Kalkan Balığı Üretim Tesisi Fizibilite Raporu

Kapasite: 100 Ton / Yıl

Hazırlayanlar:

Cennet ÜSTÜNDAĞ (Su Ürünleri Yüksek Mühendisi)

Dr. Haydar KÜÇÜK (Makine Mühendisi)

2006

Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü – Trabzon

Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Kaşüstü Beldesi, 61250, Yomra TRABZON Tel : 0462 341 10 52 – 53 Faks: 0462 341 10 56

Web: www.sumae.gov.tr E-mail: info@sumae.gov.tr

2

ÖNSÖZ

Bilindiği gibi Karadeniz’in doğal dip balıklarından biri olan kalkan balığı, Türk-Japon işbirliği ile hazırlanan bir proje kapsamında ilk defa 1997 yılında Enstitümüzde kültüre alınmıştır.

Bu konudaki araştırmalar sürmekte olup, bu çalışmaların özel sektöre yaygınlaştırılması çalışmalarımız da devam etmektedir. Bu konuya ilgi duyan müteşebbisler gerek internet vasıtasıyla gerekse bizzat Enstitümüzü ziyaret ederek bilgi almaktadırlar.

Müteşebbisler tarafından en çok merak edilen konuların başında, böyle bir

üretim tesisinin maliyeti olmaktadır. Bu soruya ışık tutmak amacıyla Enstitümüzde, 100 ton/yıl kapasiteli kalkan balığı üretim tesisi fizibilite raporu hazırlanmıştır.

Hesaplamalarda, inşaat işleri (prefabrik), makine- ekipman ve tanklar (fiber) en

iyi kalitede düşünülerek hesaplanmıştır. Merak edilen diğer önemli bir konu ise, balığın ne kadar yemle pazarlama

ağırlığına ulaştığıdır. Bu konuda Enstitümüzdeki çalışmalar halen devam etmektedir. Literatür bilgilerine göre, yurtdışında yapılan çalışmalarda kalkan balığının 800 g yemle 1 kg ağırlık kazandığı tespit edilmiştir. Bu rapordaki yem hesaplamalarında 1 kg yemle 1 kg ağırlık kazanılacağı düşünülmüştür. Bu oran, kullanılan yemin kalitesine ve balığın çevre şartlarına (su sıcaklığı, oksijen miktarı, stok yoğunluğu vb.) bağlı olarak değişmektedir.

Bu bilgiler ışığında, her müteşebbis daha ucuza mal edeceği malzemeleri

seçerek, yatırım maliyetini düşürebilir. Bu da işletmenin daha kısa sürede kâra geçmesini sağlayacaktır.

Ancak bu etüdün, yatırımın nerede yapılacağı dikkate alınmadan hazırlandığı

unutulmamalıdır. Zira yatırımı etkileyen önemli hususlardan birini yer seçimi oluşturmaktadır.

Verilen bilgilerin yeni yatırımlara ışık tutması açısından faydalı olmasını ümit

ederim.

Dr. Atilla ÖZDEMİR Enstitü Müdürü

3

1. TEKNİK BİLGİLER: 1.1. ANAÇ, YAVRU VE YUMURTA İHTİYACI

Kalkan balığında ortalama pazarlama ağırlığı 2 kg ve üzeridir. Balık bu ağırlığa yetiştirme koşullarına bağlı olarak 2 yıldan sonra ulaşmaktadır. Her balığın ortalama 2 kg ağırlıkta pazara sunulacağı kabul edilirse, 100 ton üretim için 50.000 adet balık gereklidir.

