KDV İSTİSNALARINA GENEL BAKIŞ

KDV İSTİSNALARINA GENEL BAKIŞ

Türkiye’de yapılan; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithali katma değer vergisine tabidir.

Ancak, bir kısım mal ve hizmet teslimleri ekonomik ve sosyal amaçlar ile tercih edilen vergilendirme prensipleri gereğince KDV’den istisna edilmiştir.

Yani söz konusu mal ve hizmet teslimleri nedeniyle KDV hesaplanmamakta dolayısıyla da alıcılardan KDV tahsil edilmemektedir.

HBerksoy


Bu durum ise, söz konusu mal ve hizmetlerin alınması sırasında yüklenilen KDV’nin akıbetinin ne olacağı sorusu ile bizleri karşı karşıya bırakmaktadır.

Bu soruya vereceğimiz cevap ise istisnanın kanunda “tam istisna” mı “kısmi istisna” mı kapsamında değerlendirildiğine göre değişmektedir.

HBerksoy


Kısmi istisna kapsamında değerlendirilen mal ve hizmet teslimleri nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirim ve iade konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. İndirim konusu yapılamayan KDV ise duruma göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaktadır.

İhracat istisnasının da içinde bulunduğu tam istisnalarda ise, mal ve hizmet teslimi nedeniyle yüklenilen KDV indirim yoluyla giderilebilmekte indirimi mümkün olmayan KDV’nin ise mükellefe iadesi söz konusu olmaktadır.


İSTİSNALAR

KISMİ İSTİSNALAR

TAM İSTİSNALAR

Yüklenilen KDV İndirim Konusu

Yapılamayacağından Gider Veya Maliyet

Unsuru Olarak Dikkate Alınır

Yüklenilen KDV İndirim Konusu Yapılır. İndirim

Konusu Yapılamayan Kısım Mükellefe İade

Edilir

İHRACAT İSTİSNASI

- İhracat istisnasının bir bütün olarak değerlendirilmesi açısından Kanunun 11, 12 ve 32’nci maddelerinin birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.

(İhracat İstisnası) Mal ve Hizmet İhracatı

Madde No 11 - 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır:

a) (4842 sayılı Kanunun 21'inci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 01.05.2003) İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetleri,



b) Türkiye'de ikamet etmeyen yolcuların satınalarak Türkiye dışına götürdükleri malların teslimi anında Katma Değer Vergisi tahsil edilir. Ancak gümrükten malın çıkışı anında fatura veya belgenin ibrazında tahsil edilen Katma Değer Vergisi iade olunur.

Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezi bulunmayanların taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olarak satın alacakları mal ve hizmetler ile fuar, panayır ve sergilere katılımları dolayısıyla satın alacakları mal ve hizmetler nedeniyle ödedikleri katma değer vergisi, karşılıklı olmak kaydıyla iade edilir.

Maliye Bakanlığı iadeden faydalanacak mal ve hizmetler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.



c) İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma değer vergisi, ihracatçılar tarafından ödenmez. Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur.

Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen vergi terkin olunur.


İhracatın yukarıdaki şartlara uygun gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51'inci maddesine göre belirlenen gecikme zammıyla birlikte (01.05.2003 öncesi gecikme zammının % 50 fazlası ile birlikte) tahsil olunur. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilmemesi halinde, tecil edilen vergi tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48'inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir.

Tecil veya terkin edilen bu vergiler hakkında ihracatçılar bakımından bu Kanunun 32'inci maddesi hükmü uygulanmaz.


İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilecek Katma Değer Vergisi (5228 sayılı Kanunun 59/2-b maddesiyle değişen ibare. Yürürlük: 31.07.2004) ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan vergiden imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden sonra kalan tutardan (***) fazla olamaz.

İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilmesi gereken Katma Değer Vergisi ihracat işlemlerinin tamamlanmasından sonra yapılır. İade veya tecil olunacak vergi miktarı mükellefin ilgili dönem beyannamesinde yer alan bilgiler mukayese edilmek suretiyle hesaplanır.

(***) (5228 sayılı Kanunla değişmeden önceki ibare) "ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan miktardan"


(4842 sayılı Kanunun 21'inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 01.05.2003) İhracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi halinde, en geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren onbeş gün içinde başvuran ihracatçılara, Maliye Bakanlığınca veya Bakanlığın uygun görmesi halinde vergi dairelerince üç aya kadar ek süre verilebilir.

2. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Katma Değer Vergisi tahsil edilmeden teslim edilecek mal miktarını; ihracatçı ve ihracatçıya mal teslim edenlerin her biri için, bir önceki yıl iş hacmi, cari yıldaki işlemler ve vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla gerekli görülen hallerde sınırlamaya ve bu istisnaların uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ile istisnanın uygulanacağı asgari miktarları tespite yetkilidir.

İhracat Teslimi ve Yurt Dışındaki Müşteriler İçin Yapılan Hizmetler

Madde 12 - 1. Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:

a) ( Yürürlük; 24.04.2003)Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalıdır.(*)

(*) (4842 sayılı Kanunla değişmeden önceki bent) Teslim yurt dışındaki bir müşteriye yapılmalıdır.


Madde 12 - 1. Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:

b) (4842 sayılı Kanunun 22' nci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 24.04.2003)Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır. Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez.


(4842 sayılı Kanunun 22' nci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 24.04.2003) İhracat teslimi yapılacak yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri belirlemeye, konulacak mal miktarı ve cinsi ile bunların antrepoda bekleme sürelerine ilişkin olarak sınırlama getirmeye, Gümrük Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Gümrük antreposuna konulan malın ihracatının belirlenen sürede veya şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi veya tevsik edilememesi hallerinde; ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur.


2. Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanunî ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.

a) Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.

b) Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.

İstisna Edilmiş İşlemlerde İndirim

Madde No 32 - Bu kanunun 11, 13, 14, 15 inci maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak Katma Değer Vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur.

İstisna Edilmiş İşlemlerde İndirim

Madde No 32 – (5035 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle eklenen fıkra. Yürürlük: 2.1.2004) Maliye Bakanlığı katma değer vergisi iadesini, hak sahiplerinin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli daireler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsup suretiyle sınırlayabilir.

İHRACAT İSTİSNASI KAPSAMINDAKİ TESLİMLER

Dış ticaretin Katma Değer Vergisine tabi tutulmasında, destinasyon (varış ülkesinde vergilendirme) yada orjin (çıkış ülkesinde vergilendirme) ilkeleri uygulanabilmektedir.

Türkiye’de uygulanan yöntem, destinasyon yani varış ülkesinde vergilendirme şeklindedir. İhracatın KDV istisnasına konu edilmesi de temelde bu yaklaşımın bir sonucudur

İHRACAT İSTİSNASI KAPSAMINDAKİ TESLİMLER

- Mal ihracı, (11/1-a)

- Hizmet ihracı, (11/1-a)

- İhraç kayıtlı teslimler, (11/1-c)

- Yolcu beraberi eşya ihracı, (11/1-b)

- Bavul ticareti, (11/1-b)

- Dahilde işleme ve geçici kabul rejimleri kapsamında yapılan teslimler, (Geçici 17. Mad.)

- Yabancılara; taşımacılık kapsamında yapılan mal ve hizmet teslimleri ile fuar, panayır ve sergilere katılmaları dolayısıyla yapılan mal ve hizmet teslimleri, (11/1-b, 90 KDVGT)

Mal Tesliminin İhracat Teslimi Sayılabilmesi İçin;

- Teslimin yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılması,

- Teslim konusu malın Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olması ya da yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulması,

koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu çerçevede gerçekleşen ihracat için faturada KDV hesaplanmaz. Yüklenilen KDV’ler ise indirim ve iade konusu yapılır.

Yurt Dışındaki Müşteri;

- Kanun hükmünün uygulanmasında, ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubeleri “yurt dışındaki müşteri” olarak kabul edilmektedirler.

- Bu düzenleme uyarınca Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların yurt dışındaki şubelerine mal göndermesi de ihracat teslimi sayılacak ve ihracat istisnasından yararlanacaktır.

- İhracat yapabilmek ve ihracat istisnasından yararlanabilmek için ihracatçı belgesi alma zorunluluğu bulunmamaktadır.

İHRACATIN GERÇEKLEŞTİĞİ DÖNEM

İHRACATIN GERÇEKLEŞTİĞİ

DÖNEM

MALIN T.C. GÜMRÜK HATTINDAN GEÇTİĞİ

TARİH

MALIN YETKİLİ GÜMRÜK ANTREPOSUNA

KONULDUĞU TARİH

MALIN SERBEST BÖLGEYE GEÇTİĞİ TARİH

İHRACATIN GERÇEKLEŞTİĞİ DÖNEM

İhracat faturası düzenlenme tarihi 26 Aralık 2004

Gümrük Beyannamesinin açıldığı tarih 2 Ocak 2005

Malların gümrük hattını geçerek yurt dışına çıktığı tarih 5 Ocak 2005

Bu durumda fatura bedeli Ocak 2005 dönemine ait KDV beyannamesinde istisna olarak beyan edilecek ve iadede bu döneme ilişkin beyanname ile talep edilecektir. Söz konusu satış bedelinin de 2005 yılı kayıtlarına hasılat kaydedilmesi gerekir. Satışa konu malların 2004 yılı dönem sonu stoklarında yer alması gerekir.

İhracat İşlemlerine İlişkin Örnek (1)

Veriye Tabi Teslim Ve Hizmet Bedeli (İhracat hariç): 100.000

İhraç Mal Bedeli : 200.000

Önceki Dönemden Devir KDV: 13.000

Bu Döneme Ait İndirilecek KDV: 47.000

İhraca Konu Mallar Nedeniyle Yüklenilen KDV: 36.000

Veriye Tabi Teslim Ve Hizmet Bedeli (İhracat Hariç): 100.000

KDV Matrahı: 100.000

Hesaplanan KDV: 18.000

Önceki Dönemden Devreden KDV: 13.000


İndirimler Toplamı: 60.000

Ödenmesi Gereken KDV: 0

İade Edilmesi Gereken KDV (İhracat Nedeniyle Yüklenilen KDV): 36.000

Sonraki Döneme Devreden KDV: 6.000

İhracat İşlemlerine İlişkin Örnek (2)

Veriye Tabi Teslim Ve Hizmet Bedeli (İhracat hariç): 300.000

İhraç Mal Bedeli : 200.000

Önceki Dönemden Devir KDV: 13.000


İhraca Konu Mallar Nedeniyle Yüklenilen KDV: 36.000

Veriye Tabi Teslim Ve Hizmet Bedeli (İhracat Hariç): 300.000

KDV Matrahı: 300.000

Hesaplanan KDV: 54.000

Önceki Dönemden Devreden KDV: 13.000


İndirimler Toplamı: 60.000

Ödenmesi Gereken KDV: 0

İade Edilmesi Gereken KDV (İhracat Nedeniyle Yüklenilen KDV): 6.000

Sonraki Döneme Devreden KDV: 0

MAL İHRACINA İLİŞKİN ÖZELLİK ARZEDEN DURUMLAR

1. Bağlı Muamele Yoluyla Yapılan İhracatBağlı muamele yoluyla yapılan ihracatlarda bedel; mal, ölçülebilir hizmet, kısmen para kısmen mal olarak tahsil edilebilir. Bu tür ihracatlar da KDV istisnasından yararlanır.


2. Bedeli Peşin Olarak Tahsil Edilen İhracatMalın gümrük hattından geçmesinden önce bedelin tahsil edilmiş olması durumunda da ihracat istisnasından yararlanılabilir.

3. Yurt Dışındaki Şube, Büro Ve Acentalara Mal GönderilmesiTürkiye’de KDV mükelleflerinin yurt dışındaki, şubeleri, büroları veya acentalarına satılmak veya kullanılmak üzere mal göndermeleri de ihracat istisnası kapsamında değerlendirilecektir.


4. Mahrece İade Nedeniyle Yapılan İhracatFiili ithali yapılarak millileşmiş olan bir malın herhangi bir nedenle mahrecine iadesi halinde de ihracat istisnasından yararlanılabilecektir.

5. Geçici İhracatYeniden yurda getirilmek üzere yurt dışına mal çıkarılması KDV’nin konusuna giren bir teslim olmadığı gibi ihracat istisnasından da yararlanamaz. Çünkü mülkiyet devri söz konusu olmaz.


6. Yurt Dışındaki Müşteriye Gönderilmek Üzere Yetkili Gümrük Antreposuna Mal Konulması;Teslim konusu malın yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulması da ihracat teslimi sayılmıştır.

Gümrük antreposuna konulan malın ihracatının belirlenen sürede veya şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi veya tevsik edilememesi hallerinde; ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumlu olacaktır. (KDV Mad.12)


7. Konsinyasyon Suretiyle Satılmak Üzere Yurt Dışına Mal Gönderilmesi Konsinye satış sözleşmesi kapsamında yurt dışındaki komisyonculara satılmak üzer mal gönderilmesi halinde ihracat istisnasının, bu malların yurt dışına çıktığı tarihte uygulanması mümkün değildir. İstisna koşulları malların yurt dışındaki komisyoncu tarafından alıcıya satıldığı tarihte meydana geleceğinden bu döneme ilişkin olarak verilecek beyannamede istisna hükmünden yararlanılabilir. Yurt dışındaki fuar ve sergilere katılan ihracatçıların buralarda yaptığı satışlar için de aynı kural geçerlidir. Yani satış yapılmadığı sürece, fuar ve sergilere götürülen numune mallar için ihracat istisnası uygulanmayacaktır.


