IPW-HANDLEIDING VIR BIODIVERSITEIT Hierdie meer gedetailleerde, tegniese riglyne is in 2006 deur die Biodiversiteit en Wyninisiatief opgestel as ’n uitbreiding van die verkorte biodiversiteitsriglyne wat deel vorm van die IPW Riglyne vir die Plaas. Die Biodiversiteit en Wyninisiatief (BWI) is ’n vennootskap tussen die bewaringsektor en die wynbedryf om die verlies aan bedreigde natuurlike habitat te minimeer en ’n bydrae te lewer tot volhoubare produksie. Produsente kan aansluit as lede (intreevlak) of as kampioene (uitstaande vlak) deur ’n gedeelte van hul grond vir bewaring opsy te sit en deur te voldoen aan ander kriteria soos uiteengesit op die BWI webtuiste [www.bwi.co.za]. Alle BWI-lede moet in besit wees van ’n gewone IPW-sertifikaat, terwyl BWI-kampioene ge-oudit moet word en vir ’n IPW Conformance Certificate moet kwalifiseer. BIODIVERSITEIT-BESTUURSRIGLYNE Inhoud a. Bedreigde Ekosisteme b. Indringerplante c. Brandbestryding d. Korridors en habitatfragmentasie e. Hervestiging/rehabilitasie f. Wildbestuur in natuurlike areas g. Afvalbestuur h. Algemeen a.) Bedreigde Ekosisteme i.) Tipes plantegroei wat bedreig word

• Nuwe wingerde moet verkieslik op ou landbougrond aangelê word en nie op onversteurde grond met

ongerepte natuurlike plantegroei nie. ’n Ploegpermit moet eers van die Nasionale Departement van Landbou verkry word om onversteurde grond te ontwikkel, soos uiteengesit in die Wet op die Bewaring van Landbouhulpbronne (Nr. 43 van 1983), ongeag aan wie die grond behoort. Enige grond wat vir langer as 10 jaar nie bewerk is nie, word ook as onbewerkte grond beskou.

• Nie alle natuurlike areas het dieselfde bewaringsprioriteit nie. Alhoewel groot dele berghabitat nog in marginale boerdery-areas oor is, is die meerderheid laagland ekosisteme getransformeer. Ontwikkeling en bewerking van habitatte wat bewaringsprioriteit geniet, soos renosterveld, laagland fynbos en sukkulente karoo op alluviale grond, moet ten alle koste vermy word.

• ’n Nasionale opname is gemaak waarin elke plantegroei-tipe in SA onder een van die volgende kategorieë geklassifiseer is, nl. krities bedreig, bedreig, kwesbaar of die minste bedreig, na aanleiding van die hoeveelheid plantegroei wat oor is in vergelyking met die oorspronklike omvang. In die Weskaap alleen is daar reeds 15 plantegroeitipes wat krities bedreig word (bv. Swartland Skalie Renosterveld). Daarom word sterk aanbeveel dat, voordat u enige ontwikkeling oorweeg, u die CapeNature-beampte in u area kontak om vas te stel wat die bewaringswaarde van enige ongerepte grond is en alternatiewe oorweeg kan word. CapeNature se formele kommentaar sal heel moontlik deur die owerhede wat moet toestemming gee, verlang word.

ii.) Akwatiese Ekosisteme (vleilande en riviere)

Volgens seksie 21 en 22 van die Nasionale Waterwet (Nr. 36 van 1998) vereis alle ontwikkelings van of in waterhulpbronne toestemming van die Departement van Waterwese en Bosbou. Die Wet op Landbouhulpbronne (Nr. 43 van 1983) beperk ook aktiwiteite in vleilande.

Vleilande Vleilande tree op as reuse sponse deur water gedurende vloede terug te hou en dit weer in droër tye vry te stel en die watertafel aan te vul. Hulle speel dus ’n belangrike rol in die bekamping van gronderosie en verminder die impak van vloede. Vleilande help om water te suiwer deur soos natuurlike filters op te tree wat besoedelingstowwe opvang, insluitend sediment, swaar metale en siektedraende organismes. Vleilande verskaf ook ‘n spesiale habitat aan baie plant- en dierspesies wat vir die totaal of ’n gedeelte van hul lewensiklus daarvan afhanklik is (soos belangrike bestuiwers), en kan ’n natuurlike brandbaan vorm.

1

Bestuursriglyne vir vleilande • Vleilande moet eerstens geïdentifiseer en afgebaken word, sodat dit bewaar kan word. Dit is die beste

om vleilande in die wintermaande te identifiseer, aangesien sommige seisoenale vleilande nie maklik in die droë somermaande raakgesien kan word nie.

• Behou onontwikkelde buffersones, vry van indringerplante, rondom die vleilande. Die buffersone se breedte hang af van die grootte van die vleiland, sowel as die impak van die aangrensende grondgebruik, maar breedtes van 25-75m word aanbeveel.

• Die bron en stroomaf-gedeeltes van die vleiland moet nie van mekaar geskei word nie. • Alle aktiwiteite in die opvangsgebied het ’n effek op vleilande (bv. verharding van die opvangsgebied

soos paaie en geplaveide areas wat sal lei tot meer afloop en moontlike erodering van vleilande). • Maak seker dat daar nie oor-onttrekking van oppervlak- of grondwater wat in ’n vleiland inloop, plaasvind

nie, aangesien dit kan veroorsaak dat die vleiland opdroog. Geen sterk boorgate behoort naby natuurlike vleilande gesink te word nie.

• Die opdam van vleilande sal seisoenale vleilande verander in permanente waterliggame, en die spesiale habitat wat deur die vleiland gevorm word, sal verlore gaan. Opdamming vereis toestemming van die Dept. Waterwese en Bosbou.

• Wees bedag op enige bron van besoedeling, soos sypelwater van mis- en komposhope, huishoudelike stortingsterreine of areas waar druiwe doppe gestoor word, wat ’n impak op die waterkwaliteit kan hê.

• Indringerplante gebruik groot hoeveelhede water van vleilande en moet ten alle koste verwyder word. Nota: Gebruik altyd “handinstrumente” soos kapmesse of kettingsae (m.a.w. geen masjinerie nie) om indringerplante in vleilande te verwyder, want vleilande is baie sensitief vir grondversteuring.

• Dit is onwettig om in te meng met die vloeipatroon van water deur ‘n vleiland deur die watervloei te kanaliseer, dreineringslote te grawe of op te vul deur grond of rommel te stort. Vleilande se funksionering kan soms suksesvol herstel word as die vloeipatroon tot sy oorspronklike staat herstel word deur slote en kanale toe te maak.

