KIK voor docenten van R92

St. Rehabilitatie ‘92Utrecht, 20 april 2009

Tom van WelABC – voor jongeren met een psychotische kwetsbaarheid

KIK: achtergrond en aanpak

voor rehabilitatiedocenten

People don’t do what we expect, but people do what we inspect

Kijk op Irb-Kwaliteit 3

materialen

• teksten toegestuurd– artikel in Maandblad Geestelijke volksgezondheid– interview in Psy

• mapje– lesplan (uit post-HBO)– protocol – bijlagen met een KIK-voorbeeld


• welke vragen moeten sowieso aan bod komen?


overzicht van vandaag

• persoonlijk verhaal – onze rehabilitatiepraktijk – mijn opstelling – mijn nieuwe opstelling

• ervaringen met KIK (weerstand / meerwaarde)

MIDDAGPAUZE• hoe doen we KIK nu precies?• hoe verder?

6Kijk op Irb-Kwaliteit

Kent u dat?

• afdeling met rehabilitatie-missie• nagenoeg iedereen getraind in de IRB• werkbegeleiding• management zegt rehabilitatie belangrijk te

vinden• nagenoeg alle medewerkers zeggen

rehabilitatie belangrijk te vinden• en…


… er lopen maar weinig rehabilitatietrajecten ...

Dit loopt zo al enkele jarenPogingen:

• steeds rehab benadrukken door het management• rehab-imago naar buiten• rehab bovenaan het behandelplan• extra irb-trainingen• elke klinische cliënt moet een rehab-wonen-traject

hebben• beschikbaarheid over eigen IRB-werkbegeleiders• werkbegeleiding intensiever: wekelijks• opnieuw ter sprake brengen• en…


… er lopen maar weinig rehabilitatietrajecten ...

wat wel:

wel enkele enthousiaste rehab-medewerkers

wel een rehab-attitude

(wij nemen de cliënten serieus,

wij werken vraaggericht,

wij kijken ook naar leren en werken, enz.)

Mijn opstelling:‘Druk zetten op rehabilitatie kan niet’

• dat is in strijd met rehab-attitude (rehab is immers van de cliënt; herstellen doe je zelf)

• druk op medewerkers zal tot druk op cliënten leiden (door die medewerkers) [=parallelproces]

• wel: verleiden, stimuleren tot rehabilitatie • veel begrip voor medewerkers die er niet toe komen • veel begrip voor cliënten die er niet toe komen.


1. we leven in een samenleving van afspraken

2. als er geen trajecten lopen (ondanks de afspraken) lijkt het niet veel uit te maken voor medewerkers

3. dan werken we vrijblijvendheid in de hand

4. dit geldt ook voor cliënten: zij leren dat je afspraken niet echt hoeft na te komen [=parallelproces]

5. zeker voor kwetsbare groepen (bv. mensen met een psychose), werkt dit invaliderend.

Mijn opstelling vind ik nu schadelijk voor herstel


verwaarlozende verwennerij


‘zo kan het niet langer’

met KIK gestart

Nieuwe verwachtingen

• elke persoonlijke begeleider / casemanager doet met elk van zijn cliënten rehabilitatietrajecten

• zo niet: reden waarom (in readinesstermen), met rehab-beleid en de evaluatiedatum daarvan

• 3 maal per jaar vraagt algemeen manager een overzicht te maken + plek waar verslagen te vinden zijn

• elk traject wordt inhoudelijk van commentaar voorzien (schriftelijk) en beoordeeld (score 1 tot 5)

• resultaten zijn gespreksonderwerp in jaargesprek.

