KARİYER PLANLAMA VE KARİYER PLANLAMA VE GELECEĞİN MESLEKLERİGELECEĞİN MESLEKLERİ

Doç. Dr. Metin PİŞKİNAnkara Üniversitesi

Eğitim Bilimleri Fakültesi

1

İçerikİçerik Kariyer Planlaması Geleceğin Meslekleri 21. Yüzyıl insanının Niteliği

2

3

Kariyer Nedir?Kariyer Nedir?

Kariyer yaşam boyu süren bir süreçtir.

Meslek öncesini, mesleğin icrasını ve meslek sonrasını kapsar.

Meslekte ilerleme, duraklama ve gerilemeleri de kapsayan bir süreçtir.

4

Hayıtımızdaki Önemli Hayıtımızdaki Önemli DönemlerDönemler

Bebeklik

Okula ilk adım

Ergenlik

Lise seçmemiz

Alan seçmemiz

Üniversite programlarını seçmemiz

İlk işimiz

Evlilik

Vb.

Kariyer Planlaması neden Kariyer Planlaması neden önemlidir?önemlidir?

Birey açısından (1 haftalık tatilimizi planlıyoruz.)

Toplum açısından (ülkenin insan gücü planlaması)

5

6

Günlük Yaşam ve

İrili ufaklı pek çok karar verme durumu

6

7

Bireylerin yaşamlarında verdikleri en önemli iki

karar? Eşini seçmesi İşini seçmesi

7

8

Sağlıklı Kariyer Kararları Verebilmek için Gerekenler:

Bireysel AçıdanBireysel Açıdan

• Kendini TanımaKendini Tanıma

• Meslekleri ve işgücü piyasasını Meslekleri ve işgücü piyasasını bilmebilme

• Uygun bir eşleme yapmaUygun bir eşleme yapma

8

9

1. KENDİNİ TANIMA

Yetenek ve Beceriler İlgiler Kişilik Özellikler Meslek Değerleri Vb.

9

10

Ölçülebilen Yeteneklerden

Bazıları

10

11

Sınav için gereken yeteneklerGenel Akademik Yetenek

Sayısal yetenek

Sözel yetenek

Dil yeteneği

Özel Yetenekler Spor

Güzel sanatlar

Vb.

11

12

Mesleğin icrası için gereken yetenekler

Mekanik Yetenek Uzay İlişkilerini Görebilme Yeteneği Şekil İlişkilerini Görebilme Yeteneği Büro İşleri Yeteneği Göz-El Koordinasyonu Parmak Becerisi El Becerisi Vb.

12

Bir faaliyetin özünden elde edilen doyum.

Belli faaliyetlere isteyerek yönelme, zevk alma,

Bu faaliyetleri kısıtlayıcı koşullar altında bile başka faaliyetlere tercih etme…

İlgi

13

Temel Bilim İlgisi Sosyal Bilim İlgisi Ziraat ve Hayvancılık İlgisi Mekanik İlgi İkna İlgisi Ticaret İlgisi İş Ayrıntıları İlgisi Edebiyat İlgisi Güzel Sanatlar İlgisi Müzik İlgisi Sosyal Yardım İlgisi

Bazı İlgi Türleri

14

Bir mesleğe girme sonucunda o mesleğin getirilerinden elde edilen doyumdur.

Meslek değerleri, bir mesleği birey için değerli kılan özelliklerin sıralaması anlamına gelir.

Meslek Değerleri

15

Yüksek ücret Sosyal güvence Toplumsal saygınlık Meslekte ilerleme olanakları Yetenekleri kullanma Bağımsızlık Güç ve otorite Rekabet İşbirliği Seyahat Rutin iş Esnek çalışma saatleri Başkalarına yardım

Meslek Değerleri Meslekten ne bekliyorum?

16

KİŞİLİK ÖZELLİKLERİKİŞİLİK ÖZELLİKLERİ …

Cerrah Psikolog, psikolojik danışman vb. (empati) Yardım meslekleri (sosyal) Anaokulu öğretmenliği (çocuk sevgisi, sabır) Vb. İçedönük ve dışadönük kişilik yapısı

17

Her insan biricik ve kendine özgüdür.

