Klima aldaketa
Transcript of Klima aldaketa
![Page 1: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/1.jpg)
11
Klima aldaketaEskolako Agenda 21
![Page 2: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/2.jpg)
22
1949, TIROL 2000, TIROL
![Page 3: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/3.jpg)
33
Glaziarrak desagertzen…
Itsas maila igotzen…
Mundu osoan zehar 1901-2010 denbora tartean itsasoaren mailak 19 cm gora egin du
![Page 4: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/4.jpg)
44
Uholde euriak handitzen ari diraUholde euriak handitzen ari dira
![Page 5: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/5.jpg)
55
Eta kausa, zein da?
![Page 6: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/6.jpg)
66
![Page 7: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/7.jpg)
77
Berotegi-efektua
Berotegi-efektua klima berotzen duen prozesu natural bat da.
Atmosferan dauden berotegi-efektu gasek (BEG) sortzen dute, batez ere ur lurrunak, karbono dioxidoak CO2 eta metanoak CH4.
Efektu hau, nekazaritzan eta lorezaintzan erabiltzen diren berotegien analogiaz izendatu da.
Vídeo: http://youtu.be/QD-18YqEPVM
Berotegi efektua fenomeno natural eta beharrezkoa da.
Kontzentrazio hori gabe, lurreko tenperatura (-18 °C) izango litzateke.
Berotegi efektua ez da, berez, lurreko biziarentzat mehatxu.
![Page 8: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/8.jpg)
88
Berotegi-efektuko gasen isurketa handiari esker, klimak jasan duen gisa-eraginari KLIMA ALDAKETAKLIMA ALDAKETA deritzogu.
![Page 9: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/9.jpg)
99
KLIMA ALDAKETAREN KAUSAKKLIMA ALDAKETAREN KAUSAK::Efektu AntropogenikoakEfektu Antropogenikoak
Berotegi-efektuko gasen gehikuntza eta planetaren batez Berotegi-efektuko gasen gehikuntza eta planetaren batez
besteko tenperaturaren igoera bi kausei dagozkiebesteko tenperaturaren igoera bi kausei dagozkie::DeforestazioaDeforestazioaCOCO22 gasen isurketaren gehikuntza gasen isurketaren gehikuntza
![Page 10: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/10.jpg)
1010
IPCC-Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Taldea
Arduradun politikoek klima-aldaketaren zergatien, ingurumenean sor ditzakeen ondorioen eta erantzun posibleen informazio-iturri objektiboak behar zituzten.
Behar horri erantzuteko sortu zuten IPCC-Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Taldea Munduko Meteorologia Erakundeak eta Nazio Batuen Erakundeak, 1988an.
Helburua: klima-aldaketari buruzko informazio zientifiko, tekniko eta
sozioekonomiko aproposena era objektibo, ireki eta argian ematea.
Klimaren bilakaerari buruzko ikerketak gainbegiratzen dituzten mundu osoko zientzialariek osatzen dute. Zientzialari horien zeregina da arduradun politikoei aholkuak ematea, eta, horretarako, txostenak argitaratzen dituzte aldian behin.
![Page 11: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/11.jpg)
1111
•Ohiko hiru lantalde eta lantalde berezi bat ditu --berotegi-gasen Ohiko hiru lantalde eta lantalde berezi bat ditu --berotegi-gasen
inbentarioa egiten du azken horrek--.inbentarioa egiten du azken horrek--. http://www.ipcc.ch/home_languages_main_spanish.shtml#.UlD48n__SUkhttp://www.ipcc.ch/home_languages_main_spanish.shtml#.UlD48n__SUk
Orain arte, lau txosten argitaratu ditu IPCCk: 1990, 1995, 2001 eta 2007 urteetan.
Bostgarrena lantzen ari dira. 1. zatia 2013ko irailean atera da.
![Page 12: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/12.jpg)
1212
-Giza eraginaren ebidentzia honek, nabarmen egin du gora aurreko txostenetik .
-Ea segurua gizakiaren eragina izan dela XX mendearen erditik behatutako beroketaren kausa nagusia.
Gizakiaren eragina nabaritu da:
atmosfera eta ozeanoaren beroketa uraren mundu mailako zikloaren aldaketak Elur eta izotzaren kantitatea murriztu egin da Itsasmailaren bataz besteko igoera mundu mailan Muturreko fenomeno klimatikoen aldaketak
![Page 13: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/13.jpg)
1313
KLIMA ALDAKETAREN KLIMA ALDAKETAREN ONDORIOAKONDORIOAK
![Page 14: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/14.jpg)
1414
2007. Otsailean 2007. Otsailean IPCC-ren laugarren txostenaIPCC-ren laugarren txostena
IPCC: Intergovernmental Panel on Climate Change of the United Nations
Mendearen amaierako beroketa globalaren igoera 6,4 °C-koa izan daiteke.
