Konferencja Sport 2007
description
Transcript of Konferencja Sport 2007
Poczucie jakości życia sportowcówPoczucie jakości życia sportowcówBadania porównawcze zawodników Badania porównawcze zawodników
gier indywidualnych i gier zespołowychgier indywidualnych i gier zespołowych
mgr Karolina Jmgr Karolina Jęędrekdrek
Zakład PsychologiiZakład Psychologii
Akademia im. Jana DAkademia im. Jana Dłługoszaugosza, , CzCzęęstochowstochowa a
II Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Jakość życia-od wykluczonych do elity”
14-15 maj 2007r., CzęstochowaSympozjum:
„Znaczenie aktywności zawodowej dla poczucia jakości życia”
www.myron.pl
Teoretyczny kontekst badańTeoretyczny kontekst badań
Psychologia we współczesnym sporcie-
VIII VIII ŚwiatowŚwiatowy y Kongres PsychologiiKongres Psychologii SportuSportu (Lisbona,1993)(Lisbona,1993) • zwrócenie uwagi na zdrowie, dobre samopoczucie
a psychologię w sporcie; • postulat znaczenia aktywności sportowej dla podwyższania
jakości życia; • używając pojęcia jakość życia bliżej go nie zdefiniowano
Koncepcje poczucia jakości życiajakości życia - płaszczyzna poszukiwań - Cebulowa Teoria SzczęściaCebulowa Teoria Szczęścia (Czapiński 1992, 2001)
Aktywność sportowaAktywność sportowa w kontekście pracy
Płaszczyzna poszukiwań –Płaszczyzna poszukiwań –
Cebulowa Teoria Szczęścia (CTS)Cebulowa Teoria Szczęścia (CTS)
- Teoria „szczęśliwego” atraktora - set point poczucia jakości życia
- III warstwy poczucia jakości życia wg CTS• Najgłębsza – wola życiawola życia – atraktor szczęścia • Pośrednia – subiektywniesubiektywnie doświadczana jakość własnego życia – wpływ sąsiadujących warstw
• Zewnętrzna – satysfakcje cząstkowe satysfakcje cząstkowe konkretnych aspektów życia
Aktywność sportowa Aktywność sportowa
w kontekście pracyw kontekście pracy
•trychotomiczny podział form aktywnościform aktywności ludzkiej (Tomaszewski, 1966)
•w zakresie aktywności sportowej Sankowski (2001) wyróżnia kilka form jedna z nich sport profesjonalny zwany wyczynowym
•założenie – wyczynowe uprawianie sportu to aktywność w obszarze pracy ta jest jednym z wymiarów poczucia poczucia jakości życiajakości życia
Aktywność i poczucie jakości życiaAktywność i poczucie jakości życia
Koncepcja Przepływu – ang. Koncepcja Przepływu – ang. „flow”„flow” (Csikszentmihalyi, 1975) (Csikszentmihalyi, 1975)• aktywność:
• nużąca, gdy wymaga jedynie małych umiejętności
• stresująca, gdy wymaga zbyt wysokich
• interesująca jest zrównoważona pomiędzy zdolnościami jednostki a wymogami zadania i przynosi przyjemne uczucie „flow”„flow”
• hipoteza, iż poziom jakości życia zależy od zaangażowania się w interesujące aktywności • zadowolenie z pracy jako predyktor zadowolenia z życia
Częściowe wyjaśnienia tego zjawiska: praca interesująca może podnosić poziom poczucia jakości życia
Cel badańCel badań
opis wskaźników
poczucia jakości życia poczucia jakości życia wyróżnionych warstw wg CTS
grup sportowców
zawodowo uprawiających
sporty indywidualne i sporty zespołowe
Problem i hipoteza badawczaProblem i hipoteza badawcza
Problem: Jak poczucie jakości życia sportowców łączy się z rodzajem aktywności sportowej (sporty indywidualne i zespołowe)?
