Klor Yönetimi

İçme Suyu Dağıtım Şebekelerinde SCADA, CBS ve Modelleme Teknikleri Kullanılarak

Klor Yönetimi

1

İ. Ethem KARADİREKÇevre Yüksek MühendisiAkdeniz ÜniversitesiMühendislik Fakültesi

Çevre Mühendisliği Bölümü

2. Bursa Su Sempozyumu, 22-24 Mart 2010, Bursa

2

KLOR STANDARTLARI

İçme sularında Serbest ( Bakiye ) klor parametresine ait standart değer T.S. 266 (1997) ve Gıda Maddeleri Tüzüğü’ne

göre 0,1- 0,5 ppm aralığındadır.

17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik”te şebekenin uç noktalarında serbest bakiye klor miktarının en fazla 0,5 mg/l

olması gerektiği belirtilmiştir.


3


İlçemizde İshal Vakaları Azalıyor| Yazdır |

İlçemizde, yüksek ateş, mide bulantısı, kusma ve ishalbelirtileriyle ortaya çıkan “amipli dizanteri” salgınının ardından, 2 gün aradan sonra eğitime yeniden başlandı.

Finike'nin Yalnız köyü ile Sahilkent, Turunçova, Yeşilyurt ve ilçe merkezindeki Yenimahalle'de çoğu çocuk 700'den fazla kişide “amipli dizanteri' vakası görülmesi üzerine 2 gün eğitime ara verilen okullar yeniden açıldı. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, amipli dizanteri vakası görülen belde, köy ve mahallelerdeki okullarda her öğrenciye şişe suyu dağıttı.

Finike Kaymakamlığı tarafından satın alınan 18 bin şişe suyun dağıtımına cuma gününe kadar devam edilecek. Öte yandan, ilçede amipli dizanteri vakaları dolayısıyla market ve bakkallarda şişe suyu satışlarının yüzde 700'e varan oranda arttığı belirtildi.

http://www.finike-meb.gov.tr/index2.php?option=com_content&task=view&id=113&pop=1&page=0&Itemid=1�

4


Salgın nedeniyle sağlık ocakları ve hastanelere başvuranlardan 34'ünün tedavisine Finike Devlet Hastanesinde devam edildiği kaydedildi.

Antalya Valisi Alaattin Yüksel, ishal vakaları dolayısıyla dün Finike'de yaptığı toplantılar ve incelemeler sonucunda, kuyu sularının yanı sıra şebeke suyuna kanalizasyon karışma ihtimali bulunduğunu, bu nedenle suların kısmen mikroplandığının anlaşıldığını açıklamıştı.

Vali Yüksel, içme suyuna klor yüklemesi yapıldığını, köydeki içme suları için de klorlama cihazları takılacağını belirtmişti.

Bu arada, Arif köyünden ilçeye kadar olan içme suyu hattına kanalizasyon suyu karıştığı ihtimali üzerine, şebekede çalışma başlatıldı.

5


İshal salgını 5 başkana soruşturma açtırdı05.10.2007

Skandala soruşturma açıldı... Antalya'nın Finike ilçesinde içme suyundan kaynaklanan ishal vakalarının, suların klorlanmaması nedeniyle yaşandığının ortaya çıkması sonucu, Antalya Valiliği konuya el koydu. Valilik sorumluluklarını yerine getirmedikleri iddiasıyla 5 belediye başkanı hakkında soruşturma açtı. Açıklamada, 28 eylül tarihinde meydana gelen amipli dizanteri vakalarının içme suyunda klorlama yapılmadığı için oluştuğuna dikkat çekildi ve Finike, Turunçova, Yeşilyurt, Sahilkent ve Hasyurt Belediye Başkanları hakkında İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarından müfettiş talep edildiği açıklandı.

http://www.kanalvip.com.tr/haber_detay.asp?ID=23783&baslik_id=1�

6


Yerel Gündem Kent Konseyi üyesi Ulvi Büyüknohutçu, ASAT'ın dünya normlarına uygun oranda klor kullanıyoruz açıklamasını inandırıcı bulmadıAntalya'da şehir içme sularını dezenfekte etmek amacıyla kullanılan klorun kansere yol açtığı iddiaları tartışma konusu olmaya devam ediyor. Yerel Gündem Kent Konseyi Tüketici Çalışma Grubu Başkanı Ali Ulvi Büyüknohutçu, içme sularının temiz olduğuna ilişkin raporları inandırıcı bulmadıklarını söyledi. İçme sularındaki kokunun gereğinden fazla konulan klordan kaynaklandığını belirten Büyüknohutçu, suyun arıtılması için daha temiz ve kaliteli yöntemler kullanılması gerektiğini söyledi. İçme suyu şebekelerine sızan kum, çamur gibi yabancı maddeleri dezenfekte edebilmek için özellikle bahar ve kış aylarında gereğinden fazla klor atıldığını iddia eden Büyüknohutçu, 'Biz, içme suyuna karışan organik maddelerin klorla karıştığı zaman oluşturduğu tehlikeye dikkat çekiyoruz.