8. Yurt Dışındaki İnşaatlara Makine ve Ekipman GötürülmesiYurt dışında inşaat, tesisat ve montaj işi üstlenen müteahhitlerin bu işlerinde kullanmak üzere kesin olarak yurt dışına götürdükleri makine, ekipman ve malzemeler ile yurt dışındaki çalışanların ihtiyacı olan tüketim malları için de ihracat istisnası kapsamında işlem yapılması mümkündür. Geçici olarak yurt dışına götürülen makine ve ekipmanlar için ihracat istisnası uygulanmayacağı tabidir.


9. Kiralama Yoluyla Yapılan İhracat Kiralama yoluyla yapılan ihracatta, kiraya verilmek üzere yurt dışına gönderilen mallar gönderenin mülkiyetinde kalmaya devam edeceğinden mal ihracına ilişkin istisna hükmünden yararlanılamaz. Söz konusu malların gümrükten çıkarılması amacıyla düzenlenen faturalar üzerinden KDV hesaplanmayacağı gibi fatura bedelleri de hasılat kaydedilmez (Bu bedeller sadece gümrük mevzuatındaki zorunluluk nedeniyledir) Ancak, alınan kira bedelleri hizmet ihracı kapsamında ihracat istisnasından yararlanabilir. Kiralama konusu malların sonradan satışının gerçekleşmesi halinde ihracat istisnasından yararlanılabilecektir.


10. Transit İhracat Yurt dışındaki malların Türkiye’ye getirilmeksizin yine yurt dışına satışı şeklinde gerçekleşen transit (doğrudan) ihracatta mallar teslim anında Türkiye’de bulunmadığından KDV’nin konusuna giren bir mal teslimi söz konusu olmamaktadır. Verginin konusuna giren bir işlem olmadıkça, bu işlemin KDV’den istisna edilmesi de söz konusu olmayacağından, transit ihracat bedelleri KDV beyannamesine dahil edilmeyecektir. Verginin konusuna girmeyen bu ihracat nedeniyle yüklenilen KDV’nin, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30’uncu maddesi hükmü uyarınca indirim konusu yapılması da mümkün bulunmamaktadır.


11. Millileşmemiş Malların Satışı Teslim anında Türkiye’de bulunmayan malların satışı KDV’nin konusuna girmemektedir. Ancak teslim anında Türkiye’de bulunmakla birlikte, millileşmemiş malların, millileşmeden yurt dışına götürülmek üzere satışında da KDV uygulanmayacaktır. Örneğin Türkiye’de kaza yapan, batıktan çıkarılan veya haciz uygulanan bir geminin icra daireleri, mahkemeler veya tasfiye memurluklarınca yabancı uyruklu kişi veya kuruluşlara satışında, bu malların millileştirilmeden yurt dışına çıkarılması şartıyla satış bedeli üzerinden KDV hesaplanmayacak ve tahsil edilmeyecektir.


12. İhracat Sayılan Yurtiçi Satışlar İhracat Teşvik Mevzuatı hükümlerine göre, bazı yurt içi satışlar ihracat olarak değerlendirilebilmektedir. Daha önce de belirtildiği gibi, mallar yurt dışına satılıp T.C. gümrük bölgesini geçmediği sürece, KDV yönünden ihracat istisnası uygulanması mümkün değildir. Bu nedenle, prensip olarak, ihracat sayılan yurt içi satışların KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir.13. Sınır ve Kıyı Ticareti Sınır ve Kıyı Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yapılan ihracat işlemleri de KDV istisnasından yararlanabilecektir. Sınır ve kıyı ticaretinde veya açık pazarlarda yapılan ticarette bazen malların takası söz konusu olmakta, bazen de bedel karşılığı satış yapılabilmektedir.


14. Serbest Bölgelere, Gümrük Hattı Dışındaki İşyerlerine Veya Eşya Satış Mağzalarına (Free-Shop) Mal Gönderilmesi Serbest bölgelere, gümrük hattı dışındaki işyerlerine veya eşya satış mağazalarına (free-shop v.s.) mal gönderilmesi halinde de ihracat istisnası hükümlerinden yararlanılabilecektir.15. Malın Ayni Sermaye Olarak Yurt Dışına Gönderilmesi Yurt dışında şube kurulması yada yurt dışındaki bir ortaklığa iştirak edilmesi nedeniyle taahhüt edilen sermayenin ayni olarak ödenmesi amacıyla yurt dışına mal gönderilmesi ihracat hükmündedir. Bu nedenle, ihracat istisnasından yararlanılabildiği gibi yüklenilen KDV’nin indirim ve iade konusu edilmesi de mümkündür.


16. Kısmi İstisna Kapsamına Giren Malların İhracıYurt içi teslimleri ve ifaları kısmi istisna kapsamına giren mal ve hizmetlerin ihracında da KDV istisnası uygulanacak bu mallar nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirim ve iadesi de söz konusu olabilecektir. Hurda teslimlerini bu kapsamda değerlendirebiliriz. (KDV Mad. 32)


17. Uluslararası Sefer Yapan Uçak Ve Gemilere Yapılan Teslimler Uluslararası sefer yapan yabancı uçak ve gemilere yapılan teslimler yurt dışındaki müşteriye yapılan teslim hükmündedir. Uluslararası sefer yapan yerli gemiler ise “yurt içindeki firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubesi” niteliğindedir. Bu nedenle yerli veya yabancı uçak ve gemilere, acenteler vasıtasıyla veya doğrudan teslim edilen su, kumanya, yakıt, teknik teçhizat gibi mallar için, gümrük beyannamesi düzenlenmesi şartıyla ihracat istisnası uygulanacaktır. Ödemenin gemi acentaları tarafından yapılması istisna uygulaması için engel teşkil etmez.


18. Posta Veya Kargo İle Yurt Dışına Mal Gönderilmesi Gümrük beyannamesi düzenlenmek suretiyle posta ile yurt dışına ticari mahiyette mal göndermeleri de ihracat istisnasına girmektedir. Kargo şirketleri aracılığı ile yurt dışına gönderilen malların istisnadan yararlanıp yararlanamayacağı konusunda farklı görüşler mevcuttur. Çünkü bu şekilde yapılan ihracatlarda gümrük beyannamesi satıcı adına değil kargo şirketi adına düzenlenmektedir. Satıcının faturayı doğrudan yurt dışındaki alıcı adına düzenlemesi, gümrük beyannamesi yada eki listelerde satıcıya ilişkin bilgilere yer verilmesi halinde istisnadan yararlanılabileceğine ilişkin özelgeler verilmektedir.


19. İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi Daha öncede ifade ettiğimiz üzere, mal ihracında istisna uygulanabilmesi için, malların yurt dışına çıktığının gümrük beyannamesi ile tevsik edilmesi koşuldur. Yurt dışına çıkışı yapılan malların ihraç edildikleri ülkeye vasıl olmadan herhangi bir nedenle zayi olmaları halinde, ihracat istisnası uygulaması yönünden yapılacak bir işlem yoktur. Yani mallar yurt dışına çıkmış olduğundan, ihracat istisnası uygulanabilecektir. Ancak yurt dışına çıkan malların herhangi bir nedenle geri gelmesi halinde, o zaman ihracat istisnası uygulanmayacak, önceki dönemlerde istisna beyan edilmişse, KDV yönünden yararlanılan kısım düzeltilecektir.


20. İhracatta Uygulanan Vade Farkları İhracat istisnası uygulanarak yurt dışına satılan mallar için, ihracatçının sonradan vade farkı uygulaması halinde, yurt dışına kesilecek faturada gösterilen vade farkına ilişkin bedelin istisnaya tabi tutulması ve bu bedel için KDV gösterilmemesi gerekir.21. Navlun ve Sigorta Bedellerinin Durumu İhracatın navlun ve sigorta bedelleri dahil tutarlar üzerinden yapılması halinde bu bedellerde ihracat istisnası kapsamında değerlendirilebilecektir.


22. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine Yapılan İhracatİhracat YTL cinsinden yapılmış olmakla birlikte genel hükümler çerçevesinde ihracat istisnasından yararlanır. Diğer ülkelere YTL olarak yapılan ihracatta istisna kapsamındadır.23. İhraç Konusu Malların İmalinde Kullanılan Model Kalıplarİhraç edilen ürünlerin imali için gerekli olan ve yurt dışındaki firma tarafından imal ettirilen, faturası yurt dışındaki firma adına düzenlenen ve bedeli yurt dışındaki firma tarafından ödenen model kalıplar ihraç edilen mallar için verilen hizmet kapsamında değerlendirilerek ihracat istisnasından yararlanabilecektir. Ancak kalıpların yurt içinde satışının yapılması halinde KDV’ye tabi olacaktır.


24. İhraç Faturasının Mal Alış Faturasından Önceki Bir Tarihi TaşımasıGerek doğrudan ihracatlarda gerekse ihraç kaydıyla yapılan teslimlerden doğan ihracatlarda gümrük beyannamesinin açılması v.b. nedenlerle ihraç faturasının önceden tanzimi gerekebilmektedir. Bu durumda sadece bu gerekçeden hareketle iade talebinin red edilmemesi olayın gerçek mahiyetinin araştırılması gerekir. Uygulamada vergi daireleri; ya incelemeye sevk ederek ya da özel amaçlı YMM raporu ile gerçek durumu tespit etmeye çalışmaktadır.

25. İnternet aracılığı ile mal satışında gümrük beyannamesi düzenlenmek suretiyle istisnadan yararlanır.

MAL İHRACINDA İSTİSNA VE İADE UYGULAMASI İÇİN ARANILAN BELGELER

1. Gümrük Beyannamesi2. İhraç Edilen Malların Satış Faturaları3. İndirilecek KDV Listesi4. İhraç Edilen Malın Bünyesine Giren (Yüklenilen) KDV Hesaplama Tablosu

Not: Nakden Veya Mahsuben İade Talep Edilmemesi Halinde, İndirilecek KDV Listesi ve Yüklenilen KDV Hesaplama Tablosunun İbrazına Gerek Bulunmamaktadır.

Listeler Disket veya CD Olarak da Verilebilir.

İADE DÖNEMİ VE İADEYE KONU OLACAK TUTAR

Mal ihracına ilişkin istisna ve iade tutarları, malın T.C. gümrük hattından geçtiği aya ilişkin KDV beyannamesinde gösterilir.

İadeye konu olacak tutar o ay içerisinde ihraç edilen mallar nedeniyle yüklenilmiş olan (alış, nakliye, ambalaj, fason işçilik ve genel imal giderleri) KDV’dir.

İade edilecek tutarın hesabında, genel idare giderleri ve ATİK (ihracat işlemlerinde kullanılan) nedeniyle yüklenilen KDV’lerden de pay verilebilir.

İadesi istenilebilecek tutar o aya ilişkin beyannamedeki (Hesaplanan KDV – İndirilecek KDV) farkından daha fazla olamaz.

İADE DÖNEMİ VE İADEYE KONU OLACAK TUTAR

İadeye konu olacak tutar ihraç bedelinin normal KDV oranı ile çarpılması sonucunda bulunan tutarı geçebilir. (Bu durumun zararına satış gibi makul bir izahının olması gerektiği tabidir.) Bu konudaki tek sınır yüklenim KDV içerisinde ATİK nedeniyle yüklenilen KDV’lerinde varlığı halinde getirilmiştir. Bu durumda iadeye konu olacak tutar ihraç bedelinin normal KDV oranı ile çarpılması sonucunda bulunan tutarı aşamayacaktır. Amaç, ATİK nedeniyle yüklenilen KDV’nin bir anda değil kullanım süresine yayılı olarak iadesini gerçekleştirmektir. Yüklenim KDV’lerin daha önceki dönemlerde fiilen indirim yoluyla giderilmiş olmasının bir önemi bulunmamaktadır. Önemli olan ihracatın yapıldığı dönem bayannamesidir.

HBerksoy

İADE PROSEDÜRÜ

İhracat nedeniyle yüklenilen ve beyannamede gösterilmek üzere iadesi talep edilen KDV’nin nakden veya mahsuben iadesine ilişkin prosedür tam istisna kapsamındaki teslimlerin tamamı için ortak hükümler içerdiğinden ilerleyen bölümlerde ele alınacaktır.

HBerksoy

HİZMET İHRACINDA KDV İSTİSNASININ UYGULANABİLMESİ İÇİN AŞAĞIDAKİ 4 ŞARTIN BİRLİKTE

GERÇEKLEŞMESİ GEREKİR;

1. Hizmet Türkiye’de, Yurt Dışındaki Bir Müşteri İçin Yapılmalıdır.

2. Fatura veya Benzeri Belge Yurt Dışındaki Müşteri Adına Düzenlenmelidir.

3. Hizmetin Bedeli Döviz Olarak Türkiye’ye Getirilmelidir.

4. Hizmetten Yurt Dışında Yararlanılmalıdır.

ULUSLAR ARASI HİZMET HAREKETLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİNDE AŞAĞIDAKİ KURALLAR

GEÇERLİDİR;

1. Yurt dışındaki firmaların Türkiye’de hizmet yapmaları KDV’nin konusuna girmekte ve vergiye tabi bulunmaktadır. 2. Yurt dışındaki firmaların yurt dışında yaptığı hizmetler; -Türk firmalarınca bu hizmetlerden Türkiye’de yararlanılması halinde KDV’nin konusuna girmekte ve vergiye tabi bulunmaktadır. -Türk firmaları bu hizmetten Türkiye’de yararlanmazsa KDV’ye tabi değildir.

