KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl...

9
DECUONG A .~, .,... \oil' "\, TUYEN TRUYEN KY NI~M 110NAM NGAY SINH DONG cat NGUYEN THTMINH KHAI (30/9/1910 - 301912020) I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chi NguySn Thi Minh Khai (ten th?t la NguySn Thj Vinh), sinh ngay 30/9/1910, tai xa Vinh Yen, thanh ph6 Vinh, tinh Nghe An. Nam 1919, NguySn Thi ViM thea hoc chu quoc ngfr W tnrong NguySn Tnrong TQ,sau do chuyen sangtnrong Ti~u hoc Cao Xuan Due.Tai day,Nguy@nThi Vinh dircc th~y giao Tr~ Phil va cac th~y co giao trong tnrong diu d~t nen som giac ngQeachmang va b~t d~utham gia cac phongtrao yeu mroc, N~ 1926, NguySn Thi Vinh tich cue tham gia phong trao diu tranh tai Vinh, v?il dQng nu sinh tham gia bai khoa, t6 chirc l~ truy di~u Clf Phan Chau Trinh. Nam 1927 (khi moi 17 tu6i), Nguy8n Thi Vinh gia nh?P Vi~t Nam Cach mang dang, l~yten la NguySn Thi Minh Khai. Dau nam 1930, Bang CQngsan Vi~tNam dugc thanhl?p, <;16ng chi NguySn Thi Mlrih Khai tr6' thanh dang vien lap d~utien cua Bang va duQ'cpharr_congph\! trach .cong tac tuyen truy@n, v?rr dQng ph\! nu, hu~ luy~n dang vien 6' khu vvc Truong Thi, B~n Thuy va t6 chuc HQi Ph\! nu Giai phong. Thang 3 nam 1930, Dang chi dugc cu sang Huong Cang (Trung Qu6c), cong tac a Van phong chi nhanh ~an Phuong Hong cua Qu6c t~ CQngsan, nh?il nhi~m V\l lien l'.lcvai cac t5 chuc cach m'.lngVi~t Nam 6'trong nuac. Tir nam 1931 - 1933, Bang chi bi bQn m?t tham Anh 6' Huong Cang b~t giam r6i chuy~n giao cho chinh quy@nQuang Chau c~m ta, Ra tu, Dfmg chi tim h~t lien l'.1cvai t6 chuc Dang va d~n Thugng Hill cong tac trong Ban Chi huy 6 ngoai eua Dang CQngsan Dong Duong. Tir ngay 2517 d~n ngay 21/8/1935, Bang chi la d'.1i bi~u chinh thuc tham d\l' va phat bi~u tham lu?n t'.1iB'.1ihQiVII Qu6c t~ CQngsao 6 Matxcova. Trong thai gian tir nam 1935 d~nnam 1936, Dfmgchi tham gia kh6a hQcngfu h'.lllt'.1iTruOng B'.li hQcPhuong Dong; d~u nam 1937, Bang chi dugc. pharr cong v6 .congtac t'.1i Sai Gon va dugc eu van Xu uy Nam Ky, laBi thu Thanh uy Sai Gan - Chg Lan.

Transcript of KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl...

Page 1: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

DECUONGA .~, .,... \oil' "\,

TUYEN TRUYEN KY NI~M 110NAM NGAY SINHDONG cat NGUYEN THTMINH KHAI (30/9/1910 - 301912020)

I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH

~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI

Dang chi NguySn Thi Minh Khai (ten th?t la NguySn Thj Vinh), sinh ngay

30/9/1910, tai xa Vinh Yen, thanh ph6 Vinh, tinh Nghe An.Nam 1919, NguySn Thi ViM thea hoc chu quoc ngfr W tnrong NguySn

Tnrong TQ,sau do chuyen sang tnrong Ti~uhoc CaoXuan Due. Tai day,Nguy@nThiVinh dircc th~y giao Tr~ Phil va cac th~y co giao trong tnrong diu d~t nen som giac

ngQeachmang va b~t d~utham gia cac phong trao yeu mroc,

N~ 1926, NguySn Thi Vinh tich cue tham gia phong trao diu tranh taiVinh, v?il dQng nu sinh tham gia bai khoa, t6 chirc l~ truy di~u Clf Phan ChauTrinh. Nam 1927 (khi moi 17 tu6i), Nguy8n Thi Vinh gia nh?P Vi~t Nam Cach

mang dang, l~yten la NguySn Thi Minh Khai.

