KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİklinik.beyazpinar.com/kolonoskopi.pdf · 2017. 11. 24. ·...

KOLONOSKOPİK TARAMA VE

KOLONOSKOPİ

KOLONOSKOPİ HAKKINDA ÖZET BİR

REHBER…

OP. DR. ŞABAN BEYAZPINAR

GENEL CERRAHİ UZMANI

www.cerrahiklinik.com

BU SUNUMDA KULLANILAN VERİLER, 2004 YILINDA YAPILAN DÜNYA CERRAHLAR BİRLİĞİ KONGRESİNDE ALINAN KARARLAR

DOĞRULTUSUNDA, HAZIRLANMIŞTIR...

http://www.cerrahiklinik.com/

http://www.cerrahiklinik.com/

10/06/07 Op. Dr. Şaban BEYAZPINAR...www.cerrahiklinik.com 2

KOLON NEDİR?

Kolon diğer adı ile kalın barsak, vücudumuz için gerekli olan suyun barsaklardan emildiği bölge ve dışkının dışarı atılmak üzere tutulduğu barsak bölümüdür. Yaklaşık 120-130 cm uzunluğunda olup, ince barsaklar ile rektum arasında uzanan kısımdır.


REKTUM NEDİR?

Rektum vücudun

katı atık birikim

yeridir. Yaklaşık 30

cm uzunluğunda

olup, kolon ile

anüsü birbirine

bağlayan

bölümdür.


KOLONOSKOPİK TARAMA

NEDİR?

Tarama herhangi bir bulgusu olmayan

bir hastaya inceleme ve araştırma

amaçlı yapılan testlere denir.

Özellikle yüksek risk taşıyan

hastalıkların erken tanısında önemlidir.

Bu sayede erken tanı konarak riskli

hastalıkların tedavisinde tam başarı

sağlanabilmektedir.



NEDİR?

Kolonoskopi doktorlar tarafından yapılan ve kalın barsağın kanser ve diğer hastalıklarının erken tanısında kullanılan bir tarama yöntemidir.

Bilinen tetkikler içinde (röntgen ve tomografi gibi) en etkin ve doğru sonuç verenidir.

Kolonoskopi yapılması sırasında tanı amaçlı biyopsi almak ve polip ve benzeri hastalıkların anında tedavisini yapmak gibi bir avantaja da sahiptir.



NEDİR?

Bu nedenlerden dolayı kolonoskopi;

Kolon ve rektum kanserlerinin erken

evrede tanısının konmasında,

Kanser gelişme riski taşıyan

poliplerin tanı ve tedavilerinin

yapılmasında;

etkili olmaktadır.


KOLONOSKOPİK TARAMA NİÇİN

YAPILMALIDIR?

Kolonoskopi sayesinde polipler saptanarak tedavi uygulanmakta ve hastalarda kanser gelişme riski ortadan kaldırılmaktadır.

Rektum ve kolon kanserleri erken dönemde teşhis edilerek hastaların yaşam süreleri uzatılmakta ve hatta tedavide tam başarı sağlanabilmektedir.


KOLONOSKOPİ NEDİR?

Kolonoskop 120-160 cm uzunluğunda, ucunda kamera ve kendinden ışık kaynağı bulunan, esnek bükülebilir bir alettir.

Kolonoskop yapısı nedeni ile içi boş organ olarak dışarıdan muayene etmeye olanak vermeyen, kalın barsakların (kolon) ve rektumun incelenmesinde kullanılır.


KOLONOSKOP


KOLONOSKOP NASIL ÇALIŞIR?

Kolonoskop bir bilgisayar ve video görüntü cihazına bağlanır.

Bu sayede kalın barsakların görüntüsü alınarak hem monitörden izlenir hem de fotoğraf görüntüsü çıkartılabilir.



Kolonoskopun kontrol

kolunda hem cihazın

uç kısmını hareket

ettiren kısımlar hem

de, incelenen kısımları

görüntülemek için

barsak içine gaz

vermeye ve içerdeki

birikintileri temizlemek

için yıkayıp emmeye

yarayan kısımlar

bulunmaktadır.



Rektumdan içeriye

sokulan cihaz,

hareketli uç kısmı

sayesinde içi boş

organ olan kalın

barsaklarda ilerletilir

ve ucunda bulunan

hava-su kanalı ve

biyopsi aletinin

ilerletilebileceği

kanallar kullanılarak

gerekli işlem yapılır.