ULUSLAR ARASI HİZMET HAREKETLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİNDE AŞAĞIDAKİ KURALLAR

GEÇERLİDİR;

3. Türkiye’deki firmaların Türkiye’de yaptığı hizmetlerden, yurt dışındaki müşteriler yurt dışında yararlanırlarsa, hizmet ihracı istisnası uygulanır.

4. Türkiye’deki firmaların yurt dışında hizmet yapması KDV’nin konusuna girmediğinden vergiye tabi değildir.

HİZMET İHRACINA İLİŞKİN ÖZELLİK ARZEDEN DURUMLAR

1- Yurt dışındaki kurumlara hasta veya öğrenci gönderilmesi: Hastanelerden veya öğrencilerden alınan komisyon ücreti KDV’ye tabidir. Ancak komisyonun yurt dışındaki kurumlardan alınması halinde hizmet ihracı istisnası uygulanabilecektir.

2- Türkiye’deki davalar veya ihalelerle ilgili yurt dışındaki kişi ve kuruluşlara danışmanlık veya aracılık hizmeti verilmesi KDV’ye tabidir.


3- Yurt dışına fason işçilik yapılması: İstisnadan yararlanmaktadır. Örneğin geçici kabulle gelen altının işlenip tekrar yurt dışındaki sahibine gönderilmesinde istisna uygulanabilir. Ancak fason işçilik yapan firmaların hizmet ihracından yararlanabilmesi için, faturanın yurt dışındaki firmaya kesilmesi, bedelin döviz olarak getirilmesi ve fason olarak işlenen malların, ihracatçı firmalar dahil hiçbir şekilde yurt içinde satılmaması gerekir.4- Tamir, bakım, onarım için Türkiye’ye geçici ithal yoluyla getirilen araçlara verilen hizmetler: İstisnadan yararlanmaktadır. Transit olarak geçen araçlara verilen hizmetler ise KDV’ye tabidir.


5- Yabancı sigorta kuruluşlarına yapılan aracılık hizmeti istisnadan yararlanmaktadır. Ancak yabancı sigorta şirketlerinin müşterinin Türkiye’de yararlandığı hizmetler, örneğin sağlık hizmeti, bedeli yurt dışından ödense dahi istisna kapsamına girmemekte, sağlık hizmeti bedeli dışında alınan komisyonlar istisna kapsamında değerlendirilmektedir.

6- Yabancı bayraklı teknelere Türk limanlarında verilen tamir, bakım, onarım, kışlama, hizmetleri hizmet ihracı istisnasından yararlanmamaktadır.

7- Yurt dışında gösterim için film, metin, disket, bant, görüntü gönderilmesi hizmet ihracı istisnası kapsamında değerlendirilmektedir.


8- Yabancı kişi ve kuruluşların Türkiye’de reklamlarının yapılması, hizmetten Türkiye'de yararlanıldığından KDV’ye tabidir.

9- Yurt dışına haberleşme hizmeti verilmesi, hizmet ihracına ilişkin şartları taşıması şartıyla hizmet istisnası kapsamında değerlendirilecektir.


10- Yurt dışında imal edilecek malların kalıp ve modellerinin yapılması istisna kapsamına girmektedir.

11- Yurt dışına yapılan Finansal Kiralama İşlemleri istisna kapsamına girmektedir.

12- İthalat komisyonları KDV’ye tabidir. Türkiye’ye ithal edilecek mallar için ödenecek komisyonlar KDV’ye tabidir.


13- Roaming (Uluslararası Dolaşım) Hizmetlerinde KDV İstisnası:Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11’inci maddesinde yapılan düzenleme uyarınca karşılıklı olmak şartıyla uluslar arası roaming anlaşması çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetleri KDV’den istisna edilmiştir.Bu düzenleme ile haberleşme hizmeti veren Türk firmalarının aynı hizmet nedeniyle kendilerine vergi uygulamayan ülkenin telefon işleticilerine verdikleri romaing hizmetine ilişkin ücretler KDV’den istisna edilmiştir.


14. İhracat Komisyonlarıİhraç mallarının temini ve gönderilmesi için yabancı firmalardan alınan komisyonlar ihraç mallarının yurt dışında kullanılması nedeniyle ihracat istisnasından yararlanabilecektir.

15. Mühendislik HizmetleriHizmet yabancı firmanın Türkiye’deki faaliyetleri kapsamında veriliyorsa istisnadan yararlanılamaz. Hizmet yabancı firmanın yurt dışındaki faaliyetleri kapsamında verilmiş ise istisna uygulanabilecektir.


16. Turizm Hizmetleri

Türkiye’de yerli ve yabancı turistlere verilen hizmetler KDV’ye tabidir. Ancak, yabancı firmalardan gönderdikleri turistlerle ilgilenilmesi karşılığında alınan bedeller istisna konusu edilebilecektir.

HİZMET İHRACINDA İSTİSNA VE İADE UYGULAMASI İÇİN ARANILAN BELGELER

1. Fatura Fotokopisi 2. Döviz Alım Belgesi 3. İndirilecek KDV Listesi 4. İhraç Edilen Hizmetin Bünyesine Giren KDV Hesaplama Tablosu

Not: Nakden Veya Mahsuben İade Talep Edilmemesi Halinde, İndirilecek KDV Listesi ve Yüklenilen KDV Hesaplama Tablosunun İbrazına Gerek Bulunmamaktadır.

Listeler Disket veya CD Olarak da Verilebilir.

İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE TECİL – TERKİN UYGULAMASI

Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1. maddesine (c) bendinde yer verilen hüküm ve genel tebliğlerde yer verilen düzenlemeler uyarınca;- Sanayi Bakanlığınca belirlenen kriterlere göre “imalatçı” niteliğine haiz olanların ihraç edilmek şartıyla ihracatçılara yaptıkları teslimler,- İmalatçı vasfını taşımayan mükellefler tarafından Dış Ticaret Sermaye Şirketlerine veya Sektörel Dış Ticaret Şirketlerine ihraç edilmek üzere yapılan teslimler,- İmalatçı vasfına haiz olmasalar bile Özel Finans Kurumlarınca ihracatçılara yapılan teslimler, (62 KDVGT),nedeniyle hesaplanan KDV ihracatçılar (Dış Ticaret Sermaye Şirketleri veya Sektörel Dış Ticaret Şirketleri dahil) tarafından ödenmeyecektir. Tahsil edilmediği halde beyan edilen Katma Değer Vergisi vergi dairesi tarafından tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur.

İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE TECİL – TERKİN UYGULAMASI

ÖZEL FİNANS

KURUMU

İHRACATÇILAR

DIŞ TİCARET SERMAYE

ŞİRKETİ VEYA SEKTÖREL DIŞ

TİCARET ŞİRKETİ

YU

RT

DIŞ

I

İMALATÇI VASFINA

SAHİP OLMAYAN SATICILAR

İMALATÇI

3 Ay İçinde İhraç Edilir

KDV Hesaplanır Beyan Edilir Tahsil

Edilmez. Tecil Edilir

TECİL-TERKİN UYGULAMASINDAN

YARARLANABİLECEK İMALATÇILAR Makine ve teçhizatını kullanmak suretiyle bizzat

üretim yapan kuruluşlardan;1. Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesi

olan, 2. Sanayi odaları, ticaret odaları veya esnaf ve

sanatkarlar derneklerine kayıtlı bulunan,3.İmalat işinde en az 5 işçi çalıştıran (Bu şart

kaldırılmıştır.),4.Sanayi sicil belgesinde yer alan üretim

konusunda gerekli araç parkına sahip olan (veya en az bir yıllık süreyle kiralamış olan),

imalatçılar imal ettikleri (fason olarak imal ettirilenler dahil) mallar için yararlanacaktır.

TECİL-TERKİN UYGULAMASI

İmalatçılar tarafından ihraç kaydıyla yapılan teslimlerde normal fatura düzenlenerek KDV hesaplanacak ancak, faturaya “3065 sayılı KDV Kanunu hükümlerine göre ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden KDV tahsil edilmemiştir.” şeklinde bir şerh düşülecektir.

Bu suretle ihracatçı, faturada gösterilen KDV’yi ödemeksizin malı teslim alacaktır. Ödenmeyen KDV’nin ihracatçılar tarafından indirim konusu yapılamayacağı tabidir.

TECİL-TERKİN UYGULAMASI

Düzenledikleri faturalarda KDV hesaplayan ancak tahsil etmeyen imalatçılar, faturanın düzenlenmiş olduğu döneme ilişkin KDV beyannamesinde, ihraç kayıtlı teslim bedellerini ve hesaplanan KDV tutarlarını genel esaslar çerçevesinde beyan edeceklerdir.

İmalatçılar üzerinde oluşturulan söz konusu fiktif vergi yükünün telafisi ise tecil-terkin veya iade mekanizması ile ortadan kaldırılmaktadır. İmalatçıların tahsil etmemelerine rağmen beyan ettikleri KDV tutarı “Tecil Edilebilir KDV” tutarını göstermektedir.

Mal ve Hizmet Teslim Bedeli : 8.000 YTL

Normal Teslimler : 3.000 YTL

İhraç Kayıtlı Teslimler : 5.000 YTL

Hesaplanan KDV : 1.440 YTL

İndirimler Toplamı : 1.500 YTL

Sonraki Döneme Devir KDV : 60 YTL

Tecil Edilebilir KDV (5000 x %18) : 900 YTL

Tecil Edilecek KDV : 0

İhracatın Gerçekleştiği Dön. İade Edilecek KDV

: 900 YTL

İHRAÇ KAYITLI TESLİMLER ÖRNEK (1)

İHRAÇ KAYITLI TESLİMLER ÖRNEK (2)





İndirimler Toplamı : 1.000 YTL

Ödenmesi Gereken KDV : 440 YTL

Tecil Edilebilir KDV (5000x%18) : 900 YTL

Tecil Edilecek KDV : 440 YTL

İhracatın Gerçekleştiği Dön İade Edilecek KDV : 460 YTL

Ödenecek KDV : 0

İHRAÇ KAYITLI TESLİMLER

ÖRNEK (3)





İndirimler Toplamı : 440 YTL

Ödenmesi Gereken KDV : 1.000 YTL

Tecil Edilebilir KDV (5000x%18) : 900 YTL

Tecil Edilecek KDV : 900 YTL

İhracatın Gerçekleştiği Dön. İade Edilecek KDV : 0 YTL

Ödenecek KDV : 100 YTL

TECİL-TERKİN UYGULAMASI Örneklerde görüldüğü üzere, ihraç

kayıtlı teslimler nedeniyle tecil (duruma göre iade) edilecek KDV’nin üst sınırı ihraç kayıtlı teslime konu mallar üzerinden hesaplanan KDV’dir.

Ancak; nakliye, makine-teçhizat, ambalaj, enerji gibi girdilerde genel vergi oranının uygulanması nedeniyle, indirimli orana tabi malların ihraç kaydıyla teslimi dolayısıyla yüklenilen vergiler, bazı hallerde teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergilerden fazla olabilmektedir.

TECİL-TERKİN UYGULAMASI Bu nedenle; indirimli orana tabi

malların ihraç kaydıyla teslimlerinde iade edilecek verginin hesabında; ihraç kaydıyla teslim bedelinin genel vergi oranıyla çarpılması ile bulunacak tutardan fazla olmamak kaydıyla, teslimin bünyesine giren vergilerin esas alınması uygun görülmüştür.

Beyannamenin 85,87 ve 91. satırları bu amaçla ihdas edilmiştir.

Dikkat edilmesi gereken durum söz konusu yüklenilen KDV farkının tecil rakamını değil iade rakamını etkileyeceğidir.

TECİL-TERKİN UYGULAMASI İhraç kaydıyla teslim edilen malların,

teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi ve ihracatçının gümrük beyannamesinin vergi dairesine ibraz edilmesi üzerine, tecil edilen vergi terkin edilecek, iade edilmesi gereken vergiler ise mükellefe iade edilecektir

İhracatın belirlenen koşullarda gerçekleşmemesi halinde; tecil edilen vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte imalatçıdan tahsil edilecektir. Ancak ihracatın gerçekleşmeyişinin nedeni, Vergi Usul Kanununda yazılı mücbir sebeplerle izah ve ispat edilirse, tecil edilen KDV, sadece tecil faizi uygulanmak suretiyle tahsil edilecektir.

TECİL-TERKİN İŞLEMLERİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR

1. Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ile Sektörel Dış Ticaret Şirketlerine Yapılan Teslimlerde Tecil-Terkin Uygulaması;

İmalatçı tanımına girmeyen mükelleflerin Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ile Sektörel Dış Ticaret Şirketlerine ihraç kaydıyla yaptıkları teslimlerde de tecil-terkin uygulanabilecektir. İhraç kaydıyla mal teslim eden mükellefler nezdinde yapılan bir inceleme sonucunda, bir vergi ziyaı tespit edilirse, ziyaa uğratılan vergi ile buna ilişkin ceza, zam ve faizlerinden, satıcılarla birlikte dış ticaret şirketleri de müteselsilen sorumlu olacaktır. (27,62,77 KDV Genel Tebliğleri)


2. Özel Finans Kurumlarınca Yapılan Teslimlerde Tecil-Terkin Uygulaması;

Maliye Bakanlığı 62 Nolu KDV Genel Tebliğinde yaptığı düzenleme ile, özel finans kurumlarının ihracatçı firmalara ihraç kaydıyla yaptıkları teslimlerde de tecil-terkin sisteminin uygulanabileceğini belirtmiştir.


