LOGO

Nhóm 1- KTĐN2A: Phạm Thị Kim Anh

Phạm Việt Anh

Vũ Thị Phương Anh

Nguyễn Thanh Tuyền

Nguyễn Thị Xuân

Hà Nội, ngày 12/2/2014

Đặc điểm, nguyên nhân thành công của Trung Quốc

Bài học kinh nghiệm phát triển cho Việt Nam

LOGO

Một số đặc điểm của nền kinh tế Trung Quốc

Nguyên nhân thành công của Trung Quốc

Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Kết luận

LOGO

1. Một số đặc điểm của nền kinh tế Trung Quốc

1.1. Khái quát chung1.2. Đặc điểm nền kinh tế Trung Quốc hiện nay1.3. Hạn chế của nền kinh tế Trung

Quốc

LOGO

Trung Quốc nằm ở phía Đông châu Á

Tiếp giáp 14 quốc gia với đường biên giới dài 21500 Km.

Phía đông tiếp giáp với biển Hoàng Hải, Hoa Đông, Biển Đông của Thái Bình Dương, với đường bờ biển dài 9000 Km

Gần các quốc gia, khu vực kinh tế phát triển năng động như Nhật Bản, Hàn Quốc, khu vực ASEAN...

1.1. Khái quát chung

LOGO

1.2. Đặc điểm Kinh tế Trung Quốc

GDP Trung Quốc, nguồn CIA.factbook

a. Quy mô nền kinh tế

LOGO

%

Tăng trưởng GDP của Trung Quốc

Nền kinh tế tăng trưởng nóng => chứa nhiều hiểm họa

LOGO

2005 2008 2010 2011 2012 20130

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

GDP bình quân đầu người 2005-2013 theo IMF (USD)

=> Bình quân thu nhâp đầu người thấp, chưa đạt mức trung bình của thế giới ($13,100 (2013) ; $12,800 (2012))

LOGO

Giá trị xuất khẩu của Trung Quốc, Nguồn CIA.Factbook

Các mặt hàng xuất khẩu chính : Điện và các máy móc thiết bị, bao gồm thiết bị xử lý dữ liệu, may mặc, thiết bị cầm tay, điện thoại vô tuyến, dệt may, mạch tích hợp…

b. Xuất nhập khẩu

LOGO

Giá trị nhập khẩu của Trung Quốc

Nhập khẩu chủ yếu là nhiên liệu điện và các máy móc, dầu và khoáng sản; các thành phần máy móc, thiết bị quang học và y tế, quặng kim loại….

LOGOc. Cơ cấu ngành

Đóng góp các ngành vào tăng trưởng(%) (2013)

Nông nghiệpCông nghiệpDịch vụ

9.7

45.3

45

- Trong đó, tỷ trọng nông nghiệp có xu hướng giảm dần, công nghiệp tăng, và dịch vu có xu hướng tăng cao hơn

LOGO • Hoạt động nông nghiệp tập trung chủ yếu ở miền Đông

• Đứng đầu thế giới về tổng giá trị sản lượng nông nghiệp. Các mặt hàng thế mạnh gồm gạo, lúa mỳ, ngô, lạc, chè, hạt kê, lúa mạch, táo, bông, hạt có dầu

NÔNG NGHIỆP

• đầu thế giới về tổng giá trị sản lượng công nghiệp; khai thác và chế biến quặng, sắt, thép, nhôm và các kim loại khác, than; chế tạo máy; vũ khí; dệt may; xăng dầu, xi măng, hóa chất, phân bón, các sản phẩm tiêu dùng, điện tử, chế biến thực phẩm, thiết bị giao thông vận tải, thiết bị viễn thông

• Các trung tâm công nghiệp có quy mô rất lớn: Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Trùng Khánh, Vũ Hán.

CÔNG NGHIỆP

• Hoạt động dịch vụ tập trung chủ yếu ở các đô thị loại 1: Thâm Quyến, Quảng Đông, Thượng Hải, Bắc Kinh.

• Hiện nay đang tập trung phát triển, hướng tới người tiêu dùng ở các đô thị loại 2, 3 tại vùng trung tâm, phía Tây và Đông Bắc.

DỊCH VỤ

LOGO

FDI của China, USD million, nguồn Davies, K. (2013), “China Investment Policy: An Update”,OECD Working Papers on International investment, 2013/01.

Dòng vốn FDI đổ vào Trung Quốc càng ngày càng tăng, năm 2011, Trung Quốc vượt qua Mỹ trở thành nước có lượng vốn FDI lớn nhất thế giới.

d. Đầu tư nước ngoài

LOGO

Kinh tế Trung Quốc 5 năm qua tạo ra tổng cộng 58,7 triệu việc làm tại khu vực đô thị, trong đó có 12,66 triệu việc làm cho cư dân thành thị trong năm ngoái.

