KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012...

20
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 KONKURS Z PRZYRODY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ETAP REJONOWY Cieszę się z ponownego spotkania z Tobą. Gratuluję Ci wspaniałej wiedzy, dzięki której zostałeś uczestnikiem eliminacji rejonowych. Mam nadzieję, że dzisiejsze spotkanie doprowadzi Cię do grona uczestników w konkursie przyrodniczym na szczeblu wojewódzkim. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania: 1. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test zawiera 20 stron i 40 zadań, ewentualny brak zgłoś Komisji Konkursowej. 2. Rozwiązania wpisuj długopisem bądź piórem. 3. W przypadku testu wyboru prawidłową odpowiedź zaznacz stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. 4. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. 5. W zadaniach otwartych odpowiedź zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonym miejscu. Pomyłki przekreślaj. Nie używaj korektora. 6. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie. Życzymy powodzenia ! Czas pracy : 90 minut Liczba punktów do uzyskania: 134 ……………………… Kod ucznia - - Dzień Miesiąc Rok pieczątka WKK DATA URODZENIA UCZNIA

Transcript of KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012...

Page 1: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

KONKURS Z PRZYRODY

DLA UCZNIÓW

SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

ETAP REJONOWY

Cieszę się z ponownego spotkania z Tobą. Gratuluję Ci wspaniałej wiedzy, dzięki której zostałeś

uczestnikiem eliminacji rejonowych. Mam nadzieję, że dzisiejsze spotkanie doprowadzi Cię

do grona uczestników w konkursie przyrodniczym na szczeblu wojewódzkim.

Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo

odpowiedzieć na wszystkie pytania:

1. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test zawiera

20 stron i 40 zadań, ewentualny brak zgłoś Komisji

Konkursowej.

2. Rozwiązania wpisuj długopisem bądź piórem.

3. W przypadku testu wyboru prawidłową odpowiedź

zaznacz stawiając znak X na literze poprzedzającej treść

wybranej odpowiedzi.

4. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie otocz kółkiem

i zaznacz znakiem X inną odpowiedź.

5. W zadaniach otwartych odpowiedź zapisz czytelnie

i starannie w wyznaczonym miejscu. Pomyłki przekreślaj.

Nie używaj korektora.

6. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę

punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.

Życzymy powodzenia !

Czas pracy :

90 minut

Liczba punktów

do uzyskania:

134

………………………

Kod ucznia

- -

Dzień Miesiąc Rok

pieczątka WKK DATA URODZENIA UCZNIA

Page 2: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 2 z 20

Zadanie 1. [ 0 - 4 ]

Na podstawie opisów podaj nazwę czynnika, od którego zależy życie organizmów na lądzie.

A. Stanowi środowisko, w którym wśród korzeni królują np. dżdżownice i larwy różnych

owadów.

............................................................................................................................................................

B. Jest podstawowym źródłem energii na Ziemi, w tym również procesów życiowych organizmów

występujących w biocenozie.

.............................................................................................................................................................

C. Jest głównym składnikiem organizmów roślinnych i zwierzęcych, a dla niektórych

organizmów jest środowiskiem życia.

.............................................................................................................................................................

D. Wraz z wysokością zmieniają się warunki klimatyczne oraz środowisko życia roślin i zwierząt.

.............................................................................................................................................................

Zadanie 2. [ 0 – 7 ]

Podane poniżej zjawiska sklasyfikuj jako zjawiska fizyczne lub chemiczne, wpisując oznaczające

je litery w odpowiednie miejsce w tabeli.

A. fotosynteza B. przemiana śniegu w lód lodowcowy w wysokich górach C. pożary

w biocenozie leśnej D. powstawanie mgły E. rozpuszczanie skał wapiennych (tworzenie form

krasowych) F. eutrofizacja G. parowanie wody ze zbiorników śródleśnych H. rozkład

obumarłych szczątków roślin i zwierząt I. topnienie lodu J. zakwaszenie gleby K. opadanie liści

z drzew L. oddychanie

Zjawisko fizyczne Zjawisko chemiczne

Zadanie 3. [ 0 – 3 ]

W obrębie lasów liściastych strefy umiarkowanej - zależnie od składu gatunkowego organizmów,

warunków wilgotności gleby i jej żyzności - wyróżnia się kilka typów lasów. Wybierz z rubryki

drzewa i wpisz je do odpowiadającego im typu lasu.

buk zwyczajny jesion wyniosły lipa drobnolistna klon jawor grab pospolity olsza czarna

A. Buczyny ....................................................................................................................................

