Wat is een allochtoon? Allochtonen zijn personen die in Nederland woonachtig zijn en van wie ten minste één ouder in het buiten-land is geboren. Wie zelf in het buitenland is geboren, hoort tot de eerste generatie, wie in Nederland is geboren, hoort tot de tweede generatie. Daarnaast wordt er een onderscheid gemaakt tussen westerse allochtonen en niet-westerse allochtonen. Allochtonen van de eerste generatie worden onderverdeeld in westers en niet-westers op grond van hun eigen geboorteland, bij de tweede generatie op grond van het geboorteland van hun moeder. Een niet-westerse allochtoon heeft tenminste één ouder die geboren is in Afrika, Latijns-Amerika of Azië (inclusief Turkije), met uitzondering van voormalig Nederlands-Indië/Indonesië en Japan.(Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek)

Kleurenkaart Zorg & Welzijn Zeeland

Het aantal allochtonen dat woont en werkt in Zeeland neemt steeds verder toe. Daarmee neemt ook het aantalallochtone cliënten in de zorg- en welzijnssector toe. Landelijk is de sector een relatief ‘witte’ beroepssector. Het aandeel allochtonen dat in Zorg of Welzijn werkt is lager dan het aan-deel allochtonen in de totale werkzame beroepsbevolking.

Hoe is de situatie in Zeeland? Hoeveel alloch-tonen wonen hier? In welke gemeenten wonen ze? Uit welke landen zijn zij afkom-stig? Hoeveel werken er in Zorg en Welzijn? Wat is het aandeel allochtonen in de oplei-dingen? Antwoorden op deze vragen vindt u in deze Kleurenkaart.

DIVERSITEIT NAAR ETNICITEIT IN BEELD GEBRACHT

1 Vanaf 10 oktober 2010 zijn de Nederlandse Antillen opgeheven. Curaçao, Aruba en Sint Maarten zijn sindsdien landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn gemeenten van Nederland geworden.

2 Ten behoeve van de leesbaarheid zijn de aantallen afgerond op honderdtallen.

Zeeland Nederland

aantal percentage aantal percentage

Turkije 3.200 18% 384.000 21%

Suriname 2.500 14% 342.300 18%

Marokko 2.200 12% 349.000 19%

Nederlandse Antillen en Aruba 1.900 10% 138.400 7%

Begin 2010 wonen er ruim 59.100 allochtonen in Zeeland, dat komt neer op een kleine 16% van de totale bevolking. Het percentage allochtonen in Zeeland ligt lager dan gemid-deld in Nederland (ongeveer 20%).

Van de allochtonen die in Zeeland wonen, heeft ruim twee-derde een westerse achtergrond. Van deze groep is 42% afkomstig uit België, 16% uit Indonesië (voornamelijk tweede-generatie allochtonen), 14% uit Duitsland en 5% uit het Verenigd Koninkrijk. Dit wijkt enigszins af van het lande-lijke beeld waarbij 25% van de westerse allochtonen afkom-stig is uit Indonesië, 25% uit Duitsland, 8% uit België en 5% uit het Verenigd Koninkrijk.

Net als in de rest van Nederland zijn in Zeeland Turkije, Suriname, Marokko en de Nederlandse Antillen en Aruba1 de vier meest voorkomende herkomstlanden van niet-westerse allochtonen.

De grootste concentratie niet-westerse allochtonen vinden we in de verstedelijkte gemeenten. Het hoogste percentage niet-westerse allochtonen woont in de gemeente Vlissin-gen (10%). In Middelburg en Terneuzen wonen relatief veel mensen van Turkse afkomst, in Vlissingen wonen vooral veel Marokkanen.

In de Zeeuws-Vlaamse gemeenten wonen relatief veel wes-terse allochtonen. Het grootste deel van hen is van Belgische afkomst (Hulst, 79%; Sluis, 76% en Terneuzen, 59%).

Uit een prognose van het CBS blijkt dat het aantal autochto-nen in Zeeland zal dalen van ongeveer 321.000 in 2010 naar 294.400 in 2030.

Landelijk zal het aantal niet-westerse allochtonen in 2030 met 35% toenemen ten opzichte van 2010. In Zeeland zal het aantal niet-westerse allochtonen bijna verdubbelen. Vooral het aantal Marokkanen zal toenemen; er wordt een stijging van 125% in 2030 verwacht.

Verdeling autochtone en (niet-)westerse alloch-tone inwoners in Zeeland en Nederland, 2010 Bron: CBS StatLine

Percentage westerse en niet-westerse allochtonen naar gemeente Bron: CBS StatLine

Prognose aantal allochtonen Zeeuwse bevolking 2010-2030 Bron: CBS StatLine

Verdeling niet-westerse allochtonen naar de vier belangrijkste landen van herkomst in Nederland en Zeeland2 Bron: CBS StatLine

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0

11%

9%80%

5%11%85%

Nederland Zeeland

% Niet-westerse allochtonen

% Westerse allochtonen

% Autochtonen

90.000

80.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

40.400

19.800

41.900

30.000

43.900

39.000

2010 2020 2030

Westerse allochtonen Niet-westerse allochtonen

AANDEEL ALLOCHTONEN IN ZEEUWSE BEVOLKING

VERDUBBELING AANTAL NIET-WESTERSE ALLOCHTONEN IN 2030

AANDEEL ALLOCHTONEN PER GEMEENTE

25%

20%

15%

10%

5%

0

Bors

ele

Goe

s

Hul

st

Kap

elle

Mid

delb

urg

Noo

rd-B

evel

and

Rei

mer

swaa

l

Scho

uwen

-Dui

vela

nd

Slui

s

Tern

euze

n

Thol

en

Vee

re

Vlis

sing

en

% Westerse allochtonen

% Niet-westerse allochtonen

6%

8%

21%

5%

9%

7% 7%6%

20%

16%

5%6%

13%

2%

6%

2% 2% 2% 2% 2%

6%

3% 2%

10%8%

3%

De netto arbeidsparticipatie onder autochtone inwoners in Nederland is ongeveer 70%. Onder westerse allochtonen is dit 66% en onder niet-westerse allochtonen slechts 55%. Marokkanen hebben de laagste arbeidsparticipatie (50%). De lage arbeidsparticipatie onder, met name, Marokkanen en Turken is voornamelijk te wijten aan de lage participatie van vrouwen.

