:jf:Yo aLdf P]g, @)&$ · 1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg...

17
www.lawcommission.gov.np 1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg ug]{ P]g, @)&% @)&%.!!.!( ;Djt\ @)&$ ;fnsf] P]g g= $@ :jf:Yo aLdf ;DaGwdf Joj:yf ug{ ag]sf] P]g k|:tfjgf M u'0f:t/Lo :jf:Yo ;]jf k|fKt ug]{ gful/ssf] clwsf/sf] ;+/If0f ug{, :jf:Yo aLdfåf/f k"j{ e'QmfgLsf] dfWodaf6 aLldtsf] cfly{s hf]lvd Go"gLs/0f ug{ tyf :jf:Yo ;]jf k|bfossf] bIftf / hjfkmb]xLtf clej[l4 u/L :jf:Yo ;]jfdf cfd gful/ssf] ;xh kx'Fr ;'lglZrt ug]{ ;DaGwdf cfjZos Joj:yf ug{ jf~5gLo ePsf]n], g]kfnsf] ;+ljwfgsf] wf/f @(^ sf] pkwf/f -!_ adf]lhdsf] Joj:yflksf–;+;bn] of] P]g agfPsf] 5 . kl/R5]b–! k|f/lDes != ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; P]gsf] gfd :jf:Yo aLdf P]g, @)&$/x]sf] 5 . -@_ of] P]g t'?Gt k|f/De x'g]5 . @= kl/efiff M ljifo jf k|;Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf,– -s_ æcWoIfÆ eGgfn] af]8{sf] cWoIf ;Demg' k5{ . -v_ æsfo{sf/L lgb]{zsÆ eGgfn] bkmf @) adf]lhdsf] sfo{sf/L lgb]{zs ;Demg' k5{ . -u_ æsf]ifÆ eGgfn] bkmf @& adf]lhdsf] :jf:Yo aLdf sf]if ;Demg' k5{ . -3_ ætf]lsPsf]Æ jf ætf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; P]g cGtu{t ag]sf] lgoddf tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhd ;Demg' k5{ .

Transcript of :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ · 1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg...

Page 1: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

1

:jf:Yo aLdf P]g, @)&$

k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt

@)&$.)&.)!

;+zf]wg ug]{ P]g

g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

ug]{ P]g, @)&% @)&%.!!.!(

;Djt\ @)&$ ;fnsf] P]g g= $@

:jf:Yo aLdf ;DaGwdf Joj:yf ug{ ag]sf] P]g

k|:tfjgf M u'0f:t/Lo :jf:Yo ;]jf k|fKt ug]{ gful/ssf] clwsf/sf] ;+/If0f ug{, :jf:Yo

aLdfåf/f k"j{ e'QmfgLsf] dfWodaf6 aLldtsf] cfly{s hf]lvd Go"gLs/0f ug{ tyf :jf:Yo ;]jf

k|bfossf] bIftf / hjfkmb]xLtf clej[l4 u/L :jf:Yo ;]jfdf cfd gful/ssf] ;xh kx'Fr

;'lglZrt ug]{ ;DaGwdf cfjZos Joj:yf ug{ jf~5gLo ePsf]n],

g]kfnsf] ;+ljwfgsf] wf/f @(^ sf] pkwf/f -!_ adf]lhdsf] Joj:yflksf–;+;bn] of] P]g

agfPsf] 5 .

kl/R5]b–!

k|f/lDes

!= ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; P]gsf] gfd “:jf:Yo aLdf P]g, @)&$” /x]sf] 5 .

-@_ of] P]g t'?Gt k|f/De x'g]5 . @= kl/efiff M ljifo jf k|;Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf,–

-s_ æcWoIfÆ eGgfn] af]8{sf] cWoIf ;Demg' k5{{ .

-v_ æsfo{sf/L lgb]{zsÆ eGgfn] bkmf @) adf]lhdsf] sfo{sf/L lgb]{zs

;Demg' k5{ .

-u_ æsf]ifÆ eGgfn] bkmf @& adf]lhdsf] :jf:Yo aLdf sf]if ;Demg' k5{ .

-3_ ætf]lsPsf]Æ jf ætf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; P]g cGtu{t ag]sf]

lgoddf tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhd ;Demg' k5{ .

Page 2: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

2

-ª_ ækl/jf/Æ eGgfn] :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 x'g] JolQmsf]

Psf;+uf]nsf] klt, kTgL, afa', cfdf jf ;f}t]gL cfdf, bfh', efO, lbbL,

alxgL, 5f]/f, 5f]/L, a'xf/L, wd{k'q, wd{k'qL, gflt jf gfltgL ;Demg' k5{

/ ;f] zAbn] k'?if jf cljjflxt dlxnfsf] xsdf lghsf] afh], aHo}

tyf ljjflxt dlxnfsf] xsdf lghsf] ;f;', ;;'/f ;d]tnfO{ hgfpF5 .

-r_ æaLldtÆ eGgfn] :jf:Yo aLdf sfo{qmddf ;xefuL eO{ of]ubfg /sd -

lk|ldod_ e'QmfgL ug]{ kl/jf/ ;Demg' k5{ .

-5_ æaf]8{Æ eGgfn] bkmf !# adf]lhdsf] :jf:Yo aLdf af]8{ ;Demg' k5{ .

-h_ ædGqfnoÆ eGgfn] g]kfn ;/sf/, :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno

;Demg' k5{ .

