Jaarverslag 2011 OCMW

7/31/2019 Jaarverslag 2011 OCMW

1/60

ocmw Turnhout Albert Van Dyckstraat 20 2300 Turnhout

Jaarverslag2011

In D


2/60

Inhoudstafel

Lou Goris (89) en Louis Geudens (75)

leerden elkaar drie jaar geleden ken-nen in Woonzorgcentrum De Wending(toen nog Sint-Petrus) en werdenverliefd. Lou en Louis hebben samenanderhalf jaar lang vol ongeduld uitge-keken naar de opening van het nieuwewoonzorgcentrum.


3/60

InhoudWe zijn de eerste toegangspoort voor alle inwoners van Turnhout voor alhun welzijnsvragen en -noden. We zorgen er voor dat de inwoner dat weet.We hebben uiteraard speciale aandacht voor een specifieke doelgroepen.

Onze opdracht bestaat er in, de inwoner met welzijnsvragen te begeleidennaar zelfredzaamheid. We treden daarbij niet alleen genezend op. Ominwoners te behoeden voor dreigende valkuilen voor hun welzijn, werkenwe ook voorkomend.

We wachten niet tot de inwoner ons opzoekt. We gaan actief naar hem toe.Zo bereiken we niet alleen de inwoner die zelf naar ons toe stapt. Ook destille inwoner met onuitgesproken vragen nemen we mee.

Ons welzijnshuis moet een lage drempel hebben. Daar werken we aan: We zorgen voor een brede bekendmaking van aanbod en organisatie We houden ons aanbod en onze organisatie voor iedereen helder Met de verdere uitbouw van ons Sociaal huis brengen we het wel-

zijnshuis tot bij de inwoner

We profileren ons op een positieve manier: we zijn een welzijns(t)huis!Voor ons is elke clint uniek. We respecteren hem in zijn uniek-zijn, enlaten hem te allen tijde in zijn waarde. We engageren er ons toe, hem zo-veel mogelijk te begeleiden op zijn maat. Zo zorgen we er voor dat hij zichcht ondersteund weet en voelt.

We zijn vernieuwend in aanbod en aanpak. Dat zijn we niet zmaar. Onzemaatschappij beweegt. Ook haar welzijnsnoden veranderen. We moeten erons dan ook voortdurend van vergewissen dat onze dienstverlening afge-stemd blijft op de rele noden van de inwoner. We hebben een belangrijkesignaalfunctie naar inwoner en overheid toe. Als centrum-OCMW voelen wijveranderingen in de maatschappij snel aan. Wij houden er aan, onze vast-

stellingen tijdig via de juiste kanalen kenbaar en bespreekbaar te maken.

We zijn de draaischijf voor de welzijnsdienstverlening in de regio. Daar-voor is een goede samenwerking met andere welzijnsorganisaties nood-zakelijk. Daarin nemen wij een actieve rol op. We zorgen er voor dat deandere welzijnsorganisaties dat weten en erkennen.

We koesteren onze medewerkers. We kunnen onze immense opdrachtimmers enkel vervullen als we kunnen rekenen op medewerkers die zichmet het OCMW, zijn visie, zijn missie en zijn waarden identificeren. Mede-werkers die hun eigen opdracht daarin waarmaken vanuit een zelfgedreveninstelling. We engageren er ons toe, hen daarin maximaal te ondersteunen.

2 VOORWOORD

ZELFREDZAAMHEID

4 WZC2012: Visie op Zorg6 SOS De Meerloop8 De Waag Werkt10 Geheugentraining

EEN LAGE DREMPEL12 WZC2012: Van kin naar fitness14 Ambitieplan16 Administratieve vereenvoudiging

ELKE CLINT UNIEK18 WZC2012: Touch-And-Care20 Het Sociaal Loket22 Meerloop komt uit de kast24 Huis Gezocht!

VERNIEUWEND IN AANBOD & AANPAK26 WZC2012: Innovenergie28 Goesting!?30 Vrijwilligersbeleid32 Renovatie serviceflats

DRAAISCHIJF VOOR WELZIJN34 WZC2012: Open huis36 Jong & oud in de mix38 En Lokaal Welzijnsonthaal

MEDEWERKERS KOESTEREN40 WZC2012: Referentiepersoon Dementie42 MTO44 MAT la carte46 Welzijnsbeleid

48 BESTUUR & DIENSTEN

50 CIJFERMATERIAAL56 LOCATIES

!NIEUW!

Dit jaarverslag staat, net als 2011bij OCMW Turnhout, helemaal in hetteken van de aanloop naar het nieu-we woonzorgcentrum, geopend in

mei 2012. Daarom starten we elkhoofdstuk van dit jaarverslag meteen artikel over een bijzonder as-pect van dat woonzorgcentrum.

WZC2012


4/60

WoonzorgcentrumDeWending

vandaageennieuwewendingvoor

onzeorganisatie,elkedageennieuwe

wendingvooronzebewoners!

InnoverendinenergieDekarakteristiekezonweringen,koude/warmte-opslagenbetonkernactiveringzorgenvooreen ultralaagverbruik

132beddenkamersvan30mmetveellichtenallezorgtechnologie


5/60

Geachte lezer,

En thema liep in 2011 als een rode draad doorheenons OCMW en doet dat tot op vandaag de dag: debouw van het nieuwe woonzorgcentrum. Het is eenproject waaraan vele handen en mensen hard ge-werkt hebben. Een project ook waarbij meerderheiden oppositie elkaar gevonden hebben in een plan op

maat van de Turnhoutse senior. Het sterke draagvlakvan dit project is de echte rode draad doorheen ditjaarverslag.

Belangrijk is ook dat de bouw van het woonzorgcen-trum niet louter een verhaal is van baksteen en be-ton. Het is vooral ook een start van een vernieuwdevisie op wonen en zorg. Gebaseerd op de principesvan Active Ageing, wil OCMW Turnhout vernieuwendzijn, maar vooral nog beter welzijn leveren voor deTurnhoutse senioren. Je leven stopt niet in ons woon-zorgcentrum, maar krijgt een nieuwe wending, elkedag opnieuw. Welkom dus, in Woonzorgcentrum DeWending.

Het is dan ook logisch dat dit voorwoord ook eenwoord van dank is voor de geleverde inspanningen.Beste medewerkers, beste raadsleden, beste ieder-een die van ver of dichtbij betrokken was bij dezebouw: van harte bedankt! Deze inspanningen zullener voor zorgen dat het wonen en zorgen voor de se-nioren die bij ons verblijven nog zal verbeteren, ookvoor de volgende 30 jaar.

De sterke inzet van alle medewerkers en vrijwil-ligers strekte in 2011 tegelijkertijd ook verder danhet nieuwe woonzorgcentrum. Secretaris, financieelbeheerder en voorzitter tekenden een ambitieplanuit om de visie van OCMW Turnhout op langere ter-

mijn te realiseren. Dit plan moet onze blik nog mrnaar buiten richten, op degenen waar we het eigen-lijk voor doen: onze clinten, bewoners, etc. Tal vanprojecten bewezen vorig jaar dat we daar al sterkmee bezig zijn. Van koken tot activering, administra-tieve vereenvoudiging, zorgvernieuwing door nieuwetechnologie en werken aan het welzijn van de me-dewerkers. Stuk voor stuk heel sterke elementen ineenzelfde verhaal.

Tot slot zal de aandachtige lezer ng een spilfactorontdekken in dit jaarverslag: onze radicale keuze ombuiten-ons-hokje te denken. Zo is de overeenkomstom een strategisch partnerschap te sluiten met CAW

De Kempen, een duidelijke keuze voor een versterk-te dienstverlening. De tijd dat een organisatie allesalleen kon n wilde doen, ligt ver achter ons. De toe-komst is aan de dienstverleners die samen durven enwillen werken in het belang van de burger. Organisa-ties die zelfs hun eigen grenzen in vraag willen stel-len om dat doel te bereiken. U ziet het: niet alleeneen woonzorgcentrum, maar een hele organisatieIn De Wending.

Veel leesplezier!

Luc Op de Beeck Bart MichielsenVoorzitter Secretaris

EenopenhuisIedereen welkomindefitnessruimte,

ophetruimebinnenpleinofinhetgezelligeKaffee!

ActiefouderwordenNieuwevisieopzorgwilbewonershelpenomelkophun eigenritme inbewegingteblijven.


6/60

Visie op zorg

Op weg naar een nieuw woonzorgcentrumBegeleiden naar zelfredzaamheid

De bouw van een nieuw woonzorgcentrum iseen ideaal moment om de visie op zorg bijte stellen. OCMW Turnhout heeft al jaren eengoedwerkend zorgbeleid waarin clint en kwa-liteit van de zorg de focus zijn. De nieuwe visieop zorg stemt die zorg vooral af op de bredemaatschappelijk context. Actief ouder wordenis de maatstaf in het nieuwe woonzorgcentrum.In De Wending blijf je in beweging.

WZC2012

Startschot voornieuwe wending

Directeur Koen Van der Borght geefthet startschot voor WZC-medewerkersTosca Ooms en Greet Van Meir


7/60

De belangrijkste wijzigingen uit de nieuwe zorgvisiestoelen op het maatschappelijke fenomeen Active

Ageing. Ook het ambitieplan van OCMW Turnhout (ziep.14) legt een duidelijke focus op de clint en het be-lang van een sociale betrokkenheid met de omgeving.Deze visie op zorg is een sprekend voorbeeld.

Het aantal ouderen in de samenleving stijgt sterk, net

zoals de levensverwachting. De behoefte aan zorg enook de vergrijzing binnen de vergrijzing, nl. het aantal80-plussers, blijven groeien. De ouderen van vandaagzijn mondiger, kritischer en beter genformeerd danooit. Een woonzorgcentrum is geen eiland. Het vormteen netwerk samen met de buurt en allerlei niet-resi-dentile zorginitiatieven binnen de omgeving. De filo-sofie vanActive Ageing stelt het helder. We strevenernaar om zo optimaal en zelfstandig mogelijk ouderte worden. De kansen om gezondheid, participatie enbescherming te doen toenemen, optimaliseren ook delevenskwaliteit van de oudere. Dit principe van Ac-

tief Ouder Worden wordt ook doorgetrokken in hetnieuwe woonzorgcentrum en kunnen we vertalen ineen aantal inspirerende princi-pes. Het gaat om huiselijkheid,het nastreven van een gezondelevensstijl, het geloof in eigenkunnen, het behoud van eeneigen levensritme, een moder-ne, comfortabele omgeving,interactie met de buurt, hetstreven naar zinvol ouder wor-den, zorg op maat waarbij hetindividu centraal staat, een

gevarieerd aanbod aan activi-teiten en mogelijkheden voorparticipatie en inspraak van dezorgbehoevende.

Een belangrijke kanttekeninghelptActive Ageing in een juistperspectief te plaatsen: ruim75% van onze bewoners zijnernstig hulpbehoevend. Hoepast dit binnen een visie geba-seerd op actief en optimaal ouder worden? Hoe vertaalje dit in de dagdagelijkse werking van een nieuw woon-zorgcentrum? De actieve tachtiger vraagt een nieuwedenkwijze. De aanpassing aan het levensritme van de

bewoner betekent een omwenteling in de werking vaneen rusthuis. Tot nu toe bestond er een stramien waarinbijna alles voor de resident werd bepaald : etenstijd,het tijdstip om gewassen te worden, groepsanimatieenz Dit brengt voor een nieuwkomer soms een rouw-proces met zich mee. In de nieuwe zorgvisie is dezeoverstap minder ingrijpend, omdat de bewoner zelf in-

spraak heeft. Dit heeft ook gevolgen voor de organisa-tie van de zorgverlening zelf. We zien een verschuivingvan een medisch model naar een woonmodel. Dit zalprocesmatig gebeuren. Er komen wooneenheden van11 personen. Een verzorgende cordineert dus een heleunit waarin het levensritme van de bewoner zoveelmogelijk wordt verdergezet. Het gevoel van huiselijk-heid is sterk aanwezig.

