Ks. dr T. Wielebski , dr M. J. Tutak
description
Transcript of Ks. dr T. Wielebski , dr M. J. Tutak
PARAFIALNE RADY DUSZPASTERSKIE W ŚWIETLE NAUCZANIA MAGISTERIUM I DOTYCHCZASOWYCH BADAŃ W POLSCE
Ks. dr T. Wielebski, dr M. J. TutakSpecjalizacja Teologii Pastoralnej Instytutu Teologii Praktycznej WT UKSW;Ks. dr W. Sadłoń SACInstytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC
II POLSKI SYNOD PLENARNY (1991-1999).
SÓL ZIEMI. POWOŁANIE I POSŁANNICTWO ŚWIECKICH.
• Niepokojącym zjawiskiem jest brak odpowiednio szerokiej współpracy kapłanów ze świeckimi w planowaniu przedsięwzięć duszpasterskich i materialnych w parafii.
• Świeccy często nie zdają sobie sprawy z możliwości takiej współpracy pod przewodnictwem proboszcza.
• W praktyce w wielu parafiach nie istnieją lub nie wypełniają swoich zadań rady duszpasterskie i ekonomiczne (29).
CEL ISTNIENIA PRD
działalność PRD należy widzieć w perspektywie przekształcania parafii w autentyczną wspólnotę;
stanie się to realne wówczas, gdy między PRD a rodzinami, zrzeszeniami religijnymi i zespołami parafialnymi dokona się proces wymiany:
z osób pogłębionych religijnie i uformowanych apostolsko zrodzi się PRD;
PRD swoją aktywnością i oddaniem Kościołowi będzie wpływać na uaktywnienie różnych organizmów w parafii.
DOKUMENTY MAGISTERIUM O DZIAŁALNOŚCI PRD
PRD jest sposobem dzielenia z duszpasterzami przez ludzi świeckich odpowiedzialności za parafię i przekształcania jej w communio;
teologiczne podstawy działalności PRD zostały wypracowane przez II Sobór Watykański, a następnie rozwinięte przez ustawodawstwo posoborowe;
WYBRANE DOKUMENTY MAGISTERIUM
O PRD
• II Sobór Watykański: Dekret o apostolstwie świeckich 10; 26; Dekret o posłudze i życiu prezbiterów 9;
• List okólny Kongregacji ds. Duchowieństwa Omnes christifideles 1973;
• Kodeks Prawa Kanonicznego kan. 536;• Adhortacja apostolska bł. Jana Pawła II
Christifideles laici 27;• List apostolski bł. Jana Pawła II Novo millenio
ineunte 45;
WYBRANE DOKUMENTY MAGISTERIUM
O PRD
• Międzydykasterialna Instrukcja o niektórych kwestiach dotyczących współpracy wiernych świeckich w ministerialnej posłudze kapłanów Ecclesiae de mysterio (1997) art. 5, par. 2 i 3;
• Instrukcja Kongregacji ds. Duchowieństwa Kapłan, pasterz i przewodnik wspólnoty parafialnej (2002) 26;
• Dyrektorium o pasterskiej posłudze biskupów Apostolorum Succesores (2004) 211-212;
• Przemówienie Benedykta XVI do trzeciej grupy biskupów polskich będących w Watykanie ad limina apostolorum 2005;
WYBRANE DOKUMENTY MAGISTERIUM
O PRD
• Dyrektorium Apostolstwa Świeckich Komisji Episkopatu Polski do Spraw Apostolstwa Świeckich (1969) 80-84;
• Wytyczne w sprawie Parafialnych Rad Duszpasterskich Komisji Episkopatu Polski do Spraw Apostolstwa Świeckich (1975);
