Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
Transcript of Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino Unang Markahan – Modyul 11: Pananaw ng Iba’t ibang Awtor sa Wikang
Pambansa
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 11: Pananaw ng Iba’t ibang Awtor sa Wikang Pambansa Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito. Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Leonor Magtolis Briones Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________ Department of Education – Region IVA-CALABARZON Office Address: Gate 2 Karangalan Village, Barangay San Isidro Cainta, Rizal 1800
Telefax: 02-8682-5773/ 8684 – 4914/ 8647 - 7487
E-mail Address: [email protected]
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Jessica P. Estares Editor: Jonathan F. Bernabe Tagasuri: Perlita E. Dela Cruz Elisa N. Lajera Tagaguhit: Romdel F. Partoza Tagalapat: Leonila L. Custodio Tagapamahala: Wilfredo E. Cabral Job S. Zape, Jr.
Eugenio S. Adrao Elaine T. Balaogan Fe M. Ong-ongowan Lourdes T. Bermudez Bernadette T. Luna Violeta L. Fransciso Marissa O. Aguirre Ednel A. Almoradie
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino Unang Markahan – Modyul 11: Pananaw ng iba’t ibang awtor sa Wikang
Pambansa
ii
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino-Baitang 11 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa
araling Pananaw ng Iba’t ibang Awtor sa Wikang Pambansa!
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga
edukador mula sa pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka,
ang gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang
pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan
ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at
malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong
ito sa pinakakatawan ng modyul:
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-
aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at
itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.
Halika, ipagpatuloy mo na iyong pag-
aaral. Tuklasin mo na ang pananaw ng mga
awtor tungkol sa wikang pambansa. Basahin
mo muna ang pagtalakay sa mga pananaw
mula sa iba’t ibang indibidwal na siyang
gagabay sa iyong pag-aaral sa modyul na ito
iii
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang
Pilipino-Baitang 11 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Pananaw
ng Iba’t ibang Awtor sa Wikang Pambansa!
Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin. Sa
pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin
nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
Alamin
Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga
dapat mong matutuhan sa modyul.
Subukin
Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung
ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong
laktawan ang bahaging ito ng modyul.
Balikan
Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral
upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.
Tuklasin
Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay
ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas
na suliranin, gawain o isang sitwasyon.
Suriin
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
Pagyamanin
Binubuo ito ng mga gawaing para sa
malayang pagsasanay upang mapagtibay
ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.
iv
Isaisip
Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
Isagawa
Ito ay naglalaman ng gawaing
makatutulong sa iyo upang maisalin ang
bagong kaalaman o kasanayan sa tunay na
sitwasyon o realidad ng buhay.
Tayahin
Ito ay gawain na naglalayong matasa o
masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang
Gawain
Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.
Susi sa Pagwawasto
Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa
lahat ng mga gawain sa modyul.
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na
papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka
rin humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o
sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging
itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!
Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa
paglikha o paglinang ng modyul na ito.
1
Alamin
Ang modyul na ito ay naglalaman ng pagtalakay sa mga pananaw ng mga
indibidwal ukol sa pinagdaanang pangyayari ng wikang pambansa. Makatutulong
ang modyul na ito sa iyo upang higit mong maunawaan ang naging kasaysayan ng
Wikang Pambansa.
Naglalaman ang modyul na ito ng paksang:
1. Pananaw ng Iba’t ibang Awtor ukol sa Wikang Pambansa
Kasanayang Pampagkatuto:
• Nasusuri ang mga pananaw ng iba’t ibang awtor sa isinulat na kasaysayan ng
wika
Layunin:
• Natutukoy ang pananaw ng iba’t ibang awtor mula sa sanaysay tungkol sa
kasaysayan ng wika
• Nakapagbibigay ng sariling pag-unawa sa tekstong binasa mula sa
pananaw ng awtor.
• Nakabubuo ng sanaysay mula sa tekstong binasa tungkol sa wikang
pambansa
2
Subukin
Unawain mong mabuti ang katanungan. Tukuyin kung ang pahayag ay TAMA o
MALI. Kung tama, isulat sa sagutang papel ang A at kung mali naman ay B.