Ervaringen

• rehabilitatie is gaan leven op de afdeling• 112 trajecten beoordeeld over 4 rondes

bij 17 medewerkers• gemiddelde score: 2,2 – 2,9 – 2,9 – 3,3

Scores bij de beoordelingenscore 1:

er staat niets over de rehab-doelterreinen of er staan grote fouten

score 2:

er staat wel iets, echter niet in professionele rehab-taal

score 3:

fase (v-k-v-b) en gesprekstechniek staan goed benoemd

score 4:

uitvoering van techniek ziet er goed uit

score 5:

duidelijk en beknopt

Ervaringen - vervolg

• reacties:– ‘vreselijk!’ met name de beoordelingen in cijfers– ‘vul ik nooit meer in’– ‘ik vind dat ik het op mijn manier goed doe’– ‘goed: nu dwingt het me op het echt op te pakken. Dat vind ik

wel goed’– ‘fijn dat er inhoudelijke opmerkingen bij gemaakt worden,

daar leer ik van’• iemand die altijd standaard doelvaardigheid deed, ook

als de cliënt in een andere fase zat• iemand die niets aan rehab deed en het nu goed oppakt• iemand die niets opschrijft en dat nu wel gaat doen.

Ervaringen - vervolg

• medewerkers die al rehabilitatie uitvoerden, voelen zich gesteund

• bij medewerkers die weinig trajecten hebben en lage scores blijven halen, wordt dit besproken in het jaargesprek,

bijvoorbeeld: ‘er is externe noodzaak: hoe ga je het aanpakken, hoe kunnen wij je ondersteunen?’.

Aandachtspunten

• het gaat niet om medewerkers als geheel te beoordelen; slechts de rehab-trajecten

• het gaat niet om afkraken maar om leren– onvoldoendes zijn niet erg– er moet wel groei in zitten

• bij gebrek aan groei– gesprek met leidinggevende: hoe kunnen wij je

ondersteunen om je werk (goed) te doen?.

KIK binnen Deming-cirkel

• kwaliteitsverbetering• check en act vaak vergeten• KIK legt nadruk op check

http://www.roi-ally.com/images/pdca.png

Meerwaarde van KIK?

• rehabilitatie-zorgbehoeften nemen af (dat was voorafgaand aan KIK niet zo)

• dit betekent: minder kosten (Drukker e.a. 2007)

• rehabilitatie leidt tot meer bereiken van doelen (evidence-based)

• wat leidt tot een hogere kwaliteit van leven.

Beschouwend

• is de IRB niet te ingewikkeld? nee hoor• IRB leent zich bij uitstek voor commentaar en

beoordeling:– vaktaal – inzicht in trajecten– inhoudelijke overwegingen worden duidelijk

• transparantie: doelstelling bij externe audit (HKZ)• toekomstige aanpak

richting (deels) elkaar beoordelen en intervisie?.

Samenvattend

• mijn eigen (‘begripvolle’) rehabilitatieattitude werkt invaliderend

• beoordelingen nooit zonder inhoudelijk commentaar

• implementatie zonder beoordelingen, kan ik me niet meer voorstellen.


tijd voor …


Lesplan KIK

Over de borging in begeleidingsgesprekken.


enkele vragen

• hoe vaak doen irb-opgeleide mensen in de praktijk een traject met een cliënt?

• als na het leren van een vaardigheid er niet onmiddellijk mee wordt geoefend, wat is het gevolg? (tennisles, pianoles)

• in hoeverre laat jouw leidinggevende merken dat hij het belangrijk vindt dat je irb-trajecten uitvoert?.


KIK

• doel: het op niveau krijgen en behouden van kwalitatief goede irb-trajecten

• individueel wordt met een medewerker meegekeken a.d.h.v. de irb-gespreksverslagen

• individueel commentaar - direct bruikbaar• met een beoordelingsscore.


Noodzakelijke randvoorwaarden

• missie + belang van rehabilitatie: dit weet men ook

• duidelijk hoe/wie bepaalt of een cliënt irb krijgt + hoe dit is vastgelegd

• wie de gesprekken gaat voeren• wanneer de evaluatie is• dat er een electronisch dossier is• waar de verslaglegging daarin is.


voorwaarden voor de rehab-werker

• heeft irb-trainingen gevolgd• weet welke trajecten van hem worden verwacht• kan werkbegeleiding volgen (minimum: …)• weet dat verslagen worden geKIKt.


over het commentaar en de beoordeling• er is een irb-deskundige beschikbaar die

binnen een week commentaar geeft [kosten / tijd zijn gefaciliteerd]

• van buiten het team? Moet wel type problematiek kennen en enigszins de werkers.


voorwaarden - vervolg

• continu werkbegeleiding op de afdeling• voor aanvullende trainingen is op voorhand geld

gereserveerd– richtlijn: jaarlijks 1 tot 2 trainingen van elk 3 dagen– permanent van karakter (nieuwe medewerkers).