B. Grądy ....................................................................................................................................

C. Olsy ....................................................................................................................................

Page 3: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 3 z 20

Zadanie 4. [ 0 – 3 ]

Kierunki w terenie można wyznaczyć obserwując przyrodę. Na podstawie "żywych kompasów"

przedstawionych na poniższych rysunkach, określ kierunki geograficzne północny i południowy

używając skrótów angielskich oraz uzupełnij pod nimi zdania. Litera S oznacza w języku

angielskim kierunek południowy (od słowa “south” – południe), a litera N oznacza kierunek

północny (od słowa “North” – północ).

A.

B.

C.

Korona drzewa jest bardziej

rozbudowana po stronie

............................................

Kopiec mrowiska jest

bardziej płaski od strony

........................................

Słoje drzewa są szersze od

strony

...........................................

Zadanie 5. [ 0 – 5 ]

W Polsce występują trzy rodzime gatunki sosny: zwyczajna, górska (kosodrzewina)

i limba.

A. Rozpoznaj po ich pokroju przedstawione na poniższych ilustracjach rodzime gatunki sosny.

1. 2. 3.

Sosna …………………… Sosna……………….............. Sosna ........…………………

B. Który gatunek sosny został wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin ?

….......................................................................................................................................................

C. Czy gatunki sosen z zadania 5 B objęte ochroną prawną w Polsce są również chronione

np. na terenie Słowacji ?

...........................................................................................................................................................

Page 4: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 4 z 20

Zadanie 6. [ 0 – 10 ]

A. Przyporządkuj rośliny zamieszczone w ramce do odpowiadających im pięter roślinnych Tatr,

wpisując ich nazwy do odpowiednich rubryk w poniższej tabeli. Niektóre rośliny mogą

występować więcej razy niż w jednym piętrze roślinnym Tatr – w takim wypadku, wpisz je do tego

piętra roślinnego, w którym jest ona rośliną dominującą, czyli najbardziej dla niego

charakterystyczną.

porzeczka skalna dzwonek alpejski jodła pospolita sosna limba

lepnica bezłodygowa buk zwyczajny świerk pospolity

kostrzewa pstra wzorzec geograficzny kosodrzewina

L.p. Piętra roślinne Tatr Rośliny

1. Regiel dolny

2. Regiel górny

3. Piętro kosodrzewiny

4. Piętro alpejskie

5. Pięto turni

B. W Tatrach Zachodnich występują tylko cztery piętra roślinne. Napisz, jakiego piętra

roślinnego brakuje w tej części Tatr oraz uzasadnij swoją odpowiedź.

W Tatrach Zachodnich nie ma piętra roślinnego........................................................................

Uzasadnienie........................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

C. Które piętro roślinne Tatr przypomina północny las iglasty – tajgę?

...........................................................................................................................................................

D. W której części Tatr Polskich rośnie sosna limba ?

Limba rośnie w Tatrach....................................................................................................................

Page 5: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 5 z 20

Zadanie 7. [ 0 – 6 ]

W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech gatunków, występuje jeden, który zasadniczo

różni się od trzech pozostałych np. środowiskiem życia. Wskaż ten gatunek i uzasadnij, dlaczego

nie pasuje do pozostałych.

Przykład: padalec - pantera – ropucha szara – jaszczurka zwinka

odpowiedź: Pantera, ponieważ jest zwierzęciem stałocieplnym, a pozostałe organizmy są

zmiennocieplne.

1. kret - dżdżownica - jeleń - mrówka

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

2. borówka brusznica - wrzos zwyczajny - topola osika - mech płonnik

..........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

3. żubr - lis - kozica - tchórz

..........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4. nietoperz - dzięcioł - strzyżyk - zięba

.........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

5. pantera śnieżna - kozica - zając szarak - niedźwiedź himalajski

...........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

6. pomrów - osa - stonoga - pająk krzyżak

..........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

Page 6: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 6 z 20

Zadanie 8. [ 0 – 6 ]

Wykresy klimatyczne przedstawiają roczny rozkład średnich miesięcznych wartości temperatury

powietrza w 0 C ( linia ciągła) i miesięcznych sum opadów atmosferycznych w mm (diagram

słupkowy) w wybranych trzech stacjach klimatycznych.