3. Aleyhte Oluşan Kur Farkları “İmalatçıların aleyhlerine ortaya çıkan

kur farkları için ihracatçılar tarafından düzenlenecek faturaya istinaden ihracatçıya KDV ödemeleri, bu tutarın ihracatçılar tarafından beyan edilmesi, imalatçı tarafından da beyannamede gösterilen verginin indirim konusu yapılması gerekmektedir.

Bu durumda imalatçının fazladan almış olduğu iade tutarı ihracatçı aracılığı ile hazineye intikal etmiş olmakta ve imalatçı tarafından indirim konusu yapılmaktadır. Bu nedenle, kurdaki düşüşten kaynaklanan matrah değişikliğine bağlı olarak imalatçının iade tutarında bir değişiklik yapılmasına da gerek bulunmamaktadır”


4. Ambalaj Maddesi Teslimlerinin Tecil-Terkin

Uygulaması Karşısındaki Durumu Tecil-terkin uygulaması, temelde ihraç

konusu nihai mallara uygulanabilecektir. Ancak, 91 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde yer alan;

“tecil-terkin sistemi kapsamında teslim alınan malların ihracında ambalaj maddesi veya malzemesi olarak kullanılan ve ihracat faturası ile gümrük beyannamesinde yer alan veya beyanname eklerinde gümrük makamlarınca doğruluğu konusunda meşruhat verilen mallar Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11/1-c maddesi kapsamında işlem görebilecektir.”

açıklama uyarınca ambalaj maddeleri de ihraç kayıtlı teslime konu olabilecektir.


5. Kendi Üretiminin Yanı Sıra Fason

İmalat da Yaptıranlarda Uygulama

İmalatçı tanımına giren mükelleflerin, kendi üretimine ek olarak fason imalat da yaptırmaları halinde, fason imalatı kendi sanayi sicil belgesinde yazılı üretim dallarında yaptırması, işin riskini ve organizasyonunu üstlenmesi, ham madde ve yardımcı maddeleri kendi temin etmesi koşullarıyla, bu şekilde üretilen mallar için de tecil-terkin uygulanabilecektir.

İmalatçı tanımına girdiği halde, fason olarak dahi olsa kendi üretmediği, piyasadan hazır aldığı malları da teslim edenlerin, bu teslimlerini faturada ayrıca göstermek suretiyle tecil-terkin uygulaması dışında tutması gerekir.


6. Fason İş Yapanlarda Uygulama Fason işi yapanlar bu uygulamadan

yararlanamayacaktır. Örneğin ihracatçının ürettiği mallara fason işçilik yapan bir firmanın tecil-terkin kapsamında işlem yapması mümkün değildir.

7. Sanayi Sicil Belgesi Almamış Olanlarda Uygulama İmalatçılar için aranılan diğer şartlara haiz olup,

sanayi sicil belgesini henüz almamış olan mükelleflerin, Sanayi Bakanlığına başvurarak olumlu görüş yazısı aldıkları veya vergi dairesi müdür yardımcısı başkanlığındaki yoklama grubunun, mükellefin bu şartlara haiz olduğunu belirlediği tarih itibariyle tecil-terkin kapsamında işlem yapmaları mümkündür. Bu tespit Yeminli Mali Müşavir tasdik raporu ile de yapılabilecektir.


8. Gümrük Beyannamesinin Teyidi Tecil-terkin işlemi kapsamında ihraç kaydıyla

teslimde bulunan imalatçıların, ihracatçılar tarafından kendilerine verilen gümrük beyannamesinin teyidi, ilgili gümrük idaresinden değil, ihracatçının bağlı olduğu vergi dairesinden yapılacaktır.

9. Gümrük Beyannamesinde İmalatçının Adının Olmaması, Malın Cinsinin Yanlış Yazılması

Gümrük beyannamesinde imalatçının adının yer almaması veya yanlış isim yazılması yada malın cinsine ilişkin bilgilerde yanlışlıklar olması halinde, ihracatçıdan alınacak onaylı bir belge ile yada yapılacak bir inceleme (veya YMM özel amaçlı raporu) ile ihraç edilen malların imalatçıya ait olduğu ve ihraç edilen malların ihraç kaydıyla alınan mallar olduğu tespit edilerek, terkin işlemi yapılabilecektir. Uygulamada çok sık karşılaşılan bir durumdur.


10. İmalatçı Faturasının İhracat Faturasından Sonra Düzenlenmesi

İmalatçı faturasının ihracat faturasından sonraki bir tarihi taşıması halinde, ihraç edilen malların bu faturada belirtilen mallar olduğu bir inceleme ile tespit edilirse, tecil-terkinden yararlanılabilecektir. Bu incelemenin YMM tarafından yapılması mümkündür.

11. Gümrük Beyannamesinde Birden Fazla İmalatçı Olması

Farklı imalatçılardan alınan malların tek bir gümrük beyannamesiyle ihraç edilmiş olması halinde, ihracatçının, imalatçının malını bu beyanname ile ihraç ettiğini belirten bir belgeyi imalatçıya vermesi şartıyla, bu beyannameye dayanılarak terkin işlemi yapılabilecektir.


12. İhracattan Sonra Ortaya Çıkan Ödemeler

Tecil-terkin kapsamında teslim edilen malların ihracından sonra ortaya çıkan vergi iadesi, kur farkı ve kaynak kullanımı destekleme primlerinin imalatçıya aktarılmasında, imalatçı tarafından düzenlenecek faturada bu unsurların ayrı ayrı gösterilmesi ve asıl malın teslimine ait fatura ile gümrük beyannamesine atıfta bulunan bir şerh konulması şartıyla, bu unsurlar için KDV uygulanmaz.


13. Kısmi İstisna Kapsamındaki Malların İhraç Kaydıyla Teslimi

Kısmi istisna kapsamındaki malların yurt içi tesliminde KDV hesaplanmasına gerek bulunmadığından, söz konusu malların ihraç kayıtlı teslimi söz konusu olamayacaktır.

14. Tecil-Terkin Uygulamasının İhtiyariliği Teslimin ihraç kayıtlı yapılıp yapılmayacağı

imalatçıların insiyatifinde olmakla beraber ihracatçıların bu konuda belirleyici bir baskı unsuru olduklarını da kabul etmek gerekir. İmalatçının KDV tahsil ederek yaptığı satışlarda ihracatçının ödediği KDV’yi indirim ve iade konusu yapabileceği tabiidir. Ancak sektörel dış ticaret şirketlerinin ortakları dışındaki firmalardan veya imalatçı vasfını haiz olmayan ortaklarından ihraç edilmek üzere mal alımlarında tecil-terkin uygulanması zorunludur.(77 KDVGT)

TECİL-TERKİN İŞLEMLERİ İÇİN ARANILAN BELGELER

1. Gümrük Beyannamesi

2. Satış Faturaları

3. İndirilecek KDV Listesi

YOLCU BERABERİ EŞYA İHRACINDA KDV İSTİSNASI VE

İADESİ

İZİN BELGELİ SATICI

TÜRKİYE’DE

İKAMET ETMEYEN YOLCUYA

TESLİM

MAL 3 AY İÇİNDE YURT

DIŞINA ÇIKARTILIR

KDV Tahsil Edilir

İade Hakkı Doğar

YOLCU BERABERİ EŞYA İHRACINDA KDV İSTİSNASI VE İADESİ

İstisnadan Türkiye’de ikamet etmeyen ve satın aldıkları malı yurt dışına götüren Türk uyruklu veya yabancı uyruklu alıcılar yararlanabileceklerdir.

Sadece “izin belgesi” alan gerçek usulde KDV mükellefleri, istisna kapsamında satış yapabileceklerdir.

Bedeli 100 YTL’yi aşan her türlü mal tesliminde istisna uygulanabilecektir.

Yabancı uyruklu alıcının pasaportunu (Türk uyruklu alıcılarda ise ayrıca ikamet tezkeresini) gören satıcılar, 4 nüsha olarak düzenleyecekleri faturanın ilk 3 nüshası ile çek alıcıya verilecektir.

Alıcı satın alınan malları 3 ay içinde yurt dışına çıkarırsa onaylı faturayı (varsa çeki) satıcıya göndererek iadenin yapılmasını talep eder.

BAVUL TİCARETİ YOLUYLA İHRACATTA KDV İSTİSNASI VE İADESİ

KDV (Fatura Dışında

Beyannamede) Hesaplanır

Beyan Edilir Tahsil

Edilmez

İSTİSNA İZİN BELGELİ

SATICI (Satışı Döviz

Karşılığı Ve Özel Fatura

Düzenleyerek Yapar)

TÜRKİYE’DE İKAMET

ETMEYEN ALICI

MALLARI 3 AY İÇİNDE

YURT DIŞINA

ÇIKARIR

1 AY İÇİNDE ONAYLI FATURA

SATICIYA GELİR

FATURA VE DÖVİZ ALIM BELGESİ BEYANNAMEYE EKLENEREK

HESAPLANARAK BEYAN EDİLEN KDV İNDİRİM KONUSU YAPILIR

BAVUL TİCARETİ YOLUYLA İHRACATTA KDV İSTİSNASI VE İADESİ

Sadece, KDV İhracat İstisnası İzin Belgesi (kısaca “istisna belgesi”) alan mükellefler bu kapsamda satış yapabilirler.Satışı yapılan mal bedelleri toplamının, KDV hariç 600 YTL’nin üzerinde olması gerekmektedir.İstisna kapsamındaki satışlar 5 nüsha düzenlenecek “Özel Fatura” ile yapılacaktır. 4 nüsha alıcıya verilecektir. Satış bedellerine ait döviz, bankalara veya özel finans kurumlarına bozdurulacak ve bununla ilgili döviz alım belgeleri ilgili dönem KDV beyannamesine eklenecektir.Satın alınan mallar, fatura tarihinden itibaren 3 ay içinde, Maliye Bakanlığı ile Gümrük Müsteşarlığının müştereken belirlediği gümrük kapılarından yurt dışı edilecektir.Özel faturanın onaylı 4. nüshası, çıkışı izleyen 1 ay içinde satıcıya intikal ettirilecektir.

DAHİLDE İŞLEME VE GEÇİCİ KABUL REJİMLERİNDE TECİL-TERKİN UYGULAMASI

Yurt içinde işlenip ihraç edilmek üzere hammadde ve yardımcı madde ithali sırasında hesaplanan KDV gümrükte teminata bağlanmaktadır. Böylece, KDV yüklenilmeden yurt dışından mal temin edilmektedir.

Yerli sanayicilerden de aynı kapsamda KDV yüklenimi olmaksızın hammadde ve yardımcı madde alınabilmesi için bu madde ihdas edilmiştir.

DAHİLDE İŞLEME VE GEÇİCİ KABUL REJİMLERİNDE TECİL-TERKİN UYGULAMASI

Ham ve yardımcı maddelerin tesliminde tecil-terkin işlemi yapılabilmesi için aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi şarttır;Alıcının KDV mükellefi olması ve “Dahilde İşleme İzin Belgesine” veya “Geçici Kabul İzin Belgesine” sahip imalatçı ihracatçı olması gerekir,Ham veya yardımcı madde satışında bulunanların imalatçı olmaları gerekir,KDV hariç bedelin; 2.500 YTL’yi (tekstil ve konfeksiyonda 500 YTL) aşan tüm sektörlere yönelik teslimler tecil-terkin uygulamasından yararlanabilecektir.Uygulamadan yararlanmak ihtiyari olup dileyen mükellefler KDV tahsil ederek işlem yapabilirler

“Dahilde İşleme İzin Belgesine” veya “Geçici Kabul İzin Belgesine” sahip alıcılar mamulü doğrudan ihraç edebilirler.

İMALATÇI

D.İ.İ.B. YADA

G.K.İ.B. SAHİBİ ALICI

YURT DIŞINA İHRAÇ

Ham/Yrd. Madde

Satışında KDV Tecil

Edilir

Mamul Olarak İhracı

KDV'den

İstisna

Belge sahibi olup imalatçı vasfını taşıyan alıcılar; mamulü ihracatçılara ihraç kaydıyla teslim edebilecekleri gibi başka bir “Dahilde İşleme İzin Belgesine” veya “Geçici Kabul İzin Belgesine” sahip imalatçıya ham/yardımcı madde olarak tecil-terkin kapsamında satabilirler.

YABANCILARA, TAŞIMACILIK FAALİYETİ KAPSAMINDA YAPILAN TESLİMLERİ İLE FUAR, PANAYIR VE SERGİLERE KATILMASI NEDENİYLE YAPILAN TESLİMLERİ

SATICI

TAŞIMACILIK YAPANLAR,

FUAR, PANAYIR VE SERGİLERE

KATILANLAR

ULAŞTIRMA VERGİ

DAİRESİNDEN ÖDENEN KDV’nin

İADESİ TALEP EDİLİR

KDV Tahsil Edilir

YABANCILARA, TAŞIMACILIK FAALİYETİ KAPSAMINDA YAPILAN TESLİMLERİ İLE FUAR, PANAYIR VE SERGİLERE KATILMASI NEDENİYLE YAPILAN TESLİMLERİDE PROSEDÜR

İstisnadan yararlanacakların Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezinin bulunmaması ve Türkiye’de katma değer vergisi, gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetini gerektiren herhangi bir faaliyetinin olmaması gerekmektedir.

