ITALI GREQI SHQIPËRI

ITALI

GREQI TURQI

Azerbaixhan

Deti Kaspik

Deti i Zi

SHQIPËRI

San Foka

Komotini

Faqe 1 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.

Nr.i Serise Trans Adriatic Pipeline

Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP AAL00-ERM-641-Y-TAE-1002 Titulli i Dokumentit: VNMS Shqipëri – Përmbledhje Joteknike

PËRMBAJTJA

1 RRETH KËTIJ DOKUMENTI 4

2 VËSHTRIM I PËRGJITHSHËM MBI PROJEKTIN 52.1 JustifikimiiProjektit 52.2 KarakteristikatkryesoretëTAP-itnëShqipëri 62.3 NdërtimiiProjektit 82.4 GjurmaeGazsjellësit 102.5 Afatikohorizbatimit 12

3 ALTERNATIVAT E SHQYRTUARA TË PROJEKTIT 133.1 AlternativategjurmëssëGazsjellësitTokësor 133.2 AlternativategjurmëssëGazsjellësitDetar 20

4 KARAKTERISTIKAT MJEDISORE DHE SOCIO-EKONOMIKE TË ZONËS SË PROJEKTIT 22

4.1 KarakteristikategjurmëssëGazsjellësitTokësor 224.2 KarakteristikategjurmëssëGazsjellësitDetar 23

5 ANGAZHIMI I PALËVE TË INTERESUARA 245.1 KonsultimimepalëteinteresuaradhepublikimiiinformacionevembiProjektin 245.2 Mekanizmiiankimimit 29

6 NDIKIMET, RREZIQET, MUNDËSITË E PRITSHME DHE MASAT E PARASHIKUARA PËR MENAXHIMIN E TYRE 31

6.1 Qëllimiivlerësimitdhestudimetendërmarra 316.2 Mjedisifizik 326.2.1 Klimadhecilësiaeajrittëmjedisit 326.2.2 Mjedisiakustik 336.2.3 Burimeteujëravetëëmbla(ujëratnëntokësoredheujëratsipërfaqësore) 346.2.4 Burimetnëntokësoredhetokësore 366.2.5 Peizazhidhekënaqësia vizuale 376.3 Mjedisibiologjik 396.3.1 Flora,Fauna,habitatetdhebiodiversiteti–nëtokë 396.3.2 Flora,Fauna,habitatetdhebiodiversiteti–në det 416.4 Mjedisisocialekonomik 436.4.1 Tokadhejetesa,peshkimidheturizmi 436.4.2 Infrastrukturadheshërbimet 466.4.3 Trafikudhetransporti 496.4.4 Ekonomiadhepunësimi 506.4.5 Shëndetësianëkomunitet,shëndetidhesiguria 526.4.6 Kohezionikomunitar 546.4.7 Çështjetsocialetëfuqisëpunëtore 566.4.8 Trashëgimiakulturore 576.5 Ndikimetkumulative,rreziqetdhemundësitë 586.6 Ndikimetndërkufitare,rreziqetdhemundësitë 596.7 Ndikimet,rreziqetdhemundësitëeçaktivizimit 60

Faqe 2 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.


TitulliiProjektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP AAL00-ERM-641-Y-TAE-1002 Titullii Dokumentit: VNMS Shqipëri – Përmbledhje Joteknike

6.8 Operimijoirregulltdhengjarjetepaparashikuara 616.8.1 Tubacioninëtokë 616.8.2 Gazsjellësinëdet 62

7 MENAXHIMI MJEDISOR E SOCIAL DHE MONITORIMI 63

LISTA E TABELAVE

Tabela7-1 VështrimipërgjithshëmmbiplanetemenaxhimitbrendaPMMS-së 63

LISTA E FIGURAVE

Figura2-1 KontekstiisistemitTAPtëtransmetimittëGazit 6

Figura2-2 VështrimipërgjithshëmmbiTAP-in 6

Figura2-3 Breziizakonshëmipunimevetëndërtimit 10

Figura2-4 GjurmatokësoreeTAP-itnëShqipëri 11

Figura2-5 GjurmadetareeTAP-it 12

Figura3-1 Alternativatkryesoretëgjurmës3(Jug)dhe6(Veri)–Gjendjanëvitin2010 14

Figura3-2 AlternativateshqyrtuaranëRajoninPerëndimordhepërzgjedhjaevendittë StacionittëKompresoritCS03(përdetajeshihnikëndinmajtasposhtë) 15

Figura3-3 Alternativategjurmës“LakuiKorçës” 17

Figura3-4 AlternativaE/gjurmaePotomit 18

Figure3-5 Alternativatekorridorittëgjurmësdetare 20

Figura3-6 Alternativategjurmësdetare 21

Figura5-1 FazateangazhimittëpalëvetëinteresuarapërVNMS-nëeProjektitTAP25

Figura5-2 Fotografingatakimetmepalëteinteresuara 29

Faqe 3 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



SHKURTIME

SMVJMPZIVK

Sa më e Vogël të Jetë e Mundur PraktikishtZonë me Interes të Veçantë Konservimi

BAPbmpa

Plani i Veprimit për Biodiversitetinbar mbi presionin atmosferik

mmk miliardë metër kub

SVB Stacioni i Valvolës së Bllokimit

CS Stacioni i Kompresorit

CS02 Stacioni i Kompresorit 02

CS03 Stacioni i Kompresorit 03

CSR Përgjegjësia Sociale e Korporatës

BERZH Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim

SMPZEE

Specialisti Mjedisor i Punimeve Zonë Ekonomike Ekskluzive

VNMAMM

Vlerësimi i Ndikimit në MjedisAgjencia për Mbrojtjen e Mjedisit

PPN Projektimi, Prokurimi dhe Ndërtimi

MBM Menaxhimi i Burimeve Mjedisore

VNMS Vlerësimi i Ndikimit Mjedisor dhe Social

PMMS Plani i Menaxhimit Mjedisor dhe Social

BE Bashkimi Europian

ha Hektar

SSHMTKP

Siguria e Shëndetit dhe MjedisiTrashëgimi Kulturore e Paprekshme

IFC BNKN

Korporata Financiare NdërkombëtareBashkimi Ndërkombëtar për Konservimin e Natyrës

kg kilogram

km kilometër

km2 kilometër katror

PK Pikë Kilometrike e gazsjellësit

KRMJ Kuadri i Restaurimit të Mjeteve të Jetesës

m Metër

m2 metra katrorë

m3

mmndmetra kubmetra mbi nivelin e detit

MMPAU Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave

OJQ Organizatë Joqeveritare

NOx PJT

Okside AzotiPërmbledhje Joteknike

KP Kërkesë Performance

ISM Investim Social dhe Mjedisor

PAPI Plani i Angazhimit të Palëve të Interesuara

TAP Gazsjellësi Trans Adriatik

TAP AG Shoqëria Trans Adriatik Pipeline AG

MPSH Municion i Pashpërthyer

Faqe 4 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



1 RRETH KËTIJ DOKUMENTI

GazsjellësiTransAdriatik(TAP)ështënjëskemëepropozuargazsjellësiqëdotësjellëgaznatyrorngaburimetërejatërajonitKaspikpërnëEuropënperëndimoredhejuglindore.TAP-idotëtransportojëgaznëpërmjetGreqisëdheShqipërisë,përmesDetitAdriatikmedestinacionItalinëejugut.

Sipjesëeprocesitplanifikues,projektuesdhetëpajisjesmelejetpërkatësepërTAP-in,skemaduhettëjetëobjektinjëVlerësimitëNdikimitMjedisordheSocial(VNMS).VNMS-jaështënjëkërkesëelegjislacionitnëfuqidhepërfshinidentifikiminetëgjithaefektevetëkonsiderueshmemjedisoredhesocio-ekonomike(ndikime,rreziqedhemundësi)qëkanëgjasatëshkaktohennganjëzhvillimicaktuar.VNMS-jailejonpropozuesittëprojektit,nëkëtërastTAPAG-sët’iparaprijëkëtyreefektevedhetëmarrënëkonsideratëkontrolletëprojektitsidhemasapërtëpakësuarosepërtëparandaluarndikimetdherreziqetendryshme,pordhepërtërriturefektetedobishmegjatëgjithëkohëzgjatjessëProjektit.

Studimi iVNMS-sëpërTAP-innëShqipëripërfshinvetëgazsjellësin(tokësordhedetar)sidheinfrastrukturënepërkohshmedhetënevojshmepërfazënendërtimit,sirrugëthyrësedhekantieretendërtimit,sidhefasilitetetoperacionalembështetësetëpërhershme,përfshirëstacionetevalvulavetëbllokimitdhedystacionetekompresorit.

Ky dokument paraqet Përmbledhjen Joteknike (PJT) të VNMS-së të kryer për seksioninshqiptar të skemës TAP (“Projekti”), që përshkruan karakteristikat kyçe dhe përmbledhrezultatetevlerësimitnëgjuhëjoteknike.

Mëspecifikishtai:

• PërshkruansfondineTAP-it;

• PërshkruangjurmëneTAP-itdhesiguronnjëvështrimtëpërgjithshëmmbindërtimineProjektit;

• ParaqetalternativatqëjanëmarrënëkonsideratënëhartimineProjektit;

• Përshkruankarakteristikatmjedisoredhesocio-ekonomikeaktualetëgjurmëssëzgjedhur;

• Shpjegonangazhiminepalëvetëinteresuara,angazhimtashmëindërmarrë,sidheçfarëplanifikohetpërfazateardhshme;dhe

• Paraqetndikimetekonsiderueshme,tëdobishmedhetëpafavorshme,qëjanëidentifikuargjatëprocesittëVNMS-së,sidhemasatepropozuarapërmenaxhimindhemonitoriminetyre.

Faqe 5 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



2 VËSHTRIM I PËRGJITHSHËM MBI PROJEKTIN

2.1 JustifikimiiProjektit

TAP-isynontëjapëndihmesënpërsigurinëdhediversifikiminefurnizimitmeenergjitëEuropësdukeulidhurmerrjetetekzistuesetëgazitdhedotëlejojëtransmetiminedrejtpërdrejtëtëgazitngapellguKaspiknëtregjeteuropiane.TAP-idotësigurojëinfrastrukturënenevojshmepër të transportuargazinnga fushaShah Deniz II nëAzerbajxhanpërmesgjurmësmë tëdrejtpërdrejtëpërnëEuropënJugore(referojuFigurës 2-2),sapotëfillojëprodhiminëvitin2018.

Figura 2-1 Konteksti i Rrjetit TAP të Transmetimit të Gazit

Burimi: TAP AG (2012) TAP_Corporate_Presentation_Jan_2012

BashkimiEuropianekanjohurProjektinTAPsipastëashtuquajturaveudhëzimeTEN-E(Trans-European Energy Networks/Rrjetet Trans-Europiane të Energjisë)sinjëProjekt me Interes të PërbashkëtpërobjektivatepërgjithshmetëpolitikësenergjetiketëBashkimitEuropian.

TAP-i ështënjë tubaciongazi,mediametër tëmadhdhemepresion të lartë, që fillonnëGreqinëverilindore,pranëKomotinit,ngakukalonpërmesGreqisësëveriut,mëpaskalonpërmesShqipërisë,DetitAdriatikdhenëfunddelnëbreguneItalisësëjugutpranëzonëssëSanFoca-s(Leçe).

NjëvështrimipërgjithshëmiProjektitTAPsinjëitërëparaqitetnëFigurën 2-2.

Faqe 6 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Figura 2-2 Vështrim i Përgjithshëm mbi TAP-in

Burimi: TAP AG (2012) TAP_Corporate_Presentation_Jan_2012

Legjenda: mmk/vit = miliard metër kub/vit; CS = Stacioni i Kompresorit

Gazsjellësiështëafërsisht800km igjatëdheështëprojektuarmenjëdiametër48 inçnëpjesën tokësore, dhe që reduktohet në një diametër 36 inç në pjesën detare.Gazsjellësifillimisht do të ketë një kapacitet për të transportuar 10miliardëmetër kub standard gazinatyrornëvit(mmk/vit),oseafërsisht1,119,000m3nëorë(ritmimesatarirrjedhës).Nënjëstadtëdytëkykapacitetmundtëdyfishohetnë20mmk/vitdukeerriturgradualishtkapacitetineinstaluartëstacionevetëkompresorëve.

Jetëgjatësia e projektuar e gazsjellësit është afërsisht 50 vjet, por bazuar në përvojën eindustrisësëgazsjellësvendërkombëtarë,mund tëpritetqëgazsjellësi mund tëpërdoretshumëmëgjatë.Pajisjetestacionevetëkompresorëve dhe tëgazsjellësitdotëzëvendësohenpas25vjetësh.

KyProjektdotësigurojëqësistemiitransportittëgazitdot’ipërmbushëtëgjithakërkesatesigurisësëKodevedheStandardevetëaplikueshmeEuropiane.

2.2 Karakteristikat kryesore të TAP-it në Shqipëri

SistemiigazsjellësitnëShqipëridotëkërkojëinstalimetkryesoretëmëposhtme:

• Njëgazsjellësmediametër48 inç të futurnë tokë,afërsisht203km igjatë,ngakufiriGreqi-ShqipëriderinëstacioninekompresoritCS03;

Faqe 7 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



• Njëgazsjellësmediametër36inçtëfuturnëtokë,afërsisht6kmigjatë,ngaCS03derinëdaljennëdetnëbreguneDetitAdriatik;

• Njëstacionmatjeje/kompresori(CS02)dhenjërrjetelektriktëlidhurmetë(afërsisht1.5kmlinjëtransmetimimetensiontëmesëm)pranëkufiritShqipëri-Greqi;

• Njëstacionkompresori(CS03)dhenjërrjetelektriktëlidhurmetë(afërsisht8kmlinjëtransmetimimetensiontëmesëm)pranëqytetittëFierit;

• Afërsisht10stacionevalvolashbllokimi(SVB)përgjatëgjurmëstokësore,me intervaletëparashikuaramaksimumi30km,për tëndërprerëkaliminegazitnë rastpunimeshmirëmbajtjejeosenërasteemergjencash;

• Njëgazsjellësmediametër36inç,seksionipranëbregutafërsisht7kmigjatëdheseksionidetarafërsisht60kmigjatë,ngadaljanëdetnëShqipëriderinëvijënemesitnëDetinAdriatik.

Tubacionitokësormediametër36inçdotëketënjëpresiontëprojektuarprej145bmpa(Barmbipresioninatmosferik).Tubacionitokësor48inçdotëketënjëpresiontëprojektuarprej95bmpa.Qëtëdyja,tubacionettokësoredhedetare,dotëkenëpërmasatëmjaftueshmepërrastinbazësidhepërzgjeriminemundshëmtëkapacitetit.

CS02dotëvendosetpranëkufiritGreqi-Shqipëri.Dukeqenësubjektistudimevetëmëtejshmetësistemeve teknike,kantierimund tëvendosetosenëShqipërimidis fshatraveKuçdheTrestenik,nërrethineDevollit–kjoështëaktualishtvendndodhjaepreferuarngaTAPAG–osenëmënyrëalternative,nëanëngreke,afërsisht2kmnëperëndimtëqytetittëMesopotamisë.MeqëllimpërfundiminekësajVNMS-je,ështësupozuarqëCS02dotëvendosetnëanënshqiptare.

CS02dotëpërdoretfillimishtsinjëstacionmatjejepërgazindheinspektimitëtubacionit(‘pigging’)nëfazën10mmk/vit.Kurkapacitetitransportuesigazsjellësitdotërritetnë20mmk/vitfasilitetidotëpajisetmenjësikompresorëshdhedotëzgjerohetnënjëstaciontëplotëkompresorimesynimrritjenepresionittësistemitnënivelinqënevojitetpërtëtransportuargazshtesë.TeCS02mendohet të instalohenkatërnjësi turbinashprej15MWqëpunojnëmegaz(secilameinputtermikprej45.45MW),plusnjënjësishtesëqëdotëqëndrojërezervë.

CS03dotëketëtëinstaluaratriturbinagaziprej15MWsecila(dynjësioperacionaledhenjërezervë)nërastin10mmk/vit,dhenjëtotalprejpesënjësish(katërnjësioperacionaledhenjënërezervë)tëinstaluaranërastin20mmk/vit.

Stacionetekompresorëvedotëkërkojnënjësipërfaqetokeprej35hektarësh(ha),përfshirëhapësiratesigurisëdhehapësirategjelbrapandërtesaoseinstalime–njollafizikeeinstalimittëfasilitetitdotëjetëafërsisht20ha.Kurtëjenëplotësishtoperacionale,ndërtesatestacioneve

Faqe 8 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



tëkompresoritdotëjenërreth20mtëlarta,oxhaqeteturbinavetëgazitrreth30mtëlarta,dhenësecilinstaciondotëketënjëoxhakmelartësirreth70m.

SVB-të nuk kanë punonjës, përfshijnë kryesisht valvola nëntokësore dhe instalimetubacioneshdhekërkojnënjësipërfaqe20x30mpërsecilin.Nëpërputhjemepraktikatmëtëmirandërkombëtare,SVB-tëdotëinstalohennëintervalejomëtëgjatase30kmpërgjatëgazsjellësittokësorpërtëndërprerërrjedhjenegazitdhepërtëndërprerëtubacioninnërastepunimeshpërmirëmbajtjeoseemergjenca.

NjëvështrimipërgjithshëmipërbërësvedetarëkryesorëtëProjektitnëShqipëriparaqitetnëShtojcën 1 tëkëtijdokumenti.

2.3 Ndërtimi i Projektit

DukeqenëobjekttenderimingaTAPAG,ndërtimiiProjektitkatëngjarëtëndërmerretnganjëosemëshumëKontraktor(ë)ndërkombëtarëpërProjektim,ProkurimdheNdërtim(PPN).

Gazsjellësidhestacionetekompresoritdo tëndërtohennëpërmjet teknikavestandarde tëpërcaktuara.

Seksioni tokësor i gazsjellësit do të futet në tokë.Tubacioni do të përbëhet nga seksionetubacioneshçelikutësalduara,qëdotëvariojnënëgjatësinga8derinë18m.Seksionetetubavetëçelikutdotëvishensingabrendaashtudhengajashtë.Veshjaebrendshmedotëjetënjërezinëepoksiecilazvogëlonfërkimin,ndërsaveshjaejashtmedotëjetënjëpolietilenme3shtresapërtambrojturgazsjellësinngakorrozioni.Igjithëgazsjellësidotëmbrohetngakorrozionipërmesnjësistemimbrojtjejekatodike.

Pranë Portit të Durrësit do të krijohet një shesh kryesor 1për mbajtjen e tubave, nga kuseksionetetubavedotëshpërndahennëtetësheshemëtëvoglapërmbajtjenetyre(plusnjëfakultativ)përgjatëgjurmës.Ngakëtosheshe,seksionetetubavedotëtransportohennëkantieretendërtimitpërgjatëbrezittëpunimevesipasnevojës.

Breziipunimevetëgazsjellësit,korridoriqëduhetpastruardheqëdotëzihetpërkohësishtpërndërtim,është38migjerë,dhemundtëzvogëlohetnë28matykukërkohetngakufizimetfiziketërelievit,osepërtëpakësuarhumbjetëcaktuaranëbimësisi,përshembull,nëpyjetedendura.Nëzonatkugazsjellësiduhetndërtuarnëmajëtëshpatevemalore,gjerësiamundtëzvogëlohetedhemëshumënënjëkorridorminimumi18mtëgjerë.NjëprerjetërthoretipikeebrezittëzakonshëmtëpunimevetregohetnëFigurën2-3.

1 Aktualisht po merren në konsideratë dy mundësi për sheshin e mbajtjes së tubave. Të dyja opsionet janë të vendosura në kufirin midis bashkive të Golemit dhe Sinejt, afërsisht 15 km në jug të Portit të Durrësit. Sheshet do të përzgjidhen gjatë fazës përkatëse të projektimit.

Faqe 9 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Ndërtimiigazsjellësitnëterrenemaloredhetëlargëtadotëkërkojëndërtiminerreth69kmrrugë“tëreja”2dheafërsisht86kmrrugëtëpërmirësuara.

Përarsyesiguriedhemesynimminimiziminendikimevembipërdorimetekzistuesetëtokës(p.sh.bujqësore)gazsjellësi ivendosurnën tokëdo tëmbulohetmenjështresëdheuprejtëpaktën1m.Kjomund të rritetnëseështëenevojshme,atykuekërkojnëkushtet,përshembull, në zona të ndjeshmengaanamjedisore oseaty kugazsjellësi kërkonmbrojtjeshtesë.

Përgjatëgjurmëspërndërtiminegazsjellësitdhe të rrugëvehyrësedo tëngrihenkantieretëpërkohshmepërpersonelin,përpajisjetdhematerialetendërtimit,dukemarrëparasyshinfrastrukturën lokaledhemundësitëemiratëaksesit.Gjithashtudotëngrihenkantieretëveçantaedhenëstacionetekompresorëvepërndërtiminekëtyrefasiliteteve.

Seksionidetardotështrihetnështratinedetit,mepërjashtimtëseksionitnëujëratëcekëta(methellësimidis0dhe30m),icilidotëgroposetnëthellësiqëfillojnënga0.5mdheqëi kalojnë2m. Nëdaljennëdet, thellësia egroposjespritet të jetëderi në5m.Përballëmedaljennëdetdotënevojitetgërmimiikanalittëlundrimit(afërsisht2kmigjatë)përtëlejuarafrimineanijesqëdotështrojëtubatpranëbregut.Gjatëoperacionittëgërmimitdotëzhvendosenafërsisht1,600,000m3sedimentedetare,shumicaetëcilavedotëripërdorengjatërimbushjessëkanalitdherikthimittështratittëdetitnëgjendjenfillestare.

2 Ndonëse disa nga gjurmët e këtyre rrugëve hyrëse ndjekin shtigjet ekzistuese, me synim që të përdoren në Pro-jekt, nevojitet rindërtim masiv (domethënë zgjerim, stabilizim ose instalim i mureve kufizuese) dhe prandaj klasifikohen si rrugë “të reja” që duhen ndërtuar.

Faqe 10 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Figura 2-3 Brezi i Zakonshëm i Punimeve të Ndërtimit

Burimi: ENT (2012) CPL00-ENT-100-F-DFT-0011_02—Brezi i Punimeve

2.4 Gjurma e Gazsjellësit

GjurmaeTAP-itnëShqipëriështëpërzgjedhurpasnjëprocesitëgjerëdhetëhollësishëmtëvlerësimittëgjurmëvealternativetëkryerngaTAPAG,mesynimpërzgjedhjenenjëgjurmegazsjellësitëmundurngaanateknikemendikimetdherreziqetmëtëvoglamjedisore,socio-ekonomikedhembitrashëgiminëkulturore(referojuniSeksionit 3).

Nëkuadrinepërzgjedhjessëgjurmëssëpreferuar,undërmornjëprocespërmirësimimesynimoptimizminesaj,dukeupërqendruarveçanërishtnëatoseksionetëcilatparaqisninkushtëzimeteknike,mjedisor,socio-ekonomikedhetëtrashëgimisëkulturore.

GjurmapërfundimtareepërmirësuaregazsjellësitpërmesShqipërisëfutetngaGreqiapranëfshatitTrestenik,nëlindjetëvendit.MëpasajokalonpërmesluginëssëDevollitderisaarrinqytetin e Korçës. Nga aty gjurma vazhdon drejt në fshatin Floq, kalon Luginën eOsumitngaÇorovodanëBerat,dhemëpaspërshkonultësirënperëndimorederisaarrinbregdetin,afërsisht15kmnëveriperëndimtëqytetittëFierit.NjëvështrimipërgjithshëmmbigjurmënparaqitetteFigura 2-4.

Faqe 11 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Figura 2-4 Gjurma tokësore e TAP-it në Shqipëri

ERM (2012)

Nga dalja në det, pjesa shqiptare e gjurmës së TAP-it vazhdonme një seksion detar tëgazsjellësitafërsisht60kmtëgjatë, që kalon përgjatë shtratit të detit Adriatik, përmes ujërave territoriale shqiptare dhe në ujërat ndërkombëtare derisa arrin pikën e mesit midis Shqipërisë dhe Italisë (referoju Figura 25).

