Jaarverslag 2011
-
Upload
nijestee-nijestee -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
description
Transcript of Jaarverslag 2011
JaarverslagNijestee 2011
belanghouders
3
Volkshuisvestingsverslag
Verantwoording bestuur 04
01 Ambities en afspraken 7
1.1 Lokale afspraken
1.2 Kaders vanuit Europa
1.3 Visie, missie en strategie
1.4 Speerpunten
1.5 Meetbare doelstellingen en resultaten
1.6 Besluitpunten bestuur
1.7 Gebeurtenissen na de balansdatum
02. Betrekken van bewoners bij beheer en beleid 15
2.1 Bewonersparticipatie: een feestje
2.2 Formeel overleg
2.3 Tevreden bewoners
2.4 Verantwoording afleggen in gesprek
2.5 Vrienden, vijanden en volgers
2.6 Klachtafhandeling
03. Kwaliteit van het woningbezit 21
3.1 Duurzame verbetering
3.2 Onderhoud
3.3 Vernieuwing: bouwproductie
3.4 Verkoop
3.5 Aankopen nieuw bezit
04. Huisvesten van de doelgroep 33
4.1 Portfolio- en huurbeleid
4.2 Wonen in gemengde complexen
4.3 Ruimte eerlijk verdelen
4.4 Inkomenstoets nieuwe huurders
4.5 Vrije sector huurwoningen
4.6 Begeleiding bij huurachterstand en
voorkoming ontruiming
05. Leefbaarheid 39
5.1 Zelf beslissen over de buurt
5.2 Ruimtes voor ontmoeting
5.3 Beweging in de buurt
5.4 Woonomgeving
5.5 Sponsorbeleid
06. Wonen en Zorg 45
6.1 Keuze bieden; ook voor bijzondere groepen
6.2 Wonen om te leren en te werken
6.3 Nieuwe samenwerking met Kentalis
6.4 Alledaagse dingen leren
6.5 Zorgen voor Morgen
07. Organisatie en personeel 49
7.1 Organisatie
7.2 Duurzame inzetbaarheid; gezond blijven, leren
en ontwikkelen
7.3 Ondernemingsraad
7.4 Samenwerkingsverbanden en verbindingen
08. Bericht van de Raad van Commissarissen 57
8.1 Governance structuur
8.2 Werkwijze, werving en selectie
8.3 Integriteit
8.4 Zelfevaluatie
8.5 Besluit- en bespreekpunten en activiteiten in 2011
8.6 Persoonlijke gegevens en verantwoording beloning
09. Financiën 67
9.1 Langetermijnbeleid
9.2 Activiteitenplan 2012-2017
9.3 Meerjarenprognose en solvabiliteit
9.4 Bedrijfswaarde
9.5 Resultaat 2011
9.6 Financieren en beleggen
9.7 Fiscaliteiten
9.8 Risico’s en onzekerheden
Bijlagen 89
• Toelichtingafkortingen
• BelanghoudersNijestee
10. Kengetallen 95
11. Jaarrekening en toelichting 96
12. Controleverklaring onafhankelijke accountant 138
13. Verklaring bestuur 140
14. Verklaring Raad van Commissarissen 141
Bijlages 143
• BalansenWinst-enVerliesrekeningopbasisvan
historische kostprijs
Voor u ligt het jaarverslag over 2011. Hierin leest u wat we
het afgelopen jaar gedaan hebben, welke opgaven we ons
zelf hebben gesteld en wat er van onze plannen terecht is
gekomen. Het verslag is bedoeld om verantwoording af te
leggen aan ‘de burelen’: de externe toezichthouders, zoals
het ministerie en het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Ook
is dit uitgebreide verslag bedoeld voor belanghouders die
echt àlles van Nijestee willen weten. Voor mensen die liever
in het kort lezen waar we mee bezig zijn geweest publiceren
we ieder jaar in februari het Jaarbericht, een paginagrote
advertentie in een gratis huis-aan-huis blad in de stad.
Daarnaast zijn we het hele jaar door dagelijks te volgen via
diverse sociale media. Want we zoeken voortdurend naar
mogelijkheden om in gesprek te zijn met onze huurders en
andere belanghouders. Niet alleen om te informeren, maar
ook om informatie te krijgen. Alleen op die manier kunnen
we de goede dingen doen. Stap twee is dan om die goede
dingen vervolgens gewoon uit te voeren.
Terugkijkend lukt dat aardig. Als grootste corporatie in de
stad verhuren we 13.500 woningen in vrijwel alle wijken
van Groningen. Voor die woningen betalen mensen een
gemiddelde huur van nog geen € 400 per maand. Hiermee
doen we nog steeds ‘gewoon’ waarvoor we ooit zijn
opgericht: zorgen voor goede, betaalbare woonruimte voor
mensen met een lager inkomen. Daar is hier ook behoefte
aan, want Groningen is de jongste stad van Nederland. Veel
jongeren trekken naar de stad om te studeren en voldoende
huisvesting is essentieel voor de keuze van een studiestad.
Samen met de gemeente en collega-corporaties maakten we
daarom plannen voor meer en betere jongerenhuisvesting.
De laatste jaren leverden we al honderden studio’s op en de
komende jaren blijven we daarmee aan de slag. In de studio’s
wonen niet alleen studenten, maar ook werkende jongeren of
jongeren met een beperking.
In de stad wonen mensen dicht op elkaar. Een goede buur
is beter dan een verre vriend, maar dan moet je eerst wel
weten wie je buren zijn. Om contact tussen buurtgenoten
mogelijk te maken hebben we in bijna alle wijken een
buurtpand. Ook organiseren we veel kleine projectjes waarbij
bewoners de ruimte krijgen om hun omgeving op hun manier
in te richten. Daar kiezen we bewust voor. Veel, omdat we
dan steeds nieuwe mensen kunnen verleiden om mee te
doen. En klein, omdat dit relatief weinig kost en snel tot
zichtbare resultaten leidt. Het afgelopen jaar werkten we
bijvoorbeeld veel samen met scholen en sportclubs om
buurten in beweging te brengen. In totaal gaven we circa
€ 1,5 miljoen uit aan leefbaarheidsprojecten.
De bedragen die we besteden aan leefbaarheid vallen in het
niet bij de investeringen die we doen om ons woningbestand
op peil te houden. Het afgelopen jaar verspijkerden we
voor € 23,8 miljoen in bestaande woningen. Bij een
opknapbeurt zorgen we ervoor dat de woningen
beter geïsoleerd zijn en dat de installaties
vervangen worden. Op die manier krijgen
bewoners een lagere energierekening op de
mat. In 2011 verbeterden we complexen in
Kostverloren, Selwerd, Paddepoel, Vinkhuizen
en de Oosterparkwijk. Ook bouwen we nieuwe
woningen. Vanwege de stagnatie op de markt
leveren we minder op dan we oorspronkelijk
wilden, maar we gaan hier wel mee door.
We kijken alleen goed waar vraag naar is, en
dat zijn momenteel vooral huurwoningen. We
beginnen pas met de bouw van koopwoningen
als 70% van een project verkocht is.
In 2011 werden in de stad 949 woningen en
appartementen opgeleverd: 314 koop- en
635 huurwoningen. Het meerjaren stedelijk
woningbouwprogramma gaat uit van minimaal
950 woningen per jaar. Dat er nog altijd flink
gebouwd wordt in Groningen is voor een
belangrijk deel te danken aan de corporaties.
Zo schreven wij het afgelopen jaar alleen al
502 woningen en appartementen op ons conto,
waaronder 345 studio’s voor jongeren op het
Bodenterrein.
We houden ons graag aan afspraken en willen
ook in de toekomst blijven bouwen. In de
afgelopen jaren kochten we locaties aan om
te ontwikkelen. De economische crisis en de
vastlopende woningmarkt waren meer dan
voldoende reden om deze door een externe
deskundige te laten doorlichten. Er is een
risico-analyse gemaakt, de programma’s zijn
herijkt en acht locaties zijn extern getaxeerd.
De uitkomsten vielen niet tegen en bevestigen
het beeld dat we in het verleden een verstandig
beleid op dit punt gevoerd hebben. We gaan
ervan uit dat we alle betrokken locaties in de
nabije toekomst ook financieel verantwoord
kunnen ontwikkelen.
Behalve moeilijkheden op de woningmarkt,
hebben we ook te maken met maatregelen van
de overheid die een aanslag op onze kas doen.
Het kabinet Rutte bepaalde onder andere dat
de sector vanaf 2014 mee moet betalen aan
de kosten van de huurtoeslag. Dit betekent
dat we vanaf die tijd € 2,5 miljoen per jaar
afdragen aan Den Haag, geld dat we dus niet
in de stad kunnen besteden. Om te blijven
investeren hebben we extra inkomsten nodig.
De inkomsten uit de huur zijn daarvoor niet
voldoende. Daarom gaan we meer
huurwoningen verkopen. In het
afgelopen jaar rekenden we erop
om 96 bestaande woningen te
verkopen, met vereende krachten
is dit ruimschoots gelukt. Ook
voor de volgende jaren blijven we
woningen verkopen, de inkomsten
steken we in verbetering van ons
bezit. In ons Strategisch kader
2011-2013 is de randvoorwaarde
dat de omvang van de
huurwoningen stabiel blijft.
In april 2012 viel het kabinet en
stelde een gelegenheidscoalitie
in een rap tempo een alternatief
bezuinigingspakket voor 2013
samen. Hierin staan ook weer
nieuwe voorstellen voor de
woningmarkt, die ongetwijfeld
gevolgen zullen hebben voor het
wonen en leven in Groningen. Dat
wachten we voorlopig rustig af.
In onze eigen organisatie letten we
in ieder geval goed op de uitgaven.
In 2012 bezien we welke gevolgen
de lagere bouwproductie voor onze
organisatie heeft. In vergelijking
met andere corporaties hebben
we nu al 25% lagere beheerkosten
dan gemiddeld. Al met al sluiten
we het jaar binnen de begroting af:
onze financiën zijn stabiel. In deze
woelige tijden ben ik daar best
trots op!
Toch is een sluitende begroting
geen doel op zich: dit is een middel
om ook in de toekomst betaalbare
woningen in prettige buurten aan te
kunnen bieden.
Pieter Bregman
Algemeen directeur / bestuurder
We beheren en verhuren circa
13.500 goede en betaalbare
woningen aan mensen met lagere
inkomens. We bieden ruimte aan
alle mensen met lage inkomens:
alle leeftijdsgroepen, singles, stellen
en gezinnen, gezond of met een
beperking. We bouwen ook nieuwe betaalbare
huur- en koopwoningen, vaak in de wijken waar we al bezit
hebben. Met dit ruime aanbod geven we bewoners ruimte
om te kiezen waar ze willen wonen en hoe ze willen wonen.
We dragen ook bij aan voorzieningen waar mensen elkaar
kunnen ontmoeten en we stimuleren activiteiten die mensen
met elkaar en de buurt verbinden. Tevreden, betrokken
bewoners vormen een prettige en leefbare buurt.
54
H 1
Ambities en afspraken
H 1Ambities enafspraken
Lokale afsprakenIn de stad Groningen hebben we een goede traditie om nauw met elkaar samen te werken. Al sinds 1998
maken we met collega-corporaties en de gemeente gezamenlijk afspraken over de investeringen in de stad.
De samenwerking richtte zich eerst vooral op afspraken over fysieke wijkvernieuwing: welke woningen zijn aan
vernieuwing toe en aan welke wijken geven we prioriteit? In 2006 spraken we af dat de gezamenlijke corporaties
in de periode 2007-2017 jaarlijks 800 woningen zouden bouwen. De afgelopen jaren namen de vijf Groninger
corporaties maar liefst 75% van de stedelijke woningproductie voor hun rekening. In 2006 maakten we ook
samen afspraken over sociale aspecten, zoals leefbaarheid, woonruimteverdeling of de opvang van kwetsbare
groepen. Sinds 2010 is duurzaamheid daar als een gezamenlijk speerpunt aan toegevoegd.
Voor de leefbaarheid in 15 wijken stellen we tot 2014 € 10 miljoen extra beschikbaar. Gemeente en corporaties
kunnen veel regelen, maar bewoners weten het beste wat er speelt in hun buurt of straat. Daarom geven we hen
de hoofdrol om te bepalen waar de middelen aan besteed worden.
Kaders vanuit EuropaIn Nederland geldt sinds 1 januari 2011 de ‘Tijdelijke Regeling DAEB Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting’.
Daarmee wordt het voor corporaties minder aantrekkelijk om nieuwe koopwoningen en vrije sector huurwoningen
te bouwen. De belangstelling van de Europese Commissie voor de Nederlandse volkshuisvesting dateert al uit
2005. De toenmalige minister Dekker moest uitleg geven aan de Europese commissaris hoe het Nederlandse
corporatiebestel in elkaar stak en of niet sprake was van inbreuk op het principe van vrijemarktwerking. De
discussie tussen Nederland en Europa heeft een aantal jaren geduurd en uiteindelijk geleid tot een Europese
beschikking die regelt welke activiteiten de corporaties met staatssteun mogen verrichten. Deze activiteiten
heten in het vervolg Diensten van Algemeen Economisch Belang (DAEB).
Als staatssteun aan woningcorporaties wordt onder andere verstaan:
• Reguliere projectsteun, bijzondere projectsteun en saneringssteun van het Centraal Fonds voor de
Volkshuisvesting (CFV);
• Borgen van leningen aan corporaties door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) of door een
gemeente;
• In rekening brengen van lagere grondkosten bij aankoop van grond van een gemeente.
Corporaties komen alleen nog bij ‘zuiver maatschappelijke investeringen’ in aanmerking voor staatssteun. Dit
zijn projecten zonder winstoogmerk en een lagere dan marktconforme huur, zoals buurthuizen, jongerencentra
zonder horecavoorziening, schoolgebouwen, bibliotheken, zorgsteunpunten en wijksportvoorzieningen. Er is door
het ministerie een complete lijst opgesteld met voorzieningen die in aanmerking komen voor staatssteun.
Voor andere activiteiten, zoals het bouwen van woningen met een kale huur boven € 652,52 (prijspeil 2011)
per maand, de bouw van koopwoningen en commerciële ruimten krijgen corporaties geen staatssteun. Dit zijn
zogenaamde ‘niet-DAEB’ activiteiten. We mogen deze nog wel uitvoeren, maar het is de vraag of het financieel
ook nog kan. Voor de financiering van niet-DAEB activiteiten moeten we in het vervolg de kapitaalmarkt op
zonder borging van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Duidelijk is dat de financiering van deze activiteiten
door een hogere rente duurder is. Daarnaast maakt dit menging van functies binnen een nieuwbouwcomplex
ingewikkeld, zo niet onuitvoerbaar.
1. Ambities en afspraken
1.1
1.2
Kids UnitedVeronique Smedeman, 11 jaar
OnderwerpHet leukste moment met Kids United
7
H 1
Ambities en afspraken
Visie, missie en strategieIn 1919 werden onze voorlopers opgericht, de woningbouwverenigingen Gruno en Groningen. In ruim 90 jaar zijn
we uitgegroeid tot de grootste corporatie in de stad Groningen en hebben we woningen in bijna alle wijken. We
verhuren ongeveer 13.500 goede en betaalbare woningen aan mensen met lagere inkomens. Maar de wereld
verandert continu. Ieder jaar trekt de stad nieuwe mensen aan die naar Groningen komen om te werken of te
studeren. Stellen krijgen kinderen en ouderen zoeken een woning waarbij zorg geleverd kan worden. Om de juiste
dingen voor de stad te doen, stellen we iedere drie jaar onze strategie bij. Ons strategisch kader geeft antwoord
op vragen als Wie zijn wij? Wat willen we bereiken? Hoe doen we ons werk?
Onze missie kunnen we in vier punten samenvatten:
We zien goed en plezierig wonen als basis van bestaan
Een eeuw geleden werden de eerste corporaties opgericht. Niet om mensen een mooi huis te bieden, maar
om ze een veilig onderdak te geven. In de afgelopen honderd jaar is ‘de woontoestand’ in Nederland ingrijpend
verbeterd, het gaat steeds meer om ‘goed en plezierig’ wonen. Maar de motieven van toen inspireren ons nog
steeds: een veilige plek om te wonen is de basis om mee te doen in de samenleving via werk, hobby’s, studie
of opvoeding van kinderen.
We bieden mensen met lagere inkomens voldoende, geschikte, goede en betaalbare woonruimte
Wij zijn er in de eerste plaats voor mensen met lagere inkomens. We vinden het belangrijk dat onze bewoners
iets te kiezen hebben. Dat kan alleen als we zorgen voor voldoende en geschikte woningen in verschillende
prijsklassen voor allerlei groepen: voor jongeren, gezinnen, singles en senioren. Als bewoners toe zijn aan een
ander huis, willen we dat die dicht bij de eigen wijk beschikbaar is.
We dragen merkbaar bij aan de leefbaarheid van onze buurten
Goed en plezierig wonen begint met het huis, maar daar houdt het niet mee op. Het gaat ook om de straat en
de buurt. Aan de leefbaarheid van buurten willen we merkbaar bijdragen. Dat doen we in de eerste plaats door
te zorgen voor kwaliteit en variatie in woningen (huur en ook betaalbare koop). Zo werken we aan gevarieerde,
levendige buurten met ruimte voor mensen met verschillende achtergronden. Ook investeren we bijvoorbeeld
in buurtpanden of speelplekken en stimuleren we activiteiten in de buurt. Op die manier kunnen mensen elkaar
ontmoeten.
We besteden extra aandacht aan mensen die zorg en begeleiding nodig hebben
Met regelmaat vragen instellingen of bewonersgroepen ons om woningen ‘met zorg aan huis’. We gaan
graag met die vragen aan de slag en vinden het leuk ook nieuwe - of minder gebruikelijke - woonvormen
te onderzoeken. In een stad wonen mensen dicht op elkaar. Vaak gezellig, maar soms hebben buren last
van elkaar. De meeste mensen kunnen deze problemen prima zelf oplossen. Als dat niet lukt, bieden we
bemiddeling en begeleiding aan. We werken daarbij nauw samen met hulpverlening, zorginstellingen, de
gemeente, scholen en politie.
Voor de periode 2011-2013 hebben we ons beleid vastgelegd in ‘Gewoon Doen’. We luisterden hiervoor naar de
huurderverenigingen, samenwerkingspartners en de Ondernemingsraad. Ook gingen we met camera’s gewapend
de straat op om bewoners naar hun mening te vragen voor NijesTeeVee. Ruim 100 mensen lieten in beeld en
geluid van zich horen; huurders, kopers en woningzoekenden, van jong tot oud.
De uitkomst is dat we vooral ‘gewoon’ doorgaan met de dingen die we al doen: we doén gewoon wat bewoners
van ons verwachten: een betaalbare, goede woning bieden in een prettige buurt. De stad blijft onze thuisbasis.
Ook verhuren we gewóón veel woningen om bewoners keuze te bieden in verschillende wijken en diverse
prijsklasses. In de komende jaren bouwen we nieuwe woningen en maken we onze bestaande woningen meer
duurzaam. De Raad van Commissarissen keurde het vernieuwde Strategisch kader in februari 2011 goed.
1.3
53 13.518 / 6 33.853Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Courtine In ontwikkeling 31 0 0 0 0 0 31 32 32
9
Speerpunten
Voor de periode 2011-2013 hebben we ons een aantal extra opgaven gesteld.
Uitblinken in participatie
We zorgen ervoor dat bewoners invloed hebben op ons beleid. Het gaat erom dat mensen op hun manier
plezierig in hun huis, straat en buurt wonen. Degenen die daar het best over kunnen meepraten, zijn de
bewoners zelf. Nijestee is hún corporatie. We gaan daarom door met de Bewoners Advies Groepen en
(digitale) leefbaarheidsfondsen. Ook blijven we experimenteren met nieuwe manieren om bewoners bij hun
straat en buurt of ons beleid te betrekken. Hierin willen we uitblinken.
Meer bestaande huurwoningen verkopen
We verkopen meer van onze bestaande woningen. Het kabinet wil een deel van de kosten van de huurtoeslag
vanaf 2014 laten betalen door de corporaties. Dit gaat ons veel geld kosten. Om toch voldoende geld te
kunnen besteden aan verbetering en nieuwbouw, is het absoluut noodzakelijk dat we meer van onze woningen
verkopen. Dat is op de huidige woningmarkt niet eenvoudig. We zullen alles op alles zetten om toch onze
doelen te halen.
Bouwen voor jongeren
Groningen is de jongste stad van Nederland, dat komt vooral door het grote aantal studenten. We bouwen
daarom ook voor jongeren. In de afgelopen jaren voegden we al circa 1.000 permanente en tijdelijke
eenheden toe aan het woningbestand. Gemeente en corporaties maakten verdere afspraken om de komende
jaren extra woonruimte voor jongeren te bouwen. Wij nemen daarvan weer een flink deel voor onze rekening.
In de manifestatie BOUWJONG! werken we samen met de gemeente en collega-corporaties aan goede
huisvesting voor jongeren.
Meetbare doelstellingen en resultatenBinnen Nijestee is de Balanced Score Card (BSC) een belangrijk instrument. Ieder jaar stellen afdelingen
werkplannen op met het Strategisch kader als uitgangspunt. De kritische doelstellingen in de werkplannen nemen
we vervolgens in de Nijestee-BSC op. We volgen de voortgang maandelijks en bespreken de resultaten binnen
het directieoverleg (DO).
We werken graag transparant. Daarom geven we hieronder een samenvattend overzicht van de kritische
doelstellingen voor 2011 en de behaalde resultaten daarop.
1.4
1.5
Ambitie Waarborgen continuïteit
Doelstelling (1) Het (vanuit Vertrouwen in de Buurt) verder versterken, onderhouden
en verbeteren van de relatie met belanghouders (huurders, gemeente,
maatschappelijke organisaties, etc).
Prestatie-indicator Zorg dragen voor vernieuwing stedelijk Nieuw Lokaal Akkoord
2011-2014.
Realisatie Nieuw Lokaal Akkoord 2.0 is door gemeente en corporaties op
5 april 2011 ondertekend.
Ambitie Waarborgen continuïteit
Doelstelling (2) De strategie van Nijestee voor 2011-2013 definitief vaststellen.
Prestatie-indicator Gereed 31 maart 2011.
Realisatie Strategisch Kader 2011-2013 “Gewoon Doen” is goedgekeurd door de
RvC en gepubliceerd op internet.
Ambitie Waarborgen continuïteit
Doelstelling (3) Verkrijgen van positieve beoordelingen van controlerende instanties
(Centraal Fonds, Waarborgfonds Sociale Woningbouw, ministerie BZK).
Prestatie-indicator Ontvangst positieve beoordelingen. Gereed 31 december 2011.
Realisatie WSW: bericht ontvangen dat we voldoen aan de eisen van
kredietwaardigheid. We kunnen daarmee gebruik maken van de
faciliteiten van het WSW; WSW waarschuwt wel voor onder druk staande
operationele kasstromen;
CFV: in juli beoordeeld als een A1-corporatie (voorgenomen activiteiten
passen bij de vermogenspositie);
BZK: in december 2011 oordeelsbrief ontvangen. Positief oordeel,
wel enkele vragen die we beantwoordden.
Ambitie Verbeter de leefbaarheid van onze wijken
Doelstelling (4) Via concrete projecten vergroten en verbeteren van de leefbaarheid in
Groningen in het algemeen en van onze wijken in het bijzonder.
Prestatie-indicator Uitvoeren diverse projecten voor in totaal € 1,1 miljoen.
Realisatie Er zijn diverse projecten in diverse wijken uitgevoerd: afsluiten opgangen
(Lierstraat, Mussengang, Radesingel, Planetenlaan), project KOEK, Pimp
je portiek, high tea Grunobuurt, buurtpand Hoornse Meer. Totale kosten:
€ 1,5 miljoen, het budget is overschreden met circa € 400.000.
In de eerste jaren van het Nieuw Lokaal Akkoord gaven we minder uit
dan de jaarlijks overeen gekomen € 800.000. In 2011 hebben we
deze achterstand ingelopen.
Ambitie Zorg voor een sluitende (investerings) begroting
Doelstelling (5) Tijdig opstellen van de integrale bedrijfsbegroting 2012
(inclusief geactualiseerd meerjarenperspectief).
Prestatie-indicator Gereed 1 oktober 2011.
Realisatie De Begroting 2012 is op 2 november 2011 vastgesteld door de RvC.
Ambitie Beheers de exploitatiekosten
Doelstelling (6) Minimaal realiseren van het geraamde bedrijfsresultaat Nijestee.
Prestatie-indicator Begroting negatief € 3.372.000 (op basis van historische kostprijs);
Begroting negatief € 3.068.000 (op basis van actuele waarde);
Formatie is geraamd op 6.803,5 uur per week (189 fte’s);
Gemiddelde exploitatielasten bedragen maximaal € 1.170 per
verhuureenheid.
Realisatie Resultaat (historisch) is negatief € 3.951.000 (€ 579.000 lager dan
begroot);
Resultaat (bedrijfswaarde) is positief € 7,4 miljoen
(€ 10,5 miljoen beter dan begroot);
Formatie: 7.153 uur per week (198,7 fte’s);
Gemiddelde exploitatielasten: € 1.088 per verhuureenheid.
Ambitie Verkoop onroerend goed om investeringsruimte te creëren
Doelstelling (7) Minimaal realiseren van een verkoopopbrengst als gevolg van de
individuele en projectmatige verkoop van bestaande woningen.
Prestatie-indicator Regulier: 96 woningen à € 90.760 = € 8.713.000 (= netto opbrengst);
Realisatie Regulier: 100 woningen definitief verkocht, opbrengst € 9,0 miljoen
(€ 0,3 miljoen beter dan begroot);
Daarnaast enkele bedrijfspanden verkocht: Heesterpoort,
Potgieterstraat, Verlengde Meeuwerderweg en Nieuwe Sint Jansstraat.
Ambitie Vergroot de participatie van bewoners
Doelstelling (8) Onderhouden en uitbouwen van contacten met alle in groepen
georganiseerde huurders.
Prestatie-indicator Organiseren van minimaal 4 BewonerAdviesGroepen) (BAG’s) + followup
aanbevelingen;
Centraal overleg met Huurderverenigingen (minimaal 5 keer per jaar);
Introductie digitale leefbaarheidsfondsen De Kloostermop en
De Nestkast en genereren van minimaal 2 wijkprojecten.
Realisatie 3 BAG’s gereed: Buurtconciërges, Overlast, Kwaliteitsverbetering
Oosterpark;
Speedbag Reparatieverzoeken en Gemengde complexen afgerond;
Vijf bijeenkomsten met HV’s georganiseerd. Behandelde onderwerpen
onder andere: Nieuw Lokaal Akkoord 2.0, huuraanpassing,
huurderparticipatie, sociale media, Jaarverslag 2010 (positief advies),
Begroting 2012 (positief advies), nieuw Huurbeleid per januari 2012
(positief advies);
Websites De Kloostermop en De Nestkast zijn in de lucht, de eerste
initiatieven zijn binnen.
Ambitie Verbeter de klanttevredenheid
Doelstelling (9) Meten en verbeteren van de klanttevredenheid over dagelijks onderhoud.
Prestatie-indicator Maandelijks afnemen enquêtes bij bewoners + implementeren van
aangedragen verbetermogelijkheden;
Meetindicatoren (proces, kwaliteit, medewerker) minimaal een 7.
Realisatie In 2011 hielden we diverse belrondes.
Scores op basis van deze belrondes zijn:
- proces: 7,9
- kwaliteit: 8,1
- medewerker: 8,1
Ambitie Bied keuzemogelijkheid door diversiteit in het woningaanbod
Realiseer woningen voor aandachtsgroep (primaire klant)
Realiseer en verbeter onze woningvoorraad op een duurzame
wijze
Doelstelling (10) Het realiseren van het vastgoedprogramma 2011.
Prestatie-indicator Vastgoedprogramma 2011:
Sloop 0 woningen;
Oplevering: 413 huurwoningen, 115 koopwoningen;
Onderhanden werk: 286 huurwoningen, 388 koopwoningen;
Uitvoeren kwaliteitsverbeteringen (nadrukkelijke aandacht voor
duurzaamheid):
* 388 woningen (investering € 12,6 miljoen). Energielabel verbetert
minimaal 2 sprongen (bijv. van E naar C);
* individuele kwaliteitsverbeteringen € 2,7 miljoen.
Realisatie Resultaten 2011:
Oplevering huurwoningen: er zijn 385 huurwoningen opgeleverd (345
tijdelijke eenheden Bodenterrein, 24 woningen Grunobuurt/Traverse,
16 woningen Grunobuurt/Statie);
Oplevering koopwoningen: er zijn 117 koopwoningen opgeleverd (23
woningen Grunobuurt/Traverse, 31 woningen Grunobuurt/Statie,
35 Flex Corpus den Hoorn, 28 woningen Sterrenhof);
Onderhanden woningen: er zijn 438 huur- en koopwoningen onderhanden
(Courtine 63, Stadswerf 84, Semmelweisstraat 43, GIGA Mijn Plek 24,
Verslavingszorg Noord Nederland 16, Paddepoel jongereneenheden 135
en Trefkoel blok A 73).
Kwaliteitsverbeteringen:
Afgerond in 2011: Bloemenbuurt (121 woningen), G. ter Borghstraat
(58), A. van Ostadestraat (28), Multatulistraat (29), Aluminiumstraat eo
(54), Iepenlaan (33), Planetenlaan (108);
In uitvoering ultimo 2011: A. van Ostadestraat (22), Eikenlaan (48),
Spicastraat (64);
In voorbereiding: Bloemenbuurt 4e fase (63), Kostverloren (26).
Ultimo december gaven we voor circa € 1,8 miljoen uit aan individuele
kwaliteitsverbeteringen.
1110
H 1
Ambities en afspraken
Ambitie Versterk (grond)positie binnen kaders portfoliobeleid
Doelstelling (11) Voldoende grondpositie acquireren voor uitvoering portfoliobeleid.
Prestatie-indicator Overloop van 2010:
Recht van opstal nieuw kantoor Damsterdiep ad € 2,5 miljoen;
Grond Paradijsvogelstraat (Giga) ad € 460.000.
Begroting 2011:
Aankopen onbenoemd ad € 3,0 miljoen.
Realisatie Overloop van 2010:
Recht van opstal nieuw kantoor aangekocht in februari 2011
(€ 2,5 miljoen);
Grond Paradijsvogelstraat/Giga gekocht voor ruim € 380.000.
Aankopen onbenoemd:
Grond Courtine aangekocht (€ 1,7 miljoen);
Grond Ter Borch voor project Verslavingszorg Noord Nederland
aangekocht voor € 0,9 miljoen.
Ambitie Zorg voor bedrijfseconomisch optimaal aansluitende verhuur
Doelstelling (12) Zodanig inrichten van het verhuurproces dat verlies vanwege
huurderving/ontruimingskosten wordt beperkt.
Prestatie-indicator 80% van de woningen wordt aansluitend verhuurd;
Frequentie aanbieden via WoningNet verhogen van wekelijks naar
dagelijks.
Realisatie Ultimo december 2011 wordt 81% aansluitend verhuurd;
WoningNet: er is voor gekozen om eerst de website te vernieuwen en
vervolgens dagelijks aan te bieden.
Ambitie Verbeter informatie en communicatie richting onze bewoners
Doelstelling (13) Zorg dragen voor behoud staatssteun (borgingsmogelijkheden via WSW)
Prestatie-indicator Per 1 januari 2011 wordt minimaal 90% van de woningen < € 652,52
verhuurd aan bewoners met inkomen van maximaal € 33.614.
Realisatie In 2011 zijn in totaal 1.637 woningen toegewezen. Hiervan zijn 1.628
woningen toegewezen aan bewoners met een inkomen lager dan
€ 33.614 (99,4%).
Ambitie Verbeter de communicatie met onze bewoners
Doelstelling (14) Verbeter (op basis van het BAG-advies) de informatieverstrekking,
de communicatie en het betrekken van bewoners bij het onderhoud van
hun woning.
Prestatie-indicator In 2011 worden onder andere de volgende aspecten opgepakt:
Herzie briefwisseling met bewoners (vooraankondiging, uitvoering,
oplevering);
Implementeer communicatie-formats Planmatig Onderhoud;
Implementeer verfijning afspraakmomenten reparatieverzoeken;
Meet klanttevredenheid aanpassingen communicatie Planmatig Onderhoud
Realisatie Briefwisseling: gereed;
Communicatie-formats: gereed;
Afspraakmomenten: per 1 juli gestart met afspraakperiodes van 2 uur;
Opleverformulier klanttevredenheid: gereed.
Ambitie Verbeter informatie en communicatie richting onze bewoners
Doelstelling (15) Via digitale en traditionele middelen vergroten en verbeteren van de
communicatie met bewoners/belanghouders van Nijestee.
Prestatie-indicator Via NijesteeTeevee thema’s uit Strategisch kader onder de aandacht
brengen;
Onderzoeken mogelijkheden aanpassing/vernieuwing website;
Doorontwikkelen (nieuwe) website met minimaal 3 interactieve diensten;
Toepassing narrowcasting binnen minimaal twee complexen;
Publiceren van het Jaarbericht 2010;
Realiseren van minimaal 70 publicatiemomenten;
Organiseren van de 5e BinnensteBuitenDag.
Realisatie Opzet projectplan website gereed, projectteam gestart;
Uitbreiding interactieve dienst verkoop woningen gereed;
Onderzoek narrowcasting binnen complexen afgerond;
Jaarbericht 2010 is in februari 2011 gepubliceerd;
72 publicatiemomenten, interviews in Spijkerhard, Aedes-magazine,
Corporatiegids, NL visie;
5e BinnensteBuitendag georganiseerd op 10 november 2011.
Ambitie Verbeter de communicatie met onze medewerkers
Doelstelling (16) Herijken van in het verleden vastgestelde beleidsvisies:
Portfoliobeleid;
Huurbeleid.
Prestatie-indicator Gereed 30 april 2011
Realisatie Portfoliobeleid: in RvC van 6 juni besproken;
Huurbeleid: in december 2011 door RvC goedgekeurd.
Ambitie Toets en verbeter de interne processen
Doelstelling (17) Voldoen aan de nieuwe regelgeving inzake RJ 645.
Prestatie-indicator Implementeren nieuwe regelgeving. Gereed 31 december 2011.
Realisatie Nieuwe RJ 645 is in januari 2011 definitief vastgesteld. Effecten op
resultaat en vermogen zijn groot. Op basis van de nieuwste inzichten is
Financieel Beleid aangepast en goedgekeurd door RvC.
Ambitie Draag zorg voor prettige arbeidsomstandigheden
Doelstelling (18) Zorg dragen voor een succesvolle verhuizing naar het Damsterplein.
Prestatie-indicator Uitvoeren/voorbereiden diverse projecten (infrastructuur,
toegangscontrole, werkplekken, vergaderkamers, opleidingslokaal,
telefooncentrale, etc.)
Gereed 31 december 2011 – doorlopend naar 2012.
Realisatie Projectorganisatie is ingericht. Werkgroepen zijn gestart. Wel achter op
planning (verhuizing: begin 2013).
Besluitpunten bestuur
In het afgelopen jaar werden onder andere de volgende besluiten genomen:
• Vaststellen Strategisch kader 2011-2013, ‘Gewoon doen’;
• Start projectmatige kwaliteitsverbetering van complexen in Selwerd, Vinkhuizen, Paddepoel, De Wijert,
Binnenstad, Oosterparkwijk en Kostverloren;
• Diverse start- en oplevernotities nieuwbouwprojecten;
• Actualisatie verkoopbeleid bestaande voorraad;
• Uitbesteding exploitatie energiesysteem Grunobuurt;
• Aanpassing Aanbestedingsreglement;
• Nieuw Lokaal Akkoord 2.0
• Beleid Inkomenstoets (90%-grens);
• Energielabels bedrijfsonroerend goed;
• Traject re-integratie zieke medewerkers;
• Voorwaarden Matchingsinitiatieven;
• Jaarverslag 2010;
• Plan van Aanpak na Risico-inventarisatie en evaluatie Antillenstraat;
• Talentenanalyse directieteam;
• Inrichting nieuw kantoor Damsterplein;
• Begroting 2012;
• Financieel Beleid per 1 januari 2012;
• Herijkt Huurbeleid per 1 januari 2012;
• Inventarisatie asbestrisico’s;
• Beleid zonnepanelen;
• Wijziging algemene huurvoorwaarden;
• Visie Leefbaarheid, Participatie en Sport 2011-2014;
• Toekomst vastgoedontwikkeling.
Gebeurtenissen na balansdatum
Na 31 december 2011 vonden de volgende relevante gebeurtenissen plaats:
• In januari 2012 kreeg collega-corporatie Vestia (regio Zuid Holland) te maken met omvangrijke
liquiditeitsproblemen. Vestia heeft een grote portefeuille derivaten in haar bezit. Derivaten zijn ingewikkelde
financiële producten om renterisico´s mee af te dekken. Nijestee heeft geen derivaten, op basis van het
treasurybeleid is dat niet toegestaan. Dit wil niet zeggen dat de problematiek bij Vestia geen gevolgen
voor ons kan hebben. De corporatiesector kent een solidariteitsstelsel dat loopt via het Waarborgfonds
Sociale Woningbouw (WSW). Het WSW heeft het recht om corporaties aan te slaan wanneer een collega-
corporatie in (liquiditeits)problemen komt. Het WSW kan bij Nijestee maximaal € 16 miljoen opvragen als
obligoverplichting;
• Begin 2012 lanceerde het kabinet Rutte het voorstel om huurders met een inkomen boven € 43.000 een
extra huurverhoging van 5% boven op de jaarlijkse huurverhoging te geven. Vervolgens stak de rechter
daar een stokje voor en in april 2012 viel het kabinet. In allerijl stelde een gelegenheidscoalitie een
nieuw bezuinigingsprogramma op. Op 12 september 2012 vinden verkiezingen plaats. Vooralsnog blijft
onduidelijk wat deze situatie betekent voor de diverse dossiers op het gebied van volkshuisvesting, zoals
het kooprecht, de huurtoeslagheffing of de extra huurverhoging voor huishoudens met een hoger inkomen.
1.6
1.7
1312
H 2
Betrekken van bewoners bij beheer en beleid
Bewonersparticipatie: een feestjeWe zorgen ervoor dat bewoners invloed hebben op ons beleid, woning en woonomgeving. Het gaat erom dat
mensen op hun manier plezierig in hun huis, straat en buurt wonen. Degenen die daar het best over kunnen
meepraten, zijn de bewoners zelf. Nijestee is hún corporatie. Iedereen waardeert het om ergens voor gevraagd
te worden en wil gehoord worden.
Bij onze aanpak richten we ons daarom juist op die twee aspecten: bewoners persoonlijk vragen en laten zien dat
ze gehoord zijn. Daarnaast moet het ‘gewoon’ leuk zijn om mee te doen. We willen van bewonersparticipatie een
feestje maken waar je graag bij wilt zijn: partycipatie. Doel van het feest is dat bewoners zich betrokken voelen
bij hun buurt en buren en hun talenten benutten. In de afgelopen jaren experimenteerden we met een serie aan
instrumenten om de leefbaarheid te vergroten. We gaan bijvoorbeeld door met de BewonersAdviesGroepen en
eigen (digitale) leefbaarheidsfondsen (zie ook Hoofdstuk 5). Ook blijven we andere manieren doorontwikkelen om
bewoners bij hun straat en buurt of ons beleid te betrekken. In 2011 maakten we een voorzichtige start om te
onderzoeken in hoeverre verschil in leefstijl een handvat kan bieden voor de benadering van bewoners. Hiervoor
gebruiken we de indeling in 8 leefstijlen die SmartAgent samen met KAW architecten en adviseurs speciaal voor
de stad Groningen ontwikkelde. We verwachten dat we met deze kennis over persoonlijke voorkeuren nog meer
mensen warm kunnen maken voor partycipatie.
Formeel overlegBij bewonersparticipatie maken we onderscheid in formele en informele vormen. Onder formele participatie
verstaan we het overleg dat we volgens de Overlegwet moeten voeren met georganiseerde huurders, de
huurderverenigingen. In een aantal wijken is een huurdervereniging actief. De besturen van de verenigingen
bestaan uit vrijwilligers die zich vaak jarenlang achtereen inzetten voor belangen van huurders. Met de besturen
voeren we jaarlijks minimaal vijf keer overleg, onder leiding van een onafhankelijk adviseur van het Kennis- en
Adviescentrum van de Woonbond. Ons belang is dat we direct van bewoners horen wat zij vinden van onze
plannen en acties. We zijn blij dat de huurderverenigingen de tijd en moeite nemen om beleidsstukken te lezen en
met ons hierover van gedachten te wisselen.
In 2011 behandelden we onder andere onderwerpen als:
• Nieuw Lokaal Akkoord 2.0;
• Notitie huurderparticipatie, opgesteld door de huurderverenigingen;
• Klanttevredenheidsonderzoek USP uit 2010;
• Voortgang automatische incasso;
• Ministeriële regeling woonruimteverdeling (90% norm);
• Positie huurders in een Vereniging van Eigenaren (VvE);
• Sociaal Plan wijkvernieuwing;
• Adviezen BewonerAdviesGroepen (Buurtconciërges, Overlast, Samen wonen in gemengde complexen,
Afspraak verfijning onderhoud).
De huurderverenigingen gaven een positief advies over:
• Strategisch kader 2011-2013;
• Jaarverslag 2010 en Begroting 2012;
• Jaarlijkse huuraanpassing;
• Huurbeleid per 1 januari 2012;
• Voordracht nieuwe voorzitter RvC.
Daarnaast leveren de huurderverenigingen zelf discussiestukken en ideeën aan om bewoners bij Nijestee te
betrekken. In het afgelopen jaar namen ze onder andere het initiatief om jaarlijks een dag te organiseren met de
huurdercommissies en stelden ze voor om een internetpanel in te richten. Dergelijke initiatieven juichen we toe.
2. Betrekken van bewoners bij beheer en beleid
2.1
2.2
H 2Betrekken van bewoners bij beheer en beleid
Peuterspeelzaal De Roze KnopCeline Veldman, 3 jaar
OnderwerpNijetoentje
15
H 2
Betrekken van bewoners bij beheer en beleid
Tevreden bewonersWe doen gewoon. Onze bewoners zijn heel duidelijk over wat ze verwachten: ze willen niet dat we heel
vernieuwend zijn of allerlei (duur) maatwerk bieden. Ze verwachten wel een betaalbare, goede woning in een
prettige buurt. Dat we de telefoon opnemen als ze bellen en snel komen als er iets is. En dat is precies wat
wij willen bieden. Maar uiteindelijk: ‘the proof of the pudding is in the eating’. Om de twee jaar geven we een
extern bureau opdracht om de klanttevredenheid te onderzoeken, in het jaarverslag over 2010 vertelden we de
uitkomsten uit de meest recente meting.
Los daarvan vragen we bewoners graag ook zelf of ze tevreden zijn.
Terugkerende projecten:
• Verhuisproces: We bellen elke maand 25 nieuwe bewoners over hun terugkijk op de verhuizing bij Nijestee.
We stellen onder andere vragen over het onderhoud van de woning na verhuizing, maar ook over de
vriendelijkheid van de medewerker tijdens het tekenen van het huurcontract;
• Meterstanden: Huurders van onzelfstandige woningen dienen hun meterstanden zelf door te geven aan hun
leverancier. Doen ze dat niet, dan schat de leverancier hun gebruik in. Wij bellen deze bewoners om hen
daaraan te herinneren en onnodig hoge voorschotten te voorkomen;
• Sociaal plan: Bij wijkvernieuwing zijn wij soms genoodzaakt bewoners opnieuw te huisvesten omdat de
woning gesloopt wordt. Bij deze enquête vragen wij de bewoners naar het verloop van de gang van zaken;
• Werven deelnemers BewonersAdviesGroep (BAG): In een BAG kunnen bewoners - die dat willen - hun ideeën
spuien over een bepaald onderwerp. Eens per kwartaal bellen wij onze bewoners of zij deel willen nemen
aan een bewoners advies groep. Per keer zoeken we ongeveer 15 vrijwilligers. In 2011 ontvingen we
advies over de inzet van buurtconciërges, hoe om te gaan met overlastsituaties, het tijdstip waarop we het
best reparatieverzoeken kunnen inplannen en de vraag hoe kopers en huurders prettig(er) samen kunnen
wonen;
• Klachtenafhandeling: 20% van de mensen die bij ons een klacht indienen bellen we na twee maanden om te
vragen of ze tevreden zijn met de afhandeling.
Verantwoording afleggen in gesprekVerantwoording afleggen over beleid en investeringen staat steeds meer in de schijnwerpers. De sector wordt
door de buitenwereld kritisch bekeken. Dit komt voor een deel door een aantal spraakmakende en langslepende
incidenten bij collega-corporaties. Een andere oorzaak is dat de ontwikkeling van woningen een risicovolle
onderneming kan zijn in tijden van economische tegenslag. Ook wij letten goed op wat er om ons heen gebeurt
en stellen tijdig bouwplannen bij als dat nodig is.