De spelregels van de nieuwe visie op zorg liggen vast;de invulling komt nog. Hoe introduceren we een sys-teem waarbij de bewoner zelf kiest wanneer hij op-staat? Wanneer men eet op verschillende tijdstippen,

hoe gebeurt de maaltijdverdeling dan? Het zijn voor-beelden van projecten die gedragen worden door demedewerkers, in nauw overleg met

de betrokken bewoners en familie-leden zelf. Zij krijgen de krijtlij-nen van een breed kader van eenzorgvisie waarin ze zelf invullenhoe te werk te gaan. Dit is een ge-leidelijk proces.

Woonzorgcentrum De Wendingkiest met de integratie van hetconcept Actief Ouder Worden

voor een trendsettend verhaal inde regio en de sector. Naast deinbreng van de medewerkers, be-woners en familieleden zal er ookberoep gedaan worden op know-how van buitenaf om de menta-liteitswijziging zo vlot mogelijkte realiseren in de dagdagelijksewerking. De eerstkomende uitda-gingen zijn alvast de verhuis naar

een aangename woon- en werkplekin het woonzorgcentrum, om dan in samenspraak metde betrokkenen te prioriteren welke projecten als eer-ste dienen aangepakt. OCMW Turnhout komt hiermeedus letterlijk uit zn kot.

7

Active Ageing is

geen hype, maar een

inspirerende filosofie,

waarin we medewer-

kers en bewoners op

een unieke manierbetrekken.

Koen Van der BorghtDirecteur Seniorenbeleid

5dagen per week bewegen is de norm voor gezond bewegen bij senioren30minuten matig intensieve beweging is het minimum per dag1.300.000mensen in Vlaanderen zijn ouder dan 60 - dit zijn de senioren6%van de groep senioren woont in een woonzorgcentrum23%van de senioren leeft onder de armoedegrens


8/60

Koken in De Meerloop anno 2011 in cijfers:

15 kookactiviteiten 25 deelnemers budgetkoken

11 deelnemers Italiaans koken 31 deelnemers Marokkaans koken 11 deelnemers Ecuadoriaans koken 12 deelnemers Oosters koken 13 deelnemers feestelijke hapjes 42 deelnemers Pruttelpot 14 deelnemers dieetkoken 5 betrokken vrijwilligers 2,5 euro kost een volledige maaltijd bij budgetkoken

SOS Piet, Dagelijkse Kost, Mijn Restaurant, De BesteHobbykok van Vlaanderen, Komen Eten!, Masterchef,Njam!,... en ga zo maar door: je kan tegenwoordig

geen TV kijken of er staat iemand te koken. Datzon hype overwaait naar een ontmoetingscentrumvoor senioren, kan je je voorstellen. Maar achter deindrukwekkende rist culinaire activiteiten van DeMeerloop sinds half 2011 spectaculair in de lift zitvl mr. Een overzichtje.

In 2009 zette het ontmoetingscentrum, in samen-werking met de seniorenadviesraad, voor het eersteen workshop budgetkoken op. Basisprincipe: eengezonde, volledige en lekkere maaltijd voor een laagbudget. En dat mag je radicaal interpreteren: voor-gerecht, hoofdgerecht en dessert zijn samen goedvoor een inkoopprijs van 2,5 euro. Dat kan omdat alleinkopen gedaan worden uit reclame-artikelen en sei-zoensgroenten. Met het budgetkoken richt het OCMWzich in de eerste plaats tot alleenstaande ouderen,die vaak niet meer de moeite en het geld nemen omzich van gezonde voeding te voorzien.

Na het succes van het budgetkoken, organiseerdeDe Meerloop een jaar later tijdens de Week van deSmaak een bijzondere sessie voor de Turnhoutse se-nioren: Marokkaans koken. Vrijwilligster Mariam Chi-himi kwam haar kunsten ten toon spreiden, en hetthema sloeg meteen aan. Na acht deelnemers voorde eerste workshop, werden in 2011 twee workshopsmet nog eens telkens tien deelnemers opgezet.

De populaire sessies Marokkaans koken weekten detongen los bij andere culinair actieve vrijwilligers:

Roland kon wel een stukje Chinees of Italiaans ko-ken, Peter was naar de Weight Watchers geweest enwilde daar graag iets mee doen, iemand opperde een

les vegetarisch koken, in december was er nood aanfeestelijke hapjes en in januari aan dieetkoken...De nodige activiteiten werden opgezet; de plaatsentelkens in een mum van tijd volzet, compleet mtwachtlijsten.

Bijzondere extra activiteit in 2011: Pruttelpot! Indeze workshops worden oude recepten die dreigenvergeten te worden, terug bovengehaald, ook telkensmet seizoensgroenten en fruit. Zelf aardbeienconfi-tuur maken, boerenjongens inmaken, advocaat be-reiden. Back to basics, zelfvoorzienend werken metwat het seizoen biedt het is een niet te miskennentrend in Vlaanderen, en ook weer hip in de media.Het ontmoetingscentrum speelt er graag op in.

De culinaire uitspattingen in De Meerloop zijn zoalsgezegd mr dan surfen op een nieuwe hype. Kokenis een gedroomde activiteit voor de doelgroep, endat wel om drie redenen. In de eerste plaats ver-sterken de activiteiten het sociaal netwerk. Je kooktsamen en je eet het resultaat samen op. Ondertussenwordt er heel wat gepalaverd. Neem nu het Marok-kaans koken. Nadat de groenten gesneden zijn enop het vuur staan, moet je een drietal uren rekenenom alles te laten garen. Maar intussen zijn er Marok-kaanse koekjes met Marokkaanse thee - en leren dedeelnemers elkaar beter kennen. Koken is bovendieneen dagdagelijkse activiteit, en dus een laagdrempe-lige opstap naar de wat meer ongewone activiteitenvan het centrum.

Kookactiviteiten boomen inontmoetingscentrum

SOS De Meerloop

Facts&figures


9/60

Begeleiden naar zelfredzaamheid

9

Loes Naegels

Vrijwilliger De Meerloop

'Workshop Budgetkoken'

Ten tweede leert het koken de senioren om hun gren-zen te verleggen. Niet alleen op vlak van hun persoon-lijke capaciteiten, maar ook door andere culturen teleren kennen. Chinees koken gaat gepaard met watinfo over China en met Italiaans idem dito. Tussen hetMarokkaans koken door, wordt duchtig gedebatteerdover bijvoorbeeld de Ramaddan maar altijd in eenvriendschappelijke sfeer. Vooroordelen smelten snel-

ler wanneer de deelnemers rechtstreeks van Mariamhoren wat de Islam nu net inhoudt, en wat niet.

En ten derde bevordert het koken uiteraard ook dezelfredzaamheid van de senioren. Het brengt je watbij over lekkere en gezonde voeding, maar ook prijs-bewust inkopen. Deelnemers krijgen de recepten meenaar huis n gaan er ook mee aan de slag. Zo werd albij twee van onze bezoekers thuis een Marokkaanseavond georganiseerd. Smakelijk in De Meerloop, ookin 2012!

Peter Verstraeten

Vrijwilliger De Meerloop

'Koken met Peter'

Roland Reymen

Vrijwilliger De MeerloopChinees & Italiaans koken


10/60

Facts&figures De Waag anno 2011 in cijfers: 2008 is het jaar waarin De Waag werd opgericht 2 maatschappelijk assistenten werken binnen De Waag 14% van de begeleide jongeren stroomde door naar een job 14% stroomde door naar een opleiding 29% stroomde door naar de dienst trajectbegeleiding 43% van de jongeren is nog niet doorgestroomd

De mogelijkheden en kansen van jongeren afwegen,om hen een eerlijke spiegel voor te houden, dat isde filosofie achter De Waag in voormalige tijden

de plaats waar handelsgoederen werden gewogen infunctie van eerlijke handel, maar sinds 2008 ook denaam van het jongerenbegeleidingsatelier van OCMWTurnhout. De Waag ontstond uit het vroegere Atelj-ee Opzij, en wilde de jongerenbegeleiding vooralsterker op de andere diensten van het OCMW latenaansluiten. Zelfredzaamheid voor de jongeren, is enblijft een sleutelbegrip.

Drie jaar later kunnen we vaststellen dat De Waagwerkt. Letterlijk en figuurlijk. Jongeren tussen 18 en25 jaar gaan bij De Waag drie halve dagen per weekzinvolle klusjes opknappen. Het brengt hen de essen-

tie van een sterke arbeidsattitude bij een essentileopstap richting arbeidsmarkt. Maar: voor velen blijftdie arbeidsmarkt nog t ver weg. De voortdurendein- en uitstroom van jongeren met heel verschillendecapaciteiten, maakt het moeilijk om een gestructu-reerde begeleiding te organiseren. OCMW Turnhoutbesloot in april 2011 om structureel in te grijpen optwee vlakken.

De Waag werkt nu in de eerste plaats met vastegroepen, die samen een traject van drie maandenafleggen. De voortdurende in- en uitstroom wordtdus stopgezet. Daardoor kunnen de begeleiders een

gefaseerd aanbod opzetten: eerst kennismaking, danopleiding, vervolgens praktijkervaring, etc. Het wer-ken met een vaste groep geeft de assistenten meergrip op het groepsproces en zorgt voor een beterebegeleiding. Sinds april is dan ook een stevige brokopleiding toegevoegd aan het traject dat elke groep

aflegt: sociale vaardigheden, zelfkennis- en sollici-tatietraining het passeert allemaal de revue. Dejongeren komen nu elke voormiddag en donderdag

de hele dag, wat een beter kader creert en een sta-biele basis is om cht te gaan activeren.

Ten tweede is de doorverwijzing gewijzigd. Voor-dien werden jongeren naar De Waag toegeleid van-uit algemeen maatschappelijk werk. Nu gebeurt dedoorverwijzing via de dienst arbeidstrajectbegelei-ding (ATB), die gespecialiseerd is in begeleiding vanwerkzoekenden en dan ook veel beter kan screenenin functie van kennis en vaardigheden. In die zin is deherorintatie van De Waag een verderzetting van deevolutie die startte met de overstap vanuit AteljeeOpzij: steeds sterker aansluiten op de bestaande

OCMW-diensten.De veranderingen bij De Waag kaderen in de ver-nieuwde visie op activering, die draait rond het beeldvan de zalmtrap. Net zoals zalmen, zwemmend tegende stroom in, in trapjes het hoogteverschil van eenwaterval moeten overwinnen, geldt dat werkzoeken-den afhankelijk van hun positie op de trap in ver-schillende fasen de weg naar de arbeidsmarkt kunnenvinden. Vandaag de dag is de werkwijze bij ons envele andere sociale organisaties nog: clinten op debovenste trap neerzetten (vacatures op de regulierearbeidsmarkt) en zien hoe ver ze terugvallen, vaak

met een cascade aan negatieve ervaringen tot ge-volg. OCMW Turnhout wil omgekeerd gaan werken:zo snel mogelijk een accurate inschatting makenvan bestaande kennis en vaardigheden en de werk-zoekende meteen op de juiste trap inzetten. Op diemanier vertrek je van bestaande competenties n

Activering onderaan de zalmtrapDe Waag Werkt


11/60

11


Pascale Segers

maatschappelijk assistente

dienst trajectbegeleiding

Lief Luyckx

maatschappelijk assistentesociale leerwerkplaats

En van de voordelen aan het werken met eenvaste groep is dat we intensiever aan de slag kunnen

met hen. Gedurende drie en halve maand werken

we actief aan hun persoonlijke attitudes: niet

enkel op vlak van activering, maar ook bijvoorbeeld

rond persoonlijke hygine, dag-structuur en

communicatie.

Hanne Buyckx

maatschappelijk assistente

De Waag

creer je succeservaringen, wat veel mr motiveert.

De bovenste trap is niet voor elke clint bereikbaar.Dat kan en mag dus ook niet het doel zijn. Doelstellingis: maatschappelijke integratie en dat via activering:zinvolle tijdsbesteding binnen een sociale context. Endat kan op alle trappen. Daartoe moet je wel op elketrap een zinvol aanbod hebben, in werk en opleiding.

