JAPONYA’NIN GENEL VE ÜLKEMİZLE

DIŞ TİCARETİNİN ANALİZİ Bu çalışmanın amacı, Japonya’nın genel dış ticaret yapısını incelemek ve ülkemizin Japonya’nın dış ticaretindeki konumunu gözler önüne sermektir. Böylece, ülkemiz insanının bu büyük pazardan alması gereken payın ne kadar altında bir pay aldığını hem kamu hem de özel sektörde bun ülkeye yönelik ihracatımızı arttırmak için çaba gösteren tüm ilgili taraflara göstermektir. Buradaki gaye, Japonya’nın ülkemiz açısından ABD ve AB dışında kalan en önemli büyük pazarlardan birisi olduğunu ve bu ülkeyle ilgili çalışmaların daha da yoğunlaştırılması gerektiğini vurgulamaktır.

1-) ÜLKELERİN ORTALAMA İHRACAT HACMİNDEKİ ARTIŞLAR

Kaynak : IMF

Ülkelerin 1980’li ve 1990’lı yıllardaki ihracat artışları incelendiğinde, Japonya 1980’li yıllarda dünya ortalamasının iki katı ve diğer ülkelerin ise % 20-80 üzerinde iken, 1990’lı yıllarda yaşadığı uzun süreli durgunluk akabinde dünya ortalamasının ve diğer ülkelerin % 50’si düzeyinde artışı, ancak başarabilmiştir. Bu durum, Japon ekonomisinin esas lokomotifinin iç pazar olduğunu, ihracatın sadece onun yan ve destek unsuru olduğunu göstermektedir.

0

1

2

3

4

5

6

7

MİLYAR DOLAR

1980'Lİ YILLAR 3.9 3.2 3.7 4.2 4.5 5.2

1990'LI YILLAR 6.8 6.6 6.3 5.9 5.3 2.6

DÜNYA ABD FRANSA İNGİLTERE ALMANYA JAPONYA

2

2-) JAPONYA’NIN GENEL DIŞ TİCARETİ :

Kaynak : Japon Maliye Bakanlığı

JAPONYA’NIN DIŞ TİCARETİNİN DURUMU :

BİRİM : MİLYAR DOLAR

YILLAR İHRACATI İTHALATI TİCARET HACMİ 1991 314 237 531 1992 340 233 573 1993 362 241 603 1994 396 275 671 1995 442 336 778 1996 411 350 761 1997 421 339 760 1998 386 280 666 1999 420 311 731 2000 477 378 855 2001 401 348 749

Kaynak : Japon Maliye Bakanlığı

Japonya’nın dış ticaret verileri incelendiğinde (1991-1996) döneminde, hem

ihracat hem ithalatta önemli artışlar kaydedilmiştir. Asya Finansal Krizi ile 1996-1998 döneminde her iki sektörde de düşüş yaşanmış, 1998-2000 arasında ise alınan tedbirler sonucu yükseliş trendi başlamıştır. 2001 yılında ise dünyadaki ekonomik daralma sonucu düşüş yaşanmıştır.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

MİLYAR DOLAR

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

3

3-) JAPONYA’NIN İHRACAT VE İTHALATININ ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMININ DÖNEMSEL SEYRİ

(1963-2000)

İHRACAT İÇİ PAYI (%) İTHALAT İÇİ PAYI (%)