Ieder jaar leggen we in een bijeenkomst verantwoording af over ons doen en laten aan onze bewoners en
samenwerkingspartners, dit is een onderdeel van de Governance Code. Samen terugkijken kan natuurlijk best
nuttig zijn, maar we willen zo’n bijeenkomst ook graag gebruiken om naar de toekomst te kijken. In 2011
organiseerden we voor de vijfde keer de ‘BinnensteBuitendag’ waarin we in het bijzonder stil stonden bij ons
voornemen om meer bestaande huurwoningen te verkopen. Daardoor ontstaan er meer gemengde complexen
waar kopers en huurders onder een dak wonen. Wat heeft dit voor gevolgen voor het samenwonen?
We vroegen het mensen die er verstand van hebben: kopers en huurders die nu al met een Vereniging van
Eigenaren (VvE) te maken hebben. Voorafgaand aan de plenaire discussie spraken twee Bewonersadviesgroepen
(BAG’s) met elkaar over het wonen binnen een VvE. Normaal gesproken komt een BAG vier keer bij elkaar,
waarna er een advies uitrolt. Op de BinnensteBuitendag organiseerden we twee ‘speedbags’; al na ruim een uur
discussiëren ontvingen we advies.
Prettig wonen en samen leven bleek niet vanzelfsprekend. Als ervaringsdeskundigen kwamen de bewoners met
tal van suggesties. Niet alleen voor de taken van een corporatie, maar ook wat bewoners zelf kunnen doen om
het samenwonen prettig te regelen. Zo’n 100 bezoekers volgden de discussie. Een film impressie en het verslag
van de discussie met alle tips en ideeën is te vinden op onze website.
2.3
2.4
53 19.750 / 6 55.488Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Flex 2e fase Opgeleverd 48 0 48 0 0 0 0 0 0
17
H 2
Betrekken van bewoners bij beheer en beleid
Vrienden, vijanden en volgersWe maken actief gebruik van sociale media, zoals Twitter, Hyves of Facebook. Op die manier delen diverse
medewerkers nieuwtjes en volgen wij wat er over ons wordt gezegd. Iedereen die dat wil kan ‘vriend’ worden
en daarmee berichten volgen, doorsturen of daarop reageren. Vorig jaar was er ook een spontane actie: omdat
algemeen directeur/bestuurder Pieter Bregman bijna 1.000 volgers had op Twitter, bood hij de 1.000ste volger
een lunch aan. Tegelijkertijd maakten we van de gelegenheid gebruik om de Stadswerf op een bijzondere
manier onder de aandacht te brengen. We zetten een select gezelschap van 15 (nieuwe) volgers, voorzien van
bouwhelm, in de lift naar de achtste verdieping van het appartementencomplex in aanbouw. Een bont gezelschap
genoot in een Fellini-achtige sfeer van de #Bregmanlunch met een fantastisch uitzicht over de stad. De lunch
is een voorbeeld van de (marketing)mogelijkheden van sociale media, gekoppeld aan een gebeurtenis op een
fysieke locatie.
Sociale media hebben ook hun risico’s: vriend én vijand kan de hele wereld door vertellen als er iets niet goed
gaat. Begin 2012 bleek uit onderzoek van de Clipit online media monitor dat er van de corporaties de minste
negatieve tweets over Nijestee verspreid werden. Van de 1.342 berichten waren slechts 3% negatief van toon,
terwijl 51% van de berichten over collega-corporatie Rochdale een negatieve strekking had.
KlachtafhandelingWe zijn pas tevreden als onze bewoners dat ook zijn. Maar natuurlijk kan het zijn dat mensen klachten hebben
over de dienstverlening, ons beleid of het gedrag van onze medewerkers. Dergelijke signalen willen we graag
horen, want iedere klacht is een gratis advies om zaken te verbeteren. Alle klachten komen binnen bij de
Klachtencoördinator die de klachten over de afdelingen verdeelt om afgehandeld te worden. Ons beleid is om
binnen 10 werkdagen inhoudelijk antwoord te geven of werkafspraken te maken.
Het aantal klachten fluctueert per jaar. In 2011 kwamen 227 klachten bij ons binnen, tegen 316 in 2010, 285 in
2009, 226 in 2008 en 286 in 2007.
Klachten 2007-2011
250
200
150
100
50
0
300
350
20112010200920082007
Alle klachten proberen we zo zorgvuldig mogelijk te behandelen. Desondanks kan het natuurlijk zijn dat een
bewoner het niet eens is met een beslissing of niet tevreden is over de afhandeling van de klacht. In Groningen
is de ‘Klachtencommissie Gezamenlijke Corporaties Groningen’ actief. Bij deze commissie kunnen bewoners
klachten indienen die te maken hebben met het toepassen van de regels, de dienstverlening of de manier waarop
men is behandeld. Bewoners kunnen ook rechtstreeks naar de Klachtencommissie stappen, zonder eerst een
klacht bij ons in te dienen.
2.5
2.6
In 2011 dienden 15 bewoners een klacht over Nijestee in bij de Klachtencommissie. Twee bewoners trokken
de klacht naderhand in en een zaak was nog in behandeling aan het eind van het jaar. In drie zaken hebben we
alsnog in goed overleg werkafspraken kunnen maken en was een zitting uiteindelijk niet nodig.
De Klachtencommissie deed in totaal uitspraak over 9 klachten, evenveel als in 2010. In 2009 ging het om
12 bewoners en in 2008 meldden zich 19 bewoners.
In 2011 gingen de behandelde klachten over:
Onderwerp Uitkomst Vervolgstappen
1. Onderhoud Vergoeding bepaald -
2. Onderhoud Nijestee in gelijk gesteld Eventueel vervolgonderzoek op kosten van bewoners
3. Kwaliteitsverbetering Vergoeding bepaald -
4. Schade door insluiping Vergoeding bepaald -
5. Storingsonderhoud Vergoeding bepaald -
6. Overlast Nijestee in gelijk gesteld Gesprek woonwensen
7. Overlast Nijestee in gelijk gesteld Gesprek woonwensen
8. Storingsonderhoud Nijestee in gelijk gesteld -
9. Overlast Nijestee in gelijk gesteld Juridische procedure. Nog niet voor de rechter gebracht.
De afhandeling van de klachten verloopt volgens een door de Klachtencommissie opgesteld reglement.
Ook bij de Huurcommissie, een landelijke, onafhankelijke overheidsorganisatie, kunnen bewoners terecht voor
klachten. Dit betreft klachten over de onderhoudstoestand van de woning in relatie tot de huurprijs. In 2011
ontving de Huurcommissie 12 klachten over Nijestee. De aanleiding was veelal de ontvangst van de afrekening
van de bijkomende kosten of de aankondiging van de jaarlijkse huuraanpassing. Twee zaken werden door de
Huurcommissie niet ontvankelijk verklaard en twee zaken waren aan het eind van het jaar nog in behandeling.
Van de acht zaken waarin de Huurcommissie een uitspraak deed, kreeg de bewoner in een geval gelijk. In zes
gevallen stelde de Huurcommissie ons in het gelijk, waaronder een zaak die 32 adressen betrof. In een zaak
stelde de commissie zowel Nijestee als de bewoner deels in het gelijk.
De conclusie mag zijn dat we de zaken op orde hebben. Dit is maar goed ook, want vooral de uitspraken van de
Huurcommissie kunnen behoorlijke financiële gevolgen hebben. Een corporatie moet € 450 leges per behandeld
adres betalen wanneer de bewoner in het gelijk gesteld wordt. Als alle bezwaren door de Huurcommissie wel
ontvankelijk waren verklaard en in het gelijk waren gesteld, had dit een kostenpost betekend van rond € 20.000.
In 2011 betaalden we uiteindelijk € 675 aan leges.
1918
H 3
Kwaliteit van het w
oningbezitH 3
Kwaliteit vanhet woningbezit
Duurzame verbeteringEen goed onderhouden woning is goud waard: voor bewoners betekent dit prettig wonen en voor ons levert dit
een goed verhuurbare woning op. Naast onderhoud is ook verbetering van de bestaande voorraad van essentieel
belang. We hebben relatief veel oudere woningen en de bewoners stellen andere eisen aan een woning dan
pakweg 40 jaar geleden. Sinds 2005 werken we daarom systematisch aan kwaliteitsverbetering.
Dit doen we op drie manieren:
• bij verhuizing: iedere woning krijgt bij verhuizing een opknapbeurt om die weer op peil te brengen. In 2011
knapten we 1.250 woningen op na een verhuizing. Naast de onderhoudstechnische zaken verbeterden
we het uitrustingsniveau van 710 woningen. Te denken valt aan een nieuwe CV-installatie, isolatie,
verbeteringen aan hang- en sluitwerk of een nieuwe badkamer;
• per complex: vooral projectmatig zetten we stappen om woningen beter te isoleren. Dit betekent lagere
stookkosten voor bewoners en daarmee kunnen we helpen om het wonen betaalbaar te houden voor
mensen met weinig geld. In het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0 maakten we afspraken over duurzaamheid,
met name de verbetering van de kwaliteit van sociale huurwoningen. Het afgelopen jaar haalden we
ruimschoots de gezamenlijke doelstelling om 875 tot 1.000 woningen naar energielabel C te verbeteren.
In 2011 verbeterden we zelf alleen al 431 woningen, in 197 woningen waren we daar aan het eind van het
jaar nog mee bezig. Daarnaast troffen we eind 2011 al de eerste voorbereidingen om de volgende 250
woningen aan te pakken;
• op verzoek van individuele bewoners. In 2011 gaven we voor circa € 1,8 miljoen uit aan individuele
kwaliteitsverbeteringen.
Hieronder een overzicht van het aantal verbeterde woningen en complexen die in uitvoering en in
ontwikkeling zijn ultimo 2011:
Opgeleverde projecten Aantal woningen Oplevering Investering Gemiddelde
Bloemenbuurt fase 2 121 2011 € 3.635.324 € 30.044
G. ter Borghstraat / G. Doustraat 58 2011 € 2.058.768 € 35.496
A. van Ostadestraat 28 2011 € 1.130.556 € 40.377
Multatulistraat 29 2011 € 1.216.637 € 41.953
Aluminiumstraat 54 2011 € 2.110.590 € 39.085
Iepenlaan 33 2011 € 1.318.390 € 39.951
Planetenlaan 108 2011 € 2.106.108 € 19.501
Totaal 431 € 13.576.373 € 31.500
Projecten in ontwikkeling/in uitvoering Start uitvoering
A. van Ostadestraat 22 2011 € 890.912 € 40.496
Eikenlaan 48 2011 € 1.080.000 € 22.500
Spicastraat 64 2011 € 2.466.240 € 38.535
Bloemenbuurt fase 4a 63 2012 € 2.050.524 € 32.548
Totaal 197 € 6.487.676 € 32.932
3. Kwaliteit van het woningbezit
3.1
BoerhaaveschoolRiemer Fongers, 8 jaar
OnderwerpUWV-kantoor (jongeren)
21
H 3
Kwaliteit van het w
oningbezitSinds 2009 hebben we inzicht in de energielabels en kunnen we de labelsprongen goed volgen. Medio februari
2012 ziet de ontwikkeling van labels over ons bezit er als volgt uit:
Labels woningbezit 2009-2012
5000
4000
3000
2000
1000
0 GFEDCBA
februari 2012maart 2011januari 2009
Investeren in duurzame energie25 huurders uit Waterland kozen er voor om zelf producent te worden van zonne-energie. Ze gebruiken het
dak van hun huurwoningen en leveren zichzelf zonnestroom. De lokale Groninger Energiecoöperatie ’Grunneger
Power’ adviseerde de huurders hierbij kosteloos, van praktische en economische invulling tot en met juridische
details. We schaarden ons achter het initiatief van de huurders en financierden de panelen voor. De huurders
betalen de investering gespreid over 25 jaar terug via een huurverhoging. Grunneger Power heeft berekend dat
daar een grotere daling in de energiekosten tegenover zal staan. Ook huurders kunnen nu - zonder subsidies -
hun eigen zonne-energie opwekken. Hiermee wordt de trend doorbroken dat zonne-energie alleen is weggelegd
voor huiseigenaren.
Op een aantal nieuwbouw locaties maken we gebruik van aardwarmte. In het afgelopen jaar namen we de WKO-
installatie in de Grunobuurt in gebruik. We ontwikkelden de installatie zelf en verkochten deze vervolgens aan een
specialist: Rendo. In een contract legden we de voorwaarden vast waaronder Rendo de exploitatie verzorgt, het
bedrijf is ook verantwoordelijk voor het beheer van de installatie. De RvC verleende tijdens een extra vergadering
goedkeuring aan de overdracht.
3.1.1
53.20711 / 6.55837Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Traverse Opgeleverd 23 9 10 1 1 9 2 24 0
23
H 3
Kwaliteit van het w
oningbezit Onderhoud
In 2011 investeerden we € 23,8 miljoen in de kwaliteit van onze woningen:
Categorie Subcategorie Uitgaven
subcategorie
x 1 mln
Totaal
categorie
x 1 mln
Subcategorie % Categorie %
Niet Planmatig Reparatieverzoeken
Mutatie
WMO
Kwaliteitsverbetering
Verkoopklaar maken
Serviceonderhoud
5,5
3,3
0,3
1,6
0,4
0,8
46%
28%
3%
13%
3%
7%
Totaal Niet Planmatig 11,9 100% 50%
Planmatig Projecten
Periodiek onderhoud
Kwaliteitsverbetering
Overig
8,3
2,4
0,2
1,0
70%
20%
2%
8%
Totaal Planmatig 11,9 100% 50%
Totale uitgaven 23,8 100%
Afhandeling reparatieverzoekenWe besteden veel tijd en aandacht aan het regulier onderhoud en pakken reparatieverzoeken dagelijks op.
Want er kan altijd iets stuk gaan. Vijf jaar geleden introduceerden we de Gotive voor medewerkers in de
buitendienst. Tot die tijd registreerden we reparatieverzoeken, werkbonnen en verbruikt materiaal op papier. In
2011 vervingen we de Gotive, omdat er steeds meer storingen optraden door een nieuw apparaat; de Psion.
De nieuwe apparatuur biedt ook mogelijkheden om een routeplanner te gebruiken en het internet en/of intranet
te raadplegen. Daarnaast zit er een camera op en zijn de vakmannen traceerbaar via het GPS systeem. Een
spoedklusje kan op deze manier meteen door de meest dichtbij zijnde vakman worden opgepakt. En in 2011
ging een wens van veel bewoners in vervulling: eerder vroegen we hen om een dagdeel thuis te blijven om
een vakman te ontvangen. In 2011 voerden we in dat dit beperkt is tot twee uur. Best spannend voor onze
organisatie, maar de invoering verliep vlekkeloos. Met deze veranderingen kunnen we bewoners nu nog sneller
en beter van dienst zijn.
Maandelijks maken gemiddeld circa 230 bewoners gebruik van het reparatieformulier op onze website. Het
voordeel hiervan is dat we 7 dagen per week 24 uur per dag bereikbaar zijn. Een nadeel kan zijn dat de
informatie die bewoners invullen onvolledig of onduidelijk is, waardoor we zelf weer contact moeten zoeken om
te vragen wat er precies aan de hand is. Dat is dubbel werk en levert vertraging op. Het is daarom van essentieel
belang dat het formulier gemakkelijk toegankelijk is en duidelijk. Eind 2010 pasten we het formulier aan. Een van
de veranderingen is dat we ook direct met een link doorverwijzen naar contractpartners, bijvoorbeeld in geval
van problemen met riolering of verwarming.
In 2011 vroegen we 25 gebruikers naar hun ervaringen met het vernieuwde formulier.
Enkele resultaten uit de enquête:
• 64% geeft een 8 of hoger voor de duidelijkheid van het formulier (gemiddeld 7.7);
• 80% geeft een 8 of hoger voor de snelheid van beantwoorden van het verzoek (gemiddeld 8.2);
• 100% vindt dat er rekening is gehouden met de dag van voorkeur voor het maken van een afspraak.
We zijn blij dat bewoners hier goed mee uit de voeten kunnen.
Ons beleid is om de werkzaamheden zoveel mogelijk met eigen medewerkers uit te voeren. Maar specialistische
klussen besteden we uit aan externen, zoals werkzaamheden aan riolering of elektrische installaties.
3.2
3.2.1
Onderstaande tabel laat de verhouding van de inzet door de eigen dienst zien in verhouding tot de inzet van
derden bij storingen en reparatieverzoeken.
Uitvoerende Aantal taken % aantal % kosten
Eigen dienst 16.152 72% 35%
Derden 6.425 28% 65%
Totaal 22.577 100% 100%
Niet alle meldingen zijn even spoedeisend. We hebben daarom een indeling in verschillende categorieën van
urgentie gemaakt. Onderstaande tabel geeft de afhandelingsduur van de opdrachten weer in verhouding tot de
urgentie.
Urgentie Doelstelling Eigen dienst Derden
0 = vandaag 90% 98% 88%
1 = 1 werkdag 90% 87% *59%
2 = 10 werkdagen 90% 96% 85%
* Of een opdracht binnen de vastgestelde tijd is opgepakt bepalen we bij de eigen dienst aan de hand van de plandatum (startdatum) en bij derden aan de hand van de gereedmelddatum (einddatum). Voor onze vakman wordt dit altijd live geregistreerd op zijn Psion, bij een derde zijn we afhankelijk van de gereedmelding via e-mail of factuur.
Extra aandacht voor veiligheidAsbest is een stof die risico’s kan inhouden voor de gezondheid. De stof kan voorkomen in huizen die voor
1 juli 1993 zijn gebouwd. In april 2011 bepaalde de Tweede Kamer dat verhuurders bewoners voortaan moeten
informeren over asbest in hun woning, ook als er geen sprake is van een onveilige situatie. De meldplicht geldt
voor woningen waarvan bekend is dat er asbest in zit. Bewoners die in hun huis willen klussen of verbouwen zijn
dan voorbereid op aanraking met asbest.
In 2011 besteedden we extra aandacht aan het omgaan met asbest en scherpten we de instructies aan. Ook
volgden alle medewerkers, die regelmatig ‘buiten’ zijn, een training asbestherkenning. Doel is dat we in de
praktijk asbesthoudend materiaal herkennen, werkzaamheden aan het materiaal direct stopzetten en dat melding
gemaakt wordt bij de direct leidinggevende. In 2011 leidden we vijf medewerkers op tot asbestdeskundige. In
2012 voeren we een grootschalige asbestinventarisatie uit. Steekproefsgewijs onderzoeken we minimaal 10%
van ieder complex, in totaal gaat het om ruim 1.000 adressen. Ook voeren we vanaf januari 2012 inventarisaties
uit bij woningen die leeg komen na verhuizing.
Vervolgens bepalen we op basis van de inventarisaties wat we gaan saneren. De sanering gaat ons de komende
jaren waarschijnlijk veel geld en inspanning kosten, zo reserveerden we in 2011 al € 700.000 voor maatregelen
die we in 2012 uitvoeren. Maar dit levert ook wat op: een gezond leefklimaat voor onze huurders en goed
opgeleide medewerkers die asbest kunnen herkennen en weten hoe te handelen.
3.2.2
2524
H 3
Kwaliteit van het w
oningbezit Vernieuwing: bouwproductie
In het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0 hebben we voor drie doelgroepen richtinggevende
afspraken gemaakt:
• Nieuwbouw voor jongeren om hen snel goede woonruimte te bieden.
• Opgave corporaties: 250 tot 500 zelfstandige eenheden per jaar (tijdelijk en permanent).
• Nieuwbouw voor gezinnen om die vast te houden voor de stad.
• Opgave corporaties: 150 tot 250 woningen per jaar, in koop en (sociale) huur.
• Nieuwbouw voor ouderen zodat zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen.
• Opgave corporaties: 75 tot 150 gelijkvloerse woningen per jaar, dichtbij voorzieningen.
Ondanks de crisis en de stagnatie op de woningmarkt, verloopt de bouw van nieuwbouwwoningen in de stad
Groningen volgens schema. In 2011 werden in de gemeente Groningen 949 woningen en appartementen
opgeleverd: 314 koop- en 635 huurwoningen. Het meerjaren stedelijk woningbouwprogramma gaat uit van
minimaal 950 woningen per jaar. Dat er nog altijd flink gebouwd wordt in Groningen is voor een belangrijk deel
te danken aan de corporaties. Zo schreven wij in 2011 alleen al 502 woningen en appartementen op ons conto,
waarvan 385 huurwoningen en 117 koopwoningen. De 345 studio’s voor jongeren op het Bodenterrein maken
daar deel van uit. Dit aantal ligt beduidend hoger dan de bouwproductie van 2010. Toen leverden we slechts
128 woningen op.
Grosso modo zullen we de komende jaren minder woningen opleveren. We verlaagden onze nieuwbouwambities
noodgedwongen van 500 naar gemiddeld 300 woningen per jaar. Eind 2008 zetten we al op een aantal
nieuwbouwprojecten bewust een rem, omdat we voorzagen dat de verkoop van woningen een moeizaam verhaal
zou kunnen worden. We hebben nog steeds een aantal ontwikkellocaties in bezit. Die kochten we in de afgelopen
jaren aan om hier woningen te realiseren. Het betreft in feite de werkvoorraad voor de komende jaren. Vanwege
de verslechterende economische omstandigheden, rijst de vraag of de balanswaarde van deze locaties een juiste
afspiegeling is van de werkelijke waarde. Om hier antwoord op te kunnen geven, besloten we in overleg met
onze accountant en het CFV om acht locaties extern te laten taxeren. Op basis van de uitkomst van deze taxaties
waardeerden we vijf locaties af voor een totaalbedrag van € 4.165.000.
In onderstaande tabel staat een specificatie van de afwaarderingen.
Projectnaam Balanswaarde Taxatie Verschil Afwaardering
De Velden (deel) Oosterpark 1.355.000 2.255.000 900.000 0
Gak-locatie Dierenriemstraat 3.285.000 1.600.000 - 1.685.000 1.650.000
Trefkoel blok B&C Paddepoel 4.059.000 2.700.000 - 1.359.000 1.400.000
Stadswerf (deel) Oosterpark 1.790.000 3.200.000 1.410.000 0
Grunobuurt blok 1-5 3.054.000 8.355.000 5.301.000 0
Noorderkerk Akkerstraat 1.815.000 1.700.000 - 115.000 115.000
Antillenstraat Mosselmarkt 1.177.000 585.000 - 592.000 600.000
Hora Siccamasingel 1.600.000 1.200.000 -400.000 400.000
Totaal 18.135.000 21.595.000 3.460.000 4.165.000
3.3 Hieronder volgt een opsomming van alle projecten die we onderhanden hebben, voor meer informatie over
wonen en zorg verwijzen we naar Hoofdstuk 6.
In 2011 opgeleverde huurwoningen
In 2011 opgeleverde koopwoningen
Ultimo 2011 in uitvoering huurwoningen
Ultimo 2011 in uitvoering koopwoningen
Ultimo 2011 in ontwikkeling /
in onderzoek huurwoningen
Ultimo 2011 in ontwikkeling /
in onderzoek koopwoningen
Huur Koop Huur Koop Huur Koop
Centrum
01 | Courtine (incl. Wonen en Zorg) 32 31
02 | Studio’s Bodenterrein (Jongeren) 345
03 | Hofstede de Grootkade (Jongeren) 136
Ter Borch
04 | Verslavingszorg Noord Nederland (Wonen en Zorg)
16
Oosterparkwijk
05 | De Velden 24 152
06 | Eemskanaal (Praxislocatie) 100 50
07 | Stadswerf (incl. Wonen en Zorg) 42 42 120
08 | GIGA (Wonen en Zorg) / Mijn Plek 16 8
09 | Oosterhamrikkade 105 (Taxi) 30 33
Grunobuurt
10 | Grunobuurt blok 7 - Traverse 24 23
11 | Grunobuurt blok 8 - Statie 16 31
12 | Grunobuurt overige fases 160 250
Corpus den Hoorn
13 | Flex 2e fase 35
14 | Klein Corpus fase 1 31 12
15 | Klein Corpus overige fases 24 16
Lewenborg
16 | Lewenborgsingel Kombuis 28
Paddepoel
17 | Sterrenhof 2 fases 28
18 | Paddepoel Zuidoost deelplan 2 (Jongeren)
135
19 | Paddepoel Zuidoost deelplan 3 46
20 | Trefkoel 73 122 80
21 | UWV-kantoor Dierenriemstraat (Jongeren)
324
Totaal 385 117 345 93 920 775
Omschrijving
In 2011 leverden we 385 huurwoningen en 117 koopwoningen op. Daarnaast hebben we diverse projecten
onderhanden op verschillende plekken in de stad.
2726
Courtine | pag 8 Stapel op Lewenborg | pag 66
Traverse | pag 22 Statie | pag 50 Stadswerf | pag 40
Courtine
GPS 53 13.518 / 6 33.853
Flex 2e fase
GPS 53 19.750 / 6 55.488
Traverse
GPS 53.20711 / 6.55837
Sterrenhof fase 3
GPS 53.22921 / 6.53506
Stadswerf
GPS 53.23035 / 6.58652
Klein Corpus fase 1
GPS 53 11.888 / 6 33.252
Statie
GPS 53 12.485 / 6 33.799
Mijn Plek
GPS 53 13.796 / 6 35.132
Stapel op Lewenborg
GPS 53 14.234 / 6 37.493
Sterrenhof fase 3 | pag 34 Flex 2e fase | pag 16
04
05
07
Overzicht projecten + GPS coördinaten
Klein Corpus fase 1 | pag 46
01
02
03
06
08
09
Mijn Plek | pag 58
29
H 3
Kwaliteit van het w
oningbezit VerkoopVerhuren en beheren van goede betaalbare woningen is onze kerntaak. Daarnaast verkopen we woningen. Met
die inkomsten kunnen we blijven investeren in vernieuwing en verbetering van ons bezit. Door woningen te koop
aan te bieden geven we bewoners ruimte om de kiezen tussen huren en kopen, tegelijkertijd worden wijken hier
gevarieerder van. Dit is ook van belang voor de waardeontwikkeling van ons bezit in deze wijken.
Verkoop bestaande huurwoningen
Het kabinet wil een deel van de kosten van de huurtoeslag vanaf 2014 laten betalen door de corporaties. Dit
gaat ons veel geld kosten. Om toch voldoende geld te kunnen besteden aan verbetering en nieuwbouw, is het
noodzakelijk dat we meer van onze woningen verkopen. In 2011 stelden we de begroting voor 2012 op met een
verdubbeling van het aantal potentieel te verkopen woningen tot ruim 3.500, 25% van onze woningvoorraad. Dat
is op de huidige woningmarkt niet eenvoudig. We zullen alles op alles zetten om toch onze doelen te halen. Dit
betekent overigens niet dat we al die woningen tegelijk verkopen, in de praktijk gebeurt dit pas na vertrek van
een huurder. In 2010 richtten we een apart team Verkoop in. Ook belegden we de functie van Marketing expliciet
om de verkoop in de toekomst in goede banen te kunnen leiden. In de begroting voor 2011 rekenden we op de
verkoop van 96 woningen, uiteindelijk hebben we 100 woningen verkocht. De opbrengst bedroeg € 9,0 miljoen,
€ 0,3 miljoen beter dan begroot.
In het regeerakkoord van het demissionair kabinet Rutte stond dat huurders het recht krijgen om hun woning te
kopen. Net voor de kerstvakantie van 2011 werd duidelijk dat 75% van alle huurwoningen voor verkoop zouden
moeten worden aangewezen. Met de val van het kabinet in april 2012 is onduidelijk of – en in welke vorm - dit
voorstel doorgaat.
Verkoop nieuwbouwwoningen
Ook in de meeste nieuwbouw projecten ontwikkelen we koopwoningen. De prijs ligt doorgaans een stuk hoger
dan van de woningen die we eerder al vele jaren verhuurden. In de stagnerende koopmarkt betekent dit een
zeker risico als we de deze woningen niet kunnen verkopen, terwijl we er wel op hadden gerekend. Om dit risico
te verkleinen, ondernamen we twee gerichte acties. De eerste richt zich op verlaging van koopprijs: door gebruik
te maken van Koopgarant bieden we kopers een korting aan. Als mensen de woning na verloop van tijd weer
willen verkopen, dan kopen wij de woning weer terug. De winst, of het verlies, delen we samen. De woningen zijn
hiermee bereikbaar voor meer mensen.
De tweede actie richt zich op de marketing kant: de zoektocht naar potentiële kopers. Voor een aantal projecten
hebben we gericht gekeken welke groepen mensen belangstelling zouden kunnen hebben voor een bepaalde
woning of locatie. Voor de Grunobuurt, dichtbij het station, richtten we ons bijvoorbeeld ook op forensen.
Daarnaast organiseerden we maandelijks Open dagen, waarbij iedereen van harte welkom was: toekomstige
huurders, mensen die al een koopcontract getekend hadden, maar ook andere belangstellenden die wel eens
een modelwoning van binnen wilden bekijken.
Hieronder een overzicht van de woningen die we verkochten in nieuwbouw projecten.
3.4
Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Met Koop-garant
Verhuurd Nog te verkopen
< € 200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Sterrenhof fase 2 Opgeleverd 13 5 7 0 1 10 0 0
Sterrenhof fase 3 Opgeleverd 15 5 4 1 5 14 0 0
Grunobuurt blok 7 Opgeleverd 23 9 10 1 1 9 0 2
Grunobuurt blok 8 Opgeleverd 31 0 0 10 7 7 0 14
Stadswerf In aanbouw 67 0 0 0 13 7 12 42
Klein Corpus fase 1 In aanbouw 24 0 0 0 1 0 0 23
Lewenborgsingel In ontwikkeling 28 0 0 3 2 0 0 23
Mijn Plek In ontwikkeling 8 0 0 0 0 0 0 8
Totaal 209 19 21 15 30 47 12 112
Bijzonderheden:
• De projecten Lewenborgsingel en Mijn Plek zijn al wel in verkoop gebracht, maar hadden nog niet de 70%
voorverkopen bereikt om te kunnen beginnen met de bouw;
• De opgeleverde, maar niet verkochte woningen in de Grunobuurt gaan we in 2012 verhuren;
• Ditzelfde geldt voor De Stadswerf. Dit project was nog niet opgeleverd op 31 december 2011, maar er
waren al wel 12 opties op een huurwoning genomen.
Verkoop Bedrijfsonroerend goed (BOG)
In een aantal wijken verhuren we ruimte aan bedrijven. Op die manier maken we een mix tussen wonen en werken
mogelijk die bijdraagt aan de levendigheid in buurten. Ook stellen we ruimte beschikbaar voor maatschappelijke
functies, zoals ontmoeting of recreatie. In 2011 verkochten we enkele bedrijfspanden aan de Heesterpoort,
Potgieterstraat, Verlengde Meeuwerderweg en Nieuwe Sint Jansstraat.
Daarnaast haalden we de Noorderkerk uit de ontwikkelportefeuille en voegden die toe aan de bedrijfspanden in
exploitatie.
Aankopen nieuw bezitOm ons bezit te vernieuwen of koopwoningen te ontwikkelen is het noodzakelijk om actief woningen of grond aan
te kopen. In ons acquisitiebeleid geven we aan wat we als ons werkgebied zien en welke woningen als vervanging
of uitbreiding van de portefeuille gewenst zijn. Gezien de huidige ontwikkelingen op de woningmarkt zijn we
terughoudend om nieuwe locaties aan te kopen. In het afgelopen jaar kochten we – naast de opstal rechten voor
ons nieuwe kantoor - vooral locaties om wonen voor bijzondere doelgroepen mogelijk te maken.
In 2011 kochten we de volgende locaties aan (bedragen inclusief kosten koper):
• Ter Borch
Prijs: € 871.000. Aangekocht voor nieuwbouw voor opvang van verslaafde moeders in Ter Borch.
• Mijn Plek / GIGA
Prijs: € 380.000. Aangekocht voor nieuwbouw voor autistische jongeren en 8 koopwoningen.
• CiBoGa Schots 5
Prijs: € 1.703.000. Aangekocht voor nieuwbouwproject Courtine om 63 huur- en koopwoningen te
realiseren, waaronder ruimte voor mensen met een zware lichamelijke beperking.
• Semmelweisstraat
Prijs: € 150.000. Aangekocht voor Klein Corpus fase 1 om een school, een gymzaal, 19 sociale
huurwoningen en 24 koopwoningen te kunnen bouwen.
• Opstal rechten eigen kantoor
Prijs: € 2.544.000. Aangekocht voor nieuwbouw eigen kantoor aan Damsterplein.
3.5
3130
H 4
Huisvesten van de doelgroep
Portfolio- en huurbeleidWe zetten ons primair in om ‘gewone’ dingen te doen. We zorgen voor goede, voldoende en betaalbare
woonruimte voor mensen die niet op eigen kracht in hun huisvesting kunnen voorzien. Groningen is een stad met
relatief veel lage inkomensgroepen. We vervullen daarom een belangrijke rol in het huisvesten van mensen die
(nog) geen woning kunnen kopen en aangewezen zijn op een sociale huurwoning. Daarvoor zijn we ooit opgericht
en dit doen we door in alle stadsdelen een behoorlijk aantal betaalbare woningen aan te bieden. In het Nieuw
Lokaal Akkoord 2.0 maakten we onder andere afspraken over de kwaliteit en omvang van de woningvoorraad. In
ons eigen portfoliobeleid geven we aan welke woningen we beheren, duurzaam verbeteren, gaan vervangen of
op termijn gaan verkopen.
Het huurbeleid is een onderdeel van het portfoliobeleid en treft het hart van de corporatie. De inkomsten uit de
huur zijn nodig om te investeren in de wijken. Tegelijkertijd willen we huren betaalbaar houden. Eind 2010 trad
het kabinet Rutte aan met een aantal ingrijpende voorstellen voor de sector die rechtstreeks gevolgen hebben
voor het wonen in Groningen. We stelden daarop ons huurbeleid bij. Het nieuwe huurbeleid ging in per 1 januari
2012, waarin we ons voorbereidden op het veranderend rijksbeleid. Op het moment van schrijven is het kabinet
overigens net gevallen en staan al er weer nieuwe veranderingen op stapel.
Veranderingen rijksbeleid onder kabinet Rutte
Hieronder een aantal maatregelen van het kabinet Rutte:
• De jaarlijkse huurverhoging blijft maximaal de inflatie volgen. Behalve voor inkomens boven € 43.000:
voor deze groep is vanaf 1 juli 2012 een huurverhoging van inflatie plus 5% mogelijk;
• 90% van woningen met een huurprijs onder € 652,52 worden toegewezen aan inkomens lager dan
€ 33.614. De overige 10% is vooral voor urgenten bedoeld;
• De ontwikkeling van vrije sector huurwoningen, koopwoningen en commerciële ruimtes wordt duurder
omdat de mogelijkheden om geld te lenen ongunstiger zijn;
Per juli 2011:
• Zijn de energielabels in het Woningwaarderingsstelsel (WWS) opgenomen;
• Mag het aantal WWS-punten met maximaal 25-punten in regio’s met schaarste worden verhoogd. Groningen
valt buiten deze regio’s;
• Vanaf juli 2012 bezuinigt het rijk op de Huurtoeslag. De huidige vergoedingen van 75% en 50% van de
netto huur worden verlaagd naar respectievelijk 65% en 40%;
• Vanaf 2014 betalen de corporaties mee aan de kosten van de Huurtoeslag. Voor Nijestee betekent dit dat
we jaarlijks € 2,5 miljoen minder aan Groningen kunnen uitgeven.
Uitgangspunten huurbeleid Nijestee
Onze uitgangspunten uit 2007 staan nog steeds overeind:
• Helder en transparant: een huurder moet kunnen snappen hoe de huurprijs tot stand komt. De kwaliteit is
zo veel mogelijk zichtbaar in de huurprijs;
• Kunnen kiezen: we vinden dat bewoners iets te kiezen moeten hebben. Dat doen we door in vrijwel alle
wijken van de stad (sociale) huurwoningen aan te bieden. Minimaal 90% van onze woningen is bereikbaar
voor mensen die in aanmerking komen voor huurtoeslag. Ook middeninkomens bieden we keuze;
• Betaalbaar zonder eigen inkomensbeleid: het rijk bepaalt via de huurtoeslag welke mensen recht hebben
op een tegemoetkoming in de huurkosten. We willen en kunnen als corporatie niet zelf beslissen welke
inkomensgroepen recht hebben op een korting op de huurprijs;
• Financiële situatie stabiel: ons huurbeleid is een middel om op de langere termijn actief te blijven in de
Groninger volkshuisvesting.
4. Huisvesten van de doelgroep
4.1
H 4Huisvesten vande doelgroep
Simon van HasseltschoolYorn Niwold, 14 jaar
OnderwerpStudio’s Bodenterrein
33
H 4
Huisvesten van de doelgroepVoor Nijestee is het effect van de nieuwe puntentelling, dat het gemiddeld aantal punten van onze (zelfstandige)
woningvoorraad met ruim 5 punten is gestegen. Daarmee is de maximaal redelijke huur gestegen van € 530
naar € 555. Toch willen we voldoende passende woningen binnen de Huurtoeslaggrens in portefeuille hebben,
ook op gewilde plekken. Onderstaande grafiek laat de spreiding van woningen naar maximale huur op basis van
punten per wijk zien.
boven € 850
1000
800
600
400
200
0
1200
1400
1600
1 Grun
obuu
rt
1 Here
weg
1 Korr
eweg
1 Kos
tverlo
ren
1 Laa
nhuiz
en
1 Oos
terpa
rk
1 Oos
terpo
ort
1 Sch
ilders
buurt
1 Stad
skern
-noord
1 Stad
skern
-zuid
1 Zee
helde
nbuu
rt
2 Pad
depo
el
2 Selw
erd
2 Vink
huize
n
3 Coe
nders
borg
3 Corp
us de
n Hoo
rn
3 De W
ijert
3 Euro
papa
rk
3 Hoo
rnsem
eer
4 Beij
um
4 Lew
enbo
rg
4 Ulge
rsmab
org
€ 653 - € 849€ 518 - € 652€ 361 - € 517Tot € 361
In ons nieuwe beleid stijgt de gemiddelde streefhuur van € 400 naar € 470. Voor alle woningen met minder
dan 140 punten vragen we 80% van de maximale huur die we op basis van het WWS mogen vragen, voor alle
woningen daarboven vragen we 95%. Dit betekent dat ruim 2.300 woningen in principe door kunnen schuiven
van sociale naar vrije sector huur. Een deel hiervan gaan we overigens verkopen. We gaan deze potentiële vrije
sectorwoningen nog screenen op schaarse woningen die we graag in de sociale voorraad willen houden. We
verwachten dat er jaarlijks ruim 90 woningen op deze manier doorschuiven naar vrije sector huur. Het aantal vrije
sector woningen van 3% groeit daarmee jaarlijks met 0,7%. Ons beleid is om minimaal 90% van onze woningen
bereikbaar te houden voor mensen die aangewezen zijn op huurtoeslag. In dit tempo duurt het ettelijke jaren
voordat we deze kritische grens bereiken. We monitoren jaarlijks hoe lang we hiermee doorgaan.
Wonen in gemengde complexenBij de verkoop van bestaande appartementen of portieketage woningen ontstaan gemengde complexen met
kopers en huurders. Het beheer van de complexen wordt geregeld door een Vereniging van Eigenaren (VvE).
In het verleden richtten we PandGarant op om het beheer van gemengde complexen aan een professionele
partij uit te kunnen besteden. Nu we meer woningen gaan verkopen, is het zinvol om goed stil te staan bij het
beheer van VvE’s. In een VvE worden de gemeenschappelijke belangen van alle eigenaren in een woongebouw
geregeld. Nijestee is eigenaar van de huurwoningen en behartigt de belangen van huurders in de VvE. Wonen
in een woongebouw met een VvE vraagt om een andere manier van overleg en beheer. In 2011 startten we
een aantal pilots waarbij we meer contact tussen huurders en kopers mogelijk maken en zelfs stemrecht geven
aan huurders in een VvE-vergadering. Daarnaast hebben we dit onderwerp als thema besproken tijdens de
BinnensteBuitendag.
Gaandeweg merken we dat we opnieuw onze positie moeten bepalen tegenover kopers. Op de huidige
koopmarkt zijn kopers en huurders geen aparte diersoorten, maar kunnen eigendomsposities snel van kleur
verschieten. Kopers gaan liever huren, starters worden juist gelokt om een woning te kopen en eigenaren nemen
de rol van (tijdelijke) particuliere verhuurder aan. Deze snelle verschuiving heeft gevolgen voor het samen leven
binnen complexen en op straat en stelt andere eisen aan onze dienstverlening. In 2012 werken we dit verder uit.
4.2
53.22921 / 6 .53506Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Sterrenhof fase 3 Opgeleverd 15 5 4 1 5 14 0 0 0
35
H 4
Huisvesten van de doelgroep Ruimte eerlijk verdelenDe stad Groningen heeft een bijzondere positie in het noorden. Het platteland - met name ten noorden en oosten
van de stad - kampt met een krimpende bevolking, maar de stad blijft steeds nieuwe mensen trekken. Daarom
blijft een eerlijk en transparant verdeelsysteem van de sociale huurwoningen een must. De woonruimteverdeling
regelen we al jaren samen met collega-corporaties via het digitale systeem WoningNet. Woningen die vrij komen
na een verhuizing presenteren we en alle ingeschreven woningzoekenden onder de inkomensnorm (zie paragraaf
4.4) kunnen daarop reageren. Iedere maand op de wachtlijst levert een punt op, degene met de meeste punten
krijgt de woning als eerste aangeboden. Op verzoek kunnen bewoners die een sociale huurwoning achterlaten
zogenoemde ‘woonduurpunten’ opbouwen. Met terugwerkende kracht krijgen zij dan 0,5 punt per maand erbij.
Op alle regels gelden uitzonderingen, zo ook hier. Woonruimte voor grote gezinnen is bijvoorbeeld schaars.
Mochten grote gezinnen aantoonbaar in de problemen komen, dan krijgen zij op basis van urgentie een aanvulling
tot 200 punten. Op deze manier maken ze sneller kans op geschikte woonruimte. Daarnaast kunnen zich altijd
zaken voordoen die op korte termijn om een oplossing vragen, bijvoorbeeld in geval van scheiding of ziekte.
Bewoners kunnen dan op basis van urgentie voorrang krijgen. Ook maken we uitzonderingen voor kwetsbare
personen. Denk hierbij aan ex-psychiatrische patiënten, ex-gedetineerden, verslaafden en dergelijke. Samen met
de andere corporaties zorgen we ervoor dat zij een onderdak krijgen.
Verhuringen naar doelgroep in de stad
2011 2010 2009 2008Kwetsbare personen 6% 4% 4% 4%Wijkvernieuwingsurgenten 3% 3% 7% 10%Urgente grote gezinnen 1% 1% 1% 1%Urgenten regulier 8% 10% 10% 6%Urgenten Generaal Pardon - - - 7%Regulier woningzoekenden 82% 81% 78% 72%Totaal 100% 100% 100% 100%
In 2011 kwamen 3.190 sociale huurwoningen vrij. Hiervan werden 211 verhuurd aan kwetsbare personen, 79
huishoudens vonden onderdak bij Nijestee. De daling van 2% van regulier urgenten is te verklaren door een
verandering in de procedure. Sinds 2011 loopt dit voor een deel via het traject voor kwetsbare personen. Het
aantal kwetsbare personen steeg daarop met 2%.
Inkomenstoets nieuwe huurdersVanaf 1 januari 2011 zijn corporaties verplicht om bij nieuwe verhuringen het verzamelinkomen van nieuwe
huurders te toetsen en deze gegevens te registreren. In 2011 zijn vrijwel alle verhuringen (99,4%) van sociale
huurwoningen binnen de gestelde inkomensgrens gebleven. We verhuurden in het verslagjaar 1.637 sociale
huurwoningen. In slechts een tiental gevallen (afgerond 0,6%) besloten we af te wijken van deze inkomenseis.
Dat betekent dat we in 2011 ruimschoots hebben voldaan aan de wettelijke verplichting dat minimaal 90%
van de verhuringen van sociale huurwoningen (huur tot € 652,52) moet gebeuren aan huishoudens met een
verzamelinkomen van maximaal € 33.614.
Er is zegge en schrijve één (1) klacht binnen gekomen van iemand die binnen de huidige regels niet meer in
aanmerking komt voor een sociale huurwoning. Dat wekt geen verbazing, omdat uit onze eigen gegevens
al bleek dat wij ook in voorgaande jaren vrijwel geen vrijgekomen sociale huurwoningen verhuurden aan
huishoudens met een inkomen boven € 33.614. De conclusie mag zijn dat de maatregel overbodig is voor de
Groninger woningmarkt.
4.3
4.4
Vrije sector huurwoningenBouwen voor een leefbare stad zien we als een belangrijke taak. Ieder jaar leveren we nieuwe woningen op met
diverse prijzen, waaronder zogenoemde vrije sector huurwoningen. Voor deze woningen zijn geen punten nodig
en de huurders komen vanwege de prijs niet in aanmerking voor huurtoeslag. We bieden gunstige voorwaarden
ten opzichte van reguliere marktpartijen: we hanteren geen minimale contract termijn, we vragen geen borg en
brengen geen bemiddelingskosten in rekening. We werken nauw samen met commerciële makelaars en grote
lokale werkgevers als de Rijksuniversiteit Groningen en het UMCG.
Verhuur en beheer van dit type woning vraagt maatwerk en een andere dienstverlening dan we gewend zijn
bij sociale huurwoningen. Daarom hielden we in de zomer van 2011 een enquête onder 156 huishoudens om
meer te weten te komen over de bewoners die in een vrije sector huurwoning wonen. Hieruit blijkt dat in dit type
woning vooral mensen trekt die al in de stad Groningen wonen en snel andere of tijdelijke woonruimte zoeken.