• II Polski Synod Plenarny: Potrzeby i zadania nowej ewangelizacji na przełomie II i III Tysiąclecia Chrześcijaństwa (45-46); Sól ziemi. Powołanie i posłannictwo świeckich (29; 41);
CELE I ZADANIA PRD
PRD ma realizować ideę współodpowiedzialności osób duchownych i świeckich za parafię;
jest głosem doradczym proboszcza który ma udział w trosce duszpasterskiej o parafię i pomaga w ożywieniu działalności pasterskiej (KPK 536);
jej członkowie przedstawiają swoje opinie w kwestii dobra Kościoła;
PRD stawia rzeczową diagnozę stanu religijno-moralnego parafii i jej potrzeb;
pomaga w tworzeniu programu duszpasterskiego;
CELE I ZADANIA PRD
• wysuwa propozycje i sugestie dotyczące inicjatyw misyjnych, katechetycznych, apostolskich i charytatywnych;
• proponuje środki służące rozwijaniu formacji doktrynalnej i życia sakramentalnego wiernych;
• wspomaga działalność duszpasterską kapłanów w różnych środowiskach społecznych i terenach;
• sugeruje jak uwrażliwiać opinię publiczną w sprawach Kościoła;
SKŁAD OSOBOWY PRD I SPOSÓB POWOŁYWANIA JEJ CZŁONKÓW
PRD ma stanowić odzwierciedlenie całej wspólnoty parafialnej (stany, zawody, grupy wiekowe, wykształcenie, zamieszkanie – okręgi parafii);
należą do niej: proboszcz, wikariusze, katecheci, przedstawiciele zgromadzeń zakonnych, zrzeszeń, parafianie odznaczający się odpowiednimi cechami moralnymi i umysłowymi;
część osób może pochodzić w wyboru; optymalna liczba członków: 15-30 osób; obowiązek formacji duchowej i religijnej
członków PRD;
CZAS TRWANIA KADENCJI, CZĘSTOTLIWOŚĆ ZEBRAŃ,
PRZEWODNICTWO I PORZĄDEK ZEBRAŃ
czas trwania kadencji – 3 lata; można ją przedłużać i doprowadzać do
odnowienia składu (unika się stagnacji); zebrania PRD powinny odbywać się raz na
kwartał- zwoływane z inicjatywy proboszcza lub na życzenie członków;
zebraniom PRD przewodniczy proboszcz lub wyznaczony przez niego zastępca;
CZAS TRWANIA KADENCJI, CZĘSTOTLIWOŚĆ ZEBRAŃ,
PRZEWODNICTWO I PORZĄDEK ZEBRAŃ
• porządek obrad oraz lista tematów, które mają być omawiane, ustalony jest przez proboszcza w porozumieniu z niektórymi – przynajmniej – członkami PRD i – o ile możności – podany wcześniej do wiadomości wszystkich członków;
• porządek ten nie powinien być narzucany czy ograniczany;
• członkowie PRD mają prawo poruszania wszystkich istotnych problemów parafii;
• musi być punkt wolne wnioski;• członkowie PRD mają też prawo proponować
tematy następnych zebrań;
CZAS TRWANIA KADENCJI, CZĘSTOTLIWOŚĆ ZEBRAŃ,
PRZEWODNICTWO I PORZĄDEK ZEBRAŃ
każde zebranie PRD winno być zwięźle protokołowane;
protokół ma być odczytany i zatwierdzony na zebraniu następnym, z omówieniem postanowień wprowadzonych w życie z uzasadnieniem niewykonania nie zrealizowanych.
