Klan Dergi 2003-01

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

1/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

2/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

3/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

4/98

indekiler ( B a l k l a r a t k l a y n )

Merhaba! < Tklayn!

Sudaki Ay / lhan ErmeteBirlik unutuldu. Artk yerle gk arasndaki o usuz bucaksz genilikte kendiniskp kalm hisseder ademolu. Halbuki eskiden, ok eskiden beri kalplerine,zlerine bakanlar birlii grdler...

Gnostisizm / mer Tecimer Gnostisizm bilgi ile kurtulu retisidir. Gnosis szcnn etimolojisinedayanan bu tanm, olduka tutarl olmasna karn...

Dou Sanat / Suavi KendiroluDou ve Bat arasndaki farklar arasnda, sanatn ele aln, kullanm veretim metotlar da vardr. Estetik olma ve gzellikleri yaama sokma amacnndnda, sanatn baka etkileri de olabilecei Bat dnyasnda uzun zamanunutulmutur.

Zen Tarihi (1) / lhan ErmeteBuddha'nn elindeki bir iekle balayan, gemiyle dalgal denizleri ap in'egiden, bir maarada tam dokuz yl bekleyip Taocu dnceyle yourulduktansonra Japonya'ya varan Zen'in zaman iindeki yolculuu.

Zen iiri / lhan Ermete

Japon Sava Sanatlar / Suavi KendiroluBudo'nun douu, geliimi ve yntemleri ile eitli sava sanatlaryaz dizimizin konusu olacaklar.

Farkndalk (1) /lhan ErmeteBudaclk, Taoculuk gibi gizemci retilerden psikoterapiye,saaltmdan yaratcl artrmaya kadar birok alandakullanlan farkndalk uygulamas her derde deva biruygulama. Burada ve imdide yaamamz salayarak bize...

Radyasyonla Yaamak / evre / Suavi KendiroluTaoizm (1) / Gne TokcanTaoculuk, Konfyslk ve Budaclkla birlikte, in kltrn ve in'inetkiledii Kore, Vietnam gibi dier Dou Asya kltrlerini biimlendirenve zaman iinde bu kltrn her alanna nfuz eden byk felsefe geleneive retisinden biridir.

Gezgin Taocu David Verdesi Shen ile Syle i / Klan News

Xing Shin Zuang Fa / David Verdesi Shen, Ph.D.Taoizm 6000 yllk gemii ile ve 3500 yllk kaytl Qi Gong tarihi ile, insann potansiyelleri ve bu potansiyellerin yaratlm olan evren ve bunun tesindeki boyutlar ile olan ilikisini anlatan ve inceleyen insanln en eski almasdr.

K l a n N e w s

Klan News / Say 1 / Haziran 2003

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

5/98

indekiler ( D e v a m )

K l a n N e w s


Dokkd / Miyamoto MusashiGelmi gemi en byk samuraydan Yalnzlk Yolu

Fitoterapi / Nimet zataYeryznde insanlar var olduundan beri bitkiler gerek gda,gerek tedaviamacyla ve gerekse zehir olarak kullanlmaktadr.

aman / Demir DemirkanTekdze bir davul ritmi balad. Bedeni hareket etmeye balad. Ritimle bir oldu. Yarg durdu. Dnce durdu. Yer yok oldu. Zaman yok oldu.

amanizm / Do. Dr. Engin Beksaamanizm, teriminin kendisinden balayarak dini zelliklerine kadar pek ok

yn tam olarak kavranamam bir dini sistem olarak karmza kar.Bilinli Ryalar / lhan ErmeteBilinli ryalar? Szck anlamna bakldnda, bilinli ryalar terimi 'uyank uyku' gibi birbiriyle elien iki szckten oluuyor gibi grnmekte...

Tasavvuf / Refik AlganTasavvuf kitaplarnn hemen hepsi bu szcklerin treyiine ait tartmalar ile balamakla birlikte bu konuda ok kesin bir sonuca ulald bugn bile halasylenemez.

Yaamn Soluu / Hakan Onum

Amerikan Yerlisinin Duas / ev. Hakan Onum

Kabbala (1) / mer Tecimer Kabbala, XII. yz yldan balayarak Yahudi gizemciliini tmyle etkisi altnaalm olan ezoterik bir akmdr. Her zaman temelde szl bir gelenek olanKabbala...

Astroloji / Gler Uluay Yce

Yoga (Gnee Selm) / Uma Yoga

Tanra Gelenei / lhan Ermete20. yzyl Byk Tanra'nn ve onunla ilgili efsanelerin uzunca bir zamandr gmlm olduu gemiten karlmasna sahne oldu. Bu kutsal kadna...

Bilincin Doas (1) / Cem en

Bir Tas orba / Tijen naltongBirileri Yun Men ustaya sordu: Usta nedir en nemli kavram?Usta yle yantlad: Yemek

Yaz Mevsimi in Beslenme nerileri / Tijen naltong

Amk- Hayal / Kitap Tantm/ Suavi Kendirolu

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

6/98

Merhaba !

Duyurumuza kulak verdiiniz ve gereken ilemleri yaparak Klan News'e ulatnz iin teekkr ederiz.

Klan News, yeni bir oluum olan Klan Yaynevi'nin bir paras olarak yaratlmtr. Klan Yaynevi, Dharma Yaynlar ba editr Cem en ve eki- binin Dharma Yaynlar'ndan bamsz olarak yarattklar yepyeni bir oluum.Bu oluum, Suavi Kendirolu'nun da katlmyla oktandr tasarlanan cret-siz bir bilgi kaynann, Klan Newsadyla hayata gemesini salad. KlanYaynlar, Temmuz ayndan itibaren yepyeni alanlara adm atarak sizleri dekendisiyle birlikte bir "klan" olmaya davet ediyor.

Klan News projesi, yazarlarn ortak hayallerinden dodu. Aratran,reten ve paylamak isteyen bizler, bu paylam gerekletirebileceimizortamdan yoksunduk. Konularmza uygun medya yokluu, bizi kendimizneler yapabiliriz? sorusuna gtrd.Cem enve Suavi Kendirolu, ayr ayrhazrladklar iki benzer proje sayesinde karlatlar ve fikirlerinden yepyeni bir sentez dodu:

Bilgelik konularn paylamaya yarayacak bir e-yayn.

Yazarlar grubumuz, lkemizde kendi alanlarnda en yetkin isimlerdenoluuyor. ou yazarmz ayn zamanda uzun sreli dostlarmz ya daKlan Newssayesinde tantmz, bununla birlikte ruhlar eski dost olankiiler.

stedik ki, lkemizde ilk defa, iinde bu konulara giri yazlar bulu-nan bir kaynakta ileri dzeyde bilgiler de bulunsun. Bu bilgiler ayn ortamdagerektike, bilimsel, ruhsal, felsefi yaklamlarla ele alnsn. Basit bir giriyazsnn yannda neredeyse tez niteliinde yazlar da kullanmaktan kan-madk. lkemiz insannn buna ak olduuna, dahas bunu hak ettiineinanyoruz. Tekrarlardan kanmak ve ilerlemek ihtiyacmz da bu pay-lammza kattk.

Beklentimiz birlikte gelimek.Bu nedenle eletirilerinizi de bekliyoruz.

Sayglarmzla,

Klan News

Mektup

6Klan News / Say 1 / Haziran 2003

K l a n N e w s

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

7/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

8/98

Evren her yerde ama yol gitmeden bulunmaz evren. Yolyrmeden dokunamazsn hayata... sonsuzlua.

Ama alan dalar, geilen ller, yrnen yol,gidilen yer de deil asl olan. nemli olan yrmek-tir, gitmektir. Yoksa ha douya gitmisin ha batya, hifarketmez. Gidilecek yer aslnda uzakta deil, hemenurackta, ama... Hi geilmemi yollardan gemek,hi kalnmam hanlarda konaklamak, kimseningitmedii ssz sokaklarda yrmek, viranelerdegecelemek, ve sonunda dlerden uyanmak gerek.

Sevgili okur, gel sen de u dnden uyan. Sen bu dnyay yutamazsan, hak edemezsen, bilmi ol ki bu dnya zaten seni yutar. Onun iin iyisi mi var sende u evrenle olan ilikini bir dorult. Evrenden ayr,gayr olduun dncesini unut. Bir gece tek banaayra, imene git otur. Srtn bir aaca yasla, kaldr ban bak gkyzne. Ve seyreyle...

Gh karm gkyzneSeyrederim alemiGh inerim yeryzneSeyreder alem beni Nesimi

Su ve AyAma insan kendinde alemi, alemde de kendinigrmeyi unuttu. Birlik unutuldu. Artk yerle gk arasndaki o usuz bucaksz genilikte kendini skpkalm hisseder ademolu. Ayr dld ya bir kere,neler gelmez artk insann bana. Ruhundaki boluugklere uzanp zamanla mekann olmad bir tednyadan ald dermanla doldurmaya alr. Rahmetdilemek iin ellerini semaya aar. Rahmet hep yaar da gkten, bu ellerde durmaz artk.

Gkte rzgardan, yerde topraktan kopan insan bir bana buldu kendini. Kalabalk iinde yalnzl bildi insan. Sevginin ismini duydu da kendini bileme-di. Kavgalar, iddet, zorbalk artt. Yapmak yerine yk-mak hakim oldu dnyaya. nsann ehveti, hrs hakimoldu. nsan insanln unuttu. zn unuttu.

Oysa hem kendi hem de her ey olabilirdiinsan. Hem para hem de btn olabilirdi. HemAdem/Havva olabilirdi hem de su, toprak, ay, gne,akan rmak, uan ku, esen rzgar olabilirdi. Gnmavilii, suyun berrakl, denizin serinlii olabilirdi.Sonsuzluk olabilirdi. En nemlisi... zgr olabilirdi.Uan ku kanadnca zgr, akan seller diriliindezgr.

Tm bunlar olabilirdi insan, yle yaratlmtnk. u koca evren insann kalbine sdrlmt.

Bakmad insan kalbine, bakmad zne. Grmedioradaki evreni. Baksayd dnyann gzelliklerinigrecekti orada; ab- hayat iip evrenin lm-szlnde lmszln bilecek, gerek dirilii bulacakt kendi iinde. Baksayd o da erecektigemiin haddesinden geip gelen iksirin, dalarndoruklarnda biten otlardan yaplan merhemin srrna.O da anlayacakt kularn, karncalarn dilini.Topraktan gelen ifadan nasibini alacakt... Bakmad.

Halbuki eskiden, ok eskiden beri kalplerine,zlerine, kendi doalarna bakanlar grdler. amang arksnda, rahip duasnda, dervi zikrinde,mnzevi sessizliinde hep bunu syledi. Eski insannefsaneleri, ykleri hep evrenle insann ayn zdenolduunu anlatt. Evrende ne varsa insanda da vard.nsanda ne varsa evrende de vard. Evren gelipinsann gnlne smt. nsan evrene tamtKalbine bakan, zn gren mistikler bunu hep bildi-ler, hep sylediler. Tantraclar evreni kendi ilerinde,kendilerini de evrenin iinde grdler. Sufileregreyse, grnte byk alem evrendi, kk alemde insan; ama aslnda evren insann iinde srolmutu.

Dervi drt yana bakd, kendden gayr kimesne grmedi,tek tenh hemn zidr. Veli yir gk grdi, kend vcud-nun iinde sr olmu. Cemi yirde gkde her eya ki var sadasn iitdi, z vcudndan gelr. Dervi fikreyledi,aydur, bu aceb haldr? Bir zaman var idi ki ben yir ve gk iinde idm. imdi bu yir ve gk benm imde grinr.Aceb d midr yohsa hayal midr dir. Gzin ad grdiindr, d degl, gnli ca geldiKaygusuz Abdal

Kendi iinde evreni grenler bilir ki, ne aalarn,suyun, ne gkteki yamurun, ne yayladaki ceylann,ne kuzunun kurdun, ne derviin, ne tccarn, ne mana-strdaki ermiin, ne de hrszn uursuzun ruhu ayrdeil birbirinden. Hepsi birbirine dokunu-yor. Bedende ruh da kiinin tesine uzanr nk, bendediimizden teye geer. Ruh tenden, candan uzak-lara erer, eriir; sonsuzluk iinde erir.

Yalnzca evrenin merkezinde olduunuzu grn ve her eyi, her varl kendi sonsuz bedeninizin birer paras

olarak kabul edin.Laotzu

Zen ustalar evrenin ruhunun insann ruhunda yans-

Sudaki Ay


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

9/98

masn gzel bir gecede ayn sudaki yanssna benze-tirler. Ay her varlkta, herkesin iinde bulunun buddhadoasnn simgesidir. Ayn yanss bir gldeki, havuz-daki suda grnr; su ne kadar dalgalanp krlsa, para para olsa da hep yanstr ay. Evren bize nekadar ayr, blnm gibi grnse de, aslnda her para btn yanstr. Her insan Tao'yu yanstr. Neyaparsa yapsn, kim olursa olsun Tao'luk gitmezinsandan.

Su bir kepeyle alndnda bile ay suyun iinde yansr. Sukepeden kepeye aktarlrken ayn yanss kaybolmaz.Zen ve kl ustas Yamaoka Tessh

Ayn su bir kaptan digerine getike ayn yanss kay- bolmad gibi, ruh da bedene girmekle Tanrlnkaybetmez. Biimler deiir, zse ayn kalr. Su ayhep yanstr.

Ama zihin her zaman ay yanstacak kadar durgun olmaz. Zihni dingin olmayan, frtnal bir deniz gibi alkantl olan insan, sudaki ay gremez.Kendinde evreni bulamaz. Yaamda aradn bula-maz. Bulunan ancak hrslar, alklardr; doyurulamazalklar. Kaybedilense her ey. nsan alnda, doy-mayan alnda, evrenin dalarn, tepelerini zaptet-mek, balarn yamalamak iin urar durur. Nedir bu insandaki ehvet, hrs, bu doymak bilmezlik, bumutlulua ermezlik? Ta, topra tapular; topran barn deler, altn, gm karp alr. Ama ne yap-sa, ne etse ruhundaki boluu dolduramaz bir trl.