Bu istisna kapsamında satın alınacak mal ve hizmet bedellerinin asgari miktarı, katma değer vergisi hariç, 520 YTL olacaktır.

Taşımacılık faaliyetine ilişkin olarak istisna; akaryakıt, yedek parça, bakım ve tamir giderlerini kapsamaktadır.

Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları ile Ulusal Güvenlik

Harcamaları ve Yatırımlarda İstisna

Madde No 13 - Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır.

a) Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşaası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler,

Araçlara İlişkin İstisna (48 KDVGT)

İstisnanın kapsamına; deniz taşıma araçları, yüzer tesisler ve yüzer araçlar ile hava ve demiryolu taşıma araçları (Sportif eğlence amaçlılar hariç) girmektedir. Ana motorlar hariç bu araçların aksam ve parçaları için istisna uygulanamaz. Söz konusu araçları istisna kapsamında teslim almak (veya ithal etmek) veya tadil, bakım ve onarım yaptırmak isteyenler vergi dairesine başvurmak suretiyle işlemin istisna kapsamına girdiğine dair bir yazı alarak teslimi ya da tadil, bakım ve onarım hizmetini yapanlara noter onaylı bir örneğini vereceklerdir. Bu belge olmadan istisna uygulayan mükellefler ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden müteselsilen sorumlu olacaktır.

Araçlara İlişkin İstisna (48 KDVGT)

İstisna Uygulanacak Mükellefler;

- Araçların Teslimi İle Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetlerinde, istisnanın uygulanabilmesi için teslim ve hizmetlerin, faaliyetleri sözü edilen araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere yapılması şarttır.

- Araçların imal ve inşası ile ilgili mal ve hizmet alımlarında istisna uygulanabilmesi için, imal ve inşa edenin gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması yeterlidir. Ancak; imal ve inşa ile ilgili mal ve hizmet faturalarının imal ve inşa eden adına düzenlenmesi zorunludur.

HBerksoy



Madde No 13 - Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır.

b) Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler,(*)

*(5035 sayılı Kanunun ile 02.01.2004’te yürürlükten kaldırılıp 5228 sayılı Kanunun ile 01.08.2004’ten geçerli

olmak üzere yeniden düzenlenen bent.)

HBerksoy

Araçlar İçin Liman Ve Hava Meydanlarında Yapılan Teslimler (93 KDVGT, 9 KDV Sir.)

Liman ve hava meydanlarında deniz ve hava taşıma araçları için ifa edilen hizmetler tam istisna kapsamında işlem görecektir. İstisna kapsamına yük ve yolcuya verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler ile araçlar için yapılan seyrüsefere ilişkin her türlü hizmet girmektedir. Bu hizmetlerin liman ve hava meydanı işletmeleri dışında diğer gerçek ve tüzel kişiler tarafından ifa edilmesinin istisna uygulaması açısından önemi bulunmamaktadır.

HBerksoy

Araçlar İçin Liman Ve Hava Meydanlarında Yapılan Teslimler (93 KDVGT)

İstisna kapsamında işlemleri bulunan mükelleflerin iade talepleri, ihracat istisnasına ilişkin esaslar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır. İade talebi bir dilekçe ile yapılacak, dilekçeye yüklenilen katma değer vergisi tablosu ile indirilecek katma değer vergisi ve istisna kapsamında düzenlenen satış faturalarının listesi eklenecektir.

HBerksoy



c) (5228 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 1.1.2004 tarihinden geçerli olmak üzere 31.7.2004) Altın, gümüş ve platin ile ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetleri ile 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre yapılan petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler, (*)

(*) (5228 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli)

c) 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümleri gereğince petrol arama faaliyetlerine münhasır olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan hizmetler ile mal teslimleri,

HBerksoy

Altın Gümüş Ve Platin Arama Ve İşletme Faaliyetlerinde İstisna (93,95

KDVGT)

Bu İstisnanın uygulanabilmesi için satın alınan mal ve hizmetlerin altın, gümüş veya platin ile ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle mobilya, mefruşat ve benzeri demirbaşlar ile binek otomobili, insan taşımaya mahsus otobüs, minibüs ve benzeri araç alımları istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir. İstisna kapsamında değerlendirilmeyecek olan bu alımların yedek parça, yakıt, tadil, bakım ve onarım masrafları ile idari hizmet birimlerinin tadil, bakım, onarım, ısıtma, aydınlatma giderleri, her türlü büro malzemesi, kırtasiye, yiyecek, giyecek gibi alımlar ve temizlik hizmetlerinde istisna uygulanmayacaktır.

HBerksoy

Petrol Arama Faaliyetlerinde İstisna (16,19 KDVGT)

İstisna, bir petrol hakkı sahibine, temsilcisine veya Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce kabul edilmiş müteahhidine hak sahibi adına yapılan mal teslimleri ile hizmet ifalarına uygulanacaktır. Bahsi geçen kişi ve kuruluşlara yapılacak teslim ve hizmetlerin münhasıran petrol arama faaliyetlerine ilişkin olması gerekmektedir. Bu faaliyetlere ilişkin olmayan idari faaliyetler ile bina tesislerinin ve teçhizatının inşaası, kurulması ve işletilmesine ait mal ve hizmetleri istisnadan yararlanmayacaktır. Münhasıran petrol arama faaliyetinde bulunan kuruluşların idari faaliyetleri ile bina tesislerinin ve teçhizatının inşası, kurulması ve işletilmesine ait mal ve hizmet alımlarının petrol arama faaliyeti ile ilgili açık olduğundan, bu mal ve hizmet alımlarında sözü edilen istisna hükmü gereğince vergi uygulanmayacaktır

HBerksoy



d) Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makina ve teçhizat teslimleri

(Şu kadar ki, yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar).

HBerksoy

Teşvik Belgesi Kapsamında Makine Techizat Teslimi (69 KDVGT)

Yatırım teşvik belgesinde yer alan mallardan amortismana tabi olan ve "makina ve teçhizat" niteliği taşıyanların yurtiçi teslimleri ile ithali istisna kapsamındadır. Bir sabit kıymetin istisnadan yararlanabilmesi için, öncelikle makina ve teçhizat niteliğinde olması, ayrıca mal ve hizmet üretiminde kullanılması gerekmektedir. Sarf malzemeleri ve yedek parçalar ile hizmet üretiminde doğrudan ve zorunlu olarak kullanılanlar dışındaki masa, sandalye, koltuk, dolap, mefruşat gibi demirbaşlar makina ve teçhizat kapsamına girmediğinden istisnadan yararlanamayacaktır. Taşıt araçları da makina ve teçhizat kapsamına girmemektedir. Hava, deniz ve demiryolu taşıma araçları da makina ve teçhizat kapsamına girmemektedir

HBerksoy

Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları ile Ulusal Güvenlik Harcamaları ve

Yatırımlarda İstisna

e) ( 5538 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle değişen bent. Yürürlük; 12.07.2006) Limanlara bağlantı sağlayan demiryolu hatları, limanlar ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini fiilen kendisi yapan veya yaptıran mükellefler ile genel bütçeli idarelere bu işlere ilişkin olarak yapılan mal teslimleri ve inşaat taahhüt işleri,"

HBerksoy

Limanlar, Demiryolları, Hava Limanları (93 KDVGT)

İstisna hükmü uyarınca, liman ve hava

meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini fiilen kendisi yapan veya başkasına yaptıran mükellefler, bu düzenleme kapsamında işlemlerinin olduğundan bahisle vergi dairesine başvurarak belge alacaklardır. İstisnadan sadece katma değer vergisi mükellefleri yararlanabilecektir. Bu istisnanın uygulanabilmesi için satın alınan mal ve hizmetlerin liman ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi faaliyetlerinde kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle mobilya, mefruşat ve benzeri demirbaşlar ile binek otomobili, insan taşımaya mahsus otobüs, minibüs ve benzeri araç alımları istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.

HBerksoy

Limanlar, Demiryolları, Hava Limanları (93 KDVGT)

Ancak, yukarıda sayılan faaliyetlerin icrası ile ilgili ekipman, makine, teçhizat, sarf malzemesi, yedek parça, iş makinesi, enerji gibi mal alımları ile inşaat taahhüt işleri istisna kapsamında değerlendirilecektir. Liman ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini kendisi yapan mükellefler, bu işlerin yapımı esnasında kullanacakları mal alımlarında, yaptıran mükellefler ise inşaat taahhüt işlerinde vergi dairesinden temin ettikleri istisna belgesinin işletme yetkililerince mühür (kaşe) ve imza tatbik edilerek onaylanmış bir örneğini satıcılara/yüklenicilere vereceklerdir.

HBerksoy



f) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğüne milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçları için uçak, helikopter, gemi, denizaltı, tank, panzer, zırhlı personel taşıyıcı, roket, füze ve benzeri araçlar, silah, mühimmat, silah malzeme, teçhizat ve sistemleri ile bunların araştırma-geliştirme, yazılım, üretim, montaj, yedek parça, bakım-onarım ve modernizasyonuna ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler ve bu teslim ve hizmetleri gerçekleştirenlere bu kapsamda yapılacak olan, miktarı ve nitelikleri yukarıda sayılan kuruluşlarca onaylanan teslim ve hizmetler.

HBerksoy

Askeri Araç ve Malzeme Satışı (93 KDVGT)

İstisna kapsamına; -bentte sayılan ve benzeri araç ve silahlar ile bunların oluşturduğu sistemlerin, bu araç, silah ve sistemlere ilişkin mühimmat, teçhizat, yedek parça ve eklentilerinin teslimi, -yukarıda belirtilen araç, silah ve sistemlerle ilgili ar-ge faaliyetleri için yapılan alımlar, yazılım, üretim, montaj, tadil-bakım-onarım ve modernizasyon işlemi şeklindeki mal ve hizmet alımları, girmektedir.

HBerksoy

Askeri Araç ve Malzeme Satışı (93 KDVGT)

Bentte sayılan ulusal güvenlikle ilgili kurum ve kuruluşlara istisna kapsamında doğrudan teslim ve hizmet ifasında bulunan mükellefler, düzenleyecekleri faturada istisna uygulayarak işlem yapacaklardır. Faturada istisna kapsamına girmeyen işlemler de bulunuyorsa, istisna olan işlemler ayrıca gösterilecektir. Ulusal güvenlikle ilgili kurum ve kuruluşlara istisna kapsamında teslim ve hizmet ifasında bulunacak mükellefler bu işlemlerle ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarında katma değer vergisi ödeyeceklerdir. Ancak ödenen bu vergiler iadesi mümkün olacaktır.

HBerksoy

Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları ile Ulusal Güvenlik Harcamaları ve Yatırımlarda İstisna

(5228 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle eklenen fıkra. Yürürlük: 31.7.2004) Bakanlar Kurulu, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanmakta olan haddi, istisna uygulamasında asgari tutar olarak belirlemeye ve belirlenen bu tutarı iki katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Maliye Bakanlığı, istisna kapsamına girecek teslim ve hizmetleri tanımlamaya, istisnaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

(fatura tutarının KDV hariç 100 YTL’nin altında olan teslimler için istisna uygulanmaz 92 KDVGT)

HBerksoy

(Taşımacılık İstisnası) Transit Taşımacılık

Madde 14 –

1. Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlerinde, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek taşıma işleri vergiden müstesnadır.

2. Bu istisna, ikametgâhı, kanunî merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan mükelleflere, ilgili ülkeler itibariyle karşılıklı olmak şartıyla tanınır.

HBerksoy

Transit Taşımacılık Bakanlar Kurulu Kararı ile transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşıma işleri vergiden istisna edilmiştir. (11 KDVGT, KDV Madde 7) İstisna kapsamına; - Yabancı bir ülkede başlayıp Türkiye'den geçerek yabancı bir ülkede sona eren, - Yabancı bir ülkede başlayıp Türkiye'de sona eren ve, - Türkiye'de başlayıp yabancı bir ülkede sona eren,

taşıma işleri girmektedir. Bu düzenleme ile 7. madde ile KDV konusuna alınan iç parkur istisna kapsamında değerlendirilmiştir.

HBerksoy

Transit Taşımacılık

İstisna kapsamına giren taşıma faaliyetlerinin tamamının veya bir kısmının başka taşımacılara yaptırılması halinde, gerek taşıma işini yaptıran firmaya karşı muhatap olarak işi yüklenen organizatör firmanın, gerekse ikinci derece yüklenici olarak fiili nakliyeyi gerçekleştiren firmanın bu faaliyetleri istisna kapsamına girdiğinden her iki faaliyet de vergiye tabi olmayacaktır.

Ancak ikinci derece yüklenicinin taşıma faaliyetinin Türkiye içinde başlayıp bitmesi halinde bu işlerin vergiye tabi olacağı açıktır.

HBerksoy


A firmasına ait bir malın Manisa’dan Almanya’ya nakliyesini üstlenen B nakliye firmasının söz konusu taşımacılık hizmeti KDV’den istisnadır.

Ancak, B firmasının nakliye işinin Manisa-İzmir, Manisa-İstanbul v.b. iç parkura isabet eden kısmını C firmasına yaptırması halinde C firmasının B firmasına düzenleyeceği faturada KDV hesaplanacaktır.

B firmasının istisna kapsamındaki taşımacılık hizmetleri nedeniyle yüklenerek indirim yoluyla gideremediği KDV’yi genel esaslar çerçevesinde iade talep edebileceği açıktır.