Büyüme aşamalarındaki kayıplar göz önüne alınarak gerekli yavru, larva ve yumurta hesabı aşağıdaki gibi yapılabilir. Tesisin kapasitesi 100.000 kgBalığın pazarlama yaşı 3Pazarlanan balığın ortalama ağırlığı 2 kgPazarlanacak balık adedi 100.000/2 50.000 adet3. yıldaki yaşama oranı %953. yılda gerekli balık adedi 50.000*100/95 52.6312. yıldaki yaşama oranı %952. yılda gerekli yavru miktarı 52.631*100/95 55.4001. yıldaki yaşama oranı %501. yılda gerekli yavru miktarı 55.400*100/50 110.800Larval safhadaki yaşama oranı %50 günlük larva sayısı 110.800*100/5 2.216.000Döllenme ve çıkışa kadar yumurtaların yaşama oranı

%60

Gerekli yumurta sayısı 2.216.000*100/60 3.693.333Yumurta sayısı (beklenmeyen kayıplar da düşünülerek)

4.000.000

Kg anaç ağırlığı başına yumurta miktarı

300.000 adet/kg

Toplam anaç ağırlığı 4.000.000/300.000 13.3 kgBir anacın ortalama ağırlığı 2,5 kgGerekli dişi anaç sayısı 13.3/2,5 6 adetDişi anaç sayısı (beklenmeyen kayıplar da düşünülerek)

12 adet

Erkek Anaç Sayısı 6-12 adet Anaç stokunu gerek genetik gerekse çevre şartlarından oluşacak risklere karşı

mümkün olduğunca fazla tutmakta yarar vardır.

4

1.2. HAVUZ İHTİYACI 1.2.1. İNKÜBASYON TANKLARI: Gerekli yumurta adedi 4.000.000Yumurta stok yoğunluğu 2000 adet/ltYumurta için gerekli su hacmi 4.000.000/2.000 2.000 ltİnkübasyon tankı hacmi 100 ltGerekli inkübasyon tankı 2.000/100 20 adet

Ancak, kalkan anaçları tüm yumurtasını fasılalar halinde bıraktığı için (bir defada bırakmadığı) ve kuluçka süresi kısa (4-5 gün) sürdüğü için, 20 adet 100 lt’lik konik tank yeterli olacaktır. 1.2.2. LARVA YETİŞTİRME HAVUZLARI: Larva adedi 2.216.000 adetLarva stok yoğunluğu 25.000 adet/m3Larva için gerekli su hacmi 2.216.000/25.000 88.64 m3

Larva tankı hacmi (2x2x1) 4 m3 Gerekli larva tankı 12 adetLarva tankı hacmi (çap:3m) 7 m3 Gerekli larva tankı 6 adet

Larvalar 30 günlük olup rotiferle beslemeden kesilince, tanklardaki yaşayan larvalar sayılarak, jüvenil büyütme tanklarına aktarılırlar. 1.2.3. JUVENİL (YAVRU) YETİŞTİRME HAVUZLARI: Juvenil adedi 55.400 adetJuvenil stok yoğunluğu 650 adet/m2

Juvenil için gerekli tank alanı 55.400/650 84 m2

Bir juvenil tankının alanı (3 m çapında tank)

7 m2

Gerekli juvenil tankı 84 /7 12 adetNOT: 1. yılda üretilen 110.800 adet juvenilin 55.400 tanesi jüvenil büyütme tanklarına yerleştirilecek, geri kalan diğer yarısı (55.400 adedi) satışa sunulacaktır.

Juvenil aşamasından itibaren kalkan yavruları artık metamorfozu tamamladığından havuz tabanını kullanmaya başlarlar. Bu sebeple havuz hesabı m2 üzerinden yapılmıştır. 3 m çapında 1 m derinlikte jüvenil tankları kullanılacaktır.