KOLONOSKOPİ NASIL YAPILIR?

KOLONOSKOPİ, bu işlem için özel olarak düzenlenmiş, işlemi yapan hekimin ihtiyaçlarına kısa sürede ve kolayca yanıt veren ve hastaların kendilerini rahat ve güvende hissettikleri ENDOSKOPİ ÜNİTESİNDE yapılmalıdır.



Anal kanaldan girilerek

çeşitli manevralarla

rektum ve tüm kolonda

ilerletilen kolonoskop,

kolonun başlangıç

kısmına ulaştıktan

sonra yavaş yavaş

geri çekilerek tüm

kalın barsak ve rektum

incelenir ve gerekli

yerlerden biyopsi

alınarak geri çıkartılır.



Hastanın işlem

sırasında rahat ve

konforunu sağlamak,

hissedebileceği

rahatsızlık hissini

azaltmak için

sakinleştirici ilaçlar

kullanılmakta ve

gerekirse hasta

uyutularak işlem

gerçekleştirilmektedir.


KOLONOSKOPİ İÇİN NASIL BİR

HAZIRLIK GEREKMEKTEDİR?

Barsak boşluğunu görebilmek için kalın barsağın temiz ve boş olması gerekir.

Temizlik işlemi genellikle 2-3 gün önceden başlar.

Barsak temizliği için çeşitli yöntemler bulunmakla birlikte, kolonoskopiyi yapacak doktorunuz size en uygun yöntemi önerecektir.




İşlemden 3 gün önceden bol sıvı yiyecekler ve su tüketmelidir.

Bir gece önce verilecek mushil ilaçları önerildiği şekilde kullanılmalı ve işlemin yapılacağı gün bir şey yenilmemelidir. (Sabaha karşı ishal olunca endişelenmemeli. Çünkü bu durum verilen ilaçların etkisine bağlıdır.)

Kullanılan bu ilaçlarla birlikte bolca sıvı tüketilmelidir.




İşlem öncesinde aspirin, kan

sulandırıcı ilaçlar, sürekli kullanılan

diğer ilaçlar, romatizma ilaçları ve ağrı

kesiciler gibi tüm tedaviler doktorun

önerisi ile kesilmeli veya doz

ayarlaması yapılmalıdır.


KOLONOSKOPİNİN RİSKLERİ

NELERDİR?

Çok az olsa da bu işlemin bazı riskleri

bulunmaktadır.

Yapılan geniş ve uzun süreli

araştırmalarda bu işlemin kesin

riskleri ve komplikasyonları ortaya

konmuştur.



NELERDİR?

Yapılan bu araştırmaların sonucunda;

barsak delinmesi, kalp krizi, barsak

kanaması (kan vermeyi veya

hastaneye yatmayı gerektirecek

boyutta) ve ölüm en ciddi risklerdir ve

toplam kolonoskopilerin %0,3’ünden

daha azında görülmektedir.



NELERDİR?

BU SONUÇLARDAN ANLAŞILDIĞI

ÜZERE,

KOLONOSKOPİ SON DERECE

GÜVENLİ BİR İŞLEMDİR!!!


KOLON VE REKTUM KANSERLERİ

KONUSUNDA ENDİŞELENMELİ MİYİZ?

A.B.D.’de her yıl yaklaşık 150 bin kişiye

kolorektal kanser tanısı konmaktadır.

Kolon ve rektum kanserlerinde ölenlerin

sayısı yılda yaklaşık 55 bin kişidir.

Kolorektal kanserler A.B.D.’de kanserden

ölüm nedenlerinin ikinci sırasında yer

almaktadır.

Kolorektal kanser tanısı konanların sadece

%60’ı 5 yıl yaşayabilmektedir.


KOLON VE REKTUM KANSERLERİ

KONUSUNDA ENDİŞELENMELİ MİYİZ?

Kadın ve erkekler eşit oranda etkilenmektedir.

Irklara ve ülkelere göre oranlar değişmekle birlikte aradaki fark ihmal edilecek kadar azdır.

Erken tanı konmak şartı ile, kolorektal kanserler son derece başarı ile tedavi edilmekte ve iyileşme sağlanmaktadır. Bu durum erken tanıda taramanın önemini ve gerekliliğini ortaya koymaktadır.


ADENOMATÖZ POLİP NEDİR?

Basitçe polip denir ve kanser öncesi tümörlerdir.

