KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI 2003

KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN

ARAŞTIRMASI 200331 Mayıs DÜNYA SİGARASIZ

GÜNÜDr. Toker ERGÜDER

Madde Bağımlılığı Şube MüdürüM.E.BT.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI

•Sağlık Bakanlığı •Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) •ABD Hastalıkları Önleme ve

Kontrol Merkezi - Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ve

•Milli Eğitim Bakanlığı

•Sağlık Bakanlığı •Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) •ABD Hastalıkları Önleme ve

Kontrol Merkezi - Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ve

•Milli Eğitim Bakanlığı


• Sigara kullanım oranları

• Sigaraya ulaşılabilirlik, bulunabilirliği ve fiyatı

• Bilgi ve tutumları

• Sigarayı bırakma istekleri

• Ortamdaki sigara dumanına maruziyet

• Medya ve reklamlar

• Okul müfredatları ve sağlık eğitimi

• Sigara kullanım oranları

• Sigaraya ulaşılabilirlik, bulunabilirliği ve fiyatı

• Bilgi ve tutumları

• Sigarayı bırakma istekleri

• Ortamdaki sigara dumanına maruziyet

• Medya ve reklamlar

• Okul müfredatları ve sağlık eğitimi

• KGTA ilk olarak 1999 yılında 12 ülkeyle başlamış olup, şu anda DSÖ üyesi 192 ülkeden 150’sinde aktif olarak uygulanmaktadır.

• KGTA bugüne kadar oluşturulmuş en geniş küresel sağlık araştırma sistemidir.

• KGTA ilk olarak 1999 yılında 12 ülkeyle başlamış olup, şu anda DSÖ üyesi 192 ülkeden 150’sinde aktif olarak uygulanmaktadır.

• KGTA bugüne kadar oluşturulmuş en geniş küresel sağlık araştırma sistemidir.


1. Örneklem Seçimia) İki tabakalı örneklem seçimi (okul ve sınıf)b) Ulusal ve bölgesel temsiliyet c) 13-15 yaş grubu öğrenciler d) İlköğretim 7, 8 ve Lise Hazırlık ve 1. sınıflar e) Ağırlıklandırılmış, Epi İnfo 2002 programı f) % 92,11 cevaplandırma oranı, 15957 (17323)

öğrenci cevapladı g) 61 il 202 (% 100) okul h) % 95 güven aralığı (confidence interval –CI)

1. Örneklem Seçimia) İki tabakalı örneklem seçimi (okul ve sınıf)b) Ulusal ve bölgesel temsiliyet c) 13-15 yaş grubu öğrenciler d) İlköğretim 7, 8 ve Lise Hazırlık ve 1. sınıflar e) Ağırlıklandırılmış, Epi İnfo 2002 programı f) % 92,11 cevaplandırma oranı, 15957 (17323)

öğrenci cevapladı g) 61 il 202 (% 100) okul h) % 95 güven aralığı (confidence interval –CI)


2. Veri Toplama Süreci a) Ortak, Gizli ve gönüllüb) Kendi başına dolduruldu, 90 SORU, Kalemc) Sınıflarda öğretmenler bulunmadıd) Adana anketör eğitimi (8-9 Ekim 2003)e) 61 ilimizden 65 Ruh Sağlığı Şube Müdürlüğünde

görevli personel ve 14 Sağlık Bakanlığı Merkez teşkilatından denetçi görev yaptı

f) 13 Ekim - 21 Kasım 2003 tarihleri arasında yapıldıg) Anketlerin 21 Aralık 2003 ile 30 Mart 2004

tarihleri arasında analizleri yapıldı.

2. Veri Toplama Süreci a) Ortak, Gizli ve gönüllüb) Kendi başına dolduruldu, 90 SORU, Kalemc) Sınıflarda öğretmenler bulunmadıd) Adana anketör eğitimi (8-9 Ekim 2003)e) 61 ilimizden 65 Ruh Sağlığı Şube Müdürlüğünde

görevli personel ve 14 Sağlık Bakanlığı Merkez teşkilatından denetçi görev yaptı

f) 13 Ekim - 21 Kasım 2003 tarihleri arasında yapıldıg) Anketlerin 21 Aralık 2003 ile 30 Mart 2004

tarihleri arasında analizleri yapıldı.


Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Okul: 20

Öğrenci: 1500

Bölgelere Göre Okul ve Öğrenci Sayıları ve Yüzdeleri

BÖLGELER Okullar (N) Okullar (%) Öğrenciler (N) Öğrenciler (%)

BÜYÜKŞEHİRLER 60 100 4878 93.26

İzmir 20 100 1642 92.45

Ankara 20 100 1754 94.20

İstanbul 20 100 1482 93.09

BATI 41 100 3094 94.3

Marmara Bölgesi 20 100 1616 93.14

Ege Bölgesi 21 100 1478 95.79

ORTA 61 100 4752 92.6

Karadeniz 20 100 1683 92.57

Akdeniz 20 100 1462 91.83

İç Anadolu Bölgesi 21 100 1607 93.43

DOĞU 40 100 3233 89.4

Doğu Anadolu Bölgesi 20 100 1639 91.72

Güney Doğu Anadolu B 20 100 1594 83.98

Tüm Okullar 202 100 15957 92.11

35828

15957

7088

4149448440914727454337921942119718501567

2167

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

KGTA Anket Yapılan Öğrenci Sayıları, GYTS, CDC

DOĞUORTA

BATI Ankara

İzmir

İstanbul

YAYGINLIKSİGARAYI İÇEMEYİ

DENEMİŞLER

% 34,9 % 21,5

% 29,3

SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI,

TÜRKİYE, KGTA, 2003

0

5

10

15

20

25

30

35

40

toplam 29,3 26,4 29,9 29,4 33,4

erkek 34,9 28,6 38,3 35,9 38,6

kız 21,5 23,1 21,7 19,8 21,9

TÜRKİYE BSEHİR BATI ORTA DOĞU

19

25,9

43,5

18,9

26,7

40

58,2

0

10

20

30

40

50

60

7. SINIF 8.SINIF LİSE 1 13 YAŞ 14 YAŞ 15 YAŞ 16 YAŞ+

YAŞ

SINIF

SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

73,2

34,9

70,7

33,5

69,8

29,3

69,1

37,4

66,7

33,5

66,4

28,5

49,5

17,7

43,9

22,1

43,7

21

37,1

12

29,3

9,1

14,9

2,6

14,8

5,9

13,8

4,1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

denemişler içenler

Ülkelere göre sigara içme oranları, GYTS, CDC

YAYGINLIKHALEN SİGARA İÇENLER

% 11,9 % 5,0

% 9,1



0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

toplam 9,1 6,8 8,5 9,3 13,5

erkek 11,9 8,2 11,9 12,4 16,3

kız 5 4,7 5,1 4,7 6,2


4,9

8

14,6

4,3

6,8

12,2

28

0

5

10

15

20

25

30


YAŞ

SINIF

SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

YAYGINLIK10 YAŞINDAN ÖNCE SİGARAYA

BAŞLAYANLAR

% 33,1 % 22,3

% 29,5



0

5

10

15

20

25

30

35

40

toplam 29,5 25,5 32 32,9 26,1

erkek 33,1 28,8 37,6 36,5 27,5

kız 22,3 20,4 21,9 26,4 17,9


İÇİLEN SİGARA TÜRLERİKATEGORY ELDE SARILAN SİG. FABRİKA DİĞER TÜTÜN ÜRÜN

Toplam 30.3 (±3.1) 86.6 (±2.6) 4.5 (±0.5)

Erkek 31.2 (±3.7) 86.3 (±3.2) 5.9 (±0.7)

Kız 22.7 (±5.4) 89.4 (±3.9) 2.0 (±0.4)

BŞEHİR 22.4 (±6.2) 88.5 (±6.0) 3.8 (±0.9)

Erkek 22.0 (±8.8) 86.9 (±11.6) 4.9 (±1.3)

Kız 16.8 (±9.9) 94.2 (±5.8) 1.7 (±0.8)

BATI 21.3 (±4.6) 87.5 (±5.5) 3.8 (±1.0)

Erkek 24.7 (±7.4) 85.4 (±6.4) 5.6 (±1.4)

Kız 11.9 (±7.8) 91.7 (±7.3) 1.8 (±0.8)

ORTA 25.6 (±5.3) 87.4 (±3.3) 4.2 (±0.8)

Erkek 26.5 (±5.6) 88.4 (±3.8) 5.4 (±1.2)

Kız 21.7 (±9.0) 86.7 (±7.2) 1.9 (±0.6)

DOĞU 50.4 (±5.0) 83.2 (±6.4) 7.5 (±1.6)

Erkek 48.7 (±5.7) 83.4 (±6.3) 8.2 (±1.4)