5

1.2.4. BALIK BÜYÜTME HAVUZLARI: Pazarlanacak balık adedi 50.000 adetPazarlanacak balık ağırlığı 2 kgPazarlanacak toplam balık ağırlığı 50.000*2 100.000 kgBalık stok yoğunluğu 30 kg/m2

Balık için gerekli tank alanı 100.000/30 3.333 m2

Bir balık tankının alanı (10 m çapında tank)

78.5 m2

Gerekli balık tankı 3.333/78.5 42 adet

Pazar boyuna getirme ünitesinde 10 m çapında, 1m derinlikte dairesel tanklar kullanılacaktır. 1.2.5. ANAÇ HAVUZLARI

Anaçlar için, stoklama yoğunluğu tercihan,1 balık / m² ‘dir. Bu amaçla, 3 m çapında 1m derinlikte, yuvarlak veya 2x2x1 m ebadında kare şeklinde havuzlar kullanılabilir. 1.3. SU İHTİYACI

Tesisin bütün birimlerinin tamamen faaliyette olduğu duruma göre belirlenen su ihtiyacı 1100 ton/saat’tir. Bu su miktarını karşılamak için gerekli su pompaları malzeme listesinde belirtilmiştir. 1.4. YEM İHTİYACI 1.4.1. CANLI YEM İHTİYACI 1.4.1.1. Fitoplankton

Fitoplankton olarak nannocloropsis olarak bilinen tür kullanılmıştır. Larva yetiştirme tanklarının her birine, larva 2 günlük olunca her ml. su hacminde 500.000 hücre olacak şekilde 22 gün boyunca nanno ilave edilir. Bu da günde 450 milyon hücre nanno üretilmesi gerektiğini gösterir. 1.4.1.2. Zooplankton

Rotifer: Larvalar 3. günden itibaren ml su hacminde 5 adet rotifer olacak şekilde beslenmeye başlanır. 22 gün boyunca her bir tanka günde iki kez rotifer verilir. Normal şartlarda günlük 300 milyon rotifer üretimi gerekir.

Artemia:Larvalara 13. günden itibaren rotiferin yanında artemia da verilmeye başlanır ve larvalar 45 günlük oluncaya kadar (yaklaşık 32-35 gün) devam eder. Günlük 3-5 milyon artemia üretimine ihtiyaç duyulur.

6

1.4.2. GRANÜL VE PELET YEM İHTİYACI

20. günden itibaren larvalara, canlı yemle birlikte mikro granül yem verilmeye başlanır. Yaklaşık 90-100. günlerde tamamen 2 mm.lik pelet yeme geçilebilir.

Fransa’da yapılan kalkan yetiştiriciliğinde yem değerlendirme oranı 0,8

bulunmuştur (balık 800 g pelet yemle 1 kg ağırlık kazanmıştır). Ülkemizde bu konuda yapılmış geniş bir çalışma olmadığı için daha somut veriler elde edinceye kadar bu oranı 1.0 olarak kabul edeceğiz. Buna göre 100,000 kg balık elde etmek için 100,000 kg pelet yem kullanılacaktır (pazar boyuna kadar).

7

2. YATIRIMIN UYGULAMA PLANI

Bu etüt uygulama planına ait bilgileri kapsamamaktadır. Ancak aşağıda uygulama planında verilmesi gereken konu başlıkları listelenmiştir:

Proje Sahasının Etüdü Projenin Hazırlığı Projenin Onaylanması Tesis İnşaatının Başlaması Tesis İnşaatının Tamamlanması Tesisin İşletmeye Alınması

8

3. PROJENİN MALİ YÖNÜ 3.1. PROJE GELİRLERİ 3.1.1. SATIŞ GELİRLERİ Gelir kalemleri Üretim Miktarı (kg) Birim Fiyatı (YTL/kg) Tutarı (YTL)Balık Satış Gelirleri 100.000 25 2.500.000Yavru balık satışı 55.400 adet 1 55.400Toplam 2.555.400 3.1.2. GELİRLERİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI Proje Gelirleri

1. Yıl 2. Yıl 3. Yıl 4. Yıl 5. Yıl → →

Balık Satış Gelirleri

- - 2.500.000 2.500.000 2.500.000

Yavru balık satışı

55.400 55.400 55.400 55.400 55.400

Toplam 55.400 55.400 2.555.400 2.555.400 2.555.400 3.2. PROJE GİDERLERİ 3.2.1. SABİT YATIRIM GİDERLERİ Özet Tablo (YTL) Proje Etüt Giderleri