In Turnhout stellen we vast dat dat aanbod onderaande zalmtrap momenteel erg klein is. Taalopleidingenen integratie van sociale tewerkstelling zijn twee ini-

tiatieven die we zlf in de pijplijn steken. Maar ookDe Waag kan op dat vlak een gat in de markt vullen.


12/60

Facts&figures Geheugentraining anno 2011 in cijfers: 10 lessen 28 oefeningen 5 categorien 10 niveaus 10 euro bedraagt de inschrijvingsprijs (inclusief koffie/thee) 6 deelnemers 4 deelnemers zijn nieuw in het ontmoetingscentrum

Wacht... Hoe heet dat weer? ... Allez, ik zou het dui-zend keer zeggen! Tiens, het ligt op het puntje vanmn tong... Mijn geheugen h een zeef!. Weinigen

hebben dergelijke verzuchtingen nog net gehoorduit de mond van hun eigen (groot)moeder of -vader.Je wordt een dagje ouder en je geheugen gaat onmis-kenbaar een stukje achteruit. Onmiskenbaar maarniet onherroepelijk. Geheugen kan je trainen. En netdt is wat de senioren van Ontmoetingscentrum DeMeerloop sinds 2011 met grote ijver doen. Online nogwel. En in de raadzaal van het OCMW.

Ook in De Meerloop merken senioren wel eens op hoesnel ze allerlei zaken vergeten. Ook de medewerkersmerken dat bij de senioren. Daarnaast waren er vo-rig jaar ook infosessies rond dementie, waarbij in de

nasleep heel wat toehoorders meldden dat ze graagwat wilden doen aan hun eigen vergeetachtigheid.De animatrice greep die nood aan om beroep te doenop Plus Magazine. Het grootste Vlaamse senioren-tijdschrift biedt al een tijdje geheugenoefeningenaan op PC, via een online platform: PlusGeheugen.In maart 2011 speelde het ontmoetingscentrum daarhandig op in door groepssessies te organiseren waar-bij senioren - individueel in groep aan PlusGeheu-gen konden werken.

Het pakket bestaat uit 28 verschillende oefeningen inspelvorm. De oefeningen zijn ingedeeld in 5 catego-

rien: geheugen, taal, aandacht, logica en ruimtelijkinzicht. Bij elke oefening wordt ook vermeld in welkemate elk van die componenten in de oefening terugte vinden is. Je ziet er meteen ook bij welke delenvan de hersenen door de oefening geactiveerd wor-den. Voor de start kies je zelf de moeilijkheidsgraad.

Na afloop krijg je een score op 5 sterren en daar bo-venop een zicht op de mediaanscore en de score vanhet beste kwart van de andere deelnemers. Je krijgt

er meteen ook je responstijd bij. Deelnemers loggenpersoonlijk in, hun resultaten worden opgeslagen, ende volgende keer gaan ze met dezelfde sessie verder.

Initieel wilde de animatrice de oefeningen afdrukkenen in De Meerloop op papier aanbieden. Maar daarbijzouden alle extra gepersonaliseerde mogelijkhedenverloren gaan. Sinds vorig jaar telt de raadzaal vanhet OCMW-gebouw echter 15 PCs, ingebouwd in degrote raadstafel. Daar is er bovendien voortdurendondersteuning van de ICT-dienst. En de sessies bin-nen de muren van het OCMW zouden ook de drempelnaar onze hulpverlening verlagen, doordat senioren

die het OCMW nog kennen als de oude, bureaucrati-sche openbare onderstand - regelmatig in een onge-dwongen context over de vloer komen bij het OCMW.En er een lekkere koffie krijgen.

In oktober ging een eerste pakket van 10 lessen vanstart. Op die eerste reeks schreven zes deelnemersin. Inschrijven is een hele stap; je moet voor jezelfimmers toegeven dat je hulp nodig hebt. Maar hethelpt wl. Deelnemers ervaren het positieve ef-fect; hun geheugencapaciteit wordt versterkt endus ook hun zelfredzaamheid verbeterd. Je ziet jeeigen resultaten verbeteren en dat stimuleert. De

deelnemers van 2011 stonden te popelen om terugte komen, dus voor begin 2012 waren al snel wr 6senioren ingeschreven.

Je zou jezelf kunnen afvragen: als dat individueelonline kan, waarom dan een groepssessie organise-

Senioren testen hersenen onlineGeheugentraining


13/60

13


ren? De grootste meerwaarde van de groepswerking,is het wegnemen van de drempel die werken met eenPC toch nog steeds vormt voor een groot deel van desenioren. Voor de begeleiding ter plekke staat, naastde technische hulp van het ICT-team, immers vrij-williger Rosette paraat. Zij assisteert de deelnemerspersoonlijk, zodat werken met de muis of het toet-senbord voor niemand nog een probleem is. In de aan-

kondiging van de eerste sessie was bewust niet ver-meld dat de oefeningen op PC stonden. Bij aankomst

waren vier deelnemers volledige computerleken eizo na omgedraaid. Maar intussen hebben die mensenhun drempel overwonnen en volgen vier van hen ookde computerles in het ontmoetingscentrum. De oudstedeelnemer is er bijna 83.

Ik las in Binkenpost! (OCMW-

seniorentijdschrift, nvdr) dat er

geheugentraining startte, en ik

dacht: dat is iets voor mij! Werken

met de computer is voor mij niet

vanzelfsprekend, maar met de

hulp van Rosette lukt het wel. De

oefeningen met de cijfertjes zijn

mijn favoriet!

Ottilia Mitterer

Oudste deelnemer geheugentraining

De deelnemers aan desessies geheugentraining,samen met vrijwilligebegeleider RosetteBroeckx (rechts)


14/60

Van kin naar fitness

Op weg naar een nieuw woonzorgcentrumEen lage drempel

Dertig minuten bewegingper dag wordt aanbevolenbij senioren om het risicoop bepaalde ziektebeeldendanig in te perken. De re-aliteit in veel rusthuizenis anders; nogal wat be-woners rusten effectief de

hele dag op hun kamer, inde zetel op de gang, aantafel bij het eten. Woon-zorgcentrum De Wendingwil het anders aanpakken.

WZC2012

Moderne bewegingsruimte moetook drempel voor buurt verlagen

Bewoners Charel Fleerackers (89) enNieke Van Vught (86) testen samen metde kinesisten de fitnesstoestellen uit


15/60

In het verlengde van de nieuwe visie op zorg (zie p.4)waarin active ageing een centraal begrip is, wordt hetklassieke kin-lokaal vervangen door een modern be-wegingslokaal annex fitnessruimte. De bewoners vanhet nieuwe woonzorgcentrum krijgen een zaal vanmaar liefst 95 m ter beschikking, gevuld met de meestmoderne toestellen en hulpmiddelen. Twee douches

met omkleedruimte erbij maken het verhaal helemaalaf.

Naast drie sportramen, vijf hometrainers, een loop-band en tal van kleinere bewegingsmaterialen, wordtde ruimte ook voorzien van 10 hoogwaardige fitness-toestellen om diverse spiergroepen te trainen. Wie zeallemaal gebruikt, heeft een volledige lichaamstrainingachter de rug; de toestellen zijn zo gekozen dat een ge-zonde senior het parcours probleemloos moet kunnenafleggen. De toestellen zijn gloednieuw en worden aanhet woonzorgcentrum geschonken door i-Fitness, eenketen van fitness-clubs met onder meer een vestiging

aan de Nieuwe Kaai in Turnhout. I-Fitness wil investerenin nieuwe toestellen, maar wilde met de vorige exem-plaren graag iets doen voor eengoed doel. Dat werden dus debewoners van Woonzorgcen-trum De Wending.

In 2011 al werd de basis gelegdvoor een samenwerkingsver-band, dat mr inhoudt danenkel de schenking van detoestellen. OCMW Turnhout wilmet de nieuwe en hypermo-

derne infrastructuur immersook externe groepen de kansgeven om in het woonzorgcen-trum te komen fitnessen. In depraktijk zal het aanpalendedienstencentrum - dat nu alTai Chi, turnen en body balanceorganiseert ook fitness-activiteiten opzetten waaropelke Turnhoutse senior kan inschrijven. Groepssessiesdie iets te maken hebben met beweging en openge-steld worden voor de Turnhoutse senior zullen voortaandoorgaan in de gloednieuwe fitnessruimte en de profes-

sionele begeleiding zal gebeuren door de mensen van

i-Fitness zelf. Ook voor de bewoners van de serviceflatsliggen er mogelijkheden om gebruik te maken van dezeruimte. Een mooie samenwerking dus, waarvoor OCMWTurnhout i-Fitness uiteraard bijzonder dankbaar is.

Voor Woonzorgcentrum De Wending zijn er heel watmotieven die hier een beresterk verhaal van kunnenmaken. Naast de meerwaarde voor de bewoners vanhet woonzorgcentrum zelf waarvan een aanzienlijkaantal nog over voldoende mogelijkheden beschikt -biedt de nieuwe fitnessruimte de gelegenheid om deidee van een open huis te realiseren (zie ook p.34).Doordat de ruimte een aantrekkingspool kan wordenvoor de ruime omgeving, kan het woonzorgcentrumzijn drempel sterk verlagen. Ook de koppeling met deactiviteiten van het Lokaal Dienstencentrum Albert VanDyck draagt daartoe bij. Tot slot is ook de beeldvormingbelangrijk: dit initiatief laat zien dat het leven in eenrusthuis niet gelijk is aan het rustroest-principe.

Het bewegingsverhaal in Woonzorgcentrum De Wendingis trouwens veel ruimer dan enkel de fitnessruimte. Het

gaat ook om wat er op de afdelin-gen zelf en daarbuiten gebeurt.Mensen aan de arm begeleidennaar de eetruimte in plaats vangebruik te maken van de ver-zorgingszetel is ook aandachthebben voor beweging. Op diemanier passen de verschillendeinitiatieven in een totaalvisieop kinesitherapie en beweging.Ook in de buitenomgeving van

het woonzorgcentrum wil OCMWTurnhout graag beweging inte-greren, onder meer door buiten-fitnesstoestellen te plaatsen diede motoriek en oog-handcor-dinatie van de wandelende be-

woners testen. Bekijk het als eenverfijnde fitometer, die prachtig gentegreerd zou wor-den in de groenplannen die er zijn voor de aanleg vanhet stedelijk plateau, de overbrugging van de naburigeringweg. Het omvangrijke buitenterras van de fitness-ruimte kan alvast de fysieke en mentale brug vormen

naar zon bewegingsvriendelijke omgeving.

15

Als je wat ouder wordt,

is het belangrijk dat je

fit blijft. Om je krachten

te bewaren, zijn dit echt

ideale toestellen.

Charel Fleerackers (89)bewoner WZC De Wending

95m fitnessruimte in De Wending3sportramen10fitnesstoestellen voor spiertraining

5hometrainers

1loopband2vibrax-massagetoestellen & 3 infraroodlampen6halters & 16 ballen

metdankaan:


16/60

Facts&figures

Kompas voor buurtgerichte koers

Buurtgerichte actie anno 2011 in cijfers:

20 klanten telt Mobiele Zorg (31/12/2011) 1370 huisbezoeken werden uitgevoerd 32163 maaltijden aan huis werden verdeeld 192 bedden telt het woonzorgcentrum na de opening (te-

genover 168 voorheen) 3 zones wil OCMW Turnhout bestrijken om nog dichter bij de

klant te zijn : Noord-, Midden- en Zuid-Turnhout

AmbitieplanVoorzitter, secretaris en financieel beheerder vanOCMW Turnhout stippelden in 2011 een ambitieplanuit dat de visie van onze organisatie koppelt aan een

vooruitblik op de samenleving tot en met 2020. Deopening van een nieuw woonzorgcentrum, de sy-nergie met CAW, een nieuwe visie op zorg, het con-ceptActief Ouder Worden, allerlei initiatieven rondklantgericht werken zijn concrete voorbeelden vaneen vertaling van de visie van OCMW Turnhout in dewerking van de organisatie met een blik naar bui-ten gericht. Het plan geeft aan welke koers gevarendient te worden en verklaart het geheel van korte,middellange en lange termijn initiatieven die geno-men worden. Het is een baken voor alle medewerkerswaarmee de invulling van hun taken en activiteitenwordt belicht en verklaard en waardoor de visie vanOCMW Turnhout tastbaar is voor ze. Bovenal geefthet voor elke burger van Turnhout aan waarvoor hij/zij mag aankloppen bij onze organisatie, nu, in denabije toekomst of op lange termijn in 2020.

