Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler
-
Upload
ria-davidson -
Category
Documents
-
view
245 -
download
0
description
Transcript of Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler
![Page 1: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/1.jpg)
Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler
Doç.Dr.Pınar OkyayAdnan Menderes Üniversitesi
Tıp Fakültesi Halk Sağlı Anabilim Dalı
1
![Page 2: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/2.jpg)
Sunum Planı
• Dünya kanser yükü– İnsidans– Mortalite
• Kanser Kontrolünde DSÖ Yaklaşımı/Erken tanı ve tarama
• Kanser tiplerine göre tarama– Meme kanseri– Serviks kanseri– Kolorektal kanser
• Tarama ile ilgili sorunlar• Gelecekte neler bekliyor?
2
![Page 3: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/3.jpg)
%13
Dünyadaki Ölümlerin Nedenlere Dağılımı-2005
3
![Page 4: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/4.jpg)
World Cancer Report 2008, WHO
Dünya Kanser Yükü Tahminleri
4
![Page 5: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/5.jpg)
Bölgelere Göre Kanser Yükü Tahminleri
World Cancer Report 2008, WHO
5
![Page 6: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/6.jpg)
Bölgelere ve Cinsiyete Göre Kanser Olguları
6
![Page 7: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/7.jpg)
2006 Yeni Kanser Olguları, ABD
Source: American Cancer Society, 2006.
720,280 679,510
%31 Meme
%12 Akciğer & bronş
%11 Kolon & rectum
%6 Rahim
%4 Non-Hodgkin lenfoma
%4 Derinin melanomu
%3 Tiroid
%3 Over
%2 Mesane
%2 Pankreas
% 22 Diğer
Prostat %33
Akciğer & bronş %13
Kolon & rektum %10
Mesane %6
Derinin melanomu %5
Non-Hodgkin lenfoma %4
Karaciğer %3
Oral kavite %3
Lösemi %3
Pankreas %2
Diğer %18
7
![Page 8: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/8.jpg)
8
![Page 9: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/9.jpg)
Kaynak: www.saglik.gov.tr
9
![Page 10: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/10.jpg)
Kaynak: www.saglik.gov.tr
10
![Page 11: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Vincent Van Gogh
![Page 12: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/12.jpg)
Dünyada kanser ölümlerinde ilk beş..
1. Akciğer 2. Mide 3. Karaciğer 4. Kolon 5. Meme
1. Meme2. Akciğer 3. Mide 4. Kolon-rektum5. Serviks
1. Akciğer 2. Mide 3. Karaciğer 4. Kolon-rektum5. Ösafagus
(Prostat)
12
![Page 13: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/13.jpg)
Kanser Ölümleri Tahminleri, ABD, 2006
DSS=Diğer sinir sistemiKaynak: American Cancer Society, 2006.
Erkek291,270
Kadın273,560
%26 Akciğer & bronş
%15 Meme
%10 Kolon & rektum
% 6 Pankreas
%6 Over
%4 Lösemi
%3 Non-Hod. lenfoma %3 Rahim
%2 Multiple myeloma
%2 Beyin/DSS
%23 Diğer
Akciğer & bronş %31
Kolon & rektum %10
Prostat %9
Pankreas %6
Lösemi %4
Karaciğ.&İntrahep.kan. % 4
Ösafagus %4
Non-Hodgkin lenfoma %3
Mesane %3
Börek %3
Diğer %23
13
![Page 14: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/14.jpg)
14
![Page 15: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/15.jpg)
Türkiye’de Kadın ve Erkeklerde Ölüm Nedeni Olarak Bildirilen İlk Beş Kanser (1999)
*Barsak kanserine bağlı ölümler olarak ince ve kalın barsak kanserine bağlı tüm ölümler alınmıştır.Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü, Seçilmiş 150 Neden, Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Ölümler 1999, Yayımlanmamış Veri
Sırano
Erkek Kadın
Tanı n %
Tanı n %
1 Trakea, bronş, akciğerin malign tümörleri
6292
41.1
Trakea, bronş, akciğerin malign tümörleri
1154
14.9
2Mide kanseri
1370
9.0 Meme kanseri
1059
13.7
3Prostat kanseri
968 6.3 Mide kanseri
774
10.0
4Barsak kanseri
910
5.9 Barsak kanseri
654
8.5
5 Lösemi 695 4.6 Lösemi 469 6.1
6 Diğer 5062 33.1 Diğer 3621 46.8
TOPLAM 15297 100.0 TOPLAM 7731 100.0
15
![Page 16: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/16.jpg)
Ulusal Hastalık Yükü Çalışması, 2000, Türkiye
16
![Page 17: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/17.jpg)
Kanser Ölümleri, Türkiye, 2005
17
![Page 18: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/18.jpg)
18
![Page 19: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/19.jpg)
Kanser Kontrolünde DSÖ Yaklaşımı
Sağlıklı Populasyon
Riske Maruziyet
Koruma
Erken Evre
İleri Evre
Erken TanıTedavi
TanıTedavi
Ölüm
Sürveyans
Palyatif Tedavi
on
19
![Page 20: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/20.jpg)
Erken Tanı
• Erken tanı ile kanserler 1/3 oranında azaltılabilir.