• Vleilande kan gebruik word vir weiding, op dié voorwaarde dat die weidingsdruk nie te hoog is nie, dit in die regte seisoen geskied (gewoonlik somer), en dat lewende hawe weggehou word van die dieper, natter areas met onstabiele grond. Dit is belangrik dat vleilande gemonitor word vir tekens van degradasie en erosie as gevolg van oorbeweiding.

o Vir meer inligting oor vleilandbestuur en –rehabilitasie, gaan na: www.wetland.org.za-pracmanage.htm. o Vir vleiland afbakening: Gebruik ‘A practical field procedure for identification and delineation of

wetlands and riparian areas’ (Dept. Waterwese en Bosbou, 2003) - sien www.dwaf.gov.za. Riviere Riviere en hul gepaardgaande oewerhabitatte staan sentraal tot menslike welsyn en ekonomiese ontwikkeling, en hulle lewer baie ekosistemiese dienste. Gesonde riviere het ook ’n ‘selfreinigende’ eienskap (d.w.s. lewende organismes breek organiese afval af en konsentreer voedingstowwe). Bestuursriglyne • Hou by die bepalings van die Nasionale Waterwet: Volgens hierdie wet moet alle watergebruik uit ’n

rivier/stroombedding by die Dept. van Waterwese en Bosbou (DWAF) geregistreer wees of met hul toestemming geskied. Dit sluit in:

Onttrekking uit ’n rivier Die bou van plaasdamme (seksie 117 en 12) Die vrystelling van afvalwater of enige ander vorm van besoedeling in riviere Verandering aan (bv. stootskraap) die beddings, oewers en loop of eienskappe van

’n waterloop, selfs al vloei dit afgebroke/seisoenaal (seksie 21). • Beheer indringerplante soos die wattel, gomboom, den en populier, asook watergrasse soos die

waterduisendblaar en waterhiasint. Indringerplante verminder die afloop van ’n rivier en destabiliseer rivieroewers.

• Hou rivieroewers gesond of rehabiliteer hierdie areas waar moontlik. Die welsyn van rivier-eksosisteme leun swaar op die gesondheid van die aangrensende natuurlike plantegroei, of ‘oewerhabitat’. Hierdie plantegroei stabiliseer die rivieroewer, filtreer besoedelende stowwe, help om ’n natuurlike watertemperatuur te handhaaf, dra organiese materiaal by ter ondersteuning van die waterlewe en tree op as ’n buffer tussen die aangrensende grondgebruiksones.

• Rivieroewers behoort egalige hellings te hê en beplant wees met inheemse plantegroei om erosie te voorkom en die waterkwaliteit te verbeter.

• Laat voldoende stroke of buffersones met inheemse plantegroei toe (ideaalgesproke 30-40m), om die effek van bemestingstowwe en plaagdoders in die afloop van verboude landerye te verminder. Hierdie stroke al langs die oewer van die rivier moet ’n minimum van 10m wyd wees.

2

• Maak seker dat daar ’n ‘ekologiese reserwe’ (d.w.s. genoeg water sodat rivier-ekosisteme effektief kan funksioneer) in die rivier agterbly. Hoë vlakke van wateronttrekking, veral gedurende die somer, verminder die vloei drasties, konsentreer besoedelende stowwe, verhoog watertemperatuur en het ’n invloed op die rivier se gesondheid. Minimeer watergebruik deur ‘beste praktyk’ te implementeer, bv. drupbesproeiing. Indien moontlik, moet water in die winter geberg word, eerder as om dit in die somer te pomp.

• Neem in ag hoe boerdery-aktiwiteite in opvangsgebiede verbeter kan word om sedimentasie en waterkwaliteitsprobleme te verminder

• Die opdamming van riviere en die bou van keerwalle word nie sonder spesiale permitte deur die DWAF & Dept. van Omgewingsake (DEA&DP) toegelaat nie, aangesien damme die vloei stop, die opbou van sediment veroorsaak en spesies verhoed om te migreer.

• Die korrekte rivier- en vleilandbestuur en rehabilitasie is ’n komplekse wetenskap en varswaterdeskundiges behoort geraadpleeg te word wanneer nodig. Afhangende van die vlak van hulp wat benodig word, kan advies dalk teen geen koste (gewoonlik van staatsinstansies) bedien word, of andersins sal daar koste aan verbonde wees.

Plaasdamme Plaasdamme is van kritieke belang om watervoorsiening vir besproeiing gedurende die somer in wynproduserende gebiede te verseker. Damme wat behoorlik ontwerp is, kan die estetiese voorkoms van die plaas verhoog en ’n verskeidenheid voëls, insekte en ander diere na die gebied aantrek. Plaasdamme waarin bedreigde plaaslike visspesies losgelaat is, kan ’n beduidende bydrae tot bewaring lewer. • Damwalle behoort vry van indringerplantegroei te wees en behoort inheemse vleilandplantegroei te

huisves, sowel as inheemse struike en bome. Vra raad van inheemse kwekerye of landskapargitekte oor die keuse van spesies.

• Damme behoort oor ’n onderwaterstruktuur te beskik (bv. rotse, boomstompe) sowel as inheemse waterlelies en grasbeddings om skuiling teen voëls aan die visse te verskaf en om die dam se produktiwiteit te verbeter. Indien hierdie damme bedreigde inheemse visspesies bevat, behoort ’n reserwevlak bepaal te word, sodat die damme nie heeltemal leeg gepomp word gedurende die besproeiingseisoen nie.

• Die waterkwaliteit van damme kan verbeter word deur genoegsame bufferareas (10-30m) inheemse plantegroei tussen die dam en die wingerde toe te laat. Water wat die dam binnekom deur ’n rivier of waterloop, behoort ideaalgesproke oor ’n vleiland te loop net voordat dit die dam binnegaan, weens die suiwerende funksie van vleilande.

• Damme wat geïdentifiseer is vir die aanhouding van inheemse vis, moet vry wees van indringer visspesies. Dean Impson by CapeNature (tel: 021-866 8019) kan raad gee oor watter visspesies om aan te hou.

• Indringervis in damme kan uitgeroei word deur geregistreerde visdoders te gebruik. Hierdie operasie moet deur ’n gekwalifiseerde operateur uitgevoer word en die koste deur die grondeienaar gedra word.

b.) Indringerplante Indringerplante het ’n beduidend negatiewe impak op die omgewing deurdat dit onmiddellike habitatvernietiging veroorsaak, die risiko en intensiteit van brande verhoog en oppervlak en sub-oppervlakwater verminder. Grondeienaars word wetlik verplig om indringerplante te beheer wat op hul eiendom voorkom.

i.) Algemene Skoonmaakbeginsels

• Bestuursprogramme vir indringerplante is langtermyn-bestuursprojekte en ’n skoonmaakplan, wat opvolgaksies van die skoongemaakte area insluit, is noodsaaklik. Dit sal geld, tyd en aansienlike moeite spaar.