Het ambitieplan steunt op de waarden die de visievan OCMW Turnhout behelzen. Het is een pleidooiaan elke medewerker om de blik nog meer naar bui-ten te richten. De ambities hierrond geformuleerd,zijn gecentraliseerd rond drie themas nl. dienstver-lening, mensen en organisatie. Onze clint staat cen-traal en is de belangrijkste focus. De drempel moetnog lager of liefst verdwijnen en dienstverlening isaltijd voor verbetering vatbaar. OCMW Turnhout zalnog meer uit zijn kot komen, zichtbaar aanwezig bijde burgers van Turnhout, in de buurt waar ze wonen,werken en leven.

Men evolueert naar een dienstverlening vanuit een

moederhuis dat zich regionaal zal opsplitsen en dusconcentreren in drie verschillende zones, telkensvanuit een dienstencentrum dat zich in deze buurt

bevindt: Turnhout Noord, Centrum en Zuid. Dezemeer lokale dienstverlening zal ook toelaten ommeer zelf naar de inwoners toe te stappen en eenantwoord te bieden op hun vragen. Kennis van deklant is hier cruciaal. Welke noden zijn er, wie mogenwe zeker niet over het hoofd zien, worden deze men-sen ook efficint bediend?

Het is de bedoeling zich meer te gaan toeleggen opbuurtgerelateerde themas. De buurtbewoners wetenwaarvoor ze bij onze medewerkers zoal terecht kun-nen in hun eigen buurt. De medewerkers zullen zokort op de bal spelen en snel resultaten zien. Ze ken-

nen de buurt op hun broekzak. Ze zien de omgevinggaandeweg ontwikkelen. Het OCMW krijgt een men-selijk gezicht in de straat, de buurt en de leefwereldvan onze clinten.

OCMW Turnhout realiseert dit niet in zijn eentje. Desamenwerking met externe sociale partners zoals hetCAW (zie p.38) zal de clint alleen maar ten goedekomen, zeker nu de middelen schaarser worden. HetOCMW maakt deel uit van een uitgebreid sociaal net-werk waarvan de mazen van het opvangnet alsmaarkleiner worden.

Het plan is een kompas dat onze medewerkers door-heen het dagdagelijkse reilen en zeilen van de or-ganisatie moet loodsen. Zowel de medewerkers alsde leidinggevenden met de directie als locomotief,zullen voldoende ondersteund worden om de clintmeer te kunnen opzoeken binnen zijn eigen wereld.


17/60

17

Een lage drempel

Jan Swinnen

Financieel beheerder

Bart Michielsen

Secretaris

OCMW Turnhout is er voor elke Turnhoutenaar. Met dit

ambitieplan maken we de drempel nog lager en komen we zelfs

naar de mensen toe. We gaan ons integreren in hun vertrouwde

buurt. Zo kan de dienstverlening nog sneller en efficinter.

cht welzijn wordt zo nog meer bereikbaar voor iedereen.

Luc Op de Beeck

Voorzitter

een continue evaluatie van de bestaande activiteitenwaarbij bijgestuurd wordt waar de maatschappij ver-anderende noden op de agenda zet. Dit ambitieplantoont het einddoel doorheen alle genomen en te ne-men initiatieven. Onze medewerker is onze beste am-bassadeur en verdient een behouden vaart, net zoalselke inwoner van Turnhout.

Dit vraagt een sterke organisatiecultuur die flexibel enruimdenkend kan inspelen op het continue verande-ringsproces van de noden in onze samenleving. Onzemedewerkers moeten zich thuis kunnen voelen binneneen duurzame organisatie met voldoende veerkrachtdie middelen aanreikt om hun eigen taak elke dag op-nieuw te optimaliseren.

De hele organisatie helpt het welzijn van elke Turn-houtenaar te realiseren en haar werking is onderge-schikt aan deze diensten zorgverlening. Dit vraagt


18/60

Facts&figures

Administratieve

vereenvoudigingdeze producten werd in 2011 structureel aangepakt.

Neem als voorbeeld de mantelzorgpremie waar menrecht op kan hebben via de stad. Tot voor kort check-

te de administratie maandelijks de gegevens van derechthebbenden om te controleren of deze perso-nen hier nog steeds recht op hadden. Een giganti-sche stapel documenten die doorploegd werden, elkemaand opnieuw. Intern was dit zeer belastend voorde medewerkers, extern lag de drempel torenhoogvoor de rechthebbende. In overleg met het OCMWbestuur werd beslist om nog 1 keer per jaar te con-troleren of iemand nog voldoet aan de voorwaarden.Huisbezoeken worden hierbij steekproefsgewijs inge-last. De administratieve impact van deze maatregelis aanzienlijk. Zo komt meer ruimte vrij om zich met

andere sociale problemen bezig te houden en het be-langrijkste: de clint wordt niet voortdurend lastiggevallen met administratieve vragen.

De feedback die de medewerkers hierover krijgen iszeer positief. Clinten weten deze doordachte ver-eenvoudigingen bijzonder naar waarde te schatten.Het zet het administratieve team van sociale zakenaan om verder de analyse te maken van de gebruiks-vriendelijkheid van de bestaande sociale producten.Mede door het lerend netwerk blijft men gestimu-leerd om zowel in de dagdagelijkse dienstverlening,binnen het teamoverleg en tijdens directieraden

steeds het perspectief van de klant voorop te stel-len. Deze clint heeft geen boodschap aan complexeconstructies om sociale producten ter beschikking testellen. De grote uitdaging is dus om het de inwonervan Turnhout zo gemakkelijk mogelijk te maken omte weten te komen waar hij recht op heeft en hoe

Draai of keer het hoe je het wilt. Het OCMW is bij-zonder vaak het eerste n laatste vangnet voor heelwat inwoners van Turnhout. De afdeling sociale zaken

biedt een brede waaier producten aan die het levenvoor deze mensen iets zorgelozer kunnen maken. Jebeschikt over een groot gezin en niet voldoende mid-delen om de kinderen degelijke tandverzorging tebieden, gelukkig is er de zorgtariefpas. Je bent nietmobiel en kunt geen gebruik maken van het openbaarvervoer, wist je dat je aan een gunsttarief taxiche-ques kunt aanschaffen? Een strenge winter, de tem-peratuur in huis is beneden peil, misschien kun je watextra warme kledij of dekens ophalen bij OCMW Turn-hout? Je verzorgt je echtgenoot thuis, wist je dat jeeen premie mantelzorg kunt aanvragen? Je bent eenactieve senior en beschikt over een beperkt budget,misschien is de vrijetijdspas wel iets voor jou?

Enerzijds is het belangrijk dat de clint weet dat ereen ruim aanbod aan sociale producten is waar zerecht op hebben, anderzijds is het van belang dat dedrempel om hiervan gebruik te maken zo laag mo-gelijk is. De administratieve mallemolen, waarmeeje bewijst dat je ergens recht op hebt, is vaak nvan de grootste obstakels om effectief hulp aan tevragen. In het kader van het lerend netwerk dat werdopgestart om de werking van Sociale Zaken te op-timaliseren (zie p.28) kwamen een aantal van dezeverzuchtingen van de medewerkers regelmatig terug.Het administratieve team van Sociale Zaken is zichhier bewust van en stelt zich regelmatig de vraag hoede sociale producten gebruiksvriendelijker kunnenworden voor onze clint. Men bleef niet bij de pak-ken zitten en de administratieve vereenvoudiging van

Eenvoud siert - ook op sociale dienst

Administratie directie Sociale Zaken anno 2011 in cijfers:

25 eurobedraagt de maandelijkse mantelzorgpremie 3 euro is de prijs van een taxicheque 164 mantelzorgpremies werden toegekend 6182 individuele beslissingen over clinten werden

genomen door het beleid 22529 betalingen aan clinten werden verricht door de

administratie


19/60

Een lage drempel

19

NaamFunctie

Citaat

NaamFunctie

hij dit op een gebruiksvriendelijke wijze kan aanschaf-fen. Ook binnen de andere directies wordt regelmatigeen denkoefening gemaakt over het stroomlijnen vanadministratieve processen. Men mag in elk geval spre-ken van een win-win situatie. Zowel de administratie-ve medewerker als de rechthebbende heeft hier allebaat bij. Op deze wijze staat de deur van het socialehuis waar OCMW Turnhout voor staat, zover mogelijk

open en mag iedereen er zich welkom weten.

"2011 was voor ons een jaar van ommekeer. Een wekelijks werk

zijn de beslissingsbrieven van het comit. Telkens kwamen

brieven terug met de melding niet afgehaald. Frustratie

alom Nu versturen we minder aangetekende brieven. Dat

betekent minder brieven die terug keren, minder klassement,

dunnere dossiers en mr blije gezichten bij ons."

Danielle De Haeck

Administratie Sociale Zaken

De teamleden van de administratievan de directie Sociale Zaken


20/60

Touch-and-care

Op weg naar een nieuw woonzorgcentrumElke clint uniek

Zorg op maat is een uitdaging van formaatin een woonzorgcentrum met meer dan150 bewoners, met elk hun eigen medi-sche achtergrond. Woonzorgcentrum De

Wending gaat die uitdaging in het nieuwegebouw aan met nieuwe wapens: inge-bouwde tablet-PCs op elke kamer, die allevitale zorginformatie van de bewoner bin-nen handbereik brengen.

WZC2012

Zorg-info beschikbaar op elkekamer via vaste tablet-PC

Hoofdverpleegkundigen ChristineLathouders, Greet Van Meir en LindaWynants zijn enthousiast over hethoogtechnologische oproepsysteem


21/60

21

Tot voor kort hanteerde het woonzorgcentrum, zoalsveel zorginstellingen, persoonlijke papieren zorgdos-siers - maar die zijn log en enorm arbeidsintensief.Vorig jaar al begon de omschakeling van papierendossiers naar het nieuwe elektronisch zorgdossier, opbasis van software-pakket Gernis. Dat werd in eersteinstantie beschikbaar gemaakt via enkele vaste PCs.

Concreet: verzorgend personeel consulteert Gernis inde verpleegpost, print eventueel het nodige af, dientde zorgen toe bij de bewoner in kwestie, noteert al-les op papier, voegt dat papier bij het papieren dossier,en verwerkt nadien die informatie indien nodig terugin Gernis. Heel veel tijdverlies door administratie dus tijd die in principe aan de bewoner zou kunnen ge-spendeerd worden.

Voor het nieuwe woonzorgcentrum komt er een baan-brekende oplossing aan. Elke kamer in het wordt eruitgerust met een kamerterminal, een tablet-PC mettouchscreen die in n van de muren wordt ingebouwd.

Op die terminal kan het volledige zorgdossier van debewoner opgeroepen n aangevuld worden. Concreet:de zorg- of verpleegkundige(loopt niet meer langs de ver-pleegpost maar) gaat recht-streeks naar de kamer, logtaan met de persoonlijke badgeop de kamerterminal en zietdaar alle persoonlijke zorgin-formatie meteen verschijnen;hij/zij voert de nodige zorgenuit en registreert dat door een

eenvoudige toets op het tou-chscreen. Die informatie wordtmeteen online doorgesluisd enopgeslagen in het elektronischdossier. Geen vuistdikke dos-siers meer, geen prints vooraf,geen omweg, geen uitgestelderegistratie. En mr tijd voorwat cht telt: de zorg.

