Anna Karlsdóttir, Lektor Kulturgeografi og turismestudier Islands Universitet
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ Grunnskólinn og kennarastarfið Fyrirlestur 29. sept. 2006...
-
date post
19-Dec-2015 -
Category
Documents
-
view
236 -
download
5
Transcript of Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ Grunnskólinn og kennarastarfið Fyrirlestur 29. sept. 2006...
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Grunnskólinn og kennarastarfið
Fyrirlestur 29. sept. 2006
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Námskráin og námsgreinarnar
Markmið fyrirlesturs
• Hvað á að kenna? Hvers vegna?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Kennarar þurfa að geta svarað
• Hver eru markmið og tilgangur skólastarfsins og hvers vegna þau eru valin
• Hvaða námsaðstæður og námsreynsla reynist best til að ná þeim
• Hvaða kennsluaðferðir henta til þess• Hvort við höfum náð markmiðunum - mat
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Hlutverk og markmið grunnskólasamkvæmt aðalnámskrá
Félagsleg mótun Formlegt nám
Siðvit, verkvit, bókvit
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
• Hvernig vita kennarar hvað á að kenna? Hvers vegna geta þeir ekki ákveðið það alfarið sjálfir?
• Hvað með þátt foreldra og nemenda?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Hvernig nám og kennsla?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Breyttar áherslur í námi og kennslu
Breytt hlutverk kennara
- aðrar kröfur til nemenda
• Meiri fjölbreytni
• Dæmi:• Upplýsinga- og tæknimennt, einstaklingsmiðað
nám, fjölmenning, skóli án aðgreiningar, lífsleikni...
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Verkmöppur nemenda (Portfolio)
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Hvernig námsumhverfi?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Lög um grunnskóla nr. 66 1995
• 30. gr. Í aðalnámskrá1) skal kveðið á um meginmarkmið náms og kennslu. Í aðalnámskrá skal tilgreina kjarnagreinar og kveða á um uppbyggingu og skipan náms í grunnskóla, svo og hlutfallslega skiptingu tíma milli námssviða og námsgreina. Þess skal gætt að námið verði sem heildstæðast.
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Námskrárflóð!
Aðalnámskrá Skólanámskrá
Bekkjarnámskrá
Einstaklingsnámskrá
Hvert er hlutverk kennara?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Hvað er námskrá?
• Áætlun eða leiðarvísir um hvað skuli gert
(lært, kennt) í skólum (Andri Ísaksson 1983, bls. 25)
• Faglega rökstutt kennsluskipulag sem sett er fram á þann veg að unnt er að framkvæma það, skoða og gagnrýna (Ólafur Proppé 1992)
Fleiri skýringar?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Hvað er aðalnámskrá?
• Útfærsla á lögum og reglugerðum• Stjórntæki mennamálayfirvalda –
» miðstýrt plagg
• Safn sameiginlegra markmiða skólastarfs í landinu
• Mælir fyrir um inntak náms og kröfur á hverju skólastigi fyrir sig
• Tilraun til að samræma nám og kennslu
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Hvað er aðalnámskrá? frh.
• Viðmiðum við mat á skólum og skólastarfi• Grundvöllur skólanámskrárgerðar og
sjálfsmats skóla• Upplýsing og viðmiðun fyrir foreldra• Tæki til að tryggja jafnan rétt nemenda
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Gagnrýni á aðalnámskrá
• Hvaða gagnrýni kemur fram í grein Barkar Vígþórssonar?Að mínum dómi tekur núverandi aðalnámskrá of mikið ómak af kennurum og sníður þeim of þröngan stakk við markmiðssetningu og val á viðfangsefnum. Þetta setur kennara í afar erfiða stöðu.
• http://netla.khi.is/greinar/2003/002/index.htm
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Ný aðalnámskrá í smíðum
• Hverjir koma að vinnu við mótum nýrrar aðalnámskrár?
• Helstu breytingar?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Ný aðalnámskrá í Noregi 2006
• Nýjar áherslur
• Hvað einkennir nýju námskrárnar?
• Sjá grein Ingu H. Andreassen í Netlu: Kom ikkje med heile sanningi
Um endurbætur og breytingar á norska skólakerfinu
http://netla.khi.is/greinar/2006/001/index.htm
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Ný námskrá í Noregi
Áherslur:• Skýrari námsmarkmið• Meira valfrelsi varðandi inntak og aðferðir
námsins en þær gömlu• Viðaminni en þær gömlu
Einkenni:
Hæfnismarkmið í hverri grein eftir 2., 4., 7. og 10. bekk þ.e. Til hvers er ætlast af nemendum og hvað þeir eiga að kunna
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Aðalnámskrá – skólanámskráHver er munurinn?