• Die plan behoort minstens ’n kaart in te sluit wat die digtheid van die indringerplante aantoon en die dominante indringerspesies in elke area aandui.

• Begin eerste deur die minste vervuilde area skoon te maak (jong/onvolwasse, minder digte bome) om te voorkom dat saadbanke opbou. Minder hulpbronne word benodig om minder digte areas skoon te maak en sal ’n groter impak op die langtermyn hê. In die geval van indringerspesies wat tot riviere beperk is, is dit ideaal om by die hoofstroom te begin en dan stroomaf te beweeg, en sodoende die bron van herbesmetting uit te wis.

• Digbegroeide areas behoort ideaalgesproke tot laaste gelaat te word, aangesien dit heel moontlik nie in digtheid gaan toeneem of’n groter bedreiging gaan raak as wat dit reeds is nie.

• Gesamentlike bestuur en beplanning tussen bure laat meer koste-effektiewe uitwissing en onderhoud toe, aangesien indringersade maklik deur wind of waterlope oor grensdrade versprei word.

3

• Biologiese beheer is koste-effektief en baie veilig in vergelyking met die uitgawes en risiko’s verbonde aan onkruiddoders, en kan maklik saam met ander bestuurspraktyke geïntegreer word.

• Neem die rol wat vuur in indringer-skoonmaakaksies speel in ag. Vuur wat effektief bestuur word, is ’n koste-effektiewe skoonmaakmetode, maar ontydige en onbeheerde vure kan dikwels maklik die doel van meganiese en bio-beheer in die wiele ry. Dit is belangrik dat daar na ’n brand opgevolg word met die uittrek van saailinge per hand, of in uiterste gevalle waar daar min plantegroei is, kan die spuit van onkruiddoder oorweeg word.

• Alle skoonmaakaksies moet gemonitor en gedokumenteer word, om rekord te hou van wanneer watter area opgevolg moet word.

ii.) Verwyderingsmetodes

• Verskillende spesies vereis verskillende verwyderingsmetodes, bv. met die hand, chemies of biologies of ’n kombinasie van beide. Vuur is byvoorbeeld ’n nuttige instrument vir denne, maar moet nie op die Acasia spesies soos rooikrans en Port Jackson gebruik word nie, aangesien vuur die ontkieming van hul saad stimuleer. (Goukamma Natuurreservaat het sukses behaal deur rooikrans te brand nadat dit afgekap is en genoeg tyd gehad het vir saailinge om te vestig. Nuwe saailinge wat ontkiem het, is dus deur die vuur uitgewis, maar die volgende fase saailinge sal egter met onkruiddoder behandel moet word).

• Vir meer besonderhede oor die aanbevole verwyderingsmetodes vir die bekende indringerspesies en ander advies oor uitwissing, raadpleeg die CapeNature Landowner Alien Clearing Manual, wat beskikbaar is op die BWI webtuiste by www.bwi.co.za.

iii.) Identifisering van indringerspesies Tabel 3 van CARA (die Wet op die Bewaring van Landbouhulpbronne) lys alle onkruid en plante wat tot indringers verklaar is. Uitheemse plante word in 3 kategorieë verdeel, gebaseer op hul risiko as indringer.

• Kategorie 1 – Hierdie plante moet deur alle grondgebruikers verwyder en beheer word. Hulle mag nie meer aangeplant of versprei word nie en alle handel in hierdie spesies is verbode (bv. rooikrans, hakea).

• Kategorie 2 – Hierdie plante hou ’n bedreiging vir die omgewing in, maar het nogtans kommersiële waarde. Hierdie spesies word slegs in afgebakende areas toegelaat en ’n grondgebruiker moet ’n watergebruikslisensie verkry, aangesien hierdie plante groot hoeveelhede water verbruik (bv. swart wattel, gryspopulier, den).

• Kategorie 3 – Hierdie plante het die potensiaal om indringers te raak, maar word beskou as dat hulle ornamentele waarde het. Bestaande plante hoef nie verwyder te word nie, maar geen nuwe aanplantings mag gemaak word en die plante mag nie verkoop word nie (bv. jakaranda, sering, swaardvaring).

• Vir ’n lys van Kategorie 1, 2 & 3 plante, besoek die BWI – webtuiste by www.bwi.co.za.

iv.) Die gebruik van onkruiddoders vir indringerbeheer Omgewingsveiligheid: Die meeste operasies vir die beheer van indringerplante word in oewergebiede uitgevoer wat as omgewingsensitief beskou word. Om die impak van die operasie op die omgewing te minimeer, moet die volgende nagekom word:

• Besmetting van die area moet geminimeer word deur versigtige, akkurate toediening van ’n minimum hoeveelheid plaagdoder om goeie beheer te verseker.

• Sorg moet gedra word om te voorkom dat enige waterbronne besmet word. Dit sluit die nodige sorg in vir berging, toediening, skoonmaak van toerusting en die opruiming van houers, produkte en spuitmengsels.

• Toerusting moet gewas word waar daar nie gevaar is dat water besoedel sal word nie en die besmette water moet op ’n geskikte plek gestort word.

• Om skade aan inheemse en ander nuttige plantegroei te vermy, moet produkte gekies word wat die kleinste effek op nie-teiken plantegroei sal hê (Kontak Ecoguard vir advies, tel: 021-862 8457).

• Spuitkoppe wat groot druppels vorm, moet aangewend word om afloop na aangrensende plantegroei te verhoed.

- Sien ook Riglyn14, Hantering van Chemikalieë, van die IPW Riglyne vir Plase. - Vir meer besonderhede oor die mees effektiewe plaagdoder en dosis vir ’n spesifieke indringerspesie, raadpleeg die Ecoguard Herbicide guide (sien Bylaag 1 aan die einde van die dokument).

iv.) Indringergrasse Uitheemse grasse is van die ergste indringers in laagland ekosisteme aanliggend aan plase, maar is dikwels die moeilikste om op te spoor en te beheer. Uitheemse grasse oorheers en verdring inheemse eenjarige plante en bolspesies wat ’n belangrike deel uitmaak van die spesiediversiteit in renosterveld en fynbos.

