Kortweg Flash 43

4
KO RTWEG FLASH Kortweg Flash - driemaandelijks tijdschrift van het Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Erkenningsnummer. P206416 - Afgiftekantoor Brussel 1 Nummer 43 - juli - augustus - september 2011 - Verantwoordelijke Uitgever: Mireille Corteville, p/a Antwerpselaan 30, 1000 Brussel Tel. 02 218 44 88 & Fax 02 217 70 06 - E-mail: [email protected] NIEUWE BIOGRAFIE EMANUEL HIEL TIJDSDOCUMENT VLAAMSE STRIJD Alistair Dempsig schetst beeld van Vlaamse ontvoogding in Brussel in 19de eeuw MEER INFO: ZIE PAGINA 4 20 oktober 2011 Lezing: Geschiedenis van de Brusselse gezondheidszorg What’s in a name? Schaarbeek telt een straat, stand- beeld en athe- neum die de naam Ema- nuel Hiel dragen. Toch is deze uit Dendermonde afkomstige dichter, die een voorname rol speelde in de Vlaamse ontvoog- dingsstrijd van de 19de eeuw, vandaag bijna vergeten. Het Brusselse Willemsfonds bracht daarom recent een biografisch essay uit van auteur Alistair Dempsig. Daarin haalt hij de publieke figuur Hiel van onder het stof en legt hij uit waarom hij zo’n belangrijke rol speelde in de 19de-eeuwse Vlaamse taalstrijd in Brussel. Voor zijn essay kon Dempsig putten uit het familiearchief van Lydia Deveen-Depauw, oud- hoogleraar kunstgeschiedenis aan de VUB, gewezen staats- secretaris voor het Brussels Ge- west en vooral achterkleindoch- ter van Emanuel Hiel. Ook het Liberaal Archief in Gent opende de deuren voor Dempsig. Hij slaagde er dan ook in om een bijzonder boeiend en lezens- waardig beeld van Emanuel Hiel te scheppen. Hiel was een veelzijdig man; ambtenaar, dichter en politicus. In 1873 richtte hij de eerste Brusselse afdeling op van het Willemsfonds, de huidige afde- ling Schaarbeek-Evere. Dempsig traceert zijn levensloop en de banden die hij had met de vrij- metselarij, de liberale politiek en de Vlaamse Beweging in Brussel. Het levert een bijzon- der interessant tijdsbeeld op. ‘Emanuel Hiel’ is een uitgave van het Willemsfonds Schaar- beek-Evere en het Liberaal Archief i.s.m. het Willemsfonds Jette. Het boekje (124 pagina’s) kost € 5, te bestellen via johan. [email protected]. Naar aanleiding van haar 160 jarig bestaan organiseert het Willemsfonds op zaterdag 8 oktober 2011 van 10 uur tot 18.30 uur de eerste editie van het jaarlijkse literaire festival ‘Het Betere Boek’ in en rond de gebouwen van het Liberaal Archief in Gent. ‘Het Betere Boek’ zal in de toekomst elke tweede zaterdag van oktober worden georganiseerd. Het Willems- fonds wil met ‘Het Betere Boek’ het betere Nederlandstalige boek, in het bijzonder dat van nieuwe, debuteren- de Nederlandstalige schrijvers, onder- steunen en promoten. De eerste editie gaat meteen van start met een krach- tig en gevarieerd programma: een aantal gevestigde waarden zoals Erwin Mortier, Naema Tahir, Marion Bloem, Etienne Vermeersch, Johan Braeck- man, Marie Mesy, Jef Lambrecht, Yves Desmet en heel wat debutanten zullen het hebben over actuele thema’s en onderwerpen die in hun nieuw werk aan bod komen. De rode draad doorheen ‘Het Betere Boek’ is de voorstelling van negen debuten van Nederlandstalige auteurs (fictie). Begin september werden de negen genomineerden bekendgemaakt. Daar- onder enkele BV’s zoals Annelies Beck met ‘Over het kanaal’, Paul Jambers met ‘De Ontsporing’ en Jo Van Damme met ‘Ledeberg!’. Zij staan op de nomi- natielijst samen met Ann De Craemer met ‘Vurige Tong’, Maaike Gerritsen met ‘De geboorte van een wees’, Eef Lanoye met ‘Sterrenogen’, Jan Vantoortelboom met ‘De verzonken jongen’, Mischa Van Vlier met ‘Koude grond’, James Worthy met ‘James Worthy’. De jury van De Bronzen Uil bestaat naast voorzitter Jos Geysels ook nog uit Friedl’ Lesage, die de ge- nomineerden zal interviewen, Marnix Verplancke, Dirk Verhofstadt (curator van Het Betere Boek) en Sylvain Pee- ters (voorzitter Willemsfonds). De genomineerden dingen mee naar ‘De Bronzen Uil’, de prijs voor het beste Nederlandstalige romandebuut 2011 ter waarde van 5.000 euro en een bronzen beeld van de uil (de uil wordt al decennialang door het Willemsfonds gebruikt als symbool). Tentoonstelling ‘Het Betere Boek’ organiseert ook een tentoonstelling rond het leven en werk van Jotie T’Hooft aansluitend bij het boek ‘Ik heb geen woorden meer. Jotie T’Hooft een wereld in beelden’ van Marie Mesy. Deze tentoonstelling loopt in de Blauwe Zaal (van het Liberaal Archief). Tweedehands en antiquariaat In een grote tent voor het Liberaal Archief op het Kramersplein zullen tientallen boekhandels en particulie- ren tweedehandsboeken en antiqua- riaat aanbieden. Daarnaast zullen er standen zijn van diverse literaire en culturele organisaties. Plaats: Liberaal Archief, Kramersplein 23 te Gent. Inkom: 8 euro (6 euro voor WF-leden en 4 euro voor studenten) Kaarten bestellen kan bij het Willemsfonds. BETERE BOEK OP ZOEK NAAR BRONZEN UIL Nieuw literair festival gaat op zoek naar Nederlandstalige debuutauteurs 22 & 29 oktober 2011 19 & 26 november 2011 Bezoek aan het Brussels Parlement 2 december 2011 Balletvoorstelling Het Zwanenmeer door het Moscow City Ballet VANHENGEL OVER STAD EN LAND De communautaire crisis van de afgelopen maanden deed vice-premier en erevoorzit- ter van het Willemsfonds Schaarbeek-Evere Guy Vanhengel in de pen kruipen. Vanhengel vertrekt vanuit zijn eigen achter- grond als ‘Brusselse ket’ in een meertalige omgeving om zijn visie over Brussel en Bel- gië te verduidelijken. Hij wil dat de libera- len terugkeren naar het cultuurflamingan- tisme van mensen als Buls, Hoste en Hiel. Immers, een groot -maar uiteraard niet het enige- deel van de communautaire span- ningen valt in essentie te herleiden tot een gebrek aan respect voor het Nederlands vanwege de Franstaligen. Dat deel van het debat lijkt echter ondergesneeuwd door een voortdurend streven naar autonomie van een opgehitste Vlaamse publieke opinie. Het erge is; de kern van het probleem raakt er niet door opgelost. Nu we uitzicht hebben op een oplossing via een staatshervorming, geeft het essay een aantal uit- dagingen en opties aan voor de toekomst. Het boekje is een uitgave van het Willemsfonds Schaarbeek-Evere en is verkrijgbaar via 0495 21 05 01.