Stacja A Stacja B Stacja C

A .Która stacja: A , B czy C, określa warunki klimatyczne tajgi.

Warunki klimatyczne tajgi określa stacja ………………………………………………………......

B. Na podstawie wybranego wykresu temperatur i diagramu opadów w tajdze z zadania 8 A,

podaj trzy cechy klimatu, które sprawiają, że w tajdze występują niekorzystne warunki do życia.

1...........................................................................................................................................................

2...........................................................................................................................................................

3...........................................................................................................................................................

C. Wymień dwie cechy środowiska przyrodniczego, które ograniczają zagospodarowanie

tajgi.

1...........................................................................................................................................................

2...........................................................................................................................................................

Zadanie 9. [ 0 - 1 ]

Które zwierzęta mają rogi:

A. jeleń szlachetny, łoś

B. kozica, daniel

C. renifer, sarna

D. żubr, kozica

Page 7: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 7 z 20

Zadanie 10. [ 0 – 1 ]

Które z ptaków żyjących w tajdze "ucieka przed zimą", odlatując na południe, do strefy lasów

liściastych:

A. sikory

B. jemiołuszki

C. jastrzębie

D. krogulce

Zadanie 11. [ 0 – 6 ]

Na poniższym rysunku przedstawiono cztery rodzaje piór, które oznaczono liczbami rzymskimi

I, II, III i IV, a poniżej ich nazwy, opisane literami A, B, C i D oraz ich funkcje, które oznaczono

liczbami arabskimi 1, 2, 3 i 4.

Rozpoznaj rodzaj pióra i dopasuj je do pełnionej przez nie funkcji, wpisując litery odpowiadające

ich nazwom i liczby arabskie oznaczające ich funkcje do poniższej tabelki.

Rodzaje piór:

A. puchowe B. sterówki C. lotki D. okrywowe

Funkcje piór:

1. tworzą powierzchnię nośną skrzydła

2. stanowią warstwę izolacyjną ciała ptaków

3. wyspecjalizowane pióra znajdujące się w ogonie, służące do sterowania oraz zmiany

kierunku lotu

4. współtworzą wraz z piórami puchowymi warstwę izolacyjną, nadają opływowy kształt

ciału, aby zmniejszyć opór powietrza podczas lotu

PIÓRO I II III IV

Rodzaj pióra

Funkcja pióra

Page 8: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 8 z 20

Zadanie 12. [ 0 – 4 ]

W tekście opisującym krajobraz roślinny tajgi, skreśl niepotrzebne wyrazy tak, aby powstało

zdanie prawdziwe.

1. W większości lasotwórczymi gatunkami tajgi są drzewa iglaste / liściaste. 2. Wegetacja roślin

w tajdze jest bardzo powolna / szybka. 3. Drzewa mają niewielkie / duże przyrosty roczne.

4. Korony drzew mają postać rozłożystą / wysmukłą, która umożliwia w zimie zsunięcie się

śniegu. 5. Igły mają dużą / niewielką powierzchnię i są pokryte woskiem. 6. Systemy korzeniowe

drzew są najczęściej płytkie / głębokie oraz szerokie / wąskie, ze względu na obecność w podłożu

wieloletniej zmarzliny i niewielką zawartość składników pokarmowych w glebie.

Zadanie 13. [ 0 – 3 ]

Podstawą łańcucha pokarmowego w lasach są drzewa. Wiele ptaków i owadów odżywia się

igłami, nasionami, miazgą i drewnem drzew. Dopasuj do podanych poniżej zwierząt rodzaj

pobieranego przez nie pokarmu wpisując obok nazwy zwierzęcia odpowiednią liczbę.

Przedstawiciel Rodzaj pokarmu

A . głuszec ....................................... 1. żerują łyku - w tkance, która przewodzi

produkty fotosyntezy

B. kornik drukarz.............................. 2. igły drzew iglastych, owoce leśne, nasiona,

owady (zależnie od pory roku)

C. krzyżodziób świerkowy.............. 3. nasiona, pąki drzew, kora drzew, porosty

D. nornica ruda ................................ 4. nasiona drzew np. sosny i świerka

Zadanie 14. [ 0 – 1 ]

W Alpach i w Karpatach najsilniej przeobrażone jest piętro:

A. lasów mieszanych i lasów liściastych na południowych stokach

B. alpejskie (hale)

C. kosodrzewiny

D. lasów iglastych

Zadanie 15. [ 0 – 1 ]

W Karpatach Zachodnich nie występują lasy:.