Faqe 12 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Figura 2-5 Gjurma Detare e TAP-it

ERM (2012)

2.5 Afati kohor i zbatimit

Faza kryesore e ndërtimit tëProjektitTAPnëShqipëri parashikohet të fillojë nëmesinevitit2015dhedo tëzgjasëafërsisht3.5vjet.Ka tëngjarëqëpërgatitjae fasilitetevendihmëse,singritjaekantierevedherrugëthyrëse,dotëfillojëpërparakësajfaze,gjatëmesittëvitit2014.

Ndërtimiigazsjellësitështënjëprocesmefazadhedotëzgjasëvetëmpakjavënësecilinvend3,ndërsandërtimiistacionevetëkompresorëvedotëjetënjëaktivitetivazhdueshëmpërgjatënjëperiudheprej20muajshpër fazënfillestare10mmk/vit tëCS02 (nësenëfazën e projektimit përfundimtar zgjidhet për t’u ndërtuar nëShqipëri) dhe përgjatë 26muajshpërCS03.

Mëpasgjatëvitit2018dotëbëhetdorëzimiiProjektit,icilidotëpasohetmenjëherëmefillimineoperimit.

3 Me përjashtim të seksioneve të kufizuara në rajonin malor të Potomit.

Faqe 13 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



3 ALTERNATIVAT E SHQYRTUARA TË PROJEKTIT

3.1 Alternativat e gjurmës së Gazsjellësit Tokësor

Midisviteve2003dhe2005ukryenjëStudimFizibilitetipërProjektinTAPmesynimidentifikiminekorridorittëpërshtatshëmpërtëlidhurEuropënjuglindoremeItalinë.Daljanëdetegazsjellësitdetar,nëbreguneAdriatikutnëShqipëri, fillimishtuparashikua të ishtenëveri tëqytetit tëVlorës.Gjithsesi,bazuarnëkonsultiminfillestarmepalëte interesuaragjatëviteve2006-07,kjodaljenëdetuzhvendosedhemënëveri,nëfushëneHoxharësnëperëndimtëqytetittëFierit.Korridoriigjurmës,iparashikuarnëfillim,degëzohejnëjuglindjepranëKalivaçit/Shkozës,dukendjekurkryesishtLuminVjosa.KjogjurmëpërshkonteParkunKombëtar Bredhi i Hotovës, Dangëlli4,dukeushtrirëpër27kmpërmesParkutKombëtar(7kmpërmeszonësqendroretëtij)dhekërkontendërtimine25kmrrugëtërejabrendaParkutKombëtar.Megjithësengaanateknikeishteerealizueshme,TAPAGrishikoidrejtiminegjurmësnëvitin2008dhendërmorinjëvlerësimtëgjurmëvealternativenëvitet2009-2010nëpërputhjemekushtetepërcaktuarangaqeveriashqiptare5dhemepraktikatmëtëmirandërkombëtare.Gjatëvitit2009uidentifikuangjithsej 6 korridore gjurmësh alternative në rajoninmë të gjerë tëHotovës.Dy nga gjashtëalternativateanashkaloninParkunKombëtarnëVeri,ndërkohë qëuidentifikuaedhenjëgjurmëtjetër teknikisht emundshme,qëanashkalonte zonënqendrore tëParkutKombëtar, por qëgjithsesipërshkonteZonat e Përdorimit të Qëndrueshëm/Tradicional tëParkutKombëtar.Mëpas, u studiuan gjurmë në lindje dhe në perëndim të Rajonit të Hotovës, duke kompletuarvlerësiminetëgjithëseksionitqendrortëgjurmëstokësorenëShqipëri.Alternativatuvlerësuanpërmes vlerësimeve teknike, mjedisore, socio-ekonomike dhe të trashëgimisë kulturore.Vlerësimindërdisiplinor ialternativaveçoinë identifikiminedyalternativave të realizueshmedhetëplotatëgjurmëve(domethënëngakufiriShqipëri-GreqiderinëbregunedetitAdriatik),siçparaqitetteFigura 3-1; Alternativa6egjurmësveriore;dheAlternativa3egjurmësjugore.

4 Ky park njihet gjithashtu si Parku Kombëtar i Hotovës dhe Parku Kombëtar Bredhi Hotovës.5 Vendimi 1, 14/8/2007 i Këshillit të Rregullimit të Territorit të Republikës së Shqipërisë (KRRTRSH).

Faqe 14 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Figura 3-1 Alternativat Kryesore të Gjurmës 3 (Jug) dhe 6 (Veri) – Gjendja në vitin 2010

Burimi: TAP AG (2011) TAP-FEED-AL EIA-REP-7001 – Vlerësimi i Alternativave të Gjurmës në Shqipëri

Krahasimiitëdyjaalternativavetëgjurmëstregoisetëdyjamundësitëugjetëntërealizueshmengaanateknikedheqë përballeshinmetënjëjtatsfidatëpërgjithshmendërtimi.Përtëdyalternativat,nukugjetënndryshimetëkonsiderueshmenëlidhjemesigurinë,dhendikimetsocio-ekonomikedheatombitrashëgiminëkulturore.

Alternativa6ugjetsepërballejmemëpaksfidanëlidhjemendikimetemundshmemjedisoredhendërhyrjennëzonateplanifikimit.GjithsesiAlternativa3dotëkalontepërmesZonave të Përdorimit të Qëndrueshëm / Tradicional të Parkut Kombëtar të Hotovëspër18km.Sirrjedhojëerezultatevetëvlerësimittëalternativave,TAPAGpërzgjodhiAlternativën6sigjurmënbazëpërprocesinesajtëmëtejshëmtëplanifikimitdhetëmiratimitnëShqipëri.

Një kombinim i ngjashëm i studimeve në zyrë, punimeve në terren dhe i angazhimit tëpalëvetëinteresuaraupërdorgjatëviteve2010dhe2011përtëidentifikuar,krahasuardhepërzgjedhuralternativatpërRajoninLindor(midiskufiritmeGreqinëdhemaleveqendrore)dheRajoninPerëndimor(midisqytetittëFieritdhevendndodhjessëdaljesnëdet).UstudiuandyalternativakryesorenëRajoninLindordhegjashtëtëtillanëRajoninPerëndimor.

Rajoni Perëndimor: Sapo u identifikua zona përreth Fierit, u ndërmor një përzgjedhje evendevetëpërshtatshmepërdaljennëdetdukepërdorurkriteremultidisiplinore,për shembull, shmangiaendërhyrjesnë:zonatembrojtura,zonatmevleratëmëdhaekologjike(tokësoredhedetare);zonatmetrashëgimikulturoredhezonatmepotencialtëmadharkeologjik;zonatushtarake;zonatturistike;zonatepeshkimit;zonatmesedimentetëndoturatënjohuradhezonatepopulluara).AlternativatqëustudiuantregohenteFigura 32.

Zona Qendrore e Parkut të Hotovës

Zona Buferike e Parkut të Hotovës

Legjenda

Parku Kombëtar

Faqe 15 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Figura 3-2 Alternativat e Shqyrtuara në Rajonin Perëndimor dhe Përzgjedhja e Vendit të Stacionit të Kompresorit CS03 (për detaje shihni këndin majtas poshtë)

Burimi: TAP AG (2011) TAP-FEED-AL EIA-REP-7001 – Vlerësimi i Alternativave të Gjurmës në ShqipëriShënim: Perimetri i Parkut Kombëtar të Luginës së Karavastasë paraqitet në një hartë të dixhitalizuar. Shkalla mund të jetë e përafërt. Shkalla origjinale 1:400,000. Data: 2009.

Ngagjashtëmundësitëe identifikuaranëfillimpërdaljennëdet,dyprej tyre (Alternativat6Edhe6F)uhodhënposhtësepsebininbrendakufijvetëzgjeruartëzonëssëmbrojturtëLagunës së Karavastasë(ZonëepërfshirënëlistënekonventësRamsar).

Katëralternativatembeturapërdaljennëdetupaseishintëngjashmenëtermamjedisorë,socio-ekonomikedhetëtrashëgimisëkulturore.Tëpërbashkëtapërtëgjithaalternativatjanëhabitatetevendosurapërgjatërripitbregdetar(kënetatekripura,lagunat,pyjetmepishamesdhetare,rrjedhaekanalevetëkullimit),dhezonamënëbrendësimbizotërohetnganjëmozaiktokashbujqësorekuhabitatetnatyrorejanëtëpakta,tëfragmentuaradhetëdegraduara.Nëtermasocio-ekonomikë,mbizotëronpërdorimibujqësoritokës,ndërkohëqëplaneterejatëzhvillimitpërzonënpërqendrohennëpotencialinpërzhvillimineturizmitnëtëardhmenpërgjatëzonësbregdetaremidisLumitSemandheLumitVjosa.Gjithsesi

Faqe 16 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



ndryshimiirëndësishëmishtesemundësitëedaljesnëdetnëjug(domethënëAlternativat6A,6Bdhe6C)ndodhennëafërsi tëkanalitRoskovec–Hoxharë, i cili ështëshumë indoturmenaftëbruto(qëkaardhurngafushatenaftësnëMarinëzqëndodhenafërsisht25kmnëtokë).KëtorrethanaishinarsyetkryesorepërpërzgjedhjeneAlternativës6DpërdaljennëdetdhetëMundësisë6tëCS03tëlidhurmetë(shihniFigura 32).

Rajoni Lindor:Gjatëpërfundimittëraundittëvlerësimittëalternativavetëgjurmësnëfillimtëvitit2011,uvlerësuanëmëshumëdetajeseksioni30kmigjatë,midiskufiritmeGreqinëdherajonitmalorqendrortëKorçës,përfshirënjëraundtjetërkonsultimimeautoritetetkombëtaredherajonaledhenjërivlerësimifakteveqëishinidentifikuartashmënëfazatemëparshme.

Pikatkyçetëmarranëkonsideratëpërfshinin:

• ShqipëriakapropozuarqëVargmaliiMoravëstëbëhetpjesëerrjetittëzonaveSmeraldtëEuropësdheparashikohettëbëhetnjëzonëembrojturqëdotëlidhëParkunKombëtartëDrenovësdhezonënembrojturtëNikolicësnëjug.Përmëtepër,topografiaezonësnënkuptonpunëtëkonsiderueshmepërgjatëkreshtavemaloreshumëtëngushta,mendikimmbierozioninlokaltëtokësdhembipeizazhin.

• ZonaeDardhës,nëmaletqëpërshkohenngakorridoriigazsjellësit,ështënjëfokusirëndësishëmnëplanifikimindhezhvillimineterritorittërajonit,pasikonsiderohetsekapotencialtëkonsiderueshëmpërtërheqjeneturizmit.

• Pyjetgjithashtukanëvleratërëndësishmeekonomikebrendazonëssëstudimit,ndonësepërdorimiipakontrolluar,kryesishtpërqëllimeshtëpiake,ekarrënuarsëtepërmikëtëburimgjatëvitevetëfundit.

Dukemarrënëkonsideratëkëtopika,uhartuanjëgjurmëalternative–eashtuquajturaLaku i Korçës –eparaqitur siAlternativa6AnëFigura 33.Meqenësepikaekalimit tëkufiritishtezhvendosurnëveri,kjokërkontegjithashtunjëndryshimtëgjurmësnëanëngreketëkufirit.

Faqe 17 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Figura 3-3 Alternativat e Gjurmës Laku i Korçës


Sipasojëekëtyrepunimevetëpërmirësimittëgjurmës,nënëntor2011TAPAGepërfshiuLakun e Korçësnërastinbazë(Alternativa6Aegjurmëssëkonsoliduar).Uzgjodhgjithashtuvendndodhjaepreferuarestacionittëkompresorit(CS02);njëkantiermbi1500mnëjugtëvendbanimittëvogëltëVishocicës.

Faqe 18 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Mekonsolidiminegjurmëssëgazsjellësitnënëntor2011,ukryenstudimetekniketëmëtejshme6 mbirastinbazë.Paskëtyrestudimeve,TAPAGanalizoifizibilitetinealternativavekundrejtseksionittuneltëgjurmës(afërsishtPK78.5derinëPK817),memundësitëpërshtatshmepërrrugëhyrëse.

Si një alternativë e realizueshme nga ana teknike për seksionin e tunelit, u identifikuaAlternativaEegjurmës(referoju“GjurmëssëGazsjellësit(gusht2012)”teFigura 34)nëzonënePotomit.KjoalternativëkonsistonnëdevijiminegjurmëssëgazsjellësitdrejtpërsëdrejtipërnëjugpërgjatënjëkreshteafërsishtnëPK76,nëjugtëvendbanimittëHelmësitpërparasetëdrejtohetpërnëveriperëndimpërgjatëluginëssëLumitStraveckë,përtejvendbanimittëPotomit,përt’uribashkuarmegjurmënerastitbazëtënëntorit2011.AlternativësEireferohengjithashtusi“GjurmaePotomit”.

Figura 3-4 Alternativa E / Gjurma e Potomit

ERM (2012)

6 Këto kërkime përfshijnë studime më të detajuara mbi kushtet gjeoteknike dhe mundësinë e ndërtimit të një zgjidhjeje alternative mbi shpatet dhe kreshtat malore që mund të përdoren për këtë gjurmë alternative.

7 Rasti bazë i gjurmës i datës 25-11-2011.

Faqe 19 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Nëfundtëkorrikut2012,undërmornjëstudimnëterreniGjurmëssëPotomitmesynimqëtëlejontekrahasiminekësajalternativetëpropozuarmerastinbazëtënëntorit2011.Sapoupërfunduastudiminë terren,ukryenjë identifikimdhenjëanalizëparaprakeendikimeve qëmund të konsiderohen si “flamuj të kuq paralajmërues”8 për të plotësuarkrahasiminedetajuartëalternativave.Kyraportgjithashtusiguroiinformacionparaprakmbimasatzbutëse,tëlidhurameidentifikimineflamujvetëkuqparalajmërues,dhembikufizimetemundshmetëndërtimitpërtëndihmuarnëlehtësiminemarrjessëvendimevenëtëardhmen.

Pasi u morën në analizë aspektet teknike dhe të qëndrueshmërisë së të dyjaalternativave, si edhemënyra e ndikimevembi skedulimin e projektit,Alternativa Ee gjurmës/Gjurma e Potomit, u integrua në rastin bazë të gjurmës9. Përzgjedhja ekësajalternativekishtenevojëgjithashtupërdisandryshimenëpërbërës të tjerë tëProjektitpërkëtëseksiontëgazsjellësit,përfshirëdisandryshimenërrjetinerrugëvehyrëse,sidhenëripozicioniminenjësheshitubashdhetënjëkantierindërtimipranëvendbanimittëPotomit.

VendimipërtapërfshirëgjurmënePotomitnërastinbazëumotivuangaarsyetemëposhtme:

• Alternativaetunelitdotëkishtendikimtëpakthyeshëmmbimjedisinnëformënenjëtuneli,ndërsaçdondikimishkaktuargjatëndërtimittëalternativëssëPotomitdotërikthehejnëgjendjenfillestaredhedotëmbetejvetëmrrugaemirëmbajtjes;

• Nëpërputhjemestudiminefizibilitetittëtunelit,dheuigërmuarpërtunelin(afërsisht120000m3)do të largohejnëafërsi tëkantierit tëndërtimit, veçanërishtnëhyrjenperëndimore.NdërsapërgjurmënePotomitduhetlarguarvetëmnjëpjesëevogëledheuttëgërmuar,pasipjesamëemadheedheutdotëpërdoretpërrimbushje,përzgjeriminebrezittëpunimevedhepërndërtiminerrugës;

• Ndërtimiihyrjevetëtunelit,itunelitdheigazsjellësitnëtuneldotëkërkonteafërsisht36muaj,krahastrafikuttëvazhdueshëmpërarsyelogjistike(kamionëdhemakina).Kohaefektiveendërtimit tëgjurmëssëPotomitpërllogaritet të jetëafërsisht10-15muaj;dhe

• Operimi i alternativës së tunelit do të kërkonte përdorim të vazhdueshëm tëgjeneratorëvemenaftëpër tësiguruarenergjipërsistemetesigurisë të instaluaranë tunel. Si rrjedhojë do të nevojitej transportimi i karburantit në kantier, që do të

8 Në këtë raport një “flamur i kuq” është një ndikim i mundshëm, që mendohet i konsiderueshëm bazuar në përvojën profesionale, rezultatet e studimit të korrikut 2012 dhe vendndodhjen e ndikimit të identifikuar ndaj gjurmës ku duhen marrë në konsideratë kufizime specifike ndërtimi dhe masa zbutëse dhe shmangëse në projektimin përfundimtar të gazsjellësit, dhe përpara ndërtimit.

9 Rasti bazë i gjurmës i datuar më pas 13-07-2012.

Faqe 20 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



shoqërohejmerritjetëshkarkimevenëajërsidhetëzhurmave.Tubacioniivendosurnën tokëpërgjatë gjurmës sëPotomit do të kërkonte vetëmkontrolle standarde tëfunksionimit.

3.2 Alternativat e gjurmës së Gazsjellësit Detar

ObjektiviipërzgjedhjessëgjurmësdetareishteqëtëpërcaktohejlidhjamëeshkurtërdhemëecekëtemundshmemidisShqipërisëdheItalisë,dukepasurparasyshqëkjogjurmëtëishteerealizueshmengatëgjithakëndvështrimetteknike,mjedisoredhesocio-ekonomike.Procesii përzgjedhjessëgjurmësdetare identifikoi fillimisht tri alternativakryesore tëkorridoritqëpërshkonteAdriatikunngaShqipërianëItali:(ngaveriunëjug)ngaFierinëBrindizi;ngaVloranëSanFoka;dhengaHimaranëTrikase(siçtregohetnëFigura 35).

Figura 3-5 Alternativat e Korridorit të Gjurmës Detare


SivendndodhjetfillestaretëdaljesnëdetnëShqipëridhenëItalinëatëkohë,ashtuedhethellësiaeujitdhegjatësiaealternativavetëgjurmës,çuannënjëpërzgjedhjefillestaretëkorridoritverior(ngaFierinëBrindizi).Zhvillimetpasuesetësistemittëgazsjellësit,veçanërishtnëItali,dhemarrjanëkonsideratëekufizimevedheendjeshmërivemjedisoredhesocialeçuannënjë gjurmëpërshkueseqë kombinondy korridoret veriore dheniset ngaFieri në

Faqe 21 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



ShqipëripërnëzonënSanFokanë Itali.Faktorëtkufizuesqëumorënnëkonsideratënëhartiminegjurmëspërfshininndërmjettëtjerave:zonatembrojtura;habitatetdetaremevleratëmëdhaekologjike(për shembullbaridetar);zonatarkeologjike;zonatushtarake;zonatepeshkimit;zonateankorimit; rreziqetgjeografike (për shembull rrëshqitjete tokësnëdet);kufizimetedaljesnëdet;zonate turistëve;dhe instalimetdetareekzistuese (siplatforma,tubacione,pusenëdet,kabllo).Njëkufizueskryesorpërpërcaktiminegjurmësdetareishinedhe zonat e shkarkimit tëmunicioneve të pashpërthyera (MPSH) të hedhura në shtratinedetitnë fund tëLuftëssëDytëBotërore.Njëkufizues tjetërkyç ishteqëndrueshmëriaeshpatitshqiptarmidisshelfitkontinentaldheultësirëssëthellëtëfundittëdetit.AlternativategjurmëssëgazsjellësitdhegjurmaepërzgjedhurpërfundimishtpërpërshkimineDetitAdriatiktregohetnëFigura 36.

Figura 3-6 Alternativat e Gjurmës Detare


Shënim: Gjurma 00 (me të kuqe) = gjurma e përzgjedhur e gazsjellësit detar midis Shqipërisë dhe Italisë përmes detit Adriatik.

Faqe 22 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



4 KARAKTERISTIKAT MJEDISORE DHE SOCIO-EKONOMIKE TË ZONËS SË PROJEKTIT

4.1 Karakteristikat e gjurmës së Gazsjellësit Tokësor

GjurmaerastitbazëtëpërzgjedhurpërmesShqipërisëmundtëndahetnëpesëseksionetokësoretëveçantabazuarnëmjedisinetyrenatyrordhenëpërdoriminetokës.Ngalindjanëperëndim,sipaspikavekilometrike(PK)osekilometrazhit tëgjurmëssëgazsjellësit,karakteristikatkryesorejanësimëposhtë:

Seksioni lindor (PK0-50) i gjurmëskalonpranëqytetit tëKorçësdheështëkryesishtultësirëbujqësore,embizotëruarngakulturabujqësoresezonalemedisazonamebimësitë përhershme.Në perëndim, gjurma përshkon rajonin eBeratit, përfshirë dy rrethet eBeratitdhetëSkraparit.ZonamaloreeSkraparitkatëshpërndaravendbanimetëvoglatë izoluara,aktivitetiekonomikkryesor i tëcilaveështëbujqësia,shpeshmjet jetese,sipërkulturatbujqësoresezonale,ashtuedhepërkafshët.Rrethi iBeratit karakterizohetngavendbanimemëtëmëdhadhemëtëmira,tëlidhuramirë,dhendonësembizotëronbujqësia,shumicakanënjëekonomi tëshumëllojshme.Qyteti iBeratit (menjëpopullsiprej65,000banorësh)kanjëekonomitëpërzier,përfshirënjëindustri turistikenërritje.ReferojuSeksionit 6.3.1 përdetajembiefekteteparashikuara tëProjektitmbimjedisinsocio-ekonomik.

KyseksionigjurmëspërshkonLuminDevolldherrjedhatëtjeraujoretëvoglaqëkanëhabitatujortërëndësishëmngaanaekologjikedhepyllbregor.GjurmagjithashtukalonpranënjëpjesetëRezervësNatyroretëMenaxhuartëCangonjit(statuskonservimiIVsipasKategorisësëIUCN-së).ReferojuSeksionit 6.3.1 përdetajembiefekteteparashikuaratëProjektitmbimjedisinbiologjik.

Njëpjesëemadheekorridorittëseksionit lindor-qendror (Pk50-65)ështëepyllëzuar,por në zonat rrethuese të vendbanimeve gjenden edhe zona prodhimi të kulturavebujqësore sezonale. Komuna e Vithkuqit është kodrinore, me një mozaik zonash tëpyllëzuara,kullotadheprodhimtëbimëvebujqësoresezonale.

Zonaeseksionit qendror (Kp65-130)ështëkryesishtmaloreme lartësimëtëmëdhase 2000mmnd; LumiOsum (kontribuesi kryesor i Lumit Seman) është burimi ujormëi rëndësishëm brenda korridorit.Ai fillon nëMalin e Ostrovicës dhe kalon përmes njëzonemepyje tëpërziera.20kmepara tëgjurmësnëkëtëseksionndodhen thellë,nënjëfshat tëquajturBackë, tëvendosurnëfundtërrugësqë lidhfshatinmeÇorovodën(qendra rajonaleepopullatës),qëkalonpërmesBashkisësëÇorovodëspërparase tëkalojëpërmeskomunavetëQendrës(RrethiiSkraparit),Vëndreshës,BogovësdhederinëPoliçan. Ka një përzierje pyjesh dhe kullotash në zonatmalore, dhe kryesisht tokëbujqësorenëluginateultësiravetëlumitOsum.

Faqe 23 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Seksioniperëndimor qendror (Pk130-185)igjurmësfillonnëPoliçandhevazhdonnëperëndim përmes Beratit dhe veriut të Fierit derisa arrin fshatin Strum. Gjurma kalonpërmesnjëshumëllojshmëriepeizazhesh,dukefilluarnënjëzonëmalorejashtëPoliçanitecilaështënjëmozaikprodhimikulturashbujqësoresezonaledhe tëpërhershmedhekullota.GjurmaarrinnëveritëqytetittëBeratitpërmesnjëzonemeplantacioneullinjsh,vreshtadhepemëfrutore(burimikryesor i tëardhuravenëkëtëzonë).Gjurmamëpasfutet në tokën e komunës Kutalli ku ka një përzierje pyjesh dhe tokash të lërueshme.NdërkohëqëgjurmadelngakomunaKutalli, tokafillon tësheshohetdhembizotërohetgjithmonëemëshumënga fusha tëmëdhabujqësore,mekomunaqëmbështetennëkulturabujqësoresezonalesigruri,misri,tërshëradheperimet.