In Nederland werkten in 2008 volgens het CBS circa 1.137.000 mensen in de zorg- en welzijnssector. Ongeveer 14% hiervan is allochtoon (7% westers en 7% niet-westers). Van de niet-westerse allochtonen zijn de Surina-mers het best vertegenwoordigd (34%).

Economiebreed geldt dat bijna 18% van de werknemers van allochtone afkomst is. De zorg- en welzijnssector is dus nog een relatief ‘witte’ sector.

Er zijn weinig cijfers beschikbaar met betrekking tot het aantal allochtonen in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector. Ten behoeve van de Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn 2010-3 heeft ViaZorg in oktober 2010 een inventari-satie onder Zeeuwse werkgevers gehouden over het aandeel allochtonen in hun personeelsbestand.

Uit de resultaten blijkt dat bijna een derde van de werkgevers niet goed in beeld heeft hoeveel allochtonen zij in dienst hebben. Van de overige werkgevers heeft bijna driekwart minder dan 5% allochtone medewerkers (zowel westers als niet-westers) in dienst. Van de 8 werkgevers die meer dan 5% allochtone werknemers in dienst hebben zijn er 4 afkom-stig uit Zeeuws-Vlaanderen, 2 uit Walcheren en 2 uit de Oosterschelderegio.

Aandeel allochtonen (zowel westers als niet-westers) in de Zeeuwse zorg- en welzijnsorganisaties Bron: ViaZorg (Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn 2010-3)

ALLOCHTONEN IN DE ZORG- EN WELZIJNSSECTOR

ALLOCHTONEN IN DE BEROEPSBEVOLKING

Allochtonen blijken ook vaker dan autochtone inwoners werkloos te zijn. In 2009 was 6% van de westerse allochtonen en 11% van de niet-westerse allochtonen werkloos ten opzichte van 4% van de autochtonen.

20

18

16

14

12

10

8

6

4

2

0

0-5% 10-15% 20-40%5-10% 15-20% >40% Onbekend

Aantal werkgevers

0 0

20

5

2

1

12

Netto arbeidsparticipatie autochtonen en allochtonen in Nederland, 2009 Bron: CBS StatLine

Vrouwen Mannen Mannen en vrouwen

0%

20%

40%

60%

80%

10%

30%

50%

70%

90%

Ove

rige

niet

-w

este

rse

allo

chto

nen

Ant

illia

nen

en A

ruba

nen

Surin

amer

s

Mar

okka

nen

Turk

en

Nie

t-w

este

rse

allo

chto

nen

Wes

ters

e al

loch

tone

n

Aut

ocht

onen

45%

61%

53%51%

65%

58%62%

65% 63%

39%

61%

50%

42%

66%

54%47%

63%

55%60%

73%

66%62%

78%

70%

In het schooljaar 2009-2010 waren er in de regio Zeeland bij de MBO-opleidingen Zorg en Welzijn (niveau 1 t/m 4) 4.422 leerlingen ingeschreven.

Daarvan was 16% van allochtone afkomst (9% westers en 7% niet-westers). Het aandeel allochtone leerlingen bin-nen de zorg- en welzijnsopleidingen is relatief lager dan het aandeel binnen het totale MBO (18%). Zowel het aandeel westerse als niet-westerse allochtonen is onder mannelijke leerlingen groter dan onder vrouwelijke.

Cijfers over het aandeel allochtonen in Zeeuwse HBO-oplei-dingen zijn helaas niet beschikbaar.

Aantal autochtonen en (niet-)westerse allochtonen in Zeeuwse MBO-opleidingen Zorg en Welzijn (niveau 1-4), mannen en vrouwen Bron: CBS StatLine

Aantal autochtonen en (niet-)westerse allochtonen, uitgesplitst naar opleidingsniveauBron: CBS StatLine

UitgaveDeze Kleurenkaart is ontwikkeld door ViaZorg in het kader van het symposium ‘Kleur in Zorg en Welzijn’ (voorjaar 2011), dat mede mogelijk is gemaakt door een bijdrage van de Provincie Zeeland.

Bronnen• Centraal Bureau voor de Statistiek – StatLine• ViaZorg - Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg

en Welzijn 2010-3

Vormgeving en opmaakNilsson creatieve communicatie

Voor de vormgeving van deze Kleurenkaart is gebruik gemaakt van het Zeeuws Kleuren Palet, een uitgave van de Provincie Zeeland.

Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4

mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen

Autochtonen 8 15 74 490 122 1.367 357 1.292

Niet-westerse allochtonen 1 0 8 69 20 82 33 76

Westerse allochtonen 0 2 10 83 18 139 50 106

Totaal 9 17 92 642 160 1.588 440 1.474

ViaZorg, Goes 2011www.viazorg.nl

ALLOCHTONEN IN ZEEUWSE ZORG- EN WELZIJNSOPLEIDINGEN

COLOFON

0 2.500500 3.0001.000 3.5001.500 4.0002.000

Vrouwen

Mannen

3.164 227 330

561

62 78

Niet-westerse allochtonen Westerse allochtonenAutochtonen