A. jodłowe

B. jodłowo - bukowe

C. świerkowe

D. dębowo - grabowe

Page 9: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 9 z 20

Zadanie 16. [ 0 – 5 ]

Podane w ramce gatunki zwierząt wpisz do odpowiadającego im środowiska życia.

kozica sęp himalajski świstak panda mała koziorożec alpejski

słoń indyjski salamandra czarna pantera śnieżna

Alpy ....................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

Himalaje...............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

Zadanie 17. [ 0 – 1 ]

Lasy rododendronowe spotykamy w Himalajach:

A. u podnóża do wysokości około 1400 m n.p.m.

B. na wysokościach od 2500m n.p.m. do 3600 m n.p.m.

C. powyżej 3600 m do 4600 m n.p.m.

D. w Himalajach nie ma lasów rododendronowych

Zadanie 18. [ 0 – 3 ]

Poniższy rysunek przedstawia etapy tworzenia się gleby. Uporządkuj podane niżej zdania tak, aby

odpowiadały kolejnym etapom powstawania gleby zgodnie z ich numerami na rysunku.

A. Pojawienie się organizmów żywych takich jak: bakterii, grzybów, mchów i porostów,

które rozpoczynają procesy glebotwórcze.

B. Wietrzenie czyli rozpad mechaniczny i chemiczny skały macierzystej na wskutek

działania czynników klimatycznych.

C. Rozwój roślin, pojawienie się zwierząt - powstanie warstwy próchniczej.

D. Powstanie zwietrzeliny czyli zespołu okruchów skalnych różnej wielkości.

1. 2. 3. 4. Poziomy glebowe

Warstwa próchnicza

Poziom mineralny

Skała macierzysta

1. 2. 3. 4.

Page 10: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 10 z 20

Zadanie 19. [ 0 – 3 ]

Gleba leśna i pokrywająca ją ściółka są środowiskiem życia wielu organizmów.

Rozpoznaj mieszkańców ściółki leśnej i gleby wpisując ich nazwy pod rysunkami.

A. B. C.

D. E. F.

Zadanie 20. [ 0 – 3 ]

Zaznacz prawdziwe zdania dotyczące mokradeł w Polsce.

A. Mokradła giną, gdy brakuje wody.

B. Na mokradłach żyją charakterystyczne tylko dla nich i nie występujące poza nimi gatunki

roślin i zwierząt.

C. Mokradła wykształciły się w przeszłości w wyniku procesów zarastania jezior

lub starorzeczy a obecnie już nie powstają.

D. Torfowiska wysokie powstają w strefach wododziałowych i zasilane są wodami

gruntowymi (podziemnymi).

E. W wyniku akumulacji dwutlenku węgla w złożach torfu, torfowiska ograniczają ocieplenie

klimatu.

F. Najwięcej obszarów podmokłych w Polsce występuje w zachodniej części Polski.

G. Na mokradłach rosną tylko rośliny wodolubne, charakterystyczne dla podmokłych łąk,

natomiast drzewa i krzewy nie rosną na nich, ponieważ nie są w stanie utrzymać się

w grząskim podłożu.

Page 11: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 11 z 20

Zadanie 21. [ 0 – 2 ]

Wypisz z mapy, przedstawiającej strefy roślinne (biomy) Eurazji, Afryki i Oceanii, strefy roślinne

występujące w Finlandii.

Odpowiedź: …………….……………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 22. [ 0 - 5 ]

Poniższe zadnia dotyczą krajobrazu Wyżyny Tybetańskiej. Zdecyduj, które zdania są prawdziwe,

a które fałszywe. Obok zdań prawdziwych wpisz literę P, a obok zdań fałszywych literę F.

L.p. Zdania

Określenie

zdania

P - prawdziwe

F - fałszywe

1. Na Wyżynie Tybetańskiej występują formacje trawiaste stepowe i pustynne,

a w dolinach rzek lasy iglaste i mieszane.