-em_ æof]ubfg /sd -lk|ldod_Æ eGgfn] :jf:Yo aLdf sfo{qmddf ;xefuL

eP afkt aLldtaf6 k|fKt /sd ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] To:tf]

aLldtsf] tkm{af6 g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/, :yfgLo ;/sf/, s'g}

JolQm jf ;Ël7t ;+:yfn] e'QmfgL ug]{ /sd ;d]tnfO{ hgfpF5 .

-`_ æ;b:oÆ eGgfn] af]8{sf] ;b:o ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] af]8{sf] cWoIf

/ ;b:o–;lrjnfO{ ;d]t hgfpF5 . -6_ æ;]jfÆ eGgfn] bkmf % adf]lhd aLldtn] k|fKt ug]{ ;]jf ;Demg' k5{ .

-7_ æ;]jf k|bfosÆ eGgfn] ;]jf pknAw u/fpg af]8{;Fu ;Demf}tf ug]{

b]xfosf] s'g} :jf:Yo ;+:yf ;Demg' k5{ M–

-!_ g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo ;/sf/af6 ;~rflnt

c:ktfn, :jf:Yo k|lti7fg, lzIf0f c:ktfn, k|fylds :jf:Yo

s]G›, :jf:Yo rf}sL, zx/L :jf:Yo lSnlgs jf OsfO{,

-@_ lghL:t/af6 ;~rflnt c:ktfn, lzIf0f c:ktfn, gl;{Ë xf]d,

kf]lnlSnlgs jf lSnlgs,

g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg ug]{ P]g, @)&% 4f/f ;+zf]lwt .

Page 3: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

3

-#_ ;fd'bflos, ;xsf/L, u}/;/sf/L ;ª\3 ;+:yfaf6 ;~rflnt

c:ktfn, lzIf0f c:ktfn, gl;{Ë xf]d, kf]lnlSnlgs jf

lSnlgs,

-$_ kmfd]{;L jf lgbfgfTds :jf:Yo ;]jf k|bfg ug]{ ;+:yf,

-%_ cfo'j]{b c:ktfn, xf]ldof]KofyL, cSo'k~r/ pkrf/sf c:ktfn

jf k|fs[lts lrlsT;fno,

-^_ :jf:Yo ;]jf k|bfg ug]{ tf]lsP adf]lhdsf cGo :jf:Yo ;+:yf .

-8_ æ:jf:Yo aLdfÆ eGgfn] ;]jf k|fKt ug{sf] nflu aLldtn] kl/R5]b–@

adf]lhd ug]{ :jf:Yo aLdf ;Demg' k5{ .

kl/R5]b–@

:jf:Yo aLdf sfo{qmd

#= :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 x'g] M -!_ k|To]s g]kfnL gful/s :jf:Yo aLdf

sfo{qmddf cfj4 x'g' kg]{5 .

-@_ gjhft lzz', afnaflnsf, h]i7 gful/s, ckfËtf ePsf JolQm tyf

czQmnfO{ :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 ug{' lghsf] ;+/Ifs tyf cleefjssf]

st{Jo x'g]5 . -#_ j[¢f>d, cgfyfno, afn ;'wf/ u[x nufotsf ;+:yfx¿df cfl>t

JolQmnfO{ :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 ug{' To:tf] ;+:yfsf] Joj:yfkssf] st{Jo

x'g]5 .

-$_ k|rlnt sfg"g adf]lhd /fi6« ;]js dflgg] JolQm tyf a}b]lzs /f]huf/Ldf

hfg] sfdbf/sf] kl/jf/n] :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 x'g' kg{]5 . -%_ k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf tf]lsPsf ;+:yfn] ;f] ;+:yfdf

sfo{/t JolQmnfO{ :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 u/fpg'

kg{]5 .

Page 4: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

4

-^_ o; bkmf adf]lhd :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 x'g] kl/jf/nfO{ af]8{n]

tf]lsP adf]lhd :jf:Yo aLdf n]v hf/L ug{]5 .

-&_ pkbkmf -^_ adf]lhdsf] :jf:Yo aLdf n]vdf aLldtn] k|fKt ug{] ;]jf, ;]jf

pkof]u u/] afkt a'emfpg' kg{] of]ubfg /sd nufotsf ljifo ;dfj]z x'g]5g .

$= kl/jf/nfO{ OsfO{ dflgg] M -!_ :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 x'g] k|of]hgsf nflu

kl/jf/nfO{ OsfO{ dflgg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4 x'g] k|lqmof ;DaGwL

Joj:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 . %= ;]jf M -!_ :jf:Yo aLdf sfo{qmd cGtu{t b]xfosf] ;'lawf k|bfg x'g]5 :-

-s_ of]u, kf]if0f lzIff, afgL Joxf]/f ;'wf/, dgf]–;fdflhs k/fdz{

h:tf k|j4{gfTds ;]jf,

-v_ vf]k, kl/jf/ lgof]hg, ;'/lIft dft[Tj h:tf k|ltsf/fTds ;]jf,

-u_ alx/Ë, egf{ pkrf/, cfsl:ds, zNolqmof, cf}iflw, :jf:Yo

;xfotf pks/0f h:tf pkrf/fTds ;]jf ,

-3_ lgbfgfTds jf k'g:y{fkgf ;DaGwL ;]jf,

-ª_ PDa'n]G; ;]jf,

-r_ tf]lsP adf]lhdsf cGo ;]jf .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} JolQmnfO{ lgMz'Ns

¿kdf cfwf/e"t :jf:Yo ;]jf tyf k|rlnt sfg"g adf]lhd kfPsf] s'g} :jf:Yo ;]jf

lng afwf k'u]sf] dflgg] 5}g . :ki6Ls/0f M o; pkbkmfsf] k|of]hgsf] nflu æcfwf/e"t :jf:Yo ;]jfÆ eGgfn] g]kfn

;/sf/n] tf]s] adf]lhdsf] :jf:Yo ;]jf ;Demg' k5{ .