65% is in de leeftijdscategorie tussen 20-40 jaar. 48% wil in de toekomst (weer) een woning kopen, 20% wil
blijven huren. 32% heeft nog geen duidelijke keuze gemaakt tussen kopen of huren in de toekomst.
Begeleiding bij huurachterstand en voorkoming ontruimingDe maand december is voor veel mensen een periode met extra uitgaven. In november 2011 belden we
256 huurders met een huurachterstand. We willen de bewoners wijzen op de afspraak dat de huur voor de vijfde
van de maand moet zijn betaald. Onze actie had effect: 81 bewoners zegden toe op korte termijn te betalen en
met 32 bewoners hebben we afspraken gemaakt over een betaling om te voorkomen dat de deurwaarder langs
komt. Daarnaast hadden 28 bewoners net de huur voldaan.
Op 31 december bedroeg het te vorderen bedrag € 754.000 tegen € 787.000 eind 2010. Het gaat hier
om huur en overige vorderingen van zowel zittende als vertrokken huurders. Zittende huurders hadden een
huurschuld van € 327.000 tegen € 336.000 eind 2010. Het aandeel huurachterstand vrije sector was
€ 25.000; eind 2010 was dit € 21.000. Voor ruim € 72.000 (2010: € 67.000) konden we een
betalingsregeling met de bewoners treffen. Helaas zagen we ons gedwongen om 27 woningen te ontruimen
in verband met een huurschuld, in 2010 betrof dit nog 25 huishoudens.
4.5
4.6
3736
Zelf beslissen over de buurtIn het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0 stellen we samen met gemeente en corporaties voor 2011-2014
€ 10 miljoen extra beschikbaar voor de leefbaarheid van 15 wijken. De inzet is dat bewoners zelf beslissen waar
dat geld aan besteed wordt. Als ze een idee hebben, kunnen ze terecht bij het wijkteam. Het wijkteam bestaat
vaak uit medewerkers van gemeente, corporaties en welzijnsinstellingen. In een aantal wijkteams hebben ook
bewoners zitting op persoonlijke titel. Het wijkteam bekijkt of de wens in het belang van meerdere bewoners
is. Als dit het geval is, starten we de uitvoering. In 2007 begonnen we met een dergelijke aanpak en al doende
hebben we met elkaar veel ervaring opgedaan. Tot 2011 zijn enkele honderden projecten afgerond.
We bieden hiernaast ook andere manieren om wensen van bewoners boven tafel te krijgen. Al een paar jaar
hebben we eigen leefbaarheidsfondsen. In 2011 experimenteerden we met digitale leefbaarheidsfondsen, op een
website kunnen bewoners een idee opperen. Een volgende stap is om daar medestanders voor te mobiliseren
en hulp bij de uitvoering van het idee te vragen. We bereidden ook een apart fonds op voor jongeren, het
Studjersfonds. Dit fonds gaat in 2012 de lucht in en koppelen we aan sociale media.
In totaal trokken we € 1,1 miljoen uit voor leefbaarheidsprojecten in 2011. Het budget is overschreden met circa
€ 400.000, vooral vanwege naijleffect van afspraken uit het Nieuw Lokaal Akkoord uit de periode 2006-2010.
Ruimtes voor ontmoetingEen goede buur is beter dan een verre vriend, maar dan moet je eerst wel weten wie je buren zijn. Om contact
tussen buurtgenoten mogelijk te maken hebben we in bijna alle wijken een buurtpand. Zo openden we eerder op
verzoek ‘De Buren’ in de Hoornse Meer. In 2011 kwamen er maar liefst twee nieuwe buurtpanden bij. Ook zetten
we de eerste spa in de grond voor de realisatie van een multifunctioneel centrum en een basisschool in Corpus
den Hoorn.
Rembrandt Caemer
Zaterdag 9 april 2011 openden wethouder Jannie Visscher en directielid Gaaike Euwema officieel de
“REMBRANDT CAEMER” aan de Rembrandt van Rijnstraat. Hiermee heeft Kostverloren er een buurtcentrum(pje)
bij. De nieuwe ruimte ligt midden in de wijk en is toegankelijk en geschikt voor kleinere activiteiten, zoals
cursussen, vergaderingen en lezingen. De eerste ideeën van buurtbewoners kwamen al snel binnen: taallessen,
gedichten- of verhalenavonden, een cursus schminken, damcursus, sjoelavond en vergaderingen. Van alles is er
inmiddels te doen, voor en door bewoners. Dit initiatief werd gefinancierd vanuit het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0.
Nieuwe voorzieningen in Corpus den Hoorn
Corpus den Hoorn is een van de 15 wijken die we samen met de gemeente en collega-corporaties vernieuwen.
In 1998 gaven we voorzichtig het startsein. Anno 2011 komt het eind in zicht met als sluitstuk de bouw van
een basisschool en andere voorzieningen voor de wijk. Op 7 november vierden zo’n 200 kinderen van de
Boerhaaveschool de start van de bouw van hun nieuwe onderkomen aan de Semmelweisstraat. Het bouwplan
bestaat uit een school met gymzaal, een multifunctioneel centrum, een kinderdagverblijf en een buitenschoolse
opvang. Boven deze voorzieningen bouwen we in totaal 83 woningen. De eerste woningen gingen onder de naam
Klein Corpus in de verkoop.
Talenten inzetten voor Selwerd
Weer lesgeven? Eindelijk samen zingen? Nu eens echt serieus afvallen? Iedereen die zin heeft om een droom
werkelijkheid te maken of een lastige gewoonte te doorbreken, kan in het vervolg terecht in De Droomfabriek aan
de Iepenlaan in Selwerd. Klimmen Op Eigen Kracht (KOEK) geeft wijkbewoners een zetje in de rug bij het pakken
van kansen en ontwikkelen van talenten. De opening van de Droomfabriek werd goed bezocht. Veel buurtgenoten
namen een kijkje in het buurtpand aan de Iepenlaan. De tafels stonden vol met lekkere hapjes en een grote pan
soep, gemaakt door multiculturele vrouwengroep De Vlinder. Twee jongens uit de buurt verzorgden de muziek.
Sinds de start is er onder andere al een ontmoetingsgroep, een wandelgroep, een handwerkgroep en een les
Nederlands leren spreken.
5. Leefbaarheid
5.1
5.2
H 5
LeefbaarheidH 5
Leefbaarheid
W.A. LieflandschoolWendy Tjabringa, 14 jaar
OnderwerpWoonbegeleiding
39
Beweging in de buurtWe zien sport als een belangrijk middel om de sociale binding in buurten en/of wijken te verbeteren. Door samen
te sporten, oefenen kinderen ook in het samenleven als buurtbewoners onder elkaar. Voor volwassenen kan
sport, naast uitlaatklep en sociale activiteit, een mooie vorm van vrijwilligerswerk zijn. Daarom investeren we in
sportplekken en helpen we anderen om sportactiviteiten in de buurten te organiseren.
Sinds juli 2011 werken we samen met het Hanze Instituut voor Sportstudies (HIS). Studenten die een
sportopleiding volgen, worden als team ingezet om in de wijken Selwerd en Corpus den Hoorn leuke
sportactiviteiten te organiseren. Op deze manier is er wat te doen op de pleintjes, sportveldjes en
binnenterreinen. De studenten werken hierin samen met buurtbewoners, lokale sportverenigingen en instellingen.
Ook onderzoekt het HIS voor ons wat het effect is van de inzet van sportactiviteiten als middel om de
leefbaarheid van onze buurten te verbeteren.
Samen met FC Groningen, Menzis en de Bslim van de gemeente Groningen organiseren we ‘Buurt Battles’; een
voetbalwedstrijd, gecombineerd met leefbaarheidsacties. De aftrap vond plaats vlak na de zomervakantie in de
Oosterparkwijk en Selwerd. Tijdens de Buurt Battles leren kinderen niet alleen sportieve omgangsregels; ze leren
ook dat het leuk kan zijn om je nuttig te maken in je eigen buurt. Dat het bijvoorbeeld een goed gevoel geeft om
voor een oudere buurtbewoner bladeren van de stoep te vegen of een boodschap te doen.
WoonomgevingEen nette en veilige omgeving is van belang om prettig te wonen. In een middelgrote stad als Groningen let niet
altijd iedereen op elkaar. Soms heeft dit tot gevolg dat er ingebroken wordt. Dat is vervelend voor bewoners
en daarom proberen we zo goed mogelijk de woonomgeving veilig in te richten. Afgelopen jaar hebben we op
verzoek van bewoners opgangen en toegangen afgesloten aan de Lierstraat, Mussengang, Radesingel en aan de
Planetenlaan.
We grijpen de gezamenlijke ruimtes in complexen aan om ontmoetingen mogelijk te maken. Hieronder twee
voorbeelden.
5.3
5.4
H 5
Leefbaarheid
53 .23035 / 6 .58652Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Stadswerf In aanbouw 67 0 0 0 13 7 42 12 0
41
H 5
LeefbaarheidThuiskomen in je portiek
Een portiek is vaak niet de meest gezellige ruimte. Dat hoeft ook niet, want is het is een doorgangsroute.
Maar het risico bestaat dat niemand zich verantwoordelijk hiervoor voelt en dat de gemeenschappelijke ruimte
verwordt tot een opslagplaats van fietsen, ongebruikte spullen, ongelezen reclamebladen of andere ongewenste
zaken. Om dit tegen te gaan kun je als corporatie repressief reageren door huismeesters of conciërges boetes
uit te laten delen, maar het kan ook wat vriendelijker en vrolijker. In 2010 startten we met ‘Pimp je portiek’.
Bewoners kunnen een verzoek indienen om hun portiek of entree op een leuke manier te ‘pimpen’.
Ze bedenken samen met andere bewoners van het portiek een idee, waarmee een kunstenaar aan de slag gaat.
Als de gepimpte portiek klaar is, organiseren we samen met bewoners een openingsfeestje. We ontvingen zo
onderhand een kleine 20 aanvragen en de eerste resultaten zijn nu zichtbaar.
In 2011 rondden we zeven projecten af:
• Nieuweweg 33: op deze plek stond eerder de fabriek van de firma Tiktak, een koffie- en theehandelaar.
Om de portiek op te fleuren bedacht een kunstenares om levensgrote foto’s van vervlogen tijden op te
hangen. Het openingsfeestje in mei 2011 leidde tot enthousiaste reacties van bewoners;
• Nieuwe Kerkhof 13: in de entree is een enorme schildering aangebracht. Het is nu een stuk vrolijker
thuiskomen!;
• Dreesflat: de centrale hal van deze seniorenflat aan het Hoornse Meer is flink onder handen genomen
door de bewoners en twee kunstenaressen. Na een schilderbeurt zijn kunstwerken aangebracht om het
beeld van vogels boven het meer van buiten naar binnen te trekken;
• Isebrandtsheerd 30: ook in Beijum is de eerste portiek opgefrist naar ideeën van bewoners;
• Polderstraat 54: twee kunstenaressen gingen aan de slag om muurplaten met Afrikaanse patronen te
maken naar een idee van een bewoner;
• Dirk Huizingastraat 18: de anonieme ruimte in deze portiek heeft nu kleur gekregen met schilderingen
van bloemen;
• Stuurhuis: in dit complex voor senioren zijn maar liefst zes muurschilderingen op verschillende
verdiepingen te bekijken.
Theater in pluktuin
Aan de W.A. Scholtenstraat verhuren we sinds februari 2011 ruimte aan Werktheater Môi. Deze organisatie biedt
mensen met een verstandelijke beperking de gelegenheid om onder leiding van een professionele docent theater
te maken. In de rest van het complex wonen jongeren. Tussen de W.A. Scholtenstraat en de Bloemstraat ligt het
Nijetoentje. Tijdens NL Doet richtten we het binnenterrein gedeeltelijk in als pluktuin, samen met bewoners en
vrijwilligers van Werktheater Môi. Het idee van de pluktuin is om gemeenschappelijk gebruik te maken van de
tuin; ergens iets oogsten nodigt uit om iets nieuws te planten.
Werktheater Môi had in de zomerperiode een tafel en banken buiten staan, deze werden door iedereen goed
gebruikt als ontmoetingsplek. Daarom lieten we een bank en tafel maken voor de tuin. In november 2011
organiseerden we een feestje voor bewoners, medewerkers van het Werktheater en Nijestee. Een vuurschaal
en theaterspel zorgden tijdens de koude avond voor een warme kennismaking.
Sponsorbeleid
Wij zijn zelf actief in de wijken en omarmen initiatieven van andere organisaties of instellingen om de
levendigheid in de buurt te vergroten. Sponsoring is een manier om anderen de ruimte te geven hun plannen
uit te voeren. We sponsoren activiteiten die zichtbaar zijn op straat en ontmoetingen tussen bewoners
mogelijk maken.
Basketbal is bij uitstek een straatsport. Dit is de reden waarom we clubs als GasTerra Flames, Celeritas
Donar en De Groene Uilen steunen. In ruil daarvoor geven de spelers ieder jaar clinics op basisscholen
en op basketbalveldjes in onze buurten. De spelers hebben een voorbeeldfunctie voor veel kinderen. Op
deze manier komen kinderen al op jonge leeftijd dicht bij huis in aanraking met sport. Met de Stichting Prof
Basketbal Groningen sloten we een partnerovereenkomst voor GasTerra Flames. Sinds 2002 huisvesten wij
de spelers en de coach in sociale huurwoningen. De waarde van de sponsorovereenkomst is circa € 50.000
per jaar.
IMC Weekendschool is een school voor aanvullend onderwijs voor jongeren tussen tien en veertien jaar.
Niet de schoolcijfers, maar de motivatie bepaalt wie naar IMC Weekendschool mag. De jongeren komen
uit verschillende wijken. Ze volgen trainingen in presenteren, informatie zoeken en debatteren. Verder is er
aandacht voor actualiteiten en worden de leerlingen gestimuleerd om zelf gastcolleges te organiseren over
onderwerpen waar zij nieuwsgierig naar zijn. Op deze manier verbreden de jongeren hun perspectieven.
We sponsoren de kantoorruimte in het buurtpand aan de Paterswoldseweg, de internetaansluiting en het
meubilair.
Stichting Kids United is een initiatief van Onno en Margriet Kukler. In 1995 werd hun zoon Sandro ziek en
kwam gehandicapt uit de strijd. Toen Sandro in 2003, op tienjarige leeftijd, wilde voetballen, was er geen
vereniging waar hij lid van kon worden. Dit was de reden om zelf een voetbalclub op te zetten voor kinderen
met een handicap. Nijestee is sinds 2011 een van de sponsoren.
5.5
4342
H 6
Wonen en zorg
Keuze bieden; ook voor bijzondere groepenWe besteden extra aandacht aan mensen die zorg en begeleiding nodig hebben en richten ons vooral op de
huisvesting. Zorg en begeleiding laten we over aan instellingen die daar verstand van hebben. We vinden het
belangrijk dat onze bewoners iets te kiezen hebben. Dat kan alleen als we zorgen voor voldoende en geschikte
woningen in verschillende prijsklassen voor allerlei groepen: voor jongeren, gezinnen, singles en senioren. We
vinden dat ook mensen met een beperking recht op woonruimte hebben die bij hen past. Met regelmaat vragen
instellingen of bewonersgroepen ons om woningen ‘met zorg aan huis’. We gaan graag met die vragen aan de
slag en vinden het leuk ook nieuwe - of minder gebruikelijke - woonvormen te onderzoeken.
Op dit moment hebben we de volgende projecten in ontwikkeling:
• De Stadswerf. Dit nieuwbouwproject omvat 162 eengezinswoningen, 41 appartementen en één algemene
ruimte. Een deel van het gebouw is bestemd voor 15 mensen met een zware lichamelijke handicap. Daarbij
biedt Fokus 24-uurs zorg;
• Jongeren met autisme. Op 20 december 2011 gaf wethouder Frank de Vries het startsein voor de
bouw van 16 appartementen voor de Stichting Groninger Initiatief Gezamenlijk Apart (GIGA). Deze stichting
is opgericht door een groep ouders die op zoek was naar passende woonruimte voor jongeren met een
lichte vorm van autisme. De JP van den Bent stichting huurt twee van deze appartementen en begeleidt de
jongeren in het wonen;
• Ter Borch. Dit betreft vervangende nieuwbouw voor opvang van verslaafde moeders in Ter Borch, een
zuidelijke stadswijk van Groningen op de grens met gemeente Tynaarlo. Er is ruimte voor 16 kleine
zorgwoningen, geschikt voor moeders met kind. De zorgverlening is in handen van Verslavingszorg Noord
Nederland (VNN). Op 21 november 2011 ging de eerste paal van de nieuwe kliniek voor gezinsbehandeling
de grond in, oplevering is gepland in 2013;
• Ruimte voor rolstoelers dicht bij de binnenstad. In overleg met de initiatiefgroep Schots&Scheef
ontwikkelen we 17 woningen op het CiBoGa-terrein die volledig voor rolstoelen zijn aangepast. Al in 2001
had Schots&Scheef een subsidieaanvraag ingediend bij de gemeente voor een woonproject voor mensen
met een (zware) lichamelijke beperking dicht bij de binnenstad. Door vertraging van de ontwikkeling op het
CiBoGa-terrein belandden de plannen helaas jarenlang in de ijskast. Na jarenlang wachten is de eindstreep
in zicht; in het bouwplan Courtine ontwikkelen we huurwoningen voor de bewoners van Schots&Scheef,
de bouw start in 2012.
Wonen om te leren en te werkenCampus Diep bestaat sinds tien jaar en zet zich in voor jongeren tussen de 18 en 27 jaar die door
omstandigheden niet meer thuis kunnen wonen. Hierdoor dreigen ze te stoppen met hun opleiding of zijn ze
hier al mee gestopt. Campus Diep streeft ernaar jongeren met problemen in meerdere leefgebieden te helpen.
Ieder jaar biedt Campus Diep onderdak aan ruim 60 deelnemers, die geplaatst worden in verschillende
voorzieningen, waaronder het Hoendiephuis. In de studio’s voor jongeren aan het Damsterdiep bieden we
‘Kamers met Kansen’, zij wonen daar met een paar uur begeleiding per week.
Kamers met Kansen is met ingang van december 2011 uitgebreid met drie plaatsen. Hiermee komt het totaal
aantal plaatsen op 20 plaatsen. Jongeren mogen maximaal twee jaar in Kamers met Kansen blijven wonen.
De door- en uitstroom van Kamers met Kansen verloopt zeer voorspoedig. Regelmatig stromen deelnemers
door naar Proefwonen; jongeren wonen dan nog een jaar in een proefwoning met 2 uur per week ambulante
begeleiding. Bij goed resultaat komt de proefwoning op naam van de deelnemer.
In Campus Diep werken we samen met Stichting Huis, ROC Alfa-college, ROC Noorderpoort, MJD Groningen,
Werkpro, Elker en de gemeente Groningen.
6. Wonen en zorg
6.1
6.2
H 6
Wonen en zorg
KentalisMarloes Bosch, 15 jaar
OnderwerpWoonbegeleiding
45
Nieuwe samenwerking met KentalisIn 2011 sloten we een samenwerkingsovereenkomst met Koninklijke Kentalis. Kentalis is een landelijke
organisatie die al 220 jaar gespecialiseerd is in diagnostiek, zorg en onderwijs voor mensen met beperkingen
in horen of communiceren. Jongvolwassenen willen op eigen benen staan. Dat geldt ook voor jongeren met
gehoor-, spraak- of taalproblemen. Via begeleid wonen helpt Kentalis jongeren stap voor stap op weg naar een
zo zelfstandig mogelijk leven. Na hun 18e kunnen jongeren - die er aan toe zijn - op zichzelf wonen. Kentalis biedt
dan nog een paar jaar ondersteuning. Met ingang van november 2011 stellen we voor deze groep woonruimte in
jongerenstudio’s ter beschikking. De verwachting is dat het gaat om maximaal 25 jongeren per jaar.
Alledaagse dingen lerenSinds kort werken we samen met de W.A. van Lieflandschool, een school voor kinderen met een verstandelijke
beperking. De school ligt aan de Wilgenlaan, tussen Paddepoel en Selwerd in. Er zitten kinderen uit deze
wijken op school, maar de meesten komen van elders. In het buurtpand aan Dierenriemstraat 56 maakten we
voor de leerlingen een plekje om onder begeleiding alledaagse dingen te leren: boodschappen doen, koken,
schoonmaken in en om het huis, hoe ga je om met elkaar, met je buren, enzovoorts. Een eerste samenwerking
met de buurt startte tijdens de Nationale Burendag met een presentatie van de school en appeltaart voor
de bezoekers. In december kookten leerlingen en wijkbewoners samen en maakten ze producten voor de
Kerstmarkt.
In het vervolg bakken leerlingen elke vrijdag appeltaarten. Vanaf januari 2012 zijn de taarten te koop voor
bewoners. Ook vormen de brugklasleerlingen met buurtbewoners vanaf 2012 zogenaamde ‘groene brigades’:
samen zorgen ze voor schone straten. De leerlingen ervaren in de buurt op een andere, snellere manier waar
hun mogelijkheden liggen, dan alleen op school. Ook gaan veel van de leerlingen uiteindelijk begeleid wonen. Om
hen hier vast op voor te bereiden, gingen we de samenwerking aan met de school, gesteund door bewoners uit
Paddepoel zuidoost.
Zorgen voor MorgenDe corporaties werken onder de vlag van ‘Zorgen voor Morgen’ samen met de gemeente en tal van
zorginstellingen. Uitgangspunt is dat mensen met een beperking zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen.
In verband met de vergrijzing is in 2004 de behoefte van 55-plussers in kaart gebracht als het gaat over de
combinatie wonen en zorg. Maar niet alleen ouderen maken gebruik van zorg, mensen met allerlei vormen van
beperkingen maken gebruik van hulp en begeleiding om zelfstandig te wonen. In 2011 lanceerde het kabinet
Rutte een aantal drastische bezuinigingsplannen die kwetsbare groepen in Groningen direct zullen treffen. Dit
gaat met name om de bezuiniging op de AWBZ, de persoonsgebonden budgetten, de Wet op de Jeugdzorg en
de maatschappelijke opvang. De meeste maatregelen zouden in 2013 ingaan. Wij kunnen niet precies overzien
wat dit betekent en of alle maatregelen doorgaan na de val van het kabinet in april 2012. Maar we verwachten
dat dit negatieve gevolgen heeft voor de personen in kwestie en hun naaste omgeving. Daarnaast voorzien we
negatieve gevolgen voor het samenleven in de straat en buurt. Met de invoering van de beleidswijzingen zijn niet
zozeer extra fysieke woonaanpassingen noodzakelijk; de succesfactor ligt in hulp en begeleiding in het wonen.
In 2011 hebben we aangeboden om samen met partners op zoek te gaan naar creatieve oplossingen voor de
bewoners van Groningen.
In het samenwerkingsverband ‘Zorgen voor Morgen’ zijn onderhand 29 organisaties betrokken,
namelijk:
De Huismeesters, Patrimonium, Lefier Groningen Stad, Nijestee, Steelande, Woonzorg Nederland, Novo,
Dignis, ZINN, Zorggroep Groningen, TSN Thuiszorg Groningen, De Zijlen, MJD, Stiel, MEE, Humanitas,
Werkpro, Zorgbelang, Leger des Heils, Noorderbrug, Linus/Lentis, gemeente Groningen, Axxicom Thuiszorg,
De Nieuwe Zorg Thuis, Thuiszorg Service Nederland, Zorgkompas, Zorggarant, Zorgkantoor Groningen,
Bibliotheek Groningen.
6.3
6.4
6.5
53 11.888 / 6 33.252Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Klein Corpus fase 1 In aanbouw 24 0 0 0 1 0 23 0 0
H 6
Wonen en zorg
47
H 7
Organisatie en personeel
H 7Organisatie en personeel
OrganisatieOp dit moment zijn we gehuisvest op twee locaties en al enkele jaren werken we aan de voorbereiding van een
nieuw kantoor aan het Damsterplein. Voordat we konden beginnen met de bouw liep het plan vertraging op door
de aanleg van een ondergrondse parkeergarage in opdracht van de gemeente. De garage is in 2011 geopend en
de opstalrechten hebben we afgelopen jaar gekocht. De verwachting is dat we begin 2013 het nieuwe kantoor
kunnen betrekken. Een gezamenlijk gebouw is goedkoper in het beheer, daarnaast is het voor medewerkers
prettig om snel bij alle afdelingen binnen te kunnen lopen zonder dat er reistijd mee gemoeid is. De inrichting
van het nieuwe gebouw wordt sober en duurzaam. De onderhoudsdienst blijft voorlopig nog gehuisvest aan de
Antillenstraat.
Eind 2011 waren er 214 medewerkers bij ons in dienst, waarvan 73 in een part time dienstverband. De formatie
is ten opzichte van 2010 licht gestegen met bijna 4 fte. In de CAO Woondiensten 2011 is bijvoorbeeld een
bepaling opgenomen dat corporaties vanaf 100 medewerkers een Wajonger in dienst moeten nemen. Doel is om
jongeren met een arbeidsbeperking meer kansen te bieden op betaald werk, iets wat we van harte ondersteunen.
In 2011 hebben we daarom een Wajonger in dienst genomen. Daarnaast is het voor onze bedrijfsvoering
essentieel dat we onze krachten meer gericht inzetten op de verkoop van woningen; op de huidige woningmarkt
is dat geen vanzelfsprekend gegeven. Daarom namen we een aantal medewerkers aan op tijdelijke basis en
creëerden we de functies van Marketing en Hoofd Verkoop. Dit heeft meteen vruchten afgeworpen: we haalden
bijvoorbeeld ruimschoots de doelstelling om 96 bestaande huurwoningen te verkopen.
Aantal medewerkers (peildatum 31-12-2011)
Bedrijfs-Onderdeel AantalMedewerkers
Uren perWeek
Full-time Part-time Aantalmannen
Aantalvrouwen
Directie en staf
Woondiensten
Vastgoed
Financiën en IT
Onderhoud
12
63
37
21
81
386
1988
1249
708
2822
6
27
23
16
69
6
36
14
5
12
4
17
24
14
72
8
46
13
7
9Totaal 214 7153 141 73 131 83Aantal fte’s 198,7
Om een impuls te geven aan de uitvoering van het Lokaal Akkoord dat door de Gemeente en de corporaties
is afgesloten, is de functie van inspiratiemakelaar in het leven geroepen. De medewerkster die deze functie
vervult staat weliswaar bij ons op de loonlijst, maar de kosten worden gedragen door alle deelnemende
organisaties. Deze menskracht is daarom niet opgenomen in het overzicht van ons eigen personeel. Daarnaast
verlieten drie medewerkers onze organisatie per 1 januari 2012 en maakten twee medewerkers gebruik van
een mobiliteitstraject, gefinancierd uit het mobiliteitsfonds. Ook deze medewerkers telden we niet mee in het
bovenstaande overzicht.
Duurzame inzetbaarheid: gezond blijven, leren en ontwikkelenMedewerkers zijn tevreden over het werk binnen de organisatie en geven gemiddeld een acht als rapportcijfer.
Ze blijven dan ook vaak lang in dienst. In het verslagjaar waren er zeven medewerkers 12,5 jaar in dienst, een
medewerker was 25 jaar in dienst en twee medewerkers vierden hun 40-jarig jubileum.
7. Organisatie en personeel
7.1
7.2
Alfa CollegeRobin de Vries, 20 jaar
OnderwerpDroomstudio, Bouwjong
49
H 7
Organisatie en personeel
Aantal medewerkers naar dienstjaren
Aantal Dienstjaren Aantal mannen Aantal vrouwen Totaal
< 5
6-10
11-20
21-30
31-40
35
32
26
22
16
24
26
19
11
3
59
58
45
33
19
Totaal 131 83 214
Gemiddeld 13,9 9,8 12,3
Aantal medewerkers naar leeftijdsklasse
Leeftijd Aantal mannen
Aantal vrouwen
Totaal2011
Totaal2010
Totaal 2009
Totaal 2008
Totaal 2007
Totaal 2006
< 26
26-35
36-45
46-55
56-65
3
21
42
41
24
6
27
25
19
6
9
48
67
60
30
10
48
65
57
30
15
48
59
60
27
9
58
62
61
34
7
58
66
62
29
7
61
60
64
27
Totaal 131 83 214 210 209 224 222 219
Gemiddeld 45,3 39 43 43 42,1 42,7 42,5 42
Het ziekteverzuim bij Nijestee was aan het begin van 2011 5,59% en steeg in de loop van het jaar naar 5,71%.
Dit komt vooral door langdurig ziekteverzuim. Oudere medewerkers zijn een bron van ervaring, maar een hogere
leeftijd kan ook gezondheidsrisico’s opleveren wanneer het fysiek zwaar werk betreft. Bij de vaklieden worden
we bijvoorbeeld geconfronteerd met langdurige uitval als gevolg van slijtage en dit heeft helaas ook geleid tot
uitstroom. Streven was om het verzuim in 2011 beneden de 5% te brengen. Dit is bijna gelukt: eind 2011 was
het verzuim 5,13% en een maand later (januari 2012) daalde het tot 4,94%.
Natuurlijk is voorkomen nog veel beter dan genezen. Medewerkers zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen
leven, gezondheid en loopbaan, maar Nijestee faciliteert hierbij met diverse instrumenten. Met de verhoging van
de pensioenleeftijd is het juist voor de vaklieden, die relatief zwaarder fysiek werk verrichten, een uitdaging om
fit, competent en gemotiveerd aan de slag te blijven. Daarom boden we hen in de tweede helft van 2011 een
Periodiek Geneeskundig Onderzoek aan en bereidden we een traject voor over duurzame inzetbaarheid.
Naast een fit lichaam is scholing en het bijhouden van vakkennis essentieel om goed te functioneren op de
arbeidsmarkt. Het Individueel Loopbaanontwikkelingsbudget (iLOB) is een relatief nieuw instrument en geeft
medewerkers een eigen zak met geld om naar eigen behoefte te besteden aan duurzame inzetbaarheid. Om
medewerkers hierbij op weg te helpen zochten we de samenwerking met collega-corporaties en zetten we
‘Loopbaaninitiatief’ op, met een eigen website, waarop vacatures en stages worden uitgewisseld en opleidingen
en workshops te vinden zijn. Loopbaaninitiatief is in 2011 uitgebreid met elf corporaties, in totaal werken
daarmee zestien corporaties in Noord-Nederland samen. Eén keer per jaar organiseert het platform een ‘Kijk op
je loopbaan-dag’. Na deelname hieraan zet gemiddeld 75% daadwerkelijk kleine of grotere stappen qua opleiding
of loopbaan.
Vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid geven we jonge mensen graag kansen om werkervaring op te
doen in de vorm van stages. Het komt daarbij voor dat stagiaires doorgroeien naar specifieke functies binnen
Nijestee, op die manier zorgen we voor instroom van jonge medewerkers. In 2011 liepen maar liefst 23 jongeren
stage bij 11 verschillende teams. Bijna de helft van de stagiaires kon aan de slag bij Woondiensten en het team
Wooninformatie is hierbij de koploper met 5 stagiaires. Nijestee is een erkend leerbedrijf onze gesprekstrainer
van de afdeling Wooninformatie is gecertificeerd praktijkopleider. Zij werd in 2011 door ECABO gekozen tot
beste praktijkopleider uit 34 genomineerden en oorspronkelijk 42.000 (!) leerbedrijven. De prijs bestaat uit een
sculptuur en een bedrag van € 2.500, bestemd voor een maatschappelijk relevant onderwijsproject.
53 12.485 / 6 33.799Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Statie Opgeleverd 31 0 0 10 7 7 14 16 0
51
H 7
Organisatie en personeel
OndernemingsraadDe Ondernemingsraad (OR) vertegenwoordigt het personeel en is strategisch overlegpartner van de directie. De
OR bestaat uit negen leden. De zittingsduur van de leden is maximaal negen jaar (drie zittingsperiodes). De taak
van de OR is om het beleid van Nijestee te toetsen en te beïnvloeden, daarbij maakt de OR steeds een afweging
tussen personeelsbelang en bedrijfsbelang. In 2011 overlegde de OR zes maal met de algemeen directeur/
bestuurder. Tijdens de vergaderingen is het hoofd Personeelszaken aanwezig om achtergrondinformatie te
verstrekken. Vaste bespreekpunten zijn de begroting, het jaarverslag en de bedrijfsrapportages, zoals de
viermaandsrapportages en maandrapportages.
De OR heeft over specifieke onderdelen van het personeelsbeleid instemmingsrecht. Ze stemde in
2011 onder andere in met:
• organisatiewijziging afdeling Vastgoed;
• traject re-integratie zieke medewerkers;
• PCA Maps (interactieve toepassing voor buitendienstmedewerkers onderhoud).
Daarnaast besprak de OR onder andere het vernieuwde Strategisch kader 2011-2013, de bouw van het nieuwe
kantoor aan het Damsterdiep, de voordracht voor de nieuwe voorzitter van de RvC, de onkostenvergoeding
voor autogebruik, het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0 en het klanttevredenheidsonderzoek dat in 2010 door USP
uitgevoerd is.
Samenwerkingsverbanden en verbindingenIn het belang van de volkshuisvesting werken we samen met verschillende instellingen en organisaties in de
woonsector. In deze paragraaf lichten we deze samenwerkingsverbanden toe.
PandGarant BVPandgarant organiseert het planmatig onderhoud voor (particuliere) woningbezitters en verenigingen van
eigenaren (VvE). Ultimo 2011 is de aandelenverhouding 1/3 – 1/3 – 1/3 voor de corporaties Lefier,
De Huismeesters en Nijestee.
We voldoen (net als iedere andere eigenaar) aan onze financiële verplichtingen door periodiek een bijdrage over
te maken op de rekening van de desbetreffende VvE. De bijdrage bestaat vooral uit een bijdrage in planmatig
onderhoud (2011: € 1.047.000) en een bijdrage in administratiekosten (2011: € 364.000).
Nijestee Onroerend Goed BVEind december 2007 richtten we de Nijestee Onroerend Goed BV op. Dat deden we om ons maximaal voor te
bereiden op toekomstige ontwikkelingen rond de vennootschapsbelasting. Vooralsnog vinden er in deze BV geen
activiteiten plaats.
7.3
7.4
7.4.1
7.4.2
Allianties en samenwerkingsverbanden
We maakten in 2011 deel uit van de volgende allianties en samenwerkingsverbanden:
• Bestuurlijk Overleg Gemeente-Corporaties. Dit overleg vormt de ruggengraat van de samenwerking
tussen gemeente en corporaties, het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0;
• WoningNet NV. Vanaf 1 januari 2004 is Nijestee participant in WoningNet NV. WoningNet ondersteunt
vanaf die datum de woonruimteverdeling in Groningen;
• Groninger Monumentenfonds (GMF). Vanaf september 2001 participeren we in deze NV. Het GMF
streeft het behoud van (met name) Rijksmonumenten na. De deelneming is vooral in natura. We hebben
hiervoor het Waterschapshuis in Onderdendam aangekocht en in het GMF ingebracht. Ons totale belang
bedraagt € 450.000;
• Verenigingen van Eigenaren (VvE’s). We participeren eind 2011 in circa 100 VvE’s. Door verkoop in
gestapelde complexen is dit aantal de laatste jaren sterk gestegen. PandGarant voert de administratie van
deze VvE’s;
• Stichting KUUB. KUUB is het centrum voor particuliere bouw in Groningen. We geven kopers graag ruimte
voor meer invloed op de eigen woning. Ons bestuur besloot op 20 juli 2004 borg te staan voor een lening
aan de stichting voor een eenmalig bedrag ad € 170.168 als startkapitaal. De lening is ingegaan per
1 augustus 2004 en kende een looptijd van zeven jaar, waarbij de eerste drie jaar aflossingsvrij waren.
De looptijd is in 2011 verlengd met drie jaar, nieuwe einddatum is 31 juli 2014. Tot en met 2011 loste
KUUB € 82.879 af, wat resulteert in een restantborg van € 87.289 ultimo 2011;
• De Vernieuwde Stad (DVS). DVS is een platform van grote maatschappelijk betrokken woningcorporaties
die met hun voeten midden in de grootstedelijke problematiek staan. Samen vertegenwoordigen de
deelnemende corporaties bijna 30% van de sociale huursector;
• Roeg en Roem. Samen met architectenbureau KAW richtten we in 2008 een noordelijk kennisplatform
voor dorps- en wijkvernieuwing op. Roeg en Roem organiseert laagdrempelige activiteiten over tal van
actuele onderwerpen en werkt samen met KEI, SEV en Nirov.
Overzicht directe en indirecte verbindingen Nijestee
Van een corporatie wordt verwacht dat zij nadrukkelijk aandacht besteedt aan de verantwoording over haar
verbindingen. Via onderstaand schema voldoen wij aan dat verzoek. Wij hanteren zoveel mogelijk het format
zoals destijds voorgeschreven door het Centraal Fonds Volkshuisvesting.
7.4.3
5352
Naam verbinding Pandgarant Nijestee Onroerend Goed
WoningNet Groninger Monumenten Fonds
KUUB
1 - Algemene gegevensRechtsvorm
Vestigingsplaats
Statutaire doelstelling
Korte beschrijving (beoogde) activiteit
Toegevoegde waarde Nijestee
Hoe worden de activiteiten gerealiseerd?
BV
Groningen
Het aanbieden van producten en diensten op het gebied van beheer, administratie en onderhoud van zowel aan particulieren als aan anderen toebehorende onroerende zaken.
De hoofdtaak van Pandgarant is het regelen van beheer en onderhoud voor Verenigingen van Eigenaren (VvE’s).Daarnaast organiseert zij het planmatig onderhoud voor particulieren.
Door verkoop van appartementen zijn er in het verleden veel VvE’s ontstaan. Vanwege transparantie en regelgeving zijn in 1999 alle activiteiten rondom beheer en onderhoud inzake VvE’s samengevoegd binnen Pandgarant BV.
In een verbinding
BV
Groningen
Het beleggen van vermogen in registergoederen, effecten en schuldvorderingen.
Is opgericht als Fiscale Beleggingsinstelling in het kader van de vast-stellings-overeenkomst vennootschaps-belasting (vpb). Zou wellicht ge-bruikt worden voor het beleggen in hoogwaar-dige huurwoningen, bedrijfsonroerend goed en garages. In verband met de invoering van de
integrale vpb is deze BV in 2011 niet gebruikt.
Is opgericht om te kunnen anticiperen op ontwikkelingen binnen de vpb. Heeft momenteel geen toegevoegde waarde.
In een verbinding
NV
Utrecht
Het deelnemen in, financieren van en het voeren van de directie of administratie van ondernemingen die zich met name bezig houden met de ondersteuning van verhuur- en verkoopactiviteiten van toegelaten instellingen krachtens de Woningwet.
WoningNet bemiddelt woningen voor corporaties in verschillende regio’s in Nederland. Zij verzorgen de inschrijving van woningzoekenden publiceren het actuele woningaanbod en regelen de verdeling van de woningen volgens de regelgeving.
Woningnet regelt op ordentelijke en gestructureerde wijze de verhuur van woningen. De toegevoegde waarde is evident.
Binnen de corporatie
NV
Groningen
Het op maatschappelijke en economisch verantwoorde wijze in stand houden en exploiteren van monumentale en beeldbepalende gebouwen in de provincie Groningen.
Door een gezamenlijke aanpak van provincie, gemeenten en de private sector, streeft het GMFbehoud van het monumentaal erfgoed van Groningen (stad en provincie) na.
Nijestee is in het bezit van een aantal monumentale panden en koestert deze met gepaste trots. In dat kader vindt zij het belangrijk dat ook andere monumentale panden behouden blijven.
In een verbinding
Stichting
Groningen
Het begeleiden van parti-culieren bij het realiseren van een woning.
Kuub begeleidt en adviseert particulieren bij de ontwikkeling van een nieuwbouw-woning. Dat gebeurt vanuit het principe van projectmatig particulier opdracht-geverschap.
Nijestee ontwikkelt en realiseertveel koopwonin-gen. Om particulier opdrachtgever-schap te stimuleren en daarbinnen de afzetmogelijk-heden te vergroten en kopers zeggenschap te geven over hun eigen woning, is de toegevoegde waarde voor Nijestee evident.
In een verbinding
Geldstromen van verbinding naar corporatie
Doorberekende kosten hebben betrekking op
Omvang verstrekte leningen
Condities
Afgegeven zekerheden met betrekking tot verstrekte leningen
Afgegeven garanties van corporatie aan verbinding
Financiering van de acti-viteiten in de verbinding vinden plaats door
Worden er subsidies ingebracht?
Nihil
NvT
NvT
NvT
NvT
Geen
Op basis van eigen omzet
Nee
Nihil
NvT
NvT
NvT
NvT
Geen
(Nog) geen activiteiten
Nee
Nihil
NvT
NvT
NvT
NvT
Geen
Op basis van eigen omzet en met behulp van andere financiers
Nee
Nihil
NvT
NvT
NvT
NvT
Geen
Met behulp van andere financiers (bijv. Gemeente Groningen)
Nee
Nihil
NvT
NvT
NvT
NvT
Nijestee staat voor 50% borg voor een door de gemeente Groningen verstrekte lening(50%*€ 340.335 = €170.168). Ultimo 2011 is €82.879 afgelost en resteert €87.289
Op basis van eigen omzet
Nee
2 - Financiële gegevens (financiële relatie tussen Nijestee en verbinding)
Naam verbinding Pandgarant Nijestee Onroerend Goed
WoningNet Groninger Monumenten Fonds
KUUB
Van toepassing zijnde risico’s
Vennootschaps-belasting?
Betrokkenheid gemeente?
Hoe worden de activiteiten verantwoord in de jaarstukken?
Kerntaak of nevenactiviteit?
Is er een direct of indirect corporatiebelang?
Eventuele overige participanten
Wijze van bestuurlijke zeggenschap
Wijze waarop risico-beheersing plaats vindt
Zijn er gegarandeerde omzetafspraken vooraf
Dalende omzet, onderdekking afgesloten onderhouds-contracten
Ja, sinds start onderneming vindt aangifte plaats
Nee
Geen consolidatie (minderheids-belang). In het jaarverslag wordt melding gemaakt van activiteiten.
Nevenactiviteit
33,3% direct belang
Corporatie Lefier 33,3%, De Huismeesters 33,3%
Directeur-bestuurder heeft zitting in AvA
Periodieke rapportage-plicht
Geen specifiek bedrag of omvang. Wanneer er door verkoop woningen een nieuwe VvE moet worden opgericht, is Pandgarant degene die normaliter “het werk” krijgt
NvT (nog geen activiteiten)
Ja/nee. Deze verbinding is opgericht als mogelijke FBI. Vanwege de integrale vpb echter wordt geen bezit overgeheveld en wordt eventuele vpb binnen de toegelaten instelling afgewikkeld
Nee
Geen consolidatie.Geen nadere toelichting, want nog geen activiteiten.
Nevenactiviteit
100% direct belang
NvT
100%
Niet specifiek, want geen activiteiten
Geen, want geen activiteiten
Niet-conforme levering afgesproken diensten (software toewijzing woningen)
Onbekend, Nijestee is slechts afnemer van diensten
Nee
Geen consolidatie (minderheids-belang). In het jaarverslag wordt melding gemaakt van haar activiteiten.
Nevenactiviteit
0,02% (obv gestort kapitaal) = 100 aandelen
Circa 75 overige corporaties
Geen bestuurlijke zeggenschap
Geen specifieke
Contractafspraak, dat de verbinding de overeengekomen diensten levert
Onvoldoende omzet om monumenten in stand te kunnen houden
Ja, sinds start onderneming vindt aangifte plaats
Ja. Gemeente heeft lening verstrekt van € 1.000.000
Geen consolidatie (afwijkende activiteiten). In het jaarverslag wordt melding gemaakt van haar activiteiten.
Nevenactiviteit
26% (obv gestort kapitaal)
Stichting JB, Scholtenfonds, Stichting Lefier, Stichting Oude Groninger Kerken, TCN, Waterschap Noorderzijlvest, Stichting Libau, Jan Menze van Diepen Stichting, Gemeente Veendam
Geen bestuurlijke zeggenschap, wel lid van de RvCGeen specifieke
Geen
Onvoldoende omzet waardoor begeleiding kopers achterwege blijft
Ja
Ja. Gemeente heeft lening verstrekt van € 340.335.Ultimo 2011 is er € 165.758 afgelost en resteert € 174.577.
Geen consolidatie. In het jaarverslag wordt melding gemaakt van haar activiteiten.