7


Bunu yapmak yerine şebekeler yenilenebilir' diye konuştu.

Şebekede meydana gelen kaçakların ters vakumla, toprak, çamur gibi benzeri yabancı maddelerin içme suyuna karışmasına neden olduğunu öne süren Büyüknohutçu, 'ASAT'ın su analiz raporların da klorun etkisinden değil, sudaki koli basili oranından söz ediliyor. Bir suyun sağlıklı olabilmesi için koli basili testiyle ilgili sonuçlar yeterli değildir' dedi.

Kent Konseyi Tüketici Çalışma Grubu Başkanı Ali Ulvi Büyüknohutçu, içme suyuna atılan klorun kansere yol açtığını iddia etmiş, bunun üzerine Antalya Su ve Atık Su İdaresi (ASAT) Genel Müdürü Faruk Karaçay, söz konusu iddiaların ispat edilememesi durumunda mahkemeye başvuracağını açıklamıştı.

8


9


TÜBİTAK KAMAG 107G088

“İçme Suyu Dağıtım Şebekelerinde Optimum Klorlama Uygulamalarının Matematiksel Modeller Kullanılarak

Gerçekleştirilmesi ve Dezenfeksiyon Sistemlerinin Yönetimi “

PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ: Prof. Dr. Habib MUHAMMETOĞLUAKDENİZ ÜNİVERSİTESİÇevre Mühendisliği Bölümü

MÜŞTERİ KAMU KURUMU: ANTALYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ-ASAT

PROJE SÜRESİ: TEMMUZ 2008-OCAK 2011

PROJE BÜTÇESİ: 1.021.705,00 TL (TÜBİTAK)457.259,31 TL (ASAT)

10


PROJE EKİBİ

11


İsmail DemirelASAT-SCADA ŞUBE MÜDÜRÜ

Tuğba ÖzdenASAT-SCADA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

İbrahim PalancıASAT-SU İŞLETME ŞEFİ

12


Prof.Dr. Habib MUHAMMETOĞLU Prof.Dr. Selçuk SOYUPAK

Doç.Dr. Nuri MERZİ

Doç.Dr. Mehmet KİTİŞ

Prof.Dr. Ayşe MUHAMMETOĞLUYrd. Doç.Dr. Hürevren KILIÇ

İ. Ethem KARADİREK Tuğçe ALTINDAL Mustafa Kemal PEKTÜRK

http://mail.akdeniz.edu.tr/cgi-bin/openwebmail/openwebmail-viewatt.pl/Ethem Karadirek.JPG?action=viewattachment&sessionid=ethemkaradirek*mail.akdeniz.edu.tr-session-0.684159983023168&message_id=<[email protected]>&folder=sent-mail&attachment_nodeid=0-1&convfrom=none.iso-8859-9�

13


PROJENİN AMACI

Su dağıtım şebekesinde klor konsantrasyonlarının yönetimi

Su dağıtım şebekesinde meydana gelen su kayıplarının yönetimi

14


ANTALYA İÇME SUYU DAĞITIM ŞEBEKESİ

HAVAALANI

A K D E N İ Z

DURALILER

Konyaaltı

YSE

Cezaevi

Meydan Topçular

HabiblerFatih

Ermenek

Altınova-1

Yeşilköy

Göçerler

İmtihan Pisti

Üniversite

GürkavakKaynak

Altınova-3

Duacılar

Hurma

Çakırlar

Kepezaltı

Cezaevi

"YSE"

"YESILKÖY"ÇAĞLAYAN

KÜTÜKÇÜ 118-148

BOĞAÇAY

Güneş

ÇakırlarKaynak

BASINÇ BÖLGESİ 1

BASINÇ BÖLGESİ 2

BASINÇ BÖLGESİ 6

BASINÇ BÖLGESİ 5

BASINÇ BÖLGESİ 4

BASINÇ BÖLGESİ 3

P1P1

P4P4

P3P3--BB

P2P2--BB

P6P6P5P5

P2P2--AA

Altınova-2

Altınova-4Varsak

HüsnüKarakaş

KÜTÜKÇÜ 152

MağaraKaynakÇakırlar

Otogar

KUYU

İŞLETİLEN

DEPO

İÇMESUYUHATTI

POMPA İSTASYONU

İPTAL

P3P3--AA

HAVAALANI

A K D E N İ Z

DURALILER

Konyaaltı

YSE

Cezaevi

Meydan Topçular

HabiblerFatih

Ermenek

Altınova-1

Yeşilköy

Göçerler

İmtihan Pisti

Üniversite

GürkavakKaynak

Altınova-3

Duacılar

Hurma

Çakırlar

Kepezaltı

Cezaevi

"YSE"

