JDissertatio Academica,De

Imperio Hermanric-

Gothorum Regis,

Cujus Continuationem

Cons. JFacuit. Philos. Reg. Acad. Abohisis ,

PrcesideMag. HENR1C0 GABRIELE

PORTUA j\t.

Eloqu, Prosessare Reg. o3 Ord. Reg. Acad. Litt, Human*Hisl, cs Antiquiit. Membro }

Pullico examini sulmittitEsAssAs HILDEEN,

stip, Reg. Borea -Fenno,

In Auditorio Majori die L Marcii A. MDCCXCIV,

H. A. M, C.

ABOiE typis Frehckellianis.

Ha sidisr itnn-e n.FbgaiLtdz

Hen GUsTAF WITTFO TH.

T)h jag med mina sijjkon ,tidigt maste vidlamas ffr-

lusien as en huU Eadxrmfflg Wss>' drdade Gynna-

re icke sor tunet , at dtaga Eder omjorgen sor vart vai,och at Ld en sasmg mhettsrMvso vMH. Atan-kan as dema Eder godhet, lar tcke tillatit mig at

uraktldta detta tilsalle , det svrjh som mtg shunmtsat (Tdhgsiigm hetyga- Eder mur tachsmm vordnad.UpJLm detta pros as den kansla Edra vaigammgarhos mig upvdckt , med s'anima goa/irt, som jag hatUL

sdttcis Eder dtnjuta , och tillatenmg otsoisakra, det

minet deras,jemte dm upriktigajle hbgaktmng,/ia. lmmi „ aldrig utslackna. Jnstl mit ytterpframhardar

Hogaktade Herr Haiiddsmanneiis y

Min Vbrdade Fulgorares

octm jukaste tjenrretrs-Aj-As -H1LDEEN.

PRAEFATIO. .

Cm temporis 'angnjiia prohiberet , quominus argumen-tum quod Dissirtallom Academica explicandum susce-

perat a. ijpz Prccclarijs. Magijhr Carolus Re in*pleneelaboratum atque ad sinem ptrduPtum , tjpis committe-retur, neque res suce permitterent , ut de persequendaabsolvendaque materia inchoata cogitare ipse pojset; per-suasit mihi DiJJertationis hujus Prceses, ut specimen A-cademicum editurus , eam telam pertexendam , atque reli-quis capitibus insine superiorisPartis indicatis , exponendis*& in lucem emittendis, consilium opuj'culipersiciendum sujci-perem. Pix quaratione Jequentes paginae ortcc habentur.

§. IV,

De morte porro Hermanrki , quam, Hunnis ir-ruentibus sa), ex metu impendentium discriminum{quorum diritatem indies sama auxeratj, salute im-

(a) Qui “pervasis Alariorum regionibus, quos Greu-“thungis consines Tanaitas consuetuqp nominavit, in-<ctersectisque multis & (poliatis, reliquos sibi concor-“dandi side pacta junxerunt: eisqne adjunctis,, consi-ndendus Ermenricbi late patentes ds uberes pagos re-“penrino impetu perruperunt’. 1. c. Quibus verbisAuctor Tanaim fluvium sinem orientalem imperiiGothici haud obscure constituit, ad cujus alterarinripam regio Alanorutti pertineret; quare cum ad Vol-gam usque victorias suas ■ Hermanricum extendisle, su-pra p. 12. sq. (praeeunte lilustr. suhmio) significatumsuit, jugeriorem Wolgam intelligi debere, facile patet

18

perii desperata ipsnm sibi conseivisse Ammianus do-cet (b), ita Jornandes scribit, ut haud obscure ti-miditatis & ignaviae (uspicionem ab Herois sui samaremovere studeat. Nam sub Hunnorum adventu, aduobus fratribus Roxolanis saro & Ammie , germa-nae (c) necem ab Hermanrico crudeliter trucidatae ul-turis, latus ejus serro sauciatum suisse tradit, undecegram vitam corporis imbecillitate contraxerit. Qui-bus addit: “Quam adversam ejus valetudinem ca-“ptans Balamir Rex Hunnorum, in Oslrogothas ino-