1. Ang wika ay walang kaugnayan sa lahat ng aspekto sa lipunan.
2. Hinahati ng wika ang mga mamamayan sa dalawang kategorya.
3. Edukasyon ang ibinahagi ng mga Amerikano sa mga Pilipino upang tayo
ay mag-aklas laban sa kanila.
4. Kung walang makitang pagkamakabayan sa mga opisyal ng pamahalaan,
hindi dapat asahan na sisibol sa mga Pilipino ang damdaming
nasyonalismo.
5. Ang wika bilang isang tagapag-unlad at tagapagpalaya ng isang bansa.
6. Ang social media ay mayroong kaugnayan sa pagbabago ng kultura.
7. Hindi na kailangan na maging wasto ang estruktura ng wika para sa
isasagawang estandardisasyon.
8. Sa pamamagitang ng wika, naipakikilala ang kultura ng isang bansa.
9. Nawawala ang atensyon o pokus sa pag-aaral ng ating pambansang
kasaysayan dahil sa mga kaisipang kanluranin na patuloy nating
tinatangkilik.
10. Sa isang export economy ay wikang Ingles ang siyang nagiging daan
upang maisakatuparan ito.
11. Ang wika ay mayroong iba’t ibang konsepto.
12. Maituturing na ang wikang Ingles ay makapangyarihan kumpara sa
wikang Filipino.
13. Ang binhing nasyonalismo ang siyang magbubuklod sa mga Pilipino.
14. Ang wika ay simbolo ng kaunlaran.
15. Wikang Pambansa ang siyang magiging daan sa pagkakabuklod-buklod
ng mga Pilipino upang higit na paunlarin ang wikang sariling atin.
3
Aralin
10
Pananaw ng Iba’t ibang Awtor sa
Wikang Pambansa
Sa modyul na ito ay tatalakayin ang Kasaysayan ng Wikang Pambansa. Nakapokus
ito sa mga pananaw na inilahad ng mga partikular na mga awtor. Inilahad dito ang
siyang pinagdaanan ng Wikang Filipino sa pamamagitan ng pagbibigay ng kani-
kanilang opinyon na siyang magbibigay-linaw sa aralin.
Balikan
Bago natin simulan ang iyong magiging paglalakbay sa modyul na ito, muli mong
balikan ang iyong natutunan sa naunang aralin sa pamamagitan ng pagsagot sa
partikular na tanong:
- Batay sa mga naging pahayag ng mga partikular na indibidwal, paano mo
maipapakita ang pagpapahalaga sa wikang Filipino?
Halika, ipagpatuloy mo na iyong pag-aaral.
Tuklasin mo na ang pananaw ng mga awtor tungkol sa
wikang pambansa. Basahin mo muna ang pagtalakay
sa mga pananaw mula sa iba’t ibang indibidwal na
siyang gagabay sa iyong pag-aaral sa modyul na ito.
4
Tuklasin
Wikang Filipino, sangkap sa pagpapakilala ng kultura
Sa pamamagitan ng pagsusuri sa mga makabagong uri ng komunikasyon
tulad ng social media, maaaring matagpuan ang mga pagbabago sa kultura at
lingguwistika ng ating lipunan, ayon sa mga dalubhasa.
“Ang social media ay pangunahing ginagamit natin sa paghahatid ng
mensahe. Isa ito sa mga pangunahing proseso ng komunikasyon at hindi kailan
man maihihiwalay sa kultura ng lipunang ginagalawan natin,” wika ni April Perez,
propesor sa Unibersidad ng Pilipinas-Diliman, sa ikalawang araw ng
Pandaigdigang Kongreso sa Araling Filipinas sa Wikang Filipino. Lumabas sa
pananaliksik ni Perez na higit na binibigyang-pansin ng mga mag-aaral ang
nilalaman ng mga Facebook status ngunit tinitingnan pa rin nila ang wikang
ginamit sa pagpapahayag dito.
Ayon naman kay Ma. Althea Enriquez, isang propesor sa Unibersidad ng
Pilipinas-Diliman, “sa pagtuturo ng wika, kailangang ituon ang atensiyon ng mga
guro sa anyo ng mga salitang ginagamit kaysa sa tungkulin nito sa pangungusap”.