ÜLKE GRUBU

1963

1973

1983

1993

2000

1963

1973

1983

1993

2000

KUZEY AMERİKA 30,2 28,7 32,0 31,1 31,6 35,6 29,5 23,1 26,5 21,4

LATİN AMERİKA

5,8 5,8 4,0 4,4 4,0 8,4 5,1 5,0 3,3 2,8

AVRUPA ÜLKELERİ 13,3 17,9 15,8 18,1 17,4 10,0 10,6 8,8 15,3 13,6

MERKEZİ VE DOĞU AVRUPA ÜLKELERİ

3,3

2,2 2,4 0,6 0,5 2,7

3,2

1,4 1,4 1,5

AFRİKA

6,3 4,1 3,6 2,0 1,0 3,9 4,5 2,6 1,6 1,3

ORTA DOĞU

3,2 4,1 10,7 3,4 2,1

11,2 12,5 26,5 11,6 13,0

ASYA

34,9 31,6 31,0 40,0 43,3 28,2 34,5 32,6 40,3 46,4

Kaynak : Dünya Ticaret Örgütü

Japonya’nın ihracat ve ithalatının ülke gruplarına göre dağılımının uzun bir

dönemdeki (1963-2000) durumu yukarıdaki tablo çerçevesinde aşağıda özetlenmiştir. Japonya’nın ihracatı içinde ülkelerin payları :

Asya ve Batı Avrupa ülkelerinin payı artarken, Latin Amerika ve Merkezi ve Doğu

Avrupa ülkeleri ile Afrika ülkelerinin payı düşmektedir. Bu durum, Japonya’nın sanayileşme sürecindeki hızlı gelişim sonucunda daha kaliteli ve yüksek nitelikli ürünlerini alabilecek ülkeleri yeni pazarlar olarak gördüğünü göstermektedir. ABD ise, istikrarlı ve büyük hacmi ile ihracatı için sabit ve temel pazar konumunu korumaktadır.

Japonya’nın ithalatı içinde ülkelerin payları :

Kuzey Amerika ve Latin Amerika’dan ithalatı düşüş kaydederken, Asya ülkelerinden ithalatı önemli artış kaydetmiştir. Bunun temel sebebi, Asya ülkelerindeki Japon yatırımları sonucu yapılan üretimin Japonya’ya ithalatıdır.

4

4-) JAPONYA’NIN İHRACATININ ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (1998-2001) (GÜNCEL DURUM)

BİRİM : MİLYAR DOLAR

ÜLKELER 1998 1999 2000 2001 ABD 118 129 142 121KANADA 6 7 7 7ŞİLİ 1 1 1 0 AMERİKA TOPLAMI 125 137

150 128

HONG KONG 23 22 27 23ÇİN 20 24 30 31MALEZYA 9 11 14 11KORE 15 23 31 25 ASYA TOPLAMI 67 80

102 90

ALMANYA 19 19 20 16İNGİLTERE 15 14 15 12FRANSA 6 7 7 6İTALYA 4 5 6 5İSPANYA 3 3 3 3YUNANİSTAN 1 1 1 1 AVRUPA TOPLAMI 48 49

52 43

DİĞER ÜLKELER 147 155 174 140 ÜLKELER TOPLAMI 387 421

478 401

Kaynak : Japon Maliye Bakanlığı

Japonya’nın ihracatının ülkelere göre dağılımının güncel durumu (1998-2000)

arası dönemde incelendiğinde, ABD ile Asya ülkelerine (Çin, Hong Kong, Malezya ve Kore) yönelik ihracat istikrarlı artış gösterdiği görülmektedir. Avrupa ülkelerine yönelik ihracat ise sabit ve istikrarlıdır. Sadece İtalya’ya yönelik ihracat artış kaydedilmiştir.

2001 yılında ise Çin hariç tüm ülkelere yönelik ihracat düşüş göstermiş, İspanya

ve Yunanistan’a yönelik ihracat ise sabit kalmıştır. Bu durum, Japonya’nın ABD ve Asya pazarlarına nüfuz etmeyi amaçladığını,

Avrupa pazarında ise pazar payını muhafaza etmekle yetindiğini göstermektedir.

