Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.
description
Transcript of Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.
![Page 1: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/1.jpg)
• Kanalizasyon sistemlerinde, yağmur suları ve arıtılmış atıksular, liman bölgelerine ve uygun alıcı ortamlara deşarj edilebilirler.
• Ayrıca çeşitli endüstrilerde proses suyu veya sulama suyu olarak kullanılabilirler.
• Yerleşim yerleri için oluşan atıksu miktarı genellikle sarfedilen su miktarına eşit olarak kabul edilmektedir.
• Şekilde ayrık ve birleşik sitemlere ait kanalizasyon ağları görülmektedir:
![Page 2: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/3.jpg)
• Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.
• Arazinin eğimi kontrol edilmeli ve mümkün olduğunca kanalların yüksek kottan düşük kota doğru döşenmesine çalışılmalıdır.
• Bölgedeki yön değişim noktalarına, kavşak yerlerine hattın kontrolü ve temizliği için 50-70 m’de bir muayene bacası yerleştirilmelidir.
![Page 4: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/5.jpg)
• Şekilde bacalar arası maksimum mesafe 70 m olarak seçilmiştir.
• Bacalar arası numaralandırma işlemi daha önce açıklandığı gibi yapılmıştır.
• Bir kanalizasyon ağında bulunan her bir kanalın boyutlandırılması için kanal ağının bulunduğu bölgenin hizmet alanlarına ayrılması gerekir.
• Bu alanları elde edebilmek için boru hatlarının kesiştiği bacalardan açıortaylar çizilir ve bu doğrular kesiştirilir.
![Page 6: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/7.jpg)
• Böylece oluşan üçgen ve yamuk parseller ilgili boru hattına ait hizmet alanını oluşturur.
• Eğer bir kanal proje gereği alanın her iki tarafından da atıksu topluyorsa, hesaplamalarda bu kanalın hizmet alanı, sözkonusu iki alanın toplamı olarak dikkate alınır.
• Alanlara ayrılan parseller üzerinde ayrım çizgileri kesikli olarak gösterilir.
• Oluşan üçgen ve yamukların alanı hektar (1 hektar = 1 ha = 104 m2)
• Bir hektarda yaşayan kişi sayısı «nüfus yoğunluğu» nu verir. Birimi nüfus/ha’dır. Yerleşim yerinin büyüklüğüne ve ekonomik yapısına göre değişir.
![Page 8: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/9.jpg)
Kullanılmış su kanallarının hesabıKullanılmış su kanallarına gelen debiler
• Kullanılmış su kanalları, evlerden, ticaret merkezlerinden, okul, kışla, hastane vb., kuruluşlardan gelen kullanılmış sular ile,• Atık suları kanallara zarar verecek
derecede kirli olmayan bazı sanayi tesislerinin sıvı artıklarını taşırlar.
![Page 10: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/10.jpg)
Kullanılmış su kanallarına gelen debiler
• Evlerden kanallara gelen kullanılmış suyun miktarı, içme suyu şebekeleri ile verilen su miktarına yakından bağlıdır. • Kanallara gelen su, evlere verilen
suyun yaklaşık % 70 ila 80’i civarındadır.
![Page 11: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/11.jpg)
Kullanılmış su kanallarına gelen debiler
• Kanallardaki kullanılmış suların saatlere göre değişimi, su ihtiyacındaki değişmelere çok benzer.• Ancak, kanallardaki akışta meydana
gelen değişme, sarfiyattaki değişmelere nazaran gecikmeli olarak meydana gelir.
![Page 12: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/12.jpg)
Kullanılmış su kanallarına gelen debiler• Kanallara gelen debi, her bir kanala su veren
nüfus sayısı ve insan başına günde sarf edilen su miktarına göre;
Q = α . β . qmaks . N / 86400Bir yerleşim bölgesine verilen suyun ancak «α»
oranı kanalizasyon şebekesine geri döner. Büyük yerleşim bölgeleri için α=0.9-1.0 olarak
alınır. Bahçesi olan seyrek yerleşim bölgeleri için α=0.6-0.9 değerindedir. Ülkemizdeki uygulamalar için α=1 alınmaktadır.
![Page 13: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/13.jpg)
• Ülkemizdeki içmesuyu uygulamalarında β = 1.5 alınmaktadır.
(şebekelerde maks q =1.5 . qmaks)• Yerleşim bölgelerinde 24 saatte gelen
suyun «a» saatte tüketildiği kabul edilirse; β=24/a olarak hesaplanır.
• Burada a değeri nüfusa bağlı olarak değişir.
![Page 14: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/14.jpg)
Sonuçta, atıksu debisi genel bir ifade olarak;
Q = N.qmaks / a.3600
formülü ile hesaplanabilir.
![Page 15: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/15.jpg)
Kullanılmış su kanallarına gelen debiler
Formülde:• N kanala su veren nüfusu, • qmaks maksimum günlük su sarfiyatını,
• a şehir büyüklüğüne göre 8 ila 16 arasında değişen bir sabit (atıksuyun kanala intikal süresi-saat),
• Q kanala gelen debiyi göstermektedir.
![Page 16: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/16.jpg)
Şehir büyüklüğüne göre α nın değerleri tablo halinde verilirse:
Nüfus >500 000 100 000-500 000 20 000-100 000 5 000-20 000 <5 000
α 16 14 12 10 8
Ülkemizde α = 12 alınarak hesap yapılır.
![Page 17: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/17.jpg)
• Ticaret merkezlerinden ve özel binalardan gelen atıksular, eşdeğer nüfus esasına göre hesaplanır.• Otellerde 1 yatak, atölyelerde 2 işçi,
lokantalarda 3 sandalye, okullarda (gündüzlü) 10 öğrenci, hastanelerde 1 yatak, 3 kişiye eşdeğer kabul edilir.
![Page 18: Kanalizasyon ağının geçirileceği bölgenin önce topoğrafik yapısı belirlenmelidir.](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022033020/568139fc550346895da1c1be/html5/thumbnails/18.jpg)
• Fabrikalardan gelen su miktarı, giren birim ham madde başına veya çıkan birim mamül madde başına litre olarak ifade edilir.