li din l-investigazzjoni ter©a’ tkebbesxi ftit tal-fiduçja fil-Forzi tal-Ordni ta’ Baltimore, illi ilhom ji©u akkuΩatib’diskriminazzjoni g˙al diversi snin. Ir-risposta tad-Dipartiment tal-Ìustizzjawaslet nhar il-Óamis meta kien ikkonfermat li t-talba tas-Sindku ta’ Baltimore©iet milqug˙a.

RIFORMA ELETTORALI

Wara xhur twal ta’ dibattitu, il-Parlament Taljan approva li©i elettorali©dida li mistennija tag˙ti aktar stabbiltà lill-gvernijiet li jmexxu lill-pajjiΩ fil-©ejjieni. Fost l-o˙rajn, din il-li©i se tippremja lill-partit li jikseb l-akbarammont ta’ voti b’biΩΩejjed si©©ijiet biex ikollu ma©©oranza komda fil-Parlament.

L-approvazzjoni ta’ din il-li©i kienet wa˙da mill-ideat çentrali tal-politikatal-Prim Ministru Matteo Renzi, illi sostna li ma kienx lest li jkompli jmexxijekk ir-riforma ma tg˙addix g˙ax i˙oss li l-ekonomija Taljana ma tistaxtiΩviluppa jekk il-pajjiΩ jibqa’ jkollu gvernijiet instabbli.

EÛERÇIZZJI MILITARI

Nhar it-Tnejn li g˙adda n-NATO tat bidu g˙al eΩerçizzji militari fuq skalakbira fin-North Sea. L-g˙an tag˙hom huwa li jaraw kemm hija effettiva d-difiΩa kontra l-attakki tas-sottomarini f’dan il-ba˙ar.

Matul ix-xhur li g˙addew, diversi pajjiΩi li jmissu ma’ dan il-ba˙ar irrap-purtaw id-d˙ul ta’ sottomarini Russi fit-territorju marittimu; fatt li ˙oloq il-biΩa’ li dan il-pajjiΩ jista’ jag˙mel mossi aggressivi fil-konfront tag˙ha similig˙al dawk li g˙amel fl-Ukraina. Madankollu, il-koordinaturi ta’ din l-operaz-zjoni qeg˙din joqog˙du lura milli jg˙idu li l-˙sieb prinçipali huwa d-difiΩamill-attakki Russi.

NEGOZJATI IBSIN AKTAR ATTAKKI

Wara seba’ ©img˙at ta’ negozjati, il-Prim Ministru IΩraeljan Benjamin Netanyahurnexxielu jikseb biΩΩejjed si©©ijiet biex ikollu ma©©oranza fil-Parlament. Sabiexjag˙mel dan huwa kellu jasal g˙al ftehim mal-Bayit Yehudi, partit tal-leminimmexxi minn Naftali Bennett.

In-negozjati kienu ftit sig˙at ’il bog˙od mil-limitu ta’ Ωmien stabbilit mil-li©i likellu Netanyahu biex jg˙aqqad il-koalizzjoni tieg˙u. Jidher li dan id-dewmienkien frott it-talba kontroversjali ta’ Bennett li l-partit tieg˙u jing˙ata l-Ministrug˙all-Ìustizzja, poΩizzjoni fil-Kabinett li storikament kellha importanza kbira fl-IΩrael.

Il-konflitt bejn ir-ribelli Houthi tal-Jemen u l-Arabja Sawdita kompla din il-©img˙a b’dawn tal-ewwel jisparaw diversi missili lejn xi r˙ula Sawditi fuq il-fruntiera li tissepara liΩ-Ωew© pajjiΩi.

Dan l-attakk wera li l-forzi Houthi g˙adhom f’poΩizzjoni li jattakkaw lis-Sawditi minkejja d-diversi ©img˙at ta’ bumbardamenti li twettqu minn dawntal-a˙˙ar fuq punti strate©içi kkontrollati mir-ribelli.

Matul dawn il-©imag˙tejn l-Arabja Sawdita kienet qieg˙da tipprova ççekken l-iskala tal-kampanja militari. Madankollu, l-attakki li se˙˙ew fl-a˙˙ar jiem urewb’mod çar li dan mhux se jitwettaq fil-qrib.

18 10|05|2015 MILL-IstrojAkÓkullhadd.com

ULIED IL-MADALENAKITBA TA’MARY CHETCUTI

Fl-1993, is-Sorijiet IrlandiΩital-Karità u Refu©ju li kienujmexxu wa˙da mill- ikbarlavanderij i tal-pajj iΩ, saburu˙hom f’sitwazzjoni finanz-jarja ˙aΩina meta spekulawfil-BorΩa u tilfu flejjes kbarwara li investiment li g˙amlumarilhom il-ba˙ar.

G˙alhekk, kellhom ibig˙umedda mdaqqsa ta’ art l iqabel kienet tintuΩa b˙alaçimiterju anness mal-kunventtag˙hom f’Dublin. Il-ftehimmal-iΩviluppatur li xtara dinil-proprjetà kien li l-ispejjeΩg˙all-iskavar, tne˙˙ija tal-fdalijiet umani, kremazzjoni udfin mill-©did tal-irmiedband’o˙ra, jinqasmu bejn iΩ-Ωew© partijiet.

Skeletri iktar mid-dfiniddikjarat

L-ewwel mistoqsijiet bdewiqumu meta n-numru ta’skeletri li nqalg˙u qabeΩ bitnejn u g˙oxrin in-numru ta’dfin iddikjarat mis-sorijiet fl-applikazzjoni li tefg˙u g˙all-permess ta’eΩumazzjoni –ji©ifieri aktar minn terz tal-imwiet ta’ xebbiet maqfulinf’din l-istituzzjoni tas-Sorijiettal-Madalena ma kienx doku-mentat. X’kienet ir-ra©uni ta’dan u ta’ min kienu dawn l-iskeletri anonimi kienu Ωew©punti ja˙arqu li l-midja bdiettitlob twe©ibiet çari u tondig˙alihom.

Numru konsiderevoli ta’ordnijiet reli©juΩi tas-sorijiet

kienu jmexxu fabbriki rifor-matorji, aktar mag˙rufa b˙alaMagdalene Laundries, f l-Irlanda (u barra wkoll).

Fihom kienu j˙addmu xeb-biet Ωg˙ar, ta˙t it-23 sena, likienu ji©u maqfula hemm ulitteralment jintesew mis-soç-jetà, jag˙mlu xog˙ol ta’ ˙asilta’ ˙wejje© u bjankerija g˙allukandi kbar, dipartimenti tal-istat, l-armata u sa˙ansitrabirrerija mag˙rufa. Ix-xebbiet˙assiela kienu m©ieg˙laja˙dmu sig˙at twal ta˙tsikkatura kbira, ming˙ajr l-ebda ˙las jew kumpens g˙alxog˙olhom u b’nutrimentbaΩiku. Mill-banda l-o˙ra, is-sorijiet kienu jing˙ataw kun-tratti g˙al servizzi ta’ ˙asilprofessjonali bi ˙las ©eneruΩg˙alihom.

Sfruttament u abbuΩ ta˙til-maskra ta’ riforma

Xebbiet ommijiet, tfal bnietimqarbin jew meqjusa fuqru˙hom intefg˙u fi l-Lavanderi j i tal-Madalenadirettament mill-Istat, l-awtoritaj iet tas-sa˙˙a uservizzi soçjali, minn istituz-zjonijiet ta’ tfal orfni u mill-famil j i tag˙hom stess. Bl-iskuΩa li ta˙t il-kura tas-soriji-et setg˙u jirriformaw, dawnit-tfaj l iet kienu sfruttati ,imsawta u abbuΩati fiΩika-ment u mentalment. U˙udmix-xebbiet baqg˙u maqfuling˙omorhom kollu u˙ar©ithom minn hemm il-

mewt. Mill-1922 sal-1996,mietu u ndifnu f’dawn l-isti-tuzzjonijiet 988 ru˙.

Tinfeta˙ inkjesta

Kif ˙are© fil-pubbliku dan l-iskandlu, l-Istat u l-KnisjaKattolika n©iebu daharhommal-˙ajt mill-midja u fl-1996il-Gvern tar-RepubblikaIrlandiΩa g˙alaq il-lavanderijili kien g˙ad fadal, però ma˙a l-ebda azzjoni rigward il-passat a˙rax tag˙hom.

Fl-2011, permezz ta’ rapportim˙ejji mill-Kumitat Kontra t-Tortura fi ˙dan in-

Nazzjonijiet Uniti, il-Gvernkellu jifta˙ inkjesta fuq dawnil-lavanderiji, li issa bdewji©bdu attenzjoni internaz-zjonali wkoll.

In˙atar is-Senatur Martin McAleese biex imexxi bordinvestigattiv u j˙ejji rapport.L-investigazzjoni ta’ McAleese sabet l i mill-1922(minn meta l-Irlanda t’Isfelsaret Repubblika) iktar minn10,000 xebba ntefg˙u f’dawnl-istituzzjonijiet ˙abs, sa˙ansi-tra ming˙ajr akkuΩa ta’ xejn.Aktar minn nofshom inqafludirettament mill-Istat li fl-ist-ess nifs kien qed jag˙ti kun-tratt i kbar l i l l-ordnij ietreli©juΩi l i kienu jmexxudawn l-fabbriki tal-˙asil .Kuntratt i l i kienu kollhanieqsa minn klawsoli ta’ ˙lasxieraq jew xi forma ta’ kon-tribuzzjoni m˙allsa mis-soriji-et g˙all-futur tax-xebbiet likienu j˙addmu.

Ir-rapport kixef li kull metad-Dipartiment tax-Xog˙olg˙amel spezzjonijiet ta’ rutinafil-Lavanderiji tal-Madaliena,dejjem g˙alaq g˙ajnejh g˙as-sistema ta’ skjavitù u xog˙olsfurzat li kienet qed tintuΩa biksur tar-regoli kollha tax-xog˙ol. Mc Aleese komplajifrex l-investigazzjoni tieg˙ufuq il-pulizija g˙as-sehem litaw lis-sorijiet kull darba lirritornawlhom lura tfajliet lippruvaw ja˙arbu mill-lavan-deriji.

Óafna mill-vittmi li ©ewintervistati b˙ala parti mit-t˙ej j i ja tar-rapport,irrakkuntaw kif qatt masetg˙u jifhmu eΩattamentg˙alfejn inqaflu hemm ©ew.Qatt ma ng˙ataw informaz-zjoni dwar meta setg˙u final-ment jo˙or©u minn dawn il-fabbriki ˙abs u, ag˙ar min-hekk, ©ew imça˙˙da minnkull kuntatt ma’ qrabathom.Il-ferita li j©orru dawn il-povrinisa hija kbira wisq.TneΩΩg˙u minn kull dinjità utti˙ditilhom sa˙ansitra l-iden-tità tag˙hom g˙ax kien jin-bidli lhom isimhom u ji©ikkançellat g˙al dejjem kun-jomhom. G˙al din ir-ra©uni

n˙olqot dik id-diskrepanzabejn id-dfin reali u d-dfinre©istrat. Is-sorijiet baqg˙uqatt ma sabu d-dokumentaz-zjoni ta’ dawk it-tnejn ug˙oxrin skeletru anonimu.

Attentat g˙al kumpens lildawk li g˙exu

Is-Senatur Mc Aleese g˙alaqir-rapport b’appell qawwi liissa wasal iΩ-Ωmien li ssir©ustizzja mal-vittmi ta’ din is-sistema ta’ skjavitù istituz-zjonalizzata l i kienet i lhag˙addejja bil-barka ta’kul˙add g˙al tal-inqassebg˙in sena. G˙aldaqstant,in-nisa li sofrew u li kienug˙adhom ˙ajj in kellhomjing˙ataw kumpens li jinkludifih provvediment g˙al pen-sjonijiet, pagi b’lura dovutililhom, servizzi tas-sa˙˙a uakkommodazzjoni soçjali ,minbarra rikonoxximent xier-aq tal-in©ustizzja. Ir-rapporttenna li l-vittmi tal-Madalenaissa kienu stennew iΩΩejjed ukien je˙tie© li l-kumpensjin˙are© mill-aktar fis possib-bli ming˙ajr dewmien uproçeduri legali kkumplikati.

Fl-2013, waqt diskorsimqanqal, il-Prim MinistruIrlandiΩ Enda Kenny talabformalment apolo©ija lill-vitt-mi ˙ajjin tal-Lavanderiji tal-Madalena. Eamon Gilmore,id-Deputat Prim Ministru,issekondah u qali lhom:“Smajniekom, emminniekomu ninsabu profondamentiddispjaçuti g˙al kulmag˙addejniekom minnu.” Sa fl-a˙˙ar tne˙˙iet l-istigma minnfuq dawn in-nisa u kienu qedji©u rikonoxxuti b˙ala vittmiinnoçenti ta’ sistema u soçjetàb’mentalità dejqa u ipokrita.

Il-Gvern IrlandiΩ ˙ar©ilhomkumpens ta’ €60 mil jun uestendieh g˙al vittmi ta’lavanderiji o˙ra li ma ssem-mewx fir-rapport ta’ McAleese. Il-Vatikan u erba’ isti-tuzzjonijiet reli©uΩi o˙ra fl-Irlanda t ’Isfel, l i mexxewriformatorji simili, baqg˙u jir-rifjutaw li jikkumpensaw lill-vittmi tag˙hom.

Il-Lavanderiji tal-Madalena fl-Irlanda kienu jitmexxew mis-sorijietKattoliçi bil-faççata ta’ istituzzjonijiet riformatorji, iΩda mill-g˙atba’l ©ewwa kienu biss postijiet ta’ sfruttament fejn nisa u tfajlietkienu jitwaddbu fihom biex jag˙mlu xog˙ol iebes, ming˙ajrebda ©uri jew ˙jiel dwar meta se jit˙allew jo˙or©u minn hemm.

PERSONALITÀ KÓ 10|05|2015 19kullhadd.com

www.ramonaportelli.com

ramonaportelli@hotmail.com

RAMONA PORTELLItintervista lil RITIENNE ZAMMIT

Il-moda fiha oqsma diversi u kultant infiniti. Wara kull biçça ˙wejje© ikun hemm storja twila ta’dettall, riçerka, u ˙idma. Dan l-a˙˙ar sirt naf b’disinjatriçi tal-moda Maltija, u b’hekk ˙sibt linitkellem mag˙ha sabiex insir naf aktar dwar din il-linja, li f’Malta dan l-a˙˙ar ukoll qed tie˙uspinta qawwija. Qed nirreferi g˙al Ritienne Zammit.

G˙andha sebg˙a u g˙oxrin sena, kienet toqg˙od Birkirkara imma dan l-a˙˙ar marret tg˙ix il-Belt Valletta. B˙ala passatempi g˙andha g˙al qalbha dak kollu li g˙andu x’jaqsam max-xenakreattiva. Tiddeskrivi lilha nnifisha b˙ala bniedma ferri˙ija, biss ukoll daqsxejn nervuΩa. T˙obbtissoçjalizza u anke tag˙mel ˙bieb ©odda.

Hija rebbie˙a tan-NewDesigner Award fil-MaltaFashion Awards 2013. L-istiltag˙ha dejjem kien ibbaΩatfuq l-esperimentazzjoni kemmfil-materjali u anke fil-kunçettili tiΩviluppa g˙all-kollezzjoni-jiet tag˙ha. Matul l-istudjitag˙ha fis-settur, fl-Istitut tal-Arti u Disinn, ©iet mog˙tija l-premju L-Istudenta tas-Sena2009/2010.

B˙alissa Ritienne tinsab fir-raba’ sena tag˙ha b˙ala disin-jatriçi. “Bdejt nispeçjalizzag˙al rasi wara li spiççajt l-istudji tieg˙i fil-qasam tal-artiu d-disinn,” bdiet tg˙idli dwaril-bidu tal-karriera tag˙ha.

Staqsejtha kif bdiet tinteres-sa ru˙ha fil-moda u x’jaffaxxi-naha fiha. “Nista’ ng˙id li l-qasam tal-moda kien dejjemta’ interess g˙alija, sa minnmeta kont Ωg˙ira. L-iktar ˙a©ali kienet u g˙adha taffaxxi-nani hi l-proçess tal-iΩvilupptal-kunçett wara kull kollez-zjoni.”

Ridt inkun naf aktar dwardan il-proçess, u tlabthatg˙idli jekk normalment

tkunx hi biss il-mo˙˙ warakull pro©ett ©did tag˙ha.“Wara l-proçess kreattiv dej-jem jien inkun il-mo˙˙.Rigward il-proçess tal-mani-fattura g˙andi t-tim tieg˙i lina˙dmu flimkien biex il-pro©ett ji©i fis-se˙˙,” elaboratRitienne.

Iddubitajt dwar kemm din il-linja tista’ tkun b’sa˙˙itha lipersuna b˙al Ritienne ta˙dembiha biss hawn Malta. Fil-fatt,Ritienne mal-ewwel stqarretmieg˙i li , peress li l-l injatag˙ha dejjem iffukat fuq l-idea tal-esperimentazzjoni,kemm fil-kunçett kif ukoll fil-materjali, kien hemm xi w˙udli kienu jarawha b˙ala strava-ganti, imma wkoll ti©bed l-g˙ajn u hija diversa. “G˙alissag˙adni ma nistax infendi fuqil-moda biss, g˙alkemm l-opportunitajiet fil-qasam tal-moda qeg˙din dejjem jikbru,xorta g˙ad hemm il-limitaz-zjonijiet fis-settur. Mill-bandal-o˙ra, fil-kollezzjoni riçentitieg˙i Amen, kien hemm l-idea tal-esperimentazzjoni kifukoll il-kunçett ta’ ˙wejje© li

jintlibsu anke f’okkaΩjonijiet.”B’kurΩità staqsejt lil Ritienne

liema tip ta’ klijenti normal-ment jinteressaw ru˙hom fil-˙wejje© tag˙ha. Ikkonfer-matli li huma diversi, fosthomnies b˙al fashion bloggers,stilisti u anke Ωg˙aΩag˙ bi stilpartikolari.

Ta’ min jg˙id li t-tip ta’moda li to˙loq Ritienne tista’tintlibes minn kull individwu.G˙alkemm, kif sostnietmieg˙i hi stess, hija modadaqsxejn differenti min-normamin˙abba t-tip tal-materjaluΩat, g˙alkemm xorta tista’tintlibes minn kul˙add.

Tellg˙et kollezzjoni msem-mija Amen waqt il-MaltaFashion Week

Tkellimt mag˙ha dwar il-kollezzjoni li kienet tellg˙etfis-sena 2014 imsemmijaAmen. Kont naf biss li kienetispirata minn elementi tal-Knisja Kattolika, b’hekk ˙alle-jt f ’ idejha biex tg˙idli kif©ietha din l-ispirazzjoni u jekkfuq kollox hux qed jintlibsu

fil-pubbliku. “B˙ala idea ©ietmit-tip ta’ tradizzjoniet Maltin,fejn jid˙lu l-elementi tar-reli©jon. B˙ala ispirazzjoni,anke ta’ materjali, ©iet mill-elementi li jinvolvu l-Knisjafiha innfisha b˙all- Barokk, ir-RomantiçiΩmu li jitraΩmetti l-istil Barokk, prints ripetittivi,il-Qalb Imqaddsa, il-kulurdehbi u anke xi kliem b˙alAmen u Ave. Iva, nista’ ng˙idli kien hemm domanda kemmg˙all-˙wejje©, kif ukoll g˙all-aççessorji li jag˙mlu partimill-kollezzjoni Amen,”ikkonofermatli Ritienne.

Ta’ min jg˙id li l-kollezzjoniAmen ©iet murija esklussiva-ment g˙all-ewwel darba fil-Malta Fashion Week f’Mejju lig˙adda. L-istess kollezzjoni©iet murija ukoll fl-a˙˙ar edi-zzjoni fis-Serbia FashionWeek, fejn Ritienne kienetmistiedna b˙ala wa˙da mid-disinjaturi internazzjonali.

L-ispirazzjoni li jkollhaRitienne tvarja, imma dejjemtibqa’ ddur mal-kunçettiMaltin b˙al tradizzjoniet uanke l-kultura tag˙na.

“Jispirani wkoll il-fatt ta’ blietkbar fejn fihom issib ˙afnadiversità u opinjonijiet differ-enti.

Óa©a o˙ra interessanti hija liRitienne ma tiffukax biss fuqil-qasam tal-˙wejje© iΩda ankefuq aççessorji li huma differ-enti min-norma. Dawn l-aççessorji normalment ikunumag˙mulin minn tipi ta’ met-alli differenti b˙al ram isfar,aluminju, plexiglass u affariji-et o˙ra simili.

Dwar jekk tilbisx il-˙wejje©li to˙loq hi stess, Ritienneqaltli l i ti lbishom, ankemin˙abba l-fatt li jkunu qedjitraΩmettu l-espressjoni litkun trid twassal hi stess.

Fl-a˙˙ar nett, Ritienne enfa-sizzat fuq il-fatt li l-popluMalti g˙andu bΩonn jibqa’jemmen fit-talent Malti. Dawkli huma interessati fix-xog˙olli to˙loq Ritienne, j istg˙ujΩuru s-sit personali tag˙hawww.ritiennezammit.com jewinkella jfittxuha fuq il-pa©naFacebook https://www.face-book.com/ritiennezammit-fashionhouse?ref=hl

TIDDISINJA MODA FUQ KUNÇETTI MALTIN

20 10|05|2015 kalEjdoskopjukÓkullhadd.com

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

1908: Osservat l-ewwel Jum l-Omm f’Philadelphia.

1910: Il-House of Commons IngliΩa tg˙addi tliet riΩoluz-zjonijiet ewlenin fuq ir-riformi politiçi.

1940: Winston Churchill jie˙u post Neville Chamberlainb˙ala Prim Ministru IngliΩ.

1940: It-Tieni Gwera Dinjija. L-ewwel bombi ÌermaniΩi jin-tefg˙u fuq Chilham u Petham, f’Kent, l-Ingilterra.

1941: Rudolf Hess, id-deputat ta’ Adolf Hitler, jinΩel fl-Iskozja bil-paraxut.

1967: Mick Jagger, Keith Richard u Brian Jones tar-RollingStones, jitressqu quddiem il-ma©istrati b’akkuΩi ta’ drogi.

1969: Apollo 10 jibg˙at l-ewwel ritratti tad-dinja mill-ispazju.

1973: Bruce Lee jaqa’ fl-istudio Golden Harvest f’ÓongKong, jittie˙ed malajr fil-Hong Kong Baptist Hospital fejnit-tobba jsibu li kellu cerebral endema.