Kız 49.4 (±10.4) 82.9 (±11.0) 3.5 (±1.6)

YAYGINLIKÖNÜMÜZDEKİ YIL SİGARA

İÇMEYE BAŞLAMAYI DÜŞÜNENELER

% 9,1 % 5,8

% 7,7

Ulaşılabilirlik ve Mevcudiyet-Halen sigara içenler

• % 23,5’i evde sigara içtiğini belirtmiştir. (erkek = % 18,6, kız = % 35,5)

• % 50,4’ü bakkaldan veya marketten sigara almaktadır.(erkek = % 53,5, kız = % 42,9)

• % 86,7’si sigara alırken yaşlarından dolayı sigara satın alamama gibi bir durumla karşılaşmadıklarını belirtmiştir.

Çevresel Tütün Dumanı (Pasif içicilik)

• % 89.0’u aynı evde yaşadıkları insanların yanlarında sigara içtiğini belirtmiştir.

• % 91,1’i halka açık yerlerde sigara dumanına maruz kaldıklarını belirtmiştir.

• Sigara içenlerin % 64,1’i, içmeyenlerin % 91,1’i halka açık yerlerde sigara içilmesinin yasaklanması gerektiğini düşünmektedir.

Çevresel Tütün Dumanı (Pasif içicilik)

• % 55,3’i başkalarının içtiği sigara dumanının kendilerine zararlı olduğunu düşünüyor.

• % 68,8’i babasının, % 39,7’si annesinin evde sigara içtiğini belirtmiştir.

Bırakma-Mevcut içiciler

• % 62,8’i sigarayı bırakmak istediğini belirtmiştir.

• % 65,1’i geçen yıl içerisinde sigarayı bırakmaya çalışmıştır.

• % 63,0’ü en az bir kez sigarayı bırakma konusunda yardım almıştır.

• % 15,9’u sabah uyanır uyanmaz sigara içmek istediğini belirtmiştir.

Medya ve Reklamlar

•% 57,8’i TV’de sigara-karşıtı mesajları,

•% 52,4’ü sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir.

•% 43,0’ü reklam panolarında sigara-karşıtı mesajları,

Medya ve Reklamlar

•% 36,6’sı ise sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir.

•% 44,1’i gazete ve dergilerde sigara-karşıtı mesajları,

•% 31,0’i ise sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir.

Medya ve Reklamlar

• % 28,9’u üzerinde bir sigara markası logosu bulunan eşyası olduğunu belirtmiştir.

• % 20,1’i bir tütün firması temsilcisi tarafından kendisine bedava sigara verildiğini belirtmiştir.

Okul Müfredatı

Geçen öğretim yılında (2002-2003); •% 53,2’si sigara içmenin zararlarını

öğrendiğini belirtmiştir.•% 23,5’i kendi yaşıtlarının neden

sigara içtiğini tartışmıştır.•% 41.0’i sınıfta sigara kullanımının

zararlı etkilerini öğrenmiştir.

OKUL MÜFREDATI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

SİGARA İÇMENİN ZARARLARINI ÖĞRENENLER

0

10

20

30

40

50

60

toplam 53,2 47,6 53,9 54,8 58,6

erkek 53,4 49,2 52,8 53,9 58,9

kız 52,9 46,1 54,8 55,7 58,1


54,949,5

55,251,5 53,3 54,5 52,1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100


YAŞ

SINIF

OKUL MÜFREDATI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

SİGARA İÇMENİN ZARARLARINI ÖĞRENENLER

36,9

5,916,3

40,9

53,2

22,2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

BABASI

ANNESİ

HER İKİSİ

HİÇBİRİ

ERKEKLERİN

KADINLARIN

YETİŞKİNLERİN SİGARA İÇME ORANLARI KGTA, 200

SONUÇ

• Türkiye’de öğrencilerde sigara içme oranı yüksektir.

• Çocukların evde sigara dumanına maruz kalmalarını önleyecek yeni yöntemler ve mevzuat geliştirilmelidir.

• Sigaraya başlamayı önleyici tedbirler öğrenim çağının ilk yıllarında alınmalı ve kapsamlı programlar başlatılmalıdır.

• Sigara eğitimi mutlaka ilköğretimden başlamalıdır.

• 4207 sayılı yasanın uygulanması ile ilgili problemler (çocuklara sigara, satışı, dolaylı reklamlar vb.) çözülmelidir.

KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI 2003

Documents

Transcript of KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI 2003