2. Na wyżynie Tybetańskiej mają swoje źródła takie rzeki jak: Mekong,

Huang He, Indus i Jangcy.

3. Mieszkańcy Wyżyny Tybetańskiej zajmują się głównie pasterstwem,

ponieważ sprzyja mu występowanie na niej rozległych stepów górskich.

4. Chłodny kontynentalny klimat nie sprzyja odwiedzaniu tej krainy.

5. Na Wyżynie Tybetańskiej na wysokościach powyżej 6000 m n.p.m.

występują wieczne śniegi.

Page 12: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 12 z 20

Zadanie 23. [ 0 – 1 ]

Argali to:

A. największa dzika owca

B. konik polski

C. pantera śnieżna

D. największa dzika koza

Zadanie 24. [ 0 – 3 ]

A. W Himalajach stoki północne i południowe znacznie się różnią pod względem porastających

je roślin i żyjących zwierząt. Jaka formacja roślinna (biom) występuje na północnych stokach

gór?

odpowiedź.....................................................................................................................................

Piętra roślinne w Himalajach

B. Odczytaj z powyższego rysunku – „Piętra roślinne w Himalajach” - formację roślinną

porastającą podnóża gór do wysokości około 1400 m n.p.m. oraz wyjaśnij, dlaczego występuje

ona u podnóża południowych stoków Himalajów? Podaj jedno uzasadnienie.

Strefa roślinna....................................................................................................................................

Uzasadnienie .....................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

Page 13: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 13 z 20

Zadanie 25. [ 0 – 1 ]

Poniższy rysunek przedstawia fragment terenu, którego trzy różne stoki – oznaczone literami

A, B i C – oświetla słońce. Podaj, na którym stoku temperatura powietrza będzie najwyższa.

Najwyższa temperatura będzie na stoku oznaczonym literą ……………………................

Zadanie 26. [ 0 – 4 ]

Oceń prawdziwość zdań. Podkreśl TAK, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub NIE, jeśli jest fałszywe.

1 . Piętra roślinne w wysokich górach są odwzorowaniem stref roślinnych rozciągających się

równoleżnikowo na kuli ziemskiej.

TAK NIE

2. Buczyna karpacka to typowe lasy dla Karpat oraz dla obszarów wyżynnych np. Gór

Świętokrzyskich, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.

TAK NIE

3. Bambus jest najbardziej wytrzymałą i najszybciej rosnącą rośliną na świecie, a największe lasy

bambusowe znajdują się w Indiach i w Chinach.

TAK NIE

4. Limba rosnąca w Tatrach i limba syberyjska to ten sam gatunek sosny.

TAK NIE

Zadanie 27. [ 0 - 5 ]

A. Podkreśl rośliny, które wchodziły w skład pierwotnych lasów krajobrazu

śródziemnomorskiego.

cedry, sosny (pinie), karłowate dęby, leszczyny, cyprysy, mirty, jałowce, dęby korkowe, lawendy

Page 14: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 14 z 20

B. Wpisz nazwy roślin przedstawione na ilustracji.

1................................................................................

2...............................................................................

Zadanie 28. [ 0 – 1 ]

W przeszłości lasy cedrowe bujnie porastały obszary basenu Morza Śródziemnego. Wraz

z rozwojem rolnictwa następowała ich degradacja i przekształcanie terenów w pastwiska dla

owiec i kóz. Poniżej przedstawiono flagę państwa, na której widnieje cedr. Do jakiego państwa

należy przedstawiona flaga?

Odpowiedź...........................................................................

Zadanie 29. [ 0 – 6 ]

A. Przyporządkuj podanym w tabeli parkom narodowym chronione w nich typy ekosystemów.

L.p. Nazwa parku narodowego L.p. Typ ekosystemu

1.

Białowieski PN

A.

Występują tu bardzo cenne

przyrodniczo: grądy, olsy, łęgi, lasy

bukowe i dębowo-bukowe, oraz bory

sosnowe i brzeziny bagienne.

2. Biebrzański PN

B. Lasy jodłowe i bukowe, a na

grzbietach górskich rumowiska

skalne – gołoborza.

3. Roztoczański PN C. Naturalne bagna i mokradła oraz

wilgotne łąki i torfowiska.