De tablet-PC is bovendienmeteen ook het zorgoproepsys-teem - en niet zomaar n. De

bewoner die met een druk op de knop alarm slaat, kanvia de kamerterminal eventueel een spreekluisterver-binding krijgen met het verzorgend personeel. De zorg-of verpleegkundige ontvangt de oproep immers op een

DECT-toestel, een draagbare telefoon. Hij/zij beslistof er een spreekluisterverbinding tot stand wordt ge-bracht. Dat kan nuttig zijn om vooraf al te weten water precies aan de hand is. Uiteraard wordt aan allenoodoproepen gevolg gegeven, maar als er meerderetegelijk binnenkomen, kan het personeel zo wl bepa-len welke de dringendste is en dus eerst behandeling

verdient. Bovendien kan een verzorgende die al op dehoogte is van de aard van de nood, meteen al langs deverpleegpost lopen om eventueel het nodige materiaalmee te nemen. De spreekluisterverbinding heeft ten-slotte ook een geruststellend effect voor de bewoner.

En er is mr. De kamerterminal registreert tal van pa-rameters, wat een beter beheer en dus ook een beteresturing van de zorg mogelijk maakt. Het aantal zorg-oproepen per uur, het aantal uitgevoerde zorgen, degemiddelde responstijd na een oproep, de betrokkenzorgkundigen,... het rolt allemaal met een druk op deknop uit het systeem. En datzelfde geldt voor medische

parameters. Verzorgend personeel kan op de terminalsdagelijks lichaamstemperatuur, gewicht, bloeddruk en

pols registreren. Trends wordenzichtbaar en licht afwijkendewaarden vallen meteen op, wattijdig en gericht ingrijpen moge-lijk maakt.

In 2011 al gingen de direc-teur van WZC De Wending, hetdiensthoofd ICT en twee hoofd-verpleegkundigen op bezoek bijTelevic in Izegem, de firma die

uiteindelijk ook leverancier zouworden van de terminals. Ookde aankoop zelf werd vorig jaarafgerond. In het voorjaar van2012 gebeurt de installatie enin de zomer loopt een proefpe-riode, waarbij naast het elektro-nisch zorgdossier op de tablet-PCs ook nog de papieren versiewordt bijgehouden. Op die ma-nier sluiten we kinderziekten

zoveel mogelijk uit. Eens up and

running, zal het online zorgsysteem van OCMW Turn-hout zonder meer uniek zijn in de regio: zorg op maatwordt in n klap naar een ander niveau getild. De be-woners kunnen er alleen maar wel bij varen.

We willen als nieuw

woonzorgcentrum voort-

durend verbeteren om

zo onze bewoners een

goede zorg te kunnen

verlenen. En nieuwe

technologie kan daar

zeker bij helpen.

Christine Lathoudershoofdverpleegkundige

129tablet-PCs worden voorzien in de kamers van het woonzorgcentrum21tablet-PCs worden voorzien in de zorgruimtes12handsfree telefoontoestellen ontvangen de zorgoproepen30paginas beslaat een gemiddeld papieren zorgdossier2OCMW-besturen in de Kempen hanteren een dergelijk systeem (Turnhout en Hoogstraten)


22/60

Facts&figures

waaraan een kansarmoede-imago kleeft. In de prak-tijk viel dat goed mee en waren er weinig klachten.De drempel blijft laag. Het bewijst ook dat men de

flexibiliteit en zelfredzaamheid van de clint nietmoet onderschatten. OCMW Turnhout wil mr dande puur armoede-gerelateerde materie oplossen. Deverhuis verliep in vlotte samenwerking met de staddie ook de focus op het concept sociaal huis tenvolle steunt.

Voor het nieuwe samengestelde team betekende dit,behalve een fysieke verhuis, ook dat men geleidelijkevolueerde naar een allround takenpakket. Men kannu immers op n plaats terecht met al zijn welzijns-vragen. De opgedane expertise wordt gedeeld bin-nen n en hetzelfde team. De verhuis betekende

een ernstige poging om dienstverlening op een hogerniveau te zetten. Dit project wordt continu gevalu-eerd en bijgestuurd.

Een van de gevolgen van de overlegsessies met destad resulteerde in de intentie om dit type dienstver-lening nog meer uit te breiden. Het principe van nonafhankelijk welzijnsonthaal ligt ook aan de basisvan de synergie met CAW (zie p.38). Dit ontschottedienstverleningsconcept illustreert ook het ambitie-plan van OCMW Turnhout (zie p.14). We willen declint uit hokjes halen en centraal zetten. in zijneigen buurt. De regionale inplanting in de stad van de

dienstverlening zorgt voor ontmoetingen in die eigenbuurt. Kortom alle inwoners van Turnhout wordenmeegenomen in een breder verhaal via huisbezoe-ken en ontmoetingen in de eigen buurt. Deze samen-werking inspireert ook om binnen de organisatie nogmeer af te stappen van het hokjesdenken Dit alles

Sinds 2011 is het concept Sociaal Huis geen puretheorie meer in Turnhout. OCMW Turnhout, meerbe-paald de directies Seniorenbeleid en Sociale zaken,

hadden samen met de welzijnsdienstverlening vande stad al langer het idee om de informatie, know-how, dienstverlening en sociale producten te centra-liseren en zo nog meer laagdrempelig aan te bieden.De maatschappij evolueert naar een ontschotte sa-menleving. Ook OCMW Turnhout voelde deze nood enwilde haar steentje bijdragen. Het streefdoel werdn loket waar alle producten voor alle clinten, on-geacht leeftijd, afkomst of andere onderscheidendefactoren gecentraliseerd werden. Men stapt af vaneen doelgroepgerichte benadering. Dit betekent con-creet dat het voormalig Sociaal Huis voor Senioren enPersonen Met Een Handicap, dat zich bevond in deAlbert Van Dyckstraat 10, zou ophouden te bestaan.Er werd gekozen voor een pragmatische, gefaseerdebenadering van de ontwikkeling naar een allesomvat-tend loket in de Albert Van Dyckstraat 20.

3 juni 2011 was het startschot voor de eerste fase vandit proces. Vier medewerkers van het Sociaal Huisvoor Senioren en Personen met een handicap kwamenhet team Intake van Sociale Zaken in de Albert VanDyckstraat 20 vervoegen. Vanaf dat moment kondenalle clinten daar terecht. Logistiek was het een uit-daging om op n dag een grote verhuis te cordi-neren en medewerkers en clinten op de hoogte tebrengen. Bordjes en richtingaanwijzers werden aan-gepast, de wachtzaal werd makkelijk bereikbaar voorrolstoelpatinten aan het onthaal. Men verwachttedat een aantal senioren het moeilijk zouden heb-ben om hun welzijnsvragen te stellen aan een loket

Weg met het hokjesdenken

Het Sociaal Loket anno 2011 in cijfers:

947 intake-gesprekken 549 huisbezoeken vanuit onthaalteam 22 medewerkers verhuisden op 1 dag tijd van werkplek


23/60

Elke clint uniek

23

Elke dag ontvangt ons team nieuwe

clinten. We proberen de drempel voor

hen zo laag mogelijk te houden. We

maken geen onderscheid naar leeftijd

of problematiek. Een loket waar ze voor

alles terecht kunnen, betekent een ware

verademing voor hen.

Sylvie Hendrickx

Teamleider Intake

beoogt de clint optimaal te voorzien van zijn rechtop een efficinte welzijnsdienstverlening. De stijgingvan het aantal ritten door de minder mobiele centralede toename van het aantal maaltijden aan huis enhet aantal huisbezoeken zijn duidelijke tekenen aande wand van een actief, veranderende samenleving.OCMW Turnhout wil op een flexibele wijze beantwoor-den aan de noden en verwachtingen van de clint en

het stugge hokjesdenken bannen.

De collega's van Team Intake bijde directie Sociale Zaken


24/60

Facts&figures

u t de kast

die vermoeden dat hun zoon of dochter holebi is endaar graag over willen praten. De vzw had al langereen maandelijks praatcaf in taverne St.Pieter, maar

ze wilden heel graag hun drempel verlagen door ookeens naar andere locaties te verhuizen. Ook voor henzijn senioren een belangrijke doelgroep.

Voorbereidende gesprekken resulteerden op 7 mei2011 in een eerste HijZijZo-praatuurtje in De Meer-loop. De meeste vaste bezoekers van het centrum be-keken het die avond nog liever vanop afstand, maartoch kwamen er al enkelen hun licht opsteken. En Lu-cas was op post om de cafetaria open te houden. Op12 november werd er een tweede activiteit gepro-grammeerd, en nu hapten wel een viertal seniorenvan het ontmoetingscentrum toe. Zij konden World

Unseen bewonderen, een Zuid-Afrikaans-Engelsefilm over de gevaarlijke relatie van twee vrouwen inZuid-Afrika in de periode van de Apartheid. Nadienwas er weer een praatuurtje. Intussen werd het ini-tiatief begin 2012 nog eens herhaald, en de instroomvanuit De Meerloop is opnieuw verdubbeld. Het lijkterop dat de senioren even moesten wennen, maar nutoch de drempel overwinnen.

Die drempel is cruciaal in dit verhaal. De Meerloop isvoor de senioren een vertrouwde, veilige omgeving.Het maakt de stap om eens langs te komen, veel min-der groot. Tegelijkertijd gaan de praatuurtjes wl

buiten de openingsuren door, zodat toch de nodigeprivacy gegarandeerd wordt. En alle activiteiten zijngratis, om de drempel ook financieel zo laag moge-lijk te houden. De mensen van HijZijZo hadden bij dekennismaking al een jaarplanning opgemaakt en kon-den daar moeilijk meteen ingrijpend in gaan schui-

Eind 2011 had wat in petto. Oktober: Cavaria, deBrusselse vereniging voor holebis, publiceert eenenqute waaruit blijkt dat holebis bang zijn dat ze

hun geaardheid in een rusthuis verborgen zullen moe-ten houden. November: Het Roze Huis in Antwer-pen lanceert een buddysysteem voor de begeleidingvan holebis uit de groep 65+. December: S-Plus, deprogressieve seniorenvereniging van de socialistischemutualiteiten, zet zn schouders onder een holebi-bingospel om het thema bespreekbaar te maken.Het mag duidelijk zijn: oudere holebis vormen eenkwetsbare groep, die een ruggensteuntje kan gebrui-ken.

Dat weten we ook bij OCMW Turnhout. Lucas Jansen,gewaardeerde vrijwilliger bij Ontmoetingscentrum

De Meerloop, klopte eind 2010 al op tafel in de werk-groep animatie: er zijn heel wat holebis onder desenioren, ook in Turnhout, maar ze durven zeldenuit de kast te komen uit schrik voor de vooroorde-len en stigmatisering. Ze voelen zich niet echt thuisonder de andere (hetero)senioren, maar kunnen ookgeen aansluiting vinden bij het holebi-milieu. Ze val-len tussen twee stoelen. Lucas kan het weten: hij isopenlijk homo en heeft heel wat contacten onder deTurnhoutse senioren.

Iris Loots, animatrice van De Meerloop, ging op zoeknaar mogelijkheden en kwam bij HijZijZo terecht de

Turnhoutse holebi-vereniging. HijZijZo is een vrien-denkring uit de regio, die wil ijveren voor wederzijdsbegrip en acceptatie van holebis in de samenleving.Ze bieden sinds jaar en dag kansen tot ontmoetingdoor activiteiten, festiviteiten en culturele manifes-taties. HijZijZo is er bijvoorbeeld ook voor ouders

Ook onder senioren zijn er holebis

Samenwerking met vriendenkring HijZijZo anno 2011 in cijfers:

2 gezamenlijke activiteiten 1 filmvoorstelling 26 mensen namen deel aan de activiteiten 22 leden telt HijZijZij 7 jaar bestaat HijZijZo


25/60

Elke clint uniek

25

ven; maar in 2012 staan ze te popelen om de agendavan het ontmoetingscentrum te vullen. Ook zijn ziende meerwaarde van dit initiatief voor de senioren tenvolle in.

