KĠġĠNĠN FARKINDALIĞI DEĞĠġĠMĠ YARATMAK ĠÇĠN STRESĠ YÖNETME

Her birey dünyayı sahip olduğu kişilik sistemine göre algılar,yaşar ve yönlendirir. Kazanılan

bilgilerin hafızaya alınması ,hafızadan tekrar kullanıma hazır hale getirilmesi kişilik sistemleri ile

ilgilidir.

Her birimiz yaşarken yetiştiğimiz aile, toplum ve çevre ile belirli şekiller alır ve farklı

davranış modelleri belirleriz.

Bunlar

Mükemmeliyetçi

Mütevazi

İyimser

Agresif

DIġA

DÖNÜKLER

Bu dört ana davranış modeli üzerinde gezinerek zamanla bunlardan bazı kişilik tipleri ağır

basmaya başlayarak ana davranış ve yaşayış modelimiz haline dönüşür .Bunlardan bazıları

yaşamdaki hedeflerimize kolaylıkla ulaşmamamızı sağlarken,,bazıları da zayıf ve hedefe

ulaştırmayan etkiler yaratır..

Kişinin kendi kişilik karakterini belirlemesi ;yaşam içerisinde ortaya çıkan değişimler ve

zorluklar karşısında uyumlu olmayı ,sorunları çözerek yaşam kalitesini arttırmayı çözümcü mutlu

,başarılı olmasına etki eder.

MÜKEMMELĠYETÇĠ KĠġĠLĠK

Bu stile sahip kişiler verimlilik, kılı kırk yaran sistemler kurma ve netlik konusunda ideal

örnek olabilir. Çalışma ortamlarında ve evlerinde kesinlikle “düzen” olmasını isterler. Dağınıklığa

ve kargaşaya tahammül edemezler. Beyinleri aktiviteleri ve hayatın genelini kanıtlanmış rutinleri

izleyerek anlama yeteneğiyle donanmıştır. Stilleri doğrusal ve yapılandırılmıştır. Ağır adımlarla ve

temkinli hareket ederler. Verileri kronolojik veya alfabetik olarak sınıflandırır. Programlarında

değişiklik olması bu kişileri son derece rahatsız eder. Günlük olarak yapmaları gereken işler

genellikle ajandalarında sıralanmış olur. Sistemli çalışırlar ve son derece dikkatlidirler. Dikkat

dağıtan bölümleri ve sürprizleri hiç sevmezler. Değişim de onlara pek cazip gelmez. Yeni

yaklaşımlar rahatsızlık yaratabilir. Bu kişiler için işin sırrı düzeni korumaktır. Diğer bir önemli konu

ise ayrıntılardı. Düzenli stil sahipleri olayları ve rakamları diğer insanların çoğundan daha iyi

hatırlar ve doğru bilgi verebilmek için sürekli hata kontrolü yaparlar.

Bu kişiler hayatlarını kolaylaştırmak istiyorsa hem evde hem iş yerinde organizasyon

kolaylıklarını öğrenmelidir. Çekmeceler dolaplar ve raflar bu konuda yardımcı olabilir.

AKTĠF OLANLAR

MÜKEMMELLĠYETÇĠ

PASĠF OLANLAR

MÜTEVAZĠ

ĠYĠMSER AGRESĠF

ĠÇE

DÖNÜKLER

KĠġĠLĠK ÖZELLĠKLERĠ

İşlerin kusursuz ve dört dörtlük olmalarını isterler.

İnce eler sık dokurlar, işin sonuçlarına önem verirler.

Sistematik ve analitik bir düzende planlı hareket ederler.

Beden diliyle ip ucu vermezler.

Tane tane ve az konuşurlar daha çok dinlerler.

Toplumsal olaylara duyarlıdırlar yakından takip ederler.

Sonuç elde edecekleri her şeyi yaparlar.

ALINAN ĠLK ĠZLENĠMLER

AKILLI

İDEALİST

STATÜKOCU

DÜZENLİ

TANE TANE KONUŞUR

BUNALTI

DEPRESİF

ŞÜPHECİ

GÜÇLÜ YANLARI

Organize olmaları

Mükemmele şartlanmaları

Ayrıntıya yönelik olmaları

Yanlış yapmamaya özen göstermeleri

Pratik düşünebilmeleri

Ardışık düşünebilmeleri

Güvenilir,disiplinli ve ciddi olmaları

Prosedürlere ve kurallara uyup ,sürekliliği korumaları

Bir sonraki adımı düşünebilmeleri

Sistemli karar alabilmeleri

Çalışkan olmaları

Kestirilebilir davranışlara sahip olmaları

Tedbirli olmaları

Duyarlı olmaları

Alışılmış olmaları

Saygılı ,dakik ve tutarlı olmaları

Kalite odaklı olmaları

Sorumlu olmaları

Yazım kurallarını bilmeleri

Okunaklı yazı yazabilmeleri

Sadık olmaları

Takım oyuncusu olmaları

ZAYIF YANLARI

Düzensizlik onları mutsuz eder

Karar vermeleri uzun sürer

Yeni şeylerden hoşlanmaz

Rutinlere sıkı sıkıya bağlıdır.

Duygusal açıdan kapalıdır.

Plansız zaman dilimlerinden rahatsız olurlar

Değişime direnç gösterdikleri için başkaları tarafından sıkıcı ve anlayışsız görülürler.

Paylaşmamayı tercih ederler

Çalışırken bölünürlerse rahatsız olurlar

Saplantılıdırlar

Eleştireldirler.

DAVRANIġ STRATEJĠLERĠ

Vermek istediğiniz mesajları sayısal rakamlara dayalı olarak sunun.

Bardağın dolu tarafını gösterin.

Öneri, eleştirilerini ve sorularını mutlaka cevaplayın.

Olayları daha sosyal noktalardan ele alın.

İşinizi en detayına kadar planlayarak yapın.

İş sonucunda verilerle farkları gösterin.

Risk almayı sevmezler bu nedenle kesin sonuçlar sunun.

Her zaman dürüst olun.

Kişisel düzen ve planlarına saygılı hareket edin.

Konuyu anlatmakla yetinmeyin detaylar verin.

Size sunacağı kötü senaryoları olumlu noktalardan değiştirmeye çalışın.

MÜTEVAZĠ KĠġĠLĠK

Bu stile sahip kişilerin öncelikleri diğeri insanların hoş karşıladıkları ve kendilerine verilen

değeri hissetmekte oldukları verimli bir ortam yaratmaktır. Evleri ve ofisleri rahat koltukları , bol

ışık ile oldukça samimidir. Geleneksel organizasyon tarzı bu kişilere ağır ve sıkıcı gelebilir. İnsan

ilişkileri odaklı oldukları için bir arkadaşlarını veya meslektaşlarını yardıma çağırıp enerjilerini üst

düzeye çıkarabilirler.

Bu kişiler kesinlikle görev odaklı değil birey odaklıdır. Manevi değerler en üst önceliğe sahiptir

ve kendilerinden çok çevrelerindeki insanlar için çalışırlar.

Mütevazi stil sahipleri için uygun olan fikir “her şeyin bir yolu olmalı ve her şey yolunda

olmalıdır”.

KĠġĠLĠK ÖZELLĠKLERĠ

Sakin, telaşsız, gösterişi sevmezler.

Sakinlikleri vücut dillerine yansıtırlar.

Alçak sesle, yavaş ve sakin konuşurlar.

Çatışmalara girmezler uzlaşmacıdırlar.

Kolay, kolay sıkılmaz, pes etmezler.

İyi bir takım oyuncusudurlar.

Tutarlı davranışlar sergilerler.

Yardım severlerdir.

Yüksek Egoya sahip değildirler, kolayca takımın bireyleri olurlar.