Dau nam 1930, Bang CQngsan Vi~tNam dugc thanhl?p, <;16ngchi NguySnThi Mlrih Khai tr6' thanh dang vien lap d~u tien cua Bang va duQ'cpharr_congph\!trach .cong tac tuyen truy@n,v?rr dQng ph\! nu, hu~ luy~n dang vien 6' khu vvcTruong Thi, B~n Thuy va t6 chuc HQi Ph\! nu Giai phong. Thang 3 nam 1930,Dang chi dugc cu sang Huong Cang (Trung Qu6c), cong tac a Van phong chinhanh ~an Phuong Hong cua Qu6c t~ CQngsan, nh?il nhi~m V\l lien l'.lcvai cac t5

chuc cach m'.lngVi~t Nam 6'trong nuac.

Tir nam 1931 - 1933, Bang chi bi bQn m?t tham Anh 6' Huong Cang b~tgiam r6i chuy~n giao cho chinh quy@nQuang Chau c~m ta, Ra tu, Dfmg chi timh~t lien l'.1cvai t6 chuc Dang va d~n Thugng Hill cong tac trong Ban Chi huy 6

ngoai eua Dang CQngsan Dong Duong.

Tir ngay 2517 d~n ngay 21/8/1935, Bang chi la d'.1ibi~u chinh thuc tham d\l'va phat bi~u tham lu?n t'.1iB'.1ihQiVII Qu6c t~ CQng sao 6 Matxcova. Trong thaigian tir nam 1935 d~n nam 1936, Dfmg chi tham gia kh6a hQcngfu h'.lllt'.1iTruOngB'.li hQcPhuong Dong; d~u nam 1937, Bang chi dugc. pharr cong v6 .cong tac t'.1iSai Gon va dugc eu van Xu uyNam Ky, laBi thu Thanh uy Sai Gan - Chg Lan.

Page 2: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

2

Ngay ;~OI7/1940, sau khi dV phien hop Xu uy Nam Ky ban v~ chu tnrong

khoi nghia, ~6ng chi NguyBn Thi Minh Khai bi thuc dan Phap b~t giam tai Kham:!i

LOn _ Sai G~n, bi tra tb hSt sire da man. Sang ngay 28/8/1941, d6ng chi Nguy~n

Th] Minh. icung voi mQt s5 d6ng chi khac bi gi~c dem ra xU bk aHoc Mon.

II. N G CONG mEN TO LON CUA BONG CHi NGUYEN rurMINH~ vor str NGm:¢p CACHM~NG CVABANG VA BATNUOC

1. I>£.g chi Nguy~n Th] Minh Khai - mQt trong nhfrng dang vien lopdau tien :ciJill Dang CQng san Vi~t Nam, co nhi~u dong gop trong thOi ky v~n

! , '\.'K:

dQngthanlit*~PDangSan ~iSu nam bon ba tim dirong ciru nuoc, ngay 11/11/1924, d6ng chi

NguyBn A.i~~u5c v~ Quang Chau, Trung Quoc, b~t dAu rna cac lap t~p hU:ln, dao

tao can bQ, i~hu§nbi cho sir ra doi cua dang tien phong lanh d~o phong trao cach

m~ngVi~ 'am. Sau khi HQi Vi~t Nom each 1II\U}gThanh nien ra aai, m9t s6 chiS1nho hQc Trung Ky dfi thanh l~p HQi ph\}c Vi~t, t~p hQ'P, doan k~t cac l\Ic lUQ1lg

,yeu nuac, ti~n bQ lam cach m~ng, danh Phap, duBi gi~c va be lU vua quan bannuac. Cpng.lac v~n d9ng hQc sinh tham gia ho~t dQng cach m~ng wi cac trucrng aVinh nhu: trucrng tiSu hQc Cao Xuan D\lc, Nguy~n TruOng TQ... dUQ'cchu trQng,

co tac d\ln~iituyen truy~n long yeu nuac, tinh than doan k@t,tv hao dan tQc. Thai

gian nay, dang chi NguySn Thi Minh Khai dang hQc t~p t~i trubng TiSu hQc Cao

Xuan D\lc, dUQ'cS\I giup dO',diu d~t, giac ngQ tinh thAn yeu nuac cua thAy co giao