Halbuki erenlere bir hrka, bir lokmayetiverir. Bedevinin ldeki skunetini, Hristiyanermiinin ortaa manastrnn bahesindeki derinsessizliini, Tibetli lama'nn sarp dalarn tepesindekitapnanda buldugu i huzurunu buluverirler evrenle birliklerinde.

Gkyz, yeryz ve ben birlikte yayoruz,Her eyle ben birbirinden ayrlamaz bir birlikoluturuyoruz.Chuangtzu

Gkler, yer ve ben ayn kkteniz,Evrendeki her eyle ben ayn zdeniz.Zen ustas Sengchao

Zen rahiplerinin sudaki ay grmeleri gibi, sufiler dedamlada denizi grrler. Tanr'y ba sonu bilinmezengin bir denize, varl ve insanysa o denizdeki dal-galara, kpklere benzetirler. Varlklar gelip geicidir,

biimden biime girer; denizin tayfunu da vardr gel-giti de. Ama dalgalar, su denizden ayrlmaz; alpgtrsen bile bir gn elbet topraa d-ner, buu olupge aar, bulut olup geri yaar denize.

te o denize dalanlar her damlada denizigrrler. Her sonluda sonsuz olan, her insandaTanr'y grrler. Bundandr ki, mistikler ezelden beriademle alemin birliini, insann tanrlnhaykrdlar. Hindu mistikleri, Sen O'sun (Tat tvamasi), Ben O'yum (Soham), Ben Brahma'ym ( Aham Brahmasmi) diye sylediler tanrlklarn. Sufiler, Bensenim, sen bensin ( Ene ente, ente ene) diye. HallacMansur'un azndan, Enel Hak! feryad oldu kt bu. Beyazd- Bistami yle syledi bu srr:Cbbemin altnda Allah'tan bakas yok.

Ama insan inanmad Tanr'yla, evrenle bir olduuna. Bu inanmay, bu kendini ayr bili insann btn aclarnn, zntlerinin, hastalklarn, illetinnedeni oldu. Bu aclarn kkeninde bilgisizliin,cehaletin olduunu anlatt Buddha. Lao-tzu ie deilde da bakmann gz kr ettiini syledi. Gurdjieff insann bir eit uykuda, hem de ar bir uykudaolduundan sz etti.

nsan evreni bu cehaletten grr, bu uykudan bakar dnyaya. Gz grr, rak bilir. El uzanp doku-namaz da ayr sanr. Ses uzaktan gelince, duyulan ayr bilinir.

Bat uygarl 17. yzyldan sonra gitgidealat, biri iki grmeye balad. Doayla, evrenleolan birliimizi grmez oldu. Mantk ve bilimsel yn-tem harika teknolojik gelimelere gtrd bizi. ok gzel eyler buldu insanlk, ok yararl bulular, keif-ler yapld. Ama bizi doadan ve gitgide kendimizdenayran bir ikilii de beraberinde getirdi bilim. Doaylainsan, bedenle zihin, dnceyle duygu, bilimingereiyle dinin gerei birbirini btnleyen, birevaran deil kutuplaan, kart olan iftler olarak grld; birbirinden ayr dnld, ayr sanld.Kalbin birlediini kafa inkar etti. Bakp bir bilenkalpten ok, krlnde iki bilen kafa nem kazand.

Evrenin usuz bucaksz ruhuyla insannruhunu birbirine balayan kalptir halbuki. Madde ilemn kalpte birleir. Evren insana, mn maddeyekalpte dokunur. Ondandr ki kendi zn arayanlar,Yoga, Budaclk, Zen, Taoculuk, tasavvuf gibi yollaryryenler, kalpte ararlar evrenin, yaratln srlarn.Hele Zen ustalar hi uramaz uzun laflarla; nemvermezler kelimeye, yazya, kutsal metinlere,stra'lara. yle ki inli Zen ustas Hui-neng gibi kut-sal stra'lar yrtp parampara edeni bile kmtr.

Sudaki Ay


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

10/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

11/98

FESTVA DOAL YAAM SEMNERLERHAZRAN 2003 PROGRAMI

nmzdeki yaz mevsiminde arlkl olarak hafta ii akamlar gerekletireceimizDoal Yaam Seminerlerinin tarihlerini ve ierik bilgilerini zetle aada sunuyoruz.

Seminerler hakknda detayl bilgi edinmek ve kayt yaptrmak iin aadakiadresimizden bizi arayabilir veya www.festivaistanbul.com sitemizde SEMNER

blmne girerek bilgilere ulaabilirsiniz.Tm etkinlikler FESTVA'nn Tevikiye adresinde gerekletirilecektir.

Seminerlere katlmak iin nceden kayt yaptrmanz rica ederiz.

3, 5, 10 ve 12 Haziran, aramba ve Perembe, saat 19.30-22.30FZYONOM: Yzden Karakter Analizi (Widad Nash)

Mien Shiang, Taocu felsefede yz okuma sanat ve bilimidir. Feng Shui, Be Element ve Akupunktur'un yansra Fizyonomi de eski in Geleneklerinin nemli ve ana bir parasdr. Taocu

felsefeye gre, yznz kim olduunuzu, karakterinizi, kiiliinizi, salnz, zenginliinizi, neler yapabileceinizi, nasl yaam olduunuzu ve yaam srenizi gsterir. Tm bilgiler yzde yazldr.Btn yapacamz bunlar deifre etmektir.

Katlm creti toplam drt blmlk seminer dizisi iin 200m TL +KDV

21 HAZRAN, Cumartesi, saat 14.00-16.00 - workshop YZ ve BOYUN JMNAST (Feride Hug)

Doal Yntemlerle Genlein! Yznzden Yllarn zini Silin!Tpk bedenimize uygulanan jimnastik almas gibi yz kaslarmzn da altrlmaya ihtiyac

vardr. altrlan kaslar, almann sreklilii ve kapsamna gre doal olarak deiim gsterir.

Kan dolam artar, kaslar hareketlenir, cildin ve lekelerin renginde alma ve sivilcelerde azalmaolur. Kaslarn hareketlenmesi ile yz kaslarnda belirgin bir sertleme ve ciltte gerilme meydanagelir. Doal olarak cilt yzeyindeki krklklar ve sarkmalar azalr, daha diri ve gen bir grnmelde edilir. Bu workshopta yz ve boyun blgesine kendi kendinize uygulayacanz 20 ana masaj

teknii retilecektir.Katlm creti 50mTL + KDV

25 ve 26 Haziran, Caramba ve Perembe, 19.30-22.30I CHING: Deiimler Kitab (Saniye Dld)

Okunuu i ing olan I Ching, Uzakdou'da binlerce yldr insanlarn yaamlarn ynlendirmedeklavuz olarak kullandklar ve halen de yaygn bir ekilde kullanlan bir retidir. Herhangi bir

konuda kararsz kaldnzda, yol gsterici olarak I Ching'e danabilirsiniz. I Ching'in temelini Yin veYang oluturur. Bu iki temel kuvvet, birbirine zt ancak birbirini tamamlayan, iie olan dualiteyi

temsil eder. Yaamn en nemli unsuru deiimdir. Baz deiimler bizi mutlu ederken, bazlar bizizorlar ve ac ekeriz. Aslnda acya neden olan deiim deil, deiime kar gsterdiimiz direntir.

I Ching bize deiim konusunda yardmc olan bir aratr. in'de halen okullarda da retilen bureti yurdumuzda da baz iadamlar ve politikaclarn da dant bir klavuz olmutur.

Bu seminerde tm detaylar ile I Ching renilmektedir.Seminerin sonunda katlanlar, kendi I Ching'lerine bakabileceklerdir.


BAVURULAR:FESTIVA A.. Topaac Ihlamuryolu, Mine Apt 21/5, Tevikiye - IstanbulTel 0212-219 7545 pbx Fax 0212-219 7544 Email [email protected]
http://www.festivaistanbul.com/http://www.festivaistanbul.com/http://www.festivaistanbul.com/http://www.festivaistanbul.com/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.festivaistanbul.com/mailto:[email protected]://www.festivaistanbul.com/

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

12/98

Gnostisizm bilgi ile kurtulu retisidir. Gnosisszcnn etimolojisine dayanan bu tanm,olduka tutarl olmasna karn, Gnostik dncedizgelerinin eitli zellikleri arasndan yalnzca tek bir tanesini dikkate almaktadr. Ne var ki ele alnan buzellik, Gnostisizmin en temel niteliklerindendir.Yahudilik, Hristiyanlk ve neredeyse tm pagan inandizgeleri, ruhun kurtuluunun YceTanrsal Gce akl ve irade ile boyunemekle, yani iman ve ibadet ilesalanacan ngrmlerdir.Oysa Gnostisizmin dikkatekici farkll, ruhun kurtu-luunun evren gizemlerinin

bilgisine sezgi ile ula-makla ve bu bilgiyi ak-layan byl formllerirenmekle salanacanvarsaymasdr. Gnostikler bilen kiilerdir ve bilgilerionlar tm varlklar arasndastn klmakta, bilgisizlereoranla gemi ve gelecektetemelden farkl bir stat sahibi

olmalarn salamaktadr.Gnostisizm aslnda kolektif bir nite-lendirmedir ve retileri birbirinden olduka farklolabilen ok saydaki idealist-kamutanrc mezhepve tarikatlar topluca belirtmek iin kullanlmtr. Bugruplar, sa'dan nceki dnemlerden yaklak V.yzyla kadar etkin olmulard. Dnemin belli baldinlerinin, zellikle Hristiyanln, sylem veilkelerini kendilerine uyarlamlard. Maddeyi tinin bozulmu biimi ve tm evreni Tanrnn nitelik-

sizlemesi olarak grrlerdi. Her varln temelamacnn maddenin kabalndan syrlmak veYaratc Tine geri dnmek olduunu retirlerdi. Bugeri dnn Tanr tarafndan gnderilen bir

Kurtarc sayesinde balayacan ve kolaylaa-can ileri srerlerdi.

Bu tanmlar ne denli yetersiz olsalar da,Gnostik akmlarn eitlilii, belirsizlii ve karmak-l daha anlaml ve tatmin edici bir tanm getirmeyeizin vermemektedir. stelik bir ok aratrmac,Gnostik akmlara genel bir tanm getirme abasn

boa harcanacak emek olarak grmekte-dirler.

Kkenler SorunuGnostisizmin kkenleri

zerinde uzun sredir tartl-makta ve aratrmalar hl

srmektedir. Konu derin-lemesine aratrldka,Gnostisizmin kkenlerigemite daha gerilere git-mektedir. nceleri Hris-

tiyanln bozulmu bir trolarak deerlendirilmesine

karn, gnmzde Gnostik akmlarn ilk izlerinin sa'dan

nceki yzyllarda olduu kantlan-

mtr. Hindistan dinleri ile balantskantlanmaya allm, anavatan olarak Suriyeve Finike belirtilmi, Mazdeizm ile ilikileriaratrlm, Platon felsefesi ve Helen Gizem Dinlerininetkisinde olduu ileri srlmtr. Hristiyaninanlarnn Helenletirilmesi biiminde de tanmlan-mtr.

Son yzyllarda aratrmaclar Gnostisizmin,Hristiyanlk ncesi Dou kkenleri zerinde youn-lamlardr. Berlin'de 1882'de yaplan Beinci

Oryantalistler Kongresinde Kessler, Gnostisizm ileBabil dini arasndaki balantya dikkat ekmitir.Ancak burada sz edilen zgn Babil dini olmayp,Cyrus'un fethinden sonra ortaya kan senkretik Babil

12

GnostisizmGnostisizmin Olas Kkenleri ve Temel zellikleriDerleyen: mer Tecimer


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

13/98

inanlardr. Benzer yaklamlar Manicilik iin de ilerisrlmtr. 1889 Ylnda Brandt'n Manden Dini(Mandiaische Religion) adl kitab yaynlanmtr.Manden dini ylesine amaz bir biimde Gnostik nitelikler gstermektedir ki, artk Gnostisizmin

Hristiyanlktan nce ve bamsz olarak varolduunakuku kalmamtr. 1897 Ylnda Wilhelm Anz,Gnostik kuramlar ile Babilonya Astrolojisi arasndaki benzerlikleri vurgulamtr. Dier taraftan Friedlander 1898 ylnda Gnostisizmin kklerini Hristiyanlk ncesi Yahudilikte aramtr. Bir ok aratrmacGnostik retilerin kaynann Helen dnyasnda,zellikle skenderiye'de bulunduunu ileri srmtr.Joel, tm Gnostik dncelerin tohumunun Platon'da bulunduunu kantlamaya kalkmtr. Bu yaklam

bir abart olarak grlse de, Gnostisizmin douundave zellikle gelimesinde Helen etkilerinin varlreddedilemez. Hermetik literatrde Gnostisizmefazlasyla yakn den zellikler vardr. Bu bakmdanGnostisizmin kkenlerinin eski Msr'da olduu daska savunulmutur. Plotinus'un felsefesi ileGnostisizm arasndaki balant ise 1902 ylndaSchmitd tarafndan ortaya atlmtr. Elde bulunanGnostik metinlerin hemen tmnn Kpti kaynaklolmas, skenderiyeli Plotinus'un dncelerinin en

azndan Hristiyan Gnostisizminin gelimesine katk-da bulunduunu gstermektedir. te yandan HelenGizem Dinleri ile ezoterik Gnostisizm arasnda da bir ok benzerlikler vardr. Ancak Helen GizemDinlerinin ne lde dorudan Helen dncesininrn olduklarn da bilmemiz bugn iin olasdeildir.

Gnostisizmin kkenleri hl koyu karanlkta bulunmasna karn, bir ok aratrmacnn birleik abalar bu sorunu ylesine aydnlatabilmitir ki, artk

u kesinlik tamayan sonucu sunabilmek olasdr: ilk bakta Gnostisizm, ilkadaki tm dinsel dizgelerinzensiz bir bileimi gibi grnse de, gerekte derin-lerde olumu ve Gnostisizmin yaayp gelimesi iingerekli olan temel bir ilkeye dayanmtr; bu ilke,felsefi ve dinsel ktmserliktir. Aslnda Gnostikler kendi terimler dizgelerini hemen tmyle varolan din-lerden aktarmlar, ancak bunu bir yandan varoluunzdeki ktl hakkndaki dncelerini aklaya- bilmek iin, dier yandan insanst bir Kurtarc ve

byl szler sayesinde bu ktlkten syrlmayngren amalar iin kullanmlardr. Dier dinler-den dn aldklar ne olursa olsun, sz konusu edilenktmserlik kesinlikle kendilerine zgdr.