ALINAN ĠLK ĠZLENĠMLER

SABIRLI

HUZURLU

KENDİYLE BARIŞIK

BARIŞÇIL

ALÇAK SESLE KONUŞUR

ÖZ GÜVENİ EKSİK

UYUŞUK

SORUNLARDAN KAÇAN

Hayatlarını kolaylaĢtırmak için ;

Kupon biriktirmekten ve ihtiyaçları olmayan ürünleri almaktan vazgeçmek

Özel bir anlamı olmayan bir eşya bozulduğu zaman atmak

Katalog biriktirmemek

Otellerden eşantiyon toplamamak

Sahip olunan fakat kullanılmayan nesneleri sonuna kadar saklamamak

Toptan alışveriş yapmamak

Bu kişiler sahip oldukları eşyaların geçmişe dair birer simge olduğunu düşünürler ve aşırı

derecede yoğun olduklarında bile insanlara hayır demekte zorlanırlar. Yapılması gerekenler basit ve

eğlenceli olmalı ve elde edilecek sonuçlar insanlarla daha fazla zaman geçirme imkanı tanımalıdır.

Son derece dışa dönük ve etkileyici karakter sahibi olan armoniciler içgüdüsel olarak

kullandığınız jestler, hareketler ve sözcüklerle diğer insanları rahatlatıp yüreklendirmelerini sağlar.

Sözsüz beden dilini çok iyi okudukları için telefon yada e-posta yerine karşılıklı iletişimi tercih

ederler. Fikirlerini iletmeyi sevdikleri kadar duygu ve heyecanları da iletmeyi severler.

Güçlü Yanları :

Empati yeteneği

Hassas olmak

Duygusal olmak

Stil ve renkleri birleştirme yeteneği

Ahenkli olmak

Duyarlı olmak

Spiritüel olmak

Yatıştırıcı olmak

Anlayışlı olmak

Cesaret verici olmak

İlgili olmak

Eğlenceli olmak

Eğitici olmak

Düşünceli olmak

Doğrusal olmamak

Doğanın bütünlüğüne inanmak

Derinden duyarlı olmak

Güvenilir olmak

Öğretici olmak

İnsancıl olmak

Etkileyici olmak

Fedakar olmak

Kişisel gelişime ilgi duymak

Nazik olmak

Sevgi dolu olmak

Sözsüz ifadeleri okuyabilmek

Zayıf Yanlar :

Çevrelerindeki her şeyden daha ön planda olmaya çalışmak

Zaman yönetimi konusunda zafiyet

Dalgınlık

Bir şeye bağlı olmak

Duygusal olmak

Odaklanma ve planlama eksikliği

Alınganlık

Gevezelik

Yalnızlıktan korkmak

Çabuk incinmek ve ürkeklik

Ayrıntılardan sıkılmak

Ertelemek

Zorlayıcı olmamak

Çözümleyici olmamak

Aşırı duyarlı olmak

Topluma ayak uyduramamak

Sınır koymada iyi olmamak

DAVRANIġ STRATEJĠLERĠ

Yenilik ve gelişimlere açık olun.

Güven ortamı sağlayın.

Kişilere yaklaşımda daha enerjik ve canlı olun.

Kendinizi ön planda tutmaya çalışarak olaylara yön verin.

Sizden istenen taleplere hemen evet demeyin rahatlıkla hayır diyebilirsiniz.

Erteleme alışkanlıkları nedeniyle işlerinizi takip edin

ĠYĠMSER KĠġĠLĠK

Hayata daha maceracı,daha sanatsal ve daha marjinal bakış açısıyla yaklaşan bir kişilik

olarak belirir. Gözlerini kırpmadan yüzlerce şeyi aynı anda yapabilen insanlardır. Spontane hareket

ederek tutkulu bir ruha sahip ve kuvvetli hayal güçleri vardır. Gerçeklere dair havai bir bakış açısına

sahip olmaktan keyif alırlar. Bir şeyleri yaparken yeni ve heyecan verici yollar bulmak üzere

yaratıcılığını kullanmaktan hoşlanan ve tekrar getiren işlerden kolayca sıkılan yapıdaki kişilerdir.

Dünyaya kendi tarzıyla anlam vermeye çalışma konusunda daima esin doludurlar. Özgür

ruhları ve risk almayı doğal karşılayan yaklaşımları eğlence içinde diğer insanların keyif almasını

sağlarlar.

Herhangi bir şeyi organize etmek için atılması gereken adımların tamamını canlandırmakla

zorlansalar bile bunu yapmak için kendi usul ve biçimlerini yaratırlar. Enerjik hızlı çalışmaları risk

almak doğal gelmesi nedeniyle her şeyi bir kerede dener çabuk sıkılırlar. Tekrarlanan rutinlerden

kaçınmak için her şeyi yaparlar.

İyimser karakter yapısındaki insan ileri görüşlü,risk alan,düş kuran,önsezileri

gelişmiş,olguları görselleştiren,doğanın bütünlüğüne inanan ve yeni fikirler üretmeyi seven bir

insandır. Fikirleri merkez alan,değişken,kuralları delen,esnek bir bireydir.

KĠġĠLĠK ÖZELLĠKLERĠ

Sıcak kanlı, esprili, kolay iletişim kurulan kişilerdir.

Birilerinin sürekli kendilerinden ilgilenmeleri hoşuna gider.

Olaylara her zaman iyimser bakarlar.

Her işte bir hayır vardır düşüncesindedirler.

Fiziksel temastan hoşlanırlar.

Beden dilini çok abartılı kullanırlar.

Yüksek sesle abartılı konuşma tarzları vardır.

Hayattan zevk almak için yaşarlar.

Her anın zevkini çıkarmaya çalışırlar.

ALINAN ĠLK ĠZLENĠMLER

sıcak kanlı

şefkatli

neşeli

sevecen

abartılı konuşurlar

hilekar

çelişik

kendini haklı gören

GÜÇLÜ YANLARI ZAYIF YANLARI

girişimcilik ne yapacağı belirsiz

sanatsal yaratıcılık bir şeye fazlasıyla dalabilmek

yenilikçi esin verici disiplinsiz

sezgileri güçlü gelişigüzel

kolay uyum sağlaması kendini tekrarlayan

sosyal olması kafası dağınık

sınırları genişletmek kolay sinirlenen

Bütünü gözde canlandırma unutkan

imkansızı başarmak yüzsüz

enerjik dağınık

spontane tutarsız

inandırıcı düşünmeden hareket etmek

geniş bir hayal gücü laf kesen

çoşkulu olmak değişken

yönlendirici yerinde duramayan

iyimser göz yuman

sıcakkanlı düzensiz

popüler saf

motivasyonlu olmak tanınmak isteyen

maceracı olmak konuşkan

kolay uyumlanma gürültücü

sorun çözme yeteneği hava atan

komik rutinlerden hoşlanmamak

bağımsız olmak fikir ayrılığı kabullenmeme

risk almayı istemek sistemlere bağlı olmama

tutkulu olmak ayrıntılara önem vermeme

doğaçlama kısa vadeli ilgi alanları

DAVRANIġ STRATEJĠLERĠ

Karşınızdakinin ruh halini çözerek hareket edin

Mesafenizi iyi ayarlayın,belirli bir süre sonra otorite kurmak zorlaşır.

Konuşmalarınızı abartılı olmadan anlayacakları dilden yapmalısınız.

Daha organize ve planlı olmaya çalışın açığınızı yakalamaya çalışırlar.

Devamlı iletişim halinde olarak kişiyi önemsediğinizi hatırlatın.

Sosyal etkinliklere katılarak daha çabuk iletişim kurulabilir.

Sayısal imgeler yerine sözel anlatımları tercih edin.

Konuya girişte kendisi ve ailesiyle ilgili başlayın.

Mutlaka övgü dolu sözler sarf edin

Bu tür kişileri düzenli olarak iş konusunda takip etmeniz gerekir.

Alınan randevu leri o gün sabahında arayarak tekrar hatırlatmak gerekebilir.