1978: Il-politiku Taljan maqtul, Aldo Moro, jindifen f’servizzfunebri privat, 55 jum wara li n˙ataf mill-Brigate Rosse.

1994: Nelson Mandela jing˙ata l-©urament tal-˙atra b˙alal-ewwel president iswed fl-Afrika t’Isfel.

1998: Is-Sinn Fein jappo©©jaw il-ftehim ta’ paçi tal-Ìimg˙al-Kbira, li g˙andu jwassal g˙al tibdil qawwi fir-repubb-likaniΩmu modern.

2008: Il-Qorti fil-Filippini ma ssibx ˙atja lil ImeldaMarcos li ttrasferiet €770 miljun b’mod illegali f’kontijietf’bank Ûvizzeru.

2012: Is-Salib l-A˙mar jissospendu x-xog˙ol umanitarju fil-Pakistan wara li ˙addiem tag˙hom in˙ataf u nqatel.

2012: Ûew© bumbardamenti f’Damasku, is-Sirja, joqtlu 55persuna u jwe©©g˙u 370.

Ìraw bÓal-lum

“Meta gvern ma jag˙milx dak lijkun irid il-poplu, dan jispiçça

jwarrbu kemm bid-daqqiettal-mazez jew bix-x˙it tal-©ebel.”

Sandro Pertini, eks-President Taljan

Jekk hawn xi ˙a©a li ma tmutx,Ωgur hi l-im˙abba. FiΩminijietna, din qed titlef minnqawwietha min˙abba li d-dritti-jiet qed jiΩbqu d-dmirijiet ug˙alhekk kul˙add jippretendi lihu ugwali u li mhux bΩonnwie˙ed tal-o˙ra u viçi versa.

IΩda din l-istorja tal-lum hiferm differenti, g˙ax George

Kirby, li bi˙siebu jiΩΩewwe© lilDoreen Luckie ta’ 92 sena fit-13ta’ Ìunju li ©ej, dakinhar taΩ-Ωwie© tieg˙u jag˙laq 103 snin.

Hekk kif jiΩΩew©u, ikollhomflimkien 195 sena u 281 jum.Ir-rekord ta’ qabel kien ta’ 188sena.

Madankollu, id-deçiΩjoni lijiΩΩew©u ma tte˙ditx f’˙akka

t’g˙ajn: George u Doreen ilhomspeçi ta’ jinnamraw g˙al 27sena.

Huma ltaqg˙u fl-1988 meta t-tieni Ωwie© ta’ George intemmf’divorzju u Doreen kienet rom-lot. George u Doreen sejiΩΩew©u fil-belt tag˙hom ta’Eastbourne, fix-Xlokk tal-Ingilterra.

l-ajruplani privati ta’ Elvis prEslEy

Minn Graceland ˙ar©et l-a˙barli l-Lisa Marie u l-Hound DogII, iΩ-Ωew© ajruplani li kienudisinjati u nbnew g˙al ElvisPresley, se jibqg˙u b’mod per-manenti f’Memphis, fejn l-attrazzjoni turistika hi ççentratafuq il-˙ajja u l-karriera tal-kan-tant.

Dan l-avviΩ temm il-kon-fuΩjoni li n˙olqot fuq il-futurtal-istess ajruplani, li kienu jin-tuΩaw mir-re biex ikun jista’jivvja©©a u jmur jag˙ti l-wirjiet,wara li xtrahom lejn tmiem is-snin sebg˙in.

L-ikbar ajruplan, Convair 880,issemma Lisa Marie, g˙al bint

Elvis. Minn ©ewwa qisu karoz-za lussuΩa li ttir. Fih kamra tas-sodda kbira, sistema stereo,kamra tal-konferenzi u l-vitital-kamra tal-banju huma mik-sija bid-deheb. Kien irran©athekk wara li Elvis xtrahming˙and id-Delta Air Lines utar bih l-ewwel darbaf’Novembru tal-1975.

Meta l-kantant miet, fis-16 ta’Awwissu 1977, il-pilota ta’Elvis tajjar il-Lisa Marie saKalifornja biex ˙a lil PriscillaPresley, l-eksmara tal-kantant,f’Memphis.

L-iΩg˙ar ajruplan, li hu JetStaru ssemma Hound Dog II, ukoll

intuΩa minn Presley.Wara l-mewt ta’ Elvis, iΩ-

Ωew© ajruplani nbieg˙u lilkumpanija bl-isem ta’ OKCPartnership.

Minn nofs is-snin tmenin, dinil-kumpanija u Gracelandqablu li jipparkjaw l-ajruplanifi Graceland, fejn saru Ωew©o©©etti mill-aktar mistennijamit-turisti biex jarawhom minn©ewwa.

IΩda g˙alkemm il-ftehim likien hemm iççajpar xi ftit is-sena li g˙addiet, issa jidher li˙ar©et ix-xemx u kien deçiΩ lil-ajruplani jibqg˙u f’posthomg˙al dejjem.

l-imÓabba ma tmut qatt

KUN AF KÓ 10|05|2015 21kullhadd.com

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMMKITBA TA’SAVIOUR MAMO

Kulma jmur iktar qed ikunhemm influss ta’ immigrantifil-Libja biex jaqsmu lejn l-Ewropa. Dan g˙ax f’dan il-pajjiΩ m’g˙adx baqa’ kontrollfuq il-fruntieri. Kul˙addjag˙mel li jr id u l-ebdaawtorità ma teΩisiti. Iktar majid˙lu immigranti, iktar it-traf-fikanti jda˙˙lu l-mil juni.B’dawn il-flus it-traffikantiqeg˙din jixtru iktar dg˙ajjes uiktar armi. Qeg˙din ja˙dmu idf’id mal-militanti fuq il-frun-tieri. Kelma wa˙da: it-traffikartal-immigranti f’dan il-pajjiΩsar kwaΩi impossibbli l it ikkontrollah. Óafna mid-dg˙ajjes tas-sajd m’g˙adhomxjintuΩaw mis-sajjieda u dang˙ax is-sajjied jippreferi jbig˙id-dg˙ajsa (lit-traffikanti) min-flok imur jistad. Il-kummerçsploda ’il fuq. L-immigrantiqeg˙din jintalbu iktar flusg˙ax jafu li l-unika tama hija lijmorru lejn l-Ewropa u mhuxjer©˙u lura lejn pajjiΩhom.

Huwa çar li ˙afna mill-immi-granti qeg˙din jissugraw˙ajj i thom g˙ax qeg˙diniba˙˙ru fuq kull biçça qoxratal-ba˙ar li t-traffikanti joffrul-

hom. Kull persuna t˙allas madwar

€3,000 (Dh 11,850) tal-vja©©kollhu. Dan ifisser illi it-traf-fikant jaqla’ mijiet ta’ eluf ta’dollari ta’ kull vja©©. Kulldg˙ajsa li tifla˙ i©©orr madwarg˙oxrin, ti©i mg˙obbija l-miji-et. Dawn jitg˙abbew ming˙ajrebda life-jacket jew imqarflixkun ilma. Óafna minndawn it-traffikanti, bil-wiççtost kollu, juΩaw Facebookbiex joffru is-servizztag˙hom,u j˙ajru lin-niesja˙arbu l-gwerra ta’ pajjiΩhom;insomma, ˙afna xinxilli biexi˙ajru lil-immigrant.

TibΩa’ tersaq lejhom

Meta titkellem ma xi uffiçjal lijikkontrolla l-kosta f’Sabrata, lihuwa l-iktar port minn fejnisalpaw l-immigranti jg˙idlekli mhux façli twaqqaf id-dg˙ajjes bl-immigranti g˙ax it-traffikanti jkunu armati ujistg˙u jkunu ta’ periklu,kemm g˙alina kif ukoll g˙all-immigranti. Barra minn hekk,in-numru ta’ traffikanti huwa˙afna ikbar mill-uffiçjali tal-

port. Il-kosta fejn hemm dawnit-traffikanti hija mdawra bil-kanuni armati fuq il-pick-upsu mhux façli tersaq lejhom. FiΩmien Muammar Qaddafi l-folja kienet bil-maqlub. Óaddma kien jazzarda jo˙ro© mill-pajjiΩ ming˙ajr id-dokumentime˙tie©a. Illum kollox ikkon-trollat minn g˙aqdiet krimi-nali.

Skont l-a©enzija Frontex, fl-2010 kien hemm madwar4,500 immigrant li rrnexxiel-hom jaqsmu bejn l-Afrika ta’Fuq u l-Italja. Fl-2014 dan l-ammont kiber g˙al aktar minn170,000. B˙ala paragun, fl-2014 mal-51,000 immigrantg˙aΩlu li jaqsmu min-na˙a tat-Turkija g˙all-Greçja u mill-Balkani. KwaΩi l-istessammont daqs l-2008.

Kollox organizzat

Bil-fondi kbar li t-traffikantig˙andhom qeg˙din jixtrudg˙ajjes kbar u jattrezzawhomb’apparat telefoniku mas-satel-l i ta u sistema ta’ GPS.Qeg˙din ukoll jixtru trakkijietli j©orru l-bejjem biex jintuΩaw

mill-immigranti biex jaqsmu d-deΩert tas-Sa˙ara. L-immigrantijag˙mlu minn kollox biexi˙allsu lit-traffikanti, sa˙ansitrahemm min ibig˙ xi organiminn ©ismu. Il-˙las biex tim-barka fuq dik li kienet xidarba skuna tas-sajd, jidde-pendi mil-lok fejn g˙andektpo©©i. EΩempju, dawk lijkunu msakkrin fl-istiva(imrassin) i˙allsu mal-$1,000,u $2,000 g˙al minn ikun fuqil-gverta. Dawk li jitg˙abbewfuq qoxra tal-lastku j˙allsumal-$500. Ikun hemm xiimmigranti li, wara li jkunuqasmu d-deΩert, iqattu fti txhur ja˙dmu fil-Libja biexmeta jkollhom xi ˙a©a tal-flusi˙allsu g˙all-vja©©. TeΩistispeçi ta’ a©enzija, j isimhaHawala, li tg˙addi l-flus baxxbaxx minn familji tal-immi-granti li jkunu fl-Ewropa biexjg˙inu lill-qraba tag˙hom lijkunu g˙adhom il-Libja.

L-a˙jar soluzzjoni

L-ewwel u qabel xejn irid ikunhemm stabbiltà fil-Libja, upaçi bejn it-tribujiet. Is-sitwaz-

zjoni kaotika li hemm b˙alissaqieg˙da ©©ieg˙el lill-immi-granti jfittxu biex ja˙arbu lejnl-Ewropa llum qabel g˙ada.

Barak Obama qal li l-IstatiUniti qieg˙da ssegwi kullmoviment li qieg˙ed isir fil-Libja, fejn hemm dawn il-mili-tanti. Huwa ta’ riskju kbir jekkisir xi intervent bid-droni jewxi operazzjoni militari, komplajg˙id Obama. Hemm bΩonn lijkun hemm gvern b’sa˙˙tu likapaçi jikkontrolla l-Libja koll-ha, speçjalment fil-fruntieri.Huwa ˙e©©e© lill-pajjiΩi ©irienbiex jikkonvinçu lil- Libjanijçedu l-armi u jibdew ta˙ditietg˙all-paçi bejniethom. Dan l-inkwiet u l-influss tal-immi-granti beda fl-2011 wara l-irvell u l-qtil tad-ditatturMuammar Qaddafi. Kul˙addirid ja˙taf il-bjar taΩ-Ωejt, kifukoll isir miljunarju minn fuql-immigranti.

Il-Prim Ministru ta’ Malta DrJoseph Muscat u dak tal-Italjaqeg˙din jag˙mlu minn kolloxmal-Unjoni Ewropea biexisibu l-a˙jar soluzzjoni biexdin il-problema tispiçça darbag˙al dejjem.

IT-TRAFFIKAR TAL-IMMIGRANTI FIL-LIBJA JINSAB FL-AQWA TIEGÓU

22 10|05|2015 MADWARNAKÓkullhadd.com

Fid-dinja tal-lum ftit huma n-nisa li jikkunsidraw iwelldutarbija d-dar. Ma kienx hekkΩgur sa nofs is-seklu li g˙adda.Il-ma©©oranza tan-nisa ta’ dakiΩ-Ωmien kienu jwelldu d-darbl-g˙ajnuna tal-qabla, jew kifinhi mag˙rufa a˙jar, il-majjis-tra. Il-majjistra kienet membruintegrali tal-komunità tar-ra˙alu kienet tag˙ti servizz indis-pensabbli qabel, waqt u warat-twelid, fi Ωmien meta l-isptari-jiet moderni tal-lum u l-kurakif nafuha ma kinux jeΩistu.

IΩda, x’nafu fuq il-majjistra uxog˙olha? X’tip ta’ ta˙ri© kienjing˙ata lill-qwiebel dak iΩ-Ωmien? X’kienet i©©or il-majjis-tra fil-bagalja Ω-Ωg˙ira sewda likien ikollha? X’kienet tag˙mel

meta jkollha emer©enza? JaniceCassar, li kkwalifikat b˙alaqabla, ser tirrispondi dawn il-mistoqsijiet u fl-istess ˙in sertippermettilna ˙arsa mill-qriblejn il-figura misterjuΩa tal-majjistra. Is-Sinjura Cassar sertippreΩenta r-riçerka li g˙amletdwar il-qwiebel Maltin bejn l-1900 u l-1990, waqt ta˙dita liser issir nhar il-15 ta’ Mejju fis-7 ta’ filg˙axija, fil-JuventutisDomus, Triq San Girgor, iΩ-Ûej-tun. Matul din il-preΩentazzjonise jkun hemm ukoll rakkontdwar esperjenzi ta’ majjistri likienu ja˙dmu fiΩ-Ûejtun u l-in˙awi tieg˙u.

Id-d˙ul g˙al din l-attività, liqed ti©i mtellg˙a minn Wirt iΩ-Ûejtun, huwa b’xejn.

IL-QWIEBEL FIS-SEKLU 20

IMNIEDI MALTA SHOWCASE PORTFOLIO 2015

Artisti lokali minn setturi differenti tax-xena artistika Maltija qedjer©g˙u jing˙ataw l-opportunità biex jesportaw ix-xog˙ol u t-tal-ent tag˙hom g˙al udjenza internazzjonali, grazzi g˙al MaltaShowcase, inizjattiva immexxija mill-Fondazzjoni Valletta 2018flimkien mal-Kunsill Malti g˙all-Arti, ÛiguÛajg – il-FestivalInternazzjonali tal-Arti g˙at-Tfal u Ω-Ûg˙aΩag˙, u ç-Çentru g˙all-Kreattività fil-Kavallier ta’ San Ìakbu.

Iç-Chairman tal-Fondazzjoni Valletta 2018 Jason Micallef qal:“Permezz ta’ Malta Showcase, il-Fondazzjoni Valletta 2018 qedtaqsam l-a˙jar aspetti tal-kultura Maltija u prestazzjonijiet lokalima’ diretturi u programmaturi internazzjonali. Din l-inizjattiva setimmassimizza l-potenzjal u tkattar ir-reputazzjoni tal-artisti kon-temporanji Maltin u tirriΩulta fi tkabbir kulturali, ekonomiku usoçjali.”

Malta Showcase huwa eΩempju çar ta’ kif il-Fondazzjoni Valletta2018 qed tag˙ti prijorità lil pro©etti strate©içi fit-tul li minnhom sejgawdi s-settur kreattiv.

Toni Attard, id-Direttur tal-Istrate©ija fil-Kunsill Malti g˙all-Artisostna: “Permezz ta’ Malta Showcase qed jin˙olqu opportunitajiet©odda g˙all-artisti u pjattaforma kollaborattiva bejn organizzaz-zjonijiet kulturali u msie˙ba internazzjonali.”

Malta Showcase hija kollezzjoni mirquma ta’ repertorju Maltilest biex ji©i pprogrammat minn festivals, teatri u organizzazzjoni-jiet kulturali internazzjonali. Din il-kollezzjoni ©iet ippubblikata uqed titqassam lil programmaturi internazzjonali li huma interes-sati biex jinkludu t-talent lokali fil-festivals u l-programmitag˙hom. Pjattaformi, udjenzi u netwerks huma essenzjali g˙at-tkabbir u l-iΩvilupp tas-settur kreattiv u l-professjonalizzazzjonital-artisti.

Il-pubblikazzjoni hija maqsuma f’˙ames sezzjonijiet: Ωfin, teatru,muΩika, udjenzi Ωg˙ar u bands. Mag˙mula minn 44 repertorjudifferenti, il-kollezzjoni kibret sostanzjalment minn dik li ˙ar©etf’Lulju tas-sena l-o˙ra. Ir-repertorji huma diversi, minn Ωfin kon-temporarju g˙al kummiedja, teatru kontemporarju, spettakli inter-attivi, u muΩika live.

Il-pubblikazzjoni stampata ta’ Malta Showcase ser tintbag˙at lildiversi entitajiet kulturali internazzjonali kif ukoll diretturi u pro-grammataturi tal-Kapitali Ewropej tal-Kultura, ambaxxaturi udiretturi tal-festivals. Informazzjoni dwar l-44 repertorju, li humaparti minn Malta Showcase Portfolio 2015, tista’ tinkiseb mis-sitelettroniku www.maltashowcase.com

Lumia Flute Quartet ser jip-preΩenta Intimacy in Musicf i l -Lunchtime Concert ta ’RIDT li jmiss, nhar il-Óadd 17ta’ Mejju 2015. Organizzatmill-Fond tal-Università g˙ar-Riçerka (RIDT), il-kunçert sejittella’ fil-knisja tal-Madonnatal-Pilar, Triq il-Punent, il-BeltValletta u jibda fil-11.30am.

Lumia Flute Quartet seridoqq xog˙lijiet ta’ kompoΩi-turi mill-perjodu Klassiku fos-thom, il-Kwartett tal-Flawt GMinor Op 69 No 3 ta’ GeorgSchneider, u l-Kwartett tal-Flawt D Major ta’ MichaelHaydn.

G˙alkemm Michael Haydnma kienx mag˙ruf daqs ˙uh

il-kbir Joseph Haydn, kienmuΩiçist rispettat ˙afna. Hukkompona ’l fuq minn 360kompoΩizzjoni li jikkonsistukemm f’muΩika sagra kifukoll strumentali. Haydn kien˙abib kbir ta’ Mozart, li kellustima kbira lejh. Min-na˙a l-o˙ra Georg Schneider kienkontemporanju ta ’Beethoven, u muziçistinfluwenti tas-seklu dsataxf’Berlin, att iv kemm b˙alamuΩiçist, kompoΩitur kif ukollpromutur ta ’ kunçert i . I l -muΩika t ieg˙u hi mimli jaumoriΩmu, entuΩjaΩmu uvitalità.

Lumia Flute Quartet humag˙mul minn Fiorel la

Camilleri fuq il-flawt, ReggieClews fuq i l -v jol in, SarahSpiteri fuq il-vjola u YaroslavMiklukho fuq il-vjolinçell. Il-muΩiçisti huma kollha stab-bi l t i , kemm fi l -qasamorkestrali kif ukoll fil-muΩikada camera, u ˙adu sehemb’mod estensiv f’Malta u barraminn xtutna.

Il-fondi mi©bura mis-serjeta’ RIDT Lunchtime Concertsser imorru g˙al riçerka li qedissir fl-Università, permezztal-RIDT. Mhux me˙tie© liwie˙ed jirriserva post, immad-d˙ul g˙all-kunçert ikunb’g˙ot ja rakkomandata ta ’€10. Din is-serje g˙andha l-appo©© ta’ Heritage Malta.

MUÛIKA INTIMA GÓALL-KUNÇERT LI JMISS TAL-RIDT

L-appuntament ewlieni fil-kalendarju muΩikalitas-Soçjetà tag˙na re©a’ wasal. Nhar is-Sibt 16ta’ Mejju 2015, fit-Teatru Notre Dame f’ÓaΩ-Ûabbar, il-Banda Maria Mater Gratiae se tip-preΩenta Behind Enemy Lines, kunçert ta’muΩika b’rabta ma’ gwerer u battalji, partiko-larment l-450 anniversarju mill-Assedju l-Kbirkif ukoll is-70 anniversarju mit-tmiem tat-TieniGwerra Dinjija. Il-muΩika minn dan il-©enerumag˙Ωula g˙al dan il-kunçert tinkludi Paradeof the Charioteers mill-film Ben-Hur, segwitabit-tema prinçipali mil l-f i lm Braveheart.Tindaqq ukoll The Fall of Fort St Elmo, kom-poΩizzjoni ©dida tal-Mro Ray Sciberras li ©ietippubblikata minn Hafabra Music fis-sena2013; u wara, The Blue and the Gray, ©abra ta’kanzunetti popolari fi Ωmien il-gwerra çiviliAmerikana.

Il-kantanta Ritienne Azzopardi mbag˙ad tin-terpreta l-kanzunetti I t ’s a Long Way toTipperary u Lili Marleen, filwaqt li l-vjolinist

Dr Jurgen Abela ser idoqq tema mill-filmSchindler’s List. Ma jonqsux siltiet mill-filmPearl Harbor; Hymn to the Fallen mill-filmSaving Private Ryan; Ride of the Valkyries tal-kompoΩitur çelebri ÌermaniΩ Richard Wagner;u The Imperial March mis-sensiela Star Wars.

Il-banda ser tkun ta˙t id-direzzjoni tas-Surmast Direttur Kevin Mizzi B.Sc.(Hons.),M.Sc., LLCM u ser jippreΩentaw is-serata s-SurMario Micallef u s-Sinjura Graziella Mizzi.

In˙e©©uk sabiex tattendi g˙al dan l-ispettak-lu muΩikali u awdjoviΩiv. Is-serata tibda fis-7.30 ta’ filg˙axija u, b˙al dejjem, l-entraturaser tkun ming˙ajr ˙las, g˙alkemm in˙e©©uksabiex ©entilment tkun ©eneruΩ fid-donazzjonitieg˙ek.

Ir-r iservazzjonij iet j istg˙u jsiru fuqhttp://mmg.ticketleap.com fejn tista’ tag˙Ωel il-post preferut tieg˙ek billi tibg˙at email lilbooking@mmg.com.mt jew iççempel fuq 79678309.

BEHIND ENEMY LINES KUNÇERT MIS-SOCIETÀ FILARMONICA MARIA MATER GRATIAE

MADWARNA KÓ 10|05|2015 23kullhadd.com

SEJÓA ÌDIDA GÓAL PROGRAMM TA’ FONDI GÓALL-KREATTIVITÀ FL-ISKEJJEL

Il-Kunsill Malti g˙all-Arti u l-Ministeru tal-Edukazzjoni jiffirmaw Memorandum ofUnderstanding

L-istudenti Maltin se jer©a’ jkollhom l-opportu-nità biex jinvolvu ru˙hom fil-kreattività u l-artifl-iskejjel tag˙hom wara li l-Kunsill Malti g˙all-Arti nieda r-raba’ sej˙a g˙all-applikazzjonijietg˙al Kreattiv.