5

5-) JAPONYA’NIN İTHALATININ ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (1998-2001) (GÜNCEL DURUM)

BİRİM : MİLYAR DOLAR

ÜLKELER

1998

1999

2000

2001

ABD 67 68 72 31KANADA 8 8 9 8ŞİLİ 2 3 3 2 AMERİKA TOPLAMI 77 79

84 41

HONG KONG 2 2 2 1ÇİN 37 43 55 58MALEZYA 9 11 14 13KORE 12 16 20 17 ASYA TOPLAMI 60 72

91 89

ALMANYA 11 12 13 12İNGİLTERE 6 6 15 12FRANSA 6 6 6 6İTALYA 5 5 5 5İSPANYA 1 1 1 1YUNANİSTAN 0 0 0 0 AVRUPA TOPLAMI 29 30

40 36

DİĞER ÜLKELER 114 131 165 182 ÜLKELER TOPLAMI 280 312

380 348

Kaynak : Japon Maliye Bakanlığı Japonya’nın ithalatının ülkelere göre dağılımı yine (1998-2001) döneminde

incelendiğinde; ABD, Çin, Malezya, Kore ile Almanya ve İngiltere dışındaki ülkelerden ithalat sabit kalırken, adıgeçen ülkelerden ithalatta artış kaydedilmiştir.

ABD ve Asya ülkelerinden ithalat artışı doğal olmakla birlikte, Avrupa’dan

ithalattaki artışın alımlarda çeşitlilik arayışından kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca, tüketiciler Asya ülkelerini ucuz fiyatlı ürünler, ABD’yi markalı ürünler için tercih etmektedir. Avrupa ülkelerinin ürünlerine yönelik olarak da alternatif yüksek kaliteli ve markalı ürün olarak yaklaşılması ithalat artışını sağlamaktadır.

6

6-) JAPONYA’NIN İHRACAT VE İTHALATININ MADDE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMININ DÖNEMSEL SEYRİ

(1963-2000)

İHRACAT İÇİ PAYI (%) İTHALAT İÇİ PAYI (%)

MADDE GRUBU

1963

1973

1983

1993

2000

1963

1973

1983

1993

2000

TARIM ÜRÜNLERİ

8,8

4,1 1,8 1,0 0,9 44,5

36,0

20,7 4,6 16,4

MADENLER

1,2

1,2 1,5 1,4 1,6 32,9

37,7

55,9 26,8 25,9

DEMİR-ÇELİK

12,9

14,4 8,7 4,0 3,1 1,3

0,6

1,1 1,7 1,0

KİMYASALLAR

5,8

5,8 4,7 5,6 7,3 5,5

4,9

5,6 7,3 6,9

MAKİNA-OTOMOTİV

28,4

51,7 63,8 71,8 68,8 12,0

8,3

7,0 16,9 27,9

TEKSTİL

16,8

6,6 3,6 1,9 1,5 0,6

3,0

1,2 1,6 1,3

KONFEKSİYON

3,9

1,0 0,4 0,2 0,1 0,1

1,5

1,2 5,2 5,2

DİĞ. TÜKETİM ÜR.

10,5

7,1 8,1 7,7 8,9 1,8

3,7

3,3 8,5 9,7

Kaynak : Dünya Ticaret Örgütü Japonya’nın ihracat ve ithalatının uzun dönemli (1963-2000) madde gruplarına

göre dağılımındaki durum aşağıda sunulmuştur. İhracatında ; Tarım, demir-çelik, tekstil ve konfeksiyonun sürekli azalan payına karşın, makina

ve otomotiv ihracatında 3 katına varan artış gözlenmektedir. Bu durum, 2. Dünya Savaşı akabinde Japonya’nın sanayileşme süreci sonrası Japonya’nın sanayileşme süreci ve yükseliş ile düşüş kaydeden sektörler eğilimine uygun düşmektedir.

İthalatında ise; Tekstil-konfeksiyon ve makina-otomotiv ithalatında son yıllarda büyük artışlar

görülmektedir. Tarım ürünleri ithalatı ise büyük düşüş göstermiştir. Bu yapı, Japon halkının yabancı ürünlere yönelik son yıllarda artan talebi ile tarımsal alanda kendi kendine yeterlilik artışından kaynaklanmaktadır.