15.000

İnşaat Giderleri

465.250

Makine-Ekipman Giderleri - Deniz Suyu Alım Sistemi Giderleri - Kuluçkahane Ünitesi alet-ekipman giderleri - Laboratuar Malzemeleri Giderleri - İdari Bina Ve Bakıcı Lojmanı Malzeme Giderleri - Diğer Malzeme Giderleri

2.702.3311.672.532

994.79920.00010.0005.000

Beklenmeyen Giderler

127.303

Toplam 3.399.884

9

3.2.1.1. Proje Etüt Giderleri

Projenin hazırlanması ve tesisi kurulacak yerle ilgili yapılan etüt ve proje hazırlatma giderlerini kapsamaktadır. Bu proje ile ilgili harcamaların aşağıdaki şekilde gerçekleşeceği öngörülmektedir. Harcama Kalemleri Tutarı (YTL)Arazi İnceleme Etütleri (deniz ve kara) 3.000Laboratuar Tetkikleri 2.000Proje Tasarım ve Çizimleri 5.000Proje Fizibilite Raporunun Hazırlanması 5.000

Toplam 15.000 3.2.1.2. İnşaat Giderleri

Gerekli olan bu binalar taşınabilir olması ve kısa sürede inşa edilebilir olmasından dolayı prefabrik olarak düşünülmüştür. Pazar boyuna kadar büyütme ünitesi sera/ sundurma, diğer binalar betonarme olarak planlanmıştır. Bina giderlerine elektrik ve su tesisatları da dahildir. Harcama Kalemleri Tutarı (YTL)İdari Bina Ve Bakıcı Lojmanı (138 m²) (KDV Dahil) : 33.500 Laboratuar Ve Yem Deposu (158 m²) (KDV Dahil) : 43.000 Kuluçkahane Binası (5425 m²) (KDV Dahil) : a) Canlı Yem Ünitesi (Rotifer ve Plankton Üretme Ünitesi) b) Anaç Balık Binası c) İnkübasyon Odası d) Larva Büyütme Ünitesi e) Yavru Büyütme Ünitesi f) Pazar Boyuna Kadar Büyütme Ünitesi (Sundurma)

235.000

153.750Toplam 465.250

3.2.1.3 Arazi İhtiyacı Yaklaşık 6.000m² kapalı alan için minimum 8.000 m² alana ihtiyaç duyulacağı düşünülmektedir. Arazi gideri, yatırım yapılacak yere göre değişeceği için, buradaki hesaplara katılmamıştır. 3.2.1.4. Makine-Ekipman Giderleri

Deniz Suyu Alım Sistemi Makine-Ekipman Giderleri:

Deniz suyu alım sistemi, biri yüzey suyu alma hattı (denizden 18-20 m derinlikten, yaklaşık 500 m açıktan), diğeri derin deniz suyu alma hattı (denizden 40 m

10

derinlikten, yaklaşık 700 m açıktan) olmak üzere iki adet boru hattından oluşmaktadır. Ayrıca karada kurulacak olan pompa, filtre, havalandırma, ısıtma, jeneratör ve atık su arıtma üniteleri de bu sistem içinde yer almaktadır. Bu sistem için uygulama yerine bağlı olarak kullanılacak tahmini malzeme dökümü aşağıda verilmiştir. Deniz suyu alım sistemi, Enstitümüz de kullanmakta olduğumuz model göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Malzemenin adı Miktarı Birim fiyatı (YTL) TOPLAM (YTL)10 atü lük boru (400 mm) 1.200 m 40 48.0001200 m borunun ağırlıkları+bağlantıları+ montajı+ işaretlenmesi

462.000

Pompa 10 adet 18.000 180.000Drum filtre 1 adet 25.000 25.000Tam otomatik Mekanik filtreler (400 ton/saat)

4 adet 74.000 296.000

Kartuj filtreler 25 adet 1.000 25.000UV sistemi (530 m³/saat) 2 adet 40.000 80.000UV sistemi (1 mikron ) (İnkübasyon odası için)