Kolorektal kanserlerin çoğunun poliplerden oluştuğuna inanılmaktadır.

Polipler büyüdükçe kanserleşme olasılığı artmaktadır.

Polipler kanama yapabilir ve büyüyerek barsağı tıkayabilirler.

Polipler kolonoskopi ile hemen hemen tamamen temizlenebilmektedirler.


KOLOREKTAL KANSERİ

DÜŞÜNDÜRECEK BELİRTİ VE

BULGULAR NELERDİR?

Barsak alışkanlığında değişiklik (yeni başlayan kabızlık ve uzun süren ishal).

Dışkıda kan olması veya rektal kanama.

Çok koyu renk veya katran gibi dışkı.

Açıklanamayan kilo kaybı.

Uzun süreli karın ağrısı veya kitle varlığı.

Gece terlemeleri.

Nedeni açıklanamayan iştah azalması.

Dışkılamaya rağmen rektal doluluk hissi.


BU BELİRTİLERDEN HERHANGİ

BİR VARSA?

EN KISA ZAMANDA

DOKTORA

BAŞVURMALISINIZ!!!


KOLOREKTAL KANSERLERİN

NEDENLERİ NELERDİR?

Kolon ve rektum kanserlerinin gelişmesinde pekçok faktör rol oynamaktadır:

DİYET: Yağdan zendin, meyve ve sebzeden fakir diyet.

YAŞAM BİÇİMİ: Yetersiz aktivite ve eksersiz, sigara ve alkol tüketimi ve şişmanlık.

YAŞ: 40 yaş üstünde olmak.


KOLOREKTAL KANSERLERİN

NEDENLERİ NELERDİR?

4. GENETİK YATKINLIK: Bazı genlerin

kolorektal kanser gelişim riskini artırdığı

saptanmıştır.

5. İLTİHABİ BARSAK HASTALIKLARI:

Uzun süredir devam eden Crohn

Hastalığı ve Ülseratif Kolit.

6. POLİPLER: Kolorektal kanserlerin çoğu

büyüyen poliplerden oluşmaktadır.


KİMLERE KOLONOSKOPİK

TARAMA YAPILMALIDIR?

Risklerin varlığına göre

değişmektedir. Buna göre tarama

yapılacaklar iki ana gruba

ayrılmaktadır.

YÜKSEK RİSKLİLER.

RİSKLİLER.


YÜKSEK RİSKLİLER

KİMLERDİR?

Aşağıdaki durumlar kolorektal kanser

gelişmesi açısından yüksek riskli

kabul edilmektedir.

Ve bunlar toplumun yaklaşık % 20-

30’unu oluşturmaktadır.

Bunlar:


YÜKSEK RİSKLİLER

KİMLERDİR?

Birinci derece akrabalarında kolorektal kanser veya polip olanlar.

Ailesinde adenomatöz polipozis hikayesi olanlar.

Ailesinde kalıtımsal nonpolipoid kolorektal kanser bulunanlar.

Uzun süreli iltihabi barsak hastalığı olanlar (Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı).

Kendinde daha önce kolorektal kanser veya polip hikayesi bulunanlar.


RİSKLİLER KİMLERDİR?

HERKES OLABİLİR!!!


KİMLER HANGİ SIKLIKLA


YAPTIRMALIDIR?

Bu risk faktörlerine ve yaşa bağlı

olarak değişmektedir.

Yüksek riskli olanlarla risk grubunda

olanlar arasında öneriler farklıdır.


KİMLER HANGİ SIKLIKLA


YAPTIRMALIDIR?

Özet olarak herkes yaşamında bir

kez yaptırmalıdır.

Ancak, aşağıdaki durumlar

kolorektal kanserlerin erken

tanısında ve korunmada önerilen

durumlardır.


YÜKSEK RİSKLİ HASTALARA

ÖNERİLER

Ailesinde kalıtımsal nonpolipoid

kolorektal kanser hikayesi olanlara;

20-30 yaş arasında 2 yılda bir, 40

yaşından sonra her yıl kolonoskopi

önerilmektedir.



ÖNERİLER

Kolorektal kanser veya adenomatöz

polip bulunanların birinci derece

akrabalarına;

40 yaşından sonra her 10 yılda bir

kolonoskopik tarama

önerilmektedir.