Seksioni perëndimor (Pk 185-209) i gjurmës ndodhet në rrethin e Fierit.Ai fillon nënjëzonëkodrashvalëzuese tëcilatmëpassheshohenndërkohëqëgjurma lëvizdrejtbregdetitAdriatik. Në këtë zonë fshatrat janë të mëdha dhe të lidhura mirë. Bujqësiambetete rëndësishme,veçanërishtblegtoria,poredheperimeteprodhuaranësera tëmëdha.KadisazonatëmëdhaindustrialebrendadherrethqytetittëFierit,qëgjithashtu,ofrojnëpunësimalternativ.Seksionipërshkonultësirënbregdetare tëzonësnatyrore tëGrykëderdhjessëSemanit–PishëPoro(Fier),ecilambartnjëgamëtëgjerëhabitateshekologjikedhenjënumërtëshumëllojshëmzogjsh,përfshirëdallëndyshetqëmbarështohendhegrabitqarëtqëdimërojnë.Pavarësishtpërpjekjevepërpërcaktiminegjurmës,gjithsesikapërcehenapondodhennëafërsitëgjurmësdisavendetëpranuarasitërëndësishmepër t’u ruajtur.Kështu,përshembull,LumiSeman,nëverilindje të fshatitMujalli,qëkapyjebregoretëpasurapërgjatëbuzëvetëtijdherezervuarëujitëvendosurdisaqindrametranëlindjedhenëperëndimtëpikëssëkryqëzimit,siedhelagunatbregdetaredhekënetatmeujëtëkripur,tëvendosuranëveritëdaljesnëdet,tëcilatkonsiderohenmeinteresekologjiktëveçantë.

4.2 Karakteristikat e gjurmës së Gazsjellësit Detar

Seksionidetarigjurmëssëgazsjellësit(ivlerësuarnëkëtëVNMS)dotështrihetafërsisht60kmngadaljanëdetnëbregdetinshqiptarderinëvijënemesitnëNgushticëneOtrantos(domethënënëmes të rrugësmidisShqipërisëdhe ItalisënëdetinAdriatik)10.Seksionifillonnënjëplazhqështrihetnënjëzonënëperëndim tëFierit.Seksionipranëbregutështëafërsisht7kmigjatë,derinë30mithellënëujë,dukeushtrirëpërgjatënjëshpatishumëtëbutëdhetërregullt(<3%).Paskësajpikeaifutetnëmënyrëtëpërshtatshmenëseksionindetar,dukezbriturdalëngadalëderinërreth100mthellësi,kupas30kmaikalonngakufiriiujëraveterritoriale(domethënë12milje/afërsisht20kmnëlargësingabregu).Pas23kmtëtjerë,nëthellësiafro750m,aifutetnëujëratterritorialeitaliane.

10 Seksioni detar nga vija e mesit deri tek bregdeti italian trajtohet në VNMS-në e TAP-it në Itali.

Faqe 24 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



ZonaeProjektitdetarndodhetafërsisht150kmnëveritëvijësndarësemidisdetitJondhedetitAdriatikmenjëmjedisfizikdhebiologjiktipikpërkëtëpjesëtëMesdheut.Shkëmbimii ujëravemidis detitAdriatik dhe detit Jon ndjek një tablo sezonale; në rajonin lindor,mbizotëron ardhja e ujit nga deti Jon; gjithsesi gjatë verës dhe pranverës, mekanizmishkëmbyes dobësohet dhe gjatë vjeshtës largimi i ujërave të thella tëAdriatikut ështëi lartë.Në termat emorfologjisë, ultësira e thellë e fundit të detit ndodhet afërsisht nëvijënemesmemidisujëraveitalianedheshqiptaredheshelfikontinentalshqiptarështëshumëigdhendurngakanionetdhekanalet.Nëseksioninshqiptarpranëbregutdhetekaibregdetar,fundiidetitështëshumëisheshtë,përshkaktërecesionitbregdetarhistorik.

Mjedisipranëbregutpërgjatëbregdetitshqiptarështëprekurngandotjaekonsiderueshmenë30vitetefundit,singashkarkimiiujëravetëlumenjvetëndoturnëdet,ashtuedhengashkarkimiidrejtpërdrejtëiujëravetëpërdoruradhetëpapërpunuaraurbanedheindustriale.Ugjetsesedimentetpranëbregutkishinniveletërriturapërqendrimimetalesh.NukgjendenhabitatetëndjeshmeosetëmbrojturanëzonënendikimittëProjektitpërgjatëkëtijseksionipranë bregut. Gjithashtu nuk ka vende detare të mbrojtura dhe të përcaktuara, ose tëpropozuarabrendanjërrezeprej30kmngadaljanëdetegazsjellësit.

Ujëratdetare janënjëgjurmëe rëndësishmemigrimipërmjedisetstrehuese tëbreshkëvetë vendosuramë në veri, por nuk janë gjetur gjurmë fillestare tëmjediseve strehuese nëseksioninebregdetitshqiptarkuështëpropozuardaljanëdet.Njihenshtatëspeciegjitarëshdetarë që popullojnëAdriatikun, kumë të zakonshmet janë delfinët tursiop truncatus dhe stenella coeruleoalba.

Llojikryesoriaktivitetitpeshkuespërgjatëbregdetitshqiptar,ështëpeshkimimerrjetafundore,dhemëpakipërhapuraimerrjetanëformëkoshi,tëdyngaportetkryesore.Nukkavendengarkimiapokomunitetebregdetarepranëdaljesnëdet.AktivitetetepeshkimitnëzonënepropozuartëProjektitpërbëhenngapeshkimartizanalnëshkallëtëvogël,dhengazonatepeshkimitmerrjetafundoreqëfillojnënëdistancatëpaktën6derinë7kmngabregdetidheshtrihenpërgjatëkufiritmeItalinë.TrafikudetarështëgjithashtuirrallënëzonëneProjektitpotëkrahasohetmepjesëtëtjeratëAdriatikut.NëzonënbregdetaretëProjektitkainfrastrukturëtëkufizuartëturizmit;këtuplazhetpërdorenkryesishtngapopullatalokalegjatëmuajvetëverës.

5 ANGAZHIMI I PALËVE TË INTERESUARA

5.1 Konsultimi me palët e interesuara dhe publikimi i informacioneve mbi Projektin

TAPAGpondjekkërkesatelegjislacionitshqiptartëVNM-së,tëcilatpërfshijnëkonsultiminme publikun dhe shpalljen në publik dhe përmë tepër kërkesat e KP10 të BERZH-it përangazhiminepalëvetëinteresuara.Kjonënkuptonpërfshirjenepalëveligjoretëinteresuarasi:autoritetet,agjencitëdheadministratat,sidheOJQ-tëdhepublikun,nëveçantipopullatën

Faqe 25 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



nëafërsitëgjurmëssëgazsjellësitdhenëafërsitëfasilitetevetëProjektit.Përstrukturimineaktiviteteve,TAPAGkahartuarnjëPlan të Angazhimit të Palëve të Interesuara(PAPI).

ProcesiiangazhimittëpalëvetëinteresuarapërtëmbështeturVNMS-nëeTAP-itpondërmerretpërmesgjashtëfazave,siçtregohetteFigura 51.Aktualisht,Fazat1-4kanëpërfunduardheFaza5,prabërjapublikedhekonsultimimepublikunmbirezultateteVNMS-së,dotëfillojëpasdorëzimittëVNMS-sëtekautoritetetkompetente.

Figura 5-1 Fazat e Angazhimit të Palëve të Interesuara për VNMS e Projektit TAP

Faza 1- Parastudimore

Angazhimi strategjik me qeverinë dhe grupet informuese kyçe me synim sigurimin e informacionit të përgjithshëm rreth Projektit, vlerësimin e realizueshmërisë së tij dhe identifikimin e hershëm të ndonjë problemi.

Të P

ërfu

ndua

ra

Faza 2 – Përmirësimi i gjurmës

Paraqitja e Projektit te palët kyçe të interesuara, përfshirë autoritetet kombëtare, ra-jonale dhe lokale si dhe komunitetet që mund të preken, për të identifikuar ndonjë çështje dhe ndjeshmëri kyçe si vendet e interesit që duhen marrë në konsideratë në përzgjedhjen e gjurmës, si dhe për identifikuar ndonjë grup të cenueshëm dhe për të mbledhur informacion bazë.

Faza 3 – Studimi

Përsëritja e vizitës te palët e interesuara, të kontaktuara gjatë fazës së përmirësimit të gjurmës në nivel kombëtar dhe rajonal, së bashku me ato përgjatë gjurmës së përzgjedhur për të siguruar detaje të mëtejshme mbi projektin dhe për të gjeneruar komente/feedback mbi qëllimin, përqasjen, çështjet kyçe si dhe mbi palët kyçe të interesuara që duhen konsultuar.

Faza 4 – Faza përgatitore kryesore e VNMS-së

Ruajtja e marrëdhënies së zhvilluar gjatë fazave të mëparshme dhe sigurimi që janë identifikuar të gjitha problemet në lidhje me palët e interesuara. Përsëritja e vizitës tek autoritetet kombëtare dhe rajonale dhe te komunitetet e prekura përgjatë gjurmës së përzgjedhur të gazsjellësit për të siguruar një përditësim të projektit dhe një mundësi për të komentuar dhe shprehur ndonjë shqetësim dhe për të diskutuar problemet. Gjithashtu njohja e palëve të interesuara me mekanizmat e ankimimit dhe sigurimi i informacionit mbi fazat e mëtejshme.

Faza 5 – Publikimi i VNMS-së dhe konsultimi

Njohja e palëve të interesuara me raportin përfundimtar të VNMS-së në fund të procesit të VNMS-së. Përfshin sigurimin e informacionit mbi ndikimet e projektit dhe masat zbutëse të projektuara për t’i minimizuar ose, aty ku është e mundur, për t’i përmirësuar ato.

Të P

lani

fikua

ra

Faza 6 – Angazhimi i vazhdueshëm gjatë zbatimit të Projektit

Vazhdimi i angazhimit të palëve të interesuara gjatë gjithë kohëzgjatjes së Projektit me synim menaxhimin e marrëdhënies midis TAP dhe palëve të interesuara.

ERM (2012)

Faqe 26 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Deritanikanëpërfunduaraktivitetetkryesoretëmëposhtmemepalëteinteresuara:

Faza 1:Midisqershorit2005dhejanarit2009,TAPAGndërmorikonsultimetfillestaremepalëteinteresuarambiProjektin.Kyprocespërfshingjithsej11takimemeinstitucioninënivel kombëtar dhe rajonal përfshirë:Ministrinë eMjedisit, Pyjeve dheAdministrimit tëUjërave;KëshillineRregullimittëTerritorit tëQarkuttëFieritdheGjirokastrës;KëshillineRregullimit tëTerritorit tëRepublikës sëShqipërisë (KRRTRSH);Drejtorin e InstitutittëMonumentevedheKulturës;dheMinistrinëeEkonomisë,TregtisëdheEnergjetikës.DiskutimetnëkëtëfazëtëhershmeupërqendruankryesishtrrethaktivizimittëProjektitdherrethmiratimitpërtëvazhduarmestudimineVNMS-së.

Faza 2:Midismajit2009dhemarsit2010,undërmornjëpunëintensivenëterrenqëishtepjesëeprocesittëpërcaktimittëgjurmës.Kjopërfshinteangazhiminepalëvemëtëgjera,të interesuara për t’ua paraqitur Projektin e propozuar të gjitha palëve të interesuara,që mund të prekeshin, po edhe për të mbledhur informacion shtesë mbi kufizimet qëkishin rëndësi për procesin e përmirësimit të gjurmës. Gjatë kësaj faze, u konsultuan4 administrata rajonale, 6 administrata rajonale, 30 administrata komunash dhe 68administratafshatrash.

Paspërfundimit tëprocesit tëpërmirësimit tëgjurmës,undërmornjëprogram i bërjespubliketëstudimitgjatëqershoritdhekorrikut2010.Kjopërfshinte8institucionetënivelitkombëtar(6ministridhe2agjenci),njëdiskutimnëgruptëpërqendruar teOJQ-tëdhe7 takimenënivel rajonaldhevendorpërfshirëOJQ-tëdhepërfaqësues të fshatrave tëkomunës.Nëkëtotakimepalëteinteresuarauinformuanrrethrezultatevetëprocesittëpërzgjedhjessëgjurmësdhevendndodhjessëkorridorittëpropozuartëgjurmës.

Faza 3: Në prill 2011, pas identifikimit të gjurmës së preferuar, u ndërmor një ushtrimstudimor iVNMS-sëmepjesëmarrjenepërfaqësuesve tëqeverisëdhe tëOJQ-vedheautoriteteve vendore, përfshirë përfaqësues rajonalë, kryetarë komunash/bashkish dhekryepleq fshatrash.Umbajtëngjithashtu takimenëTiranëmepërfaqësues tëqeverisëdhemeOJQ-të.Gjithsejumbajtën11takimeme37përfaqësuesngaautoritetetënivelitkombëtar,mebazënëTiranë,përfshiministri,agjencidheenterregullatorë.Përmëtepër,umbajtnjëtakimmeOJQ-tëdhemepalëtëtjeratëinteresuaraqëpërfshinin12organizatanganjëshumëllojshmërisektorësh.Krahastyre,palëtëinteresuarashtetërore,tënivelitrajonal,komunaldhetë fshatraveuftuantëmarrinpjesënëtakimeteorganizuarangaTAPAGnëKorçë,Çorovodë,BeratdheFier.Këtopërfshininpërfaqësuesrajonalënga7komunadhe21fshatrapërgjatëgjurmësnëtëcilatkishte66pjesëmarrës.Gjatëkësajfaze, kanali kryesor i komunikimit me komunitetet vendore ishte përmes autoritetevepërkatësevendore.Kryepleqvetëfshatraveiusiguruanmaterialepërt’imbështeturnëinformiminekomunitetevetëtyrembiprocesinestudimitdhepërtësiguruarkanalepërkomunikimtëdrejtpërdrejtëmeProjektinTAP.

Faqe 27 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Faza 4:Nëkorrik-shtator2011,angazhimiupërqendruanënivel lokalmesynimqë tësigurohejqëpalëte interesuaratëkishinnjëmundësipërtëmësuarrrethProjektit,përtëbërëpyetjedhepërtëngriturshqetësime.Angazhimiupërdorgjithashtupërtëmarrëinformacion,iciliishteirëndësishëmnëvlerësiminendikimevedhenëhartiminemasavezbutëse,sidhepërtapërmirësuarmëtejgjurmënnëseksionetëcaktuara.Opinionetdheshqetësimetengrituratëpalëvetëinteresuaraupërdorënpërpërmirësiminemëtejshëmtë gjurmës në procesin e VNMS-së që ishte në vazhdim e sipër. Gjithsej gjatë kësajfaze të angazhimit të palëve të interesuara umbajtën afërsisht 140 takime konsultimitë formatevetëndryshmemenjëqasjemerreth1,460pjesëmarrës tëregjistruar11.Kjopërfshinte71takimenënivellokalnë32komunadhenë69fshatrapërgjatëgjurmës(8nëDevoll;16nëKorçë;13nëSkrapar;22nëBerat;dhe12nëFier),38diskutimenëgrupetëpërqendruaranëfshatra(6nëDevoll;7nëKorçë;7nëSkrapar;10nëBerat;dhe8nëFier),dhe24intervistameinformueskyçvendorë(4nëDevoll;7nëKorçë;3nëSkrapar;5nëBeratdhe59nëFier).

Pyetjetdhetematkryesoretëngriturangapalëteinteresuaravendoreishinlidhurme:

• TëkuptuariteProjektit,tëelementevetëtijdhetëaspektevedheafatevekohoretëzbatimit(referojuSeksionit 2);

• NdikimeteProjektitmbitokëndhemjetetejetesësdhekompensimineparashikuar(referoju Seksionit 6.4.1);

• Ndikimet dhe zbutjen e tyre si: zhurma dhe shqetësimet; ndotja e mundshme eburimeveujore;ndërprerjaerrugëvehyrëse;ndërveprimimezonatezhvillimitlokal;trashëgiminëkulturoredhendikimetndajpyjeve(referojupërmbledhjevespecifiketëvlerësimittëparaqituranë Seksionin 6);

• Kërkesat për përfitime nga Projekti, lidhur ndërmjet të tjerave me: mundësitë etrajnimitdhetëpunësimit;përmirësiminerrugëve;përmirësimineinfrastrukturëssëkomunitetitsisistemetevaditjesdhetëkanalizimeve;dhepërmirësiminearsimitdhetëfasiliteteveshëndetësore(referojuSeksioneve 6.4.2 dhe 6.4.4);

• Siguriminegazitpërfurnizimlokal(referojuSeksionit 6.4.2);

• Shqetësimin në lidhje me kapacitetin e institucioneve shtetërore për ta rregulluarProjektinnëmënyrëefektivepërtësiguruarplotësiminestandardeve;dhe

11 Për shkak të kufizimeve që u bënë të njohura gjatë konsultimeve në qershor 2011, u ndërmor si përgjigje një ndryshim i gjurmës dhe angazhimi i palëve të interesuara mbi seksionin e gjurmës së re (e njohur si Alternativa 6A, e ashtuquajtura Laku i Korçës) u krye në shtator 2011. Ky seksion i ri fillon nga kufiri Greqi-Shqipëri në fshatin Trestenik (Bashkia Bilisht, rrethi i Devollit) dhe vazhdon në Ujëbardhë (ko-muna Mollaj, rrethi i Korçës).

Faqe 28 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



• Nësedo të ndahendhe si do të ndahennënivel lokal të ardhurat embledhurangaProjekti(referoju Seksionit 6.4.4).

Në shkurt 2012 umbajtën edhe 7 takime shtesëme palë të interesuara të nivelit tëlartë. Këto përfshinin autoritete rrugore për të diskutuar mbi përqasjet e propozuarapër të vlerësuar efektin e trafikut të krijuar nga Projekti mbi rrjetet e rrugëve lokaledhe rajonale. U mbajtën gjithashtu takime me përfaqësues të Ministrisë së Mjedisitdhe me dy OJQ mjedisore për të paraqitur përqasjen e TAPAG-së në vlerësimin endërveprimeve tëmundshmeme Zonat eMbrojtura përgjatë gjurmës. Për më tepër,TAPAG u takua me Drejtorin e ShërbimeveArkeologjike Shqiptare për të diskutuarmundësitëebashkëpunimitnëtëardhmendhepërtëparaqituraktiviteteteTAPAGpërstudiminnëterrentëtrashëgimisëkulturore.

Figura5-2 FotografingaTakimetmePalëteInteresuara

Fotografitë: lart majtas – intervistë informimi kyç në Poshnjë (Berat); lart djathtas – grupi i përqendruar te gratë në

Qafë (komuna Potom, Skrapar); poshtë majtas – takim me komunitetin në Seman (komuna Topojë, Fier); poshtë

djathtas – takim me komunitetin në Trestenik (komuna Progër, Devoll).

Burimi: ERM (2011)

Faqe 29 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Faza 5:Fazaeradhëseangazhimitdotëjetëpublikimi iVNMS-së, iciliplanifikohettëndërmerret përgjatë gjurmës gjatë vitit 2013. Kjo përfshin shpërndarjen dhe paraqitjene raportitpërfundimtar tëVNMS-sënëshqip tek tëgjithapalëte interesuara,përfshirëpublikun.

Komentetengriturangapalëte interesuaragjatëbërjespublike tëVNMS-sëdhegjatëkonsultimitdotëdokumentohensinjëShtesënëVNMSsëbashkumePërgjigjet e Projektit sesikyifunditikamarrënëkonsideratëkëtoçështje.

Faza 6:TAPAGdotëvazhdojëtëndërmarrëaktivitetetëangazhimittëpalëvetëinteresuarapërgjatëgjithëpërgatitjesdhezbatimittëProjektit.Aigjithashtudotëmonitorojëdhedotëvlerësojëefektivitetitearritjessë përmirësimeve të mëtejshme të projektit, nëse do të nevojitet. Gjatë ndërtimit tëProjektit,TAPAGdo t’i informojë komunitetet rrethaktivitetevetëndërtimitnëpërmjetbuletinevenëfaqeneinternetittëProjektitdhepërmesnjoftimeve për shtyp nëmedia, përfshirë vendosjen e posterave në fshatra.TAPdo tëjetënëkontakttëngushtëmebashkitëvendorenëpërmjetNëpunësve të Koordinimit me Komunitetin,tëcilëtdotëndjekingjithashtuankesatqëmundtëshfaqen(shihSeksionin 5.2).Gjithashtu, gjatë operimit tëProjektit,TAPAGdo t’imbajë palët e interesuara tëinformuara mbi aktivitetet e planifikuara (për shembull, mirëmbajtja e gazsjellësit oseventilimiistacionit)dhedotësigurojëinformacionparaprakmbisigurinëegazsjellësitdhereagimin në raste emergjencash nëpërmjet fletëpalosjeve dhe aktiviteteve informuese.PavarësishtProgramit të Investimit Social dhe Mjedisor (ISM)tëparashikuar,TAPAGdotëorganizojëtakimemepalëteinteresuaradhemekomunitetinsipasnevojave.

5.2 Mekanizmi i ankimimit

Gjatë Fazave 1 – 5 të angazhimit të palëve të interesuara, TAPAG ka regjistruar tëgjithakomentetdhesugjerimetemarrangapalëte interesuaradukesiguruarmundësipër komente ose reagime.Për zbatimin eProjektit (Faza 6),TAPAGdo të ngrejë njëMekanizëm Ankimimi.Tëgjithë individët, grupet enjerëzveoseorganizatat endikuara(përfshirë punonjësit e ndërtimit tëProjektit)mund të raportojnë të gjitha ankesat, apoproblemetëtjeranëlidhjemetëgjithaaspekteteProjektit,pakostodhepandëshkime.AnkesateraportuaradotëndiqenngaTAP,icilipërkëtëqëllimdotëcaktojëPunonjës për Koordinimin me Komunitetin (PKK).TëdhënatekontaktitdotëpublikohennëmomentinebërjespubliketëraportittëVNMS-së.PKK-tëdotëjenëtëpranishëmnëterrendhedotëshërbejnësipikëedrejtpërdrejtëkontaktipërkomunikiminetëgjithashqetësimeve,oseankesavetëkomunitetitvendornëfshatratpërgjatëgjurmës.Memarrjeneankesaveosekomenteve,PKK-tëdo tëhetojnëçështjendhedo tëndërmarrinveprimetenevojshmekorrigjuese.Procesiiankimimitdotëdokumentohetdhebrenda21ditëshpunengafutjanësistem,TAPAGdotëinformojëankimuesinrrethzgjidhjessëpropozuartëankesës,përshembull,siështëplanifikuarnjëveprimkorrigjuesapoarsyetpsenukdotëndërmerret

Faqe 30 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



asnjë veprim.Në rast se ngrihet një çështje ankimimimë komplekse, që nukmund tëzgjidhetmelehtësi,mundtëngrihetnjëkomitet i zgjidhjes së konfliktit qëpërfshinedhepërfaqësueslokalë.

InformacionirrethprocesittëankimimitdotësigurohetnëPlanin e Angazhimit të Palëve të Interesuara (PAPI) tëpërditësuar, icilido të jetë idisponueshëmpërpublikungjatëbërjespubliketëVNMS-sënëtëgjithazyratadministrativedhenëçdokohënëfaqeneinternetittë Projektit (Të dhënat e kontaktit për zyrën e TAP-it në Tiranë jepen në fund të kësajPërmbledhjejeJoteknike).

Të gjithë punonjësit e ndërtimit do të informohen rreth procesit të ankimimit kur ata ibashkohenProjektitdhedot’ubëhetidisponueshëminformacionimbipikatekontaktit.Tëgjithëkontraktorëvedhenënkontraktorëvedot’ukërkohettëoperojnëmetënjëjtatstandardesiTAPAGdheqëtësigurojnëraportetërregulltambitëgjithaankesatosembisugjerimetemarradhembimënyrënsesijanëtrajtuarato.

Mekanizmi i Ankimimit dotëvazhdojëpasndërtimitpërgjatëgjithëFazës6siçpërshkruhetmëposhtë.

Faqe 31 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



6 NDIKIMET, RREZIQET, MUNDËSITË E PRITSHME DHE MASAT E PARASHIKUARA PËR MENAXHIMIN E TYRE

6.1 Qëllimi i vlerësimit dhe studimet e ndërmarra

Bazuarnëkërkesat rregullatorepërkatëse,Projektiështëobjekt iVlerësimit tëNdikimitnëMjedis(VNM)sipjesëeprocedurëspërkatësenëShqipëri.Ndërsakuadrirregulluesshqiptar i referohet vetëm VNM-së, TAP AG po vlerëson gjithashtu implikimet socio-ekonomike tëProjektit sipaspraktikavendërkombëtaremë tëmira.Nëpërmjetprocesittë Vlerësimit të Ndikimit Mjedisor dhe Social (VNMS), TAPAG identifikon, trajton dhemenaxhonnëmënyrë sistematike dhegjithëpërfshirëse të gjitha ndikimet, rreziqet dhemundësitësocio-ekonomike,mjedisoreedhembitrashëgiminëkulturore.