Il-programm ta’ fondi Kreattiv g˙andu l-g˙an lijda˙˙al artisti – kittieba, poeti, muΩiçisti, artistiviΩivi – fl-iskejjel biex ja˙dmu mal-g˙alliema u l-istudenti biex dawn ji©u ispirati, jitg˙allmu ujo˙olqu pro©etti f’mod kollaborattiv u innovat-tiv.

Fit-tliet snin mit-tnedija ta’ Kreattiv saru 54pro©ett – medja ta’ 18-il attività fis-sena – fuqmedda ta’ seba’ xhur. Madwar 5,400 studentminn 50 skola ˙adu sehem. Aktar minn 600membru tal-istaff ikkontribwixxew u l-udjenzila˙˙qu mat-8,000 persuna. Total ta’ 94 artistipparteçipaw f’numru ta’ pro©etti varji.

Immani©©jat mill-Kunsill Malti g˙all-Arti b’kol-laborazzjoni mad-Direttorat tal-Kultura, total ta’€75,000 ©ew allokati g˙all-programm ta’ din is-sena. Massimu ta’ €5,000 jing˙ataw lil kull pro-posta li tintg˙aΩel, u dan l-ammont irid ji©i uΩatfuq perjodu ta’ 12-il xahar. Il-fond huwa kom-petittiv u l-pro©etti eli©ibbli ji©u evalwati minnbord independenti appuntat mill-Kunsill Maltig˙all-Arti.

Óafna jaqblu li l-kreattività hija essenzjalisabiex it-tfal jikbru b’mod s˙i˙. IΩda, kulmajmur, l-arti qed issir g˙aΩla vijabbli wkoll g˙all-impjiegi. Il-figuri jitkellmu wa˙edhom: skont ir-rapport tal-2014 tal-Istrate©ija tal-EkonomijaKreattiva, l-industriji kulturali u kreattivi jikkon-tribwixxu direttament madwar 5% tal-ProdottDomestiku Gross u jimpjegaw aktar minn10,000 persuna. Aktar ma jg˙addi Ω-Ωmien aktarjo˙ro© çar kif l-arti mhijiex ‘Ωejda’ imma partiintegrali mis-sistema edukattiva.

Il-benefiççji wkoll jo˙or©u lil hinn mill-˙itantal-iskejjel. F’çertu kaΩijiet, il-kollaborazzjonijietbejn l-artisti u l-iskejjel baqg˙u g˙addejjin ankewara li ntemm il-pro©ett. Wie˙ed mill-pro©etti,Kirana, sa˙ansitra fforma parti minn ÛiguÛajg –il-Festival Internazzjonali tal-Arti g˙at-Tfal u Ω-Ûg˙aΩag˙ 2014, u huwa riservat minn Franza, l-Italja u l-Ingilterra g˙all-2015.

IΩda l-programm mhuwiex fuq pro©etti artistiçita’ darba. L-g˙an tieg˙u huwa li j˙e©©e© it-tfaljipparteçipaw f’attivitajiet kreattivi, jibdlu l-modkif ja˙sbu, jipprovdi spazju li mhuwiex ikkun-dizzjonat mir-riΩultati. L-arti tg˙in lit-tfal jag˙mlusens mid-dinja, tinkora©©ihom jistaqsu l-misto-qsijiet, jiddibbattu, jikkummentaw u ja˙sbub’mod kreattiv u innovattiv. Óafna minn dawnil-˙iliet jibqg˙u mat-tfal tul ˙ajjithom u g˙alhekkjassiguraw li, ladarba jispiçça l-pro©ett, il-legatkreattiv jibqa’ g˙addej.

Huwa g˙alhekk li l-Kunsill Malti g˙all-Arti u l-Ministeru tal-Edukazzjoni ffirmaw Memorandumof Understanding, biex ikomplu jsa˙˙u r-rabtietbejn l-arti u l-edukazzjoni.

L-g˙an ta’ dan il-ftehim huwa li jidentifikab’mod çar ir-rwoli u r-responsabbilitajiet ta’ kullna˙a b’rabta mal-implimentazzjoni tal-qafas tal-Istrate©ija tal-Edukazzjoni f’Malta 2014-2024 u l-Mission Statement tal-Kunsill Malti g˙all-Arti.

Permezz ta’ dan l-MOU, il-Ministeru g˙all-Edukazzjoni u l-Kunsill Malti g˙all-Arti se jkunuqeg˙din jikkollaboraw fuq numru ta’ attivitaijietli jinkludu workshops u seminars ta’ ta˙ri©, kon-ferenzi, seminars, preΩentazzjonijiet, pro©etti ffi-nanzjati mill-Unjoni Ewropea, opportunitajiet ta’espoΩizzjoni g˙all-impjiegi g˙all-istudenti,Ωvilupp tal-kurrikulu, tag˙lim u assessment out-comes frameworks u ta˙ri© g˙all-g˙alliema.

L-applikazzjonijiet g˙all-Kreattiv jag˙lqu fid-29ta’ Mejju; l-evalwazzjonijiet se jsiru f’Ìunju 2015;ir-riΩultati jo˙or©u fl-1 ta’ Lulju. G˙al aktar infor-mazzjoni Ωur is-sit maltaculture.com jew il-pa©na ta’ Facebook tal-Kunsill Malti g˙all-Arti.

Il-Banda tal-G˙aqda tal-MuΩika San Gejtanutal-Óamrun, bejn l-1 u s-6 ta’ Mejju li g˙addewkienet fl-Italja fejn esegwiet servizzi muΩikalifl-ibliet ta’ Ruma, Napli, u Assisi.

Il-Ìimg˙a l-1 ta’ Mejju, il-Banda San Gejtanuwettqet l-ewwel servizz tag˙ha f’Ruma, fejn il-Banda daqqet fi Piazza di Spagna, u mxiet tulVia dei Condotti u Via del Corso, biex temmetil-març tag˙ha fi Piazza del Popolo. Matul danis-servizz il-Banda esegwiet g˙add ta’ marçijietbrijuΩi sinonimi mag˙ha, li ntlaqg˙u b’mod taj-jeb ˙afna mill-eluf ta’ Taljani u turisti li kienujo˙onqu l-in˙awi storiçi fil-qalba ta’ Ruma.Hawnhekk ukoll il-Banda San Gejtanu ©ietmilqug˙a mill-Ambaxxatur ta’ Malta g˙all-Italja, l-E.T. Vanessa Frazier.

L-g˙ada, is-Sibt 2 ta’ Mejju, il-Banda SanGejtanu daqqet f’Napli, fejn g˙at-tieni senakonsekuttiva d-Deputazione del Tesoro di SanGennaro stiednet lill-G˙aqda tal-MuΩika SanGejtanu biex tie˙u sehem fil-purçissjoni tal-qaddisin patruni ta’ Napli, fosthom il-patrun

tal-G˙aqda Maltija, San Gejtanu. Mal-BandaSan Gejtanu daqqet ukoll i l -Banda tal-Carabinieri fejn iΩ-Ωew© baned alternaw fid-daqq tag˙hom. Membri tal-G˙aqda tal-MuΩikaSan Gejtanu refg˙u l-bust tal-fidda ta’ SanGejtanu, li fih jinsabu relikwji tal-qaddis, tul il-purçissjoni kollha li ˙ar©et mid-Duomo ta’Napli u ntemmet fil-BaΩilika ta’ Santa Chiaraf’Napli stess.

L-a˙˙ar impenn muΩikali tal-Banda SanGejtanu kien it-Tnejn 4 ta’ Mejju, fil-belt ta’Assisi, fejn il-Banda bdiet is-servizz tag˙haminn quddiem il-BaΩilika ta’ Santa Chiara u,wara li mxiet tul it-toroq çentrali ta’ din il-belt,temmet is-servizz tag˙ha quddiem il-BaΩilikaimportanti ta’ San Fran©isk.

Fit-tliet servizzi tag˙ha l-Banda San Gejtanuwasslet bl-aqwa mod is-sabi˙ tal-març Malti ul-apprezzament kien evidenti bl-applawsi fitmiem kull març u bil-bosta kummenti u mis-toqsijiet li saru lill-bandisti u lid-diri©enti.

Il-kontin©ent Malti la˙˙aq il-75 persuna.

IL-BANDA SAN GEJTANU TAL-ÓAMRUN IDDOQQ F’RUMA, NAPLI U ASSISI

Fl-okkaΩjoni tal-50 anniversar-ju mill-fondazzjoni Din l-ArtÓelwa se jsir il-Classical MusicFestival fil Kappella ta’ SantaMarija ta’ Bir Miftu˙, il-Gudja.

Dan il-festival jifta˙ nhar il-Ìimg˙a 15 ta’ Mejju bil-kunçert min The Conrads sost-nuti mill-ADRC Trust. ,b’Elizabeth Conrad, pjanu;Maria Conrad, vjolin; u JoséGarcia Gutierrez, horn. Il-muΩika se tkun ta’ Duvernoy,Reinecke, Brahms, Granados,de Falla, Buyanowski uMompou.

G˙alkemm l-ewwell kunçerthuwa kollu mimli, baqa’ tlietiljieli o˙ra ta’ muΩika mill-aqwa. Dawn ikunu:

Is-Sibt 23 ta’ Mejju, TheString Ensemble Cincievskisponsorjat mill-Ambaxxata ta’Franza flimkien ma’ AllianceFrancaise de Malte –Méditerranée; The CincievskiEnsemble ser jippreΩentawString Quintet No. 11 Op. 33 uNo. 12 Op. 34 ta’ GeorgeOnslow.

Is-Sibt 30 ta’ Mejju jmiss lil

Musica Nova Duo – Massimode Bonfils, – vjolin, u LucaMinervino, kitarra, sponsorjatimill-Istituto Italiano di Culturau l-Ambaxxata tal-Ital jaflimkien mal-Conservatorio diSanta Cecilia. L-okkaΩjoni himarbuta mal-EXPO Milano.Musica Nova Duo jip-preΩentaw siltiet mill-opri ta’Gioacchino Rossini.

L-a˙˙ar kunçert ikun nhar is-Sibt 13 ta’ Ìunju. L-Ambaxxatur tal-IΩrael j ip-preΩenta d-Duo Liat Cohen –Boulanger Prize, kitarra, uEyal Ein Habar, flauwt,b’muΩika minn Giuliani,Zequinha de Abreu u VillaLobos.

Il-kunçerti kollha jibdew fit-8.00pm. Wara kull kunçertikun hemm riçeviment fi l-©onna biswit i l-kappella.Biljetti €20 jew block tickets€50 g˙al tliet kunçerti, u €35g˙al Ωew© kunçerti.G˙al aktar informazzjoni çem-pel lil Din l-Art Óelwa fuq2122 5952 jew Ωur is-sitinfo@dinlarthelwa.org

KUNÇERT MUÛIKALI F’BIR MIFTUÓ

24 10|05|2015 MADWARNAkÓkullhadd.com

IL-GRUPP FARSONS JIRREÌISTRA MILL-ÌDID RIÛULTATI U PROFITTI B’SAÓÓITHOMSimonds Farsons Cisk plc irre©istratsena o˙ra ta’ tkabbir konsistenti u prof-ittabbli. Filwaqt li l-bejg˙ totali g˙as-sena finanzjarja li ntemmet fil-31 ta’Jannar 2015 Ωdied ftit biex qabeΩ id-€79miljun, il-Grupp g˙amel Ωieda sostanz-jali fil-profitt tieg˙u meta mqabbel mar-riΩultati miksuba s-sena ta’ qabel. Il-profitt mill-operat qabel it-taxxa Ωdiedb’20% g˙al €8.2 miljun.

Ir-riΩultati li ©ew irre©istrati din is-senakienu miksuba bis-sa˙˙a ta’ aktar tkab-bir fl-ekonomija lokali, permezz ta’sena rekord fl-ammont ta’ turisti u fin-nefqa tag˙hom f’pajjiΩna, bir-riΩultatiinkora©©anti li kisbu l-prodotti ewlenintal-Grupp, u bis-sa˙˙a ta’ diversi fatturio˙ra, fosthom titjib fl-effiçjenzi, produt-tività u t-tnaqqis sinifikanti fil-prezzijiettal-materja prima.

Minbarra t-tis˙i˙ tal-Grupp fl-industri-ja, ir-riΩultati miksuba matul din is-senakienu tajbin ˙afna speçjalment metatqis is-sensiela ta’ deçiΩjonijiet impor-tanti u sinifikanti li ˙a l-Bord. L-a©©ustament nett ’l isfel ta’ €5.2 miljunfil-valuri tal-proprjetà kien rifless fl-ist-ess riΩultati, wara reviΩjoni tal-˙sieb u t-tis˙i˙ tal-pjanijiet tal-iΩvilupp tal-Farsons Business Park. Meta tikkunsidrali l-Bord ikkonferma l-˙sieb tieg˙u lijiddisponi mill-proprjetà, ir-riΩultati tal-proprjetà, inkluΩ dan l-a©©ustament fil-valuri, issa qed jidhru b˙ala discontin-ued operations. Hu mistenni jsir avviΩie˙or mill-kumpanija fuq l-iΩvilupp ta’

din il-proprjetà qabel il-laqg˙a ©eneraliannwali li jmiss tas-26 ta’ Ìunju 2015.

Il-kumpanija rrevediet ukoll kemm sertuΩa fil-futur it-taxxa tal-assi diferita, fid-dawl tal-iskemi ta’ kreditu aktar restrit-tivi g˙at-taxxa tal-investiment, li da˙lufis-se˙˙ g˙all-impriΩi l-kbar minn Lulju2014. Din wasslet g˙all-g˙arfien ta’ €5.3miljuni fi krediti ta’ taxxa diferita fuq l-g˙ajnuna g˙all-investiment.

Iç-Chairman tal-Grupp, is-Sur Louis A.Farrugia qal: “Il-Bord hu sodisfatt ˙afnab’dawn ir-riΩultati tal-Grupp u se nkom-plu g˙addejjin b’investimenti sinifikanti

u niΩguraw li nibqg˙u nipproduçuprodotti ta’ klassi dinjija bl-aktar modeffiçjenti u effettiv. Nixtiequ nbieg˙uaktar mill-prodotti tag˙na fis-swieqinternazzjonali u dawn ir-riΩultatig˙andhom jg˙inuna f’din l-isfida.”

Il-façilità l-©dida g˙all-ippakkjar tal-birra – pro©ett ta’ €27 miljun – li setie˙u post il-façilitajiet eΩistenti kollhatal-produzzjoni tax-xarbiet tag˙na fil-fliexken tal-˙©ie© u l-bottijiet, se titlestasa April 2016. Din il-façilità l-©dida setag˙ti lill-kumpanija g˙aΩla o˙ra li tip-produçi fliexken g˙as-swieq tal-

esportazzjoni bis-sistema one way. “It-titjib konsistenti fir-riΩultati tag˙na

jag˙mlilna aktar kura©© biex inkomplun˙ejju ru˙na tajjeb g˙al aktar opportu-nitajiet ta’ esportazzjoni li se jkollna,malli titlesta l-façilità tal-ippakkjar is-sena d-die˙la,” ikkummenta s-SurNorman Aquilina, Kap EΩekuttiv tal-Grupp Farsons.

“Minkejja l-bidliet fis-suq u l-kompe-tizzjoni qawwija ma taqta’ xejn fis-set-turi kollha li noperaw fihom, l-ambiz-zjonijiet tag˙na g˙al tkabbir bi profittjibqg˙u b’sa˙˙ithom ˙afna. Minbarra limmorru g˙al aktar tkabbir organiku, senibqg˙u impenjati nkomplunakkwistaw aktar marki ˙alli nΩidub’rata mg˙a©©la dan it-tkabbir bl-inno-vazzjoni u bl-esportazzjonijiet. Dawn sejibqg˙u Ω-Ωew© oqsma strate©içi impor-tanti ewlenin tag˙na,” kompla s-SurAquilina.

Il-fond tal-azzjonisti tal-kumpanijaΩdiedu b’€5 miljuni u qabΩu l-€100miljun (Jannar 2014: €95 miljun). L-EBITDA (il-qlig˙ qabel l-interess, it-taxxa, id-deprezzament u l-amortizzaz-zjoni) g˙al din is-sena la˙aq €15.9miljuni meta mqabbel mal-€14.2 miljunitas-sena ta’ qabel.

Il-Bord tad-Diretturi qed jirrakkoman-da Ωieda fid-dividend finali ta’ €2 milju-ni, li twassal g˙al dividend totali ddik-jarat ta’ €3 miljuni g˙as-sena msemmija.Din iç-çifra hi €0.5 miljuni aktar mill-ammont iddikjarat is-sena l-o˙ra.

DAWN OF THE GREAT SIEGE – LIFE AT SEA 2015

Lejlet l-450 anniversarju mill-ewwel dehratal-flotta Ottomana fil-GΩejjer Maltin,Heritage Malta Flimkien mal-Kunsill Maltig˙all-Arti se tkun qieg˙da torganizza jumta’ attivitajjiet kulturali u ta’ divertimentg˙all-familja kollha bl-isem Dawn of theGreat Siege”.

Din is-sena, fil-fatt, l-attività annwalimag˙rufa b˙ala Life at Sea li ti©i organizza-ta minn Heritage Malta fil-MuΩew Marittimuta’ Malta, se tkun wa˙da speçjali bi pro-gramm li, minbarra l-attivitajiet tas-soltub˙al tours speçjali u ta˙ditiet fil-muΩew, seti©i estiΩa anke fil-pjazza u fix-xatt tal-Birguu se tinkludi wkoll numru ta’ re-enact-ments, reçtar, muΩika, Ωfin, dawra mal-port,animazzjoni g˙at-tfal, kif ukoll posti tal-ikel.

L-attività se tibda fid-9.00am u dawk li jat-tendu se jkollhom l-opportunità jgawduminn programm mimli attivitajjiet sal-4.00pm.

Grupp ta’ g˙axar animaturi se jkunuqeg˙din jinvolvu t-tfal f’numru ta’ attivitajietli jinkludu krafts, face-painting u balloonmodelling.

G˙al din l-okkaΩjoni Heritage Malta u l-Kunsill Malti G˙all-Arti ssie˙bu ma’ Ωew©gruppi ta’ re-enactors sabiex ji©u rap-preΩentati bl-iktar mod preçiΩ storikament©rajjiet marbutin mal-Assedju l-Kbir tal-1565. Dawk li jattendu se jkollhom l-oppor-tunità jiltaqg˙u mal-kirurgu tal-Ordni, il-

ba˙rin li ˙adu sehem fil-piccolo soccorso ul-merçenarji li n©iebu Malta mill-Kavallierisabiex jg˙inu fid-difiΩa tal-GΩejjer Maltin.Wie˙ed se jkun jista’ jassisti g˙al ©lied bix-xwabel, operazzjoni kirur©ika kif kienetissir fi Ωmien il-kavallieri u l-isparar ta’kanun.

Il-banda ta’ ispirazzjoni medjevali Bibitase tkun qed tag˙ti kunçert live, filwaqt li l-Paul Curmi Folk Dance Company se jkunuqeg˙din jiΩfnu Ωfin tradizzjonali folkloris-tiku Malti. Il-programm jinkludi wkollrapreΩentazzjoni teatrali qasira sabiextfakkar id-d˙ul tar-refu©jati Maltin fil-Birgubiex jistkennu mill-attakki tal-g˙adu.

Il-programm jinkludi wkoll ©ita bid-dg˙ajsa madwar il-port li titlaq minn qud-diem il-Forti Sant’An©lu u li se tiffoka fuq l-Assedju l-Kbir. G˙al iktar informazzjonidwar din id-dawra mal-port u kif jistg˙ujinkisbu l-biljetti wie˙ed g˙andu jΩur is-sitelettroniku ta’ Heritage Maltahttp://www.heritagemalta.org

Dawn l-attivitajjiet qed ji©u orgnaizzatiminn Heritage Malta flimkien mal-KunsillMalti g˙all-Arti u l-Kunsill Lokali tal-Birgusabiex jitfakkar l-450 anniversarju mill-Assedju l-Kbir tal-1565. G˙all-programms˙i˙ tal-attivitajjiet kollha marbuta ma’dan l-anniversarju wie˙edjista’ jΩur is-sit elettroniku http://www.her-itagemalta.org/1565

Il-Malta Association of Crohn’s andColitis (MACC) se tlaqqa’ il-ÓamesLaqg˙a Ìenerali Annwali tag˙ha fl-Lecture Room 4/5, Block C, Level 1(sular wie˙ed fuq il-Kappella) fl-Isptar Mater Dei, l-Imsida, nhar il-Ìimg˙a 15 ta’ Mejju, fis-7.00pm. Il-laqg˙a se tiççelebra wkoll il-ÌurnataDinjija tal-IBD 2015 li se ti©imfakkra nhar it-Tlieta 19 ta’ Mejju.G˙al dan il-g˙an il-laqg˙a se tkunsegwita b’ta˙dita fejn il-kelliemaewlenija se tkun Dr StefaniaChetcuti Zammit MD MRCP UK,HST Gastroenterology mill-IsptarMater Dei. Hija se titkellem fuq is-su©©ett: Is-sa˙˙a tan-nisa u l-IBD –perspettiva lokali u Ewropea.

Wara t-ta˙dita, dawk il-preΩenti sejkunu mistiedna jistaqsu xi mistoqsi-jiet rilevanti g˙as-su©©ett u mistoqsi-jiet relatati ma’ temi importanti. Kullmin hu interessat fis-su©©ett jista’ jat-tendi. It-ta˙dita se tkun bil-Malti,b’riassunt bl-IngliΩ u l-mistoqsijiet fitmiem it-ta˙dita jistg˙u jsiru kemmbil-Malti kif ukoll bl-IngliΩ.

Ìurnata Dinjija tal-IBD 2015

Barra minn dan, biex tkomplitfakkar il-Ìurnata Dinjija tal-IBD2015 mal-pubbliku in©enerali, l-MACC se ttella’ wirja ta’ powstersfuq l-IBD fil-foyer tas-Surgical OutPatients fl-Isptar Mater Dei mill-Óamis 14 sal-Erbg˙a 20 ta’ Mejju.