“vit procinctum: a quorum societate jam Vesegoihae“discessere, quam dndum inter se juncti habebant. In-iter haec Hermanricus tam vulneris dolorem , quam etiam“incursiones Hunnorum non serens , grandaevus & pic-inus dierum , centesirao decimo anno vitae ilnse,desm-“Bus csl. Cujus mortis occasio dedit Hunnis prae-“valere in Gothis illis, quos dixeramus orientali pla-“ga sedere & Oslrogothas nuncupari” (d). Oileashinc, aegrum ex vulnere Regem inde suisse impeditumquo minus Hunnis intrepide obviam iret, hosiesqnesortiter repelleret, hoc ipso ejus incommodo im-perium, desectione etiam Westrogothorum deb iita-

(b) Csr. supra p. 5. sq.(c) sanielh nomine, sive ut in alio Codice appel-

latur, sonilda. Vid. rllustt. suhm 1. c. I. $3- §. 3*»p. 12*.

jjd) L. c. C. 24. sio.

19

tum (e), laceslere ausis; quare cum dolaris saevitiavictum, tum Hunnorum successii, quem prohibere si-bi non liceret, commotum, sponte mortem sumsisse:quin enim acceleratum suo ipsius arbitrio (moribusgentis convenienterj e vita excessum verba Aucto-ris, obscurius licet significent, dubium non vide-tur (s).

Neuter igitur praelium cum hostibus cornmisisTenarrat; cujus rei causiam Ammianus in terrore at-

que desperatione, Jordanes inprimis in valetudineRegis infirma ponit: adeo iile nihil de vulnere autmorbo Hmvanrici habet, ut diu conatum cjse manerefundatum & Jlabilem dicat, hoc est desensionis consiliaatque praesidia strenue aliquamdiu quaesivisse atquecomparasse, sed aucta nimis sama serociae & poten-tiae hosiium perturbatum, omnem spem salutis abje-cisie: neuter culpam intermissae desensionis strenuae

(e) Postea tamen, C, 48. dicit Oslrogosbas Hermanrieiregis sui decesjione ("non igitur ante ejus mortem?)tuisle a Vejegothis divisos. Quod prodere nobis vi-detur, eum haud plenissimam hujus rei habuisse co-gnitionem , ac dubia nostra de allerta ab eo Weslro-gothorum cum Ostrogothis sub Hermamcico conjun-ctione, non parum confirmat.

(s) Quare minus accurate in citata snpra versione Ger-nica Historiae Universalis Guthrie- Graydnee Part. VVol, IV (V £l)cil, IV «sanD, XV11I 25ud) 4 «gwuptjl)p. 300, post exhibitam Ammiani narrationem additur:

ctm Jornanbce abcu tvarb cr cvmorDct.

20

& conslantis in aetatem Regis sessiam atque inertemsquamvis summam ei Jordanes senectutem tribuat)rejicit. Quae ita sortassis explicari atque conciliaripoterunt, ut vulnus illud Hermnnrko inflictum, autjam lenitum aut minus acerbum suisse putetur,quam a Jordane, excusandi Herois caussia descri-bitur; setasque ejus per samam veterem aucta, ali-quanto minor illa quoque sortassis fuerit, quam quae abAuctoro proditur ? ita tamen, ut neutra caussia omninonihil ad animum Regis debilitandum contulerit, quipristinas desiderans vires, ne partam antea gloriamin discrimen adduceret, tanto promtius oppetieritmortem. sed magnum non habet haec disputatiomomentum.

5. V.Anni aetatis suae a Jordane proditi, solitnm il-

li quidem vitae humanae excedere spatium videntur;utpote ad CX usque, nulla addita desicientium velcorporis vel animi virium commemoratione, produ-cti: sed cur tamen testimoninm Auctoris, qui de-finiti hujus numeri notitiam testi alicui superior i sinedubio debuit, omnino rejiciamus, satis gravem coge-re caussam nullam 'putamus. Neque enim neccsseest, ut res maximas, quas de eo praedicat Jorda-nes, in extrema demum hac senecta, aut intra bre-vis temporis spatium, gessisse credatur (a); neque

(a) Jordanes quidem nihil tale habet; quare ex bypo-thesi addit quae in hunc sensum scribit Cei, Gjbbon

21

nos, allucinatione Jordanis rejecta (qua Hermcmri-cum Geberico in imperio Oslrogothorum post tempo-ris aliquod successisse narrat) adeo angustum regnoillius tempus tribuere coacti sumus, ut aut annos as-tatis Inae admodum deminuere, aut nonnisi senem re-gno admovere, debeamus. Cur Gebericum Westro-gochorum suissie regem ,& Oslrogothis non imperas-se,(ut neque Hermcmricum WestrogothisJ, credamus,supra docuimus (bj: quam disputationem nostraraipsae illae dissicultates confirmant, quae in conci-