Krahasstandardevelokaleshqiptare,TAPAGkapërzgjedhurKërkesatePerformancës(KP) tëBankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH)për të shërbyer si pikëreferimipërtësiguruarqëndikimetepafavorshmedherreziqetndajnjerëzve,tëdrejtavetë tyre,mjeteve të tyre të jetesës, kulturës dhemjedisit të tyre, të shmangen ose kurshmangja nuk është e mundur, të minimizohen, të zbuten, të zëvendësohen dhe/osetëkompensohen,por gjithashtukurështëemundur të identifikohendhe tëadoptohenmundësitë për të rritur performancën mjedisore dhe sociale të Projektit. Kjo përqasjegjithashtusiguronpërputhjenmedirektivateBashkimitEuropian (BE)dheshkonedhemë tej me kërkesat e Standardeve të Performancës (SP) të Korporatës FinanciareNdërkombëtare (IFC)dhe institucionevefinanciarepërprojektetndërkombëtare (IFI) tëcilatu referohenkëtyrestandardeve (për shembull ParimeteEkuatorit).TAPAGështëangazhuart’ipërmbushëparimetemësipërmedhekërkesateKP-sëtëBERZH-itdheekapërcaktuarkëtënënjëdokumentpolitikashmbiVNMS-nëpërProjektinTAP.12

VNMS mbulon ndikimet mjedisore në tokë dhe det, ndërkohë që shtrirja hapësinoree tij ndryshon në varësi të objektit përkatës.Ai gjithashtumerr në konsideratë efektetndërkufitare mbi vendet fqinje, Italinë dhe Greqië. Shtrirja kohore e VNMS-sëmbulontri fazat kryesore të Projektit, domethënë ndërtimin dhe paraaktivizimin; operimin dhemirëmbajtjen;dheçaktivizimin.

Vlerësimetkanëmarrëinformacionengadisastudimedhengadisainformacionembështetëse,tëcilatpërfshijnëstudimemodeluese,kundërmjettëtjeravepërfshihenatopërshkarkimetnëajërdheemetimetezhurmavepërndërtimindheoperiminegazsjellësitdhetëstacionittëkompresorit,njëkoncepthidrotesti,njëstudimmodeluesishpërndarjessësedimentevepërseksionindetarpranëbregutnëdaljennëdet,studimembirreziqetetokës(siqëndrueshmëriaetokës,sizmiciteti)dhekushtetgjeoteknike.Vlerësimiindikimevembizonatembrojturatë

12 http://www.trans-adriatic-pipeline.com/tap-project/health-safety-and-environment/corporate-social-responsi-bility/

Faqe 32 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



përcaktuara(përfshirësitetSmeraldtëpropozuara)dhesitetembrojturamorëninformacionnganjëVlerësim i Direktivave të Habitateve (VDH).Vlerësimi i ndikimevedhe i rreziqevesocio-ekonomikemoriinformacionmëtejnganjëVlerësim i Ndikimit mbi të Drejtat e Njeriut (VNDNJ).

VlerësimiindikimitpërdorinjëmetodologjiVNSMtëpraktikuarndërkombëtarishtdhetëpranuargjerësisht.13Bazuarnënatyrënendikimevetëparashikuaradhenëvlerësiminerëndësisësëndikimit,u identifikuanmasatzbutësedhemenaxhuesedheuspecifikuanveprimetemëtejshme.

Rreziqetdhendikimetqëvininngaskenarëteoperimitejotërutinësdhezbutjaetyreuvlerësuanbazuarnëstudimetevlerësimit tërrezikut.Vlerësimi indikimevetëndërtimitkastudiuargjithashturreziqetmjedisoredhesocio-ekonomikesiderdhjetaksidentalenëtokëdhenëujë;rrezikuneaksidentevenëtrafikngalogjistika,rreziqetsocio-ekonomiketëkomunitetit,çështjetsocio-ekonomiketëpunësimit,përfshirëtëdrejtatepunonjësve,etj. Këto tema trajtohen në mënyrë cilësore, ndërsa rreziqet operacionale shtjellohengjithashtunëtermasasiorë.

Rezultatetevlerësimittëndikimeveparaqitennëseksionetpasuesepërfazënendërtimitdhetëoperimit.NdikimetemundshmeqëvijnëngafazaeçaktivizimitparaqitennëfundtëkëtijSeksioni.

6.2 Mjedisifizik

6.2.1 Klima dhe cilësia e ajrit të mjedisit

Faza e ndërtimit dhe e paraaktivizimit:

Nëtokë:Ndërtimi iprojektitmundtëçojë,nëatëzonë,nënjëshqetësimtëkrijuarngapluhuri dhe nga trafiku që lidhen me ndërtimin. Do të zbatohen disa masa standardezbutëse si pakësimi i pluhurit nëpërmjet spërkatjes me ujë në vendet ku ka aktivitetesi punimet në tokë ose transporti në rrugë të pashtruara në afërsi të vendbanimeve.Vendbanimetnëafërsitëkantierevetëndërtimittëstacionevetëkompresorëvekanëpaktëngjarëtëndikohennëmënyrëtëkonsiderueshmengapluhuripasindodhenmëshumëse1kmlargngakantieretepunës.

Nëdet:Ndërtiminëdetdotëçojëvetëmnënjërritjeshumëtëlokalizuartëndotësveqëpërhapenpërmesajritsipasojëeoperimittëanijevetëndërtimit.Lidhurmecilësinëeajrittëzonës,natyrashumëshpërhapëseemjedisitdetardhemungesaemarrësvelokalëbën

13 Rëndësia e ndikimeve vlerësohet në bazë të rëndësisë së marrësit, ndjeshmërisë së tij ndaj aktiviteteve speci-fike të Projektit dhe karakteristikave të ndikimit, përfshirë konsideratat mbi rikthyeshmërinë e tij.

Faqe 33 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



qëndikimettëmosjenëtëkonsiderueshme.

Faza e operimit dhe e mirëmbajtjes:

Në tokë: Operimi i projektit, sidomos operimi i stacioneve të kompresorëve, nuk pritet tësjellëndikimetëkonsiderueshmembiajrinemjedisitnëatmosferënrelativisht tëpandoturtëasajzone.Rezultatetemodelit tëpërhapjes tregojnëseoperimi i tëdyjastacioneve tëkompresorëve14nukçonnëndonjërritje tëkonsiderueshmetëpërqendrimeveafatshkurtraapoafatgjatatëNOxtemarrësitendjeshëmnëhapësirënajrorepërkatësekurkrahasohetmevleratkufitaretëShqipërisëdhetëBE-së.

Shkarkimetspecifiketëgazraveserë(GS)ngaoperimiistacionevetëkompresorëvejanërelativishttëulëtakurkrahasohenmeprodhimetetjerakonvencionaletëenergjisëtermikepërshkaktëpërdorimittëgazitnatyror.Nëtotal,operimisëbashkuiCS02dheiCS03(nërastin20mmk/vit)dotëshkarkojëafërsisht706,000tonekuivalentëtëCO2/vit.Gjithsesi,meqenëseShqipërianukështëshumëeindustrializuardheshumicaeenergjisëprodhohetngahidrocentrale,ProjektiTAPdot’ishtohetnëmënyrëdomethënëseshkarkimeveGStëShqipërisënëtëardhmeneafërtdhetëmesme,pasioperimiistacionevetëkompresoritdotëpërbëjëafërsisht7%tëemetimevetëGStëvenditnëseireferohemipërllogaritjevepërvitin2010.

Nëdet:Gjatëoperimit,punimetrastësoretëmirëmbajtjesdotëkërkojnëpraninëeanijevetëcilatnukdotëkenëndikimtëkonsiderueshëmdheqëështëikrahasueshëmmeçdorritjetëpranisësëanijevetëtjeranërajon.

6.2.2 Mjedisi akustik


Nëtokë:Ndërtimiigazsjellësitdheistacionevetëkompresoritdotëçojënëshqetësimetëpërkohshmepërpopullatënqëjetonnëafërsitëkantierevetëndërtimit.Shqetësimikrijohetngazhurmadhendërsandërtimiigazsjellësitdheaktivutetetlogjistikedotëkryhenkryesishtgjatëditës,ndërtimiistacionittëkompresorëvemundtëkërkojënjëkohëtëkufizuarpunegjatënatës.Gjithsesi,kantieretepërcaktuaratëstacionevetëkompresorëvejanëtëvendosuramëshumëse1kmlargmarrësvetëndjeshëmmëtëafërt.

Nëdet:Ndërtimi i gazsjellësit dhe prania e anijeve do të çojë në një rritje të zhurmës sëpërkohshmedhetë lokalizuarmbimarrësitepranishëmnëafërsi tëpunimeve.Zogjtëdhegjitarëtdetarëdotëekspozohenndajzhurmëssëkrijuarngaanijetendërtimit,porkyndikimnukkonsiderohetirëndësishëm,pasipërgjithësishtFaunadotëjetënëgjendjet’ishmangë

14 Stacionet e kompresorit do të furnizohen me gaz natyror me nivel të ulët squfuri.

Faqe 34 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



zonat e kufizuara të shqetësimit. Gjithsesi, zbutja do të përfshijë kufizimin e prodhimit tëzhurmësgjatësezonevekulmoretëmbarështimit.

Punimetnështratinedetit,tëcilatpërfshijnëgërmiminekanalittëlundrimitdhehapjene hendekut, kufizohennënjë seksion shumë të vogël të gjurmës sëgazsjellësit pranëdaljesnëdet.Nukpritettëketëndikimetëkonsiderueshmembipeshqitosegjitarëtdetarë(referojuSeksionit 6.3.2 ).


Në tokë:Gjatë operimit, zonat që rrethojnë kantieret e stacioneve të kompresorëve do tëpërjetojnë gjithmonë nivele të rritura të zhurmës si pasojë e punës së turbinave, ndërsagazsjellësinukdotëjetënjëburimzhurme.Modeliishpërndarjessëzhurmëskatreguarsestacionetekompresorëvepritentëfunksionojnëbrendavleravekufipërkatësetëzhurmës.

Heqjaeajrittëstacionevetëkompresorit,iplanifikuarqëtëkryhetnjëherënëvit,dotëshkaktojërritjenenivelevetëzhurmëspërdisaditë.Ndonësekjomundtëperceptohetsinjëbezdipërpopullatënevendbanimevemëtëafërta,atadotëinformohenparaprakishtrrethaktivitetevepërkatësetëplanifikuaratëmirëmbajtjesdheprocesevetëplanifikuaratëventilimittëstacioneve.

Nëdet:Praniaepërkohshmeeanijevetërastitpërpunimetemirëmbajtjesnëdetnukdotëketëndikimtëkonsiderueshëmmbimjedisinakustik.

6.2.3 Burimet e ujërave të ëmbla (ujërat nëntokësore dhe ujërat sipërfaqësore)


Kryqëzimet me lumenjtë: potencialimë imadhpër ndikimet e drejtpërdrejtambi ujëratsipërfaqësoredotëjetëatykugjurmaegazsjellësitkryqëzohetmerrjedhaujore.Gjithsejdo të kryqëzohen rreth 372 rrjedha ujoreme përmasa të ndryshme përgjatë seksionitshqiptar (ku më të mëdhenjtë janë lumenjtë Osum dhe Seman). Metoda teknikisht epreferuarpërkryqëziminelumitOsumështëteknikaeçarjes.MegjithatëdukeiupërgjigjurndjeshmëriveekologjiketëlidhurameluminOsumdherrjedhatetjeraujoredotëmerrennëkonsideratëmetoda tëkryqëzimitpagërmim,nëvarësi tëkushtëzimeve topografikedhegjeoteknikelokale.Përpasojëdotëndërmerrenstudimetëmëtejshmeteknikedhemjedisore gjatë procesit të marrëveshjes për kryqëzimin e secilës nga rrjedhat ujorepër tëpërcaktuar secilametodëkryqëzimido tëpërdoret (nëkonsultimmeautoritetetpërkatëse). Do të zhvillohet një Plan Kryqëzimi me Rrjedhat Ujore nëpërmjet kuadrittë Planit të Menaxhimit Mjedisor dhe Social (PMMS) (referojuSeksionit 7) për secilin kryqëzim që do të përfshijë specifikime tëhollësishmepër të minimizuarpërhapjen esedimentevedhendikimetmbiekologjinëelumenjve.DotëzhvillohetnjëPlan Kontrolli i

Faqe 35 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Gërryerjes dhe i Sedimenteveparalelishtmemasatedetajuaratëkontrollittëgërryerjesdhememonitorimineqëndrueshmërisë/gërryerjesafatgjatënëkryqëzime.

Zonat shtresëmbajtëse të ujërave nëntokësore të larta:gjurmaegazsjellësitkryqëzohetmedisaseksionekukatëngjarëtëndeshenshtresatëujëravenëntokësorëtëlartë.Nevojatpërlargimineujëravenëntokësorëmepompëdhelargimiiujëravetësipërmengasipërfaqjadotë identifikohendhedotëmenaxhohensipjesëePlanit të Menaxhimit të Ujërave.Zbrazjaintensiveeujravenëntokësorënëpërmjetkanalittëgazsjellësitgjatëndërtimitdotëshmangetpërmesmasave teknikemë të përparuara (objekt i detajimit tëmëtejshëm të konceptit tëndërtimit).Kjodotëminimizojëderdhjenetyrenëujëratsipërfaqësoredhedotambajëtëqëndrueshëmnivelineujëravenëntokësore(luhatjeteujëravenëntokësore,tëcekëta,mundtathajnështresënesipërmetëtokës,dukendikuarsirrjedhimmbibimësinëdhembithemeletegodinavenëafërsi).

Derdhjet aksidentale në kantieret e mëdha të ndërtimit të gazsjellësit: rreziku imundshëmnëkantierpërshkarkimedhederdhjeaksidentaletëkarburantevedhetëlubrifikantëvedotëkontrollohetnëmënyrëefiçentenëpërmjetmenaxhimittëujëravesipërfaqësoretëkantierit,trajtimit të ujërave të ndotura,menaxhimit tëmbetjeve dhe depozitimit dhemanovrimit tëpërshtatshëm të këtyre substancave. Këto masa kontrolli do të zbatohen nëpërmjet disaplanevedheproceduravetëcilatjanëpraktikëstandardenëindustri:Plani i Parandalimit të Ndotjes, Plani i Menaxhimit të Mbetjeve, Procedura e Menaxhimit të Materialeve të Rrezikshme, dhe Plani i Parandalimit dhe i Reagimit ndaj Derdhjeve.Dotënevojitetnjëkujdesiveçantëpërtëparandaluardepozitiminelymit,osederdhjetpranëvendevekuujëratecekëtaoseujëratsipërfaqësorepërdorenpërfurniziminlokalmeujë.

Gjithashtu,dotënevojitenmasatëveçantaatykugazsjellësikryqëzohetmetokaqëmundtëjenëtëndotura(ndotjemehidrokarburengaprodhimiimëparshëminaftësbrutongafushatenaftësnëMarinëz;rrethPK184-186).KëtutokaegërmuardheujëratnëntokësorëdotëduhettëlargohennëmënyrëtëpërshtatshmesimbetjetërrezikshmedhedotëmenaxhohenpërmesnjëPlani të Kryqëzimit me Toka të Ndotura.

Marrja e Ujit:Projektidotëkërkojësasitëmëdhaujitëëmbël(afërsisht245,000m3gjithsej)përhidrotestim15ngarrjedhatujorelokale.Përparafillimittëaktiviteteve,TAPAGdotëpërgatisënjëPlan Hidrotestimi specifik.Parimetdrejtuesedotëpërfshijnë:(1)marrjendhelargimineujitvetëmnëburimeujërashsipërfaqësoremeprurjetëmëdha,(2)marrjennëkonsideratëtë ndryshimeve sezonale dhe (3) ripërdorimin e ujit të hidrotestit për seksionet pasuese

15 Hidrotestimi (ose testimi hidrostatik) është metoda më e zakonshme për testimin e integritetit të gazsjellësit dhe për kontrollin për ndonjë rrjedhje të mundshme (për shembull nga bashkime difektoze ose nga tuba të çarë) përpara aktivizimit. Testi përfshin vendosjen e ujit brenda gazsjellësit në një presion të caktuar për një kohëzgjatje të paracaktuar të testit për të kontrolluar që gazsjellësi nuk është i dëmtuar dhe që nuk do të ketë rrjedhje gjatë operimit.

Faqe 36 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



të gazsjellësit. Gjithashtu, do të hartohet njëPlan Menaxhimi i Ujërave për të përcaktuarproceduratpërmenaxhimindheminimizimineujittëpërdorur(përfshirëujinqënevojitetpërpërdorimshtëpiaknëkampetendërtimitdhepërkufiziminelokalizuartëpluhurit).


Ndikimet e mundshme mbi burimet e ujit gjatë operimit kufizohen në derdhjen e ujitsipërfaqësor të stuhive në stacionet e kompresorit. Përpara se të largohet, uji do tëgrumbullohetdhedotëkalohetpërmesfiltruesvetësedimentitdheveçuesvetënaftës.Mundësiapërderdhjeaksidentaleështëevogëlpasinukparashikohetmanovrimirregulltisasivetëmëdhatësubstancavetërrezikshmedhedepozitimidhemagazinimistandardikëtyresubstancavedotëjetëpraktikëpune.

Konsumiiujitnëstacionetekompresorëvedotëjetëminimaldheprandajnukparashikohetndonjëkonfliktlidhurmepërdorimineujitpërujitje,furnizimpublikapopërndonjëmotivtjetër.

6.2.4 Burimet nëntokësore dhe tokësore


Toka është një burim jo i ripërtërishëm që kryen shumë funksione jetësore: prodhimine ushqimit dhe të biomasave të tjera, depozitimin, filtrimin dhe transformimin e shumësubstancavepërfshirëujin,karbonin,dheazotin.Tokakarolsihabitatdheshërbensinjëplatformëpëraktivitetetnjerëzore,peizazhindhetrashëgiminëdhevepronsisigurues ilëndëvetëpara.

NdërtimiikomponentëvetëpërhershëmtëProjektitdotëshkaktojëhumbjeneburimevetëtokësnëvendetëcaktuara,përfshirë:(1)69ha(2x34.5ha)tokabujqësorenëvendete stacioneve të kompresorëve (CS02 dheCS03) (2) një total prej 0.6 ha në vendet estacionevetëvalvolavetëbllokimit(secilaSVB20x30m=600m2;10SVB=6,000m2)(3)njëtotalprej140hapërgjatëafro69kmrrugëhyrësetëndërtuaratëreja16dheafro86kmrrugëekzistuesetëpërmirësuara(tëzgjeruaradhetëkompaktësuara).

Ndonëse dherat përgjatë brezit të punimeve do të largohen gjatë ndërtimit dhe do tërivendosenpasinstalimittëtubacioneve,burimetetyredotëmodifikohenderinënjëfarëmase.Rreth795hadotëpërfshihensipjesëebrezittëpunimeve,ngatëcilat216hajanëidentifikuarsitëndjeshmendajngjeshjesdhe55hatëndjeshmendajerozionit.

Mesynimminimizimindhemenaxhiminendikimeve tëmundshmenegativembidheratdo të përcaktohen një seri masash zbutëse. Seria e masave do të hartohet përmesPMMS-së dhedotëpërfshijënëmënyrëspecifikepërcaktimine1.Plani të Kontrollit të 16 Përfshirë 8 km rrugë të reja fakultative nga Vithkuqi në Ostrovicë.

Faqe 37 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Erozionit dhe të Sedimenteve (përtëmenaxhuaraktivitetetgërmuesedhepërtëdetajuarproceduratepunimevetërestaurimit);2.Plan Parandalimi dhe Reagimi ndaj Derdhjeve (për të minimizuar rrezikun dhe ndikimin e ndonjë ndotje të paqëllimtë nga aktivitetetendërtimit), dhe3.Plan Kryqëzimi me Tokat e Ndotura (përmenaxhiminedherave tëndoturaekzistuesenëzonatqëdotëkryqëzohenngagjurmasifshatiVërri–PK184–186).

Nësematerialinëntokësorigërmuarngakanaliipunimeveështëipërshtatshëm,aidotëriciklohetpërshtrimdhepërmbushjegjatështrimit të tubave.Nësenevojitenmaterialeinerteshtesë(domethënërërëdhezhavorr)aidotëmerretngaguroretëpërcaktuaradhetëmiratuara,kukjopraktikëështëemundur.Nësenevojitenburimetëreja,dotëmerrenlejetenevojshmepërparanxjerrjessëkëtyrematerialeve.GjithashtudotëhartohetnjëPlan Menaxhimi i Inertevepër tësiguruarprocedurate rekomanduarasipaspraktikavemëtëmiraqënevojitenpërtësiguruarmenaxhiminepërshtatshëmtëmaterialeveinertegjatëgjithëndërtimit.


Gjatë operimit nuk do të ketë aktivitete të rëndësishme që mund të krijojnë ndonjëndikimtëkonsiderueshëmndajdheravepërveçsepranisësëinstalimevetëpërhershmembisipërfaqene tokës(siçdiskutohetpër fazënendërtimit).Mirëmbajtjaegjurmëssëgazsjellësitpërfshinvetëminspektimtëherëpashershëmtëgjurmësmeautomjete.

6.2.5 Peizazhi dhe kënaqësia vizuale


Aktivitetet e ndërtimit, veçanërisht vetë brezi i punimeve do të jenë të dukshme gjatëfazëssëndërtimit.Gjithsesi, pjesamëemadheebrezit tëpunimevepërgjithësisht dotë integrohetnëpeizazhdisavitepas restaurimit tëvenditdhepasi të jenë rivendosurzonatmebimësi.Megjithatë,gjurmaegazsjellësitdo tëmbetetedukshmenëpeizazhsinjëkorridor ingushtënëvendetkuajokalonnëpërzonamebimësi tëdrunjtë (zonatëpyllëzuaradhemeshkurre)dhenëpërplantacionetëpërhershmesidrurëtfrutorëdhevreshtat,pasibrezi imbrojtjessëgazsjellësitmegjerësi8mduhetmbajturpabimësi.Përgjithësishtkorridoridotëjetëidukshëmngalarg,veçanërishtngavendetkugjurmaegazsjellësitkalonpingulmeshpatetmepemë.Përmëtepër,edherrugëterejaprej69kmnëtotal,tëcilatduhenndërtuarpërtëpasuraksesnëndërtim,mundtëndikojnëlokalishtmbipeizazhet.

Do të hartohet njëPlan Menaxhimi i Peizazheve për të detajuar punimet e krijimit tëpeizazhitdhetërestaurimittëtokavepërgjatëgjurmëssëgazsjellësit,sëbashkumenjëPlan Restaurimi të Kantiereve.

Faqe 38 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.




Seksioniigazsjellësittokësor209kmigjatë17dotëfutetnëntokëdheprandajnukdotëjetëidukshëmsitiparnëvetvete.Dotëdukenvetëminstalimetmbitokë,kryesishtstacionetekompresorëveCS02dheCS03melartësirreth20m,dhesecilistacionme5oxhaqerreth30mdhenjëoxhak70milartë.KantieripërstacioninCS02ndodhetnënjëterrentëvalëzuarpranëtokavekodrinoredrejtkufiritmeGreqinëdhedotënivelohet;stacioniCS03ndodhetnënjëterrentëulëtbregdetarnërrezikpërpërmbytjedhedotëngrihet1.5mmbiterreninesheshtë.StacioniCS02dotëshihetngamëshumëvendenëdistancëpërshkaktëtopografisësëzonëspërreth.Largësiaetëdyjastacionevengavendbanimetmëtëafërtaështë1–2km,porfotomontazhetngapikavështrimitipikedhengafshatrattregojnësekarakteriruraltipikaktualnukdotëndryshojëndjeshëm.Përtëzbuturndjesinëtekniketëinstalimeve,parashikohettëpërdoretnjëprojektgodineqëebënmëpaktëtheksuarndajsfonditrural,sidhembjelljaepemëvepërrethdhepranëstacioneve.Këtodo të bëhenefektive sapobimësia të jetë rritur pas rreth10 vitesh,dhenëpamjetngadistancatëafërta,dotëfshehëshumicënendërtesave,dukelënëtëdukshmevetëmoxhaqet.Njëplanifikimmëidetajuardot’ispecifikojëkëtomasanënjëPlan Projektimi të Peizazhitpërsecilinstacion.10stacioneteparashikuaratëvalvolavetë bllokimit përgjatë gjurmës janë me përmasa relativisht të vogla dhe me instalimekryesishtnëntokësoredheprandajnukparashikohenndikime tëkonsiderueshmembipeizazhet.