Vragen:

• welke punten verdienen in jouw team / afdeling meer aandacht?

• hoe zou je die kunnen oppakken?.


KIK gaat uit van de PDCA-cyclus

• wie legt dit kort aan de anderen uit?.


KIK heeft alleen waarde in de context van de PDCA-cyclus

• kwaliteitsverbetering• check en act vaak vergeten• KIK legt nadruk op check


KIK in 8 stappen

1. voorlichting aan rehabwerkers plan

2. manager vraagt hen trajecten te beschrijven plan

3. rehabwerker voert de afspraken uit do

4. manager stuurt aan irb-desk. de verslagen check

5. deze schrijft commentaar erbij check

6. …en beoordeelt het traject check

7. …en informeert rehabwerker en manager check

8. aanpassingen maken actKijk op Irb-Kwaliteit 37


1. voorlichting aan medewerkers (1)

oefening in tweetallen: [10 minuten]• schrijf redenen op waarom medewerkers KIK

niet zien zitten [leef je in: beoordeeld worden op iets dat je niet zo

belangrijk vindt en waar je niet zo goed in bent]

welke argumenten gebruik je om er vanaf te kunnen zien?.



1. voorlichting aan medewerkers (2)

• KIK is een instrument van de manager (niet de irb’er)

• het gaat niet alleen om beoordelen maar primair om een leerproces bij medewerkers

• weliswaar niet vrijblijvend (maar kwaliteit staat voorop)

• PDCA-cyclus ook op individueel niveau.



2. manager vraagt trajecten te beschrijven (1)

• niveau 1: van elk irb-traject zijn gespreksverslagen

• niveau 2: overzicht op A4 van alle lopende irb-trajecten per medewerker (zie protocol figuur 2)

• per traject staat benoemd– doelterrein– fase (v-k-v-b)– (hoofd)gesprekstechniek– waar de verslagen precies staan.



2. manager vraagt trajecten te beschrijven (2)

• van alle cliënten kan het KIK-formulier ingevuld worden– zg. contra-indicaties verdienen extra aandacht– deze zijn mogelijk maar zijn meestal onterecht– beschrijven in readiness-termen– zijn altijd tijdelijk– wat is dan het beleid?– KIK is bij contra-indicaties dus gewoon mogelijk.



3. Rehabilitatiewerker voert de afspraken uit

• de irb-gesprekken• van elk gesprek een verslag• geeft (op verzoek) een overzicht van alle irb-

gespekken (in bv het KIK-formulier).



4. Manager stuurt aan irb-deskundige de verslagen

• Als er een ‘contra-indicatie’ is, dan stuurt de manager:– Het behandel-/begeleidingsplan– De complete voortgangsrapportage van de laatste

twee maanden

Inschatten of er toch rehab-ingangen zijn.



5. De irb-deskundige schrijft commentaar bij de verslagen (1)

• Staat het doelterrein benoemd?• Is de fase goed benoemd?• Is de keuze voor de gesprekstechniek juist

beargumenteerd?• Zijn de onderdelen van de gesprekstechniek

juist toegepast?• Eindigt elk gesprek met een rehab-beleid?

bij ‘met rust laten’ evaluatiedatum?.Kijk op Irb-Kwaliteit 44


5. De irb-deskundige schrijft commentaar bij de verslagen (2)

• Bij veel gedetailleerd commentaar: in tekst zelf

• De toon: het dient de rehab-werker verder te helpen (opbouwend + techniek beter leren)

• Bij persoonlijk begeleiders: alle trajecten?• Bij casemanagers: keuze maken• Ik beperk me tot 3 trajecten (verschillende

doelterreinen en verschillende fases).Kijk op Irb-Kwaliteit 45


Oefening [individueel 15 minuten]

• Bijlage 1: schrijf hierbij commentaar.