2013. Irailean IPCC-ren bostgarren txostena
- Azken hiru hamarkadak 1850tik Lurrak jasandako beroenak izan dira, hirurak jarraian.
- Baliteke Ipar hemisferioan azken 1.400 urteetan azken 30 urte (1983-2012) beroenak izan direla.
![Page 15: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/15.jpg)
1515
KASKO POLARRAKKASKO POLARRAK
Elur geruzaren murrizketa.Elur geruzaren murrizketa.
Itsasoaren mailaren igoera.Itsasoaren mailaren igoera.
Eguraldiaren aldaketaEguraldiaren aldaketa..
• Klima sistemaren beroketak ez du zalantzarik eta, 1950tik hona, behatu diren aldaketa askok ez dute aurrekaririk azken hamarkadetan ezta milurtetan.
• Itsasoak eta atmosfera berotu dira, elurra eta izotza kantitatean muriztu dira, itsas maila igo eta negutegi efektua sortzen duten gasen portzentajeak ere.
![Page 16: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/16.jpg)
1616
KLIMA ALDAKETAREN KLIMA ALDAKETAREN ONDORIOAKONDORIOAK
Urtzea, bereziki Urtzea, bereziki permafrostarena,permafrostarena, (Izozturik dauden Lurzoruenak (Izozturik dauden Lurzoruenak Siberia, Alaska, Kanada eta Siberia, Alaska, Kanada eta Groenlandiaren tundroak).Groenlandiaren tundroak).
Urtzerakoan lurzoruak gordetzen Urtzerakoan lurzoruak gordetzen dituzten azken glaziazioaren dituzten azken glaziazioaren goroldioak eta likenak goroldioak eta likenak deskonposatu egiten dira eta deskonposatu egiten dira eta metano gasa askatzen da.metano gasa askatzen da.
Metanoak duen eragina, berotegi Metanoak duen eragina, berotegi efektuari dagokionez, COefektuari dagokionez, CO22-rena -rena baino 100 aldiz handiagoa da.baino 100 aldiz handiagoa da.
Eraikinak, gasbideak eta errepideak Eraikinak, gasbideak eta errepideak apurtzen dira. apurtzen dira.
![Page 17: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/17.jpg)
1717
1961. urtetik 1992. urtera 1961. urtetik 1992. urtera itsasoaren maila urtero 1,8 itsasoaren maila urtero 1,8 mm igo da.mm igo da.
1993. urtetik 2003. urtera 1993. urtetik 2003. urtera itsasoaren maila urtero 3,1 itsasoaren maila urtero 3,1 mm igo da.mm igo da.
- Mundu osoan zehar 1901-2010 denbora tartean
itsasoaren mailak 19 cm gora egin du.
( tokian tokiko 17cm eta 21 cm bitartean )
ITSASOAREN MAILA
Bideo: Klima-aldaketa Euskal Herrian: itsas mailaren igoera
![Page 18: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/18.jpg)
1818
Atmosferako karbono dioxidoa (CO2), metano eta nitroso oxidoa kontzentrazioek izugarri egin dute gorantz, azken 800.000 urte sekulan izandako mailara iritsiaz.
Honekin batera itsasoa azidotu egin da nabari, isuritako CO2 honen %30 xurgatu egin duelako.
![Page 19: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/19.jpg)
1919
- Ozeanoko uren azidifikazioa eta koralezko arrezifeen suntsipena.- Ozeanoko uren azidifikazioa eta koralezko arrezifeen suntsipena. - Koralek kostaldeak babestu egiten dute eta hainbat espezien bizilekuak dira.- Koralek kostaldeak babestu egiten dute eta hainbat espezien bizilekuak dira.
KORALEN KORALEN SUNTSIPENASUNTSIPENA
![Page 20: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/20.jpg)
2020
Planetaren biztanle gehienak kostaldean Planetaren biztanle gehienak kostaldean daude… pertsona asko desplazatuak daude… pertsona asko desplazatuak izango dira.izango dira.
![Page 21: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/21.jpg)
2121
Zirkulazio termohalina Zirkulazio termohalina Tropikoko ura, gazia eta beroa, antartiko zonaldera
joaten da, bertan hoztu egiten da eta, ondorioz, bere dentsitatea handitzen delako, sakonera handira ondoratzen da.
Era berean ozeanoko sakonera handiko ura ere desplazatzen da, berotu eta atlantikoan azalarazten da. Horrela zikloa berriro hasten da.