◦

◦

◦

◦ AGRESĠF KĠġĠLĠK

Uğraşması gereken bir sürü işi olan fazla zamanları olmayan bu kişilik tipindeki insanlar,

bilgilerin kısa ve öz olmalarını tercih edenlerdir. Kazanmak isteyen ve bunun için ne gerekiyorsa

yapmaya razı olanlardır. Özgün karakterleri hedef koyup o hedeflere ulaşmalarıdır. Bilgiyi alıp

analiz ederek hızla bir sonraki adımı hesaplayabilirler. Sayılar,maliyet etkinliği stratejileri ve kritik

analizler tam bu gruba göredir. Hayatlarını değiştirecek büyük kararlar verilmesinden,hangi

dokümanların saklanması yada dosyalanması gerektiğine dair önemsiz hesaplar yapılmasına kadar

her konuda liderdirler.

Organize konusunda, organize olmayı onaylayan ve son derece önemli bulmalarına rağmen

tüm unsurları bir arada tutma konusuna ilgilenmeyenlerdir.

Kontrollü olmaya ,neyin nerede olduğunu bilmeye ve ileri doğru hareket etmeye çaba

harcamadan ihtiyaç duyanlardır. Kapasitelerinin üst düzeyinde organize olmaya yetenekli insanların

tarzıdır. Bu kişiler genellikle,oraya buraya koşarak durumu abartmış bir halde her şeyin kendileri

tarafından halledilmiş olduğundan emin olmaya çalışanlardır. Bu durumda,başkalarını

görevlendirme konusunda da pek başarılı olmayıp ve sonuçta bir çok işi kendileri halletmiş olurlar.

İşleri başkalarından yardım istemeden daha iyi halletmek için araçlar araştırmak üzere sürekli etrafı

gözleyip duranlardır. Daha çok kendi işlerini kendileri yapmaya tercih edenlerdir. Hislerine göre

değil mantıklarına göre tepki verirler.

Hayatı üstesinden gelecek bir şey olarak tanımlarlar. Bir şeyleri geliştirmek için

zorlayıcıdırlar. Aşırı baskı altında iyi çalışanlardır. İşbirlikçiden çok rekabetçilerdir. İstenen sonuca

ulaşmak için durumu analiz edip ustaca yönlendirebilirler. Doğal liderdirler.

KĠġĠLĠK ÖZELLĠKLERĠ

Ateş gibi yakıcı güneş gibi ışıldayıcıdır.

Güce ve iktidara önem verirler.

Rekabetçi ve hırslıdırlar.

Tuttuğunu koparan ve iş bitiricidirler.

Fiziksel aktivitelerden hoşlanırlar.

Yüksek sesle ve hızlı konuşurlar.

Beden dilini ustaca kullanırlar.

Konuşurken kişiyle göz teması kurarlar.

Lider konumundadırlar ve yönlendiricidirler.

ALINAN ĠLK ĠZLENĠMLER

CÜRETKARDIR

MUHTEŞEM

HIRSLI

KARARLI

YÜKSEK SESLE KONUŞUR

FIRSATÇI ÇIKARCI

AGRESİF

PATAVATSIZ

STRES YÖNETĠMĠ

STRES NEDĠR?

İnsanı yakın ilişkilerden uzaklaştıran, verimliliği düşüren ve yaşamdan aldığı zevki azaltan

bir durumdur.

Organizmanın bedensel ve ruhsal sınırlarının zorlanması ile ortaya çıkan bir durumdur

Savaş veya kaç yanıtıdır.

Bedensel ve psikolojik tepkiler zinciridir.

Vücudumuzun yaşamın taleplerine tepki verme biçimidir.

Tehlike ve fırsat kelimelerinin ortaya koyduğu kavramların karışımıdır.

İsteklerimize karşı gösterdiğimiz tepkilerdir.

Neler Strese Yol Açar? Stresin bir çok sebebi vardır: Yetiştirilmesi gereken işler, trafik, topluluk önünde konuşma

yapmak, patronunuz, toplantılar, örgütsel değişim .Stresi herkes ayrı şekilde algılar.

Stres altında olduğunuzda mutlaka mücadele veya kaçış yollarını seçmek zorunda değilsiniz.

Stres, anlaşacağınız bir olgu olabilir. Hem sakin hem de üretken olmanız mümkün. Bunu da ancak

stresi yöneterek başarabilirsiniz.

Bir değişim sırasında, önceden tahmin edilebilecek bazı normal safhalardan geçersiniz. Bu

safhaları ayırt edip tanıyabilirseniz, fazla sıkıntı yaşamadan atlatabilirsiniz. Bu biraz, mevsimlerin

değişmesini izlemeye benzer. Mevsimlerin değişiminin, en azından kabaca tahmin edilebileceğini

ve yaklaşmakta olan mevsime hazırlanmak için yapılabilecek şeyler olduğunu bilirsiniz. İlkbaharda

bahçenizde laleler açmasını istiyorsanız, sonbaharda lale soğanlarını ekersiniz. Yazın toplayacağınız

sebzelerin fidelerini, ilkbaharda dikersiniz ve değişim yaşanır. Değişimin aşamalarını öğrendikçe,

herhangi bir aşamada aldığınız önlemlerin, daha sonraki aşamalarda gerçekleşen değişiklikleri

kabul edebilmeniz için temel teşkil ettiğini göreceksiniz.

STRES ALTINDA BEDENSEL DEĞĠġĠKLĠKLER

Daha fazla enerji için hormon üretimi artar

Birikmiş şeker ve yağlar hızlı enerji sağlamak için kana karışır

Gerekli oksijen için solunum hızlanır

Gerekli organlara kan göndermek için kalp atışı hızlanır, kan basıncı artar

Eller, ayaklar ve deriye yakın bölgedeki kan beyne ve gövde kaslarına gider. Kol ve

bacaklardaki olası yaralanmalarda kan kaybı aza indirilmeye çalışılır

Kana daha çok alyuvar karışarak daha çok oksijen taşınması sağlanır

Kaslar hareket için hazırlanır ve gerginleşir

Kaslara daha çok oksijen gitmesi için nefes alışlar sıklaşır

Sindirim sistemi yavaşlar, kan beyin ve kaslara yönelir

Terleme artarak vücudun ısınması önlenir

Bağırsak ve mesane kasları kaçma durumunda vücudu hafifletmek için gevşer

Göz bebekleri görüşün keskinleşmesi için genişler

Tüm duyular optimum işleyiş düzeyine gelir

STRES BELĠRTĠLERĠ

Stres belirtileri ruhsal,sosyal,duygusal,zihinsel ve fiziksel olarak beş bölüme ayrılmaktadır.

Ruhsal Stres Belirtileri

İçinde bir boşluk hissetmek

Affetmeyip kin duyma

Hayatın anlamının kaybolması

Yönünüzün kaybolması

Suçluluk duygusu

Diğer insanlara düşmanlık duyma

Suç işleme

Sosyal Stres Belirtileri

Diğer insanlardan soyutlanmak

Acıma duyma ve gücenme

Yalnızlık

Hoş görülü olmamak

İnsanlarla ilişki kuramamak,sıkıntı vermek

Duygusal Stres Belirtileri

Duyguların sık sık değişmesi

Huzursuzluk duyma

Kızgınlık

Üzüntü

Soğukluk

Sakinleşmeme

Ümitsizlik

Sık sık ağlama

Heyecansızlık v.b

Zihinsel Stres Belirtileri

Sık sık hafıza kaybı

Belli bir şeye odaklanmama

Kararsızlık can sıkıntısı

Kafa karışıklığı

Karamsarlık

Korkular

Fiziksel Stres Belirtileri

Kalp çarpıntısı

Kan basıncının artması

Kabızlık

Titreme

Kulak çınlaması

Sırt ağrısı,göğüs ağrısı

Uykusuzluk

Baş ağrıları

Tırnak yeme

Hazımsızlık

Alerjiler

Aşırı terleme

Düzensiz aralıklarla yemek yeme

Kekeleme

STRESĠN AġAMALARI

1-Stresin oluĢması

Stresin ortaya çıkması herhangi bir anda karşılaşılan bir olay yada durumdur

2-Stresin Değerlendirilmesi

Stresin değerlendirilmesi kavramı strese karşı tutum,inançlar ve beklentileri kapsar.