Bu ktmserlik, bu evrendeki tm gzelliklerive soyluluu sayg ile dile getiren neeli Helendncesinden kaynaklanmamtr; ne de tednyadaki yarg ve cezalandrmalar iin ngrdkleriayrntl speklasyonlarn gndelik yaamlarn gl-

gelemesine izin vermeyen ve evrenin Thoth'un nc bilgelii altnda yaratlp gelitiini varsayan Msr dncesi deildir bu ktmserlii aktaran. Dier taraftan Gnostisizmin ktmserliinin kkeni, AhuraMazda'nn saltk stnln vurgulayan ve evreninyaratlnda Ahriman'a ancak ikincil bir pay tanyanran dncesi de olamaz; basit ve en saf anlamylaKamutanrcl yaayan ve evreni Tanr ile elikiliolarak deerlendirmekten uzak olan Brahma dnce-si hi olamaz. Son olarak, Sami inanlar da deildir

ktmserliin kkenini ieren, zira Sami dinlerilmden sonra ruhun kaderi hakknda fazlasylasuskundurlar ve Baal, Marduk, Assur ya da Haddadtapmlarnda uzun ve mutlu yaamann pratik bil-geliini sunarlar.

Tm evreni bir bozulma ve bir ykm olarak deerlendiren bu su katlmam ktmserlik, beden-den kurtulmaya hummal biimde can atan vevaroluun lanetli bysn bozacak gizemli szck-leri renmek iin delice bir umut besleyen Gnostik

dncenin temeli olmutur. Gnostisizm, olsa olsaBudizm ile ayn verimli toprakta yeermi olabilir;ancak Budizm etik temellidir ve tm arzularnsndrlmesi ile amacna ulamaya abalar.Gnostisizm, sahte bir entelektellik ierir ve zelliklesezgisel bilgiye gven duyar.

.. 539 ylnda Cyrus Babilonya'y fethettiizaman iki byk dnce dnyas birbiriyle karlatve ran inanlar ile Babil'in eski uygarlnn bilei-minden dinsel senkretizm ilk kez ortaya kt. yi ile

kt arasnda sre giden byk mcadele dncesiran Dalizminin ve Mazdeizmin ana fikriydi. Butemel inan ile ruhlar, cinler, melekler ve Devalar gibi arac varlklar canlandran imgelem, Samiinanlarnda teden beri yerleik olan iyimserliizedeledi. Dier taraftan astrolojiye olan sarslmazgven duygusu, gezegenler sisteminin dnya olaylarzerinde kaderci bir etkisinin olduuna olan inanKalde yresinde varln inatla srdrd. KutsalHebdomad diye de adlandrlan yedi gezegenin (Ay,

Merkr, Vens, Mars, Gne, Jpiter ve Satrn)ihtiam, Babilonya'nn basamakl kuleleri ile binlerceyl boyunca simgelendi ve deerini hi yitirmedi.Gezegenlere tapnma sona erdi, ancak yine de geze-

Gnostisizm


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

14/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

15/98

rinci yzylda Budist rahipler tarafndan getirilmiolabilecei olasln artrabilir, ancak bu grdestekleyecek bir tarihsel kant yoktur. Bir ok ezo-terik inan sistemi, insann z varlnn tanrsalolduunu vurgulamtr. Gnostik akm, tm dnyada-

ki manevi dnce sistemleri zerinde byk etkiyaratmtr.Gnosis, insann Tanry, O'nun gizlerini ve

yaratln gizemlerini tanmas arzusundan doar.Gnostikler, nce kutsal metinler ile, mensup bulun-duklar dinlerin kutsal kitaplar ile ie balarlar veezoterik bir anlam ya da gizli bir mesaj ierip ier-mediklerini anlayabilmek iin bu metinler zerindeifre zercesine abalarlar. Gnostisizm bu anlamda bir tr Hermetizmdir ve Gnostikler, dinsel anlatm

ve yazlarn, ilk bakta grldnden daha derin-lerde, tmcelerin, szcklerin ve metin yapsnn iinegizlenmi anlamlar ierdiklerine inanrlar.

Gnostikler, kkleri ve gizleri ele geirebilmek iin maddenin zne ulamay hedeflerler. Bu onlarnktlk ile yz yze gelmelerini salar. Gnostikler,kendilerinde ve dnyada rastladklar ktlk ilemcadele ederler. Kendini tanmak yolundaki yanl-glarn giderilmesi, evreni tanmaktaki yanlglarn si-linmesine de yol aar. Yobaz ya da sofu deillerdir;

onlar, grnmez olsa bile, her zaman varolan ara-maktadrlar. Kendilerini Tanr ile edeer tuttuklarileri srlrse de, bu doru deildir; Gnostikler yal-nzca kendi ilerinde bulunduuna inandklar tan-rsall aramaktadrlar. nsanolunun kendinigerekletirmek adna, Tanrnn zaferine destek olmas gerektiini ne srerler. Tanrnn gizeminiaydnlatmann deil, kendilerini aydnlatmannarelerini ararlar. Bu aydnlanma yalnzca entelekteldzeyde kalmayp, ayn zamanda aydnlanarak kutsal-

laan kiinin bedenine de odaklanmtr.Gnostiklere gre, bir tr gizemci varoluuluk olarak Gnostisizm, zgrln anasdr ve yaratctanrsalln destekisi olduunu aka ortaya koyar.nsan, ktlkten kurtulmak uruna, yanlglarnnstesinden gelmelidir. zetle insanolu kendi var-lnn, kendi gururunun ve srekliliinin sorumlusuolsa da, ktln kayna deildir. Gnostisizm,Hermetizmin felsefi yansmasn oluturur; Evreningizlerinin ardndaki arayn bir parasdr; mitlerle

zenginlemi, simgeler sayesinde gelimitir; sevgi veumutsuzluk arasnda bir sarka gibi gidip gelmektedir.Gnostik yalnzca kendinin Tanrnn olu olmasnarzular; oysa tutkulu simyac kendi yaptnn olu

olmay istemekte ve her eyi kendine sahiplenmekte-dir. nisiyasyon, varoluun bireysel bir biimidir veGnostisizm, inisiyasyonun kolektif olarak ortayakonuluudur zira Gnostik, gizemci inananlar toplu-luunun bir alt grubuna yedir.

Genellikle Gnostisizmin kkeninin,Yahudiliin baz etkilerini tayan bir tr Paganlk olduu dnlr. Kimi savlara gre Gnostisizm,nce Babil'de ortaya km, oradan Kk Asya veSuriye'ye yaylmtr. lk Gnostik kitaplarn sa'danhemen nceki yllarda yazlm olduu sanlmaktadr.Bu durum, baz uzmanlarn HristiyanlGnostisizmin bir kolu olarak deerlendirmelerine yolamtr. Bu kiiler sa'nn bir Essene olduunu,Essenelerin de Gnostik olduklarn ileri srerler.

Onlara gre, ncil dnyann yaratln ve gelecekolan kyameti anlatan ifreli bir metindir. Maniciler gibi Gnostikler de iyi ve ktnn srekli bir ekimeiinde olduuna ve Adalet Egemeni figrnn tpksa gibi, yanlsamal bir bedende yaayan bir ruholduuna inanrlar. nsann zdeksel ve tinsel tarihiniyanstan Gnostisizm, dier tm dinsel inanlarla ayneski kkenleri paylamaktadr.

Gnosisin arannn balangcnda adaylar,mthi bir umutsuzluk duygusu ve ayn zamanda

gl bir sevgi patlamas iine ekilirler.Gnostisizmde inisiyasyon, iyilie ynelmek deil,varolan ktln iyilie dntrlmesini, koyuumutsuzluktan dayanmaya geii ilemektedir.

Gnostikler, politikaclarla dnyevi iktidar paylamaya da kar karlar, byle bir uzlamay da bir tr ktlk olarak deerlendirirlerdi.

Gerein dlerde varolduuna, bilinmezlerinmitler tarafndan aktarldna inanrlard. Bu dncetarz sonucunda, gizemcinin kendini tanyabilmesinin

karsndaki engeller eytann ta kendisi olarak grlrd. Meryem gizemcinin el dememiliini,Havva diiliini ve armha gerilme ise sado-mazoizmini simgelemekteydi. Ruh, cennettendm ve madde iinde tutsak kalmtr; Gnostikler, bylece maddeyi de bir lde kutsallatrp, grnenevreni grnmeyen evrene baml olarak alglamlard. Gnostiklerin gerei aray, ruhundnn sorumluluunu stlenmek ve kurtuluunuhazrlamakt.

Son yzylda Gnostiklere ait bir ok elyazmas bulunmutur; bunlar arasnda zellikle Kumran'da bulunan l Deniz Yaztlar ve Msr'da NagHammadi'de bulunan Gnostik nciller nemlidir.

Gnostisizm


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

16/98

Baz aratrmaclar Templier valyeleri'nin de kimielyazmalarn Kuds'te bulduklarn ve bunlar kendi-leri iin sakladklarn ileri srmlerdir.

Gnmzde Gnostik szc (Yunanca'datinsel ya da tanrsal Bilgi anlamna gelen Gnosis

szcnden tremitir), Hristiyan Kilisesi tarafn-dan eskiden sapkn olarak deerlendirilen ve dier dinsel akmlarn etkisini tadklar ileri srlerek Hristiyan inancna aykr bulunan belgeler iin kul-lanlmaktadr. Bu yarg pek doru saylamaz ziraHristiyan Gnostik belgeleri, ran ve Hindistan kken-li olabilecek gnostik yaklamlar da ierdii gibigeleneksel Yahudi kaynaklarnn da etkisini tamak-tadr. Kimi belgeler ise dorudan sa'ya atfedilenfelsefi mesajlardan olumaktadr. Gnostikler iin,

kendini tanmak, doay sevmek ve doal bilimleresayg duymak Tanrya giden doru yolu olutururdu.Bu nedenle Hristiyan Gnostikler, sa'y bir tanrolarak deil, Tanrya ulaan yolu gsteren bir insanolarak kabul ederlerdi.

Gnostik nciller, Hristiyanlarn kutsal kitabolan Yeni Ahit ile yaklak ayn dnemdeyazlmlardr. Ancak ada kamuoyu NagHammadi'de bulunan elli iki papirsn evrimi ve basm sonucunda bunlar son yllarda tanmak fr-

satn bulabilmitir. Bu elyazmalarnn ou .S. 350-400 yllarndan kalmadr ancak aslnda bu papirslerin yz yl nce yazlanlarn kopyalarolduklar ortaya karlmtr.

Bu elyazmalarnn arasnda en eskisi olduusanlan ve Zrih'teki Young Vakfndan Profesr Quispel tarafndan satn alnan Thomas'n ncili devardr. Dierleri Kahire'deki Kpti Mzesininmaldr.

Nag Hammadi yazmalarnn gelimekte olan

Katolik Kilisesinin sapkn olarak grd Gnostikler zerinde yapt basklar sonucunda, topraagmldkleri sanlmaktadr. O dnemde,Hristiyanln en byk rakiplerinden biri deGnostikler idi. Kilise kendini koruyabilmek amacyla bu sapkn akm yasaklam ve Gnostik metinleri yok etmitir.

Gnostikler ile Ortodoks Hristiyanlar, sa'nnDiriliini (Resurrection) iki farkl ve kart biimdeyorumlarlar. Philip'in nciline gre Gnostikler,insann varoluunu aslnda ruhun tutsakl biimindegrrler ve dirilii ise gerei aklayan bir aydnlan-

ma n olarak deerlendirirler.Ortodoks gre gre ise Dirili, Havarilerintank olduklar biimde, sa'nn bedeninin ge yk-selmesi ile tamamlanmtr. Bunun sonucu olarak Kilisenin nderlii Havarilere ve onlarn izleyiciler-ine verilen bir ayrcalk olmaldr. Gnmzde bile,Papann yetkisi Havarilerin nderi olan AzizPetrus'tan kaynaklanmaktadr. sa'nn diriliini bir gerek olarak kabul etmekle Kilise, dinsel yetkeyikendinde tutma hakkn bulmaktadr, zira daha son-

radan bir baka kii sa'ya dorudan ulama ayr-calna sahip olamayacak ve benzer bir iktidar elinegeiremeyecektir.

Gnostikler, dirili hakkndaki bu Hristiyanyaklamn lgnlarn man olarak adlandrrlzira bylesi bir bedensel dirilie inananlar, tinsel bir gerek ile fiziksel bir olay birbirine kartrmaktadr-lar. Gnostikler, kendilerine zg ayr bir Havarigeleneine sahip olduklarn ileri srerek Kiliseniniktidarna ve otoritesine kar karlar. Hristiyan

Gnostikler arasnda sa'nn diriliini, yalnzca tinsel bir yeniden dou olarak deerlendirenler de vardr.