Huwa stmat li l-IBD taffettwa˙ames miljun ru˙ mad-dinja kollha.Il-marda ta’ Crohn u l-koliteulçeroΩa jaffettwaw b’mod dirett is-sistema di©estiva u jikkawΩaw l-inf-jammazzjoni tal-intestini billi jiffur-maw infafet li jdemmu malajr. Lahemm kura, la nafu l-kawΩi u l-pub-bliku ftit li xejn jaf fuq l-u©ig˙ kro-niku li l-pazjenti li jsofru mill-IBDikollhom jiffaççaw b’mod kura©©uΩta’ kuljum.

B˙ala riΩultat ta’ diskussjonijiet lisaru fis-sena 2009 fost organizzaz-zjonijiet tal-pazjenti tal-IBD minn 27

pajjiΩ ta’ erba’ kontinenti (l-Awstralja, il-Kanada, l-Ewropa, l-Amerika t’Isfel u l-Istati Uniti tal-Amerika) ittie˙det id-deçiΩjoni litibda ti©i ççelebrata l-Ìurnata Dinjijatal-IBD ta’ kull sena fid-19 ta’ Mejju.L-g˙an prinçipali tal-Ìurnata Dinjijatal-IBD li saret g˙all-ewwel darbafis-sena 2010 huma:– biex ji©i mg˙oddi sens ta’ solidar-jetà globali g˙all-pazjenti tal-IBD – biex il-midja tkun taf in-numru ul-kwistjonijiet li jikkonçernaw il-paz-jenti tal-IBD – biex t˙e©©e© lill-pazjenti biex jil-taqg˙u u jie˙du parti fl-attivitajiettal-assoçjazzjonijiet nazzjonalitag˙hom – biex iΩΩid l-g˙arfien fost il-pro-fessjonisti tas-sa˙˙a dwar l-assoçjaz-zjonijiet nazzjonali tal-Crohn’s u l-Colitis – biex isir xog˙ol ma’ soçjetajiet uorganizzazzjonijiet professjonali tal-kura tas-sa˙˙a – biex ji©i mwaqqaf sit tal-ÌurnataDinjija tal-Pazjenti tal-IBD b’˙oloqma’ assoçjazzjonijiet tal-IBD – biex ti©i ppreparata gwida ta’viΩjoni globali u mission policystatement primarjament dwar ir-riçerka, it-trattament u kwistjonijietpersonali relatati mal-IBD, xog˙lijiet,edukazzjoni, eçç.

L-g˙anijiet prinçipali tal-MACChuma li toffri appo©© g˙all-persuni,u qraba ta’ persuni li jsofru mill-marda Crohn u l-kolite ulçeroΩa(IBD), li tg˙inhom itejbu l-kwalitàtal-˙ajja u li ΩΩid l-g˙arfien fost il-pubbliku fuq dawn il-kundizzjonijietkroniçi. L-MACC g˙andha wkoll l-intenzjoni li tippromovi l-˙ti©ijiet ud-drittijiet tal-pazjenti u li t˙e©©e© utippromovi r-riçerka.

G˙al aktar informazzjoni u kjarifikidwar l-MACC u din l-attività , tista’tikkuntattja l-MACC bl-email:info@macc.org.mt, jew jid˙ol fis-sitelettroniku tal-MACC fuqhttp://www.macc.org.mt, jew çem-pel 9930 3964.

LAQGÓA ÌENERALI ANNWALI MILL-MACC

riÇetti kÓ 10|05|2015 25kullhadd.com

frawli kull feJn titfa’ ÓarstekB˙alissa, kull fejn iddawwar wiççek tara l-frawli: fl-g˙elieqi u fis-serer, fis-swieq u fil-vannijiet tal-bejjieg˙atal-˙axix, u kwaΩi f’kull ristorant u dar Maltija.

Din il-frotta bnina, g˙all-kuntrarju ta’ frott ie˙or, g˙andha Ω-Ωerrieg˙a fuq barra, madwar 200 Ωerrieg˙a kullfrawla. Hija sors tajjeb ˙afna tal-vitamini A u K, fiha wkoll ammont ta’ fibra, potassju, manjeΩju u açidu foliku.Il-frawli minn dejjem kien jintuΩa g˙al skopijiet mediçinali, speçjalment biex jg˙in id-di©estjoni. Il-kulur a˙marvibranti ©ej mill-ammont kbir ta’ anthocyanidin, li jag˙mel lil din il-frotta g˙anja fl-antiossidanti.

2. Biex tag˙mel il-baΩi: po©©i l-gallettini mfarrkin f’bieqja, Ωid il-butir imdewweb, u˙awwad sakemm jit˙alltu sew. Aqleb it-ta˙lita fil-landa ppreparata u ag˙fasha b’mg˙arfa mal-qieg˙ sakemm ti©i kumpatta u lixxa. Po©©i l-landa fil-fri©© g˙al aktar tard.

3. Biex tag˙mel il-krema: po©©i l-meraq tan-nofs lumija f’bieqja Ωg˙ira u ferrex l-img˙arfa unofs ©elatina fil-wiçç. Óallihom joqog˙du g˙al ftit minuti sakemm isiru qishom sponΩa. Sa˙˙an il-bieqja banjumarija u ˙awwad sakemm il-©elatina tin˙all, imbag˙ad ˙alliha tibred.

4. Sadanittant, po©©i l-irkotta, il-©obon artab, iz-zokkor tal-©elu u l-qoxra tal-lumija f’bieqjau ˙abbathom flimkien b’˙abbata tal-elettriku sakemm ikollok ta˙lita lixxa. Óabbat il-krema friskasakemm titla’ u Ωida mat-ta˙lita tal-irkotta. Ûid ukoll il-©elatina u ˙awwad kollox sew. Ferra’ t-ta˙lita fil-landa fuq il-qieg˙ tal-gallettini u llixxa l-wiçç. Po©©i l-landa fil-fri©© g˙al aktar tard.

5. Biex tag˙mel is-saff tal-frawli: po©©i l-meraq tan-nofs lumija f’bieqja Ωg˙ira u ferrex l-img˙arfa u nofs ©elatina fil-wiçç. Óallihom joqog˙du g˙al ftit minuti sakemm isiru qishomsponΩa. Sa˙˙an il-bieqja banjumarija u ˙awwad sakemm il-©elatina tin˙all, imbag˙ad ˙allihatibred. Sadanittant, po©©i l-frawli f’passatur u a˙silha ta˙t l-ilma. Ne˙˙i l-weraq u xxuttaha sew.Po©©iha fi blender jew liquidiser u ag˙sarha kompletament. Ûid iz-zokkor u ˙awwad, imbag˙adΩid il-©elatina u ˙awwad sew. Ferra’ t-ta˙lita fuq il-krema fil-landa. Po©©i ç-cheesecake fil-fri©©g˙al mill-inqas 6 sig˙at biex jag˙qad sew.

6. Biex isservi aqla’ l-qieg˙ tal-landa minn maç-çirku u ne˙˙i l-karta tal-©enb bil-mod. Ûej-jen il-wiçç bil-frawli friska u servih kiesa˙.

Ingredjenti

G˙all-baΩi:• 250g gallettini digestive,

imfarrkin fin• 125g butir, imdewweb

G˙all-krema:• 250g irkotta• 250g ©obon artab• 150g zokkor tal-©elu,

mg˙arbul• 200ml krema friska,

kies˙a• Mg˙arfa u nofs (15g)

©elatina • Qoxra ma˙kuka rqiq ta’

lumija• Meraq ta’ nofs lumija

G˙as-saff tal-frawli:• 400g frawli friska• 50g zokkor• Mg˙arfa u nofs (15g)

©elatina• Meraq ta’ nofs lumija

CheesCake bil-frawliIsservi: 12-il persuna

8 sig˙at.

2. Ne˙˙i l-qoxra tal-lumija minn mal-frawli u po©©i t-ta˙lita f’kazzola fuq nar moderat.Meta tifta˙ tag˙li, ˙alliha tbaqbaq g˙al nofs sieg˙a filwaqt li t˙awwadha kultant b’mg˙arfatal-injam. Tella’ r-rag˙wa li t-ta˙lita tag˙mel fil-wiçç bi xkumatur u armiha.

3. Jekk trid il-©amm bil-biççiet tal-frott kbar ˙allih kif inhu, u jekk tridhom iΩg˙arne˙˙i l-kazzola minn fuq in-nar u g˙affe© ftit il-frawli b’masher. Er©a’ po©©i l-kazzola fuq in-nar u ˙alliha tbaqbaq g˙al 20-30 minuta o˙ra sakemm ikollha l-konsistenza tal-©amm li tix-tieq.

4. Ferra’ l-©amm f’vaΩetti sterilizzati (15-il minuta jag˙lu f’borma bl-ilma, jew fuq dixxf’forn ja˙raq). Ag˙laq il-vaΩetti sew u aqlibhom rashom ’l isfel sakemm jibirdu. Erfa’ l-vaΩettif’post mudlam u frisk, iΩda mhux umduΩ. Óalli l-©amm hekk g˙al xahar qabel tift˙u u, metal-vaΩett ikun miftu˙, po©©ih fil-fri©©.

Ingredjenti

• 1kg frawli friska• 700g zokkor• Lumija

Ìamm tal-frawli

Metodu

1. Idlek l-isdra tat-ti©ie© biΩ-Ωejt taΩ-Ωebbu©a u roxxhom bil-mel˙ u l-bΩar. Sa˙˙an grilja u ixwi l-isdra sakemm jie˙du l-kulur ujsiru sew minn ©ewwa.

2. Sadanittant ipprepara z-zalza g˙all-wiçç. Po©©i l-ingredjen-ti kollha taz-zalza f’vaΩett u ag˙lqu. Óabbat l-ingredjenti flimkienfil-vaΩett stess u po©©ih fil-fri©© g˙al iktar tard.

3. Qatta’ b’idejk il-weraq tal-ispinaçi u aqsmu bejn erba’ plat-ti. Qassam ukoll il-frawli u ferrxu fuq l-ispinaçi. Qatta’ kull sidraf’biççiet mill-wisa’ u po©©i porzjon fuq kull platt. Ferrex il-©ewΩukoll. Fl-a˙˙ar roxx l-insalata u t-ti©ie© biz-zalza ppreparata u servi.

Ingredjenti

• 200g weraq tari tal-ispinaçi• 200 g frawli friska, ma˙sula u mqattg˙a• 75g ©ewΩ imkisser• 4 isdra tat-ti©ie©, ming˙ajr g˙adam u

©ilda• Mg˙arfa Ωejt taΩ-Ωebbu©a• Mel˙ u bΩar mit˙un frisk

G˙az-zalza tal-wiçç:

• 150ml Ωejt taΩ-Ωebbu©a• 2 mg˙aref ˙all balsamiku• Qoxra ta’ larin©a, ma˙kuka• Meraq ta’ larin©a• 1 mg˙arfa g˙asel• 1 kuççarina mustarda• 2 mg˙aref tursin frisk, imqatta’• Mel˙ u bΩar mit˙un frisk

insalata tat-tiÌieÌ u l-frawliIsservi: 4 persuni

Metodu

1. Ag˙sar il-frawli bi blender jew liquidiser u g˙addih minn passatur biex tne˙˙i Ω-Ωerrieg˙a. Ûidil-meraq tal-lumi mal-frawli.

2. Po©©i l-˙alib mag˙qud u l-krema flimkien f’bieqja u ˙abbathom tajjeb sakemm ikollok ta˙lita˙afifa.

3. Da˙˙al il-frawli mag˙sur bil-mod fit-ta˙lita tal-krema u ˙alib.

4. Ferra’ t-ta˙lita f’reçipjent tal-friΩa u ffriΩa sakemm tag˙qad.

Ingredjenti

• 200g frawli friska, ma˙sula u xxuttata u ming˙ajr weraq

• 300ml krema doppja• Bott ˙alib mag˙qud

ta’ 400g (condensed milk)

• Meraq ta’ nofs lumija

Ìelat tal-frawliIsservi: bejn 4-6 persuni

Metodu

1. Idlek landa tal-qieg˙ jinqala’, ta’ 24çm, bi ftit butir imdewweb.Iksi l-qieg˙ u l-©enb tal-landa bil-kartaforn.

Metodu

1. Po©©i l-frawli f’passatur u a˙silha tajjeb ta˙t l-ilma. Ne˙˙i l-weraq u xxuttaha sew. Po©©iha f’bieqja u Ωid iz-zokkor. Qaxxar uag˙sar il-lumija u Ωid il-qoxra u l-meraq ukoll. Óawwad kollox taj-jeb, g˙atti l-bieqja bil-cling film u po©©iha fil-fri©© tul il-lejl jew g˙al

Skeda kÓ 10|05|2015 27kullhadd.com

06.30 One News07.00 Snajja’ Maltin (R)07.15 Pink Panther (R)08.00 Flimkien Ma’ Nancy (R)08.30 Paperscan10.00 Maratona b’risq Puttinu11.30 Cibus12.30 One News12.40 Maratona b’risq Puttinu17.30 One News17.40 On D Road 18.15 Maratona b’risq Puttinu19.30 One News20.15 Maratona b’risq Puttinu23.00 Corpus Delicti23.30 One News

07.00 Net News08.00 Gateway to Miss World (R)09.00 Maratona b’risq Puttinu10.00 Quddiesa mis-Santwarju tal-

Madonna ta’ Pinu10.45 Il-Óadd fi Sqallija11.45 L-Istandard12.30 Maratona b’risq Puttinu14.00 Net News14.05 Maratona b’risq Puttinu18.00 Net News18.05 What’s for dinner18.45 News Feed19.30 Net News19.50 News Feed20.10 Maratona b’risq Puttinu21.40 Net News21.45 Maratona b’risq Puttinu23.00 Net News

06.00 News Loop07.30 Sports Science08.30 Madwarna09.00 Xjenzarti09.30 Gadgets10.00 Househunt10.30 Malta u lil hinn minnha12.00 News 12.10 Óadd G˙alik15.00 News 15.05 Óbieb u G˙edewwa18.00 News18.15 G˙awdex illum18.45 Paq Paq on Test18.50 Nivestigaw x’qed nieklu19.45 DOT EU20.00 News20.45 Britain’s Got Talent22.10 Headline News22.15 Rajtx ma Rajtx23.00 News23.30 Malta u lil hinn minnha

06.00 Euronews07.00 A˙barijiet08.30 Xjenzarti09.00 Quddiesa tal-Óadd09.45 Maratona b’risq Puttinu20.30 News for the hearing impaired20.40 Maratona b’risq Puttinu

06.00 Parlamento Punto Europa 06.30 Unomattina In Famiglia 10.00 Qb. All'estero Quanto Basta Hong

Kong 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita Regina Coeli12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde 13.30 Telegiornale 14.00 L'arena 16.30 Tg 1 16.35 Domenica In 18.50 L'eredità 20.00 Telegiornale 20.35 Flavio Insinna Conduce Affari

Tuoi 21.35 Fuoriclasse23.40 Speciale Tg1

07.00 Once Upon A Time In Wonderland

07.51 Fidati Di Me 08.30 Heartland09.15 Il Fantino Di Tim 10.00 Il Cavallo 10.30 Il Baco 10.45 Cronache Animali 11.30 Mezzogiorno In Famiglia 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.45 Quelli Che Aspettano 15.30 Quelli Che Il Calcio 17.10 Stadio Sprint 18.10 90° Minuto 19.35 Squadra Speciale Cobra 1120.30 Tg2 21.00 Pole Position 21.10 Gran Premio Di Spagna Formula

1 – Gara 23.00 La Domenica Sportiva

07.05 Film: Teodora Imperatrice Di Bisanzio

08.35 Film Diabolicamente Tua 10.05 Community – l’Altra Italia 10.50 Figu 10.55 Tgr Estovest 11.45 Ciclismo. Giro Mattina 12.00 Tg3 12.25 Tgr Mediterraneo 12.55 Il Posto Giusto 14.00 Tg Regione 14.15 Tg3 14.30 In 1/2 Ora 15.00 Tg3 Lis 15.05 Giro D'italia 201518.00 Kilimangiaro 19.00 Tg3 19.30 Tg Regione 20.00 Blob 20.10 Che Tempo Che Fa 21.40 Report 23.25 Tg3

06.15 Televendita Media Shopping07.00 Super Partes08.40 Le Avventure Di Lupin10.00 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)11.10 Fuori Giri 11.40 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)12.25 Studio Aperto12.45 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)14.05 Karaoke14.55 Missione Mercurio16.50 Ant Bully – Una Vita Da Formica18.30 Studio Aperto19.00 Tom E Jerry 19.11 Amore A Prima Svista21.25 Colorado

06.00 Prima Pagina Tg507.55 Traffico07.59 Tg508.46 Tgcom2408.50 Le Frontiere Dello Spirito10.10 Il Meraviglioso Volo Degli Uccelli12.00 Melaverde – Editing13.00 Tg513.40 L’Arca di Noè14.01 Rosamunde Pilcher16.15 Domenica Live Rewind18.45 Il Segreto19.57 Tg5 Prima Pagina20.00 Tg520.40 Paperissima Sprint Domenica21.10 Riassunto21.11 Il Segreto23.30 X-Style

06.10 Tg4 Night News06.30 Televendita Media Shopping507.00 Super Partes09.30 Magnifica Italia10.00 Santa Messa10.50 Le Storie Di Viaggio A...11.30 Tg412.00 Walker Texas Ranger13.55 Oltre Il Limite14.45 Ieri E Oggi In Tv16.05 L’Impero Del Sole (Di S.

Spielberg)18.55 Tg419.35 The Mentalist20.30 Tempesta D'amore 9 21.30 The Interpreter

07.00 Omnibus07.30 TG La707.50 Omnibus10.00 L’Aria Che Tira11.00 Gustibus11.35 Intrigo A Taormina13.30 Tg La714.00 Tg La7 Cronache14.40 I Kennedy16.15 Josephine, Ange Gardien20.00 Tg La720.30 Tracce Di Rosso21.10 Uccidete La Colomba Bianca23.00 Omicidio A Luci Rosse

06.00 Green Balloon Club Goes on Holiday

06.25 Teletubbies06.50 Charlie and Lola07.00 Nina and the Neurons. In the Lab07.15 Green Balloon Club Goes on

Holiday07.40 Teletubbies08.05 Charlie and Lola08.15 Doctors10.15 EastEnders12.45 Only Fools and Horses...13.15 The Weakest Link14.00 Doctor Who14.45 Up the Women15.15 Breaking Pointe15.55 Pride and Prejudice16.50 Little Dorrit17.45 Doctor Who18.30 The Inspector Lynley Mysteries20.05 Little Dorrit21.00 Stella21.45 Silent Witness22.30 Blackout

06.00 Diners Drive-Ins and Dives07.00 Chopped08.00 Amazing Wedding Cakes09.00 Barefoot Contessa10.00 Siba’s Table11.00 Guy’s Big Bite11.30 Chopped12.30 Diners Drive-Ins and Dives14.30 Chopped15.30 Barefoot Contessa16.30 Guy’s Big Bite18.00 Diners Drive-Ins and Dives19.00 Rev Run’s Sunday Suppers19.30 Siba’s Table. Fast Feasts20.00 Farm Kings21.00 Siba’s Table22.00 Diners Drive-Ins and Dives

06.00 Extreme Homes07.15 Hawaii Life07.40 Healthy Appetite With Ellie Krieger08.05 Rehab Addict08.30 Million Dollar Rooms09.25 Kitchen Cousins09.50 The High Low Project10.15 10 Grand in Your Hand10.40 Selling LA11.10 Candice Tells All11.35 Giada at Home12.25 Model. NYC13.15 Color Splash13.45 Vintage Hunter14.35 House Hunters15.00 Selling LA15.25 10 Grand in Your Hand15.50 The High Low Project16.15 Kitchen Cousins16.40 House Hunters17.05 Healthy Appetite With Ellie Krieger17.30 Hawaii Life18.00 Extreme Homes18.55 Million Dollar Rooms19.45 Color Splash

06.00 Toddlers & Tiaras07.40 Cake Boss09.30 Little People Big World11.20 Toddlers & Tiaras12.15 New Body New Style13.10 Leah Remini. It’s All Relative14.05 Fabulous Baker Brothers. A Bite

of Britain15.00 Shopping Is My Life15.55 Breaking Amish16.50 Outrageous Births. Tales From

the Crib17.45 Something Borrowed Something

New20.05 Randy’s Wedding Rescue21.00 Something Borrowed Something

New21.55 Mob Wives22.50 90 Days to Wed

06.00 Holly Has a Baby07.00 E! News07.30 Style Star08.00 After Shock09.00 Kourtney & Khloé Take the

Hamptons11.00 E! News12.00 Christina Milian Turned Up13.00 Fashion Bloggers14.00 Keeping Up With the Kardashians19.00 E! News20.00 Keeping Up With the Kardashians21.00 Botched22.00 Good Work22.00 E! News

06.00 How Do They Do It?06.25 Misfit Garage07.15 Fast N’ Loud08.10 MythBusters09.05 Extreme Engineering09.55 Storage Wars Canada11.40 Storage Hunters12.35 Auction Hunters13.30 Flip Men14.25 Wheeler Dealers16.15 Treehouse Masters17.10 Tanked18.05 Airplane Repo19.00 World’s Toughest Jobs20.00 Gold Divers21.00 Bear Grylls22.00 The Island with Bear Grylls22.00 Dual Survival

08.30 Four Days of Dunkirk Road Cycling

09.30 GP3 Series Motor Racing10.00 FIM World Superbike Series

Motorcycle Raci11.30 Porsche Supercup Motor Racing12.30 FIM World Superbike Series

Motorcycle14.00 Giro D'Italia Cycling17.45 IAAF World Challenge Athletics18.45 UEFA Under 17 European

Championship20.45 FIM World Superbike Series

Motorcycle Raci21.30 Motorsports Weekend21.45 Giro d'Italia Cycling23.00 Major League Soccer

06.00 Shamwari. A Wild Life06.25 Treehouse Masters10.00 Bahama Blue10.55 Reign of the Dinosaurs11.50 River Monsters12.45 Biggest & Baddest13.40 Wildest Islands14.35 North America15.30 World’s Wildest Cities16.25 Mutant Planet17.20 Biggest & Baddest18.15 Bahama Blue19.10 Lair of the Mega Shark20.05 Tanked21.00 River Monsters21.55 Reign of the Dinosaurs22.50 Biggest & Baddest22.45 Beast Lands

06.00 Invasion Of The Body07.55 Adolf Hitler: My Part In His

Downfall09.35 Curse Of The Pink Panther11.25 Good Boy!12.55 Red Corner14.55 What’s The Matter With Helen16.35 Big Screen16.50 Beauty Shop18.35 Lisa20.10 The Private Files Of J.Edgar

Hoover22.00 In Dangerous Company23.35 Crime And Punishment In

Suburbia

07.05 Bubble Guppies07.55 PAW Patrol08.20 Winx Club08.45 The Fairly OddParents09.15 Sanjay and Craig09.40 Kung Fu Panda10.00 The Legend of Korra10.25 Teenage Mutant Ninja Turtles10.55 T.U.F.F. Puppy11.20 Winx Club11.45 iCarly12.10 Sam & Cat12.35 Victorious13.00 Big Time Rush13.20 Marvin Marvin13.45 SpongeBob SquarePants14.40 The Penguins of Madagascar15.25 The Fairly OddParents15.55 iCarly16.20 Big Time Rush16.45 Swindle18.15 The Penguins of Madagascar18.50 Sanjay and Craig19.15 The Thundermans19.45 The Haunted Hathaways

28 10|05|2015 ÇinEMAkÓkullhadd.com

MiÇ-ÇinEMA jikteb CARMELO BONNICI

SELMA IQANQAL

iL-MARÇ LEjn iL-LibERTÀAtturi Ewlenin: David Oyelowo, Tom Wilkinson, Carmen Ejogo,Giovanni Ribisi, Tim Roth, Oprah Winfrey

Direttrici: Ava DuVernay. Óin: 127 min.Distributur: Pathé FilmsMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. 12A

Jekk qatt kien hawn bniedemAmerikan li ˙aqqu oma©© fiç-çinema, dan Ωgur hu MartinLuther King Jr. B˙all-grandjuΩ l-ie˙or, l-Indjan MahatmaGandhi, kien jipprietka protestikontra dak kollu li hu ˙aΩin fis-sistema governattivaAmerikana, dejjem b’mezzipaçifiçi.

