IV.4/ Các ảnh vệ tinh độ phân giải cao:

Các loại ảnh vệ tinh thương mại có độ phân giải cao HSRI (High Resolution Satellite Image) hiện nay đang được sử dụng phổ biến để thành lập bản đồ địa hình, chuyên đề và phục vụ cho việc quản lý đô thị. Ảnh vệ tinh độ phân giải cao có ưu thế về độ chính xác với sai số về mặt bằng khoảng 0,3m, có thể thành lập bản đồ địa hình tỷ lệ 1: 10.000 với khoảng cao đều 2,5m đến 5m và cho phép cập nhật bản đồ tỷ lệ 1: 5.000. Ảnh còn có khả năng tạo ảnh lập thể và đặc biệt thời gian chụp trở lại trên cùng vùng đất rất nhanh nên dễ dàng tích hợp với dữ liệu GIS và cho phép tạo ra nhiều sản phẩm mới từ ảnh vệ tinh một cách tự động hoặc bán tự động.

Bảng II.4 : Bốn loại vệ tinh cung cấp ảnh độ phân giải cao dưới 1mVệ tinh IKONOS EROS Quickbird OrbviewĐộ phân giải 0,82m PAN

3,28m MS1,8m PAN 0,61 m PAN

2,5m MS1m PAN4m MS

Chu kỳ lặp 14 ngày 15 ngày 20 ngày 16 ngàyNăm 1999 2000 2001 2003Cơ quan Space Imaging West Indian Space Digital Globe Orbital Sciences

Bảng II.5: Tỷ lệ thành lập bản đồ1972 Landsat MSS; 80m1982 Landsat TM; 30m1986 SPOT; 10m PAN1991 KVA 1000; 2m1996 IRS 1C/D; 6m

1: 250.000

1: 100.000

1: 50.000

1999 IKONOS 1; 1m2000 EROS A1; 1,8m2001 Quickbird; 0,6m2002 SPOT 5; 2,5m2003 Orbview; 1m

1: 10.000

1: 10.000

1: 10.000

IKONOS, Singapore, Color

Abu Dhabi EROS_2002

Quickbird, Prague before 2003 flood,Colork,

OrbView-2 satellite OrbView-2 satelliteHình II.21: Một số ảnh vệ tinh độ phân giải cao

I. Nguyên lý của Viễn thám (Principle of Remote Sensing)

Sóng điện từ được phản xạ hoặc bức xạ từ vật thể là nguồn cung cấp thông tin chủ yếu về đặc tính của đối tượng. Ảnh viễn thám sẽ cung cấp thông tin về các vật thể tương ứng với năng lượng bức xạ ứng với từng bước sóng đã xác định. Đo lường và phân tích năng lượng phản xạ phổ ghi nhận bởi ảnh viễn thám cho phép tách thông tin hữu ích về từng loại lớp phủ mặt đất khác nhau do sự tương tác giữa bức xạ điện từ và vật thể.

Các tính chất của vật thể có thể được xác định thông qua các năng lượng phản xạ hoặc phát xạ từ vật thể. Cơ sở vấn đề là ở chỗ, mỗi vật thể có đặc điểm khác nhau về sự phản xạ và phát xạ cho dù điều kiện địa lý hoặc môi trường khác nhau.

Như vậy: Viễn thám là công nghệ nhằm xác định và nhận biết đối tượng hoặc các điều kiện môi trường thông qua những đặc trưng riêng về phản xạ và bức xạ.

Dữ liệu viễn thám sẽ được xử lý tự động bởi máy tính hoặc giải đoán bằng mắt thường dựa trên kinh nghiệm của của chuyên gia và lĩnh vực sử dụng kết quả của dữ liệu của viễn thám khá đa dạng: trong nông nghiệp, sử dụng đất, rừng, địa chất, thủy văn, hải dương học, khí tượng học, môi trường…

Hình II.22 Sơ đồ nguyên lý thu nhận và xử lý số liệu viễn thám