Seksionet e gazsjellësit përmes shpatit të largët tëMalit tëOstrovicës do të çojnë nëndryshime të topografisësëshpatit.Pesëseksionevijashshpatesh,qështrihennënjëdistancëkumulativeprej28.5km(seksionimëigjatëështë12km),dotëmodifikohennëjugdhenëperëndimtëMalittëOstrovicës(subjektinjëprojektimimëtëdetajuar).Kurgjurmashtrihetmbishpat,prerjaekreshtësdotësigurojëtëpaktënnjëplatformëndërtimi18mtëgjerë.Materialiiprerëdotëdepozitohetnëmënyrëneduhurnëshpatetëpërshtatshmedhedotëkrijojëpeizazh.Analizatpërpamjendhefotomontazhetkonfirmojnësendikimetpamorenga këto ndryshime të kreshtës nukdo të jenë të konsiderueshmepër pamjetngavendbanimetnëafërsi,pasitëgjithapikatevështrimitjanënënzonatendryshuara.Gjithsesingalartësimëtëmëdha,singarrugëtdheshtigjetezonëssëMalittëOstrovicës,kalimtarëtërastitdot’ishohinndryshimetekreshtës.Vijatendryshuaratëkreshtëskatëngjarëqëdotëmbetensishkëmbizhveshurpasi,përshkaktëkushtevetopografikedhe klimaterike, kamundësi shumë të kufizuara për zbutjen e pamjes.Gjithsesi, zonanukështënjëzonëturistikedheështëepopulluarrrallë,kështuqënumriivështruesvetëndikuardotëjetëikufizuar.

17 Nëse merret parasysh lartësia, gjatësia totale e gazsjellësit tokësor në Shqipëri është 211.8 km.

Faqe 39 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



6.3 Mjedisi Biologjik

6.3.1 Flora, Fauna, habitatet dhe biodiversiteti në tokë


Ngarreth795habrendabrezittëpunimeve,482hajanëtokabujqësoredheprandajduhettëjetëelehtëtërestaurohenngaaktivitetetepërkohshmetëpunimeve.Përgjatëgjurmësjanë identifikuardisazonakyçenë të cilat janë tëpranishmezonamevlera tëmëdhaekologjike.HumbjatotaleehabitatevenatyroreoseeatyreqëjanënëlistateBE-sëngagjurmëtebrezittëpunimevearrijnënërreth376ha,prejtëcilave104hapërbëhenngahabitatepyjesh(afërsisht28%etëgjithëbrezittëpunimeve).Përmëtepër,dotëndodhëhumbjaehabitatitatykundërtohen/përmirësohenrrugëthyrëse,dhenëzonatqënevojitenpërfasilitetetepërhershmedhetëpërkohshmesistacionetekompresorëve,lidhjeterrjetitelektrik,stacionetevalvolavetëbllokimit,sheshetedepozitimitdhekantieretendërtimit.Bimësiadotëlejohettëmbilletpërsëripasitëkenëpërfunduarpunimetendërtimit,mepërjashtimtëbrezitmbrojtësprej8mkulejohenvetëmbimënjëvjeçareosebimësieulëtpërtëmbrojturintegritetinegazsjellësitdhepërtësiguruarmundësihyrjepërinspektiminegjurmëssëgazsjellësitdhepëraktivitetetëmirëmbajtjes(167hagjithsej).Kështu,nëzonat kugazsjellësi kalonpërmesmjedisevenatyroreosegjysmënatyrore, kybrezpërmbrojtjenegazsjellësitnukdotë jetënëgjendjetërigjenerohetmekaliminekohësnëhabitatinorigjinal.përveçsenësehabitatiorigjinalështë lëndinëosediçkaengjashme.Humbjetebimësisëmerëndësiekologjike–veçanërishtpyjetevjetra–do të jenëmerëndësi kyçe në zonat Vithkuq – Ostrovicë, Çorovodë dhe në luginën e Lumit Osum.Në këto zona, do të zbatohet një brez pune i reduktuar (28m i gjerë) në atë shkallëqëe lejon fazaendërtimitdhe logjistikaendërtimitmeqëllimqë tëmosketëndikimenegativembipyjetevjetra.Transplantimi imëtejshëm ispecieve tëbimëvengabrezi ipunimeve do të zbatohet për disa specie tëmbrojtura; kjo kufizohet gjithsesi vetëm tespecietpërtëcilatsuksesiirritjespërsëriështëimundshëm.Humbjetebimësisënatyroredhe gjysmënatyrore do të zbuten nëpërmjet restaurimit ose zëvendësimit të habitatit,domethënëdukerimbjellëgjurmëteprekurapërkohësishtmespeciedhefarërabimëshrajonale.KëtomasadotëdetajohennëPlanin e Restaurimit të Kantierit dhe në Planin e Menaxhimit të Peizazhit.

Gjurmae gazsjellësit përshkon një seri habitatesh tëFaunës që janë të rëndësishmepër gjitarët emëdhenj dhepër zogjtë.Shqetësimet do tëminimizohenduke shmangurndërtimineseksionevepërkatësetëgazsjellësitnëperiudhakohoretëndjeshme,sinëperiudhatembarështimitosetëgjumitdimërordhedukekufizuarorarinendërtimitnëorëteditës.Përmëtepër,zbatimiiplanevespecifikepërFaunëndotëlejojëminimizimindhezbutjenendikimeve tëFaunës (përshembull,Plani i Veprimit për Biodiversitetin, Plani i Ndërveprimit me Arinjtë/Gjitarët e Mëdhenj, dhe Plani i Veprimit mbi Biodiversitetin e Lumit Osum).

Faqe 40 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Kryqëzimetme lumenjtëbartinmundësinëe turbullimitdhe tëndikimitmbiekologjinëe lumenjve.NdikimetmbiFlorëndheFaunëndo tëpakësohendukepërdorur teknikakryqëzimi pa kanale, ose aty ku kjo nuk është e mundur, për shkak të kufizimevegjeoteknikeosekufizimevetëtjerateknike,nëperiudhatevititkurprurjaelumitështëe vogël do tëpërdoren teknikat e kryqëzimit tëhapurqëminimizojnë shpërndarjenesedimenteve dhe shtëllungat e turbullirës në rrjedhën e lumit. Masat mbrojtëse dhezbutësendajmjedisitpërsecilinkryqëzimlumidotëpërfshihennëPlanin e Kryqëzimit të Rrjedhave të Ujit.Përmë tepër plane/procedura të tjerado të përfshijnë:Planin e Parandalimit dhe të Reagimit ndaj Derdhjeve, Planin e Menaxhimit të Mbetjeve dhe Procedurën e Menaxhimit të Materialeve të Rrezikshme, Planin e Kontrollit të Erozionit dhe të Sedimenteve.

Pavarësisht përpjekjeve për të shmangur zona të rëndësishme konservimi përmesprojektimittëgjurmëssëgazsjellësit,dotëpërshkohendisazonamerëndësi,tëpranuarapërmbrojtje,përfshirëPyllinnënMbrojtjeKombëtaretëMonumentittëMerkezëssidhedisazonatëpërcaktuara(ndonësejotëmbrojturaformalishtmeligj)tëcilatgjithashtupërshkohenngagjurma.Këto janënëMoravë (kandidatpërSaitSmeralddheBiotopCORINE18)–qëpërshkohetnëkufirinveriortësaj,Vithkuq–Ostrovicë(BiotopCORINE),dheGrykëderdhjaeSemanit–PishëPoro (BiotopCORINE).Gjatësiaepërshkimit tëkëtyresiteveështëafërsisht13kmnë total.Përmë tepër,konsultimi indërmarrëmeMinistrinë e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave (MMPAU) në shkurt 2012dhenëkorrik2012kaidentifikuarqëkufiriaktualikandidatitpërSaitSmeraldTomorr-KulmakdheiParkutKombëtarqëiështëdorëzuarKëshillittëEuropësështëipasaktë,dhemeqenësekufiriështëkorrigjuarformalisht,zonadotëmbetettashmëepaprekurngaProjektiTAP.

Saiti Corine Biotope i Vithkuq-Ostrovicës u vlerësua në Vlerësimin e Direktivave për Habitatet (VDH)sipotencialishtiprekshëmngashqetësimetndajspecievedhehabitatevebrendadhepranëCorineBiotope-s.GjithashtukryqëzimeteshumtatëlumittëÇorovodës,tëndjeshëmngaanaekologjikenërrjedhëneposhtmenëqytetineÇorovodës,kanënjëndikimpërmbledhëstëmundshëmpërhabitatetujore,nëvarësitëteknikavetëkryqëzimitqëdotëvendosenpërfundimisht.

Prandaj,nëzonatepërcaktuara,sidhenëvendetetjeratëndjeshme,nevojitetzbatimiikujdesshëmimasavezbutësetëidentifikuaranëPMMS.Përmëtepër,atykunevojitet,dotëpërfshihetkompensimnëformënezëvendësimittëbiodiversit.

18 Databaza e Biotopeve CORINE është një inventar i sajteve me rëndësi madhore për konservimin e natyrës. Klasifikimi Corine Europian u hartua në vitet 1980’ dhe përdoret për të derivuar “habitate”, duke përmbush-ur kërkesat e Direktivave Europiane për Habitatet.

Faqe 41 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



TAPAG do të kërkojë nga kontraktori PPN që zbatimi i masave zbutësemjedisore (pasdetajimittëmëtejshëmtëtyrenënjëPlan Veprimi për Biodiversitetin(PVB)përndërtimindherestauriminekantierit)tëmbikëqyretnganjëSpecialist Mjedisor i Punimeve (SMP).


GjatëoperimittëProjektit,parashikohenndikimetëdrejtpërdrejtambiFlorëndheFaunënbrendazonaveVithkuq-OstrovicëdheÇorovodë(ngapërmirësimi iaksesit).Prandaj,sipjesëePVBdhepërtëkompensuarhumbjetetërthortatëhabitateve,qëjanëtëvështirapër t’uparashikuar (veçanërisht pasi rrugahyrëseVithkuq-Ostrovicëështë fakultative),dotëzbatohenzëvendësimepërtërestauruarpyjetnëkëtozona.Përmëtepër,sipjesëe BAP-së do të ndërmerretmonitorimi i kujdesshëm i aktiviteteve të jashtëligjshme tëprerjessëpemëvedhetëgjuetisë,sidheispecievedheihabitateve,dhekyinformaciondotëpërdoretpërtëndihmuarnëpërcaktiminekëtyrezonavenëtëardhmen.Mesynimshmangien e shqetësimit të faunës gjatë operimit, programi dhe mënyra e patrullimittë gjurmës së gazsjellësit dhe të gjitha aktivitetet për tambajtur brezin embrojtjes sëgazsjellësitpabimësitëpërhershmemerrënjëtëthelladotëduhettëmarrënëkonsideratëperiudhatendjeshmepërfaunën.

6.3.2 Flora, Fauna, habitatet dhe biodiversiteti në det

Faza e ndërtimit dhe e paraaktivizimit

Gjurmaegazsjellësitdetarnëujëratshqiptareështëafërsisht60kmegjatë,gjithsesikorridoriindikimevetëmundshmepërgjatëgjurmësndryshonnëgjerësi,ndërkohëqëndryshonshtrirjaendërtimitdheioperimittëProjektit(përshembull.shtrirjaedrejtpërdrejtëetubavenëfundtëdetit,punimetendërhyrjes,metodaeafrimitnëbreg,etj.)sidhenatyraekushtevetëmjedisitfizik(përshembullllojetesedimentit,batimetria,etj.).

Burimet kryesore të ndikimeve janëgërmimi i kanalit të përkohshëm të lundrimit qëdo tëjetëafërsisht2km larg fundit tëdigës izoluese,dhedo tëketënjëgjerësi tëpërafërtprej160mdhe7mthellësi, trajtimi ispirancavembajtëse,punimetekryeranështratinedetitpërfshirëgërmimin (kanaline lundrimit),dhendërtiminenjëdige izoluese tedaljanëdet,shtrimiitubacionit,lëvizjaeanijevesidheaktivitetetshoqëruesepërtestiminhidro-statiktëgazsjellësit.

Punimetendërtimitnështratindetardo tësjellin shqetësimmepasojë ringritjenpezull tësedimentevesëbashkumekomponentëshoqëruessiushqimdheburimekontaminueseqëndodhenaty.

Shtrimiitubacionevemundtësjellëringritjenpezulldhepërhapjenesedimentevepërshkaktërrymëssëkrijuarnëballëtëtubacionit,kurtubacionizbretnështratinedetit.Kjogjendje

Faqe 42 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



përkeqësohetnësepunimetgërmuesekryhennëmuajteperiudhësdimër/vjeshtëkurdheveprimiidallgëveështëmëimadh.Gjatëperiudhëssëndërtimit,përqëndrimimëimadhisedimentevepezulldotëgjendejnëzonënedigësizoluese.Funksionimiispirancavepërfshinvendosjendhetërheqjene10-12spirancavenështratinedetitpërçdo200-600mtubacionitështrirë.Përpasojë,dotëvijojëringritjapezullesedimenteve.

Përdorimi isitave të llumit për ringritjenpezull tësedimenteve,gërmimisidhembushjaekanalittëlundrimitdotëparashikohennëmasatpërmirësuesetëProjektit.Kjodotëkufizontepërhapjenesedimenteve.Veprimiispirancavedheshtrimiitubacionitpritettëkenëndikimtë parëndësishëm gjatë shtrirjes,megjithatë situata do tëmenaxhohet për tëminimizuarçrregullimetfizikenështratinedetit.Spirancatnukdotëtërhiqenpërgjatështratittëdetit,pordotëngrihendhedotërinxirrenmeanëtëpozicionimitdinamiknëujëratethella,papërdorursforcimfizik.

Çlirimi iujit tëhidrotestitgjatëparaaktivizimitmund tësjellëçrregullimenështratinedetitpërshkaktëringritjespezulltësedimentevesidhetëndikojëpotencialishtnëdinamikëneplanktoneve.Megjithatë,mendohetsekëtojanëefektetëparëndësishme.

Sipërfaqjaeshtratitnatyrortëdetitqëdotëndikohetngapunimetendërtimitdotëkufizohette kanali i ludrimit, korridori i gazsjellësit, korridoret e spirancave, duke sjellë dhe njëhumbjetëpërkohshmetëhabitatittëorganizmavedetare(habitatibentik).Nëzonatmëtëthellatëmjedisitdetarshqiptar,ndikimingashtrimiitubacionevepritettësjellëefekteafatshkurtër dhe afatgjatë mbi organizmat detare. Efektet e shkurtra do të shmangennëpërmjetrigjurmimitpërkundrejthabitatetevetëndjeshme,veçanërishtkoraleteujëravetë thella (hetimetpokryhenpër tëmbledhur informacion referues,përnjëplanifikim tëdetajuartëgjurmës).

Shumicaeorganizmavedetare,presupozohettëmbijetojnëdhenëniveletëlartatëdepozitimittësedimentevegjatëpunimevetëndërtimit.Ndërkohë,mendohetqëzonadotërikolonizohetngaspeciemigruesetëvendevepërreth.

Anijet shoqëruese për punimet nuk do të ndikojnë dukshëmmbi peshqit që jetojnë pranësipërfaqesaponëkolonënujore(specietpellagjike).Specietpellagjikedhepeshqitqëjetojnënëzonënfundoretëdetit(specietdheorganizmatbentike)dotëzhvendosenngazonaetyrepërshkaktëzhurmavedhevibracionittëkrijuargjatëfazëssëndërtimit,dukeurikthyernëpërfundimtëtij.

Nukparashikohettëketëndikimembigjitarëtdetare,meqenësepilotëtpranëdaljesnëdetdotëjenënëujëtëceketnëmëpakse5mthellësi,dhekjonukështëzonaetyreeushqyerjes.Zhurmanënujëdotëpakësohetmedistancëndhedotëfunksionojësifaktorpenguesgjatëkohës së punimeve të ndërtimit për daljen në det. Zhurma dhe vibracionet pritet të kenënjëndikimmaksimalmbisjelljenedelfinëveafërsishtderinë1km.Nëshumicënerasteve,

Faqe 43 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



gjitarëtdetarëdotëlargohenngazonaendërtimitnërastinmetëparëtënjëtingullitëhuajapondryshiminëzhurmatpërreth.Kjoështënjëdistancëminimale,krahasuarmeaktivitetinnormal tëkëtyregjitarëve.Mundësiaepërplasjessëgjitarëvemeanijenkonsiderohetsieparëndësishme,meqenëse rreziku zakonisht ekziston në anijetme shpejtësimbi 20 nyje,ndërkohë,qëanijeteflotëssëprojektitnukparashikohentëlëvizinmeshpejtësitëtillëgjatëpunimeve.

Shqetësimetpotencialembishpendëtnëujëratehapura(përshembull,shpendëtmigrues,zogjtë dhe ushqimi i tyre) nga punimet e anijeve nuk do të jetë ndikuese.Njëherazi, nukparashikohenshqetësimepërrethzonavetëmbrojtura,meqenëseorganetmjedisoredetareshqiptarenukparashikojnëzonatëmbrojturaapotëpropozuara.

Gjithashtu,nukpërjashtohetmundësiaepranisësërifevetëkoralevenëujëratethellanëafërsitëgjurmëssëgazsjellësittëProjektitTAP,poregjithëliteraturastudimoreparashikonvendodhjen e rifeve të koraleve në Adriatikun Perëndimor (domethënë jashtë ujëraveshqiptare).Nësegjatësurvejimittëdetajuaretëplanifikuartëgjurmësdetare,ndeshetnjëhabitatikëtijlloji,dotëkufizohetnëpërmjetnjërigjurmimipërkatësnëatëvend.Ndikimembizonatepërcaktuaradhehabitatetendjeshmekonsiderohentëparëndësishme.

Faza e operimit dhe e mirëmbajtjes

Pasindërtohet tubacioninëdet,nukparashikohen tëndërmerrenaktivitetenëdetosenështratindetargjatëoperimit.

Specietepeshqve,qëlëshojnëvezënëmjedisindetarshqiptar,ilëshojnëatokryesishtnëkolonënujore,përpasojëvendodhjaegazsjellësitnështratindetarnukdotësjellëndikimmbishumiminetyre.Praniafizikeetubacionitmundtëndryshojëlokalishtvendodhjenespecievedhetëorganizmavedetaremevendosjenesipërfaqevesolidenëmjedisedetareqëshpeshkolonizohenngaorganizmadetare.Gazsjellësimetubacionetetijdotëformojënjësipërfaqesolidembinjërërëmiksedhemepjesënfundoretëbutë, dotëformojënjë llojbashkësieorganizmashdetaretëndryshëmngamjedisirrethues.Shtimiisubstratevetëngurta(siçjanëvetëtubacionidhematerialetepërdoruragjatëmbushjesmeshkëmbinj tëhedhur),mundtësjellinnjëndikimpozitivmbipopullatatepeshqvepërshkaktëheterogjenitetit tështuarnëhabitatsidheshtimittëushqimittëshkaktuarngaprezencaetubacionitdhematerialeveshoqëruese.

6.4 Mjedisi Social Ekonomik

6.4.1 Toka dhe jetesa, peshkimi dhe turizmi

Përdorimi i tokës dhe ndikimet mbi pronësinë: Projektidotëkërkojëtjetërsiminepërhershëmtëtokëspërinstalimetmbitokësore,domethënëstacionetekompresorëve,stacionetevalvulavetëbllokimitsidherrugëterejadhetërindërtuara.Përgjithësisht,tjetërsimiisipërfaqessëtokës

Faqe 44 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



sëndikuar,iparashikuarngaProjektishkonafërsishtnë70hapërinstalimetmbitokësoredherreth140hapërrrugëterejatërindërtuara.Kjosipërfaqeetjetërsuar,mësëshumti,ipërkettokësbujqësore(kryesishtpronëprivate)dhepyje(kryesishtpronëpublike).Përmëtepër,dotënevojitensipërfaqepërdepozitimineshkëmbinjvetëzhvendosurdhematerialevetëtepërtanëpjesëtmaloretëgjurmëssëgazsjellësit.ShoqëriaTAPAGdotëmarrënëpronësitokënpërinstalimetesipërpërmendura.Pronarëtaktualëdotëkompensohenmevlerënzëvendësuese(vleraetregutplusndonjëkostotransaksioni).Sipasmarrëveshjeve,pronësiaedisarrugëvetërejamundt’ikalojëadministrimitpublik.

Ndërtimiigazsjellësitkërkonnjëpërdorimtëpërkohshëmtëtokësprejrreth800hanëtotal,si pasojë e brezit të punimeve, shesheve të ruajtjes së tubacioneve, si dhe kantieret, etj.Sipërfaqja totale pyjore që nevojitet të shpyllëzohet gjatë fazës së ndërtimit varion sipasrretheve,pornëtotal244hapyjeduhenshpyllëzuar,çkapërbënrreth30%tëpërdorimittëtokësbrendabrezittëpunimeve.

Druri,përshumëngakëtozonaështëburimikryesorpër lëndëtdjegëse,përngrohjedhegatimnëtëgjithëzonënestudimitsidhenjëburimshtesëtëardhurashpërdisaekonomiindividuale.Burimealternativetëenergjisëjanëtëkufizuaradhendikimidotëjetënëvarësitëmasësshpyllëzimevenënjëzonëtëcaktuarsidhetëaksesitpërtezonatpyjorealternative.Përshembull,nëSkrapardotëshpyllëzohet108hapyll,porbrendanjëkorridoriprej200mnësecilënanëtëbrezittëpunimevekanjësipërfaqepyjoreshtesëprej400ha,ecilamundtëpërdoretpërmbledhjenedruvetëzjarrit.

Metëpërfunduarndërtimi,dotënisërimëkëmbjasidhembjelljapërgjatëgjurmëssëgazsjellësitnëpërputhjemePlanin e Rimëkëmbjes së ZonëssidhemePlanin e Menaxhimit të Peizazhit Natyror.Kjogjësynon rimëkëmbjenemjedisit sipaskushteveparandërtimit të veprëssamëshumëqë të jetëemundur.Situataparandërtimitdo tëshqyrtohetdhe regjistrohetsibazareferuesepërkompensim.Masaterimëkëmbjesduhenndërmarrënëmarrëveshjemepronarëtetokës/përdoruesitdheadministratorët lokale.Masateduhura,përmbrojtjenngaerozionidotëndërmerren,drenazhimiitokësdotërestaurohetsidhesistemeteprekuratëvaditjes,sëbashkumerrugëtlokaledhevendkalimetdotëriparohennësedëmtohengjatëfazëssëndërtimit.

Meqëllimqëtëtrajtohençështjetelidhurametokën,veçanërishtkompensimi,ShoqëriaTAPAGkapërpunuarnjëstrategjipërServitutin dhe Blerjen e Tokës(SBT)sidhenjëdraftPlan për Aksesin në Tokë(PAT)19.Pronarëtetokavedotëkompensohenpërhumbjetdhedëmetepësuaragjatëndërtimittëgazsjellësit.Këtudotëpërfshihenhumbjetepësuaranëstruktura(përshembull,sera,bimëtprodhueseafatgjata,humbjaetëkorrave,etj).

19 TAP AG po identifikon aktualisht pasuritë e ndikuara dhe çmimet e tyre në treg që do të përdoren si një refer-encë për transaksionet përkatëse të tokës.