4

Uitheemse grasse verander ook die brandstoflading van die veld wat meer gereelde en warmer vure veroorsaak, wat fataal kan wees vir biodiversiteit. Algemene uitheemse grasspesies sluit in: Wilde hawer, Italiaanse rog, bewertjies, kikoejoe, predikantsluis, en wildegars. Om indringing van uitheemse gras te voorkom:

• ’n Bufferstrook van ten minste 30m behoort aan die kante van ongerepte natuurlike areas en wingerde gelaat te word, asook tussen ander stroke bewerkte landbougrond en komposhope, om versteuring, randeffekte en die afloop van voedingstowwe te voorkom, wat die indringing van uitheemse gras bevorder.

• Om die verspreiding van saad deur diere te voorkom, moet lewende hawe wat in gebiede gewei het wat ingeneem is deur uitheemse grasse terwyl hul saadskiet tussen Augustus en November, verhinder word om na areas te beweeg wat nie besmet is nie. Hou diere uit ongerepte natuurlike areas gedurende hierdie tyd.

• Gereelde brande is gunstig vir die indringing van uitheemse grasse en daarom is dit nodig om goeie brandvoorkomingspraktyke in natuurlike areas toe te pas (sien Brandbestuursafdeling hieronder).

Om uitheemse grasse te beheer: • Onlangse navorsing het getoon dat vuur nie ’n effektiewe manier is om dit te beheer nie, aangesien

dit uitheemse grasse stimuleer. • Om gras met die hand te verwyder, word ook nie aanbeveel nie, aangesien dit die grond versteur,

wat weer die groei van uitheemse grasse aanhelp. • Die aanwending van ’n sistemiese vooropkomsonkruiddoder (bv. Snapshot, Gallant Super, Fusilade)

blyk die mees effektiewe metode van beheer te wees. • Mamba & Round-up kan ook gebruik word om kikoejoe te beheer.

Nuttige kontakbesonderhede vir die uitroeiing van uitheemse indringerplante: www.nda.agric.za/docs/landcare Werk vir Water: www.dwaf.gov.za/wfw Weedbuster Hulplyn: 0800 005 376, weedbuster@dwaf.gov.za v.) Uitheemse diere • Uitheemse vis: Moenie uitheemse visspesies loslaat nie (bv. kleinbekbaars, forel en karp). Buiten dat dit

onwettig is, het hierdie spesies inheemse visbevolkings en ander akwatiese organismes afgemaai en in sommige gevalle totaal uitgewis. Karp kan selfs die totale aard van die habitat verander.

• Mallard eende: Mallard eende kan geredelik kruisteel met die inheemse geelbek-eend, rooibek-eend en ander inheemse eendspesies. Die nageslag van hierdie eende is nie steriel nie en skep nog meer hibriede generasies, wat ’n bedreiging vorm vir die genetiese integriteit van die inheemse eendbevolkings. Daar word aanbeveel dat alle Mallard eende van plaasdamme verwyder word deur hulle te jag of in koue te vang en oor te plaas na geskikte woonplekke. Kontak Dian Dreyer van CapeNature (tel.: 021-8711536) vir raad oor Mallard eende.

• Wilde varke: Hulle kom tans in die Wes-Boland en Boland-areas voor en teel teen ’n vinnige tempo aan. Hulle kan baie skade aan wingerde, boorde, heinings en natuurlike areas aanrig deur inheemse spesies van beide plante en diere te vertrap, uit te grawe en te vreet.

• Stel Hannes Stadler van die CapeNature Wildlife Management Programme (tel:022- 931 3832) in kennis in geval nuwe uitheemse fauna (bv. die wildevark) voorkom wat nie voorheen daar was nie.

c.) Brandbestryding Vuur kan beide ’n vriend en vyand wees met betrekking tot biodiversiteitsbestuur. Alhoewel fynbos en renosterveld vuuraangepaste sisteme is, kan een of twee brande op die verkeerde tyd van die jaar, of selfs geen brande nie, plaaslike uitwissing van baie spesies veroorsaak. As grondeienaar is u, volgens die Nasionale Wet op Veld- en Bosbrande van 1998, verantwoordelik vir die voorkoming en bestuur van alle vure wat op u grond voorkom. Indien u en u bure ’n Brandbestrydingsvereniging (BBV) stig, sal u gehelp word om aan hierdie regulasies te voldoen. i.) Brandbestrydingsverenigings (BBV’s) • BBV’s is vrywillige verenigings wat deur grondeienaars gestig word om veldbrande gesamentlik te

bekamp, te voorspel, te bestuur en te blus. Die hoofvoordeel van ’n BBV is dat as jy aan ’n BBV behoort, geen aanname van nalatigheid gebruik kan word in siviele aksies a.g.v. brandskade nie, selfs al het die brand op u eiendom ontstaan. Verderaan kan hulpbronne meer effektief gekombineer word met dié van ander grondeienaars om vure meer effektief te bestuur. Brandbane kan gemaak word waar dit die beste vir die area as geheel is, nie slegs vir een eiendom nie.

5

ii.) Brandbane • Elke eiendom moet ’n brandbaanstelsel in plek hê. Die bane moet op die grens van die eiendom wees,

tensy vrystelling deur die Minister verleen is of daar ’n ooreenkoms met die aangrensende eienaar is. • Brandbane moet strategies geplaas word om wegholbrande te beheer, maar dien hoofsaaklik as

toegangsroete vanwaar ’n brand bestry word. ’n Sinvolle brandbaanwydte is nie meer as 10m in die meeste areas met fynbos en renosterveld en moet nie afgebrand word wanneer daar ’n hoë brandgevaar is nie.

• Dit is dikwels verkieslik om ’n toegangsroete van 2-3m te hê om vinnige toegang tot voorbrande te bied. • Eienaars moet seker maak dat brandbane op so ’n wyse geposisioneer en voorberei word dat dit die

minste steurnis aan die grond en biodiversiteit veroorsaak. Die eienaar moet beskermde plante in ’n brandbaan verplant indien moontlik, of die brandbaan so maak dat die beskermde plante vermy word.

iii.) Algemene Brandbestuursbeginsels • Frekwensie: Die interval tussen vure behoort bepaal te word deur die groeitempo van die bestaande

natuurlike plante. Geen vuur behoort in fynbos toegelaat te word nie, alvorens ten minste 50% van die bevolking van dié spesies in ’n area wat die stadigste volwassenheid bereik, ten minste vir drie agtereenvolgende jaar geblom het (aanbeveling: 12-20 jaar vir fynbos, afhangende van area se reënval).

• Seisoen: Oor die algemeen is ’n vuur in die laat somer of vroeë herfs die beste vir fynbosspesies, maar weens die risiko van wegholbrande in hierdie tydperk, is beheerde vuur slegs sinvol in Maart en April.