la hQi vien HQi ph\lc Vi~t, B6ng chi d5.tham gia van cac ho~t dQng cua HQi Tuthan _ t6 chuc thanh nien, hQc sinh do th§.yTrAn Phil tB chirco Do tham gia dch C\IC

cacho~tdQ~g cach m~g, nam 1927, d6ng chi NguySn Thi Minh Khai d5.duQ'ck~t

n~p van H~jlVi~t Nam Cach m~ng dang, duQ'c giao nhi~m V\l ph\ltrach cong tac

v~n dQng pJ;l\l nu, hu§n luy~n dang vien mai a khu vvc Vinh - B~n Thuy va hai

huy~n Nghi. LQc, Thanh Chuong. Nha ho~t dQng tuyen truy~n viTa m~m deo, vita

sau s.at trong gi6i ph\! nu, d6ng chi NguySn Thi Minh Khai d5.v~ dQng, k@tn~pdUQc them~~i~u phg nu van Vi~t Nam cach m~ng dang va sau nay hQ tra thrumnhfrng canti5Q nong c5t, giu cac vi tri quan trc;mg cua phong trao cach m~ng. S6

luqng chi Sin tham gia phong trao cach m~ng ngay mQt gia tang, phong trao dAu

tranh ~ua ri\1 cong nhan Vinh - B@nThuy ngay cang soi nBi han.,

cu6t:rpam 1927, dAu nam 1928, a khu v\tc Vinh - B@nThuy phong trao dau

tranh cua ¢ong nhan bUng len m~ me, d6ng chi Nguy~n Thi Minh Khai va cac

Page 3: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

· . 3

dfmg chi trong HQi da t6 chirc cac bu6i noi chuyen, tuyen truyen each mang, dayhoc ban dem... cho cong nhan va b6i dirong nhtrng thanh phan c6t can d~ kSt napvao HQi.B6ng chi tich eire xuong cac lang xa xung quanh thanh ph6 Vinh (HungNguyen, Nghi LQc,DiSn Chau) tim hi~u dm s6ng, tam tu nguyen vong cua ba connong dan, v~ dQng thanh l~pNong hQi.Hoat dQngtich C\IC cua d6ng chi Nguy~nThi Minh Khai va cac d6ng chi trong t6 chirc Vi~t Nam Cach mang dang da gopphful Ibn eho phong trao each mang aVinh manh len. Bay la nhtmg buoc chuftnbir~t quan trong trong giai dean xay dung h~ thong co sa dang va cac t6 chtrc qufulchung cua Dong Duong CQngsan Dang; gop phfuIVaGvi~c hQ'pnh~t cac t6 chucdang, thanh l~p chinh dang duy nh~t nhfunt~p hgp Ivc luqng d~u tranh, d6ng thait6 chuc duQ'.cnhi6u lap hu~n luy~n, dao tl;10can bQcho Dang - Ivc lugng nong c6t

cua phong trao xo ViSt Ngh~ rmh.

Tu ng~y 6/1 dSn ngay 7/2/1930, HQinghi hQ'pnh~t cac t6 chuc cQngsan dah<;>pa ban dao Cuu Long (H6ng Kong) du6i sv chu tri cua d6ng chi NguySn AiQu6e, th6ng nh~t liy ten Dang la Dang CQng san Vi~t Nam, thong qua cac vanki~n: chanh cuang vfu1t~t, sach luQ'cv~n t~t, diSu l~ vfu1t~t. B6ng chi NguySnThiMinh Khaichinh thuc tra thanh dang vien Dang CQng san Vi~t Nam, la mQttrongnhtmg;,,4lmgvien lap d~u tien eua Dang ta, dUng tren l~p truemg.chu nghia Mae -Lenin, l~p truOng giai c~p vo san diu tranh ch6ng dS qu6e xfuh luQ'c,d~u tranhgianh dQcl~p dan tQc, girophong giai c~pva giai phong con nguaL

2. Dang chi Nguy~n Thi Minh Khai - NgU'o'ichi~n sy each m~ng kienI.. ~trung, bat khuat

!<hi ph\! trach cong tac tuyen truy~n, v~n dQngph\lllli, hub luy~n dang vien{]khu V\IC Truang Thi, BSn Thuy va t6 chuc HQiPh\! nu Giai phong, trong-diSuki~n th1)'cdan Phap va bQnm~t tham tang cuang cac hOl:1tdQngtruy lung, vay b~tnhfun dan ap phong trao cach m~g, nhung d6ng chi Nguyen Thi Minh Khai khongh~ run SQ'.V6i ban linh chinh tri vtmg vang va tai trt thong minh, giai Ung biSn,D6ng chi luon di d~u trong cong tac v~ dQngqu§n chUngd~u tranh va hu§n luy~n,dao tl;10can bQcho Dang.