Về cơ sở hạ tầng, tổng cộng có 19.700 km đường sắt mới được xây dựng, trong đó có 8.951 km đường sắt cao tốc. Hơn 18 triệu đơn vị nhà ở được chính phủ trợ cấp và hơn 12 triệu đơn vị nhà ở bị xuống cấp đã được tu bổ, nâng cấp.

Hiện nay tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc đang có xu hướng chậm lại, chính phủ Trung Quốc đang chú trọng phát triển nền kinh tế theo chiều sâu trong thời gian sắp tới.

LOGO

1.3. Hạn chế của nền kinh tế Trung Quốc

a. Mảng xám trong nền kinh tếb. Ô nhiễm môi trườngc. Thất nghiệpd. Tệ nạn xã hộie. Tranh chấp biển đảo

LOGO

a. Mảng xám trong nền kinh tế

Lãi suất tăng cao, có lúc lãi suất ngắn hạn lên tới 14% Bóng bóng bất động sản

LOGO

Bê bối về chất lượng sản phẩm và thực phẩm

Sai phạm trên thị trường chứng khoán

Đầu cơ tiền ảo

LOGO

Nợ nước ngoài nhiều

20062008

20102012

2013

0

100

200

300

400

500

600

700

800

China External Debt ( billion)

LOGO

Tháng 2/2013, Bộ Môi trường Trung Quốc đã thừa nhận sự tồn tại của các “làng ung thư” mà ở đó nhiều người đã phát bệnh ung thư do uống phải nước giếng chứa chất hữu cơ độc hại. Truyền thông Trung Quốc

cho biết có đến hơn 200 ngôi làng ung thư trên cả nước.

b. Ô nhiễm môi trường

LOGO

- Hàng năm có từ 350.000 người đến 500.000 người chết yểu vì ô nhiễm không khí.

- Các chỉ số ô nhiễm không khí luôn vượt quá tiêu chuẩn rất nhiều lần

Hình ảnh vệ tinh hiển thị tình trạng ô nhiễm không khí của Trung Quốc.  Ảnh: NASA

LOGOc. Thất nghiệp

Source: tradingeconomic.com / Ministry of Human resources and social security

LOGOd.Tệ nạn xã hội

STT Quốc gia Giái mại dâm trên 10000 dân

1 Venezuela 119

2 Hàn Quốc 110

3 Peru 102

4 Philippines 85

5 Nigeria 63

6 Trung Quốc 60

7 Brazil 53

8 Malaysia 52

9 Đức 49

10  Thái Lan 45

LOGO

e. Tranh chấp biển đảo

 

LOGO

2. Nguyên nhân thành công của Trung Quốc

LOGO

e

Kiến trúc thượng tầng

Chính sách phát triển kinh tế

Mô hình đặc khu kinh tế

Nền chính trị ổn định

Con người và nguồn nhân lực

Vị trí địa lý và tài nguyên thiên nhiên

Nguyên nhân

LOGO

- Năm 1978 , Hội nghị trung ương 3 khóa XI Đảng Cộng sản Trung Quốc (12/1978) quyết định cải cách và mở cửa toàn diện nền kinh tế.

-  Học thuyết kinh tế “ Mèo trắng , mèo đen ’’

của Đặng Tiểu Bình – tổng công trình sư

vĩ đại của nền kinh tế Trung Quốc.

Mèo trắng hay mèo đen không quan trọng, miễn là bắt được chuột

a. Kiến trúc thượng tầng

Chính sách phát triển kinh tế phù hợp

LOGO

- Đặng Tiểu Bình đã dùng cách so sánh mèo trắng mèo đen để diễn tả ý nghĩa : “ Trong quan hệ sản xuất không thể hoàn toàn áp dụng một hình thức cố định, bất biến. Hình thức nào tại địa phương nào có thể khôi phục sản xuất và phát triển thì áp dụng hình thức đó ”

- Kinh tế thị trường là đặc trưng của chủ nghĩa tư bản không bị coi là xấu như trước , cho phép kinh tế tư nhân miễn sao phát triển được kinh tế. Xóa các hợp tác xã nông nghiệp, phân lại đất cho nông dân tư hữu => tăng sản lượng nông nghiệp.

- Trung Quốc giao dịch với bất cứ chế độ chính trị và thế lực cầm quyền nào miễn là có lợi về kinh tế.