Nevenactiviteit
Indirect belang
Gemeente Groningen, Utrecht en Heerhugowaarden andere corporaties
Bestuurlijke zeggenschap
Uitvoeren van interim- en eindejaars-controles
Geen
3 - Risicobeheersing
Geldstromen van corporatie naar verbinding
Doorberekende kosten hebben betrekking op
Afgegeven garanties van verbinding aan corporatie
Eigen vermogen verbinding
Balanstotaal
Jaaromzet
Ontvangen winstuitkeringen
Nihil
NvT
Geen
Positief € 82.000
€ 1,2 miljoen
€ 1,8 miljoen
2010: € 1.0002011: € 8.000 (raming)
Nihil
NvT
Geen
Positief€ 18.000
€ 18.000
Nihil
2010: nihil2011: nihil
€198.000
Beschikbaar stellen software met betrekking tot de toewijzing van woningen
Geen
Positief € 7,1 miljoen (stand 2010)
€ 10,2 miljoen (stand 2010)
€ 15,3 miljoen (stand 2010)
2010: € 02011: € 0
Nihil
NvT
Waterschapshuis Onderdendam
Positief € 1,8 miljoen (stand 2010)
€ 3,8 miljoen (stand 2010)
€ 138.000 (stand 2010)
2010: nihil2011: nihil
€138.000
Verrichte diensten 46 eengezinswoningen Paddepoel Zuidoost
Geen
Negatief € 10.000 (stand 2011)
€ 0,7 miljoen (stand 2011)
€ 0,8 miljoen(stand 2011)
2010: nihil2011: nihil
54 55
H 8
Bericht van de Raad van Comm
issarissen
De Raad van Commissarissen (RvC) is de interne toezichthouder van Nijestee. De RvC toetst de activiteiten
van bestuur, directie en de organisatie als geheel aan de eisen die vanuit de wetgever en de samenleving aan
de corporatie worden gesteld. De RvC vervult daarmee een belangrijke schakel tussen de eigen organisatie en
het extern toezicht door instanties als het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), het Waarborgfonds Sociale
Woningbouw (WSW) of het ministerie. Werkwijze, taken, bevoegdheden en voorwaarden rond toetreding staan in
het ‘Reglement voor de Raad van Commissarissen van Nijestee’. Dit document is op de website van Nijestee te
vinden. In dit reglement is ook het toezicht geregeld op de rechtspersonen die aan Nijestee verbonden zijn.
De RvC is samen met het bestuur verantwoordelijk voor een goede governance structuur. In dit hoofdstuk legt
de RvC verantwoording af over het verslagjaar 2011. Als richtsnoer hanteert de RvC het verantwoordingskader
zoals aangereikt in de Governance Code en de Aedescode. In 2010 liet Nijestee voor het eerst een visitatie
uitvoeren. In het visitatierapport scoorde Nijestee boven de norm op het onderdeel governance. Met name de
visie van de RvC om naast de informatie van de bestuurder ook externe bronnen te raadplegen werd als positief
beoordeeld.
Halverwege 2011 is de Governance Code op een aantal punten aangescherpt. Op een drietal
punten wijkt Nijestee af van de vernieuwde Governance Code. Conform het principe van de code –
pas toe of leg uit - volgt hier uitleg waarom Nijestee niet aan alle punten van de code voldoet:
• de Audit commissie overlegt met de externe accountant in aanwezigheid van de bestuurder. Wel heeft de
voorzitter eens per jaar een gesprek met de accountant onder vier ogen;
• de bestuurder is niet benoemd voor een periode van maximaal 4 jaar. Wel stelt de RvC jaarlijks een
prestatiecontract met de bestuurder op. Ieder jaar toetst de Remuneratiecommissie tijdens het
beoordelingsgesprek in hoeverre het vastgestelde beleid is uitgevoerd. Dit gesprek biedt naar het oordeel
van de RvC voldoende waarborgen, waardoor een expliciete termijn van 4 jaar niet nodig is;
• de Remuneratiecommissie, bestaande uit de voorzitter en de vice-voorzitter, kent geen specifiek
reglement. De RvC acht dit niet noodzakelijk.
Governance structuurDe RvC rekent de prestatievelden van het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) als de basis voor toetsing
van het beleid dat Nijestee voert. Alle middelen dienen immers in het belang van de volkshuisvesting te worden
geïnvesteerd, waarbij huisvesting van de primaire doelgroep de kerntaak van de corporatie is. Lokaal geldt een
ander prominent toetsingskader in de vorm van het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0, waarin meerjarige afspraken zijn
vastgelegd over samenwerking en investeringen door gemeente en de gezamenlijke corporaties.
Iedere drie jaar stelt Nijestee haar strategie bij. Begin 2011 gaf de RvC goedkeuring aan het vernieuwde
Strategisch kader voor de periode 2011-2013, ‘Gewoon doen’. Dit document geldt eveneens als een belangrijk
toetsingskader voor de RvC. Het Strategisch kader is in 2011 doorvertaald naar financiële doelstellingen op de
lange termijn (zie hoofdstuk 9). Deze beleidsuitspraken geven de RvC kaders voor de financiële beoordeling van
bestuursvoorstellen.
Om de vier maanden bespreekt de RvC een tussenrapportage over de voortgang. Met behulp van de Balanced
Score Card (BSC) geeft het bestuur inzicht in de voortgang van de werkzaamheden en eventuele risico’s. Het
eind van de financiële crisis is nog niet in zicht en met name actieve partijen op de woningmarkt lopen risico
bij de ontwikkeling en afzet van vastgoed. Vanuit risicomanagement levert Nijestee sinds 2010 voor iedere
RvC-vergadering een voortgangsrapportage. In de dagelijkse praktijk vormen deze rapportages een belangrijk
sturingsinstrument om beslissingen te nemen en governance concreet vorm te geven.
8. Bericht van de Raad van Commissarissen
8.1
H 8
Bericht van de Raad van Commissarissen
BoerhaaveschoolSudhana Roovers, 6 jaar
OnderwerpUWV-kantoor (jongeren)
57
H 8
Bericht van de Raad van Comm
issarissen Werkwijze, werving en selectieSinds de oprichting van Nijestee telde de RvC zeven leden. Eind 2009 is het Reglement vernieuwd en bestaat de
RvC uit vijf leden. De leden van de RvC worden voor een periode van vier jaar benoemd en mogen maximaal acht
jaar aan de RvC deelnemen. Ieder lid heeft de verantwoordelijkheid onafhankelijk en kritisch bij te dragen aan de
besluitvorming, zodanig dat de raad van commissarissen de belangen op evenwichtige wijze kan afwegen. Om
de onafhankelijkheid van de leden te staven verwijzen we naar het overzicht van hoofd- en nevenactiviteiten in
paragraaf 8.6. Alle leden van de RvC zijn lid van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW)
en maken, al naar gelang de individuele behoefte, gebruik van het professionaliseringsaanbod.
Inzicht in de werkwijze
De RvC komt jaarlijks minimaal vier keer bijeen met de bestuurder, de controller en de plaatsvervangend
bestuurder. Afhankelijk van de agendapunten kunnen andere directieleden of medewerkers worden uitgenodigd.
In het verslagjaar kwam de RvC zeven maal bijeen, waarbij een extra bijeenkomst ingelast was in verband met
de verkoop van de energievoorziening in de Grunobuurt. De RvC hecht eraan om goed op de hoogte te blijven
van de actualiteit in de stad en zich te verdiepen in de discussies die in de sector spelen. Minimaal eenmaal per
jaar organiseert de RvC een themabijeenkomst over een actueel onderwerp. Naast de reguliere vergaderingen
spreekt de voorzitter van de RvC maandelijks met de bestuurder en bestaat de afspraak dat er tussentijds
contact is bij urgente zaken.
Vanuit de RvC is een Auditcommissie benoemd om de Raad te kunnen adviseren over de bedrijfseconomische
aspecten en om de besluitvorming te optimaliseren. In 2005 is voor deze commissie een reglement opgesteld.
De Auditcommissie is het eerste aanspreekpunt van de externe accountant wanneer deze onregelmatigheden
constateert in de inhoud van de financiële berichten of in de gevolgde procedures rond de financiële
verslaggeving. De Auditcommissie bepaalt of en wanneer de voorzitter, het lid van het bestuur verantwoordelijk
voor financiële zaken en/of de externe accountant bij de vergadering van de commissie aanwezig zijn. De
Auditcommissie vergadert twee maal per jaar, zo nodig kan een extra bijeenkomst gehouden worden op verzoek
van directie of de externe accountant. De commissie doet verslag van haar beraadslagingen en bevindingen in de
RvC-vergaderingen. In 2011 kwam de Auditcommissie tweemaal bijeen. Het Jaarverslag 2010, de Management
Letter 2011 van KPMG en de Begroting 2012 waren de belangrijkste bespreekpunten.
De RvC benoemt de algemeen directeur/bestuurder en diens plaatsvervanger. Sinds 2004 is de heer Pieter
Bregman algemeen directeur/bestuurder. In 2005 is de huidige directeur Vastgoed, de heer Henk Raatjes,
tot plaatsvervanger benoemd van de bestuurder. Beide benoemingen vonden plaats op basis van een actuele
profielschets en een assessment. De bestuurder is eindverantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering daarvan.
De RvC heeft in 2011 het functioneren van de bestuurder als goed beoordeeld.
Werving en selectie
De RvC heeft een teamprofiel opgesteld waarin competenties staan beschreven waar de leden aan
moeten voldoen. Vastgesteld is dat in het team in ieder geval kennis aanwezig moet zijn op het gebied
van volkshuisvesting, financiën, personeelsbeleid, juridische zaken, vastgoedontwikkeling en commerciële
dienstverlening. In 2008 is de relatie tussen de huurderorganisaties en de Raad van Commissarissen
geformaliseerd. Huurderorganisaties hebben het recht twee bindende voordrachten te doen voor de Raad van
Commissarissen (RvC). In de RvC van Nijestee zijn twee leden op voorspraak van de huurders benoemd. Deze
leden nemen het initiatief om minstens tweemaal per jaar met de georganiseerde huurders overleg te voeren.
Eenmaal per jaar vindt een overleg plaats met de voltallige RvC. De gesprekken vinden plaats zonder de
aanwezigheid van de bestuurder.
Aan het eind van het verslagjaar trad de voorzitter af, na het verstrijken van de maximale zittingsduur van acht
jaar. Voor de werving en selectie van een nieuwe voorzitter is een actueel profiel opgesteld met behulp van een
extern adviseur. In november 2011 is de heer Wouter de Jong voorgedragen als nieuwe voorzitter van de RvC
per 1 januari 2012. De RvC kent geen vaste selectiecommissie en wijst per gelegenheid twee leden aan om de
sollicitatiegesprekken te voeren. De RvC schakelt doorgaans de bestuurder in als adviseur van deze commissie.
Als dit tot een voordracht van een geschikte kandidaat leidt, volgt een gespreksronde met de Ondernemingsraad
en de huurderorganisaties. Na positieve adviezen wordt de kandidaat benoemd tot toezichthouder en volgt
kennismaking met de voltallige RvC en het directieteam.
8.2
53 13.796 / 6 35.132Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Mijn Plek In ontwikkeling 8 0 0 0 0 0 8 0 0
59
H 8
Bericht van de Raad van Comm
issarissen IntegriteitNijestee voert actief beleid op de integriteit van de organisatie en haar medewerkers. Voor de medewerkers
van Nijestee zijn algemene regels opgesteld waar zij zich aan dienen te houden in een Gedragscode. Het
management van Nijestee en de RvC zijn primair verantwoordelijk voor risicobeheersing en fraudepreventie en
hebben een voorbeeldfunctie. In het Reglement voor de RvC staan bepalingen opgenomen over de omgang met
vertrouwelijke informatie en onverenigbaarheid van functies.
Toezicht op de integriteit vereist relevante en juiste informatie. Het bestuur voorziet vanuit de lijnorganisatie
zoveel mogelijk in die behoefte, maar de RvC maakt ook actief gebruik van externe informatiebronnen. Zo is
de accountant aanwezig bij de behandeling van de jaarrekening in de RvC-vergadering. Daarnaast wordt de
accountant jaarlijks gevraagd een apart onderdeel van de organisatie te onderzoeken. De accountant stelt
jaarlijks een rapport op met conclusies en aanbevelingen. Tijdens de controle van de jaarrekening sprak de
accountant met name over het resultaat op bedrijfswaarde en de consequenties van verkoopconstructies onder
voorwaarden, zoals bijvoorbeeld Koopgarant. De accountant had na controle van de jaarrekening 2010 geen
bijzonderheden te melden om fraude of eventuele andere overtredingen te voorkomen. Op verzoek van de
accountant is het jaarverslag in paragraaf 9.8 een opsomming van maatregelen opgenomen van beperking van
fraude- en waarderingsrisico’s.
Periodiek wordt het functioneren van de externe accountant besproken in de RvC, waarbij ook de
onafhankelijkheid onderwerp van gesprek is. De huidige accountant werd in eerste instantie benoemd voor drie
jaar. In 2007 vond herbenoeming plaats voor drie jaar. In 2010 is het contract verlengd met een jaar met als
voorwaarde dat een geheel nieuw controleteam moest worden geïnstalleerd. Dat is gebeurd. In 2011 verlengde
de RvC daarom het contract voor een periode van drie jaar.
De afgelopen periode heeft aangetoond dat wanneer er een tegenstrijdig belang opdoemt, de voorzitter van de
RvC terstond op de hoogte wordt gesteld. Het desbetreffende RvC-lid neemt vervolgens niet deel aan discussie
en besluitvorming over het onderhavige onderwerp. Wanneer er besluiten genomen dienen te worden waarbij
sprake is van een tegenstrijdige belangen binnen de RvC, zal vooraf goedkeuring worden gevraagd aan de RvC.
In 2010 heeft iets dergelijks gespeeld, dit is ook vermeld in het jaarverslag. In 2011 deden zich geen kwesties
voor waarbij belangenverstrengeling in het geding was.
Het bestuur is verantwoordelijk voor het instellen en handhaven van interne procedures die ervoor zorgen dat
alle belangrijke financiële informatie bij het bestuur bekend is, zodat de tijdigheid, volledigheid en juistheid van
de interne en externe financiële verslaggeving worden gewaarborgd. De bestuurder heeft dusdanige AO/IC
maatregelen getroffen (of laten treffen) dat hij continu op de hoogte is van de (financiële) ontwikkelingen binnen
Nijestee en haar dochters.
Zelfevaluatie De RvC staat jaarlijks stil bij haar eigen functioneren. Bewaken van de juiste kennis en ervaring zijn continue
aandachtspunten binnen de RvC: gevolgde opleidingen en het bijspijkeren van kennis vormen een vast onderwerp
tijdens de jaarlijkse zelfevaluatie. De RvC hecht aan een efficiënte werkwijze. Met het oog op kostenbesparing is
het aantal RvC-leden daarom met invoering van de nieuwe statuten per 1 januari 2010 teruggebracht van zeven
naar vijf leden.
Bij de zelfevaluatie in 2011 constateerde de RvC dat, met het terugbrengen van het aantal leden van zeven naar
vijf en de vervanging van de voorzitter van de Auditcommissie, nieuwe vastgoeddeskundigheid is toegevoegd,
maar dat de financiële deskundigheid minder in de raad aanwezig is. Besloten is om niet te aarzelen af en toe
een externe audit te laten uitvoeren of financiële deskundigheid extern in te huren.
De RvC stelde in 2005 een Auditcommissie financiën in. De werkzaamheden van deze commissie dragen bij
aan scherpte in het toezicht op de bedrijfseconomische kant. Op verzoek van de RvC is sinds 2009 een fiscale
paragraaf aan het jaarverslag toegevoegd.
8.3
8.4
Besluit- en bespreekpunten en activiteiten in 2011
Besluiten RvC en goedkeuring voorstellen Directie
• Prestatiecontract bestuurder (jaarlijks)
• Strategisch kader 2011-2013
• Planning BinnensteBuitendag 2011 (dag van de verantwoording)
• Nieuw Lokaal Akkoord 2.0 (samenwerkingsovereenkomst gemeente en collega-corporaties)
• Start bouw tweede fase Stadswerf
• Herijking Portfoliobeleid
• Herijking Financieel beleid
• Jaarverslag Nijestee 2010
• Jaarrekening Nijestee Onroerend Goed BV
• Jaarrekening PandGarant 2010
• Verkoop WKO-installatie Grunobuurt
• Begroting Nijestee 2012
• Formele benoeming van de heer A. Wink tot vice-voorzitter
• Wervingstraject nieuwe voorzitter door Blauw BV
• Actueel profiel voorzitter RvC
• Benoeming van de heer W. de Jong tot lid RvC (beoogd voorzitter per januari 2012)
• Vernieuwd contract accountant KPMG voor drie jaar
Overige besproken onderwerpen
• Viermaandelijkse rapportages / Balanced Score Card
• Extra tussentijdse actualiteitennotities
• Rapportage Klanttevredenheidsonderzoek USP (2010)
• Klachtenrapportages
• CFV: vervolgonderzoek integriteitsbeleid en rapport ‘Integriteit, maatschappelijk verantwoord’
• Personeelsbeleid
• Voortgang nieuwbouw kantoor Damsterdiep
• BAG adviezen (Buurtconciërges, Overlast, Samen wonen in gemengde complexen, Afspraak verfijning
onderhoud)
• Jaarverslag De Vernieuwde Stad
• Continuïteitsoordeel 2011 door Centraal Fonds Volkshuisvesting (oordeel: A1, de voorgenomen activiteiten
passen bij de vermogenspositie van de corporatie)
• Consequenties dossier Europa (DAEB / niet-DAEB)
• Brief WSW: Kredietwaardigheid en faciliteringsvolume 2011-2013 (onveranderd kredietwaardig)
• KPMG Accountantsverslag 2010
• KPMG Management Letter 2011
• Oordeelsbrief ministerie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) 2011
• CFV: Corporatie in Perspectief 2011
• Naleving vernieuwde Governancecode
• RIGO rapport ‘Leefbaarheid in balans’
Activiteiten
• Halfjaarlijks overleg met de georganiseerde huurders (door de twee leden van de RvC die op voordracht
van de huurders zijn benoemd)
• Halfjaarlijks overleg met de OR
• Themabijeenkomst duurzame ambities gemeente Groningen en ‘groene’ fietsexcursie in en om de stad op
initiatief van mevrouw M. Buitenkamp op 8 april (met directie)
• Deelname aan scholings- en andere bijeenkomsten van VTW
• Deelname van diverse commissarissen aan Nieuwjaarsbijeenkomst Nijestee
• Deelname van (bijna) voltallige RvC aan de BinnensteBuitendag (Dag van de Verantwoording)
8.5
6160
H 8
Bericht van de Raad van Comm
issarissen Persoonlijke gegevens en verantwoording beloning
Persoonlijke gegevens van de leden van de RvC
Naam M/V Functie Geb. jaar Benoemd Aftredend
Margriet Meindertsma V Voorzitter (t/m 31 december 2011)
1943 2003 2011
Martha Buitenkamp V Lid 1963 2007 (herbenoemd in 2011)
2015
Heinrich Winter M Lid 1962 2005 (herbenoemd in 2009)
2012
Ko Blok M Lid 1949 2010 2013
Arie Wink M Vice-voorzitter 1948 2010 2014
Wouter de Jong M Lid (beoogd voorzitter vanaf 1 januari 2012)
1960 2011 2015
Samenstelling Auditcommissie
Naam Benoemd in
Heinrich Winter 2009
Ko Blok 2010
Samenstelling Remuneratiecommissie
Naam Benoemd in
Margriet Meindertsma 2008
Arie Wink 2011
Beloning RvC
Honorering toezichthouders
Honorering vindt plaats op basis van een adviesregeling van de Vereniging Toezichthouders Woningsector (VTW). Vaste honorering:Voorzitter: € 12.000,-- per jaar. Leden € 8.000,-- per jaar.Totale honorering: € 44.000,--Onkostenvergoeding: volgens declaratie naar gemaakte kosten. Nijestee verstrekt geen persoonlijke
leningen of garanties aan leden van de RvC.
8.6 Persoonlijke gegevens en beloning algemeen directeur / bestuurder
Naam: Pieter Bregman | Geboortejaar: 1959
Werkzaam in huidige functie sinds 19 mei 2004. Werkzaam bij de organisatie sinds 15 juli 1996.Duur benoeming: voor onbepaalde tijd. Er is geen specifieke beëindigingsregeling overeengekomen.
Nevenfuncties- Voorzitter van Platform GRAS (architectuur en stedebouw in Groningen)- Bestuurslid Duurzaamheidscentrum Groningen (tot maart 2011)- Lid Aedes bestuursadviescommissie evaluatie visitatieproces (februari – april 2011)- Lid Raad van Advies faculteit Economie en Bedrijfskunde Rijksuniversiteit Groningen (vanaf februari 2011)
BeloningHet salaris van de bestuurder bedraagt € 142.761 en valt binnen de kaders van de Sectorbrede Beloningscode van VTW, norm functiegroep F (bandbreedte jaarinkomen: € 108.251 – € 154.644).
De Beloningscode sluit aan op de Wet op Topinkomens (WOPT), in de volksmond de ‘balkenendenorm’. Corporaties zijn sinds 1 juli 2010 verplicht de sectorcode toe te passen. In de arbeidsovereenkomst met de bestuurder zijn geen afspraken opgenomen over een variabele beloning (bonus) en ook niet over indexering van het salaris of andere doorgroei.
Nijestee stelt de bestuurder een auto ter beschikking. Daarnaast heeft de bestuurder een vaste representatiekostenvergoeding en kan deze aanspraak maken op de reguliere extra personeelsvoorzieningen die voor al het personeel gelden. Pensioen- en vroegpensioenregeling zijn conform de CAO Woondiensten.
Persoonlijke gegevens plaatsvervangend bestuurder
Naam: Henk Raatjes | Geboortejaar: 1956Functie: Directeur Vastgoed
Werkzaam in huidige functie sinds 1998.Werkzaam bij de organisatie sinds 1980.Benoemd als plaatsvervangend bestuurder in 2005.
Nevenfuncties- Lid Raad van Commissarissen Kunstencentrum Groningen- Voorzitter ledenraad Rabobank Delfzijl e.o.
Hoofd- en nevenfuncties Raad van Commissarissen
Margriet Meindertsma, Voorzitter (t/m 31 december 2011)
HoofdfunctieAdviseur stedelijke en plattelandsontwikkelingen
Nevenfuncties- Lid Eerste Kamer der Staten-Generaal (tot juni 2011) - Commissaris woningstichting Domesta Emmen- Commissaris Van Nimwegen & Partners (organisatie- en adviesbureau op terrein van bouwen en wonen)- Lid Raad van Toezicht Stichting Reclassering Nederland- Voorzitter Raad van Toezicht woningstichting PWS Rotterdam (tot 1 juni 2011)- Vice voorzitter Raad van Toezicht Havensteder Rotterdam (vanaf 1 juni 2011)- Lid Raad van Toezicht Gelre ziekenhuizen
6362
Arie Wink, Vice-voorzitter
Hoofdfunctie Zakelijk directeur Noord Nederlands Toneel
Nevenfuncties- Lid Raad van Commissarissen FC Groningen- Voorzitter Stichting Fotografie Noorderlicht- Lid bestuur Dansgezelschap Club Guy & Roni- Lid bestuur Stichting Beheer Toevluchtsoord (vrouwenopvang)- Lid bestuur Beheer Academie voor Bouwkunst
Martha Buitenkamp, Lid
Hoofdfunctie Eigenaar adviesbureau Anantis, project- en procesmanagement
Nevenfuncties- Plaatsvervangend voorzitter rekenkamercommissie gemeente Noordenveld- Lid van de Raad van Advies Stichting Het Drentse Landschap- Lid rekenkamercommissie ’t Hogeland
Heinrich Winter, Lid
Hoofdfunctie - Bijzonder hoogleraar Toezicht, Rijksuniversiteit Groningen (50%)- Directeur juridisch en bestuurskundig advies- en onderzoeksbureau Pro Facto RuG (50%)
Nevenfuncties - Lid Raad van Commissarissen Timpaan Groep (welzijn, onderwijsbegeleiding, kinderopvang & peuterspeelzaalwerk)- Lid Raad van Toezicht, stichting Duurzame Terugkeer- Lid ledenraad AnderZorg (onderdeel Menzis)- Voorzitter Referendumcommissie gemeente Leeuwarden- Lid / voorzitter redactie van enkele juridische uitgaven
Ko Blok, Lid
HoofdfunctieDirecteur Blok & Ko te Hilversum (toezicht, advies en coaching)
Nevenfuncties- Lid bestuur Arie Kreuk Stichting (maritiem erfgoed)- Lid bestuur Stichting Pierre Bayle Monument Rotterdam- Lid algemeen bestuur Stichting Forum Stedelijke Vernieuwing- Lid Raad van Commissarissen woningcorporatie Mitros, Utrecht- Lid bestuur Museumwerf Vreeswijk, Nieuwegein- Lid Raad van Commissarissen Moes Holding BV Zwolle- Lid Raad van Commissarissen NV Groothandelsgebouwen Rotterdam
Wouter de Jong, Lid (beoogd voorzitter vanaf 1 januari 2012)
HoofdfunctieDirecteur Necker van Naem
Nevenfuncties- Directeur-eigenaar MetaMeta Circular Economy- Directeur-eigenaar BV Boerenverstand (i.o.)- Directeur-eigenaar van Communitas- Ambassadeur kantorentransformatie Ministerie van BZK- Voorzitter Platform Duurzame Gebiedsontwikkeling- Lid Maatschappelijke adviesraad Kennis voor Klimaat
H 9
Financiën
stagiare NijesteeNicole Mik, 23 jaar
OnderwerpPrijs Beste praktijkopleider
6564
H 9
Financiën
Langetermijnbeleid
Ons financieel beleid is er op gericht de financiële continuïteit op de lange termijn veilig te stellen, zodat we onze
volkshuisvestelijke taken kunnen blijven uitvoeren.
Het uitgangspunt is om onze financiële situatie stabiel te houden. Dit is een lastige opgave, omdat we hierbij
afhankelijk zijn van zowel de overheid als van de markt. De grenzen van de huurinkomsten worden landelijk
geregeld en beperken zich tot inflatieniveau. Tegelijkertijd zien we ons geconfronteerd met heffingen van het Rijk.
Last but not least helpt de financiële crisis ons niet om gemakkelijk woningen te verkopen.
In deze paragraaf lichten we de volgende aspecten toe:
• Financieel beleid – herijkt in 2011
• Richtlijn 645 Toegelaten instellingen volkshuisvesting – aangepast in 2011
• Staatssteunrichtlijn – per 1 januari 2011 in werking
Financieel beleid In 2011 pasten we het Financiële beleid aan. Met een toenemend belang van sturen op kasstromen is de focus in
het aangepaste Financiële Beleid verbreed, sturen op solvabiliteit alleen is niet meer voldoende.
De financiële sturing abstraheerden we naar een aantal vragen:
wat wil ik? ➞ continuïteit
wat heb ik qua vermogen? ➞ solvabiliteit
wat heb ik qua geld? ➞ liquiditeit
wat verdien ik? ➞ rentabiliteit
In schemavorm ziet dat er als volgt uit:
Wat heb ik (qua vermogen)? Wat heb ik (qua geld)? Wat verdien ik?
Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit Ratio
Portefeuille-niveau
Eigen Vermogen Rentedekkingsgraad Direct rendement Kengetallen
Solvabiliteitsgraad Kredietwaardigheid Indirect rendement
A1-oordeel Faciliteringsvolume
Loan to value
Project-niveau
Onrendabele top (ORT) Investeringsniveau Internal rate of Return (IRR)
Kengetallen
Direct rendement
9. Financiën
9.1
53 14.234 / 6 37.493Project Status Te verkopen T/m 2010 verkocht In 2011 verkocht Koopgarant Nog verkopen Te verhuren Nog verhuren
< €200.000 > € 200.000 < € 200.000 > € 200.000
Stapel op Lewenborg In ontwikkeling 28 0 0 3 2 0 23 0 0
67
In het Strategisch kader (SK) is beschreven dat Nijestee streeft naar een ‘stabiele financiële situatie’. Binnen het
Financieel Beleid is dit vertaald naar kengetallen met meetbare doelstellingen, onderverdeeld naar de ratio’s
solvabiliteit, liquiditeit en rentabiliteit. De genoemde doelstellingen zijn onder andere:
Omschrijving Doelstelling Jaarrekening 2011
Begroting 2012
Solvabiliteit - Wat heb ik qua vermogen?
Eigen Vermogen > € 140,0 mln. € 183,0 mln. € 149,9 mln.
Oordeel Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) A1-oordeel A1-oordeel Volgt in 3e kwartaal
Solvabiliteitsgraad (CFV-methodiek) > 15% 16% Circa 15-20%
Onrendabele top daeb < € 70.000 Wordt aan voldaan
Onrendabele top niet-daeb < € 50.000 Wordt aan voldaan
Liquiditeit - Wat heb ik qua geld?
Rentedekkingsgraad > 1,3 1,5 1,4
Kredietwaardigheid Ja Ja Volgt in 3e kwartaal
Faciliteringsvolume Beschikbaarheid Ja Volgt in 3e kwartaal
Loan to value < 75% 71,6% Circa 70-75%
Investeringsniveau (gemiddeld per woning) < € 250.000 Wordt aan voldaan
Rentabiliteit - Wat verdien ik?
Direct rendement portefeuille > 4,5% 4,96% Circa 4,8%
Indirect rendement (portefeuille) > -2,0% 0,96% Circa -1,5%
Internal Rate of Return (IRR) daeb > 4,0% Beoordeling per project bij uitvoeringsnotitie
Internal Rate of Return (IRR) niet-daeb > 5,0%
Direct rendement bij nieuwbouw daeb > 3,0%
Direct rendement bij nieuwbouw niet-daeb > 4,0%
Dekking kwaliteitsverbeteringen > 30% Wordt aan voldaan
De RvC keurde het herijkte Financieel beleid op 2 november 2011 goed, vanaf dat moment trad het in
werking. Uit de kolom ‘Jaarrekening 2011’ blijkt dat we nagenoeg alle doelstellingen haalden. Alleen de
rentabiliteitsuitkomsten bij specifieke projecten zijn nog voor verbetering vatbaar.
Richtlijn 645 Toegelaten instellingen volkshuisvestingEen jaarrekening moet worden opgesteld conform de RJ 645 (RJ = Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving).
Periodiek worden deze richtlijnen aangepast. De aanpassingen zijn bedoeld voor verduidelijking of interpretatie
van bestaande richtlijnen.
De laatste aanpassing is in januari 2011 vastgesteld (de RJ-uiting 2010-3), ingangsdatum boekjaar 2012.
De (voor Nijestee) twee belangrijkste wijzigingsvoorstellen betreffen:
• het wijzigen van de afschrijvingsmethodiek van annuïtair naar lineair;
• het schrappen van de rentabiliteitswaardecorrectie in het vermogen.
Ad afschrijvingen
Nijestee schrijft af volgens de annuïteitenmethode. Vanaf 2012 is dit niet meer toegestaan. Een corporatie is
verplicht haar afschrijvingsmethode te koppelen aan de waardeverandering van de activa. Dit betekent vanaf
2012 lineair afschrijven (op basis van de resterende levensduur). Hierdoor stijgen de jaarlijkse afschrijvingslasten
van € 7 miljoen naar circa € 18 miljoen.
Ad rentabiliteitswaardecorrectie (RW-correctie)
Wanneer de vermogenskosten van een corporatie lager zijn dan de disconteringsvoet, komt dit tot uiting in de
RW-correctie. Onze gemiddelde vermogenskosten bedragen circa 4,1% bij een disconteringsvoet van 5,25%.
De RW-correctie ultimo 2011 is berekend op circa € 48 miljoen. Onder de oude verslaggevingregels maakte dit
bedrag onderdeel uit van het Eigen Vermogen. Onder de nieuwe regels is dit (vanaf 2012) niet meer toegestaan,
omdat de stelling is dat de wijze van financieren niet van invloed is op de waarde van een woning.
De impact op resultaat en vermogen van deze wijzigingen is groot. Dit is zichtbaar in paragraaf 9.3
“Meerjarenprognose en solvabiliteit”, daarin houden we al rekening met de hierboven beschreven wijzigingen.
Wel moet nog worden opgemerkt dat het boekhoudkundige aanpassingen betreft en dat het geen effect heeft
op de kasstromen.
StaatssteunrichtlijnOp 1 januari 2011 trad de Europese beschikking inzake staatssteun in werking. Dit betekent dat een corporatie
alleen nog voor DAEB-activiteiten (Diensten van Algemeen Economisch Belang) staatssteun mag ontvangen. Met
DAEB-activiteiten wordt bedoeld:
• verhuur van woningen met een huur lager dan € 652,52 (prijspeil 2011);
• verhuur maatschappelijk vastgoed (bijvoorbeeld gemeenschapscentra, buurthuizen, zorgsteunpunten, etc.).
Er is een overzichtslijst in de regeling toegevoegd;
• overig, bijvoorbeeld de Vogelaarwijken.
Voor niet-DAEB-activiteiten kan een corporatie dus geen staatssteun ontvangen.
Dit betreft bijvoorbeeld:
• verhuur van woningen met een huur hoger dan € 652,52;
• verhuur van maatschappelijk vastgoed dat niet op de EC-lijst wordt genoemd;
• bedrijfsonroerend goed;
• koopwoningen.
We volgen de uitgangspunten van de richtlijn. In 2011 verhuurden we daarom in principe geen woningen
beneden de € 652,52 meer aan huishoudens met een inkomen boven € 33.614. De niet-DAEB activiteiten
moeten conform de aangepaste RJ 645 op een andere wijze worden gewaardeerd dan voorheen. Vanaf
2012 worden dergelijke activiteiten gewaardeerd tegen “marktwaarde in verhuurde staat”. Deze marktwaarde
representeert het bedrag dat het vastgoedobject bij verkoop aan een derde, die aansluitend de huurexploitatie
voortzet, naar schatting zal opbrengen. Deze andere wijze van waarderen passen we al toe bij paragraaf 9.3
‘Meerjarenprognose en solvabiliteit’.
Activiteitenplan 2012-2017Om grip te houden op onze langetermijn activiteiten hebben we onze plannen voor een reeks van jaren
uitgezet op basis van het portfoliobeleid. Het is onze ambitie om én veel nieuwe huurwoningen te realiseren
én het aantal eigen huurwoningen nagenoeg gelijk te houden. Beide ambities staan onder druk vanwege het
rijksbeleid. Vanwege financiële motieven zijn we genoodzaakt om meer woningen te verkopen, het aantal
nieuwbouwprojecten te verlagen en het aantal kwaliteitsverbeteringen terug te schroeven naar 200 per jaar (in
plaats van 300).
9.2
H 9
Financiën
6968
In de volgende tabel geven we inzicht in onze activiteiten voor de komende jaren.
De activiteiten in 2012-2017 in aantallen woningen:
Totaal 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Onttrekkingen sloop -/- 636 -/- 30 -/- 126 -/- 177 0 -/- 86 -/- 217
Verkoop huurwoningen -/- 903 -/- 112 -/- 112 -/- 136 -/- 160 -/- 145 -/- 238
Sociale huurwoningen (daeb) 1 703 93 270 74 112 132 22
Vrije sector huurwoningen (niet-daeb) 117 12 73 0 25 7 0
Mutatie aantal woningen in eigendom -/- 286 -/- 37 105 -/- 239 -/- 23 -/- 92 -/- 433
Aantal verkochte huurwoningen in beheer -/- 275 -/- 25 -/- 50 -/- 50 -/- 50 -/- 50 -/- 50
Aantal nieuwe woningen in beheer 231 0 0 24 48 33 126
Mutatie aantal woningen in beheer -/- 44 -/- 25 -/- 50 -/- 26 -/- 2 -/- 17 76
Aantal woningen in eigendom en beheer. Start = 13.513 2
13.451 13.506 13.241 13.216 13.107 12.750
Kwaliteitsverbeteringen 3 1.243 243 200 200 200 200 200
Koopwoningen nieuwbouw 735 90 230 67 133 149 66
1) Dit betreft zowel sociale huurwoningen (circa 310) als jongereneenheden (circa 390).
2) Op 31 december 2011 hebben we 13.260 woningen in eigendom en 253 woningen in beheer, totaal
13.513. Naast deze woningen beheren we bedrijfsruimten, garages en overige eenheden.
3) De aantallen van 200 in de jaren 2013 tot en met 2016 zijn gebaseerd op een gebudgetteerde ORT van
€ 4 miljoen per jaar. Uitgangspunt is daarom dat maximaal € 20.000 van elke verbetering niet wordt
terugverdiend.
Toelichting activiteitenplanWe willen circa 900 huurwoningen in de komende zes jaar verkopen. Op die manier krijgen we voldoende
inkomsten om onze bouwplannen uit te voeren. Ook gaan we in dezelfde periode circa 630 huurwoningen
vervangen. De afname door verkoop en sloop compenseren we door de bouw van 820 huurwoningen. Dit komt
neer op een gemiddelde productie van circa 135 huurwoningen per jaar. Vanwege financiële uitgangspunten
slagen we er dus niet meer in om de afname door sloop en verkoop volledig te compenseren.
Bijna 86% van de nieuwe woningen bouwen we in de sociale huursector. Naast nieuwe huurwoningen bouwen we
de komende zes jaar ook 735 koopwoningen. Onze totale voorgenomen bouwproductie tot en met 2017 ligt op
circa 1550 woningen, gemiddeld bijna 260 woningen per jaar.
Naast nieuwbouw investeren we in duurzame verbetering van bestaande huurwoningen. De komende jaren
investeren we projectmatig in circa 1.250 woningen. Ook reserveren we jaarlijks een budget om de kwaliteit van
de woningen na verhuizing verder te verhogen.
In totaal leiden onze voorgenomen activiteiten tot een toename van ruim 900 woningen in de stad Groningen in
de komende zes jaar.
Totaal 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Onttrekkingen sloop -/- 636 -/- 30 -/- 126 -/- 177 0 -/- 86 -/- 217
Sociale huurwoningen (daeb) 703 93 270 74 112 132 22
Vrije sector huurwoningen (niet-daeb) 117 12 73 0 25 7 0
Koopwoningen nieuwbouw 735 90 230 67 133 149 66
Toename aantal woningen in de stad Groningen door Nijestee
919 165 447 -/- 36 270 202 -/- 129
Meerjarenprognose en solvabiliteitHet activiteitenplan 2012-2017 is in een scenario verwerkt. Gegevens uit de Jaarrekening 2011 en Begroting
2012 zijn uitgangspunt voor de prognose.
Onze belangrijkste uitgangspunten:
Opbrengsten:
• Inflatievolgende huurverhogingen;
• Winst op een regulier verkochte woning uit ons bestaande bezit van gemiddeld circa € 95.000;
• Winst op projectmatige verkoop van woning uit ons bestaande bezit van gemiddeld circa € 70.000;
Uitgaven:
• De voornaamste uitgaven betreffen de investeringen in nieuwe huurwoningen. Om deze betaalbaar te
houden, verhuren we die niet tegen de marktprijs, maar nemen we een verlies voor onze rekening (de
zogenoemde onrendabele top).
Hieronder de aantallen en kosten voor de periode 2012-2017:
Type woning Aantal Bouwkosten Onrendabel deel
Sociale huur (DAEB) 312 € 159.000 € 52.400
Tijdelijke jongereneenheden 60 € 47.000 € 14.700
Permanente jongereneenheden 331 € 85.000 € 24.700
Vrije sector (niet-DAEB) 117 € 179.000 € 48.500
Om de investeringen te kunnen financieren trekken we leningen aan. In de meerjarenbegroting houden we (voor
nieuwe leningen en renteconversies) rekening met een lange rente van 5,25%. Op niet geborgde leningen geldt
een opslag van 1,5%.
9.3 H
9 Financiën
7170
H 9
Financiën De ontwikkeling van de Winst- en verliesrekening verwachten we als volgt:
Bedragen x € 1.000 Jaarrekening Begroting Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Netto-huren 65.100 67.000 68.900 70.100 71.100 72.400 72.400
Vergoedingen 3.700 3.800 4.100 4.100 4.100 4.100 4.100
Opbrengst verkoop woningen 21.400 36.500 17.600 44.300 40.800 30.400 48.300
Overheidsbijdragen 100 100 100 100 0 0 0
Overige Bedrijfsopbrengsten 3.900 4.200 4.300 4.300 4.400 4.500 4.600
Totaal opbrengsten 94.200 111.600 95.000 122.900 120.400 111.400 129.400
Afschrijvingen 8.400 18.200 19.400 19.600 19.700 19.700 19.400
Overige waardeveranderingen 13.400 8.100 3.100 8.000 7.500 3.600 5.900
Lonen en sociale lasten 12.700 13.000 13.300 13.600 13.800 14.100 14.400
Onderhoud 19.500 19.600 19.800 19.600 19.500 19.600 19.800
Kwaliteitsverbeteringen 2.500 3.500 4.000 4.000 4.000 4.000 4.000
Kosten verkoop woningen 12.100 28.100 8.400 33.000 27.900 17.600 28.000
Overige bedrijfslasten 14.100 15.500 16.200 16.500 16.700 17.200 17.500
Huurtoeslagheffing 0 0 0 2.500 2.500 2.500 2.500
Rente 15.500 16.200 17.000 17.600 17.700 18.600 18.700
Totaal lasten 98.200 122.200 101.200 134.400 129.300 116.900 130.200
Totaal resultaat historisch kosten
-/- 4.000 -/- 10.600 -/- 6.200 -/- 11.500 -/- 8.900 -/- 5.500 -/- 800
Verloop tijd 1 -/- 4.400 -/- 8.000 -/- 8.000 -/- 8.000 -/- 8.000 -/- 8.000 -/- 8.000
Daling boekwaarde (afschrijving) 1
8.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000
Verkoop + overig 7.800
Totaal resultaat bedrijfswaarde
7.400 -/- 600 3.800 -/- 1.500 1.100 4.500 9.200
1) Deze indicatieve cijfers zijn enkel richtinggevend. Het daadwerkelijke verloop is onder andere afhankelijk van
parameterkeuzes en ingerekende verkoopaantallen. Conform nieuwe richtlijnen zullen waardemutaties als
gevolg van parameterwijzigingen vanaf 2012 rechtstreeks via het Eigen Vermogen worden verwerkt.
De cijfers zijn afgerond op € 100.000. Bepaalde onderdelen in de tabel (bijvoorbeeld Overige
Bedrijfsopbrengsten, Overige bedrijfslasten, Resultaat) verschillen nogal van jaar tot jaar. De genoemde
bedragen in de jaren 2013-2017 zijn enkel richtinggevend. Bij het opstellen van definitieve jaarbegrotingen vindt
fijnafstemming plaats.
De meest opvallende verschillen ten opzichte van de Jaarrekening 2011 zijn de volgende posten:
• Afschrijvingen (nieuwe afschrijvingsmethodiek vanaf 2012);
• Huurtoeslag heffing (vanaf 2014);
• Kwaliteitsverbeteringen (doelstelling: jaarlijks ORT op kwaliteitsverbeteringen van circa € 4 miljoen);
• Resultaat op basis van bedrijfswaarde (indicatief).
De ontwikkeling van de Balans verwachten we als volgt:
Bedragen x € 1.000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Materiële vaste activa daebMateriële vaste activa niet-daeb
493.30079.800
527.10078.900
457.100104.200
475.900104.200
463.900104.200
460.600104.200
456.700104.200
442.200104.200
Onderhanden werk/MVA in ont.
42.800 45.600 41.800 18.100 15.500 8.800 1.500 100
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
7.800 14.000 14.000 14.000 14.000 14.000 14.000 14.000
Overige vlottende activa 11.300 14.800 52.800 26.900 30.700 11.100 14.000 14.700
Balanstotaal debet 635.000 680.400 669.900 639.100 628.300 598.700 590.400 575.200
Eigen vermogen 175.600 183.000 159.800 163.600 162.100 163.200 167.700 176.900
Egalisatierekening/Voorz. 13.500 16.700
Langlopende schulden 402.600 434.000 465.200 442.500 428.400 397.800 388.800 363.800
Terugkoopverplichting zaken verkocht onder voorwaarden
9.000 13.900 13.900 13.900 13.900 13.900 13.900 13.900
Rekening courant bank 9.400 6.900 10.100 15.000 18.000 20.000 19.000 20.000
Vlottende passiva 24.900 25.900 20.900 4.100 5.900 3.800 1.000 600
Balanstotaal credit 635.000 680.400 669.900 639.100 628.300 598.700 590.400 575.200
Solvabiliteitspercentage 27,6% 26,9% 23,9% 25,6% 25,8% 27,3% 28,4% 30,8%
Toelichting 2011:
Het Eigen Vermogen neemt toe met het resultaat over 2011 ad positief € 7,4 miljoen.
Toelichting 2012:
Vanaf 2012 geldt de nieuwe RJ 645. Dit resulteert in een tweetal extra aanpassingen:
• de Rentabiliteitswaardecorrectie van € 47,9 miljoen vervalt. Hierdoor dalen de posten ‘Materiële vaste
activa daeb’ en ‘Eigen Vermogen’;
• de niet-DAEB-activiteiten worden gewaardeerd tegen marktwaarde in verhuurde staat. Deze post stijgt
daardoor met € 25,3 miljoen (van € 78,9 miljoen naar € 104,2 miljoen). Het Eigen Vermogen komt
ultimo 2012 per saldo uit op € 159,8 miljoen, een som van het eindsaldo 2011 (183,0) minus de
rentabiliteitswaardecorrectie (-/- 47,9) en het niet-DAEB-effect (+ 25,3), minus het geraamde resultaat
van 2012 (- 0,6).