HBerksoy


Ticari çerçevede yapılan ve hem çıkış hem de varış yeri Türkiye dışında bulunan yani Türkiye coğrafi sınırlarından geçmeyen taşımacılık hizmetleri KDV’nin konusuna girmez.

Çıkış ve varış noktalarının her ikisi de Türkiye’de bulunan taşımacılık hizmetleri ise KDV’ye tabi olup istisna hükmü ile ilgisi yoktur.

Serbest bölgeler KDV uygulaması açısından yurt dışı kabul edilmekle birlikte 14. maddede yapılan “yabancı bir ülke” olarak değerlendirilmediğinden Türkiye’den serbest bölgeye yada serbest bölgeden Türkiye’ye yapılan taşıma işleri istisnadan yararlandırılmamaktadır.

HBerksoy

(Taşımacılık İstisnası) Transit Taşımacılık

Madde 14 –

3. (5493 sayılı Kanunun 2 inci maddesiyle eklenen fıkra.

Yürürlük: 01.06.2006) 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde, Bakanlar Kurulunca belirlenen sınır kapılarında 4458 sayılı Gümrük Kanununun ihracat rejimi kapsamında yurt dışına çıkarılacak eşyayı taşıyan kamyon, çekici ve soğutucu ünitesine sahip yarı römorkların depolarına (araçların ve soğutucu ünitelerin standart yakıt deposu miktarlarını aşmamak kaydıyla) yalnızca yurt dışına çıkışlarında yapılacak motorin teslimi vergiden istisnadır.

Maliye Bakanlığı, bu istisna uygulamasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.

HBerksoy

Transit Taşımacılık İstisnanın; Ambarlı, Pendik, İpsala, Tekirdağ, Kapıkule ve Hamzabeyli sınır kapılarındaki gümrüklü sahalarda uygulanacaktır. İstisna kapsamına, yurt dışına çıkarılacak eşyayı taşıyan kamyon, çekici ve soğutucu ünitesine sahip yarı römorkların depolarına (araçların ve soğutucu ünitelerin standart yakıt deposu miktarlarını aşmamak kaydıyla) 11 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen bayiler tarafından yine aynı Genel Tebliğ kapsamında yapılacak motorin teslimleri girmektedir. Bayilerin bu kapsamdaki teslimleri dolayısıyla yüklendikleri katma değer vergisinin indirim yoluyla telafi edilememesi halinde, mal ihracına ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde nakden veya mahsuben iade edilebilecektir.

HBerksoy

Diplomatik İstisnalar

Madde 15 - 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır:

a) Karşılıklı olmak kaydıyla, yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına ve bunların diplomatik haklara sahip mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler,

b) Uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler,

2. Bu istisnaların uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile istisnanın uygulanacağı asgarî miktarları tespite Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

HBerksoy

Diplomatik Kuruluşlara Ve Mensuplarına Yapılan Teslimlerde İstisna (60,103 KFVGT)

İstisnadan, Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf olduğu anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ile bunların diplomatik statüye haiz bulunan diplomatik misyon şefleri, diplomasi memurları, konsolosluklarda görevli misyon şefleri, meslekten konsolosluk memurları faydalanabileceklerdir. Gerçek usulde vergilendirilen katma değer vergisi mükelleflerin tamamı istisna kapsamında satış yapabileceklerdir.

HBerksoy


Yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları resmi alımları nedeniyle istisnadan yararlanabilmek için kendilerine verilen istisna belgelerini satıcıya ibraz etmek suretiyle istisnadan yararlanabileceklerdir.

HBerksoy

Diplomatik Kuruluşlara Ve Mensuplarına Yapılan Teslimlerde

İstisna (60,103 KFVGT)

1/1/2007 tarihinden itibaren istisnadan faydalanacak diplomatik kuruluş ve konsolosluk mensuplarına Dışişleri Bakanlığınca bir banka kartı verilecektir. Söz konusu kuruluş ve konsolosluk mensuplarının istisna kapsamındaki alışları münhasıran bu kart kullanılarak yapılacak, mal bedelinin nakit, çek, havale diğer herhangi bir yolla ödenmesi halinde istisna uygulanmayacaktır. KDV istisnası sağlayan banka kartları, Türkiye’nin diplomatik temsilcilik mensuplarına bütün mal ve hizmetlerde KDV istisnası sağlayan ülkelerin, Türkiye’deki diplomatik misyon mensuplarına verilebilecektir.

HBerksoy


Bu kartlar, ülkeler itibariyle karşılıklılık ilkesine göre Dışişleri Bakanlığınca belirlenen limitler ihtiva edecektir. Bu limitler bir yıl içinde yapılan alımlar için geçerli olacak, yıl sonunda kullanılmayan miktar sıfırlanacaktır. Ülkeler itibariyle belirlenen limitin dolması halinde banka kartının kullanıma kapatılması sağlanacaktır. Bu kartlarla yapılacak her türlü mal ve hizmet alımı, akaryakıt, motorlu taşıt ve taşınmazlar hariç olmak üzere istisna kapsamına girmektedir. Asgari harcama tutarları Dışişleri Bakanlığınca belirlenecektir.

HBerksoy

Uluslararası Kuruluşlara Ve Mensuplarına Satışlarda İstisna

(60,103 KFVGT)

Uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetlerde KDV’den istisnadır. Kuzey Atlantik Anlaşma Teşkilatına (Nato) yapılan teslimler bu kapsamdadır. Tartışılan husus kuruluş mensuplarının şahsi ihtiyaçları için yapılan teslimlerin istisnadan yararlanıp yararlanamayacağıdır.

HBerksoy

Diplomatik İstisna (60,103 KFVGT)

15’inci madde kapsamında istisina uygulanarak yapılan mal ve hizmet teslimleri nedeniyle yüklenilen KDV mükellefe iade edilebilir. 200 YTL’yi geçmeyen iade talepleri, gerekli belgelerin ibrazı üzerine yapılır. 200 YTL’yi geçen iade talepleri ise teminat mektubu yada vergi incelemesi sonucuna göre yapılır. (15/1-b kapsamındaki iadeler YMM raporu ile de alınabilir.) Mahsup talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme rapor ve teminat aranılmadan yerine getirilir.

HBerksoy

Tam İstisna Kapsamındaki Teslimlerden Kaynaklanan İade

Prosedürü (84 KDVGT)

Kanunun 32’nci maddesinde; “bu kanunun 11, 13, 14, 15 inci maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak Katma Değer Vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur.” hükmüne yer verilmiştir.

HBerksoy

Tam İstisna Kapsamındaki Teslimlerden Kaynaklanan İade Prosedürü (84 KDVGT)

Yüklenilen ve beyannamede gösterilmek üzere iadesi talep edilen KDV’nin nakden veya mahsuben iadesine ilişkin prosedür 11. madde de yer alan istisna kapsamındaki teslimlerin tamamı için ortak hükümler içermekte olup ayrıntılar aşağıdaki gibidir.

HBerksoy

KDV İADESİ

KDV İADESİ

GENEL ESASLAR ÇERÇEVESİNDE

İADE

ÖZEL ESASLAR ÇERÇEVESİNDE

İADE

GENEL ESASLARA TABİ MÜKELLEFLERDE İADE UYGULAMASI

GENEL ESASLAR

ÇERÇEVESİNDE İADE

A- İNCELEME RAPORU VE TEMİNAT ARANILMADAN

YAPILACAK İADELER

B- TEMİNAT KARŞILIĞI İADELER

C- VERGİ İNCELEME RAPORU İLE İADE

A- İnceleme Raporu ve Teminat Aranmaksızın İade;

1- Mahsup Yoluyla İade (Tamamı)

2- 4.000 YTL’yi Aşmayan Nakit İadeler

3- YMM Raporu İle Nakit İadeler

4- Kamuya Ait Kuruluşların İade Talebi

İNCELEME RAPORU VE

TEMİNAT ARANILMADAN

YERİNE GETİRİLİR

1- Mahsup Yoluyla İade:

İade Alacağının Hak Sahibi Mükellefin;

Kendisinin

Ortaklarının

Mal Ve Hizmet Aldığı

Kişilerin

Vergi Borçlarına, İthalat

Vergilerine Ve SSK Primlerine Mahsup Talep

Edilmesi Halinde

MİKTARINA BAKILMAKSIZIN

İNCELEME RAPORU VE

TEMİNAT ARANILMADAN


2- Maliye Bakanlığınca Belirlenen Sınırı Aşmayan

Nakden İadeler

4.000 YTL’yi geçmeyen nakden iade talepleri;

Dış ticaret sermaye şirketlerine gümrük beyannamelerinin teyidi beklenmeksizin ancak onaylı veya özel faturaların teyidinden sonra,

Sektörel dış ticaret şirketlerine, bir önceki döneme ilişkin iade talebine ait gümrük beyannamelerinin teyidinin alınmasından sonra,

Diğer mükelleflere gümrük beyannamelerinin teyidi yapıldıktan sonra (teyit beklenilmeden teminat mektubu ile iade alınabilir),

inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getirilir.

3- Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporuna Dayalı Nakden

İadeler YMM ile yapılmış tam tasdik sözleşmesi var ise;

İade Talebi (Yolcu Beraberi Eşya Teslimi Ve Bavul Ticaretinden Doğan

İadeler Hariç)

Yolcu Beraberi Eşya Teslimi Ve Bavul

Ticaretinden Doğan İadelerde

MİKTARINA BAKILMAKSIZIN

İNCELEME RAPORU VE TEMİNAT

ARANILMADAN YMM İADE RAPORUNA GÖRE


60.000 YTL’ye KADAR İNCELEME RAPORU VE

TEMİNAT ARANILMADAN YMM

İADE RAPORUNA GÖRE YERİNE GETİRİLİR

3- Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporuna Dayalı Nakden

İadeler YMM ile yapılmış tam tasdik sözleşmesi yok ise;

İade Talebi (Yolcu Beraberi Eşya Teslimi Ve Bavul Ticaretinden Doğan

İadeler Hariç)

Yolcu Beraberi Eşya Teslimi Ve Bavul

Ticaretinden Doğan İadelerde







4- Kamuya Ait Kuruluşlara İade

Sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait kuruluşlara, Devlet eliyle kurulan üniversitelere, kanunla kurulan emekli ve yardım sandıklarına ait mükelleflerin nakden veya mahsuben iade talepleri, gerekli belgelerin ibrazı üzerine miktara bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

B- Teminat Karşılığı İade

4.000 YTL’yi aşan ve YMM tasdik raporu ibraz edilmeyen nakden iade talepleri teminat karşılığında iade edilir. İade, gümrük beyannamesi ve teminat mektuplarının teyidinden sonra yapılır.

Teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna dayanılarak çözülür.

Normal teminat uygulaması kapsamındaki mükellefler, talep ettikleri iade miktarının 4.000 YTL’yi aşan kısmının tamamı (%100) için teminat verirler.

İndirimli teminat uygulamasında teminat, 4.000 YTL’yi aşan kısmın % 4’ü veya % 8’i olarak verilir.

C- Vergi İnceleme Raporu İle İade

1. Mükellefin, İadeyi Vergi İnceleme Raporu sonucunda almak istemesi,

2. Mükellefin iadesini talep ettiği KDV 4.000 YTL’yi aştığı halde; teminat gösterilmemesi veya iadenin YMM tasdik raporu ile alınacağının beyan edilmemesi,

3. Özel esaslara tabi mükellefler için iadenin münhasıran vergi inceleme raporu ile yapılacağının belirtilmiş olması,

hallerinde, iade talepleri vergi inceleme raporları sonucuna göre yerine getirilir.

ÖZEL ESASLARA TABİ MÜKELLEFLERDE İADE UYGULAMASI

HAKLARINDA SMİYB KULLANMA VE DÜZENLEME RAPORU BULUNANLAR

İLE BUNLARIN ORTAKLARI VEYA ORTAKLARININ DİĞER

ŞİRKETLERİNİN

HAKLARINDA OLUMSUZ TESPİT OLANLARIN VEYA BU NEDENLE İNCELEMEYE SEVK EDİLENLERİN

HAKLARINDA İHTİYATİ TAHAKKUK VE İHTİYATİ HACİZ UYGULANANLARIN

KAPASİTE VE İŞ HACMİ ARASINDA BARİZ FARK OLANLARIN

İADE TALEPLERİ

ÖZEL ESASLARA

GÖRE , GENELDEDE 4 KAT TEMİNAT KARŞILIĞINDA

TEMİNAT YOKSA

İNCELEME RAPORUNA

GÖRE YAPILIR

İthalat İstisnası


a) Bu Kanuna göre teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithali,

HBerksoy

Vergiden İstisna Edilen Mal Ve Hizmetin İthalatında İstisna

Yurt içerisinde teslimi KDV’den istisna edilmiş mal ve hizmetin ithali de KDV’den istisnadır.

İstisna kapsamındaki ithalat sırasında, Gümrük idaresinin, re’sen yada bir kısım belgelerin ibrazı üzerine KDV hesaplamaması, söz konusu malların geçici ithalatında ise teminat aramaması gerekir.

