JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce...

33
CURIOSIDADES MATEMÁTICAS MÉTODO DE SARRUS GENERALIZADO JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE INVESTIGACIÓN PIRÁMIDE LÍNEA MEDIOS EDUCATIVOS EN MATEMÁTICAS FACULTAD DE CIENCIAS DE LA EDUCACIÓN UNIVERSIDAD PEDAGÓGICA Y TECNOLÓGICA DE COLOMBIA 1. INTRODUCCIÓN. Desde hace unos años existe la curiosidad de saber por qué en todo texto de Algebra Lineal se encuentra “método de Sarrus válido únicamente para orden tres (3)”, de manera natural surge la pregunta: cómo es el método de Sarrus para orden cuatro (4), para orden cinco (5), y para cualquier orden arbitrario. Así pues, se trabajó en esa dirección y se presenta el método de Sarrus para orden cuatro (4) con su demostración y algunos ejemplos, el cual sigue siendo práctico para la solución usual de determinantes; adicionalmente se presenta el método para orden cinco (5) con su demostración y ejemplo, destacando que ya no es práctico aplicarlo por su extensión pues habría que solucionar veinte (20) determinantes. Finalmente se muestra como se complementaría un determinante de orden n para la aplicación del método de Sarrus y se explica cómo sería su posible desarrollo. Se aclara que estos resultados no fueron encontrados en la Bibliografía consultada ni en páginas de internet. Es bueno resaltar, que para demostrar que el método es válido para los órdenes cuatro (4) y cinco (5), se realiza comparando los resultados del método de Sarrus con el desarrollo del teorema de Laplace. 2. BIOGRAFÍA DE PIERRE FRÉDERIC SARRUS Matemático Francés, nació el 10 de marzo de 1798 en Saint-Affrique, falleció el 20 de noviembre de 1861. En1815, Sarrus dudaba entre escoger Medicina o Matemáticas para continuar su carrera. El rechazo del alcalde de Saint-Affrique de otorgarle un certificado de buena vida dados sus orígenes protestantes le obligan a optar por la facultad de Ciencias. 1 Profesor Asociado, UPTC. Licenciado en Matemáticas. Especialista en Matemática Avanzada. Magister en Educación.

Transcript of JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce...

Page 1: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

CURIOSIDADES MATEMÁTICAS

MÉTODO DE SARRUS GENERALIZADO

JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO1

GRUPO DE INVESTIGACIÓN PIRÁMIDE LÍNEA MEDIOS EDUCATIVOS EN MATEMÁTICAS

FACULTAD DE CIENCIAS DE LA EDUCACIÓN UNIVERSIDAD PEDAGÓGICA Y TECNOLÓGICA DE COLOMBIA

1. INTRODUCCIÓN. Desde hace unos años existe la curiosidad de saber por qué en todo texto de Algebra Lineal se encuentra “método de Sarrus válido únicamente para orden tres

(3)”, de manera natural surge la pregunta: cómo es el método de Sarrus para orden cuatro (4), para orden cinco (5), y para cualquier orden arbitrario. Así pues, se trabajó en esa dirección y se presenta el método de Sarrus para orden cuatro (4) con su demostración y algunos ejemplos, el cual sigue siendo práctico para la solución usual de determinantes; adicionalmente se presenta el

método para orden cinco (5) con su demostración y ejemplo, destacando que ya no es práctico aplicarlo por su extensión pues habría que solucionar veinte (20) determinantes. Finalmente se muestra como se complementaría un determinante de orden n para la aplicación del método de Sarrus y se explica cómo sería su posible desarrollo. Se aclara que estos resultados no fueron encontrados en la Bibliografía consultada ni en páginas de internet. Es bueno resaltar, que para

demostrar que el método es válido para los órdenes cuatro (4) y cinco (5), se realiza comparando los resultados del método de Sarrus con el desarrollo del teorema de Laplace. 2. BIOGRAFÍA DE PIERRE FRÉDERIC SARRUS

Matemático Francés, nació el 10 de marzo de 1798 en Saint-Affrique, falleció el 20 de noviembre de 1861.

En1815, Sarrus dudaba entre escoger Medicina o Matemáticas para continuar su carrera. El rechazo del alcalde de Saint-Affrique de otorgarle un certificado de buena vida dados sus orígenes protestantes le obligan a optar por la facultad de Ciencias.

1 Profesor Asociado, UPTC. Licenciado en Matemáticas. Especialista en Matemática Avanzada. Magister en Educación.

Page 2: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne, una de las primeras revistas matemáticas.

En 1829 es nombrado profesor de Matemáticas en la facultad de Ciencias de Estrasburgo de la cual es decano entre 1839 y 1852. Durante esta época publica la mayoría de sus trabajos en el Journal de mathématiques pures et appliquées de Liouville. Sin embargo tiene problemas de salud y se retira en 1858.

Sus trabajos tratan sobre los métodos de resolución de ecuaciones numéricas y sobre el cálculo de variaciones. En 1853 resuelve uno de los problemas más complicados de la mecánica de las piezas articuladas: la transformación de movimientos rectilíneos alternativos en movimientos circulares uniformes.

Pero su celebridad entre los estudiantes de Matemáticas se explica sobre todo por una regla de cálculo de determinantes de matrices de orden 3 que lleva su nombre: la regla de Sarrus. Fue introducida en el artículo Nouvelles méthodes pour la résolution des équations publicado en Estrasburgo en 1833.

3. DETERMINANTES DE ORDEN CUATRO

A continuación se plantea el desarrollo de determinantes usando el teorema de Laplace (El determinante de orden n, puede desarrollarse a partir de una fila o

columna, reduciendo el problema al cálculo de un determinante de orden n-1. Para

ello se toma una fila o columna cualquiera, multiplicando cada elemento por su

adjunto (es decir, el determinante de la matriz que se obtiene eliminando la fila y

columna correspondiente a dicho elemento, multiplicado por (-1)i+j donde i es el

número de fila y j el número de columna). La suma de todos los productos es igual

al determinante) y el método de Sarrus, para mostrar que se obtienen los mismos resultados. 3.1 DETERMINANTES DE ORDEN CUATRO USANDO EL TEOREMA DE

LAPLACE.

Una forma conocida de solucionar determinantes es usando el Teorema de Laplace.

Page 3: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Dado

44434241

34333231

24232221

14131211

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

donde cada ija es número real, con 41 ≤≤ i y 41 ≤≤ j ,

se tiene

=

444342

343332

242322

11

aaa

aaa

aaa

a -

444341

343331

242321

12

aaa

aaa

aaa

a +

444241

343231

242221

13

aaa

aaa

aaa

a -

434241

333231

232221

14

aaa

aaa

aaa

a

Solucionando cada determinante por Sarrus

343332

242322

444342

343332

242322

aaa

aaa

aaa

aaa

aaa

= ( ) )( 243342344322442332342342244332443322 aaaaaaaaaaaaaaaaaa ++−++

= 243342344322442332342342244332443322 aaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

343331

242321

444341

343331

242321

aaa

aaa

aaa

aaa

aaa

= ( ) )( 243341344321442331342341244331443321 aaaaaaaaaaaaaaaaaa ++−++

= 243341344321442331342341244331443321 aaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

333231

232221

434241

333231

232221

aaa

aaa

aaa

aaa

aaa

= ( ) )( 233241334221432231332241234231433221 aaaaaaaaaaaaaaaaaa ++−++

= 233241334221432231332241234231433221 aaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

333231

232221

434241

333231

232221

aaa

aaa

aaa

aaa

aaa

= ( ) )( 233241334221432231332241234231433221 aaaaaaaaaaaaaaaaaa ++−++

Page 4: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

= 233241334221432231332241234231433221 aaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

En conclusión se tiene:

44434241

34333231

24232221

14131211

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

= ( )24334234432244233234234224433244332211 aaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

- ( )24334134432144233134234124433144332112 aaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

+ ( )23324133422143223133224123423143322113 aaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

- ( )23324133422143223133224123423143322114 aaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

finalmente

44434241

34333231

24232221

14131211

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

= ( )243342113443221144233211342342112443321144332211 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

- ( )243341123443211244233112342341122443311244332112 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

+ ( )233241133342211343223113332241132342311343322113 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

- ( )233241143342211443223114332241142342311443322114 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

3.2 DETERMINANTES DE ORDEN CUATRO POR EL MÉTODO DE SARRUS. La propuesta de desarrollo se logra obteniendo cuatro (4) determinantes ampliados con la segunda, tercera y primera filas respectivamente. En el primer

determinante se deja el orden inicial, en el segundo cambia la primera columna por la segunda, en el tercer determinante la tercera columna pasa de primera y las demás se corren y en el cuarto determinante se pasa la cuarta columna de primera y las demás se corren, los signos de los determinantes van alternos, así:

Page 5: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Sea 14( 1)1

ii

i

+∆= − ∆∑=

44434241

34333231

24232221

14131211

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

=

14131211

34333231

24232221

4434241

34333231

24232221

14131211

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

-

14131112

34333132

24232122

4434142

34333132

24232122

14131112

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

+

14121113

34323133

24222123

4424143

34323133

24222123

14121113

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

-

14121114

34323134

24222124

44424144

34323134

24222124

14121114

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

Todos los determinantes ampliados se solucionan de la misma manera, la diagonal 1, más la semidiagonal 2, más la semidiagonal 3, menos la suma de la transversal 1, la semitransversal 2 y la semitransversal 3. (Obsérvese el rayado de

los determinantes).