Diversiteit is een wettelijke opdracht van het lokaaldienstencentrum. Diversiteit inbouwen in je werking,doe je onder meer door minderheden te betrekken

zoals in dit geval via HijZijZo. De praatuurtjes makenhet niet alleen makkelijker voor senioren die zich wil-len outen, om dat ook te doen. Voor niet-holebis vor-

men ze ook een contact met een wereld die ze vaaknooit hebben leren kennen. Onbekend is onbemind;gekend is op zn minst gerespecteerd.

"Ik heb het erg moeilijk gehad om

me te outen. En ik weet dat heel

wat andere senioren twijfelen. Op

deze leeftijd is het veel moeilijker

om je leefwereld om te gooien.

De samenwerking met HijZijZo kan

alleen maar helpen om wederzijds

begrip te vergroten."

Lucas Jansen

Vrijwilliger De Meerloop & homo

metdankaan:

Juliette Maerin

cordinatrice HijZijZo

Iris Loots

Animatrice De Meerloop


26/60

Facts&figures

Die begeleiding wordt intern aangeboden in onder-steuning van de eigen maatschappelijk assistenten,maar ook extern. Daarvoor werkt OCMW Turnhout

samen met CAW De Kempen in een vorm van preven-tieve woonbegeleiding. Het SVK, maar ook vzw DEARK doen beiden op grote schaal aan sociale huisves-ting. Zij krijgen regelmatig te kampen met huurdersdie dreigen uit huis gezet te worden, naar aanleidingvan vuilnisoverlast, nachtlawaai, huurachterstal ofandere problemen. In de toekomst zullen DE ARK enSVK in zon geval meteen beroep kunnen doen op hetOCMW en CAW. Zij zetten meteen een heel snelle enintensieve begeleiding op touw. Door kort op de balte spelen, kan de uithuiszetting vaak nog vermedenworden. OCMW en CAW maken daarbij gebruik van el-kaars expertise om samen hun aanbod te versterken.De plannen daartoe werden in 2011 al overeengeko-men; in 2012 worden de nodige afspraken gemaaktmet SVK en DE ARK.

Lukt het preventieve luik niet in zn opzet, dan ver-schuift de opdracht naar het zoeken naar nieuwehuisvesting. Maar ook daar blijft de nadruk op debegeleiding liggen. Sociale verhuur in eigen beheerwordt stelselmatig afgebouwd, en de vrijgekomenwoningen worden ingezet als noodwoning. Datzijn woningen met kortlopende contracten en eendoorgedreven begeleiding. Waar de traditioneledoorgangswoningen van OCMW Turnhout werkten opbasis van huurcontracten van zes maanden, wordende noodwoningen vastgelegd met een sui generis-contract, dat toelaat om flexibiliteit in functie vanafspraken en verlenging in te bouwen broodnodigvoor een sterke begeleiding. De noodwoningen zijn

OCMW Turnhout heeft heel wat patrimonium in ei-gendom, zowel in het centrum als aan de rand van destad. Een groot deel van de woningen wordt traditio-

neel ingezet als sociale huisvesting. Het OCMW doetook de begeleiding van de huurders van die panden,net als voor de huurders van sociale woningen vanhet stadsbestuur. Daarnaast heeft ook het SociaalVerhuurkantoor (SVK) in Turnhout een aantal huizenin beheer, waarvoor ze zelf de begeleiding doet.

De meeste bewoners van die sociale woningen ver-blijven er voor langere tijd. Maar dit betekent nietdat al deze mensen nog nood hebben aan begelei-ding. Veel van hen zijn zelfredzaam genoeg om zichzonder verdere hulp van het OCMW uit de slag tetrekken. Bovendien kan je je afvragen of een OCMW

berhaupt aan sociale verhuur moet doen, want daarzijn dus ook andere instanties voor. Onze taak ligt inbegeleiding, veeleer dan in huisvesting zelf. Investe-ren in mensen, niet in stenen dat is een slogan die algeruime tijd opgang maakt bij OCMW Turnhout.

Vanaf 2011 wordt die filosofie onverkort doorge-voerd: de woonbegeleiders evolueren systematischvan verhuurders naar consultants, die huurder enverhuurder op basis van hun gespecialiseerde vakken-nis gaan bijstaan waar nodig. Een mr klantgerichtebenadering, op maat van de individuele situatie vanelke unieke clint, wordt op die manier mogelijk. De

vernieuwde woonbegeleiding heeft twee cruciale in-gredinten: (1) vermijden dat mensen uit hun huisworden gezet, en (2) ls het tch zover komt, zo snelmogelijk intensief begeleiden op weg naar nieuwehuisvesting.

Van verhuurder tot consultant

Woonbegeleiding anno 2011 in cijfers:

16 doorgangswoningen beheert het OCMW 11 woningen zijn voor gezinnen 5 woningen zijn voor alleenstaanden 42 gezinnen werden begeleid op zoek naar huisvesting 12 gezinnen worden langdurig begeleid 2/3 minder langdurige begeleidingen ten opzichte van 2010 60% mr doorgangswoningen in beheer ten opzichte van 2010


27/60

Elke clint uniek

27

ook bemeubeld en worden ter beschikking gesteld aanmarktconforme huurprijzen. Wie erin komt, wordt be-paald op basis van objectieve criteria, zoals hoogdrin-gendheid, gezinsgrootte of reeds geleverde inspannin-gen.

De flexibiliteit van de verbintenis is cruciaal. Wie eennoodwoning gebruikt om uit te rusten zonder op zoek

te gaan naar een alternatief, kan aan de deur gezetworden; maar wie cht zoekt en geen oplossing vindt,kan ook een verlenging krijgen. De noodwoning is een

duidelijk signaal: wij verlossen jou tijdelijk van je zor-gen, zodat je snel en efficint op zoek kan gaan naarandere reguliere of sociale huisvesting. En bij diezoektocht kan je op onze hulp rekenen. Individueel enintensief.

"Mr begeleiden, minder verhuren - dat is

zeker een zinvolle evolutie. Op die manier

kunnen we de clinten beter ondersteunen. Zelf

had ik onlangs nog een clint die kort daarna

zijn appartement zou moeten verlaten omwille

van geurhinder en slecht onderhoud. Hij had

minder kansen op de private huurmarkt omwille

van zijn lage inkomsten en onverzorgde uiterlijk,

en geraakte meer en meer gedeprimeerd. Maar

door onze preventieve woonbegeleiding vond hij

alsnog een ander appartement."

Nancy Bauweraerts

Maatschappelijk assistente woonbegeleiding


28/60

Innovenergie

Op weg naar een nieuw woonzorgcentrumVernieuwend in aanbod en aanpak

Vernieuwing in aanbod en aanpak is ookin het nieuwe woonzorgcentrum geen loosbegrip. Hoe voorzie je een totaalconceptvan 129 bedden, 44 wooneenheden, kan-toren, fitnessruimte en een polyvalenteruimte van een energiezuinige infrastruc-tuur? De contouren van het resultaat kre-gen in de loop van 2011 stilaan vorm.

WZC2012

Efficintie en ecologie gaanhand in hand in De Wending

Architect Marcel Oudt (OSAR) samenmet Annelies Marin (hoofd technischedienst OCMW) in de technische ruimteboven in het nieuwe woonzorgcentrum


29/60

2929

Het nieuwe woonzorgcentrum wordt een interessantgebouw waarbij stabiliteit, uitgebalanceerde tech-nieken en energiezuinige oplossingen elkaar perfectaanvullen en uitdagen. De voorbeeldfunctie die eenorganisatie als OCMW Turnhout hoog te houden heeft,verklaart ook het streven naar een bijzonder energie-zuinige score. Een E-peil van 60 is de doelstelling. Bo-

vendien is zon sterke isolatie voorzien door de struc-tuur van het gebouw dat de K-waarde nauwelijks 30bedraagt. Deze waarde bepaalt in welke mate een ge-bouw gesoleerd is en dus energiezuinig. Hoe lager dezescore, hoe beter.

Het gebouw stond er nog niet of het nieuwe woonzorg-centrum viel al in de prijzen. Radson, een fabrikantvan lagetemperatuurradiatoren verkoos het nieuwewoonzorgcentrum van OCMW Turnhout boven andereenergiezuinige bouwprojecten. De installateur, hetTurnhouts bedrijf Hooyberghs HVAC mocht aan de haalmet een Volkswagen Caddy. OCMW Turnhout loste zijn

ecologische en duurzame beloftes netjes in.

Het woonzorgcentrum wordt een hoogtechnologischgebouw waarbij zelfs de architectuur haar steentjebijdraagt aan de energiebe-heersing. De betonstructuurmet zijsteunen en overkap-pingen houdt de zon weg in dezomer, waardoor zonnescher-men overbodig zijn en groteramen toch perfect haalbaar.De manier waarop de zon bin-nen schijnt in het gebouw,

werd volledig gesimuleerd. Zowerden de warmtelasten inkaart gebracht. Oververhittingmaakt hier weinig kans meteen maximale zonnebelastingvan 30% op de ramen. Boven-dien kan men in de tussensei-zoenen rekenen op een mooistuk warmterecuperatie. Hetarchitectonische spel waarbijgeschoven wordt met stukkenbetonnen gevel en raampartijen

is dus mr dan een esthetische afweging.Op basis van statistieken weet men dat de grootste

energievreters in een woonzorgcentrum de productievan warm water (voor de verwarming en de badkamer)en het kunstlicht zijn. Dit werd volop meegenomen inde bouwtechnische afwegingen. Verlichting gebeurtmet moderne, energielage TL-lampen; verwarming aande hand van gascondensatieketels waarmee de energieuit de grond wordt gehaald aan de hand van de koude/

warmte opslag. In de zomer brengt men verkoeling viahet frisse grondwater waarbij het warme grondwatergenjecteerd wordt in een tweede put. In de wintergebeurt net het omgekeerde en gebruikt men het op-geslagen warme grondwater om warmte af te gevenin het gebouw. Lagetemperatuurradiatoren voerenwater aan aan een temperatuur van 45C en voerenhet water af aan een luttele 35C. Als je weet dat eenenergievriendelijk regime een verhouding van 75/65Caanhoudt, dan beschikt het nieuwe woonzorgcentrumduidelijk over een efficinte bouwstructuur. Bovendiengaat men op basis van betonkernactivering de volledigemassa van een gebouw verwarmen of laten afkoelen invergelijking met de omgevingstemperatuur. Deze vormvan vloerverwarming waarbij watervoerende leidingen

in de vloer gentegreerd worden, houdtde verschillende ruimtes actief opeen gedempte temperatuur. Hetresultaat is een verwarmings-systeem aan de hand van eengeothermische warmtepomp.Bovendien gebruikt men zon-nepannelen aan de hand van 60zonnecollectoren op het dak vanhet woonzorgcentrum om sani-

tair warm water te produceren.Bovendien wordt ook het regen-water gerecupereerd voor aller-lei gebruik.

Het totale energetische conceptvan het woonzorgcentrum is am-bitieus. Zeker als we zien datde investeringen in een ener-giezuinige infrastructuur tenbedrage van ruim 900.000 euroeen terugverdientermijn van

nauwelijks negen jaar voorspellen.

Al deze inspanningen leveren een woonzorgcentrum opdat ecologisch, flexibel en economisch verantwoord is.

Het functionele en het

esthetische gaan hier

hand in hand. Het werd

bovendien een prachtig

staaltje van ecologischen economische

efficintie.

Marcel OudtArchitect WZC De Wending

900.000euro werden uitgetrokken voor energiezuinige investeringen60is het E-peil van het nieuwe woonzorgcentrum4zorgunits van telkens 11 kamers vormen de samenstelling van elke verdieping18miljoen euro is bij benadering het totale kostenplaatje van het nieuwe woonzorgcentrum530kalenderdagen werden vooropgesteld voor de uitvoering (wat nagenoeg correct bleek)


30/60

Facts&figures

Goesting!?Er werd zelfs gepionierd in maatschappelijk werk.Welke rollen kan een maatschappelijk werker op zichnemen en wat zijn de gevolgen? Hoe sta je in je team,

hoe maak je deel uit van OCMW Turnhout? Met papier,schaar en lijm werden inspirerende collages gemaaktwaarin een persoonlijk toekomstbeeld over maat-schappelijk werk een plaatsje vond naast de visiesvan collegas. Ook hindernissen werden benoemd. Erkwam een pakkende getuigenis van iemand die ruim15 jaar een traject liep bij het OCMW. Aan de handvan een heuristiek werden cases aangebracht en be-handeld binnen elk team. Deze specifieke methodeom een bepaalde situatie te bekijken gaf regelmatigeen interessante kijk op de mogelijke oplossing vaneen probleem.