Kaynaklar:Encyclopedia Britannica

The Catholic Encyclopediawww.newadvent.org/cathen/

The Gnosis Archive www.gnosis.orgG. C. H. Nullens, An Outsider's View of

Freemasonry www.nullens.org/

Gnostisizm


Yaknda...www.klankitap.com

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

17/98Klan News / Say 1 / Haziran 2003

DOADAYOGA ve YEMEK KURSLARI / ZEYTNBAI OTEL / KAZDALARI

Zeyt inbawww.zeytinbagi .com

DOADA YOGA ETMUygulamal yoga eitimi, aalar altnda canl hintmzii ile konsantrasyon ve meditasyon almalar,kendi kendine masaj yapma ve derin dinlenmeteknikleri, baklk sistemini glendirecek yoga prensipleri, vejeteryan beslenme,3 gece iki kii TP 550 m.TL / 19 - 22 Haziran

DOADA YEMEK KURSUBirlikte pazarlara gidip, baheden sebze ve ot toplayp piirmeye var msnz? Akdeniz mutfandaki deneyim-imizi sizlerle paylamak istedik,3 gece iki kii TP 550 m.TL / 26 - 29 Haziran

Zeytinba - 8 oda, iki kiilik oda YP 150 m.TLamlbel Ky Edremit

Yoga Kursu ProgramPerembe Akam:Otele giri, akam yemei ve programn tantmCuma sabah erken- ilk gn iin 7:00da kalk, dualdktan sonra, saat 7:30 da meditasyon iin buluma, bir saatlik temel yoga hareketleri ve nefes altr-malarndan sonra canl Hint mzii eliinde ilkkonsantrasyon ve ilk meditasyon denemesi (15 dakika).Tecrbelerin ve duygularn paylalmas (15 dakika) - bu zaman dilimleri katlmclarn isteklerine gre 5er

dk. uzayabilir.9:30 kahvaltKahvaltdan sonra civar tanmak amacyla evrededoa yry .Krlarda aa altnda gitar eliinde20 dakikalk bir meditasyonlen yemeinden sonra , yogann tarihesi, oluumnedenleri gndelik hayatmza olan yapc etkileri vesoru cevaplar eklinde srecek bir sohbet. (1.5- 2 saat)17:30da yoga dersi :Yoga hareketleri yani asanalar nefes egzersizleri ve meditasyon

Akam yemeiCumartesi: 1. gnn tekrarPazar sabah uygulamal yoga ve meditasyon ders-lerinden sonra kahvalty takiben otelden ayrlma...

Eitim ve sohbetlerin kapsam: Beden ve zihin paralelliini glendirecek etkiye sahip yoga hareketleri (asanalar) Mzik ve yoga Mistik yoga danslar, kaoshiki, tandava ve kiirtan Duygu derinlii oluumuna yardmc olacak kollektif mantralarn renilmesi ve birlikte sylenmeleriTm duyu ve motor organlarn tek bir yne teksif

ederek yaplacak konsantrasyon dans : Kiirtan Lalita Marmik Kendi kendine masaj yapma teknii, reflexoloji,aura masaj Derin dinlenme tekniklerinin renilmesi Zihin renkleri ile yaplacak baz zel mantra vemudralar ile duygu ve dncelerin baka kanallarakaydrlmas almalarSalkl bir yaam iin baklk sistemini glendire-cek ve koruyucu olabilecek yoga prensipleri zerine

konumalar ve de bunlar olabildiince uygulayabilme Beden iindeki enerji akmlar ve nefes etkileimleriomurga boyunca bedendeki enerji merkezleri ve farkl salg bezleri ile olan ilikileri ve zihinsel eilimler ileolan ilikisi:BO-ENERJ Yoga retiminde eitmen talebe ilikisiYoga retiminde yaratl ve evrim gr Dharma- z nitelik Yoga programna katmak iin gelen kiilere program sresince yoga sistemine gre tamamen vejetaryenbeslenmeye uyan yiyecekler sunulacaktr

Daha ayrntl bilgi ve tarihler iin Menend Kurtiz'eaadaki kanallardan [email protected] 387 37 61-62 / 532 261 27 29Adres : Zeytinbai amlbel Ky Edremit /Balkesir
http://www.zeytinbagi.com/http://www.zeytinbagi.com/http://www.zeytinbagi.com/mailto:[email protected]:[email protected]://www.zeytinbagi.com/

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

18/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

19/98

rnein Japon into dini (amanizmle ilikilendirilenyerel japon dini), Taoculuk ve Hinduizm arasndadorudan gzlemlenmi bir balant yoktur. Oysa busistemleri kuranlar ayn dnyay ve prensipleri pay-latklarndan mesajlarn k noktalar da rtme-

lidir. Nitekim bir into tapnann kapsnn ikiyanndaki aslan figrlerinden birinin az ak,dierininkiyse kapaldr. Bu Taoculuk'taki Yin veYang benzeri bir ikiliin ifadesidir. Ayn figrlerdekiiki ifadeyi artarda getirdii-mizde ise, aslanlarnsrayla A (sesli, etken ve nefes vererek) ve UM(sessiz, edilgen ve nefes tutarak), yani AUM (OM)dediklerini duyar gibi oluruz. Bu da, yukardakilemeden Hint inan geleneinin aktard prensip-

lerin baka uygarlklarca da gzlemlendiini ortayakoyan bir ipucudur.Sanatsal retim, tm gelenekleri apak bala-

makta ve teoriden mmkn olduunca arnm biimiyle evrensel olan yaatmaktadr. Elbette ayngeleneksel retimi bugnn modern sanat kriterleriyleincelediimizde bu verilere ulamak mmkndeildir. Salt estetikle ve zellikle Yunan etkisindekiBat estetiiyle bak, Dou sanatn anlalmaz kl-makta, ona sadece ok eski oluu nedeniyle olsa olsaantika deeri bimektedir.

Elbette Yunan estetii Bat uygarln her zaman etkisi altna almamtr. Avrupa ortaannfeodal uygarlndaki sanat yukarda deinilengeleneksel sanat retimini srdrmekteydi. Bu dnemve daha ncesinden kalan, kilise ve katedrallerden,dolmenler vb. pagan antlara pek ok rnek, sanatimzas tamaz ve evrensel kabul edilen prensipleridile getirirler. Antik Yunan'n Bat uygarlnn kkeni

olarak kabul ve estetiinin sanat ideali olarak grlmesi ok daha ge bir dneme denk der.Bundan nce Avrupa'yla snrl olan Bat, oryantalakmlarla alveriini hi kesmemitir. Avrupa'nn,dolaysyla Bat'nn kendi kkenlerini aramas ve suniolarak bir resmi tarih yaratmas politik anlamdaDou kaplarnn kapanmas ile ezamanldr.

Yakn gemite Kandinsky gibi modernsanatlar bu farkllklara deinmilerdi. rnein

Kandinsky'nin 1912'de yaynlanan bir kitab GenelOlarak Sanatta, zeldeyse Resimde Ruhsal OlanaDair (Du Spirituel dans l'art et dans la peinture en particulier) adn tar. inde, noktay, izgiyi, bunlar

arasndaki ilikileri ve ritimleri inceledii, yaamdakirneklerle badatrd kitabn u cmleyle bitiriyor:Ve en nihayet inanyorum ki, bu anlay resimde,Yeni Ruhsal Krallk'ta balam olan yaratl srecinetamamen baldr. nk bu anlay Byk Ruhsal

an ruhudur.amzda Bat ve Dou sanatlarn ilik-

ilendiren bu kiisel aba ve grler marjinal kalmak-tadrlar. Burada balantl gibi grnen eler BatModern Sanat ve Geleneksel Dou Sanat olmakla birlikte, insan yaamna katklar asndan aralarnda-ki ba son derece zayftr. Batl modern sanatAmerika'y hep yeniden kefetmekte, bireysellik vezgnlk uruna geleneklere balanmay reddetmek-

tedir. Bunun nedeni sanatya yaktrlan kimlik ve bunun gerektirdii motivasyonlarda yatmaktadr.Yaamlarmzda geleneksel anlamda sanata yer yok-tur. Geleneksel uygarlklarda sanat snf bir toplumsnf deildi. Oysa snflar yok etmeye ya daaralarndaki farkllklar dengelemeye ynelik modernideolojiler doal olmayan snflar retmilerdir : dok-torlar snf, aydnlar snf, politikaclar snfsanatlar snf gibi. Bireyin bu snflara ait olabilme-si iin gereken koullar savunulan toplum ideal-lerinden son derece uzaktrlar. rnein sanat, bohem yaayan ve saylardan korkan kiidir nyargs olumutur. Sanat snfna girmek isteyen birey belli ekilde yaamal ve davranmaldr. Bireyolmann ve toplumda ykselme ans elde etmeningerektirdii tavizlerden en nemlisi, doal yeti vekiilik zelliklerinin bastrlmasdr. Byle bir sistemLeonardo da Vinci gibi ok ynl sanatlarn retim-lerini aklamaya yetmez.

Sanatn leviSanatn dou ekli ve ilk rnleri moderniartrmakla birlikte modern olan gelenekselolann yzeysel bir grntsdr.

Grnrdeki ilevi kiinin kendini ifade etme-sidir. Bunun iin tm yollar denenebilir. Eski sanatnamac da bunu ierir ancak yntemler bellidir. Amasadece kendini ifadeyle kalmaz, kiinin geliimine

uzanr. Bu yaklam gnlk yaamn tm noktalarnayansr. Endstriyel yaklam, estetik kriterlerle ret-meyi srdrebilmek iin tasarm n plana getir-mitir. ada tasarm anlaynda bir model

Dou Sanat


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

20/98

oaltlmak amacyla gerekletirilir. Seri retimin

gerekleri doal malzemeleri dlamay getirmitir.nsan eli plastik vs. malzemeleri dorudan ve gerekenhzda ekillendiremediinden pek ok kii yaamak iin yapt ite sanatsz kalm, meslekler yok olmu ve kaybolan bir trn son rneklerinden oluan bir sanatlar snf tremitir. Bu kopukluk, sanat-sz kalan ve dolaysyla kendini ifade etmek ve ruhengelitirmek olanandan yoksun bireyi pasif konumu-na getirmitir. Resim eitimi orta okulda biter ve

bazen mzeler gezilir. Oysa eski yaamda frncekmeini, kundurac ayakkaby, marangoz bir evisanatla yaparlard. Mze gibi kavramlar modern Batsanat anlaynn sonularndandr.

Bunun olumsuz yan, yetitirdiimiz gen bireylerin ok erken yata hangi snfa gireceklerinindayatmayla belirlenmesindedir. Modern toplumda bir yola girersiniz ve ideal olan o yolda devam etmektir.Oysa bugn sunulan yollar, doal yatknlklara veihtiyalara uygun deildir.

Dou sanatnn (ve ortaa ve ncesi Batsanatnn) ilevselliine dnelim. Tapnaklarn vesunaklarn inasnda pek ok meslek grubu alrd.Uygarlklarn bu gibi binalar etkileyici bir ekildeina etmenin de tesine getiklerini, uygulamalardayzyllar aan bir rehber izgi olduunu gryoruz.Hkmdarlar kendilerinden nce yaplan bir tapna,glerini kantlamak zere amak isteseler de, bu binalarn yapm prensiplerini etkileyemezlerdi. Oysagcn ispat etmenin bir yolu da bir yapnn yalnzcadaha ihtiamlsn ina ettirmek olamazd. Piramitler,katedraller, kubbeli yaplar vb. ruhban snfn daha

kkl bir gelenei aktarmakta kullandklar formlard.Dsal olarak ihtiam olarak deerlendirilen formlaraiten bakarsak ilevleri belirginlemeye balar. Bizeyakn bir rnek seersek, kubbeli bir Bizans kilisesiya da bir stanbul camisine giren kiinin ilk yapacaey ban yukar evirmektir. Yeryznn dzolduu dnlen ortaa Avrupas'nda olsun, tarmlailgili dnyevi yaamn hakim olduu Dou'da olsun, bu nc boyuta alma bireyi dntrc bir sre balatmaktadr. Tapnaklar hep yukary hatrlatr, bunun da tesinde yukary yaatr ve fizikselolarak insann formunu, davrann etkiler, zihinselve bedensel bir alma balatr. Bir tapnaa girenkii, ait olduu inan sistemi ve birikimi ne olursa

olsun ban yukarya kaldrr, gzlerini, dolaysylada zihnini (ruhunu) ge yneltir. Bunun ne denli etk-ili bir ilev olduu apaktr. Birey ussal bir direngsterememektedir. Sanatn mesajlar akl szgecin-den gemeksizin, ruhu etkilerler. Eski sanatta esasolan bu etkileimdir. Tapnaklarn dzenli ziyareti,tm dnya halklarnn nesiller boyu ana faaliyet-lerinden olmu ve Taoculuk gibi uralardaki bedensel egzersizleri andran bir almaya hizmet

etmitir.Tapnak rnei yerine mzik, resim ve dansda ele alabilirdik. rnein Hint mziinin akra(enerji bedenindeki ana merkezler) bilgisini yaatmasdikkate deerdir. Bizdeki mzikle tedavi geleneindemakamlarn iyiletirici zellikleri, hastalklara ve ruhhallerine gre snflandrlmtr. Sonuta sanatnilevinin, insann yerle ve kendisiyle balantsnglendirirken ve bununla birlikte bedensel ve ruhsaladan ykseltmek olduunu syleyebiliriz.

Fark nerede?Halk danslar olsun, mzik olsun, geleneksel sanatlar,teoriden rememi, yaamn kendisinden gelerek vegelierek varolmulardr. Geleneksel kelimesinindeimez ve gemite kalan olarak alglanmas da,modern olann kendini byle bir ztlkla tanmla-masndan ileri gelmektedir. Oysa Dou sanatndasoyut ve somut ayrmna hibir zaman ihtiya duyul-mamtr. Ayn ekilde ruh ve beden de ayr deildir.Salt bu nedenle sanat, rn ve Ruh, i iedirler. Bu bakmdan da eski sanat, spiritel ya da ruhsaldr.

Dou Sanat


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

21/98

Zaten ayrlmam bu iki varlk boyutunu birletirmeamac da gtmez.

Eski sanat rnleri yaamn iindedirler vemesajlar adalar iin apaktr. Shiva'nn Dansfigrlerini bugn ancak teorilere dayanarak anlaya-

biliyoruz. Oysa bu figrler gnlk yaamlarndainsanlara ok iyi bildikleri ve anladklar ruhsal pren-sipleri hatrlatmaktaydlar. Ruhban snf dogmalar bilir, halksa grrd.

Bu nokta da ie Ruh'u ya da en sembolik anlamyla da olsa spiritel olan kartrmakla Douve Bat arasndaki sanal izgiyi de kaldrm oluyoruz.Ele aldmz gerek fark, insann gemite daha ruh-sal ya da kendine yakn, gnmzdeyse daha maddi

ve kendi z varlna uzak oluundan douyor. Buadan tm toplumlarn byle bir srete yerlerini azya da ok aldklarn, btn insanlarn ve Dou olsun,

Bat olsun, kurduklar tm uygarlklarn bugn pek ounun izini bulmak mmkn olmasa da ruhsal veilevsel sanat gelenekleri olduunu syleyebiliriz.

Dou sanatn sunu niteliindeki bu yazydeiik sanat gelenekleriyle ilgili yazlar izleyecek.