Hipoteza: Poczucie jakości życia w obu badanych grupach jest na stosunkowo wysokim poziomie. Istnieją różnice w zakresie wskaźników poczucia jakości życia:przyjmuję, że sportowcy sportów indywidualnych i zespołowych różnią się między sobą nie jeśli chodzi o wskaźnik globalny poczucia jakości życia ale w zakresie satysfakcji cząstkowych, jako warstwy najbardziej zewnętrznej
MetodaMetoda
operacjonalizacja zmiennej poczucia jakości życia- Pragnienie - Wola życia (PR-WZ)
- Globalna ocena zadowolenia z życia- Drabinka Cantrila (GO)
- Działanie\Rozmyślanie-Procent czasu w ciągu dnia poświęcany na różne formy działania (FD)
- Poczucie szczęścia-Procent czasu określonego samopoczucia w ciągu dnia(S)
- Zadowolenie w 16 określonych dziedzinach życia- Satysfakcje cząstkowe (SC)
pomiar aktywności sportowejpytania o uprawianą dyscyplinę sportu w formie zorganizowanej, częstotliwość treningów i ilość czasu poświęcanego na treningi oraz subiektywnie odbieraną obecność trenera
Osoby badaneOsoby badane
• dobór grup porównawczych wg Orientacyjnej Klasyfikacji Dyscyplin Sportowych (Starosta, 1993) – kryterium - stopień trudności dyscyplin sportowych
•tenis stołowytenis stołowy i i piłka nożnapiłka nożna – III poziom trudności, przestrzenna dokładność ruchów wykonywanych
w minimalnych jednostkach czasu i w zmieniających się warunkach
Osoby badaneOsoby badanegrupy zawodników wyczynowo uprawiających sport
i wiążących swoje życie zawodowe ze sportem
Grupa 1 - sportowcy gier indywidualnych
tenis stołowy- N=30osób- wiek – śr. 21,8 lat
- wykształcenie – wyższe - 3,3% średnie - 96,7% inne - 0,0%
- uprawiana dyscyplina – do 10 lat - 60,0% 11-15 lat - 36,7% powyżej 15 lat - 3,3%
Grupa 2 - sportowcy gier zespołowych
piłka nożna- N=30 osób- wiek – śr. 23,5 lat- wykształcenie – wyższe – 20,0% średnie – 70,0% inne – 10,0%
- uprawiana dyscyplina – do 10 lat - 50,0% 11-15 lat - 40,0% powyżej 15 lat - 10,0%
Procentowy rozkład wyników Procentowy rozkład wyników aktywności sportowejaktywności sportowej
Tenisiści
zorganizowana forma aktywności od 5 do 17 lat; śr. 9,5 lat
częstotliwość treningów1-2 tyg. - 10,0%3-5 tyg. - 86,7%pow.5 tyg. - 3,3%
subiektywnie odbierana obecność trenera
T – 50%N – 50%
Piłkarze
zorganizowana forma aktywności od 7 do 18 lat; śr. 11,6 lat
częstotliwość treningów1-2 tyg. - 10,0%3-5 tyg. - 86,7%pow.5 tyg. - 3,3%
subiektywnie odbierana obecność trenera
T – 100%N – 0%
W
Y
N
I
K
I
B
A
D
A
Ń
Średnie wyniki grupowe i istotność różnicdla wskaźnika Wola życia
Tenisiści Piłkarze Test t
M s M s t dfIstotnośćróżnic
Pragnienie/Wola życia 7,67 1,06 7,33 1,79 0,88 47 n.s.
W
Y
N
I
K
I
B
A
D
A
Ń
ŚŚrednie wyniki grupowe i wskarednie wyniki grupowe i wskaźźniki istotnoniki istotnośścici dla dla globalnej oceny poczucia jakości życiaglobalnej oceny poczucia jakości życia
W
Y
N
I
K
I
B
A
D
A
Ń
4
5
6
7
8
9
przed podjęciemaktywności sportowej
obecnie za 5 lat Tenisiści
Piłkarze
Średnie wyniki grupowe i istotność różnicdla wskaźników poczucia jakości życia
Tenisiści Piłkarze Test t
M s M s t dfIstotnośćróżnic
Formydziałania
rozmyślanie 17,20 16,45 32,33 17,21 -3,48 58 0,001
działanie 58,50 20,60 49,50 17,19 1,84 58 n.s.
nic 24,30 17,48 18,17 12,49 1,56 58 n.s.