description

Ledentijdschrift van Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - september 2011 - nr. 43

Transcript of Kortweg Flash 43

KORTWEG FLASHKortweg Flash - driemaandelijks tijdschrift van het Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Erkenningsnummer. P206416 - Afgiftekantoor Brussel 1

Nummer 43 - juli - augustus - september 2011 - Verantwoordelijke Uitgever: Mireille Corteville, p/a Antwerpselaan 30, 1000 Brussel Tel. 02 218 44 88 & Fax 02 217 70 06 - E-mail: [email protected]

NIEUWE BIOGRAFIE EMANUEL HIEL TIJDSDOCUMENT VLAAMSE STRIJDAlistair Dempsig schetst beeld van Vlaamse ontvoogding in Brussel in 19de eeuw

MEER INFO: ZIE PAGINA 4

20 oktober 2011

Lezing: Geschiedenis van de Brusselse gezondheidszorg

RTWEGRTWEG

What’s in a name? Schaarbeek telt een straat, stand-

beeld en athe-neum die de naam Ema-

nuel Hiel dragen. Toch is deze uit Dendermonde afkomstige dichter, die een voorname rol speelde in de Vlaamse ontvoog-dingsstrijd van de 19de eeuw, vandaag bijna vergeten.

Het Brusselse Willemsfonds bracht daarom recent een biografi sch essay uit van auteur Alistair Dempsig. Daarin haalt hij de publieke fi guur Hiel van onder het stof en legt hij uit

waarom hij zo’n belangrijke rol speelde in de 19de-eeuwse Vlaamse taalstrijd in Brussel.

Voor zijn essay kon Dempsig putten uit het familiearchief van Lydia Deveen-Depauw, oud-hoogleraar kunstgeschiedenis aan de VUB, gewezen staats-secretaris voor het Brussels Ge-west en vooral achterkleindoch-ter van Emanuel Hiel. Ook het Liberaal Archief in Gent opende de deuren voor Dempsig. Hij slaagde er dan ook in om een bijzonder boeiend en lezens-waardig beeld van Emanuel Hiel te scheppen.

Hiel was een veelzijdig man; ambtenaar, dichter en politicus.

In 1873 richtte hij de eerste Brusselse afdeling op van het Willemsfonds, de huidige afde-ling Schaarbeek-Evere. Dempsig traceert zijn levensloop en de banden die hij had met de vrij-metselarij, de liberale politiek en de Vlaamse Beweging in Brussel. Het levert een bijzon-der interessant tijdsbeeld op.

‘Emanuel Hiel’ is een uitgave van het Willemsfonds Schaar-beek-Evere en het Liberaal Archief i.s.m. het Willemsfonds Jette. Het boekje (124 pagina’s) kost € 5, te bestellen via [email protected].

NIEUWE BIOGRAFIE EMANUEL HIEL NIEUWE BIOGRAFIE EMANUEL HIEL TIJDSDOCUMENT VLAAMSE STRIJDTIJDSDOCUMENT VLAAMSE STRIJDAlistair Dempsig schetst beeld van Vlaamse ontvoogding in Brussel in 19de eeuwWhat’s in a name? Schaarbeek telt een

beeld en athe-neum die de naam Ema-

Naar aanleiding van haar 160 jarig bestaan organiseert het Willemsfonds op zaterdag 8 oktober 2011 van 10 uur tot 18.30 uur de eerste editie van het jaarlijkse literaire festival ‘Het Betere Boek’ in en rond de gebouwen van het Liberaal Archief in Gent.

‘Het Betere Boek’ zal in de toekomst elke tweede zaterdag van oktober worden georganiseerd. Het Willems-fonds wil met ‘Het Betere Boek’ het betere Nederlandstalige boek, in het bijzonder dat van nieuwe, debuteren-de Nederlandstalige schrijvers, onder-steunen en promoten. De eerste editie gaat meteen van start met een krach-tig en gevarieerd programma: een aantal gevestigde waarden zoals Erwin Mortier, Naema Tahir, Marion Bloem, Etienne Vermeersch, Johan Braeck-man, Marie Mesy, Jef Lambrecht, Yves Desmet en heel wat debutanten zullen het hebben over actuele thema’s en onderwerpen die in hun nieuw werk aan bod komen.