• Erken tanı halinde yapılan tedavi daha etkindir.
1)Halk eğitimi: Belirtilerin tanınması2)Sağlık personeli eğitimi/duyarlılığın arttırılması3) Taramalar
20
![Page 21: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/21.jpg)
Tarama
• Semptomsuz insanlarda morbidite ve mortaliteyi azaltmak amacıyla hastalığın daha erken dönemde aranması;– Fizik bakı, testler, vb. prosedürler– Kanser tanısı değil, kanser olasılığı– Ölçüm: Nedene özel mortalite azalması
21
![Page 22: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/22.jpg)
Meme Kanserinde Tarama
Gustav Klimt
• Kendi kendine meme muayenesi
• Memenin fizik muayenesi
• Mammografi • MRI
22
![Page 23: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/23.jpg)
Meme Kanserinde Tarama
• Mammografi ile 50-69 yaş grubu kadınlarda yapılan tarama ile meme kanseri mortalitesinde %15-25 arasında azalma elde edileceğine dair yeterli kanıt bulunmaktadır. (IARC)– Meme fizik bakısı ile/ya da değil,– Pozitif ya da şüpheli bulguları olanları izlemi ile.
• Ulusal Kanser Kontrol Programı kendi kendine meme muayenesi ve memenin fizik bakısını tarama stratejisi olarak önermemeli. (WHO)
• MR tarama: BRCA-1 veya BRCA-2 taşıyıcılarında; yoğun meme dokusu olanlarda önerilebilir.
23
![Page 24: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Meme Kanseri Taramasında Kuzey Avrupa Deneyimi
![Page 25: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/25.jpg)
Servis Kanserinde Tarama• Sitoloji taramasına dayanır. • Kuzey ülke deneyimleri: Toplum tabanlı taramalarla mortalitede %60;
insidansta %80 azalma• Pap-smear testi
– Yüksek seçicilik– Uzun süreli deneyim birikimi– Bilgisayar destekli değerlendirmeye uygunluk
• Alternatif yöntemler– Asetik asit ile vizüel inspeksiyon (VIA)– Lugol iodine solüsyonu ile vizüel inspeksiyon (VILI)– HPV testi– Liquid based cytology (LBC): Son veriler yüksek duyarlılığı desteklemiyor.
+ Leyzonların kolay tedavisi+Düşük maliyet
25
![Page 26: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/26.jpg)
26
![Page 27: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Servis Kanseri Taramasında İngiltere Deneyimi
![Page 28: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/28.jpg)
Kolorektal Kanserlerde Tarama
• Gaitada gizli kan• Dijital rektal muayene• Rijit ya da fleksible sigmoisdoskopi• Radyografik baryum kontrast çalışmalar• Kolonoskopi
28
![Page 29: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/29.jpg)
Kolorektal Kanserlerde Tarama: Gaitada gizli kan
• Cochrane Review Group/Metaanaliz: %16’lık bir mortalite risk azalması (RR:0.84; GA:0,78-0,90)
• Seçicilik yetersizliği• Rehidrate testlerde belirgin
• Duyarlılık yetersizliği• Adenomlarda (%20-30 adenom, %2-10 kanser)
• Kolonoskopilerle yanlış pozitiflik artıyor.