1 adet 600 600.00

Hava kompresörü 10 adet 5.000 50.000Isıtma sistemi 600,000k.cal/h

1 adet 60.000 60.000

Jeneratör 1 adet 20.000 20.000Hipoklorit asit jeneratörü 1 adet 140.000 140.000PVC boru (Farklı ebatlarda) 1000 m 9 9000Dirsek, T, manşon vs. 300 adet 6 1800Vana (farklı çaplarda) 400 adet 50 20.000

Toplam 1.417.400% 18 KDV 255.132

Genel Toplam 1.672.532 Açıklamalar: a) İki boru hattı için deniz dibine toplam 1200 m boru döşenecektir. b) Her iki boru hattı için birer tanesi yedek olmak üzere 10 adet pompa kullanılacaktır. c) Su filtrasyon ünitesi: Mekanik filtreler : Mekanik filtrasyon cihazının kendisini otomatik olarak sürekli temizleme yeteneğinin olması ve bunu basınç farkı ya da zamana göre yapabilmesi, 10 µm derecesine kadar filtrasyon yapabilmesi, temizleme için gerekli su debisinin minimum seviyede olması, arıza durumunu bildirmesi için alarm sisteminin olması ve temizleme işlemi devam ederken sisteme su vermeye devam edebilmesi tercih edilir.

11

Ayrıca filtre cihazının bakteri yükünün minimum seviyede olması için uygun bir şekilde dizayn edilmesi gerekir. d) UV sistemi : Suyu içinde bulunan mikroorganizmalardan temizleyip steril hale getirmek için gereklidir. e) havalandırma ünitesi : yetiştirme havuzlarına veya tanklara verilen suyun oksijenlendirilmesi için suyun havalandırılması gerekmektedir. Bunun içinde hava kompresörüne ihtiyaç vardır. f) Isıtma sistemi : Üretim döneminde deniz suyu soğuk olduğu için suyun 18-20°C ye kadar ısıtılması gerekmektedir. Bunun içinde larva geliştirme tanklarının içine galvanizli paslanmaz borularla ısıtma düzeneği kurulmalıdır. Fuel-oil ile çalışan 600 000 kcal/h ısıtma sistemi gereklidir. g) Hipoklorit asit jeneratörü (arıtma ünitesi) Tesiste kullanılmış olan atık suyun çevreye vereceği zararı en aza indirmek için arıtma sistemi kurulmalıdır.

Kuluçkahane Ünitesi Makine-Ekipman Giderleri Birimler Malzemeler Tank şekli Tank hacmi

(m³)Adedi Birim fiyatı

(YTL) Tutarı (YTL)

Canlı yem Nanno tankı (fiber)

Yuvarlak (Ø 6m)

30 2 13.000 26.000

Nanno tankı (fiber)

Yuvarlak (Ø 3m)

7 2 1.800 3.600

Nanno tankı (fiber)

Kare(2x2x1) 4 3 1.100 3.300

Nanno tankı (fiber)

Yuvarlak 1 3 450 1.350

Nanno tankı (fiber)

Yuvarlak 100lt 3 400 1.200

Rotifer Rotifer tankı (fiber)

Kare(2x2x1) 4 4 1.100 4.400

Artemia ve rotifer tankı

Konik 700lt. 10 400 4.000

Anaç Fiber tank Yuvarlak (Ø 3m)

7 6 1.800 10.800

Kare(2x2x1) 4 4 1.100 4.400

İnkübasyon Polikarbonat (şeffaf) tank

Konik 100 lt 10 400 4.000

Larva larva geliştirme tankları(Fiber)

Elips 4 12 1.050 12.600

larva geliştirme tankları(Fiber)

Yuvarlak (Ø 3m)

7 6 1.800 10.800

Jüvenil jüvenil geliştirme tankları(Fiber)

Yuvarlak (Ø 3m)