• Intensiteit: Intensiteit word beïnvloed deur die brandstoflading, brandstofvog, relatiewe humiditeit, gradiënt en windspoed. Die intensiteit kan gemanipuleer word deur die omstandighede, die punt van ontbranding relatief tot die helling en die wind so te kies dat dit sal lei tot die verlangde soort vuur. Onthou, hoe meer intens die vuur, hoe beter is dit vir die fynbos, gegewe dat die brandstoflading nie verminder is deur uitheemse plantegroei nie.

• Proporsie van gebrande area: Dit is essensieel dat ’n mosaïek van verskillende ouderdomme van plantegroei binne ’n eiendom behou word (’n verskeidenheid goedgekeurde brandpraktyke en ouderdomme van veld is die beste manier om diversiteit van spesies te behou).

• Algemeen: • Lig buurplase en die plaaslike brandweerbeamptes van die munisipaliteit ten minste twee weke voor die

tyd in van u voornemens om te brand. • Maak seker dat brandbestrydingstoerusting onderhou word en in ’n goeie werkende toestand is voor die

aanvang van ’n brandseisoen. • Hou akkurate rekords van brande deur gebruik te maak van ’n kaart van die veldouderdom as ’n basis.

Teken die datum en tyd van ontbranding, weerstoestande ens. aan. • Pas ’n gebluste vuur vir ten minste twee dae na ’n brand op. • Moenie dat lewende hawe ’n natuurlike area in die winter en lente bewei en dan met vuur opvolg nie.

Baie van die renosterveldbolle en eenjariges is in die eerste 2 jaar na ’n brand kwesbaar vir weidingsdruk deur vee.

Vir meer inligting, raadpleeg: - CapeNature se feiteblad oor Fire Management en The Landowner and Fire Protection Associations (beskikbaar op die BWI webtuiste) - Departement Waterwese en Bosbou se CD: Resource materials on National Veld and Forest Fire Act, Nr. 101 van 1998. d.) Korridors & habitatfragmentasie Wanneer groot, aaneenlopende habitat-areas opgebreek word in onderbroke fragmente, word baie ekologiese prosesse wat hierdie stelsels laat funksioneer, ontwrig en baie spesies verwyn. Korridors natuurlike habitat is nodig om fragmente te verbind om die beweging van spesies toe te laat, en bestuiwing en nesmakery te laat voortgaan. Dit kan ook ekstra habitat voorsien waar diere kan broei, voed en skuil. • Navorsing in renosterveldhabitat het getoon dat, vir lappe natuurlike veld om lewensvatbaar te wees, die

ideaal is dat dit binne 500m van ’n ander stuk veld moet wees en verbind moet word deur bestuiwer-vriendelike terrein (ou landerye en weidings is meer bestuiwervriendelik as wingerde en boorde).

• Daar is nie ’n enkele syfer beskikbaar vir voorgestelde korridorwydtes of –lengtes nie, aangesien dit afhang van die dier of soort plantegroei ter sprake. Hoe wyer, egter, hoe beter!

• Oorweeg om tydens die ontwerpfase van die uitleg van nuwe wingerdblokke, korridors tussen blokke te laat of nuwes te vestig. Raadpleeg ’n inheemse landskapargitek vir raad oor watter spesies geskik is.

• Korridors kan ook plantegroei op oewers en langs strome insluit, asook breë padskouers. Waar daar geen natuurlike grond op ’n eiendom oor is nie, kan gedeeltes van ou landerye wat gelaat is om natuurlik te rehabiliteer, ook as korridors vir diere optree om te beweeg en skuiling verskaf.

6

Vir meer inligting, raadpleeg die CapeNature inligtingstuk: Biodiversity in an Agricultural Landscape (beskikbaar op die BWI-webtuiste). e.) Hervestiging/Rehabilitasie Enige poging tot rehabilitasie is waardevol deurdat dit habitat herskep wat vroeër versteur is. Indien die persoon egter nie goed ingelig is nie, kan rehabilitasie deur herplanting meer kwaad as goed doen indien verkeerde spesies gekies word. Gespesialiseerde advies word aanbeveel, want herstel kan baie duur wees. • Rehabiliteer deur inheemse spesies te gebruik waar moontlik, asook saad wat plaaslik versamel is of

spesies wat in die area voorgekom het. Byvoorbeeld, daar is ’n moontlike gevaar dat die Natalse vorme van die Bitou met die Weskaapse bitou-spesies kan hibridiseer en lg. uitwis wanneer dit deur landskapsargitekte geplant word. Maak seker dat hibriede proteas (bv. Protea “Sylvia”) wat by kwekerye gekoop word, steriel is. Kwekerypersoneel weet dikwels self nie of ’n hibried steriel is of nie, daarom is dit beter om hibriede te vermy.

• Moet liefs nie inheemse protea-spesies koop wat nie uit u area kom nie. Dit kan met natuurlike, plaaslike spesies hibridiseer en hul genetiese integriteit aantas. Spesies wat bekend daarvoor is dat hulle maklik hibridiseer, is die wit proteas (Protea aurea, P.lacticolor, P. mundii, en P. punctata) en moontlik P. neriifolia, P. lepidocarpodendron en P. susannae. Protea longifolia en P. burchellii word beskou as hoogs promisku met betrekking tot hibridisering.

• Dit is moontlik om renosterveld wat ’n geskiedenis van verkeerde brand- of weidingspraktyke het, te herstel, maar totale herstel is nie moontlik op terreine waar die grond deur te diep bewerking versteur is nie. Oorbeweide renosterveld wat sy bolle en grasse verloor het, kan laat rus word om die gras te herwin, maar dit blyk dat bolle lang rustyd (>20 jr.) en aktiewe hervestiging nodig het om te herstel. Geen bemesting behoort in herstelprojekte gebruik te word nie.

• Oor die algemeen sal alle natuurlike plantegroei wat ingeneem is deur uitheemse indringerplante (veral dennebome) goed herstel na indringer-uitwissing (as korrekte metodes gebruik word). Dit lyk of denneplantasies wat jonger as 50 jaar is, min impak op die inheemse saadbank het, maar areas wat bedek was met bloekomplantasies herstel stadiger a.g.v. verandering aan die grond se eienskappe.