29
![Page 30: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/30.jpg)
• Fleksible sigmoidoskopi
– Beş yılda bir– İlk aşama tarama aracı
• Kaiser çalışmasında; sigmoidoskopinin distal kolorektal kanser insidansını %59 azaltıldığı
Selby JV, Friedman GD, Quesenberry CP, Jr., et al. (1992). A case-control study of screening sigmoidoscopy and mortality from colorectal cancer. N Engl J Med 326: 653-657.
• ABD’ndeki bir kohort çalışmada, fleksible sigmoidoskopi ile yapılan taramanın kolorektal kanser mortalitesini %50 ve insidansını %44 azaltığı
Newcomb PA, Norfleet RG, Storer BE, et al. (1992). Screening sigmoidoscopy and colorectal cancer mortality. J Natl Cancer Inst 84: 1572-1575.
Kolorektal Kanser Taraması: Sigmoidoskopi
30
![Page 31: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/31.jpg)
– Çekuma kadar total endoskopik değerlendirme
• Negatif bir kolonoskopiden sonraki beş yılda bir kanser bulma şansı çok düşük.
Lieberman DA, Weiss DG, Harford WV, et al. (2007). Five-year colon surveillance after screening colonoscopy.Gastroenterology 133: 1077-1085.
• Kitle taramalarına uygun değil– Uyum sorunu– Pahalı– Olası kompkikasyonlar (barsak perforasyonu gibi)
• Kolonoskopi ve polipektominin kolorektal kanser insidans ve mortalitesini azalttığına dair randomize kontrollü çalışmalardan gelen indirekt kanıtlar var. ABD’ndeki Ulusal Polip Çalışması: Kolonoskopiye bağlı olarak kolorektal kanserlerinde %75lik bir insidans azalması.
Winawer SJ, Zauber AG, Fletcher RH, et al. (2006). Guidelines for colonoscopy surveillance after polypectomy: a consensus update by the US Multi-Society Task Force on Colorectal Cancer and the American Cancer Society.
Gastroenterology 130: 1872-1885.
Kolorektal Kanser Taraması: Kolonoskopi
31
![Page 32: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/32.jpg)
Kolorektal Kanser Taraması: Diğer Yöntemler
• Gaitada;– Kolorektal kanser biyomarkerlerı– Abnormal DNA
• Virtual Kolonoskopi (Computerize tomografik kolonoskopi-CTC)– Pahalı– Düşük doz radyasyon– Barsak hazırlığı– Polip vb saptandığında kolonoskopi gerekliliği
• ABD’nde yapılan bir çalışmada 50 yaş üzeri 2600 asemptomatik erkek ve kadında CTCnin duyarlılığı büyük adenımlarda ve 1cm çaptan büyük kanserlerin saptanmasında optik kolonoskopi ile eşit bulunmuş. Winawer SJ, Zauber AG, Fletcher RH, et al. (2006). Guidelines for colonoscopy surveillance after polypectomy:a consensus update by the US Multi-Society Task Force on Colorectal Cancer and the American Cancer Society.
Gastroenterology 130: 1872-1885.
32
![Page 33: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/33.jpg)
Taramalar ile ilgili sorunlar
• Kazanılmış süre ile ilgili taraf tutma (Lead Time Bias)
• Preklinik dönemin uzunluğu ile ilgili taraf tutma(Lenght Bias)
• Tarama grubunun seçimi ile ilgili taraf tutma (Selection bias)
33
![Page 34: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/34.jpg)
Kazanılmış süre ile ilgili taraf tutma (Lead Time Bias)
Taranan
Taranmayan
X
X
Başlangıç Tarama
X
Belirtiler
X
Ölüm
Sağkalım süresi
34
![Page 35: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/35.jpg)
Preklinik dönemin uzunluğu durumunda taraf tutma(Lenght Bias)
• Taramada;– Sık yapılan– Yavaş büyüyen– Daha az agresif , kanserlerin saptanmasında
• Overdiyagnoz / Yalancı hastalık
35
![Page 36: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/36.jpg)
Tarama grubunun seçimi ile ilgili taraf tutma (Selection bias)
• Taramaya katılan/gönüllü kişiler, taramanın uygulandığı toplumun genelinden farklı olabilir.