Il-film Selma – li g˙all-inqasjag˙ti tribut xieraq lil dan l-ista-tista ta’ stoffa, prinçipju sod uanke ta’ kura©©, li g˙as-sej˙atieg˙u ta’ ©ustizzja u umanità˙ajjar warajh nies ta’ twemminu reli©jonijiet diversi – jiffoka l-aktar fuq tliet marçi ta’ protestali hu, u l-organizzazzjonitieg˙u, Southern ChristianLeadership Conference (SCLC)ippjanaw fuq medda ta’ 54 milta’ triq wiesg˙a minn Selma sal-kapitali Montgomery, Alabama.George Wallace (Roth), il-Gvernatur ta’ Alabama, li kienbniedem razzist estrem, jordnalill-pulizija biex jilqg˙u li dawnli qed jimmarçjaw fil-kwiet bibrutalità qawwija.

Dr Martin Luther King Jr(Oyelowo) jibqa’ dejjem bnie-dem seren, qatt ma jitlef il-paçenzja u b’xi mod ankeg˙andu personalità komplessa.Selma jeççella bil-kbir fid-dja-

logu li jaqta’ fil-la˙am il-˙aj,tant li jΩommok imsammarmas-si©©u, l-aktar dak bejnu ubejn il-President AmerikanLyndon Johnson (Wilkinson), lig˙alkemm kien liberali ma kel-lux il-kura©© jiffirma l-Att biexis-suwed ikollhom id-dritt tal-vot daqs il-bojod.

F’dawn il-battibekki, minkejjali qed jitkellem mal-aktar bnie-dem b’poter ta’ forsi l-aktarpajjiΩ qawwi fid-dinja, King majibΩax juri fehmtu; kif ukollwara l-qtil ta’ ra©el Afrikan-Amerikan f’març ta’ billejl minnpulizija, ma ja˙sibhiex darbtejnbiex isemmi nies involuti minnwara l-kwinti f’karigi g˙olja.

Tajbin ukoll huma x-xenidomestiçi mal-mara tieg˙u,Coretta Scott King (Ejogo),waqt li wkoll naraw lilu billejl˙dejn is-sodda mbeΩΩa’ f’lottainterjuri. Selma mhuwiex xixog˙ol li tarah b’mo˙˙trankwill g˙ax jiddeskriviavvenimenti li tassew g˙amlug˙ajb lill-pajjiΩ.

Id-direttriçi Afro-Amerikana,Ava DuVernay, tippreΩentalnaproduzzjoni mΩewqa b’aspettiintimi u o˙rajn fuq skala, ftitjew wisq, spettakolari, b’man-jiera soda tal-aqwa diretturi ta’xog˙lijiet serji. Lejn il-final jid-

her parti çkejkna tal-a˙˙armarç trijonfali ta’ King tal-1965(bla kulur) fejn wie˙ed jista’jinnota atturi tal-passat ta’Hollywood, b˙al Sammy Davis

Jr, Harry Belafonte u nies o˙raçelebri. Il-muΩika u l-kanzunet-ti gospel jew soul huma tassewadattati u jqanqlu fik diversisentimenti.

RAÌEL wAÓDU…STRUMEnT TAL-QTiLAtturi Ewlenin: Keanu Reeves, Michael Nyqvist, Alfie Allen,Adrianne Palicki, Ian McShane, John Leguizamo, Willem Dafoe

Direttur: Chad Stahelski Óin: 101 min.Distributur: Warner BrosMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. 15

Jekk wie˙ed jipprova jg˙oddin-nies kollha li l-protagonistwa˙du joqtol fil-film JohnWick, na˙seb li mhux sejirnexxilu. Din hija storja ta’vendetta spjetata u furjuΩa lijimbarka fuqha wie˙ed espertfid-dinja tal-kriminalità u li issajinsab irtirat.

John Wick g˙anduΩvol©iment tassew qawwi um˙arrek li jag˙ti x’wie˙edjifhem li dan ix-xog˙ol seta’kien ibbaΩat minn fuq xi ktiebgrafiku, iΩda dan hu me˙udminn fuq screen play ori©inalita’ Derek Kolstad.

John Wick (Reeves) jinsabimdejjaq ˙afna wara l-mewt ta’malajr tal-ma˙buba martu. Biexiderri, jirçievi rigal ta’ ©eru ˙eluminn martu stess, affari lippreparat g˙al wara l-mewttag˙ha, b’nota biex ma jinsiexkif g˙andu j˙obb. Meta xigangsters Russi jinvadu daru,jag˙tuh xebg˙a kbira, joqtlulill-kelb, jisirqulu l-karozza ujfarrkulu daru, hu ja˙lefvendetta qalila fuqhom.

It-tfittxija tieg˙u g˙all-karozzau g˙all-gangsters involuti

je˙duh f’dik il-parti tal-belt ta’New Jersey fejn it-turisti majΩurux u fejn hu darba kien il-kriminal prim tal-post. Il-perçimes hu Iosef Tarasov(Allen), l-imfissed u arjuΩ unikutifel ta’ Viggo (Nyqvist), il-kaptal-kriminalità ta’ dawk l-in˙awiu s-sid ta’ qabel ta’ Wick.

Il-palladini kollha ta’ dan il-bniedem ta’ poter issa qedi˙ufu warajh, iΩda hu, barra lig˙adu kapaçissimu fl-arti tal-kumbattiment, jaf ukoll kifiΩomm ru˙u pass ’il quddiemminnhom.

John Wick hu appostamag˙mul b’andament esa©eratbiex kontinwament jippompjal-adrenalina. L-istil tal-film huwie˙ed rikk u lussuΩ li jiΩvol©if’forma ta’ videogame waqt lijista’ jkun ukoll parodija tal-films ta’ azzjoni ener©etika.

Il-mod kif Keanu Reevesjikkumbatti wa˙du b’˙effadiversi attakkanti veru jixraq it-titlu li dan l-attur kien mog˙tililu: World’s Stunt AwardWinner. Il-fotografija tal-belt ta’New York, anke mill-g˙oli, hitassew stupenda.

john wick FURJUÛ

ÇINEMA KÓ 10|05|2015 29kullhadd.com

Bejn id-29 ta’ April u t-3 ta’ Mejju 2015

L-AQWA ÓAMES FILMS

1. The Avangers: Age Of Ultron

2. Fast & Furious 7

3. Paul Blart: Mall Cop 2

4. Cinderella

5. The Water Diviner

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: X’jismu l-attur li qed ja˙dem il-parti ta’ John Wick?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil:Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙a tal-©img˙a li g˙addiet:ANNA CAUCHI, Farefield, Triq G.Lebrun, is-Swieqi.

KOMPETIZZJONIEMPIRE cINEMA

TETRU

Atturi Ewlenin: Tom Hardy, Gary Oldman, Noomi Rapace, JoelKinnaman, Paddy Considine, Jason Clarke, Vincent Cassel

Direttur: Daniel Espinosa Óin: 137 min.Distributur: E 1 FilmsMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. 15

chILd 44

TFITTXIJA PPROJBITA GÓALL-QATTIEL TAT-TFAL

Ir-re©im ta’ Stalin kien Ωmienta’ biΩa’, twerwir u qtig˙ il-qalb daqs dak ta ’ Hit ler .Child 44 huwa thriller evokat-tiv ibbaΩat fuq il-ktieb best-seller ta’ Tom Rob Smith uambjentat fl-Unjoni Sovjetikafl-1953, lejn l-a˙˙ar tal-poterta’ dan id-dittatur a˙rax.

Waqt li fil-pajjiΩ saru ˙afnaarresti, deportazzjonijiet, qtilu in©ustizzji o˙ra, ©ieli fuqsuspett i vagi jew bla baΩibiss, l-awtoritajiet kienu ord-

nati jxandru li fil-pajjiΩ kolloxmiexi sew g˙ax id-digriet ta’Stalin kien jesi©i li fil-pajjiΩ:there is no crime in Paradise.

Il-pulizija sigrieta kellhompoter assolut u ˙afnaminnhom kienu tassewkrudili, bla qalb u bla ra©uni.Eççezzjoni g˙al din ir-regolakien Leo Demidov (Hardy),patr i jot t kburi tas-s is temaSovjetika, orfni li wara sareroj tal-gwerra. F’xog˙lu,b˙ala pulizi ja tas-s igurtà,

invest igatur fe jn hemm xiattività sovversiva, irnexxielujakkwista diversi promoz-zjonijiet.

Waqt missjoni li fiha jkunakkumpanjat ma’ Vasi l i(Kinnaman), kollega sadist lijoqtol bla ˙niena u ming˙ajrra©uni, jaqa’ suspett fuqmartu, Raisa (Rapace),g˙alliema tal-iskola. Meta hujinvestigaha u wara anke jip-protegiha, jie˙u fuq spalltu l-kaΩ ta’ tifel misjub skarnat˙dejn il-linji tal-ferrovija. Danl-g˙emil hu kontra l-ordni tal-istat, b’konsegwenza li hu u

martu, b˙ala kast ig,j intbag˙tu f i l -belt remota,industrijali u tetra ta’ Volsk.

Meta tfal o˙rajn ji©rilhomaççidenti simili, il-kuxjenzatibda tniggΩu biex ifittex lill-qattiel. Vasili, ta˙t manija tal-©enn j ipprova jwaqqfu uje˙les minnu billi qatt ma jridjammetti li fil-pajjiΩ teΩisti xi˙a©a ˙aΩina.

Child 44 hu ma˙dumb’kuluri skuri, bil-blu u l-griΩj iddominaw biex j ikkreawatmosfera ta’ bruda, kes˙a utbatija. Dan mhuwiex thrillerli t˙ossok komdu ssegwih,

iΩda xorta wa˙da jinvolvik ufih interpretazzjonijiet tajbin.Ta’ min ifakkar li l-koppjaTom Hardy u Gary Oldmandi©à dehru flimkien fi tlietxog˙li j iet o˙ra: Tinker,Tailor, Soldier, Spy; Filwaqt liHardy u Noomi Rapacerajniehom ftit xhur ilu f’TheDrop.

Dan il-film iqajjem temi ta’poter, tradimenti, im˙abba uqtil fa˙xi. B’xi mod hu bbaΩatfuq i l -veri reat i tas-serialki l ler Andrei Chihat i lu,mag˙ruf b˙ala ‘Il-Biççier ta’Rostov’.

30 10|05|2015 AVVIÛIKÓkullhadd.com

AVVIÛI KLASSIFIKATI PR OPRJETÀ

Flat f’Birkirkara, f’Ωona kwi-eta. Flat bi 3 kmamar tas-sodda, lest biex tid˙ol fih,bl-g˙amara b’kollox, uΩu ta’bejt, washroom, terrazzin,gallari ja, eçç. Çempel fuq9974 2354.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩlakbira ta’ appartamenti f’kullΩona ta ’ Malta. J inbieg˙uming˙ajr depoΩitu u n˙all-sulek i l -kuntrat t . Offer taspeçjali. G˙al aktar dettaljiçempel 9992 4999. Ming˙ajra©enti jekk jog˙©bok.

PROPRJETÀ GÓALL-KIRI:

Kamra f’g˙alqa g˙all-kiri, fir-Rabat Malta. Ideal i g˙al l -BBQs u ˙in ta’ rilassament.Çempel 7960 2583.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

Sett komplut ta’ car-seat cov-ers ta’ lewn griΩ çar. Inxtraw6 xhur i lu. Prezz €35.Cempel 7930 0261.

Cover tal-karozza g˙ax-xita uta ’ ta˙t tad-drapp.Kundizzjoni tajba. Prezz €40.Çempel 7930 0261.

G˙andna var jetà kbira ta ’arlo©©i b˙al Tissot, Citizen,Casio, Michael Kors, Fossil,Espri t , Fest ina u Q&Q.Issibilna wkoll arlo©©i ta’mal-˙ajt, Ωveljarini u selez-zjoni ta’ Cuckoo Clocks mill-Black Forest. Noffru servizzirigward tiswija ta’ kull tip ta’arlo©© kif ukoll nibdlu bat-teri j i , çineg, naqtg˙u kullforma ta’ ˙©ie©a, eçç. G˙aldawk l-arlo©©i tajbin g˙all-i lma, noffru s-servizz ta ’water pressure test waqt lit is tennew g˙al ih.

Nispeçjal izzaw ukol l fuqtiswija ta’ grandfather clocksu kull tip ta’ clock. It-tiswijahija bil-garanzija.

G˙al aktar informazzjoniΩur is-s i t : www.express-watchrepairs.com jew irrikor-ru 110, Tr iq i l -KungressEwkaris t iku, i l -Mosta.Çempel 2141 7235.

SERVIZZI

Korsi j ie t f ’ l ivel l Ordinar juf ’divers i su©©ett i b˙al l -Matematika, Ingl iΩ , Malt i ,FrançiΩ, FiΩ ika u o˙rajn.Noffru wkoll korsi j ie t ta l -ECDL. Prezz €35 kull module.Noffru wkoll korsijiet baΩiçifi l-kompjuter, €50. Çempel2166 2241 jew 7766 2241 jewΩur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

Tewmi Group g˙al lezzjonijiettal-karozzi kemm manual ukif ukoll automatic. Cab ser-vice u karozzi g˙all-kiri biprezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çem-pel 9942 2422.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stilibal l room jew Lat in-Amerikan. Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙all- beginners u kom-petizzjonijiet minn ImperialQual i f ied Dance Teacher(ISTD) Ibg˙at SMS fuq 79253015 jew çempel 2138 6818sa 12.00pm.

Care and Cure Group Ltd:infermiera m˙arr©a, caringassis tants , nannies, niesim˙arr©in biex iΩommukumpanija, g˙ajnuna fid-djaru night sitters. Servizz ta’ 24sieg˙a, G˙andna wkoll g˙all-kiri: wheelchairs, hoists, com-modes, walking frames u hos-pital beds. G˙al aktar infor-mazzjoni çempel fuq dawnin-numri : 2137 6946/99470178.

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI

G˙al kull tip ta’ kisi bil-©ibs,ramel u siment, graffiato,Ωebg˙a, xog˙ol fuq l-antik,xog˙ol fuq il-pond, madum,membrane, dawl u i lma.Çempel fuq 7928 5444.

Tiswija u installazzjoni ta’estensjonijiet tat-telefownsg˙al kull tip ta’ linji fissi.Çempel fuq 7993 0419. Var jetà ta ’ ˙wat , ˙oroΩ,kanal i ta l - i lma, çangaturaqadima jew ©dida, kantunqadim, lavur ta ’ kul l t ip.Çempel l i l Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 99477167.

Jason Gatt g˙al kull xog˙olta’ tibjid u tik˙il, kisi normali,fuq il-fil, fuq xog˙ol antik ubil-pont, kisi bil-©ibs u graffi-ato. Kir i ta ’ cherry picker(tower ladder). Çempel fuq9945 4235 jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, ÓalQormi, j i speçja l izzawf ’xog˙ol ta ’ waterproofmembrane, damp proofing urubberised paint. 25 senaesperjenza. Stimi b’xejn uprezz moderat. Çempel 21488972, 2143 8326, 9944 5527jew 9949 3840 jew Ωur is-sitwww.wpmalta.com

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuqfaççata, bjut, appo©©i, gallar-ijiet, eçç. Membrane jew liq-uid membrane. Melapprote©i l-proprjetà tieg˙ekmill-ilma tax-xita u çempelissa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙olfuq is-s i t www.darren-doitall.com

Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma? G˙andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-prob-lema. Nispeçja l izzaw fuqxog˙ol ta’ waterproofing u

membrane b’10 snin garanzi-ja. Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool. G˙als t ima bla obbl igu çemplu7972 9967 jew Ωur is -s i twww.kendawaterproofing.com

AVVIÛI OÓRA

MUSIC LINK Issibilna kull tipta’ strumenti muΩikali, fos-thom drums kemm akustiçi uelettriçi, cymbals, percussion,pjanijiet di©itali, baby grandpianos, sound mixers usound cards. Apparatta’ DJ sound systems, kitarriklassiçi u akustiçi, bass gui-tars, strumenti tar-ram, woodwinds, vjolini, spare partsu aççessorji o˙ra. G˙andnassib ukoll kotba tal-muΩikatat-tag˙lim. Mur Music Link,262, Tr iq Fleur-de-Lys,B’Kara. Çempel 2148 2796.

AGR AUTO JAPANESE PARTSGÓALL-KAROZZI: Inbig˙ukull tip ta’ parts ta’ karozziÌappuniΩi u Koreani, fos-thom Kia, Toyota, Isuzu,Daewoo, Mitsubishi, Honda,Subaru. Huma wkoll importa-turi ta’ Ωjut u air filters, shockabsorbers , brake pads,c lutches, eçç. Parts©enwini. G˙al aktar infor-mazzjoni çempel 2144 6839jew 9947 4504. Fax: 21470295. Emai l :alex@agrautoparts.com

TALBA LILL-ISPIRTU S-SANTU Int li ssolvi l-problemi koll-ha, dawwal it-toroq kollhat ieg˙i biex nikseb dak l ine˙tie©. Inti li tajtni d-dondivin biex na˙fer u ninsa d-deni kol lu l i j s i r kontratieg˙i, li f’kull mument ta’˙ajti tkun ma©enbi. F’din it-ta lba qasira nixt ieq nir -r ingrazzjak ta ’ dan kollu,waqt li nikkonferma mill-

©did li qatt ma ninfired min-nek, anke quddiem l-illuΩjonijiet materjali. Nixtieqli nkun mieg˙ek fil-glorja ta’dejjem. Grazzi g˙all-˙nienatieg˙ek lejja u lejn dawk liji©u minni.

Din i t - ta lba g˙andhating˙ad tlett ijiem wara xulx-in. Wara tlett ijiem it-talbatkun maqlug˙a, anke jekkg˙all-bidu tidher diffiçli. It-talba g˙andha tkun ippubb-likata mill-ewwel wara li tin-qala’ l-grazzja bla ma tissem-ma x’kienet.

POST VAKANTI: Jin˙tie©unegozjaturi esperjenzati biexja˙dmu ful l - t ime.Kundizzjonijiet ta’ xog˙oltajbin ˙afna kif ukoll com-missions g˙olja li jing˙atawlill-˙addiem ideali. Kull minjapplika je˙tie© ikun: smart,matur u jkollu personalitàpjaçevoli u outgoing, ikollu˙iliet organizzattivi u komu-nikattivi eççellenti, kapacija˙dem f ’ team u kapaçija˙dem fuq iniz ja t t ivawa˙du, ikun kunfidenti fil-Malti u l-IngliΩ, u jkollu l-karozza tieg˙u. Ser jing˙atata˙r i© komplet . Kul l minhuwa interessat g˙andujibg˙at CV fuq info@sapphir-erealestate.com jew içempel9984 1963.

NIGRET NIGHT CLUB ANDRESTAURANT, LABOUR AVE, IR-RABAT, MALTA.Naççet taw bookings g˙alcoffee mornings, lunches udinner dances u g˙al kullokkaΩjoni. Miftu˙in fil-week-ends u cabaret shows minnOdessa Green, Renato uFreddie Portelli. G˙al aktarinformazzjoni çemplu 21454858/2145 4908/7945 4908.Inservu wkoll take away.Tistg˙u ΩΩuru s-sit elettron-i k uwww.nigretnightclub.comjew www.nigretnc.com

ISEM, KUNJOM, NUMRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

Kupun AvviΩi Klassifikati

ÓLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Milend, il-Óamrun,ÓMR 1717.

Offerta 1:

©imag˙tejn €5

Offerta 3:

2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at €15

Offerta 4:

13-il ©img˙a €30

Offerta 5:

26 ©img˙a €56

Offerta 6:

52 ©img˙a €93

Offerta 2:

5 ©img˙at €10

avviÛi kÓ kullhadd.com 10|05|2015 31

Inawgurazzjoni ta’ Misra˙ San Giovanni XXIII fid-Dartal-Providenza

Mons. Arçisqof Charles J. Scicluna se jinawgura u jbierekMisra˙ San Giovanni XXIII quddiem il-kappella tad-Dar tal-Providenza b˙ala parti mill-attivitajiet li jfakkru l-˙amsin senamit-twaqqif tad-Dar minn Mons. Mikiel Azzopardi, nhar l-Erbg˙a 13 ta’ Mejju 2015 fis-7.00pm.

L-Arti©janat fiΩ-Ûurrieq

G˙al sena o˙ra l-Kummissjoni Kultura fi ˙dan l-G˙aqdaKarmelitana Banda Queen Victoria taΩ-Ûurrieq ser torganizzaattività f’Bubaqra, iΩ-Ûurrieq. Din l-attività, L-Arti©janat fiΩ-Ûur-rieq, ser issir nhar is-Sibt 16 ta’ Mejju, 2015 mis-6.00pm ’ilquddiem. F’din l-attività ser jkun hemm xog˙lijiet tal-arti©janat, fosthom persuni li se jkunu qeg˙din ja˙dmu x-xog˙lijiet tag˙hom fil-post. Ser ikun hemm ukoll ikel tradiz-zjonali, Ωfin folkloristiku u muΩika tradizzjonali. Ser ting˙atawkoll wirja min-nies tal-Battalja tat-Torok.