Iminungkahi rin niyang pagtuunan ng pansin ang ugnayan ng mga salita sa isa’t
isa.
Nabanggit naman ni Imelda De Castro, propesor sa Unibersidad ng Santo
Tomas, ang kahalagahan ng tamang estruktura at gramatika sa Filipino upang
makamit ang estandardisasiyon ng wika tungo sa mas progresibo at
modernisadong Filipino.“Ang wika ay kailangang sumulong sa tinatawag na
transpormasyon para maka-adapt ito sa pagbabago ng panahon,” ani De Castro.
Paliwanag niya, hindi lamang wikang Filipino ang ginagamit upang mapaigting ang
ugnayan sa mga mamamayan kundi lahat ng wika sa Pilipinas upang magkaroon
ng koneksyon sa iba’t ibang sektor ng lipunan. Dagdag pa niya, “mayroong
tungkulin ang pamahalaan na manguna sa paggamit at pagpapalaganap ng
wikang pambansa. Dapat gawing competent sa Ingles at Filipino ang mga opisyal
upang mahikayat ang iba na sumulat at gumawa ng pananaliksik ng sa gayon ay
maitanghal ang wikang Filipino bilang intelektuwalisado at modernisado”, aniya.
5
Suriin
Alam kong makatutulong ito sa iyo upang magkaroon ka ng gabay at
mapadali sa iyo ang daloy ng modyul na ito.”
Wikang Pambansa: Ang magpapalaya sa bansa sa trahedya ng pagkawala
Ang wika ay may kaugnayan sa lahat ng aspekto sa lipunan – pulitikal,
sosyal, kultural, at ekonomikal. Hindi maaaring umusbong ang isang penomenon
sa bansa na hindi dulot o iniimpluwensiyahan ng wika. Sa ganitong pananaw,
mahihinuha natin na lahat ng kaganapan sa bansa – mabuti man o hindi – ay nag-
uugat sa wika.
Ang sistema ng edukasyon, ang mga pulitikal na pagpapasya, ang
namamayaning kaisipan at paradigm sa lipunan, komunikasyon sa loob at labas
ng bansa, nauusong mga gawaing kultural o “cultural trends” at ang estado ng
ekonomiya sa bansa – ito ay ilan lamang sa mga penomenong bumabalot sa bansa
na hindi maipagkakailang tumubo mula sa ugat ng diskusyong may kaugnayan sa
wika. Ang mga sumusunod na pahayag ay naaayon sa kritikal na obserbasyon at
pananaw nina De Quiros (1996), Constantino (1996), Arao (2007; 2010) at
Geronimo (2012).
Inilarawan ni Conrado de Quiros (1996) ang wika bilang isang instrumento
para makapaghari. Ang paglaganap ng wikang Ingles ay lumilikha ng dibisyon sa
pagitan ng mga naghaharing uri at pinaghaharian, at ng mga binabansagang
“elite” sa lipunan at mga tinaguriang kabilang sa mababang estado sa lipunan.
Hinahati nito ang mga mamamayan sa dalawang kategorya na pinangalanang
“superior” at “inferior”. Ang konsepto ng wika bilang isang simbolo ng
kapangyarihan ay matagal nang naka-ukit sa kasaysayan ng Pilipinas. Isang
katibayan ang pagkakait ng mga Kastila ng wikang Espanyol sa mga Pilipino
upang maipuwera sa alta sosyedad at mapigilan ang anumang pag-aaklas na
maaaring umusbong kapag naunawaan ng mga mamamayan ang kanilang wika.
Gayundin magiging hadlang ang pagkatutuo ng mga Pilipino ng wikang Espanyol
sa kanilang plano na maghari, yumaman at maayos na pamumuhay sa bansang
Pilipinas. Sa kabaliktaran, ibinahagi ng mga Amerikano ang kanilang wika upang
magkaroon ng malinaw na ugnayan sa pagitan nila at ng mga mamamayan. Sa
ganitong pagpapasya, hindi nag-aklas ang mga Pilipino laban sa Amerika kundi
sila pa ay naging masunurin.