Faqe 45 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Pronësiambitokënpërgjatëgjurmëssëgazsjellësitnukdotëndryshojë;megjithatëtokado të jetëobjekt iservituteve, tëcilatkufizojnëdisapërdorime tëveçantangapronarëte tokave.Kjo përfshin një brezmbrojtës të përhershëmmegjerësi 8mpër tëmbrojturintegritetinegazsjellësit,kunukdotëlejohettëmbillenpemëapobimëmerrënjëtëthellaetëpërhershme.Afërsisht,njësipërfaqetokebujqësoreprejrreth100hadotëpërfshihetnë këto kushte kufizuese.Aktivitete bujqësore me bimë 1-vjeçare mund të kryhen paproblem,pasitëjetëvendosurtubacioniigazsjellësit.Pemëtfrutore,etj.mundtërimbillennëbrezin epunimeve tëgazsjellësit gjatë rimëkëmbjes, por gjithmonëbrezimbrojtës ipërhershëmigazsjellësitduhettëmbetetilirë.ServitutetetokësdotëkompensohenngaShoqëriaTAPAG.

Përmë tepër, përdorimi i tokës do të kufizohet në zonat e kërkuara të sigurisë.Asnjëndërtim godinash nuk do të lejohet brenda një distance prej 20 m në secilën anë tëtubacionevetëgazsjellësit(zonaesigurisë).Midis20deri200mngatubacionet(zonaezgjeruaresigurisë)dotëlejohenvetëmgodinanjëkatëshe,porzhvillimeteplanifikuarapërvendbanime(tëtilasiplanetvendoretëzhvillimittëhartuarangabashkitë)nukduhettë lejohen të afrohenmë shumë se 200m nga tubacionet e gazsjellësit. Për shkak tëzhvillimeveshpeshherëtëpakontrolluaratëvendbanimeve,kërkesapërzonatesigurisëimpononnëdisarastekufizimepërgjatëgjurmëssëgazsjellësit,gjëecilakërkonkoordinimtëmëtejshëmmebashkitëekomunat.Kompensimetdotëmarrinnëkonsideratëmbulimine ndryshimit të vlerës së tokës për shkak të detyrimeve për “zonat e sigurisë” si dhekufizimetmbipërdoriminetokës.

Kompensimipërmarrjenetokësnëmënyrëtëpërhershmeaponëpërdorim,dotëkryhetnëpërputhjeme legjislacioninshqiptardhekërkesateperformancësPR5 tëBERZH-it.ShoqëriaTAPAGdo tëhartojënjëPlan për Servitutin dhe Blerjen e Tokësdhedetajete kompensimit do tu komunikohen pronarëve, përdoruesve publikë e privatë, dhemarrëveshjetpërblerjenetokësdhepërtëdrejtëneservitutitdotërealizohenparafillimittëndërtimittëgazsjellësit.

Ndikimi mbi jetesën e banorëve në pjesën tokësore: Përderisa struktura bujqësore erajonitpërgjatëgjurmëssëgazsjellësit,përbëhetngaekonomifamiljaretëvoglaqëkanërendësipërtëardhuratfamiljaretëfermerëve,ushqime,furnizimedhemjetembijetese,ndikimetmbijetesënaktualetëbanorëveduhentrajtuarmekujdespasnjëvëzhgimitëplotënëtëgjithëgjurmënegazsjellësit.Disaaktivitetetëtjeratëbanorëvevendas,qëmbarështrojnëkafshë,mbledhinprodhimetepyllitapoangazhohennërritjenebletëve,ka tëngjarë tëndikohenpërkohësisht,mësëshumti,përpak javëderinështriminetubacionevedhendërtiminegazsjellësit;ndikime tëkëtij llojido tëshqyrtohenmenëdetaje.

Faqe 46 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



ShoqëriaTAPAGdotëpërpilojënjëKuadër për Restaurimin e Jetesës(KRJ)tëbanorëvepërkatës.Statusipërpersonatendikuardotënjoftohetparasetëfillojëndërtimiigazsjellësit.Statusi do të përcaktohet në përputhje me kërkesat e performancës PR5 të BERZH-it.Ndërkohë,qëkuadriKRJpofinalizohet,njëdraftMatricëparaprakeeStatusitështëhartuarngaShoqëriaTAPAGecilaidentifikonllojinendikimitngaservitutidheblerjaetokëspërçdoaktivitettëProjektitdukeofruarorientimetsesipalëteinteresuaradotëkompensohen.

Ndikimi mbi jetesën në det (ndikimet në peshkim): Ndërtimetnëdetsidhefazaeparaaktivizimitpritettëzgjasinafërsisht4muaj.Gjatëkësajperiudhe,dotëketëdisandikimembiaktivitetinepeshkatarëve.PengesatdhendikimipritentëjenëtëkufizuarnëzonagjeografikesidhevetëmpërnjënumërtëkufizuaranijeshtëProjektit(domethënëhumbjeepërkohshmeenjëhapësirëpeshkimipërshkaktëzonëssësigurisëafërsishtnënjërreze2-3kmngavendiishtrirjessëtubavegjatëndërtimit).

Aktivitetetndërtimoredotësjellinkufizimetëpërkohshmepërlundrimineanijevepeshkuesepranëbregutderinë2kmngavendikukryhenpunimetgërmuese.Kjogjënukdotëndikojëpëranijetemëdhatëpeshkimitqëoperojnëpërtej2kmngabregdeti.

Pasi të jetëvendosurgazsjellësi,nukdotëketëkufizimembi lëvizjenemjetevedetarenëkëtëzonë.Nukdotëkëtëkufizimembipajisjetepeshkimit,përfshirërrjetatfundore(testeterrjetavetëkryeranëDetineVeriutprovojnëqërrjetatekapërcejnëkëtëllojtubacionipaproblemetëkonsiderueshme).

Ndikimi mbi turizmin: Faza e ndërtimit të Projektit do të zhvillohet gjatë muajve të dimritdukeshmangursezoninkulmortëpushimeve(korrik-gusht)sidhedukeminimizuarhumbjetpotencialepërbiznesetdhebanorëtvendasqëepërdorinbregdetinpërqëllimerikrijuese.Gjatëmuajve të verës, banorët vendas do të lejohen të lëvizin në zonën e daljes në detpërmesnjëkorridoribregdetarprej9-10m.Pasndërtimit,mjedisidotërikthehetnëkushtetetijtëmëparshme.

6.4.2 Infrastruktura dhe Shërbimet


Gjurma e gazsjellësit me një gjatësi prej 209 km në territorin shqiptar do të kalojëpashmangshmërishtmbiinfrastrukturëndheshërbimetkomunale.Kjopërshinrreth140rrugëtëkategorivetëndryshme,siautostradanëFier,11rrugëkryesore,24rrugësekondaredhe100rrugëmezhavorretëpashtruara.Pothuajse,80%ekryqëzimeverrugorendodhennëseksionin lindortëgjurmësnërretheteKorçësdheSkraparit,kryesisht,rrugëdytësore tështruaramezhavorr.Punimetnëkryqëzimedotëshkaktojnëbezditëpërkohshmesivonesaapopengesanëudhëtimetrrugore.Veçanërisht,kjomerrrëndësitëmadhenëvendbanimetelargëtapëraksesinrrugortëtyrenërastemergjencashlokale,sidhepërbanorëtvendësqë

Faqe 47 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



varennganjërrugëevetmepërtënxjerrëprodhimetetyrenëtreg.Përposrrugëvetëlëvizjes,linjatëtjeratëshumtatëshërbimitkomunitardotëduhettëkryqëzohen,situbacioneteujittëpijshëm,rrjetateujëravetëzezasidhekabllotelektrikeetëtelekomunikacionit.Përmëtepër,gjurmaegazsjellësitdotëkryqëzohetmekanalevaditësekryesishtnëzonateDevollit,KorçëseBeratit,sidhedotëkryqëzohetmevepratdranazhuesepërkontrollinepërmbytjevenëfushënbregdetarenëperëndimtëFierit.Dukeprekurpërkohësishtfunksionetetyre,ajomundtëndikojënëtëardhuratejetesënebanorëvevendastëcilëtvarenngavaditjetsidhenjëkohësishttërrisërrezikunepërmbytjes.

Si një masë zbutëse për të gjitha kryqëzimet me infrastrukturat të dokumentuara, do tënënshkruhen marrëveshje përkatëse me pronarët publikë e privatë si dhe do të kryhenpunimetnëkonsultimmebashkitëlokalesidhemeagjencitëlokaletëngarkuara.Përaktivitetendërtimitdotënjoftohetpublikisht,pordotënjoftohetedhepërndikimete tyrenëzonatpërkatëse.ZyrtarëtNdërlidhësmeKomunitetindotëjenëtëpranishëmnëfrontetepunëspërtëtrajtuardhepërtësiguruarndërprerjetsipasplanitdheçfarëdondërprerjeepaparashikuardotëmenaxhohetsiçduhet.Dotëngrihetnjëmekanizëmankimimi,menjëplanreagimitëshpejtëdheaksespërpalëtendikuaranënjëproceskompensiminërasttëndonjëndërprerjetëpaplanifikuarecilandikonnëhumbjeekonomike.

Infrastruktura rrugore:Nëzbatimdhepërputhjemepraktikatmëtëmirandërkombëtarepërndërtiminegazsjellësve, rrugëtkryesoresiautostradatkombëtaree rajonaleparashikohettëkryqëzohenmemetodaqënukpërdorinprerjetëhapur.Nëkëtëmënyrë,shmangetçdondikimimenjëhershëmmbiinfrastrukturënsidheshmangetçdondërprerjeetrafikutrrugornëkryqëzimet.Rrugëtdytësore(sirrugëtkomunale,lokale,private,tëpyllit)dhetëtjerarrugëeudhëtransportidotëkapërcehenmeteknikëneprerjessëhapursinjëmetodëstandard.Punimet,përkryqëzimetëtillanërrugëtevogladotëpërfundojnëbrendanjëkohetëshkurtër,kështu që transporti rrugor nuk do të ndërpritet për më shumë se 1-3 ditë. Devijime tëpërkohshmedo të kryhen, nëato bashkësi lokale, kur nuk kaalternativa të tjera.Për atorrugëkalimeqëshërbejnëpërbanorëtvendasapopërlinjashërbimitërregulltasiautobusëtlokalë apo dalja në tokat bujqësore, një devijim i përkohshëm do të vendoset (kryesishtrrugëtëpërkohshmemezhavorrpranëzonëssëkryqëzimit)përtësiguruarkomunikiminepandërprerëmekëtovendbanime.Pasitëjenëinstaluartubacionetegazsjellësitnëkryqëzime,tëgjithadëmeteshkaktuarambirrugëtpublikeeprivatedotëriparohen,dukeirikthyeratonëkushtetemëparshmeparandërtimittëgazsjellësitsipasmarrëveshjesmeautoritetetlokaledhepronarëteinfrastrukturës.

Vaditja dhe sistemet e kullimit:ShoqëriaTAPAGdotëkryejëvëzhgimepërt’unjohurmesistemetevaditjeslokaledhetëfurnizimitmeujë(përfshirëçpimetendryshme,pusetmepompëdhestrukturatëtjerasistacionetepompimit),oraretkurujinevojitetpërvaditjesidheçfarësasishapocilirrjetapozonënënvaditje(shtrirjaenjëburimitëprekurvaditës)

Faqe 48 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



dotëndikohenkursistemipërkatësndërpritetngapunimetpërgazsjellësin.Mbështeturnëkëtotëdhëna,njëplanifikimidetajuardotëparashikohetnëlidhjememasateduhurapërtëmundësuarkanalevaditësezëvendësuespërfurnizimmeujësidhepërtësiguruarvaditjenevazhdueshmegjatëndërtimittëgazsjellësitsidhegjatërehabilitimittësistemevetëvaditjes.Enjëjtaprocedurëdotëzbatohetmekanaletekullimit.

Linjat e shërbimeve publike: Linjat e furnizimit me ujë të nëntokës për palët e treta, përshembull, tubacionet e ujit, kabllot e linjave elektrike nëntokësore apo tubat shkarkues tëujërave tëzezado tëkapërcehenpërmesmetodave tëvendosura tëndërtimit.Ndërprerjetëshkurtra,përpakorë,do tëndodhinnëmarrëveshjemeautoritetetpërgjegjësedhemepalëtendikuarasidhepopullsinëvendoretëcilëtdotëinformohenmëparëpërndërprerjetpërmes njoftimeve përkatëse. Sidomos, kjo paraqitet veçanërisht e rëndësishme në lidhjemendërprerjettesistemetevaditjesdheterrugëtpublikepërnëvendbanimesidhenëzonabujqësore.


Zbatimi i Projektit do të ndihmojë në përmirësimin e infrastrukturës rajonale. Rreth 69km rrugë të reja,drejtgjurmëssëgazsjellësit,do tëndërtohendhembi86km rrugëeudhëekzistuesedotëpërmirësohenparandërtimittëgazsjellësit.Tëdyllojeterrugëvetë reja e të përmirësuara, do të përdorin shtresëmaterialesh inerte për tëmundësuarkalimineautomjeteve tëProjektit (kamionëte tubavedhemakineritëendërtimit).Nga69 km rrugë hyrëse të reja, 36 km parashikohen në Rrethin e Skraparit, kryesisht nëKomunatPotomdheQendër.Gjithashtuedherreth40%errugëveqëdotëpërmirësohenndodhennëRrethineSkraprarit.PlotësimiiProjektittëGazsjellësitqoftëmerrugëtërejaapotëpërmirësuaradotëpërmbushetnëfunksiontënevojavetëProjektit,përshembullrrugëmesipërfaqezhavorri etj.Nëmarrëveshjemeautoritetet rajonaledheautoritetetpërgjegjëse(përfshirëMMPAU)dheagjencitëpërkatësenëlidhjemeçështjesishqetësimii faunësdhemundësimi iaksesitnëpyjeqërritrreziqeteprerjevedhegjuetisëilegale,këtorrugëtërejamundtëofrohenpërpërdorimpublik.Atomundtësigurojnëmundësipërmbështetjenezhvillimitekonomik tëzonës,dukekrijuarpotenciale të rejapërkëtokomunitete,historikishttëizoluarangazonatetjera,përtëshkëmbyermallraeshërbime.

Përsaupërketllojevetëtjeratëinfrastrukturëssiujiipijshëm,telekomunikacioni,ujëratezeza,mbetjetsidheobjektetshëndetësore,atomund tëzhvillohennëmbështetje tëpunimevepërndërtiminegazsjellësit.ShoqëriaTAPAGështëeangazhuartëvazhdojëpunënmeqeverinëdheautoritetetvendorepërtësiguruarpërfitimetëqëndrueshmepërqendratlokalesidhepërdorëzimineobjektevemetëmbaruarndërtimi.ShoqëriaTAPAGdotëpërpilojënjëPlan Menaxhimi Shërbimesh dhe Infrastrukturepër tëmaksimalizuarpërdorimineinfrastrukturësnëpërshtatjemenevojatekomunitetit.Nëfazënevlerësimittënevojaveparahartimittëplanit,ShoqëriaTAPAGdot’ikushtojëvëmendjetëveçantë

Faqe 49 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



atyrevendbanimevenëzonatëizoluarameinfrastrukturëtëmangëtdhemeshërbimetëtillasiçjanëatonëRrethineSkraparitdhenëzonënlindoretëRrethittëKorçëssidhekomunitetetmerritjetëpopullatës.Plani i Menaxhimit të Shërbimeve dhe Infrastrukturës dotëpërpilohetnëkoordinimtëngushtëmekompanitëeshërbimevelokale,sidhemeautoritetetnënivelvendoerajonalsëbashkumekomunitetetpërtësiguruarinvestimete duhura dhe zhvillimin e qëndrueshëm.Plani gjithashtu do t’i nënshtrohet një procesikonsultimimekomunitetetendikuara.

Për sa i takonmundësisësë furnizimit lokalmegaz,projekti i sistemit tëgazsjellësitTAPmundësonteknikishtfurniziminmegaztërrjetitshqiptar,porShoqëriaTAPAGnukështënjëfurnizuesgazi lokal.Megjithatë,nësenevojitet,pika-lidhjejepërkaliminegazitnësisteminkombëtar do të vlerësohen gjatë fazës inxhinierike pasuese, në konsultim me qeverinëshqiptare.

6.4.3 TrafikudheTransporti


Mbi tokë: Në pjesën Perëndimore të Projektit të gazsjellësit, të gjitha tubat do tëshpërndahennëkantierepërgjatëgjurmëssëgazsjellësit,dukenisurngakantierikryesorngjiturmePortineDurrësit.Transportimi do tëmundësohet përmes transportuesish tërregullt, meqenëse të gjitha kantieret janë të arritshmeme anën e rrugëve nacionale.Përpjesënlindore(njëgjatësiafërsisht50kmngakufirigrek)paraqitendyopsionepërtransportin e tubave, njëra rrugë kalon nga Selaniku përmes Greqisë dhe e dyta ngaDurrësi përmes Shqipërisë. Për momentin, mundësia përmes Greqisë mbetet zgjidhjamëepreferueshme,porndërsajanëplanifikuardisaprojektetëtjeranëinfrastrukturë,situatanëShqipërimundtëpërmirësohetdhemundësiaerrugëspërmesDurrësitmundtëshndërrohetnënjëopsionreal.

Koncepti logjistikparaprakpërgazsjellësin tokësor tregonse trafikurrugor igjeneruarngaaktivitetet e ndërtimit do të jetë i konsiderueshëm, duke iu shtuar trafikut ekzistues, i ciliaktualishtzhvillohetnërrugëtqëjanëmësëshumtinëkushtejotëmira.Parashikimiitrafikuttëshkaktuarngalogjistikaendërtimitnërrugëtkryesoredhenënyjetetrafikut,sugjeronsepërdoruesit e tyre të përditshëm do të përballenme vonesa gjatë periudhës së ndërtimit,megjasarritjenenumrittëveprimeveparakaluese,prameriskpëraksidente.Trafikugjatëndërtimit, veçanërisht në rrugët lokalemund të sjellë rreziqe për kalimtarët, përdoruesit ebiçikletavedhebagëtitë,tëpamësuarmelëvizjenemjetevetërënda.Pokështu,dotëkëtërastekurrugëtlogjistikenukmundtëshmanginkaliminnëmestëvendbanimevenëzonadhemëtëlargëta.

Përtëshmangurkëtopengesa,vonesadherreziqenëtrafik,ShoqëriaTAPAGdotëhartojëPlanin e Menaxhimit të Trafikutmbështeturmetëdhënalogjistiketëdetajuara.Kyplandotë

Faqe 50 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



konsultohetmeadministratënvendoreerajonalesidhemeinstitucionetqëndrore,përfshirëpolicinërrugore.

Nedet:Lëvizjeteanijeve tëProjektitdo t’ishtohentrafikutekzistues tëanijeve të tjeranëzonëneProjektit,dukerriturpotencialishtrreziqetpërsigurinënëtrafikundetar.Megjithatëtrafikudetarnëzonënstudimoreështë ipakët,krahasuarmegjurmënkryesore,gjatësoreperëndimore drejt Italisë apo me gjurmën transversale në veri. Për aktivitetet që do tëndërmerrennëdet,dotënevojitetnjënumëranijeshpërfshirë2tipatëndryshëmanijeshpërshtriminetubacionevegjatëpunimevetëndërtimitpërgazsjellësinnëdet;njëpërpjesënepranëdetit(7kmlargbregdetit)dhenjëpërujëratmëtëthella.Përmëtepër,dotënevojitenanije të tjerapërpunimetendërtimit,sianije furnizuesepërmaterialetenevojshme,anijepersonelipërtësiguruarndërrimineturneve,platformatransportuesetubash,anijedragimimethithjepërpunimegërmimietj.

Faza e operimit dhe mirëmbajtjes

Gjatëoperimittësistemittëgazsjellësit,dotëkëtënjëpersoneltëvogëlpërmirëmbajtjendhepërmjetepatrulluesepëroperacionetërregullta.Kështu,qënukdotëkëtëndikimemepasojambitrafikun.

6.4.4 Ekonomia dhe Punësimi


Nëpërgjithësi,aktivitetetendërtimitpërProjektindotëgjenerojnëpërfitimeekonomikengataksatqëdot’ipaguhenshtetitdheadministratësvendore.

Fuqia punëtore për projektin e Shoqërisë TAP në Shqipëri vlerësohet të arrijë në 1500punonjësnëfazëneparëtëndërtimit.Nëndërtiminegazsjellësitmendohettëangazhohen700punëtorëbrendanjëperiudheprej24muajsh(3-7muajpërshtrirjeneçdotubacioni,nëvarësitëvështirësivetëterrenit;450-500personadotënevojitenpërstacioninekompresorëveCS03dhenjëgruptjetërprej300-350personashpërstacioninCS02(fillimishtpërkapacitetinenjësistemi transporti10mmk/vitdo të jetëvetëmnjëstacionmatjeje,pakompresorë tëinstaluar20).Kohëzgjatjaellogariturepunësdotëjetë26muajpërstacioninekompresorëveCS03dhe20muajpërCS02nëfazëneparë.

Sipas strategjisë së tenderimit tëShoqërisëTAPAG, ka shumëmundësi që një ose disakontraktorëtëProkurimit,InxhinierimitdheNdërtimit(PIN),sidhenjënumërinënkontraktorëvelokalë,dotëkryejnëpunimetdukepresupozuarqëfuqiapunëtorepërndërtiminegazsjellësitdotëpërbëhetngapunëtorëshqiptarë,pordhetëhuaj.Marrjanëpunëdheburimetmateriale

20 Përderisa CS02, në fazën fillestare 10 mmk/vit do të jetë vetëm një stacion matës, përshtatja e kom-presorëve për 20 mmk/vit do të kërkojë në një fazë të mëvonshme një fuqi punëtore më të vogël prej 100-150 veta.

Faqe 51 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



do tëmenaxhohen nga kontraktorët kryesorë. Kjo gjë do të kërkohet dhe do të zbatohetnëpërputhjemekërkesateShoqërisëTAPAGparashtruarnëpolitikatesajnë lidhjemePërgjegjësinëSocialetëKorporatës(PSK)sidhemedokumentatudhëzuesetëBERZH-itpërimplementiminepraktikavemëtëmiranëlidhjememenaxhiminepunëtorëve,akomodimindhetëdrejtatetyre.

Përndërtiminegazsjellësit do tënevojitetnjë fuqipunëtoreespecializuardhee trajnuar.Me shumëmundësi, kërkesa për punonjës lokalë e rajonalë të pakualifikuar në aktivitetetpërgjatëgjurmëssëgazsjellësitdo të jetë relativishteulët. Përshkak tëkohëzgjatjessëshkurtërtëfazëssëndërtimittëgazsjellësitdotëketëmundësitëkufizuarapërpunëtorëtepakualifikuarqëfitojnëaftësitërejagjatëpunës.Megjithatë,përderisapunandërtimorenëstacionetekompresorëvedotëzgjasëmëtepërpritettëketëmëshumëmundësipërtrajnimedhe kualifikime për fuqinë punëtore në lidhjeme këto komponentë. ShoqëriaTAPAG pondërmerrnjëAnalizë për Furnizimetpërtënxiturzhvilliminekonomiklokal,përtëpromovuarblerjetdherekrutimetngabrendaterritoritshqiptardhengarajonetkudotëndërtohetprojektiigazsjellësit.21Gjetjetqëdotëkonkludohenngakjoanalizë,dotëparashtrojnëpiketatpërPlanin e Zhvillimit Përmbajtësor Lokal.

Punëtorët e ndërtimit të gazsjellësit do të akomodohen në një numër kampesh tëshpërndarëpërgjatëgjurmëssëgazsjellësit (7kampe+2opsionale) sidhenjëkamppërçdostacionkompresorësh.KampetdotëmbulohenmeshërbimtëplotëdhendonësenjësasiemadhematerialesheshërbimeshdotëvijëngarajoniiTiranësdhengaqendratëtjerakomercialeetregtarenëvarësitëartikujvetëfurnizimit,ekonomitërajonalemundtëpërfitojnëngafurnizimimeushqimedheartikujtëtjerënëvarësitëdisponibilitetit tëtyre.Zonatepopulluarapranëkampevetëndërtimitmundtënxjerrinmëshumëpërfitimengapunësimidhengashpenzimetkrahasuarmerajonetelargëtaqëvetëmkalohenpërmesngagjurmaegazsjellësit.Njëherazi,punëtorëtnëkohënetyretëlirëdotudrejtohentregjevelokale,dyqaneve,bareveerestorantevegjatëperiudhëssëndërtimit.Gjithsesi,njërritjenëbiznesetlokaledotëjetëafatshkurtërdhejoshumëendjeshme(dotëjetëmëemadhenëafërsitëkantierevetëndërtimit,siçjanëstacionetekompresorëvepërshkaktëprezencësafatgjatëtëfuqisëpunëtore).