4. Drawieński PN D. Pierwotne lasy liściaste - grądy i łęgi

oraz bory sosnowe i mieszane.

5.

Świętokrzyski PN

E.

Wyżynne bory jodłowe i bukowe,

świetlista dąbrowa, kontynentalne

torfowisko wysokie oraz bory

sosnowe.

1...................... 2...................... 3...................... 4...................... 5.....................

1

.

2

..

Page 15: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 15 z 20

B. Obok nazw parków narodowych wpisz numer, którym oznaczono jego położenie na poniższej

mapie Polski.

A. PN "Bory Tucholskie............................

B. Gorczański PN.......................................

C. Magurski PN.........................................

D. Poleski PN.............................................

E. PN " Ujście Warty"................................

Zadanie 30. [ 0 - 1 ]

Głównym pokarmem pandy małej są pędy

bambusa, które rosną w lasach

bambusowych. Obok przedstawiono

fragment naturalnego lasu bambusowego.

Bambus to:

A. typowa drewniejąca trawa wieloletnia, wilgotnych lasów strefy zwrotnikowej

B. typowe drzewo wilgotnych lasów strefy zwrotnikowej

C. typowa drewniejąca trawa wieloletnia, wilgotnych lasów strefy klimatu

okołobiegunowego

D. typowe drzewo wilgotnych lasów strefy klimatu umiarkowanego

Page 16: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 16 z 20

Zadanie 31. [ 0 - 5 ]

Przyporządkuj podane w poniższej ramce nazwy (w niektórych nazwach uwzględniona jest

wartość historyczna i kulturowa) tworów przyrody ożywionej i nieożywionej, gatunków roślin

i zwierząt, form powierzchni ziemi i ekosystemów do odpowiadających im form ochrony

przyrody oznaczonych poniżej literami A, B, C i D.

wodospad Czerwone Bagno azalia pontyjska starorzecza

dąb Bartek torfowisko żubr Prządki

Formy ochrony przyrody:

A. Pomnik przyrody ..................................................................................................................

B. Użytki ekologiczne.................................................................................................................

C. Ochrona gatunkowa ...............................................................................................................

D. Rezerwat przyrody.................................................................................................................

Zadanie 32. [ 0 – 5 ]

A. Na terenie, jakich parków narodowych znajdują się wymienione szczyty górskie: Szczeliniec

Wielki, Trzy Korony, Chojnik.

1. Szczeliniec Wielki..................................................................................................................

2. Trzy Korony..........................................................................................................................

3. Chojnik...................................................................................................................................

B. Który z parków narodowych z zadania 32 pkt A stał się częścią przygranicznego

Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery UNESCO?

odpowiedź........................................................................................................................................

C. Wypisz parki narodowe z zadania 32 pkt A w kolejności, w jakiej powstawały - od parku

założonego najwcześniej do parku, który został założony najpóźniej.

1.........................................................................................................................................................

2.........................................................................................................................................................

3.........................................................................................................................................................

Page 17: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 17 z 20

Zadanie 33. [ 0 - 3 ]

W parkach narodowych musimy zachowywać się w odpowiedni sposób. Co zatem wolno robić

w parkach narodowych? Odpowiedz na to pytanie wybierając spośród podanych poniżej

zachowań te, które są zachowaniami dozwolonymi w parkach narodowych:

A. słuchać głośnej muzyki

B. zrywać rośliny, jeśli nie są pod ochroną

C. zbierać grzyby, jeśli są jadalne

D. obserwować ptaki

E. łapać motyle, jeśli nie są to gatunki chronione

F. spacerować po wyznaczonych szlakach

G. jeździć motorynką

H. używać lornetki

I. używać sygnałów dźwiękowych

J. palić ognisko, jeśli jest to blisko rzeki

K. malować obraz

L. fotografować zwierzęta i rośliny

M. biwakować

N. oznaczać gatunki roślin i zwierząt

Zadanie 34. [ 0 - 4 ]

Dopasuj pojęcia do podanych poniżej ich wyjaśnień oznaczonych literami A, B, C, D i wpisz je

w odpowiednie miejsca oraz przyporządkuj przykład organizmu do danego pojęcia i wpisz jego

nazwę w odpowiednie miejsce.

pojęcia: las monsunowy, higrofity, reintrodukcja, makia (makchia)

przykłady organizmów: bóbr, niecierpek pospolity, mirt, magnolia,

A. Rośliny preferujące środowisko wilgotne to .................................................................................