![Page 22: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/22.jpg)
2222
Tenperaturaren igoerak glaziarren urtzea dakar.
Ozeanoetara heltzean, glaziarren eta poloetako ur gezak dentsitatea jaisten du…
… eta ondorioz zirkulazio termohalina moteldu edota kolapsatu egin daiteke.
• Ozeano globala XXI. mendean zehar jarraituko du berotzen.
• Beroa ur azalatik sakonetara sartu eta ozeanoaren zirkulazioa eragingo du.
![Page 23: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/23.jpg)
2323
LehorteakLehorteakSute handiakSute handiakUrakanak Urakanak Uholde euriakUholde euriakLubiziak...Lubiziak...
SEKULAKO SEKULAKO FENOMENO FENOMENO ATMOSFERIKOAK ATMOSFERIKOAK Klima epelduz doan neurrian ebaporazioa ere gorantz doa eta, ondorioz, euriteak eta erosioa.
![Page 24: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/24.jpg)
2424
Higadura eta desertifikazioa Higadura eta desertifikazioa
![Page 25: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/25.jpg)
2525
Eguneko gehiengoko tenperaturak 5 eta 8 gradu artean igoko dira Eguneko gehiengoko tenperaturak 5 eta 8 gradu artean igoko dira Espainian, Portugalen eta Europaren hegoaldeko beste Espainian, Portugalen eta Europaren hegoaldeko beste herrialdeetan ereherrialdeetan ere
LehorteakLehorteak Bero-olatuakBero-olatuak Uztak jeitsiko diraUztak jeitsiko dira
![Page 26: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/26.jpg)
2626
Ura premia handituUra premia handitu
![Page 27: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/27.jpg)
2727
FLORA eta FAUNA
Espezie batzuk beraien habitat utzi egin beharko dute.
Egun Europako hegoalde mediterraniarrean dauden espezien %60-80 desagertu daiteke baldin eta 1,8 gradu zentigradoko igoera gertatzen bada.
![Page 28: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/28.jpg)
2828
Baldintzen aldaketek dakarkiekeen suntsipena sahieztearren, beste batzuk emigratu egin behar izan duten heinean…
FLORA eta FAUNA
![Page 29: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/29.jpg)
2929
…besteren batzuk hedatu daitezke…
![Page 30: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/30.jpg)
3030
GAITZAK ZABALDUGAITZAK ZABALDU
Beroketa global honek Beroketa global honek fauna eta floraren fauna eta floraren banaketa aldatuko du banaketa aldatuko du planetan. planetan.
Ondorioz, animali Ondorioz, animali hauetako batzuk hauetako batzuk eramaileak izanik, eramaileak izanik, gaixotasun batzuk gaixotasun batzuk hedatuko dira.hedatuko dira.
![Page 31: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/31.jpg)
3131
ELIKADURAELIKADURA Tenperaturen igoerak murriztuko du Tenperaturen igoerak murriztuko du nekazal nekazal landaketa gehienen landaketa gehienen
produkzioaprodukzioa, baita beraien ura premia handitu ere, honek uraren , baita beraien ura premia handitu ere, honek uraren eraginkortasuna jeitsi araziko du. eraginkortasuna jeitsi araziko du.
Ondorioz eskualdeko Ondorioz eskualdeko uztak uztak jeitsiko dira (%15-20 tartean), batik bat izan jeitsiko dira (%15-20 tartean), batik bat izan daiteke (2050) Sahara aldean eta Egipton.daiteke (2050) Sahara aldean eta Egipton.
Edozein kasotan beroak sortutako estresaren gorakadak eragin Edozein kasotan beroak sortutako estresaren gorakadak eragin negatiboa nabarmenak izango ditu animalien osasunean eta elikagaien negatiboa nabarmenak izango ditu animalien osasunean eta elikagaien ekoizpenean, eta espero da elikagaien balizko faltak eragindako ekoizpenean, eta espero da elikagaien balizko faltak eragindako gatazkakgatazkak areagotzea. areagotzea.
![Page 32: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/32.jpg)
3232
ZER EGIN DEZAKEGU?ZER EGIN DEZAKEGU?
Stop CO2 Euskadi?
![Page 33: Klima aldaketa](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022050802/55abb6661a28abb33c8b4735/html5/thumbnails/33.jpg)
3333
Mila eskerMila esker Klima aldaketa mugatzeko, Klima aldaketa mugatzeko, negutegi efektuko gasen murrizketa negutegi efektuko gasen murrizketa nabariak eta jarraituak nabariak eta jarraituak beharrezkoak izango dira.beharrezkoak izango dira.
http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-12592/eu/