Oefening [nabespreken]

• Hoe was het om te doen?• Zie bijlage 2 als een voorbeeld• Wat zou de meerwaarde kunnen zijn?.



6. De irb-deskundige beoordeelt het rehab-traject (1)

• Is in de ggz ongebruikelijk• Wel heel gewoon bij wetenschappelijk

onderzoek• In leersituaties ook heel gewoon.




• KIK sluit aan bij het wetensch. onderzoek: – irb heeft meerwaarde boven gezond verstand

• KIK sluit aan bij transparant maken– Nu: verantwoorden van de tijd (dat irriteert vaak)– KIK gaat over de inhoud

• Meetbaar gemaakt via een vijf-deling.




score 1:

er staat niets over de rehab-doelterreinen of er staan grote fouten

score 2:

er staat wel iets, echter niet in professionele rehab-taal

score 3:

fase (v-k-v-b) en gesprekstechniek staan goed benoemd

score 4:

uitvoering van techniek ziet er goed uit

score 5:

duidelijk en beknopt.




• Ook 1½, 2½, 3½, 4½ zijn te gebruiken• Het zijn geen harde, wetenschappelijke cijfers• Doel: snel overzicht krijgen over het

individuele leerproces van de rehab-werker• Dit kan snel gaan (in een half jaar van 1’en naar

4’en), maar kan ook blijven steken op 2’en

• Sla op; van belang bij volgende KIK.



oefening

• Welke beoordeling zou je geven bij de vorige oefening?

• Op basis van welke argumenten?



7. De irb-deskundige informeert de rehab-werker en de manager (1)

Rehab-werker informeren• Stuur het digitale commentaar• De score, incl. het overzicht van de 5 scores +

de motivatie voor de score• Biedt altijd toelichting aan

(digitaal/telefonisch/ftf)• Besef dat zijn manager dit ook leest.



7. De irb-deskundige informeert de rehab-werker en de manager (2)

Manager informeren• Over het individu

– Digitaal: de CC– Excel-bestand met scores van individuele rehab-

werkers (doel: leerproces van het individu volgen)

• Over het team als geheel– Maak dit overzichtelijk voor de afdeling

(doel: leerproces van het team als geheel volgen).



8. Aanpassingen maken (1)

• Hangt natuurlijk van de plan en de act af• Bespreken in jaargesprekken• Voor-de-vuist-richtlijn: als er 3 KIK-rondes geen

vooruit te zien is manager bespreekt dit, bijvoorbeeld door de readiness van de medewerker t.a.v. de irb te besprekenOntwikkelen readiness? Met rust laten? Zoeken naar

een minder eisende omgeving? Vaardigheden? Hulpbronnen/randvoorwaarden?.



8. Aanpassingen maken (2)

• Kom tot een nieuwe plan (individueel)• En/of een nieuwe plan (voor afdeling)

ABC: - Wil gemiddeld score 4- Wil aantallen hoger (is nog een zwak punt)- Wil naar zelf- of peerfeedback.



Hoe vaak, hoe lang, de kosten

KIK is nieuw. We weten niet veel• Hoe vaak? Minimaal 2 maal per jaar?• Hoe lang? geen tijdelijke aangelegenheid• Hoeveel tijd kost het?rehab-werker: voor 5 cliënten totaal 15-20 minutenIrb-desk.: per traject 20 tot 45 minuten

• Kosten: is het duur? Verleken met trainingen waar weinig mee gebeurt…



Slotvragen:

• Wat vind je de belangrijkste punten van KIK?• Kan KIK een meerwaarde hebben op jouw

werkplek?• Wat zijn mogelijke valkuilen?



samenvattend

• KIK is een instrument van de manager• Doel is de kwaliteit en hoeveelheid van de irb-

trajecten te verbeteren• Is ontwikkelingsgericht• Werkt alleen als aan randvoorwaarden is

voldaan• KIK maakt deel uit van de PDCA-cyclus• …wat nog meer…?



Hoe verder?

• Ervaringen opdoen plan / do

• Deze bundelen en daarvan leren check• Methode aanpassen / toespitsen. act



KIK voor docenten van R92

Health & Medicine

Transcript of KIK voor docenten van R92