• Fynbos is ’n vuur-afhanklike sisteem, dus sal algehele herstel slegs na ‘n brand voorkom indien die saadbank en bo-grond onbeskadig is.

f.) Wildbestuur in natuurlike areas Wild wat op privaatgrond aangehou word, kan slegs as ’n vorm van bewaring beskou word indien korrekte bestuur verseker dat die toestand van die natuurlike plantegroei nie nadelig beïnvloed word nie. Ander is dit bloot net nog ’n vorm van boerdery. • Bestuur die hervestiging van wild op so ’n wyse dat nie-inheemse spesies en bevolkingsdigtheid nie die

oorblywende natuurlike plantegroei beskadig nie. Om dit te doen, moet ’n grondeienaar die volgende weet:

• Die veld- en grondtipes van die eiendom, sowel as waar dit voorkom. • Wildspesies en hul voedingsgewoontes (bv. blaarvreters/grasvreters) • Drakapasiteit van onderskeie veldtipes op spesifieke tye van die jaar, om te bereken hoeveel

van ’n spesie met veiligheid op die spesifieke area aangehou kan word (bv. 3.5 koedoes kan per 100 ha aangehou word in die sukkulente karoo van Ladismith en Calitzdorp).

• CapeNature-bestuurders kan advies en bystand in hierdie verband verleen. • Watergate en veelekke moet so geplaas word dat dit nie lei tot die vertrapping van sensitiewe veld nie

(bv. veld wat herstel van ’n brand en seisoenale vleilande). • Daar word sterk aanbeveel dat slegs wildspesies wat histories in daardie area voorgekom het,

aangehou word en nie uitheemse spesies nie. Spesies wat histories in die area voorgekom het, is die beste aangepas vir die plaaslike toestande en sal die minste impak op die natuurlike veld hê. Raadpleeg CapeNature altyd vir advies wanneer oorweeg word om nuwe spesies in te bring.

• Monitor die samestelling van plantgemeenskappe gereeld om op hoogte te bly van die veld se toestand. • Waar die veld tekens toon van agteruitgang, is dit raadsaam om diere aan daardie area te onttrek sodat

die veld kan rus. Die impak van lewende hawe in natuurlike areas • Renosterveld kan liggies bewei word in die laat somer tot herfs (Jan – vroeg Maart). Weiding deur diere

moet nie in die winter en lente blom- en groeiseisoen toegelaat word nie. Baie van die renosterveldbolle en jaarplante is in die eerste 2 jaar na ’n brand kwesbaar vir weidingsdruk deur vee.

7

• Alle spesiale habitat soos silkreet, ferrikreet en kwarts-areas, behoort vir vee afgesper te word. Heinings behoort egter die beweging van skilpaaie en klein bokspesies toe te laat.

Beheer van “Probleem diere” Wilde diere het in baie boerderystreke ’n probleem geraak, want ons het dit ’n probleem gemaak deur bewerkte habitat en kos wat geredelik beskikbaar is, in hulle natuurlike omgewing in te bring. Bobbejane sou byvoorbeeld in die somer natuurlikerwys gesterf het a.g.v. ’n tekort aan kos. As gevolg van die feit dat die vrugteseisoen in die somer ’n oorvloed kos beskikbaar stel, het hul voortplantingsiklusse verander en het hul getalle toegeneem. Dit is altyd raadsaam om CapeNature te kontak aangaande die mees omgewingsvriendelike en effektiewe metode om “probleemdiere” te hanteer. Uitwissing deur vergiftiging moet ten alle koste vermy word! Metodes wat aanbeveel word vir diere wat dikwels probleme op wynplase skep, sluit in:

• Voëls – om te voorkom dat voëls druiwe plunder, is daar voëlvriendelike, aanknip nette wat op wingerdrye gepas kan word. Vir advies, kontak die wingerdboukundiges op Hamilton-Russel of Newton Johnson, wat sulke aanknip nette ontwerp en daarmee geëksperimenteer het. Alternatiewelik kan roofvoëls aangemoedig word om op die plaas nes te maak en moet hoë sitplekke/stellasies voorsien word, sodat hulle die kleiner voëls natuurlikerwys afskrik.

• Bokke – CapeNature beveel onder andere die volgende metodes van beheer aan: o Aanspuit-afweermiddels, maar dit hou ongelukkig nie lank nie, want die reën was dit af. o Kamp blokke wingerd af met 1.2m Bonox-heining of jakkalsdraad. Dit blyk die mees

effektiewe voorkomende maatreël te wees. o Nog ’n metode wat suksesvol blyk te wees, is om die maaginhoud en bloed van diere by

die slaghuis te kry en dit met ’n trekkerspuitmasjien met ’n breë spuitstuk op die grond of direk op spesifieke rye te spuit.

o Maak die grond in sanderige areas los in ’n strook rondom die wingerd wat deur bokke geteiken word. Bokke hou nie daarvan om op los, onstabiele grond te loop nie en sal dus nie oor die strook na die wingerd loop nie. Dit sal egter nie so goed werk in kleigrond nie.

o Hang ’n aantal goedkoop radio’s in bome naby die area wat deur die bokke geteister word, sodat dit deur die nag speel. Kombineer die radio’s met ’n paar flikkerende ligte om dit selfs meer effektief te maak.

• Bobbejane – Indien beheer toegepas word deur bobbejane te jag, moet u nie die alfa mannetjie skiet nie, aangesien hy weet hoe om die trop na veiliger areas weg van menslike inmenging te lei. Indien die alfa mannetjie weg is, sal mannetjies oorneem wat nie ondervinding het in hierdie vorm van tropbeheer nie. Verwyder liefs sommige van die jong wyfies deur seleksie as die ou mannetjies. Moet nooit die hele trop uitwis nie, aangesien twee of drie troppe van die omliggende area kan inbeweeg en net die probleem vererger. Elektriese heinings, sowel die aanstelling van wagters as “bobbejaanmonitors” kan ook effektief wees vir die beheer van bobbejane.

• Ystervarke – 1 elektriese draad in ’n heining wat 25-30cm bo die grond geplaas is, is genoeg om hulle uit landerye en weg van besproeiingspype te hou.

Vir meer inligting oor die beheer van probleemdiere, kontak u plaaslike CapeNature natuurbewaarder of Hannes Stadler van die CapeNature Wildlife Management Programme (tel: 022-931 3832). g.) Afvalbestuur Goeie afvalbestuur kan ’n onskatbare bydrae tot die behoud van biodiversiteit lewer. Riglyne vir afvalbestuur word gedek in die IPW Riglyne en u word verwys na die volgende afdelings in hierdie dokument: Riglyne vir plase:

o Riglyn 14 – Die Hantering van Chemikalieë Riglyne vir kelders:

o Riglyn 9.1-9.4 – Bestuur van afvalwater (insluitend monitering, die hoeveelheid en kwaliteit van kelder afvalwater, die berging en wegdoening van afvalwater)

o Riglyn 11.1 – Wegdoening van vaste afval o Riglyn 11.2 – Skoonmaak van damme, waterpype en ander toerusting

Algemeen: • Afvalbestuur moet voldoen aan wetlike voorskrifte en mag nie die omgewing besoedel (veral vleilande

en waterbronne) of ’n gesondheidsrisiko skep nie. • Stel ’n afvalbestuursplan op wat afval as ’n hulpbron beskou en herwin dit, indien moontlik.