Bunlar ounlukla in, Japon ve Hint ierikliolacaklar. Elimizdeki belgeler bu uygarlklarda

younlayor. Japon Uygarlderken daha okZen etkisinde kalan sanatlar (ay Sanat,

kebana, Shodo vs.) ele alacaz. Kronolojikgeliim asndan Japon Sanat esasen, Hint ve

in'den sonra ele alnmaldr. Yine de Zen'in

dinsel dogmalar en aza indirgeme tutumu biziyaln sanat retimiyle ba baa brakacandan,yaz dizimiz bu noktadan devam edecek.

Dou Sanat

19

Sumi-e

Frann hareketleri Ruhun hareketleridir. Doay izerken Doa gibi hareket edin vekendi Doanz kefedin. Zen resminin sadeliinde huzur bulun.

ShodoGzelyaz sanatnn, soyutu ve somutu,

maddeyi ve ruhu birletirdii, dnceninolmad yerde, zihniniz ve bedeniniz gerekte

hi ayrlmadklarn hatrlarlar.ince ve Japonca renenler iin de Kanjilerirenmenin ve hatrlamann en kolay ve zevkli

yolu gzelyaz sanatdr.

Frann Yolu (Tao of Brush) [email protected] Kendirolu www.geocities.com/kendiroglu0212 - 288 7500 / 0535 - 239 5102

http://www.geocities.com/kendiroglumailto:[email protected]://www.geocities.com/kendirogluhttp://www.geocities.com/kendirogluhttp://www.geocities.com/kendirogluhttp://www.geocities.com/kendiroglumailto:[email protected]

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

22/98

Buddha ve BudaclnDouuZen yolunu izleyenlere gre, Zenretisi Buddha'nn elindeki bir iekle balar. Ama Zen'e gelme-

den nce Buddha'nn yaamnave aydnlanmasna ksaca dein-mek gerekiyor.

Budacl yaratanSiddharta Gautama (.. 563-483) bir Hint kralnn oluydu.Onun kutsal bir kii olaca daha doumundan nce birok iaretle belli oldu. Doacan ok uzaklardanhissedip onu grmeye gelen yal bir Hindu ermii, bir kehanette bulunarak Siddharta'nn byynce saray-dan ayrlacan ve mnzevi yaam sreceini syle-di. Babas tek olu olan Siddharta'nn gitmesininlemek iin saraynda ona istedii her eyi bulaca bir yeryz cenneti kurdu. Siddharta bu sarayda her trl zenginlik ve lks iinde, byk bir zenle yetiti.En iyi retmenlerden ders alarak ilimde ilerlediigibi okuluk, binicilik, gre gibi alanlarda da byk bir baar gsterdi. Son derece duyarl ve kltrl bir gen haline geldi. Gzel bir prensesle evlendi ve

ondan bir olu oldu. stedii her eye sahipti ve sonderece mutluydu.

mr boyunca saraydan hi kmayanSiddharta sarayn dsndaki yaam merak ediyordu.Babas Siddharta'nn yaamn gereklerinigrdnde yal ermiin kehanetinde syledii gibikendisini terketmesinden korkuyordu, yine deSiddharta'nn srarlar sonucunda onun bir geziye k-masna izin verdi. Ama Siddharta'nn gezisi boyuncakt olan hibir ey grmemesini salamak iin emir-ler verdi. Tek grecei ey mutluluk iinde yaayan bir halk, bayramlar, kutlamalar ve gzel eyler ola-cakt. Kt olan, zc olan her ey onun gzlerinden

zenle saklanacakt.Siddharta bir sre bu grnte

mkemmel dnyada dolatktansonra hastalktan inleyen bir adam, yallktan beli bklp

halsiz dm bir ihtiyar, ve sonrada bir cenaze grd. Siddharta ilk defa acyla karlayordu ve buonu derinden etkilemiti. Eer sonunda ac, hastalk, yallk, velm varsa yaamn gzellikleri

anlamn yitiriyordu. Siddharta sonra dnyann btnsorunlarna ramen yznde derin bir i huzuru vedinginlik grlen bir gezgin rahiple ( sannyasin)karlat. Byk bir sayg duyduu bu rahipten ok etkinlenmiti.

Siddharta tm insanlarn ektii temel aclara bir are bulma istei duymaya balad. Saraydakimutlu yaamn brakarak bir gezgin rahip olmaya veyaamn sorunlarna kalc zmler bulmaya karar verdi. Babasnn iddetle kar kmasna ramensonunda ailesini, sevdiklerini, ve sahip olduu her eyi terkederek, bir ormanda mnzevi yaam srdr-erek bilgelie erimeye alan bir grup ileciyle

( saddhu) birlikte yaayacakt. Uzun salarn kesti,zerine eski psk bir giysi geirerek oru tutmaya vemeditasyon yapmaya balad.

Bunun zerinden alt yl geti, Siddharta yllar boyu oru tutmaktan sonunda neredeyse lecek kadar zayf dmt. Kiinin arlklarla bir yere varama-yacan anlayarak orucunu bozdu ve biraz yemek yeyip su iti. Arad yant bulana kadar yolundandnmeyeceine yemin etti. Bir gece kutsalbodhiaacnn altna oturarak aydnlanmaya eriene kadar yerinden kalkmamaya karar verdi. Orada derin bir meditasyona girdi ve sabahn ilk klaryla birliktenirvana'ya erdi.

Zen Tarihi (1)lhan Ermete


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

23/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

24/98

Taoculuun yabanc bir biimi olarak gryorlard.Budac stra'lar inceye eviren ilk rahipler, kavram-larn anlalmasn ve benimsenmesini kolaylatrmak iin ou Budac terimi yaygn Taocu szcklerlekarladlar. rneindharma (yasa) ve marga (yol)

szckleri inceyeTao (yol) olarak evirildi. Gitgidedaha az kuralc, yaamla daha iie bir in Budacldodu. Ch'an, ya da Japonca adyla Zen okulu da ite bu dnemde ortaya kt.

lk Zen Piri Bodhidharma'nn in'e Yolculuu Bodhidharma (460?-528?) in'de P'u-ti Ta-mo,Japonya'daysa Bodai Darumaya da ksaca Darumaadyla tannr. Bir Brahman (din adam snfna ait bir kii) olarak doan Bodhidharma, KralSimhavarman'n nc oluydu. SimhavarmanBuddha'nn 27. ardl bilge Prajnatara'y krallnadavet etti. Bodhidharma Prajnatara'dan eitim ald ve babasnn lmnden sonra bir Budac rahip olarak yaamaya balad. Ksa bir sre sonra aydnlananBodhidharma, 40 yl boyunca ustas Prajnatara'nnyannda kald. Prajnatara lmeden nce ondan in'egiderek Mahyna Budacln yaymasn istedi.Ustasnn lmnden sonra Buddha'nn

Hindistan'daki 28. ardl olan efsanevi Bodhidharma,Prajnatara'nn vasiyetini yerine getirerek yl srenuzun ve zorlu bir gemi yolculuundan sonra 527ylnda gney in'de bir kyya vard.

Liang Hanedan (502-557) dneminde hkmsren mparator Wu Budacla gnl vermis,Budacln in'de yaylmas iin byk abalar har-camt. Bodhidharma adnda nl bir Budac ermisinin'e geldiini duyar duymaz onu sarayna davet etti.Bodhidharma bu daveti kabul ederek imparatorunhuzuruna kt. Saray halk ve Liang Hanedan'nnnde gelenlerinden oluan yzlerce kiilik bir kala- baln nnde imparatorla Bodhidharma arasnda ukonuma geti:

Hkmdarlm sresince Budac tapnaklar yaptrdm, kutsal stra'lar oalttrdm, rahiplerinBudacla gemelerini saladm, kaytlar tutturdum.Bu yaptklarmn deeri nedir?

Hibir deeri yok! Bu beklenmedik yant

imparatoru son derece artr, nk o zamana kadar duyduu Budac retiler, yapt iyi ilerin kiiye iyi bir karma getireceini sylemektedir. mparator budefa yle sorar: Budacln kutsal ilkelerinin ilki

nedir?Bodhidharma'nn yant yine artcdr:Koca bir boluk, kutsal olan hibir ey yok!mparator biraz kzgnlk biraz da can skn-

tsyla, Peki, karmda duran bu kii kim? diye

sorar. Bodhidharma, Bilmiyorum, diye yant verir.Bodhidharma'nn Zen anlay kendine zgy-

d. Dier Budac mezhepler Zen'i zihni artarak bud-dha'la hazrlayan bir yntem olarak grrken,Bodhidharma Zen'in buddha'lkla, buddha'ln dazihinle ayn ey olduunu retiyordu. Ona greaydnlanma yle kutsal stra'lar okuyup ezberlemek-le, Buddha'nn adn tekrarlayp durmakla, dua etmek-le ulalacak bir ey deildi. Buddha'dan ya da btninsanlarn aydnlanmas iin almaya yemin edenbodhisattva'lardan medet ummak, Budac cennettengelecek yardmlara bel balamak bounayd.Buddha'la alan kap kiinin kendi zihninden baka bir yerde deildi. Kiinin tek yapmas gereken eykendi zihninin derinliklerine inerek buddha'la ula-makt. mparator Wu'nun rendii yaygn Budacretiye gre, kii yapt iyi iler karlnda cen-nete girebiliyordu. Halbuki Bodhidharma'ya gre

yaplan iyi ilerin kiiye bir yarar yoktu, deerli olantek ey kazanlan bilgelikti. Kutsal olan bir ey deyoktu, yalnzca kiinin zihninin derinliklerinde olangrerek kendi zihninin buddha olduunu kavramasvard. Bodhidharma'nn bu yaklam in'dekiBudaclk anlayna ve uygulamasna nemli bir yenilik getirdi.

Bodhidharma mparator Wu'yla yapt konu-madan sonra tek bir sz bile sylemeden saraydanayrld. Efsaneye gre Sar Irmak' ( Huang-he) bo bir bambu kam zerinde geti. Birka yl kuzeydekaldktan sonra gneye, Hunan Blgesi'ndeki Shao-lin Tapna'na gitti. Bodhidharma tapnakta btngn oturup meditasyon yapmaktan bedenlerizayflayp uyuuk hale gelmi rahiplere salk kazandrmak ve onlar zindeletirmek iinYoga'dakine benzeyen solunum almalar retti.Rivayete gre Bodhidharma onlara ayrca bir dizihayvan hareketi gsterdi ve bu hareketler in sava

sanatlarndan Shao-lin Kung-fu'nun temelini olutur-du.

Bodhidharma daha sonra tapnan yaknnda-ki Sung Da'nda bir maarada meditasyona ekildi.

Zen Tarh


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

25/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

26/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

27/98

Zen iiri

27

Drt UyurlarYal usta Fengkan uyuyor sarlm kaplanna,

Shihte'yle Hanshan da

ylece yatyor onlarla.

Gamdan, kederden uzak hepsi,dalmlar byk bir ryaya,

Ve yal bir aa sessizcetutunuyor souk uurumun kenarna.

inli Zen rahibi Shao-mu (14. yzyl)

Bu iir nl Drt Uyurlar resminin zerine yazlm. RessamMokuan Reien (.y. 1345) Zen eitimi iin in'e giden bir JaponZen rahibi. Yal Zen ustas Feng-kan, nereye gitse hep yanndadolaan kaplan, nl mnzevi air Han-shan (Soguk Da) vearkada rahip Shih-te derin bir uykuya dalm uyuyorlar. ResimSatori'ye, yani Zen aydnlanmasna ulaanlarn derin i huzurunuve sakinliini anlatyor.


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

28/98

Japonya'nn Uzak Dou savasanatlar dnyasnda ayrcalkl bir yeri vardr. Bu lkedeki savasanatlar, kta Asya'sndaki

benzerlerinden daha sonragelimilerdir ve tarihsel olarak bizedaha yakndrlar. Bat dillerindekiSava sanat deyimi, japonca Budo kelimesinin karl olarak kullanlr.Burada bir anlam kaymas vardr.Bu noktaya yazmzda yeri gelincedeineceiz. Budo'nun douu,geliimi ve yntemleri ile eitli savasanatlar yaz dizimizin konusuolacaklar.

Budonun anlamBu kelimenin almn ele alrken japon (ya da in)yazsnn bir zelliinden yararlanacaz. Kanjidenilen dnce-harfler (ideogramlar) japon yazsnntemelidir. Budo kelimesi yanyana getirilmi iki kan-

jinin latin alfabesine uygun yazldr. Bu ve Do ikiayr dnce olup anlamlar srasyla Sava veYoldur. Bu iki dncenin birleiminden doanSava Yolu deyimini amay srdrrsek eviridekihata payn azaltm oluruz.Bu : Mzra brakmak, sava durdurmak.Do : Ruhsal yol ya da iki nokta arasnda ulamsalayan yol.Yukardaki aklamaya gre, Budo'yu sadece SavaYolu olarak evirmek bile bir yanlla neden olur-du. Bat'da savan nasl bir kiilik geliimi yolu olabilecei sorusu zaman zaman kafalar kurcalar. Oysa

bu kelimelere taklmadan nce ayn kelimelerinkkenlerini (etimoloji) aratrmak daha aydnlatcolur. Son aklamalarmzn nda Budo'nun derinanlamnn bir Savamama Yolu, hatta Bar Yoluolduunu anlarz. Hemen belirtmek gerekir ki, bazensokaktaki japon bile bu iki zt anlam gnlk dildekaynatrr. Bunun nedeni, bugn Budo'yu temsil edendallarn ok farkl dnemlerin etkilerini tamalardr.Kimisi kkenlerine bal kalma iddiasndayken,dierleri sporlamlardr. Bugn btn bu eilimler Budo kelimesiyle zetlenirler.

Kkenler

Japon Sava Sanatlar teknik temellerini in'denalmakla birlikte, gemileri Japonya'nn ve japonrknn efsanevi yaratllaryla ilikilendirilir. Kojikive Nihongi adl kitaplar Gne Tanra'dan balayarak ilgin bir kozmoloji (evrenbilim) ve efsane rgssunarlar. Kami ad verilen tanrlarn birbirlerinidourmalar, mcadeleleri ve dnyann yaratlJaponya'ya zg bir halde sunulur. Sava Sanatlarnndoular da bu kaynaklardaki olaylara dayaldr.