7

7-) JAPONYA’NIN İHRACATININ MADDELERE GÖRE DAĞILIMI

(1998-2001) (GÜNCEL DURUM)

BİRİM : MİLYAR DOLAR

MADDELER

1998

1999

2000

2001

SANAYİ KİMYASALLARI 27 30 34 30METALLER 19 18 20 18HAMMADDELER 3 3 3 3GIDA VE TÜKETİM MADDELERİ 2 2 2 3MİNERAL YAKITLAR 1 2 2 2 GIDA VE HAMMADDELER 52 55

61 56

TEKNİK TEKSTİL 6 6 7 6TEKSTİL ÜRÜNLERİ 1 1 1 1 TEKSTİL ÜRÜNLERİ 7 7

8 7

GENEL MAKİNALAR 87 90 103 84ELEKTRİKLİ MAKİNALAR 79 92 116 87 MAKİNALAR 166 182

219 171

YOLCU TAŞITLARI 50 55 57 53NAKİL ARAÇLARI 38 38 40 36MOTORSİKLET-BİSİKLET 6 6 7 6ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ 3 0 2 2EV EŞYALARI 1 1 1 0 OTOMOTİV VE ELEKTRONİK 98 100

107 97

DİĞERLERİ 64 77 83 70 MADDELER TOPLAMI 387 421

478 401

Kaynak : Japon Maliye Bakanlığı Japonya’nın ihracatı maddeler bazında 1998-2001 döneminde incelendiğinde,

sanayi kimyasalları, makinalar ve taşıt sektöründe artış kaydedildiği, diğer ürün gruplarında ihracatın sabit bir seyir izlediği görülmektedir. Bu sektörlerdeki artışın rekabet gücünün en yüksek olduğu ürünler olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

8

8-) JAPONYA’NIN İTHALATININ MADDELERE GÖRE DAĞILIMI

(1998-2001) (GÜNCEL DURUM)

BİRİM : MİLYAR DOLAR

MADDELER

1998

1999

2000

2001

MİNERAL YAKITLAR 43 50 77 70GIDA VE TÜKETİM MADDELERİ 41 44 45 42SANAYİ KİMYASALLARI 20 22 25 24HAMMADDELER 19 20 22 19METALLER 11 11 15 11 GIDA VE HAMMADDELER 134 147

184 166

TEKSTİL ÜRÜNLERİ 15 17 20 20TEKNİK TEKSTİL 4 4 4 4 TEKSTİL ÜRÜNLERİ 19 21

24 24

ELEKTRİKLİ MAKİNALAR 31 36 49 43GENEL MAKİNALAR 29 33 42 38 MAKİNALAR 60 69

91 81

NAKİL ARAÇLARI 8 8 6 5YOLCU TAŞITLARI 6 6 7 6ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ 3 4 5 5EV EŞYALARI 1 1 1 1MOTORSİKLET-BİSİKLET 1 1 1 1 OTOMOTİV VE ELEKTRONİK 19 20

20 18

DİĞERLERİ 48 55 61 59 MADDELER TOPLAMI 280 312

380 348

Kaynak : Japon Maliye Bakanlığı Japonya’nın ithalatının maddelere göre dağılımı (1998-2001) döneminde

incelendiğinde ise; mineral yakıt (petrol), sanayi kimyasalları, hammaddeler, tekstil ürünleri, makinalar ve elektrikli ev aletleri ithalatı artış kaydetmiş, diğer ürünlerin ithalatı ise sabit kalmıştır. Bu durum, Japonya’nın hammadde ve yatırım malı ithalatı ağırlıklı genel ithalat yapısının sürdüğünü göstermektedir.

9

9-) JAPONYA’NIN İHRACAT VE İTHALATININ MADDE VE ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI : (GÜNCEL DURUM) (2000)

BİRİM : MİLYAR DOLAR

İHRACAT İÇİ PAYI (%) İTHALAT İÇİ PAYI (%)