Samo-poczucie
szczęśliwy 69,33 19,64 56,50 18,44 2,61 58 0,05
nieszczęśliwy 12,10 15,71 17,57 10,07 -1,60 49 n.s.
obojętnie 18,57 12,97 25,93 16,73 -1,91 58 n.s.
W
Y
N
I
K
I
B
A
D
A
Ń
ŚŚrednie wyniki grupowe i wskarednie wyniki grupowe i wskaźźniki istotnoniki istotnośści ci w zakresie w zakresie satysfakcji cząstkowychsatysfakcji cząstkowych
Dziedziny satysfakcji
Tenisiści Piłkarze Test t
M s M s t dfIstotnośćróżnic
okolica, w której żyjesz 4,67 0,66 4,00 0,59 4,13 58 0,001
stosunki z kolegami 4,60 0,67 4,934,93 0,58 -2,05 58 0,05
własne osiągnięciażyciowe 4,40 0,50 3,87 0,68 3,46 58 0,001
sytuacja w kraju 3,13 0,86 2,70 0,60 2,27 52 0,05
współpraca z trenerem 3,87 1,17 4,774,77 0,43 -3,96 37 0,001
W
Y
N
I
K
I
B
A
D
A
Ń
ŚŚrednie wyniki satysfakcji czrednie wyniki satysfakcji cząąstkowych stkowych dla sportowców i próby ogólnopolskiejdla sportowców i próby ogólnopolskiej
W
Y
N
I
K
I
B
A
D
A
Ń
Dziedzinysatysfakcji
Tenisiści PiłkarzePróba ogólnopolska
1997r. 2000r. 2003r. 2005r.
M M M M M M
okolica, w której żyjesz 4,67 4,00 2,48 - - -
stosunki z kolegami 4,60 4,934,93 2,46 2,62 2,52 -
własne osiągnięcia
życiowe4,40 3,87 3,27 3,33 3,15 -
sytuacja w kraju 3,13 2,70 4,32 4,62 4,79 -współpraca z trenerem 3,87 4,774,77 - - - -
Wnioski Wnioski
I. Globalna ocena poziomu poczucia jakości życia jest wysoka u SI i SZ.
W obu grupach zarysowuje się tzw. trendW obu grupach zarysowuje się tzw. trend wzrostowy, wzrostowy, ukierunkowany na przyszłośćukierunkowany na przyszłość
II. W zakresie form działaniaform działania - różnice między badanymi grupami sportowców. Sportowcy zespołowi - większa tendencja do rozmyślania, co jest przejawem nieco gorszego poczucia jakości życia. Koresponduje z samopoczuciemsamopoczuciem w ciągu dnia-gracze indywidualni, przez większą część dnia odczuwają szczęście
III. Satysfakcje cząstkowe, które istotnie statystycznie różnicowały badanych to:-okolica w której żyjesz i sytuacja w kraju, własne osiągnięcia życiowe - SI > SZ-stosunki z kolegami i współpraca z trenerem - SI <
SZ SI- najw. zadowolenie- stan zdrowia, sposób spędzania wolnego czasu SZ- najw. zadowolenie- stosunki z kolegami, współpraca z trenerem
przyjęta Hipoteza została potwierdzona
Zastosowanie praktyczneZastosowanie praktyczne
1. Co decyduje o sukcesie w danej dyscyplinie? - próba poszerzenia profilu umiejętności (Butler, 1996) o dziedziny satysfakcji cząstkowych istotnych w SI i SZ
za: Blecharz, 2006
Zastosowanie praktyczneZastosowanie praktyczne
2. Atraktor poczucia jakości życia - Wola życia w sytuacjach trudnych dla sportowców przykład Otylii Jędrzejczak
3. Dalsza eksploracja koncepcji „flow”- jako idealnego stanu koncentracjiidealnego stanu koncentracji, gdy zawodnik całkowicie pochłonięty jest aktywnością (Blecharz,2006a)