Japon Kltr, yazdan sanata kadar her alan-da in etkisi altnda kalmtr. Bir ada lkesi oluu vekendi ortaanda yzyllarca d dnyayla balan-tsn kesmi olmas, bu in'den ithal bilgilerinyeniden sentezlenmesini dourmutur. Bugn in veJaponya arasnda paylalan her kltr parasna in-Japon ikilii hakimdir. Sava sanatlar dahil her alan-da bir in tarz, bir de Japon tarz seilir. Buradaksaca, japon tarznn sadelik zerine kuruluolduunu syleyebiliriz.

Gnmzde Budo dendiinde, tm JaponSava Sanatlar tarihinin anlaldn sylemitik.

28

Japon Sava

SanatlarSuavi Kendirolu


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

29/98

Bin yln belgelerle tandmz bu tarihe daha yakn-dan bakarsak, Budo gerekte sadece belirli bir dnemi anlatr.

Bu tarih srayla Kobudo, Budo ve Shinbudo balklarna ayrlr.

Kobudo : Eski Budo (Ko: Eski). 1603Tokugawa ynetimi ncesi. Bujutsu, yani kelimeanlamyla gerek Sava Sanatlar dnemi.

Budo : 1603-1868 Tokugawa hanedanndanMeiji dnemine kadar olan dnem. Sava Yolu'nundouu ve gelimesi.

Shinbudo : Yeni Budo (Shin: Yeni) 1868'dengnmze kadar. Sava Sanatlar'nn modernleerek spor, kiilik geliimi vb. amalarla dnyaya alddnem.

Bat dnyas birka aratrmac ve yazar dn-da bu tanmlara, en azndan uygulama bakmndankapal kalmtr. Pekok Batl sava sanat rencisi,ele ald uran gerekte hangi dnemden et-kilendiini ve amalarnn neler olduunu bilmez.Sava Sanatlarnn imaj ve Budo kltr, sinemave televizyondan gelen kurgulardan etkilenmitir.

Yukarda da sylediimiz gibi, Budo tarihiolduka zengindir. Ansiklopedik bilgileri buradaartarda sralamak yerine, daha sonraki yazlarda yerigeldike bunlara deineceiz. lk yazmzda, Kobudo,Budo ve Shinbudo atmosferini ve ruhunu sunmaytercih ediyoruz.

Kobudo1603 Tokugawa ogunluu ncesinde Japonya,

yzyllarca sren kargaann ve derebeyi eki-melerinin iindeydi. mparatorun birlik salaya-mad bu dnemin sonunda Tokugawa ailesiderebeylerini kontrol altnda alm ve lkeyi mpara-tor adna ynetmeye balamt. Bugn tandmzsava sanatlar ve aralarnn doumu bu i savadnemine rastlar. Kobudo, yani eski Budo'nun yn-temleri ve yaklam Bujutsu olarak ele alnabilir.Jutsu genelde sanat, yordam anlamlarna gelir.Savan kazanlmas iin strateji, yntem, ara veteknik gelitirmek Bujutsu kavramyla anlatlr. Amahereyden nce, etkili olmaktr. Dman ldrmek ya

da her ne pahasna olursa olsun etkisiz hale getirmek,ierdii btn souklua ramen o yllarda gerekliy-di ve bu yolda son derece ileri gidilmiti. 1200'lerinen bandaki Mool saldrlar srasnda japonlar, KtaAsyas savalarnn teknolojileriyle tantlar. Budnemde japon silahlarnn tasarm ve malzemelerideiime urad. rnein Japon klcnn retim yn-temleri ve silah olarak etkisi, tarihteki doruuna ulat(japon samuray klc Katana'nn incelenmesine dahailerde bir yaz ayracaz).

1300'lerdeki Kamakura dneminde savalar Zen'le ilgilenmeye baladlar. Yksek dzeyli askerikesimin Rinzai gibi tarikatlara girmesi Zen'in lkede-ki konumunu salamlatrd. Zen rahiplerininSamuray'larla olan balar zaman zaman eletirilerekonu olmutur. Bu balarn Kobudo dnemi kapanpBudo dnemi baladnda netletiini greceiz.

Kobudo, Budo ve Shinbudo tanmlamalarnno zamanlara ait adlar olmayp, tarih bilimi asndanve gnmzden geriye bakmakta kullanldn belirt-meliyiz.

Budo1603'te Tokugawa ogunluu lkeyi mparator adnaynetmeye balaynca kkl deiiklikler gerekleti. savalar sona erdi ve byk ordulara gerek kalmad. Yzyllarca sren g kavgasnn gerek-tirdii savaa endeksli geliim, yntem ve teknoloji-ler, greceli de olsa bir bar anda gereksizdiler.Samuray snf hari tm snflar silahszlandrldSavalar yneten snf konumuna getirildi. ifti,

zanaatkr ve tccarlarsa dier snflar olutururken,din adamlar bir snf olarak grlmedi-ler.

Btn politik hakimiyetlerine ramen, yzyl-larn sava dinamii ve enerjisi Samuraylar hl et-kilemeye devam ediyordu. Ancak baz ayaklanmalar bastrmak dnda savaa gerek kalmamt. Budnemde Geiko (antreman), Dojo (Yol'un re-nildii yer ya da kabaca antreman yeri), ve Ryu(okul) kavramlar dodu. rnein gnmzKendo'sunun antreman zrh, eski sava zrhnnestetik ve ada taklidi olmayp, ihtiyalara uygunolarak 1700'lerde icat edildi.

Japon Sava Sanatlar


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

30/98

Artk savalarda krlmayan, bununla birliktesaylar azaltlan ve kendilerini gelitirecek zamanlarolan Samuraylar, gnlk askeri almalarnn dndada eitim almaya baladlar. Gzelyaz (Shodo), indncesi (zellikle Konfyusuluk), Satran(Shogi), iir gibi uralar bir Samuray'n standarteitiminin paralarydlar. Bu yllarda Zen Budizmakm da sava kesimi etkisi altna almaya balad.Baz tannm Samuraylarn, uzmanlklarn Zenrahiplerinden aldklar eitimle ilerlettiklerini bili-yoruz. Savay ilgilendiren ey lm korkusunuzmekti. k noktasnda son derece karc bir yak-lam da olsa bu yol baz kl statlarnn, japonkltrnde ender olarak yaayan insanlara da verilenKami (tanrsal varlk) payesini edinmelerine kadar vard. Ne de olsa lm ve yaam sorununu ze- bilmek tm insanlarn ortak araylarndandr. Dier toplum snflarndan olanlarn (zanaatkr, tccar,ifti) lm anlaylar kendi yaamlarna uygunolarak farkllklar tayordu. Samuraylarn zeldurumlar, her an lmle yzlemek zorunluluundangelmekteydi.

Budo'da bu tip yaamsal sorunlarn zmeulatrlmas, taktik adan etkili olutan bile ncegelir. Gnmzde Budo almas denilince neyazk ki, bu dnemin deil de, daha nceki Kobudo-Bujutsu dneminin ideallerinin arandn grrz.Oysa Budo denilince Do yani Yol kavramanahtar konumundadr. Yine de sanatlarn adlarnoluturan son tak jutsu olarak kalmtr. Jujutsu,Kenjutsu gibi...

Shinbudo1868'e gelindiinde Meiji dneminin baladn, budnemde Japonya'nn dnyaya aldn ve reform-larla deitiini grrz. 1900'n ilk yllarnagelindiinde Japonya whisky ve piyano retmeye balamtr. O dneme ait siyah beyaz belgesel film-lerde, tozlu sokaklarda geleneksel kyafetli japonlarnyannda ftr apkallarn da yrdklerini gryoruz.Bu hzl deiimin ve Batllamann paralelindeJaponya kendi kltrne yabanclamaya balar.

niversite vb. kurumlar Batl modellere yaklarlar. Nitekim 30 yl gibi ksa bir srede Japonya, uzunsren bir ortaadan kp dnyann endstriyel dev-leri ile teknolojik savaa tutuacak kadar deiir. Buortamda Budo silinmeye yz tutar. Yalnzca ykselenmilliyetilik sava sanatlarn askeri ortamlarda canltutmaktadr.

1868 Meiji reformlarna direnen geleneki-lerin ayaklanmalar zaman zaman kanl bir ekilde bastrlmtr. Bu sava tecrbesine sahip Samurayaristokrasisinin baz yeleri sanatlarn yaatmaarayna girerler. Tm alanlarda Batl modellerinetkisi altnda kalan lkede ve Budo dnyasnda sporkavram bir k noktas olarak grlr. Spor odnem Avrupasnda da armlar olumlu, modernve idealist bir kavramdr. Sava sanatlarnn varlk-larn srdrebilmelerinin tek yolu, kiilik geliiminehizmet etmeye balamalar ve dnyaya malol-malardr. Srayla her branta komisyonlar kurulur.Bunun en nemli rneklerini Jigoro Kano'nun Judo'suve Nakayama Hakudo'nun nderliinde ekillenenKendo oluturur. kinci Dnya Sava ncesinde bu

iki bran, komisyonlar tarafndan pek ok gelenekselsanatn sentezlenmesiyle modernletirilir. Amalar ve bunu gerekletirecek yntemler belirlenir. En ba-taki ama ulusa hizmet edecek bireylerin kiiselgeliimini salamaktr. Judo ve Kendo okullardazorunlu ders olarak okutulurlar. Gnmzde bu ikiura devasa camialar haline gelmilerdir. rneinKendo dnya apnda 12-15 milyon kii tarafndanallr. Bu modern sentezlerde, klasik sava sanatlar

teknik ve felsefi anlamda yol gstericidir. Ancak ruhve beden saln salamak, etkili olmannnndedir. Bu tr Budo Japonya'da Shin Budo, yaniyeni Budo olarak anlr. Bu dnemde sanatlarnadlarnda -jutsu son taks yerini -do son taksnaterkeder. Judo, Kendo, Aikido gibi. Burada Batluygulaycnn kendini koruma motivasyonununYeni Budo idealleriyle rtmediini tekrarlamaktafayda var.

Japon Sava Sanatlar


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

31/98Klan News / Say 1 / Haziran 2003

ProgramPazartesi 19:00-21:00 Kendoaramba 19:15-20:15 aido

20:15-21:15 KendoPerembe 18:30-20:30 KendoCumartesi 11:00-13:00 Kendo & aido

YerBeyolu Spor Kulb: Bykparmakkap Tel Sk. Beyolu - st.(Taksim-Galatasaray ynnde soldan 3. sokak)

SonuSava sanatlarna etkili olma kriteriyle baktmz-da Kobudo'nun Budo'ya, Budo'nun da Shinbudo'ya(20. yzyl) stn geldiini kabul ediyoruz. Ancak lm ve yaam ayran ey yalnzca teknik deildir.Japon savas bedenini glendirirken bunun bir snr olduunu grerek, ruhun neredeyse sonsuzakadar glenebileceini kefetmitir. GnmzBudo'lar bu ideali hl yaatmaktadrlar. te yandaneski sava alanlarndaki tecrbenin artk kimseninelinde olmadn da kabul etmek gerekir. zellikle bir Bar a peinde koan modern insannihtiyalar eskisinden ok farkldr. Onun kendiyaamn ve lmn kavray Samuraylarla aynolamaz. Saylar binleri bulan farkl sava sanatstilinin hocalar tarafndan (bilinli olarak) yeni aaaktarlmay, bu ynde bir fedkrln sonucudur.Tm eletirilere ramen, Shin Budo'nun hunharlk velm nedir ok iyi bilen kiiler tarafndan kurulduuunutulmamaldr.

Bundan sonraki yazlarda birer birer savasanatlarn ele alacaz. Kyudo, Kendo, Judo, Aikido,

Jodo, Ninjutsu vb. sanatn tariheleri, yntemleri,felsefeleri ele alnacak. Zaman zaman da kategori

dna karak, kh Samuray'n gnlk yaamna, kh

japon klc Katana'nn yapmna veya savasanatlarnn sembolizmine gz atacaz.

Japon Sava Sanatlar

31

Kendo*Klcn Yolu

lkemizde Kendo ve buna balbranlarn (aido) dnya standartlarndaalld bir ortam var. stanbul Kendo Kulb,1999dan beri uzman eitimci kadrosu ve niteliklieitim programyla Japon kl geleneininlkemizdeki ncs olmutur.almalarmz Avrupa Kendo Federasyonuna(E.K.F.) bal olarak srdrlmekle birlikte,etkinliklerimiz Dnya ve Japon KendoFederasyonlar tarafndan da tannmaktadr.Sizleri gerek Budo atmosferiyle dolu olanDojomuza bekliyoruz.

Bilgi iin :http://www.geocities.com/kendo_istE-mail : [email protected]

stanbul Kendo Kulb1999dan beri Klcn Yolunda....K.K. bir Trkiye Kendo Komitesi yesidir(www.geocities.com/kendokomitesi)
http://www.geocities.com/kendo_ist/http://www.geocities.com/kendo_ist/http://www.geocities.com/kendo_ist/mailto:[email protected]:[email protected]://www.geocities.com/kendokomitesihttp://www.geocities.com/kendokomitesihttp://www.geocities.com/kendo_ist/http://www.geocities.com/kendokomitesimailto:[email protected]://www.geocities.com/kendo_ist/

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

32/98

Farkndalk hemen her rahatszl iyiletirmeye,her sorunu zmeye yardmc olabilecek bir uygu-lama. Bata Zen ve Budaclk olmak zere btngizemci retiler farkndaln gelistirilmesi gereken

ok nemli bir yetenek olduunun altn srarla i-zerken, bedensel terapi yntemlerinden psikoterapiye,okltizmden tbba varncaya kadar birok baka sis-temde de farkndaln yararlarn anlata anlata bitiremiyorlar.