Przykładem takiej rośliny jest .............................................................................................................

B. Wiecznie zielone, sucholubne krzewiaste zarośla, z rzadka tylko urozmaicone drzewami to

.............................................................................................................................................................

Krzewiaste zarośla tworzy m.in…………...................................................................................

C. Las, którego korony drzew najwyższego piętra zrzucają liście w porze suchej (zimą) to

..............................................................................................................................................................

Przykładem rośliny z takiej formacji roślinnej jest..............................................................................

D. Ponowne wprowadzenie na stare miejsca bytowania rodzimych gatunków zwierząt

i roślin, kiedyś tam żyjących, lecz wcześniej wytępionych to ...........................................................

Przykładem takiego gatunku jest ........................................................................................................

Page 18: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 18 z 20

Zadanie 35. [ 0 - 2 ]

Poniższy rysunek przedstawia zbocze porośnięte lasem świerkowym. Wiemy, że las zapobiega

wymywaniu gleby. Jednak zdarza się, że osuwają się całe zalesione zbocza, tak jak pokazano to na

poniższym zdjęciu. Napisz, jak nazywa się proces, który przedstawiono na rysunku i dlaczego

doszło do wymywania gleby.

odpowiedź:.......................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Zadanie 36. [ 0 - 3 ]

Dopasuj w poniższej tabeli rysunki owoców oznaczone cyframi do nazw drzew zamieszczonych

na rysunkach oznaczonych literami.

A. B. C. D. E.

1. 2. 3. 4. 5.

Page 19: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 19 z 20

Nazwa

drzewa A. B. C. D. E.

Owoce

drzewa

Zadanie 37. [ 0 - 1 ]

Mrówki leśne są owadami społecznymi. Ich rola w lesie jest bardzo ważna, ponieważ:

A. usuwają padlinę oraz małe, chore osobniki różnych zwierząt

B. zapobiegają masowemu rozprzestrzenianiu się wszelkich insektów, za wyjątkiem mszyc

i pająków

C. obecność mrówek w lesie prowadzi do zwiększenia pasożytów roślin

D. mrówki rozsiewają nasiona i tym samym wpływają na różnorodność gatunkową roślin

i zwierząt w lesie

Zadanie 38. [ 0 - 2 ]

Które grzyby oznaczone cyframi od 1 - 6 są jadalne ?

1. smardz jadalny 2. mleczaj rydz 3. mleczaj wełnianka

4. tęgoskór pospolity 5. borowik szatański 6. kolczak obłączasty

Grzybami jadalnymi są grzyby oznaczone numerami…………………………………………

Page 20: KONKURS Z PRZYRODY ETAP REJONOWY · Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Strona 5 z 20 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012

Strona 20 z 20

Zadanie 39. [ 0 - 3 ]

Poniżej podano nazwy miejsc, w których śpią i zimują zwierzęta. Jednakże schronienie lub

zimowisko różnych zwierząt może nosić tę samą nazwę. Dopasuj każde wymienione poniżej

zwierzę do jednego odpowiadającego mu schronienia lub zimowiska.

bóbr, zając, niedźwiedź, ryś, borsuk, wilk

Nazwa schronienia lub zimowiska:

1. kotlinka................................................................

2. żeremie................................................................

3. ostoja...................................................................

4. nora.....................................................................

5. kocierz.................................................................

6. gawra...................................................................

Zadanie 40. [ 0 - 1 ]

Które zdanie opisujące Wyżynę Bawarską jest prawdziwe?

A. W północnej części Wyżyny Bawarskiej dobrze rozwinięte jest rolnictwo, a w południowej

części dominują lasy i podmokłe obszary bagienne.

B. Na Wyżynie Bawarskiej przeważają żyzne gleby, a wysokości terenu przekraczają ponad

1000 m n.p.m.

C. Charakterystyczne dla Wyżyny Bawarskiej są prowadzone na dużą skalę i położone wysoko

w górach uprawy winorośli, chmielu, bananów, pomarańczy, pszenicy.

D. Krajobraz Wyżyny Bawarskiej przecinają głębokie doliny rzek spływających z Alp, m.in.

Innu i Dniestru.

BRUDNOPIS