Kbi dang chi Nguyen Thi Minh Khai bi m~t tham Anh 6 Huang Cang b~t,nhung y6i tinh th~n cua chiSn sy cQng san, D6ng chi da kh~ng dinh y chi kiencuang, danh thep; nguy~n hy sinh ban than minh vi ly tuang cQngsan, vi S\I nghi~pd~u tranh giai ph6ng dan tQc.M~c du ke thu dung mQi thu do~, tu d\l d6, mua

-- ----- _- - - ---- ---

Page 4: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

" 4

chuoc d~n tratan, danh d~p, nhirng B6ng chi v~n khong mQt lai khai bao de bao v~

phong trao e~eh mang va t6 chirc co sa Bang.

Cach w~ng Vi~t Nam trong nhUng nam 1931 - 1933 a thai kY thoai trao, coquan cua E)~g tir Trung uang d~n co sa a trong nuoc gdn nhu khong hoat dQngduoc do ke tiu khung b6 gftt gao. Cung voi cac d6ng chi LeH6ng Pheng, Ha HuyT~p, Nguye~' Van D¢, d6ng chi NguySn Thi Minh Khai v~ kien trl hoat dQng,giil vtmg t~ thdn de nhen nhom lai ngon lira each mang, virot qua kho khan giankh6, by sihli]'o@ hoan thanh trong trach ma each mang Vi~t Nam va Quac t~ Congsan giao phi~la khoi phuc phong trao each mang Vi~t Nam, l~p l?i cac co quanlanh d~o cu~il>ang trong nhUng nam cach m~ng g~p va van kh6 khan,

Giua>~am 1937, d6ng chi NguySn Thi Minh Khai vB Sai Gon ho~t dQng, lamvi~c ((Ii CCI c.tn Xu uy Nam Ky, dUQ'c chi dinh linn Bi tha Thimh uy Sai Gon - ChQLan. Nh~ ihi~m V\l mai, ho~t dQng trong diBu ki~n vo cilng kh6 khan do sv truy

F • ~lUng, vay b~t eua ke thli, nhung Dong chi van iuon bam sat co sa, lanh. d~o phongtrao phat trian m~ me. Vai tinh th§.n va thai dQ lam vi~c nghiem tUc, hi~u qua vamangtinr. oban van sau sftc, d6ng chi NguySn Thi Minh Khai nh~ dugc sv tin yeucua nhiBn d~ng chrfi(')~t dQng cach m~g cling thai. D6ng chi la mQt Xu uy viertvai t§.m biS~ bi~t rQng, duc k~t va chi d~o vAn de tir thvc tiSn rAt nhanh va noi

~~,:, 1);., " ,thong th~o itieng Phap, tieng Anh va tieng Quang Bong. Trong cuQ.c dau tranh~: " ,thanh l~p M~t tr~ dan chu chong chien tranh va chong Phat xit a Sai Gon nhfrng

nam 1938 _ 1939, D6ng chi da sat canh cung d6ng chi Le H6ng.Phong chuful bicac baG cao a hQi nghi cilng nhu trong cUQcbut chi~n tren Bao Dan chung ... B6ngchi NguySnH'hi Minh Khai la di~n gia xuAt sftc cua nhiBu bubi mit 1inh Ian a cacr~p hattron~ thanh ph3 Sai Gon - Chq Lan - Gia Dinh, dAu tranh voi mic lu~n.di~ucua bQnTa2it3t,.xkit, ba() v~ quan diem cua Dang.