De rode draad doorheen ‘Het Betere Boek’ is de voorstelling van negen debuten van Nederlandstalige auteurs (fi ctie).

Begin september werden de negen

genomineerden bekendgemaakt. Daar-onder enkele BV’s zoals Annelies Beck met ‘Over het kanaal’, Paul Jambers met ‘De Ontsporing’ en Jo Van Damme met ‘Ledeberg!’. Zij staan op de nomi-natielijst samen met Ann De Craemer met ‘Vurige Tong’, Maaike Gerritsen met ‘De geboorte van een wees’, Eef Lanoye met ‘Sterrenogen’, Jan Vantoortelboom met ‘De verzonken jongen’, Mischa Van Vlier met ‘Koude grond’, James Worthy met ‘James Worthy’. De jury van De Bronzen Uil bestaat naast voorzitter Jos Geysels ook nog uit Friedl’ Lesage, die de ge-nomineerden zal interviewen, Marnix Verplancke, Dirk Verhofstadt (curator van Het Betere Boek) en Sylvain Pee-ters (voorzitter Willemsfonds).

De genomineerden dingen mee naar ‘De Bronzen Uil’, de prijs voor het beste Nederlandstalige romandebuut 2011 ter waarde van 5.000 euro en een bronzen beeld van de uil (de uil wordt al decennialang door het Willemsfonds gebruikt als symbool).

Tentoonstelling

‘Het Betere Boek’ organiseert ook een tentoonstelling rond het leven en werk van Jotie T’Hooft aansluitend bij het boek ‘Ik heb geen woorden meer. Jotie

T’Hooft een wereld in beelden’ van Marie Mesy. Deze tentoonstelling loopt in de Blauwe Zaal (van het Liberaal Archief).

Tweedehands en antiquariaat

In een grote tent voor het Liberaal Archief op het Kramersplein zullen tientallen boekhandels en particulie-ren tweedehandsboeken en antiqua-riaat aanbieden. Daarnaast zullen er standen zijn van diverse literaire en culturele organisaties.

Plaats: Liberaal Archief, Kramersplein 23 te Gent.Inkom: 8 euro (6 euro voor WF-leden en 4 euro voor studenten) Kaarten bestellen kan bij het Willemsfonds.

BETERE BOEK OP ZOEK NAAR BRONZEN UILNieuw literair festival gaat op zoek naar Nederlandstalige debuutauteurs

22 & 29 oktober 201119 & 26 november 2011

Bezoek aan het Brussels Parlement

2 december 2011

Balletvoorstelling Het Zwanenmeer doorhet Moscow City Ballet

VANHENGEL OVER STAD EN LANDDe communautaire crisis van de afgelopen maanden deed vice-premier en erevoorzit-ter van het Willemsfonds Schaarbeek-Evere Guy Vanhengel in de pen kruipen.

Vanhengel vertrekt vanuit zijn eigen achter-grond als ‘Brusselse ket’ in een meertalige omgeving om zijn visie over Brussel en Bel-gië te verduidelijken. Hij wil dat de libera-len terugkeren naar het cultuurfl amingan-tisme van mensen als Buls, Hoste en Hiel.

Immers, een groot -maar uiteraard niet het enige- deel van de communautaire span-ningen valt in essentie te herleiden tot een gebrek aan respect voor het Nederlands vanwege de Franstaligen. Dat deel van het debat lijkt echter ondergesneeuwd door een voortdurend streven naar autonomie van een opgehitste Vlaamse publieke opinie. Het erge is; de kern van het probleem raakt er niet door opgelost.

Nu we uitzicht hebben op een oplossing via een staatshervorming, geeft het essay een aantal uit-dagingen en opties aan voor de toekomst. Het boekje is een uitgave van het Willemsfonds Schaarbeek-Evere en is verkrijgbaar via0495 21 05 01.

2 KORTWEGFLASH juli - augustus - september 2011

COLOFONRedactie: Johan Basiliades, Myrianne De Rid-der, Kurt Deswert, Mireille De Win-ter-Corteville, Herman Mennekens

Lay-out: Kurt Deswert

WILLEMSFONDSERSEvelyn Govaert

Terwijl de politieke analisten vandaag de gemaakte communautaire akkoorden uitpluizen en uitrekenen hoeveel centen meer of minder Vlaanderen krijgt, hoeveel centen Brussel al dan niet terecht mag claimen, hoe je de rijke en de arme gewesten respon-sabiliseert, enz. horen we niets, helemaal niets over onze taal.

De zesde staatshervorming zal wellicht in 2011 nog rond geraken. Maar wie van de onderhandelaars beseft nog dat het allemaal 180 jaar terug begon met een eenvoudige vraag naar erkenning en respect voor het Nederlands en de Vlamingen in België.

Het Brusselse Willemsfonds lijkt dit in 2011 goed te beseffen. 2011 lijkt wel het jaar van de taal of cultuurfl amingant voor het Brusselse Willemsfonds. In februari stelden Herman Mennekens en co hun ‘Manifest van een Nederlandstalige Brusselaar’ voor. In september stelden we Alistair Dempsigs ‘Emanuel Hiel, essay over de emancipatie van de Vlamingen te Brussel’ voor. En in oktober is er weer een nieuw boekje. Dit keer van Guy Vanhengel: ‘Brussel en Bel-

gië, essay over mijn taal, mijn stad en mijn land.’