17’nci maddenin 2-b, 2-c, 4-g ve 4-j bentleri dışında kalan ve işlemi yapan kişinin kimliğine dayalı olarak uygulanan istisnalar kapsamındaki mallar için ithalat istisnasının uygulanması söz konusu olmaz.



b) 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167 nci maddesi [(5) numaralı fıkrasının (a) bendi ile (7) numaralı fıkrası hariç], geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşyanın ithali, (Bu Kanunun 11 inci maddesinde düzenlenen ihracat istisnasından yararlanarak ihraç olunan ancak, Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170 inci maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eşyayla ilgili olarak ihracat istisnasından faydalanılan miktarın gümrük idarelerine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi şarttır.)

HBerksoy

Gümrük Kanunu Uyarınca Yapılan İthalatta İstisna

Geçici ithalat bir malın millileştirilmeksizin (kiralama, işleme tabi tutma, geçici kullanım) ithali olup, ithalat sırasında alınan teminatlar malın yurt dışına çıkışı ile çözülür.

Hariçte işlenmek amacıyla yurt dışına çıkan malın tekrar ülkeye girişi (ithali) de KDV’ye tabi olmaz.

Doğrudan ihracatta, ihraç edilen mallarla ilgili olarak henüz nakden yada mahsuben iade yapılmamış ise geri gelen mallar için gümrükte katma değer vergisi ödenmesi istenmeyecektir. İade talebinden vazgeçilen tutar indirim olarak dikkate alınacaktır.


Doğrudan ihracatta, ihraç edilen malların nakden yada mahsuben iade yapıldıktan sonra geri gelmesi halinde ise, geri gelen mallara isabet eden iade tutarının gümrükte ödenmesi veya aynı miktarda teminat gösterilmesinden sonra ithalat istisnası kapsamında işlem yapılacaktır.

Geri gelen mallara ilişkin olarak yüklenilen vergilerin indirim yolu ile giderilmiş veya iade talep edilmeksizin sonraki dönemlere devredilmiş olması hallerinde, bu vergilere ilişkin olarak yapılacak bir işlem bulunmamaktadır.


İhraç kayıtlı teslim edilen ve ihracatı gerçekleştirilen malların geri gelmesi halinde ithalat istisnasından faydalanılabilmesi için, ihracatçıya düzenlenen faturada hesaplandığı halde tahsil edilmeyen katma değer vergisinin ihracatçı tarafından ilgili gümrük idaresine ödenmesi veya aynı miktarda teminat gösterilmesi gerekmektedir.

Bu durumda, Kanunun 11/1-c maddesi uyarınca fatura üzerinde hesaplandığı halde ihracatçı tarafından ödenmeyen katma değer vergisi tutarının ilgili gümrük idaresine ödendiğinin ihraç kaydıyla mal teslim eden tarafından tevsiki şartıyla, döviz alım belgesi ve gecikme zammı aranmaksızın anılan madde kapsamında terkin veya iade işlemleri yerine getirilebilecektir.

Geri gelen malların ihracatçılar tarafından imalatçılarına, ya da yurt içindeki üçüncü şahıslara teslimi, genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.



c) (5035 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle değişen bent; Yürürlük: 02.01.2004) Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı mallar,

2. Gümrük Kanununa göre geri gelen eşyanın dışarıda bir işleme tabi tutulması veya asli kısmına bir ilave yapılması halinde eşyanın kazandığı değer farkı istisnaya dahil değildir.

HBerksoy

Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve

serbest bölge hükümlerinin uygulandığı mallar

Söz konusu hükümlere tabi olan mallar millileşmemiş mallardır.

Bu malların millileştirilmeksizin aynı çerçevede satılması satış Türkiye’de yapıldığı için KDV’nin konusuna girmekle beraber bu madde ile KDV’den istisna edilmiştir.

16’ncı madde kapsamında istisna uygulanan (kısmi istisna) mal ve hizmetler nedeniyle yüklenilen KDV’lerin indirim ve iadesi söz konusu olamaz.

Yüklenilen KDV’ler gider yada maliyet unsuru olarak dikkate alınır.

Sosyal ve Askerî Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar

Madde:17

Madde No 17 - 1. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar:

Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların:

a) İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri,

b) Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleri,

HBerksoy

1. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan

İstisnalar:

Söz konusu kuruluşların, ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri KDV’ye tabidir.

Bu kapsamda vakıf üniversiteleri de dahil olmak üzere özel üniversitelerin eğitim hizmetleri KDV’ye tabidir. (Kanun gereği bedelsiz öğrenci okutulması istisnadır.)


Madde:17

2. Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar:

a) Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların hastane, nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankası ve organ nakline mahsus bankalar, anıtlar, botanik ve zooloji bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuvarları gibi kuruluşlar, öğrenci veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve sakat bakım ve huzurevleri, parasız fukara aşevleri, düşkünevleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri,

HBerksoy

Sosyal ve Askerî Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar Madde:17


b) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 31.7.2004) Üniversite ve yüksekokullar ile 8.6.1965 tarihli ve 625 sayılı Kanun hükümlerine tâbi özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin %10'unu geçmemek üzere verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri, kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları, birinci fıkrada sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları ile fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan (5281 sayılı Kanunun 43/14-a maddesiyle değişen ibare; Geçerlilik; 01.01.2005, Yürürlük; 31.12.2004) gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi, (Değişmeden önceki şekli) (5035 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle değişen bent) b) (Kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları, yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları ile fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulanan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda maddelerinin teslimi,)

HBerksoy

2. Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar

Söz konusu kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan teslimler ve ifa edilen hizmetler muhatabına bakılmaksızın istisna kapsamına alınmıştır.

Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi de istisna kapsamındadır.

Üniversite ve yüksekokullar ile 8.6.1965 tarihli ve 625 sayılı Kanun hükümlerine tâbi özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin %10'unu geçmemek üzere verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri KDV’den istisnadır.

Kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları niteliğine bakılmaksızın KDV’den istisnadır.



c) Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilik ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumlarına, bu maddenin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapacakları teslim ve hizmetlere ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler.

Maliye Bakanlığı, istisna kapsamına girecek mal ve hizmetler ile bunların asgari tutarlarını ve bu bendin uygulamasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.

HBerksoy


17/1 madde de sayılan kurum ve kuruluşlara bu kapsamda bedelsiz olarak teslim edilecek mal ve hizmetler için herhangi bir sınırlama getirilmemiştir. İstisnadan yararlanacak yabancı hayır ve yardım kurumlarının kanuni merkezinin yurt dışında bulunması ve Türkiye’de gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetini gerektiren herhangi bir faaliyette bulunmaması gerekmektedir. Bu istisna kapsamında satın alınacak mal ve hizmet bedellerinin asgari sınırı katma değer vergisi hariç 500 milyon lira olması gerekmektedir. Bu kapsama istisnadan yararlanmak şartıyla birden fazla mal veya hizmet dahil edilebilecektir.İstisnadan yararlanacak yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilik ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumlarının yapacakları teslimin niteliği, miktarı ve tutarına ilişkin bilgiler ile Türkiye’deki adreslerini belirten bir dilekçe ile Maliye Bakanlığına başvuruda bulunacaklardır.



d) (5226 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle eklenen bent. Yürürlük: 27.7.2004) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine münhasır olmak üzere, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması kapsamında yapılacak teslimler. İstisna kapsamına girecek mal ve hizmetler ile bunların asgarî standartları ve bu bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar (5281 sayılı Kanunun 43/14-b maddesiyle değişen ibare; Geçerlilik; 01.01.2005, Yürürlük; 31.12.2004) Maliye Bakanlığınca(*) belirlenir. (*) (Değişmeden önceki şekli) Maliye Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle

HBerksoy


İstisna kapsamına tescilli taşınmaz kültür varlıklarının sadece rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine ilişkin olarak, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması kapsamında yapılacak mal teslimleri girmektedir. İstisna kapsamında satın alınacak mal ve hizmet bedellerinin asgari tutarı, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde öngörülen ve ilgili dönemde uygulanmakta olan fatura düzenleme sınırı olarak tespit edilmiştir. (520 YTL)



e) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle eklenen bent. Yürürlük: 31.7.2004) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, kanunlarla kendilerine verilen görev gereği ve kuruluş amaçlarına uygun ruhsat, izin, onay ve benzeri hizmetleri ile bu hizmetlerle ilgili olarak kullanılacak basılı kâğıtların bu kuruluşlar tarafından teslimi (motorlu taşıtlar tescil plaka teslimleri hariç),

HBerksoy


Özünde ticari nitelik taşımadığı için KDV konusuna girmeyen bu teslimler için getirilen istisna hükmü olası ihtilafların önlenmesi amacına yöneliktir.

Gelir Vergisi Kanunu ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan Esnaf ve Sanatkarlar Odasına, basit usule tabi mükelleflerin kayıtlarını tutma görevi verildiğinden, KDV Kanununun 17/2-e maddesi uyarınca, kanunlarla kendilerine verilen görev gereği sözü edilen odalar tarafından yapılan bu hizmet karşılığında alınan bedeller katma değer vergisinden istisna tutulacaktır.


3. Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar:

a) Askeri fabrika, tersane ve atölyelerin kuruluş amaçlarına uygun olarak yaptıkları teslim ve hizmetler, b) (3297 sayılı Kanunun 18'inci maddesiyle bent kaldırılmıştır 1987)

c) (3099 sayılı Kanunun Geçici Maddesi ile yürürlükten kalkmıştır 1985)

HBerksoy


Madde:17

4. Diğer İstisnalar:

a) (4842 sayılı Kanunun 23'üncü maddesiyle değişen bent Yürürlük; 01.07.2003) Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaf ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve hizmetler,

HBerksoy

4. Diğer İstisnalar

GVK’nun 9’uncu maddesinde düzenlenen vergiden muaf esnaf tarafından yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisna edilmiştir. Gider pusulası ile belgelendirilir. Belgede KDV gösterilmez. Vergiden muaf esnafın belge düzenleme, defter tutma ve beyanname verme yükümlülüğü yoktur.Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükelleflerin 1/7/2003 tarihinden sonra yaptıkları teslim ve hizmetlerde, işlem bedeli üzerinden katma değer vergisi hesaplanmayacak, bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenecek belgelerde katma değer vergisi gösterilmeyecek veya “KDV dahildir” mealinde bir şerhe yer verilmeyecektir.


Madde:17


b) Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ile aynı Kanunun 66'ncı maddesine göre vergiden muaf olan serbest meslek erbabı tarafından yapılan teslim ve hizmetler,

HBerksoy


GVK’nun 53 ve 54’üncü maddelerindeki şartları taşıyan çiftçiler gerçek usulde vergilendirilmezler. Bunların vergilendirilmesi müstahsil makbuzları üzerinden yapılan tevkifat yoluyla olur. Müstahsil makbuzunda KDV gösterilmez.

Söz konusu çiftçilerin teslim ve hizmetleri KDV’ye tabi değildir. KDV mükellefiyetleri yoktur.

GVK’nun 66’ncı maddesinde tanımlanan vergiden muaf serbest meslek erbabının yaptığı teslim ve hizmetlerde KDV’den istisnadır.

HBerksoy


Madde:17


c) Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ile Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemleri

(Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz. İşlem sonunda faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılır.),

HBerksoy


GVK’nun 81’inci maddesi kapsamında yapılan;

- Ferdi işletmenin mirasçılara devri,

- Ferdi işletmenin sermaye şirketince alınması,

- Şahıs şirketlerinin sermaye şirketlerine dönüşmesi,

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 37 ve 39’uncu maddeleri kapsamındaki devir ve nevi değişiklikleri ile 38’inci madde kapsamındaki bölünme işlemleri, (5520’ye göre 19’uncu madde)

KDV’den istisnadır.

Genel uygulamanın aksine söz konusu istisna kapsamındaki işlemler nedeniyle yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilir.

HBerksoy



d) İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri,

HBerksoy


GVK’nun 70. maddesinde yer alan mal ve hakların kiralanması işlemi KDV Kanunu’nun 1/3-f maddesi ile KDV kapsamına alınmış iken aynı kanunun 17/4-d maddesi ile iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri KDV’den istisna edilmiştir.

Bu istisna ile herhangi bir ticari, zirai veya mesleki nitelikteki işletmenin envanterine dahil olmayan (şahsi mahiyette olan) gayrimenkullerin kiralanması vergi dışı tutulmuştur.

Şahsi nitelikte olsa bile gayrimenkul dışındaki mal ve hakların kiralanmasının KDV’ye tabi olacağı açıktır.

HBerksoy


Madde:17


e) (4842 sayılı Kanunun 23'üncü maddesiyle değişen bent Yürürlük; 01.07.2003) Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ve tali acenteler dahil sigorta acente ve prodüktörlerinin sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri, (*) (*) (4842 sayılı Kanunla değişmeden önceki bent) e) (3297 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişen bent) Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ile sigorta acente ve prodüktörlerinin sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri,

HBerksoy


BSMV kapsamına giren işlemler aynı zamanda KDV’nin de kapsamına girmektedir. Bir işlem üzerinden aynı türden birden fazla vergi alınmasını önlemek amacıyla BSMV kapsamına giren işlemler KDV’den istisna edilmiştir.

Tali acenteler dahil, sigorta acente ve prodüktörlerinin sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri vergiden istisna edilmiştir. Sigorta muamelelerine ilişkin işlemlerinin yanı sıra başka işlemlerinin de bulunması halinde, söz konusu bu işlemler KDV’ye tabi olacaktır.

Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen ve küçük ve orta ölçekli firmalara kredi temini amacıyla kurulan kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri de KDV’den istisnadır.