7.5 milyar insan

90 milyar insan

Her mesleğin farklı kişilik yapısı gerektirmesi

18

Doğru veya Yanlış Kişilik Yapısı Yoktur

Farklı kişilik yapısına sahip bireyleri uygun meslek veya pozisyonlara yönlendirmek vardır.

19

2) İş, meslek ve eğitim dünyasını tanıma

20

İş ve Eğitim Dünyasını Tanıma

Temel Bir İlke: Temel Bir İlke: SağlıklıSağlıklı kararlar kararlarsağlıklısağlıklı bilgilere dayanmak bilgilere dayanmak zorundadır.zorundadır.

Corollary: Sağlıklı meslek kararları, sağlıklı meslek

bilgilerine dayanmak zorundadır.

21

YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARINI TANIMA

İŞ VE MESLEK DÜNYASINI TANIMA

HANGİ MESLEK BİLGİLERİ?

22

Doğru Meslek Bilgilerine Nasıl Ulaşabiliriz?

Meslekler Rehberi ÖSYM web sitesi Üniversitelerin web sitesi İŞKUR web sayfası Meslek Mensuplarıyla görüşme MEB Mesleki Bilgi Sistemi

23

Diğer İki Faktörü Birleştirerek Sağlıklı Bir Karar Verme

3. Karar Verme

24

8

Karar Verme Stilleri

ErteleyicilerSezgisel - Duygusal

Davrananlar

Karar Verme Stilleri

Planlı Karar Verenler

Risk AlmaktanKorkanlar

Uygucularİçtepisel Karar

Verenler

Kaderciler

Bocalayan –Izdırap Çekenler

25

Uzun dönemli hedefleri belirleme Kısa dönemli hedefleri belirleme

Hedef Belirleme

26

Spesifik ve somut olmalı İnanılmalı Gerçekçi olmalı Ölçülebilir Olmalı İstenilir Olmalı

İyi Bir Hedef Nasıl Olmalı?

27

TÜRK GİBİ BAŞLAMAK

ALMAN GİBİ BİTİRMEK

EYLEM PLANI YAPMAK

28

İşte bu süreçte;İşte bu süreçte; Sadece bugünü değil, yarını da düşünmek

İşgücü piyasasının değişen yapısını ve

Gelecekte parlama olasılığı olan meslekleri de bilmek gerekir.

29

İşgücü piyasasında gelişen

sektörler, meslekler

ve

bu süreçte gereken becerilerin neler olduğunu bilmek

neden önemlidir?

30

Çünkü;Çünkü; Dünya çok hızlı değişiyor. Küreselleşme Nüfus artıyor (Gıda) Göç hareketleri, göçmenler, köyden kente göç Teknoloji, internet Fizik, tıp, Kimya, biyolojide değişimler Uzay teknolojisi (ay, mars vb) Yeni mühendislik türlerinin ortaya çıkışı Disiplinler arası meslekler Sosyal bilimlerde önem kazanan alanlar İnsanın insani yönünün önemi (İKY) Hizmet sektörünün yükselen trendi İş değişiklikleri Vb.

31

NEDEN GELECEĞİN MESLEKLERİ?

Madem dünya çok hızlı değişiyor, bu hızlı değişime ayak uydurabilen hatta değişimin öncüsü olan ülkeler veya insanlar gelişeceklerdir.

32

Tarihe göz attığımızda; Askerlik

Gemicilik

Astronotluk

Şairlik

Elektriğin icadı

Bilgisayar

33

Bir an için düşünelimBir an için düşünelim

NEDEN Petrol zengini ülkeler ve petrol kralları yerlerini iletişim alanındaki yatırımlarıyla dikkati çeken kişi ve şirketlere bıraktılar?