^= :jf:Yo aLdf sfo{qmddf ;dfj]z gx'g] ;]jf M :jf:Yo aLdf sfo{qmd cGtu{t b]xfosf]

;]jf ;dfj]z x'g] 5}g M–

-s_ tf]lsPsf] d"No eGbf a9L /sdsf r:df, >j0foGq nufotsf

:jf:Yo ;DaGwL ;xfos oGq,

Page 5: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

5

-v_ Knfl:6s ;h{/L,

-u_ s[lqd uef{wfg ;]jf,

-3_ tf]lsP adf]lhdsf cGo ;]jf .

&= of]ubfg /sd tyf ;x–e'QmfgL ;DaGwL Joj:yf M -!_ :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4

x'Fbf nfUg] of]ubfg /sd, ;x–e'QmfgL tyf e'QmfgL ;DaGwL Joj:yf tf]lsP adf]lhd

x'g]5 .

t/ of]ubfg /sd jflif{s cfo ;d]tsf] cfwf/df tf]lsg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn ;/sf/, k|b]z

;/sf/ tyf :yfgLo ;/sf/n] cfly{s ¿kn] ljkGg tyf ul/a nufotsf nlIft ju{sf]

of]ubfg /sd afktsf] /sd tf]lsP adf]lhd Joxf]g{]5 .

*= :jf:Yo aLdf ;'lawfsf] k|of]u M aLldtn] o; P]g adf]lhd k|fKt u/]sf] :jf:Yo aLdfsf]

;'lawf cfkm"n] dfq k|of]u ug{' kg]{5 .

(= af]8{;Fu ;Demf}tf ug{' kg]{ M -!_ :jf:Yo aLdf sfo{qmd ;~rfng ug{ rfxg] ;]jf

k|bfosn] tf]lsP adf]lhd af]8{;Fu ;Demf}tf ug{' kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ul/g] ;Demf}tfdf pNn]v ug{' kg{] ljifo, ;]jf

k|bfosn] kfngf ug{' kg{] zt{ tyf k"/f ug{' kg{] dfkb08 ;DaGwL Joj:yf tf]lsP

adf]lhd x'g]5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;Demf}tf ePkl5 ;]jf k|bfosn] ;Demf}tf adf]lhdsf]

;]jf aLldtnfO{ pknAw u/fpg' kg{]5 . -$_ pkbkmf -!_ adf]lhd ul/Psf] ;Demf}tfsf] cjlw kfFr jif{sf] x'g]5 .

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] cjlw ;dfKt x'g eGbf tLg dlxgf cufj} ;]jf

k|bfosn] ;Demf}tf gjLs/0f ug{' kg{]5 . !)= :jf:Yo ;]jf lng' kg]{ M -!_ aLldtn] bkmf @ sf] v08 -7_ sf] pkv08 -!_ adf]lhdsf]

:jf:Yo ;+:yfaf6 :jf:Yo ;]jf lng' kg]{5 .

Page 6: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

6

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] :jf:Yo ;+:yfn] aLldtnfO{ cfjZos ;]jf pknAw

u/fpg g;Sg] ePdf ;f]xL Joxf]/f pNn]v u/L To:tf] ;]jf pknAw x'g] :jf:Yo

;+:yfdf k]|if0f ug'{ kg]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd k|]if0f eO{ cfPsf aLldtnfO{ ;DalGwt :jf:Yo

;+:yfn] k|fyldstfsf ;fy ;]jf k|bfg ug'{ kg]{5 .

-$_ :jf:Yo ;]jf lng] ;DaGwL cGo Joj:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

!!= e'QmfgL ;DaGwL Joj:yf M af]8{n] ;]jf k|bfosaf6 k|bfg ePsf] ;]jf afktsf] e'QmfgL

b]xfosf] cfwf/df ug]{5 :-

-s_ Soflk6]zg z'Ns,

-v_ k|lt s]; /sd -s]; /]6_,

-u_ k|lt ;]jf z'Ns,

-3_ tf]lsP adf]lhdsf cGo pko'Qm cfwf/ .