ÖNERİLER

Kendi geçmişinde Adenomatöz polip

bulunanlara;

Daha önce polip saptanan hastalara

3-5 yılda bir kolonoskopik tarama

yapılmalıdır (çok sayıda veya 1

cm’den büyük polipi olanlar 3 yılda

bir, tek veya 1 cm’den küçük

olanlar 5 yılda bir yaptırmalıdır).



ÖNERİLER

Daha önce kolorektal kanser tanısı konmuş olanlara;

Tedaviyi takiben her 3-5 yılda bir kolonoskopik tarama yapılmalıdır

(ameliyat sonrası polip bulunanlara 3 yıl, normal olanlara 5 yılda bir).

Eğer, kolorektal kanser nedeni ile tedavi edilenlerde ameliyat öncesi tarama

yapılmamışsa, ameliyattan sonra 1 yıl içinde mutlaka tarama yapılmalıdır.



ÖNERİLER

İltihabi barsak hastalığı olanlara (Crohn hastalığı/Ülseratif kolit);

Ciddi hastalık tablosu geçirenlere tanı konduktan 8 yıl sonra 1-2 yılda bir,

Hafif veya orta şiddette hastalık tablosu geçirenlere ise tanı konduktan 15 yıl

sonra 1-2 yılda bir kolonoskopik tarama yapılmalıdır.

Ayrıca, 40 yaş ve altında iken tanı konmuş olanlara süresine bakılmaksızın 1-2 yılda

bir tarama mutlaka yapılmalıdır.



ÖNERİLER

Geçmişinde ailesel adenomatöz poliposis hikayesi olanlara;

Genetik yatkınlık olup olmadığının saptanması için genetik tarama testleri

ile birlikte,

Ergenlik döneminden sonra her yıl sigmoidoskopik tarama yapılmalıdır.

Poliposis tanısı konanlarda kolon kanseri gelişme ihtimalinin % 100 olması nedeni

ile, mutlaka cerrahi tedavi uygulanmalıdır.


RİSKLİ HASTALARA ÖNERİLER

Yukarıda ifade edilen risk

faktörlerinden herhangi biri

bulunmasa dahi, 50 yaşından sonra

her 10 yılda bir kolonoskopik tarama

yapılmalıdır.

Bunun yanı sıra 50 yaşından sonra 5

yılda bir sigmoidoskopik tarama

yapılabilir.


KOLONOSKOPİ DIŞINDA

TARAMA TESTLERİ NELERDİR?

Yüksek risk grubundaki hastalara 40

yaşından sonra her yıl,

Riks grubundaki hastalara ise 50

yaşından sonra her yıl…

Dışkıda gizli kan testi ve tümör

markerleri testleri mutlaka

yapılmalıdır.


KANSER RİSKİNİ AZALTMAK

İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

Günde en az 20-30 gr lif tüketilmelidir.

Günlük kalori ihtiyacının % 30’dan azı yağlardan karşılanmalıdır.

Sigara ve alkol tüketimi sınırlanmalıdır.

Düzenli eksersiz yapılmalıdır.

Kilo artışına karşı önlem alınmalıdır.

Doğal ve katkısız beslenmeye ağırlık verilmelidir.

Daha önce tanımalanan tarama testleri yapılmalıdır.




Kolorektal kanser gelişimini önlemek için

ayrıca, aşağıda belirtilen vitamin, mineral

ve ilaçların yararı olduğu

düşünülmektedir.

A, E, C vitaminleri ve folik asit.

Kalsiyum ve selenyum.

Aspirin ve benzeri romatizmal ilaçlar.

Kadınlarda ihtiyaç olan hormonların

verilmesi.




Bütün bunların yanı sıra…

Tüm sorularınızı doktorunuza

danışmanız ve sormanız

gerekmektedir.


KOLOREKTAL KANSER HANGİ

EVRELERDEN OLUŞUR?


KOLONOSKOPİK BARSAK

GÖRÜNÜMLERİ NELERDİR?


AYRICA…

DİĞER KOLONOSKOPİK

GÖRÜNTÜLER VE DAHA FAZLASI

İÇİN,

ENDOSKOPİ ATLASI

İNTERNET ADRESİNE

TIKLAYABİLİRSİNİZ.

http://endoskopi.beyazpinar.com/

http://www.beyazpinar.com/index_dosyalar/endoskopi.htm

KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİklinik.beyazpinar.com/kolonoskopi.pdf · 2017. 11. 24. ·...

Documents

Transcript of KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİklinik.beyazpinar.com/kolonoskopi.pdf · 2017. 11. 24. ·...