(Hisiory os the decline and sidi os tbe Roman Empire,IV Vol. Ch. XXV. §. V. “The victories os the great“Hermanric, king os the Oslrogoths, — have sieen“compaVed, by the enthusiasm os his countrymen,‘£to the exploits ot Alexander: rvith this swgular and'•'■almasi incrsdible , disserense

,tbat tbe tnartial spirit

“os tbe Qothic hero , jnstend os being )upported by the“vigour os youtb ,

tdus dijplayed witb glory and success“in tbe extreme periode os buman lise / betweentbe age“os sourscouse and one biindred and ten years".

(b) P. 13 — 16, Unde cum Hermnnriiim habuisse Jor-danes dicit, quos domuerat, etiam Gotbos{ aut ex-istimandum esl, eum aliud dicere non voluisle, ni-si Westrogothos imperio ejus JubsuiJse nutuique pa-ruisle, antea jam luis Oslrogothis sociatos (licethaec, pro Herois (ni gloria praeter veritatem augen-da, addicti sle conslet, nam bello subactos ne ipsequidem significare videtur); aut videndum, num al-altera illa lectione Golihes (loco Gothorum) yeri quidinsict Csr, supra p. 9, not, (k).

22

liandis annis astatis & mortis siliae cum cbronologicaaliorum quorundam eventuum ratione occurrentes,Illustr. suhmium cogunt & tempus vitae Heroi Go-thico multo brevius tribuere, quam Jordanis ver-bn produnt, & nonnisi paucos imperio Geberici an-nos assignare (c); quod quidem, gestis nostri partimcontemporaneum siuisisie, non improbabiliter siatuipossie exisitimanms? Caeterum fieries annorum cum aCei. stritter (d), tum a Cei. Ernestt (e) con-stituta, qua mortem Hermanrici anno circiter 375 p.Chr. n. contigisse ponitur, non improbabilis nobis vi-detur; nisi uno aut altero anno hanc siuisTe siuperioremcredas, quos inter mortem herois & factam per Hun-nos ex siuis terris expulsionem Gothorum, atque per-niisTum his, Istro siuperato, in Provinciam Romanamdesicensinm, intercessisTe probabile est. Nam recte ob-siervante III. suhmio, si ex side veterum anno 376in terras Romanorum Gothi profugi recepti siunt;Vithimris autem post obitum Hermanrici Rex Gotho-rum creatus , narrante Ammiano restitit aliquantisperhostibus, ac post multas demum quas pertulit clades ,

(c) L. c. §. 30. p. 110.

(d) Operis supra «siati (Memoria Populorum &,c.) T, I.L

p. 46. lq.(e) Quam margini Editionis Ammiani Marcellini a se

curatae (LipC 1773, 8:0) apposuit. Non multum abea abeant Nob, v, Dalin (1. c, p. 305) qui a. 374,& 111. suhm d. c, p. 110 & 154) qui circiter 370 habent.

23

animam essudit in praelio vi superatus armorum: spa-tinm temporis non brevissimum his conatibus tribuereconvenit; quamvis haud nesciamus, barbarorum bel-la celeritate plerumque geri rapida, multosque saepeeventus intra pauciores menses concludere (s). De-inde discessus Gothorum sducibus Alatheo & saphra-ce, qiu Viderkhi, quem parvum silium Rex Vi-thimiris reliquerat, curam sulceperant) ad Dana-llum fluvium, ac persequentium eos Hunnorum cumAthanarico Thervingorum Rege, sibi obvio, inter-cedens bellum, aliquam illa etiam moram peperiiTevidentur: polt quos demum eventus, Gothis prosu-gis Istrum transire Romani permiserunt; quaeque li-no anno omnia evenisie aegrius credas, licet intrabiennii spatium contingere potuisie, negare haud au-deamus.