3-Strese karĢı tepkiler

Strese karşı gösterilen tepkiler Dövüş veya Kaç olabilir. Yada bize getirdiği fırsatlar olarak

bakılabilir

4-Sonuç

Sonuç kavramı ise ,strese karşı gösterilen tepkinin sonucunda ortaya çıkan durumdur.

Düşünceler ve davranışlar hayatımız üzerinde çok büyük etki vardır. Hayatımızda büyük

çapta etki eden düşüncelerimizden ve davranışlarımızdan biz sorumluyuz.

Hayatta yaşadığımız stresin,çok büyük bir kısmı olayda değil,O olaya bizim verdiğimiz

anlamdadır

Olaylara stres yaratıcı bir kısır döngüsü,olayların gerçekte siyah-beyaz olmayıp gri renkte

olduğunu hatırlayarak kırılabilir. Daha önceki geçirmiş olduğumuz deneyimlerde,olayları nasıl

değerlendirmiş olduğumuz,stres yaratan bir olay karşısında ne gibi bir duygu duyacağınızı ve bu

olaya karşı nasıl davranacağınızı belirler. Böylece düşüncelerin bizim sorumluluklarımız olduğu ile

başlanır. Olanları sizin kontrol etme olanağına sahip olmadığınızı, yalnızca bunlara karşı nasıl

davranacağınızın size kalmış olduğunu ve bu davranışlarınızdan sizin sorumlu olduğunuzun

bilinmesi gerekir. Olaylara karşı tepkilerinizi kontrollü tutun.

Çevremizde olan dünya bizim ne yapacağımıza karar vermez. Kızgınlığınız yada sakin

olmanız sizin bilinçli veya bilinçsiz olarak verdiğiniz kararlara bağlıdır. Onun için hayatta

karşılaştığınız stres tamamen sizin kontrolünüz altındadır.

STRESĠN KAYNAĞI

Bize etki eden Dış etkenlere karşı göstermiş olduğumuz reaksiyonların kendisinin bir

potansiyel stres kaynağı olmasıdır.

Stresi yaratan faktörleri iki gruba ayırabiliriz

1-Önceden tahmin edilebilen stres faktörleri

İş hayatımız

Gerçekleşmesi mümkün olmayan hedefler ve beklentilerdir

2-Beklenmeyen stres faktörleri

Beklenmeyen stres faktörlerinin hepsinde ortak olan bunların kontrolümüz dışında olmasıdır.

Sevdiğimiz bir insanın ölümü

Yaralanma olayları

Doğal afetler

Zulüm

KĠġĠLĠK KARAKTERLERĠNE GÖRE STRESLE BAġ ETME

MÜKEMMELĠYETÇĠLER:

Mükemmeliyetçi yapıdaki insanlar Planladıklardaki herhangi bir işin istedikleri gibi

sonuçlanmaması başlı başına bir stres kaynağıdır. Değiştiremedikleri olayları olduğu gibi kabul

etmek çoğu zaman stres nedenlerini yok edebilir..

Düzensizlik bu insanları mutsuz eder..Değişime direnç gösterdikleri için yeni bir şey her

zaman bir sıkıntı ve stres nedenidir. Alışılan davranış ve düşünceleri devam ettirmek en kolay

yoldur.

Değişim ne kadar direnç gösterilirse gösterilsin kaçınılmaz olarak devreye girer. Değişimi

kabul etmemek alışkanlıklarımız,tabu ve şartlanmışlarımız ölçüsünde değer kazanır. İnsan bilmediği

Kontrol edemediği olay ve durumlara karşı stres olgusunu yaratır. Halbuki, değişim tam anlamıyla

fırsatlar,kendini geliştirme ve bireysel farkındalık yaratımlarıdır.

Çalışma sırasında işin bölünmesi bu kişilik yapısındaki kişilerde stres yaratabilir..

İş teslim etme tarihlerinde planlan zaman dilimlerinde esnek olunmalı,aileyle zaman

geçirme,alışveriş başka kişilerin istekleri zaman planlaması yapılırken göz önüne alınmalıdır.

Stresi yaşamda etkin kılmak ve bir fırsatlar olarak görmek için

Kendi kendinizi motive edin

Gülümseyin

Kendinize zaman ayırın

Diğer insanlarla ilişkilerde eleştirisel olmak yerine hoş görülü olun

Gerilimli insanlardan uzak durun

Geçmiş için suçluluk duymayın

Geçmişten ders alın

Gelecek için endişelenmeyin

Olaylar karşısında sağ duyulu davranın

Karşılaştığınız her olaya değişik açılardan da bakın

Problemler karşısında çözümü önce kendi çinizde arayın

İçinde bulunduğunuz durumun olumsuzluklarına lanet okumayın

Ahlaki yapınızı güçlendirin

Zamanı Organize Etmek

Neler yapmalı:

İşlerin zamanında bitirmek ve ertelememek

Liste yapmak (son derece pratik)

Sabırlı olmak

Form hazırlayıp kullanmak

Görevlere zaman sınırlaması koymak

Uzun vadeli hedefler yerine orta vadeli hedefler seçmek

Zorlandıkları konuları aĢmak için :

İşin bölünmemesi için ofisin kapısına bir “dur” işareti yapmak

Telefon görüşmelerinde aranmak yerine aramayı tercih etmek

Yaşam akışında acil durumlara izin vermek

Yetki vermeye ılımlı olmak

Eğlenceye zaman ayırmak

Çapalar

Sayısal rakamlara dayalı mesajlar verin

Kesin sonuçlarla ilgili olun

Detaylandırıcı çapalar atın

Sunduğu kötümser senaryoları olumlu noktalardan değiştirmeye çalışın

Beslenme:

Mükemmeliyetçi kiĢiler içeriklere göre beslenirler Mükemmeliyetçi kişiliğe sahip olanlar içinde katkı maddesi olan yiyecekleri yemekten

hoşlanmazlar. O kadar çok bilgi sahibidirler ki, her yemeğin besin değerlerini ölçmeyi alışkanlık

haline getirmişlerdir. Eğer yemeklere bu şekilde yaklaşıyor ve aldığınız her yiyecek paketinin

arkasını tek tek okuyorsanız bu gruptansınız demektir. Tabi bu durumun oldukça fazla iyi yanı var.

Bilgileriniz sayesinde zararlı yiyeceklerden, doymuş yağlardan, katkı maddelerinden her zaman

uzak durursunuz. Fakat bazı yiyecekleri de hayatınızdan tamamen çıkarmanız, ihtiyacınız olan bazı

besin değerlerini vücudunuza hiç almamanıza da neden olur. Dolayısıyla bu dengeyi iyi korumak

gerekir. Bu durumu önlemek için yiyeceklerin ne içermediklerine değil, size ne gibi faydaları

olabileceklerine bakın. Yemeğin içerikleri yüzünden yiyeceklerden zevk almamayı bırakın. Şunu

unutmayın: İyi veya kötü yiyecek yoktur, önemli olan neyi ne kadar yediğinizdir.

Yemek :

Düzenli sofra

Lezzetli yemek

Yer , saat önemli

Sunum

Garsonun tutumu

Kendi yaptığı yemeğin beğenilmesini ister.

Diyet:

Araştırıp gider ve sonuç ister, bilgi almak isterken sayılar üzerine anlatımı tercih eder.

Mükemmeliyetçi tipinde yenilecekler ve yenilmeyecekler

Sebzeler:

Yenmeli: Kuşkonmaz, brokoli, lahana, karnabahar, kereviz, salatalık, yeşil fasulye, yapraklı yeşil

sebzeler, marul, bamya, bezelye, patates, kabak.

Yenmemeli veya azaltılmalı: Havuç, patlıcan, sarmısak acı biber, soğan, tur ıspanak, domates

Meyveler

Yenmeli: Elma, avakado, kiraz, hindistan cevizi, incir, üzüm, mango, kavun, portakal, armut,

ananas, kuru üzüm, kuru erik.