Drie verschillende Willemsfondspublicaties in één jaar tijd, maar alle drie met een gelijklopende boodschap. De Vlaamse beweging is onder impuls van de Vlaams-nationalisten ontspoord in een streven naar Vlaamse autonomie en zelfs onafhankelijkheid, naar een

beweging tegen België, waarbij het taalkundige aspect bijzaak geworden is. Het is voornamelijk een centen-verhaal rond noord-zuid transfers en fi scale autonomie geworden.

De drie boekjes vragen au fond maar één ding: dat de bijzaak terug de hoofdzaak wordt. Hoe kunnen we binnen België niet enkel onze taal beschermen, maar ook onze taal promoten? Hoe zorgen we er voor dat Franstaligen die vandaag uitein-

delijk Nederlands gaan leren omdat het Nederlands economisch belangrijk is, ook Nederlands gaan leren omdat het een cultuurtaal is? Hoe zorgen we er voor

dat anderstaligen Nederlands leren om theater en fi lm in het Nederlands te zien, om onze literatuur en muziek te ontdekken, om onze cultuur op te snuiven? Dat zou een mooie staatshervorming zijn op Willems-fondsleest.

Wanneer we het verhaal van het Nederlands binnen België zien van de 180 voorbije jaren, is dat een suc-cesverhaal. Dit mag in het jaar van de zesde staats-hervorming ook gezegd worden.

Dus, voor we het vergeten tussen al het huidige communautaire splitsingsgeweld in: dames en heren, graag uw applaus voor het Nederlands in Brussel en België.

Mireille De Winter - CortevilleVoorzitster Willemsfonds BHG

Dames en heren, graag uw applaus voor onze taal: het Nederlands!

“2011 lijkt wel het

jaar van de taal of

cultuur-flamingant

voor het Brusselse

Willems-fonds.”

Sinds enige tijd is het Willemsfonds ook actief in Sint-Agatha-Berchem. Een nieuwe afdeling werd er uit de grond gestampt door David Latinie en voorzitster Evelyn Govaert. Tijd om eens met de voorzitster kennis te maken dachten wij.

Evelyn werd geboren in Aalst en liep daar ook school aan het Koninklijk Atheneum. Ze groeide op in Berlare. Na haar secundaire studies, ging ze aan de VUB geologie stude-ren, en ze bleef in Brussel hangen. Ze ging in St-Agatha-Berchem wonen, waar haar grootouders woonden toen ze klein was. Evelyn werkt in een wel heel bijzondere sector. Ze werkt al 15 jaar bij het NIRAS, de Nationale Instelling voor het beheer van

Radioactief afval en splijtstoffen. Ze is er verantwoordelijk voor het fi nancieel beheer.

Wat bevalt je zo aan Brussel? Het mul-ticulturele en de mentaliteit; Brussel is een open blik op de wereld. En St-Aga-tha-Berchem is een aangename gezel-lige gemeente, waar de buren elkaar nog kennen en helpen indien nodig.

Waarom ben je actief bij het Willems-fonds? Aangezien mijn dochters groter worden, had ik terug wat meer tijd en zo kan ik culturele activiteiten bijwo-nen en organiseren, op tijdstippen die de werkende mens goed uitkomen.

Ben je een cultuurliefhebber of socializer? Allebei, denk ik. De twee combineren is perfect mogelijk. De Ancienne Belgique bijvoorbeeld is een zaal waar ik altijd met veel plezier naar toe ga, nu onlangs nog tijdens de autoloze zondag was daar een gratis optre-den van Omar Souleyman, een Syriër, dat heel erg de moeite waard was om te zien.

Wat is je favoriete restaurant in Brussel? Ik ga regelma-tig Japanse sushi en sashimi afhalen in de Superstore Tagawa aan de Vleurgatse steenweg! Heel erg lekker?

Heb je een geheime Brusselse tip? De meeste mensen zien Brussel spijtig genoeg als een vuile en versleten stad, maar als je bijvoorbeeld omhoog kijkt of goed rond je heen kijkt, zie je soms heel verassende dingen, zoals prachtige oude gevels of mooie sgraffi ti (niet de vuile tags die je helaas ook wel ziet in Brussel...). Elke keer als ik een rondleiding (met gids) bijwoon, ontdek ik nieuwe zaken, terwijl ik hier toch al sinds de jaren tachtig woon.

Naar welke activiteit van het Willemsfonds Sint-Agatha-Berchem moeten we binnenkort met z’n allen?Op 30 oktober om 15 uur organiseer ik, in samenwer-king met de cultuurdienst van de gemeente, een huis-kamerconcert. De groep Swing à Jo komt dan muziek van Django Reinhardt spelen. Iedereen is welkom, maar reserveren is noodzakelijk! De plaatsen zijn beperkt, aangezien het in mijn living is.

Het Zwanenmeer uit 1877 is het meest gedanste ballet ter wereld. Het is een stuk van de choreogra-fen Marius Petipa en Lev Ivanov op muziek van de Russische com-ponist Tchaïkovsky.

Het verhaal gaat over de Rus-sische prins Siegfried die op zijn verjaardag een groot bal orga-niseert. Wanneer hij gedwon-gen wordt een bruid te kiezen, verlaat hij boos het kasteel en ontdekt in de tuin een vlucht zwanen. Eén daarvan verandert in een prachtige jonge vrouw gekleed in een jurk met witte zwanenve-ren, prinses Odette. Zij is betoverd door een boosaardige tovenaar. Siegfried wordt verliefd op haar, maar de betovering kan enkel doorbroken worden als hij beloofd haar eeuwig trouw te blijven.

Wanneer Siegfried terug naar het kasteel gaat, verschijnt daar de tovenaar in vermomming, samen met Odile, zijn dochter. Zij lijkt als twee druppels water op Odette, maar draagt in plaats van een witte een zwarte verentooi. De prins, in de veronderstelling dat zij zijn grote liefde is, danst met haar. Met alle gevolgen vandien.