Para 1

∆ :

Diagonal 1 44332211 aaaa Semidiagonal 2 24433211 aaaa Semidiagonal 3 34234211 aaaa

Transver 1 44233211 aaaa Semitransver 2 34432211 aaaa Semitransver 3 24334211 aaaa

entonces:

1∆ = 243342113443221144233211342342112443321144332211 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

Para el segundo determinante ampliado 2

∆ :

Diagonal 1 44332112 aaaa Semidiagonal 2 24433112 aaaa Semidiagonal 3 34234112 aaaa

Page 6: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Transver 1 44233112 aaaa Semitransver 2 34432112 aaaa Semitransver 3 24334112 aaaa

luego:

2∆ = 243341123443211244233112342341122443311244332112 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

Para 3

∆ :

Diagonal 1 43322113 aaaa Semidiagonal 2 23423113 aaaa Semidiagonal 3 33224113 aaaa

Transver 1 43223113 aaaa Semitransver 2 33422113 aaaa Semitransver 3 23324113 aaaa

Así:

3∆ = 233241133342211343223113332241132342311343322113 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

Para el cuarto determinante ampliado 4

∆ :

Diagonal 1 43322114 aaaa Semidiagonal 2 23423113 aaaa Semidiagonal 3 33224113 aaaa

Transver 1 43223114 aaaa Semitransver 2 33422114 aaaa Semitransver 3 23324114 aaaa

Luego:

4∆ = 233241143342211443223114332241142342311443322114 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

Así se concluye que:

44434241

34333231

24232221

14131211

aaaa

aaaa

aaaa

aaaa

= ( )243342113443221144233211342342112443321144332211 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

- ( )243341123443211244233112342341122443311244332112 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

+ ( )233241133342211343223113332241132342311343322113 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

- ( )233241143342211443223114332241142342311443322114 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa −−−++

Page 7: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Se demostró que para orden cuatro (4) es válido el desarrollo por el método de Sarrus ya que la respuesta es la misma que la obtenida por la aplicación del Teorema de Laplace. 3.3 CASOS PARTICULARES DE DETERMINANTES DE ORDEN CUATRO DESARROLLADOS POR EL MÉTODO DE SARRUS. Ejemplo 1:

Calcule el valor del determinante

1312

1241

3021

4312

=

4312

1241

3021

1312

1241

3021

4312

-

4321

1214

3012

1321

1214

3012

4321

−−

+

4123

1412

3210

1123

1412

3210

4123

−−

-

3124

2411

0213

3121

2411

0213

3124

−−

Así:

( ) ( ){ } ( ) ( ){ } ( ) ( ){ }

( ) ( ){ } { } { } { } { }

84112302280

)32(806333)15(7080082432048

7236129121230092121200728

−=−−−

=−−−−+−−−−=+−−−++−

+−−−+++−−−++−−−+−++

Luego

1312

1241

3021

4312

= - 84

Page 8: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Ejemplo 2:

Calcule el valor del determinante

1 2 3 4

4 3 2 2

1 2 3 1

3 2 1 1

− − −

=

1 2 3 4

4 3 2 2

1 2 3 1

3 2 1 1

4 3 2 2

1 2 3 1

1 2 3 4

− − −

− − −

-

2 1 3 4

3 4 2 2

2 1 3 1

2 3 1 1

3 4 2 2

2 1 3 1

2 1 3 4

− − −

− − −

+

3 1 2 4

2 4 3 2

3 1 2 1

1 3 2 1

2 4 3 2

3 1 2 1

3 1 2 4

− − −

− − −

-

4 1 2 3

2 4 3 2

1 1 2 3

1 3 2 1

2 4 3 2

1 1 2 3

4 1 2 3

− − −

− − −

Así:

( ) ( ){ } ( ) ( ){ } ( ) ( ){ }

( ) ( ){ } { } { } { } { }

9 4 4 4 3 12 24 4 12 4 8 36 24 12 27 9 24 36

32 16 108 12 96 48 9 ( 19) 8 (24) 39 ( 21) 92 ( 156)

28 16 18 248 222

− + − − − − − − − − − − + + − + − − − + −

− − + + − − − − = − − − − + − − − − − − =

+ − − = −

entonces

1 2 3 4

4 3 2 2

1 2 3 1

3 2 1 1

− − −

= - 222

4. DETERMINANTES DE ORDEN CINCO

Se seguirá el mismo proceso que se utilizó para el desarrollo de determinantes de orden cuatro (4), es decir, se plantea el desarrollo de determinantes de orden cinco (5), usando el Teorema de Laplace y el método de Sarrus, para mostrar que se obtienen los mismos resultados.

Page 9: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

4.1 DETERMINANTES DE ORDEN CINCO USANDO EL TEOREMA DE LAPLACE.

11 12 13 14 15

21 22 23 24 25

31 32 33 34 35

41 42 43 44 45

51 52 53 54 55

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

donde cada ija es número real, con 1 5i≤ ≤ y 1 5j≤ ≤ ,

se tiene

22 23 24 25

32 33 34 35

11

42 43 44 45

52 53 54 55

a a a a

a a a aaa a a a

a a a a

-

21 23 24 25

31 33 34 35

12

41 43 44 45

51 53 54 55

a a a a

a a a aaa a a a

a a a a

+

21 22 24 25

31 32 34 35

13

41 42 44 45

51 52 54 55

a a a a

a a a aaa a a a

a a a a

-

21 22 23 25

31 32 33 35

14

41 42 43 45

51 52 53 55

a a a a

a a a aaa a a a

a a a a

+

21 22 23 24

31 32 33 34

15

41 42 43 44

51 52 53 54

a a a a

a a a aaa a a a

a a a a

Desarrollando cada determinante por el método de Sarrus:

• Para el primer determinante:

22 23 24 25

32 33 34 35

42 43 44 45

52 53 54 55

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

=

22 23 24 25

32 33 34 35

42 43 44 45

52 53 54 55

32 33 34 35

42 43 44 45

22 23 24 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

-

23 22 24 25

33 32 34 35

43 42 44 45

53 52 54 55

33 32 34 35

43 42 44 45

23 22 24 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

+

24 22 23 25

34 32 33 35

44 42 43 45

54 52 53 55

34 32 33 35

44 42 43 45

24 22 23 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

Page 10: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

-

25 22 23 24

35 32 33 34

45 42 43 44

55 52 53 54

35 32 33 34

45 42 43 44

25 22 23 24

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

= 22 33 44 55 22 43 54 35 22 53 34 45 22 43 34 55 22 33 54 45 22 53 44 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 23 32 44 55 23 42 54 35 23 52 34 45 23 42 34 55 23 32 54 45 23 52 44 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

+ 24 32 43 55 24 42 53 35 24 52 33 45 24 42 33 55 24 32 53 45 24 52 43 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 25 32 43 54 25 42 53 34 25 52 33 44 25 42 33 54 25 32 53 44 25 52 43 34( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

• Para el segundo determinante:

21 23 24 25

31 33 34 35

41 43 44 45

51 53 54 55

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

=

21 23 24 25

31 33 34 35

41 43 44 45

51 53 54 55

31 33 34 35

41 43 44 45

21 23 24 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

-

23 21 24 25

33 31 34 35

43 41 44 45

53 51 54 55

33 31 34 35

43 41 44 45

23 21 24 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

+

24 21 23 25

34 31 33 35

44 41 43 45

54 51 53 55

34 31 33 35

44 41 43 45

24 21 23 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

-

25 21 23 24

35 31 33 34

45 41 43 44

55 51 53 54

35 31 33 34

45 41 43 44

25 21 23 24

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

= 21 33 44 55 21 43 54 35 21 53 34 45 21 43 34 55 21 33 54 45 21 53 44 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 23 31 44 55 23 41 54 35 23 51 34 45 23 41 34 55 23 31 54 45 23 51 44 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

