Kjarnorka
description
Transcript of Kjarnorka
Kjarnorka
• 6 – 1 Gerð frumeindar
• Þekktar eru um 100 tegundir öreinda sem settar eru saman úr kvörkum s.s d, u, s, c, b og t-kvarkar.
Kjarnorka
• Róteindir í kjarna eru samkynja hleðslur sem hafa fráhrindikrafta en sterki víxlverkunarkrafturinn vegur upp fráhrindikraftana og heldur öreindunum saman þó áhrif hans nái ekki langt.
• Einnig verkar veiki víxverkunarkrafturinn innan frumeindarinnar en hann heldur róteindum og rafeindunum á sínum stað.
• Þetta kallast einnig kjarnorka.
Kjarnorka
• Milli frumeinda verka einnig rafkraftar og þyngdarkraftar.
• Fjöldi rót- og rafeinda skipta máli um gerð frumeindar.
• Fjöldi róteinda ákvarðar sætistölu frumeindar.
• Samsætur frumefnis segir til um breytilegan fjölda nifteinda í kjarna frumeindar
Kjarnorka
• 6 – 2 Frumeindabreytingar og geislavirkni
• Frumefnabreyting er það þegar frumefni breytist vegna breytinga í kjarna fyrir tilstuðlan náttúrunnar eða manna.
• Sumar kjarnasamsætur frumeinda eru óstöðugar t.d. C-14 og hafa tilhneigingu til að brotna niður þetta kallast geislavirk sundrun og losnar þá orka í formi ljóseinda eða rafeinda.
Kjarnorka
• Þetta gerist með mismunandi hraða sem kallast helmingunartími og er hann hjá C-14 um 5568 ár en hjá U-238 um 4500milj. ár
Kjarnorka
• Alfasundrun losar tvær róteindir og tvær nifteindir úr kjarna.
• Þetta verður í raun helínkjarni.
• Kjarni efnisins sem sundrast missir tvær róteindir og sætistalan verður tveimur lægri en upprunalega efnið.
94Pu (plúton) => 92U (úran)
Kjarnorka
Gammasundrun við kjarnabreytingu losnar gríðarleg orka í formi gammageisla og fylgir því oft alfa- og betasundrun.
Þá á sér ekki stað efnabreyting því einu eindirnar sem losna eru ljóseindir.
Þetta er hægt að framkalla í eindarhraðli.
Kjarnorka
• 6 – 3 Nýting kjarnorku.• Kjarnaklofnun er það þegar
kjarnafrumeindir klofna í tvo minni kjarna.
Kjarnorka
• Kjarnaofnar nota U-235 stangir.
• Hægt er á nifteindunum með hemilefnum s.s. þungavatni og kadmíumstýristöngum sem gleypa nifteindirnar og hægja á keðjuverkuninni.