Ngay:'301711940, d6ng chi Nguy~n Thi Minh Khai bi m~t tham Phap bftt vagiam b h6t;;Catina, sau do la Tr~i giam Phu My (Sai Gon). Bi~t dAng chi NguySnThi Mi:tili Ihai Iii nhan v~t quan trQng nen ke thli da giam Dang chi vao trongphong t6i co treo chi@c SQ nguai b gitia, dUng du cvc hinh dS tra tan da man nhu"IQn me ga"', "may bay len san", "may bay xu6ng san", dong dinh vao dau ngontay, ." nh~g D6ng chi v~ cuang quy~t khong khai ra t6 chuc va cac d6ng chicling ho~t ;fQng, mQt mvc khfulg dinh: "vi~e nay tao lanh d~o, tao chu truong, tao

Page 5: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

. , 5

Hun", Chung tiSp tuc gio nhtmg don tra tAn hi~m dQc nhung v§n kheng th~ laychuy~n duqe y chi each mang kien cuong, s~t thep cua nu cmSn s1cQngsan.

Bi~n .nha tu thanh tnrong hoc each mang, d6ng chi NguySn Thi Minh Khai

tranh thu ljllQidiBu ki~n dS hoc t~p nang cao trinh dQ tir cac dang chi ban tu, d6ngthai ra sue tuyen truyen each rnang d6i vei nhttng nguci 16 dUOnglac 16i trO'vS

voi gia dinh, dan tQcva tim thee each mang.. BS gianh duQ'cdQc l~p, tt,r do cho dan tQc,VQ'ch6ng ngum. cmSn sy cQng san

kientrungNguySn Thi Minh Khai - LS H6ng Phong da gac tiOOdeng vi nghia Ion,ngu:y~nhy sinh han than cho 1ynrong cQngsan.

Hi t.iarn ham trong nha til, nhung vai cuang vi BI thu Thanh uy Sai Gon -ChQ'Lan~By vien Xu uy Nam Ky, dang chi NguySn Thi Minh 1<haiv§n tim mQicachJienl~c voi ben ngoai, dBtiSp wc lanh ~o cUQcKhm nghia Nam Ky. Sau khi

,cUQcI<hqri nghia Nam Ky bi khiIng b6, taa an th\1c dan bUQcB&ng.chi nh~u tQidanh Hinhd~o cUQcKhcri nghia Nam Ky va kSt an tir hinh. Trucrc toa th\1'cdan,B6ng chi d5qg d~c, danh thep kh~ng dinh: "Nuoc cua tOi, CUunuoc la co tQi, CUOp

nuoc la khang co tQi sao1".X91&ng khu~t ph\lC duQ'cnguai chiSn sy cQug san, sang ng~y28181194.t, thlJC

dan :E'hapdlta d6ng chi NguySn Thi Minh Khai va mQt s6 d6ng chi tanh w kientl1lJlgeua Bang nhu: Ha Huy T~p, NguySn Van Cu, Phan Dang LUll, Va Van Tfut,Nguy8n Hfru TiSn, ... xu b~n t~inga tu GiSng Ntroc (nay la truuc san B~nh vi~n

huy~n Hoc Mon, Thanh ph6 H6 Chi Minh).Truoc phap truOng, d6ng chi Nguy8n Th! Minh Khai huang vB phia d6ng

ban, noi nhUng 1M tam huySt: "Vi~c chung toi lam la.ohinh nghIa. Vi muan T6qu6ctoi dugc dQc1~p,dan toi dugc ~mno ma chungtoilam cachml;illg.Chting toi

khong yO ,tQigi" .Phut cu6i cung cua cUQcdai, d6ng chi Nguy8n Thi Minh Khai v§n dau dau

trong long nhi~m v\! v6i Dang, voi T6 qu6c, v§n mQtlong mopg muan cho dan tQcVi~t Narn co dQc l~p, t\1 do. T~m guong hy sinh anh dUng, kien cuang cua d6ngchi NguySn Thi Minh Khai da to thfun them truy~n thang ve vang, viStlen ban allhhung ca bat di~t cua tom th~ dan tQc Vi~t Nam va fra thanh t~ guang d~o duccach m~g sang ngcri cho cac·th@h~ noi theo. B6ng chi Nguy8n Thi Minh Khai

s6ng mai trong long dan tQcVi~t Nam.1

.............................................................. ,... , -----_._------------------------ --