‘Het Zwanenmeer’ is een tijdloos verhaal geworden. Verle-den jaar verscheen nog ‘Black Swan’, met Nathalie Portman, Vincent Cassel en Mila Kunis, over de voorbereidingen van een stel ambitieuze danseressen op een opvoering van het stuk. De fi lm kon op goede recensies rekenen en hoofdrol-speelster Nathalie Portman won zelfs een oscar voor haar vertolking.

Het Willemsfonds Sint-Agatha-Berchem woont op 2 novem-ber een voorstelling bij van dit prachtige stuk door het Moscow City Ballet. Een aanrader voor iedereen die van ballet en dans houdt, maar ook voor wie daar nog niet zo vertrouwd mee is en er eens kennis mee wil maken. Het Moscow City Ballet bestaat al bijna vijfentwintig jaar en tourde in die tijd door heel de wereld. Zij trachten de klas-sieke Russische ballettraditie voort te zetten. De voorstelling gaat door in het Koninklijk Circus in Brussel. Kaarten kosten €72. Voor meer info, zie agenda.

Actrice Nathalie Port-man won dit jaar nog

een oscar voor haar rol in ‘Black Swan’, waarin

ze een danseres vertolkt die ‘Het Zwanenmeer’

inoefent.

‘HET ZWANENMEER’ IN KONINKLIJK CIRCUS

3KORTWEGFLASH juli - augustus - september 2011

Ook de literatuur kent zijn Poulidors. De Engelse dichter John Milton (1608-1674) wordt beschouwd als de tweede dichter van zijn taal, na de onvermijdelijke William Shakespeare. In tegen-stelling tot deze laatste is de aandacht voor Milton doorheen de eeuwen geslonken en buiten Engeland zijn er wellicht nog maar weinigen die überhaupt al van hem gehoord hebben. Milton verdient nochtans zijn plaats voor het voetlicht. Al was het maar omdat hij het Engels zelf mee vorm gaf. Milton voegde zo’n 630 woorden toe aan de taal. Beduidend meer dan eender welke andere Engelstalige auteur.

Milton was een uitzonderlijk man. Al op zeer jonge leeftijd zat hij vaak tot na middernacht over de boeken gebogen. Hij werd daardoor één van de meest belezen Europeanen van zijn tijd; maar de nachtelijke uren met enkel een kaars als lichtbron zou-den hem mettertijd wel zijn zicht kosten.

PAMFLETTIST

Hij debuteerde als dichter, maar verwierf in eerste instantie vooral bekendheid als pamfl ettist. Voor de doorbraak van de krant, was het pamfl et het belangrijkste medium in Europa. Als religieus humanist pleitte Milton ondermeer voor onderwijsher-vormingen, voor de republiek en voor persvrijheid. Hij werd snel een intellectuele beroemdheid en zelfs een ‘cause célèbre’ met een druk bekritiseerd pamfl et over echtscheiding. Milton vond de bestaande echtscheidingsregels middeleeuws. Volgens hem moesten echtgenoten ook kunnen scheiden op basis van de on-

verenigbaarheid van karakter. Hij putte uit eigen ervaring; zijn eerste echtgenote, die een pak jonger was, vluchtte na nauwe-lijks een maand huwelijksleven al terug naar haar ouders en liet hem verbouwereerd achter. Pas twee jaar later zou ze naar hem terugkeren. Ze schonk hem uiteindelijk vier kinderen, van wie er eentje stierf. Na haar overlijden huwde de dichter nog twee keer (zijn tweede echtgenote overleed na twee jaar).

VONDEL

Milton was een renaissanceman; hij las, sprak en schreef moei-teloos Latijn, Grieks en Hebreeuws en drukte zich vlot uit in de meest courante Europese talen. Zijn Nederlands was naar verluidt ook behoorlijk. Het was alleszins goed genoeg om kennis te nemen van Joost van de Vondels “Lucifer”, dat in 1654 ver-scheen. Vier jaar later liet Milton zijn eigen magnum opus op de wereld los; het monumentale “Paradise Lost”, dat inhoudelijk veel gelijkenissen met Vondels toneelstuk vertoont.

Er is veel debat over de vraag of Milton “Lucifer” zelf gelezen zou hebben. Dat lijkt sterk, hoewel het niet helemaal onaan-nemelijk was. De culturele verhoudingen in Europa lagen in de zeventiende eeuw anders. Nederland was aan zijn Gouden eeuw bezig en kon op veel vlakken makkelijk wedijveren met Engeland. Aan het Engelse hof was het helemaal niet ongewoon Nederlands te horen; Elisabeth I (1533-1603) zou de taal gespro-ken hebben en 15 jaar na Miltons overlijden, in 1688, kwam er zelfs een Hollander op de Engelse troon te zitten. Engels had nog lang niet de status van vandaag. Het was een bastaardtaaltje; een Saksisch dialect vol Franse leenwoorden. De lingua franca in Europa bleef (voorlopig althans) het Latijn.

HELLEGANG

Los van het feit of “Paradise Lost” nu gebaseerd is op een Nederlands toneelstuk of niet; het is en blijft een monumentaal werk. Het gedicht is verdeeld in twaalf boeken en geschreven in vrije verzen (zonder rijm dus, wat nogal uitzonderlijk was voor die tijd). De recentste Nederlandstalige versie, door Atheneaum uitgegeven in de fraaie gouden reeks (gebonden, met leeslint en illustraties van de Franse graveur Gustave Doré. Mooi voor in de boekenkast.), telt een kleine 540 pagina’s. Het mag duidelijk zijn, “Paradise Lost” is geen lieverdje voor ongeduldige lezers.