+ 24 31 43 55 24 41 53 35 24 51 33 45 24 41 33 55 24 31 53 45 24 51 43 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 25 31 43 54 25 41 53 34 25 51 33 44 25 41 33 54 25 31 53 44 25 51 43 34( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

Page 11: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

• Para el tercer determinante:

21 22 24 25

31 32 34 35

41 42 44 45

51 52 54 55

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

=

21 22 24 25

31 32 34 35

41 42 44 45

51 52 54 55

31 32 34 35

41 42 44 45

21 22 24 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

-

22 21 24 25

32 31 34 35

42 41 44 45

52 51 54 55

32 31 34 35

42 41 44 45

22 21 24 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

+

24 21 22 25

34 31 32 35

44 41 42 45

54 51 52 55

34 31 32 35

44 41 42 45

24 21 22 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

-

25 21 22 24

35 31 32 34

45 41 42 44

55 51 52 54

35 31 32 34

45 41 42 44

25 21 22 24

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

= 21 32 44 55 21 42 54 35 21 52 34 45 21 42 34 55 21 32 54 45 21 52 44 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 22 31 44 55 22 41 54 35 22 51 34 45 22 41 34 55 22 31 54 45 22 51 44 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

+ 24 31 42 55 24 41 52 35 24 51 32 45 24 41 32 55 24 31 52 45 24 51 42 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 25 31 42 54 25 41 52 34 25 51 32 44 25 41 32 54 25 31 52 44 25 51 42 34( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

• Para el cuarto determinante:

21 22 23 25

31 32 33 35

41 42 43 45

51 52 53 55

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

=

21 22 23 25

31 32 33 35

41 42 43 45

51 52 53 55

31 32 33 35

41 42 43 45

21 22 23 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

-

22 21 23 25

32 31 33 35

42 41 43 45

52 51 53 55

32 31 33 35

42 41 43 45

22 21 23 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

+

23 21 22 25

33 31 32 35

43 41 42 45

53 51 52 55

33 31 32 35

43 41 42 45

23 21 22 25

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

Page 12: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

-

25 21 22 23

35 31 32 33

45 41 42 43

55 51 52 53

35 31 32 33

45 41 42 43

25 21 22 23

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

= 21 32 43 55 21 42 53 35 21 52 33 45 21 42 33 55 21 32 53 45 21 52 43 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 22 31 43 55 22 41 53 35 22 51 33 45 22 41 33 55 22 31 53 45 22 51 43 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

+ 23 31 42 55 23 41 52 35 23 51 32 45 23 41 32 55 23 31 52 45 23 51 42 35( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 25 31 42 53 25 41 52 33 25 51 32 43 25 41 32 53 25 31 52 43 25 51 42 33( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

• Para el quinto determinante:

21 22 23 24

31 32 33 34

41 42 43 44

51 52 53 54

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

=

21 22 23 24

31 32 33 34

41 42 43 44

51 52 53 54

31 32 33 34

41 42 43 44

21 22 23 24

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

-

22 21 23 24

32 31 33 34

42 41 43 44

52 51 53 54

32 31 33 34

42 41 43 44

22 21 23 24

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

+

23 21 22 24

33 31 32 34

43 41 42 44

53 51 52 54

33 31 32 34

43 41 42 44

23 21 22 24

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

-

24 21 22 23

34 31 32 33

44 41 42 43

54 51 52 53

34 31 32 33

44 41 42 43

24 21 22 23

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

a a a a

= 21 32 43 54 21 42 53 34 21 52 33 44 21 42 33 54 21 32 53 44 21 52 43 34( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 22 31 43 54 22 41 53 34 22 51 33 44 22 41 33 54 22 31 53 44 22 51 43 34( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

+ 23 31 42 54 23 41 52 34 23 51 32 44 23 41 32 54 23 31 52 44 23 51 42 34( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

- 24 31 42 53 24 41 52 33 24 51 32 43 24 41 32 53 24 31 52 43 24 51 42 33( )a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a+ + − − −

Page 13: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

En conclusión se tiene:

11 12 13 14 15

21 22 23 24 25

31 32 33 34 35

41 42 43 44 45

51 52 53 54 55

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

=

22 33 44 55 22 43 54 35 22 53 34 45 22 43 34 55 22 33 54 45 22 53 44 35

23 32 44 55 23 42 54 35 23 52 34 45 23 42 34 55 23 32 54 45 23 52 44 35

11

24 32 43 55 24 42 53 35 24 52 33

( )

( )

(

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a aa

a a a a a a a a a a a a

+ + − − −

− + + − − −

+ + +45 24 42 33 55 24 32 53 45 24 52 43 35

25 32 43 54 25 42 53 34 25 52 33 44 25 42 33 54 25 32 53 44 25 52 43 34

21 33 44 55 21 43 54 35 21 53 34 45 21 43 34 55 21 33

12

)

( )

(

a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a

− − − − + + − − −

+ + − −

54 45 21 53 44 35

23 31 44 55 23 41 54 35 23 51 34 45 23 41 34 55 23 31 54 45 23 51 44 35

24 31 43 55 24 41 53 35 24 51 33 45 24 41 33 55 24 31 53 45 24 51 43 35

25 31 43 54 25 41

)

( )

( )

(

a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a

− + + − − −

+ + + − − −

− + 53 34 25 51 33 44 25 41 33 54 25 31 53 44 25 51 43 34

21 32 44 55 21 42 54 35 21 52 34 45 21 42 34 55 21 32 54 45 21 52 44 35

22 31 44 55 22 41 54 35 22 51 34 45 22

13

)

( )

(

a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a aa

+ − − −

+ + − − −

− + + −+

41 34 55 22 31 54 45 22 51 44 35

24 31 42 55 24 41 52 35 24 51 32 45 24 41 32 55 24 31 52 45 24 51 42 35

25 31 42 54 25 41 52 34 25 51 32 44 25 41 32 54 25 31 52 44 25 51 42 34

)

( )

( )

a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

− −

+ + + − − −

− + + − − −

21 32 43 55 21 42 53 35 21 52 33 45 21 42 33 55 21 32 53 45 21 52 43 35

22 31 43 55 22 41 53 35 22 51 33 45 22 41 33 55 22 31 53 45 22 51 43 35

14

23 31 42 55 23 41 52 35

( )

( )

(

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a aa

a a a a a a a a

+ + − − −

− + + − − −−

+ + 23 51 32 45 23 41 32 55 23 31 52 45 23 51 42 35

25 31 42 53 25 41 52 33 25 51 32 43 25 41 32 53 25 31 52 43 25 51 42 33

21 32 43 54 21 42 53 34 21 52 33 44 21 42 33

15

)

( )

(

a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a

a

+ − − − − + + − − −

+ + −

+

54 21 32 53 44 21 52 43 34

22 31 43 54 22 41 53 34 22 51 33 44 22 41 33 54 22 31 53 44 22 51 43 34

23 31 42 54 23 41 52 34 23 51 32 44 23 41 32 54 23 31 52 44 23 51 42 34

24 31 4

)

( )

( )

(

a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a

− −

− + + − − −

+ + + − − −

− 2 53 24 41 52 33 24 51 32 43 24 41 32 53 24 31 52 43 24 51 42 33)a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ + − − −

Page 14: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Es decir el resultado final del determinante de orden 5 será:

11 22 33 44 55 11 22 43 54 35 11 22 53 34 45 11 22 43 34 55 11 22 33 54 45

11 22 53 44 35 11 23 32 44 55 11 23 42 54 35 11 23 52 34 45 11 23 42 34 55

11 23 32 54 45 11 23 52 44 35 11 24 3

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + 2 43 55 11 24 42 53 35 11 24 52 33 45

11 24 42 33 55 11 24 32 53 45 11 24 52 43 35 11 25 32 43 54 11 25 42 53 34

11 25 52 33 44 11 25 42 33 54 11 25 32 53 44 11 25 52 43 34

12 21 33 44 5

.