Yenmemeli veya azaltılmalı: Kayısı, muz, böğürtlen, çilek, kiraz, kızılcık, greyfurt, şeftali.

Tahıllar

Yenmeli: Arpa, buğday, yulaf, beyaz pirinç, mısır, darı çavdar

Süt ürünleri: Hepsi yenebilir.

Etler

Yenmeli: Tavuk, hindi, karides (az miktarlarda)

Yenmemeli: Kırmızı et ve deniz ürünleri

Anı YaĢamak ve YaĢam performansını Arttıracak Öneriler

Geçmiş için üzüntü duymayın

Geçmişten ders alın

Gelecek için endişelenmeyin

Ġyimser bir insan olmak için öneriler

Olaylar karşısında sağduyulu davranın

Karşılaştığınız her olaya değişik açılardan da bakın

İçinde bulunduğunuz durumun olumsuzluklarına takılmayın ,hoşgörüyle yaklaşın

Ahlak yapınızı güçlendirin

Uygulama :

Kuralları tek tek uygular, takip gerekmez.

Aktivite :

Spor yapılacak yer mükemmel ve kişinin şartlarına uygun olmalı parası önemli değildir. Programı

sonuna kadar uygular ince ayrıntılara dikkat eder.

Eşya:

Spor aletlerinin yeni ,bakımlı ve çalışır durumda olmasını ister.

Sonuç:

Başarılı olmalı

Hedefe ulaĢmak için elinden geleni yapar.

MÜTEVAZĠLER:

Ön planda olmadıklarında dikkate alınmayıp takdir edilmemeleri bu insanlarda stres

yaratabilir.

Zamanı kontrol edemedikleri stres nedenlerinden biridir

İşlerin zamanında bitirmeyip ertelemeleri stres i harekete geçiren olaylardır.

Diğer bir insanın yaşadığı sıkıntı ve üzüntüler bu kişilik tipindeki insanlarda stres nedeni

olabilir..

Başkalarına kolayca hayır diyemedikleri için sınırları koyamazlar. Bu da stres yaratır.

İnsan ilişkilerinde kolay incinip alıngan olmaları her zaman sıkıntı ve stres yaratır

Ruhsal durumlarındaki değişiklikler bile her zaman stresi tetikleyicidirler

Kendi kendinizi motive edin

Gülümseyin

Gerilimli insanlardan uzak durun

Geçmiş için suçluluk duymayın

Başkalarına odaklı yaşam yerine kendinize odaklı yaşam seçin.

Sınırlarınızı belirleyin

Yenilik ve gelişimlere açık olun

Sizden istenen taleplere hayır diyebilirsiniz

İşlerinizi takip edin.

Planlı olun

İlkelerinizi oluşturun

Önemli işler listesi hazırlayın

Zamanı Organize Etmek

Neler yapmalı:

İşlerin zamanında bitirmek ve ertelememek

Liste yapmak (son derece pratik)

Ajanda kullanmak

Çapalar

Soyut duygusal çapalar oluşturulmalı

Farkındalık arttırıcı çapalar atılmalı

Öz güveni geliştirici çapalar kullanılmalı

Ruhsal içerikli çapalama yapılmalı

Beslenme

Mütevazi kiĢilerin mideleri hislerine göre dolar Moraliniz bozuksa, o gününüz çok stresli geçtiyse eliniz hemen bir çikolata paketine veya bir

bisküvi kutusuna mı gidiyor? O zaman siz duygusal bir kişiliğe ve beslenme tarzına sahipsiniz

demektir. Evet, çok çeşit yemek zaman zaman iyi olabilir. Mutluluk hormonu salgılatacak

besinlerden almanız geçici de olsa moralinizi düzeltecektir. Ama farkındaysanız bu besinler genelde

karbonhidratlı ve yağlı yiyeceklerdir. Dolayısıyla moralinizi başka şeylerle düzeltmeye çalışmanız

sağlığınız ve kilonuz açısından daha faydalı olacaktır. İlla ki yemek yiyecekseniz de balık, kabak

çekirdeği, fındık gibi Omega 3 yağı açısından zengin yiyeceklerin de moralinizi yükselteceğini

unutmayın. Ayrıca dikkatinizi ve kendinize olan güveninizi artırmak için protein açısından yüksek

yiyeceklere yönelebilirsiniz. Sinir sisteminizi kuvvetlendirmek için de bol sıvı tüketin.

Yemek :

İçeriği kötü de olsa yiyebilir.

Yemek yediği ter önemli değil

Kendi yaptığı yemeği karşısındakinin beğenmesi önemlidir.

Diyet:

Zayıflayıp iyi vakit geçireceği ortam ister.

Aynadaki görüntüsünden hoşlanmak ister.

Mütevazi tipinde yenilecekler ve yenilmeyecekler

Sebzeler:

Yenmeli: Kuşkonmaz, pişmiş soğan ve sarmısak, pancar, havuç, salatalık, yeşil fasulye, bamya,

kabak,turp, tatlı patates, şalgam.

Azaltılmalı veya yenmemeli: Brokoli, lahana, karnabahar, kereviz, patlıcan, domates, biber, patates.

Genelde çiğ sebzeler.

Meyveler:

yenmeli: Kayısı, avakado, muz, çilek, böğürtlen, mango, karpuz, kavun, kiraz, incir, üzüm, hurma,

şeftali, ananas, portakal gibi meyveler kolaylıkla tüketilebilir.

azaltılmalı veya yenmemeli: Elma, kızılcık, armut, nar gibi meyvelerden ise uzak durmanızda fayda

var.

Tahıllar

Yenmeli: Yulaf (pişmiş olarak, kuru değil)

Yenmemeli veya azaltılmalı: Arpa, mısır, esmer buğday, darı, çavdar.

Süt ürünleri: Hepsi yenebilir.

Etler

Yenmeli: Tavuk, hindi, deniz ürünleri

Yenmemeli veya azaltılmalı: Kırmızı et.

Uygulama :

Kurallara uya da bilir uymaya da bilir. Ruh haline göre düzenler. Takip gerekir.

Sonuç: Elektrik alması önemli.

Aktivite :

Spor yapılacak yer ruhuna hitap etmeli. Programı ortama göre ayarlar.

Eşya:

Spor aletlerinin konforu uyumu ve ahengi önemli

Sonuç:

Kilo vermedim ama sıkılaştım.

ĠYĠMSERLER

Hiç bir şekilde organize olamamak ,başlanan her işin yarıda bırakılması, hedeflerin

belirlenmemesi başlıca stres nedenleri olarak sayılabilir.

Değişken bir yapıda olması Stresi tetikleyen unsurlandır.

Düzensizlik yaşamda kaosu ve yanında stresi getirir.

Olduğu çevre içinde her zaman ilgi odaklı olmalarının istenmesi bu taleplerinin

sağlanmaması durumunda stres yaratabilir.

Kendi fikirlerinin kabul edilmemesi abartı içinde olmaları,her zaman hayal dünyasında

olmaları kendi kendilerinin stresini yaratacaktır.

Hiç ayrıntılara değer vermemeleri kişileri dikkate almamaları başkaları tarafından değer

verilmemesine ve bu da kişide yanlış anlaşılma yada anlaşılmama getirerek strese sokabilir.

Bilgi tecrübe ve becerileriniz ölçüsünde yapabileceğiniz kadar iş üstlenin.

Yapamayacağınız şeyler için söz vermeyin

Hedef ve amaçlarınızı ulaşılabilir ve yeteneklerinize doğru orantılı olarak belirleyin.

Acil ve önemli işleri belirleyin

Önemli fakat acil olmayan işlerinizi belirleyin.

Organize olun

Zamanı organize etmek

Zaman yönetimi konusunda başarılı olabilmek için tutum ve davranışlarda esaslı

uygulamalar yapmak gereklidir.