Page 6: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

6

3. flang chi Nguy~n Th] Minh Khai vo; phong trao each mang ciia Quae

t~CQng S3n~Gifr:a,~ 1930, d6ng chi Nguy~n Thi Minh Khai ducc sg tin nhiem va gioi

i 'i:]i;. .' . . ' "". ,.thi~u cua ~'i:uy Trung Ky, dung dau Ia dong chi Nguyen Phong Sac chuyen rahoat dQng t~jtB~c Ky va sau do ti8p tuc sang heat dQng iJ Quang Chau, TrungQuoc. D5n~f~hi cong tac tai Van phong Ban Dong Phuong ella Qubc t~ Cong san.Day Ia mQtilh6c quan trong tren con dirong hoat dQng each mang cua B5ng chi,buong B5n~j~thisam dSn voi Qu6c tS CQngsan - t6 chuc quan trong nhflt thS gioi

luc bAygib. 'Tai~'itnrong heat dQngmoi, d5ng chi Nguy~n Thi Minh Khai ducc giao

nhi~m vu H~ltlac voi cac t6 chuc cach m~g Vi~t Nam trong nuoc. Voi niSm tinmanh li~t, tii·thong minh va thgc ti~n ho~t dQngtrong nuoc, D5ng chi rAtnhanhquen voi c:~,g vi~c moi va co nhiSu tiSn bQ. Hang ngay, d5ng chi Nguy~n ThiMinh Khai ~ba tich cgc cong tac, vira tranh thil hQctiSng Anh, tiSng Trung Quac,ti8ng Phfip ~~ ph\}cV\l cong tacoB5ng chi tich cge trau d5i ly lu~ cach m~g vakinh nghi~m!dAutranh qu6c tS, d~c bi~t phong trao dAutranh cua ph\l nu trongcong cUq)c~piphoilgdan tQC,giaiphori'g giai cAp,giai phong ph\l nu.

Giuajam 1931, d6ng chi Nguy~n Thi Minh Khai bi d~c V\l Quac dan Bang,

Trung Qoa4lCtH5ng Kong b~t giam..Nha van SlJv~ dQng, can thi~p va dAutranhcua Quac t&fCtrutS Bo, B5ng chi duqc trao tra t\I do sau hon hai nam bi tra tAnd8:man cua::ke!thu.Ra tu, d5ng chi Nguy8n Thi Minh Khai tim cach lien l~cvOiBangva ho~t dQngtrong Ban Chi huy a ngoai cua Bang. BSn giua flam 1935, B5ng chidUQ'ccir thflrWdlJB~i hQiQuac tS CQngsan l~n thu VII t~iMatxcava (Lien XO cU).

T~i t~ihQi Qu6c tS CQng san l~n thu VII, phien hQp thu 40, ngay16/811935, ~6ng chi Nguy~n Thi Minh Khai da phat biSu tham lu~ voi nQidungchinh sau: ::'''u len vAn dS mau thuful giai cap va tuong quan 19c luqng ta - dichtrong d~u giai phong dan tQc iJ Bong Duong; neu ra nhiing tharm cong vah~n ch~ tr cong tac v~ dQngva lanh d~o binh linh thai gian qua; vAnde doankSt quac t Sbao v~ phong trao cach ltl~ng (1Bong Duong, bao v~Lien bang Xo

ViStnhu,nu d5ng cdanl;l gia c .',

, nhi~m V\l cua nhUngnguai cQngsan Bong Duong. Bai tham lu~ cuare (25 tu6i) da gay S\I chu y cua cac d~i biSu tham d\l'B~i hQiva duqc

Page 7: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

·, 7

Tai Dal h9i l~n thir VI Quac te Thanh nien Cong san (thang 9 den thang1011935), dang chi Nguyan Thi Minh Khai ail co bai tham lu~ v~ tinh hinh, heatdQng va MUng nhiem vu truce m~t cua Doan Thanh niBn CQng san Bong Duong.Dang chi da neu khai quat v~ tinh hinh thanh nien Dong Duong, OOUngkho khanva han ch~ cua ho Va de ra nhirng nhiern vu truce m~t gam: thanh nien phai thamnhap vao cac nha may, dan di6n, lang xa, tnrong hoc; phai thanh l~pcac diu lac bQthanh nien; phai d§n d~t, giao due thanh nien thea tinh th~n d~t1tranh each mang;phai thi6U~p mai quan h~ giira thanh nien Bong Duong vrri cac t5 chcc thanh nien

qu6c ta v~d~c bi~t phai chu y dan qub chUng nu thanh nien.