Isa pang suliranin ang pagsasabatas ng mga anti-Filipino o anti-
mamamayang polisiya. Ayon nga kay Jonathan Vergara Geronimo (2012), kung
walang makitang pagkamakabayan sa mga opisyal ng pamahalaan, hindi dapat
asahang agad sisibol ang binhing nasyonalismo sa puso ng mga Pilipino na siyang
6
magbubuklod sa kanila. Ayon kay Arao (2007), dahil idineklara ang Ingles bilang
midyum ng pagtuturo sa eskwelahan, nariyan ang inaasahang pagtaas ng English
proficiency ng mga mag-aaral. Sa pangangampanya ng mga eskwelahan ng mga
kaisipang kanluranin, nawala ang pokus sa pag-aaral sa pambansang kasaysayan
at mga ambag sa daigdig ng kaisipan ng mga pantas ng sariling bansa
(Constantino, 1996). Sa madaling salita, nawala ang intellectual tradition ng
mamamayang Pilipino. Naghari ang kolonyal – partikular na ang Kanluranin – na
pag-iisip na lumilikha ng mga “mental educators” o mga misedukado. Ipinaliwanag
din ni Arao (2007), sa isang panig naman, ang Ingles ay magbibigay daan sa isang
matagumpay na “export economy”.
Sa kabuuan, may iba’t ibang mukha ang wika na ipinakita ang mga awtor:
Ang wika bilang instrumento sa kapangyarihan (De Quiros, 1996), Ang wika bilang
susi sa pagbubuklod ng sambayanan (Arao, 2010), ang wika bilang instrumento sa
pagpayayaman ng edukasyon at kaalaman (Constantino, 1996), ang wika bilang
instrumento sa pamamahayag (Arao, 2007), at sa kabuuan, ang wika bilang isang
tagapag-unlad at tagapalaya (Geronimo, 2012). Nakakatawang isipin na ang wika –
na pangunahing instrumento sa komunikasyon, ang siya pang nagiging dahilan
upang mahati, mawalan ng pag-uunawaan, at mawalan ng komunikasyon ang
mga mamamayang Pilipino.
7
Pagyamanin
PAGSASANAY 1
Bigyan ng katumbas na ideya ang bawat salita.
1. wikang Ingles-_______________________________________
2. midyum-____________________________________________
3. wika-________________________________________________
PAGSASANAY 2
Isulat kung ang pahayag ay sang-ayon o di-sang-ayon
___________1. Ang paglaganap ng wikang Ingles ay lumilikha ng dibisyon sa pagitan
ng mga pangkat sa lipunan.
___________2.Ang wika ang dahilan sa kawalan ng pagkakaunawaan ng
mga mamamayan sa isang partikular na pamayanan.
___________3.Ang paggamit ng wikang Ingles bilang midyum ng pagtuturo
ang dahilan ng pagtaas ng English proficiency.
PAGSASANAY 3
Batay sa nilalaman ng talata na nasa kahon, ipaliwanag kung bakit hindi ka
sang-ayon o di-sang-ayon sa pahayag ng mga awtor tungkol sa wika.
1. _______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
May iba’t ibang mukha ang wika na ipinakita ang mga awtor: Ang wika
bilang instrumento sa kapangyarihan (De Quiros 1996), Ang wika bilang susi sa
pagbubuklod ng sambayanan (Arao, 2010), ang wika bilang instrumento sa
pagpapayaman ng edukasyon at kaalaman (Constantino 1996), ang wika bilang
instrumento sa pamamahayag (Arao, 2007), at sa kabuuan, ang wika bilang isang
tagapag-unlad at tagapagpalaya (Geronimo, 2012). Nakakatawang isipin na ang
wika – na pangunahing instrumento sa komunikasyon, ang siya pang nagiging
dahilan upang mahati, mawalan ng pag-uunawaan, at mawalan ng komunikasyon
ang mga mamamayang Pilipino.