De focus lag niet op de oplossing maar op de benade-ring van een situatie alvorens tot een oplossing te ko-men. Men stond stil bij zijn mandaat, de verbindingdie men als maatschappelijk werker aangaat, hou-ding en vaardigheden die een impact kunnen hebbenop een situatie. En het werd af en toe ook persoon-lijk: eigen sterktes werden benoemd, collegas kre-gen complimenten en deze waren evenwaardig aanallerlei aangedragen verbeterpunten. Tijdens work-shops werden verschillende themas aangesnedenwaarover men wel iets meer wilde te weten komen,onder meer over het psychiatrische aspect waar som-mige clinten mee worstelen, het aanleren van mo-tiverende gespreksvoering of de mogelijkheden vanoutreachen. Er mocht ook al eens gelachen worden.Wat dacht je van een chocolade surprise-ei met deboodschap om eens goed zot te doen, de publicatievanfeel goodmuurkranten onder de naam BEET, ap-

OCMW Turnhout wil haar dienstverlening altijd verbe-teren; dat geldt dus ook voor maatschappelijk werk.In 2011 werd het startschot gegeven voor een lerend

netwerk waarbij gemengde teams van sociaal as-sistenten, teamleiders, leidinggevenden en coachesvan de Sociale Hogeschool KHK een stevige denkoe-fening maakten over het huidige maatschappelijkewerk. Het doel was om met de bestaande expertiseen knowhow een nieuwe visie te ontwikkelen op defunctie van sociaal assistent, die enerzijds aansluitbij de waarden van OCMW Turnhout en anderzijdsbeantwoordt aan de noden, knelpunten en behoef-ten die leven bij onze maatschappelijke werkers. Ditproject werd Goesting!? genoemd. Het moest im-mers verder gaan dan de sessies zelf. Tussen de ses-sies door werden de medewerkers gemotiveerd om almet heel veel zin te gaan uitproberen. Het was juistzo belangrijk om vooral tijdens het dagelijkse werkmeer stil te staan bij de uitvoering van zijn taken.Een appel met hapje eruit stond voor de frisse, nieu-we aanpak van deze denkoefening. Het mocht ietsmeer zijn en getuigen van een zekere bite.

Er werden vijf sessies voorzien waar alle maatschap-pelijk assistenten aan deelnamen. Na elke sessiewerden in overleg, resultaatsgerichte afspraken ge-maakt voor de organisatie en de teams. Bovendienwerden ter inspiratie toekomstgerichte werkpuntenvastgelegd om een degelijke, hedendaagse, soms ge-durfde visie op de werking van de afdeling socialezaken uit te bouwen. Een gemengde stuurgroep metmaatschappelijk werkers, leidinggevenden en coa-ches van de KHK evalueerden de voorbije sessies enagendeerden de prioriteiten in de volgende sessies.

Pionieren in maatschappelijk werk

Goesting!? anno 2011 in cijfers:

5 bruisende sessies telde het lerend netwerk 4 enthousiaste begeleiders van K.H.Kempen werkten mee 3 kg koffie werd opgedronken tijdens de marathonsessies van de

stuurgroep Goesting!? in Geel 10 ethische geboden rond sociaal werk werden opgesteld door de

medewerkers,met als eerste regel : bovenal bemin je job 80 Pink Lady appels werden verorberd tijdens het werk 2 edities van het BEET-magazine werden verspreid


31/60

Vernieuwend in aanbod en aanpak

31

peldistributie bij iedereen van sociale zaken of het op-hangen van meeschrijfaffiches onder de titel HE HETIS OKE, binnen het team, tijdens de dienstverlening...

Elke nieuwe sessie reikte zoveel nieuwe aandachts-punten aan dat het snel duidelijk werd dat er eenvervolg diende te komen op deze Goesting!?-reeks.Vurige debatten over grijze zones en het afwegen

van verschillende waarden werden gevoerd tijdens delaatste sessies. De afsluitende sessie met koffietafelgaf ook aan wat nog allemaal geparkeerd was en ook

nog verdiende aangepakt te worden. Goesting!? werdeen duurzaam engagement zowel van maatschap-pelijk werkers als leidinggevenden. Het gaf al eensvonken, discussies, maar evengoed een slappe lach,een fijne attentie tijdens het verlof of een handigemethode om een gesprek met een clint nog beter tevoeren. Zo wordt de nieuwe visie op maatschappelijkwerk concreter. Verantwoordelijkheid pakken en kan-

sen grijpen om te pionieren in maatschappelijk werka never ending story.

Dankzij de Goesting!?-sessies

heb ik kennis gemaakt met de

visie en benaderingen van andere

teams. Deze waren vaak erg

verschillend. Juist daarom was

het een constructieve manier van

overleggen bij het bespreken vande cases. Zoiets van Ah ja, zo kan

het dus ook!

Kathleen Meeus

Maatschappelijk assistenteDienst gezinsbegeleiding

Marijke Bax

Maatschappelijk assistenteDienst gezinsbegeleiding


32/60

Facts&figures

Vrijwilligersbeleid

aan? We stellen vast dat vrijwilligers jonger wordenen hun persoonlijkheid, interesses en vaardighedenkunnen delen met verschillende afdelingen van deorganisatie. Bovendien zijn veel vrijwilligers erva-ringsdeskundigen die een boeiende dynamiek kunnentoevoegen aan het OCMW.

De eerste schuchtere pasjes richting een allesomvat-tend vrijwilligersbeleid werden gezet; de nieuwe vi-sie op vrijwilligersbeleid is het startpunt. De groteuitdaging is om een vrijwilliger niet enkel binnenouderenzorg maar ook in de totale organisatie teplaatsen. Dat gaat niet vanzelf. Er werd een plan vanversterkte vrijwilligerswerving uitgezet. Dit gebruiktandere dan de klassieke kanalen waarmee tot nog toevrijwilligers werden bereikt. Men focust op een meercreatieve invulling van een vrijwilligersjob bij OCMWTurnhout. Deel uitmaken van de redactieraad van se-niorentijdschrift Binkenpost!, de aankoopdienst bij-staan met administratief werk,... het zijn voorbeel-den van een vrijwilligersfunctie die past binnen hetkader van de nieuwe visie.

De vrijwilliger kan ook rekenen op een uitgebreidwaarderingsbeleid. Een sinterklaasfeest, een extraverzekering, een attentie tijdens de week van devrijwilliger, een pluimpje op complimentendag, een

vrijwilligersfeest waar elke vrijwilliger als een echteVIP over de rode loper schrijdt en op de gevoeligeplaat wordt gezet, de mogelijkheid om een griep-prik te krijgen in het najaar, het maakt allemaal deeluit van het pakket waarmee de vrijwilligers bedachtworden.

Ruim 180 vrijwilligers steken hun handen uit demouwen bij OCMW Turnhout, bijna allemaal bij se-niorenbeleid. De nieuwe visie op zorg (zie p.4), hetambitieplan (zie p.14) en de komst van het nieuwewoonzorgcentrum getuigen van een veranderende,meer vergrijsde samenleving waarin de rol van devrijwilligers alsmaar uitdagender zal worden. Binnende klassieke, organisch gegroeide vrijwilligerswer-king van OCMW Turnhout houdt men hier nu al reke-ning mee. In 2011, het Europees Jaar van de Vrijwil-liger, werd een deeltijdse medewerkster vrijgesteldals vrijwilligerscordinator.

Tot vorig jaar namen een aantal medewerkers hetvrijwilligersverhaal bovenop hun takenpakket mee.Een volledig uitgestippeld en coherent vrijwilli-gersbeleid was dan ook niet haalbaar. Nu ambieertmen mr met vrijwilligerswerking. De stuurgroepvrijwilligers en een speciale denktank vrijwilligers,die organisatiebreed werd samengesteld, gaven hetnieuwe vrijwilligersbeleid mee vorm. Het zwaarte-punt van vrijwilligerswerk ligt nog steeds binnen deafdeling seniorenbeleid. Senioren vervoeren voor deminder mobiele centrale, meehelpen aan een barbe-cue in het rusthuis, drankjes bedienen aan de toogvan het ontmoetingscentrum: het zijn vrijwilligersdie deze taken uitvoeren. Maar de nieuwe visie op

vrijwilligersbeleid plaatst vrijwilligerswerking tege-lijkertijd in een breder kader dan wat nu van toepas-sing is. In plaats van uit te gaan van de noden die erzijn binnen de organisatie, gaat men nu vooral goedluisteren naar de kandidaat-vrijwilliger. Wat zijndiens competenties, waarom biedt hij zijn diensten

Ocmw rolt rode loper uit voortalrijke vrijwilligers

Vrijwilligersbeleid anno 2011 in cijfers:

180 vrijwilligers zijn de slag bij OCMW Turnhout

34 nieuwe kandidaten dienden zich aan

73 griepvaccins werden gratis aangevraagd door onze vrijwilligers

82 fotos werden genomen op het vrijwilligersfeest, met devrijwilligers op de rode loper


33/60


33

Wij willen de vrijwilligers op een

brede en ruime manier inzetten

in de organisatie. Door onze

vrijwilligers op de juiste plek in te

schakelen, zetten we hun sterkste

kanten ook extra in de verf.

Els Verheyen

Cordinatrice vrijwilligerswerking

Eigenlijk wil men met vrijwilligersrecrutering eenmanier van werken op poten zetten die lijkt op eenuitzendkantoor. De eerste kennismaking met een kan-didaat is cruciaal. Hoe vollediger het intakegesprekgevoerd wordt, hoe ruimer men deze kandidaat kanaan het werk zetten binnen de organisatie. Goede ge-sprekstechnieken zijn hier onontbeerlijk. De grootsteuitdaging om deze visie concreet gestalte te geven is

de durf om out of the box te gaan denken over vrij-willigerswerk. Hoe kan het profiel van een spontane

kandidaat zo optimaal mogelijk ingezet worden bin-nen onze organisatie ? De cordinator vrijwilligerswer-king laat zich ook inspireren door studiedagen waarcollegas interessante ideen en ervaringen uitwis-selen. Een vrijwilliger die zijn diensten aanbiedt aanonze organisatie is dus een ongekend vat aan moge-lijkheden en kansen.

De leden van de stuurgroepvrijwilligerswerking


34/60

Facts&figures

Renovatie flatste documenteren over de technische mogelijkheden.Het nieuwe ontwerp was dus een gefundeerd verhaal.

Ook in de uitvoering hadden de bewoners heel wat

in de pap te brokken. De materiaalkeuze gebeurdegrotendeels door de technische dienst, in functie vanhet beschikbare budget, maar over kleuren en vorm-geving liet de werkgroep zn stem horen. Het werduiteindelijk een compacte hoekkeuken in gebrokenwit, met vier kookplaten en een handige combi-oven.De keuken zelf is uitgevoerd in perelaar met een be-tonnen werkblad en afwerking in melamine en witteMDF. In verhouding tot de voorziene afmetingen, is erheel wat beschikbare kastruimte.

Alles werd in december 2010 heel concreet door deplaatsing van n demokeuken. Iedereen kon daar

tijdens de kijknamiddagen eens binnenlopen en op-merkingen doorgeven. Vooraf werden ook de plannenal uitgehangen in de zithoeken van de flats, zodatbewoners al voorbereid waren. Na afloop konden be-woners zich ook kandidaat stellen voor de gefaseerderenovatie; jaarlijks zouden zowat 15 keukens vervan-gen worden en die van de meest enthousiaste be-woners zouden uiteraard eerst aan de beurt komen.Zowat drie kwart van de bewoners meldde zich alskandidaat.