(

a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ +

− − − − −

− + + +

− 5 12 21 43 54 35 12 21 53 34 45 12 21 43 34 55 12 21 33 54 45

12 21 53 44 35 12 23 31 44 55 12 23 41 54 35 12 23 51 34 45 12 23 41 34 55

12 23 31 54 45 12 23 51 44 35 12 24 31 43 55 12 24

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + + 41 53 35 12 24 51 33 45

12 24 41 33 55 12 24 31 53 45 12 24 51 43 35 12 25 31 43 54 12 25 41 53 34

12 25 51 33 44 12 25 41 33 54 12 25 31 53 44 12 25 51 43 34

13 21 32 44 55 13 21 42 54

).

a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a

+

− − − − −

− + + +

+ + 35 13 21 52 34 45 13 21 42 34 55 13 21 32 54 45

13 21 52 44 35 13 22 31 44 55 13 22 41 54 35 13 22 51 34 45 13 22 41 34 55

13 22 31 54 45 13 22 51 44 35 13 24 31 42 55 13 24 41 52 35 13

a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ − −

− − − − +

+ + + + + 24 51 32 45

13 24 41 32 55 13 24 31 52 45 13 24 51 42 35 13 25 31 42 54 13 25 41 52 34

13 25 51 32 44 13 25 41 32 54 13 25 31 52 44 13 25 51 42 34

14 21 32 43 55 14 21 42 53 35 14 21 52

.

(

a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a

− − − − −

− + + +

− + + 33 45 14 21 42 33 55 14 21 32 53 45

14 21 52 43 35 14 22 31 43 55 14 22 41 53 35 14 22 51 33 45 14 22 41 33 55

14 22 31 53 45 14 22 51 43 35 14 23 31 42 55 14 23 41 52 35 14 23 51 32 45

1

a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a

− −

− − − − +

+ + + + +

− 4 23 41 32 55 14 23 31 52 45 14 23 51 42 35 14 25 31 42 53 14 25 41 52 33

14 25 51 32 43 14 25 41 32 53 14 25 31 52 43 14 25 51 42 33

15 21 32 43 54 15 21 42 53 34 15 21 52 33 44 15 21 4

).

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a

− − − −

− + + +

+ + + − 2 33 54 15 21 32 53 44

15 21 52 43 34 15 22 31 43 54 15 22 41 53 34 15 22 51 33 44 15 22 41 33 54

15 22 31 53 44 15 22 51 43 34 15 23 31 42 54 15 23 41 52 34 15 23 51 32 44

15 23 41 32 54

a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− − − − +

+ + + + +

− − 15 23 31 52 44 15 23 51 42 34 15 24 31 42 53 15 24 41 52 33

15 24 51 32 43 15 24 41 32 53 15 24 31 52 43 15 24 51 42 33.

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

− − −

− + + +

4.2 DETERMINANTES DE ORDEN CINCO POR EL MÉTODO DE SARRUS. El desarrollo se realiza obteniendo cinco (5) determinantes ampliados con la tercera, cuarta, segunda y primera filas respectivamente. En el primer determinante se deja el orden inicial, en el segundo cambia la primera columna por la segunda, en el tercer determinante la tercera columna pasa de primera y las

demás se corren y en el cuarto determinante se pasa la cuarta columna de primera y las demás se corren, igual proceso para la quinta columna, los signos de

Page 15: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

los determinantes van alternos:

15( 1)1

ii

i

+∆= − ∆∑=

, así

11 12 13 14 15

21 22 23 24 25

31 32 33 34 35

41 42 43 44 45

51 52 53 54 55

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

=

11 12 13 14 15

21 22 23 24 25

31 32 33 34 35

41 42 43 44 45

51 52 53 54 55

31 32 33 34 35

41 42 43 44 45

21 22 23 24 25

11 12 13 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

12 11 13 14 15

22 21 23 24 25

32 31 33 34 35

42 41 43 44 45

52 51 53 54 55

32 31 33 34 35

42 41 43 44 45

22 21 23 24 25

12 11 13 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

+

13 11 12 14 15

23 21 22 24 25

33 31 32 34 35

43 41 42 44 45

53 51 52 54 55

33 31 32 34 35

43 41 42 44 45

23 21 22 24 25

13 11 12 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

14 11 12 13 15

24 21 22 23 25

34 31 32 33 35

44 41 42 43 45

54 51 52 53 55

34 31 32 33 35

44 41 42 43 45

24 21 22 23 25

14 11 12 13 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

+

15 11 12 13 14

25 21 22 23 24

35 31 32 33 34

45 41 42 43 44

55 51 52 53 54

35 31 32 33 34

45 41 42 43 44

25 21 22 23 24

15 11 12 13 14

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

Todos los determinantes ampliados se solucionan de la misma forma. Su primera columna se deja fija y las demás columnas se rotan al mismo estilo de los determinantes de orden cuatro. Así:

• Para 1

∆ se tienen los cuatro determinantes:

4 1( 1)1 11

iii

+∆ = − ∆∑=

Page 16: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

11 12 13 14 15

21 22 23 24 25

31 32 33 34 35

41 42 43 44 45

51 52 53 54 55

31 32 33 34 35

41 42 43 44 45

21 22 23 24 25

11 12 13 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

11 13 12 14 15

21 23 22 24 25

31 33 32 34 35

41 43 42 44 45

51 53 52 54 55

31 33 32 34 35

41 43 42 44 45

21 23 22 24 25

11 13 12 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

+

11 14 12 13 15

21 24 22 23 25

31 34 32 33 35

41 44 42 43 45

51 54 52 53 55

31 34 32 33 35

41 44 42 43 45

21 24 22 23 25

11 14 12 13 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

11 15 12 13 14

21 25 22 23 24

31 35 32 33 34

41 45 42 43 44

51 55 52 53 54

31 35 32 33 34

41 45 42 43 44

21 25 22 23 24

11 15 12 13 14

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

El desarrollo es similar para los de orden cuatro, la diagonal 1, más la

semidiagonal 2, más la semidiagonal 3, menos la suma de la transversal 1, la semitransversal 2 y la semitransversal 3. (Obsérvese el rayado de los determinantes).

Para 11

∆ :

Diagonal 1 11 22 33 44 55a a a a a Semidiagonal 2 11 22 43 54 35a a a a a Semidiagonal 3 11 22 53 34 45a a a a a

Transver 1 11 22 43 34 55a a a a a Semitransver 2 11 22 33 54 45a a a a a Semitransver 3 11 22 53 44 35a a a a a

así:

11∆ =

Ahora para 12

∆ :

Diagonal 1 11 23 32 44 55a a a a a Semidiagonal 2 11 23 42 54 35a a a a a Semidiagonal 3 11 23 52 34 45a a a a a

11 22 33 44 55 11 22 43 54 35 11 22 53 34 45 11 22 43 34 55 11 22 33 54 45

11 22 53 44 35

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

Page 17: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Transver 1 11 23 42 34 55a a a a a Semitransver 2 11 23 32 54 45a a a a a Semitransver 3 11 23 52 44 35a a a a a

Luego:

12∆ =

12∆ =

Para 13

∆ :

Diagonal 1 11 24 32 43 55a a a a a Semidiagonal 2 11 24 42 53 35a a a a a Semidiagonal 3 11 24 52 33 45a a a a a

Transver 1 11 24 42 33 55a a a a a Semitransver 2 11 24 32 53 45a a a a a Semitransver 3 11 24 52 43 35a a a a a

entonces:

13∆ =

Para 14

∆ :

Diagonal 1 11 25 32 43 54a a a a a Semidiagonal 2 11 25 42 53 34a a a a a Semidiagonal 3 11 25 52 33 44a a a a a

Transver 1 11 25 42 33 54a a a a a Semitransver 2 11 25 32 53 44a a a a a Semitransver 3 11 25 52 43 34a a a a a

así:

14∆ =

14∆ =

En conclusión el resultado del primer determinante ampliado es:

1∆ =

11 23 32 44 55 11 23 42 54 35 11 23 52 34 45 11 23 42 34 55 11 23 32 54 45

11 23 52 44 35

11 23 32 44 55 11 23 42 54 35 11 23 52 34 45 11 23 42 34 55 11 23 32 54 45

11 23 52 44 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 5

11 24 32 43 55 11 24 42 53 35 11 24 52 33 45 11 24 42 33 55 11 24 32 53 45

11 24 52 43 35

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

11 25 32 43 54 11 25 42 53 34 11 25 52 33 44 11 25 42 33 54 11 25 32 53 44

11 25 52 43 34

11 25 32 43 54 11 25 42 53 34 11 25 52 33 44 11 25 42 33 54 11 25 32 53 44

11 25 52 43 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 4

11 22 33 44 55 11 22 43 54 35 11 22 53 34 45 11 22 43 34 55 11 22 33 54 45

11 22 53 44 35 11 23 32 44 55 11 23 42 54 35 11 23 52 34 45 11 23 42 34 55

11 23 32 54 45 11 23 52 44 35 11 24 3

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + 2 43 55 11 24 42 53 35 11 24 52 33 45