LOGO

- Kinh tế thị trường là đặc trưng của chủ nghĩa tư bản không bị coi là xấu như trước , cho phép kinh tế tư nhân miễn sao phát triển được kinh tế. Xóa các hợp tác xã nông nghiệp, phân lại đất cho nông dân tư hữu => tăng sản lượng nông nghiệp.

- Trung Quốc giao dịch với bất cứ chế độ chính trị và thế lực cầm quyền nào miễn là có lợi về kinh tế.

LOGO

Để thực hiện đường lối mở cửa, Đặng Tiểu Bình sử dụng mô hình các đặc khu kinh tế được thành lập từ năm 1980 => thu hút đầu tư nước ngoài, kích thích thương mại quốc nội, tiếp thêm sức lực cho tăng trưởng kinh tế.(Thâm Quyến, Chu Hải, Sán Đầu, Hạ Môn)

LOGO

Trước 1979, Thâm quyến chỉ là 1 làng chài nhỏ.

Đặc khu kinh tế Thâm Quyến có diện tích 2.050 km², dân số năm 2007 là 8,6 triệu người, GDP 676,5 tỷ nhân dân tệ.

Trong 30 năm qua, Thâm Quyến đã thu hút trên 30 tỷ USD đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp bên ngoài.

ĐKKT: khu vực có ranh giới xác định, được vận hành theo cơ chế chuyên biệt, có cơ cấu kinh tế mang tính tổng hợp, cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh hiện đại, có dân cư sinh sống, thành lập nhằm mục tiêu thử nghiêm các chính sách kinh tế mới, thu hút đầu tư nước ngoài

LOGO

- Năm 1986, Trung Quốc triển khai chính sách cải cách mở cửa, cải cách các doanh nghiệp nhà nước, khuyến khích phát triển các thành phần kinh tế qua đó nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng năng lực cạnh tranh.

- Giai đoạn 1993-1997 đánh dấu những quyết sách quan trọng liên quan đến chính sách tài chính ở Trung Quốc : tập trung thanh lý các khoản nợ đọng kéo dài trong khu vực xí nghiệp Nhà nước ; phân cấp lại nguồn thu thuế; giảm giá đồng nhân dân tệ để đẩy mạnh xuất khẩu.

+ Đặc biệt , tháng 9/1995, Trung Quốc đã quyết định chuyển đổi nền kinh tế kế hoạch sang cơ chế kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. 

LOGO

- Giai đoạn 1998-2002 Trung Quốc thành công trong việc giữ đồng nhân dân tệ không bị phá giá và kích cầu tiêu dùng trong nước. Cuối năm 2001, Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), chính thức trở thành một thành viên trong hệ thống thương mại đa phương toàn cầu tạo cho Trung Quốc nhiều cơ hội phát triển.

- Năm 2005 , Trung Quốc bãi bỏ thuế nông nghiệp đồng thời đưa ra nhiệm vụ lịch sử xây dựng nông thôn mới xã hôi chủ nghĩa

=> Nông dân chiếm hơn 70% dân số Trung Quốc thoát nghèo, một số người và khu vực dần giàu lên. Từ năm 1978 - 2007, người nghèo ở nông thôn từ 250 triệu người giảm còn 14,79 triệu người.

LOGO

Hệ thống chính trị tương đối ổn địnhLuật pháp được thi hành cứng rắn, nghiêm chỉnhNhiều công nghệ có trình độ KHKT cao được chuyển

giao, mua bán và sử dụng hợp lý => Ở đâu chuẩn bị có cái gì, thì Trung Quốc đã bán cái đó

LOGO

Nguồn lao động dồi dào: Trung Quốc là quốc gia đông dân với hơn 1,3 tỉ người, (1,349,585,838 (July 2013 est.) chiếm 1/5 dân số thế giới.

Cơ cấu dân số, nguồn CIA.Factbook

b. Con người và nguồn nhân lực

LOGO

- Yếu tố con người :

+ Người Trung Quốc có mặt ở hầu hết các thành phố và trung tâm thương mại lớn của thế giới. Với tinh thần đoàn kết, gắn bó khăng khít => ở bất cứ nơi nào người Trung Quốc sống cũng thành lập những tổ chức kinh tế giúp đỡ nhau làm ăn buôn bán…

+ Với hơn 20 triệu dân sống rải rác khắp thế giới , Trung Quốc không những có được một hội đồng kinh tế ngoài nước mà còn có những đôi mắt đôi tai trợ thủ đắc lực cho chính quyền Trung Quốc.Nhờ đó, hàng trăm nghìn phát minh sáng chế và cả các bí mật về kinh tế chính trị, quân sự của các nước trên thế giới Trung Quốc đều biết.