Farkndalk kavram karmza ounluklaZen, Budaclk, Yoga gibi gizemci retilerle ilgilialanlarda kyor. Bununla birlikte, bu kavrama yal-nzca gizemciliin bak asyla bakmak, farkndalyalnzca gizemcilerin dnyasna ait bir kavram san-

mak bir hayli snrlayc olabilir. nk farkndalk gizemcilikten baka psikoterapiden tutun saaltma,sanatsal yaratcl arttrmadan kolay doum yap-maya, okltizmden Taocu ve Tantrac sevimeye, bi-linli rya grmeden sanat eitimine, eitli bedenselac ve arlar kontrol etmek ve eitli sorunlarazm bulmaktan Kung-fu, Karate, Aikid, Kendgibi sava sanatlarna kadar birok alanda son dereceetkin bir uygulama olarak kullanlmakta. Bu nedenle bu yazda farkndalk konusuna geni bir bak asn-

dan yaklaacaz.Farkndal incelemeye balamadan nce,

gelin isterseniz tanmn yapalm: Farkndalk dene-yimlenmekte olana bilinli olarak dikkat etme duru-mudur (Not 2). Bu tanmdaki farkndalk (awareness), bilin (consciousness), ve dikkat (attention) szck-lerinin aslnda ayr ayr anlamlar olmakla birlikte,Budaclk, Zen, Yoga, T'ai-chi, Zen, tasavvuf, bedenterapisi, psikoterapi gibi deiik alanlarda bu ve bun-lardan tretilen szckler farkndal ifade eden te-

rimler olarak karmza kyor. Bunlarn arasnda ensk rastlananlar, 'bilinlilik' ve 'dikkat.' rnein uZen anekdotu farkndaln, zihnini tek bir ie odakla-

mann, youn bir dikkatin nemini ok iyi vurgulu-yor:

Adamn biri Zen ustas kky'ya gider ve Saygdeer usta, ltfen benim iin Zen'in en derin bilgeliini anlatan birka deyi yazar msnz? diye rica eder. kkyderhal elinefray alr ve kada 'Dikkat' szcn yazar. aran adamHepsi bu mu? diye sorar, Baka bir eyler daha eklemeye-cek misiniz? kky bunun zerine kada Dikkat. Dikkat,diye yazar. Adam biraz sinirlenerek, yi ama, der, buyazdklarnzda fazla bir derinlik ya da incelik gremiyorum ben. kky bu defa yle yazar kada: Dikkat. Dikkat.Dikkat. Adam biraz kzgn bir halde, Bu 'dikkat' szc de

ne anlama geliyor? diye sorar. kkyonu nezaketle yantlar:Dikkat demek dikkat demektir.

Farkndaln levleriFarkndaln iyi bir ey olduunu az ok anladk, peki ama bu farkndalk ne ie yarar? Farkndalndeiik alanlarda deiik ilevleri olmakla birlikte ikitemel ilevi olduunu syleyebiliriz: Birincisi,bize ilk elden deneyim yoluyla kendimizle ve evremizdekidnyayla ilgili nesnel bilgiler vermek . kincisi (ki builev de aslnda birinciyle iiedir),bedenimizde, zih-nimizde, ve ruhumuzda btnle ulamamza yardmc olmaktr .

Farkndalk(1)lhan Ermete

Eski Yunancadaki panakeia ( ) szc(Not 1)

'her eyi iyiletiren','her derde deva' anlamna gelir. Panakeia farkndaln nemli bir niteliinianlatmak iin ok uygun bir szck, nk farkndalk hemen her hastalk,

sorun ya da zorluk iin bir are.


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

33/98

Farkndaln Birinci levi:lk Elden Deneyimlerle Nesnel Bilgiler Kazanmak

Kendine Yabanclama

imdi gelin nce farkndaln ilk ilevini ele alalm.Biz insanlar kendimize, kendi doamza byk ldeyabanclam durumdayz. Bu yabanclamannsonucunda kendimizde bir eylerin eksikliinihissediyoruz, ama eksikliini hissettigimiz bu eyinne olduunu tam olarak bilemiyoruz. Kim ya da neolduumuz zerine pek az bir fikrimiz var. Tabii kinasl grndmz, snav ya da yetenek test-lerindeki performansmz, baz eylerde baarl bazeylerdeyse baarsz olduumuzu, baz insanlarn

bizi sevdiini, bazlarnnsa bizden holanmadn,ve saire, ve saire birok ey biliyoruz. Ama bu bilgi-lerin kaynan hi dndnz m? Kendimizle ilgili bildiklerimizin hemen hepsikendi iimizdendeildardanrendiimiz eyler. Bunlarn byk bir blmn ailemizden, arkadalarmzdan, retmen-lerimizden, kitaplardan, ve medyadan rendiklerim-iz oluturuyor. Bu bilgilerin kendimizi tanmada ok nemli olduu kesin, ama bu bilgilerin bizi ancak belirli bir yere kadar gtreceini de gzden karma-

mak gerekiyor.

Yalnzca Dnceler Yoluyla BilmeninDezavantajBat felsefesinin Uzak Dou felsefesine gre eksik ynlerinden biri, insan, dnyay, evreni yalnzca akl-la ve mantkla anlamak zerinde srar etmesidir.Hemen hepimiz aklla anlalan, dardan re-nilebilen bilgiye iimizden gelen, dorudan doruyadeneyimlediimiz bilgiden daha fazla nem veririz.

nk hepimiz her eyi dnceler yoluyla bilme,dncelerle kavrama alkanlnn esiri olmudurumdayz. Bu alkanln kkeninde yatan inan,dncenin alglardan, igrden, duygulardan dahagvenilir, daha tutarl, daha salam olduudur. Yunanfelsefesinin etkisiyle Bat'l dnrleralglarla bilmeile dnceyle bilmearasnda bir ayrm yapmlardr,onlara gre duyum ve alglardan oluan veriler zihnin bilisel kavrayndan daha deersizdir ve ikinci dere-cededir. Ortaa dnrlerinden tutun on yedi ve onsekizinci yzyl rasyonalistlerine kadar pek ok felfese ekol, duyularmzdan gelen mesajlarn kark ve belirsiz olduu ve onlar akla kavuturmak iin

akla, usa vurmaya gerek olduu grn savunmu-tur. Benzeri bir biimde, duygularn da dnceleregre deersiz olduu kabul edilmitir. nk duygu-lar, doas gerei, nceden bilinemez ve gvenilir deildir, bunun iin de etkin bir biimde ilevde

bulunmamza engel olur. Halbuki akl nceden bilinebilir ve kontrol edilebilir, bu nedenle aklla,dnceyle yaplan hareketler daha kesin ve emindir.Bu inanlar bize duygularmz dncelerimizle kon-trol etmeye almamz gerektiini syler. Bunu yap-maya altmzdaysa ou kere kendimizi bir duygu-dnce atmasnn iinde buluruz.

Gnmzde byk bir bilgi birikiminesahibiz. Bilimde, teknolojide bir hayli ilerledik, ste-lik eski alara gre, ok uzaa gitmeye gerek yok

yzyl ncesine gre, bu bilgiler ok daha geni bir alana yaylyor. Ama btn bu ihtiaml bilgi zengin-lii iinde insanlk belki de gelmi gemi en mutsuzdnemini yayor. Her gelen nesil dnyann ktyegittiini sylyor. Peki neden? Bunun tabii ki birdenfazla nedeni var, ama nemli nedenlerinden birikendimize yabanclam olmamz. Hemen hepimizkendimizi dncelerle, szcklerle tanyp tanm-layabiliyoruz, ama iten gelen bilgiye, alglarmznsylediine, kendimize, bedenimize yabanclam

yasyoruz. te farkndalk bize iten gelen bilgelieulaabilmemiz iin bir yol ayor:

Kendi iine dnerek Kendi doasn kendisi dorulayan,Kendi doasnn doaszlk olduunu bulan kiiBo szlerin tesine gemitir.Zen ustas Hakuin

Eer yalnzca kendinizi kavramsal dnceden

kurtarrsanz, her eyin stesinden gelmi olursunuz.Zen ustas Huangpo

Bizse ne yapyoruz, hep dnyoruz. Her eyi dnerek zmeye alyoruz. Halbuki ama-nizmden tutun Uzak Dounun gizemci geleneklerineve tasavvufa varncaya kadar birok reti, bizi mut-lulua, i huzuruna, aydnlanmaya gtrecek bilgininyalnzca ve yalnzca iten gelen bilgi olduunusylyor srarla.

Budaclkta Farkndalk1960'larda Bat'da ortaya kan nsan Potansiyeli

Farkndalk


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

34/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

35/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

36/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

37/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

38/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

39/98

lardan yaylabilecek tehlikeli malar bu trdendir.te yandan iyonlatrc olmayan, yani maddeyideitirmeyen mlar da evreyi etkilerler. rneinenerji dalgalar bir ktle ile karlatklarnda sy art-trrlar. Gnmzde bilimadamlar bu nlarn dainsan saln nasl etkilediklerini sorgulamaktadr-lar. Bugn bu iyonlatrc olmayan nlardan oluan bir denizde yayoruz. Salkl bir beden hastahcreleri bulur ve onarr ya da yenileriyle deitirir.Bu tip hcreler tespit edilmezlerse, rnein tmrlerednebilirler. Yine de baz etkileri gzlemlemek iinkrk yl gibi uzun sreler gerekecektir.

Garip Bir Risk AnlayBirok nkleer teknoloji savunucusu risk faktrnden bahseder. rnein yolda kardan karya gemeye bir risk puan ya da ok ksa vadeli tehlike katsaysverilir. Otomobil kullanmak iki puanda, frnyannda oturmak puan olabilir. Su imeye kadar pekok gnlk faaliyete olaslk hesabna gre puan-lar veren lobiciler nkleer kazalarn enderliini n

plana karmaya alrlar. Bu tip karsamalara oto-mobil endstrisinin ya da havayolu irketlerinin de bavurduklarn gryoruz. Unutulan ey udur : bir kaza gerekletii zaman olaslk faktr %100olmutur. Ve esas nemlisi bunun sonulardr.Benim su ierken boulmam elbette ktdr ancak buolay 100 bin kiiyi etkilemez. Bu savunmalarn cid-diyetsizlii ve tarafll apaktr.

Bu savunmalarn ardnda sosyal, ekonomik vestratejik karlarn mcadelesi yatar. Bu terazidekamuoyu son derece hafif ekmektedir. Kamunun bilgilendirilmemesi de ayr bir sorundur. rneinocuklar, zellikle de hcre blnmesi ok hzl veyoun olan bebekler radyasyonlardan byklere gredaha ok etkilenirler. Kadnlar beden ileyileri gereierkeklere gre 2,5 kez daha hassastrlar. Bu bilgiler lobi szcs bilirkiiler tarafndan bilinli olarak gzard edilmektedir.

Yaam alanmzda, iyerimizde eitliradyasyonlara maruz kalrz. Bunlar yok etmemiz

mmkn olmasa da, yaay eklimizdeki ufak deiikliklerle kendimizi byk lde koruyabiliriz.Bir daha diimize giderken ya da oy kullanrkenfarkl dnebiliriz.

Radyasyon Kaynaklar ve Gvenlik Ev ii malar Ev ortamnda bulunabilecek doal kaynaklardan balcas Radon'dur. Bu element yeraltnda bulunur veyzeyde kokusuz, renksiz bir gaz halindedir.Tehlikeleri yaanlan yere ve yap malzemelerine gredeiir. ngiltere'nin baz blgelerindeki evlerdegrlen tipteki granit duvarlar, hele ev fazla izole iseve havalandrlmyorsa, ev ii radyasyonun, nkleer santral personeli iin belirlenmi gvenlik snrnn ikikatna kmasna yol aabilir. ngiltere'de 100 bin evin bu durumda olduu ve A.B.D.'deki evlerin %20'sininradon tuttuunu aratrmalarn sonucu olarak bili-yoruz. Bu durum sigara imeyenlerdeki akcier kanserinin birinci nedenidir. Amerika kaynakl bir rapor bu gazn etkilerinin gnde yarm paket sigaraya

eit olduunu ortaya koymaktadr. Sigarada, Radongaz gibi alfa parac reten ve yayan Polonyum 200ile trevleri bulunmaktadr. Burada sorun, doalradyasyon kaynaklaryla bu kadar yakn temasta olu-tadr. Yeraltnda bulunan kaynaklar, endstri faaliyet-leri sonucu yeryzne kmakta ve dinamitleme,asitle eritme vs. teknikler sonucunda tozlaarak dnyaya yaylmaktadrlar. Cam, seramik, tula,

imento, doal gaz, fosfatl gbre, kuyu suyu kay-naklarna gre belli miktarlarda radyasyon barndrr-lar. Bu malzemelerin evinizde ylmalarnengellemek, evinizin yap malzemesini ve konumunusorgulamak gerekir. Yukardaki ngiltere rneindeki bir evde oturan birey u nlemleri alabilir:1. Yer ve duvarlardaki atlaklar imento ve (eko)mas-tikle tkanmal.2. Havalandrma, zellikle giri katnda hayati nemtar.3. Bodrum katnda havalandrma sistemi bulunmal vebu blmelerden evin iine alan kap bulunmamaldr.

evre


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

40/98

Tbb malar Tbb alanda herhangi bir yerden alabileceimizin ok stnde oranda radyasyona maruz kalrz. Bu alandakullanlan X nlar dnyada ylda 350-2000 araskansere neden olmaktadr (derleyenin notu: ultrasonteknolojisi bugn bu risklerin nne gemitir). Busektrn neden olduu, hayati olmayan etkiler ve bozunumlar konusunda saysal bilgi yoktur. te yan-dan krk bir bacak sz konusu olduunda kimserntgen istemem demeyecektir. Bu ilem srasnda bir kadnn yumurtalklarnn da maya maruzkaldn unutmamak gerekir. Eski ve yeni radyolojicihazlar arasndaki ma yayma oran sz konusuolduunda 1-1000 aras bir farktan sz edilebilir.Tedavi olduunuz salk kuruluunun makine parkn yenileyip yenilemediine her zaman dikkatedin.1. Rutin ya da gstermelik adet yerini bulsun rnt-genlerini engelleyin.2. Diinize ya da doktorunuza alternatif tan metot-larn sorun.