Një përfitim ekonomik i përgjithshëm për Shqipërinë gjatë operimet të sistemit do të jenëtaksatnëkohëneoperimittëprojektit.

21 Ndonëse nuk është e mundur të parashikohen përfitimet ekonomike në terma monetare, një tregues i përafërt i sasisë dhe i vlerës potenciale ekonomike mund të nxirret duke bërë krahasime me projekte të ngjashme (krahasuar me gjatësinë e seksionit të gazsjellësit).Sipas vlerësimit paraprak të Shoqërisë TAP AG për përfitimet lokale nga Projekti (TAP-CEA-RP-001-Rev.0) mundësitë ekonomike të shoqëruara me prokurimin e mallrave dhe shërbimeve mund të kapin shumën prej 250 milionë Euro ose më shumë.

Faqe 52 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



FuqiapunëtoreepërhershmeeShoqërisëTAPAGpërsisteminegazsjellësitdhepëroperiminestacionevevlerësohet të jetë jo më pakse100punonjës,shumicae tëcilëvemjaft tëkualifikuar.Përposkësaj,kontraktorëtdotëpërfshihennëmirëmbajtjeneobjektevedhenësigurinëe tyre.Për rrjedhojë,nënjëshkallë tëcaktuar,efektepozitive tëpërhershmembiekonominëlokaledotëmbetennërajonet,kudotëngrihenstacionetekompresorëve.

6.4.5 Shëndetësia në komunitet, shëndeti dhe siguria


NjëprojektipërmasavetëmëdhasigazsjellësiTAPmbartpotencialepërnjënumërrreziqeshpërsigurinëeshëndetinmbikomunitetet lokale,përgjatëgjurmëssëgazsjellësitsidhenëafërsi të stacionit të kompresorëve. Rreziqet kryesore lidhenme fuqinëpunëtoredhemendërveprimin me komunitetet lokale si për shembull, sjellja joprofesionale e punëtorëve,përhapjeesëmundjevetëtransmetueshme,rreziqetnërritjetëaksidenteverrugoreshkaktuarnga logjistika e ndërtimit dhe transportit, vështirësitë në shërbimet lokale (si përkujdesjashëndetësore)dhendikiminmjedisor.

Dukeubazuardhenërezultatetetenderimitpërveprënendërtimit,njëpjesëespikaturefuqisëpunëtoreprej1500personashmundtëmbartëpotencialishtndryshimekulturoreprejvendevetëorigjinës,kështuqë,duhenmenaxhuarmendjeshmërinëeduhurpërtëshmangurndikimetepakëndshmembikomunitetetlokale.

Shoqëria TAPAG, do të marrë përsipër masat për menaxhimin e praktikave më të mirandërkombëtare për të adresuar rreziqet e ndryshme të shëndetit publik dhe sigurinëshëndetësoreqëburojnëngapraniaenjëfuqietëmadhepunëtorenëkohënendërtimittëgazsjellësit.NjëPlan Menaxhimi për Shëndetin dhe Sigurinë dotëpërpilohetpërtëshmangureminimizuarrrisqetdhendikimetendryshmembishëndetinekomunitetit(përfshishëndetinesigurinë)qëvijnësipasojëepunimevendërtimore.Kontraktorëvedotukërkohettëpërmbushinkërkesadherregullasigurietërrepta.NgakjoburondhehartimiinjëKodi Sjelljeje për Punëtorët (përfshirëpolitikatnë lidhjemealkoolin,ndalimineaktiviteteveshoqëroretëpaligjshme,sidhekonsumiminesubstancavetëndaluara)sidhetrajniminepërgjegjshëmetëdetyruartëpunëtorëvesipjesëevullnetittëtyrenëlidhjemetestimetvullnetareshëndetësore,ngritjenemjediseveshëndetësoreparësoresidhedhënienendihmëssëshpejtësidhemasatetjeratëdetajuarasipasVMNS-së.

NjëPlan Menaxhimi i Trafikutdotëpërpilohetpërtëpërcaktuarmasatefektivenëmenaxhiminetrafikuttësigurtëpërgjatëndërtimittëprojektitmbirrjetinerrugëvepublikeekantierevetëpunësdherrjedhimishtdukeminimizuarrrisqetngaaksidentet.Shoferëtekamionëvedhetëmjetevetëndërtimitduhettëjenëtëkualifikuardhet’inënshtrohentrajnimitshëndetësordukedemonstruarfitimineaftësivepërkatëse.Takimeinformativedotëorganizohenmebanorët

Faqe 53 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



lokalëpërtëshpjeguarsinjalistikënparalajmëruesesidhepërtëshmangurkalimetpërmeskantierevegjatëndërtimeve.

NjëMekanizëm Ankimimidot’imundësohetpopullatëslokalendërkohëqëZyrtarët Ndërlidhës të Projektit me Komunitetindotëjenëtëgatshëmpërtëtrajtuarnëterrençështjetëshëndetitkomunitar,sigurisëshëndetësoreetësigurisënëpunë,mendikimtëmenjëhershëm.Projektido të ofrojë përkujdesje shëndetësore për cilindo anëtar të komunitetit të dëmtuar ngaaktiviteteteProjektit.

ShoqëriaTAPAGdo të ndërmarrë një vlerësim të nevojave/kapaciteteve të pajisjeve dhepersonelit të spitaleve përgjatë gjurmës së gazsjellësit, përfshirë dhe Tiranën, për tëpërcaktuarnësekëtoshërbimekanëburimetëmjaftueshmesidhepajisjepërtëtrajtuarrasteteurgjencave(përshembull,aksidentetngandërtimi).Marrëveshjetëveçantadotëpërpilohenmespitaletepërshtatshëmpër tëofruarpërkujdesjeshëndetësorenërasteurgjente.Këtomarrëveshje,dotëparashikojnëofriminepajisjeveshtesëosetrajnimineduhurtëstafitngaShoqëriaTAP,nësekërkohet.

ShoqëriaTAPAGdotëhartojënjëPlan Reagimi për Emergjencatdukemarrëparasyshafërsinëmeqendrat shëndetësore për incidentet emëdha, rastet dramatike të shumëfishta si dhepandemitë.Këtodotëmundësohennëkonsultimmeautoritetetkombëtaretëemergjencavesidhemefasilitetetlokaletëpërkujdesjesshëndetësore,dukembuluartëgjithëkontraktorëtdhenënkontraktorët,pordhedukemarrënëkonsideratëkomunitetinlokal.


Siguriadheshëndetipublikgjatëoperimitjanëmarrëparasyshedhenëlidhjemeprojektimineobjektevesidhemevlerësiminerisqeve.Projektipërfshinedhekarakteristikatësigurisësipas standardeve të njohura europiane dhe sipas normave për sistemet e gazsjellësve(domethënëtrashësiaemurittëseksionittëgazsjellësitdotëluhatetnëvarësitëafërsisëmendërtesatepopulluaradhetëdendësisësëkëtyrendërtesave).Meqëllimqëtëadresohettrajtimiirreziqeveshoqëruarmengjarjetejashtëzakonshmegjatëoperimit,Plani i Reagimit të Emergjencave (PRE) do të specifikojë gjithashtu veprimet e domosdoshmenë rastet engjarjevetëjashtëzakonshmedheincidenteve.

Plani i Reagimit të Emergjencave (PRE)përfazëneoperimitdotëzhvillohetsipaskërkesaveshqiptaredhetëBE-sëdhestandarteveepraktikavemëtëmirandërkombëtaretëindustrisë.PREdotëkonsultohetdhemeautoritetetkompetente,shërbimeteemergjencave/mbrojtjencivile dhe administratën vendore përgjatë gjurmës së gazsjellësit si dhe stacioneve tëkompresorëve.Mbështeturdhenëkonsultimmeaktorëtpërkatës,ShoqëriaTAPAGdotëshqyrtojëkompetencat ligjoretëaktorëvepërgjegjësvendorëdherajonalëpërreagimndajemergjencave.ShoqëriaTAPAGdo tëofrojë trajnimineduhur,angazhiminnëpraktika të

Faqe 54 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



ndryshme,dhenësenevojitet, do tëofrojëpërmirësimetedomosdoshmepërpajisjet, përshembull, repartet vendore të zjarrfikësve/njësitë e mbrojtjes civile. Njësitë familjare nëkomunitetpranëprojektitdotëmarrininformacionpërmesbroshuravetëcilatdotëpërmbajnëkëshillimesesidotëveprohetnësendodhnjërrjedhjegaziosendonjëincidentnëtubacionetegazit.

Gjatë punës, instalimet e projektit do të ruhen me personel të sigurisë. Stacionet ekompresorëve do të ruhen gjithmonë, po ashtu dhe gjurma e gazsjellësit do të ruhetrregullisht.ShoqëriaTAPAGdotëtrajtojëçështjenesigurisësëpajisjevedhendikimevepotencialembi sigurinë publike sipas kërkesave kombëtare shqiptare si dheParimeve Vullnetare mbi Sigurinë dhe të Drejtat e Njeriut, tëcilatkonsiderohensipraktikatmëtëmiranëkëtëfushë.

6.4.6 Kohezioni komunitar

ProjektiTAPmbartdherreziqetsocial-ekonomikeshoqëruardhemefaktinqëkomunitetetdheindividëtmundtëndihenpotencialishttëpafavorizuarpërshkaktëperceptimevembindarjenepadrejtëtëpërfitimevedhetëdetyravegjatëzbatimittëprojektit.Kjomundtësjellëfërkimedhendikimmbikohezioninkomunitar.RezultatetekonsultimitgjatëpërgatitjessëVNMS-së(VlerësimiiNdikimitMjedisoreSocial)kanëdëshmuarsepritshmëritëemëdhatëkomunitetitpërkundrejtprojektit mbeten,veçanërishtatonëlidhjemepunësimingjatëndërtimit dhe operimit, si dhe në lidhjeme përfitime të tjera potenciale për komunitetin.Pritshmëritëqëndrojnëdheparasfonditkrahasimortëpagavetëulëtanëzonënstudimore,ku shifrat e papunësisë variojnë nga 5% (Devoll) deri në 13% (Berat) ndonëse niveli ipapunësisëmund të jetë më i lartë,nëvendbanimetmë tëvogladhemë të largëta tëzonës.

Siç përshkruhet dhe nëSeksionin 6.4.4 zbatimi i Projektit do të rezultojë në një fluks tëplanifikuardhetëpërkohshëmtënjëfuqiepunëtorerelativishttëmadhenëzonëneProjektit,tëpërbërënga1500punonjësshqiptarëdhetëhuaj;Midistyrevlerësohetserreth20-30%dotëjenëpunëtorëshqiptarëtëpakualifikuar.PunëtorëtdotëstrehohenmësëshumtibrendakampevetëtyredhedotunënshtrohenKodit të Sjelljes për Punëtorëtnëlidhjemesjelljenetyredhemekomunikiminmebanorëtvendorë.

ÇështjetekohezionitpotencialkomunitardotëtrajtohenngaKompaniaTAPAGmeanënemasaveqëpërfshijnëelementetemëposhtme:

• Shoqëriadhekontraktorëtesajdotërekrutojnëdhedotëmbledhinproduktemebazëvendase,pordhedotëpërpiqentëofrojnëmundësitëtjerapërkomunitetin.

• ÇështjetetokësdotëmenaxhohenpërmesPlanit për Servitutin dhe Blerjen e Tokës (PSBT)icilimundësonnjëmenaxhimtransparentdhetëbarabartëtëndikimevembi

Faqe 55 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



komunitetetdhepronarëtetokësapombipërdoruesiteprekur.Nëseshfaqenndikimembi jetesën, këto ndikime do të zbutenme anën ePlanit Restaurues për Jetesën (PRJ)

• Meanënepolitikësmbi Përgjegjësinë Sociale të KorporatëssidheofrimittënjëProgrami Investimi Social e Mjedisor (PISM),ShoqëriaTAPAGdotëoptimizontepërfitimetesjellangaProjektipërmesnxitjessëinfrastrukturës.ZbatimiiprogramitPISMdotësynontetëshpërndantepërfitimetnëmënyrëtransparentedhetëdrejtëmemundësitëbarabartapërkomunitetet.ProgramiPISMdotëzhvillohetnëkonsultimmekomunitetet,porgjithmonëdukemarrënëkonsideratëgrupimetendjeshmedhetëmargjinalizuartëpopullatës,siçjanëRomët.

• Shoqëria TAP do të zbatojë një mekanizëm ankimor për të adresuar shqetësimetindividualedhetëkomunitetittëlidhuramendikimetngaProjekti,veçanërishtgjatëfazëssëndërtimitdheaktivitetevetërimëkëmbjes.

Faqe 56 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



6.4.7 Çështjet sociale të fuqisë punëtore


Nëvarësitërezultatevetëtenderimit,katëngjarëqëpunëtorëtendërtimittëvijnëngarajonetëshumtatëbotës,mehistoritëndryshmekulturash.Kyfakt,paraqetnjëserirreziqeshsociale(sikurseparashikohennëVlerësimin i Ndikimit mbi të Drejtat e Njeriut).ShoqëriaTAPAGdotëpërfshijëklauzolapërkontratatPINnëlidhjemetrajtiminedrejtëtëpunëtorëve,mjedistësigurtpunenëkantier,sidhekushtetëpranueshmeakomodimiefurnizimimeushqime.KëtokushteduhettëjenënëpërputhjemekërkesatelegjislacionitshqiptarpërkatëssidhelidhenmepolitikateShoqërisëTAPAGsidherekomandimetepraktikavemëtëmiratëBERZH-itdheKFN-it.ShoqëriaTAPAGdo t’ukërkojëkontraktorëvePINqë të informojnëpunëtorëtpërtëdrejtatetyresidhetëngrenëmekanizmateankimimitpërpunëtorëtdhetëndërmarrinvëzhgimedheintervistainformativemegrupetefokusuarapërzbuliminqënëfillimtësituatavetëpakëndshme.KompaniaTAPAGdotëndërmarrëauditepërputhshmërienëkampetdhekantieretepunëspërtëverifikuarpërshtatjenmestandardetekërkuarakontraktuale.ShoqëriaTAPAGdotëkrijojënjëekipmbikqyrëstëndërtimitqëpërfshinspecialistëpërShëndetin,Sigurinë,Mjedisin(SHSM)sidhespecialistëtëBurimeveNjerëzoredhetëPërgjegjshmërisëSocialetëKorporatës.22

Përmëtepër,ShoqëriaTAPAG,dot’ukërkojëkontraktoritPINtëndërmarrëkontrollemevëmendjetëveçantëmbikushtetepunës(përfshikushteteshëndetit,sigurisë,mjedisitdhekushtetsociale)tëkantierevetëprodhimittëartikujvekryesorë,tëparashikuarpërprojektin(siçjanëtubacionetelinjës,materialetshtrojedhembushës)sidhepërtësiguruarqëmallratefurnizuartëprodhohennëkushtepunetësigurtaetëbarabartadheqëpërmbushinkërkesatepolitikavetëShoqërisëTAPAG.


StafiqënevojitetpëroperimnësisteminegazsjellësitTAPnëShqipëridotëjetëmëpakse100njerëz,kryesishtpunëtorënëstacionetekompresorëve.StafioperacionaliTAPAGdotëpunësohetsipaspolitikavetëpunësimitpërTAPAG,tëcilatdotëjenënëpërputhjemerregullatshqiptaredhetëBE-sënëlidhjemekushtetepunës.Stafidotëmarrëtrajnimineduhurnënjëmjedistësigurtë.Cilidokontraktorqëmirëmbanstacionetekompresorëve,qëpatrullojnënëgjurmënegazsjellësitapoqëofrojnësigurinëmbiinstalimetdot’ikërkohet

22 Një plan mbi Menaxhimin e Shëndetit dhe Sigurisë për Projektin (H&S Plan) do të përpilohet për për-gatitjen e një kuadri mbi planifikimin e shëndetit dhe sigurisë, të hetimit të aksidenteve dhe incidenteve, si dhe auditimin e Shëndetit dhe Sigurisë. Nëe kët plan do të përfshihet një Plan Menaxhimi i Shëndetit dhe Sigurisë për të mbuluar shëndetin e sigurinë në punë të fuqisë punëtore gjatë ndërtimit. Një Plan Menaxhimi për Punëtorët do të hartohet gjithashtu për të adresuar rreziqet potenciale kundrejt të drejtave të punëtoreve, standardet e punës në funksion të pritshmërive dhe procedurave për të mbajtur kushte cilësore të punës, të aktiviteteve dhe sjelljes.

Faqe 57 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



meanëtëkontratëstëzbatojnëkërkesatsocialedherregullateSHSM-sëtëShoqërisëTAPAG.23

6.4.8 Trashëgimia kulturore


Mbi tokë: GjurmaeGazsjellësit,stacionetekompresorëve,stacionetevalvulavetëbllokimitsidhegjurmimeterrugëvetërejajanëshmangurngatrashëgimiaenjohurkulturore.Megjithatë,disamonumentetëtrashëgimisëkulturorendodhennëafërsitëgazsjellësitsidhenëzonamepotencial tëmadhpërsite tëpanjohura,qëkryqëzohenmegazsjellësin,dhemund tëpërbëjnëgjetjearkeologjikegjatëgërmimeve.BazuarnëgjurmëneProjektit,njëtotalprej37zonash/objekteshtrashëgimiekulturoredotëjenëobjektindikimevesipasojëeaktivitetevetë lidhurameProjektin:njëstrukturëarkeologjike,pesëzona/objekte trashëgimiekulturorejomateriale (TKP),shtatëmonumentedhe24zona/objektearkeologjike.24zonat/objektetarkeologjike të vendosura brenda brezit të ngushtuar të punimeve (më pak se 18m ngakorridori i gazsjellësit); brenda një distance prej 4m nga një objekt logjistik apo një rrugëhyrëse;dhenëgjurmënedisaobjektevepërbërës tëProjektit.Dymonumentetdo të jenëobjektindikimevefiziketëdrejtpërdrejtanësendërtohetrrugafakultativeehyrjesprej8kmngaVithkuqinëOstrovicë.Pesëmonumentetetjeradotëndikohenngakufizimiipërkohshëmiaksesittëpërdoruesvegjatëndërtimit.Pesëzonat/objektetTKPdotëvuajnëndikimengadridhjet,ndotja,dhekufizimiiaksesittëpërdoruesvegjatëfazëssëndërtimit.

Projektikaimplementuardisamasadheprotokollepërtëminimizuarndikimetgjatëndërtimitndajzonave/objektevemetrashëgimikulturoretënjohurdhetëmundshëm.Disangazonat/objektetarkeologjikedotëhetohenmëtejnëpërmjetgërmimeveprovëpërparandërtimit24. Në rastsedotëketëgjetje,TAPAGdotëndjekëudhëzimeteautoritetevekompetentedhe,nësenevojitet,gjetjetdotëshpëtohen.

ProjektidotëzbatojenjëPlan Menaxhimi të Trashëgimisëqëdotëravizojëkërkesatnëfazënendërtimitnëlidhjemetrashëgiminëenjohurkulturore.KjodotëparashikontenjëProcedure për Gjetjet e Rastitkupërshkruhetseçfarëduhetbërëdhesitëveprohetnësehasetnjëgjetjegjatëpunimeve.ÇdogjetjedotëtrajtohetnëpërputhjemeRregullatShqiptaresidhekërkesateperformancësPR8tëBERZH-it.

Përmonumentet dheTKP-të qëndodhenpranëbrezit të punës, kantiereve të punësdherrugëve logjistike, dhe veçanërisht kur ata ndodhen në afërsi të seksioneve ku aplikohen

23 Një Plan Operacional për Menaxhimin e Shëndetit e Sigurisë do të hartohet (si pjese e Planit të Menaxhimit për Sigurinë e Shëndetin) për të adresuar shëndetin e sigurinë në punë të fuqisë punëtore të gazsjellësit gjatë fazës së operimit.

24 Përzgjedhja e sajteve do të përcaktohet në konsultim me autoritetet kompetente.

Faqe 58 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



plasjetegoditjetpërhapjenekanaleve,njësuportipërkohshëmpërtëmbrojturintegritetinstrukturaldo tëofrohet (për shembull,Monumentet për Dëshmorët nëafërsi të rrugëve tëhyrjesnëKp113dheKp117).StatusiparadhepaspunimevedotëregjistrohetngaekspertetdheShoqëriaTAPAGdotëriparojëndonjëdëmtimtëmundshëm.

Mbi det: Burimet kryesore dhe ndikimetmbi trashëgiminë kulturore do të shkaktohen ngadisturbancatnështratinedetit.Dëmtimifizikinjëzone/objektizakonishtrezultonmehumbjetëvleravehistorike,kulturoreeshkencore.Megjithatë,dukebërënjëidentifikimtëtëdhënavereferuese,njëvëzhgimindërmarrëpranëzonësbregdetarenukkasjellëprovapërobjekteosembetjemeinteresarkeologjik.Vëzhgimeteveçantaqëdotëkryhennëfundtëvitit2012nëthellësitëzonësbregdetaremundtëzbulojnënëseekzistonndonjëzonë/objektipanjohur.

Faza e operimit dhe mirëmbajtjes:

Gjatëfazëssëoperimitnukmendohettëketëndikimembiobjektetetrashëgimisëkulturore.Patrullimipërgjatëgjurmëssëgazsjellësitsidheprogrametemirëmbajtjessëstacionevedotëkenëparasyshpërdoriminetrashëgimisëkulturorejomaterialengabanorëtvendas.

6.5 Ndikimet kumulative, rreziqet dhe mundësitë

NdikimetëndryshmemundtëburojnëngakombinimiiaktiviteteveqëshoqërohenmeprojektinTAP,sëbashkumezhvillimeburimorengapalëtëtretaapoprojektenëtënjëjtënzonedhenëtënjejtënkohëzbatimi.

Vetëmtri llojeprojekteshkanënjëprogramzbatimimepotencial tëpërafërtmeprojektineShoqërisëTAP.KëtojanëBai-Pasi(Bypass)iriiRrugësFier-Vlorë,dheHidrocentralet(HEC)mbilumenjtëDevolldheOsum:

• Bai-Pasi i ri i Rrugës Fier-Vlorë. Ndikimimbipërdoruesiterrugës.VonesatëpërdoruesvetëkësajrrugengandërveprimetemundshmetëndërtimittëProjektitTAPmeBai-PaisinerrugësFier-Levannukkatëngjarëtëndodhin.TrafikupërndërtimineProjektitmundtësjellëmbingarkesasidhe lëvizje tëngadalta tëautomjetevenërrugët lokaledhe tëpërbëjënjërrezikpërkëmbësoretdhepërdoruesitebiçikletavepasiatorrugëpërdorennëniveltëulëttrafiku.Megjithatë,ndikimetdotëjenëafatshkurtra,sidomosgjatëperiudhavekulmoretëpunimevedhedotëmenaxhohenpërmeszbatimittënjëPlani Menaxhimi për Trafikun.

• Hidrocentralet e Devollit. Nëse të tria skemat hidrike të propozuara mbi rrjedhjen esipërmetëDevollitdhe tëbashkimit të tijmeOsumindo tëndërtoheshinnë tënjëjtënkohë me kryqëzimet e lumit që nevojiten për projektin TAP, atëherë këto aktivitetemundtëndërveproninmendikimekumulativenëburimeteujëravetëfreskëta,nëllojetepeshqvedhehabitatetujorepërreth.Natyrisht,ndikimetngaprojektiTAPdo të ishin

Faqe 59 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



kryesishtafatshkurtërdhedotëndodhningjatëperiudhëssëndërtimeve.Mundësiapërndikimekumulativedotëkufizohejnëperiudhatëshkurtrakohorekurdotëndërtoheshinkryqëzimetmbilumë,domethënë2-4javëpërkryqëzimetmeçarjedheqëzgjasinderinëkatërmuajpërkryqëzimetpatranshe.Përreceptorëtekologjikë,ujorëetokësorë,ndikimetkumulativeqëburojnëngandërveprimiipunimevetëprojektitTAPdheHidrocentralevetëDevollitnukdotëjenëtërëndësishme,dukemarrënëkonsideratëpasojatqëdotësjellëndërtimiihidrocentraleve.