8

• Besoek www.fairestcape.co.za vir herwinningskontakte vir glas, metaal, papier, plastiek, gevaarlike afval, ens.

• Lei plaaswerkers en hulle gesinne op in afvalbestuur en herwinning. • Beperk die afloop van plaagdoders van wingerde na natuurlike areas. Vermy lugbespuiting en waar

moontlik, gebruik Geïntegreerde Plaagbestuursmetodes (IPM) en probeer afloop en wegdrywing totaal vermy.

• Beperk die afloop van bemestingstowwe aanliggend tot natuurlike areas, veral vleilande en riviere. Hierdie afloop is gunstig vir die verspreiding van uitheemse plante en vergiftig aktief baie inheemse plantspesies en waterlewende diere. Dept. Waterwese en Bosbou het kwaliteitsriglyne vir water uitgereik wat die impak op waterkwaliteit aanspreek en besoedelende stowwe in die uiteindelike waterstandplaas meet en nie slegs in die afloop van die kelder nie (besoek hul webtuiste vir hierdie riglyne – www.dwaf.gov.za ).

h.) Algemeen • Ontwerp en lê plaaspaaie so uit dat dit erosie sover moontlik uitskakel(goeie onderhoud is die sleutel),

en vermy sensitiewe ekologiese areas soos vleilande of skaars plantbevolkings. • Om oormatige gronderosie te voorkom, moet hellings met ’n gradiënt steiler as 20 persent nie geploeg

word nie (soos uiteengesit in die Wet op die Bewaring van Landbouhulpbronne, 1983). • Raadpleeg bewaringsdeskundiges om ’n eenvoudige bewaringsplan vir die natuurlike plantegroei op die

plaas op te stel. Dit behoort riglyne in te sluit om die gesondheid van die ekosisteem te monitor. ’n Databasis van konsultante met kundigheid in bewaringsbestuurplanne kan van die BWI-webtuiste afgelaai word.

• Oorweeg dit om amptelik ’n stuk grond met bedreigde natuurlike areas opsy te sit vir bewaring onder die Voogdyskapprogram van CapeNature, sodat hierdie areas verseker is van bewaringstatus, en om te verseker dat hierdie areas behoue bly vir toekomstige generasies.

Verwysings: De Villiers, C.C. (Red.), 2005 .Fynbos Forum Ecosystem Guidelines for environmental assessment in the Western Cape. H/v Botaniese Vereniging van Suid-Afrika, Bewaringseenheid, Kirstenbosch, Kaapstad. (021-7998824).

9

Bylaag1: HERBICIDE RECOMMENDATION FOR THE CONTROL OF ALIEN SPECIES (endorsed by the Biodiversity & Wine Initiative)

Supplied by: ECOGUARD DISTRIBUTORS (Pty) Ltd

SPECIES TREATMENT HERBICIDE DOSAGE DOSAGE PER ONE LITRE MIX Botanical name Common name %

Acacia cyclops Rooikrans Foliar spray Confront 0.5% 1Lt Water + 5ml Confront + 5ml Actipron Cut stump Confront 2.5% 1Lt Water + 25ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray Garlon 0.5% 1Lt Water + 5ml Garlon + 5ml Actipron Cut stump * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Acacia dealbata Silver wattle Cut stump Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Cut stump * Confront 3.0% 1Lt Water + 30ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar Garlon 0.75% 1Lt Water + 7.5ml Garlon + 5ml Actipron Acacia decurrens Green Wattle Cut stump Confront 3.0% 1Lt Water + 30ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Basal stem Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Cut stump Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Acacia longifolia Long-leaved wattle Foliar spray Confront 0.5% 1Lt Water + 5ml Confront + 5ml Actipron Cut stump * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray Garlon 0.6% 1Lt Water + 6ml Garlon + 5ml Actipron Acacia mearnsii Black wattle Foliar spray Confront 0.5% 1Lt Water + 5ml Confront + 5ml Actipron Cut stump * Confront 2.0% 1Lt Water + 20ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Frill * Confront 4.0% 1Lt Water + 40ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Aerial * Confront 2 L / Ha Cut stump Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue

10

Basal stem Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Foliar spray Garlon 0.5% 1Lt Water + 5ml Garlon + 5ml Actipron Acacia melanoxylon Australian blackwood Foliar spray Confront 0.7% 1Lt Water + 7ml Confront + 5ml Actipron Cut stump Confront 4.0% 1Lt Water + 40ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray Garlon 0.75% 1Lt Water + 7.5ml Garlon + 5ml Actipron Cut stump Timbrel 6.0% 1Lt Water + 60ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Basal stem Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Acacia pycnantha Golden wattle Cut stump * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray * Garlon 0.5% 1Lt Water + 5ml Garlon + 5ml Actipron Acacia saligna Port Jackson Foliar spray Confront 0.7% 1Lt Water + 7ml Confront + 5ml Actipron Cut stump Confront 2.5% 1Lt Water + 25ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray Garlon 0.75% 1Lt Water + 7.5ml Garlon + 5ml Actipron Cut stump Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Basal stem Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Arundo donax Spanish reed Foliar spray * Mamba 10.0% 1Lt Water + 100ml Mamba Asclepias fruticosa Shrubby milkbush Foliar spray Confront 0.5% 1Lt Water + 5ml Confront + 5ml Actipron Brizia, Avena, Lolium species Foliar spray * Mamba 3.0% 1Lt Water + 30ml Mamba Casuarina equisetifolia Beefwood Cut stump Garlon + Diesel 1.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Garlon + Water 2.0% 1Lt Water + 20ml Garlon + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Cirsium vulgara Scotch Thistle Foliar Spray * Confront 0.75% 1Lt Water + 75ml Confront + 5ml Actipron Cortaderia selloana Pampas grass Foliar spray * Mamba 3.0% 1Lt Water + 30ml Confront + 5ml Actipron