Voor de berekening van het meerjarenperspectief hanteren we de volgende uitgangspunten:
Startbedragen Sector parameters
Gemiddelde huurstijging 2012 2,30%
2013 en verder 2,00%
Gemiddelde inflatiestijging (beheer- en overige kosten) 2012 – 2015 2,00%
2016 en verder 3,00%
Gemiddelde stijging bouwkosten nieuwbouw 2012 en verder 3,00%
Gemiddelde prijsstijging onderhoudskosten 2012 -2015 2,00%
2016 en verder 3,00%
Huurderving 2012 en verder 1,70%
Variabele lasten per woning nieuwbouw. € 2.635
Rentepercentage bij (her)financiering en renteaanpassing opgeborgde leningen. Op niet geborgde leningen geldt een opslagvan circa 1,5%
2012 en verder 5,25%
7372
Rente voor contante waarde berekening woningen 5,25%
Rente voor contante waarde berekening woningen met huur boven € 652
5,50%
Rente voor contante waarde berekening commerciële ruimten 5,50%
Investering kwaliteitsverbeteringen 32.500
Investering kwaliteitsverbeteringen met energetische maatregelen 37.500
Nieuwbouw huur sociaal: gem. investering per woning per 1/1 € 159.000
Onrendabele top per woning (indicatief) € 52.400
Gemiddelde aanvangshuur per woning € 630
Levensduur 50 jaar
Nieuwbouw huur jongereneenheid: gem. investering per woning per 1/1
€ 47.000
Onrendabele top per woning (indicatief) € 14.700
Gemiddelde aanvangshuur per woning € 340
Levensduur Tijdelijk 15 jaar
Nieuwbouw huur jongereneenheid: gem. investering per woning per 1/1
€ 85.000
Onrendabele top per woning (indicatief) € 24.700
Gemiddelde aanvangshuur per woning € 340
Levensduur Niet tijdelijk 50 jaar
Nieuwbouw huur hoogwaardig: investering per woning per 1/1 € 179.000
Onrendabele top per woning (indicatief) € 48.500
Gemiddelde aanvangshuur per woning € 730
Levensduur 50 jaar
Nieuwbouw parkeerplaats: gem. investering per plek per 1/1 € 24.000
Onrendabele top per parkeerplek (indicatief) € 17.900
Gemiddelde aanvangshuur per parkeerplek € 50
Levensduur 50 jaar
Verkoop regulier: gemiddelde winst per woning 2012 en verder € 95.000
Verkoop projectmatig: winst per woning 2012 en verder € 70.000
Sloop: sloopkosten per woning (incl. verhuiskosten) 2012 en verder € 15.000
Winst (voor vpb) per koopwoning nieuwbouw (5%) 2012 en verder € 10.000
BedrijfswaardeVanaf 2008 waardeert Nijestee op actuele waarde (bedrijfswaarde) in plaats van op historische kostprijs. Deze
switch heeft nogal wat gevolgen voor bijvoorbeeld balans en winst- en verliesrekening. In deze paragraaf lichten
we toe:
• Wat de mutatie in de bedrijfswaarde is in 2011;
• Wat de omvang is van het ongerealiseerde eigen vermogen ultimo 2011;
• Wat het verschil is tussen het resultaat op basis van historische kostprijs en op basis van actuele waarde.
Mutatie bedrijfswaarde 2011De bedrijfswaarde van onze materiële vaste activa in exploitatie bedraagt primo 2011 totaal € 539,9 miljoen.
Ultimo 2011 bedraagt de bedrijfswaarde € 558,0 miljoen. Per saldo een toename van € 18,1 miljoen. In
onderstaand overzicht presenteren we het verloop:
9.4
9.4.1
Omschrijving Woningen Bedrijfs onroerend
goed (BOG)
Garages/Parkeerpl.
Eigen huisvesting
Grond-waarde
Ten dienste vd exploitatie
Totaal
Bedrijfswaarde primo 2011 492.763.000 29.534.000 4.313.000 2.719.000 10.428.000 146.000 539.903.000
Verkoop/samenvoeging (1)DesinvesteringAankoopInvestering (2)Overig
- 4.183.00000
17.088.0000
- 1.731.00000
925.0000
000
402.0000
00000
000
307.0000
000
97.000- 149.000
- 5.914.00000
18.819.000- 149.000
Gecorrigeerde bedrijfswaarde na mutatie woningbestand
505.668.000 28.728.000 4.715.000 2.719.000 10.735.000 94.000 552.659.000
Aanpassing levensduurverwachting (3) 3.088.000 58.000 0 0 0 0 3.146.000
Gecorrigeerde bedrijfswaarde na aanpassing levensduur
508.756.000 28.786.000 4.715.000 2.719.000 10.735.000 94.000 555.805.000
Verloop tijd (4) - 4.362.000 -59.000 14.000 97.000 0 0 - 4.310.000
Gecorrigeerde bedrijfswaarde 2010 ultimo 2011
504.394.000 28.727.000 4.729.000 2.816.000 10.735.000 94.000 551.495.000
Mutatie disconteringsvoetMutatie huurinflatie/huurniveau (5)Mutatie huurdervingspercentageMutatie restwaardeMutatie onderhoud (6)Mutatie algemeen beh. en adm. (7) Mutatie belastingen (8)Mutatie verzekeringen (9)Mutatie verkopen (10)Subtotaal overige mutaties
02.616.000
081.000
- 568.000435.000
- 3.096.0002.023.0004.928.0006.419.000
0- 77.000
00
684.0006.000
- 122.00015.000
0506.000
0- 560.000
050.000
111.00013.000
000
- 386.000
01.000
0000
- 10.00000
- 9.000
0000000000
0000000000
01.980.000
0131.000227.000454.000
- 3.228.0002.038.0004.928.0006.530.000
Bedrijfswaarde ultimo 2011 510.813.000 29.233.000 4.343.000 2.807.000 10.735.000 94.000 558.025.000
Mutatie bedrijfswaarde 18.050.000 - 301.000 30.000 88.000 307.000 - 52.000 18.122.000
Boekwaarde historische kostprijs 418.176.000 23.969.000 4.089.000 1.012.000 10.735.000 94.000 458.075.000
Overwaarde 92.637.000 5.264.000 254.000 1.795.000 0 0 99.950.000
Toelichting woningen:
Verkoop/samenvoeging (1): betreft de verkoop van bestaand bezit (99 woningen).
Investering (2): in 2011 zijn er 385 woningen toegevoegd. Dit betreft: studio’s Bodenterrein (345 woningen),
Grunobuurt/Traverse blok 7 (24) en Grunobuurt/Statie blok 8 (16).
Aanpassing levensduurverwachting (3): vanwege uitgevoerde kwaliteitsverbeteringsprojecten is de
levensduur van enkele complexen verlengd: G. Doustraat/G. ter Borghstraat, A. van Ostadestraat, Bloemenbuurt
Oosterpark, Multatulistraat, Iepenlaan, Planetenlaan en Aluminiumstraat eo.
Verloop tijd (4): de kasstroom uit 2011 vervalt en de overige kasstromen komen een jaar eerder.
Mutatie huurinflatie/huurniveau (5): in de bedrijfswaardeberekening ultimo 2010 werd nog uitgegaan van
een huurverhoging van 2,0% in 2012. De toegestane huurverhoging voor 2012 is echter verhoogd naar 2,3%
(gerelateerd aan de inflatie over 2011). Deze wijziging heeft een positief effect op de bedrijfswaarde.
Mutatie onderhoud inclusief inflatie (6): de meerjarenonderhoudsplanning wordt vanaf oktober 2011 in een
nieuw softwaresysteem gevoerd (Ibis Main). Vanwege de overgang naar een nieuw systeem en vanwege het
doorvoeren van geactualiseerde gegevens, zijn er beperkt wijzigingen op dit onderdeel.
Mutatie algemeen beheer en administratie inclusief inflatie (7): de norm voor algemeen beheer en
administratie ligt € 2 lager dan waar ultimo 2010 mee is gerekend. Om die reden een beperkte niveaumutatie.
Mutatie belastingen inclusief inflatie (8): de norm voor belastingen is aangepast op basis van de meest
actuele aanslag van de gemeente.
Mutatie verzekeringen inclusief inflatie (9): in 2011 zijn de verzekeringsvoorwaarden aangepast,
dit resulteert in een lagere premie per verhuureenheid. Het effect hiervan is zichtbaar in de voorliggende
bedrijfswaardeberekening.
7574
H 9
FinanciënMutatie verkopen (10): ten opzichte van 2010 zijn er meer verkoopopbrengsten opgevoerd. Het aantal
woningen is wel gedaald ten opzichte van 2010, maar vanwege uitbreiding van het verkoopvolume verwachten
we dat de verkopen eerder zullen zijn gerealiseerd. Om dit te bereiken is het onderwerp verkopen opgenomen
als een van de speerpunten in ons geactualiseerd beleid “Gewoon Doen”. Dit lijkt zijn vruchten af te werpen. In
2011 zijn er 99 woningen verkocht en de prognose van 2012 ligt op schema; tot en met april zijn 29 woningen
verkocht (transport notaris) en nog 15 woningen zijn onderweg (voorlopige koopakte). Ultimo 2010 werd
rekening gehouden met een verkoop van in totaal 781 woningen. Ultimo 2011 is dit aantal verlaagd naar 665.
De aantallen sluiten aan bij de meerjarenbegroting.
Per saldo is de bedrijfswaarde van de ingerekende verkopen met € 4,9 miljoen gestegen van € 52,5 miljoen
(ultimo 2010) naar € 57,4 miljoen (ultimo 2011).
Hieronder een overzicht van de ingerekende verkopen per jaar.
Verkoopjaar Bedrijfswaarde 2011 Bedrijfswaarde 2010
2011 96
2012 112 95
2013 112 119
2014 136 143
2015 160 128
2016 145 10
2017 0 0
2019 0 10
2024 (*) 0 180
Totaal 665 781
* De verkopen in 2024 hebben te maken met de ingerekende verkoop van woningen binnen de projecten Frontier
en Rederijker. Dit betreft oorspronkelijke koopwoningen die in 2009 vanwege de marktomstandigheden zijn
omgezet naar huurwoningen. In de bedrijfswaarde is het uitgangspunt dat deze woningen gemiddeld na 15 jaar
worden verkocht. In de bedrijfswaardeberekening van 2011 zijn deze verkopen niet meer ingerekend. Volgens
best practices van het Centraal Fonds Volkshuisvesting mogen verkopen slechts voor de komende 5 jaar
worden ingerekend.
Toelichting Bedrijfs onroerend goed (BOG):
Verkoop/samenvoeging (1): betreft verkoop van enkele bedrijfspanden (Heesterpoort 18, Potgieterstraat en
Verlengde Meeuwerderweg (Frontier).
Investering (2): in 2011 zijn verschillende bedrijfspanden toegevoegd. Dit betreft: Grunobuurt/Traverse,
Grunobuurt/Statie en Mobi Ciboga. Daarnaast is de Noorderkerk uit de ontwikkelportefeuille gehaald en
toegevoegd aan de bedrijfspanden in exploitatie.
Toelichting garages/parkeerplaatsen:
Investering (2): in 2011 zijn parkeerplaatsen toegevoegd bij de Grunobuurt.
Toelichting grondwaarde:
Investering (2): betreft de toevoeging van erfpacht verbeterde woningen Blauwe Dorp.
Opmerking: in de bedrijfswaarde van de woningen ad € 510,8 miljoen wordt rekening gehouden met de
verkoop van 665 woningen. Het positieve effect van deze verkoopdoelstelling bedraagt € 57,4 miljoen.
Exclusief deze verkopen bedraagt de bedrijfswaarde van de woningen € 453,4 miljoen.
Omvang ongerealiseerd Eigen Vermogen ultimo 2011Ultimo 2011 bedraagt de omvang van het ongerealiseerd Eigen vermogen € 146,6 miljoen. Dit bedrag bestaat
uit een deel “overwaarde” (verschil bedrijfswaarde – boekwaarde) en uit de “rentabiliteitswaardecorrectie” en is
als volgt opgebouwd:
Overwaarde ultimo 2011
Bedrijfswaarde 558.025.000
Afwaardering overwaarde kwaliteitsverbetering - 1.240.000
Boekwaarde 458.076.000
Overwaarde 98.709.000
Een toelichting over de opbouw van de boekwaarde staat in de jaarrekening (Hoofdstuk 11).
De afwaardering ‘overwaarde kwaliteitsverbetering’ ad € 1.240.000 is in de balans verwerkt onder Onroerende
en roerende zaken in ontwikkeling.
Rentabiliteitswaardecorrectie
De rentabiliteitswaardecorrectie is een correctie als gevolg van een (positief of negatief) verschil tussen de
hoogte van de disconteringsvoet en de gemiddelde vermogenskostenvoet. Omdat de disconteringsvoet (5,25%)
hoger is dan de gemiddelde vermogenskostenvoet (4,1%) is er in 2011 sprake van een positieve RW-Correctie.
Ultimo 2010 bedroeg deze correctie € 33,3 miljoen. Ultimo 2011 bedraagt de correctie € 47,9 miljoen. De
toename in 2011 van € 14,6 miljoen komt doordat we in 2011 enkele laagrentende leningen aantrokken.
De analyse is als volgt:
Omschrijving Leningen
Rentabiliteitswaardecorrectie per 31 december 2010 33.291.000
Correctie lopende renteVerloop tijdMutatie disconteringsvoetMutatie renteconversiesRW-correctie aangetrokken leningen (€ 40 miljoen)Saldo mutaties
- 977.000-2.159.000
03.540.000
14.236.00014.640.000
Rentabiliteitswaardecorrectie per 31 december 2011 47.931.000
Saldo leningen per 31 december 2011 433.971.000
Contante waarde leningen per 31 december 2011 386.040.000
Het ongerealiseerd Eigen Vermogen (zie ook toelichting op de balans) bedraagt dan:
€ 98.709.000 + € 47.931.000 = € 146.640.000
Verschil resultaat historische kostprijs versus actuele waardeHet jaarresultaat op basis van historische kostprijs wijkt af van het jaarresultaat op basis van actuele waarde. In
deze subparagraaf lichten we de verschillen toe. Voor een verdere uitleg van de jaarresultaten verwijzen we naar
Hoofdstuk 11 Jaarrekening en Toelichting.
Resultaat historische kostprijs - 3.951.000
Resultaat actuele waarde 7.404.000
Verschil te verklaren 11.355.000
9.4.2
9.4.3
7776
H 9
FinanciënHet verschil van positief € 11.355.000 is als volgt te verklaren:
Omschrijving Bedrag
Verschil beginstand versus eindstand bedrijfswaarde (zie hierboven) 18.122.000
Activeringen (zie Bijlage 1 - Toelichting Balans) - 34.716.000
Desinvesteringen (idem) 6.117.000
Afschrijvingen (idem) 8.432.000
Rentabiliteitswaardecorrectie (zie hierboven) 14.641.000
Afwaardering overwaarde kwaliteitsverbetering - 1.241.000
Totaal 11.355.000
Resultaat 2011Het resultaat 2011 bedraagt op basis van actuele waarde positief € 7.404.000 en op basis van historische
kostprijs negatief € 3.951.000. Hieronder lichten we de meest opvallende verschillen ten opzichte van de
begroting toe. Het eerste blok vermeldt de verschillen in het resultaat op basis van historische kostprijs, het
tweede blok toont de analyse van het resultaat op basis van actuele waarde.
Analyse resultaat Historische Kostprijs
In 2011 boeken we met negatief € 3.951.000 een slechter resultaat van € 579.000 ten opzichte van de
begroting (negatief € 3.372.000). De grootste positieve afwijkingen worden veroorzaakt door lagere rentekosten
en lagere kosten voor kwaliteitsverbeteringen. De grootste negatieve afwijking betreft de afwaardering op enkele
ontwikkellocaties.
Hieronder specificeren we het lagere resultaat van € 579.000 (in duizenden euro’s).
Omschrijving Afwijking t.o.v. begroting
Hogere opbrengst verkoop bestaande woningen 338
Afwaardering ontwikkellocaties - 4.165
Afwaardering Bloemstraat - 57
Lagere projectkosten 1.583
Lagere rentelasten 678
Hogere huuropbrengst / lagere derving 610
Lagere kosten kwaliteitsverbeteringen 1.251
Hogere onderhoudslasten (inclusief reservering onkosten asbest) - 1.002
Diverse verschillen (positief en negatief) 185
Totaal - 579
Analyse resultaat Actuele Waarde
In 2011 is het resultaat op basis van actuele waarde € 10.472.000 hoger dan begroot
(negatief € 3.068.000 versus positief € 7.404.000)
Omschrijving Afwijking t.o.v. begroting
Lager resultaat op basis van historische kostprijs (zie hierboven) - 579
Lagere mutatie overwaarde tov begroting (- 2.045 vs - 1.258) - 787
Hogere afwaardering overwaarde kwaliteitsverbetering - 1.241
Hogere mutatie RW-correctie tov begroting (14.641 vs 1.562) 13.079
Totaal 10.472
9.5
Financieren en beleggenAl onze activiteiten staan al bijna een eeuw in het belang van de volkshuisvesting. Ook ons financierings- en
beleggingsbeleid is erop gericht de continuïteit van onze maatschappelijke onderneming te garanderen.
We streven naar een optimale mix waarbij zowel de rentekosten als het renterisico minimaal zijn, terwijl het
rendement op eventuele beleggingen maximaal is. Financierings- en beleggingsbeslissingen nemen we binnen de
bepalingen van ons Treasurybeleid. Het Treasurybeleid vormt (samen met de begroting) het kader om besluiten
te nemen over het aangaan van leningen, beleggingen en kasgelden.
Financiering lang vermogenIn 2011 wijzigden de financiële voorwaarden van een aantal leningen. De gevolgen daarvan laten we zien in
onderstaande tabel.
aantalleningen
soort schuldrestant (* € 1 miljoen)
gemiddelde “oude”rentepercentage
gemiddelde “nieuwe”rentepercentage
5 Nieuwe lening 43,48 Nvt 3,30
3 Renteconversie 51,91 4,36 3,14
1 Vervroegde aflossing 3,48 5,37 Nvt
3 Afgelopen 0,23 7,38 Nvt
De rentelast over onze leningportefeuille bedroeg in 2011 € 17,3 miljoen. Bij een gemiddelde schuldrestant
over 2011 van € 418,3 miljoen komt dit neer op een gemiddeld rentepercentage van 4,1% (2010: 4,4%). Deze
verlaging is volledig ontstaan door de nieuwe lagere rentepercentages. We maken geen gebruik van derivaten
om de rentelasten te verlagen. Dit is op basis van het Treasurybeleid ook niet toegestaan.
Volgens het meerjarenperspectief daalt de huidige leningportefeuille van € 433,9 miljoen ultimo 2011 naar
€ 365 miljoen eind 2017. Dit komt doordat we diverse projecten met nieuwbouw huurwoningen hebben
uitgesteld, terwijl wij onze geplande projecten met nieuwbouw koopwoningen in stand hebben gehouden.
Ook door aantrekkingen van nieuwe leningen in 2011 en 2012, met lagere rentetarieven dan verwacht, is de
toekomstige aanslag op onze liquide middelen verminderd. Hierdoor hoeven we minder leningen aan te trekken
om de positie van onze liquide middelen op peil te houden.
Renterisico’sHet renterisico is de som van de aflossingen, renteconversies en de benodigde (her)financiering uitgedrukt in een
percentage van de som van de opgenomen kapitaalmarktleningen. Intern hebben we de limiet voor renterisico’s
in het Treasurybeleid vastgesteld op maximaal 15% per jaar. Het renterisico blijft de komende jaren beneden
deze grens van 15%. Dit betekent dat we jaarlijks maximaal 15% van de portefeuille moeten herfinancieren.
BeleggingenWe hebben in 2011 geen beleggingen aangehouden.
Financiering kortDe activa in ontwikkeling en het onderhanden werk financieren we voor met kort geld. Bij de bouw van
huurwoningen trekken we bij oplevering voor de bedrijfswaarde financiering met een lange looptijd aan. Bij de
bouw van koopwoningen vindt voorfinanciering alleen plaats bij ‘nog niet verkochte woningen’. Het saldo van de
liquide middelen bedroeg ultimo 2011 € 6,9 miljoen negatief.
KasstromenDe kasstromen van corporaties staan onder druk. Vennootschapsbelasting, onroerende zaakbelasting en een
mogelijke huurtoeslagheffing zijn aspecten die de kasstroom van corporaties drukken.
Vooralsnog slagen we er in om de netto kasstroom op peil te houden. Ten opzichte van 2010 is deze zelfs
met € 104 per verhuureenheid toegenomen. Deze stijging is vooral toe te schrijven aan de hogere huur per
verhuureenheid, vanwege de jaarlijkse huurverhoging.
9.6
9.6.1
9.6.2
9.6.3
9.6.4
9.6.5
7978
In onderstaande tabel is een specificatie van de kasstromen opgenomen, conform methodiek Centraal Fonds
Volkshuisvesting.
Omschrijving Jaarrekening 2009
Jaarrekening 2010
Jaarrekening2011
Benchmark Referentie
corporatie 2010
Netto bedrijfslasten (* € 1 mln.) 14.750 14.137 15.164
Aantal verhuureenheden 14.076 13.804 14.061
Netto bedrijfslasten per verhuureenheid 1.059 1.014 1.088 1.416
Huur per verhuureenheid 4.221 4.471 4.673 4.901
Onderhoudslasten per verhuureenheid 1.709 1.779 1.803 1.353
Netto kasstroom per verhuureenheid 1.453 1.678 1.782 2.132
De netto kasstroom per verhuureenheid (tezamen met overige baten) is voldoende om de rentelasten te kunnen
voldoen. De rentedekkingsgraad bedraagt ultimo 2011 circa 1,5. Volgens maatstaven van onder andere het
Waarborgfonds Sociale Woningbouw is dat voldoende. De ondergrens is 1,3.
Omschrijving Jaarrekening 2009
Jaarrekening 2010
Jaarrekening2011
Benchmark Referentie
corporatie 2010
Netto kasstroom per verhuureenheid 1.453 1.678 1.782 2.132
Overige baten 241 2 139 0
Netto kasstroom per verhuureenheid inclusief overige baten
1.694 1.680 1.921 2.132
Rentelasten per verhuureenheid 1.224 1.125 1.289 1.196
Netto kasstroom na rente 470 555 632 936
Rentedekkingsgraad 1,4 1,5 1,5 1,8
Opmerking: de cijfers met betrekking tot 2009 en 2010 zijn ontleend aan de uitgave ‘Corporatie in Perspectief’
van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Het jaar 2011 is op basis van eigen berekeningen.
Fiscaliteiten Vennootschapsbelasting
Binnen de Vennootschapsbelasting (VPB) onderscheiden we drie tijdvakken:
• Tot en met 31 december 2005: geen vpb-plicht;
• 2006 en 2007: gedeeltelijke vpb-plicht (regime Vaststellingsovereenkomst 1);
• Vanaf 1 januari 2008: integrale vpb-plicht (regime Vaststellingovereenkomst 2).
Situatie in 2006 en 2007
Het Belastingplan 2006 verplicht corporaties om over hun commerciële activiteiten vennootschapsbelasting te
betalen. Op basis van de in 2007 voltooide Vaststellingsovereenkomst (VSO1) zijn de fiscale resultaten voor de
boekjaren 2006 en 2007 bepaald.
De uitkomsten zijn:
- fiscaal resultaat 2006 - 3.329.620
- fiscaal resultaat 2007 - 1.392.550
Totaal - 4.722.170
9.79.7.1
Vanaf 1 januari 2008
In het belastingplan 2008 is de vennootschapsbelastingplicht omgezet van partieel naar integraal.
In navolging van VSO1 besloot het rijk om ook voor de integrale vennootschapsbelasting een
vaststellingsovereenkomst op te stellen (VSO2). In 2009 ondertekenden we deze overeenkomst.
Aangifte 2011
Het fiscale resultaat over 2011 bedraagt € 0,3 miljoen negatief. Het resultaat is bepaald volgens de regels
van VSO2. Het negatieve resultaat wordt veroorzaakt door de afboekingen op diverse locaties en verlies op
koopprojecten, waarbij eigen ‘oud’ bezit is ingebracht. Met name bestaand bezit leidt tot fiscale verliezen bij
verkoopprojecten, omdat de inbrengwaarde hoog is (70% van de WOZ-waarde).
Het fiscale resultaat over 2011 is als volgt opgebouwd (zie tabel volgende bladzijde):
H 9
Financiën
8180
Omschrijving (bedragen x € 1.000) Resultaat 2011 commercieel
Resultaat 2011 fiscaal (1)
Verschil
BATEN
Huren 65.108 65.108 0
Vergoedingen 3.683 3.683 0
Overheidsbijdragen 133 133 0
Verkoop onroerende zaken 21.421 -2.000 23.421
Verkoop onroerende zaken 2.800 -2.800
Wijziging in onderhanden werk -741 0 -741
Geactiveerde productie 2.792 2.792 0
Overige bedrijfsopbrengsten 1.759 1.367 392
Totaal baten 94.155 73.883 20.272
LASTEN
Afschrijvingen 173 1.800 -1.627
Overige waardeveranderingen MvA VOV -480 0 -480
Overige waardeveranderingen MvA 13.859 5.800 8.059
Erfpacht 1 1 0
Lonen en sociale lasten 12.672 12.672 0
Lasten kwaliteitsverbetering 2.541 2.541 0
Onderhoud 19.515 19.515 0
Verkoopkosten onroerende zaken 12.057 0 12.057
Overige bedrijfslasten 13.863 13.863 0
Totaal lasten 74.201 56.192 18.009
Exploitatieresultaat 19.954 17.691 2.263
Rentebaten 54 54 0
Rentelasten -15.510 -16.041 531
Deelnemingen 0 0 0
Belastingen -240 0 -240
Onttrekking herinvesteringsreserve 0 -1.763 1.763
Mutatie actuele waarde 3.146 0 3.146
Fiscaal resultaat 7.404 -59 7.463
Correctie Oort 0 36 -36
Correctie Vogelaarheffing 0 760 -760
Correctie Herinvesteringsreserve 2010 0 1.763 -1.763
Correctie Herbestedingsreserve 0 0 0
Correctie Herinvesteringsreserve 2011 0 -2.800 2.800
Belastbaar bedrag 7.404 -300 7.704
1) Op basis van voorlopige cijfers.
Verliescompensatie
De fiscale verliezen kunnen gecompenseerd worden met winsten in de toekomst. Bij uitvoering hiervan wordt een
termijn van 9 jaren gehanteerd. Dat wil zeggen dat een verlies uit 2006 nog verrekenbaar is tot en met 2015.
De stand van de verliescompensatie is ultimo 2011 als volgt:
Jaar Status Bedrag
2006 ingediend -3.329.620
2007 ingediend -1.392.550
2008 ingediend -168.019
2009 ingediend -10.246.378
2010 concept 4.559.347
2011 concept -300.000
Totaal -10.877.220
BelastinglatentiesIn de commerciële jaarrekening moeten toekomstige fiscale verplichtingen gewaardeerd en opgenomen worden
op de balans. Deze verplichtingen zijn opgesplitst in drie onderdelen en vormen drie afzonderlijke actieve
belastinglatenties.
Latentie leningen
Ultimo 2011 zijn de langlopende leningen fiscaal gewaardeerd op € 425,2 miljoen. De commerciële waardering
betrof € 434,0 miljoen. Voor het verschil van € 8,8 miljoen is conform de jaarrekeningregels een actieve
latentie gevormd van € 2,2 miljoen (€ 8,8 miljoen * 25,5%). De actieve latentie daalt jaarlijks conform een
voorgeschreven verloop. De mutatie in 2011 bedraagt € 240.000. Ultimo 2011 bedraagt de actieve latentie dan
€ 2.234.000.
Datum Commercieel Fiscaal Verschil Latentie Mutatie
01-01-08 321.968.752 308.898.644 13.070.108 3.332.878 3.332.878
31-12-08 342.258.167 330.507.584 11.750.583 2.996.399 -336.479
31-12-09 376.321.304 365.625.578 10.695.726 2.727.410 -268.988
31-12-10 402.575.494 392.873.713 9.701.781 2.473.954 -253.456
31-12-11 433.971.292 425.210.444 8.760.848 2.234.016 -239.938
Latentie verliescompensatie
Ultimo 2011 bedraagt het totale fiscale verlies € 10,9 miljoen over de periode 2006-2011. Deze fiscale
verliezen uit het verleden worden gecompenseerd met fiscale winsten in de toekomst (uiteraard alleen wanneer
er sprake is van fiscale winsten). Bij de uitvoering hiervan hanteren we een termijn van 9 jaar. Dat wil zeggen dat
een verlies uit 2006 nog verrekenbaar is tot en met 2015. De te verwachten verliescompensatie dient als actieve
latentie op de balans te worden opgenomen en via de Winst & Verliesrekening te worden verantwoord. Om deze
latentie te kunnen berekenen, moeten we een inschatting maken van de toekomstige fiscale jaarresultaten.
Wanneer de inschatting is dat de fiscale resultaten positief zijn, is er ruimte om te compenseren en moet een
actieve latentie worden opgevoerd. Op basis van cijfers uit de meerjarenbegroting gaan we voor de berekening
van de actieve latentie uit van de volgende veronderstellingen:
gemiddeld per jaar Periode 2012-2019
Fiscaal resultaat beheer 7.500.000 60.000.000
Fiscaal resultaat projecten -7.250.000 -58.000.000
Totaal 250.000 2.000.000
Voor de periode tot en met 2019 verwachten we een totaal positief fiscaal resultaat van € 2 miljoen.
Dit betekent dat er een actieve latentie van € 0,5 miljoen opgenomen moet worden (€ 2 miljoen *25%).
9.7.2
H 9
Financiën
8382
Opmerking: de resultaten in de komende jaren zijn vrij laag, omdat de aanpak van de Grunobuurt en andere
toekomstige projecten in wijkvernieuwingsgebieden de fiscale resultaten behoorlijk drukt.
Latentie koopprojecten
Voor tijdelijke waarderingsverschillen van bestaand bezit wordt uitsluitend een actieve belastinglatentie
verantwoord als sprake is van voorgenomen verkoop binnen een termijn van 10 jaar, voor zover de
verkoopopbrengst niet middels de fiscale faciliteit van de zogenoemde ‘herinvesteringsreserve’ kan worden
afgeboekt op voorgenomen investeringen in sociale huur binnen de wettelijke termijn van 3 jaar na de
(voorgenomen) verkoop. Deze latentie wordt nominaal gewaardeerd vanwege de beperkte looptijd. Voor overig
bestaand bezit wordt voor tijdelijke waarderingsverschillen geen latentie verantwoord, omdat de contante waarde
door de zeer lange exploitatieduur tendeert naar nihil.
BTW en overdrachtsbelasting
In 2011 hielden we rekening met:
• Integratieheffing;
• Verlaging btw-tarief schilderen en stukadoren woningen;
• Verlaging btw-tarief isolatiemateriaal woningen;
• Verlaging btw-tarief arbeidskosten bij renovatie en herstel van woningen;
• Verlaging van de overdrachtsbelasting;
• Energie-investeringsaftrek (EIA).
Integratieheffing
Ondernemers die op eigen grond een opstal (laten) bouwen en deze (ook) gebruiken voor btw-vrijgestelde
prestaties, worden geconfronteerd met de zogenoemde integratieheffing. Hierdoor komen ook de in eerste
aanleg btw-vrije investeringsbedragen (zoals eigen grond, leges en eigen loonkosten) in de btw-heffing. Dit leidt
tot een kostenverhoging. In Mededeling 26 (besluit uit 1994) is voor onder andere woningcorporaties bepaald
dat ze mogen afzien van deze heffing voor de bouw van voor verhuur bestemde woningen. Maar volgens de
Europese Commissie is deze goedkeurende regeling van Nederland in strijd met de Europese BTW-richtlijn. Het
kabinet heeft daarom besloten om Mededeling 26 per 1 januari 2010 in te trekken. Aan dit kabinetsbesluit is
een overgangsregeling gekoppeld (looptijd tot 1 januari 2014), waarin lopende projecten (gestart voor 1 januari
2010) nog onder de oude regeling mogen worden afgewikkeld.
Verlaging btw-tarief schilderen en stukadoren woningen
Op het schilderen en stukadoren van woningen van twee jaar en ouder is sinds 15 september 2009 het
verlaagde btw-tarief van toepassing. De ‘oude’ regeling gold alleen voor woningen ouder dan 15 jaar. Het
schilder- en stukadoorswerk kan zowel binnenshuis als buitenshuis worden verricht.
Verlaging btw-tarief isolatiemateriaal woningen
Bij het uitvoeren van op energiebesparing gerichte isolatiewerkzaamheden aan woningen ouder dan twee jaar
geldt sinds 1 juli 2009 het verlaagde btw-tarief van 6%. Vanaf 1 januari 2010 loopt deze regeling door, met
uitzondering van het aanbrengen van glas.
Verlaging btw-tarief op manuren bij onderhoudsprojecten
Bij het uitvoeren van renovatie en herstel van woningen ouder dan twee jaar is een tijdelijke btw-tarief verlaging
op de arbeidskosten van kracht. Het btw-tarief is verlaagd naar 6% en geldt voor het moment waarop de dienst
wordt afgerond. Het verlaagde tarief is van toepassing wanneer de werkzaamheden zijn afgerond in de periode 1
oktober 2010 en 1 juli 2011.
Overdrachtsbelasting
Ter stimulering van de verkopen is de overdrachtsbelasting tijdelijk verlaagd van 6% naar 2%. Deze regeling loopt
vanaf 15 juni 2011 tot 1 juli 2012.
9.7.3
Energie-investeringsaftrek (EIA)
Onder bepaalde voorwaarden kan er een beroep worden gedaan op de energie-investeringsaftrek. Volgens een
bepaalde rekenmethodiek worden de uitgaven gecorrigeerd op het fiscale resultaat.
Naar alle waarschijnlijkheid kunnen we geen gebruik maken van deze faciliteit, omdat de fiscale resultaten in de
komende jaren negatief zullen zijn.
Risico’s en onzekerheden
RisicoanalyseEind 2011 publiceerde de NBA (Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants) een praktijkhandreiking
voor de risicoanalyse accountantscontrole bij vastgoed. Deze publicatie hebben we goed bestudeerd. In deze
paragraaf geven we een overzicht van de meest voorkomende risicogebieden en beheersingsmaatregelen,
gesplitst naar frauderisico’s en waarderingsrisico’s (conform de NBA-publicatie). In de tweede kolom geven we
aan hoe we de risico’s beperken.
Frauderisico’s
Acquisitie van vastgoed Invulling NijesteeToetsingskader waar uit blijkt waar Nijestee wil investeren
Het portfoliobeleid geeft aan waar we willen investeren. Beleid wordt periodiek geactualiseerd. RvC keurt beleid goed.
Financiële criteria waaraan acquisitie moet voldoen
Onze rendementseisen zijn vastgelegd in het Financieel Beleid.
Adequate functiescheiding tussen voeren onderhandelingen, besluitvorming en nacalculatie
Acquisitie wordt op basis van portfoliobeleid voorbereid door directeur Vastgoed, beoordeeld door fiscalist, jurist en controller, bestuurlijk geaccordeerd door directeur-bestuurder en goedgekeurd door RvC.
Objecthistorie wordt nagegaan in Kadaster
Iedere acquisitie wordt voorzien van objecthistorie, onder andere via het Kadaster.
Aanbesteding
Strikte handhaving van geldende aanbestedingsprocedures
We hebben een aanbestedingsreglement, waarin in het economisch verkeer algemeen geldende procedures zijn opgenomen.
Vier-ogen principe Een aanbesteding wordt gegund op basis van het vigerende aanbestedingsreglement.
Antecedentenonderzoek leveranciers
We kennen een aannemersvoorkeurslijst. Deze lijst is gebaseerd op ervaringen uit het verleden, op geschiktheid, etc. De lijst wordt continu geactualiseerd.
Besluitvorming in verschillende fases
We werken met gefaseerde besluitvorming rondom vastgoedprojecten. We onderkennen vier fases: haalbaarheid, ontwikkeling, uitvoering en oplevering. De besluitvorming van ieder project wordt via deze indeling in het DirectieOverleg vastgesteld.
Structurering aan- en verkooptransacties
Verkrijgen goedkeuring aan- en verkopen via strikte procedures
Aan- en verkopen lopen altijd via DirectieOverleg en RvC. Verkoop van individuele woningen is qua volume en locatie goedgekeurd door DirectieOverleg. Verkoopprijs van individuele woning wordt bepaald door taxateur en geaccordeerd door directielid.
Boven een vooraf vastgesteld bedrag dient voor transacties toestemming verkregen te worden van RvC.
De limiet waarboven vooraf toestemming moet worden gevraagd aan de RvC is € 1 miljoen.
Inkomen van directie/vastgoedmedewerkers is niet afhankelijk van gerealiseerde transacties
We hanteren geen variabel inkomen gebaseerd op bepaalde gerealiseerde doelstellingen.
Het opnemen in verkoopcontracten van een clausule dat doorverkoop binnen (zeer) korte termijn niet is toegestaan.
Een koper van een individuele woning is verplicht deze woning zelf te gaan bewonen. Dit is vastgelegd in de koopovereenkomst.
9.89.8.1
H 9
Financiën
8584
Verkoop van (individuele) woningen dient op transparante wijze tot stand te komen
De procedures rond verkoop zijn vastgelegd. Periodiek toetst de Procesconsulent (medewerker Controlling) via een interne controle of de medewerkers zich aan deze procedure houden. De rapportage wordt in het DirectieOverleg besproken.
Vastgoedexploitatie: Beheer
Vaststellen procuratieregels met waarborgen voor functiescheidingen en controles op betalingsverkeer
We hebben een procuratieregeling, gebaseerd op functiescheiding en beperkte limieten. De regeling is geaccordeerd door de RvC.
Toetsen of conform de procuratieregeling wordt gewerkt
Periodiek toetst de Procesconsulent of conform de procuratieregeling wordt gewerkt. De rapportage wordt in het DirectieOverleg besproken.
Het aansluiten van de verantwoorde huuropbrengsten met de contractregistratie
Maandelijks vindt een “moetpostcontrole” plaats, uitgevoerd door de financiële afdeling. Op basis van een mutatieoverzicht wordt volledigheid van opbrengsten getoetst.
Onderverhuren van leegstand in de portefeuille
Wanneer we voorzien dat woningen langere tijd leeg staan, bijvoorbeeld in geval van wijkvernieuwing, maken we gebruik van de diensten van Carex BV om deze tijdelijk te laten gebruiken of bewonen. Maar zo nu en dan staan er individuele objecten leeg. Om te toetsen of dergelijke objecten inderdaad leeg staan of slechts administratief, wordt dit periodiek via fysieke controle gecontroleerd.
Diversen
Naleven wet- en regelgeving We zijn scherp op naleving wet- en regelgeving. De Procesconsulent (of Compliance Officer) toetst jaarlijks de meest kritische processen. Bij deze interne controles toetsen we enerzijds of de interne procedures worden gehandhaafd, anderzijds ligt de focus op handhaving van wet- en regelgeving.
Opzetten van integriteitsbeleid We hanteren een eigen gedragscode waarin we beschrijven wat op het gebied van integriteit wel kan en wat duidelijk niet kan.Er zijn paragrafen opgenomen over: klokkenluidersregeling, vertrouwenspersoon, melding-toezicht-sancties, zakelijke relaties, etc.
Aanwezigheid statuten (algemeen en specifiek)
Naast de algemene statuten, kennen we een bestuursstatuut. Dit statuut beschrijft en formaliseert de werkzaamheden van het bestuur en de directie. Het statuut is goedgekeurd door de RvC.
Meten van prestaties via de Balanced ScoreCard
De methode van prestatiemeting loopt via de BSC. Aan het begin van een boekjaar worden de meest kritische doelstellingen in het format van een BSC vastgesteld. Maandelijks wordt de voortgang naar de organisatie gecommuniceerd. De Nijestee-BSC is de grondslag van de prestatieafspraak tussen bestuurder en RvC.
Treasurycommissie Een corporatie is een kapitaalintensief bedrijf. Het verkrijgen van externe financiering verdient daarom continu aandacht. Een interne treasurycommissie bewaakt de liquiditeitspositie en –behoefte. Zij doet voorstellen aan de directeur-bestuurder voor het aantrekken van middelen. Het vigerende treasurybeleid (goedgekeurd door de RvC) is daarbij het kader.
Bewustwording integer handelen In 2010 voerden we een risicoanalyse met betrekking tot integer handelen uit. Deze analyse was een vervolg op de nulmeting van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. De conclusie van de nulmeting was dat we op nagenoeg alle punten goed scoorden. Via de risicoanalyse uit 2010 zijn enkele punten nog aangescherpt (bijvoorbeeld screening medewerkers en aandacht voor integriteit bij werving en selectie)
Waarderingsrisico’s
Taxeren van vastgoed Invulling Nijestee
Hanteren van duidelijke criteria waaraan taxateur moet voldoen
We hanteren duidelijke criteria waaraan een geselecteerde taxateur moet voldoen. Zo dient deze aangesloten te zijn bij Stichting Vastgoedcert, mag deze niet betrokken zijn bij aan- en verkoopbemiddeling en dient deze financieel onafhankelijk te zijn van Nijestee.
Er dient een duidelijk taxatiemanagementproces te worden gevolgd met consistente waarderingsgrondslagen, definities en waardebegrippen
De taxateur ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging van de opdracht tot taxatie. Hierin zijn onder andere opgenomen: doel taxatie, wijze rapportage, mate van fysieke inspectie en gehanteerde waardebegrip.
Aansturen van externe taxateurs door andere functionaris dan degene verantwoordelijk voor de objecten
Het bedrijfsonderdeel Vastgoed is inhoudelijk verantwoordelijk voor de objecten. De taxateur wordt aangestuurd door de Controller.
Transparantie in waardering De waardering van de objecten lichten we in het jaarverslag toe. Dit geldt zowel voor bestaande (in exploitatie zijnde) objecten als voor objecten in ontwikkeling.
Externe en interne risico’sConform Artikel 2: 391 van het Burgerlijk Wetboek is in deze paragraaf een opsomming opgenomen van de
voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee we ons geconfronteerd zien. Risico’s zijn er in diverse soorten
en maten. In deze paragraaf hanteren wij voor de overzichtelijkheid een indeling in externe en interne risico’s.
Externe risico’s
Regeringsbeleid. Het kabinet Rutte was van mening dat de sector te groot is voor de doelgroep van beleid.
Men adviseerde de sector om sociale huurwoningen te verkopen. Vanuit deze gedachte zijn twee elementen
van cruciaal belang voor de sector en dus ook voor Nijestee, te weten de huurtoeslagheffing en het kooprecht.
Vanaf 2014 zal iedere corporatie mee moeten betalen aan de huurtoeslag. Voor ons betekent dit dat we een
jaarlijks circa € 2,5 miljoen af moeten dragen. Het kabinet meende dat dit bedrag door extra woningverkopen
kan worden opgevangen. Om de mogelijkheid tot woningverkopen te vergroten, introduceerde het kabinet het
kooprecht voor zittende huurders. Het voorstel was om corporaties te verplichten om 75% van hun bezit te koop
aan te bieden. Beide elementen hebben een behoorlijke impact op de kasstromen en beleid van Nijestee. Met de
val van het kabinet in april 2012 is onduidelijk of - en in welke mate – deze voorstellen doorgaan.
Kredietcrisis. Om te kunnen investeren in nieuwe woningen zijn we sterk afhankelijk van verkoopopbrengsten.
Vanwege de kredietcrisis zijn deze opbrengsten in 2008 - 2010 teruggelopen. In 2011 hebben we desondanks
de geraamde verkoopopbrengst gehaald. Het aantal voor verkoop gelabelde woningen wordt in 2012 verdubbeld
(van circa 1.700 naar 3.400). Met deze verruiming verwachten we de geraamde verkoopopbrengsten te
realiseren.
Verkoop. Zoals hiervoor al is aangegeven is de verkoop van woningen een belangrijke (financiële) dobber
waar Nijestee op drijft. Zonder deze inkomsten kan Nijestee haar lokale investeringsprogramma maar beperkt
uitvoeren. Het WSW sprak in september 2011 haar twijfel uit over de haalbaarheid om € 12 tot 13 miljoen uit
verkoop bestaand bezit als inkomsten te vinden en wil ‘periodiek geïnformeerd worden over de ontwikkelingen bij
uw corporatie’. In het vervolg sturen we de viermaandelijkse rapportage voor de RvC ook aan het WSW.
9.8.2
H 9
Financiën
8786
Planning projecten. Het realiseren van een project kent veel mogelijk vertragende factoren. Allereerst moeten
diverse plannen worden opgesteld en goedgekeurd (bestemmingsplan, stedenbouwkundig plan en bouwplan).
Hierin speelt de gemeente een grote rol. Daarnaast zijn belanghebbenden (terecht!) in de gelegenheid om tegen
al deze plannen bezwaar aan te tekenen, waardoor er vertraging op kan treden. Dit heeft voor ons oplopende
kosten tot gevolg. Een van de oplossingen is om omwonenden tijdig en volledig te informeren en realistische
plannen voor te leggen. In het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0 hebben we afspraken met de gemeente gemaakt om
belanghebbenden binnen de wettelijke procedures de ruimte te geven om hun mening kenbaar te maken en goed
naar hun inbreng te luisteren.