HBerksoy


Madde:17


f) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle değişen bent. Yürürlük: Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün şans oyunlarına ilişkin işletme hakkını devrettiği işletici firmanın sözleşme ile belirlenen şans oyunlarını fiilen oynatmaya başladığı tarih) Darphane ve Damga Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler ile Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünce düzenlenen piyango, sayısal loto, hemen kazan ve benzeri oyunların tertiplenmesi veya oynanması, (*)

(*) (Değişmeden önceki şekli) f) Darphane ve Damga

Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler

HBerksoy


Darphane ve Damga Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisnadır.

Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünce düzenlenen piyango, sayısal loto, hemen kazan ve benzeri oyunların tertiplenmesi veya oynanması işlemleri ise Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün şans oyunlarına ilişkin işletme hakkını devrettiği işletici firmanın sözleşme ile belirlenen şans oyunlarını fiilen oynatmaya başladığı tarihten itibaren KDV’den istisna edilmiştir.

HBerksoy


Madde:17


g) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 1.8.2004) Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) döviz, para, damga pulu, değerli kâğıtlar, hisse senedi, tahvil ile metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıkları (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) teslimi, (*) (*) (Değişmeden önceki şekli) (5035 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle değişen bent) g) Külçe altın, dore külçe altın, külçe gümüş, döviz, para, damga pulu, harç pulu, değerli kâğıtlar, hisse senedi, tahvil ile metal, plastik, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi,

HBerksoy


Altın ve gümüşte istisna külçe bedeli için geçerli olduğundan, satış fiyatından külçe bedeli düşüldükten sonra kalan kısım KDV’ye tabi olacaktır.

Kıymetli taşlarla yapılan eşyanın satışında da KDV matrahı, has altın ve gümüş bedeli ile taş maliyeti düşüldükten sonra kalan kısım olacaktır.

HBerksoy


Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıkların (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) teslimi de KDV’den istisnadır.

İmalathane ya da fabrikalarda, imalat sırasında elde edilen metal kırpıntı, döküntü ve talaşların teslimi KDV Kanununun 17/4-g maddesine göre vergiden müstesnadır. Aynı Kanunun 30/a ve 32 nci maddelerine göre bu işlem kısmi istisna kapsamına girmektedir.

HBerksoy


Yukarıda belirtilen imalat artıkları, işletmelerin asıl üretim konusunu teşkil etmemekte, asıl ürünlerin imalatı sırasında fire veya atık olarak ortaya çıkmaktadır. Satışa konu olsalar dahi, işletmenin amacı bu fire ve atıkları imal etmek olmadığından, gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında bunlara ayrıca bir maliyet izafe edilmemektedir.

Bu durumda, yukarıda sayılan imalat artıkları için yüklenilen bir KDV de söz konusu olmayacaktır. Bu nedenle sözü edilen imalat artıkları için, “Yüklenilen KDV” hesaplanmak suretiyle teslim edildikleri dönemde KDV Beyannamesinin 30. satırında beyan yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

HBerksoy

Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar Madde:17


h) Ziraî amaçlı su teslimleri ile köy tüzel kişiliklerince köyde ikamet edenlere yapılan ticarî amaçlı olmayan perakende içme suyu teslimleri, kamu kuruluşları, tarımsal kooperatifler ve çiftçi birliklerince yapılan arazi ıslahına ait hizmetler,

HBerksoy

Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar

Madde:17


ı) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 1.8.2004) Serbest bölgelerde verilen hizmetler, (*) (*) (Değişmeden önceki şekli) (5035 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle yeniden düzenlenen bent)( Serbest bölgelerde verilen hizmetler, deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler,)

HBerksoy

4. Diğer İstisnalar Serbest Bölgeler Kanununun da yapılan değişiklik ile, bu bölgelerde vergi, resim ve harç mükellefiyetine dair mevzuat hükümlerinin uygulanmayacağına ilişkin hükümler madde metninden çıkarılmıştır.

Serbest bölgelere yönelik mal teslimi veya hizmet ifası KDV’nin konusuna girmektedir.

Mal teslimleri 11 ve 12. maddeler kapsamında ihracat istisnasından yararlanmaktadır.

Serbest bölgelerde verilen hizmetler de KDV’den istisnadır.

HBerksoy


Türkiye’de yapılan serbest bölgede yararlanılan hizmetlerin (haberleşme v.b) bu madde uyarınca istisna kapsamında değerlendirilemeyeceği yönünde Bakanlık görüşü mevcuttur. Bunların hizmet ihracı olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği yönünde farklı görüşler vardır.

Münhasıran serbest bölgede faaliyet gösteren ve dolayısıyla işlemleri katma değer vergisinden istisna olan işletmelerin katma değer vergisi açısından mükellefiyet kaydının tesis edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Serbest meslek erbabınca bizzat serbest bölgeye gidilerek orada verilen hizmetler KDV’den istisnadır.

HBerksoy



j) Boru hattı ile yapılan yabancı ham petrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınması hizmetleri,

HBerksoy



k) Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla oluşturulan iktisadi işletmelerin arsa ve işyeri teslimleri ile konut yapı kooperatiflerinin üyelerine konut teslimleri.

HBerksoy


Konut yapı kooperatiflerinin üyelerine yaptıkları konut teslimi büyüklüğü ne olursa olsun KDV’den istisnadır.

Konut yapı kooperatiflerinin üyeleri dışındakilere konut teslimi ile Konut yapı kooperatifi olmayanların konut teslimlerinde 150m2 nin altındakilerde %1, üzerindekilerde ise %18 KDV uygulanacaktır.

HBerksoy

4. Diğer İstisnalar Organize sanayi bölgesi veya küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla, müteşebbis heyet, kooperatif veya diğer isimler altında iktisadi işletmeler oluşturulmaktadır. Bu organizasyonlar, arsayı temin etme, altyapıyı tamamlama, işyerlerini inşa etme gibi hizmetlerin tamamını veya bir kısmını yürütmek üzere kurulmaktadır.

Sözü edilen organizasyonların sadece arsa teslimleri ile işyeri teslimleri istisna kapsamına alınmıştır. Bu organizasyonların yapacakları her türlü hizmetler ile arsa ve işyeri dışındaki teslimlerinin yanı sıra bölge ve site dışındaki arsa ve işyeri teslimleri de genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi olacaktır. Ayrıca bunlara yapılan mal ve hizmet satışlarında genel hükümler çerçevesinde vergi uygulanacağı tabiidir.

HBerksoy


Madde:17


l) (4842 sayılı Kanunun 23'üncü maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 24.04.2003) 30.1.2002 tarihli ve 4743 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan varlık yönetim şirketlerinin bankalar, özel finans kurumları ve diğer mali kurumlardan devraldığı alacakların tahsili amacıyla bu alacakların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi ile aynı Kanuna göre finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşmaları hükümleri kapsamında yeniden yapılandırılan borçların ödenmemesi nedeniyle bu borçların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi,

HBerksoy


Madde:17


m) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 31.7.2004) Bankalar Kanunu uyarınca; mal ve hakların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna teslimi ile bunların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi, bu Fonun devraldığı alacakların tahsili amacıyla, bunların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi ve temettü hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimleri devralınan şirketlerin aktiflerinin Fon alacaklarının tahsili amacıyla (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) teslimi, Bu istisna işlem bedelinden Fona intikal eden tutarla orantılı uygulanır.

HBerksoy


Madde:17


n) (5035 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle eklenen bent. Yürürlük: 2.1.2004) Basın, Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne verilen haber hizmetleri.

HBerksoy


Madde:17


o) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle eklenen bent. Yürürlük: 1.1.2004 tarihinden geçerli olmak üzere 31.7.2004) Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda; ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri ile vergisiz satış yapılan işyerlerinin ve bu işyerlerine ait depo ve ardiye gibi bağımsız birimlerin kiralanması,

HBerksoy


Madde:17


p) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle eklenen bent. Yürürlük: 1.8.2004) Hazine ve Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce yapılan taşınmaz mal teslimleri ile Hazinece yapılan irtifak hakkı tesisi işlemi.

HBerksoy


Madde:17


r) (5281 sayılı Kanunun 33 üncü maddesiyle eklenen bent; Geçerlilik; 01.01.2005, Yürürlük; 31.12.2004) Kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile gayrimenkullerinin satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleri, bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık gayrimenkul ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimleri. İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapanların, bu amaçla ellerinde bulundurdukları gayrimenkul ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışındadır. Bu şekilde teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen Katma Değer Vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin Gelir veya Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır. (KDV Geçici 10 Md. Bak.)

HBerksoy


Kurumlar Vergisi istisnasına paralel bir düzenlemedir.

İştirak hisselerinin ve gayrimenkullerin en az 2 tam yıl (730 gün) aktifte yer alması gerekir.

İstisnadan sadece kurumlar (KV mükellefleri) yararlanabilirler.

Gayrimenkul ticareti yapanlar satmak amacıyla ellerinde bulundurdukları gayrimenkuller için istisnadan yararlanamayacaklardır.

HBerksoy


Madde:17


s) (5378 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle eklenen bent; Yürürlük Tarihi : 07.07.2005) Özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları.

HBerksoy


Madde:17


ş) (5582 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük Tarihi; 06.03.2007)2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun, konut finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, ipotek finansmanı kuruluşları ya da üçüncü kişilere teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil) ile bu şekilde alınan konutun, konut finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı veya ipotek finansmanı kuruluşları tarafından teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışı dahil).

HBerksoy

İstisnadan Vazgeçme

Madde No 18 –

1.(5228 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle değişen fıkra. Yürürlük: 1.8.2004) Vergiden istisna edilmiş işlemleri yapanlar, ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak, belirtecekleri işlem türleri için vergiye tâbi tutulmalarını talep edebilirler. Bu talebin dilekçede belirtilen ve dilekçe tarihinden sonra ifa edilen işlemlerin tamamını kapsaması şarttır. Şu kadar ki, mükellefiyetin devam etmekte olan işlemlere şümulü yoktur. (*) (*) Değişmeden önceki şekli : 1. Vergiden istisna edilen işlemleri yapanlar diledikleri takdirde ilgili vergi dairesine yazılı olarak müracaatta bulunarak bu işlemleri dolayısıyla vergiye tabi tutulmalarını talep edebilirler. Bu talebin mükellefin istisnaya dahil olan işlemlerinin tamamını kapsaması şarttır. Şu kadar ki; mükellefiyetin devam edilmekte olan işlemlere şumulü yoktur. "

HBerksoy


Madde No 18 –

2. (5228 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle değişen fıkra. Yürürlük: 1.8.2004) Kamu menfaatine yararlı dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş amaçlarına uygun olarak işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri teslim ve hizmetlere ilişkin istisnalar hariç olmak üzere, 17 nci maddenin (1) ve (2) numaralı fıkralarıyla (3) numaralı fıkranın (a) ve (4) numaralı fıkranın (e) bentlerinde yazılı istisnalar hakkında yukarıdaki (1) numaralı fıkra hükmü uygulanmaz. (**) (**) Değişmeden önceki şekli :"2. Ancak, 17'nci maddenin birinci ve ikinci fıkralarıyla üçüncü fıkranın (a) ve 4'üncü fıkranın (e) bentlerinde yazılı istisnalar hakkında yukarıdaki birinci fıkra hükmü uygulanmaz. "

HBerksoy


Madde No 18 –

3. İstisnadan vazgeçeceklerin talepleri üzerine, vergi dairesince, vergi mükellefiyetleri talep tarihinden itibaren tesis olunur. Bu şekilde mükellef olanlar üç yıl geçmedikçe mükellefiyetten çıkamazlar. Mükellefler üç yıllık sürenin bitiminden önce mükellefiyetten çıkma talebinde bulunmadıkları takdirde mükellefiyet yeniden üç yıl süre ile uzatılmış sayılır

HBerksoy


İşlemleri vergiden istisna edilen mükellefler çeşitli nedenlerle (alıcıların isteği, yüklenim KDV’lerde düzeltme yapmadan indirim hakkının kullanılması, yüksek miktarda devir KDV’sinin azaltılması v.b.) istisnadan vazgeçerek KDV uygulamak suretiyle teslimde bulunabilirler.

Doğal olarak istisnadan vazgeçme daha çok 16 ve 17. maddelerde düzenlenen kısmi istisnalar için söz konusudur.

HBerksoy


Talep bir dilekçe ile yapılır ve başvuru tarihi itibariyle geçerlidir.

Mükellefler 3 yıl geçmeden tercihlerini değiştiremezler.

Basit usulde vergilendirilen mükelleflerde istisnadan vazgeçerek gerçek usulde KDV mükellefi olabilirler. Beyannamelerini 3 ayda bir verebilirler.

HBerksoy

İstisnaların Sınırı

Madde 19 – 1. Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir. 2. Uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır.

HBerksoy

İstisnaların Sınırı

Uluslar arası anlaşma hükümleri hariç olmak üzere, diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri KDV bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir. Bu düzenleme ile KDV gelirlerinin ilgili ilgisiz kanunlara konulan istisnalar ile aşındırılmasını önlemek amaçlanmıştır. Hukuki olarak tartışılır mahiyettedir. Kendisinden sonra çıkan kanunlarla konan istisnaların (organize sanayi bölgeleri kanunu gibi) yasal olarak geçerliliği hakkında farklı görüşler vardır.

HBerksoy

KDV İSTİSNALARINA GENEL BAKIŞ

Documents

Transcript of KDV İSTİSNALARINA GENEL BAKIŞ