LOGO

b. Cơ sở hạ tầng

Thị trường hơn 1,3 tỉ dân của TQ quá hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài (thị trường rộng lớn, nhân công lao động giá rẻ, có trình độ tương đối cao, có ý thức tự giác tốt kỉ luật lao động cao, và không có nhiều yêu cầu khác ...)  

 Vốn thu hút đầu tư

nước ngoài FDI và

ODA tăng cao, đều

và liên tục đứng ở

vị trí số 1 thế giới.

LOGO

Cơ sở vật chất hạ tầng ở nông thôn hay thành thị đều được đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu phát triển.

Nhiều khu Kinh tế , Khu Công Nghiệp đặc biệt được quy hoạch nhanh chóng và phát triển ...rầm rộ như ( Thâm Quyến , Quảng Đông , Nam Ninh , Phúc Kiến vv....)

LOGO

Sự kiện “ Năm 1997 – Rồng đổi màu ” : Hồng Kông được trao trả về cho Trung Quốc và một thời gian sau là Ma Cao sau 100 năm dưới sự cai quản của người Anh và Bồ Đào Nha

Đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của nền kinh tế Trung Quốc

LOGO

3. Bài học kinh nghiệm phát triển cho Việt Nam

LOGO

a. Những điểm tương đồng – khác biệt giữa Trung Quốc và Việt Nam

b. Bài học kinh nghiệm cho nền kinh tế Việt Nam

LOGO

Hình :Mật độ dân cư thế giới 27/2/2012

*/ Điều kiện tự nhiên• 27/2/2012: dân số Trung Quốc hơn 1,3 tỷ người (đứng đầu thế giới)

Việt Nam hơn 92 triệu người (đứng thứ 14)

a. Điểm tương đồng và khác biệt

LOGO

Đều có nguồn lao động dồi dào, đồng thời là thị trường tiêu thụ hàng hóa hấp dẫn và tiềm năng

Là 2 quốc gia có đường bờ biển dài, có vị trí địa lý kinh tế và chính trị quan trọng trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương

LOGO

*/ Điều kiện kinh tế:Đều thực hiện cải cách và đổi mới nền kinh tế

kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường

Hai nước đều tích cực mở rộng quan hệ đối ngoại

LOGO

2005 2008 2010 2011 2012 20130

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Việt NamTrung Quốc

Hình: GDP bình quân đầu người 2005-2013 theo IMF(USD)

LOGO

Với mức thu nhập bình quân trước cải cách kinh tế không chênh lệch là bao, tại sao Trung Quốc có bước nhảy vọt về GDP còn Việt Nam thì không?

LOGO

Tài nguyên khoáng sản của nước ta phong phú hơn Trung Quốc rất nhiều, nhưng Người Trung Quốc đang đứng phía sau, điều hành gần như toàn bộ hoạt động khai thác khoáng sản tại Việt Nam. Riêng miền Bắc, ít nhất cũng có 60% mỏ mang “dấu vết” của doanh nghiệp Trung Quốc.

LOGO

Thời điểm cải cách kinh tế: Trung Quốc hội nhập với các nước phương Tây (năm 1979) sớm hơn Việt Nam (năm 1986)

Phương thức mở cửa nền kinh tế: Trung Quốc thực hiện theo phương châm “dò đá qua sông”, bắt đầu từ đặc khu kinh tế trước, sau đó mở rộng đến các thành phố ven biển, rồi tiến sâu vào nội địa.

Với Việt Nam khái niệm ĐKKT vẫn còn khá mới mẻ

LOGO

Việt Nam

KV IKV IIKV III

40

37

Trung Quốc

KV IKV IIKV III47

4422

9

Hình: tỷ lệ đóng góp các ngành vào GDP năm 2012 theo IMF (%)

LOGO

b. Bài học kinh nghiệm Xây dựng các ĐKKT phù hợp với điều kiện của

từng địa phương với các chính sách mở cửa, minh bạch dựa trên thể chế kinh tế theo hướng tự do hóa, để thu hút đầu tư trong và ngoài nước nhiều hơn.

Đầu tư xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài nhằm thu hút vốn.

LOGO

Cơ cấu lại nền kinh tế trong

nước

Khai thác thế mạnh của các yếu tố nội lực

Nâng cao hiệu quả sản xuất

cạnh trancủa hàng hóa nội

địa

Hội nhập kinh tế quốc tế

Cải cách theo chiều sâu

LOGO

Ưu thế nổi bật của Trung Quốc là tích lũy, tiết kiệm nổi bộ đạt mức cao, tiền gửi ngân hàng của dân chúng đã hỗ trợ sự thiếu hụt tài chính của DN

=>> Nhanh chóng khắc phục sự yếu kém của hệ thống tài chính – ngân hàng, kết hợp tăng khả năng tự chủ tài chính của KVKT phi nhà nước, bù đắp sự thâm hụt các nguồn tài chính bằng mức tiết kiệm, không gây ra lạm phát trầm trọng trong quá trình cải cách.