Wettelijke veiligheidseisen. De wettelijke veiligheidseisen rondom asbest, legionella, brandveiligheid, et
cetera nemen toe. Ook wij hebben hier mee te maken. Om asbestrisico’s te beheersen stelden we in 2011
beleidsdocumenten op. We werken met een handboek beheersing asbestrisico’s. Dit handboek beschrijft het
plan van aanpak om te komen tot een definitief asbest beleid en -beheerplan. We verwachten dat de verscherpte
wettelijke eisen betekenen dat we extra middelen moeten reserveren. In 2012 voeren we een verplichte
inventarisatie op ons bezit uit. Op basis daarvan trekken we nadere (financiële) consequenties.
Pensioenen. Vanwege de beperkte dekkingsgraad van pensioenfondsen is er een risico dat deelnemers moeten
bijstorten. In het verleden is dit al eens gebeurd. Vooralsnog heeft het pensioenfonds woningcorporaties (SPW)
een min of meer acceptabele dekkingsgraad en speelt bijstorten niet.
Interne risico’s
Formatie Vastgoed. We kunnen vanwege de economische omstandigheden minder nieuwbouw projecten
realiseren. Dit heeft gevolgen voor de formatie bij Vastgoed. In de loop van 2012 hebben we zicht op de exacte
consequenties.
Ontwikkellocaties. We bezitten een aantal ontwikkellocaties met als doel om hier binnen enkele jaren woningen
te realiseren. De waarde van deze locaties staat vanwege de economische vooruitzichten onder druk. Er is een
risico dat de waarde te hoog in de boeken staat en dat afgewaardeerd moet worden. Op basis van externe
taxaties wordt de waarde bepaald.
Fiscaliteiten. Vanaf 2006 is er sprake van vennootschapsbelasting bij woningcorporaties. Een nieuwe tak van
sport, ook voor ons. Met de introductie van VSO1 en VSO2 is getracht een aantal vraagstukken sectorgewijs af
te spreken met de belastingdienst.
Verhuizing. Volgens planning verhuizen we begin 2013 naar ons nieuwe onderkomen aan het Damsterplein.
Voordat het zover is moet er nog heel wat gebeuren. Ook verwachten we rond het kantoor aan de Naberpassage
graaf- en sloopwerkzaamheden als de bouw van het Groninger Forum aan de oostzijde van de Grote Markt start.
We zien erop toe dat dit zo weinig mogelijk negatieve gevolgen heeft voor onze dienstverlening.
| Bijlages |
89
Bijlages
Bijlage 1 - Toelichting afkortingen
AO/IC = Administratieve Organisatie en Interne Controle
BBSH = Besluit Beheer Sociale Huursector
BOG = Bedrijfs Onroerend Goed
BSC = Balanced Score Card
BW = Burgerlijk Wetboek
BWS = Besluit Woninggebonden Subsidies
BZK = Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
CFV = Centraal Fonds Volkshuisvesting
DVS = De Vernieuwde Stad
EV = Eigen Vermogen
FBI = Fiscale Beleggings Instelling
OGGz = Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
GKB = Groningse Krediet Bank
GMF = Groninger Monumenten Fonds
KEI = Kenniscentrum stedelijke vernieuwing
MJD = Maatschappelijk Juridische Dienstverlening
Nirov = Nederlands instituut voor ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
NLA = Nieuw Lokaal Akkoord
ORT = Onrendabele Top
OZB = Onroerend Zaak Belasting
RIE = Risico- Inventarisatie en Evaluatie
RJ = Raad voor de Jaarverslaggeving
RvC = Raad van Commissarissen
SEV = Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting
VNN = Verslavingszorg Noord Nederland
VPB = Vennootschaps Belasting
VSO = Vaststellingsovereenkomst
VTW = Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties
VVE = Vereniging van Eigenaren
W&V = Winst en Verlies rekening
WIF = Woon Investerings Fonds
WMO = Wet Maatschappelijke Ondersteuning
WKO = Warmte Koude Opslag
WSW = Waarborgfonds Sociale Woningbouw
Bijlage 2 – Belanghouders Nijestee
Onze bewoners zijn onze voornaamste belanghouders. Een aantal overlegsituaties is geformaliseerd, zoals
het overleg met de huurderverenigingen en bewonerscommissies. Daarnaast bestaat ons netwerk uit diverse
samenwerkingspartners met wie we – afhankelijk van de actualiteit - in meerdere of mindere mate overleg
voeren. Met de gemeente en collega-corporaties in de stad hebben we prestatieafspraken gemaakt op
stedelijk niveau in het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0. De doelen zijn op wijkniveau doorvertaald via zogenaamde
‘wijkperspectieven’ die samen met bewoners en andere belanghouders zijn besproken.
En natuurlijk komen we veelvuldig met diverse bewoners(groepen) in aanraking via informeel contact in het
dagelijks werk. Ook zoeken we op een laagdrempelige, informele manier contact met iedereen die belang of
belangstelling heeft voor ons doen en laten. We worden bijvoorbeeld met regelmaat benaderd door collega-
corporaties uit het land om kennis uit te wisselen over diverse zaken. In 2011 kwamen vragen bij ons binnen
over de opzet van ons beleid op bewonersparticipatie en meer specifiek over de manier waarop we social media
inzetten om bewoners bij beheer en beleid te betrekken. Dit geeft aan dat we een goede reputatie binnen de
sector hebben en dat anderen ons weten te vinden. Door deze kennisuitwisseling hopen we bij te dragen aan het
imago van de corporatiesector als geheel. Hieronder onze voornaamste lokale belanghouders op een rij:
Bewoners
Huurderverenigingen
Wijk-, straat-, flatcomité's
Klantgroepen in woningprojecten (bijv. Schots en Scheef, GIGA)
Ouderenraad/SOOG
Groninger Studentenbond
Allochtone organisaties (Jasmijn, BRASA, Stichting Residentie Buitenzorg)
Housing Office (buitenlandse studenten)
Carex (tijdelijke bewoning)
Verenigingen van Eigenaren (waar Nijestee huurwoningen beheert)
Zorg- en welzijnspartijen
Stichting Huis (thuis- en daklozen)
Elker (jeugdzorg)
MJD (kwetsbare groepen, jongeren en minderheden)
Werkpro Groningen (op weg naar werk)
VSCG (Vereniging Speeltuin Centrale Groningen)
NOVO (verstandelijk gehandicapten)
Hulpverleningsdienst (openbare gezondheid en (brand)veiligheid)
Dignis/Lentis/Heymansstichting (zorg voor ouderen)
Thuiszorg Groningen
Promens Care (verstandelijk gehandicapten)
De Zijlen (verstandelijk gehandicapten)
’s Heeren Loo Zorggroep (verstandelijk gehandicapten)
Leger des Heils (opvang daklozen)
Gooregt (verpleging, verzorging)
Humanitas (o.a. jeugdzorg, thuiszorg, daklozen, ouderenzorg)
Zorgkantoor Groningen (uitvoering AWBZ)
OGGZ (geestelijke zorg/complexe problematiek)
Verslavingszorg Noord Nederland (VNN)
Terwille (verslavingszorg)
Van Mesdag Kiniek (forensisch psychiatrisch centrum)
COA (opvang asielzoekers)
NOMAS (minderjarige asielzoekers)
Bureau Woonkans (woonbegeleiding)
Meldpunten overlast & zorg
Stiel (opbouwwerk, sociale activering, vrijwilligerswerk)
Stichting Exodus (opvang ex-gedetineerden)
Politie (wijkniveau, recherche & KLPD)
Justitie
ZINN (Zorgen voor Morgen)
Zorggroep Groningen (Zorgen voor Morgen)
TSN Thuiszorg Groningen (Zorgen voor Morgen)
MEE Groningen (Zorgen voor Morgen)
9190
Zorgbelang (Zorgen voor Morgen)
Noorderbrug (Zorgen voor Morgen)
Axxicom Thuiszorg (Zorgen voor Morgen)
De Nieuwe Zorg Thuis (Zorgen voor Morgen)
Thuiszorg Service Nederland (Zorgen voor Morgen)
Zorgkompas (Zorgen voor Morgen)
Zorggarant (Zorgen voor Morgen)
Bibliotheek Groningen (Zorgen voor Morgen)
Woonzorg Nederland (Zorgen voor Morgen)
Koninklijke Kentalis (spraak- en taal problemen)
Lagere overheden en corporaties
College van Burgemeester en Wethouders
Gemeenteraadsfracties politieke partijen
Stad Groninger en regionale corporaties
Diensten gemeente Groningen (zoals RO/EZ, OCSW, CBK, Milieudienst, SoZaWe)
Provincie/College van Gedeputeerde Staten
Selectiecommissie Groninger Corporaties (urgentie toekenning)
Groningse Kredietbank (schuldhulpverlening)
Energieconvenant Groningen (Provincie/Gemeente/Nutsbedrijven)
Onderwijsinstellingen
Regionale Opleidings Centra (Noorderpoortcollege, Alfa College)
Diverse Vensterscholen (brede scholen basisonderwijs)
Rijksuniversiteit Groningen
Hanzehogeschool
Economisch netwerk (afstemming middelbaar beroepsonderwijs op arbeidsmarkt)
WA van Lieflandschool (speciaal onderwijs)
IMC Weekendschool
Partners in sport
FC Groningen
Hanze Instituut voor Sportstudies (HIS)
Menzis (zorgverzekeraar)
9392
H 1
Wonen en leven in G
roningen
| Jaarrekening 2011 |
H 10
Kengetallen
10 Kengetallen
Gegevens woningbezit:
2011 2010
Aantal verhuureenheden in exploitatie
- woningen/woongebouwen 13.260 12.975
- onroerende zaken niet zijnde woningen
. garages 799 761
. bedrijfsruimtes 147 155
. overig 329 307
Totaal 14.535 14.198
Mutaties woningbezit:
- aantal opgeleverd +385 + 71
- aantal aangekocht 0 0
- aantal verkocht -99 -106
- aantal sloop 0 -262
- overige mutaties -1 -3
285 -300
woningen in beheer 253 279
Prijs-kwaliteitsverhouding:
- gemiddelde netto huurprijs per verhuureenheid
per maand 392 390
Het verhuren van woningen:
- huurderving (leegstand + oninbaar) in % jaarhuur 0,92 1,68
Financiële continuïteit (actuele waarde)
- solvabiliteit (%) 26.9 27,6
- liquiditeit (current ratio %) 58,5 50,7
- rentabiliteit eigen vermogen (%) 4,1 -4,2
- rentabiliteit vreemd vermogen (%) 3,7 4,0
- rentabiliteit totaal vermogen (%) 3,7 1,5
- cash-flow per woning 364 461
Balans en Winst- en verliesrekening (actuele waarde)
- eigen vermogen per woning 13.799 13.532
- resultaat per woning 558 -590
Personeelsbezetting:
- aantal Fte’s (fulltime-equivalent) 198,7 195
- werkelijk aantal personeelsleden 214 210
95
H 1
Wonen en leven in G
roningen H
11 Jaarrekening en toelichting
Jaarrekening en toelichting
Balans per 31 december 2011 – Actuele waarde ( na resultaat bestemming)
ACTIVA 2011 2010
VASTE ACTIVA
I. Materiële vaste activa
1. Onroerende en roerende zaken in exploitatie 603.056.062 570.328.536
2. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 14.025.130 7.830.804
3. Onroerende en roerende zaken tdd exploitatie 2.901.915 2.865.133
4. Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling 34.985.736 30.346.731
Totaal materiële vaste activa 654.968.843 611.371.204
II. Financiële vaste activa
1. Deelnemingen 489.586 489.609
2. Leningen u/g 2.500.000 2.792.234
3. Belastinglatentie 2.734.017 2.973.955
4. Overige vorderingen 708.322 0
Totaal financiële vaste activa 6.431.925 6.255.798
VLOTTENDE ACTIVA
I. Voorraden
1. Voorraden 187.925 186.976
2. Voorraad grond- en ontwikkelposities 5.473.380 6.568.520
3. Te verkopen opgeleverd bezit 3.848.750 0
4. Onderhanden koopprojecten 5.115.364 5.876.972
Totaal voorraden 14.625.419 12.632.468
II. Vorderingen
1. Huurdebiteuren 580.241 587.484
2. Overige vorderingen 1.557.514 2.246.395
3. Overlopende activa 1.914.991 1.677.891
Totaal vorderingen 4.052.746 4.511.770
III. Liquide middelen 304.750 265.027
Totaal 680.383.683 635.036.267
11 Balans per 31 december 2011 – Actuele waarde (na resultaat bestemming)
PASSIVA 2011 2010
A. Eigen Vermogen
1. Overige reserves 36.338.522 40.289.107
2. Herwaarderingsreserve 146.639.862 135.285.685
Totaal eigen vermogen 182.978.384 175.574.792
B. Voorzieningen
1. Voorziening onrendabele investeringen 9.806.293 6.366.342
Totaal voorzieningen 9.806.293 6.366.342
C. Langlopende schulden
1. Leningen 433.971.292 402.575.494
2. Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden 13.885.726 9.024.677
3. Waarborgsommen 51.818 44.734
4. BWS-subsidies 293.411 391.215
5. Erfpacht 6.914.234 6.730.113
6. Overig 14.229 14.467
Totaal langlopende schulden 455.130.710 418.780.700
D. Kortlopende schulden
1. Schulden aan banken 6.910.003 9.354.478
2. Schulden aan leveranciers 7.913.165 8.189.444
3. Belastingen 2.437.283 1.042.596
4. Sociale lasten 510.882 483.928
5. Onderhoudsverplichtingen 437.059 612.169
6. Nog te verrichten prestaties 414.383 1.675.760
7. Schulden aan personeel 458.198 463.818
8. Overlopende passiva 13.387.323 12.492.240
Totaal kortlopende schulden 32.468.296 34.314.433
Totaal 680.383.683 635.036.267
11
9796
Winst- en verliesrekening – Actuele waarde
WINST –EN VERLIESREKENING 2011 2010
A. Bedrijfsopbrengsten
1. Huren 65.108.094 62.336.047
2. Vergoedingen 3.682.897 3.993.251
3. Overheidsbijdragen 132.535 139.759
4. Verkoop onroerende zaken 21.421.728 24.552.440
5. Wijziging in onderhanden werk -761.609 838.717
6. Geactiveerde productie tbv eigen bedrijf 2.791.730 2.570.847
7. Overige bedrijfsopbrengsten 1.759.435 1.681.540
Totaal bedrijfsopbrengsten 94.134.810 96.112.601
B. Bedrijfslasten
1. Afschrijvingen materiële vaste activa 173.317 161.570
2. Waardeverandering verkoop onder voorwaarden -480.353 812.139
3. Overige waardeveranderingen materiële vaste activa 13.859.604 9.255.726
4. Erfpacht 335 335
5. Lonen en salarissen 9.564.396 8.845.252
6. Sociale lasten 1.360.007 1.242.052
7. Pensioenlasten 1.747.591 1.701.967
8. Lasten kwaliteitsverbetering 2.541.513 2.282.647
9. Lasten onderhoud 19.514.573 19.864.287
10. Directe kosten verkoop onroerende zaken 12.036.147 16.564.081
11. Overige bedrijfslasten 13.863.438 13.919.495
Totaal bedrijfslasten 74.180.568 74.649.551
Bedrijfsresultaat 19.954.242 21.463.050
C. Rentebaten / rentelasten
1. Rentebaten 54.250 299.158
2. Rentelasten -15.510.908 -15.686.447
-15.456.658 -15.387.289
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 4.497.584 6.075.761
D. Belastingen
1. Vennootschapsbelasting -239.938 -253.456
2. Resultaat deelnemingen -23 -92
-239.961 -253.548
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen 4.257.623 5.822.213
E. Mutatie actuele waarde 3.145.969 -13.478.471
Resultaat na belastingen na mutatie actuele waarde 7.403.592 -7.656.258
Kasstroomoverzicht over 2011
2011 2010
KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIV ITEITEN
Bedrijfsresultaat 19.954.242 21.463.050
Aanpassingen voor:
- Afschrijvingen 173.317 161.570
- Overige en bijzondere waardeverminderingen 13.379.251 10.067.865
- Dotatie/vrijval voorzieningen 3.439.951 -3.527.027
Veranderingen in werkkapitaal:
- Voorraad materialen -949 42.037
- Vorderingen 459.024 4.148.015
- Effecten 0 0
- Kortlopende schulden (excl. schulden aan kredietinstellingen)
-1.846.137 -10.991.385
Kasstroom uit bedrijfsoperaties 35.558.699 21.364.125
Betaalde interest -17.492.592 -17.263.991
Ontvangen interest 0 0
Ontvangen dividend 0 0
Ontvangen (betaalde) belasting naar de winst 0 0
-17.492.592 -17.263.991
Saldo kasstroom uit operationele atciviteiten 18.066.107 4.100.134
KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIV ITEITEN
Investeringen in immateriële vaste activa 0 0
Investeringen in materiële vaste activa
- Onroerende zaken in exploitatie -22.124.476 -14.409.035
- Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden -4.740.807 -9.304.142
- Onroerende zaken in ontwikkeling -30.242.766 -19.696.243
- Onroerende zaken t.d.v. de exploitatie -121.362 -22.991
Investeringen in financiële vaste activa -708.322 0
Desinvesteringen in immateriële vaste activa 0 0
Desinvesteringen in materiële vaste activa 6.116.286 5.649.702
Desinvesteringen in financiële vaste activa 532.195 978.540
Investeringen in onderhanden projecten 10.043.472 -121.713
Ontvangen termijnen in onderhanden projecten -9.281.864 -717.004
Investeringen in voorraad onverkochte
woningen en grond- en ontwikkelposities -3.848.750 0
Ontvangsten voorraad onverkochte woningen 0 0
Ontvangsten grond- en ontwikkelposities 0 0
Saldo kasstroom uit financieringsactiviteiten -54.376.394 -37.642.886
9998
H 1
Wonen en leven in G
roningenKASSTROOM UIT F INANCIERINGS ACTIV ITEITEN
Opname langlopende schulden 43.495.440 61.023.561
Aflossing langlopende schulden -12.092.558 -34.745.810
Dotatie/vrijval egalisatierekening 86.079 -35.669
Investering verplichting verkocht onder voorwaarden 4.861.049 7.547.677
Terugbetaling verplichting verkocht onder voorwaarden 0 0
Ontvangsten schulden kredietinstellingen 0 0
Terugbetaling schulden kredietinstellingen 0 0
Saldo kasstroom uit financieringsactiviteiten 36.350.010 33.789.759
Mutatie liquide middelen 39.723 247.007
Liquide middelen 31 december 304.750 265.027
Liquide middelen 1 januari 265.027 18.020
Mutatie 39.723 247.007
Toelichting op de jaarrekening 2011
AlgemeenToegelaten instelling
Stichting Nijestee, gevestigd te Groningen, feitelijk gevestigd aan de Antillenstraat 9, is een stichting
met de status van toegelaten instelling conform artikel 70 eerste lid van de Woningwet. Het werkgebied
van de toegelaten instelling betreft conform artikel 4 van de statuten: de gemeenten behorende tot het
samenwerkingsverband ‘RegioVisie 2030 Groningen-Assen’ (de gemeenten Assen, Bedum, Groningen, Haren,
Hoogezand-Sappemeer, Leek, Noordenveld, Slochteren, Ten Boer, Tynaarlo, Winsum, Zuidhorn) en de gemeente
Schiermonnikoog.
Belangrijkste activiteiten van Nijestee
Nijestee stelt zich ten doel uitsluitend op het gebied van de volkshuisvesting werkzaam te zijn, door het stichten
en / of in eigendom verkrijgen en exploiteren van woningen en andere vormen van huisvesting. Deze woningen
voldoen aan de eisen van goede huisvesting en voorziet primair in de behoefte van personen en groepen die niet
zelf in hun behoefte van huisvesting kunnen voorzien of niet op een bevredigende wijze. Daarnaast heeft Nijestee
zich ten doel gesteld om overleg met een of meer organen of organisaties van bewoners te bevorderen en in
stand te houden, het stichten van of behulpzaam zijn bij het tot stand komen van woningen in het kader van eigen
woning bezit en het bevorderen van regelingen en activiteiten welke het wonen dan wel woonomgeving direct of
indirect ten goede komen. De jaarrekening is opgesteld gedurende de periode februari / maart 2012.
Toegepaste standaarden
Conform de in het Besluit Beheer Sociale Huursector geformuleerde eisen voor toegelaten instellingen, is de
jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek behoudens
enige uitzonderingen van specifieke aard. In de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving is Richtlijn 645 Toegelaten
Instellingen Volkshuisvesting opgenomen die nadere interpretatie geeft aan de in Titel 9 Boek 2 opgenomen
voorschriften.
Verslaggevingsperiode
Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van een verslaggevingsperiode van een kalenderjaar.
Continuïteit
Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling
Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische
voordelen naar Nijestee zullen voortvloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een
verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard
zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden
vastgesteld.
In de jaarrekening worden naast juridische verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verantwoord, die kunnen
worden gekwalificeerd als ‘intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd’. Een feitelijke verplichting is
gekoppeld aan het besluitvormings- en communicatieproces rondom projectontwikkeling en herstructurering.
Baten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch
potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft
plaats gevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De opbrengsten worden toegekend
aan de periode waarop ze betrekking hebben.
Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een
vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaats gevonden, waarvan de
omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De kosten worden opgenomen zodra deze voorzienbaar zijn.
Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of
nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt
het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet
meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van
waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de
waarde.
De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management van Nijestee oordelen vormt en schattingen en
veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde
van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze
schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen
van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden
waarvoor de herziening gevolgen heeft.
Consolidatie
Nijestee participeert in een viertal deelnemingen te weten: Nijestee Onroerend Goed B.V., Pandgarant B.V.,
Stichting Groninger MonumentenFonds en WoningNet N.V. Nijestee heeft een verplichting tot consolidatie indien
er sprake is van beleidsbepalende invloed op het zakelijke en financiële beleid. Hiervan is sprake bij Nijestee
Onroerend Goed B.V., maar gezien het te verwaarlozen belang wordt er niet geconsolideerd. Bij de andere
deelnemingen is geen sprake van beleidsbepalende invloed op het zakelijke en financiële beleid en geldt dus
geen verplichting tot consolidatie.
Financiële instrumentenFinanciële instrumenten omvatten bij Nijestee handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige
financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te bepalen posten.Financiële instrumenten kunnen tevens
in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten) omvatten. Deze worden door de onderneming
gescheiden van het basiscontract en apart verantwoord indien de economische kenmerken en risico’s van het
basiscontract en het daarin besloten derivaat niet nauw verwant zijn, indien een apart instrument met dezelfde
voorwaarden als het in het contract besloten derivaat aan de definitie van een derivaat zou voldoen en het
gecombineerde instrument niet wordt gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen
in de winst-en-verliesrekening.
Financiële instrumenten, inclusief de van de basiscontracten gescheiden afgeleide financiële instrumenten,
worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde. Indien instrumenten niet zijn gewaardeerd tegen
reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening, maken eventuele direct
H 11
Jaarrekening en toelichting
101100
H 1
Wonen en leven in G
roningentoerekenbare transactiekosten deel uit van de eerste waardering. In contracten besloten financiële instrumenten
die niet worden gescheiden van het basiscontract, worden verwerkt in overeenstemming met het basiscontract.
Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd.
Verstrekte leningen en overige vorderingen
Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de
effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderings verliezen.
Overige financiële verplichtingen
Financiële verplichtingen die geen deel uitmaken van een handelsportefeuille worden tegen geamortiseerde
kostprijs gewaardeerd op basis van de effectieve rentemethode.
Afgeleide financiële instrumentenAfgeleide instrumenten worden gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde, tenzij in voorkomende gevallen
hedge accounting onder het kostprijs hedge model wordt toegepast. Indien bij het in voorkomende gevallen
toepassen van hedge-accounting afgeleide instrumenten niet langer voldoen aan de voorwaarden voor ‘hedge
accounting’, aflopen of worden verkocht of wanneer Nijestee niet langer kiest voor hedge accounting wordt
hedge accounting beëindigd.
Indien kostprijs hedge accounting wordt toegepast vindt eerste waardering plaats tegen reële waarde. Zolang
het afgeleide instrument betrekking heeft op afdekking van het specifieke risico van toekomstige transactie
die naar verwachting zal plaatsvinden, vindt geen herwaardering van dit instrument plaats. Zodra de verwachte
toekomstige transactie leidt tot verantwoording in de winst-en-verliesrekening, wordt de met het afgeleide
instrument samenhangende winst of het met het afgeleide instrument samenhangende verlies in de winst-en-
verliesrekening verwerkt.
Indien de afgedekte positie van een verwachte toekomstige transactie leidt tot de opname in de balans van
een niet-financieel actief zal Nijestee de kostprijs van dit actief aanpassen met de afdekkingsresultaten die nog
niet in de winst-en-verliesrekening zijn verwerkt. Een verlies voor het percentage groter dan de omvang van het
afgeleide instrument ten opzichte van de afgedekte positie wordt op basis van kostprijs of lagere marktwaarde
direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Indien dergelijke afgeleide instrumenten aflopen of worden
verkocht, worden de afdekkingsrelaties beëindigd. De cumulatieve winst die of het cumulatieve verlies dat
tot dat moment nog niet in de winst-en-verliesrekening was verwerkt, wordt als overlopende post in de balans
opgenomen totdat de afgedekte transacties plaatsvinden. Indien de transacties naar verwachting niet meer
plaatsvinden, wordt de cumulatieve winst of het cumulatieve verlies overgeboekt naar de winst-en-verliesrekening.
Nijestee zal in voorkomende gevallen de hedgerelaties in specifieke of generieke hedgedocumentatie
documenteren en periodiek de effectiviteit van de hedgerelaties toetsen door vast te stellen dat geen sprake is
van overhedges.
Nijestee heeft overigens een beleid om niet actief gebruik te maken van derivaten.
Balanswaardering
ACTIVA
Materiële vaste activa
- Onroerende en roerende zaken in exploitatie
De onroerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd tegen de actuele waarde op basis van de
bedrijfswaarde. Onder de bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van
toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van
de verhuureenheden.
De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting
weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende
levensduur van het actief. Bij de bedrijfswaardeberekening hanteren we de volgende uitgangspunten:
Omschrijving
Algemene uitgangspunten:
Strategie In ons portfoliobeleid stippelen we de strategie voor ons bezit uit. We gebruiken vijf complexstrategieën:- doorexploiteren- investeren- in stand houden- sloop- verkopen.
Looptijd/restant levensduur - restant levensduur (zie jaarrekening)- aanpassing indien complexstrategie hiertoe aanleiding geeft- bij nieuwe investeringen: in principe 50 jaar- bij-/na-investeringen: per investering bekijken. Verlengen van de levensduur mag indien de investering daar aanleiding toe geeft.
Complexindeling Gebaseerd op het strategielabel en op aanvullende kenmerken zoals ligging en restant levensduur. De eerste waardering van een onroerende zaak die wordt toegevoegd aan de onroerende zaken in exploitatie dient te geschieden tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of tegen de lagere bedrijfswaarde. Bij de beoordeling of er sprake is van een bijzonder waardeverminderingsverlies bij eerste waardering, wordt er rekening gehouden met het verschil tussen de verwachte ontwikkelkosten en de bedrijfswaarde van de onroerende zaken die onderdeel zijn van de kasstroomgenererende eenheid (complex) waartoe de nieuw te waarderen onroerende zaken gaan behoren.
Specifieke parameters:
Disconteringsvoet 5,25% (medionummerando). Percentage wordt beschouwd als de disconteringsvoet die gebruikelijk is voor de toegelaten instellingen.
Inflatie 2012 – 2015: 2,0%2016 en verder: 3,0%
Kasstromen:
Huurbeleid Huidige huur. Rekening houden met jaarlijkse huurverhoging van:2012: 2,3%2013 en verder: 2%
Huurderving - basispercentage 1,7%- basis verhogen/verlagen afhankelijk van werkelijke dervingcijfers.
Huurharmonisatie Niet toegepast
Verkoopopbrengsten Geschatte verkopen (aantallen en opbrengsten op basis van begroting 2012) eerste 5 jaar meenemen.
Eindwaarde (restwaarde) Grondwaarde volgens gemeentelijke grondwaardetabel bij begin exploitatie stijgt tijdens exploitatie met 2,50 % per jaar. Vervolgens contant maken tegen disconteringspercentage. Beginwaarde wel corrigeren met geschatte sloopkosten.
Onderhoud Niet-planmatig onderhoud: basisbedrag per woning is begroting 2012. Aanpassen indien complexlabelling daartoe aanleiding geeftPlanmatig onderhoud: op basis van conditiemeting (geeft inzicht in meerjarenonderhoudsbehoefte).
Beheer (organisatiekosten) Norm voor alle complexen gelijk (op basis van begroting 2012)
Belasting en verzekeringen Belasting: specifiek per complex.Verzekeringen: norm per complex (conform polis).
Tijdelijke verschillen tussen de gehanteerde disconteringsvoet en de actuele marktrente worden door middel van
een rentabiliteitswaardecorrectie meegenomen bij de bepaling van de bedrijfswaarde.
De jaarlijkse stijging of daling van de actuele waarde wordt verantwoord via de Winst- en Verliesrekening onder de
post ‘Mutatie actuele waarde’.
H 11
Jaarrekening en toelichting
103102
H 1
Wonen en leven in G
roningen- Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
De onroerende zaken die in het kader van een regeling verkocht onder voorwaarden zijn overgedragen aan
een derde en waarvoor de toegelaten instelling een terugkoopplicht kent worden gewaardeerd tegen actuele
waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste verwerking). De actuele waarde na eerste
verwerking is de marktwaarde op basis van de regeling verkocht onder voorwaarden.
Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtwaarde wordt aan de creditzijde van de balans onder de
langlopende schulden een terugkoopverplichting opgenomen, welke wordt gewaardeerd tegen de reële waarde.
De waardemutaties in onroerende zaken verkocht onder voorwaarden en de terugkoopverplichting worden
rechtstreeks verantwoord in de winst- en verliesrekening.
- Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of
vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Het betreft met name computerapparatuur.
Die wordt in circa drie jaar lineair afgeschreven.
- Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling
Onder deze post worden projectkosten opgenomen van onroerende zaken in ontwikkeling betreffende
huurwoningen. Projecten zijn ingedeeld in kasstroomgenererende eenheden en qua indeling gebaseerd
op locatie, type en strategie. De waardering vindt plaats tegen de bestede bedragen, onder aftrek van
eventuele eenmalige subsidies en onrendabele delen van de investering. Het onrendabel deel is een
bijzonder waardeverminderingsverlies die ontstaat wanneer de totale vervaardigingskosten hoger zijn dan de
bedrijfswaarde van het kasstroomgenererende eenheid (project). Bij eigen inbreng van bezit, is de waardering
bepaald aan de hand van de actuele grondwaarde. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De
geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen.
De noodzakelijk geachte voorziening wordt bepaald op het moment van aangaan van de feitelijke verplichtingen
inzake investeringen nieuwbouw, woningverbetering en herstructurering. Voornoemde verplichtingen worden
in de jaarrekening verwerkt op het moment dat deze kunnen worden gekwalificeerd als ‘intern geformaliseerd
en extern gecommuniceerd’. Hiervan is sprake wanneer uitingen door de toegelaten instelling zijn gedaan
richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige
nieuwbouw-, woningverbetering of herstructureringsprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het
besluitvormingsproces (op basis van de ontwikkelingsnotitie) van de toegelaten instelling.
Indien op projectniveau de opgenomen voorziening de geactiveerde kosten overschrijden, wordt het project per
saldo opgenomen onder de post ‘voorziening onrendabele investeringen’.
Bij zogenaamde gecombineerde projecten wordt het aandeel in de verhuureenheden en eenheden bestemd
voor verkoop onder voorwaarden verantwoord onder de post onroerende zaken in ontwikkeling en het aandeel
in de verkoopeenheden verantwoord onder de post onderhanden projecten. Voor de bepaling van de per
project geschatte noodzakelijk geachte voorziening voor niet-gedekte kosten en voor risico’s wordt binnen het
gecombineerde project de verkoopwinst en het waardeverminderingsverlies gesaldeerd op moment van het
aangaan van de verplichting. Bij oplevering van het gecombineerde project wordt de gesaldeerde verkoopwinst
en het gesaldeerde waardeverminderingsverlies afzonderlijk verantwoord.
Financiële vaste activa
- Deelnemingen
Nijestee heeft een 100% deelneming in Nijestee Onroerend Goed B.V. en kan beleidsbepalende invloed
uitoefenen op het zakelijke en financiële beleid van de onderneming. De deelneming is niet geconsolideerd
vanwege de te verwaarlozen gezamenlijke betekenis. Daarnaast heeft Nijestee een minderheidsdeelneming
van 33,33% in Pandgarant B.V. Nijestee kan geen beleidsbepalende invloed uitoefenen op het zakelijke en
financiële beleid van de onderneming en wordt daarom dus niet geconsolideerd. De waarderingsgrondslag is
de verkrijgingsprijs. Beide bedrijven zijn statutair gevestigd te Groningen.
Verder zijn er nog deelnemingen in de Stichting Groninger MonumentenFonds, statutair gevestigd te Groningen
(26%) en in WoningNet N.V., statutair gevestigd te Utrecht (0,02%). Ook deze deelnemingen worden niet
geconsolideerd omdat er geen sprake is van beleidsbepalende invloed en worden gewaardeerd tegen
verkrijgingsprijs.
- Leningen u/g
Zie hoofdstuk financiële instrumenten.
- Belastinglatentie
De waardering van de belastinglatentie wordt toegelicht onder de Waardering Winst en Verlies, onder
Belastingen.
- Overige vorderingen
Bij de uitvoering van het project Grunobuurt is een zogenaamd WKO-systeem gebouwd. Nijestee zou eigenaar en
exploitant van dit energiesysteem worden. In een later stadium is besloten dit systeem te verkopen aan Rendo
Duurzaam. De toekomstige nog te ontvangen bedragen inzake deze verkoop zijn onder overige vorderingen
opgenomen. De waarderingsgrondslag is de reële waarde.
Vlottende activa
- Voorraden
De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van een voorziening voor incourantheid.
De meest gangbare voorraad wordt volgens het fifo kostprijsmethode (first in, first out) verwerkt in de kosten.
De speciale voorraad, deze wordt vaak speciaal ingekocht, wordt middels lifo kostprijsmethode (last in, first out)
doorberekend in de kosten.
Gedurende het jaar is de voorraad, ook in de onderhoudsbussen, groepsgewijs geïnventariseerd. Alle incourante
voorraad is afgeboekt.
- Voorraad grond- en ontwikkelposities
De voorraad grond- en ontwikkelposities wordt gewaardeerd tegen aanschafwaarde en bijkomende kosten.
Op moment dat grond- en ontwikkelposities daadwerkelijk in ontwikkeling worden genomen vindt overheveling
plaats naar onroerende zaken in ontwikkeling/onderhanden projecten. Als de grond- en ontwikkelposities een
zodanige waardevermindering ondergaan dat de reële waarde lager is dan de geactiveerde kosten, dan wordt
deze waardevermindering ten laste van het resultaat verantwoord. Hiertoe wordt de waarde van de grond- en
ontwikkelposities periodiek getoetst aan de marktwaarde.
- Te verkopen opgeleverd bezit
Onder deze post wordt de nieuwbouw van onroerend goed opgenomen die nog niet verkocht is, maar al wel
is opgeleverd. De voorraad opgeleverde nieuwbouwwoningen en parkeerplaatsen wordt gewaardeerd tegen
de bestede kosten en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en
directievoering, inclusief geactiveerde rente, dan wel lager verwachte realiseerbare waarde.
- Onderhanden koopprojecten
Onderhanden projecten betreffen de investeringen in bouwterreinen en bouwwerken voor eigen rekening en
risico bestemd voor verkoop. Waardering vindt plaats tegen bestede kosten en toegerekende kosten van het
werkapparaat (voorbereiding, toezicht, directievoering). Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De
geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. De
toerekening van opbrengsten, kosten en winstneming op onderhanden projecten geschiedt naar rato van de
verrichte prestaties bij de uitvoering van het werk (‘percentage of completion-methode’) per balansdatum.
Vooruit ontvangen termijnen worden in mindering gebracht op de onderhanden projecten. Verwachte verliezen op
onderhanden projecten worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening als last verwerkt.
Indien op projectniveau de ontvangen termijnen de geactiveerde kosten overschrijden, wordt het project per
saldo opgenomen onder de kortlopende schulden aan de creditzijde van de balans.
H 11
Jaarrekening en toelichting
105104
H 1
Wonen en leven in G
roningenVorderingen
Bij de eerste verwerking worden vorderingen gewaardeerd tegen reële waarde. Na de eerste waardering is de
vervolgwaardering de geamortiseerde kostprijs verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.
PASSIVA
Voorzieningen
- Voorziening onrendabele investeringen
Er is een voorziening gevormd voor de onrendabele investeringen inzake lopende huurprojecten, conform de
richtlijn voor de jaarverslaglegging. Het betreft onrendabele delen die hoger zijn dan de tot dat moment gedane
investeringen.
Langlopende schulden
- Leningen o/g
Zie hoofdstuk financiële instrumenten.
- Terugkoopverplichting onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Nijestee heeft woningen en ateliers verkocht onder voorwaarden. De terugkoopverplichting wordt onder deze
post verantwoord en wordt gewaardeerd tegen reële waarde.
- Waarborgsommen
Waarborgsommen worden ontvangen van huurders van commercieel vastgoed en worden gewaardeerd tegen
kostprijs.
- Egalisatierekeningen
Te verrekenen subsidie BWS
De te egaliseren subsidies BWS zijn in 2010 door de Gemeente afgekocht. Het saldo van de afkoopsom en
de per ultimo 2009 onder financiële vaste activa en egalisatierekeningen opgenomen subsidies wordt in 5 jaar
afgebouwd. Jaarlijks valt een bedrag vrij gebaseerd op het restant van de looptijd. De periode van 5 jaar is
bepaald op basis van de gemiddelde looptijd van de toen nog lopende subsidies.
Egalisatie erfpacht
Vanaf 2001 wordt er bij de verkoop van de nieuwbouw- en samengevoegde woningen van een aantal projecten
in het Oosterpark een bedrag ontvangen voor de erfpacht van de komende 30 jaar. Jaarlijks valt hier een bedrag
uit vrij. Aan de egalisatierekening wordt jaarlijks rente toegevoegd. Het betreft de projecten Pioenpark, G.
Bakkerstraat, Hyacinthstraat en Kooykerplein.
Kortlopende schulden
De schulden op korte termijn zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs.
Waardering Winst en Verliesrekening
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Huren
Hieronder zijn opgenomen de opbrengsten voortvloeiend uit de met huurders gesloten huurovereenkomsten.
Huuropbrengsten worden lineair in de winst- en verliesrekening opge nomen op basis van de duur van de
huurovereenkomst. De huren worden jaarlijks binnen de wettelijke kaders verhoogd in overeenstemming met het
huurbeleid van Nijestee.
Overheidsbijdragen
Overheidsbijdragen worden aanvankelijk in de balans opgenomen als vooruit ontvangen baten zodra er redelijke
zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat Nijestee zal voldoen aan de daaraan verbonden
voorwaarden. Subsidies ter compensatie van door Nijestee gemaakte kosten worden systematisch als
opbrengsten in de winst- en verliesrekening opgenomen in dezelfde periode als die waarin de kosten worden
gemaakt. Subsidies ter compensatie van de uitgaven voor een actief worden systematisch in de winst- en
verliesreke ning opgenomen gedurende de gebruiksduur van het actief.
Verkoop onroerende zaken
De post verkoop onroerende zaken betreft de behaalde verkoopopbrengst met betrekking tot de verkochte
huurwoningen en de verkochte nieuwbouwkoopwoningen.
De opbrengsten van de verkochte huurwoningen worden verantwoord op het moment van juridische levering
(passeren transportakte). De opbrengst van de verkochte nieuwbouwkoopwoningen wordt verantwoord bij
oplevering van een (deel)project en bestaat uit de gefactureerde termijnen onder aftrek van kortingen en de over
de omzet geheven omzetbelasting.
Wijziging in onderhanden projecten
Zodra een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het resultaat van een onderhanden project, worden
de projectopbrengsten en -kosten als opbrengsten en kosten in de winst- en verliesrekening verwerkt naar
rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Onder projectopbrengsten wordt verstaan de in het contract
overeengekomen opbrengsten vermeer derd met eventuele opbrengsten op grond van meer- of minderwerk,
claims en vergoedingen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat de opbrengsten zullen worden gerealiseerd
en betrouwbaar kunnen worden bepaald.
De mate waarin prestaties van een onderhanden project zijn verricht wordt bepaald aan de hand van de tot de
balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Indien het resultaat
van een onderhanden project niet betrouwbaar kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten slechts
verwerkt tot het bedrag van de gemaakte projectkosten dat waarschijnlijk kan worden verhaald. Verwachte
verliezen op projecten worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen.
De wijziging in onderhanden projecten bestaat uit de opgenomen bestede kosten en resultaatverantwoording
in het betreffende jaar met betrekking tot onderhanden projecten waarop de gefactureerde termijnen van de
opgeleverde onderhanden projecten in mindering zijn gebracht.
Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf
De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende
zaken in ontwikkeling worden hieronder verantwoord.
BEDRIJFSLASTEN
Waardeveranderingen verkoop onder voorwaarden
De waardeverandering van de onroerende zaken verkoop onder voorwaarden wordt rechtstreeks verantwoord
ten gunste of ten laste van het resultaat.
Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa
Hieronder zijn mede begrepen de onrendabele investeringen met betrekking tot onroerende zaken in exploitatie
(aankopen en renovatie) en onroerende zaken in ontwikkeling. Onrendabele investeringen met betrekking tot
kwaliteitverbeteringsprojecten worden onder lasten kwaliteitsverbetering opgenomen.
Lasten kwaliteitsverbetering
Hieronder zijn mede begrepen de onrendabele investeringen met betrekking tot onroerende zaken in exploitatie
(aankopen en renovatie) voor zover deze betrekking hebben op projecten die als kwaliteitsverbetering
bestempeld zijn.
H 11
Jaarrekening en toelichting
107106
H 1
Wonen en leven in G
roningenLonen en salarissen /pensioenen
Uitgangspunt is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan het
pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet
zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de
verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van
terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies.
Verder wordt op balansdatum een voorziening opgenomen voor bestaande additionele verplichtingen
ten opzichte van het fonds en de werknemers, indien het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die
verplichtingen een uitstroom van middelen zal plaatsvinden en de omvang van de verplichtingen betrouwbaar kan
worden geschat. Het al dan niet bestaan van additionele verplichtingen wordt beoordeeld aan de hand van de
uitvoeringsovereenkomst met het fonds, de pensioenovereenkomst met de werknemers en andere (expliciete of
impliciete) toezeggingen aan de werknemers. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van
de contante waarde van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen op balansdatum af te wikkelen.
Voor een op balansdatum bestaand overschot bij het pensioenfonds wordt een vordering opgenomen als de
toegelaten instelling de beschikkingsmacht heeft over dit overschot, het waarschijnlijk is dat het overschot naar
de toegelaten instelling zal toevloeien en de vordering betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Lasten onderhoud
Onder deze posten worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord.
Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden.
Het storings- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de
kosten van het materiaalverbruik. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen
bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare
kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief, dan wel wettelijke vereisten.
Directe kosten verkoop onroerende zaken
De post directe kosten verkoop onroerende zaken betreft de gemaakte stichtingskosten en de direct
toerekenbare verkoopkosten en de boekwaarde met betrekking tot de verkochte huurwoningen.
Rente
In de winst- en verliesrekening zijn de rentelasten verantwoord, die voortvloeien uit het vreemd vermogen.
Hierop zijn de geactiveerde rentelasten in mindering gebracht.
BELASTINGEN
Belastingen over de resultaten omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winst-
belas tingen en latente belastingen. De belastingen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen, behoudens
voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen,
in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt. De over het boekjaar verschuldigde en
verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar,
rekening houdend met de fiscale faciliteiten en de vaststellingsovereenkomst (VSO), berekend aan de hand
van belasting tarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is
besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting.
De volgende drie belastinglatenties worden onderscheiden:
• Latentie leningen: er wordt een voorziening getroffen voor de tijdelijke verschillen tussen de commerciële
waardering en de fiscale waardering van de leningen. De latentie daalt conform een voorgeschreven verloop en
loopt via de winst-en verliesrekening.
• Latentie verliescompensatie: er wordt een actieve latentie voor verrekenbare compensabele verliezen getroffen
voor de tijdelijke verschillen tussen de compensabele verliezen uit het verleden en de toekomstige fiscale
winsten.
• Latentie koopprojecten er wordt een voorziening getroffen voor tijdelijke verschillen in de waardering van
bestaand bezit bestemd voor de verkoop binnen termijn van 10 jaar, indien en voor zover de verkoopopbrengst
niet middels de fiscale faciliteit van de zogenoemde ‘herinvesteringsreserve’ kan worden afgeboekt op
voorgenomen investeringen in sociale huur binnen de wettelijke termijn van 3 jaar na de (voorgenomen)
verkoop.
Er wordt uitsluitend een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de
toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van het tijdelijke verschil kunnen
worden aangewend. Latente belastingvorderingen worden per iedere verslag datum herzien en verlaagd
voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden
gerealiseerd. Latente belastingen worden verantwoord tegen de nominale waarde.
Mutatie actuele waarde
De waardeverandering van de onroerende zaken verkoop onder voorwaarden wordt rechtstreeks verantwoord
ten gunste of ten laste van het resultaat.