11

Chromolaena ordorata Triffid weed Foliar spray Confront 0.5% 1Lt Water + 5ml Confront + 5ml Actipron Cut stump Confront 2.0% 1Lt Water + 20ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray Garlon 0.375% 1Lt Water + 3.75ml Garlon + 5ml Actipron Cut stump Timbrel 2.0% 1Lt Water + 20ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Eragrostis curvula Weeping love grass Foliar spray Mamba 3.0% 1Lt Water + 30ml Mamba Eucalyptus camaldulensis Red river gum Cut stump * Timbrel 6.0% 1Lt Water + 60ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray * Garlon + Mamba 0.75 + 1.5% 1Lt Water + 7.5ml Garlon + 15ml Mamba Eucalyptus cladocalyx Sugar gum Cut stump * Timbrel 12.5% 1Lt Water + 125ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue

Foliar spray * Garlon + Mamba 0.75 % +

1.5% 1Lt Water + 7.5ml Garlon + 15ml Mamba Foliar spray * Confront + Mamba 1.0 % + 1.5% 1Lt Water + 10ml Confront + 15ml Mamba Foliar spray * Brush-Off 10g / 15 litre 15 Lt Water + 10g Brush-Off + 100ml Mamba Eucalyptus diversicolor Karri Cut stump Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Cut stump Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Foliar spray * Garlon + Mamba 0.75% + 1.5% 1Lt Water + 7.5ml Garlon + 15ml Mamba Eucalyptus Grandis Blue Gum Foliar spray * Confront 1.25% 1Lt Water + 12.5ml Confront + 5ml Actipron Cut stump * Confront 3.5% 1Lt Water + 35ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray Garlon 0.75% 1Lt Water + 7.5ml Garlon + 5ml Actipron Cut stump Garlon + Diesel 2.00% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Cut stump Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Cut stump Access 1.5% 1Lt Water + 15ml Access + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Eucalyptus lehmanii Spider gum Cut stump * Confront 6.0% 1Lt Water + 60ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Frill * Confront 6.0% 1Lt Water + 60ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Cut stump * Timbrel 6.0% 1Lt Water + 60ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray * Garlon + Mamba 0.75% + 1.5% 1Lt Water + 7.5ml Garlon + 15ml Mamba

12

Eucalyptus sideroxylon Black Iron Bark Cut stump Confront 12.5% 1Lt Water + 125ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Fraxinus species Ash Cut stump * Timbrel 6.0% 1Lt Water + 60ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Impomoea indica Morning glory Foliar spray * Garlon 0.5% 1Lt Water + 5ml Garlon + 5ml Actipron Basal stem * Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Lantana camara Lantana Cut stump Access 1.0% 1Lt Water + 10ml Access + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray Access 1.0% 1Lt Water + 10ml Access + 5ml Actipron Leptospermum laevigatum Australian myrtle Foliar spray * Confront 2.0% 1Lt Water + 20ml Confront + 5ml Actipron Foliar spray * Garlon 1.5% 1Lt Water + 15ml Garlon + 5ml Actipron Cut stump * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Melia azedarach Syringa Foliar spray * Confront 0.75% 1Lt Water + 75ml Confront + 5ml Actipron Cut stump * Confront 3.0% 1Lt Water + 30ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Frill * Confront 3.0% 1Lt Water + 30ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Basal stem Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Cut stump Access 2.0% 1Lt Water + 20ml Access + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Myoporum tenuifolium Manatoka Cut stump * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Opuntia ficus-indica Sweet prickly pear Basal stem * Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Paraserianthes lophantha Stink bean Foliar spray * Confront 0.25% 1Lt Water + 2.5ml Confront + 5ml Actipron Cut stump * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Pennisetum clandestinum Kikuyu Foliar spray * Mamba 3.0% 1Lt Water + 30ml Mamba Pinus pinaster Cluster pine Foliar spray * Garlon 1.0% 1Lt Water + 10ml Garlon + 5ml Actipron

13

Populus X canescens Grey poplar Cut stump Timbrel 6.0% 1Lt Water + 60ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar spray * Garlon 1.5% 1Lt Water + 15ml Garlon + 5ml Actipron Pittosporum undulatum Sweet pittosporum Cut stump * Timbrel 6.0% 1Lt Water + 60ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Prosopis glandulosa Honey mesquite Basal stem Garlon + Diesel 4.0% 1Lt Diesel + 40ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Cut stump Garlon + Diesel 4.0% 1Lt Diesel + 40ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye ( Apply 2 % Actipron) Cut stump Timbrel 5.0% 1Lt Water + 50ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Cut stump Confront 4.0% 1Lt Water + 40ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Foliar Spray Confront 1.5% 1Lt Water + 15ml Confront + 5ml Actipron Quercus species English oak Cut stump * Timbrel 6.0% 1Lt Water + 60ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Ricinus communis Caster Oil Plant Cut stump Confront 2.0% 1Lt Water + 20ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Robinia pseudoacacia Black locust Basal stem Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Foliar spray Confront 2.0% 1Lt Water + 20ml Confront + 5ml Actipron Rubus cuneifolius American bramble Foliar spray Garlon 0.5% 1Lt Water + 5ml Garlon + 5ml Actipron Foliar spray Confront 0.7% 1Lt Water + 7ml Confront + 5ml Actipron Salix fragilis Crack willow Basal stem *Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Frill * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Schinus terebinthifolius Brazilian pepper tree Cut stump Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Cut stump Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Senna species Peanut butter cassia Cut stump * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Cut stump * Confront 3.0% 1Lt Water + 30ml Confront + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue

14

15

Sesbania punicea Red sesbania Foliar spray Garlon 0.5% 1Lt Water + 5ml Garlon + 5ml Actipron Cut stump Garlon 1.0% 1Lt Water + 10ml Garlon + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Cut stump Garlon + Diesel 0.5% 1Lt Diesel + 5ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Solanum mauritianum Bugweed Foliar spray Garlon 0.5% 1Lt Water + 5ml Garlon + 5ml Actipron Foliar spray Confront 0.6% 1Lt Water + 6ml Confront + 5ml Actipron Foliar spray Starane 0.125% 1Lt Water + 1.25ml Starane + 5ml Actipron Basal stem Garlon + Diesel 2.0% 1Lt Diesel + 20ml Garlon + 5ml Sudan Red Dye Cut stump Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Spartium junceum Spanish broom Cut stump * Timbrel 3.0% 1Lt Water + 30ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue Syzigium cordatum Water berry Cut stump * Timbrel 6.0% 1Lt Water + 60ml Timbrel + 5ml Actipron + 1ml EcoBlue - Apply ACTIPRON SUPER (wetter/sticker) @ 0.5% with Garlon, Timbrel, Confront and Access for better uptake and penetration. - Apply 1 ml Ecoguard Water Soluble Dye per 1 Litre mixture.

- Apply 5 ml Sudan Red Dye per 1 Litre diesel mixture for cut-stump applications with Garlon 480 EC.

* Registration pending / Trials in progress For more information please call: Willie Auret - 082 905 5833