Kweekverslag

Leiothrix lutea en leiothrix argentauris

Japanse en zilveroornachtegalen

Dit kweekverslag beslaat een periode van twee kweekseizoenen met de Japanse nachtegaal (Leiothrix lutea) als ook met de zilveroornagtegaal (leiothrix argentauris).Over de benaming van de leiothrix lutea de Chinese nachtegaal is al vaker discussie over geweest en mijn mening is dat de foutieve Japanse nachtegaal naam die" wij "hem gegeven hebben in het verleden zo in ons gedachtegang gegroefd is dat ik het maar zo laat, de Japanse nachtegaal dus.Over beide soorten evenals de soortbeschrijving is in diverse boeken het nodige geschreven en ik voeg niet zoveel toe als het gaat om voorkomen in het wild.De foto’s zullen u ook nog de nodige gegevens tonen ten aanzien van de kleuren.Beide soorten zaten zonder elkaar te zien in afzonderlijke vluchten die de afmetingen hadden van 2,3m diep, 2m hoog en 1,25m breed.De volières waren beplant met elk een grote conifeer van het soort Thuya brabantia en deze vulde de gehele achterkant van de vlucht.Dus genoeg schuil- en nestelmogelijkheden.In een later stadium werden de nachtegalen ook ingezet in wat ik noem de broedkooi kweek.

De kweek met de Japanse nachtegaal:

Het koppel dat direct na aankoop vanuit de importhandel in mijn volière terechtkwam, was overduidelijk een stel, het enige in mijn ogen daadwerkelijke duidelijkste geslachtsverschil was de mate van zwart in de staartveerranden en dan vooral goed te zien aan de onderkant van de staart. Bij de man is dit duidelijk uitgebreider en dieper van kleur dan bij de pop.Verder waren er nog de gebruikelijke kleurverschillen maar daar hecht ikzelf nooit al teveel waarde aan, daar dit onderhevig is aan diverse omstandigheden zoals: jonge of oude vogel, uit welk gebied vandaan want er zijn diverse ondersoorten qua kleurintensiteit, voeding, huisvesting etc. De aankooptijd van de vogels was half september.De gehele winter verbleven de vogels buiten in een beplante vlucht welke de afmetingen had van 1,25 m breed x 2,3m diep en 2 m hoog en dit zonder nachthok tot hun beschikking. De vogels deden het perfect en al het voer dat aangeboden werd, werd graag opgenomen door de vogels.Op 23 maart zag ik de pop met kokosvezel in haar snavel en bij nadere inspectie zag ik een half gemaakt nest in een door mij aangeboden tenen mandje dat ik in de conifeer tegen de stam aan had gebonden.

2 april werd het eerste ei gelegd van ronde een.In totaal werden er 4 eitjes gelegd die vaalwit met diverse roodbruine spatjes gekleurd waren. Op 20 april nest gecontroleerd en toen zag ik dat alle 4 de eitjes onbevrucht waren. Ik heb deze toen meteen maar verwijderd.

Het eerste ei van ronde 2 zag ik op 25 april in het oude nest. Ook nu weer was het legsel compleet met 4 eieren. Man en pop broeden goed, en om beurten en zo kwamen er op 10 mei 4 jongen uit. De jongen waren lichtroze en naarmate ze ouder werden, werd de kleur donkerder. Man en pop voerden de jongen uitstekend met het door mij in overvloed aangeboden dierlijk voedsel dat bestond uit meelwormen, buffalowormen, wasmotten, krekels, sprinkhanen, pinky's (vleesmades) en weideplankton.Het altijd zo graag gegeten eivoer met daarin diepvries pinky's of tofu werd pas rond de vijfde dag oud aan de jongen gevoerd. Op 15 mei heb ik de vier jongen geringd met een 3,2mm ring die was voorzien van een ventielslangetje.