8
Isaisip
Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
1. Ano ang iyong magagawa upang mapaunlad ang wikang Filipino?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Sa kasalukuyang nangyayari sa wikang Filipino, anong paraan ang iyong
magagawa upang higit itong makilala?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Bilang isang mag-aaral, makatutulong ba sa iyo ang pagiging bihasa sa
pagsasalita ng wikang Ingles?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Isagawa
Sumulat ka ng isang maikling sanaysay na nagpapakita ng iyong opinyon
tungkol sa binasang pagtalakay sa wikang pambansa. Narito ang rubrik:
RUBRIKS SA PAGSULAT NG SANAYSAY
• Nilalaman……………………………..……………….5
• Kahusayan sa paglalahad ng ideya………………5
• Wastong gamit ng mga bantas…………………….5
__________
KABUUAN 15 puntos
9
10
Tayahin
Unawain mong mabuti ang katanungan. Tukuyin kung ang pahayag ay TAMA o
MALI. Kung tama, isulat sa sagutang papel ang A at kung mali naman ay B.
1. Sa patuloy na pagtangkilik sa kanluraning kaisipan ay nawawala ang
atensiyon sa pag-aaral ng ating pambansang kasaysayan.
2. Walang kaugnayan ang wika sa lahat ng aspekto sa lipunan.
3. Sa pagbabagong nagaganap sa kultura, mayroong kaugnayan dito ang
paglaganap ng social media.
4. Nagtataglay ng iba’t ibang konsepto ang wika.
5. Ibinahagi ng mga Amerikano sa mga Pilipino ang edukasyon upang tayo
ay gumawa ng hakbang laban sa kanila.
6. Ang wikang Ingles ang siyang nagiging daan upang maisakatuparan ang
isang export economy.
7. Ang mga mamamayan ay nahahati sa dalawang kategorya dahil sa wika.
8. Ang wikang Ingles ay mas makapangyarihan kumpara sa wikang
Filipino.
9. Hindi dapat asahang sisibol sa mga Pilipino ang damdaming
nasyonalismo kung walang makitang pagkamakabayan sa mga opisyal
ng pamahalaan.
10. Maipapakita ang kultura na mayroon ang isang bansa sa pamamagitan
ng wika.
11. Higit na uunlad ang sariling atin kung ang wikang Pambansa ang siyang
magbubuklod-buklod sa mga Pilipino.
12. Nagsisilbing tagapagpalaya at tagapagpa-unlald ang wika.
13. Sa isasagawang estandardisasyon, hindi na kailangan na maging wasto
ang estruktura ng wika.
14. Sumisimbolo sa kaunlaran ang wika.
15. Binhing nasyonalismo ang siyang magbibigkis sa mga Pilipino.
11
Karagdagang Gawain
Ipaliwanag ang pahayag sa pamamagitan ng pagbibigay ng sariling opinyon
tungkol dito.
“Ang wika ay nagsisilbing salamin ng kultura ng isang bansa”
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________.
12
Susi sa Pagwawasto
Tayahin
1.A 2.B 3.A 4.A 5.B
6.B 7.A 8.B 9.A 10.A 11.A 12.A 13.B 14.A 15.A
Subukin
1.B 2.A 3.B 4.A 5.A
6.A 7.B 8.A 9.A 10.B 11.A 12.B 13.A 14.A 15.A
Pagyamanin
Pagsasanay 1
1.Sang-ayon 2.Di-sang-ayon 3.Sang-ayon
13
Sanggunian Filipino Editor (2017, Agosto 31) Wikang Filipino, sangkap sa pagpapakilala ng
kultura. The Varsitarian. Nakuha mula sa
https://www.google.com/amp/s/varsitarian.net/filipino/20170831/wikang-
filipino-sangkap-sa-pagpapakilala-ng-kultura/amp
Hernandez, J. (2014, Enero 28). Wikang Pambansa: Ang Magpapalaya sa bansa sa
trahedya ng pagkawala. Word Press.com. Nakuha mula sa
https://justinehernandez.wordpress.com/2014/01/28/wikang-pambansa-
ang-magpapalaya-sa-bansa-sa-trahedya-ng-pagkawala/
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)
Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985
Email Address: [email protected] * [email protected]