Het epische gedicht is opgedeeld in twee grote delen; de val van Lucifer en Adam en Eva in Eden. Het eerste boek zet meteen de toon. Daarin zien we hoe de aartsengel Lucifer na een zware strijd om de heerschappij in de hemel en nog door hemelse schittering omgeven, naar beneden stort, om terecht te komen

in een nog ongevormde hel. Vastgeketend boven een brandend meer, troepen zijn volgelingen, de gevallen engelen, die al in demonen aan het veranderen zijn, in grote hordes samen rond hun leider. De hel krijgt vorm en Lucifer hervindt een reden van bestaan door zich uit te roepen tot de nieuwe antagonist van God (‘Better to reign in hell than to serve in Heaven’).

Paradise Lost is de voorloper van de gothic novel. Zonder dit boek geen Dracula, Frankenstein of Lord of the Rings en consoor-ten. Maar het is bovenal veel meer dan dat. Een esthetische en ideologische tour de force. Miltons epos legt de fundamenten van godsdienst bloot. Ruim 350 jaar later levert het nog steeds fascinerende inzichten op over de natuur van goed en kwaad en de subjectiviteit van religies. Maar Milton legt ook de nadruk op het zelfbeschikkingsrecht van Adam en Eva nadat ze uit het Aards Paradijs verdreven worden.

BLIND DICTEREN

De wordingsgeschiedenis van Paradise Lost is al een epos op zich. Als pamfl ettist pleitte Milton voor regicide; een vorst die niet goed was voor het volk, moest eraan. Dat gebeurde ook tijdens de Engelse burgeroorlog (1642-1651). Charles I werd onthoofd. De puriteinse legerkapitein Cromwell greep de macht en stelde Milton aan als ‘secretaris voor vreemde talen’. Als hoog ambtenaar zou Milton de beste jaren van zijn leven in dienst stellen van een bloederig, oerconservatief en dictatoriaal regime. Het zou hem duur te staan komen.

Toen Charles II, de zoon van de vermoorde koning, de macht terug in handen nam, moest Milton onderduiken. Pas na inter-ventie van de Engelse dichter Andrew Marvell, bekend van het weergaloze gedicht “To his coy mistress” werd hij vrijgesteld van vervolging. Milton, intussen volledig blind, oud en totaal berooid wierp zich terug op de poëzie. Terwijl de koninklijke wachten overal in Londen op zoek waren naar hem, dicteerde hij in zijn ballingsoord lijn na lijn van het magistrale gedicht aan zijn onwillige dochters. Zo wil althans de overlevering.

Het tafereel van de blinde dicterende dichter werd tijdens de Romantiek door verschillende schilders opgepikt en op doek vastgelegd, zoals bijvoorbeeld door Eugène Delacroix. Tot mijn grote verbazing ontdekte ik in de Hongaarse Nationale Galerij, gelegen in de Burchtwijk, met uitzicht op de Donau, een schilde-rij van de hand van de Hongaarse kunstschilder Mihály Munkácsy (1844-1900), getiteld Milton, met dit als thema. De tweede dichter van de Engelse taal heeft dan toch zijn sporen op het vasteland nagelaten. Terecht.

Milton, Mihaly von Munckácsy, 1878 Hongaarse Nationale Galerij

Op zondag 16 oktober zal chef buitenland bij De Morgen, Koen Vidal zijn boek ‘Futur Simple: le-vensverhalen met toekomst in Congo’ voorstellen, een boek waar hij samen met de bekende foto-graaf Stephan Vanfl eteren aan heeft gewerkt.

In het boek wordt de nadruk gelegd op de mis-kende toekomstmogelijkheden van de Congolese jeugd en de dynamiek die vaak door de Congolese realiteit wordt verdrongen. Zeven levensverhalen illustreren de dagdagelijkse realiteit in Congo, een land met heel wat toekomstmogelijkheden. ‘Futur Simple’ is uitgegeven door Meulenhoff/Manteau in samenwerking met Unicef.

Congo is terug volop in de actualiteit, na de plechtigheden rond 50 jaar onafhankelijkheid. Dat leverde een stroom publicaties op, met boeken van ondermeer David Van Reybroeck en Rudi Vranckx. Koen Vidal ging in zijn boek vooral op zoek naar de individuele verhalen. En, in harmonie met de zwart-witfoto’s van Ste-fan Vanfl eteren, beklijven die.

Wanneer? Zondag 16 oktober om 10u30Waar? GC De Platoo, Pantheonlaan 14,1081 KoekelbergInkom? Vrije inkom, koffi ekoek en koffi e worden u aangeboden.

Vervoer? Metrohalte Si-monis, tram 19, bus 20 (MIVB) en bus 355 (De Lijn) (stoppen voor de deur van GC De Platoo)

PLANNEN MAKEN IN CONGOOp Morgen, Koen Vidal zijn boek ‘Futur Simple: le-vensverhalen met toekomst in Congo’ voorstellen, een boek waar hij samen met de bekende foto-graaf Stephan Vanfl eteren aan heeft gewerkt.

In het boek wordt de nadruk gelegd op de mis-kende toekomstmogelijkheden van de Congolese jeugd en de dynamiek die vaak door de Congolese realiteit wordt verdrongen. Zeven levensverhalen illustreren de dagdagelijkse realiteit in Congo,

Chef buitenland bij De Morgen,

Koen Vidal, werkte samen met zijn collega Stefan

Vanfl eteren voor dit beklijvende

boek.

Op zondag 13 novem-ber staat de vijfde editie van Interlitratour op het programma, een literaire ontdekkingstocht in de Brusselse vijfhoek. Tal van Vlaamse cultuurfondsen, literaire organisaties en culturele centra werkten daarvoor samen. Dit jaar draait Interlitratour 2011 rond het thema ‘De Tijd’.