!@= ;Demf}tf /2 ug{' kg]{ M -!_ bkmf ( adf]lhd af]8{n] ;]jf k|bfos;Fu u/]sf] ;Demf}tf

b]xfosf] cj:yfdf /2 ug]{5 :-

-s_ lghn] bkmf ( sf] pkbkmf -%_ adf]lhdsf] cjlwleq ;Demf}tf gjLs/0f

gu/]df,

-v_ lghn] ;Demf}tf cg';f/ aLldtnfO ;]jf k|bfg gu/]df,

-u_ lghn] ;Demf}tfdf plNnlvt zt{ af/Daf/ pNnª\3g u/]df,

-3_ lghn] kfngf ug{' kg{] /fli6«o pkrf/ k4lt gckgfPdf,

-ª_ lghn] em'§f sfuhft jf ljj/0f agfO{ e'QmfgL dfu u/]df,

-r_ af]8{n] lgw{f/0f u/]sf dfkb08 jf ;]jfsf cGo zt{ kfngf gu/]df,

-5_ tf]lsP adf]lhdsf cGo cfwf/df .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;Demf}tf /2 ug{' cl3 af]8{n] ;DalGwt ;]jf

k|bfosnfO{ cfˆgf] ;kmfO{ k]z ug]{ dgfl;a df}sf lbg' kg]{5 .

Page 7: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

7

kl/R5]b–#

af]8{sf] u7g tyf sfd, st{Jo / clwsf/

!#= af]8{sf] u7g M -!_ :jf:Yo aLdf ;DaGwL sfd sf/afxL ug{ Ps :jf:Yo aLdf af]8{

/xg]5 .

-@_ af]8{sf] u7g b]xfo adf]lhd x'g]5 :-

-s_ g]kfn ;/sf/åf/f lgo'Qm JolQm –cWoIf

-v_ dGqfnon] tf]s]sf] ;f] dGqfnosf]

;x;lrj :t/sf] clws[t, –;b:o

-u_ ;x;lrj, g]kfn ;/sf/, cy{ dGqfno –;b:o

-3_ ;DalGwt If]qdf sDtLdf kfFr jif{sf]

cg'ej k|fKt u/]sf JolQmx¿ dWo]af6

dGqfnon] dgf]lgt u/]sf sDtLdf

b'O{ hgf dlxnf ;lxt tLg hgf –;b:o

-ª_ aLldtx¿ dWo]af6 dGqfnon] dgf]gLt

u/]sf Ps hgf dlxnf ;lxt b'O{ hgf –;b:o

-r_ sfo{sf/L lgb{]zs –;b:o ;lrj

-#_ pkbkmf -@_ sf] v08 -s_, -3_ / -ª_ adf]lhdsf] cWoIf / ;b:osf]

kbfjlw rf/ jif{sf] x'g]5 / lgh Psk6ssf] nflu k'gM lgo'Qm jf dgf]gLt x'g ;Sg]5 .

!$= af]8{ :jzfl;t ;+:yf x'g] M -!_ af]8{ Ps cljlR5Gg pQ/flwsf/jfnf :jzfl;t /

;Ël7t ;+:yf x'g]5 .

-@_ af]8{sf] sfd sf/afxLsf] nflu Pp6f 5'§} 5fk x'g]5 . -#_ af]8 {n] cfˆgf] gfdaf6 gfln; ph"/ ug{ / af]8{ pk/ klg ;f]xL gfddf

gfln; ph"/ nfUg ;Sg]5 .

-$_ af]8{n] JolQm ;/x rn crn ;DklQ k|fKt ug{, pkef]u ug{, a]rlavg ug{

tyf cGo lsl;dn] pkof]u ug{ ;Sg]5 .

Page 8: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

8

-%_ af]8 {sf] s]G›Lo sfof{no sf7df8f}F pkTosfleq /xg]5 / af]8{n] k|b]zdf

zfvf sfof{no :yfkgf ug{ ;Sg]5 .

!%= af]8{sf] sfd, st{Jo / clwsf/ M -!_ o; P]gdf cGoq plNnlvt sfd, st{Jo /

clwsf/sf cltl/Qm af]8{sf] cGo sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 :-

-s_ :jf:Yo aLdf ;DaGwL gLlt, /0fgLlt, of]hgf, sfo{qmd tyf

ah]6 th{'df tyf :jLs[t u/L sfof{Gjog ug]{, u/fpg],

-v_ ;]jfsf] :t/ lgwf{/0f ug]{,

-u_ ;]jf pknAw u/fP afktsf] e'QmfgLsf] ljlw / b/ tf]Sg],

-3_ sf]ifsf] Joj:yfkg, ;+/If0f tyf ;'/lIft nufgL gLlt to ug]{,

-ª_ af]8{sf] ;Ë7g ;+/rgf / b/aGbL :jLs[ltsf nflu dGqfnodf

k]z ug]{,

-r_ ;]jf k|bfossf] sfd sf/afxLsf] cg'udg, lgodg / d"NofÍg

ug]{, u/fpg] .

-5_ tf]lsP adf]lhdsf cGo sfo{ ug]{ .

-@_ af]8{n] cfkm"nfO{ k|fKt clwsf/dWo] s]xL clwsf/ cfjZostf cg';f/

af]8{sf] ;b:o jf s'g} clws[t sd{rf/L jf :yfgLo txnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .

!^= af]8{sf] a}7s / lg0f{o M -!_ af]8{sf] a}7s jif{sf] rf/ k6sdf g36\g] u/L cfjZostf

cg';f/ cWoIfn] tf]s]sf] ldlt, ;do / :yfgdf a:g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg cWoIfsf] cg'kl:yltdf

;b:o–;lrjn] ;b:ox¿;Fu k/fdz{ u/L af]8{sf] a}7s af]nfpg ;Sg]5 .