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Bij deze methode wordt het
bedrijfsresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten
en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de posten van het werkkapitaal en posten van de winst- en
verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele
activiteiten.
De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen. In het kasstroomoverzicht wordt
onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten.
De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de
hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele
activiteiten).
Toelichting op de balans
VASTE ACTIVA
A.I.1. / A.l.3. Materiële Vaste Activa
2011 2010
Het totaal van de bedrijfswaarde van de onroerende en roerende zaken in exploitatie bedraagt:
- Woningen in exploitatie 510.813.733 492.763.033
- Bedrijfsonroerend goed in exploitatie 29.232.772 29.533.715
- Garages en parkeerplaatsen in exploitatie 4.343.124 4.313.060
- Grondwaarde in exploitatie 10.734.959 10.428.085
Subtotaal 555.124.588 537.037.893
Het totaal van de RW-correctie bedraagt 47.931.474 33.290.643
Totaal onroerende en roerende zaken in exploitatie 603.056.062 570.328.536
Het totaal van de bedrijfswaarde van de onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie bedraagt:
Eigen Kantoor 2.807.400 2.718.662
Bedrijfsonroerend goed in exploitatie 94.515 146.471
Totaal onroerende en roerende zaken tdd exploitatie 2.901.915 2.865.133
H 11
Jaarrekening en toelichting
109108
H 1
Wonen en leven in G
roningenDe bedrijfswaarde van onze materiële vaste activa in exploitatie (exclusief de RW-correctie) bedraagt primo 2011
totaal € 539,9 miljoen. Ultimo 2011 bedraagt de bedrijfswaarde € 558,0 miljoen. Per saldo een toename van
€ 18,1 miljoen. In onderstaand overzicht presenteren we het verloop:
Toelichting woningen
Verkoop/samenvoeging (1): betreft de verkoop van bestaand bezit (99 woningen).
Investering (2): in 2011 zijn er 385 woningen toegevoegd. Dit betreft: studio’s Bodenterrein (345 woningen),
Grunobuurt/Traverse blok 7 (24) en Grunobuurt/Statie blok 8 (16).
Aanpassing levensduurverwachting (3): vanwege uitgevoerde kwaliteitsverbeteringsprojecten is de levensduur
van enkele complexen verlengd: G. Doustraat/G. ter Borghstraat, A. van Ostadestraat, Bloemenbuurt Oosterpark,
Multatulistraat, Iepenlaan, Planetenlaan en Aluminiumstraat eo.
Verloop tijd (4): de kasstroom uit 2011 vervalt en de overige kasstromen komen een jaar eerder.
Mutatie huurinflatie/huurniveau (5): in de bedrijfswaardeberekening ultimo 2010 werd nog uitgegaan van een
huurverhoging van 2,0% in 2012. De toegestane huurverhoging voor 2012 is echter verhoogd naar 2,3%
(gerelateerd aan de inflatie over 2011). Deze wijziging heeft een positief effect op de bedrijfswaarde.
Mutatie onderhoud inclusief inflatie (6): de meerjarenonderhoudsplanning wordt vanaf oktober 2011 in een nieuw
softwaresysteem gevoerd (Ibis Main). Vanwege de overgang naar een nieuw systeem en vanwege het doorvoeren
van geactualiseerde gegevens, zijn er beperkt wijzigingen op dit onderdeel.
Mutatie algemeen beheer en administratie inclusief inflatie (7): de norm voor algemeen beheer en administratie
ligt € 2 lager dan waar ultimo 2010 mee is gerekend. Om die reden een beperkte niveaumutatie.
Omschrijving Woningen Bedrijfs onroerend
goed (BOG)
Garages/Parkeerpl.
Eigen huisvesting
Grond-waarde
Ten dienste vd exploitatie
Totaal
Bedrijfswaarde primo 2011 492.763.000 29.534.000 4.313.000 2.719.000 10.428.000 146.000 539.903.000
Verkoop/samenvoeging (1)DesinvesteringAankoopInvestering (2)Overig
- 4.183.00000
17.088.0000
- 1.731.00000
925.0000
000
402.0000
00000
000
307.0000
000
97.000- 149.000
- 5.914.00000
18.819.000- 149.000
Gecorrigeerde bedrijfswaarde na mutatie woningbestand 505.668.000 28.728.000 4.715.000 2.719.000 10.735.000 94.000 552.659.000
Aanpassing levensduurverwachting (3) 3.088.000 58.000 0 0 0 0 3.146.000
Gecorrigeerde bedrijfswaarde na aanpassing levensduur 508.756.000 28.786.000 4.715.000 2.719.000 10.735.000 94.000 555.805.000
Verloop tijd (4) - 4.362.000 -59.000 14.000 97.000 0 0 - 4.310.000
Gecorrigeerde bedrijfswaarde 2010 ultimo 2011 504.394.000 28.727.000 4.729.000 2.816.000 10.735.000 94.000 551.495.000
Mutatie disconteringsvoetMutatie huurinflatie/huurniveau (5)Mutatie huurdervingspercentageMutatie restwaardeMutatie onderhoud (6)Mutatie algemeen beh. en adm. (7)Mutatie belastingen (8)Mutatie verzekeringen (9)Mutatie verkopen (10)Subtotaal overige mutaties
02.616.000
081.000
- 568.000435.000
- 3.096.0002.023.0004.928.0006.419.000
0- 77.000
00
684.0006.000
- 122.00015.000
0506.000
0- 560.000
050.000
111.00013.000
000
- 386.000
01.000
0000
- 10.00000
- 9.000
0000000000
0000000000
01.980.000
0131.000227.000454.000
- 3.228.0002.038.0004.928.0006.530.000
Bedrijfswaarde ultimo 2011 510.813.000 29.233.000 4.343.000 2.807.000 10.735.000 94.000 558.025.000
Mutatie bedrijfswaarde 18.050.000 - 301.000 30.000 88.000 307.000 - 52.000 18.122.000
Mutatie belastingen inclusief inflatie (8): de norm voor belastingen is aangepast op basis van de meest actuele
aanslag van de gemeente.
Mutatie verzekeringen inclusief inflatie (9): in 2011 zijn de verzekeringsvoorwaarden aangepast, wat
resulteert in een lagere premie per verhuureenheid. Het effect hiervan is zichtbaar in de voorliggende
bedrijfswaardeberekening.
Mutatie verkopen (10): ten opzichte van 2010 zijn er meer verkoopopbrengsten opgevoerd. Het aantal woningen
is wel gedaald ten opzichte van 2010, maar vanwege uitbreiding van het verkoopvolume verwachten we dat
de verkopen eerder zullen zijn gerealiseerd. Om dit te bereiken is het onderwerp verkopen opgenomen als een
van de speerpunten in ons geactualiseerd beleid ‘Gewoon Doen’. Dit lijkt zijn vruchten af te werpen. In 2011 zijn
er 99 woningen verkocht en de prognose van 2012 ligt op schema; tot en met april zijn 29 woningen verkocht
(transport notaris) en nog 15 woningen zijn onderweg (voorlopige koopakte). Ultimo 2010 werd nog rekening
gehouden met een verkoop van in totaal 781 woningen. Ultimo 2011 is dit aantal verlaagd naar 665.
De aantallen sluiten aan bij de meerjarenbegroting.
Per saldo is de bedrijfswaarde van de ingerekende verkopen met € 4,9 miljoen gestegen van € 52,5 miljoen
(ultimo 2010) naar € 57,4 miljoen (ultimo 2011).
Hieronder een overzicht van de ingerekende verkopen per jaar.
Verkoopjaar Bedrijfswaarde 2011 Bedrijfswaarde 2010
2011 96
2012 112 95
2013 112 119
2014 136 143
2015 160 128
2016 145 10
2017 0 0
2019 0 10
2024 (*) 0 180
Totaal 665 781
* De verkopen in 2024 hebben te maken met de ingerekende verkoop van woningen binnen de projecten Frontier en Rederijker. Dit betreft oorspronkelijke koopwoningen die in 2009 vanwege de marktomstandigheden zijn omgezet naar huurwoningen. In de bedrijfswaarde is het uitgangspunt dat deze woningen gemiddeld na 15 jaar worden verkocht. In de bedrijfswaardeberekening van 2011 zijn deze verkopen niet meer ingerekend. Volgens best practices van het Centraal Fonds Volkshuisvesting mogen verkopen slechts voor de komende 5 jaar worden ingerekend.
Toelichting Bedrijfs onroerend goed (BOG)
Verkoop/samenvoeging (1): betreft verkoop van enkele bedrijfspanden (Heesterpoort 18, Potgieterstraat en
Verlengde Meeuwerderweg (Frontier).
Investering (2): in 2011 zijn verschillende bedrijfspanden toegevoegd. Dit betreft: Grunobuurt/Traverse,
Grunobuurt/Statie en Mobi Ciboga. Daarnaast is de Noorderkerk uit de ontwikkelportefeuille gehaald en
toegevoegd aan de bedrijfspanden in exploitatie.
Toelichting garages/parkeerplaatsen
Investering (2): in 2011 zijn parkeerplaatsen toegevoegd bij de Grunobuurt.
H 11
Jaarrekening en toelichting
111110
H 1
Wonen en leven in G
roningenToelichting grondwaarde
Investering (2): betreft de toevoeging van erfpacht verbeterde woningen Blauwe Dorp.
Opmerking: in de bedrijfswaarde van de woningen ad € 510,8 miljoen wordt rekening gehouden met de verkoop
van 665 woningen. Het positieve effect van deze verkoopdoelstelling bedraagt € 57,4 miljoen. Exclusief deze
verkopen bedraagt de bedrijfswaarde van de woningen derhalve € 453,4 miljoen.
Toelichting rentabiliteitswaardecorrectie
De rentabiliteitswaardecorrectie is een correctie als gevolg van een (positief of negatief) verschil tussen de
hoogte van de disconteringsvoet en de gemiddelde vermogenskostenvoet over het vreemd vermogen. Omdat de
disconteringsvoet (5,25%) hoger is dan de gemiddelde vermogenskostenvoet over het vreemd vermogen (4,1%)
is er in 2011 sprake van een positieve RW-Correctie. Ultimo 2010 bedroeg deze correctie € 33,3 miljoen.
Ultimo 2011 bedraagt de correctie € 47,9 miljoen. De toename in 2011 van € 14,6 miljoen wordt verklaard
doordat in 2011 enkele laagrentende leningen zijn aangetrokken. Het verschil tussen de disconteringsvoet en de
gemiddelde vermogenskostenvoet heeft een tijdelijk karakter.
De analyse is als volgt:
Omschrijving Leningen
Rentabiliteitswaardecorrectie per 31 december 2010 33.291.000
Correctie lopende renteVerloop tijdMutatie disconteringsvoetMutatie renteconversiesRW-correctie aangetrokken leningen (€ 40 miljoen)Saldo mutaties
- 977.000-2.159.000
03.540.000
14.236.00014.640.000
Rentabiliteitswaardecorrectie per 31 december 2011 47.931.000
* conform de nieuwe RJ 645 vervalt bovengenoemde RW-correctie vanaf boekjaar 2012.
A.l.2. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
2011 2010
Het totaal van deze post bedraagt 14.025.130 7.830.804
De onroerende zaken die verkocht zijn met een terugkoopverplichting zijn 34 ateliers in Het Paleis (Bloemsingel 10), 26 woningen de Velden, 33 woningen Sterrenhof en 16 woningen Grunobuurt.
Het verloop van deze post is als volgt:
Beginsaldo 7.830.804 1.477.000
Mutaties in het boekjaar:
- Correctie 0 -231.925
- Toename vanwege verkopen 6.719.786 6.387.114
- Waardeverandering -525.460 198.615
Saldo 6.194.326 6.817.654
Eindsaldo 14.025.130 7.830.804
De post Onroerende zaken v.o.v. is als volgt samengesteld:
Bloemsingel 1.590.029 1.443.690
De Velden 4.533.061 4.685.414
Sterrenhof 5.426.930 1.701.700
Grunobuurt 2.475.110 0
Totaal 14.025.130 7.830.804
A.l.4. Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling
Het totaal van de onroerende en roerende zakenin ontwikkeling bedraagt:
34.985.736 30.346.731
De post Onroerende zaken in ontwikkeling is als volgt samengesteld:
Stand 1 januari 30.346.731 34.562.196
Investeringen / correcties 61.225.831 44.850.271
Toevoeging rente projecten 2.060.899 1.578.099
Boekwaarde en kosten sloopcomplexen 379.105 -34.888
Afgewikkelde projecten -36.721.685 -24.386.395
Afboekingen overige kosten -5.791.715 -6.982.871
Onrendabele delen van investeringen -14.694.148 -12.671.161
Ontvangen verkooptermijnen v.o.v. -944.896 0
Overheveling grond- en ontwikkelposities 0 -6.568.520
Overheveling onderhanden koopprojecten -874.386 0
Totaal 34.985.736 30.346.731
De afboekingen overige kosten hebben betrekking op kosten die in eerste instantie onder de post onroerende
zaken in ontwikkeling zijn geboekt, maar waarbij is gebleken dat deze projecten niet volledig rendabel zijn. De
afboekingen zijn ten laste van de winst en verliesrekening gebracht onder de post overige waardeveranderingen
materiële vaste activa.
Onder deze post zijn opgenomen de activa in ontwikkeling in het kader van nieuwbouw en herstructurering.
Het saldo per 31 december 2011 van de activa in ontwikkeling bestaat uit:
- Nieuwbouw kantoor Nijestee 9.205.926
- Stadswerf fase 1, 71 woningen en 154 parkeerplaatsen 8.921.008
- de Velden / Oosterparkstadion, circa 100 woningen 4.835.734
- Grunobuurt, circa 335 woningen 3.397.179
- Trefkoel 3.039.759
- Stadswerf vervolgfase, circa 120 woningen 1.789.674
- Ter Borch, 16 woningen 1.272.736
- Studio’s Antillenstraat fase 3, circa 60 woningen 577.478
- Semmelweisstraat, 55 woningen 348.202
- Paddepoel ZO 2e fase 338.743
- Kwaliteitsverbetering Spicastraat 316.012
- Snelheidsremmende maatregelen Corpus den Hoorn 251.033
- Kwaliteitsverbetering Eikenlaan 198.245
- Bloemstraat 3-5-7, circa 14 woningen 135.555
- Sterrenhof 102.109
- Overige 256.343
Totaal 34.985.736
H 11
Jaarrekening en toelichting
113112
H 1
Wonen en leven in G
roningenFinanciële Vaste Activa
A.ll.1. Deelnemingen
489.586 489.609
De post deelnemingen bestaat uit de volgende categorieën::
1. Groepsmaatschappijen 18.280 18.303
Nijestee kan beleidsbepalende invloed uitoefenen op het zakelijke en financiële belei d van de deelneming.
Het betreft hier de deelneming in Nijestee Onroerend Goed BV.
Nijestee Onroerend Goed BV
Deze BV is eind 2007 opgericht als Fiscale Beleggingsinstelling om maximaal te kunnen anticiperen op
toekomstige ontwikkelingen in het kader van de vennootschapsbelasting. Nijestee is 100% aandeelhouder van
deze BV. Vooralsnog vinden er in deze BV geen activiteiten plaats. Het verloop van deze deelneming is als volgt:
Verloopstaat:
totaal Nijestee Onroerend
goed
Begin saldo 18.303 18.303
mutaties:
- Waardeverandering 2011 -23 -23
- Verkoop aandelen 0 0
saldo mutaties -23 -23
Eindsaldo 18.280 18.280
2. Overige gebonden partijen 471.306 471.306
Nijestee kan geen beleidsbepalende invloed uitoefenen op het zakelijke en financiële beleid van de deelnemingen.
Het betreft hier de volgende deelnemingen.
PandGarant
Pandgarant richt zich onder andere op het VVE-beheer en op het onderhoud van woningen van particulieren.
Aandeel van Nijestee in deze deelneming bedraagt 33,3%.in 2011 (2010 ook 33,3%),
Stichting Groninger Monumentenfonds
Stichting Groninger Monumentenfonds heeft ten doel: het behouden van met name Rijksmonumenten.
Vanaf 18 september 2001 participeert Nijestee in deze stichting. Sinds deze datum heeft Nijestee het
Waterschapshuis in Onderdendam aangekocht en ingebracht in de stichting. De inbreng is vertaald in een
aandeel in het fonds en bedraagt € 450.000, een aandeel van 26% in 2011 (2010 ook 26%).
WoningNet NV
Nijestee heeft een aandeel gekocht in WoningNet NV. Deze vennootschap heeft ten doel het deelnemen in,
financieren van en het voeren van de directie of administratie van ondernemingen die zich met name bezig
houden met de ondersteuning van verhuur- en verkoopactiviteiten van toegelaten instellingen krachtens de
Woningwet. Het aandeel van Nijestee bedraagt 0,02% in 2011 (2010 ook 0.02%).
Verloopstaat:
totaal Pandgarant Woningnet Gmf
Begin saldo 471.306 20.087 1.219 450.000
mutaties:
- Waardeverandering 2011 0 0 0 0
- Verkoop aandelen 0 0
saldo mutaties 0 0 0 0
Eindsaldo 471.306 20.087 1.219 450.000
A.ll.2. Leningen u/g
Deze post is als volgt samengesteld:
Beginsaldo 2.792.234 2.792.234
Mutaties in het boekjaar:
- Verstrekkingen 0 0
- Aflossingen 292.234 0
Eindsaldo 2.500.000 2.792.234
De post leningen u/g bestaat uit:
Beginsaldo Verstrekking Aflossing Eindsaldo
Specificatie overige leningen u/g:
WBV Woonstade 292.234 292.234 0
Wooninvesteringsfonds 2.500.000 2.500.000
Totaal 2.792.234 2.500.000
De post leningen u/g heeft betrekking op een lening die verstrekt is aan de toegelaten instelling
Wooninvesteringsfonds (Wif). Deze lening betreft een zogenaamde achtergestelde lening. De condities van deze
lening zijn: vaste rente van 2,25% en variabele rente van 3,25% (afhankelijk van Debt Service Coverage, netto
liquiditeiten en solvabiliteit van het Wif). De certificaten zijn verhandelbaar met andere toegelaten instellingen.
A.ll.3. Belastinglatentie
2.734.017 2.973.955
Per 1 januari 2008 is de integrale vennootschapsbelasting ingevoerd. In VSO 2 (vaststellingsovereenkomst) is
vastgelegd op welke wijze de openingsbalans moet worden bepaald en is aangegeven op welke wijze het fiscale
resultaat moet worden bepaald.
De belastinglatentie bestaat uit de volgende onderdelen:
Belastinglatentie leningen 2.234.017 2.473.955
Belastinglatentie verliescompensatie 500.000 500.000
Totaal 2.734.017 2.973.955
H 11
Jaarrekening en toelichting
115114
H 1
Wonen en leven in G
roningenBelastinglatentie leningen
Op basis van de VSO- regels is ultimo 2008 een actieve latentie gevormd voor het verschil van € 13,1 miljoen
tussen de fiscale waardering van de langlopende leningen ad € 308,9 miljoen en de commerciële waardering
ad € 322 miljoen. De oorspronkelijke actieve latentie van € 3,3 miljoen (€ 13,1 miljoen * 25,5%) daalt jaarlijks
conform een voorgeschreven verloop.
Ultimo 2010 bedroeg de latentie voor de leningen € 2.473.955. De mutatie in 2011 bedraagt€ 239.938.
Ultimo 2011 bedraagt de actieve latentie dan € 2.234.017.
Belastinglatentie verliescompensatie
Ultimo 2011 bedraagt het totale fiscale verlies over de periode 2006-2011 € 10,9 miljoen. Deze fiscale
verliezen uit het verleden worden gecompenseerd met fiscale winsten in de toekomst (uiteraard alleen wanneer
er sprake is van fiscale winsten). Bij de uitvoering hiervan wordt een termijn van 9 jaar gehanteerd. Dat wil
zeggen dat een verlies uit 2006 nog verrekenbaar is tot en met 2015. De te verwachten verliescompensatie
dient als actieve latentie op de balans te worden opgenomen en via de Winst & Verliesrekening te worden
verantwoord. Om deze latentie te kunnen berekenen dient er een inschatting gemaakt te worden van de
toekomstige fiscale jaarresultaten. Wanneer de inschatting is dat de fiscale resultaten positief zijn, is er
ruimte om te compenseren en moet een actieve latentie worden opgevoerd. Op basis van cijfers uit de
meerjarenbegroting gaan we voor de berekening van de actieve latentie uit van de volgende veronderstellingen:
gemiddeld per jaar Periode 2012-2019
Fiscaal resultaat beheer 7.500.000 60.000.000
Fiscaal resultaat projecten -7.250.000 -58.000.000
Totaal 250.000 2.000.000
Voor de periode tot en met 2019 wordt een totaal positief fiscaal resultaat verwacht van € 2 miljoen,
wat betekent dat er een actieve latentie van € 0,5 miljoen opgenomen dient te worden (€ 2 miljoen *
25 %). Opmerking: de resultaten in de komende jaren zijn vrij laag, omdat de aanpak van de
Grunobuurt en andere toekomstige projecten in wijkvernieuwingsgebieden, de fiscale resultaten
behoorlijk drukt.
A.ll.4. Overige vorderingen
708.322 0
Bij de uitvoering van het project Grunobuurt is een zogenaamd WKO-systeem gebouwd. Nijestee zou eigenaar en
exploitant van dit energiesysteem worden. In een later stadium is besloten dit systeem te verkopen aan Rendo
Duurzaam. De toekomstige nog te ontvangen bedragen inzake deze verkoop zijn onder overige vorderingen
opgenomen.
Vlottende activa
B.l.1. Voorraden materialen
De post voorraad materialen bestaat uit de courante materialen in het magazijn en in de onderhoudsbussen.
187.925 186.976
B.l.2. Voorraad grond- en ontwikkelposities
De post voorraad grond- en ontwikkelposities bevat locaties die nog niet daadwerkelijk in ontwikkeling zijn genomen. Zodra de ontwikkeling daadwerkelijk start worden zij overgeheveld naar onroerende zaken in ontwikkeling en/of onderhanden koopprojecten.
De post is als volgt samengesteld:
Stand per 1 januari 6.568.520 4.941.264
Investeringen / aankopen 0 1.433.398
Toevoeging rente 126.864 193.858
Afboekingen op basis van taxaties -1.222.003 0
Totaal 5.473.381 6.568.520
In 2011 zijn meerdere locaties door een externe makelaar getaxeerd. Op basis hiervan is ook afgeboekt op
een aantal grond- en ontwikkelposities. Dit is ten laste gebracht van de winst- en verliesrekening onder de post
Waardeverandering materiële vaste activa.
Het saldo bestaat 31 december bestaat uit de volgende projecten:
- Ciboga schots 8 1.506.804 1.433.398
- De Velden, gedeeltelijk 1.200.000 1.200.000
- Noorderkerk 900.000 1.745.545
- Biemanslocatie Oosterhamrikkade 702.067 673.737
- Paradijsvogelstraat locatie 619.311 594.182
- Taxicentrale locatie 545.199 921.658
Totaal 5.473.381 6.568.520
B.l.3. Te verkopen opgeleverd bezit
3.848.750 0
Van de projecten Grunobuurt en Sterrenhof moeten nog een aantal woningen en parkeerplaatsen verkocht
worden. Deze zijn opgeleverd door de aannemer en worden als voorraad gepresenteerd. Ze worden in 2012
alsnog verkocht of anders omgezet naar de huur. De waardering is tegen bedrijfswaarde.
B.l.4 Onderhanden koopprojecten
5.115.364 5.876.972
De post onderhanden projecten heeft betrekking op in ontwikkeling zijnde projecten bestemd voor de verkoop.
De geïnvesteerde bedragen worden onder aftrek van de vervallen termijnen gepresenteerd.
H 11
Jaarrekening en toelichting
117116
H 1
Wonen en leven in G
roningenHet verloop van deze post is als volgt:
Stand 1 januari 5.876.972 5.038.255
Investeringen 4.891.406 11.812.573
Overheveling koop naar huur 0 0
Toevoeging rente 322.301 464.616
Winstnemingen 184.212 4.002.919
Ontvangen verkooptermijnen -6.159.527 -15.441.391
Stand per 31 december 5.115.364 5.876.972
Deze post bestaat per 31-12-2011 uit de volgende projecten:
- Semmelweisstraat, 28 woningen 1.491.539
- Kombuis, 28 woningen 1.482.563
- de Velden, 79 woningen 648.814
- Grunobuurt blok 6, 65 woningen 557.437
- Giga, 8 woningen 420.178
- Grote Beerstraat, 46 woningen 261.241
- Grunobuurt blok 7, 1 woning 149.180
- Stadswerf, 6 woningen en 6 parkeerplaatsen 101.834
- Overige projecten 2.578
Totaal onderhanden werk 5.115.364
Vorderingen
B.ll.1. (Huur)debiteuren
Onder de (huur)debiteuren zijn ook de overige vorderingen op onze huurders opgenomen. Dit zijn vorderingen met een directe relatie tot het huurcontract, bijvoorbeeld deurwaarderskosten of bijkomende kosten.
Deze post is als volgt samengesteld:
- Huurdebiteuren (actief en vertrokken) 522.679 485.822
- Overige vorderingen (contractgebonden) 232.147 293.536
754.826 779.358
Af: voorziening dubieuze debiteuren -174.585 -191.874
Totaal huurdebiteuren 580.241 587.484
B.ll.2. Overige vorderingen
Deze post is als volgt samengesteld:
- Gemeente Groningen - woningaanpassingen 28.637 107.209
- Gemeente Groningen - subsidie paviljoen project Eerpel 0 190.000
- Gemeente Groningen – doorberekende uren 82.938 0
- Particulieren - verkoop grond en woningen inzake projecten 1.147.716 1.779.611
- Overige 298.223 169.575
Totaal overige vorderingen 1.557.514 2.246.395
B.ll.3. Overlopende activa
Deze post is als volgt samengesteld:
- Vordering belastingdienst inzake pro rata regeling 2011 175.000 0
- Vooruitbetaalde rente en aflossing 316.888 0
- Te ontvangen subsidie vastgoedprojecten 700.210 0
- Opbrengst verkoop WKO systeem 99.000 0
- BTW suppletie Potgieterstraat en Verl. Meeuwerderweg 289.620 0
- Te ontvangen brandschade 128.682 0
- Doorbelaste kosten electra Rendo (Vrydemalaan) 69.893 0
- Doorbelaste gaskosten VvE 96.000 96.000
- Te vorderen BTW ivm verhuur Boterdiep 0 36.452
- Verkoopprijs grond aan gemeente Flexwonen 0 276.210
- Opbrengst verkoop woningen Bloemsingel 0 302.520
- Opbrengst verkoop woningen de Velden 0 114.446
- Te ontvangen rente certificaten WIF 0 112.500
- Vordering belastingdienst inzake pro rata regeling 2009 0 423.888
- Vordering belastingdienst inzake pro rata regeling 2010 0 250.000
- Overige te vorderen c.q. vooruitbetaalde posten 39.698 65.875
Totaal overlopende activa 1.914.991 1.677.891
Met ingang van 2011 worden kruisposten onder overlopende activa gerubriceerd. De vergelijkende cijfers voor
2010 zijn overeenkomstig aangepast.
B.lll. Liquide middelen
Deze post is als volgt samengesteld:
A. DIRECT OPVRAAGBAAR:
- Kas 828 1.124
- Rekening-courant ABN 9.234 9.293
- Rekening-courant Fortis 294.688 254.610
Totaal liquide middelen 304.750 265.027
Het saldo van de rekening courant BNG heeft per 31 december een debetsaldo. Deze wordt verantwoord onder
de kortlopende schulden. De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
H 11
Jaarrekening en toelichting
119118
H 1
Wonen en leven in G
roningenPASSIVA 2011 2010
Eigen vermogen
Het Eigen vermogen bestaat uit de onderdelen ‘Overige reserves’en ‘Herwaarderingsreserve’Binnen de ‘Overige reserves’ wordt het gerealiseerd Eigen Vermogen weergegeven. In feite is dit het EV op basis van historische kostprijs. Binnen de ‘Herwaarderingsreserve’ wordt het ongerealiseerde Eigen Vermogen weergegeven. Deze post bestaat uit de overwaarde (verschil bedrijfswaarde minus boekwaarde op basis van historische kostprijs) en de Rentabiliteitswaardecorrectie.
A.1. / A.3.Overige reserves
Deze post is als volgt samengesteld:
Beginsaldo (incl belastinglatenties) 40.289.107 41.839.343
Jaarresultaat 7.403.592 -7.656.258
Af: naar Herwaarderingsreserve -11.354.177 6.106.022
Eindsaldo Overige reserves 36.338.522 40.289.107
A.2. / A.4. Herwaarderingsreserve
Deze post is als volgt samengesteld:
Bedrijfswaarde per 1 januari 2011 539.903.026 527.373.061
Rentabiliteitswaardecorrectie 33.290.643 38.829.510
Af: Boekwaarde historische kostprijs - 437.907.984 - 424.810.864
Beginsaldo Herwaarderingsreserve 135.285.685 141.391.707
Toevoeging vanuit Resultaat 2011 11.354.177 - 6.106.022
Eindsaldo Herwaarderingsreserve 146.639.862 135.285.685
Ultimo 2011 is de Herwaarderingsreserve als volgt opgebouwd:
Bedrijfswaarde 558.026.503 539.903.026
Afwaardering overwaarde kwaliteitsverbetering - 1.242.000 0
Rentabiliteitswaardecorrectie 47.931.474 33.290.643
Af: Boekwaarde historische kostprijs - 458.076.115 - 437.907.984
Eindsaldo Herwaarderingsreserve 146.639.862 135.285.685
Totaal Eigen Vermogen 182.978.384 175.574.792
Per saldo is het Eigen vermogen toegenomen met positieve jaarresultaat van € 7.403.592.
Voorzieningen
B.1. Voorzieningen
Deze post betreft de voorziening voor onrendabele investeringen. Het verloop is als volgt:
Beginsaldo 6.366.342 9.893.369
Mutaties in het boekjaar:
- Toevoegingen 9.019.769 6.001.067
- Onttrekkingen 5.579.818 9.528.094
Saldo 3.439.951 -3.527.027
Eindsaldo 9.806.293 6.366.342
Voorziening onrendabele investeringen
In het kader van de nieuwe richtlijnen voor de jaarverslaglegging is er een voorziening voor onrendabele
investeringen inzake lopende huurwoningprojecten gevormd. De voorziening wordt gevormd zolang de bestede
kosten aan een project lager zijn dan het geboekte onrendabele deel, dat genomen wordt bij de start van het
project. De afzonderlijke voorziening zal daarom hooguit twee jaar bestaan en vervalt bij oplevering van het
project.
Langlopende schulden
C.1. Leningen
Het verloop van deze post is als volgt:
Beginsaldo 402.575.494 376.321.304
Mutaties in het boekjaar:
- Nieuwe leningen 43.488.356 61.000.000
- Reguliere aflossingen 8.604.202 11.426.147
- Aflossing in verband met herfinanciering leningen 3.488.356 23.319.663
Saldo 31.395.798 26.254.190
Eindsaldo 433.971.292 402.575.494
De leningportefeuille is als volgt opgebouwd:
Financieringswijze Aantal leningen
Restant hoofdsom x € 1mln.
Gemiddelde resterende looptijd
Gemiddelde rente
Gemiddelde resterende rentevast periode
81 211,9 18,33 4,42 12,06
Fixe 17 222,1 37,82 3,72 33,52
Totaal 98 434,0 28,30 4,06 23,04
H 11
Jaarrekening en toelichting
121120
H 1
Wonen en leven in G
roningenDe looptijd van de leningportefeuille is als volgt opgebouwd:
aantal leningen schuldrestantper 31-12-2011
Korter dan 1 jaar 2 24.131
Tussen 1 en 5 jaar 13 33.696.723
Langer dan 5 jaar 83 400.250.438
98 433.971.292
De aflossingsverplichtingen voor het komend boekjaar betreffen zowel reguliere aflossingen
(ad € 8.787.328, 2010 € 8.677.080) als laatste aflossingen volgens contract (ad € 350.562, 2010
€ 3.488.356).
Alle in 2011 afgeloste leningen zijn in verband met herfinanciering, gezien de financieringsbehoefte, vervangen
door nieuwe geldleningen.
Het gemiddelde rentepercentage op de leningen bedraagt per ultimo 2011 4,06% (2010: 4,30%).
Het aflossingsbedrag voor de komende 5 jaar is € 83.929.000,-.
Nijestee maakt gebruik van vastrentende leningen en van basisrenteleningen.
De rente van de vastrentende leningen is dan wel voor de gehele looptijd gefixeerd dan wel tot het
renteherzieningsmoment. Het risico van deze leningen betreft:
• op het moment van renteherziening indien de rente hoger dan wel lager is dan de oude contractrente
• de herfinanciering van de tussentijdse en eindaflossingen van de lening in een nieuwe lening met een
hogere dan wel lagere rente.
De basisrenteleningen hebben een rentetarief dat bestaat uit twee componenten, zijnde een basisrente en
een kredietopslag. De basisrente geldt voor de volledige looptijd van de leningen. De kredietopslag geldt voor
de overeengekomen kortere periode (minimaal 5 jaar). Hierna dient een nieuwe kredietopslag met de bank
overgekomen te worden. De kredietopslag van de huidige basisrenteleningen bedraagt tussen -0,01% en 0,49%.
Wanneer geldgever en geldnemer geen overeenstemming bereiken over de aanpassing van de kredietopslag zal
de leningovereenkomst worden beëindigd en zal op de herzieningsdatum van de kredietopslag het restant van
de hoofdsom met rente, kosten en eventueel verschuldigde vergoedingen in zijn geheel worden afgelost. In geval
van vervroegde aflossing wordt aanvullend, op de herzieningsdatum van de kredietopslag, de marktwaarde van
de renteafspraken inzake de basisrente over de resterende looptijd van de leningovereenkomst afgerekend. Deze
marktwaarde wordt door de geldgever als volgt berekend: de netto contante waarde van het renteverschil tussen
de basisrente en de relevante rente op de kapitaalmarkt op dat moment over de (resterende) hoofdsom van de
lening vanaf het aflosmoment tot en met de einddatum van de looptijd van de lening. Na 5 jaar dient een nieuwe
kredietopslag met de bank overgekomen te worden. Nijestee heeft per einde balansdatum 7 basisrenteleningen
met een schuldrestant van € 105 miljoen uitstaan.
Het renterisico is de som van de aflossingen, renteconversies en de benodigde (her)financiering uitgedrukt in
een percentage van de som van de opgenomen kapitaalmarktleningen. Intern is de limiet voor renterisico’s
in het Treasurybeleid vastgesteld op maximaal 15% per jaar. Het renterisico blijft de komende jaren beneden
deze grens van 15%. Dit betekent dat Nijestee jaarlijks maximaal 15% van de portefeuille moet herfinancieren.
De geldende norm van het Waarborgfonds is eveneens 15% van de restant hoofdsom van de leningen
bij aanvang van het jaar. Het renterisico (in % van de restant hoofdsom aan het begin van het jaar) wordt
berekend als de som van:
• het bedrag aan aflossingen van leningen in een jaar, vermeerderd met
•de restant hoofdsom van rentetypisch langlopende financiering die in een jaar een renteaanpassing krijgen,
én
• de restant hoofdsom van rentetypisch kortlopende financiering (zijnde variabel rentende leningen) die in een
jaar minimaal één renteaanpassing krijgen.
Op basis van de leningenportefeuille ziet het renterisico er als volgt uit:
Relatieve renterisico (in %)
12
10
8
6
4
2
14
16
2016 2017 2018 2019 20202015201420132012
Totaal incl. spreadherz. Norm 15%Totaal excl. spreadherz.
Het renterisico voor de komende jaren bedraagt maximaal 14,64% in 2014.Hiermee blijft het risico onder het
gestelde maximum van 15% per jaar.
De partijen waarbij de leningen zijn afgesloten bestaat uit de volgende partijen:
Geldgevers Totaal x € 1.000 Aantal
BNG 164.440 24
NWB 169.934 14
Gemeente Groningen 97.194 57
ME Linhoffstichting 1.375 1
Diverse 1.028 2
TOTAAL 433.971 98
C.2. Terugkoopverplichting onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
13.885.726 9.024.677
Het betreft de terugkoopverplichting van 34 ateliers aan de Bloemsingel, 26 woningen de Velden, 33 woningen Sterrenhof en 16 woningen Grunobuurt. In 2011 heeft de verplichting uitsluitend betrekking op opgeleverde onroerende zaken, dit is tegenstelling tot 2010. Toen zijn ook de al ontvangen termijnen van nog niet opgeleverde woningen hier verantwoord.
Het verloop van deze post is als volgt:
Beginsaldo 9.024.677 1.477.000
Mutaties in het boekjaar:
- Correctie 0 -231.925
- Toename vanwege verkopen 5.358.350 7.748.549
- Waardeverandering -497.301 31.053
H 11
Jaarrekening en toelichting
123122
H 1
Wonen en leven in G
roningenSaldo 4.861.049 7.547.677
Eindsaldo 13.885.726 9.024.677
Deze post is als volgt samengesteld:
Bloemsingel 1.379.846 1.276.128
De Velden 4.583.428 4.685.413
Sterrenhof 5.446.605 2.491.669
Grunobuurt 2.475.847 571.468
Totaal 13.885.726 9.024.677
C.3. Waarborgsommen
51.818 44.734
Het betreft waarborgsommen volgens afgesloten huurovereenkomsten van bedrijfsonroerend goed.
C.4. / C.5. / C.6. BWS-subsidies - Erfpacht - Overig
Deze post is als volgt samengesteld:
- Subsidie BWS 293.411 391.215
- Erfpacht G. Bakkerstraat 4.910.599 4.765.899
- Erfpacht Kooykerplein 399.677 407.168
- Erfpacht Hyacinthstraat 1.037.352 976.737
- Erfpacht Pioenpark 566.606 580.309
- Overig 14.229 14.467
Totaal egalisatierekening 7.221.874 7.135.795
Het verloop van deze post is als volgt:
Totaal BWSSubsidie
EgalisatiePioenpark
EgalisatieG.Bakkerstr
EgalisatieKooykerpl
EgalisatieHyacinthstr
Overig
Beginsaldo 7.135.795 391.215 580.309 4.765.899 407.168 976.737 14.467
Mutaties in hetBoekjaar:
- Rente 503.848 37.720 349.624 26.466 89.330 708
- Mutatie 221.431 -97.804 235.406 83.829
- Onttrekkingen 639.200 51.423 440.330 33.957 112.544 946
Saldo 86.079 -97.804 -13.703 144.700 -7.491 60.615 -238
Eindsaldo 7.221.874 293.411 566.606 4.910.599 399.677 1.037.352 14.229
De te egaliseren subsidies BWS zijn in 2010 door de Gemeente afgekocht. Het saldo van de afkoopsom en de
per ultimo 2009 onder financieel vaste activa en egalisatierekeningen opgenomen subsidies valt in 5 jaar vrij. Dit
resulteert in een per ultimo 2011 nog vrij te vallen saldo van € 293.411.
De egalisatie erfpacht betreft de jaarlijkse erfpacht voor 30 jaar die de bewoners van een viertal projecten bij de
aankoop van de woningen vanaf 2001 in één bedrag hebben afgekocht. De egalisatierekening valt lineair in 30
jaar vrij. Aan deze egalisatierekeningen wordt jaarlijks rente toegevoegd.
De vier projecten waarop deze egalisatie betrekking heeft zijn:
- Pioenpark, 31 woningen
- G.Bakkerstraat, 169 woningen en 1 bedrijfspand
- Hyacinthstraat, 48 woningen
- Kooykerplein, 18 woningen en 2 bedrijfspanden
De overige voorziening betreft een afkoopsom van de huur van een parkeerplaats, waarbij de huur voor 25 jaar
is afgekocht. Aan deze egalisatierekening wordt jaarlijks rente toegevoegd.
Kortlopende schulden
D.1. Schulden aan banken
Rekening-courant BNG
Totaal 6.910.003 9.354.478
Per 31 december 2011 had Nijestee een tijdelijk liquiditeitstekort. Om dit tekort op te vangen kan Nijestee gebruik maken van een kredietfaciliteit tot maximaal € 27,5 miljoen. Deze faciliteit wordt ieder jaar herzien en is dus herroepelijk.
D.2. Schulden aan leveranciers
7.913.165 8.189.444
D.3. Belastingen
2.437.283 1.042.596
D.4. Sociale lasten
- Loonheffing 369.516 353.549
- Sociale lasten 141.366 130.379
Totaal Sociale lasten 510.882 483.928
D.5. Onderhoudsverplichtingen
437.059 612.169
De onderhoudsverplichtingen hebben betrekking op reeds aanbestede, maar nog niet betaalde projecten inzake het planmatig onderhoud.
D.6. Nog te verrichten prestaties
De nog te verrichten prestaties per 31-12-2011 hebben betrekking op de volgende koopprojecten:
Grunobuurt blok 8, 10 woningen 307.025
Frontier 2e fase, 7 woningen en 3 bog 43.529
Bloemsingel 10, 2 woningen 37.092
Nazorg La Deèsse 15.777
Sterrenhof, 1 woning 10.960
Totaal 414.383 1.675.760
D.7. Schulden aan personeel
458.198 463.818
Het saldo betreft de verplichting van Nijestee ten aanzien van het personeel inzake de niet opgenomen verlofuren. De resterende uren per 31 december 2011 zijn vermenigvuldigd met het uurloon.
H 11
Jaarrekening en toelichting
125124
H 1
Wonen en leven in G
roningenD.8. Overlopende passiva
- Vooruit ontvangen huur 526.969 465.856
- Niet vervallen rente op leningen 9.270.230 9.482.563
- Te verrekenen met bewoners 948.401 610.597
- Reservering te betalen kosten asbestsanering 900.000 0
- Reservering te betalen kosten nieuw lokaal akkoord 584.000 0
- Overig nog te betalen 1.157.723 1.933.224
Totaal 13.387.323 12.492.240
Financiële instrumenten
Algemeen
Nijestee maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten (derivaten) en loopt daarom geen
liquiditeitsrisico’s uit hoofde van onderpandverplichtingen. Voor de overige financiële instrumenten wordt
verwezen naar de grondslagen.
Liquiditeitsrisico
Nijestee beschikt ultimo 2011 over een kredietfaciliteit van maximaal € 27,5 miljoen en heeft per ultimo 2011
nog de beschikking over € 20,6 miljoen.
Kredietrisico
Nijestee loopt kredietrisico over financiële vaste activa en vorderingen. Het maximale kredietrisico inzake
financiële vaste activa bedraagt € 3,7 miljoen (zijnde deelnemingen, verstrekte leningen en overige financiële
vaste activa). Het maximale kredietrisico inzake vorderingen bedraagt € 3,5 miljoen. De vorderingen van Nijestee
uit hoofde van de huurdebiteuren ad € 0,6 miljoen zijn gespreid over een groot aantal huurders.
Renterisico en kasstroomrisico
Nijestee loopt renterisico over de rentedragende vorderingen en schulden. Voor vorderingen en schulden met
variabele renteafspraken loopt Nijestee risico ten aanzien van de toekomstige kasstromen, met betrekking tot
vastrentende vorderingen en schulden loopt Nijestee risico’s over de marktwaarde.
Reële waarde
De reële waarde van de in de balans verantwoorde financiële instrumenten zoals vorderingen, liquide middelen en
kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan.
De reële waarde van de schulden aan overheid en kredietinstellingen bedraagt ultimo 2011 € 534,2 miljoen
(2010: € 454,2 miljoen) en is daarbij gebaseerd op de individuele kasstromen van de leningenportefeuille
(exclusief interestderivaten) gebruikmakend van een disconteringsvoet die gelijk is aan de IRS-curve op 31
december 2011. De boekwaarde bedraagt ultimo 2011 € 434,0 miljoen (2010: € 402,6 miljoen).
De reële waarde van de overige langlopende schulden (w.o. de terugkoopverplichting inzake verkocht onder
voorwaarden) benadert de boekwaarde ervan.
Valutarisico
De toegelaten instelling is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valutarisico’s.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen/risico’s:
• Per 31 december 2011 heeft Nijestee een obligo uitstaan van € 15.647.555,- (2010: € 16.943.235) uit
hoofde van door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw verstrekte borgstellingen. Dit obligo is opeisbaar
indien blijkt dat het totale risicovermogen van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw niet voldoende is om
de aanspraken op het Waarborgfonds Sociale Woningbouw te dekken. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting
heeft onderzoek uitgevoerd naar liquiditeitsrisico’s samenhangend met door woningcorporaties gehouden
derivatenportefeuilles. Bij een aantal corporaties is vastgesteld dat zij ultimo 2011 niet beschikten over
voldoende buffers om margin calls als gevolg van een eventuele rentedaling te kunnen opvangen. Onzeker
is thans of dit risico zal leiden tot aanspraken op het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, of hierdoor het
obligo opeisbaar zal worden en, zo ja, voor welk bedrag.
• Voor de bouw van huurprojecten zijn verplichtingen aangegaan voor € 34,0 miljoen.
• Voor de bouw van koopprojecten zijn verplichtingen aangegaan voor € 7,7 miljoen.
• Nijestee is een huurverplichting aangegaan voor de huur van de grond onder de studio’s op het
Bodenterrein. De huur bedraagt € 85.000,- per jaar, het contract loopt tot 1 april 2024. Ook de grond
onder de studio’s op het Damsterdiep (gedeeltelijk) wordt gehuurd, de huur bedraagt € 17.000,- per jaar.