• Hidrocentralet e Osumit:NësetështatëhidrocentraletepropozuarpërgjatëlumitOsumdotëndërtohennëtënjëjtënkohëmekryqëzimetmbi lumëqënevojitenpërprojektinTAPmidisÇorovodësdheBeratit,atëherëkëtoaktivitetedotëndërvepronindukesjellëndikimekumulativembiburimetmeujëtëfreskët,mbipopullatatepeshqvedhehabitatetujore.Megjithatë,dukeparëshqetësimetqëndërtimiihidrocentralevedot’isilltelumit,aktivitetetnëkryqëzimetdotëvlerësoheshinkrahasimishtsitëparëndësishmedhemendikimeafatshkurtrambicilësinëeujit.

PropozimetpërinvestimetëtjeramëtëvoglanëzonëneprojektitosejanëtëvendosuranënjëfarëdistancengatubacionidhengastacionetekompresorittëTAP-itdhejashtëzonëssëmbrojtjestëgazsjellësit,oseplaniirealizimittëtyrekapaktëngjarëtëpërputhetmeProjektinTAP.PrandajkapaktëngjarëtëndodhinndikimekumulativegjatëndërtimitdheoperimittëProjektitTAP.

6.6 Ndikimetndërkufitare,rreziqetdhemundësitë

EfektikryesorndërkufitarmidisShqipërisëdheGreqisëështëitillëqëgjurmaegazsjellësitnënjërinvendndikondrejtpërdrejtmbivendinfqinj.Pavarësishtkësaj,nukparashikohettëketëndikimendërkufitaregjatëaktivitetevenormaletëndërtimitapofazëssëoperimit,mekushtqëtëndiqenpraktikatmëtëmiranëkëtëfushë.

Ndikimetndërkufitaregjatëndërtimitdotëlidheshimmemarrësitekologjikë,përshembull,meshqetësimetmbishpendëtmigruesdhemishngrënësitemëdhenjqëjetojnënëtokatekufiritshqiptaro-grek.ZonathabitatebrendaShqipërisë,drejtpërdrejtnëkufirinkuvendosetlinjaetubacionit,nukkonsiderohentënjëcilësietëpasur,dhendikimetdotëjenëtëpërkohshmenëkëtërajon.

ZonaeTrestenikutdheeBilishtitnjihetsizonaepopullatavetëAriuttëMurrmë(Ursusarctos)dhe Ujkut (Canis Lupus), të cilët kalojnëmidis Greqisë dhe Shqipërisë dhe për shkak tëmungesëssë tëdhënave referueseshkencorepërshkueshmëriaapo lidhjaearinjvemidistëdyjavendevembetetepasigurtë.Sidoqoftë, kashumëmundësiqëato tëpërbëjnënjëpopullsi tëvetme; jetesaearinjvenëShqipërinëLindorevaretgjithashtungakonservimi iarinjvedhenëGreqinëPerëndimore.NëlidhjemeaktiviteteteprojektitdhesipasPMMS-së,

Faqe 60 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



ndikimetpotencialekonsiderohensitëpapërfillshmeapotënjërëndësietëvogël.MegjithatëmenaxhimiikujdesshëmdhezbatimiinjëPlani Aksionesh për Biodiversitetin(PAB)nevojitetpërtëminimizuarndikimet.

MbështeturnëmodeliminekryergjatëfazësstudimoretëVNMS-së,nukvërehenapopritenndikimendërkufitaretërëndësishmenëcilësinëeajritdhepeizazhinnëdrejtimtëGreqisëngaStacioniiKompresorëveCS02qëmendohettëvendoset4kmngakufiri.

Mbështeturnënjëanalizëpikëpamjeshparaprake, i vetmivendbanimqë iduhetkushtuarvëmendjepërStacioninCS02ështëfshatigrekiLeropigitrreth6kmlarg.Fshativendosetnëkrahunenjëkodredhekanjëpamjedrejtjuguteperëndimit,kuterreniështëmëiulët.Kamundësipërvizibilitetngalart,porndërtesaestacionittëkompresorëvemeoxhaqe30mmundtëshihetvetëmngamajatkodrinorepërrethLeropigit.

ModelimiishkarkimevenëajërpërstacioninCS02tregonsepërsubstancatNOxkoncentrimetafatshkurtra(NOX99.8PërqindjaekoncentrimittokësornjëorëshngaemisioneteCS02)dotëshkoninderinë26µg/m³nënjëvendodhjeafërsisht1kmlargkufiritgrekdhe2.3kmnëveriperëndimtëfshatitLeropiginëGreqi(VlerakufitareeBE-sëpër99.8përqindje=200μg/m³).KoncentrimimëilartëafatgjatëiNOX nëterreningrekdotëjetëmëpakse0.5μg/m³nëzonënkufitareShqipëri-Greqidherreth3kmnëveri-perëndimtë fshatitLeropigi (VlerakufitareeBE-sëpërmasënvjetore=40μg/m³).

Gjatëoperimittësistemittëgazsjellësit(tokësoredetar),efektetëkufizuarandërkufitaremundtëndodhinpërshkaktëngjarjevetëjashtëzakonshmesiçjanëaksidentetdheeksplozionet.Gjithsesipërderisakemitëbëjmëmetransportimtëgazitnatyrornukpritettëketëndikimendotjendërkufitarepasiçdosasierrjedhurgazidotëshpërndahejmenjëherënëatmosferë.

Ndikimetndërkufitaredetare tëaktivitetevenë tokëapoujërat territorialeshqiptare tëdetitAdriatiknukpritentëprekinterritorinendonjështetifqinjpërshkaktëdistancëssëmadhe(GreqianëjugdheMaliiZidheshtetetëtjeranëveri).Njëfarëshkallendikimindërkufitarmundtëvijëngaoperacionetbrendazonës ekonomike ekskluzive(ZEE)shqiptarenëkufi,nëafërsitëZEE-sëitaliane.Kjodotëlidhetgjatëkohëssëndërtimitmeshkarkimetnëajër,zhurmat,shkarkimineujëravetëpërpunuara,etj.ngaanijeteinstalimitdhengaanijetmbështetëseqëpunojnënëZEE-nëshqiptare.Këtondikimendërkufitarekonsiderohentëpapërfillshme.

6.7 Ndikimet, rreziqet dhe mundësitë e çaktivizimit

NdikimetngaçaktivizimiisistemittëgazsjellësitTAPdotëvarenngapërqasjaeavancuareçaktivizimitsidhengateknikateçmontimitqëdotëjenëtëdisponueshmenëatëmoment.Nëvarësi tëpërqasjesdhetëteknologjisësëdisponueshme,gazsjellësi tokësorosedotëmbetetnëtokëosedotë largohetpjesërisht,oseplotësisht.Pavarësishtsenukkashumëprecedentë,praktikandërkombëtareezakonshmesotështëbraktisjaegazsjellësitnëtokë

Faqe 61 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



(“braktisje-në-vend”).Nëkëtë rast gazsjellësi do të inspektohej, do tëpastrohej dhedo tësigurohejkundërshembjesstrukturorepërtëshmangurrrëshqitjenedheutqëdotëçontenëndikimedhenërreziqepërpërdoriminemëvonshëmtëtokës.Nësegazsjellësilargohetngatoka,përshembull,përtërimarrëçelikunetubave,aktivitetetdotëishintëngjashmemefazënendërtimit,pornërendtëanasjelltë.Presupozohetqënëkëtërast,dotëpërdoreshinpajisjedhemakineritënjëjtadhedotëndodhninndikimetëngjashme,qëdotëkërkoninzbutjetëngjashme.Parashikohetqëgazsjellësidetardotëmbetetnëvendpasçaktivizimittësistemit.

Ndonëse do të varet përsëri nga përqasja e përdorur, fuqia punëtore e nevojshme përçaktiviziminetubacionitsidhetëstacionittëkompresorëvekamundësiqëtëjetëmëevogëlsesaajoqënevojitejpërndërtim.Prandajefektetedobishmembipunësiminlokaldhembibiznesetlokalenukmundtëparashikohenmirëngaperspektivaesotshme,porkatëngjarëqëdotëjenëmëtëvoglasesaatopërndërtim.

Tëgjithaaktiviteteteçaktivizimitdotëjenëobjektikërkesavepërlejetëzbatueshmenëatëkohëdheobjektkonsultimimepronarëteprekurdhemepalëteinteresuaratëpronavedhetëstrukturavetëprekura.PërparakryerjessëçdopunimidotëpërgatitetngaTAPAGnjëPlan Braktisje i Gazsjellësitqëmbulontëgjithanjësitëpërkatëse.Menaxhimiirreziqevesocialenëlidhjemepunonjësitdhemepublikundotëndërmerretnëmënyrëtëngjashmemendërtimindhemestandardetsocialeeuropianetëzbatueshmenëatëkohë.

6.8 Operimi jo i rregullt dhe ngjarjet e paparashikuara

6.8.1 Gazsjellësi tokësor

SistemiigazsjellësitTAPdotëtransportojëgaznatyrorqëështëtejetindezshëm.ShoqëriaTAPAGdotëzbatojëprojektinsipasstandardevetëvendosuraeuropianeendërkombëtare,dukemundësuaroperiminesigurttësistemitsidhedukeminimizuarrisqetqëshoqërohenmegazinnatyror.

GjatëndërtimittëtubacionitdheinfrastrukturësshoqëruesekompaniaTAPAGështëpërpjekurtëshmangëdhetëminimizojërisqetngangjarjetejashtëzakpnshmenëpërmjetpozicionimittëgjurmëssëgazsjellësitsidhestacionittëkompresorëve,pordheprojektimittekniktësistemitdhekomponentëvetëtij.Këtujanëpasurparasyshkërkesatkombëtareshqiptare,Standardete Bashkimit Europian, praktikatme tëmira ndërkombëtare për industrinë si dhe kërkesateperformancës tëBERZH-it,PR3(Parandalimi iNdotjes)dhePR4(SiguriadheSigurimi iShëndetitnëKomunitet)sidheudhëzuesitpërkatëstëMjedisit,ShëndetiteSigurisëtëKFN-së.Nëpërmjetkëtyrestudimevedhevlerësimeve,janëidentifikuardhetrupëzuarnëProjektmasatmëpërparuara.

Nëvijim tëdetajimit tëProjektitdhe tëvlerësimit të risqeve, risqetpotencialeafatgjatapërintegritetinegazsjellësitpërkohëzgjatjenetijnëseksionngastacioniCS03derinëdaljennë

Faqe 62 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



det,dotëshqyrtohendhedotëpërcaktohetnëseduhenmarrëmasashtesëpërmbrojtjenegazsjellësitpërshkaktëdredhimitgjatëkohëstështratittëlumitSeman.

6.8.2 Gazsjellësi detar

Ndodhitëaksidentaleqëçojnënëderdhjetekarburantevedhenaftësnëmjedisindetarnukmundtëpërjashtohengjatëfazëssëoperimittëanijevepërndërtiminegazsjellësit.Aktivitetetefurnizimitmekarburantnëdet,dotëparaqesinriskunmëtëmadhtërrjedhjeveaksidentale,ndonësesasiaederdhjesmundtëjetërelativishtevogël.Nërastetekstremetëderdhjevemasive,shkaktuarngandonjëpërplasjeemundshmeanijesh,njësasiprej10,000m³mundtëçlirohet(kapacitetimaksimalikarburantevepëranijetëtilla).Diezeliështënjëdistiliminaftëssëlehtëicilikalonnënjëshpërndarjetëshpejtëdhenëavullim.Rrjedhimishtçdosasidotëshpërbëhejdhedotëshpërndahejbrendanjëkohëtëshkurtër.NjëPlan Masash në rastin Derdhjeje të Naftës në Detdotëpërpilohetgjithashtupërtëofruarnjëreagimtëshpejtëpërçdoderdhjeaksidentale.

Njëstudimështëkryerpërtëvlerësuarrreziqetegazsjellësitdetarkurdëmtohetsipasojëeinterferencavemetrafikuneanijeve,sitakimiianijevenëtokë,mbytja,tërheqjaapouljaespirancës.Dëmtimetemëdhambigazsjellësinmundtësjellinçarjenëtubacionemepasojëçlirimin e pakontrolluar të gazit. Mundësia e dëmtimit apo e çarjes së tubacioneve ështëshumëeulët,pot’ireferoheshparimevedheinxhinieringuttëprojektimitsidhetëteknikavetëzbatuarasidhedukepasurparasyshtrafikuneulëttëanijevenëzonëndetarekukalongazsjellësi.

10

Faqe 63 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



7 MENAXHIMI MJEDISOR DHE SOCIAL DHE MONITORIMI

Si rezultat i VNMS-së një Plan i Menaxhimit Mjedisor e Social (PMMS) është përpiluarduke formuar një kuadër për zbatimin emasave të identifikuara përmes vlerësimit, për tëmenaxhuarndërtimin,operimindheçaktivizimineProjektit.MasateparashtruaranëPMMSjanëprojektuarpërtëshmangur,reduktuarepakësuar,sidhepërtëkompensuarndikimetedëmshmedhepër tëminimizuardhemenaxhuar risqeteaktiviteteve tëProjektitdheqëmundtësjellindëmembimjedisin,fuqinëpunëtoretëndërtimit,dhembistafinoperacionaldhepopullsinëlokale.Atykukamundësi,dotëndërmerrenmasapërtënxiturefektetpozitivegjatëzbatimittëprojektit.

VeprimetepërcaktuaranëPMMSlidhenmeplanedheproceduratëndryshmemenaxhimitëidentifikuaradhetëspecifikuaranëVNMS.

PMMSpërmbaninformacionemëtëdetajuarambimasateparashikuaratëmenaxhimitdhetëmonitorimitmjedisor,socialdhesocio-ekonomik,roletdhepërgjegjësitëeTAPAG-sëdhetëkontraktorëvetëtijpërimplementiminekëtyremasave,sidhepërgatitjetpërmonitorimpërtëvlerësuarefektivitetinemasave.

Tabela7.1paraqetnjëvështrimtëpërgjithshëmtëplanevemenaxhuesekryesore(nëkuadrinePMMS-së)qëTAPAGdot’iaparashtrojëkontraktoritPINpërndërtimindheoperiminngaanaeTAPAG-sëtëProjektit.

Tabela 7-1 Vështrim i Përgjithshëm mbi Planet e Menaxhimit brenda PMMS

Tema / Titullli Qëllimi / ObjektiviNdërtimi dhe ParaaktivizimiMJEDISORPlani i Menaxhimit të Materialeve të Ndërtimit

Siguronproceduratepraktikavemëtëmiratërekomanduaraqënevojitenpërtësiguruarmenaxhimtëpërshtatshëmtëmaterialevetëndërtimit(përfshirërërë,zhavorr,gurtëthërmuar)përgjatëgjithëndërtimit.

Plani i Veprimit mbi Biodiversitetin (PVB) Merretmemenaxhiminendikimevembimje-disintokësordheujërateëmbla,implementi-minemasavedhedëmshpërblimevezbutësedhetëkompensimit;masatePVB-sëgjatëndërtimitmbikëqyrennëterrenngaPunon-jësiEkologjistiPunimeveqëështëpjesëestrukturësmenaxhuesetëmbikëqyrjessëpunimeve.

Plani i Përshkimit të Tokave të Ndotura (nëse nevojitet)

Subjektipërcaktimitmëtëdetajuartëgjur-mësnëseksioninPk179-181,kyplan–dotësigurojëdetajepërpërshkiminetokavetëndoturangaprodhimiimëparshëminaftësbrutonëkëtëzonë.

Faqe 64 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Plani i Kontrollit të Erozionit dhe të Sedimenteve

Synonqëtëminimizojëerozionin në kantieretendërtimit,tëshmangëndotjeneujitngasedimentetqëkrijohenngarrëshq-itjaepakontrolluaredheravengazonadheqëtëmenaxhojëdhetëmonitorojëqëndrueshmërinë/erozioninafatgjatënëkryqëzimetmerrjedhatujore.

Procedura e Menaxhimit të Materialeve të Rrezikshme

PërcaktonsesiTAPAGdhekontraktorëtdotëpërzgjedhin,manovrojnë,depozitojnëdhelargojnëkimikatetmesynimparandaliminedëmtimittënjerëzvedhetëmjedisit.

Plani i Hidrotestimit Përcaktonpikatemarrjesdhetëlargimittëujittëhidrotestitdhemetodatpërtëshman-gurndikimetmbiekologjinëujore,shtretëritdhebrigjetelumenjve,dhetëgjithakonfliktetetjeramepërdoruesit.

Plani i Menaxhimit të Peizazhit Detajonpunimetezbukurimittëpeizazhitdhetërestaurimit(p.sh.specifikonndarë-setebimësisënëstacionetekompresorit)tëtokavepërgjatëgjurmëssëgazsjellësit,nëpërputhjemePlanin e Rikthimit të Kanti-eritnëGjendjenFillestare.

Plani i Masave në rast Derdhjeje të Naftës në Det

Siguronmasatqëdotëmerrennërastineaksidentevedetaregjatëndërtimevenëdetdheaktivitetevetështrimittëtubacionitdetar.

Plani i Parandalimit të Ndotjes Detajonpraktikatemiratëkantierit tëpunës(tokësor)përtëshmangur/minimizuarrrezikunendotjesgjatëndërtimit(përfshirëmanovriminematerialevetërrezikshme,praktikatspecifiketëprodukteveetj.).DotëhartohetsëbashkumePlanin e Paranda-limit të Derdhjeve, Procedurën e Menax-himit të Materialeve të Rrezikshme dhe Planin e Menaxhimit të Mbetjeve.

Plani i Rikthimit të Kantierit në Gjendjen Fillestare

Merretmerikthiminepërgjithshëmnëgjen-djefillestaretëtokavepërgjatëgjurmëssëgazsjellësit,qëdotëndërmerretpaspërfun-dimittëndërtimit.

Plani i Parandalimit të Derdhjeve dhe i Re-agimit ndaj Tyre

Siguronparandaliminederdhjessënaftësdhetëlubrifikantëve,agjentëvepastruesetj.dhepastriminetëgjithaderdhjeveaksiden-taleqëmundtëndodhin.

Plani i Menaxhimit të Mbetjeve Merretmemanovrimindhelargiminepër-shtatshëmtëmbetjevedhetëujittëpërdorur, tëprodhuargjatëndërtimit,përfshirëmbetjetngakantieretendërtimit.

Faqe 65 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Plani i Kryqëzimit me Rrjedhat Ujore Përcaktondetajetpërmetodatendërtimitdhemasatembrojtjesmjedisore,sipakësimiishpërndarjessësedimentit,përsecilinkry-qëzimmerrjedhaujore.

Plani i Menaxhimit të Ujit IkrijuarpërtëmonitoruardheminimizuarpërdorimineujitngaProjektigjatëndërtimit(sëbashkumePlanin e Hidrotestimit)dhepërtëmenaxhuarnevojatepompimittëujëravenënujoredhetëlargimitngasipër-faqjaekantierittëndërtimit.

SOCIALEPlani i Menaxhimit të Shëndetit të Komu-nitetit

Menaxhonçështjeteshëndetitpubliklokal,tësigurisëdhetëmbrojtjesgjatëndërtimit.

Plani i Menaxhimit të Shëndetit dhe të Sig-urisë në Ndërtim

PjesëenjëPlanitëpërgjithshëmMenaxhimitëSigurisëdhetëShëndetittëProjektit.Mer-retmeshëndetinepunësdhemesigurinëefuqisëpunëtorendërtuese(përfshirëPlanin e Ndërveprimit me Arinjtë/Gjitarët e Mëdhenj qëdotëimplementohetpërfuqinëpunëtorenëdisarajonetëcaktuara).

Plani i Menaxhimit të Trashëgimisë Kul-turore (përfshirë Procedurën e Gjetjeve Rastësore)

Përcaktonkërkesatefazëssëndërtimitpërmenaxhiminetrashëgimisëkulturoretënjo-hurdhetëgjetjeverastësore.

Mekanizmi i Ankimimit

SiguronnjëprocestëdokumentuarpërmenaxhiminesugjerimeveosetëankesavetëpopullatëssëprekurngaProjekti.

Plani i Menaxhimit të Infrastrukturës dhe të Shërbimeve Komunale

Merretmeminimiziminendërprerjessërrugëvedhetëshërbimevekomunalegjatëndërtimit.

Plani i Servitutit dhe Blerjes së Tokës dhe Plani i Aksesit në Tokë

Merretmemenaxhiminepërftimittë përkohshëmdhetëpërhershëmtë tëdre-jtavepërservituttëtokëspërgazsjellësindhepërpërvetësiminetokëspërinstalimetdherrugëteaksesit(sëbashkumeKuadrin e Restaurimit të Mjeteve të Jetesës).

Kuadri i Restaurimit të Mjeteve të Jetesës dhe Plani i Restaurimit të Mjeteve të Jetesës idetajuar

Merretmekompensimindheasistencëneveçantëpërsituatatkurmarrjaepërkohshmeetokësgjatëndërtimitdhepërdorimiosepërvetësimiipërhershëmpërgazsjellësin,rrugëtepërhershmetëaksesitdhestacionetekompresoritçojnënëpapunësitëpronar-ëveosetëpërdoruesvetëtokës.

Plani i Zhvillimit të Përmbajtjes së Kapac-iteteve Lokale

Merretmemasatpërtërriturpjesëmar-rjenebiznesevelokalenëprokuriminetëmiravedhetëshërbimevendajProjektit,dhepërtërriturmundësitëepunësimitpërfuqinëpunëtoreshqiptaredhelokale(tërajonittëProjektit).

Faqe 66 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Programi i Investimit Social dhe Mjedisor (ISM)

Merretmerritjeneefektevepozitivetëprojektitdhemendarjenepërfitimevemekomunitetetlokale,p.sh.,nëpërmjetsigurimittëinfrastrukturës.

Plani i Angazhimit të Palëve të Interesuara Përshkruanaktivitetetekonsultimitmepubli-kundhetëshpalljespublikegjatëProcesittëVNMS-sëdhegjatëimplementimittëprojek-tit.

Plani i Menaxhimit të Trafikut Përcaktonmasatpërmenaxhiminetrafikuttëndërtimitnërrjetinerrugëvepublikedhenëkantieretendërtimit,mesynimminimiziminerreziqevetëaksidenteve.

Plani i Menaxhimit të Punonjësve (përfshirë Kodin e Sjelljes së Punonjësve)

Merretmemenaxhimineçështjevesocialetëlidhuramefuqinëpunëtoretëndërtimit,sikushtetepunës,akomodimidhetransporti,kodiisjelljesetj.

Operimi dhe MirëmbajtjaPlani i Reagimit në Rastet e Emergjencës Rregullonreagiminemenjëhershëm në

rastderdhje,zjarri,aksidentesh,tërmeteshdhepërmbytjeshdhegjithashtupërfshintëgjithallojetetrajnimevepërstafindhepërkontraktorëtdhepërpalëtetretaqëreagojnënërasteteemergjencës.

Plani i Menaxhimit të Shëndetit dhe të Sig-urisë gjatë Operimit

PjesëenjëPlani të përgjithshëm të Menaxhi-mit të Shëndetit dhe të Sigurisë së Projektit. Merretmeshëndetindhemesigurinënëpunëgjatëoperimittësistemit.

ÇaktivizimiPlani i Braktisjes së Gazsjellësit Nëmomentinkurbëhetaktual,kyplandotë

specifikojënënën-planemasatpërmenaxh-iminendikimevedhetërreziqevemjedisoredhesocialeqëlidhenmeçaktivizimin,brak-tisjendhe/oseçmontiminegazsjellësitdhetëstacionevetëkompresorit.

Këtoplane,nën-planetelidhurametodheproceduratezbatimitdotëhartohennëfazatemëvonshmetëpërgatitjessëProjektit.

Faqe 67 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



____________

Për informacion ju lutemi kontaktoni:TransAdriaticPipelineAG–DeganëShqipëriTorreDrin,RrugaAbdiToptaniTiranë,ShqipëriFax:+35542265685Tel.:+35544308770e-mail:[email protected]

Kopjetë plotatëdetajuaratëVMNS-sësidhetëdokumentacionitmbështetëstësajmundtë shiheneshkarkohennë:

http://www.trans-adriatic-pipeline.com/tap-project/health-safety-and-environment/environmental-and-social-impact-assessment/esia-in-albania/

Faqe 68 nga 72

Kodi i Zones

Kodi i Komp.

Kodi i Sistemit

Kodi i Disk.

Lloji i Dok.



Shtojca 1

HartaeVështrimittëPërgjithshëmmbiTAP-innëShqipëri

ITALI GREQI SHQIPËRI

Documents

Transcript of ITALI GREQI SHQIPËRI