11 24 42 33 55 11 24 32 53 45 11 24 52 43 35 11 25 32 43 54 11 25 42 53 34

11 25 52 33 44 11 25 42 33 54 11 25 32 53 44 11 25 52 43 34.

a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ +

− − − − −

− + + +

Page 18: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

• Para 2

∆ :

4 1( 1)2 21

iii

+∆ = − ∆∑=

,

12 11 13 14 15

22 21 23 24 25

32 31 33 34 35

42 41 43 44 45

52 51 53 54 55

32 31 33 34 35

42 41 43 44 45

22 21 23 24 25

12 11 13 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

12 13 11 14 15

22 23 21 24 25

32 33 31 34 35

42 43 41 44 45

52 53 51 54 55

32 33 31 34 35

42 43 41 44 45

22 23 21 24 25

12 13 11 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

+

12 14 11 13 15

22 24 21 23 25

32 34 31 33 35

42 44 41 43 45

52 54 51 53 55

32 34 31 33 35

42 44 41 43 45

22 24 21 23 25

12 14 11 13 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

12 15 11 13 14

22 25 21 23 24

32 35 31 33 34

42 45 41 43 44

52 55 51 53 54

32 35 31 33 34

42 45 41 43 44

22 25 21 23 24

12 15 11 13 14

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

Para 21

∆ :

Diagonal 1 12 21 33 44 55a a a a a Semidiagonal 2 12 21 43 54 35a a a a a Semidiagonal 3 12 21 53 34 45a a a a a

Transver 1 12 21 43 34 55a a a a a Semitransver 2 12 21 33 54 45a a a a a Semitransver 3 12 21 53 44 35a a a a a

luego:

21∆ =

12 21 33 44 55 12 21 43 54 35 12 21 53 34 45 12 21 43 34 55 12 21 33 54 45

12 21 53 44 35

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

Page 19: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Para 22

∆ :

Diagonal 1 12 23 31 44 55a a a a a Semidiagonal 2 12 23 41 54 35a a a a a Semidiagonal 3 12 23 51 34 45a a a a a

Transver 1 12 23 41 34 55a a a a a Semitransver 2 12 23 31 54 45a a a a a Semitransver 3 12 23 51 44 35a a a a a

así:

22∆ =

22∆ =

para 23

∆ :

Diagonal 1 12 24 31 43 55a a a a a Semidiagonal 2 12 24 41 53 35a a a a a Semidiagonal 3 12 24 51 33 45a a a a a

Transver 1 12 24 41 33 55a a a a a Semitransver 2 12 24 31 53 45a a a a a Semitransver 3 12 24 51 43 35a a a a a

luego:

23∆ =

Para 24

∆ :

Diagonal 1 12 25 31 43 54a a a a a Semidiagonal 2 12 25 41 53 34a a a a a Semidiagonal 3 12 25 51 33 44a a a a a

Transver 1 12 25 41 33 54a a a a a Semitransver 2 12 25 31 53 44a a a a a Semitransver 3 12 25 51 43 34a a a a a

así:

24∆ =

24∆ =

En conclusión el resultado del segundo determinante ampliado de orden cinco (5) es:

12 23 31 44 55 12 23 41 54 35 12 23 51 34 45 12 23 41 34 55 12 23 31 54 45

12 23 51 44 35

12 23 31 44 55 12 23 41 54 35 12 23 51 34 45 12 23 41 34 55 12 23 31 54 45

12 23 51 44 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 5

12 24 31 43 55 12 24 41 53 35 12 24 51 33 45 12 24 41 33 55 12 24 31 53 45

12 24 51 43 35

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

12 25 31 43 54 12 25 41 53 34 12 25 51 33 44 12 25 41 33 54 12 25 31 53 44

12 25 51 43 34

12 25 31 43 54 12 25 41 53 34 12 25 51 33 44 12 25 41 33 54 12 25 31 53 44

12 25 51 43 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 4

Page 20: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

2∆ =

• Para 3

∆ :

13 11 12 14 15

23 21 22 24 25

33 31 32 34 35

43 41 42 44 45

53 51 52 54 55

33 31 32 34 35

43 41 42 44 45

23 21 22 24 25

13 11 12 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

13 12 11 14 15

23 22 21 24 25

33 32 31 34 35

43 42 41 44 45

53 52 51 54 55

33 32 31 34 35

43 42 41 44 45

23 22 21 24 25

13 12 11 14 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

+

13 14 11 12 15

23 24 21 22 25

33 34 31 32 35

43 44 41 42 45

53 54 51 52 55

33 34 31 32 35

43 44 41 42 45

23 24 21 22 25

13 14 11 12 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

13 15 11 12 14

23 25 21 22 24

33 35 31 32 34

43 45 41 42 44

53 55 51 52 54

33 35 31 32 34

43 45 41 42 44

23 25 21 22 24

13 15 11 12 14

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

Para 31

∆ :

Diagonal 1 13 21 32 44 55a a a a a Semidiagonal 2 13 21 42 54 35a a a a a Semidiagonal 3 13 21 52 34 45a a a a a

Transver 1 13 21 42 34 55a a a a a Semitransver 2 13 21 32 54 45a a a a a Semitransver 3 13 21 52 44 35a a a a a

Así:

31∆ =

12 21 33 44 55 12 21 43 54 35 12 21 53 34 45 12 21 43 34 55 12 21 33 54 45

12 21 53 44 35 12 23 31 44 55 12 23 41 54 35 12 23 51 34 45 12 23 41 34 55

12 23 31 54 45 12 23 51 44 35 12 24 3

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + 1 43 55 12 24 41 53 35 12 24 51 33 45

12 24 41 33 55 12 24 31 53 45 12 24 51 43 35 12 25 31 43 54 12 25 41 53 34

12 25 51 33 44 12 25 41 33 54 12 25 31 53 44 12 25 51 43 34.

a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ +

− − − − −

− + + +

13 21 32 44 55 13 21 42 54 35 13 21 52 34 45 13 21 42 34 55 13 21 32 54 45

13 21 52 44 35

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

Page 21: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Para 32

∆ :

Diagonal 1 13 22 31 44 55a a a a a Semidiagonal 2 13 22 41 54 35a a a a a Semidiagonal 3 13 22 51 34 45a a a a a

Transver 1 13 22 41 34 55a a a a a Semitransver 2 13 22 31 54 45a a a a a Semitransver 3 13 22 51 44 35a a a a a

luego:

32∆ =

32∆ =

Para 33

∆ :

Diagonal 1 13 24 31 42 55a a a a a Semidiagonal 2 13 24 41 52 35a a a a a Semidiagonal 3 13 24 51 32 45a a a a a

Transver 1 13 24 41 32 55a a a a a Semitransver 2 13 24 31 52 45a a a a a Semitransver 3 13 24 51 42 35a a a a a

entonces:

33∆ =

Para 34

∆ :

Diagonal 1 13 25 31 42 54a a a a a Semidiagonal 2 13 25 41 52 34a a a a a Semidiagonal 3 13 25 51 32 44a a a a a

Transver 1 13 25 41 32 54a a a a a Semitransver 2 13 25 31 52 44a a a a a Semitransver 3 13 25 51 42 34a a a a a

así:

34∆ =

34∆ =

13 22 31 44 55 13 22 41 54 35 13 22 51 34 45 13 22 41 34 55 13 22 31 54 45

13 22 51 44 35

13 22 31 44 55 13 22 41 54 35 13 22 51 34 45 13 22 41 34 55 13 22 31 54 45

13 22 51 44 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 5

13 24 31 42 55 13 24 41 52 35 13 24 51 32 45 13 24 41 32 55 13 24 31 52 45

13 24 51 42 35

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

13 25 31 42 54 13 25 41 52 34 13 25 51 32 44 13 25 41 32 54 13 25 31 52 44

13 25 51 42 34

13 25 31 42 54 13 25 41 52 34 13 25 51 32 44 13 25 41 32 54 13 25 31 52 44

13 25 51 42 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 4

Page 22: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

En conclusión el resultado del tercer determinante ampliado de orden cinco (5) es:

3∆ =

• Para 4

∆ :

