TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞITARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞIKORUMA VE KONTROL GENEL KORUMA VE KONTROL GENEL

MÜDÜRLÜĞÜMÜDÜRLÜĞÜBALIKESİR VALİLİĞİBALIKESİR VALİLİĞİ

İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜİL TARIM MÜDÜRLÜĞÜHAYVAN SAĞLIĞI ŞUBESİHAYVAN SAĞLIĞI ŞUBESİ

20062006

KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ

  

Klinik belirtileri:Klinik belirtileri:

*Ateş*Ateş,,*kırıklık*kırıklık,, *Baş ağrısı*Baş ağrısı,,*Halsizlik*Halsizlik,,    *Yüz ve göğüste kırmızı döküntüler ve *Yüz ve göğüste kırmızı döküntüler ve ggözlerde özlerde kızarıklıkkızarıklık,,*Gövde,*Gövde, kol ve bacaklarda kol ve bacaklarda mmorluklar  orluklar  oluşabilir. oluşabilir. *Burun kanaması,dışkıda ve idrarda kan *Burun kanaması,dışkıda ve idrarda kan görülmesi sıktır.görülmesi sıktır.

*Bazen kusma, *Bazen kusma, *karın ağrısı veya ishal,*karın ağrısı veya ishal,*ilk günlerde yüz ve göğüste *ilk günlerde yüz ve göğüste

kanama kanama ve kızarıklıklar dikkati çeker. ve kızarıklıklar dikkati çeker. *Sarılık,*Sarılık,*Karaciğer ve solunum yetmezliği *Karaciğer ve solunum yetmezliği gözlenir.gözlenir.

Hastalık erken teşhis Hastalık erken teşhis edilemezseedilemezse

ÖLÜMLEÖLÜMLE

sonuçlanır.sonuçlanır.

KKKA VAK’ALARININ GÖRÜLDÜĞÜ AYLAR KKKA VAK’ALARININ GÖRÜLDÜĞÜ AYLAR (Türkiye, 2004; n=249)(Türkiye, 2004; n=249)

Hastalığın Görüldüğü AylarHastalığın Görüldüğü Aylar SayıSayı

MartMart 33

NisanNisan 99

MayısMayıs 4141

HaziranHaziran 6666

TemmuzTemmuz 102102

AğustosAğustos 2121EylülEylül 11

EkimEkim 11

BilinmeyenBilinmeyen 55

KKKA VAK’ALARININ KKKA VAK’ALARININ GÖRÜLDÜĞÜ AYLAR GÖRÜLDÜĞÜ AYLAR

0

20

40

60

80

100

120

Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim

Aylar

Vak

'a S

ayıs

ı

E.K. 32 yaşında Mesleği: ÇobanE.K. 32 yaşında Mesleği: Çoban …….. İlinin K. köyünden .. İlinin K. köyünden 10 gün önce ishal, öksürük, halsizlik 10 gün önce ishal, öksürük, halsizlik

şikayeti ile … ili Devlet Hastanesine şikayeti ile … ili Devlet Hastanesine başvuruyor. Ara ara ateşi oluyormuşbaşvuruyor. Ara ara ateşi oluyormuş

7 gün önce ağzından kan tükürmeye 7 gün önce ağzından kan tükürmeye başlamışbaşlamış

İki hafta önce kene ısırması öyküsü varİki hafta önce kene ısırması öyküsü var 10 gün içinde 3 KEZ DOKTORA GİTMİŞ, 10 gün içinde 3 KEZ DOKTORA GİTMİŞ,

üçüncü gidişinde ağzından kan üçüncü gidişinde ağzından kan geliyormuş ve kanlı ishali varmış, geliyormuş ve kanlı ishali varmış, ANEAH sevk edilmiş. ANEAH sevk edilmiş.

Tüm çabalara rağmen kurtarılamadı. Tüm çabalara rağmen kurtarılamadı.

28.05.2005 - Cumartesi

İnsanlara bulaşmaİnsanlara bulaşma

Kene aracılığıKene aracılığı Kene ısırığı (tükrük salgısı)Kene ısırığı (tükrük salgısı)

Larva ve nimf aşamasını küçük yabani Larva ve nimf aşamasını küçük yabani hayvanlar üzerinde geçirmiş, aç erişkin hayvanlar üzerinde geçirmiş, aç erişkin keneler***keneler***

Kenelerin ezilmesiKenelerin ezilmesi Evcil hayvanlar üzerinden toplanan Evcil hayvanlar üzerinden toplanan

kan emen erişkin kenelerkan emen erişkin keneler

Taze karkas teması Taze karkas teması

En önemli hastalık vektörleridir. 866 tanımlanmış türü vardır.

Keneler

Kuluçka süresi:Kuluçka süresi:Keneler tarafından ısırılma ile Keneler tarafından ısırılma ile

virüsün virüsün

alınmasını müteakip kuluçka süresi alınmasını müteakip kuluçka süresi

genellikle 1-3 gündür. Bu süre en genellikle 1-3 gündür. Bu süre en

fazla 9 gündür.fazla 9 gündür.

Tedavi:Tedavi:Tedavi erken teşhis ve Tedavi erken teşhis ve destekleyici destekleyici

ilaçlar ile yapılmaktadır. ilaçlar ile yapılmaktadır.