34

Geleceğin mesleklerine Gelince

35

Tıp

Genetik

Moleküler kimya

Moleküler biyoloji

Biyoloteknoloji,

Gıda ve Gıda Mühendisliği,

Fen bilimlerindeFen bilimlerinde

36

Mühendislik alanındaMühendislik alanında

Bilgisayar Mühendisliği, Elektronik Mühendisliği, Tüm Devre Tasarım ve Üretim Uzmanlığı Endüstri Mühendisliği, Uzay ve Havacılık, Çevre Mühendisliği, Enerji Mühendisliği, Sistem Mühendisliği, Mimarlık, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı,

37

Sosyal BilimlerdeSosyal Bilimlerde Hukuk, uluslar arası hukuk

Uluslararası İlişkiler, diplomasi

AB ile ilişkiler,

Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi,

Psikolojik danışmanlık, Psikoloji

İnsan Kaynakları Yöneticiliği,

Strateji Uzmanlığı,

Danışmanlık

38

Ekonomi alanındaEkonomi alanında İşletme, Bankacılık ve Finans, Turizm, Tekstil ve Moda ağırlıklı Konfeksiyon Tasarımı, İmalat ve Yapı Sektörü, Fiyatlandırma Uzmanları Gayrimenkul Danışmanlığı Sermaye Piyasası Uzmanlığı Sağlık, Emniyet, Çevre Uzmanlığı Yöneticiler

39

İletişim Alanındaİletişim Alanında

Enformatik,

Bilişim,

Halkla İlişkiler,

Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı,

Reklamcılık,

Elektronik Gazetecilik

40

Gelecekte Gerekli Gelecekte Gerekli Niteliklere gelince ...Niteliklere gelince ...

41

Sürekli eğitimSürekli eğitim

Sadece diplomaya bel bağlamamak Yaşam boyu öğrenme

42

SÜREKLİ ÖĞRENMESÜREKLİ ÖĞRENME

43

YAŞAM BOYU ÖĞRENMEYAŞAM BOYU ÖĞRENME

44

Hayalleriniz Hedefleriniz Hayalleriniz Hedefleriniz Olsun ...Olsun ...

45

Hiçbir şey imkansız değildirHiçbir şey imkansız değildir

Hayal etmek İstemek Motive olmak Çalışmak Önyargılardan Arınık Olmak

46

47

Yorumlama Yeteneği

Ayaklı kütüphane

47

YaratıcılıkHelvayı herkesten farklı yapabilmek

48

Yeni yaşantılara açık olmak...

Doç. Dr. Metin PİŞKİN49

MOTİVASYONU YÜKSEKMOTİVASYONU YÜKSEK

50

Kendine güvenen Girişimci Enerjik Vizyon sahibi olan Yeniliklere açık İnisiyatif alabilen Esnek

51

Risk alabilenRisk alabilen

52

ERTELEMEYENERTELEMEYEN

Hedeflerinizin gerçekleşmesini engelleyecek en ölümcül şey, ertelemektir.

53

BAHANELERE SIĞINMAMAKBAHANELERE SIĞINMAMAK

54

DUYGUSAL ZEKASI YÜKSEKDUYGUSAL ZEKASI YÜKSEK

Duyguları anlayan

Duygularını kontrol eden

Sosyal

55

Tekerleği yeniden icat etmeniz gerekmez.

KENDİNİZE BİR MODEL BULUN

Bütün bunlar önemli ama…Bütün bunlar önemli ama…

70 yıl kaç saniyedir? Arabada geçen 4 saat …

57

Mutlu olmayı Mutlu olmayı becerebilmek...becerebilmek...

58

HEDEFLERİNİZİHEDEFLERİNİZİGERÇEKLEŞTİRMENİZGERÇEKLEŞTİRMENİZ

UMUDUYLA ... UMUDUYLA ...

59

HEPİNİZE BAŞARILARHEPİNİZE BAŞARILAR

Doç. Dr. Metin PİŞKİNDoç. Dr. Metin PİŞKİNAnkara ÜniversitesiAnkara Üniversitesi

60