Het huidige huurcontract loopt tot 21 juli 2015.
• De operational leasing van de bedrijfsauto’s wordt lineair in de winst-en verliesrekening verwerkt. Het
contract heeft een looptijd tot februari 2017. De jaarlijkse kosten bedragen € 260.000,-.
• Kuub is het centrum voor particuliere bouw in Groningen. De stichting helpt particulieren met de realisatie
van een eigen nieuwbouwwoning. De gemeente Groningen en Nijestee zijn medeoprichters. Bij de start
heeft de gemeente Groningen aan Kuub een lening verstrekt van € 340.335
Nijestee heeft op 20 juli 2004 besloten om voor 50% borg te staan voor deze lening (in casu voor
€ 170.168). De lening had een looptijd van zeven jaar (ingangsdatum 1 augustus 2004), maar deze is
verlengd met drie jaar. Nieuwe einddatum is 31 juli 2014. Ultimo 2011 is totaal € 165.758 afgelost,
waardoor het schuldrestant € 174.577,- bedraagt De borgstelling van Nijestee is dus € 87.289,-.
• Alfa College, Van Ketwich Verschuurlaan, is in 2006 aangekocht voor € 1,5 miljoen. Wegens ruimtegebrek
van het Alfa College maken zij nog gebruik van deze locatie tot zomer 2012. Levering zal op 1 september
2012 plaatsvinden.
• Gelet op de vervalkalender van onze leningportefeuille en het daarbij horende renterisico heeft Nijestee vier
fixe-leningen afgesloten. De stortingsdata en rentepercentages staan in onderstaand overzicht. De looptijd
van de leningen is 50 jaar.
Lening Bedrag Storting Basisrente Rente opslag Totale rente Herziening opslag
1 10 miljoen 30-03-12 2,760 0,30 3,060 5 jaar
2 10 miljoen 15-05-12 2,765 0,40 3,165 6 jaar
3 10 miljoen 17-07-12 2,775 0,48 3,255 7 jaar
4 9 miljoen 16-10-12 2,785 0,49 3,275 7 jaar
De rente opslag is variabel. De eerste termijn van deze opslag staat conform WSW beleidsregels minimaal 5 jaar
vast. Na afloop van de eerste termijn van de opslag wordt de opslag opnieuw vastgesteld tegen de dan geldende
condities.
H 11
Jaarrekening en toelichting
127126
H 1
Wonen en leven in G
roningenToelichting op de winst- en verliesrekening
BEDRIJFSOPBRENGSTEN 2011 2010
A.1. Huren
Te ontvangen netto-huren
- Woningen en woongebouwen 62.453.081 60.647.617
- Onroerende goederen niet zijnde woningen 3.793.352 3.325.401
66.246.433 63.973.018
Af: Huurderving
- Wegens leegstand 463.275 957.377
- Wegens oninbaarheid 143.229 119.947
- Wegens wijkvernieuwing 531.835 559.647
1.138.339 1.636.971
Totaal huren 65.108.094 62.336.047
De huuropbrengst is per saldo gestegen. De inflatievolgende reguliere huurverhoging per 1 juli is de belangrijkste
oorzaak van deze stijging. De verhoging voor woningen en woongebouwen is uitgekomen op circa 1,2%.
Naast deze reguliere huurverhoging, wordt de stijging verklaard door het verhogen van de huur bij mutatie naar
streefhuur en door individuele huurverhogingen wegens geriefverbeteringen. Daarnaast wordt de huuropbrengst
beïnvloed door sloop, verkoop en nieuwbouw van woningen.
De derving wegens leegstand is ten opzichte van 2011 gedaald met 0,80% van 1,50% naar 0,70%.
A.2. Vergoedingen
Te ontvangen vergoedingen:
- Overige zaken cq levering en diensten 3.701.844 4.038.269
Af: Vergoedingsderving
- Wegens leegstand 18.947 45.018
Totaal vergoedingen 3.682.897 3.993.251
A.3. Overheidsbijdragen
- Jaarlijkse bijdrage minder-validenregeling 34.731 41.955
- Bijdrage BWS 97.804 97.804
Totaal overheidsbijdragen 132.535 139.759
De te egaliseren subsidies BWS zijn in 2010 door de Gemeente afgekocht. Het saldo van de afkoopsom en de
per ultimo 2009 onder financieel vaste activa en egalisatierekeningen opgenomen subsidies valt in 5 jaar vrij.
Dit resulteert in een bijdrage van € 97.804 voor 2011. De ‘Bijdrage BWS’ betreft onder andere de complexen
J. Steenstraat, Oosterpark, Badstratenbuurt en Waterland.
A.4. Verkoop onroerende zaken
Deze post bevat de omzet inzake verkoop van bestaande huurwoningen en de omzet van koopprojecten.
De omzet is als volgt opgebouwd:
- Reguliere verkoop bestaande huurwoningen, 100 woningen 13.902.271
- Reguliere verkoop bestaand bedrijfsonroerend goed, 5 bog’s 1.354.929
- Bergingen, 1 berging 5.000
- Nieuwbouwproject Grunobuurt blok 8, 10 woningen 1.844.401
- Nieuwbouwproject Grunobuurt blok 7, 12 woningen 1.556.540
- Nieuwbouwproject Flexwonen 2e fase, 48 woningen 1.155.309
- Nieuwbouwproject Stadswerf, 5 woningen 806.629
- Nieuwbouwproject Sterrenhof 2e fase, 3 woningen 541.107
- Nieuwbouwproject Sterrenhof 3e fase, 1 woning 196.667
- Overige opbrengsten 58.875
Totaal 21.421.728 24.552.440
Verkopen bestaand bezit in 2011:
99 bestaande woningen (= akte gepasseerd bij de notaris in 2011) + 1 woning vanuit 2010 (vanuit project
Frontier, akte gepasseerd op 28-12-2010). De gemiddelde boekwinst (= resultaat) bedroeg iets meer dan
€ 84.000 (2010 iets meer dan € 77.000).
5 bestaande bog’s (= akte gepasseerd bij de notaris). De gemiddelde boekwinst (= resultaat) bedroeg iets
meer dan € 2.000.
1 berging. De boekwinst (=resultaat) bedroeg € 4.700.
Het resultaat van de nieuwbouw projecten bedroeg € 184.212. Deze winst is gerealiseerd door de volgende projecten:
- Nieuwbouwproject Grunobuurt blok 8 -419.575
- Nieuwbouwproject Sterrenhof fase 3 28.601
- Nieuwbouwproject Sterrenhof fase 2 52.002
- Nieuwbouwproject Grunobuurt blok 7 117.544
- Nieuwbouw Flexwonen 2e fase 400.555
- Overige 5.085
Totaal 184.212
A.5. Wijziging in onderhanden werk
Deze post geeft aan in welke mate de balanspost onderhanden werk gemuteerd is. De mutaties worden enerzijds veroorzaakt door investeringen in koopprojecten en ontvangsten wegens vervallen kooptermijnen. Anderzijds wordt de balanspost onderhanden werk gemuteerd door afwikkeling van een project.
De post mutatie onderhanden werk is als volgt opgebouwd:
- Semmelweis fase 1, 28 woningen 841.132
- De Velden, 79 woningen 648.814
- Grunobuurt blok 6, 65 woningen 557.437
- Giga, 8 woningen 420.178
- Kombuis, 28 woningen 392.808
- Grote Beerstraat, 46 woningen 255.985
H 11
Jaarrekening en toelichting
129128
H 1
Wonen en leven in G
roningen- Stadwerf, 6 woningen en 6 parkeerplaatsen 101.834
- Grunobuurt blok 7, 14 woningen -674.184
- Randwoningen, 87 woningen -946.008
- Grunobuurt blok 8, 31 woningen -2.355.695
- Overige -3.910
Totaal -761.609 838.717
A.6. Geactiveerde productie eigen bedrijf
2.791.730 2.570.847
De geactiveerde kosten hebben betrekking op de doorberekende uren van o.a. projectleiders en wijkontwikkelaars naar de projecten.
A.7. Overige bedrijfsopbrengsten
1 Vergoedingen/verrichte diensten
- Vergoedingen voor algemeen beheer
. verwerking woningaanpassingen 208.521 312.650
. inschrijfgeld Woningnet 143.348 138.989
. doorberekende opstalverzekering 68.318 70.469
. vergoeding telefoonmasten 22.416 22.069
. vergoeding WIF beheer woningen 96.552 106.494
. vergoeding werkzaamheden voor derden 16.270 27.292
. diversen 129.532 51.947
684.957 729.910
- Vergoedingen voor onderhoud
. mutatieonderhoud 20.108 62.860
. vergoeding buitensluiting 41.608 62.600
. vergoeding woningverbetering 40.557 33.319
. vergoeding WIF onderhoud 146.752 156.587
. uitkering brandverzekering 129.763 49.588
378.788 364.954
Totaal vergoedingen / verrichte diensten 1.063.745 1.094.864
2 Overig
. vrijval erfpacht 695.690 586.676
Totaal overige 695.690 586.676
Totaal overige bedrijfsopbrengsten 1.759.435 1.681.540
BEDRIJFSLASTEN 2011 2010
B.1. Afschrijvingen materiële vaste activa
- Ten dienste van exploitatie (kantoorautomatisering)
Totaal afschrijvingen 173.317 161.570
B.2. Waardeverandering verkoop onder voorwaarden
Waardeverandering verkoop onder voorwaarden -480.353 812.139
Jaarlijks moeten de woningen en ateliers die verkocht zijn met een terugkoopverplichting getaxeerd worden. De waardeverandering van de woningen wordt onder deze post verantwoord. De waardeverandering heeft betrekking op 34 ateliers in Het Paleis (Bloemsingel 10), 26 woningen de Velden, 33 woningen Sterrenhof en 16 woningen Grunobuurt.
B.3. Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
Deze post bestaat uit de onrendabele delen van onderstaande projecten:
- Onrendabel deel Trefkoel, 109 woningen 6.085.699
- Onrendabel deel Appartementen PPZO, 135 woningen en 40 pp 1.930.732
- Onrendabel deel Ciboga, 32 woningen 1.773.152
- Onrendabel deel Frontier 2e fase, ombouwen 7 woningen / 3 bog’s 316.548
- Onrendabel deel Mobi, 1 paviljoen 15.237
- Diverse afboekingen projecten en locaties 4.165.000
- Afboeking Bloemstraat 3-5-7 56.694
- Overige afboekingen 438.565
- Diverse kosten wijkvernieuwing 443.490
- Verhuiskosten etc. diverse projecten 682.549
- Diverse kosten woonomgeving 335.102
- Terug te vorderen BTW projectkosten -392.510
- Terugboeken onrendabele delen voorgaande jaren -1.990.654
Totaal 13.859.604 9.255.726
Begin 2012 is een taxateur ingeschakeld om van een aantal projecten en locaties de marktwaarde per ultimo
2011 vast te stellen. Op basis daarvan is € 4.165.000 van de per ultimo 2011 gerealiseerde kosten afgeboekt
(zie ook Hoofdstuk 3). De getaxeerde waarde heeft betrekking op een bepaalde periode en is afgestemd op een
specifiek doel. Op de taxatie zijn de Voorwaarden van de NVM van toepassing. De opnamen van de getaxeerde
objecten hebben plaatsgevonden tussen 16 en 23 februari 2012. De taxatie is uitgewerkt conform een aantal
waarderingsmethodieken; afhankelijk van het type object en de specifieke marktsituatie. De basis voor de waarde
geeft in de waardering het antwoord op de vraag welke waarde er wordt getaxeerd en op basis van welke
(bijzondere) uitgangspunten en beperkingen. Vertrekpunt van het taxatierapport Commercieel Vastgoed is het
conform zijn aan de IVS (IVS 2011 © IVSC 2011).
De getaxeerde waarde is van toepassing per waardepeildatum 31 december 2011. De gehanteerde
waardebegrippen: een waardering op basis van het Taxatierapport Commercieel Vastgoed is uitsluitend
gebaseerd op de marktwaarde. Als definitie van het begrip marktwaarde is het navolgende aangehouden:
marktwaarde is het geschatte bedrag waartegen vastgoed tussen een bereidwillige koper en een bereidwillige
verkoper na behoorlijke marketing in een zakelijke transactie zou worden overgedragen op de peildatum, waarbij
de partijen met kennis van zaken, prudent en niet onder dwang zouden hebben gehandeld.
H 11
Jaarrekening en toelichting
131130
H 1
Wonen en leven in G
roningenIn onderstaande tabel staat een specificatie van de afwaarderingen.
Projectnaam Balanswaarde Taxatie Verschil Afwaardering
De Velden (deel) Oosterpark 1.355.000 2.255.000 900.000 0
Gak-locatie Dierenriemstraat 3.285.000 1.600.000 - 1.685.000 1.650.000
Trefkoel blok B&C Paddepoel 4.059.000 2.700.000 - 1.359.000 1.400.000
Stadswerf (deel) Oosterpark 1.790.000 3.200.000 1.410.000 0
Grunobuurt blok 1-5 3.054.000 8.355.000 5.301.000 0
Noorderkerk Akkerstraat 1.815.000 1.700.000 - 115.000 115.000
Antillenstraat Mosselmarkt 1.177.000 585.000 - 592.000 600.000
Hora Siccamasingel 1.600.000 1.200.000 -400.000 400.000
Totaal 18.135.000 21.595.000 3.460.000 4.165.000
B.4. Erfpacht
335 335
B.5. Lonen en salarissen
- Bruto salarissen 9.028.319 8.540.406
- Uitzendkrachten 536.077 304.846
Totaal lonen en salarissen 9.564.396 8.845.252
B.6. Sociale lasten
Totaal sociale lasten 1.360.007 1.242.052
B.7. Pensioenlasten
Totaal pensioenlasten 1.747.591 1.701.967
De bezoldiging van de algemeen directeur / bestuurder bedraagt € 183.234 bruto (2010: € 184.743) en valt
binnen de kaders van de Sectorbrede Beloningscode van VTW. In de arbeidsovereenkomst met de bestuurder
zijn geen afspraken opgenomen over een variabele beloning (bonus) en ook niet over indexering van het salaris
of andere doorgroei. Aan de algemeen directeur / bestuurder is geen lening verstrekt.
De salarisschalen zijn in 2011 per 1 januari verhoogd met 1,5%. Eind 2011 zijn er 214 werknemers in dienst
(2010: 210). Het aantal Fte’s (fulltime-equivalenten) bedraagt per ultimo 2011: 198,7 (2010: 195).
Nijestee is voor de pensioenen van haar medewerkers aangesloten bij de CAO Woondiensten. Dit betreft een
middelloon regeling via een bedrijfstakpensioenfonds. Nijestee heeft uitdien hoofde geen verplichting tot het
voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het pensioenfonds, zie onderstaand citaat; bron
website SPW, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies.
‘Per 31 december 2011 bedroeg de geschatte dekkingsgraad van SPW 101 procent. De dekkingsgraad
werd eind november geschat op 98 procent. De dekkingsgraad is gestegen ten opzichte van vorige maand.
De stijging van de dekkingsgraad wordt volledig veroorzaakt door een ingreep van De Nederlandsche Bank
(DNB). De verplichtingen van het fonds worden berekend aan de hand van de actuele marktrente. Gelet op
de uitzonderlijke marktomstandigheden heeft DNB besloten een gunstigere rente te hanteren. Het is op dit
moment nog niet duidelijk hoe DNB hier in de toekomst mee om zal gaan. Het is daarom niet te zeggen hoe de
dekkingsgraad van het fonds zich de komende maanden zal gaan ontwikkelen. Als de dekkingsgraad van een
fonds te laag is, moeten pensioenfondsen maatregelen treffen. Eén van die maatregelen is het verlagen van de
pensioenen. Pensioenfondsen kunnen de pensioenen niet direct verlagen. Dit kan op zijn vroegst in 2013. Op
basis van de dekkingsgraad van 31 december 2011 is verlaging van pensioenen bij SPW in 2013 niet aan de
orde.’
Dit betekent dat er op dit nog geen sprake is van een direct jaarrekeningrisico met betrekking tot
pensioen(premies).
B.8. Lasten kwaliteitsverbetering
- Vanuit Onderhoud 1.742.222 1.377.120
- Vanuit projecten Vastgoed 799.291 905.527
Totaal lasten kwaliteitsverbetering 2.541.513 2.282.647
B.9. Lasten onderhoud
De specificatie is als volgt:
Niet-planmatig onderhoud
- Storings- en mutatie-onderhoud 8.050.262 7.977.890
- Brandstormschades 339.690 187.814
- Leefbaarheid en buurtbeheer 1.678.909 1.998.147
- Bijdrage aan verenigingen van eigenaren 125.761 420.898
Subtotaal niet planmatig onderhoud 10.194.622 10.584.749
Onderhoud ten behoeve van exploitaties
- Glasonderhoud 227.528 231.909
- Woonomgeving 410.059 402.188
- Huurdersonderhoud 853.075 808.889
- Schoonmaakonderhoud 350.947 350.017
Subtotaal onderhoud t.b.v. exploitaties 1.841.609 1.793.003
Subtotaal 12.036.231 12.377.752
Planmatig onderhoud
- Gerealiseerde werkzaamheden 6.681.711 6.894.286
- Onderhoud wegens geplande, maar nog niet gerealiseerde werkzaamheden
437.059 612.169
- Contract onderhoud CV, lift etc. 1.934.424 1.693.427
- Bijdrage aan verenigingen van eigenaren 1.047.591 941.619
Subtotaal planmatig onderhoud 10.100.785 10.141.501
Af:
- beheerkosten werkapparaat 2.622.443 2.654.966
Totaal lasten onderhoud 19.514.573 19.864.287
Bij niet-planmatig onderhoud wordt de bijdrage aan vereniging van eigenaren met ingang van 2011 apart
gespecificeerd. Bij planmatig onderhoud wordt contractonderhoud met ingang van 2011 als een post
gespecificeerd. De vergelijkende cijfers voor 2010 zijn overeenkomstig aangepast.
H 11
Jaarrekening en toelichting
133132
H 1
Wonen en leven in G
roningenB.10. Directe kosten verkoop onroerende zaken
De directe kosten verkoop onroerende zaken zijn als volgt opgebouwd:
- Verkoopkosten en boekwaarde huurwoningen 6.822.440 4.286.892
- Stichtingskosten koop- en samenvoegprojecten 5.213.707 12.277.189
Totaal directe kosten verkoop onroerende zaken 12.036.147 16.564.081
B.11. Overige bedrijfslasten
Overige bedrijfslasten 13.863.438 13.919.495
De overige bedrijfslasten zijn als volgt opgebouwd:
- Overige personeelskosten 1.550.448 1.474.988
- Huisvestingskosten 516.380 564.309
- Kosten Raad van Commissarissen 97.154 64.466
- Algemene kosten 2.780.053 2.925.378
- Belastingen 4.954.305 4.815.745
- Heffing Rijk 760.484 670.749
- Verzekeringen 237.165 256.865
- Contributie Aedes 104.560 105.366
11.000.549 10.877.866
Honorering van de Raad van Commissarissen vindt plaats op basis van een adviesregeling van de
Vereniging Toezichthouders Woningsector (VTW). De vaste honorering bedraagt € 12.000 bruto per jaar
(2010 bruto € 12.000 per jaar) voor de voorzitter en de leden ontvangen ieder € 8.000 bruto per jaar
(2010 bruto € 8.000 per jaar). De totale honorering bedraagt € 44.000 per jaar (2010 € 44.000).
Onkosten worden vergoed op basis van gemaakte kosten.
Honoraria van de accountant
De volgende honoraria van KPMG Accountants zijn ten laste gebracht van de toegelaten instelling, één en ander
zoals bedoeld in artikel 2:382a BW.
Onderzoek van de jaarrekening 47.326 52.188
Advies werkzaamheden nav wijzigingen in de RJ645 2.704 2.202
Totaal 50.030 54.390
Deze kosten zijn verantwoord onder de Algemene kosten.
Overige directe exploitatielasten
1 Woningen/woongebouwen/winkels/garages
- Vervolgingskosten 19.972 -4.644
- Bijdrage beheer- en administratiekosten verenigingen van eigenaren
364.413 337.580
- Elektra en lampen, energie en beheer 752.373 795.774
- Internetaansluiting 24.038 24.038
- Wassets, energie en beheer 1.580 1.295
- Overig 148.630 100.012
1.311.006 1.254.055
2 Bijkomende kosten
- Elektra centraal 185.849 192.173
- Centrale verwarming, energie 1.315.019 1.540.661
- Water, energie 50.475 53.657
- Huismeester, beheer 128.341 130.709
- Huisvuilverwijdering, beheer 0 0
- Zorgvoorzieningen, beheer 23.916 23.869
1.703.600 1.941.069
Af:
- Beheerkosten werkapparaat 151.717 153.495
Totaal nevenexploitaties 1.551.883 1.787.574
Totaal overige directe exploitatielasten 2.862.889 3.041.629
Totaal overige bedrijfslasten 13.863.438 13.919.495
C. 1. Rentebaten
De post rentebaten is als volgt opgebouwd:
- Leningen u/g 54.250 112.500
- Overige rente baten 0 186.658
Totaal rentebaten 54.250 299.158
H 11
Jaarrekening en toelichting
135134
H 1
Wonen en leven in G
roningenC. 2. Rentelasten
De post rentelasten is als volgt opgebouwd:
- Rente op leningen 17.367.195 17.193.976
- Toerekening rente naar projecten -2.513.131 -2.047.910
- Toegevoegde rente egalisatierekeningen 503.140 442.928
- Overige rente lasten 153.704 97.453
Totaal rentelasten 15.510.908 15.686.447
Het gemiddelde rentepercentage van de leningenportefeuille is per ultimo 2011 gedaald van 4,30% naar 4,06%
als gevolg van het effectueren van renteconversies en aangetrokken nieuwe leningen.
Er wordt rente toegerekend naar alle onderhanden projecten (zowel huur als koop) en grondposities, de
rentepercentages waarmee gerekend wordt zijn: 4,75% bij huurprojecten en 5,0% bij koopprojecten.
D.1. Vennootschapsbelasting
Vennootschapsbelasting -239.938 -253.456
Met ingang van 2006 is de vrijstelling van vennootschapsbelasting voor woningcorporaties vervallen.
Deze post heeft enkel betrekking op de mutatie van de belastinglatentie leningen. Op basis van de VSO-
regels is ultimo 2008 een actieve latentie gevormd voor het verschil van € 13,1 miljoen tussen de fiscale
waardering van de langlopende leningen ad € 308,9 miljoen en de commerciële waardering ad € 322 miljoen.
De oorspronkelijke actieve latentie van € 3,3 miljoen (€ 13,1 miljoen * 25,5%) daalt jaarlijks conform een
voorgeschreven verloop.
Ultimo 2010 bedroeg de latentie voor de leningen € 2.473.955. De mutatie in 2011 bedraagt€ 239.938.
Ultimo 2011 bedraagt de actieve latentie dan € 2.234.017.
D.2. Deelnemingen
Het resultaat op deelnemingen bestaat uit:
- Nijestee Onroerend Goed 2011 -23 -92
- Pandgarant 2011 0 0
Totaal -23 -92
Voor een toelichting wordt verwezen naar de balans bij het onderdeel ‘Deelnemingen’ en ‘Voorzieningen’.
E. Mutatie actuele waarde
De mutatie actuele waarde is als volgt bepaald:
- verschil beginstand versus eindstand bedrijfswaarde 18.123.477
- activeringen (zie bijlage 1 – toelichting historische kostprijs) -34.716.260
- correctie bedrijfswaarde Spicastraat en Eikenlaan -1.242.000
- desinvesteringen (idem) 6.116.286
- afschrijvingen (idem) 8.431.843
- afschrijvingen MvA -8.381.525
- afschrijvingen niet zijnde MvA 173.317
- rentabiliteitswaarde 14.640.831
Totaal 3.145.969 -13.478.471
H 11
Jaarrekening en toelichting
137136
H 1
Wonen en leven in G
roningenControleverklaring onafhankelijke accountant
Aan: De algemeen directeur/ bestuurder en de Raad van Commissarissen
Verklaring betreffende de jaarrekeningWij hebben de pagina 96 tot en met pagina 137 van de jaarrekening 2011 van Stichting Nijestee te Groningen
gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de winst-en-verliesrekening
over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor
financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuurHet bestuur van de toegelaten instelling is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het
vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide
in overeenstemming met de bepalingen inzake de jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26,
eerste lid, van het Bbsh, richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Wet openbaarmaking uit
publieke middelen gefinancierde topinkomens. Het bestuur van de toegelaten instelling is tevens verantwoordelijk
voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te
maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle.
Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse
controlestandaarden en het controleprotocol in rubriek A van bijlage III bij het Bbsh. Dit vereist dat wij voldoen
aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een
redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en
de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant
toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking
van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die
relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten
van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet
tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de toegelaten
instelling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor
financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de toegelaten instelling gemaakte
schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een
onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
OordeelNaar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen
van Stichting Nijestee per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met artikel
26, eerste lid, van het Bbsh, richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Wet openbaarmaking uit
publieke middelen gefinancierde topinkomens.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisenIngevolge artikel 28, onderdeel b, van het Bbsh, voor wat betreft het in dit artikel genoemde jaarverslag, melden
wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor
zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de van toepassing zijnde bepalingen van titel 9 van Boek 2
van het Burgerlijk Wetboek is opgesteld, en of de in artikel 2: 392 lid 1 onder g, van Boek 2 van het Burgerlijk
Wetboek bedoelde gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat
kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 391, vierde lid, van Boek 2 van
het Burgerlijk Wetboek. Verder vermelden wij dat is voldaan aan de verplichting tot vermelding in het jaarverslag
van financiële ondersteuning aan buitenlandse instellingen zoals bedoeld in de MG 2005-04, MG 2008-03, MG
2010-03 en MG2011-02, alsmede aan de verplichting tot vermelding in het jaarverslag van grondaankopen zoals
bedoeld in de MG 2001-26 en de verplichting tot vermelding in het jaarverslag van sponsoractiviteiten zoals
bedoeld in MG 2006-04.
Groningen, 13 juni 2012
KPMG Accountants N.V.
S. Haringa RA
12 H
12 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
139138
H 1
Wonen en leven in G
roningenVerklaring bestuurDe algemeen directeur/bestuurder verklaart dat alle middelen in het verslagjaar zijn besteed in het belang
van de volkshuisvesting.
Groningen, juni 2012
P.L. Bregman
algemeen directeur/bestuurder
Verklaring Raad van CommissarissenDe Raad van Commissarissen van Nijestee verklaart het door de bestuurder vastgestelde jaarverslag, na
kennisname van de bevindingen van KPMG Accountants N.V. op 13 juni 2012 goed te keuren.
de heer W.M. de Jong
voorzitter
de heer A. Wink
vice-voorzitter
de heer J.T. Blok
de heer H. B. Winter
mevrouw M. Buitenkamp
13 14 H
14 Verklaring Raad van Com
missarissen
141140
H 1
Wonen en leven in G
roningenGebeurtenissen na balansdatum
Na 31 december 2011 vonden de volgende relevante gebeurtenissen plaats:
• In januari 2012 kreeg collega-corporatie Vestia (regio Zuid Holland) te maken met omvangrijke
liquiditeitsproblemen. Vestia heeft een grote portefeuille derivaten in haar bezit. Derivaten zijn ingewikkelde
financiële producten om renterisico´s mee af te dekken. Nijestee heeft geen derivaten, op basis van het
treasurybeleid is dat niet toegestaan. Dit wil niet zeggen dat de problematiek bij Vestia geen gevolgen
voor ons kan hebben. De corporatiesector kent een solidariteitsstelsel dat loopt via het Waarborgfonds
Sociale Woningbouw (WSW). Het WSW heeft het recht om corporaties aan te slaan wanneer een collega-
corporatie in (liquiditeits)problemen komt. Het WSW kan bij Nijestee maximaal € 16 miljoen opvragen als
obligoverplichting;
• Begin 2012 lanceerde het kabinet Rutte het voorstel om huurders met een inkomen boven € 43.000 een
extra huurverhoging van 5% boven op de jaarlijkse huurverhoging te geven. Vervolgens stak de rechter
daar een stokje voor en in april 2012 viel het kabinet. In allerijl stelde een gelegenheidscoalitie een
nieuw bezuinigingsprogramma op. Op 12 september 2012 vinden verkiezingen plaats. Vooralsnog blijft
onduidelijk wat deze situatie betekent voor de diverse dossiers op het gebied van volkshuisvesting, zoals
het kooprecht, de huurtoeslagheffing of de extra huurverhoging voor huishoudens met een hoger inkomen.
| Bijlages |
143142
H 1
Wonen en leven in G
roningenBijlage 1: Enkelvoudige balans per 31 december 2011 – Historische kostprijs
Valt buiten de controleverklaring van de accountants
Om zicht te (blijven) houden op de ontwikkeling van het gerealiseerde Eigen Vermogen en op de ontwikkeling van
de Materiële Vaste Activa presenteren we in deze bijlage ook de Balans op basis van historische kostprijs.
ACTIVA 2011 2010
VASTE ACTIVA
Materiële vaste activa
- Onroerende en roerende zaken in exploitatie 456.969.276 436.559.733
- Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 14.025.130 7.830.804
- Onroerende en roerende zaken tdd exploitatie 1.106.839 1.348.251
- Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling 36.227.736 30.346.731
Totaal materiële vaste activa 508.328.981 476.085.519
Financiële vaste activa
- Deelnemingen 489.586 489.609
- Leningen u/g 2.500.000 2.792.234
- Belastinglatenties 2.734.017 2.973.955
- Overige vorderingen 708.322 0
Totaal financiële vaste activa 6.431.925 6.255.798
VLOTTENDE ACTIVA
Voorraden 187.925 186.976
- Voorraad grond-en ontwikkelposities 5.473.380 6.568.520
- Te verkopen opgeleverd bezit 3.848.750 0
- Onderhanden koopprojecten 5.115.364 5.876.972
Totaal voorraden 14.625.419 12.632.468
Vorderingen
- Huurdebiteuren 580.241 587.484
- Overige vorderingen 1.557.514 2.246.395
- Overlopende activa 1.914.991 1.677.891
Totaal vorderingen 4.052.746 4.511.770
Liquide middelen 304.750 265.027
Totaal 533.743.821 499.750.582
Enkelvoudige balans per 31 december 2011 – Historische kostprijs
PASSIVA 2011 2010
Eigen vermogen
- Overige reserves 40.289.107 41.839.343
- Resultaat boekjaar -3.950.585 -1.550.236
Totaal eigen vermogen 36.338.522 40.289.107
Voorzieningen
- Voorziening onrendabele investeringen 9.806.293 6.366.342
Totaal voorzieningen 9.806.293 6.366.342
Langlopende schulden
- Leningen 433.971.292 402.575.494
- Terugkoopverplichting woningen
Verkocht onder voorwaarden 13.885.726 9.024.677
- Waarborgsommen 51.818 44.734
- BWS-subsidies 293.411 391.215
- Erfpacht 6.914.234 6.730.113
- Overig 14.229 14.467
Totaal langlopende schulden 455.130.710 418.780.700
Kortlopende schulden
- Schulden aan banken 6.910.003 9.354.478
- Schulden aan leveranciers 7.913.165 8.189.444
- Belastingen 2.437.283 1.042.596
- Sociale lasten 510.882 483.928
- Onderhoudsverplichtingen 437.059 612.169
- Nog te verrichten prestaties 414.383 1.675.760
- Schulden aan personeel 458.198 463.818
- Overlopende passiva 13.387.323 12.492.240
Totaal kortlopende schulden 32.468.296 34.314.433
Totaal 533.743.821 499.750.582
Bijlages
145144
Enkelvoudige winst- en verliesrekening – Historische kostprijs
WINST –EN VERLIESREKENING 2011 2010
Bedrijfsopbrengsten
- Huren 65.108.094 62.336.047
- Vergoedingen 3.682.897 3.993.251
- Overheidsbijdragen 132.535 139.759
- Verkoop onroerende zaken 21.421.728 24.552.440
- Wijziging in onderhanden werk -761.609 838.717
- Geactiveerde productie tbv eigen bedrijf 2.791.730 2.570.847
- Overige bedrijfsopbrengsten 1.759.435 1.681.540
Som der bedrijfsopbrengsten 94.134.810 96.112.601
Bedrijfslasten
- Afschrijvingen materiële vaste activa 8.381.525 7.534.019
- Waardeverandering verkoop onder voorwaarden -480.353 812.139
- Overige waardeveranderingen materiële
vaste activa 13.859.604 9.255.726
- Erfpacht 335 335
- Lonen en salarissen 9.564.396 8.845.252
- Sociale lasten 1.360.007 1.242.052
- Pensioenlasten 1.747.591 1.701.967
- Lasten kwaliteitsverbetering 2.541.513 2.282.647
- Lasten onderhoud 19.514.573 19.864.287
- Verkoopkosten onroerende zaken 12.036.147 16.564.081
- Overige bedrijfslasten 13.863.438 13.919.495
Som der bedrijfslasten 82.388.776 82.022.000
Bedrijfsresultaat 11.746.034 14.090.601
- Rentebaten 54.250 299.158
- Rentelasten -15.510.908 -15.686.447
-15.456.658 -15.387.289
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen -3.710.624 -1.296.688
- Belastingen -239.938 -253.456
- Deelnemingen -23 -92
-239.961 -253.548
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen -3.950.585 -1.550.236
Resultaat na belastingen -3.950.585 -1.550.236
Toelichting op de balans vaste activa
Materiële Vaste Activa
Totaal Woningenen woon-
gebouwen
Niet zijndewoningen
TDV Overigeparkeer-plaatsen
Grondwaarde
Beginsaldo:
Aanschaffingswaarde 562.166.669 514.345.470 30.706.439 5.101.436 1.585.239 10.428.085
Cumulatieve afschrijvingen 124.258.684 118.791.178 1.567.149 3.753.185 147.172 0
Boekwaarde 01-01-2011 437.907.985 395.554.292 29.139.290 1.348.251 1.438.067 10.428.085
Overheveling:
Aanschaffingswaarde 0
Cumulatieve afschrijvingen 0
Gecorrigeerde BW 1-1-2011 437.907.985 395.554.292 29.139.290 1.348.251 1.438.067 10.428.085
Mutaties boekjaar:
Investeringen:
- CV-vervanging en geriefsverbeteringen 1.355.830 1.355.830
- Grunobuurt blok 7 3.224.607 2.738.388 61.133 425.086
- Grunobuurt blok 8 2.276.378 2.272.075 4.303
- Studio’s bodenterrein 12.742.758 12.742.758
- Mobi 144.402 144.402
- kwaliteitsverbetering Iepenlaan 1.318.390 1.318.390
- Kwaliteitsverbetering G.ter Borghstraat 2.058.779 2.058.779
- kwaliteitsverbetering A. van Ostadestraat 1.130.568 1.130.568
- kwaliteitsverbetering Blauwe Dorp 893.230 893.230
- kwaliteitsverbetering Planetenlaan 2.106.123 2.106.123
- kwaliteitsverbetering Multatuliestraat 1.216.624 1.216.624
- kwaliteitsverbetering Bloemenbuurt 3.635.267 3.635.267
- kwaliteitsverbetering Vinkhuizen 1.385.069 1.385.069
- Noorderkerk 800.000 800.000
- Volle grondwaarde 306.874 306.874
- Investeringen in kantoorautomatisering 121.362 121.362
Totaal investeringen 34.716.260 32.853.100 1.009.838 121.362 425.086 306.874
Desinvesteringen:
- Verkoop 5.047.295 3.736.034 1.311.261
- CV’s 103.535 103.535
- Sloop 115.457 115.457
- Afboeking 850.000 850.000
Totaal aanschafwaarde desinvesteringen 6.116.286 3.955.025 2.161.261 0 0 0
Afschrijvingen:
Afschrijvingen 2011 8.431.843 7.693.515 330.684 362.774 44.871
Totaal cumulatieve afschrijvingen 8.431.843 7.693.515 330.684 362.774 44.871 0
Saldo mutaties 2011 20.168.130 21.204.560 -1.482.107 -241.412 380.215
Eindsaldo:
Aanschaffingswaarde 590.766.642 543.243.544 29.555.016 5.222.798 2.010.325 10.734.959
Cumulatieve afschrijvingen 132.690.527 126.484.692 1.897.834 4.115.958 192.043 0
Boekwaarde 458.076.115 416.758.852 27.657.182 1.106.839 1.818.282 10.734.959
147146
H 1
Wonen en leven in G
roningenWoningen en woongebouwen
De getaxeerde waarde van de onroerende zaakbelasting bedraagt circa € 1,7 miljard.
(ozb aanslag 2011 met waarde peildatum 1-1-2010). Deze waarde is inclusief bedrijfsruimten en garages.
De activa zijn tegen brand en storm verzekerd. De premie is een vast bedrag dus onafhankelijk van de waarde.
Over- c.q. onderverzekering is niet mogelijk. Er zijn ten behoeve van verstrekte leningen geen zekerheden op
onze onroerende zaken gesteld.
Investeringen
Aankoop en opgeleverd vastgoed
Er is in 2011 in de volgende projecten geïnvesteerd:
- Nieuwbouw Grunobuurt blok 7, 24 woningen, en 42 parkeerplaatsen
- Nieuwbouw Grunobuurt blok 8, 16 woningen
- Nieuwbouw Bodenterrein, 345 studio’s
Kwaliteitsverbeteringen
Er is in 2011 in de volgende projecten geïnvesteerd:
- Verbetering Iepenlaan, 33 woningen
- Verbetering G. ter Borghstraat, 58 woningen
- Verbetering A. van Ostadestraat, 28 woningen
- Verbetering Blauwe Dorp, 28 woningen
- Verbetering Planetenlaan, 108 woningen
- Verbetering Multatulitstraat, 29 woningen
- Verbetering Bloemenbuurt, 121 woningen
- Verbetering Vinkhuizen, 54 woningen
De andere investeringen hebben betrekking op:
- CV vervanging: dit betreft zowel individuele vervanging als gevolg van storing, als projectmatige vervangingen.
Geriefsverbeteringen: dit betreft diverse verbeteringen op verzoek van de bewoners.
Desinvesteringen
De desinvesteringen betreffen:
- Verkoop woningen 3.736.034
Verkopen
In 2011 zijn er in totaal 100 woningen verkocht. Nijestee heeft het voornemen om circa 900 woningen
te verkopen over de periode 2012 tot en met 2017, deze aantallen zijn opgenomen en verwerkt in de
meerjarenbegroting. Voor 2012 staan er 112 woningen gepland om te verkopen. De boekwaarde van deze
woningen bedraagt € 4.286.000,- de begrote verkoopwinst is € 8.833.750,- .
Sloop woningen 115.457
Sloop
In 2011 is geïnvesteerd in 28 woningen Blauwe Dorp (zie bovenstaand onder kwaliteitsverbeteringen). De
boekwaarden van deze woningen zijn uit de activa gehaald en meegenomen in het verbeteringsproject.
CV’s 103.535
Voor elke nieuwe CV die vanuit de onderhoudsprojecten wordt geactiveerd, wordt een oude CV gedesinvesteerd.
Afschrijvingen
De afschrijvingen bedragen in 2011:
- Reguliere afschrijvingen 7.693.515
De afschrijvingen zijn gebaseerd op het annuïtaire systeem. Er is gerekend met een uniform rentepercentage
van 7,5%.
Niet zijnde woningen
Investeringen
De investeringen in de niet zijnde woningen hebben betrekking op:
- Nieuwbouw Grunobuurt blok 7, 1 bog
- Nieuwbouw Grunobuurt blok 8, 1 bog
- Nieuwbouw Mobi, 1 paviljoen
- Noorderkerk
Desinvesteringen
De desinvesteringen betreffen:
- Verkoop bog’s 1.311.261
Verkopen
In 2011 zijn er in totaal 5 bog’s verkocht.
- Afboeking bog’s 850.000
Afboeking
In 2011 is voorzichtigheidshalve een bedrag afgeboekt op de GAK-locatie. Dit bedrag is het verschil tussen de
huidige bedrijfswaarde en de boekwaarde.
Afschrijvingen
De afschrijvingen bedragen in 2011:
- Reguliere afschrijvingen 330.684
Bijlages
149148
H 1
Wonen en leven in G
roningenActiva ten dienste van exploitatie
Investeringen
De investeringen hebben betrekking op:
- Investeringen in kantoorautomatisering 121.362
Afschrijvingen
De afschrijvingen bedragen in 2011:
- Reguliere afschrijvingen en afboeking 362.774
In 2011 is de boekwaarde van investeringen in kantoorautomatisering voor 2011 afgeboekt.
Overige / parkeerplaatsen
Investeringen
De investeringen hebben betrekking op:
- Nieuwbouw Grunobuurt blok 7, 42 parkeerplaatsen 425.086
Afschrijvingen
De afschrijvingen bedragen in 2011:
- Reguliere afschrijvingen 44.871
Grondwaarde
Investeringen
- Volle grondwaarde Randwoningen 75.375
- Volle grondwaarde G. Bakkerstraat 174.375
- Volle grondwaarde Hyacinthstraat 57.124
306.874
Het betreft de grondwaarde van 4 verkochte woningen en 1 verkochte bog van het project Randwoningen,
5 verkochte woningen in de G. Bakkerstraat en 4 verkochte woningen in de Hyacinthstraat. Deze woningen zijn
verkocht met een erfpachtcanon. Daarnaast is van twee woningen in de Hyacinthstraat de erfpachtgrond aan de
bewoner verkocht.
Toelichting op de winst- en verliesrekening
Afschrijvingen op materiële vaste activa
- Woningen en woongebouwen 7.647.655 7.032.042
- Onroerende zaken niet zijnde woningen 326.225 122.643
- Ten dienste van exploitatie 362.774 337.808
- Overige zaken 44.871 41.526
Totaal afschrijvingen 8.381.525 7.534.019
De post afschrijvingen is ten opzichte van 2011 toegenomen. De afschrijving vindt plaats op basis van
het annuïteitensysteem waarbij gerekend wordt met 7,5% rente. De afschrijvingen muteren als gevolg van
levensduurverlenging, verkopen, sloop en investeringen. De uitsplitsing van de afschrijvingen is aangevuld met
‘Overige zaken’. Hieronder vallen o.a. parkeerplaatsen.
Bijlages
151150
Colofon
Enkelvoudige winst- en verliesrekening op basis van activiteiten – Historische kostprijs
Winst –en verliesrekening 2011 2010
- Huren 65.108.094 62.336.047
- Vergoedingen 3.682.897 3.993.251
- Overheidsbijdragen 132.535 139.759
- Geactiveerde productie eigen bedrijf 2.791.730 2.570.847
- Overige bedrijfsopbrengsten 1.759.435 1.681.540
Exploitatieopbrengsten 73.474.691 70.721.444
- Overige bedrijfslasten -13.863.438 -13.919.495
- Lasten onderhoud -19.514.573 -19.864.287
- Lasten kwaliteitsverbetering -2.541.513 -2.282.647
- Loonkosten, incl. soc.lasten en pensioen -12.671.994 -11.789.271
- Erfpacht -335 -335
Exploitatiekosten -48.591.853 -47.856.035
- Waardeverandering MVA, afschrijving -8.381.525 -7.534.019
Resultaat beheeractiviteit 16.501.313 15.331.390
- Verkoop onroerende zaken 21.421.728 24.552.440
- Wijziging in onderhanden werk -761.609 838.717
Opbrengsten bouw- en verkoopactiviteit 20.660.119 25.391.157
- Kostprijs verkochte huurwoningen -6.822.440 -4.286.892
- Mutatie onderhanden werk -5.213.707 -12.277.189
Boekwaarde verkopen en verkoopkosten -12.036.147 -16.564.081
Resultaat bouw- en verkoopactiviteiten 8.623.972 8.827.076
- Rentebaten 54.250 299.158
- Rentelasten -15.510.908 -15.686.447
Resultaat belegging- en financieringsactiviteit -15.456.658 -15.387.289
Waardeverandering verkoop onder voorwaarden 480.353 -812.139
Waardeverandering mat. vaste activa -13.859.604 -9.255.726
- Deelnemingen -23 -92
- Belastingen -239.938 -253.456
Jaarresultaat -3.950.585 -1.550.236
ColofonNijestee is met circa 13.500 woningen de grootste corporatie van de stad Groningen en heeft bezit in
vrijwel alle wijken. Behalve woningen bezit en verhuurt Nijestee 1.000 andersoortige verhuurbare
eenheden, zoals garageboxen en bedrijfspanden. Nijestee is op 31 december 1998 ontstaan na een
fusie tussen de Groninger corporaties Gruno en Groningen.
Het jaarverslag 2011 is in eigen beheer opgesteld.
tekening pagina 6 - Veronique Smedeman
tekening pagina 14 - Celine Veldman
tekening pagina 20 - Riemer Fongers
tekening pagina 32 - Yorn Niwold
tekening pagina 38 - Wendy Tjabringa
tekening pagina 44 - Marloes Bosch
tekening pagina 48 - Robin de Vries
tekening pagina 56 - Sudhana Roovers
tekening pagina 65 - Nicole Mik
Postadres: Postbus 447, 9700 AK Groningen
Bezoekadres: Naberpassage 3
Telefoon: (050) 8533544
Internet: www.nijestee.nl
153153152