-#_ sfo{sf/L lgb]{zsn] cWoIf;Fu k/fdz{ u/L af]8{sf] a}7sdf 5nkmn x'g]

ljifosf] sfo{;"rL ;lxtsf] ;"rgf a}7s a:g] ldlteGbf tLg lbg cufj} ;a} ;b:onfO{

pknAw u/fpg' kg]{5 . -$_ af]8{sf] a}7ssf] cWoIftf cWoIfn] ug]{5 / lghsf] cg'kl:yltdf pkl:yt

;b:ox¿n] cfkm"x¿dWo]af6 5fg]sf] ;b:on] a}7ssf] cWoIftf ug]{5 .

Page 9: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

9

-%_ af]8{df tTsfn sfod /x]sf] ;b:o ;ª\Vofsf] krf; k|ltzteGbf a9L

;b:o pkl:yt ePdf af]8{sf] a}7ssf nflu u0fk'/s ;ª\Vof k'u]sf] dflgg]5 .

-^_ af]8{sf] a}7sdf ax'dtsf] lg0f{o dfGo x'g]5 / dt a/fa/ ePdf a}7ssf]

cWoIftf ug]{ JolQmn] lg0ff{os dt lbg]5 .

-&_ af]8{sf] a}7sdf ;DalGwt kbflwsf/L tyf :jf:Yo aLdf ;DaGwL

ljz]if1nfO{ cfdGq0f ug{ ;lsg]5 . -*_ af]8{sf] a}7ssf] lg0f{o ;b:o–;lrjn] k|dfl0ft ug]{5 .

-(_ af]8{sf] a}7s ;DaGwL cGo sfo{ljlw af]8{n] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .

!&= pk;ldlt u7g ug{ ;Sg] M -!_ af]8{n] cfˆgf] sfd sf/afxLsf] ;DaGwdf cfjZostf

cg';f/ s'g} ;b:osf] ;+of]hsTjdf pk;ldlt u7g ug{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] pk;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ tyf sfo{ljlw

af]8{n] To:tf] pk;ldlt u7g ubf{sf] avt lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .

kl/R5]b–$

cWoIf, ;b:o, sfo{sf/L lgb]{zs tyf sd{rf/L

!*= cWoIf tyf ;b:o kbsf] nflu of]Uotf M b]xfosf] of]Uotf k'u]sf] s'g} JolQm af]8{sf]

cWoIf tyf ;b:o x'g ;Sg]5 :-

-s_ g]kfnL gful/s,

-v_ dfGotf k|fKt lzIf0f ;+:yfaf6 s'g} ljifodf sDtLdf :gfts pkflw

xfl;n u/L ;DalGwt If]qdf cWoIfsf] xsdf sDtLdf ;ft jif{ /

;b:osf] xsdf sDtLdf kfFr jif{sf] cg'ej ePsf],

t/ bkmf !# sf] pkbkmf -@_ sf] v08 -3_ adf]lhdsf] ;b:osf]

nflu lrlsT;fzf:q, hg:jf:Yo, cy{zf:q jf ljQLo Joj:yfkg

ljifodf :gftsf]Q/ tx pQL{0f u/]sf] x'g' kg]{5 .

-u_ e|i6frf/, ha/h:tL s/0fL, dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/, nfu"

cf}ifw laqmL ljt/0f tyf lgsf;L jf k}7f/L, ;DklQ z'4Ls/0f, /fxbfgL

Page 10: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

10

b'?kof]u, ckx/0f ;DaGwL s;"/ jf g}lts ktg b]lvg] cGo kmf}hbf/L

s;"/df ;hfo gkfPsf],

-3_ rf/ jif{b]lv lg/Gt/ :jf:Yo aLdf u/]sf],

t/ of] P]g k|f/De ePkl5 klxnf] rf/ jif{;Dd cWoIf jf ;b:o

x'g of] Joj:yf nfu" x'g] 5}g .

-ª_ s'g} aLdf sDkgLsf] ;~rfns jf cfwf/e"t z]o/wgL g/x]sf],

:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf] nflu æcfwf/e"t z]o/wgLÆ eGgfn]

s'g} aLdf sDkgLsf] s'n r'Qmf k"FhLsf] Ps k|ltzt jf ;f] eGbf a9L

z]o/ cfˆgf] gfddf /x]sf] JolQm ;Demg' k5{ .

-r_ k}F;¶L jif{ ggf3]sf] .

!(= cWoIfsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M cWoIfsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd

x'g]5 :-

-s_ af]8{sf] a}7s af]nfpg],

-v_ :jf:Yo aLdf ;DaGwL laifodf /fli6«o tyf cGt/f{li6«o:t/df cfjZostf

cg';f/ af]8{sf] g]t[Tj ug]{,

-u_ sfo{sf/L lgb]{zssf] sfo{;Dkfbgsf] d"NofÍg ug]{,

-3_ af]8{sf] jflif{s k|ltj]bg dGqfno dfkm{t k|wfgdGqL ;dIf k]z ug]{,

-ª_ tf]lsP adf]lhdsf cGo sfo{ ug]{ .

@)= sfo{sf/L lgb]{zs M -!_ af]8{sf] k|zf;sLo k|d'vsf] ¿kdf sfd ug{ k"0f{sfnLg

kbflwsf/Lsf] ¿kdf Ps sfo{sf/L lgb]{zs /xg]5 .

-@_ sfo{sf/L lgb]{zssf] kbfjlw rf/ jif{sf] x'g]5 / lghnfO{ a9Ldf Ps

k6ssf] nflu k'gM lgo'lQm ug{ ;lsg]5 .

