Ioannis Tritemii Abbatis Spanheymensis D

, - J O A N N I S

TIUTHEMII

ABB ATIS SP AN-

-'HEYMENSis,&c.

Z>ci>

SEPTEM SECUK^

deis, ideH, intelligentiis,ßve Spmtibtts

orbespoßbfummoventibm.

LlBElLUS, * .

Multa fcitug, digna, mira breriiate infe com-

fkclens arcana,

- Imp. Dito M a x i m i i i a n о

Aug.Pio.fapienti dicatus,ex Archetypo

anno 1545. confcriptuS,& d«nu6

cditus. ,

*A T^G E T^T O "\.AT I,

SumptibusLazari Zetznsri,

Anno M. DC. XIIL^

IÖANNIS TRITHE-

MU А В BATIS SPANH E Y-

menf.Libellus demtelligentiiscoélíí-

ftibus,orbes poil DeuuAju-

bemantibus.

— TEterum ièntentia eftplurimorùm,fa-

pientiífime Cifar mundum banc in

feriorem oidinatione p«mi intelíe-

¿tus,qui Deus eft,per fecundas inteî-

ligentias gubernari, quorum opinioni conci

liator alfentiens Medicorum dicit,feptem Pia -

netis,fpiritus feptem à principio cœli & terrae

prarfeäös. Quorum unufquifqiiemündum

•nnisgubernat trecentis quinquaginta qua-

tuor.menfibufque exordine quaternis. Huic

pofitioni complures viri dodtiflimi hadenus

praebuêre confenfum. quam ego non aile -

rendo, fed referendo düntaxat fa

ció tuai Maieftati SacratilL- J

manifeítam.

PRl

t.

RIMU S AnttluiJivefbirituiSa- ., .

turnt vocaturUripel.cut Dens тun-

dü a principio creattonis gubernan-

dum i bmifit,caep. te^ regimen tII m tj,

diemenftiMarti],anno müdi primo,

ff duravit anuis SJ4 menfibut quatuor. Orifiel

мutem nom:n eil offit ij , non natura,jpiritui ratione

atitonu ateributй fub cuiut regimine hominesfue-

runt rudisry agr,ßi , mot c beßiaruminfolitudine

commaraitu. Quod mea non indiget probatione,

cum ex textm Gemfeos omnibusfitmamfeßum.

С Ecundus mundi gubernator eil Anael ,ßnritus An"'-

* У-.neris, jus poß Urifielem regere catpitfut erjus-

xumTlaneta , annomundi3ej. menfe quarto, hoc

eß 24. siie menfislunq , rjr mundisgubernavit aunts

3*4- menfibui quatuor, ufj3adannum orbisconditi

7Í0.H* calculantspatet* atate. Subhuius rsgimine

Anailu hommes caperunt ejfe culitores,domHsqjco-

ßituererjr urbes,artesinveneremanuala,oput lex-

erini , lamfictü, hisq,fimilia, carnu quoqt volfpt*-

tibus perampluss , indulgcre , vxoresq,fibi pukhras

aßismerc, Deüoblsvifii.&anaturali[implicitatein

muliu recede) e, ludosqpantileas invemrc , cuhara

canert,sjrquicqmdadkinerispertinet ranone $cul .

tum excogitart,durauitfyißa in homimbuslafcivist

vita ad diluviü .fumins argumentüprauitatisfua. .

*J* Ertius Zachariel ь/fngclus Ioyis mundum car-

pit gubernart , anno creationis Cœh & Terra,

|to- mtnft 8. hoc efl, 26. die minfis Oíhbris, ф

Я.1 *

2 De Septem Secundéis -

gubernavitmundüannistfj.. menfib.quatuor, ufy

adannos conditi orbis io6j.tnclufive.Sub cuius mo

dérattone kommetprimumfibiDominum in alter-

utrum ufurpare cœperunt\venationes exercere,ten-

torta facere,&t;orporavariisindumentisexornarct

fackitfc est magnatnter bonos malossfe divifio, bwis

invocantibus Deum,ficut Enoch , quem tranftulit

T)ominm,malis autëpofl carnis ¡llecebras difcurren-

tibm.Caperunt etiam hominesfub hunts Zacharié-

lisregimme magia civiliter vivere , legesq^ paiima-

iorü, mafuefcere àferitate priori, Cub aus quocfe du-

catuAdamprimus homofuetmortuus cuntía pofle-

; . ritatirelinquesteflamentüneceßartomoriedi. Уa-

rtadenifchoc tepore adinventiones hominü&artes

emerferut,ficuti hifloriographi ciarim exprefferüt.