7 12 1.800 21.600

Pazarlama Market boyu Yuvarlak (Ø 10m)

75 42 17.500 735.000

Ara Toplam 843.050

% 18 KDV 151.749

Genel Toplam

994.799

12

Laboratuar Makine-Ekipman Giderleri

Malzeme Cinsi Miktarı Birim Fiyatı (YTL) Tutarı (YTL)Mikroskop 1 adet 7.500 7.500Hassas Terazi 1 adet 2.500 2.500Buzdolabı 1 adet 1.000 1.000Derin dondurucu 1 adet 1.000 1.000Su Analiz Seti 1 adet 2.500 2.500İnkibatör 1 adet 2.000 2.000Cam Malzemeler 1.000 1.000Plastik kaplar 500 500Diğer 2.000 2.000

Toplam 20.000

İdari Bina Ve Bakıcı Lojmanı Makine-Ekipman Giderleri

Malzeme Cinsi Miktarı Birim Fiyatı (YTL) Tutarı (YTL)Büro malzemeleri 5.000Kırtasiye malzemeleri 1.000Buzdolabı 1 adet 1.000 1.000Mobilya 2.000Diğer 1.000

Toplam 10.000

Diğer Makine-Ekipman Giderleri

Malzeme Cinsi Tutarı (YTL)Balık taşıma tankı 1.500Oksijen Tüpü ve ekipmanı 1.000Terazi 1.500Diğer malzemeler 1.000

Toplam 5.000 3.2.1.4. Beklenmeyen Giderler

Sabit yatırım tutarının %4’ü beklenmeyen giderler olarak hesaplanmıştır.

Beklenmeyen Giderler =3.182.581*0,04 =127.303 YTL

13

3.2.2. İŞLETME DÖNEMİ GİDERLERİ

İşletme Giderlerinin Yıllara Göre Dağılımı (YTL) Yatırımın Cinsi 1. Yıl 2. Yıl 3. Yıl 4.Yıl 5.Yıl Canlı yem-granül yem 3.658 3.658 3.658 3.658 3.658 Pelet yem 12.960 51.840 64.800 64.800 64.800 Damızlık balık 1.500 1.000 1.000 1.000 1.000 Akaryakıt (fuel-oil) 20.000 20.000 20.000 20.000 20.000 Elektrik 184.080 184.080 184.080 184.080 184.080 Personel 166.000 166.000 166.000 166.000 166.000 Pazarlama 554 554 25.554 25.554 25.554 İlaç- vitamin 166 555 684 684 684 Bakım onarım 144.421 144.421 144.421 144.421 Amortismanlar 296.043 296.043 296.043 296.043 Kira Ara toplam 388.918 868.151 906.240 906.240 906.240 Genel giderler 7.778 13.363 18.124 18.124 18.124 Toplam 396.696 881.514 924.364 924.364 924.364 3.2.2.1. Yem giderleri

Canlı Yem Giderleri Miktarı

(kg)Birim Fiyatı

(kg)Tutarı

(€) Tutarı (YTL)

Artemia yumurtası ( 430µ) 1 250 € 250 € 590Artemia yumurtası ( 480µ) 3 200 € 600 € 1.416Artemia zenginleştirici 4 110 € 440 € 950Rotifer zenginleştirici 5 65 € 325 € 702

Genel Toplam (KDV Dahil) 3.658

Granül yem Giderleri Yem büyüklüğü(µ) Miktarı

(kg)Birim Fiyatı

(Kg)Toplam Toplam

200-300 10 40 € 400 € 656,0300-500 20 9.5 € 180 € 295,2500-800 50 3,75 € 187,5 € 307,5800-1200 50 3.5 € 175 € 287,01200-2000 150 3.5 € 525 € 861,0

Ara Toplam 2.406,7%8 KDV 192,5

Genel Toplam 2.599,2

14

Pelet Yem Giderleri Yıllar Gerekli yem

miktarı (kg) Birim fiyat

(YTL)Tutarı (YTL)