Negen dagen later op 24 mei vlogen of eigenlijk klauterden de jongen uit het nest. De jongen is op deze leeftijd gelijk van kleur als de ouders, hetzij wel veel matter en de staart is ook nog aanzienlijk korter en met een donker snaveltje.Op 3 juni vond ik het eerste ei van ronde drie in weer hetzelfde nest als in de voorgaande rondes. Het voeren van de jongen uit ronde twee lag nu bij de man, want de pop keek niet meer om naar de jongen. Ook in deze derde ronde lagen er weer 4 eieren in het nest.

Vrijdag 11 juni heb ik de inmiddels al zelfstandige jongen uit de vlucht verwijderd. Ze waren nu op een leeftijd van 32 dagen en de man vond het tijd dat de jongen hun geluk ergens anders maar moesten gaan beproeven.Op 18 juni zijn er weer 4 jongen uitgekomen die op 23 juni vervolgens weer werden geringd. Het vervolg was gelijk aan ronde twee.Ronde vier werd ook weer een succes met drie grootgebrachte jongen en toen deze waren uitgevlogen, heb ik het nest en al het eventueel te gebruiken nestmateriaal verwijderd, want ik vond dat 11 jonge nachtegalen een fantastisch en een onovertroffen resultaat was en ik wilde graag dit koppel "heel houden". De pop was het hier niet helemaal mee eens, want niet veel later vond ik in de voerbak een ei. Gelukkig bleef het wel bij dit ene ei en vielen beide vogels in de rui. D.m.v. ruilen met andere eigen-kweek jongen kon ik voor de eventuele kopers weer onverwante koppels maken, zodat deze mensen ook weer op een goede manier verder konden.

Alle jongen vonden ook zeer snel hun weg naar nieuwe eigenaren op één koppel na, dat niet opgehaald werd na afspraak met de betreffende persoon.Dit koppel heb ik aangehouden voor de broedkooikweek in het daaropvolgende kweekseizoen. Van dit koppel kreeg ik in de broedkooi van ongeveer 1m breed, 60cm hoog en 50cm diep 6 jongen op stok.Dit kweekverslag beslaat dus een periode van twee kweekseizoenen die mij dus 17 jonge Japanse nachtegalen opleverden en zonder problemen zowel binnen als buiten volwassen werden. Nu terug- kijkend op mijn beëindigde Japanse nachtegaalkweek kan ik concluderen dat die kweek niet overdreven moeilijk is.Als het de kweek eenmaal "loopt" dan hoef je er vrij weinig aan te doen is mijn mening.Er is één ding waar men gewoon goed moet voor opletten dat er een constante overvloed is van voedsel, voor zowel de oudervogels om in broedconditie te geraken en te blijven en voor de jongen zodat zij overvloedig gevoerd kunnen worden, in mijn ogen is de sleutel tot een succesvolle kweek: overvloed aan gevarieerd voedsel.

De kweek met de zilveroren Het onderscheid tussen man en pop was mijn inziens zeer goed te zien en toch had de man die deze vogels aan mij wilde verkopen, DNA-analyse van de beide vogels laten uitvoeren.Het was toch gewoon een “koppel” volgens de papieren.Deze man had de vogels al wat jaren in bezit, maar in deze tijd nooit enig teken van broedgedrag van de vogels geconstateerd. Wel moet ik hierbij opmerken dat de vogels in een enorme kooi met ook een enorm aantal soorten vogels was gehuisvest. Ik besloot het toch te proberen en kocht de vogels. Onderweg in de auto gingen er wat scenario’s door mijn hoofd: had de man gewoon de verkeerde kooi, had de man teveel vogels, was het een “koppel’ dat niets in elkaar zag zitten of was het een koppel dat wel nestbouw pleegde en eitjes legde, maar die vervolgens door henzelf of door andere vogels werden opgegeten? Ik dacht: we zullen het wel zien, het is ten slotte juli en ik laat de vogels maar eerst eens rustig wennen. Ik had het toch al heel druk met het verzorgen van o.a. de Japanse nachtegalen die af en aan jongen grootbrachten. Tijdens het observeren van de zilveroren zag ik wel degelijk dat de vogels genegenheid voor elkaar vertoonden.