Dakik olmak ve zamana önem vermek

Geleceğe yönelik planlar yapmak

Kendi tasarılarınızı uygularken etrafı göz önüne almak

Yapılacak işler listesi hazırlamak

Zamanın dostunuz olduğunu bilmek

Zamanı nasıl ve iyi kullanmakta olduğunu tanımlama

Organize olmak

İşe ve eğlenceye ayrı zaman ayırmak

Çapalar

Ruh haline bağlı çapalar oluşturun

Sosyal ilişkilerde beğeni kazanabileceği ,populer olabileceği kavramlardan çapa oluşturun.

Sözel anlatımları içeren çapalar olmalıdır.

Övgü içeren kişiyi takdir edici çapalar oluşturulmalı.

Zamanı kontrol edici çapalar verilmeli.

Beslenme

Ġyimser insanlar nasıl beslenir? İyimser yapıdakiler zevk için yerler. Duyarlı kişilikler için yiyeceklerin çekici yanları ya

kokuları, ya tatları ya da sunumlarıdır. Yani yemekler duyularına hitap ettiği için onları severler.

Yemeklere bir gurme edasıyla yaklaşırlar ve yemek yemek onlar için bir zevk meselesidir.

Dolayısıyla iyimser insanlar yemek konusunda yeniliklere çok açıktırlar; her çeşit yemeği

denedikleri için de vücutları gerekli olan çeşit çeşit vitaminleri almaktadır. Ayrıca yemekten zevk

aldıkları için fiziksel ve ruhsal açıdan faydalarını görürler.

İyimser kişiliklerin tek dikkat etmesi gereken konu nerede duracaklarını bilmektir. Çünkü

çok çeşit denedikleri ve zevk alarak yedikleri için kilo almaya da çok yatkındırlar. Eğer duyarlı

olduğunuzu düşünüyor ve yemeklere bu şekilde yaklaşıyorsanız şunu unutmayın: Durmanız

gereken zaman yediğiniz şeyin ağzınızda artık ilk anki gibi bir hoş bir tat bırakmadığı andır. Siz

duyarlı bir insan olarak bu anı çok kolay anlayabilir ve orada kendinize dur emrini verebilirsiniz.

Yemek :

Her şeyi yer

Rahat ortamları arar

Zaman konusunda esnek

Bol bol konuşur

Yalnız yemek istemez

Hazırladığı yemeğin beğenilmemesini sorun etmez.

Öneriler

Düzenli kahvaltı yapılmalı

Protein,karbon hidrat,vitamin ve minerallerden oluşan bir beslenme programı seçilmeli

Balık tüketilmeli

Yeşil yapraklı sebzeler,lahana türü sebzeler tercih edilmeli

Tahıl içerikli diyetler tercih edilmeli

Diyet:

Tavsiye üzerine gelmiştir. Aç kalmadan kilo vereceği programlar ister.

Uygulama :

Takip ve kontrol şarttır.

Kilo verme konusunda gerçekçi hedefler oluşturun

Aldığınız kalorilerin miktarını yavaş yavaş azaltın

Kısa sürede kilo vermeye çalışmayın

Kalori hesaplama işini göz kararı yapmayın

Her gün tartılmayı alışkanlık etmeyin

Her gün yediklerinizi not edin

Önemli iĢlere Öncelik Vermenin yolları

İlkelerinizi oluşturun

Acil ve önemli işlerinizi belirleyin

Planlama yapın

Sonuç:

Başarılı olmasa da umursamaz.

Aktivite :

spor yapılacak yer lüks ve sosyal bir ortam olmalı. Program kağıt üzerinde kalır. Kendine göre

takılır. Grup egzersizi tercih eder.

Bir spor salonuna üye olun

Çevrenizdeki spor tesislerini ve alanlarını değerlendirin

Eşya:

Spor aleti olması yeterli

Sonuç: Küçük başarılar yeterli.

AGRESĠFLER

Bu kişiler devamlı stres altında yaşamaları kişileri olayları yönetme ve kontrol etme

biçimleri tam anlamıyla stresi yaşamsal fırsatlar ve yeni yaratım olarak gören kişidirler.

Kazanmak için ne yapılması gerekli ise yapanlardır. Sonuç odaklıdırlar.

İstedikleri sonuçlara ulaşmak için rekabetçi olmaları en önemli stres nedenleridir.

Sabırsız çıkarcı olmaları ,kişilere karşı anlayışsız kaba, zorba davranmaları kısacası bu

karakter yapısındaki kişilerin kişilikleri ile bütünleşmiş karakterleri stresi yaratan değerlerdir.

Agresif yapıdaki bir insanın stres en vazgeçilmez bir parçasıdır.

Diğer insanların yaptıklarına güvenmeme de stres etkisi olabilir

Bu kişilik yapısındaki insanların stresi etkin kullanıp fırsatlar geliştirmesi yaratıcı olması için

Kendinize zaman ayırın

Kendinizi rutin işlerden uzaklaştıracak uğraşlar edinin

İşle ilgili konuların konuşulmadığı ve birlikte iyi vakit geçirebileceğiniz arkadaş grupları

kurun

Hafta sonu tatillerinizde işle ilgili bir şey düşünmeyin ve yapmayın

Affetmeyi bilin

Düzenli ekzersiz yapın

Mizah duygunuzu geliştirin

Çapalar

Sayısal çapalar kullanın

Sonuç odaklı çapalar oluşturun

Mantık ağırlıklı çapalar kullanın

Beslenme

Yemek :

Hızlı servis

Kolay ulaşılabilir

Atıştırmalık

Fast-food

Hızlı yemek

Lezzet 2. planda

Davranışlar

Yalnız yemek yemek

Yaşamak için yemek

Kendi yaptığını zorla yedirebilir

agresif kiĢilikler ihtiyaçlarına göre yerler agresif kişilikler için yemek sadece yaşamın bir parçasıdır; gerekli olduğu için yemek yenilir. Onlar

sadece ihtiyaçları olduğu zaman beslenirler ve yemekten çok da fazla zevk almazlar. Örneğin

sadece acıktıklarında yemeğe yönelirler ve o sırada kolayda ne varsa onu ağızlarına atarlar. Kilo

almamak açısından kulağa hoş gelse de agresif kişiliklerin beslenmesinde de kötü yönler ağır

basmaktadır. Yemek yemeyi unuttukları bile olur. Sadece açlıklarını bastırmak için düşünmeden ve

istemeden yemek yedikleri için, yediklerinin sağlıklı veya sağlıksız olduğunun farkına varmazlar.

Yapılan araştırmalarda agresif beslenenlerin çoğunun günlük hayatlarının diğer alanlarında daha

disiplinli oldukları ortaya çıkmış. Eğer beslenme tarzınızın bu şekilde olduğunu düşünüyorsanız

yapacağınız en mantıklı şey, hızlı ama sağlıklı yiyeceklere yönelmenizdir. Hazır salatalar, taze

makarnalar, bol yeşillikli sandviçler, kahvaltılık tahıllar, kuru yemişler gibi pratik ama bir yandan da

sağlıklı yiyecekler yardımınıza koşacaktır.

Diyet:

Şartlarına uygun olanı seçer ve sonuç ister . bilgi almak isterse sayılar ve sonuç önemlidir.

Öneriler

Ayak üstü yemekten vazgeçin

Yemeğe daha fazla zaman ayırın

Kahvaltınızı mutlaka yapın

Öğle yemeklerinizi ertelemeyin ve mutlaka yapın

Akşam yemeklerinde aşırıya kaçmayın

Öğün aralarında abur cubur yemeyin

Gece yatarken yemek yemeyin ve atıştırmayın

Yemek yerken kitap,gazete dergi okumayın

Beslenmenizde sebze ve meyvelere ağırlık verin

Su için

Daha çok posalı yiyecekler tüketin

Meyve ve meyve suyu tüketin

Kepekli ürünler kullanın

Karbonhidratlı yiyecekler tüketin

Mevsimlere göre beslenme alışkanlığı edinin

Uygulama :

Takip gerekmez, kuralları hatırlatmak gerekir.