Ikla mis-Soçjetà Dun Filippu Borgia

Is-Soçjetà Dun Filippu Borgia ta’ Birkirkara ser torganizza iklanhar il-Óadd 17 ta’ Mejju 2015 fil-Costa del Sol Restaurant, l-G˙adira, il-Mellie˙a. Il-prezz hu ta’ €20 li jinkludi t-trasport lijitlaq minn wara l-BaΩilika ta’ Sant’Elena f’12.00pm. Biljettijistg˙u jinkisbu mis-sede tal-istess Soçjetà f’Nru 16, PjazzaSant’Elena, Birkirkara. Kul˙add hu mistieden li jattendi.

Çelebrazzjoni ta’ Jum is-Soçjetà Filarmonika Sliema

Nhar il-Óadd 17 ta’ Mejju 2015 ser ji©i ççelebrat Jum il-Fondazzjoni tas-Soçjetà Filarmonika Sliema AD 1923. Fid-9.30am issir quddiesa fil-knisja parrokkjali Madonna tas-SacroCuor, iççelebrata mill-Kappillan Rev. Patri Alex Borg OFM.Waqt il-quddiesa tie˙u sehem il-Banda Çittadina Sliema, iffur-mata mill-bandisti tal-post ta˙t id-direzzjoni tal-AssistentSurmast il-Mro Lesley Tabone, bis-sehem ukoll tal-kor tal-par-roçça. Wara, iç-çelebrazzjoni tkompli fis-Sala tal-Kultura fil-kaΩin. Isiru wkoll preΩentazzjonijiet ta’ çertifikati u rikonoxxi-menti lill-allievi u bandisti tas-Socjetà. Dakinhar ukoll jing˙atat-trofew Cardenio Botti lill-Bandist tas-Sena fi ˙dan is-Soçjetà.

Kummiedja Teatrali Dumnikani Beltin

Il-Kumpanija Teatrali Dumnikani Beltin tipprezenta ÇajtaGoffa, kummiedja mimlija da˙k li ser tittella’ nhar il-Ìimgha22 ta’ Mejju fis-Sala San Duminku, 152, Triq il-Merkanti, il-BeltValletta, fis-7.15 ta’ filghaxija. G˙all-biljetti çemplu fuq 99230472/2125 1112 jew jistg˙u jinkisbu mis-Sala San Duminkustess. Titilfux din il-kummiejda mimlija da˙k!

Ktieb mis-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Madonna Tal-Ìilju –Mqabba

Is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba g˙adha kemm ippubblikat is-46 edizzjonital-fuljett Il-Fjur. B’format attraenti, dan il-ktieb jiffoka prinçi-palment fuq iç-çelebrazzjonijiet tal-festi ad unur il-Madonnatal-Ìilju li ser isiru fl-Imqabba bejn it-12 u l-21 ta’ Ìunju li ©ej.Jinkludi wkoll intervista ma’ personalità Mqabbija u pa©na let-terarja, flimkien ma’ g˙aΩla ta’ ritratti bil-kulur li juru l-attivita-jiet kollha organizzati mid-diversi ferg˙at tas-Soçjetà MuΩikaliMadonna tal-Ìilju matul l-a˙˙ar xhur. F’din il-˙ar©a wie˙edisib ukoll diversi o©©etti ta’ tifkira li s-Soçjetà qieg˙da tniedib’rabta mal-festa tal-2015. Il-kopertina turi arran©amentori©inali bl-istatwa artistika u devota tal-Madonna tal-Ìilju,meqjuma fil-knisja parrokjali tal-Imqabba. Kull min jixtieqkopja b’xejn ta’ Il-Fjur g˙andu jibg˙at SMS bl-isem u l-indirizzfuq in-numru 7985 3044. Aktar informazzjoni tinkiseb fuq is-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìiljuwww.talgilju.com

Rally tal-festa tal-Madonna tal-Ìilju fl-Imqabba

Il-Kumitat Amministrattiv fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonnatal-Ìilju tal-Imqabba ser torganizza rally g˙as-soçji u partitarjikollha tas-Soçjetà nhar il-Óadd 24 ta’ Mejju 2015 fl-10.00amfis-sala tal-kaΩin tas-Soçjetà li jinsab fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba. Dan ir-rally g˙andha l-g˙an li tinforma dwar dakkollu li d-diversi ferg˙at fi ˙dan is-Soçjetà ppreparaw g˙all-okkaΩjoni tal-festa ad unur il-Madonna tal-Ìilju li ser ti©i ççel-ebrata fl-Imqabba bejn l-14 u l-21 ta’ Ìunju 2015. Ir-rally serjinkludi interventi mill-istess Kumitat Amministrattiv, il-Kummissjoni Banda, l-G˙aqda tan-Nar, l-G˙aqda tal-Armar, is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙, il-Kummissjoni Nisa u kif ukoll il-Fratellanza tal-Immakulata Kunçizzjoni. Ser ji©i spjegat ukollil-programm ©urnata b’©urnata tal-istess çelebrazzjonijiet. Is-soçji u partitarji kollha huma m˙e©©a jattendu u jipparteçipawb’mod attiv f’dak kollu diskuss. Aktar informazzjoni tinkisebbilli ççempel 7985 3044 jew mis-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com

Sibna Ω-Ûejt

Satira soçjo-politika, Malta 2036, li ser tittella’ fil-15, 16, 17, 21,22, 23 u 24 ta’ Mejju fit-Teatru Manoel, Triq it-Teatru l-Antik,il-Belt Valletta. G˙all biljetti çempel fuq 2124 6389.

32 10|05|2015 AlMANAKKKÓkullhadd.com

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

RItRAtt MIll-ANtIK

Dehra mill-©enb tat-Teatru Rjal ftit xhur qabel inqered bin-nirien fl-1876

It-tnejn It-tlieta l-Erbg˙a

Il-Óamis Il-Ìimg˙a Is-Sibt

HI 25°C

LO 17°C

UV 07

24°C

16°C

09

25°C

17°C

08

HI 26°C

LO 18°C

UV 09

27°C

18°C

07

26°C

16°C

09

IT-TEMP GÓAL-LUM

New British Dispensary, 109/110, Triq San Ìwann, il-Belt VallettaBrown’s Pharmacy, 706, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-ÓamrunBrown’s Pharmacy, 278, Triq il-Vitorja, Óal QormiPharmaplus, Triq Ganu, BirkirkaraRegional Pharmacy, Triq E. H. Furse, l-ImsidaBalluta Pharmacy, 30, Triq il-Kbira, San ÌiljanDrug Store: Anglo Maltese Dispensary Ltd, 382, Triq Manwel Dimech, Tas-SliemaMisra˙ Kola Pharmacy, Triq il-Pitkali Ó’AttardSg˙ajtar Pharmacy, Triq is-Sag˙jtar, il-MostaQawra Pharmacy, Earl’s Court/1, Triq l-Im˙ar, il-QawraSonren Pharmacy, Triq iΩ-Ûejtun, Óal TarxienKalkara Pharmacy, 8, Misra˙ l-Arçisqof Gozni, il-Kalkara207/2011, Triq Hompesch, il-FguraPompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda, MarsaxlokkMqabba Central Pharmacy, 5, Triq Santa Katerina, l-ImqabbaDe Rohan Pharmacy, Triq Sant’Antnin, ÓaΩ-Ûebbu©Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat

G˙awdex

Taç-Çawla Pharmacy, Triq is-7 ta’ Ìunju 1919, ir-RabatGozo Chemists, Triq l-Im©arr, ix-Xewkija

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd

SUPER 5

NUMRI REBBIEÓA

LOTTU

GRAND LOTTERY

35 18 20 74 40 62 43 22

23 03 32 30 14

03 08 07 01 00 08 05

Sitwazzjoni Ìenerali: Arja ta' pressjoni fuqFranza testendi lejn il-Libja , filwaqt li firxa ta’arja ta’ pressjoni baxxa fuq il-Lvant tal-Mediterran testendi lejn it-Tramuntana tal-Italja

L-OGÓLA TEMPERATURA: 26°C

L-INQAS TEMPERATURA: 17°C

INDIÇI UV: 7

TEMP: Xemxi b'xi ftit s˙ab g˙oli g˙all-ewwel,li jsir ftit imsa˙˙ab filg˙axija

VIÛIBBILTÀ: Tajba

RIÓ: Óafif g˙al moderat mill-Majjistral it-Tramuntana, li jdur mill-Majjistral u jsir ˙afif safilg˙axija

BAÓAR: Qawwi li jsir moderat g˙al qawwi

IMBATT: Óafif g˙al moderat mill-Punentg˙all-Majjistral

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 19°C

Ritr

att:

BA

Y R

ETRO

12.05.1797Napuljun Bonaparti jirba˙ Venezja fil-gwerra kontra l-EwwelKoalizzjoni.

14.05.1939Il-Peruvjana Lina Medina ssir l-iΩg˙ar omm fl-istorja medika,ta’ 5 snin.

Toni Abela, avukat u poli-tikuSnin i lu kont Pari©i u

˙abib tieg˙i ˙adni niekolf’restorant f’Les Halles. Restorant lijismu L’Escargot. Minn dakinhar sal-lum mort diversi drabi niekolhemm. Il-˙abib tieg˙i qalli li l-ispeç-jalità ta’ dan ir-restorant, kif jindikaismu, kienet l-ikla tal-escargot. Kiftista’ tmur Pari©i u ma dduqx il-beb-buxu famuΩ tag˙hom daqskemmtista’ tmur Ruma u ma tikolx l-ossobuco!

Wasalna u po©©ewna mal-mejda likienet riservata g˙alina. Qribna kienhemm koppja qieg˙da tiekol.Niftakar li kienet impressjonantni l-libsa li kienet liebsa dik il-mara.Bajda sil© u rrakmata b’disinji fjoriti.

Mal-poΩati li kellna quddiemna

lma˙t, fost o˙rajn, speçi ta’ g˙ododli normalment nassoçjawhom mal-professjoni ta’ dentist. “Dawk...”qalli ˙abib tieg˙i b’le˙en ta’ wie˙edli qed j ie˙u gostjinfurmani,”...qeg˙din hemm biexbihom tiekol il-bebbuxu...il-famuΩescargot!”

Wara xi kwarta li konna xrobnanofs flixkun Cote Du Rhones, wasalil-bebbuxu. Speçi ta’ platt lewn il-fidda b’sitt toqbiet. Sitt bebbuxietbil-g˙add. F’kull toqba bebbuxu,f ’zalza tajba ˙afna tal-butirimdewweb, twem u tursin. Zalzameuniere.

Ma kontx naf liema mill-g˙ododg˙andi naqbad. F’Malta l-bebbuximdorrijin nikluh b’sempliçi tooth-pick. Sie˙bi induna li kont daqsxejnkonfuΩ u ppontali lejn speçi ta’

kuççarina qisha mqass. Ridt taqbadil-bebbuxu bejn Ωew© kuççarini bil-molla u wara tnaqqih minn ©ol-qoxra bi speçi ta’ labra kbira daqsx-ejn mg˙aw©a minn fuq, t ixbah˙afna l i l dik i l-biçça g˙odda l ijuΩaw id-dentisti biex i˙ammlu d-dras.

Bdejt din l-avventura gastronomi-ka. Irnexxieli niekol l-ewwel beb-buxu. Meta qbadt niekol it-tieniwie˙ed dan sparali ’l barra minn dinil-kuççarina u spara l i lu nnifsub’sa˙˙a preçiΩament ©ol-platt tas-soppa li kienet qed tiekol dik il-mara fil-mejda ta’ ˙dejna. Il-qmisirrakmata bajda u b’rakkmu fjorit likienet liebsa, spiççat kollha tbajja’tas-soppa. Kienet qisha da˙let ta˙tkarozza u qattar iΩ-Ωejt fuqha.

Ridt l-art tiblg˙ani. Biex nipprova

nnaqqas ftit mill-effett tal-imbaraz-zament li kellu l-mument, dort lejndin is-sinjura u skuΩajt ru˙i mag˙ha.B’nofs tbissima, biex ming˙alijannaqqas ftit mit-tensjoni li kienhemm fl-arja, g˙edtilha li ma kienxtort tieg˙i. Biex ming˙alija nkomplinda˙˙ak g˙edtilha li l-bebbuxu litawni kien g˙adu ˙aj u qomoswa˙du. Bl-ikrah kienet qed t˙arisliu tkerrhet aktar meta g˙edtilhahekk u bl-IngliΩ we©bitni, “I’m notamused !” Kienu Ωew© turisti IngliΩi.

G˙all-bqija tal-ikla jiena u sie˙big˙amilna tabirru˙na li qisu xejn makien xejn. Fir-realtà kellna seba’ mittsena sakemm niti lqu ’ l barraminn dak ir-restorant.Kienet l-aktar ikla li rajttwila. L-ikel niΩi l l ivelenu.

KOMPETIZZJONI KTIEB

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb

JINÛLULEK GÓASEL ©entilment ipprovdut minn BDL.

Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 17 ta’ Mejju.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità

mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙ tal-ktieb HAVING SAID GOODNIGHT huwa:

D. FORMOSA, Entratura Ç, Flat 1, Binja Sg˙atar, in-Naxxar, NXR 3100.

SILTA MILL-KTIEB

X’kien jismu r-restorant li fih mar jiekol Dr Toni Abela?

Mistoqsija:

KTIEB KÓ 10|05|2015kullhadd.com 33

Ma jimpurtax jekk, b˙ali, ma t˙obbxtkun taf fuq in-nies. G˙alkemm dawnir-rakkonti Ωgur jinΩlu g˙asel ma’dawk li z-zekzik huwa l-g˙axqatag˙hom, ˙afna mir-rakkonti tanthuma umoristiçi, li l-˙lewwatag˙hom Ωgur tintieg˙em minnkul˙add.

Din il-pubblikazzjoni ta’ BDL mill-2013, xog˙ol Charles Flores u TonyBarbaro Sant, ti©bor fiha anedottiqosra minn politiçi, ©urnalisti, atturi,u persuni o˙ra mill-˙ajja pubblika.

B˙alma jispjegaw il-koawturi fid-da˙la tal-ktieb, dawn l-anedotti mafihom xejn skandaluΩ, u fl-opinjonitieg˙i huma adattati g˙al kul˙add. L-adulti, ovvjament, se jifhmu, u ankejempatizzaw iktar, ma’ çertu sitwaz-zjonijiet, speçjalment jekk kellhom xiesperjenza simili.

Peress li l-ma©©oranza tar-rakkonti©ejjin mill-passat, tant li w˙ud imorrulura anke g˙as-snin sittin, min jiftakardawn iΩ-Ωminijiet se jie˙u gosti©edded il-memorji tal-˙ajja ta’ dak iΩ-Ωmien.

G˙alija, li fis-snin sittin anke l-©eni-turi tieg˙i kienu g˙adhom ˙alibommhom fi snienhom, dan huwaΩmien imbieg˙ed mhux ˙aΩin, iΩdaxorta kienu interessanti ferm dawn ir-

rakkonti, speçjalment dawk li jirrig-wardaw avvenimenti fil-˙ajja tal-poli-tiçi.

Hemm u˙ud mll-anedotti li humaserji tant li jirrakkontaw mumenti fejnl-awturi ˙elsuha minn ˙alq il-mewt.Avvenimenti b˙al dawn ©ewirrakkuntati mid-Deputat RobertArrigo li kellu inçident fuq dg˙ajsa ul-attur Peter Borg li kien se jie˙u l-forka!

Anedotti o˙rajn isemmu lil çerti per-sona©©i mag˙rufa u kwaΩi jag˙tuhomil-˙ajja, tant kemm i©ibu ru˙homb’lealtà lejn kif nafuhom. Fost dawninsibu l-mibki Anton Cassar, eksedi-tur ta’ L-Orizzont, li ssejja˙ g˙and l-Arçisqof Mikiel Gonzi bi twissija. SinaBugeja, uffiçjal pubbliku, li m’g˙arfitxlill-eks-Prim Ministru Dom Mintoff ug˙alqitlu l-bieb f’wiççu fl-isptar.

Anedotti o˙rajn huma tant umoris-tiçi li jqabbΩulek id-dmug˙. Fosto˙rajn naraw lill-Ministru Leo Brincatli mar iΩur koppja d-dar tag˙homf’˙in inopportun, u l-Ministru EvaristBartolo li spiçça f’mument skomdumeta mar jaqdi l-bΩonnijiet tieg˙uf’pixxatura.

Fis-silta t’hawn ta˙t iddeçidejna linippubblikaw l-anedottu ta’ Dr ToniAbela, li huwa l-editur ta’ din il-gazzetta. Nittamaw li tid˙ku bil-praspura ta’ Dr Abela daqskemmd˙akt jien.

JINÛLULEK GÓASELANEDOTTI

RITIANNE AGIUSritianne@kullhadd.com

34 10|05|2015 logÓoBKÓkullhadd.com

TISLIBA BIN-NUMRI

KOMPETIZZJONI WELLA,KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Mile End, il-Óamrun.

Irba˙ xampù u conditioner Wella

Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha:

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:.........................................................................................

.....................................................................................................

Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Kompetizzjoni Centro Casalinga

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

014135180209230259262265450524577661749808907978

Po©©i n-numri f’posthom

Isem:...................................................................................................................................................................

Indirizz:..............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

5

B’4 numriBi 3 numri B’6 numriB’5 numri

07170924127217622477268229502991303338634067423144334539501351195390556355955626675568517216725874567503760976127639827782818339

866492909507964098969913

00305064951128620529213772198624215247943193147909531156832169471735987773282358839718531287786928029451397829

012772076139079203321982

Bi 8 numri

46475678629438876422605499700230

Rebbie˙ tal-©img˙a l-o˙ra:

JOSEPH FARRUGIA, 37, Helena, Triq Leli Camilleri, iΩ-Ûurrieq, ÛRQ 1741.

lOGÓOB kÓ 10|05|2015 35kullhadd.com

Mimdudin:

1. Kisra minnha tajba ferm biΩ-Ωejt (5)

4. Ikollok dan tajjeb (4)

7,17. Jindaqq dan (5)9,19. Kunjom (6)10. Jag˙mluha s-suldati f’xi

okkaΩjoni (6)12. Isem bil-maqlub (6)16. Lem˙ek (3)18. Hekk kienu jsejj˙u lil

Lady Diana (2)19. Ara 920. Virgi (5)21. Ara 223. Isem (4)24. Ktieli bla sieq (5)

Weqfin:

1. Jag˙mlu tog˙ma tajba fl-ikel (6)

2,21m. It-ti©rija sa dan (6)3,12w. Dalwaqt (5)5. Óares (3)6,22. PajjiΩ tal-UE (6)8. Kompli l-qawl: A˙fer

biex Alla l-imbierek ......... (9)

11. L-artiklu fil-Malti (2)12. Ara 313,15. L-artiklu ewlieni

f’gazzetta (9)14. Taqlag˙hom

f’okkaΩjoni (6)15. Ara 1317. Ara 721. Ikol! (3)22. Ara 6

TIslIBA

Isem:

Indirizz:

Nru tat-Telefown:

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25

QED TAGÓRAfHOM?

fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f ’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom?

Ójiel: Ûew© kantanti li huma ©urija fil-programm The Voice.

Personalità 1:

REBBIEÓA TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA:

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Ellen Degeneres

ESTHER DEBONO, 88, Triq Ponsonby, il-Mosta, MST 4033.

IRBAÓ €25 fI flusL-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Mimdudin:

1. Karus, 4. ÌewΩ, 7,14. Ottimist, 9,21m. Patata, 10. Dilkek, 12. Firxet, 16. Rig, 18,23. Attent, 20. Dream, 24. Ditta

Weqfin:

1. Kappar, 2. Rit, 3. Sod, 5. EAK, 6,15. Zakkarija, 8. Tinxtered, 11. Si, 12,21W. Fgajt, 13,19. Rarità, 17. Int, 22. Ann

70

Neil Patrick Harris

Nota: l-ittri rebbie˙a jintbag˙tu fl-a˙˙ar tax-xahar.

Personalità 2:

36 10|05|2015 SPORTSKÓkullhadd.com

Il-Óadd, 3 ta Mejju 2015 saretl-a˙˙ar attività fil-programm ta’dan l-ista©un fit-trekk tal-MotoX tax-X˙ajma, G˙awdex. Il-finali kienet wa˙da interes-

santi u eçitanti aktar mis-soltuperess li, kemm il-pubbliku kifukoll is-sewwieqa stennew bil-˙erqa r-riΩultati tal-lum biexikunu jafu min huma r-reb-bie˙a overall f’kull kategorijatal-kampjonat.

Il-Ministru g˙al G˙awdex, l-Onorevoli Anton Refalo,flimkien mas-Sur Alvin Grech,CEO tal-Gozo Sports Board, us-Sur Joe Bajada, SegretarjuÌenerali tal-istess Board, qass-mu t-trofej lis-sewwieqa koll-ha. Il-programm beda fis-1.00 ta’wara nofsinhar b’tellieqatassew interessanti b’muturi50cc. Is-sewwieqa kienu sitta,fosthom tliet tfajliet u tifla ta’tmien snin, Sabina Bailey, li

saqet il-mutur Yamaha tag˙hab’˙ila u kapaçità liema b˙alha.Rajna wkoll sewwieqa ©oddafosthom Isaac Bartolo, ClodiaXuereb u Josephine Camilleriflimkien ma’ Emma Xuereb.F’din il-kategorija ˙are© reb-bie˙ Jack Bailey ta’ disa’ sninfuq il-KTM tieg˙u.

Fi Klassi Ç kellna taqtig˙abejn Jorn Stellini u MattieBailey g˙at-tieni post, filwaqtli Ωamm postu NicovichChircop bl-akbar ammont ta’punti. Fi Klassi B iddominaCharles Borg segwit minnGodfrey Bigeni u DanielCamilleri. Etienne Bigeni,Joseph Bigeni u Robert SpiteriΩammew posthom fil-klassifikab’dak tal-ewwel jo˙ro© reb-bie˙ overall b’298 punt.

Il-Ministru ppreΩenta t-trofejliç-champions Etienne Bigenig˙al klassi A, lil Charles Borgg˙al klassi B, u lil Nicovich

Chircop g˙al Klassi Ç. Huwafera˙ lis-sewwieqa kollha fil-waqt li fa˙˙ar d-diri©enti tal-g˙aqda u wieg˙ed li jag˙ti l-g˙ajnuna tieg˙u kull fejn jista’biex l-isport tal-muturi jkomplijikber fil-gΩira ta’ G˙awdex.