LOGO

Tăng cường cải cách giáo dục, đồng thời bồi dưỡng, đào tạo công nhân, nâng cao chất lượng lao động, không còn thu hút đầu tư bằng thị trường lao động giá rẻ

Thúc đẩy sự quản lý, vai trò của Nhà nước đối với nền kinh tế (định hướng sự phát triển, đảm bảo nền kinh tế hoạt động hiệu quả, khắc phục hạn chế của cơ chế thị trường)

LOGO

Cải cách kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường:

Tăng chi ngân sách cho sự nghiệp bảo vệ môi trường

Khởi công nhà xanh Liên hợp quốc (21/1/2013, tại số 304 Kim Mã)

Tuyên truyền về bảo vệ môi trường

Ban hành quyết định xử lý các cơ sở gây ô nhiễm

Nắm được những tồn tại của nền kinh tế Trung Quốc để có biện pháp khắc phục

LOGO

5. Kết luận

LOGO

Tài liệu tham khảo

Khám phá đặc khu kinh tế của Trung Quốc http://www.tinmoi.vn/kham-pha-dac-khu-kinh-te-cua-trung-quoc-01577016.html/30/08/2011

vepr.org.vn/upload/533/20130301/NC-2944.pdf http://vneconomy.vn/20140120111331939P0C99/kinh-te-trung-quoc-tang-truong-77-trong-nam-2

013.htm www.utb.edu.vn/elib/Dia%20ly/dac_diem_vi_tri_dia_ly_trung_quoc.pdf  Trung Quốc con đường phát triển kinh tế ngoạn mục

http://e-info.vn/vn/index.php/tieu-diem/51901-trung-qu%E1%BB%91c-con-%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng-ph%C3%A1t-tri%E1%BB%83n-kinh-t%E1%BA%BF-ngo%E1%BA%A1n-m%E1%BB%A5c.html

Bạo loạn đang gia tăng ở Trung quốc http://www.radiodlsn.com/index.php?option=com_content&view=article&id=142:baoloan&catid=50:thoisu&Itemid=64

Cuộc tranh chấp đảo giữa Trung Quốc và Nhật Bản http://www.voatiengviet.com/media/video/1506844.html

Bên trong làng ma túy số một Trung Quốc http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/phan-tich/ben-trong-lang-ma-tuy-so-mot-trung-quoc-2936690.html

Buôn Lậu Tại Trung Quốc - Các bài viết về Buôn Lậu Tại Trung Quốc, tin tức Buôn Lậu Tại Trung Quốc http://www.doisongphapluat.com/tag/bu%C3%B4n+l%E1%BA%ADu+t%E1%BA%A1i+trung+qu%E1%BB%91c.html

LOGO

10 nước có tỷ lệ gái mại dâm cao nhất thế giới http://news.zing.vn/10-nuoc-co-ty-le-gai-mai-dam-cao-nhat-the-gioi-post365253.html

Trung Quốc mạnh tay trấn áp nạn mại dâm ở ‘thành phố tình dục’ http://www.xaluan.com/modules.php?name=News&file=article&sid=810982

UNEMPLOYMENT RATE HTTP://WWW.TRADINGECONOMICS.COM/FORECAST/UNEMPLOYMENT-RATE

Hơn 3 triệu sinh viên Trung Quốc có thể thất nghiệp http://kenh14.vn/hoc-duong/hon-3-trieu-sinh-vien-trung-quoc-co-the-that-nghiep-20130805030548149.chn

Trung Quốc đối mặt với thảm cảnh thất nghiệp http://careerbuilder.vn/vi/talentcommunity/trung-quoc-doi-mat-voi-tham-canh-that-nghiep.35A50CFD.html

Vedan gây ô nhiễm môi trường http://vnexpress.net/vedan-gay-o-nhiem-moi-truong/topic-10225-1.html

Ô nhiễm ở Trung Quốc nhìn từ không gian http://vnexpress.net/tin-tuc/khoa-hoc/o-nhiem-o-trung-quoc-nhin-tu-khong-gian-2924261.html

Bàng hoàng trước thảm cảnh ô nhiễm ở Trung Quốc http://www.reds.vn/index.php/su-kien/217-o-nhiem-tq