"YESILKÖY"ÇAĞLAYAN

KÜTÜKÇÜ 118-148

BOĞAÇAY

Güneş

ÇakırlarKaynak

BASINÇ BÖLGESİ 1

BASINÇ BÖLGESİ 2

BASINÇ BÖLGESİ 6

BASINÇ BÖLGESİ 5

BASINÇ BÖLGESİ 4

BASINÇ BÖLGESİ 3

BASINÇ BÖLGESİ 1

BASINÇ BÖLGESİ 2

BASINÇ BÖLGESİ 6

BASINÇ BÖLGESİ 5

BASINÇ BÖLGESİ 4

BASINÇ BÖLGESİ 3

P1P1

P4P4

P3P3--BB

P2P2--BB

P6P6P5P5

P2P2--AA

Altınova-2

Altınova-4Varsak

HüsnüKarakaş

KÜTÜKÇÜ 152

MağaraKaynakÇakırlar

Otogar

KUYU

İŞLETİLEN

DEPO

İÇMESUYUHATTI

POMPA İSTASYONU

İPTAL

KUYU

İŞLETİLEN

DEPO

İÇMESUYUHATTI

POMPA İSTASYONU

İPTAL

P3P3--AA

15


ANTALYA İÇME SUYU DAĞITIM ŞEBEKESİ

Basınç Zonu

Basınç ZonlarınınSu Temin Ettiği Kotlar

Su Kaynağı

P 1 0 - 20 m BoğaçayP 2A 20 - 40 m Duraliler 1P 2B 0 - 40 m Duraliler 1P 3A 40 - 80 m GürkavakP 3B 40 - 80 m Duraliler 2P4 80 - 120 m Duraliler 2P5 120- 170 m Duraliler 2P 6 > 170 m Duraliler 2

16


ANTALYA SCADA SİSTEMİ

2005 yılında sistemin kurulumu için çalışmalara başlanmış 2007 yılında sistem tamamlanmıştır.

17



SCADA istasyonlarının lokasyonları

18



19


PİLOT ÇALIŞMA BÖLGESİ

20



21



22



8 yeni SCADA istasyonu (mevcut sisteme ek olarak)

Debi, su basıncı, serbest (bakiye) klor, pH, sıcaklık,elektriksel iletkenlik ve bulanıklık parametreleri on-lineolarak ölçülmekte ve kaydedilmektedir.

23



24



25



26



Pilot çalışma bölgesinin alt bölgelere ayrılması

27


MATERYAL-METOT

28


MATERYAL-METOT

29


MATERYAL-METOT

30


MATERYAL-METOT

Alt Bölgelerin kontrolü “Sıfır Basınç Testi”

Klor ana akım bozunma katsayısı (- 0,11305 gün-1 )

Klor cidar bozunma katsayısı (-0,01 metre/gün)

31


MATERYAL-METOT

112 No’lu düğüm noktası

32


MATERYAL-METOT

Çalışma bölgesinde 09.11.2009-10.11.2009 tarihlerinde ölçülen debi değerleri

33


MATERYAL-METOT

Çalışma bölgesinde 09.11.2009-10.11.2009 tarihlerinde ölçülen klor konsantrasyonları

34


SONUÇLAR

35


SONUÇLAR

112 numaralı düğüm noktasında model tahmini ve saha ölçümleri

36


SONUÇLAR

112 numaralı düğüm noktasında model tahminleri ve ölçümler arasında elde edilen istatistiksel parametreler

Lokasyon Ölçüm

Sayısı

Ölçümlerin

Ortalaması

Model Tahminlerinin

Ortalaması

Ortalama

Hata

Karekök Ortalama

Hata Kare

(RMSE)

112 Nolu

Düğüm

Noktası3 0,35 0,36 0,046 0,050

37


MATERYAL-METOT

Çalışma bölgesinde 06.12.2009-07.12.2009 tarihlerinde ölçülen debi değerleri

38


MATERYAL-METOT

Çalışma bölgesinde 06.12.2009-07.12.2009 tarihlerinde ölçülen klor konsantrasyonları

39


MATERYAL-METOT

Çalışma bölgesinde 06.12.2009-07.12.2009 tarihlerinde ölçülen debi değerlerinin EPANET modelinde gösterimi

40


MATERYAL-METOT

Çalışma bölgesinde 06.12.2009-07.12.2009 tarihlerinde ölçülen klor konsantrasyonlarının EPANET modelinde gösterimi

41


SONUÇLAR

42


SONUÇLAR

112 numaralı düğüm noktasında model tahmini ve saha ölçümleri

43


SONUÇLAR

112 numaralı düğüm noktasında model tahminleri ve ölçümler arasında elde edilen istatistiksel parametreler

Lokasyon Ölçüm

Sayısı

Ölçümlerin

Ortalaması

Model Tahminlerinin

Ortalaması

Ortalama

Hata

Karekök Ortalama

Hata Kare

(RMSE)

112 Nolu

Düğüm

Noktası9 0,52 0,48 0,070 0,078

44


TEŞEKKÜRLER

Klor Yönetimi

Documents

Transcript of Klor Yönetimi