Raphael. Uartus mundiretlorfuit Raphael,jpiritusMer-

^~curi],quicœpit anno crcationis cœli gf terra 1o63,

February die 24$prafuit annisjf4.menfibus qua

tuor,&duravit eius dominiñ ufcfe ad annos mundi

1417 menfem quartum. Htfce temporib.fcribäria

primofuit inventa,& literaprimo admodüfeufot-

mam arborü at,¡3 plantarum excogitata,qua tamen

pofleacum tempore& cultiorefumpsêreornatîi, &

caraШritfaciëadfuii gentes arbiiral mintaverHt.

, Muficalium quocfe inflrumentorü ufusfub regimen

huius Raphaels multiplicari cœpit.tf' mercantiarü

primumfuit commutatio per homines adinventa.

JVavigandi quoque rudis audacia his temporibas

primVfui1-pr<tß*mptaJ& aUaidgenus multa. -

Quintín

бор

Ъ ч è? О s г d

А i$ А 19 A 20 A 21 'A 22 A 23 A 24.

Ь ¡9 ь 20 b il . b 12 b 23 b 24 Ь 2J

с 20 с .u с 22 c 13 c 24 с 25 c 26

d il d 21 d 2З d 24 d 25 d 26 d 27

G 22 с 13 с 24 e 25 e 26 с »7 e '28

f 13 f 24 f 25 f z6 f 27 f 28 f 29

g »4а 15 g zé О

27 0 28g 29 g 30

ílс ph iá h 27 h 28 h - 29 h 39 h 31

i 26 i 27 i 28 i 29 i ЗО i 31 i 32

к 27 к 2g к 29 к 50 к 31 к 32 к 3j

1 28 1 29 1 30 1 31 1 32 1 33 1 3+

m 29 m 3° m ;i m Ú m 33 m ?4 «n 3Í

n ЗО n 31 n 32 n 35' n 3 + n 35 n 3<S

о Si 0 32 0 33 0 3+ 0 35 0 3<5 О 37

P32

P 33 P 34 P 35 P 36P 57 P S»

4 33 q 34 q 35 q35

q 37 q 38 q \9t

г 3+ r 35 r 36 rV

r 3» r 39 r 49

s 3?s 36 s 37 s 38 s 39 s 40 S 4Í

t 36 t 3/ 38 t 39 t 40 t 41 t 4*

II 37 u 3S u 39 u 40 u 41 u 42 u 43

X 3? X 39 X 40 X 41 X 42 X 43 X 44

У 39 У4Э

y41

y42 У 43 У 44 У 45"

z 40 z 41 z 42 z 43 z 44 z 45 z 46

W 41 W42 w 43 W44 W45

AiiribuimusfeptemPlaneiisalphabeta (mgulaexnu-

meris port duodccim fígna reftantibus. Et nota quando

in oratione litera geminatur , nonfcribitur biseiusnu.-

merusПЫfemd &fuperiuspun£hiatu r.