§■ VI.Monarchiam Hermanrid , quam suisTe amplam,

adeo, validam atque formidabilem accepimus, tam ce-leriter corruisse, minus videbitur mirum, si praeteringentem Hunnorum, Alanis etiam conjunctorum,vim atque serociam, terroremque ex his, sama inmajus auctis, Gothorum animos subito percutientem(quos, ignotae hactenus gentis cum forma tum moresvehementer commoverant), ipsara imperii hujus Go-

24

thici faciem atque conditionem propius spectemus,Nam ut omittamus, novum adhuc suisie, populista*riis iisque barbaris & reluctantibus nuper obtrusum;qui nsindum obsequio adiVeti,’multo minus amorerepublicae communis conjuncti, hoste ingruente ex-tertio, occasionem avide airipiebant jugum odiorumlibi aeque grave quantocius excutiendi; talia solent essoin universum barbarorum imperia, tam instabilia&ma-}e coagmentata, ut post acceptam unam alteramvecladem, facile mox dissolvantur, corruant & subju-o-entur. Unde tam frequentes celeresque in hujus-modi gentibus rerum- convectiones, & nata deletaquesubito (quod interna firmitate carent) maxima impe-ria. Provincias seroci impetu subactas, raro arcibus& munimentis, saepe ne praesidiis quidem firmant;copiarum victricium terrore & gentes devictas & pe-regrinas coerceri posse, considentes (aj. Quin tem-

porario quodam, & adventante hosiili exercitu de-rnnm exnressb contenti victores esso nonnunquam so-

(a) Notum est, quam graves poenas hujusmodi negli-gentiae, & Oslrogothi (ac deinde Longobardi) in i=

talia, & Weslrogothi in Hispania, multo senoribusseculis dederint. Quod bella desensiva plus artis,

laboris, patientiae vulgo poscant; ad haec geiendabarbari non-modo minus idonei, sed etiam minus

propensi (maxime qui campeslres incolunt regiones)esle solent, quam ad impetus in hortem vehementes la-

ciendos, ac* quotiesnumero copiarum suarum conli-

dunt, rem aleae martis totam commitendara,

25

obsequio & tributo; suis interim ducibus, legibusmoribusque uti victis permittentes, quos tamen in-ter servos & imperio subjectos numerare haud dubi-tant: aliquando etiam victricibus eos semel adiisie ar-mis & meliore fortunarum parte spoliasse (latronuminstar, rapto vivere adsvetorumJ satis putantes, deiis porro sub obsequio continendis haud magnoperelaborant. Cujus generis imperium in nonnullasquas domuerat gentes remotiores, Hermmric&m quo-que exercuisse, non est improbabile; ac savet Ammia-nus, qui eundem vocat “Regem per multa variaquesortiter facta vicinis nationibus" (iisdem sortasie, quaseum domuijse Jordanes tradit)? “formidatum”.

Nec tamen facillime totum Gothorum imperiumab Hunnis suilse evectum, nec cum Hermanrico ani-mos eorum penitus mox concidisse, ipsa Ammianinarratio, atque facti a Vithimire acres, quamvis in-felices pro patria desendenda conatus, demonllsant:post cujus denique mortem pars eorum, ducibus A-latheu & saphrace , paternis a vitisque sedibus relictis,hostium sese dominationi subduxit (b); pars jugum

D pere-(b) Aliser quidem Joit.D\Ne;s; qui non rnodo genero-

soriim a novo Rege Vithimire factorum pro gentis& gloria & salute conaminum, nullam facit men-tionem (csr. supra p. 15 not, ii, sed etiam Alatheum& saphracem , Grcuthungorum duces, regis eorumpueri Videricbi curam gerentes (de quorum ex pa-tria cum rege (uo emigratione prorsus silet), Weslro-gothos facit, horumque duci Fridigerno adsociat.

26

peregrinam subire, quam solum vertere maluit Ho#nempe Jordani facile credimus; qni Hunnorum, inquit,Jubditi ditioni in eadem patria remorati surit, Vinithariotamen /Imalo principatus sui insignia retinente (c). Qui(porro addit) avi Htauisi virtutem imitatus (d) , quamvisHermanrici felicitate inserior , tamen molesieserens Hunno-rum imperio subjacere , paululum se suhtrahebat ab il-lis - -- sed cum tali libertate vix anni spatio impera sset ,

non est passus Balamber rex Humorum, sed aseito ad sesigismundo Hunemundi magni (e) silio , qui juramenti

C 26; Alatbeum sortasle cum yblavivo consundens?esr. Cupra p. 13 nos. (e). Ut neque illam quam Am-mianus, prodit caudam, cur poslea Htbanaricus Con-stantinopolin peteret, nempe quod proximorum sn&ionegenitalibus terris expulsus sui sset (csr. supra p. 15. net, h)jled muneribus & moribus Juis henigmjjsimis ab Impe-ratore Theodosio sili sociatum ad se in Consiantino-polin invitatum , dicit (C. 28).