MADDE GRUBU

ABD

AB

ÇİN

TAYVAN

KORE

İHR İTH İHR İTH İHR İTH İHR İTH İHR İTH GIDA ÜRÜNLERİ

0,42 14,86 0,11 4,75 0,14 5,95

0,36

1,00 0,26 1,73

HAMMADDELER

0,20 2,99 0,32 1,19 0,49 1,07

0,16

0,23 0,27 0,20

MADENLER

0,04 0,73 0,09 0,25 0,33 0,49

0,12

0,14 0,36 0,10

PETROL ÜRÜNLERİ

0,39 1,13 0,04 0,05 0,22 2,18

0,07

0,03 0,27 3,42

DEMİR DIŞI METAL

0,59 0,59 0,34 0,97 0,63 0,60

0,89

0,15 0,67 0,17

DEMİR-ÇELİK

1,42 0,19 0,46 0,22 2,13 0,62

1,38

0,43 2,50 1,27

KİMYASALLAR

7,11 7,48 5,14 10,0 3,98 1,60

4,91

0,95 4,21 1,16

MAKİNA-OTOMOTİV

109,9 29,63 58,4 16,7 15,3 12,9

19,2

11,4 15,9 8,08

TEKSTİL

0,58 0,35 0,62 0,69 2,58 2,04

0,33

0,28 0,41 0,40

KONFEKSİYON

0,09 0,47 0,11 1,48 0,05 14,7

0,12

0,11 0,05 0,95

DİĞ. TÜKETİM ÜR.

12,57 9,77 7,40 7,12 2,11 9,63

5,47

2,01 3,55 1,66

Kaynak : Dünya Ticaret Örgütü Japonya’nın ihracatı ve ithalatı ürün ve ülke eksenlerinde ortaklaşa 2000 yılı

itibariyle incelendiğinde; ABD, Japonya için makina-otomotivde ihraç pazarı iken, Japonya da ABD için

gıda ürünleri ve otomotiv pazarı konumundadır. AB, için Japonya makina-otomotiv ihracatçısı, kimyasal ve gıda ürünü

ithalatçısı konumundadır. Çin için, Japonya, makina-otomotiv ihracatçısı, konfeksiyon ve gıda ithalatçısı

konumundadır. Tayvan açısından olaya bakılırsa, Japonya Tayvan için gıda ithalatçısı, demir-

çelik, metal ve kimyasal ihracatçısı durumundadır. Kore açısından ise, Japonya gıda, petrokimya ve konfeksiyon ithalatçısı,

kimyasal ve makine-otomotiv ihracatçısı konumundadır.

10

Olaya global ve tarihi perspektiften bakıldığında ise aşağıdaki tablolardaki sonuçlara ulaşılmaktadır. 10-) JAPONYA’NIN DÜNYA İHRACATI İÇİ PAYININ DÖNEMSEL

SEYRİ (1948-2000)

Dünya İhracatı İçi Payı (%)

1948 1953 1963 1973 1983 1993 2000

0,4 1,5 3,5 6,4 8,0 10,0 7,7 Kaynak : Dünya Ticaret Örgütü

Japonya’nın dünyadaki ihracat hacmi içindeki yeri uzun süreli (50 yıl)

incelendiğinde, 1990’lı yılların ortasına kadar payını arttırdığı, ancak yaşadığı uzun durgunluk sonucunda 2000 yılına gelindiğinde payının düşüş kaydettiği gözlenmektedir.

11-) JAPONYA’NIN DÜNYA İTHALATI İÇİ PAYININ DÖNEMSEL SEYRİ

(1948-2000)

Dünya İthalatı içi Payı (%)

1948 1953 1963 1973 1983 1993 2000 1,0 2,9 4,1 6,5 6,7 6,4 5,8

Kaynak : Dünya Ticaret Örgütü Japonya’nın dünya ithalatı içindeki payı da 50 yıllık aynı süreç içinde

incelendiğinde ise, 1973 Petrol Krizine kadar görülen artış, özellikle enerji alanında alınan tedbirler akabinde 1980 ve 1990’lı yıllarda azalma trendine girmiştir. Bu durgunluk ve talep eksikliği ile de desteklenmiştir.