ç^Extum &ultimum Polygraphia noflr* librum

ad calcem Deomiferante perduximus,tn quo ей

ßellis errannbusfirmonem concludentes,tn certis le

Horem puntlispr<tmoncmus.Primo,utt]нotiens al-

phabeio utitur cuiuilibetfigni velplanet^ chara -

Шremfive notant eiufdem prнdenter apponat , ge

mina utilitatisgratia. Penhocenim nimius labof

Aufertur amicoLetlori,ejrmanebit infecreto myfle-

rtum,dum induflria quicucfeignarus, tabulam nu

tnerkfcriptam ф-fignorum vel planetarum chara-

£leribuspr<inotatam 'dd Aßronomiit rationem per-

tinereputabet,(ff nihilpenitus myflertt latere fujpi-

cabitur. lianteAde cauf* non ab unitate materia

cjjicialem HterU,fedadiflantefufeepimus ,nefujpi -

- cionisnotamalicuipraberemus. Prudentianihilo-

minus adhibeda eflfcriptoribнs,ijuoniamLetlor a-

ßutus,qut defujficione latintis tangiturfi officium

unius namert deprehenderit , totum alphabetum

facilefiipputabit.Secundo memento quifijuis huius

ret cupis ejfefagaxoperât or , ut quotient tn dtШone

ijüabbet literagemmatur , ut ftptusfit, nonfiriba-

turmfifemel&fnperiuspunilo notetur.Vt exempli

gratia Vrjo dealphàbeto arietis fcribere Ioartnes,

nonduplicoi8.c/uodefln,fidfcribofic 14.. 16-7.18.1o.

2?.vel abbas.6.j,6.23.Ioannes,abbas,ut omnisnota

fvßncionn auferatur. Infimihbus cautela eflfimili

agendum.quianifi operatorfit mdufiria praditus,

noveretfyex parvis mvenire mama<non erit ido*

«eus

.-- éti

neus cui h<tc minima noflra debeant aperirt. Non

paffim omnibus omniafiant communicanda,maxi-

mè quorum ad bonum er malum efl convertibilis

ufits.Ea nos confideratione rationabditer moti,plu-

rain hisfix Polrgraphialiüris volentibusfitrema-

mfefle tradidimus , fid mulioplurafitb mamfeflit

arcana laterepermifimus. Clavem deniquetotum

enucleantem opus conßripßmus , quemadmodum

ßt infingulis metaphoris mtelligendum, quam ta -

men quorundam Confilio domi latere jujfimus , ut

fludiofis materia non defit exercendi memoriam,Ç$

reprobisauferatur caufiifitendi ea,quibus beneu-

ti nonfiunt voluntarii. hatent infingulUpajfibus

plura myfieria,^ quanto exhis matura invenerist

tanto réfiant amphora invenienda. Via paratur

incipientibus,in quaproficientibus non erit diffici

lefucceffu temporis mvenire multa & rara &ma-

xima.Hic dificet Latineficribere.quineficiebat, &

cunela voluntatisfit<e myßeriafermone prudente?

involvereperegrino.Verum ut nonfuatantumin-

telligere queat myíleria,qu<einvolvit idiota,feda-

pertum quoque fermone cuius eatenusfiemperfu

itignarus,negotium efi non magni laborisfipara-

phrafles nofiram in hoc volumine fnefit plene

ajfecutusintentionem.Latentenimfiub cortice nu

clei Steganographia noflrt jufia ratione ßpulti,

ne blaeterombus patefeant indignis. Oper<t der

nique futrat precium ut opus alterum altert non

ni i

612

praiudicaret.Jedjiafuumunicuiaue difiribueretur

inviolatum. Anchorampott Ungaтnavigationem

fatigati hiс,falofub nomineJefu Chrißt Salvatorú

fidelium infigimut vicefimaprima die menfis Mar

ti),Anno Dominica nativitatis, milleßmojcjuingen-

tefimo ocbvo , inditlione Romanorum undecima

tPaapoli Francomm orientalium cwitate,quam

& Wumburg er HerkipoUm

vocanL,.

FINIS.

LlBELLUS. 7

putabantur..Videlicet Phonorсus,¿jni leges &judi- Phon<¿

ciaprimus apud Gracos inflituit , Sol, Mtnerva, ¡en?.

Ceres. Serapis apud Aegjptios, & alu complures.

Ç\Rdine undecimoRaphaelfriritusMercuriietcrii^ ^

mundi regimenfufcepit prima die menfis Iulit

anno mundttftf.menfe prafuit annis354.. me~

fibus+.ufy adannum creationisCœli er terra 3897.