14 11 12 13 15

24 21 22 23 25

34 31 32 33 35

44 41 42 43 45

54 51 52 53 55

34 31 32 33 35

44 41 42 43 45

24 21 22 23 25

14 11 12 13 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

14 12 11 13 15

24 22 21 23 25

34 32 31 33 35

44 42 41 43 45

54 52 51 53 55

34 32 31 33 35

44 42 41 43 45

24 22 21 23 25

14 12 11 13 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

+

14 13 11 12 15

24 23 21 22 25

34 33 31 32 35

44 43 41 42 45

54 53 51 52 55

34 33 31 32 35

44 43 41 42 45

24 23 21 22 25

14 13 11 12 15

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

14 15 11 12 13

24 25 21 22 23

34 35 31 32 33

44 45 41 42 43

54 55 51 52 53

34 35 31 32 33

44 45 41 42 43

24 25 21 22 23

14 15 11 12 13

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

Para 41

∆ :

Diagonal 1 14 21 32 43 55a a a a a Semidiagonal 2 14 21 42 53 35a a a a a Semidiagonal 3 14 21 52 33 45a a a a a

Transver 1 14 21 42 33 55a a a a a Semitransver 2 14 21 32 53 45a a a a a Semitransver 3 14 21 52 43 35a a a a a

13 21 32 44 55 13 21 42 54 35 13 21 52 34 45 13 21 42 34 55 13 21 32 54 45

13 21 52 44 35 13 22 31 44 55 13 22 41 54 35 13 22 51 34 45 13 22 41 34 55

13 22 31 54 45 13 22 51 44 35 13 24 3

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + 1 42 55 13 24 41 52 35 13 24 51 32 45

13 24 41 32 55 13 24 31 52 45 13 24 51 42 35 13 25 31 42 54 13 25 41 52 34

13 25 51 32 44 13 25 41 32 54 13 25 31 52 44 13 25 51 42 34.

a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ +

− − − − −

− + + +

Page 23: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

entonces:

41∆ =

Para 42

∆ :

Diagonal 1 14 22 31 43 55a a a a a Semidiagonal 2 14 22 41 53 35a a a a a Semidiagonal 3 14 22 51 33 45a a a a a

Transver 1 14 22 41 33 55a a a a a Semitransver 2 14 22 31 53 45a a a a a Semitransver 3 14 22 51 43 35a a a a a

así:

42∆ =

42∆ =

Para 43

∆ :

Diagonal 1 14 23 31 42 55a a a a a Semidiagonal 2 14 23 41 52 35a a a a a Semidiagonal 3 14 23 51 32 45a a a a a

Transver 1 14 23 41 32 55a a a a a Semitransver 2 14 23 31 52 45a a a a a Semitransver 3 14 23 51 42 35a a a a a

luego:

43∆ =

Para 44

∆ :

Diagonal 1 14 25 31 42 53a a a a a Semidiagonal 2 14 25 41 52 33a a a a a Semidiagonal 3 14 25 51 32 43a a a a a

Transver 1 14 25 41 32 53a a a a a Semitransver 2 14 25 31 52 43a a a a a Semitransver 3 14 25 51 42 33a a a a a

así:

14 21 32 43 55 14 21 42 53 35 14 21 52 33 45 14 21 42 33 55 14 21 32 53 45

14 21 52 43 35

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

14 22 31 43 55 14 22 41 53 35 14 22 51 33 45 14 22 41 33 55 14 22 31 53 45

14 22 51 43 35

14 22 31 43 55 14 22 41 53 35 14 22 51 33 45 14 22 41 33 55 14 22 31 53 45

14 22 51 43 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 5

14 23 31 42 55 14 23 41 52 35 14 23 51 32 45 14 23 41 32 55 14 23 31 52 45

14 23 51 42 35

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

Page 24: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

44∆ =

44∆ =

En conclusión el resultado del cuarto determinante ampliado de orden cinco (5) es:

4∆ =

• Para 5

∆ :

15 11 12 13 14

25 21 22 23 24

35 31 32 33 34

45 41 42 43 44

55 51 52 53 54

35 31 32 33 34

45 41 42 43 44

25 21 22 23 24

15 11 12 13 14

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

15 12 11 13 14

25 22 21 23 24

35 32 31 33 34

45 42 41 43 44

55 52 51 53 54

35 32 31 33 34

45 42 41 43 44

25 22 21 23 24

15 12 11 13 14

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

+

15 13 11 12 14

25 23 21 22 24

35 33 31 32 34

45 43 41 42 44

55 53 51 52 54

35 33 31 32 34

45 43 41 42 44

25 23 21 22 24

15 13 11 12 14

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

-

15 14 11 12 13

25 24 21 22 23

35 34 31 32 33

45 44 41 42 43

55 54 51 52 53

35 34 31 32 33

45 44 41 42 43

25 24 21 22 23

15 14 11 12 13

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

14 25 31 42 53 14 25 41 52 33 14 25 51 32 43 14 25 41 32 53 14 25 31 52 43

14 25 51 42 33

14 25 31 42 53 14 25 41 52 33 14 25 51 32 43 14 25 41 32 53 14 25 31 52 43

14 25 51 42 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 3

14 21 32 43 55 14 21 42 53 35 14 21 52 33 45 14 21 42 33 55 14 21 32 53 45

14 21 52 43 35 14 22 31 43 55 14 22 41 53 35 14 22 51 33 45 14 22 41 33 55

14 22 31 53 45 14 22 51 43 35 14 23 3

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + 1 42 55 14 23 41 52 35 14 23 51 32 45

14 23 41 32 55 14 23 31 52 45 14 23 51 42 35 14 25 31 42 53 14 25 41 52 33

14 25 51 32 43 14 25 41 32 53 14 25 31 52 43 14 25 51 42 33.

a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ +

− − − − −

− + + +

Page 25: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Para 51

∆ :

Diagonal 1 15 21 32 43 54a a a a a Semidiagonal 2 15 21 42 53 34a a a a a Semidiagonal 3 15 21 52 33 44a a a a a

Transver 1 15 21 42 33 54a a a a a Semitransver 2 15 21 32 53 44a a a a a Semitransver 3 15 21 52 43 34a a a a a

así:

51∆ =

Para 52

∆ :

Diagonal 1 15 22 31 43 54a a a a a Semidiagonal 2 15 22 41 53 34a a a a a Semidiagonal 3 15 22 51 33 44a a a a a

Transver 1 15 22 41 33 54a a a a a Semitransver 2 15 22 31 53 44a a a a a Semitransver 3 15 22 51 43 34a a a a a

entonces:

52∆ =

52∆ =

Para 53

∆ :

Diagonal 1 15 23 31 42 54a a a a a Semidiagonal 2 15 23 41 52 34a a a a a Semidiagonal 3 15 23 51 32 44a a a a a

Transver 1 15 23 41 32 54a a a a a Semitransver 2 15 23 31 52 44a a a a a Semitransver 3 15 23 51 42 34a a a a a

así:

53∆ =

15 21 32 43 54 15 21 42 53 34 15 21 52 33 44 15 21 42 33 54 15 21 32 53 44

15 21 52 43 34

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

15 22 31 43 54 15 22 41 53 34 15 22 51 33 44 15 22 41 33 54 15 22 31 53 44

15 22 51 43 34

15 22 31 43 54 15 22 41 53 34 15 22 51 33 44 15 22 41 33 54 15 22 31 53 44

15 22 51 43 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 4

15 23 31 42 54 15 23 41 52 34 15 23 51 32 44 15 23 41 32 54 15 23 31 52 44

15 23 51 42 34

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ + − −

Page 26: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Para 53

∆ :

Diagonal 1 15 24 31 42 53a a a a a Semidiagonal 2 15 24 41 52 33a a a a a Semidiagonal 3 15 24 51 32 43a a a a a

Transver 1 15 24 41 32 53a a a a a Semitransver 2 15 24 31 52 43a a a a a Semitransver 3 15 24 51 42 33a a a a a

entonces:

53∆ =

53∆ =

En conclusión el resultado del quinto determinante ampliado de orden cinco (5) es:

5∆ =

Así se concluye que:

11 12 13 14 15

21 22 23 24 25

31 32 33 34 35

41 42 43 44 45

51 52 53 54 55

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

a a a a a

= 51 2 3 4

− + − +∆ ∆ ∆ ∆ ∆

15 24 31 42 53 15 24 41 52 33 15 24 51 32 43 15 24 41 32 53 15 24 31 52 43

15 24 51 42 33

15 24 31 42 53 15 24 41 52 33 15 24 51 32 43 15 24 41 32 53 15 24 31 52 43

15 24 51 42 3

(

)

