KOŃCZYNA DOLNA

Osteologia

• obręcz miedniczna

cingulum membri

inferioris

• kończyna wolna dolna

skeleton membri

inferioris liberi

SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ SKELETON MEMBRI INFERIORIS

OBRĘCZ MIEDNICZNA CINGULUM MEMBRI INFERIORIS

• miednica — pelvis:

a. k. krzyżowa — os sacrum/sacrale

b. k. guziczna — os coccygis/coccyx

c. k. miedniczna — os coxae

a

b

c c

MIEDNICA — PELVIS

a. kresa graniczna —

linea terminalis

b. miednica większa —

pelvis major

c. miednica mniejsza —

pelvis minor

a

b

c

KOŚĆ KRZYŻOWA — OS SACRUM/SACRALE

a. skrzydła k. krzyżowej — alae sacralis

b. otwory krzyżowe miedniczne (brzuszne) — foramina sacralia

pelvina (ventralia)

c. kresy poprzeczne —lineae transversae

ba

c

a

KOŚĆ KRZYŻOWA — OS SACRUM/SACRALE

a. wyrostek stawowy górny —

processus articularis superior

b. powierzchnia grzbietowa —

facies dorsalis

c. grzebień krzyżowy —

pośrodkowy crista sacralis

mediana

d. rozwór krzyżowy — hiatus

sacralis

a

b

c

d

a

c

KOŚĆ KRZYŻOWA — OS SACRUM/SACRALE

a. wzgórek —promontorium

b. powierzchnia uchowata — facies auricularis

a. podstawa k. krzyżowej —basis ossis sacri

a

KOŚĆ KRZYŻOWA — OS SACRUM/SACRALE

KOŚĆ KRZYŻOWA — OS SACRUM/SACRALE

określanie strony:

• nie dotyczy

pomyłki:

• podstawa k. krzyżowej może być pomylona z

dolnymi kręgami lędźwiowymi

KOŚĆ KRZYŻOWA — OS SACRUM/SACRALE

wzrost:

• k. krzyżowa zrasta się z 35 punktów kostnienia, każdy

z 5 kręgów krzyżowych ma 3 pierwotne punkty

kostnienia i dodatkowe 2 elementy żebrowe. Kręgi 4

i 5 nie mają elementów żebrowych. Elementy te

zrastają się około pokwitania. Trzony kręgów zrastają

się od tego momentu do około

18-25 lat. Zrastanie rozpoczyna

się od dolnych kręgów. U

dorosłych może dojść do

zrośnięcia k. guzicznej z

k. krzyżową. Szczegóły przy

omawianiu wzrostu kręgosłupa

a. rożek guziczny — cornu coccygeum/coccygeale

K. GUZICZNA — OS COCCYGIS/COCCYX

a

• k. biodrowa — os ilium

• k. kulszowa — os ischii

• k. łonowa — os pubis

KOŚĆ MIEDNICZNA — OS COXAE

KOŚĆ MIEDNICZNA — OS COXAE

a. panewka — acetabulum

b. dół panewki — fossa acetabuli

c. powierzchnia księżycowata —facies lunata

d. grzebień biodrowy — crista iliaca

e. kresy pośladkowe — lineae gluteae

f. trzon k. kulszowej — corpus ossisischii

g. guz kulszowy — tuber ischiadicum

h. gałąź górna kości łonowej —ramus superior ossis pubis

i. gałąź dolna kości łonowej — ramusinferior ossis pubis

j. gałąź kości kulszowej —ramus ossis ischii

k. kolec biodrowy tylni dolny — spina iliaca posterior inferior g

ha

e2

e3

e1

j

c

i

d

k b

f

a. talerz k. biodrowej — ala ossis ilii

b. dół biodrowy — fossa iliaca

c. kolec biodrowy tylni górny — spina iliacaposterior superior

d. wcięcie kulszowe większe — incisuraischiadica major

e. kolec kulszowy — spina ischiadica

f. wcięcie kulszowe mniejsze —incisuraischiadica minor

g. kolec biodrowy przedni górny — spina iliaca anterior superior

h. kolec biodrowy przedni dolny — spina iliaca anterior inferior

i. guzowatość biodrowa — tuberositas iliaca

j. kresa łukowata — linea arcuata

k. wyniosłość biodrowo-łonowa/biodrowo-grzebieniowa — eminentiailiopubica/iliopectinea

l. bruzda zasłonowa — sulcus obturatorius

m. otwór zasłoniony — foramen obturatum

n. trzon k. łonowej — corpus ossis pubis

o. spojenie łonowe — facies symphysialis

g

e

i

h

c

d

f

m

KOŚĆ MIEDNICZNA — OS COXAE

l

o

a

n

jk

b

KOŚĆ MIEDNICZNA — OS COXAE

określanie strony:

• k. biodrowa znajduje się z tyłu, łonowa z przodu a wcięcie kulszowe większe z dołu. Panewka położona jest bocznie, po stronie z której pochodzi kość

• powierzchnia uchowata znajduje się przyśrodkowo i zawsze tylnie w stosunku do wcięcia kulszowego większego. Zatoka przeduchowata sulcus preauricularis znajduje się z przodu pomiędzy powierzchnią uchowatąa wcięciem kulszowym większym

pomyłki:

• może być pomylona z łopatką i k. czaszki

wzrost: • kości k. miednicznej zaczynają się zrastać około 12 roku życia. Gałąź k.

łonowej i k. kulszowa zrastają się pomiędzy 7 i 8 rokiem życia. Całkowite

zrośnięcie się

k. miednicznej

może trwać aż

do 17 roku życia.

