Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963...

18
1 Sant Konpetans nan Rekonstriksyon CCR Koperasyon peyi Laswis an Ayi MENTE MALLEO ET B U R E A U D E S M I N E S L E N E R G I E ET DE Sa pou w konnen sou zafè tranblemanntè ak siklòn pou w chwazi bon teren pou w bati kay ou KONNEN RISK TRANBLEMANNT È AK SIKL Ò N YO Sant Konpetans nan Rekonstriksyon CCR Koperasyon peyi Laswis an Ayi MENTE MALLEO ET B U R E A U D E S M I N E S L E N E R G I E ET DE

Transcript of Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963...

Page 1: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

1S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

Sa pou w konnen sou zafè tranblemanntè ak siklòn pou w chwazi bon teren pou w bati kay ouKonnen risK tranblemanntè aK siKlòn yo

S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C RKoperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

Page 2: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

2

yon paket plak solid (woch ) dekoupe sifas te a.

plak yo ap deplase tou dousman epi yo ap frape

yonn ak lot. ayiti sitiye arebo plak karayib la k

ap fwote ak plak amerikdino a.

’ ’

’ ’

S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C RKoperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

mouvman plaK yo

Plak karayib

ayiTi

Plak amerikdiNo ’

Page 3: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

3S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

fay sePTaNTryoNal

fay Preskil sid

tranblemanntè nan peyi d ayiti

plaK Karayib

men kek mo pou ou konnen sa yo vle di

tranblemannte : le te a ap sekwe.

fay : defomasyon ki fet sou fom yon plan oswa yon zon ki kase kote 2 blok woch

ap deplase youn kont lot.

’’ ’

’’

’ ’

andedan yon plak so-

lid, kapab genyen pli-

zye fay. ayiti gen 2

gwo fay ki travese l :

fay preskil sid ak fay

septantryonal.

se deplasman rapid sou yon fay ki lakoz tranble-

mannte. sonje kote tranblemannte te pase deja, l ap

pase anko, men ou pa konn ki jou ki le.

gwo tranblemannte te pase sou zile d ayiti nan lane

1562, 1684, 1751, 1770, 1842, 1887, 1904, 2010.

Page 4: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

4S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

fwaye

ePisaNT

fay

Fenomèn Ki aKonpaye tranblemanntè adebouloNNay

likefaksyoN

men kek mo pou ou konnen sa yo vle di

fwaye : kote tranblemannte a soti.

episant : episant la chita anba te a direkteman sou fwaye a.

’ ’

’ ’

souNami

pou evite oswa dimi-

nye dega yo, fok ou

byen chwazi kote w

ap konstwi epi fok

ou konstwi solid

pou kay la kapab

reziste anba tran-

blemannte.

kote tranblemannte

a soti a lakoz ond

yo gaye nan tout

direksyon.

tranblemannte a ak

fenomen ki akonpaye

l yo ka lakoz anpil

dega sou te a.

’’

Page 5: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

5

’nan yon konstriksyon, fo w gade nati

te a pou w ka evite dega te a ka lakoz.

li ta pi bon w bati sou yon te ki byen di

oswa sou woch.

aKsyon tranblemanntè a sou tèond yo pi fo nan yon te mou (ajil, sab

ki lach) epi pi feb nan yon te di (woch,

gravye di, karyann).

’ ’

Te mou’

Te mou’

karyaNN karyaNN

non Wi

’ ’

S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C RKoperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

Page 6: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

6S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

deboulonnay Wòch

non

Wi

tranblemannte a

ka lakoz woch

deboulonnen epi

glise desann.

’ ’

li ta pi bon pou w kite

yon distans pou pi piti

10 met separe kay la

ak pant la.

Page 7: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

7S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

deboulonnay tè

nontranblemannte ka

lakoz te debou-

lonnen epi glise

desann.