Thong qua nhUng hoa,t dQng ta,i cac hQi nghi. quac t6, d6ng chi Nguy~n ThiMinh Khai daneu b~t dugc tiOOcanh 6 thuQc dia, banch&th6c 19t daman cua chunghia d6 'qu6e; vai tro cua ph\! nti va thanh nien trong cach ma.ng giai phong dant90; khirtg diOO cUQc dAu tranh giai cap, d~u tranh dan tQc o'Dong Duong phaidugc khaLda,y bfulg truySn th6ng yeu nUoc, doan kat, OOannghia.cua dan t9c, phaiphathuy (luQ'cmQi t~ng Wp trong xa hQi tham gia, l~y cong - nang lam g6c, do giai

c§p cong rU1anlanh da,o.4. f)Bng .chlNguy~n Thi Minh Khai vO'iSl}' nghi~p giai:\.q~Q;ngphtt nil

'Ttoug qua triOO hQC t~p ta,i truang Ti~u 1:19cCao Xu~ ~\lc, dang chiNguy~n Thi Minh Khai dil dch C\lCtham gia cao hoa,t dQng yeu;nuoc cua'Tf> nilsinh yen.nuoc. Bang chi da tich C\lCtham gia phoug trao v~nd9ng ou sinh g6p tiSnroua hoa va vai tr~g may bang tang di d\l l~ truy di~u' nha chi sy yeu nuac PhanChan Trinh, tham gia kY ten vao ban yeu sach doi th\lC dan Phap tra t\l do cho

Phan BQi Chau.Kbi dugc k~t na,p vao Vi~t Nam Cach ma,ng dang, d6:ng chi Nguyan Thi

Minh Khai 1a nguai ph\l nu d~u tien gia nh~p HQi va dUQcph\! trach congtac tuyen

truy~n, v~ dQng ph\! nu, hu~n luy~n dang vien mai. Nh.a d6, :nhi~u chi em khu V\lCthanh.phaVinh duQ'c giac ngQ, dugc tr\lc ti@pDang chi hu&nluy~n. Nhi~u ngueri

sau nay tro thanh can bQ nong c6t cho phong trao XOViSt Ngh~ TInh.

Nam 1935, vai tu cach la d~i bi~u nu trong doan da,i bi~u cua Bong DuangCQngs{m Bang tham dl,!B~i hQiVII Quac t6 CQng san, dang chi Nguyen Thi MinhKhai da.th~hi~n niSm tv hao to 100 khi duqc vinh dlJ da,i di~n cho hang tri~u ph\lriuVi~t Nam duai ach ap bue ,cua thl,!Cdan, phong lu6n n6i len tiBngnoI t~i ffiQt

Page 8: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

8

di~n dan qu~€ t8. Trong bai tham lu~n, Bang chi the hien mong muon dai bieu cacdang cQng s~h cua cac nuoc hiSu diroc nBi th6ng kh6 cung eire cua phu nu lao

j-'dQngcac d~UQc Bong Duong noi chung va Vi~t Nam noi rieng, dang thai khfu1gdinh S\T tin g vao tinh than dftutranh each mang cua phu nu. D6ng chi Nguy~nThi Minh i da len ti~ng ca ngoi tinh thAndftu tranh cua phu nu Trung Qu6c,

nhtmg nu c" nhan va nong dan Dong Duong.T~~ di6n dan Ion, c6 sire anh huang manh me HiD~i hQi cua Qu6c t~

Cong san, g chi NguySn Thi Minh Khai ciing manh dan chi ra nhfmg thi8u soteua dang cQ~gsan khi chua thuc SlJ quan Himdung mire dSn phong trao dftutranhcua phu nu;ii)ay 1al~n d~u tien nguai ph\}nu Vi~t Nam tre tu6i dong d~c dQctham

lu~ trenthuQcdia;tranh qu6cphai co tra , ,nhi~mtrong vi~c phat huy vai tro cua ph\! nu.

V6i ~aitro hi Bi thu Thanh uy Sai Gon - ChQ Lan, d6ng chi NguySn ThiMinh K4ai luan chu y dBphat triBnphong trao dau tranh cua ph\! nil. Nhan S\I ki~n0y ban Ph~)l1U~rhfrUSai Gon - Chci't&h ra 10'1keu gQIchi em ph\! nu .dUnglendoan k~t v~mam gi6i sang l~p cac hQiwong t~ ai hoo, d6ng chi NguySn Thi MinhKhai daVi~tculm sach gi6i thi~u ve cUQCdau tranh cua ph\! nu qu6c ts de tuyentruy&n,gia4~bgQnang cao nh~ thuc cach mc;mgcho ph\! nu, nha d6 phong trao dAutranh eua ph\! nu Sai Gon - ChQLan ngay cang c6 nhung buoc phat trien sau rQng.