DOTYCHCZASOWE WYNIKI BADAŃ PRD W POLSCE
z danych uzyskanych przez ISKK SAC od księży proboszczów wynika, że różnego rodzaju rady (duszpasterskie; ekonomiczne; budowy Kościoła) istnieją w 1/5 polskich parafii (ISKK 2003; 2008);
DOTYCHCZASOWE WYNIKI BADAŃ PRD W POLSCE
Diecezja 2003 2008
Białostocka 19,1% 35,1%
Bielsko-Żywiecka 18,6% 34,0%
Bydgoska 25,2% 35,4%
Częstochowska 24,2% 22,0%
Drohiczyńska 11,6% 19,6%
Elbląska 15,3% 22,9%
Ełcka 11,9% 21,7%
Gdańska 11,7% 17,8%
Gliwicka 5,2% 11,7%
Gnieźnieńska 17,7% 36,8%
Kaliska 25,8% 35,2%
Katowicka 11,8% 15,5%
Kielecka 3,6% 5,9%
Koszalińsko-Kołobrzeska 15,3% 30,6%
Krakowska 41,6% 43,8%
Legnicka 30,2% 37,1%
Lubelska 43,8% 43,9%
Łódzka 9,9% 15,7%
Łomżyńska 8,9% 9,9%
Łowicka 17,8% 18,9%
Opolska 10,6% 18,9%
Diecezja 2003 2008
Ordynariat Polowy WP 23,1% 9,6%
Pelplińska 8,7% 15,0%
Płocka 34,2% 40,4%
Poznańska 46,6% 77,7%
Przemyska 40,7% 60,3%
Radomska 2,7% 4,7%
Rzeszowska 39,2% 48,7%
Sandomierska 7,6% 15,2%
Siedlecka 10,3% 10,7%
Sosnowiecka 10,2% 8,0%
Szczecińsko-Kamieńska 14,9% 18,2%
Świdnicka 26,2% 33,2%
Tarnowska 40,7% 52,3%
Toruńska 25,5% 43,3%
Warmińska 7,1% 10,1%
Warszawska 10,0% 27,1%
Warszawsko-Praska 14,2% 12,6%
Włocławska 16,2% 23,4%
Wrocławska 29,1% 34,2%
Zamojsko-Lubaczowska 27,0% 31,3%
Zielonogórsko - Gorzowska 13% -
DOTYCHCZASOWE WYNIKI BADAŃ PRD W POLSCE
• w latach 2003-2008 obserwuje się wzrost liczby rad parafialnych w Polsce;
• obserwuje się również znaczne zróżnicowanie terytorialne;
• w niektórych diecezjach odsetek parafii, w których istnieją rady parafialne, nie przekracza kilku procent;
• tylko częściowo to zróżnicowanie w częstości występowania rad parafialnych można wyjaśnić poziomem religijności diecezji;
DOTYCHCZASOWE WYNIKI BADAŃ PRD W POLSCE
• obecnie ISKK SAC prowadzi wraz z pracownikami Specjalizacji Teologii Pastoralnej Instytutu Teologii Praktycznej WT UKSW badania PRD w Polsce, których wyniki zostaną przedstawione na I Krajowym Kongresie PRD we wrześniu 2013 roku w Licheniu;
• z kolei badania CBOS przeprowadzone w 2011 roku pokazały, że istnienie PRD w parafii potwierdza 47% respondentów;
• z badań wynika, że ten odsetek istnienia PRD nie zmienił się na przestrzeni ostatnich lat: w 2005 roku wynosił on 49%, w 2008 roku 50%.
DZIAŁALNOŚĆ PRD – WYBRANA LITERATURA
J. Gręźlikowski, Rady Parafialne w świetle aktualnych potrzeb Kościoła w Polsce, Homo Dei 74:2004 nr 1, s. 45-58.
R. Kamiński, Parafialna Rada Duszpasterska, w: Teologia pastoralna szczegółowa, R. Kamiński (red.), Lublin 2002, s. 48-58;
A. Porębski (red.), Duszpasterskie Rady Parafialne. Ich rola i miejsce w Kościele, Kraków 1999.
NOVO MILLENIO INEUNTE
• Przestrzenie komunii należy kultywować i poszerzać każdego dnia i na wszystkich płaszczyznach życia poszczególnych Kościołów.
• Komunia powinna być wyraźnie widoczna w relacjach między (…) duszpasterzami a całym Ludem Bożym.
• W tym celu należy coraz lepiej wykorzystywać struktury aktywnej współpracy przewidziane przez Prawo Kanoniczne, takie jak (…) Rady duszpasterskie.
• Teologia i duchowość komunii pobudzają bowiem duszpasterzy i wiernych do uważnego słuchania siebie nawzajem (45).