• Daha sağlığına meraklı kişiler• Sağlıklı gönüllü etkisi
36
![Page 37: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/37.jpg)
• Toplum taramaları, diğer tıbbi girişimlerden farklıdır.
• Hastalık belirtileri olmayan kişilere fayda sağlayacağı düşüncesi ile uygulanır.
37
![Page 38: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/38.jpg)
• Günlük tıbbi uygulamalar ile taramalar arasında etik anlamda bir farklılık olduğuna inanıyoruz. Eğer bir hasta bir hekime yardım istemek için başvurursa, hekim elinden gelenin en iyisini yapar.
Ama hekim bir tarama başlatırsa, farklı bir konumdadır. Bizim bakış açımızdan, taramanın, boyutu ölçüsünde, hastalığının doğal seyrini değiştirdiği hakkında kesin kanıt bulunmalıdır.Cochrane AL, Holland WW. Validation of screening procedures. Br Med Bull 1971; 25:3-8.
38
![Page 39: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/39.jpg)
• Kişiler fayda görecekleri yönünde kesin bir kanıt olmadıkça taramanın olası zarar ve zorluklarına maruz bırakılmamalıdırlar. Ne yazık ki, taramaların genellikle yararlı olduğu varsayılmaktadır.
Black WC. Overdiagnosis: a underrecognized cause of confusiion and harma in cancer screening. J Natl Cancer Inst 2000; 1280-2.
Marcus PM, Bergstralh EJ, Fagerstrom RM et al. Lung cancer mortality in the Mayo lung project: impact of extended follow-up. J Natl Cancer Inst 2000; 92: 1308-16.
39
![Page 40: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/40.jpg)
Taramaların;Faydaları Zararları
Tarama sonrasında tanı olan bazı kişiler için daha iyi bir prognoz
Erken evre kanser tanısı ile daha az radikal tedaviler ile kür şansı
Negatif test sonuçları olanlar için rahatlama
Prognozun değişmediği durumlarda daha uzun hastalıklılık süresi
Tartışmalı abnormalitelerde fazladan tedavi riski
Yanlış negatif test sonuçları olanlar için yanlış rahatlama
Hatalı pozitif sonuçları olanlar için anksiyete
40
![Page 41: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/41.jpg)
Sağlıkta Eşitsizlik Alanlarından Biri: Taramalar
• Araştırmalar, mammmografi sıklığının zenginlikle bağlantısını açıkça ortaya koymaktadır.
41
![Page 42: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/42.jpg)
42
![Page 43: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/43.jpg)
43
![Page 44: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/44.jpg)
44
![Page 45: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/45.jpg)
Servikal kanser ve fakirlik..
![Page 46: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/46.jpg)
46
![Page 47: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/47.jpg)
47
![Page 48: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/48.jpg)
Dünya Nüfus Piramidi
2008: 6,732,000,000 2030: 8,282,000,000
48
![Page 49: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/49.jpg)
World Health Statistics 2008, WHO
Yüksek, Orta ve Düşük Gelirli Ülkelere Göre Kanser Ölümleri
49
![Page 50: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/50.jpg)
Kanser Ölümleri: 2004 ve 2030 Karşılaştırması
50
![Page 51: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/51.jpg)
Ülkemizde
• Kanser kayıt merkezleri projesi : 1992• 2006: Ankara, Antalya, Samsun, Erzurum,
Trabzon, Izmir, Edirne ve Eskisehir. • Kanser Erken Tanı ve Tarama Merkezleri
(KETEM) • 2008: 83 ilde KETEM• Toplum tabanlı taramalar: Serviks kanseri ve
meme kanseri
51
![Page 52: Kanser Epidemiyolojisi: Erken Tanı ve Taramalarda Yenilikler](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061418/56813745550346895d9ed87f/html5/thumbnails/52.jpg)
Teşekkür ederim.