Trong dau tranh vCtinhUng ph§n tir Ta-r6t-xkit ch6ng 1~ chu wong cua ta,dang chi ~guy@n Thi Minh Khai da cung v6i cac dang chi khac nhu Le HangPhong, Ng~y8n Van Cu tien hanh cUQcdAutranh m€Lnhme tren m~t tr~ 1y lu~n,thuang,xut' v~ch m(\t nhling phfut ti:r Tcr-rbt-xldt tren Mo Dan chUng va LaodQng nh~~'g6p ph§n to Ian tang cuO'ngS\l' th6ng nhat trong Dang, trong d6 c6nhtrng bid put chiSn sau s~c nh~m bao v~ quan diSm, duang 16icua Dang v6 phong

trao cui,lp~. nu.D\Ta:Jren phuong phap lu~ eua chu nghia duy v~t Hch sir va v6i ngoi but s~c'" -~'q - .,'sao, dOP.g~~1Nguyen Thi Minh Khai da thang than n6i len tieng n6i cua gi6i thanh

'\ nu Sai Gon l\!c tinh trong cUQcd§.utranh ch6ng phat xit va ch6ng TO'­phan nhUng 1y thuy8tphan dQngcua nu siTuy8t Dung di nguQcll;livaiua Dang, nguQc l~ voi nguy~nvQngcua ph\! nu Vi~tNam. Qua cac bai

dan Qu6c t~ CQng san, n6i len tinh tr~g cua ph\).nu 6 cac nu6c. g dinh vi tri, vai tro cua ph\! nu trong cUQcdAutranh chang chi8n .va bao v~ hoa binh; d6ng thai, len ti6ng d6 ngh! cac dang cQngsan

Page 9: KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH · 2020. 9. 17. · I. KBAl LUQC THAN THE, CUQC DOl HO~T DQNG CACH ~G CllA DONG CHi NGUYEN THl MINH KHAI Dang chiNguySnThiMinhKhai (tenth?tlaNguySn

·'. 9

bao, dang chi Nguyen ThiMinh Khai dakhing dinh S1] gin bo gifra phong trao d~utranh cua phu nu voi cuoc a~u tranh giai ph6ng dan tQc nhfun thay ddi chS dQxa hQihien thOi; ph\}nu can phai ne>h,IC c5 g~ng, tv rninh vuct qua nhfmg k.h6khan, nhtmgtao can cua xa hQi, tham gia ganh vac cong vi~c cua qu6c gia,

I

** *

Sinh ra va IOn len a mQt vung que ngheo kho, kh~c nghi~t nhung tinh yeuque huang, d~t neoc cua con nguai Xu Ngh~ da hinh thanh tinh each va tam h6n

dang chi NguySn Th] Minh Khai.Ca .cuQcdal heat clQngeach mang cua dang chi Nguyen ThFMinh Khai la con

dubng dAychong gai, gian khd nmmg cting hSt sire ve vang. Bang chi Iuon phb d~ukhong bi~tm~tmoi cho S1] nghi~p cach m~ng cua dan tQc, cho S1] nghi~p siai phongph\l nu, mt$t long ph\lc V\l Bang, ph\lc V\!Nhan dan, Vf(nnguyen tinh cam VQchang,tinh mlu tu thieng lieng, giii vUng ni8m tin cach m?hg va .khi tiSt, phfun ch~t d~o

duc nguai chi8n sy cQng san.Tuy .cuQc doi va S1] nghi~p ngfin ng(1i nhung a~ug .chi.Nguyen Thi Minh

Khai ..Q~~kiphoau thanh nhi~u cong vi~c quan .tr(;mgcua Dang;:Ya nhan dan giaophp, d8<]~in:1Qt tAm guong. sang v8 long yeu nuoc, lden.trung,. bAtkhu!tvl dQc l~pcho Td quae, vi W.do cho nhan dan. Ten tu5i va sg nghi~p cach m~ng cao quy cuad6ng chfNgtl:yen Thi MinhKhai duqckh~c ghi cho muon doi sau. Jt

BAN TUYEN GIAo TRUNG lJ'ONG

----,.--~---