-#_ sfo{sf/L lgb]{zssf] kfl/>lds, ;]jfsf] zt{ tyf ;'lawf tf]lsP adf]lhd

x'g]5 .

Page 11: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

11

@!= sfo{sf/L lgb]{zssf] kbdf lgo'Qm x'gsf] nflu of]Uotf M sfo{sf/L lgb]{zssf] kbdf

lgo'Qm x'gsf nflu b]xfosf] of]Uotf k'u]sf] x'g' kg]{5 :-

-s_ dfGotf k|fKt lzIf0f ;+:yfaf6 cy{zf:q, Joj:yfkg, sfg"g, lrlsT;f

zf:q, hg:jf:Yo jf :jf:Yo cy{zf:q ;DaGwL ljifodf sDtLdf

:gftsf]Q/ pkflw xfl;n u/L ;DalGwt If]qdf sDtLdf bz jif{sf]

cg'ej k|fKt u/]sf],

-v_ bkmf !* sf] v08 -s_, -u_ / -3_ adf]lhdsf] of]Uotf k'u]sf],

-u_ k}F;¶L jif{ ggf3]sf] .

@@= l;kmfl/; ;ldlt M -!_ sfo{sf/L lgb]{zssf] kbdf lgo'lQmsf nflu l;kmfl/; ug{ b]xfo

adf]lhdsf] Ps l;kmfl/; ;ldlt /xg]5 :-

-s_ nf]s ;]jf cfof]usf] cWoIf jf

lghn] tf]s]sf] cfof]usf] ;b:o –;+of]hs

-v_ cy{zf:q, Joj:yfkg, ljQ, sfg"g,

:jf:Yo cy{zf:q tyf aLdf ljifodf

:gftsf]Q/ pkflw xfl;n u/L ;DalGwt

If]qdf sDtLdf ;ft jif{sf] cg'ej

k|fKt JolQmx¿ dWo]af6 dGqfnon]

dgf]lgt u/]sf] Ps hgf –;b:o

-u_ ;lrj, dGqfno –;b:o–;lrj

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;ldltn] tf]lsP adf]lhd v'Nnf k|lt:kwf{sf]

cfwf/df sfo{sf/L lgb]{zssf] kbdf lgo'lQmsf] nflu bkmf @! adf]lhdsf] of]Uotf

k'u]sf] JolQmdWo]af6 tLg hgf JolQmsf] gfd l;kmfl/; ug]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd l;kmfl/; ePsf JolQmx¿ dWo]af6 Ps hgfnfO{

g]kfn ;/sf/n] sfo{sf/L lgb]{zssf] kbdf lgo'lQm ug]{5 . -$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;ldltsf] sfo{ljlw ;f] ;ldlt cfkm}n] lgwf{/0f u/]

adf]lhd x'g]5 .

Page 12: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

12

@#= sfo{;Dkfbg s/f/ ug]{ M af]8{n] sfo{sf/L lgb]{zs;Fu tf]lsP adf]lhd sfo{;Dkfbg

s/f/ ug{' kg]{5 .

@$= sfo{sf/L lgb]{zssf] sfd, st{Jo / clwsf/ M sfo{sf/L lgb]{zssf] sfd, st{Jo /

clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 :-

-s_ :jf:Yo aLdf ;DaGwL gLlt, /0fgLlt, of]hgf, ah]6 tyf sfo{qmd tof/

u/L af]8{ ;dIf k]z ug]{,

-v_ :jf:Yo aLdf ;DaGwL tflnd, cWoog, cg';Gwfg, ;'k/Lj]If0f, cg'udg

tyf d"NofÍg ;DaGwL sfo{ ug]{, u/fpg],

-u_ :jf:Yo aLdf sfo{qmdsf] ;"rgf, ;~rf/ tyf ;dGjo ;DaGwL sfo{

ug]{, u/fpg],

-3_ :jf:Yo aLdf sfo{qmddf cfj4tf ;DaGwL Joj:yf, ;]jf:t/sf] lgwf{/0f,

;]jf k|bfos;Fu ul/g] ;Demf}tfsf] zt{ tyf e'QmfgL ljlw tof/ u/L

af]8{ ;dIf k]z ug]{,

-ª_ af]8{sf] cfo Joosf] n]vf /fVg], cfGtl/s lgoGq0f k|0ffnL nfu" ug]{ /

n]vf k/LIf0f ug]{, u/fpg],

-r_ af]8{sf] lg0f{o sfof{Gjog ug]{, u/fpg],

-5_ jflif{s k|ltj]bg tof/ u/L af]8{ ;dIf k]z ug]{,

-h_ tf]lsP adf]lhd cGo sfo{ ug]{ .

@%= kb l/Qm x'g] M -!_ b]xfosf] cj:yfdf cWoIf, ;b:o tyf sfo{sf/L lgb]{zssf] kb l/Qm

ePsf] dflgg]5 :-

-s_ cWoIf jf sfo{sf/L lgb]{zsn] g]kfn ;/sf/df tyf ;b:on]

cWoIf ;dIf lnlvt /fhLgfdf lbPdf,

-v_ af]8{nfO{ hfgsf/L glbO{ nuftf/ tLg k6s af]8{sf] a}7sdf

cg'kl:yt ePdf,

-u_ bkmf !* sf] v08 -u_ df plNnlvt s;"/df cbfntaf6 bf]ifL

7xl/Pdf,

Page 13: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

13

-3_ lghsf] kbfjlw ;dfKt ePdf,

-ª_ lghnfO{ pkbkmf -@_ adf]lhd kbaf6 x6fPdf,

-r_ lghsf] d[To' ePdf .