Kostnienie

k. miednicznych:

biodrowa pomiędzy

2 a 3 m-cem życia

płodowego,

kulszowa około 4

i łonowa około

5 m-ca

KOŚĆ MIEDNICZNA — OS COXAE

• k. udowa — femur

• rzepka — patella

• k. piszczelowa — tibia

• k. strzałkowa — fibula

• k. stępu — ossa tarsi/tarsalia

• k. śródstopia — ossa

metatarsi/metatarsalia

• paliczki — phalanges

KOŃCZYNA WOLNA DOLNA— SKELETON MEMBRIINFERIORIS LIBERI

a. głowa k. udowej — caput ossis femoris

b. szyjka k. udowej — collum ossis femoris

c. kresa międzykrętarzowa — linea

intertrochanterica

d. powierzchnia rzepkowa — facies patellaris

e. nadkłykieć boczny — epicondylus lateralis

f. nadkłykieć przyśrodkowy — epicondylus

medialis

g. guzek przywodziciela — tuberculum

adductorium

a

e c

K. UDOWA — FEMUR

e

d

f

g

a. krętarz większy — trochanter major

b. krętarz mniejszy — trochanter minor

c. grzebień międzykrętarzowy —cristaintertrochanterica

d. guzowatość (lub kresa) pośladkowa —tuberositas (linea) glutea

e. kresa grzebieniowa — linea pectinea

f. kresa chropawa — linea aspera

g. otwór odżywczy — forament nutricium

h. kresa nadkłykcia przyśrodkowego — lineaepicondylaris medialis

i. kresa nadkłykcia bocznego — lineaepicondylaris lateralis

j. dół międzykłykciowy — fossa intercondylaris

k. kłykieć przyśrodkowy — condylus medialis

l. kłykieć boczny — condylus lateralis

a

b c

K. UDOWA — FEMUR

d

f

g

e

ih

jk l

K. UDOWA — FEMUR

a. dołek głowy k. udowej — fovea capitis ossis femoris

b. dół krętarzowy — fossa trochanterica

b

a

K. UDOWA — FEMUR

określanie strony:

• jeżeli trzymasz kość w pozycji anatomicznej głowa kości udowej znajduje się w górze i po stronie przeciwnej do tej, z której pochodzi kość

• gdy posiadasz jedynie trzon kości znajdź otwór odżywczy i sprawdź w którą stronę biegnie – zawsze w kierunku nasady bliższej i po tylniej stronie kości. Trzymając trzon kości stroną tylnią do siebie i nasadą bliższą od siebie kresa chropawa skręca w stronę z której pochodzi kość

• jeżeli masz tylko nasadę dalszą trzymaj ją powierzchnią przednią w swoją stronę, dół międzykłykciowy będzie skierowany od ciebie. Powierzchnia rzepkowa zachodzi wyżej na trzon po stronie, z której pochodzi kość

pomyłki:

• brak

wzrost:

• k. udowa kostnieje z 5 centrów kostnienia: trzon (pierwotny punkt kostnienia kostnieje w 7-8 tyg. ż. pł.), głowa, oba krętarze, nasada dalsza

K. UDOWA — FEMUR

b

c

a

RZEPKA — PATELLA

a. wierzchołek rzepki — apex patellae

b. powierzchnia stawowa boczna — facies articularis lateralis

c. powierzchnia stawowa przyśrodkowa — facies articularis

medialis

RZEPKA — PATELLA

określanie strony:

• skieruj rzepkę do siebie powierzchnią stawową i wierzchołkiem do dołu. Większa powierzchnia stawowa znajduje się po stronie, z której pochodzi kość

pomyłki:

• brak

wzrost:

• rzepka zaczyna kostnieć około 38 m-ca życia (3-4 lata) u chłopców i 29 m-ca (2-3 lata) u dziewczynek

RZEPKA — PATELLA

a

b

e

K. PISZCZELOWA — TIBIA

a. guzowatość piszczeli — tuberositas tibiae

b. brzeg przedni — margo anterior

c. brzeg przyśrodkowy — margo medialis

d. brzeg międzykostny — margo interosseus

e. kostka przyśrodkowa — malleolus

medialis

c

d

a

b

e

K. PISZCZELOWA — TIBIA

a. kresa mięśnia płaszczkowatego — linea

musculi solei

b. otwór odżywczy — foramen nutricium

c. bruzda kostkowa — sulcus malleolaris

d. powierzchnia stawowa strzałkowa górna

— facies articularis fibularis superior

e. wcięcie strzałkowe — incisura fibularis

c

d

a

b

c

a

c

b

c d

a

K. PISZCZELOWA — TIBIA

a. kłykieć przyśrodkowy —

condylus medialis

b. kłykieć boczny — condylus

lateralis

c. guzek międzykłykciowy

przyśrodkowy —tuberculum

intercondylare mediale

d. guzek międzykłykciowy boczny

—tuberculum intercondylare

laterale

K. PISZCZELOWA — TIBIA

określanie strony:• trzymaj kość mniej więcej w pozycji anatomicznej powierzchnie

stawowe strzałkowe znajdują się po stronie z której pochodzi kość, a kostka przyśrodkowa znajduje się po stronie przeciwnej

• trzymaj kość powierzchnią tylnią w swoją stronę i nasadą dalszą od ciebie. Kresa mięśnia płaszczkowatego biegnie w przeciwną stronę niż ta, z której pochodzi kość

• jeśli masz tylko nasadę dalszą, czubek kostki przyśrodkowej zawsze znajduje się po przedniej stronie kości, a więc po przeciwnej stronie niż ta, z której pochodzi kość

• jeśli masz sam trzon znajdź otwór odżywczy, który jest skierowany w dół i znajduje się na powierzchni tylnej. Odwróć kość i zauważ, że brzeg przedni mocno skręca w stronę, z której pochodzi kość

pomyłki:

• brak