U kan op twee podia terecht voor voordrachten, gesprekken, bloemlezingen en presentaties: bij Arthis (het Belgisch-Roemeens Huis, gelegen in de Vlaam-se Steenweg) en in de Beursschouwburg. Daarnaast staan er ook nog wandelin-gen, theater en concerten op het progamma.

Tal van bekende of ontdekkenswaardige namen staan op het programma, zoals Annelies Beck, Johan De Boose, Bernard Dewulf, Shqiponja Duro, Atilla Erdem, Ana Fernandez, Emad Fouad, Jan Hautekiet, Joke Hermsen, Azouz El Houri, Frank Jacobs, Hazim Kamaledin, Lies Lefever, Majid Matrood, , Saïd Ounous, Parick Riguelle, Opio Robson, Koen Stassijns, Gerlinda Swillen, Laurence Vielle. De activiteiten starten om 11 u en lopen tot 20.30 u.

Interlitratour 2011 is een initiatief van de vier cultuurfondsen Davidsfonds, Masereelfonds, Vermeylenkring, Willemsfonds, in samenwerking met het Belgisch-Roemeens Cultureel Huis vzw, uitgeverij Beefcake Publishing, Beurs-schouwburg, Club Culturel Belgo Russe, FAAB, FMDO, FZO-VL, vzw Geert van Bruaene, Het Beschrijf, Internationaal Comité, Koerdisch Instituut, Terra Brasil, Vereniging van Albanese Schrijvers in België en VOEM.

Voor de organisatie kon Interlitratour 2011 rekenen op de steun van MO*, Brussel deze Week, FM Brussel, De Wereld Morgen.be, Metro, Stichting Lezen Vlaanderen vzw, Vlaamse Gemeenschapscommissie en Vlaamse Gemeenschap/Brusselwerking.

Voor het volledige programma: zie www.interlitratour.be

INTERLITRATOUR OVER TIJD

John Milton, dichter tussen hemel en hel

rij van de hand van de Hongaarse kunstschilder Mihály Munkácsy (1844-1900), getiteld Milton, met dit als thema. De tweede

Willemsfonds Brussels HG Info: Myrianne De Ridder, 02 218 44 88 [email protected]

Interlitratour 201113/11/11, vanaf 11 u. – Brusselse Vijf-hoek : Interlitratour 2011 met als thema ‘De Tijd’. Toegang gratis. Zie ook pag. 3

Actueler dan Vandaag: over belangrij-ke fi guren die in 2011 een verjaardag vieren13/10/11, 20 u.: Annie MG Schmidt, de echte koningin van Nederland, lezing door Prof. Dr. Jan Van Coillie

17/11/11, 20 u.: Maurice Maeterlinck, lezing door Elisabeth Leijns

Goudblommeke in Papier, Cellebroer-straat 55, 1000 Brussel. Toegang € 4 of € 6. Beperkt aantal plaatsen.

Leve De Geus : Actuele uitdagingen voor de vrijzinnigheid04/10/11, 20 u., Onze waarden: Welke toekomst voor het humanisme?Lezing door Jurgen Slembrouck, moreel consulent aan de Univ. AntwerpenLocatie: Quest21, Contemporary Art Galery, Stalingradlaan 21, 1000 Brussel.

06/12/11, 20 u., Debat: zedenleer of levensbeschouwing?Met: Patrick Loobuyck, dr. in de mo-raalfi losofi e & Mario Boulez, Voorzitter Werkgemeenschap Leraren Ethiek - Mo-derator: Ludo Abicht,Locatie: conferentiezaal Huisvande-Mens Brussel, Stalingradlaan 18-20, Brussel.

Willemsfonds Anderlecht Info: André Michiels 02 427 35 71 (avond) & 02 218 44 88 [email protected] Herfstwandeling met gids in de ‘Vallei van de Vogelzangbeek’ in Anderlecht27/10/11 - Afspraak om 14 u., ingang kerkhof van Anderlecht, Sint Janskruid-laan (metro: Eddy Merckx)Duur: ± 2 uur. Deelname gratis. Inschrij-ven vóór 25/10 (Honden niet toegela-ten.) I.s.m. WF Zuidwest Brussel

Willemsfonds Ganshoren Info: Lionel Bajart 0475 95 59 61 [email protected]

Geschiedenis van de Brusselse gezond-heidszorg van de Middeleeuwen tot de moderne tijden.20/10/11, 19.30 u.Lezing door Manu Meers.GC De Zeyp (Zaal Pilaar), Van Overbe-kelaan 164 te 1083 Ganshoren. Toegang gratis

Willemsfonds Jette Info: Herman Mennekens, 02 476 03 00 [email protected]

Visetentje van de Liberale verenigin-gen in Jette 21/10/11, 18-22 u. GC Essegem, Leopold I-straat 329, 1090 Jette

Voorstelling boek: ‘Hugo Claus, een zachte hommage’2de helft november, 2011 - Goudblom-meke in Papier, Cellebroerstraat 55, 1000 Brussel

Willemsfonds Koekelberg Info: Sigurd Vangermeersch 0498 853 215 [email protected] Boekvoorstelling: “Futur Simple: Le-vensverhalen met toekomst in Congo’16/10/2011, 10.30 u. GC De Platoo, Pantheonlaan 14, 1081 Koekelberg. Gra-tis toegang. Zie pag. 3

SAMEN UIT - AGENDA

Wil u ook lid worden van het Willemsfonds Brussel Hoofdstedelijk Gewest?Dat kan, door € 15 te storten op rekeningnummer BE 39 0010 2817 2819, met vermelding ‘Lidgeld 2011”U ontvangt dan onze tijdschriften en krijgt informatie over en korting op tal van socioculturele activiteiten.