Kene vücuda yapışmışsa:Kene vücuda yapışmışsa:* Keneler kesinlikle ezilmeden ve ağız * Keneler kesinlikle ezilmeden ve ağız

kısmı koparılmadan, bir pens ile sağa kısmı koparılmadan, bir pens ile sağa sola oynatarak, çivi çıkarır gibi sola oynatarak, çivi çıkarır gibi alınmalıdır.alınmalıdır.

Masif kutaneoz ekimoz, koagülasyon Masif kutaneoz ekimoz, koagülasyon sistemi sistemi

ve endotel bütünlüğünde bozulmayı ve endotel bütünlüğünde bozulmayı

göstermektedir.göstermektedir.

Virusun doğal döngüsüVirusun doğal döngüsü

Doğada yerleşik fokal odaklar Doğada yerleşik fokal odaklar şeklindedirşeklindedir

Yabani hayvan-kene arasında geçerYabani hayvan-kene arasında geçer Hayvanların aksine, keneler Hayvanların aksine, keneler

rezervuarrezervuar Ekolojik dengenin bozulduğu Ekolojik dengenin bozulduğu

durumlarda odaklar genişlerdurumlarda odaklar genişler

Kenelerde vektörlükKenelerde vektörlük En etkin biyolojik vektörlerdirEn etkin biyolojik vektörlerdir Özellikle Ixodidae türleri çok önemliÖzellikle Ixodidae türleri çok önemli

Rikettsia (Ehrlichia, Coxiella, Anaplasma, Rickettsia)Rikettsia (Ehrlichia, Coxiella, Anaplasma, Rickettsia) Virus (Flaviviridae, Bunyaviridae, Reoviridae, Virus (Flaviviridae, Bunyaviridae, Reoviridae,

Rhabdoviridae)Rhabdoviridae) Bakteri (Borrelia, Francisella, Klebbsiella, Dermatophilus, Bakteri (Borrelia, Francisella, Klebbsiella, Dermatophilus,

Staph.)Staph.) Protozoon (Theileria, Babesia, Hepatozoon)Protozoon (Theileria, Babesia, Hepatozoon)

Evcil hayvanların RolüEvcil hayvanların Rolü

Doğrudan ilgileri yokDoğrudan ilgileri yok AncakAncak

Kenelerin biyolojisinde Kenelerin biyolojisinde önemli yerleri varönemli yerleri var

Viremi döneminde insan Viremi döneminde insan ve keneler için potansiyel ve keneler için potansiyel bulaş kaynağı olabilirlerbulaş kaynağı olabilirler

Riskli bölgelerin Riskli bölgelerin belirlenmesinde belirlenmesinde yardımcıyardımcı

Sahada Alınması Gereken Sahada Alınması Gereken ÖnlemlerÖnlemler

•Kene olan alanlardan kaçınmalı

•Kaçınılamıyorsa belli aralıklarla vücut kene varlığı için kontrol edilmeli

•Kene yapışmış ise varsa penset ile Keneler vücuttan uzaklaştırılırken

koparılmamalı, bir cımbızla sağa sola oynatarak (çivi gibi) yavaşça

çıkarılmalı,. Kenelerin üzerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, gazyağı)

dökülmemelidir. Çünkü bu kimyasallar kenelerin kusmasına neden

olabildiğinden kusmuktaki virüsler, kenenin kan emmek için ısırdığı yerden

vücuda girebilir.

•Piknikten dönüldüğünde vücut kontrol edilmeli

Meskenlerin kontrolü:Meskenlerin kontrolü:

1. Hayvan barınaklarındaki çatlaklar ve 1. Hayvan barınaklarındaki çatlaklar ve yarıklar tamir edilmeli,yarıklar tamir edilmeli,

2. Kireçle badana yapılmalı,2. Kireçle badana yapılmalı,3. Uygun akarisitler ile ilaçlanmalı,3. Uygun akarisitler ile ilaçlanmalı,4. Böcek kaçıran ilaçlar kullanılmalı,4. Böcek kaçıran ilaçlar kullanılmalı,

Evcil hayvanların Evcil hayvanların ilaçlanmasıilaçlanması

Periyodik ilaçlamalarPeriyodik ilaçlamalar Yapılabilecek en etkili uygulamalardırYapılabilecek en etkili uygulamalardır Kene populasyonunu azaltmak açısından Kene populasyonunu azaltmak açısından

önemliönemli İlaçlama stratejileriİlaçlama stratejileri

Yoğun kene mücadelesiYoğun kene mücadelesi Stratejik kene kontrolü (Entegre kene kontrolü)Stratejik kene kontrolü (Entegre kene kontrolü) Minimal kene kontrolüMinimal kene kontrolü

Uygulama şekliUygulama şekli SığırlardaSığırlarda

İşgücü gerektirmeyen, uzun etkili pour-on ilaçlarİşgücü gerektirmeyen, uzun etkili pour-on ilaçlar KoyunlardaKoyunlarda

Toplu banyo uygulamalarıToplu banyo uygulamaları

Kenelerin yaşam alanlarının Kenelerin yaşam alanlarının değiştirilmesideğiştirilmesi

Herbisidal ilaç kullanımıHerbisidal ilaç kullanımı Arazi (anız) yakma*Arazi (anız) yakma* Arazinin sürülmesi*Arazinin sürülmesi* Kuru yaprak tabakasının hatta Kuru yaprak tabakasının hatta

orman taban örtüsünün kaldırılması orman taban örtüsünün kaldırılması

*Ekolojik bozulmaya yol açabilir, ancak zorunlu hallerde denenebilir