-@_ bkmf !# sf] pkbkmf -#_ tyf bkmf @) sf] pkbkmf -@_ df h'g;'s} s'/f

n]lvPsf] eP tfklg cWoIf, ;b:o jf sfo{sf/L lgb]{zsn] af]8{sf] lxt ljk/Lt s'g}

sfo{ u/]df jf kbLo lhDd]jf/L k"/f gu/]df cWoIf tyf sfo{sf/L lgb]{zssf] xsdf

g]kfn ;/sf/ / dgf]gLt ;b:osf] xsdf dGqfnon] lghsf] kbfjlw ;lsg' cufj}

lghnfO{ h'g;'s} avt kbaf6 x6fpg ;Sg]5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd cWoIf, ;b:o tyf sfo{sf/L lgb]{zsnfO{ lghsf]

kbaf6 x6fpg' cl3 lgh pk/ nfu]sf] cf/f]k pk/ ;kmfO k]z ug{ dgfl;a df}sf lbg'

kg]{5 .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd cf/f]k nfu]sf] cWoIf, ;b:o jf sfo{sf/L

lgb]{zsnfO{ kbdf /fvL /xFbf lgh pk/ nufOPsf] cf/f]k pk/ k|df0f lghn] gi6 ug]{

jf af]8{nfO{ s'g} xflg gf]S;fgL ug{ ;Sg] dgfl;a cfwf/ b]lvPdf lgo'Qm jf dgf]gog

ug]{ clwsf/Ln] lghnfO{ tTsfn kbaf6 lgnDag ug{ ;Sg]5 .

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] lgnDagsf] cjlw tLg dlxgfeGbf a9L x'g] 5}g .

@^= sd{rf/L ;DaGwL Joj:yf M -!_ af]8{df cfjZos ;ª\Vofdf sd{rf/Lx¿ /xg]5g\ .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd af]8{df /xg] sd{rf/Lsf] lgo'lQm, kfl/>lds, ;]jfsf

zt{ tyf ;'lawf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

-#_ af]8{n] ljz]if1tf cfjZos kg]{ / cfˆgf] sd{rf/Laf6 ;Dkfbg x'g g;Sg]

sfdsf] nflu lj1 lgo'Qm ug{ ;Sg]5 / To:tf] lj1sf] of]Uotf, kfl/>lds, ;]jfsf zt{

tyf ;'lawf af]8{n] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .

kl/R5]b–%

sf]if tyf n]vf

@&= sf]if M -!_ :jf:Yo aLdf sfo{qmd sfof{Gjogsf] nflu Ps :jf:Yo aLdf sf]if /xg]5 .

Page 14: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

14

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sf]ifdf b]xfo adf]lhdsf /sd /xg]5g\ M–

-s_ g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/ tyf :yfgLo ;/sf/af6 k|fKt

cg'bfg /sd,

-v_ of]ubfgstf{af6 k|fKt /sd,

-u_ :jb]zL ;ª\3, ;+:yf jf JolQmaf6 k|fKt /sd,

-3_ ljb]zL ;/sf/, ;ª\3, ;+:yf jf JolQmaf6 k|fKt /sd,

-ª_ af]8{n] cfh{g u/]sf] tyf cGo >f]taf6 k|fKt /sd .

-#_ pkbkmf -@_ sf] v08 -3_ adf]lhdsf] /sd k|fKt ug{' cl3 g]kfn ;/sf/,

cy{ dGqfnosf] :jLs[lt lng' kg]{5 .

-$_ sf]ifsf] /sd af]8{n] tf]s]sf] g]kfnleqsf] “s” ju{sf] jfl0fHo a}Ídf

vftf vf]nL hDdf ug{' kg]{5 .

-%_ sf]ifsf] vftfsf] ;~rfng sfo{sf/L lgb]{zs / n]vf k|d'vsf] ;+o'Qm

b:tvtaf6 x'g]5 .

@*= sf]ifsf] k|of]u M -!_ af]8{sf] tkm{af6 ul/g] ;Dk"0f{ vr{ sf]ifaf6 Joxf]l/g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg :jf:Yo aLdf k|j{4g /

k|zf;lgs vr{sf] nflu sf]ifsf] s'n ah]6sf] afx| k|ltztdf ga9\g] u/L vr{ ug{'

kg]{5 .

@(= sf]ifsf] n]vf tyf n]vfk/LIf0f M -!_ sf]ifsf] cfo Joosf] n]vf k|rlnt sfg"g adf]lhd

/fVg' kg]{5 .

-@_ af]8{n] cfˆgf] cfo Joosf] cfGtl/s n]vfk/LIf0f tf]lsP adf]lhd u/fpg'

kg]{5 .

-#_ af]8{n] k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] tLg dlxgfleq dxfn]vf

k/LIfsaf6 clGtd n]vfk/LIf0f u/fpg' kg]{5 .

-$_ dGqfnon] rfx]df h'g;'s} avt af]8{sf] lx;fa lstfa hfFr ug{, u/fpg

;Sg]5 .