11

JAPONYA’NIN ÜLKEMİZ İLE DIŞ TİCARETİ

1. JAPONYA İLE ÜLKEMİZ ARASINDAKİ DIŞ TİCARETİN YILLAR İTİBARİYLE SEYRİ

JAPONYA İLE DIŞ TİCARETİMİZİN DURUMU :

BİRİM : MİLYON DOLAR

YILLAR İHRACATIMIZ İTHALATIMIZ TİCARET HACMİ1991 306 830 1,1361992 202 847 1,0491993 173 1,290 1,4631994 200 623 8231995 234 911 1,1451996 236 1,114 1,3501997 169 1,750 1,9191998 141 1,668 1,8091999 162 912 1,0742000 168 1,204 1,3722001 153 733 886

Kaynak : Tokyo Ticaret Müşavirliği

Tablodan görüleceği üzere, Japonya’ya yönelik ihracatımız 1996 yılından itibaren sürekli bir düşüş kaydetmektedir. Bu durum, hem Japon ekonomisinin içinde bulunduğu durgunluk hem de Asya Finans Krizinden kaynaklanmaktadır. İthalatımız ise, 1996-1999 yılları arasında ülkemiz yatırımlarının nispeten artış gösterdiği dönemde artmış, ancak akabinde ülkemizde yaşanan ekonomik krizler neticesinde önemli düşüşler kaydedilmiştir.

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

MİLYON DOLAR

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

12

2-) ÜLKEMİZİN JAPONYA’YA İHRACATININ MADDELERE

GÖRE DAĞILIMI (1999-2001) BİRİM : MİLYON DOLAR

MADDELER 1999 2000 2001 İŞLENMİŞ DOMATES ÜRÜNLERİ 28,2 28,3 25,9TÜTÜN 14,5 14,2 13,0TON BALIĞI 3,9 5,5 4,4KABUKLU VE YUMUŞAKÇALAR 7,8 8,5 4,4FINDIK 2,2 1,6 2,0KURU İNCİR 0,5 1,0 1,6KURU KAYISI 1,5 1,6 1,2KURU ÜZÜM 1,6 1,1 0,9KEKİK VE DEFNE YAPRAĞI 0,8 0,8 0,9ZEYTİNYAĞI 0,0 0,2 0,9KESME ÇİÇEK 1,4 1,1 0,8MANTAR 0,3 2,0 0,6GIDA ÜRÜNLERİ TOPLAMI (*) 68,3 62,3 62,6HALI VE KİLİM 9,1 12,1 13,4YÜNDEN DOKUMA KUMAŞ 0,3 1,2 3,4KADIN İÇ ÇAMAŞIRI 0,1 0,8 2,9NAKIŞ İŞLERİ 4,1 2,1 2,7KÜÇÜKBAŞ HAYVAN KÜRKÜ 0,2 0,6 2,3ERKEK TAKIM ELBİSE 1,3 2,4 2,2TİŞÖRT 0,4 1,3 1,8KAZAK 1,2 1,7 1,7DERİ GİYİM 0,9 1,4 1,4EL ÇANTASI VE VALİZ 0,9 1,9 1,1PERDE 0,6 0,7 0,9YATAK VE MASA ÖRTÜSÜ 0,02 0,1 0,7TEKSTİL VE KONF. ÜRÜNLERİ TOPLAMI 17,7 24,7 36,9BOR MİNERALİ 14,6 13,1 14,0MÜCEVHERAT 2,9 4,7 4,0BAKIR VE KONSANTRESİ 8,6 10,6 3,7MERMER 0,7 0,8 1,3ÇİNKO VE KONSANTRESİ 1,1 1,2 1,0BORAT VE PERBORAT 3,2 1,1 0,9MADEN ÜRÜNLERİ TOPLAMI 35,0 32,1 25,0 DİĞERLERİ 20,8 23,4 28,7 GENEL TOPLAM 141,8 142,5 153,2

(*) BELİRTİLEN ÜRÜNLER VE DİĞER BELİRTİLMEYEN ÜRÜNLER TOPLAMIDIR. Kaynak : Tokyo Ticaret Müşavirliği

13

Ülkemizin Japonya’ya yönelik ihracatı yılar itibariyle incelendiğince, gıda ürünleri ihracatı sabit bir seyir izlerken, maden ürünleri azalış ve tekstil-konfeksiyon ürünleri ise artış göstermektedir. Gıda ürünlerimiz ağırlıklı olarak rekabet gücümüzün yüksek olduğu ürünler ile ağırlıklı olarak bu pazarda tüketilen mantar, ton balığı ve domates ürünleri gibi ürünlerden oluşmaktadır.