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

es decir

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

− + + − −

− − − + +

+ 3

15 21 32 43 54 15 21 42 53 34 15 21 52 33 44 15 21 42 33 54 15 21 32 53 44

15 21 52 43 34 15 22 31 43 54 15 22 41 53 34 15 22 51 33 44 15 22 41 33 54

15 22 31 53 44 15 22 51 43 34 15 23 3

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + 1 42 54 15 23 41 52 34 15 23 51 32 44

15 23 41 32 54 15 23 31 52 44 15 23 51 42 34 15 24 31 42 53 15 24 41 52 33

15 24 51 32 43 15 24 41 32 53 15 24 31 52 43 15 24 51 42 33.

a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ +

− − − − −

− + + +

Page 27: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

11 22 33 44 55 11 22 43 54 35 11 22 53 34 45 11 22 43 34 55 11 22 33 54 45

11 22 53 44 35 11 23 32 44 55 11 23 42 54 35 11 23 52 34 45 11 23 42 34 55

11 23 32 54 45 11 23 52 44 35 11 24 3

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + 2 43 55 11 24 42 53 35 11 24 52 33 45

11 24 42 33 55 11 24 32 53 45 11 24 52 43 35 11 25 32 43 54 11 25 42 53 34

11 25 52 33 44 11 25 42 33 54 11 25 32 53 44 11 25 52 43 34

12 21 33 44 55(

a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a

+ +

− − − − −

− + + +

− 12 21 43 54 35 12 21 53 34 45 12 21 43 34 55 12 21 33 54 45

12 21 53 44 35 12 23 31 44 55 12 23 41 54 35 12 23 51 34 45 12 23 41 34 55

12 23 31 54 45 12 23 51 44 35 12 24 31 43 55 12 24

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ + − −

− − − − +

+ + + + 41 53 35 12 24 51 33 45

12 24 41 33 55 12 24 31 53 45 12 24 51 43 35 12 25 31 43 54 12 25 41 53 34

12 25 51 33 44 12 25 41 33 54 12 25 31 53 44 12 25 51 43 34

13 21 32 44 55 13 21 42 54

).

a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a

+

− − − − −

− + + +

+ +35 13 21 52 34 45 13 21 42 34 55 13 21 32 54 45

13 21 52 44 35 13 22 31 44 55 13 22 41 54 35 13 22 51 34 45 13 22 41 34 55

13 22 31 54 45 13 22 51 44 35 13 24 31 42 55 13 24 41 52 35 13 2

a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

+ − −

− − − − +

+ + + + +4 51 32 45

13 24 41 32 55 13 24 31 52 45 13 24 51 42 35 13 25 31 42 54 13 25 41 52 34

13 25 51 32 44 13 25 41 32 54 13 25 31 52 44 13 25 51 42 34

14 21 32 43 55 14 21 42 53 35 14 21 52 3

.

(

a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a

− − − − −

− + + +

− + + 3 45 14 21 42 33 55 14 21 32 53 45

14 21 52 43 35 14 22 31 43 55 14 22 41 53 35 14 22 51 33 45 14 22 41 33 55

14 22 31 53 45 14 22 51 43 35 14 23 31 42 55 14 23 41 52 35 14 23 51 32 45

14

a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a

− −

− − − − +

+ + + + +

−23 41 32 55 14 23 31 52 45 14 23 51 42 35 14 25 31 42 53 14 25 41 52 33

14 25 51 32 43 14 25 41 32 53 14 25 31 52 43 14 25 51 42 33

15 21 32 43 54 15 21 42 53 34 15 21 52 33 44 15 21 42

).

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a

− − − −

− + + +

+ + + −33 54 15 21 32 53 44

15 21 52 43 34 15 22 31 43 54 15 22 41 53 34 15 22 51 33 44 15 22 41 33 54

15 22 31 53 44 15 22 51 43 34 15 23 31 42 54 15 23 41 52 34 15 23 51 32 44

15 23 41 32 54

a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a

− − − − +

+ + + + +

− − 15 23 31 52 44 15 23 51 42 34 15 24 31 42 53 15 24 41 52 33

15 24 51 32 43 15 24 41 32 53 15 24 31 52 43 15 24 51 42 33.

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

− − −

− + + +

Se demostró que al igual que para los determinantes de orden cuatro (4), para orden cinco (5) es válido el desarrollo por el método de Sarrus ya que la respuesta es la misma que la obtenida por la aplicación del Teorema de Laplace. 4.3 CASO PARTICULAR DE DETERMINANTE DE ORDEN CINCO

DESARROLLADO POR EL MÉTODO DE SARRUS. Se aclara que no es práctico este método si se trata de solucionar determinantes de orden mayor o igual a 5. Sin embargo para mostrar que efectivamente se puede utilizar se presenta el siguiente ejemplo.

Page 28: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

Determinar el valor del determinante

2 2 4 4 6

4 3 2 2 1

3 2 1 4 1

1 1 1 1 1

3 2 1 1 4

− −

− −

− − Se hace el complemento agregando inicialmente la tercera fila, luego la cuarta, la segunda y la primera fila.

• Con el orden de columnas inicial dejando fija la primera columna y rotando las restantes, se obtienen los primeros cuatro determinantes ampliados.

2 2 4 4 6

4 3 2 2 1

3 2 1 4 1

1 1 1 1 1

3 2 1 1 4

3 2 1 4 1

1 1 1 1 1

4 3 2 2 1

2 2 4 4 6

− −

− −

− −

− −

− − -

2 4 2 4 6

4 2 3 2 1

3 1 2 4 1

1 1 1 1 1

3 1 2 1 4

3 1 2 4 1

1 1 1 1 1

4 2 3 2 1

2 4 2 4 6

− −

− −

− −

− −

− − +

2 4 2 4 6

4 2 3 2 1

3 4 2 1 1

1 1 1 1 1

3 1 2 1 4

3 4 2 1 1

1 1 1 1 1

4 2 3 2 1

2 4 2 4 6

− −

− −

− −

− −

− −

2 6 2 4 4

4 1 3 2 2

3 1 2 1 4

1 1 1 1 1

3 4 2 1 1

3 1 2 1 4

1 1 1 1 1

4 1 3 2 2

2 6 2 4 4

− −

− −

− − −

− −

− −

{ } { }( 24 6 24) (96 6 6) (32 4 32) ( 64 8 8) {(32 4 8)

(16 8 8)} {(4 8 4) (2 4 16)}

{6 96} {60 ( 80)} {28 16} {16 ( 18)}

90 140 12 34 252

− + + − + − − − + − − − − + + −

− + − − + + − − −

= − − − − + − − − −

= − − + − = −

Page 29: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

• Tomando como primera columna la segunda, dejándola fija y rotando las restantes, se obtienen los siguientes cuatro determinantes ampliados.

2 2 4 4 6

3 4 2 2 1

2 3 1 4 1

1 1 1 1 1

2 3 1 1 4

2 3 1 4 1

1 1 1 1 1

3 4 2 2 1

2 2 4 4 6

− −

− −

− −

− −

− − -

2 4 2 4 6

3 2 4 2 1

2 1 3 4 1

1 1 1 1 1

2 1 3 1 4

2 1 3 4 1

1 1 1 1 1

3 2 4 2 1

2 4 2 4 6

− −

− −

− −

− −

− − +

2 4 2 4 6

3 2 4 2 1

2 4 3 1 1

1 1 1 1 1

2 1 3 1 4

2 4 3 1 1

1 1 1 1 1

3 2 4 2 1

2 4 2 4 6

− −

− −

− −

− −

− −

-

2 6 2 4 4

3 1 4 2 2

2 1 3 1 4

1 1 1 1 1

2 4 3 1 1

2 1 3 1 4

1 1 1 1 1

3 1 4 2 2

2 6 2 4 4

− −

− −

− −

− −

− −

{ } { }( 32 8 32) (128 8 8) ( 48 4 48) (64 12 12) {( 48 4 12)

( 16 12 12)} {( 6 8 6) ( 2 6 24)}

{8 128} { 92 88} { 40 16} { 20 28}

120 180 24 48 84

− + + − + − − − + − − + + + − − +

− − − + − − − − − − + +

= − − − − + − + − − −

= − + − + =

• Tomando como primera columna la tercera, dejándola fija y rotando las restantes, se obtienen los siguientes cuatro determinantes ampliados.