Ir-rebbie˙a tal-©urnata kienudawn:Kategorija A:1. Etienne Bigeni2. Joseph Bigeni3. Robert SpiteriKategorija B: 1. Charles Borg2. Godfrey Bigeni3. Daniel CamilleriKategorija Ç: 1. Nicovich Chircop2. Jorn Stellini3. Mattie Bailey

L-g˙oti tal-premjijiet kompla bipremju speçjali sponsorjatminn Frank Xuereb b’tifkira ta’snin twal ta’ ˙idmietu fl-isportstal-Motocross f’G˙awdex. Il-premju ng˙ata lit-tfajjel JackBailey ta’ 10 snin li wera ˙ila,dedikazzjoni u dixxiplinamatul l-ista©un kollu.

L-ista©un tal-muturi g˙alaqfuq nota tajba u poΩittiva metanumru sabi˙ ta’ sewwieqaflimkien mal-familji tag˙homin©abru flimkien g˙al festin li©ie organizzat mill-assoçjaz-zjoni stess u hemm iççelebrawir-reb˙ ta’ dawn iΩ-Ωg˙aΩag˙mimlja ener©ija u entuΩjaΩmu.

G˙al aktar tag˙rif Ωur il-pa©na ta’ Facebook GozoMotocross Association.

Jival, li kien it-tim rivelazzjoni fil-kampjonat, komplew jissorpren-du meta g˙elbu l-isfida tal-Luxol, tim aktar ikkwotat, biexg˙addew g˙all-finali ta’ din il-kompetizzjoni. Issa fil-final jil-taqg˙u kontra r-rebbie˙ tas-semifinali l-o˙ra bejn MqabbaMasters, iç-champoins preΩenti, u Rabat Boys li spiççaw runnersup.

Li jilag˙bu fil-final huwa mument storiku. Qatt ma kien hemmxi tim kompost minn residentii fil-Façilità Korrettiva li rnexielujag˙mel dawn il-wirjiet fil-futbol u li jasal sal-final. Storja wkollg˙ax il-finali ta’ knock out se ssir fil-grawnd tag˙hom stess.

Jival kontra l-Luxol kellhom lil Frankie Pace fl-a˙jar forma fejnskorja mhux anqas minn ˙ames gowls. Jean Pierre Abdilla tawkoll wirja o˙ra tajba bi tliet gowls, filwaqt li l-gowl l-ie˙or ©ieskurjat minn Mavin Pavia.

Tajjeb insemmu li Luxol, ming˙ajr ma ne˙˙ew xejn mill-mertutal-Jival, kellhom xi plejers stabbiliti nieqsa b˙al Sean Sullivan,Matthew Naudi u o˙rajn. Skorja tliet gowls is-soltu John Stivala, ugowl kull wie˙ed Alex Busuttil, Peter Gatt u Nicky Tonna

Intlag˙bet l-ewwel finali tal-playoff mill-kampjonat Premierbejn Balzan u Luxol.

Kienet partita mill-aktarpjaçevoli u li g˙al darb’o˙ra©ibdet numru kbir ta’ nies lejnil-Padiljun Sportiv ta’ Kordin.

Kienu Luxol li kisbu vanta©©doppju fi Ωmien qasir, permezzta’ Celino Alves wara biss˙ames minuti u minuta warapermezz ta’ Florin Anton. Fid-disa’ minuta kien GlennBonello li da˙˙al lil Balzan fil-log˙ba bl-ewwel minn Ωew©gowls personali.

Il-log˙ba kienet mimlijaazzjonijiet, biΩ-Ωew© goalkeep-ers li kienu impenjati f’salva-ta©©i mill-aqwa u b’BoichoMarev li laqat il-lasta darbtejn.

Qabel tmiem l-ewwel taqsi-ma, Luxol ©ew mog˙tija free-kick li minnu William Barbosakabbar il-vanta©© g˙al Luxol.IΩda ftit sekondi wara GlennBonello skurja t-tieni gowl g˙alBalzan.

Fil-bidu tat-tieni taqsimaBalzan komplew ikunu offen-sivi fejn Marev re©a’ laqat il-lasta darbtejn o˙ra, u l-goal-

keeper ta’ Luxol, Adrian Attard,laqa’ tajjeb iç-çansijiet ta’ FraneDespotovic.

Fit-32 minuta, Peter Pullicinowkoll ra x-xutt fil-baxx tieg˙umilqug˙ tajjeb minn NicholasFarrugia. Minuta wara, Barbosakellu çans tajjeb li jiskurja, bil-ballun tieg˙u jg˙addi bi ftitbarra. Fl-34 minuta, MarkZammit kien sfortunat li laqatil-lasta, u mill-istess azzjoniAdrian Attard kellu ji©i mibdulminn Reuben Grech. Ftitsekondi wara, Grech laqa’ parz-jalment ix-xutt ta’ Marev iΩdaMark Zammit kien pront sabiex©ab id-draw g˙al Balzan.

Meta kien fadal biss 24 sekon-da, re©a’ kien William Barbosali b’daqqa ta’ ras, wara li rçievaming˙and Alves, g˙eleb lilFarrugia u skurja l-gowl tar-reb˙a ta’ 4-3 g˙al Luxol.

B’hekk ting˙ata bidu g˙all-istennija tat-tieni finali li se tint-lag˙ab nhar il-Ìimg˙a li ©ej.Jekk Luxol jirb˙u wkoll din il-finali, ikunu huma li reb˙u l-kampjonat, iΩda reb˙a g˙alBalzan to˙odna g˙at-tielet u l-a˙˙ar finali deçiΩiva.

Il-midfielder ta’ Balzan FC Dylan Grimahuwa l-BOV Plejer tax-Xahar g˙al April2015.

April kien xahar perfett g˙al Balzan FCfejn kisbu erba’ reb˙iet minn erba’log˙biet, fejn ukoll irnexxielhom jag˙tu l-ewwel telfa tal-ista©un liç-champions il-©odda tal-BOV Premier League,Hibernians.

L-istil altruwistiku ta’ Grima kien evidenti˙afna fil-log˙ba ta’ Balzan kontra Ûebbu©.Barra li skorja fir-reb˙a ta’ 4-1 fuq iΩ-Ûebbu©in, kien il-mo˙˙ wara l-gowl bir-rastad-difensur Elkin Serrano permezz ta’cross preçiΩ li ma ta l-ebda çans lill-goal-keeper Ûebbugi.

Bernard Azzopardi, Mani©er tal-ferg˙a ta’Birkirkara tal-Bank of Valletta, ippreΩentat-trofew tal-BOV Plejer tax-Xahar g˙alApril lil Dylan Grima. Il-plejer g˙aΩel lilPuttinu Cares biex jibbenefikaw mid-don-azzjoni marbuta ma’ dan l-unur.

FINALI – KAMPJONAT MOTOCROSS 2015

L’AROMA MASTERS KNOCK OUT JIVAL IKOMPLU JISSORPRENDU

VANTAÌÌ GÓAL LUXOL IÛDA KOLLOX GÓADU INDEÇIÛ

BOV PLEJER TAX-XAHAR

anaLiÛi ta’ LiaM Gauçi

tELLiEQa nru 05

SPanJaBarçellonaCircuit de Barcelona - Catalunya

Numru ta’ dawriet

Tul tat-tellieqa

Dawra rekord

Rebbie˙ tal-2014

66

307.104kM

kiMi raikkonEn 2008

Lewis Hamilton

X’tyres se jintuΩaw

S.Soft Soft Medium

Hard Inter. Wet

rai 2fid-21.10

Óin originalifis-14.00

‘Il bog˙od mit-traçcati din il-©img˙arajna diversi avvenimenti interessanti.Ewlenin fosthom kienu n-negozjatikontrattwali ta’ Bottas u Hamilton illi t-tnejn qeg˙din ji©u assoçjati mal-Ferrarig˙all-©ejjieni. Barra minn hekk, l-ispekulazzjonidwar il-futur tal-isport ma naqsitx hekkkif hemm min qieg˙ed jara traççati utimijiet ©odda fil-futur mhuximbieg˙ed tal-Formula 1.

X’se jag˙mel?

Il-futur ta’ Hamilton ilu fiç-çentru ta’dibattitu kbir minn nofs l-ista©un lig˙adda. Dak iΩ-Ωmien huwa qal li sej˙alli sal-a˙˙ar tal-2014 biex jiffirma˙alli jkun f’poΩizzjoni li jiffoka esklussi-vament fuq ir-reb˙ tal-kampjonat.Madankollu, l-ista©un mhux bissspiçça, imma sa˙ansitra beda dakattwali u l-firma tieg˙u baqg˙et mawaslitx.

Dan in-nuqqas wassal lil bosta illi jis-pekulaw li Hamilton qieg˙ed jikkun-sidra li jitlaq lill-Mercedes biexjing˙aqad mal-Ferrari. Però, huwa sost-na li dan id-dewmien huwa biss frottil-fatt li din id-darba hu qieg˙edja˙dem ming˙ajr manager. Allura, ir-responsabbiltà li jinnegozja l-kuntrattil-©did waqg˙et fuqu u n-nuqqas ta’esperjenza legali tieg˙u qeg˙da ttaww-al il-proçess ta’ ffirmar aktar mis-soltu.Il-verΩjoni tal-fatti ta’ Hamilton ©ietikkonfermata minn Niki Lauda, iç-chairman mhux eΩekuttiv tal-MercedesF1, illi qal li l-Brittaniku huwa deçiΩ lijibqa’ mat-tim ÌermaniΩ u li l-firma tal-kuntratt mistennija li tasal f’Mejju stess.

Alternattiva tajba?

B’hekk l-ispekulazzjoni li kienet

qeg˙da ddur madwar Hamilton, daretlejn Bottas. Is-sewwieq FinlandiΩ kisebdiversi riΩultati poΩittivi mal-Williams uwera li g˙andu l-potenzjal li jirba˙ it-tlielaq jekk jing˙ata aççess g˙al vetturakompetittiva.

Din l-opportunità tista’ ting˙ata lilufl-2017, is-sena li fiha Kimi Raikkonenmistenni li j˙alli lill-Ferrari. Din il-pos-sibbiltà bdiet tissemma’ wara kummen-ti li ta’ lill-medja l-amministratur tal-Iscuderia Ferrari, Maurizio Arrivabene.

B’referenza g˙al Hamilton, huwa qalli jkun aktar interessat li jif firmasewwieq Ωg˙ir b’potenzjal kbir milliie˙or li di©à stabilixxa ru˙u. Fil-fehmatal-medja internazzjonali, dan is-sewwieq huwa Bottas. Però, il-Ferrarima kkonfermawx dawn l-g˙ejdut usostnew li g˙alissa qeg˙din jiffukawfuq ir-rendiment ta’ Vettel uRaikkonen.

Kuluri ©odda

Kmieni din il-©img˙a kienet qeg˙da

tiççirkula spekulazzjoni li l-McLarense juΩaw kuluri ©odda g˙all-vetturitag˙hom fil-Gran Premju ta’ Spanja.Dan kien ikkonfermat b’mod uffiç-jali nhar l-Erbg˙a meta t-tim ˙are©diversi ri trat ti li wrew l-MP4-30b’inqas chrome u aktar griΩ skur fil-kolorazzjoni tag˙ha.

Skont kelliem tal-McLaren, din il-b id la saret b iex tnaqqas i r - r i f -lessjoni inkonvenjent i l i k ienetqieg˙da to˙loq l-iskema ta’ kuluripreçedent i meta kienet espos tag˙ad-dawl tax-xemx jew g˙ad-dwalartifiçjali ta’ çirkwiti b˙al dak tal-Ba˙rejn.

Diskussjonijiet mal-Audi

Fil-jiem li g˙addew, ir-relazzjonibejn ir-Red Bull Racing (RBR) u r-Renault re©g˙et kienet prominentif l-a˙bari jiet . Din id-darba kienukumment i tal -eks president tal -Ferrari, Luca di Montezemolo, illi˙olqu spekulazzjoni kbira fil-medja.

Fil-fehma ta’ Montezemolo, is-sidtar-Red Bull, Dietrich Mateschitz,huwa tant diΩappuntat bil-prestaz-zjonijiet medjokri tal-magni Renaultilli jrid jabbanduna l-uΩu tag˙hommalajr kemm jista’ jkun. Fil -fatt,skont l-eks president tal-Ferrar i,Mateschitz di©à g˙amel kuntatt mal-Audi biex jipprova j˙ajjarhom jip-provdulu l-magni.

Jekk dan ma jse˙˙x, kompla jsost-ni Montezemolo, Mateschitz huwales t l i jbi eg˙ l i r -Red Bul l u l -Iscuderia Toro Rosso u jabbandunal-Formula 1 g˙al kollox g˙aliex majr idx ja˙dem aktar mar-Renault .Madankollu, l-Mateschitz u lanqas l-Audi ma kkonfermaw dawn l-g˙ejdut. G˙aldaqstant, jafu jg˙addudiversi xhur qabel ma jkollna infor-mazzjoni aktar konkreta f’dan ir-rig-ward.

Jer©g˙u jippruvaw

Fl-a˙˙ar, ta’ min isemmi li l-Iranesprimiet l-interess tag˙ha li tospitagran premju tal-Formula 1 fis-snin li©ej j in . Skont i l -Viç i Pres identIranjan Masoud Soltanifar, il-gverng˙andu l-intenzjoni li jibni çirkwitfuq Qeshm, illi hija l-ikbar gΩira fil-Golf Persiku. Madankol lu, s ’issadan il-pro©ett g˙adu biss fil-faΩi tal-ippjanar u jaf jg˙addu s-snin qabelma naraw it-tellieqa fil-kalendarjutal-F1.

Din mhix l -ewwel darba l iqieg˙da tissemma’ l-possibbiltà lijkun hemm gran premju f l - Iranhekk kif fl-2011 kien imsemmi l-bini ta’ çirkwit f’Parand City, 35 kil-metru ‘ l bog˙od mi l l -kapi ta l iTehran. Dan il-pro©ett, però, qattma ra d-dawl tax-xemx.

Rosberg kiseb l-ewwel pole positiontieg˙u f’dan l-ista©un b’˙in ta’ 1:24.681,illi kien 0.267 sekondi aktar veloçi minnta’ Hamilton. B’hekk, jidher li llum il-ÌermaniΩ tal-Mercedes se jkomplijag˙mel pressjoni fuq il-kollegaBrittaniku tieg˙u kif g˙amel fil-Ba˙rejnbiex iΩomm il-kampjonat miftu˙.

G˙al darb’o˙ra, kien Vettel l-aktar lispiçça viçin tag˙hom. Matul it-tlietsessjonijiet ta’ kwalifika, Vettel irnexxielujΩomm ru˙u f’distanza ra©onevoli minnmaΩ-Ωew© sewwieqa tal-Mercedes.Madankollu, jidher li l-kampjuni tal-kostrutturi g˙adhom qeg˙din iΩommuvanta©© komdu minn mal-kumplamenttat-timijiet.

Inqas feliçi kienu l-kwalifiki ta’Raikkonen li kien ilu mill-Ìimg˙a jil-menta minn problemi ta’ bilanç fil-vet-turi tieg˙u. Dawn il-problemi komplewi˙abbtu˙ nhar is-Sibt u Ωammewh fis-seba’ post.

Lejn in-nofs

Il-Williams ukoll bag˙tew biex iΩommumal-pass tas-sewwieqa tal-Mercedes. L-

a˙jar li mar g˙at-tim ibbaΩat fi Grove,kien Bottas, illi spiçça ftit aktar minnsekonda ‘l bog˙od minn Rosberg. Fermag˙ar minnu mar Massa li f’Q3 g˙amel˙in li kien sa˙ansitra inqas veloçi minndak ta’ Q2 u ankrah fid-disa’ post.

Fost it-timijiet bil-magni Renault, kienut-Toro Rosso li marru l-a˙jar hekk kifSainz u Verstappen kisbu l-˙ames u s-sitt post rispettivament. Sadanittant,Kvyat u Ricciardo rnexxielhom jiksbubiss it-tmiem u l-g˙axar post.

Mhux biΩΩejjed

Matul dawn is-sessjonijiet, g˙ajnejnbosta dilettanti kienu fuq il-McLaren.Mhux biss min˙abba l-kuluri ©odda liqeg˙din juΩaw, imma wkoll g˙aliexkienu mistennijin avvanzi kbar fil-prestazzjoni tal-magna Honda.

Dawn l-avvanzi dehru nhar is-Sibthekk kif iΩ-Ωew© sewwieqa irnexxiel-hom jaslu sa Q2, però t-tlettax u l-erbatax-il post li kisbu ma jawgurawxtajjeb hekk dan it-tim bi ˙siebu jikseb il-punti b’mod konsistenti matul dan l-ista©un.

POÛ. ISEM IS-SEWWIEQ TIM ÓIN DISTAKK

01 Nico Rosberg Mercedes 1:24.68102 Lewis Hamilton Mercedes 1:24.948 0.26703 Sebastian Vettel Ferrari 1:25.458 0.77704 Valtteri Bottas Williams 1:25.694 1.01305 Carlos Sainz Toro Rosso 1:26.136 1.45506 Max Verstappen Toro Rosso 1:26.249 1.56807 Kimi Raikkonen Ferrari 1:26.414 1.73308 Daniil Kvyat Red Bull 1:26.629 1.94809 Felipe Massa Williams 1:26.757 2.07610 Daniel Ricciardo Red Bull 1:26.770 2.089

L-EwwEL PoLE

temperatura tal-art

temperaturatal-arja

ri˙ umdità

26°c 26°c

15km/hr

46%

ForMuLa 1 kÓ 10|05|2015 37kullhadd.com

LiL Hinn Miç-Çirkwit

38 10|05|2015 SPORTSKÓkullhadd.com

KLASSIFIKA TAL-LEAGUE

TIM L R D T F K P

Chelsea 35 25 8 2 69 27 83 Manchester City 35 21 7 7 71 36 70 Arsenal 34 21 7 6 66 33 70 Manchester U 35 19 8 8 59 35 65

Liverpool 35 18 7 10 49 38 61 Tottenham H 36 17 7 12 55 53 58 Southampton 36 17 6 13 48 30 57 Swansea City 35 15 8 12 43 44 53 Stoke City 36 14 8 14 42 44 50

West Ham United 36 12 11 13 43 43 47 Everton 36 11 11 14 46 48 44 Crystal Palace 35 11 9 15 42 48 42 WBA 36 10 11 15 34 47 41 Aston Villa 36 10 8 18 30 50 38 Leicester City 36 10 7 19 41 54 37

Sunderland 35 7 15 13 30 50 36 Newcastle United 36 9 9 18 37 61 36 Hull City 36 8 10 18 33 49 34 Burnley 36 6 11 19 27 53 29 QPR 35 7 6 22 39 61 27

KLASSIFIKA

TIM L R D T F K P

Juventus 34 24 7 3 64 19 79 Roma 34 17 13 4 48 25 64 Lazio 34 19 6 9 64 32 63 Napoli 34 17 8 9 62 43 59 Fiorentina 34 14 10 10 49 42 52 Sampdoria 34 12 15 7 41 37 51 Genoa 34 13 11 10 49 40 50 Internazionale 34 12 13 9 50 39 49 Torino 34 12 12 10 40 37 48 Palermo 34 10 13 11 46 48 43 Milan 34 10 13 11 46 45 43 Udinese 34 10 11 13 38 45 41 Empoli 34 8 17 9 39 42 41 Chievo 34 10 11 13 25 33 41 Hellas Verona 34 10 10 14 41 58 40 Sassuolo 34 8 13 13 39 52 37 Atalanta 34 6 15 13 32 47 33 Cagliari 34 6 9 19 42 63 27 Cesena 34 4 12 18 32 61 24 Parma 34 6 5 23 27 66 16

SERIE APUNTI OÓRA

“BKEJT META TKECCA MOYES”

Il-midfielder internazzjonali Bel©jan ta’ Manchester UnitedFellaini kkonferma li huwa spiçça jibki meta sar jaf li DavidMoyes kien se jitkeçça minn kowç ta’ Manchester United warabiss g˙axar xhur. Fellaini kien ing˙aqad ma’ dan it-tim ftitwara li l-istess Moyes kien in˙atar ukoll kowç biex jie˙u postil-le©©endarja Sir Alex Ferguson. Ir-relazzjoni ta’ dan il-plejeru Moyes tmur lura g˙aΩ-Ωminijiet meta t-tnejn li huma kienuflimkien mat-tim ta’ Everton f’Goodison Park. B˙al Moyes,Fellaini sab il-qabΩa minn mat-tim ta’ Everton g˙al dak ta’Manchester United iebsa tant li dam ˙afna biex isib saqajh. Il-United nefqu madwar £27.5 miljun fejn fl-ista©un li g˙addama skurjax gowl wie˙ed.

REAL MADRID L-AKTAR KLABB TA’ VALUR

Real Madrid re©g˙u kienu fil-quççata tal-lista annwali ta’Forbes g˙at-tielet sena konsekuttiva. Il-livell ta’ dan it-timSpanjol waqa’ b’5% g˙al £2.14 biljun mill-2014 iΩda kellhom l-og˙la d˙ul ta’ kwalunkwe tim sportivi fid-dinja £489 miljun.It-tim l-ie˙or Spanjol ta’ Barçellona, li kien ivvalutat £2.07biljun, kienu rre©istrati fit-tieni post filwaqt li ManchesterUnited ©ew fit-tielet post b’valur ta’ £2.03 biljun u rre©istawΩieda ta’ 10% fuq is-sena ta’ qabel. Fil-fatt, dan it-tim IngliΩhuwa wie˙ed mit-timijiet IngliΩi li g˙amilha mal-ewwelg˙oxrin.

MOURINHO PPROVA JIFFIRMA LIL GERRARD TLIET DAR-BIET

Fid-dawl tal-fatt li l-karriera ta’ Steven Gerrard fadlilha bisstliet log˙biet, Jose Mourinho Ωvela li kemm ilu kowç ipprovajiffirma lil dan il-plejer tliet darbiet ma’ tliet timijiet differentifosthom Chelsea, Inter u Real Madrid. Dan il-midfielder IngliΩse jkun qed jissokta l-karriera tieg˙u fil-Major League Soccermat-tim ta’ Los Angeles Galaxy fl-età ta’ 34 sena. Dawn il-kummenti ˙abtu mal-fatt li, peress li issa Chelsea huma kon-fermati champions tal-Ingilterra, skont it-tradizzjoni fl-Ingilterra, it-tim ta’ Liverpool g˙andu jing˙aqad f’applawsqabel tibda l-log˙ba. F’kummenti o˙ra li ta lill-midja, il-kowçPortugiΩ fisser kif plejers b˙al Gerrard, avolja avversarjusportivi, g˙amluh kowç a˙jar tul iΩ-Ωminijiet. Madankollu,meta mistoqsi jekk jiddispjaçihx li qatt ma kellu l-opportunitàli jikkowçja lil dan il-plejer, Mourinho wie©eb fin-negattiv uwie©eb li kuntent li Gerrard qatt ma telaq lil Liverpool.