’ ’

li ta pi bon ou pa

konstwi kay la nan pant. Wi

Page 8: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

8S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

liKeFaKsyonli ta pi bon ou konstwi sou yon te ki byen

di oswa sou woch. si ou vle konstwi sou

yon te ki ka vin labouyi, fok ou we yon

teknisyen ki konn tout kalte te epi byen

chwazi fondasyon pou kay la.

’ ’

’bo lanme ak rivye, le te sab la plen dlo li

ka vin dlololo nan moman tranblemannte a.

yon kay ki bati sou yon te konsa ka sot

tonbe epi antre nan te.

’ ’ ’ ’ ’

yon ti mo pou ou konnen sa li vle di

likefaksyon : te ki vin labouyi akoz yon gwo tranblemannte.

’ ’

non Wi

Page 9: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

9S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

sounami

kay ki konstwi

byen wo yo pa-

rapo ak nivo

lanme a gen

mwens danje le

gen yon sounami.

’yon ti mo pou ou konnen sa li vle di

sounami : gwo vag lanme ki vanse sou te a epi anvayi li.

’ ’

le te anba lanme

tranble fo, sa ka lakoz

sounami. gwo vag lanme

sa yo ka monte plizye

met epi yo ka anvayi tout

zon ki bo lanme a ak

kote ki ba nan peyi a.

le gen sounami, pa rete bo

lanme, kouri ale kote ki pi

wo yo.

’ ’

’ ’

Page 10: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

10S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

siKlòn nan peyi d ayiti

Je sikloN’

yon ti mo pou ou konnen sa li vle di :

je siklon : mitan siklon nan.

’ ’

kek gwo siklon ki te frape ayiti :

1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann,

2005 deni, wilma, alfa, 2008 fay, gistav, ana, ayk, 2010 toma, 2012 izarak, sanndi

’ ’

’ ’ ’ ’

siklon yo ka pase

sou ayiti chak ane

soti premye jen rive

30 novanm. van an pi

fo nan zon vwazinaj

je siklon nan. menmsi

yon siklon pase

akote ayiti , gwo

lapli ka frape peyi a.

fok ou prepare ou,

soti premye jen rive

30 novanm.

’ ’

Page 11: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

11S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

GWo van

gwo van ka

pote tet kay

yo ale ak tout

lot bagay ki pa

byen tache yo.

Page 12: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

12S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

pyebWa yo tonbe sou Kay

non Wi

gwo van yo ka rache oswa kase pyebwa

epi lage yo sou kay la.

kite pou pi piti 2 met pou separe kay la ak

yon pyebwa ki pi wo pase 2 met.

Page 13: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

13S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

inondasyon bò ravin aK rivyè yo

non Wi

gwo lapli yo ka lakoz inondasyon nan zon bo

ravin ak rivye yo, dlo a ka manje sou kote ravin

ak rivye yo epi pote te ak woch yo ale.

’ ’ ’

’ ’

fok ou konstwi pou pi piti sou yon distans 10

met bo yon rivye oswa yon ravin.

’’’

Page 14: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

14S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

inondasyon bò lanmè

non

Wi

siklon ka fe lanme

a monte, vag lanme

yo ka lakoz inon-

dasyon epi trennen te

ak woch yo ale nan

lanme.

’ ’

fok ou konstwi lwen

zon ki ka inonde yo

epi kote vag lanme ka

trennen te ak woch yo

ale nan lanme.

Page 15: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

15S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

deboulonnay tè aK Wòch

non

Wili ta pi bon w

konstwi nan zon

ki plat epi lwen

pant yo.

gwo lapli ka fe te ak

woch yo deboulonnen

epi glise desann.

te ki pa ka kenbe dlo

anko yo ka deplase.

Page 16: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

16S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

Se yon danje pou ou koule poto kay yo avan w mete blòk yo.

NON WI

DefinisyonParasismik: Konstriksyon ki reziste ak tranblemandtè.

KonstriKsyon parasismiK : masònri chenele w ap konstwi kay yo, pa bliye metod masonri chene a :

- ou dwe poze blok yo anvan w koule poto beton yo.

