KATUTUBONG SINING

KATUTUBONG SININGfolk artIFUGAObull o anitobull o anito

kahuluganAngBul-olay isang uri ng ukit sa anyo ng tao na sinasamba ng mgaIfugaobilang diyos ng palay. Ayon sa paniniwala ng mga katutubo, ang bulol ay sinasaniban ng isang partikular na antas nganitokapag ito ay sinamba. Ito ay nagsisilbing kinatawan ng anitong tagabantay sa mga imbakan ng palay at pinaniniwalaang nagdadala ng suwerte at kasaganaan.bull o anito

anyoKadalasang ginagawa ang bul-ol ng may kapares o kawangis. Hindi rin usapin ang kasarian ng ginagawang pigura. Maaaring babae o lalaki at kung minsan ay nasa anyo ng hayop. Ang taas nito ay nasa pagitan ng tatlumpu hanggang animnapung sentimetro. May ilang bul-ol na patayo ang anyo, ngunit higit na marami paupo ang posisyon ang dalawang braso ay naka-krus o halukipkip sa dibdib, ang mga tuhod ay nakataas sa pagkakaupo at may mukha na animo'y matiyagang naghihintay. Pagkatapos itong ukitin ay kinukulayan ito ng itim (kung hindi pa sapat ang pagkaitim ng kahoy) at kung minsan ay nilalagyan ng palamuti gaya ng balahibo ng ibon, mga sigay bilang hikaw atbahag.

IFUGAO TRIBE'S SACRIFICIAL "BULUL STATUE:

IFUGAO TRIBE'S SACRIFICIAL "BULUL PAIR: RICE GODS IFUGAO "BULUL"STATUE: RICE GOD +OFFERTORY BOX

IFUGAO DANCING"BULUL" STATUE:RICE GOD

IFUGAO "BULUL"STATUES: RICE GODS MALEAND FEMALE PAIR

IFUGAO "BULUL"STATUE RICE GOD MALEWITH BASKET HEAD DRESS

IFUGAO TRIBE'S SACRIFICIAL "BULUL"STATUE RICE GOD STANDING FEMALE

BONTOC "PADAO"STATUE IFUGAO "PADAO"HEAD HUNTINGMARKER

IFUGAO BAMBOOQUIVER + MUSICAL INSTRUMENT

IFUGAO TRIBE'S SACRIFICIAL "PUNAMHAN" OFFERTORY BOX

IFUGAO TRIBE'S "PUNANHAM SACRIFICIAL BOXbull o anito

ritwalMay malaking pagpapahalaga ang lipunangIfugaosa kanilang pananim, lalo na sa palay. Dahil dito, mataas din ang pagtingin nila sa mga bul-ol na kapuna-puna sa proseso ng paggawa nila nito. Dumadaan sa masalimuot at mahabang ritwal ang mga katutubo na umaabot ng anim na linggo. Sa loob ng oras na ito ay dinadasalan nila ang mga anito na sila ay pahintulutang pumili ng punong-kahoy nagagamitin sa pagbuo ng bul-ol. Madalas na gamitin ang puno ngnagasa paggawa ng ng ukit. Ang mga taga-ukit ay tutungo sa tahanan ng nagpapagawa ng bulol at dito ay magsasagawa ng sereemonya kabilang na ang pagbigkas ng orasyon o alamat ng bul-ol.Bago ito ilagay sa unang bungkos ng aning palay o imbakan ay binubuhusan muna ito ng dugo ng baboy sa paniniwalang nakapagbibigay ito ng ibayong kapangyarihan, yaman at kasaganaan. Angmumbakiobabaylanna nagsasagawa ng ritwal ay kinakailangang malinis sa loob at labas kaya naman hindi muna siya dapat makipagtalik tatlong buwan bago isagawa ito. Sa pag-aalay ng kakanin, alak o kahon sa paanan ng bul-ol natatapos ang kabuuan ng seremonya.MARANAO at MAGUINDANAOsarimanoksarimanokkahuluganAngSarimanokay isang kathang-isip, maalamat na ibon na pinaniniwalaan ngMaranaotao na maging isang titi na may maliwanag, maraming kulay balahibo at sinabi upang magbigay ng good luck.Mga larawan ng mga Sarimanok ay karaniwan sa mga kabahayan sa buongPilipinas, karamihan sa mga espesyal na saMindanao, kung saan ito ay itinatanghal sa paglipad o nakatayo sa ibabaw ng bakod.sarimanokanyo

sarimanokalamatIba't ibang bersyon ng alamat ng Sarimanok ang naitala.Ang isang alamat ay nagsasabi sa mga anak na babae ngsultanngLanao, pinangalanan Sari.Sari ay mahal sa pamamagitan ng kanyang ama at tao dahil sa kanyang kagandahan at kabaitan.Sa kanyang ikalabing-walo kaarawan, isang kapistahan ay nakatakda upang ipagdiwang ang okasyon.Ang isang titi (manoksa Filipino) na may maliwanag at kumikinang na mga balahibo nagsakay sa gitna ng kapistahan, kagulat-gulat lahat ng mga tao doon.Upang pagkamangha ng lahat, ang titi transformed sa isang guwapo prinsipe.Prinsipe ang nakasaad na siya ay nanonood sa paglipas at pagprotekta sa Sari dahil siya ay ipinanganak, at ito ay oras na kinuha niya ang kanyang upang maging kasama niya.Gamit ang transformed siya pabalik sa isang titi at kinuha Sari, lumilipad ang layo sa ilalim ng araw.Parehong siya at ang prinsesa hindi kailanman ay nakita muli.Ang pagkawala ng kanyang anak na babae na dinala kalungkutan sa sultan at nagkaroon siya ng pinakamahusay na craftsman sa kanyang mga lupang upang paghiwa-hiwain ng isang larawan ng kaakit-akit titi na kinuha ang kanyang mga anak na babae.Ang isa pang bersyon ay tungkol sa romantikong relasyon sa pagitan ng Raja Indarapatra at ang Maranao buwan diyosa, na nanggagaling pababa sa lupa bawat Biyernes.Raja Indarapatra kalaunan ay sumali sa diyosa sa kanyang kaharian magpakailanman sa pamamagitan ng pagsakay ng Sarimanok.

TAGBANUAIbon, bubuliAng mgaTagbanuaay gumagawa ng mga ibon at hayop bilang mga relihiyosong simbolo mula sa pinaitim na kahoy. Nag-uukit sila ng mga linya at hugis dito. Ang mga disenyo ay pinapakita ang natural na kulay ng kahoy.Blackened woodcarvings of animals, with simple etched or incised features exposing the original whit grain of the wood, are the most well known examples of Tagbanua woodcarvings or sculpture. Some of the objects carved are mammanuk (rooster), a ritual bowl, kiruman (turtle), kararaga (a native bird), dugyan (a small ground animal), lizards, and wild pigs. Carved animals are used with rice, betel nut, and other offerings to attract the deities and spirit relatives in the pagdiwata rituals. The turtles, for instance, floats on grains of palay in an ancient Ming trade bowl. Others that are not used in rituals become toys for children. Wikipilipinas.com-

PAETE, LAGUNAsanto