Sonuç:

%100 başarı ister

Aktivite :

spor yapılacak yer önemli değil sonuç önemlidir,.programı kendine göre değiştirir.

Yürüyüşler yapın

Egzersizi ihmal etmeyin

Yüzmeye gidin

Saunaya gidin

Evinize veya iş yerinize yürüyüş bandı yada kondisyon bisikleti alabilirsiniz

Kendinize zaman Ayırma Önerileri

Sizi gündelik işlerinizden uzaklaştıracak uğraşlar edinin

İşle ilgili konuların konuşulmadığı ve hoşça vakit geçirebileceğiniz arkadaş grupları kurun

Günde bir saatinizi kendinize ayırın

Eşya:

Spor aletlerinin kullanışlı olmasını ister.

STRES YÖNETĠMĠN BOYUTLARI

MANEVĠ BOYUTLARI

Dua etmek

Meditasyon

Bağışlama,affetmek

İnanç

ZĠHĠNSEL BOYUTLAR

Beynimiz bize karşı çıkabilir. Eğer stres durumunda bir şeyler yaparsak hoş olmayan bir çok

belirtilerden sakınabiliriz.

Beynimizi kendi lehimizde kullanmanın üstünlükleri:

Hayal kurma

Rahatlama

Kendi kendine konuşma

Olaylara bakış tarzı

DUYGUSAL BOYUTLAR

Duyguların yapıcı bir tarzda ifade edilebilmesi ve yönlendirilmesi,duygusal yönden

kendimizi iyi hissetmemizde anahtar rol oynar.

Duygusal sağlığımıza kavuşmada ve devam ettirmede faydalanacağımız kaynaklar:

Destek verenler

Dokunma

Mizah, komiklik ve gülmek

Ruhsal durumu kontrol etme

Sevgi,

FĠZĠKSEL BOYUTLAR

Stres yönetiminin fiziksel boyutu çok önemlidir. Stres yönetiminin manevi boyutu,duygusal boyutu

ve zihinsel boyutu güçlerini ya beden yoluyla veya beden üzerindeki etkileri ile gösterirler.

Beslenme

Derin nefes alma

Bedenimizde belirli duyguları harekete geçiren duyarlı noktalar oluşturmak

Masaj yaptırma

Kültür fizik yapmak

Düzenli aralıklarla sağlık kontrolü yaptırmak

Gevşeme teknikleri

Uykuyu almak

STRESLE BAġ ETME YOLLARI

İlk olarak stresin farkına varmayı öğrenmelisiniz

Hayata bir “bilim insanı” gibi yaklaşmayı bir alışkanlık haline getirin (tek bir

olaydan hareketle genellemeler yapmadan, her görüş için kanıt arayın)

Stres oluşturucu faktörleri bir “tehdit” gibi yorumlamak yerine, becerileri sınama

imkanı olarak yorumlamaya çalışın.

Mantıksız inançlarınızı, varsayımlarınızı sınamayı öğrenin.

Duygularınızı başkalarıyla paylaşın, duyguları açıkça ve uygun bir şekilde ifade edin.

Amacımız stresi yok etmek değil, onu nasıl yönetebileceğimizi ve onu kendimize

nasıl yardımcı hale getirebileceğimizi öğrenmektir.

Zamanınızı iyi ve dengeli kullanın. Bunun için önceliklerinizi ve hedeflerinizi

belirleyin, hangi işin önce yapılması gerekir, hangi işler bekleyebilir, plan yapın.

İletişim ve problem çözme becerilerinizi geliştirin.

Sosyal destek ağınızdan yararlanın, arkadaşlarınızla ya da güvendiğiniz birisiyle

kaygı ve sorunlarınızı paylaşın.

STRESLE BAŞ ETME VE PROBLEM ÇÖZMEDE GÜÇLENELİM

KENDĠ KENDĠNE OLUMLU DĠYALOG

1.Stres yaratan bir problemle karşı karşıya olduğumuzda, problemin çözümüne geçmeden önce,

kendimizi cesaretlendirelim;

"Dünyanın sonu değil ya!" "Her inişin bir çıkışı vardır." gibi cümleler buna yardımcı olabilir.

2. Problem çözümünde izleyeceğimiz yol;

A. Problemi saptama,

B. Seçenekleri gözden geçirme,

C. Bir çözüm yöntemini seçme,

D. Eyleme geçme,

E. Sonuçları değerlendirme.

Problemin çözümüne geçmeden, bazı sorulara yanıt aramak çözümde yardımcı olabilir. Kesin

yanıtlarını, "problem saptama" aşamasında vermemizde yarar olan bazı soruları da kapsayan bir ön

değerlendirme yapalım.

AĢağıdaki sorular üzerinde düĢünelim;

Bu konuda, beni özellikle rahatsız eden ne?

Bu neden bir problem?

Ben bu probleme kendim, nasıl bir katkıda bulundum?

Diğer kişiler nasıl bir katkıda bulundular?

Problem daha büyümeden, yapabileceğim bir şey var mı?

Başa çıkabilmek için nasıl bir plan geliştirebilirim?

Olabilecek en kötü şey nedir?

Gerçekten o kadar kötü olabilir mi?

A. PROBLEMĠ SAPTAMA

Problemin ne olduğunu açıkça ortaya koyalım, belirginleştirelim. Problemi küçük parçalara ayırmak

işe yarayabilir.

Bunun için şu sorulara yanıt bulmaya çalışalım;

Bu durum neden bir problem oldu?

Bu, yalnızca benim açımdan mı problem, yoksa başkaları da bunu böyle mi görüyor?

Benim bir katkım var mı?

Katkısı olabilecek başka şeyler ya da kişiler var mı?

Nasıl bir sonuç elde etmek istiyorum?

Problem ideal bir şekilde çözülebilse, neler olmasını isterdim?

Karşımdaki(leri) nin güvence vermesi, ideal çözüm mü?

Karşımdaki(leri) nin tavrındaki değişme benim stresimi hafifletecek tek şey mi?

B. SEÇENEKLERĠ GÖZDEN GEÇĠRME

Çözüm için olabildiğince çok seçenek bulalım, komik ve saçma bile olsa tüm seçenekleri

önümüze serip, gözden geçirelim. Liste yapmak yararlı olabilir; listenin içine sadece

yapacaklarımızı değil, aklımıza gelen her şeyi yazalım. Böylece yaratıcılığımızı, klişeleşmiş tepki

örüntülerinden kurtarabiliriz.

Herkesin listesinde bulunması gereken ve değişmeyen iki seçenek; Stresli durum ya da

durumlardan kaçmak ya da yok saymak, asıl problemi bir yana bırakarak, problemin yaşattığı

duygular üzerinde yoğunlaşmak.

Bu iki seçeneğin hiçbirini seçmeyebiliriz. Ama, stresi kendi beklentilerimiz, bakış açımız ya

da tepkilerimizi değiştirerek azaltabileceğimizi veya stresin kaynağından uzaklaşmayı

seçebileceğimizi unutmayalım. Bunlar normal tepkiler!

C. BĠR ÇÖZÜM YÖNTEMĠNĠ SEÇME

Listeyi inceleyip, birbiriyle uzlaşan çözümler aramaya ve seçeneklerin bazılarını

birleştirmeye çalışmak ve bir eylem planı çizmek yararlıdır.

D. EYLEME GEÇME

Planı uygulamadan önce, bunu nasıl yapacağımızı bilmek çok önemlidir. İsteğimize ulaşmak

için ne yapmamız gerektiğini, ne tür kaynaklara gereksinimimiz olabileceğini, zaman sınırımızın ne

olduğunu ve sorunumuzla ilgili olarak her ne yapmaya karar vermişsek, bunları gerçekten

yapabilmek için daha hangi bilgileri istediğimizi belirleyerek, bunları planımızın içine yerleştirelim.

Bu aşamada kendimizi, güçlendirmek adına, biraz şımartmamızda ne sakınca olabilir?!