KDV (%8)

Toplam

1.yıl 10.000 1,2 12.000 960 12.9602.yıl 40.000 1,2 48.000 3.840 51.8403.yıl 50.000 1,2 60.000 4.800 64.800

Genel Toplam 120.000 9.600 129.600 3.2.2.2. Damızlık Balık Giderleri

Her yıl ihtiyaca göre balıkçılarla anlaşma yapılarak anaç temin edilebilir. Ertesi yıl için tesiste mevcut olan iyi kondisyondaki anaçlarda kullanılabilir. 3.2.2.3. Kimyasal madde, ilaç – vitamin giderleri

Toplam yem giderinin(canlı yem+ pelet yem) %1’i ilaç ve vitamin ve dezenfektan gideri olarak alınmıştır.

İlaç-vitamin gideri: Toplam yem gideri x 0,01 1.yıl : 16.618 x 0,01 = 166 2.yıl : 55.498 x 0,01 = 555 3.yıl : 68.458 x 0,01 = 684

3.2.2.4. Akaryakıt Giderleri

Fuel-oil : 20.000 YTL (Yıllık) 3.2.2.5. Elektrik Giderleri 1 Aylık (YTL) Yıllık Tutar (YTL)Elektrik Giderleri 13.000 156.000

%18 KDV 28.080Genel Toplam 184.080

3.2.2.6. Pazarlama Giderleri

Balık satış gelirinin %1’ipazarlama gideri olarak alınmıştır. Pazarlama gideri=satış gelirleri x 0,01 1.yıl : 55.400 x 0,01 = 554 2.yıl : 55.400 x 0,01 = 554 3.yıl : 2.555.400 x 0,01 = 25.554

15

3.2.2.7. Kira giderleri Yatırımın yeri bilinmediğinden bu yatırım için kira gideri belirtilmemiştir. 3.2.2.8. Personel Giderleri Kadro Personel

sayısı Çalışma süresi

Aylık brüt ücret (YTL)

Aylık Tutar (YTL)

Yıllık Tutar (YTL)

Mühendis 2 12 ay 1.700 3.400 40.800Teknisyen 2 12 ay 1.500 3.000 36.000İşçi 3 12 ay 1.300 3.900 46.800Sözleşmeli personel 2 4 ay 1.400 2.800 11.200Bekçi 2 12 ay 1.300 2,600 31.200

Genel Toplam 166.000*Vergi ve sigorta ücretleri dahil edilmiştir. 3.2.2.8. Bakım onarım giderleri

Sabit yatırım giderlerinden, inşaat giderlerinin%2’si ile alet ekipman giderlerinin % 5’i bakım onarım gideri olarak hesaplanmıştır. Yatırımın Cinsi Yatırım tutarı Oranı Tutarı (YTL) İnşaat Giderleri 465.250 %2 9.305Alet Ekipman Giderleri 2.702.331 %5 135.116

Toplam 144.421 3.2.2.9. Amortismanlar

Sabit yatırım giderlerinden, inşaat giderlerinin %4’ü ile alet ekipman giderlerinin % 10’u amortisman giderleri olarak hesaplanmıştır. Yatırımın Cinsi Yatırım tutarı Oranı Tutarı (YTL) İnşaat Giderleri 465.250 %4 25.810Alet Ekipman Giderleri 2.702.331 %10 270.233

Toplam 296.043 3.2.2.10. Genel giderler

İşletme giderlerinin % 2’ si genel giderler olarak hesaplanmıştır. Genel Giderler= işletme giderleri x 0.02 YTL 1.yıl = 388.918 x 0,02 = 7.778 2.yıl = 668.151 x 0,02 =13.363 3.yıl = 906.240 x 0,02 =18.124 4.yıl = 906.240 x 0,02 =18.124 5.yıl = 906.240 x 0,02 =18.124