Tekstil ve konfeksiyon sektöründe ise ağırlık, halı-kilim ve ev tekstili ağırlıklıdır.

Ancak, bu pazara konfeksiyon ihracatının uzun vadede artması imkanı da mevcuttur.

3-) ÜLKEMİZİN JAPONYA’DAN İTHALATININ MADDELERE

GÖRE DAĞILIMI (1999-2001) BİRİM : MİLYON DOLAR

MADDELER 1999 2000 2001 MAKİNALAR VE AKSAMLARI 302 454 245ELEKTRİKLİ MAKİNALAR VE AKSAMLARI 78 103 67OPTİK VE ÖLÇÜ ALETLERİ 52 59 36EL ALETLERİ 4 12 25TRAFO YALITIM MALZEMELERİ 3 1 1MAKİNELER VE ELEKTRONİK TOPLAMI 439 629 374BİNEK OTOMOBİLLER 260 341 86OTOMOBİL LASTİKLERİ 27 26 15OTOMOBİL CAM AKSAMI 3 4 5OTOMOTİV ÜRÜNLERİ TOPLAMI 290 371 106DEMİR-ÇELİK MAMÜLLERİ 29 45 95ALÜMİNYUM MAMÜLLERİ 9 5 2MADEN VE DEMİR-ÇELİK TOPLAMI 38 50 97SUNİ İPLİKLER 26 27 21TEKSTİL KİMYASALLARI 7 7 6SENTETİK KUMAŞ 3 2 1TEKSTİL ÜRÜNLERİ TOPLAMI 36 36 28KİMYASALLAR 17 23 18PLASTİK VE KAUÇUK MALZEME 27 18 12FOTOĞRAF MALZEMESİ 11 13 10ECZACILIK ÜRÜNLERİ 3 3 3KAĞIT ÜRÜNLERİ 3 2 1SAATLER 1 1 0MÜZİK ALETLERİ 1 1 0DİĞER SANAYİ ÜRÜNLERİ TOPLAMI 63 61 44DİĞER ÜRÜNLER 46 60 83GENEL TOPLAM 912 1,207 732

Kaynak : Tokyo Ticaret Müşavirliği

14

Ülkemizin Japonya’dan yaptığı ithalat incelendiğinde ise, otomotiv ve makina sektörleri ithalatında önemli düşüşler görülürken, demir-çelik ürünleri ithalatında önemli artışlar kaydedilmiştir. Bu durum, ülkemizin 2000 yılı sonrası yaşadığı krizle ülkemiz firmalarının yatırımları azaltması sonucu makina gibi yatırım malı ithalatındaki genel düşüş ile açıklanmalıdır. Otomotiv ithalatındaki düşüş ise otomotiv sektörümüzün yaptığı atılım ve ihracat hamlesinden kaynaklanmaktadır. Sonuç ve Değerlendirme :

Japonya, ekonomik durgunluk içinde olsa da önemli miktarda dış ticaret fazlası vermeyi başaran bir ülkedir.

Japonya, dünyada Asya ülkeleri ve ABD’yi kendine partner olarak seçmektedir.

AB ikinci derecede önemli bir pazardır.

Japonya, ülkemiz açısından henüz tam değerlendirilmemiş bir ihraç pazarıdır.

Ülkemiz firmaları, bu ülkeye yönelik olarak ön yargılarından sıyrılabilirlerse ve gerekli teknik hazırlıkları iyi yapabilirlerse ihracat gerçekleştirme şansları olabilecektir.

Ülkemiz, Japonya için birinci derecede önemli bir ticari partner olmasa da önem

vereceği bir partner olma konumuna orta vadede ulaşabilecektir.