Na ongeveer een week wennen begon de man keihard te zingen en ik zag ook een paring. Mij viel op dat als de “jappen” begonnen te zingen, er als het ware een zangoorlog uitbrak tussen de beide soorten nachtegalen. Wellicht had dit het innerlijke vuur bij de zilveroren doen ontbranden, want op 10 juli vond ik het eerste ei in een kaal tenen mandje dat ik in de conifeer gebonden had. Dus er was geen nestbouw gepleegd door de vogels. Het ei leek op dat van een Japanse nachtegaal en ik liet het liggen om te kijken wat er verder zou gebeuren. Op 12 juli in het nest gekeken en daar lag nog steeds 1 ei in. Ik heb dit ei gemarkeerd met een viltstift en teruggelegd, want ik wist niet of er een ei verdwenen was dan wel er geen was bij gelegd. Het laatste bleek juist, want na een dag of 5 lag het gemarkeerde ei nog steeds in het nest. Dus het waren geen eierpikkers. Bij dit ene ei bleef het dit seizoen, want de pop viel niet veel later in de rui. Dit was te verwachten, want je haalt de vogels ergens vandaan en ze komen in een geheel andere situatie terecht, denk aan o.a. omgeving, licht en voeding die anders is. Positief waren de bevindingen van dit gelopen broedseizoen. Het was een echt koppel dat elkaar zag zitten en de vogels waren geen eierpikkers.

Gedurende de herfst en de winter hebben ze buiten vertoefd zonder een nachthok. Op 15 mei vond ik in de conifeer een vrijstaand gemaakt nest van alleen kokosvezel. Op 17 mei zag ik het eerste van de vier in deze ronde gelegde eieren. Na 12 dagen broeden zag het eerste jong in de ochtend het levenslicht. Het leek op een jong van de Japanse nachtegaal. In de avond nog even gecontroleerd of het jong er nog lag. Dat was gelukkig het geval en ook zijn broertjes of zusjes waren allemaal uitgekomen. Na vijf dagen heb ik de jongen geringd met een 3,2mm ring, voorzien van een ventielslangetje.

De jongen vlogen uit na 15 dagen. Ze zijn op deze leeftijd gelijk van kleur als de ouders, maar wel matter en de staart is ook nog een stuk kleiner. Drie dagen na het uitvliegen lag al weer het eerste ei van ronde twee. De jongen uit ronde één waren 34 dagen oud en zelfstandig. Ik heb ze uitgevangen en gezamenlijk in een kooi geplaatst. Van de vier gelegde eieren in deze ronde kwamen er drie uit. Ook deze drie en de drie jongen uit ronde drie kwamen op stok en zo kwamen 10 jongen tot volledige wasdom.

Zoals u in deze power point hebt kunnen lezen, heb ik dus in twee kweekseizoenen met twee koppels Japanse en een koppel zilveroren 27 goed geringde en 100% natuurbroed jongen op stok gekregen. Ik weet dat het allemaal wat ongelooflijk klinkt, maar de mensen die mij kennen, weten wat ik er allemaal voor doe en hoe ik elke vrij besteedbare minuut van de dag met de vogels in de weer ben. Uit dit verslag en andere verslagen is het u misschien wel duidelijk geworden dat ikzelf uit principe nooit handopfok toepas op mijn gekweekte jongen, maar ik ben er ook niet op tegen als iemand anders dit wel toepast. (We leven ten slotte in een vrij land.)Voor mij geldt ook nu weer dat ik met deze geslaagde kweek veel van de beide soorten en alles wat daarmee samenhangt heb kunnen genieten en dingen heb kunnen leren.En de opgedane ervaringen vast wel weer van pas of ten goede zullen komen met de kweek van andere soorten.Op naar de volgende uitdaging.  Tekst: ARIE BAKKER te DORDRECHTFoto’s: P. Onderdelinden / Fam Bakker.Tekst en spellingcontrole M.P.P.