Info: Antwerpselaan 30 - 1000 Brussel 02 218 44 [email protected]

HET WILLEMSFONDS STAAT VOOR EEN 160-JARIGE TRADITIE IN VERNIEUWING, CULTUUR EN MENSELIJKE WAARDEN

Wil u ook lid worden van het Willemsfonds Brussel Hoofdstedelijk Gewest?Dat kan, door € 15 te storten op rekeningnummer BE 39 0010 2817 2819,

U ontvangt dan onze tijdschriften en krijgt informatie over en korting op

HET WILLEMSFONDS STAAT VOOR EEN 160-JARIGE HET WILLEMSFONDS STAAT VOOR EEN 160-JARIGE TRADITIE IN VERNIEUWING, CULTUUR EN MENSELIJKE TRADITIE IN VERNIEUWING, CULTUUR EN MENSELIJKE

Taalverwendag voor jong en oud19/10/11, vanaf 15 u. Met o.m. taalspelletjes in kader van het project WOORDToegang gratis. Gemeentelijke Biblio-theek van Koekelberg, Pantheonlaan 13I.s.m. de Nederlandstalige cultuurdienst van de gemeente Koekelberg.

Willemsfonds Laken Info: Els Ampe 02 549 65 22 kantooruren [email protected]

Culturele zoektocht tijdens de ‘Zon-der-deur-dag’ 15/10/11, vanaf 11 tot 18 u. in GC Nek-kersdal Tijdens de Dag van de Verenigingen organiseert het Willemsfonds Laken een wedstrijd, een ‘culturele zoektocht’. De deelnemers krijgen een aantal vragen en kunnen die oplossen door zaken te gaan opzoeken, bv. in de lokale bib. Op het einde volgt dan de prijsuitreiking met een mooie prijs. Iedereen welkom!

Bezoek aan het Brussels parlement met Volksvertegenwoordiger Els Ampe22/10, 29/10, 19/11 & 26/11/2011. 14 tot 16 u. - Lombardstraat 73, 1000 Brus-sel. Tijdig Inschrijven noodzakelijk bij Els Ampe. Iedereen welkom!

Willemsfonds Schaarbeek-Evere Info: Elisabeth Schraepen 0476 49 68 31 [email protected]

Voorstelling boekje ‘Guy Vanhengel, Brussel en België.’ Essay over mijn taal, mijn stad en land.01/10/11, 20 u. - Sportzaal Evere, Oud-strijderslaan 300Met Jaarlijks etentje ‘Os aan ‘t Spit’, vanaf 17.30 u.

Pieter Gillis en zijn tijdgenoten 07/11/2011, 19.45 u.Voordracht door classicus Joris Tulkens. Petrus Aegidius, alias Pieter Gillis, be-hoorde tot de kring van Thomas More, Erasmus en Nicolaes Cleynaerts. Joris Tulkens biedt een originele kijk op een bewogen periode uit onze beschavings-geschiedenis, met Gillis als leidraad.

Spiegelzaal GC De Markten, 1000 Brus-sel. Toegang gratis

Willemsfonds Sint-Agatha-Berchem Info: Evelyn Govaert 0476 56 66 12 [email protected]

Bezoek fototentoonstelling ‘Kraambed Congo’ van Lieve Blanquaert.23/10/11, 15 u. – Zuidbeuk van de Basiliek van Koekelberg (gelijkvloers). Toegang is gratis.

Living Roomconcert Swing a Jo Trio.30/10/11, 15 u. Bloemkwekersstraat 152 - 1082 Brussel. Organisatie i.k.v. ‘Rent an artist 2011’, i.s.m. de dienst Ned. cultuur van de gemeente Sint-Agatha-Berchem. Inkom gratis. Beperkt aantal plaatsen. Inschrijven voor 23/10

Balletvoorstelling Het Zwanenmeer door het Moscow City BalletPrélude door Choréart02/12/2011, 20 u. Koninklijk Circus, Onderwijsstraat 81, 1000 BrusselHet Zwanenmeer, van de Russische com-ponist Tchaïkovsky is één van de meest gedanste pareltjes uit het klassieke repertoire. Kaarten in categorie 3 kosten € 72. Inschrijven vóór 15/10

Willemsfonds Woluwe Info: Kurt Deswert 0497 85 28 91 [email protected]

Herfstconcert Koninklijke Muziek-maatschappij Stokkel27/11/11, 15 u. Fabryzaal, CC Sint-Pie-ters-Woluwe, Charles Thielemanslaan 93Een oergezellige namiddag, met een ge-varieerd muzikaal programma, gebracht door de muzikanten van de oudste vereniging van Sint-Pieters-Woluwe & Kraainem. Gratis voor WF-leden

Bezoek expo: Marc Sleen en Brussel2de helft november, 2011 - Stripteke-naar Marc Sleen liet zich de reeks Nero meer dan eens inspireren door Brussel. Bezoek met nadien receptie.Stichting Marc Sleen, Zandstraat 33-35, 1000 Brussel. I.s.m. WF Zuidwest

Willemsfonds Zuidwest-Brussel Info: Myriam De Lille 0479 60 10 51 & 050 71 56 54

Herfstwandeling met gids in de ‘Vallei van de Vogelzangbeek’ in Anderlecht27/10/11 - 14 u. Zie ook WF Anderlecht.

Bezoek expo: Marc Sleen en Brussel2de helft nov., 2011. Zie WF Woluwe

U vraagt zich misschien af wie dit mannetje is dat zo boudweg door de pagina’s van deze Kortweg Flash loopt. Wel, dit is uiteraard niemand minder dan Emanuel Hiel. Naar een bekende portretfoto die van de dichter werd genomen (en gepariodeerd in de Frasntalige pers van die tijd.) Ontdek meer over Hiel in Alistair Dempsigs biografi e.