3. ocuk sahibi olma yanda olan kadnlar adetgrmelerini takip eden 10 gn boyunca rntgen ek-tirmemeliler.4. Hamilelikte, dlleme dneminde, mutlaka gerek-miyorsa rntgen ektirmeyin (bu alanda yeni sesteknolojileri kullanlmakta)5. ok gerekmedike ocuklar rntgen nlarnamaruz kalmamallar.6. Rntgen filmlerinizi teknisyenden ya da dok-

torunuzdan aln ve tarihlerini not edin. Sizde bulun-malar bir baka doktorun bunlarn yerine rntgenekimi istemesini ounlukla engelleyecektir.7. Teknisyenin uygulad n dozajn sorun veakac yaklamlar ciddiyetle karlayn.8. Boyas bile dklm eski cihazlarla karlar-sanz, diinizde de olsanz, bedeninizin filmi ekil-meyen yerlerinin kurun levhalarla korunmasnisteyin.9. Mmknse, ayn sonuca daha az radyasyonlavarabilecek modern cihazlarla donanm kurululartercih edin.

Dier alanlar ocuunuza aldnz fosforlu oyuncaklardanfotoraf filmlerine pekok rn kendi balarnatehlike arzetmezlerse de bunlarla evrili olmak risk-leri arttracaktr.

Mikrodalga, televizyon, cep telefonunuz, bil-gisayar ekranlar ayr ayr gvenli olduklar kantlan-m olsalar da atalarmz byle bir ortamdayaamyorlard. Elektrikli tra makinesi ya da sakurutma cihaznz yukardakilerin hepsinin toplamn-dan daha ok elektromanyetik alan retirler ve beyninize yakn olarak kullanlmak durumundadrlar.En iyisi bu tip teknoloji rn cihazlarn hayatmz-daki yerlerini sorgulamak, kullanmlarn kstlamak ya da bir dzene koymak yerinde olacaktr.

Kullanlmayan video gstericisi trndencihazlarn da fiini ekmek gerekir. Btn bu cihazlar almadklarnda bile elektromanyetik alan retirler.

Uzun ve salkl yaamak, salkl nesiller yetitirmek paylalan bir sorumluluktur, srekliabay gerektirir. Nkleer kaza ansnn ne olduunu

anlatan bir makalenin neden ille de bizi rahatlatacak ekilde yazldn, bunu yazann bize neden yapctavsiye deil, fikr-i sabit alamaya altn dadnmek gerekir. Nkleer kaza vs. olma ansyzbinde bir olabilir. Ancak kaza olduktan sonra buans oran yzde yze tamamlanmtr. imdi neyapacaz? dediimizde teknoloji rtkanlarnnortada olmadklarn grrz...

evre


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

41/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

42/98

bu kiinin iyilemesi iin amann tlsmlar, ilahiler ve byclk yoluyla byl glerini kullanmasnngerektiine inanyorlard. Sonraki dnemlerde Taocumetinlerde grlen Tlsml Su, dualar yoluyla ktruhlar kovmak gibi yntemler amanizm'e dayanan

eski dinin etkisini yanstmaktadr. Erken dnemTaocu mezheplerinde de (Bir Avu Pirin ve YceBar Gelenei gibi) gl bir amanik ba grlmek-tedir.

En nemli Taocu bilge mistikler ise, M.. 4.ve 3. yzyllarda,Savaan Eyaletler diye adlandrlandnemde (M.. 401 - 221) ortaya kmaya balar. Budnem, siyasi ve toplumsal alkantlar ve byk bir entellektel karklkla dolu anlalmaktr. in, pek

ok bamsz prenslie blnmt ve bu prenslik-lerin yneticileri de halklarna bar ve refah salaya-cak bir siyasi felsefe aray iine girmilerdi, bylecekendi gleri artacak ve topraklarndaki hege-monyalar da glenecekti. Ynetim sanat hakknda pek fazla bilgisi olmayan yneticiler, Konfysler,Yasaclar, Sofistler, Mantklar gibi deiik dnceekollerinde gelen eitimli kiilerin verdikleri ner-ilere nem veriyorlard. Bunun karlnda dagvendikleri kiilere, prestijli pozisyonlar neriponlar zenginlik ve eitli dllerle onurlandryor-lard.

Dier eitimli kiiler gibi Taocular da,geleneksel bilgeliklerini yukarda da sz edilmeyealld gibi daha nceki dnemlerin gelenek-lerinden miras almlard, fakat Konfysler vedierleri, kabul edilebilir siyasi be toplumsal sisteminoluturulmas zerinde dururken, Taocular kiiselmkemmellik, doann gizleri hakknda daha fazla

bilgi sahibi olmak ve tm var oluun temelini olutur-duuna inandklar kozmik bir ilkeyle bir olmann peinde kouyorlard. Zengin bir folklor veamanizm'e dayal bir dinin inan ve uygulamalarnkk gren Konfyslk'ten farkl olarak Taocular muhteem ve doa st olan vurgulayanhikaye ve efsanelerden holanrlard. Chuang-tzu veLieh -Tzu'nun kitaplarnda mkemmel kii (chih jn), kavraya ulam kii (chn jn) ve bilgeler

(shng jn) gibi kavramlar geer. Bunlar, sihirlieyler yapabilen, sadece hava ve iy suyuyla yaaya- bilen, kendilerini transa benzer bir duruma sokarak,evrende dolaabilen ve insanlar hastalklardan kur-

tarp, felaketleri nceden haber verebilecek ve refahsalayabilecek derecede yksek seviyede bir mkem-mellie ulam kiilerdir. Bu hikayelerin hepsi deallegorik olabilir fakat pek ok Taocu bunlar gerek olarak kabul etmektedir. Bu da lmszler (hsien)

denilen kiilerin, yani yoga, isel simya ve salk almalar sonucu lmszl yakalamay baar-m, bu sayede de gksel hiyerariye dahil olup, en stdzeydeki tanrsal bir varlk altnda dnya zeridneruhsal bir denetime sahip olan kiilerin olduunainanlmasna ve bu kiilere ait kltlerin kmasna yolamtr.

Feodal dnyann saray ortamndaki entrikalar,ekimeler nedeniyle hayal krklna urayan ve

toplumsal koullar, insan davranlarn belirleyen bit-mez tkenmez kurallar -ki bu kurallar onlara greikiyzll gizlemek iin bir rt oluturmakta vekiinin kendini anlamasn engellemekteydi-eletirmekten geri duramayan ilk Taocular, insanyaps kurumlar ile doada var olan dzen arasndakiztla dikkat ekmilerdi. Kyllerin kleleti-rilmeleri, bitmek tkenmek bilmeyen ve sadece ykmgetiren savalar, insanlarn srekli olarak mevki veg iin her eyi yapmay gze almalar onlara dahada dehet verici geliyor olmalyd. Onlara gre insanolu, tpk dier yaratklar gibi, doum, byme,yalanma ve lmn oluturduu doal srele veevrenin ritmiyle uyum salamay renmeliydi.zgrlk, bar ve kalc nee gibi kavramlara ancak insan yaps deil doal kanunlara uyum salayarak ulalabilirdi. Kiinin sahip olduu en nemli eyyaamn kendisiydi. Bu en nemli varlklarn olabildiince uzun sre korumann ve sonunda bir tr

lmszle ulamann yollarn aramlard. Bununiin de erken dnemlerin mnzevilerinden itibaren,zihni ve bedeni temizlemek ve daha doru, doal bir ekle sokmay baarmak sessizce meditasyona otur-mann, gerektiinde oru tutmann ve yoga benzeri baz almalar yapmann nemini ve deerinikavramlard.

Dnsel Yaklamlar ve

lk nemli Mistik BilgelerTaoculuun kklerine inilmeye kalkldnda,Taoculuun, allmn dnda yaklamlar oldudogmalarla pek ilgilenmedii ve her ne kadar zaman

Taoizm


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

43/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

44/98

berdir, arada ayrm yoktur, Tao hem adlandrlan (var olan) hem de adlandrlamayandr (var olmayandr).Tm yaamn anasdr, fakat mitolojik bir tanraanlamnda deil, evrene yaam verme srecinin bir zeti gibidir.

Adlandrlamayan, adlandrlm olan dour-mutur. Adlandrlamayanda dalizm yoktur nktarif edilemez. Dalizm ieren her ey, somut veanlalrdr ve somut her eyin de nedenleri ve kken-leri vardr. Kkeni olan hibir ey mutlak kabul edile-mez nk ondan nce olan bir ey vardr. Ancak,iinde dalizm barndrmayan eyin kkenleri yoktur ve mutlak olarak kabul edilebilir. Taocular da bu mut-lak olma durumuna boluk demilerdir. Bu, biraz

elikili gelebilir, gerek bir eyin boluktan ibarenolduunu nasl kabul edebiliriz ki? Taocular rnek-lerini genellikle doadan alan kiiler olduklar iin bolua rnek olarak vadi ruhu (gu shen) veyakrk (tuo yue) benzetmelerini kullanmaysevmilerdir. Bir vadi, bo olduu iin yaam destek-ler, hayvanlar besler ve tarm iin verimli topraklar salar. Nehirler, vadinin seviyesi alak olduu iin buraya akarlar. Taocular, metali ileyenler, demircil-er, seramikiler ve simyaclarla yani boluu kullan-may bilenlerle her zaman iin yakndanilgilenmilerdir. Kr altran ise, yaplmolduu aa, apraz balar ve deri deil bunlarnarasndaki boluktur. Bu genileyen boluk olmadankrk ilev gremez. Taocular her eyin kaynaolarak sonsuz derecede byk bir boluun olduunusylemektedirler. Var olu, ancak var olmaytan kay-naklanr. Hilik, hiliin olmamasndan ncedir bu daTao'nun mantksal olarak balang noktasdr. Bu

anlalmazlk ve hilik de Tao'yu onlar iin karanlk bir gizem haline getirir.

Taoculuk terimi ilk kez, Han Hanedanlsrasnda, dnemin geleneksel dnce ve kurumlar-na ters den bir reti dizisini tanmlamak iin kul-lanlmtr. retileri ise iki temel kavramdanyorumlamaktayd: Tao yani ve Yol ve Bu Yol'unEtkililii yani Te.

Han Hanedanl dneminde itibaren, toplum

iinde dine ve dinsel inanlara kar gl bir eilimgrlmektedir, Konfyslk, dinsel bir karakterekavumu ve Budaclk in'e girmeye ve yaylmaya balamtr. Bu dnemde ok yaygn olan Huang-Lao

dnce gelenei, farkl felsefeleri birletirerek,geleneksel Ruh Klt, lmszlere nanma, Yin-Yang kavram ve Kehanet Sistemleri gibi reti vednce yaklamlarn kapsamtr. Bylece in'indnce alannn temeli, in kltrnn kklerinden

birini oluturan Taoculuun gelimesine hazr halegelmitir.

retinin TeorisyenleriTm bu yaklamlar ve retilerin temellerini atan vegelitiren Taocu mistik bilgelerin isimlerine kendiyaadklar an edebiyatnda rastlansa da gerekteyaam ykleri hakknda neredeyse hibir ey bilin-memektedir. Onlar hakknda hikaye ve efsaneler pek

ok eserde grlebilir, fakat retilerini anlayabilmek iin zellikle iki kaynak ok nemli kabul edilmitir :Chuang Tzu'nun Meselleri ve dnya zerinde hakl bir n yapm olan ve Lao Tzu'ya yani Yal Bilge'yeatfedilenTao te Ching .

Bu iki eser de aslnda, Taocu deyilerin,hikaye ve anekdotlarn birer antolojisi gibidirler veyazar olduklar sylenen kiilerin gerekte bu eserleritek balarna yazm olmalar olaslna pheyleyaklalmaktadr, rnein kimi aratrmaclar, birdenok Taocu yazarn Lao Tzu takma adyla, altndaeitli anlamlar tayan 5000 kelimelik eseri yazdndnmektedir. Byk lde efsanelere dayananeldeki bilgilere gre, adnn anlam Yal usta demek olan Lao Tzu, M.. 604'de Cheu eyaletinde domu-tur ki bu da Her Yer Eyaleti anlamna gelmektir. M..145- 86 arasnda yaam olan in'li tarihi Ssu-maCh'ien, lao Tzu'nun hayatnn da tpk Tao gibi gizem-li olduunu belirtmitir. Efsaneye gre, Lao-Tzu, yal

olarak domu, annesi onu rahminde altm yl boyunca tamtr. nana gre KraliyetKtphanesinin arivcisiydi. ehir ortamndageirdii uzun yllar sonunda, grd tmrmlk ve yozlama Lao Tzu'yu umutsuzluaitmi ve huzuru ve skuneti aramak iin yola dmeyekarar vermitir. Kuzey bat kapsndan kmadannce, kapnn koruyucusu onu tanm, Lao Tzu daTao Te Ching adl manzum dzende yazlm eserini

okumu ve kapnn koruyucusu da bu szleri kalemalm. Yine efsaneye gre, kapnn koruyucusu buszlerden ylesine etkilenmi ki, her eyi ve buyazlar ardnda brakp yolculuu esnasnda Yal

Taoizm


7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

45/98

7/24/2019 Klan Dergi 2003-01

46/98

Ezecekler mi biriniBytrler onu alabildiineZayf m drecekler biriniGlendirirler onu alabildiineYok edeceklerse biriniGelitirirler onu alabildiineAlacaklar m elindekinince ona bol bol verirler

Budur grmek grnmeziYumuak yener sertiZayf yener gly...Blm 36

Bakalarn bilmek bilgeliktir Kendini bilmek ise aydnlanmak Bakasn yenen gldr Kendini yenense egemenHalinden memnun olan zengindir Nefsini yenen iradeliYerini korumay bilen kalcdr lp de yok olmayan lmszBlm 33

Ksacas, Tao'yu anlayan ve ona uyan kiiler Te'ye de sahip olurlar. Burada sz konusu erdem,kusurlu davran veya alkanlklarn tersi olarak grlen davran ve alkanlklar dizisinden ok, dier insanlar da gl bir biimde etkileyebilen ve olay-lar bilinli bir aba harcamadan biimlendiren isel bir zelliktir.

Konfyslere gre, kii Te'yi bilinliolarak gelitirmeliyken, Taocular, Te'nin Tao'nun ken-di doasna uygun olarak doal, kendiliinden ifadesiolduunu iddia ederle

Klan Dergi 2003-01

Documents

Transcript of Klan Dergi 2003-01