Wie zich net meldde, was veelal bevreesd voor deoverlast bij de werkzaamheden. Maar die blijft albij al beperkt. Op dag 1 wordt de huidige keukenuitgebroken en de elektriciteit aangepast; op dag 2plaatst de firma de nieuwe keuken. Tussen januari2011 en maart 2012 werden zo al al twintig keukensvernieuwd. Tegenover de totale renovatie staat een

1982. In het jaar van de Falklands-oorlog, het fail-liet van scheepswerf Cockerill en de release van hetlegendarische Blade Runner, werden ook de 110 ser-

viceflats aan de Albert Van Dyckstraat 10 in Turnhoutgebouwd. Eerder dan enige parallel te insinuereninzake het belang van de betrokken gebeurtenissen,valt voorgaande openingszin vooral te begrijpen alsillustratie van de onomstotelijke vaststelling: lang,erg lang geleden. T lang, vond het OCMW-bestuur,en dus werd enkele jaren geleden al de renovatie vande flats ingezet.

Tussen 2000 en 2005 werden in het hele gebouw devensters vervangen. Ook de vloerbekleding kwam aande beurt. In 2009 werden de bijbehorende cafeta-ria en het restaurant ingrijpend gerenoveerd. Beiden

werden omgetoverd in hedendaagse horeca-ruimten,met frisse kleuren en eigentijds meubilair. De reno-vatie verliep in nauwe afstemming met een groep vanklanten, die voortdurend tips en aanwijzingen gavenin verband met gebruiksvriendelijkheid en vormge-ving.

Het succes van die democratische aanpak werddoorgetrokken bij de renovatie van de keukens. In2009 werd het verhaal voorgelegd aan de bewoners-raad van de serviceflats. Die vaardigde vijf vertegen-woordigers af in een werkgroep, aangevuld met JosSels, medewerker van de technische dienst van het

OCMW. Hij zou voor de nodige vakkundige ondersteu-ning zorgen. Een inventaris van bemerkingen over debestaande keukens - te weinig kookplaten op het for-nuis, de koelkast die te laag staat, ... - vormde debasis van nieuwe ontwerpen. En van de werkgroep-leden ging zelfs langs bij keukenfabrikanten om zich

Keukens onderdeel van vernieuwing

Renovatie keuken serviceflats anno 2011 in cijfers:

110 flats worden gerenoveerd 15 keukens per jaar worden vervangen 8000 euro is het budget per keuken 880.000 euro is het totaalbudget 75% van de bewoners is kandidaat voor een nieuwe keuken 5 bewoners zetelden in de werkgroep die de renovatie begeleidde 21,75 is de huidige dagprijs van de serviceflats (vanaf april 2012)


35/60


35

prijskaartje van zowat 770.000 euro een hele inves-tering. Maar na de dagprijsverhoging van 2010, washet niet onlogisch dat het OCMW-bestuur een inspan-ning zou doen om daar een gevoelige kwaliteitsverho-ging tegenover te stellen.

Intussen rijzen her en der gloednieuwe serviceflats alspaddenstoelen uit de grond. Kan je met een weliswaar

gerenoveerde, maar toch dertig jaar oude infrastruc-tuur blijven concurreren met de hoogtechnologischenieuwbouw? De gevulde wachtlijst voor de OCMW-flats,

Jos Sels

Technische dienst OCMW,

begeleidt de werkgroep renovatie

Frieda Van Sprengel

Bewoner serviceflats& lid van de werkgroep renovatie

Jef Claesen

Bewoner serviceflats& lid van de werkgroeprenovatie

"Samen met Frieda en Jef ben ik gaan

luisteren naar de wensen van de andere

bewoners hier. Dat we mee mochten

nadenken over de keukens was ideaal; er

is ook voor 90% rekening gehouden met

onze vragen. Een woordje van dank voor

het bestuur is hier wel op z'n plaats.

Ik ben nog steeds heel blij dat we een

aantal jaren geleden de stap hebben

gezet om hier te komen wonen!"

Sus Torremans

Bewoner serviceflats& lid van de werkgroep renovatie

bijna drie jaar na de inschrijvingsstop nog steeds 45wachtenden sterk, bewijst van wel. Na de opstart vanhet nieuwe woonzorgcentrum wordt het gloednieuweoproepsysteem (zie p.18), ook gemplementeerd in deserviceflats. Dit vraagt wel nodige aanpassingswerken,maar die nemen we erbij. Vernieuwing in aanbod enaanpak is durven kiezen.


36/60

Open huis

Op weg naar een nieuw woonzorgcentrumDraaischijf voor welzijn

Woonzorgcentrum De Wending iseen open huis. OCMW Turnhoutwil er de buitenwereld naar bin-nen halen. En van de manieren

om dat te doen, is door vereni-gingen en organisaties te betrek-ken bij de werking binnen demuren. De samenwerking metTheater Stap is in dat opzichteen prachtig voorbeeld.

WZC2012

Buitenwereld komt binnen,ook via Theater Stap

Marc Brysinck (links, Theater Stap) enMarc Weyns (rechts, WZC De Wending)brengen de acteurs van Theater Stapen bewoners van WZC De Wending metelkaar in contact

metdankaan:

TheaterStap


37/60

37

Het streven naar een open huis, is geen willekeurigekeuze. Achterliggende filosofie is niet alleen de maat-schappelijke dienstbaarheid (het woonzorgcentrumdraait deels op geld van de burger dus moet die burgerook toelaten en waar mogelijk van dienst zijn). Min-stens even belangrijk is onze visie op zorg (zie p.4).Die stelt voorop om het leven van een bewoner vr

zijn opname, daarna zo kwalitatief mogelijk verder tezetten. Dat betekent onder meer dat we ervoor zor-gen dat bewoners het contact met de buitenwereld enwat zich daar afspeelt, zo min mogelijk verliezen. Doorde nieuwbouw met zijn ruime binnenplein dat ookplaats biedt aan het dienstencentrum; met zijn glazengang die het WZC verbindt met het seniorenrestaurant;met zijn grote vergaderruimten die openstaan voor debuurt; met zijn fiets- en wandelvriendelijke verbindingmet het stedelijk plateau - is het woonzorgcentrummr dan ooit een open huis.

Een ndere manier om blijvend contact met de bui-

tenwereld te realiseren, is het be-trekken van externe groepen inde dagdagelijkse werking vanhet rusthuis. Tal van partner-schappen werden in het verle-den al opgezet vanuit dat idee:scholen, verenigingen, andererusthuizen,... ze kwamen alle-maal al over de vloer. In 2011werd een nieuw initiatief indat kader aan het palmarestoegevoegd: de samenwerking

met Theater Stap. Dat toneel-gezelschap maakt al 25 jaarproducties waarin mensen meteen mentale handicap centraalstaan. De groep telt heel watacteurs met het syndroom vanDown. In 2012 komen ze op deplanken met een voorstellingover dementie. En inspiratiedaarvoor was meer dan wel-kom.

Marc Brysinck van Theater Stap

en directeur Marc Weyns vanWZC De Wending leerden elkaar in juli 2011 kennenvia een gemeenschappelijke kennis. Het mogelijke ver-band tussen de theatervoorstelling van Marc Brysinck

en het rusthuis van zijn naamgenoot, was snel gelegd.Woonzorgcentrum De Wending heeft een aanzienlijkeexpertise op vlak van dementie. Het rusthuis bouwdeeen gebalanceerde visie ter zake uit en ontwierp eengezelschapsspel om die visie onder medewerkers teverspreiden. Er was het project Teenager Meets Alz-heimerom het taboe rond dementie bij jongeren te

doorbreken. En een volledig gebouw van het woonzorg-centrum (WZC 2) is omgebouwd tot Huis voor Demente-renden. Marc Brysinck wilde zijn acteurs graag de kansgeven om met de dementerenden van WZC De Wendingin aanraking te komen.

Marc Weyns ging eerst op bezoek bij het Theater omkennis te maken en vragen te beantwoorden. In sep-tember 2011 kwam dan het gezelschap van TheaterStap langs in het woonzorgcentrum, met acht acteursen twee begeleiders. In kleine groepjes, per leefgroep,dronken ze koffie bij de bewoners en maakten ze ken-nis met de medewerkers en directie. Daarna was er een

gezamenlijke sessie turnen en bleveneen aantal acteurs ook voor hetmiddageten. In oktober kwameen andere groep van de acteurslangs en in december organi-seerden de acteurs in het woon-zorgcentrum zelfs een muzikalenamiddag. Voor 2012 staat ookeen bezoek van enkele bewo-ners bij Theater Stap op het pro-gramma.

Zowel acteurs als bewoners ge-

nieten zichtbaar van de kruisbe-stuiving. Mensen met Syndroomvan Down zijn heel onbevangenin hun contacten met de be-woners. Spontaniteit en licha-melijkheid staan centraal. Degebreken van de dementerende vaak ongepaste taal, zich plotsuitkleden, incontinentie,... botsen bij gezonde mensendan weer vaak op vooroorde-len, terwijl net mensen met een

mentale handicap zich daar nietsvan aantrekken. Hun soms kinderlijk onbevooroordeel-de blik is voor de dementerende vaak net veel eerlijker.Een bloeiende synergie.

De ontmoeting tussen

groepen van mensen

met een verstandelijke

beperking zorgt voor

een bijzondere vorm

van gelijkheid. Onzebewoners reageren met

een grote openheid op

het contact.

Marc Weynsdirecteur WZC De Wending

externe groepenbetrokken in de dagdagelijkse werking (zoals Theater Stap)onzekantoorruimtesmogelijk ook ter beschikking van externengezamenlijke activiteiten dienstencentrum/woonzorgcentrum op het ruimebinnenplein

restaurant dienstencentrum doorglazen gangverbonden met woonzorgcentrumcafetariawoonzorgcentrum open voor buurt & breed publiekverbinding met stedelijk plateauaantrekkingspool voor fietsers en wandelaarsO

penhuis?


38/60

Facts&figures

Jong & oud in de mix

Nederlands de opdracht om een groepswerk rond se-nioren te maken, waarvoor HIVSET de medewerking

van onder meer De Meerloop aanzocht. Drie leerlin-gen klopten aan bij het ontmoetingscentrum en orga-niseerden er een vertelnamiddag voor de senioren,waarbij ze beurtelings voorlazen uit reisverhalen dieverbonden waren met de leefwereld van senioren.Waaronder bijvoorbeeld het verhaal van een bejaar-de die op een dag zijn koffers pakt, uit het raam vanzijn rusthuiskamer stapt en de wijde wereld intrekt.De verhalen waren bron van een levendig gesprektussen jong en oud nadien.

Ook al in 2011: drie ontmoetingsdagen voor de laat-stejaarsstudenten verzorging. De studenten, die een

jaar later vaak in de ouderenzorg belanden, willenop die manier in de praktijk wat opsteken over deleefwereld van de senioren. Het Heilig Graf stuurdeeen aantal studenten langs in De Meerloop voor eengeanimeerd gesprek met Arienne, Julia, Yvonne, Ma-ria en Mia vijf dames met levenservaring en veelgoesting om erover te vertellen. De studenten brach-ten een levensloop-spel mee, dat ze op school zelfontworpen hadden. Elk vakje bevatte een pertinentevraag over uitgaan, studeren, relaties, seks,... . Dejongeren gaan niet zelden met blozende wangen naarbuiten.

Uit de ontmoetingsdagen groeide een ander opmer-kelijk initiatief: een gezamenlijke casino-namiddagmet jong en oud. Jaarthema in De Meerloop was ar-moede. In dat kader wilde de centrumleiding graagook het contrast tussen arm en rijk aan bod latenkomen. Het Heilig Graf wilde graag meewerken aan

Methodiek in het opbouwwerk waarbij ouderen enjongeren met elkaar in contact worden gebracht en

samenwerken om onderling begrip te bevorderen enhet welzijn in de buurt te verhogen, zo definieerthet Nederlandse Thesaurus Zorg &am

Jaarverslag 2011 OCMW

Documents

Transcript of Jaarverslag 2011 OCMW