Page 30: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

4 2 2 4 6

2 4 3 2 1

1 3 2 4 1

1 1 1 1 1

1 3 2 1 4

1 3 2 4 1

1 1 1 1 1

2 4 3 2 1

4 2 2 4 6

− −

− −

− −

− −

− − -

4 2 2 4 6

2 3 4 2 1

1 2 3 4 1

1 1 1 1 1

1 2 3 1 4

1 2 3 4 1

1 1 1 1 1

2 3 4 2 1

4 2 2 4 6

− −

− −

− −

− −

− − +

4 4 2 2 6

2 2 4 3 1

1 4 3 2 1

1 1 1 1 1

1 1 3 2 4

1 4 3 2 1

1 1 1 1 1

2 2 4 3 1

4 4 2 2 6

− −

− −

− −

− −

− −

-

4 6 2 2 4

2 1 4 3 2

1 1 3 2 4

1 1 1 1 1

1 4 3 2 1

1 1 3 2 4

1 1 1 1 1

2 1 4 3 2

4 6 2 2 4

− −

− −

− −

− −

− −

{ } { }(128 16 128) ( 256 32 32) ( 144 12 144) (192 36 36) {(96 16 48)

(64 48 24)} {(12 32 24) (8 24 48)}

{240 320} { 276 264} {32 8} {4 16}

560 540 40 20 1120

− + − − − − − − + − − + + + − −

− − − − − + − + −

= + − − − + + − +

= + + − =

• Tomando como primera columna la cuarta, dejándola fija y rotando las restantes, se obtienen los siguientes cuatro determinantes ampliados.

4 2 2 4 6

2 4 3 2 1

4 3 2 1 1

1 1 1 1 1

1 3 2 1 4

4 3 2 1 1

1 1 1 1 1

2 4 3 2 1

4 2 2 4 6

− −

− −

− −

− −

− − -

4 2 2 4 6

2 3 4 2 1

4 2 3 1 1

1 1 1 1 1

1 2 3 1 4

4 2 3 1 1

1 1 1 1 1

2 3 4 2 1

4 2 2 4 6

− −

− −

− −

− −

− − +

4 4 2 2 6

2 2 4 3 1

4 1 3 2 1

1 1 1 1 1

1 1 3 2 4

4 1 3 2 1

1 1 1 1 1

2 2 4 3 1

4 4 2 2 6

− −

− −

− −

− −

− −

Page 31: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

-

4 6 2 2 4

2 1 4 3 2

4 1 3 2 1

1 1 1 1 1

1 4 3 2 1

4 1 3 2 1

1 1 1 1 1

2 1 4 3 2

4 6 2 2 4

− −

− −

− −

− −

− −

{ } { }(128 16 32) (64 32 32) ( 144 12 36) ( 48 36 36) {(96 16 48)

(64 48 24)} {( 12 8 24) ( 8 24 12)}

{112 64} { 120 48} {32 8} {20 28}

48 72 40 8 168

+ − − + − − − − + − − − + + − −

− − − − − + + − − + +

= − − − + + + − −

= + + + =

• Tomando como primera columna la quinta, dejándola fija y rotando las restantes, se obtienen los siguientes cuatro determinantes ampliados.

6 2 2 4 4

1 4 3 2 2

1 3 2 1 4

1 1 1 1 1

4 3 2 1 1

1 3 2 1 4

1 1 1 1 1

1 4 3 2 2

6 2 2 4 4

− −

− −

− −

− −

− − -

6 2 2 4 4

1 3 4 2 2

1 2 3 1 4

1 1 1 1 1

4 2 3 1 1

1 2 3 1 4

1 1 1 1 1

1 3 4 2 2

6 2 2 4 4

− −

− −

− −

− −

− − +

6 4 2 2 4

1 2 4 3 2

1 1 3 2 4

1 1 1 1 1

4 1 3 2 1

1 1 3 2 4

1 1 1 1 1

1 2 4 3 2

6 4 2 2 4

− −

− −

− −

− −

− −

-

6 4 2 2 4

1 2 4 3 2

1 4 3 2 1

1 1 1 1 1

4 1 3 2 1

1 4 3 2 1

1 1 1 1 1

1 2 4 3 2

6 4 2 2 4

− −

− −

− −

− −

− −

Page 32: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

{ } { }(48 96 48) (24 48 192) ( 54 72 54) ( 18 54 216) {(36 96 72)

(24 72 144)} {( 36 24 72) ( 24 72 36)}

{192 216} { 180 252} {12 48} {60 84}

408 432 60 24 924

+ + − − − − − − − − − + + + − +

− + − − − + + − − + +

= + − − − + + − −

= + + + =

Resumiendo lo anterior se tiene que:

= -252 –(84)+1120-(168)+924= 1540

5. MÉTODO DE SARRUS PARA DETERMINANTES DE ORDEN ARBITRARIO.

En general la forma de completar el determinante es agregar inicialmente la fila

(n - 2), luego la fila (n - 1), a continuación sucesivamente las filas (n - 3), (n - 4), (n - 5),…,2,1. Es decir, dado el determinante de orden n

nnnnnnnnnnnn

nnnnnnnnnnnn

nnnnnnnnnnnn

nnnnnnnnnnnn

nnnn

nnnn

nnnn

nnnn

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

)1()2()3(4321

)1()1)(1()2)(1()3)(1(4)1(3)1(2)1(1)1(

)2()1)(2()2)(2()3)(2(4)2(3)2(2)2(1)2(

)3()1)(3()2)(3()3)(3(4)3(3)3(2)3(1)3(

4)1(4)2(4)3(444434241

3)1(3)2(3)3(334333231

2)1(2)2(2)3(224232221

1)1(1)2(1)3(114131211

−−−

−−−−−−−−−−−

−−−−−−−−−−−

−−−−−−−−−−−

−−−

−−−

−−−

−−−

Κ

Κ

Κ

Κ

ΜΜΜΜΜΜΜΜΜ

Κ

Κ

Κ

Κ

la forma de completarlo se presenta a continuación:

2 2 4 4 6

4 3 2 2 1

3 2 1 4 1

1 1 1 1 1

3 2 1 1 4

− −

− −

− −

Page 33: JOSÉ FRANCISCO LEGUIZAMÓN ROMERO 1 GRUPO DE … DE... · En Montpellier, en los años 1820 conoce a Gergonne y publica varios artículos y memorias en los Annales de Gergonne ,

nnnnnnnnnnnn

nnnnnnnnnnnn

nnnnnnnnnnnn

nnnnnnnnnnnn

nnnn

nnnn

nnnn

nnnn

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

)1()2()3(4321

)1()1)(1()2)(1()3)(1(4)1(3)1(2)1(1)1(

)2()1)(2()2)(2()3)(2(4)2(3)2(2)2(1)2(

)3()1)(3()2)(3()3)(3(4)3(3)3(2)3(1)3(

4)1(4)2(4)3(444434241

3)1(3)2(3)3(334333231

2)1(2)2(2)3(224232221

1)1(1)2(1)3(114131211

−−−

−−−−−−−−−−−

−−−−−−−−−−−

−−−−−−−−−−−

−−−

−−−

−−−

−−−

Κ

Κ

Κ

Κ

ΜΜΜΜΜΜΜΜΜ

Κ

Κ

Κ

Κ

nnnn

nnnn

nnnn

nnnn

nnnnnnnnnnnn

nnnnnnnnnnnn

nnnnnnnnnnnn

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

aaaaaaaa

1)1(1)2(1)3(114131211

2)1(2)2(2)3(224232221

3)1(3)2(3)3(334333231

4)1(4)2(4)3(444434241

)3()1)(3()2)(3()3)(3(4)3(3)3(2)3(1)3(

)1()1)(1()2)(1()3)(1(4)1(3)1(2)1(1)1(

)2()1)(2()2)(2()3)(2(4)2(3)2(2)2(1)2(

−−−

−−−

−−−

−−−

−−−−−−−−−−−

−−−−−−−−−−−

−−−−−−−−−−−

Κ

Κ

Κ

Κ

ΜΜΜΜΜΜΜΜΜ

Κ

Κ

Κ

Así aparecen inicialmente n determinantes ampliados, es decir el primero es el presentado anteriormente, el siguiente la segunda columna pasa de primera, enseguida la tercera pasa de primera y las demás columnas se corren( es decir la segunda columna es la primera inicial, la tercera la segunda y las demás continúan con su orden usual). Los signos de los determinantes van alternos iniciando por positivo. Su desarrollo es como aparece en el rayado.

Cada determinante de los mencionados, a su vez se soluciona de forma recursiva, es decir la primera columna ya se sabe que queda fija, entonces empiezan a rotar las segundas, si es del caso algunas segundas quedan fijas y se hacen rotar las terceras y así sucesivamente.

En total para solucionar un determinante de orden n, se solucionan !

6

n

determinantes ampliados, con 3n ≥ .