• Aðalnámskrá grunnskóla:• Uppeldis- og menntunarhlutverk • Meginmarkmið
• Skólanámskrá:• Leiðir og kennsluhættir til að útfæra
meginmarkmið aðalnámskrár• Stefna og sérstaða skóla • Dæmi um heimasíðu grunnskóla Ingunnarskóli http://
www.ingunnarskoli.is/
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Hvað felst í námskrá?
• 1. Námsmarkmið• 2. Inntak• 3. Kennslu- og námsaðferðir• 4. Námsgögn og kennslutæki• 5. Mat á námsárangri og kennslu
» (Andri Ísaksson 1983)
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Bekkjarnámskrá
•
Bekkjarnámskrá er ætlað að vera leiðarljós og leiðbeining fyrir kennara, nemendur og foreldra.
• Í henni á að gefa sem gelggsta mynd af því starfi sem fram undan er hverju sinni.
Bekkjarnámskrá á að auðvelda nemendum að þekkja markmið námsins
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Einstaklingsnámskrá
• Einstaklingsnámskrá er gerð þegar nemandi þarf á sérstökum úrræðum að halda
• ATH! Einstaklingsnámskrá er ekki það sama og einstaklingsáætlun
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Námsgreinar
• ÍSLENSKA STÆRÐFRÆÐI ERLEND TUNGUMÁL HEIMILISFRÆÐI ÍÞRÓTTIR -LÍKAMS- OG HEILSURÆKT KRISTIN FRÆÐI, SIÐFRÆÐI OG TRÚARBRÖGÐ LISTGREINAR LÍFSLEIKNI NÁTTÚRUFRÆÐI SAMFÉLAGSGREINAR UPPLÝSINGA- OG TÆKNIMENNT
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Samþætting námsgreina – einstaklingsmiðað nám
Samvinna Samþætting námsgreina
• Íslenska• Samfélagsfræði• Upplýsinga- og
tæknimennt• Listgreinar• Lífsleikni
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Upplýsinga- og tæknimennt
Dæmi um nýja námskrá
• Vefefni um Leif heppna: http://www.namsgagnastofnun.is/leifur/index.html
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Hvers vegna list og verkgreinar?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
TónmenntDæmi um námsgrein sem hefur breyst
mikið
• Meiri fjölbreytni• Samþætting við aðrar
námsgreinar
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Heimilisfræði
• Dæmi um námsgrein sem hefur breyst mikið á síðustu árum
• Hvernig?
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Aðal áhersluatriði í aðalnámskrá 1999
* Ólíkir einstaklingar – ólíkar þarfir– Sveigjanlegt skólastarf og fjölbreyttir
kennsluhættir
* Allir eiga jafnan rétt– Nám og kennsla við hæfi hvers og eins
* Samfella milli skólastigaleikskóli – grunnskóli - framhaldsskóli
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Efst á baugi í skólaþróun
• Einstaklingsmiðað nám/skólastarf• Samvirkt nám • Skóli án aðgreiningar• Lífsleikni – tenging við aðrar greinar• Tölvu- og upplýsingamennt• Samþætting og heildstæð kennsla• Fjölgreindarkenning• Hugsmíðihyggja (Constructivism)• Umhverfismennt• Fjölmenning
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Verkefni í stað lestrarverkefnis
Ekki er ætlast til að nemendur skrifi lestrarverkefni þessa viku því verkefni er unnið um aðalnámskrá
Jóhanna Karlsdóttir lektor KHÍ
Verkefni með hliðsjón af aðalnámskrá grunnskóla
A Lesið Aðalnámskrá grunnskóla: Almennan hluta og kannið hvaða kröfur hún gerir til kennara.
• B Veljið námskrá einnar greinar. Skoðið áfangamarkmið við lok 4., 7. eða 10. bekkjar og kannið hvaða kröfur eru gerðar til nemenda við lok þess aldursstigs sem þið veljið. Hversu raunhæf teljið þið þessi markmið? Hvernig getur kennari skapað aðstæður í skólanum til þess að nemendur nái þessum markmiðum?
• Verkefnið er hópverkefni 3-4 í hóp. Skil: 13. október• Lengd verkefnis: 3-4 bls. A4 í 12 pt. letri. Línubil 1,5
Námsmat: Gildir 15% af heildareinkunn