Planımızı uygulamak adına kendimizi cesaretlendirmemizin yararı olabilir. Vazgeçmek ve yarım

bırakmak yerine, stres düzeyimizin yükseldiğini fark ettiğimizde, kendimize aşağıdakiler içinden

uygun olan birini seçerek söyleyebiliriz. Bunlar dışında, duruma özgü güçlendirici ve sakinleştirici

yeni cümleleri kendimiz üretebilir ve kullanabiliriz;

Hemen sonuca gitmek doğru değil. Eğer kaslarımı biraz gevşetebilirsem, kendimi daha sakin

hissedebileceğim. Çok rahatsızım ama bu, dünyanın sonu değil. Bunu da atlatırım! Kızmak, işleri

daha da berbat edebilir.

Elimden geldiğince sakin olmalıyım. Onun (onların) beni hiçe saymasına izin vermeyeceğim. Ama

kendimi de kaybetmeyeceğim.

E. SONUÇLARI DEĞERLENDĠRME

Eylem planında, sonuçların değerlendirileceği zamanı belirlemek çok önemlidir.

Uygulamaya çalıştığımız çözüm yollarının, iyi işleyip işlemediğini kontrol etmek iyi olur. O tarihe

kadar sorun ortadan kalkmamış olabilir, asla da yok olmayabilir. Ancak, sorun üzerinde çalışmaya

başladığımızdan bu yana, yaşadığımız sıkıntıda bir değişme olup olmadığına bakabiliriz. Aşağıdaki

sorulara yanıt arayarak, geldiğimiz noktayı değerlendirebiliriz;

Eskiye göre kıyaslandığında, bu sorun şu sıralarda zamanımızın, enerjimizin, dikkatimizin

ne kadarını alıyor?

Son zamanlarda durumumuzdan daha mı hoşnutuz?

Gerginliğimiz biraz olsun azaldı mı?

Bu üç sorunun ikisine yanıtımız "evet" ise, yöntemimiz işliyor demektir, devam edebiliriz.

Yanıtlarımızın ikisi "hayır" ise; listedeki seçeneklerimize yeniden göz atıp, hala elimizde var

olanlardan yenilerini deneyebiliriz. Ya da geriye dönüp, başa çıkmaya çalıştığımız stresin ana

kaynağını doğru belirleyip belirlemediğimize bakabiliriz.

3. Yöntemimiz iyi gidiyorsa, kendimizi ödüllendirmeyi hak ettik!

Aşağıdakilerden uygun olanı ya da kendimiz için belirleyeceğimiz ödül cümlelerini kendimize

söylemekten çekinmeyelim;

Bu problemden bir şeyler öğrenebilir, bir daha ki sefere daha iyi sonuçlar alabilirim.

Gerçekten çok öfkeliydim ama duygularımı kontrol altında tutmayı başardım.

Aferin bana!

Stres Yönetiminde Bireysel BaĢa Çıkma Yöntemleri

1- Etkin zaman yönetimi

2- Rahatlama Uygulamaları

a- Meditasyon, yoga

b- Derin Nefes Alma Yöntemi

3- Olumlu Düşünme, olumsuz düşünceleri uzaklaştırma

4- Egzersiz ve Beden Hareketleri

5- Davranışsal Açıdan Kişinin Kendini Kontrol Etmesi

6- Olumlu İletişim Kurma, Sosyallik

7- Gıda Kontrolü, alkol, kafein ve sigaradan uzak durmak

8- Hobi edinmek

9- Değiştirilemeyecek durumların kabullenilmesi

olarak sıralanabilir.

Stres yönetimi yaşam kalitenizi ve hayatın her alanında verimliliğinizi ve performansınızı

artıracaktır.

"Zıtlıklardan, problemlerden ve aykırılıklardan korkmayın, onlar bizim varoluşumuzun

temel taşlarıdır. Mücadele için vicdanımız ve aklımız yeterlidir. Önce kendinizin sonra karşınızdaki

insanın stresini çözün. Size sınırlı verilmiş olan ömrünüzün kıymetini bilin, geçen zamanın tekrar

geri gelmeyeceğinin bilincinde olarak gülümseyin.”

Stres Yönetimi; bireyin strese neden olan olumsuz durumlarla, etkin olarak, başa

çıkabilmesidir. Etkin Stres Yönetimi, kendisini iyi hissetmek ve yüksek bir enerji düzeyine sahip

olmak isteyenler için gereklidir.

Yaşanılan stresin hemen hemen tamamına yakını algılardan, düşüncelerden, kişisel özelliklerden ve

inançlardan kaynaklanmaktadır.

Başarılı insanlar streslerini yapıcı enerjiye ve yaratıcı güce dönüştürenlerdir.

Dünya sürekli olarak değişmektedir. Bireylerden de beklenen bu sürekli değişen dünyaya ve

şartlara uyum sağlamasıdır. Bu uyum sağlama çabası da ister istemez stresi beraberinde

getirmektedir. Dolayısıyla stres hayatımızın ayrılmaz bir parçası olmaktadır. Bu durumda, kişinin

ruh sağlığını koruyabilmesi için hayatın ayrılmaz parçası durumuna gelen stresle baş etmesini

öğrenmesi gerekir.

Stres, sürekli olarak değişen çevremize uyum sağlamaya çalışırken yaşadığımız fiziksel ve

duygusal zorlanmadır.

Stres olumlu ve olumsuz duygular ortaya çıkarabilir. Olumlu etkisi açısından bakıldığında, stres

bireyi harekete sevk eder

Olumsuz açıdan bakıldığında stres, öfke, depresyon, kabul edilmeme, güvensizlik gibi

duyguların yaşanmasına da neden olur

Mutlu olmak basittir. Ama çoğu insan buna inanmadığı için hayatı karmaşık hale getirir ve

sonra neden yeterince mutlu olamadığını anlayamaz. An da yaşamayı bilirsek ,an farkındalığında

bulunan huzur ve mutluluğu deneyimlediğimiz ölçüde ,duygusal yüklerimizi bırakıp ,gelecekten

duyacağımız kaygıları sona erdirmek kolay olacaktır.

Bu anda yaşamayı bilmek,sadece davranışlarımızda değil,algılarımızda da bir değişiklik

meydana getirir .An da yaşamak,hemen şimdi ve burada sahip olduğumuz yaşamın değerini bilmek

ve farkındalığa sahip olmaktır.

An da bulunmanın amacı,hayallerle yaşamak yerine,yaşama doğrudan katılmaktır.

Algılama tarzımız değiştiği zaman düşüncelerimiz ve hareketlerimiz de buna göre değişir.

Farkıdalığımızdaki böyle bir değişiklik çok güçlü etkilere sahiptir..Gerçekten kim olduğumuzu

derin bir şekilde anladığımız,kim olduğumuza inandığımız ve kendimizi sınırlandırmadığımız

zaman gerçekten yaşamdan zevk almaya başlarız.

Duygularımızla an'da var olmayı öğrenirken,yaşamda kendi yolumuzu seçmek için yeni bir

özgürlük düzeyine ulaşırız. Duygularınızı doğal akışına bırakarak an'da kalabilir,kendinizi

rahatlatabilirsiniz. Hissedilen korkunç bile gözükse kontrol sizin elinizde olduğunun farkına

varırsınız. Hayattaki her şeyin bizim seçimlerimiz ve bu seçimlerden aldığımız dersler olduğu

unutulmamalıdır.

Şimdiki an farkındalığı , her şeyin mümkün olabileceği anlamına gelir. Çünkü ne

geçmişimiz tarafından kısıtlanır nede belirsiz bir geleceğe hapsoluruz.

Dünya hayatını bir hapishane olarak algılamamıza neden olan bizim algılarımız ve bizim

yüklediğimiz değerler olduğunun farkına vararak bu hapishaneden istediğimiz zaman kapının açık

olduğunu bilerek çıkmak kendimizi fark ederek özgürleşmek gerekir. Böyle bir bakış açısı hayatı

güzelleştirip yaşam kalitemizi arttırırken ,yaşamak,çok zevkli bir hale bürünecektir.