EMPOLI V FIORENTINA

Fiorentina se jkun qed jilg˙abu barra minn darhomkontra t-tim ta’ Empoli bit-tama li jinsew malajrkemm jista’ jkun it-telfa umiljanti ta’ fost il-©img˙akontra t-tim Spanjol ta’ Seville fl-Europa League.Qabel ir-reb˙a ta’ 3-1 kontra Cesena, il-Vjola kienutilfu ˙ames log˙biet konsekuttivi tant li l-futur tal-kowç Vincenzo Montella kien tassew inçert.

Minkejja li s-sapporters ta’ dan it-tim se jibqg˙ukawti min˙abba l-fatt li timijiet o˙ra b˙al Genoa,Sampdoria u Inter qeg˙din viçin ˙afna tag˙hom.Min-na˙a tag˙hom, Empoli mhux meg˙luba f’erba’log˙biet iΩda fuq quddiem huma fjakki immens tantli kontra Parma minn tmintax-il çans huma kkon-vertew biss tnejn.

UDINESE V SAMPDORIA

It-tim ta’ nofs il-klassifika Udinese se jilqg˙u lilSampdoria b’dan tal-a˙˙ar jinsab punt biss ‘il bog˙odmill-postijiet g˙all-kwalifikazzjonijiet tal-EuropaLeague. G˙alhekk, din se tkun iktar sinjifikanti g˙alSampdoria wara t-telfa kontra Juventus il-©img˙a lig˙addiet.

Fid-dawl ta’ dan, il-kowç Sinisa Mihajlovic sostna lijekk it-tim tieg˙u jirba˙ il-log˙biet kollha li fadallujkun possibbli li jirnexxilhom jil˙qu l-mira tag˙hom.Min-na˙a tag˙hom, hemm xnieg˙at li l-kowç ta’Chievo jie˙u l-post tal-kowç preΩenti ta’ UdineseAndrea Stramaccioni. G˙aldaqstant, dan tal-ewwel,iddefenda l-poΩizzjoni li g˙andu b˙alissa u makkummentax fuq dawn ir-rapporti.

LAZIO V INTER

Din il-log˙ba dejjem hi sinjifikanti b’mod ˙aΩin g˙as-sapporters ta’ Inter min˙abba li fil-5 ta’ Mejju 2002,telfa g˙al Inter f’dan l-istess grawnd wassal biex danit-tim jispiçça t-tielet wara b’konsegwenza li tilef il-league. Minkejja li Lazio kellhom sensiela ta’ riΩultatimhux daqstant tajjeb tant li t-tieni post re©a’ qieg˙edf’idejn Roma.

Minkejja li Inter jista’ li g˙adhom diΩappuntantimin˙abba d-draw tal-©img˙a l-o˙ra kontra Chievo,xorta wa˙da rnexxilhom jirb˙u tlieta minn ˙ameslog˙biet u ming˙ajr ebda telfa fl-a˙˙ar sitta. Dankollu jattribwixxi g˙all-kontinwità li rnexxielu jsibRoberto Mancini fl-a˙˙ar ftit xhur.

EVERTON V SUNDERLAND

Fl-ewwel log˙ba li kien hemm ilbiera˙fil-Kampjonat IngliΩ, it-tim ta’Sunderland g˙eleb lit-tim ta’ Evertonbl-iskor ta’ 2-0 barra minn darhombiex b’hekk ˙adu spinta kbira ‘l qud-diem fil-mira tag˙hom li ma jaqg˙ux.

Fl-ewwel taqsima t-tim ta’Sunderland, minkejja li ma kinux l-a˙jar tim fil-grawnd, irnexxilhomiΩommu d-difiΩa tag˙hom kompattab’konsegwenza li t-tim ta’ Evertonbeda j˙ossu kemmxejn frustrat fl-attakk. Madankollu, fit-42 minutaEverton kellhom çans li jmorru fil-vanta©© iΩda kien proprju l-gowler ta’

Sunderland Costel Pantilimon li ˙are©bl-unuri g˙ax salva Ωew© tentattiviwara xulxin biex l-ewwel taqsimaspiççat b’0-0.

It-tieni taqsima bdiet bl-istess ritmuiΩda kontra x-xejra tal-log˙ba, proprjufl-54 minuta, Sunderland marru fil-vanta©©. Kien xutt mill-bog˙od ta’Jordi Gomez li ˙abat ma’ DannyGraham bil-ballun jispiçça fir-roknatax-xibka u wara l-gowler ta’ EvertonTim Howard qalb id-dillirju ta’ fer˙tas-sapporters ta’ Sunderland.Sunderland issi©illaw ir-reb˙a ˙amesminuti mit-tmiem meta xutt ta’ AdamJohnson mix-xellug ˙abat ma’ difensurta’ Everton u re©a’ ˙abat ma’ sieq

Jermaine Defeo u da˙al ©ewwa

STOKE CITY V TOTTENHAM

F’konfront ie˙or, it-tim ta’ Stokeg˙eleb lil Tottenham bl-iskor ta’ 3-0 ub’hekk it-tim minn Londra baqa’ tlietpunti ta˙t Liverpool b’log˙ba aktar. L-ewwel gowl tal-partita wasal fl-20 min-uta meta minn cross ta’ Diouf, waradiflezzjoni, il-ballun ©ie g˙and CharlieAdam li b’daqqa ta’ ras tefa’ ©ewwa.

Stoke rduppjaw fit-32 minuta waratg˙affi©a fid-difiΩa ta’ Tottenham uNzonzi tefa’ fix-xibka ming˙ajr dif-fikultà. Stoke ssi©illaw ir-reb˙a kbiratag˙hom fil-85 minuta metaArnautovic qabad il-ballun mix-xellugu li mill-cross tieg˙u Diouf ma Ωbaljax.

CHELSEA V LIVERPOOL

Hekk kif il-kampjonat IngliΩ riesaqg˙at-tmiem tieg˙u, fit-tieni log˙ba lihemm illum hija l-log˙ba f’Londrabejn iç-champions il-©odda tal-Ingilterra u Liverpool li g˙adhom qedji©©ieldu g˙al post mal-ewwel erbg˙a,çansijiet li huma remoti ˙afna.Madankollu, il-fatt li Chelsea humadi©à champions u m’g˙andhomxg˙alxiex ji©©ieldu aktar jaf dan ja˙demtajjeb g˙ax iridu bilfors reb˙a biex il-ftit çans li fadlilhom ma jintilifxg˙alkollox. Qabel ir-reb˙a tal-©img˙a l-o˙ra fuqQPR, Liverpool ma rnexxilhomx jibnupunti vanta©© fuq Manchester Unitedwara li dawn tilfu tliet log˙biet infila.Min-na˙a tag˙hom, Chelsea reb˙usitta mill-a˙˙ar sebg˙a u fil-veru senstal-kelma m’g˙andhom xejn x’jitilfu.

Danny Graham jifta˙ l-iskor f'Goodison Park

FUTBOL INGLIÛ

LOGÓOB GÓAL-LUM

Manchester C vs QPR

Chelsea vs Liverpool

14.30

17.00

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ

Everton vs Sunderland

Aston Villa vs West Ham U.

Hull City vs Burnley

Leicester City vs Southampton

Newcastle U. vs WBA

Stoke City vs Tottenham H

Crystal P vs Manchester U.

0 - 2

1 - 0

0 - 1

2 - 0

1 - 1

3 - 0

0 - 1

LOGÓOB GÓAL GÓADA

Arsenal vs Swansea 21.00

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ

LOGÓOB GÓAL-LUM

Juventus vs Cagliari

AC Milan vs Roma

1 - 0

Tard

Chievo Verona vs Hellas Verona

Cesena vs Sassuolo

Palermo vs Atalanta

Udinese vs Sampdoria

EMpoli vs Fiorentina

Parma vs SSC Napoli

Lazio vs Inter

12.30

15.00

15.00

15.00

18.00

18.00

20.45

LOGÓOB GÓAL GÓADA

Genoa vs Torino 20.45

SPORTS KÓ 10|05|2015 39kullhadd.com

MOSTA 1NAXXAR L. 2

HIBERNIANS 3VALLETTA 1

ÛEBBUÌ R. 1QORMI 3

TARXIEN R. 3PIETÀ H. 1

BOV PREMIER LEAGUE

Ritr

atti:

STEPH

EN

GA

TT

HIBS JISSIÌILLAW L-ISTAÌUN BIL-KBIRFl-a˙˙ar partita nett ta’ dan l-ista©un, li laqqg˙et iç-champions Hibsmat-tim li ©ie fit-tieni post ji©ifieri Valletta, it-tim tal-ewwel g˙alaqhabil-kbir meta g˙elbu lir-rivali tag˙hom bl-iskor ta’ 3-1.

G˙aldaqstant, l-ewwel azzjoni tal-partita waslet minn Valletta fir-4minuta meta minn Ωball fid-difiΩa ta’ Hibs li qassmet lura lill-gowlerHenry Bonello, dan ma setax jikkontrolla sew u l-ballun ©ie f’saqajnElford Alliyu li ra l-konkluΩjoni tieg˙u ti©i milqug˙a mill-istessBonello. L-ewwel azzjoni g˙all-Pawlisti waslet fis-16-il minuta ussarrfer f’gowl. Kienet azzjoni veloçi fejn Bjorn Kristensen qassamlejn Jorge da Silva Pereira li b’xutt b’sa˙˙tu ma ta l-ebda çans lilPietro Marino biex g˙amel l-iskor 1-0. Valletta rrea©ixxew fil-21minuta meta t-tentattiv ta’ Hamza Barry ©ieg˙el lill-gowler Bonellojsalva b’diffikultà f’Ωew© tentattivi. Fit-30 minuta Valletta re©g˙ukienu fuq l-attak meta Nafti qassam lejn Barry, dan avvanza u minnpoΩizzjoni tajba fil-kaxxa ra lil Bonello g˙al darb’o˙ra jsalva b’dif-fkultà. Madankollu, kienu Hibs li rduppjaw l-iskor fis-36 minutameta azzjoni bejn Andrew Cohen u da Silva Pereira fejn tal-ewwelqassam lill-istess Pereira li minn tarf il-kaxxa fajjar xutt li ˙abat ma’sieq il-lasta u da˙al fix-xibka biex b’hekk il-Pawlisti da˙lu jistrie˙ub’Ωew© gowls vanta©©.

Ftit wara li ssoktat it-tieni taqsima, il-Hibs skurjaw it-tielet gowl udan meta azzjoni tas-solitu da Silva Pereira li twaqqa’ fil-kaxxa mill-gowler Marino u r-referee mill-ewwel saffar g˙al penalty u keçça lilMarino biex b’hekk Valletta spiççaw jilag˙bu b’g˙axar plejers. Mill-11-il metru l-istess plejer li reba˙ il-penalty ma Ωbaljax. Il-gowl tal-bandiera g˙al Valletta wasal tmien minuti mit-tmiem meta xutt mill-bog˙od ta’ Shaun Bajada ˙asad g˙alkollox lil Bonello. Fl-a˙˙ar tal-log˙ba saret il-preΩentazzjoni tat-tazza mill-President tal-MFANorman Darmanin Demajo lill-captain Cohen fil-preΩenza tal-PrimMinistru Joseph Muscat.

Referee: CLAYTON PISANIIL

-PR

EM

IER

LE

AG

UE

MA

LT

I

KLASSIFIKAL R D T F K +/- Pti

Hibernians 33 27 5 1 97 24 73 56

Valletta 33 22 3 8 74 30 44 47

Birkirkara 33 19 7 7 59 31 28 43

Balzan 33 17 8 8 59 45 14 42

Floriana 33 13 11 9 58 51 7 36

Sliema W. 33 10 9 14 50 56 -6 26

Naxxar L. 33 9 9 15 40 51 -11 25

Qormi 33 8 9 16 40 55 -15 24

Tarxien R. 33 8 9 16 35 60 -25 23

Mosta 33 9 6 18 38 72 -34 21

Pieta H. 33 6 8 19 30 58 -28 16

Zebbug R. 33 5 6 22 37 84 -47 12

Il-Gowler ta’ Valletta, Marino Pietro Demetrio, jag˙mel fawl fuq Jorge Dasilva Pereirag˙al penalty, waqt li Luke Dimech josserva s-sitwazzjoni

PreΩentazzjoni tat-trofew tar-reb˙ tal-kampjonat lit-tim ta’ Hibs

MOSTA FIL-PLAY-OFFS WARA TELFA FID-DERBYWara t-telfa tal-Ìimg˙a li g˙adda kontra r-rivali Naxxar bl-iskorta’ 2-1 u b’hekk spiççaw fl-g˙axar post fil-klassifika, Mosta sejkun qed jilg˙abu fil-play-offs kontra t-tim tal-Ewwel DiviΩjoniGΩira United nhar il-15 ta’ Mejju li ©ej biex ikun determinat minnminnhom se jag˙milha fil-Premier League Malti fl-ista©un li ©ej.Dan il-konfront deçiΩiv intlag˙ab fl-Istadium Nazzjonali f’Ta’ Qalifejn ming˙ajr dubju Naxxar ma serqu xejn mil-log˙ba g˙ax kienuhuma l-a˙jar tim fil-grawnd.

Madankollu, l-ewwel azzjoni tal-partita waslet minn Mosta umarru fil-viçin ˙afna li jmorru fil-vanta©© tant li fir-4 minuta x-xutt minn barra l-kaxxa ta’ Jorge Santos Silva ˙abat mal-wieqfa.G˙axar minuti wara Naxxar irrea©ixxew meta Pablo Doffo xxuttjaminn barra l-kaxxa iΩda l-gowler ta’ Mosta Omar Borg kien attentu tefa’ l-ballun f’corner. Fit-22 minuta, Tyrone Farrugia qassam lilUdo Fortune li iΩda x-xutt tieg˙u mill-viçin kien salvat tajjebminn Julian Azzopardi. Mosta re©g˙u kienu perikoluΩi meta t-tentattiv ta’ Mickael Nicoise fit-28 minuta g˙adda ftit barra mil-lasti ta’ Naxxar. Santos Silva re©a’ kien viçin b’xutt mill-bog˙odiΩda Borg dawwar f’corner biex l-ewwel taqsima spiççat f’parità.

L-ewwel gowl tal-partita wasal fit-tieni taqsima minn Naxxar,proprju fid-69 minuta, meta free-kick mix-xellug ta’ Gilmar daSilva Ribeiro b’daqqa ta’ ras Terence Vella tefa’ fix-xibka wara l-gowler Mosti Borg. Angus Buhagiar tilef çans tad-deheb biexjag˙laq il-partita fl-84 minuta iΩda tefa’ g˙oli b’xutt mill-ewwel.G˙aldaqstant, Naxxar issi©illaw ir-reb˙a Ωew© minuti wara metaGilmar avvanza fuq ix-xellug qabel ma g˙eleb lil Borg b’xuttsabi˙. L-a˙˙ar azzjoni tal-partita waslet minn Mosta fejn skurjawil-gowl tal-bandiera fid-90 minuta meta minn cross ta’ KyleFrendo, Tyrone Farrugia tefa’ fix-xibka b’daqqa ta’ ras wara l-gowler ta’ Mosta Borg.

Referee: MARCO BORG

40 10|05|2015 LOKALIKÓkullhadd.com

Alfred Sant

Kap tad-DelegazzjoniLaburista fil-Parlament

Ewropew

Fil-pronostku tar-Rebbieg˙adwar l-ekonomiji Ewropej li˙are© din i l -©img˙a, i l -Kummissjoni Ewropea sa˙qetfuq it-titjib li hi qed tara jse˙˙fil-klima ekonomika Ewropea.Dan wassalha biex tkabbar l-istima tag˙ha ta’ kemm fil-fattl-ekonomji differenti se jkunuqed jissa˙˙u fiΩ-Ωmien li ©ej.

L-ekonomij i kollha tal-Unjoni se jkunu qed juru xitkabbir, ˙lief dik ta’ Çipru.B’kuntrast , gΩira o˙ra f i l -Mediterran, Malta mistennija lijkollha l-aqwa rata ta’ tkabbir,flimkien mal-Irlanda. Fir-rap-port tag˙ha l-Kummissjonitag˙mel mil l-a˙jar biextqawwi sens ta’ ottimiΩmukawt dwar dak l i j insabg˙addej. Wie˙ed j i fhemg˙aliex l-ottimizmu hu kawt –g˙al darba wara l-o˙ra fl-a˙˙ar snin, il-perspettivi ta’titjib li kienu jixxandru mill-Kummissjoni kellhom jinbidlug˙all-ag˙ar. Meta tkellemdwar it-tbassir li qed isir, il-Kummissarju Moscovici ,responsabbli mill-ekonomija,qag˙ad ukoll b’seba’ g˙ajnejnli ma jg˙ollix l-aspettattiviΩΩejjed.

Fiduçja

Biss, kemm Moscovici ukemm mexxejja o˙ra Ewropejhuma konxji ˙afna tal-˙tie©ali jiΩguraw kemm jistg˙u li l-fiduçja tie˙u g˙erq sew. Fl-

istqarri j iet l i jag˙mlu l-Kummissarji kollha qed jag˙tuimportanza li l l-fond g˙all-investimenti strate©içi li se jit-waqqaf, mag˙ruf popolar-ment b˙ala l-fond ta’ Juncker.Jekk temmen dak li jg˙idudwar il-fond, dan se jservibiex jistimola l-investiment ujag˙ti n-nifs lill-ekonomiji billijg˙in fit-twaqqif ta’ pro©etti©odda u me˙tie©a.

G˙ax problema kbira l ig˙adha qawwija fl-Ewropa hin-nuqqas ta’ investimentmag˙quda ma’ rata g˙olja˙afna ta’ qg˙ad, speçjalmentfost iΩ-Ωg˙aΩag˙. Waqt li jqisut-tkabbir ekonomiku li qedise˙˙ b˙ala wie˙ed fra©ili,g˙ax malajr jista’ jieqaf zoptu,politiçi u esperti ekonomiçihuma m˙assba li t-titjib, ankejekk jissoda, mhux se jo˙loqwisq impjiegi ©odda.

Hemm min isostni li l-bidlag˙all-a˙jar li qed isse˙˙ hima˙luqa minn fatturi li ftitg˙andhom x’ jaqsmu ma’kemm tj ieb l-operatekonomiku Ewropew.Isemmu kif f l -a˙˙ar xhurkellu effett poΩittiv ˙afna r-ro˙s f i l -prezz taΩ-Ωejt u,b’ri˙tu, il-prezz tal-ener©ija.Meta l-ener©ija tir˙as, il-piΩiji-et fuq il-postijiet tax-xog˙ol ufuq il-konsumaturi je˙fiefu.

Sadanittant, bdiet tid˙ol fis-se˙˙ deçiΩjoni tal-BankÇentrali Ewropew li biha danil-Bank beda jixtri kull xahar

mas-sittin biljun ewro f’çedolita ’ self l i jkunu ˙ar©u l-gverni j iet . Id-deçiΩjonittie˙det biex tikkumbatti l-marda tad-deflazzjoni l ikienet bdiet ta˙kem li l l -ekonomiji. G˙alkemm tidherg˙all-ewwel b˙ala xi ˙a©atajba, id-deflazzjonii – li tfiss-er ro˙s kontinuwu fil-prezziji-et – i©©ib mag˙ha sta©nar,g˙ax tnaqqas l-investimenti ul-bejg˙ u x-xir i , peress l iinvesti turi u konsumaturijibqg˙u jistennew li l-prezziji-et jor˙su aktar qabel jag˙mluxi ˙a©a.

Ûieda fil-kwantità tal-ewro

Bix-xiri tas-self tal-gvernijiet liwettaq, il-Bank Çentrali kieneffettivament qed iΩid sew il-kwantità ta’ ewro fl-Ewropa;˙a©a li kellha ttella’ l-livelltal-prezzi j iet. B’riΩultat ta’hekk, i l -valur tal-ewromqabbel ma’ munit i o˙ra,naqas. Prodott i u servizziEwropej, mibjug˙a barra l-Ewropa, ra˙su meta tkejjil-hom b’munita o˙ra; ˙a©a litejbet iç-çans ta’ dawn il-prodotti u servizzi li jinbieg˙uaktar. M’hemmx g˙alfejnng˙idu, meta impriΩi EwropejiΩidu fil-bejg˙, il-prospettiekonomiçi jmorru g˙all-a˙jar.

Aktar inzertat tajba dil-biççag˙ax, fl-istess ˙in li l-valurtal-ewro waqa’, il-prezz taΩ-

Ωejt l i j i t˙allas bid-dollari,ukoll kif g˙edna, kien tbaxxa.Allura l-Ewropej xorta baqg˙uj˙allsu g˙all-ener©ija tag˙hom‘bl-ir˙is’.

Hu g˙alhekk li hemm minhu dubjuΩ dwar kemm it-titjibekonomiku Ewropew se jkunsostenibbli. F’intervista li taftit jiem ilu, il-Ministru tal-Ekonomija u Finanzi SpanjolGuindos kien prudenti ˙afna.Óri©na mir-riçessjoni, qal,imma l-krizi g˙adha mag˙na.Issa Spanja rnexxielha f l-a˙˙ar xhur tirre©istra tkabbirekonomiku qawwi. Qedjirnexxilha tissellef il-fondi litrid mis-swieq bla problemi ub’rati ta’ mg˙ax attraenti. Il-problema hi l i mhumiexjin˙olqu impjiegi fi Spanja;problema tipika taΩ-Ûona tal-Ewro kollha kemm hi.

G˙ax-xhur li ©ejjin l-isfidase tkun iebsa imma vitali g˙al˙afna gvernijiet. Iridu jag˙mluminn kollox biex isa˙˙u l-bidu ta’ fejqan ekonomiku lijidher promettenti aktar milli©ara sa issa. Fil-pajjiΩi tal-ewro, l-isforzi li jsiru g˙al danil-g˙an se jkunu komplikatimill-˙tie©a li jirrispettaw ir-regoli stretti taΩ-Ûona Ewro,dwar kif imexxu l-politikaba©itar ja tag˙hom. G˙alu˙ud, mis-suççess f’din il-˙idma se jiddependi l-futurpoli t iku tag˙hom g˙axf’diversi pajjiΩi resqin elez-zjonijiet iebsa.

LEJN FEJQAN EKONOMIKUFL-EWROPA?