16

3.2.3. GİDERLERİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI Proje Giderleri (YTL)

1. Yıl 2. Yıl 3. Yıl 4.Yıl 5.Yıl

Sabit Yatırım Gideri 3.399.884 İşletme Giderleri 396.696 881.514 924.364 924.364 924.364

Toplam 3.796.580 881.514 924.364 924.364 924.364 3.2.4. PROFORMA GELİR, GİDER VE FONLARIN AKIMI TABLOSU Gelirler 1. Yıl 2. Yıl 3. Yıl 4.Yıl 5.YılSatış gelirleri 55.400 55.400 2.555.400 2.555.400 2.555.400Toplam 55.400 55.400 2.555.400 2.555.400 2.555.400

Giderler 1. Yıl 2. Yıl 3. Yıl 4.Yıl 5.YılSabit Yatırım Gideri 3.399.884 - - - -İşletme Gideri 396.696 881.514 924.364 924.364 924.364

Toplam 3.796.580 881.514 924.364 924.364 924.364 Gelir-gider toplamı - 3.741.180 - 826.114 1.631.036 1.631.036 1.631.036Vergiler (-) %45 - - 733.966 733.966 733.966Net kâr - - 897.069 897.069 897.069

17

4. PROJE DEĞERLENDİRME

Değerlendirme paranın zaman değerini ve ekonomik ömrünü dikkate almayan kriterlere göre yapılmıştır. 4.1. RANTABİLİTE (YATIRIMIN KÂRLILIK ORANI)

Rantabilite = Ortalama Net Kâr / Yatırım Tutarı * 100 = 897.069 / 3.399.884 * 100 = %26,3

4.2. GERİ ÖDEME SÜRESİ

Geri Ödeme Süresi = Yatırım Tutarı / (Yıllık Net Kâr + Amortisman) =3.399.884 / (897.069 + 296.043) = 2,85 = 2,8 yıl

4.3. KÂRA GEÇİŞ NOKTASI Sabit Giderler Tutarı (YTL)Personel 166.000Bakım onarım 144.421Amortismanlar 296.043

Genel giderler 18.124Toplam 624.588

Değişken Giderler Tutarı (YTL) Canlı yem-granül yem 3.658 Pelet yem 64.800Damızlık balık 1.000Pazarlama 25.554İlaç- vitamin 684Akaryakıt (fuel-oil) 20.000Elektrik 184.080

Toplam 299.776

Kâra Geçiş Noktası = Sabit Giderler / (Satış Gelirleri – Değişken Giderler) *100 = 624.588/ (2.555.400 – 299.776) * 100

= 27,69= %28

18

Parasal Değeri = Proje Geliri * Kâra Geçiş Noktası Oranı = 2.555.400* 0,28 = 715.512 YTL

Kapasite Olarak = Kâra Geçiş Noktası Parasal Değeri / Ürün Fiyatı (YTL/kg)

= 715.512 / 30 = 21.465 kg

4.4. EMNİYET MARJI

Emniyet marjının güvenilir olabilmesi için en fazla 2/3 oranında kapasite kullanımında işletmenin kâra geçiş noktasına ulaşması istenir. Başka bir deyişle işletmenin kârlılığının güvenilir olabilmesi için en az 1/3 oranında emniyet marjına sahip olması istenir.% 100’e göre 1/3 oranında emniyet marjı % 34’e denk gelmektedir

Emniyet Marjı = (Gelir- Kâra Geçiş Noktası) * 100 / Gelir = 2.555.400 – 715.512 *100 / 2.555.400 = %72

İşletmemiz deki %72’lik emniyet marjı oldukça yüksek olduğundan, bu durum

projenin kârlılık derecesinin oldukça iyi olduğu şeklinde yorumlanabilir. Sonuç: Hesaplamalardan da görüleceği gibi, 100 ton/yıl kapasiteli işletmemiz 32 ay sonunda yaklaşık 22 ton balık sattığı zaman kâr etmeye başlamaktadır. Ancak arazi gideri yatırım yapılacak yere göre değişeceği için hesaplamalara katılmamıştır.