Page 15: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

15

#)= /sd lk|mh gx'g] M k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg sf]ifsf] /sd

lk|mh x'g] 5}g .

kl/R5]b–^

ph'/L, ;hfo tyf k'g/fj]bg

#!= ph'/L lbg ;Sg] M -!_ ;]jf k|bfosn] aLldtnfO{ ;]jf k|bfg gu/]df, ;]jf k|bfg ug{

l9nf ;':tL u/]df jf lgwf{l/t ;]jf:t/eGbf Go"g u'0f:t/sf] ;]jf lbPdf aLldtn]

To:tf] ;]jf k|bfos pk/ ;f] sfo{ ePsf] ldltn] gAa] lbgleq af]8{ jf af]8{n] tf]s]sf]

s'g} lgsfo ;dIf ph'/L lbg ;Sg]5 .

-@_ ph'/L lbg] ;DaGwL cGo Joj:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

#@= ;hfo M -!_ bkmf #! adf]lhdsf] ph'/L hfFra'em ubf{ dgfl;a b]lvPdf af]8{n] To:tf]

;]jf k|bfosnfO{ kG„ xhf/b]lv kRrL; xhf/;Dd hl/afgf u/L ;f] hl/afgf a/fa/sf]

/sd aLldtnfO{ Ifltk"lt{ :j¿k e/fO{ lbg]5 .

-@_ s'g} aLldtn] bkmf * ljk/Ltsf] sfo{ u/L af]8{nfO{ xflg gf]S;fgL k'¥ofPdf

af]8{n] To:tf] aLldtnfO{ lghaf6 ePsf] gf]S;fgLsf] lauf] a/fa/sf] /sd hl/afgf ug{

;Sg]5 .

-#_ s'g} ;]jf k|bfosn] of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod ljk/Lt cGo

s'g} sfd u/]df af8{n] To:tf] ;]jf k|bfosnfO{ kfFr nfv ?k}ofF;Dd hl/afgf ug{

;Sg]5 .

##= k'g/fj]bg ug{ ;Sg] M bkmf #@ adf]lhd af]8{af6 ePsf] lg0f{odf lrQ ga'‰g] kIfn]

To:tf] lg0f{osf] hfgsf/L kfPsf] ldltn] k}FtL; lbgleq ;DalGwt pRr cbfntdf

k'g/fj]bg ug{ ;Sg]5 .

kl/R5]b–&

ljljw

Page 16: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

16

#$= ljjfb ;dfwfg M -!_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodsf] Joj:yf sfof{Gjog

ug]{ qmddf af]8{, aLldt jf ;]jf k|bfos aLr s'g} ljjfb pTkGg ePdf o:tf] ljjfbsf]

;dfwfg cfk;L ;dembf/Laf6 ul/g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ljjfb ;dfwfg gePdf To:tf] ljjfbsf] ;dfwfg

tf]lsP adf]lhdsf] ljjfb ;dfwfg ;ldltn] ug]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] ;ldltn] u/]sf] ljjfb ;dfwfgsf] lg0f{odf lrQ

ga'‰g] kIfn] To:tf] lg0f{osf] hfgsf/L kfPsf] ldltn] k}FtL; lbgleq ;DalGwt lhNnf

cbfntdf k'g/fj]bg ug{ ;Sg]5 .

#%= a}7s eQf M ;b:ox¿n] af]8{sf] a}7sdf efu lnP afkt tf]lsP adf]lhdsf] a}7s

eQf kfpg]5g\ .

#^= g]kfn ;/sf/;Fu ;Dks{ M af]8{n] g]kfn ;/sf/;Fu ;Dks{ ubf{ dGqfno dfkm{t ug{'

kg]{5 .

#&= lgb]{zg lbg ;Sg] M dGqfnon] o; P]gsf] sfof{Gjogsf ;Gbe{df af]8{nfO{ cfjZos

lgb]{zg lbg ;Sg]5 / To:tf] lgb]{zg kfngf ug{' af]8{sf] st{Jo x'g]5 .

#*= k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g] M o; P]gdf n]lvPsf] ljifodf o;} P]g adf]lhd / o;

P]gdf gn]lvPsf] ljifosf] xsdf k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]5 .

#(= lgod agfpg ;Sg] M of] P]g sfof{Gjog ug{ g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgod agfpg

;Sg]5 .

$)= ljlgod agfpg ;Sg] M af]8{n] of] P]g tyf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodsf] cwLgdf

/xL cfjZos ljlgod agfpg ;Sg]5 .

$!= lgb]{lzsf tyf sfo{ljlw agfpg ;Sg] M af]8{n] of] P]g, o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod

tyf ljlgodsf] cwLgdf /xL cfjZos lgb]{lzsf tyf sfo{ljlw agfpg ;Sg]5 .

$@= vf/]hL / arfp M -!_ ;fdflhs :jf:Yo ;'/Iff ljsf; ;ldlt u7g cfb]z, @)&!

vf/]h ul/Psf] 5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] u7g cfb]z adf]lhd eP u/]sf ;a} sfd sf/afxL

o;} P]g adf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 .

Page 17: :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ ·  1 :jf:Yo aLdf P]g, @)&$ k|df0fLs/0f tyf k|sflzt ldlt @)&$.)&.)! ;+zf]wg ug]{ P]g g]kfnsf] ;+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg

www.lawcommission.gov.np

17