- beton an ap antre nan espas vid ki nan blok yo konsa blok yo ap kole ansanm pou kay la ka pi solid.

’ ’

yon ti mo pou ou konnen sa li vle di

parasismik : konstriksyon ki ka reziste anba tranblemannte.

’’

CheNay Pou aNkadre PoT ak feNeT yo.’ ’

CheNay Pou raNN kay la Pi solid.

Page 17: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

17S a n t K o n p e t a n s n a n R e k o n s t r i k s y o n C C R

Koperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

E T

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ET DE

KonstriKsyon parasiKloniK’mare TeT kay la.

byeN fikse koNeksyoN yo.

’ ’raNfose TeT kay la ak koNTrevaNTmaN.

’meTe areT NaN PoTo yo.

meTe Plak aN f0m ‘‘l’’ NaN Pye PoTo yo.

men kek mo pou ou konnen sa yo vle di

parasiklonik : konstriksyon ki reziste anba siklon.

kontrevantman : se kek bwa ou mete nan tet kay la pou li ka reziste anba van.

’’

Page 18: Konnen risK tranblemanntè aiK s Klòn yo · kek gwo siklon ki te frape ayiti : 1954 azel, 1963 flora, 1964 klewo, 1966 ines, 1980 alen, 1998 joj, 2004 ivan, jann, 2005 deni, wilma,

W ap jwenn kalandriye sa a gratis nan:BME, DPC ak CCR (Sant Konpetans nan RekonstriksyonRi Metelis, #53, Petyonvil)

Remèsiman pou Fakilte Lengistik Aplike (FLA) ki revize tèks sila a.

sa pou W Fè pou bati yon Kay solidmateryo bon kalite fok ou toujou sevi ak

bonjan materyo pou

konstriksyon. lnbtp ka fe

tes materyo yo.

CNIGS: Centre National de l’Information Géo-Spatiale Impasse Baron # 13 bis, Turgeau, Port-au-Prince, Tél: 2813-0412, 2813-0413.

fom kay la

li enpotan pou w we yon en-

jenye ki pou ede w fe etid kay

parasismik ak parasiklonik

ou.

’’

chwazi kote pou w konstwi

ou ka we kat risk yo nan meri

a, kolektivite teritoryal yo,

pwoteksyon sivil ( ), cnigs

oswa nan . epi konn

analize te. pa bliye ou bezw-

en otorizasyon otorite lokal

nan zon ou avan ou komanse

konstriksyon w lan.

reg pou konstwi

fok ou respekte reg

mtptc bay yo pou w ka fe

konstriksyon parasismik

ak parasiklonik.

’ ’

BME: Bureau des Mines et de l’Énergie d’Haïti, Delmas 31, Rue Jacques 1er#11, Port-au-Prince, Tél : 2227-6639, 2227-6640, 2227-6641.

LNBTP : Laboratoire National du Bâtiment et des Travaux Publics, 27 Rue Toussaint Louverture, Delmas 33Port-au-Prince.

MTPTC : Ministère des Travaux Publics, Transports et Communications, 27 Rue Toussaint Louverture, Delmas 33, Port-au-Prince.

DPC : Direction de la Protection Civile, ( Mme Alta Jean Baptiste, Tél : 3605-1739 ), Ministère de l’Intérieur et des Collectivités territoriales, 29 Rue Duncombe, Port-au-Prince.

Kowòdinasyon teknik depatmantal pwoteksyon sivil :Grandans : 3777-3970 ; Latibonit : 3731-7830 ; Lwès : 3631-5095 ; Nip : 3751-7390 ; Nò : 3701-0666 Nòdès : 3605-1749 ; Nòdwès : 3605-8453; Sant : 3605-1747 Sid : 3719-5049 ; Sidès : 3615-3991.

dpc

lnbtp dpc

Sant Konpetans nan Rekonstriksyon CCRKoperasyon peyi Laswis an Ayiti

MENTE MALLEO

ET

BUREAU DES MINES

L’ENERGIE

ETDE