(c) L. c. C. 48.(dj De quo tamen, ejusque virtute, nihil antea Auctor

prodidit, Num eundem intelligit, quem C. 14. vo-cat Vulduls, avumque Finitbarii facit? Ne parumhis omnibus sidendum sit, vereorj

(e) Httnimundus hic quis fuerit, & quibus rebus gestisMagni nomen promeruerit? docere Auctori nen pla-cuit; cujus studium homines gentis Gothicae cupideextollendi, nullibi non elucet* Illum tamen limi-mundum magnum , sigismundi patrem, aliu>m slatuerecredas ab Hunimundo silio Hermanrici atque patreTborismundi } de quo deinceps seribitr

27

sici & fidei memor cum ampla parte Gothorum , Humo-rum hnperio subjacebat, renovato que cum eo soedere , su-per I' 'initharinth duxit exercitum Dum uterque adse venijsetit, Balamber sagitta mijsa caput Vmithariisaucians,Interemit -

- Et mox desindo Vinithario re-xit eos (.Gothos) Hunimundus silius quondam regis po-tcitisimi Hermanrici , &:c. Quomodo Historiam O-sirogothorum Hunnis subjectorum, donec jugo tan-dem peregrino excustb, duce Valamiro Rege fratri-busque suis Theodemiro (Magni Theodorici patre ) &

Videmiro Vandalarii siliis (s), pristinum imperio gen-tis siias splendorem asserero, novisque illum sortibusfactis angere & illustrare valerent, perseqilitur. Qui-bus quantum insit veri, alii judicent. Dissimtilare ta-men non pcssumusj his cura narratione Ammianicomparatis, suboriri nobis contra Auctoris sidem dubianon pauca, ve! sontes sii6£ parum sinceros, ve! me-moriam suam firmam su isi e, suspicantibus? Itaquae de ■Bcrimundo silio Thorismundi (nepote 'Hermau-rki) C. 33 traduntur, eum cum silio pdtiricho ab 0-

-j—

■ ■■ —■—

(s) Qui Ftwdalnrius oppido idem est, quem C, 14;Finitharium dixit, eorundem Falcmivi. Tbeodemiri& Fidemiri patrem Niti igitur varietatem lectionisCodices hic exhibent, Japsum memoriae in Auctoreadmittere necesle est Fiuitbarins autem il]e, de cu-jus gestis C. 48 seribir, ex Amalorum' gente suisleille quoque putabitur? licet de genere ejus Jorda-nes nihil, uri neque de Vithimiris cum Hermanricocognatione Ammianus, quidquam prodat.

28

strogothis ,adhuc in scythico terra Hunnorum op-

pvejjionibiis Jiibj'acebant, ad IHesegothorum regnum mugrasse, tantam habere similitudinem videntur cum su-ga Alathei & saphracis (Jordani ignota) qui cumrege parvulo Viderico post Gstrogothorum res abHunnis fractas., ad Istri ripas, eodem sere temporequo Weslrogothi sub regulis suis Alavivo & Fridiger-no, evadentes, fluvium illum eodem ac hi conllliotrausierunt, ut ex eadem sama utraraque natam esTenarrationem, haud absurde conjicias? quam, ad asse-rendam Eutharici , cui Amakisventha nupserat, regiamex Amalorum siirpe progeniem celebrare, Jordanistempore, non parvi retulisse existimesl sed haecsufficiant.

Errata,Quae in Part. superiorem, per festinationem operarum

irrepserunt, B, L. sic corrigat: P. 2 1. 2 vexatum leg. per cui-Jam. Nor. L5, p.-64 leg. Ed, 1. p, 64. P. 51. 8 bellicocissittium leg.bellicosijjimum. J. 15 auttore adde vetere» 1. 18 erupit , add«idem, post Ammianus, adde (s). Not. sdy Trebellius leg.Trebellius. Not. (s) I. 3, post Jordanem adde uncinum(signum parenthes!) P. 8 )• 5 post Merens adde commae,) .

Not, (h) 1. 3 s i};epto adde hic. P. 14 1, 6 anEioritate leg.m&oritati

, P. 15 not. (h) 1. 6 dacejjit leg, decejjit, I. 13 A-thenaricum leg. Atbanaricum.

VJ