ф S.menfem.His vero temporibus,ut clarepatet ex

veterum htflonü,hominesfapientik operam magis

dederunt,tnterquosfuerunt ultimt clarifßmi viri . '

Mercurius,Bachus,OmQgyrm,Ißs,InaLhus,j4rgus,

sipollo,Cecrops,<jr coptures ala ,qm fuis inven tio- f

nib.& mundo tuncprofuerunt tfpofleritati. Variz

ijuocfehistemporibfuperflitiones tn cultura idolo-

rum perhominesfuerunt tnfiitut<e, incantationesfc

ф artes imaginum diabolicarum mirumin modií

аuЯ<е,сг quicqmdfubtilitatis{3'ingenii Mercurio

exmore aetribuetur,tunc teporis augebatur*. Mo- *****

fes Hebr<torum duxfapientiffimus , multarum re -

rum & artium peritus,veri& unitus Dei cultor,

Нebraorum populum afervitute Aegjptioxum inlibenatem vmdicavit.Hocetiam temporeIanus in Iamis-

ItaliaprimHtregnavit,pofl que Saturnus, quifier-.

tore agrospmguari docuit,&prorDeo habitusfuit.

Circa hoc tempus Cadmus literas Gracas invenit «f ¡nvínmr

Carmentiffilta Evandri Latinas. Deusommpotens 1««апзд

fub regimme huirn Raphaels Angeli Mercum le- Gr*caru-

gépopulofuoperMofen deditinfcriptis, qu<tChnfli Legis &-

futuntnativitatim carnetefiimonifimredditma- en,,:

ttifejmm

* De Septem Secundéis k'

nifeftum'.Mirabilis quoque in mundo r&ligionüfu

itfuborta diverfitas. Muh<equofihis tempor; b fio-

ruerünt SybilLt,prophet<e,Arioli,Лru]р1се*$ Aiagi,

' Vates,ut Sybilla Erythrea, Deifica, Phrygta^cumi

ceteris.

Vodecimo ante ordinemudu denuo regere cœpit

, SamaelAñgelusAíartis.i.diemenfis Otlob an

no mundi 3SÇ2. menfeS, duravtcferegimen eius

annis 3S4.menfib.4.tifi^ ad anuos 4252. Sub emus

regimmefuit magnum illud aefumofiffimum exci-

dtit Troianü in Afia minore,fac~lacfe efl МonarcЫa

Exçidtô multorumcfe Regnorü admiranda mutatioijrmul-

Trôùnum. tarit de novo civitatüinßitutià,utParifienfiu,Ado-

f gunti<eiCarthaginis,NeapolU, er aliarü mültarü.

Parifîiis. Multa etiam regna de novofuerunt exorta, utLa-

Moguniia. ced<smoniorum,Corinthiorum, Hebraorum &co-

pluraalia'.Aiaximafuerinthis temporibus intoto

mundo bella &prélia Regum&gentium , varitejj

Venetorü mutationes Imperiorumi Venetiabhoc tempore ex

eliso' Troianis cöputantinitiü&gentisfita &urbis. Et

v tiotandü,quod& alianationesplurim<ttam inEw

ropa qua in Afiafuapratendüt origineftfumpfijfe a

Troianii^quib.tantÜaccommodarefidei duxi, q'ua-

tü ipfiveritatis mihifujficienii teflimenio pot'erum

~„ . - perjfuadere. Frivolafunt qua afferunt defita nobili-

. ' tateejrantiquit4te,voleniespal<tgloriari,quafinö

fuermtin Europagentes¡ante Troianorum exetdi-

tim&ulluscfetnteripfos Iroianosignobilis. Itemfub

-, humsplaneta imperto Saul primus Iudaorum fa~

~ ... Ям

LlBEiLdS. j»

£iuteßRex,poßea^Dantel, cмutfilins Rex Salo- -

mon, i emplum Dei vert totofamofiffimum m a. ftdo

in Hierufalem conßruxitjnncjperttu*rDeiprofrb:-

I tasfuosamplioreluminegratixfu*illußrans , «ort

filuт de futur* incarnaiюnt Domini Salvatom,

fid "falia muliapradicerefecit,utfiintl-e tefiaM-ir

bßori*,interqxotfuernnt Nathan prepheta Da

vid Regis, Gad,Àfapn, Achias^ Scmeiai,9sffarias,

Anan ей plurib.alits. Homerut Poeta Grxcui Tro- шcro*

jamfcriptorexcidii, Dares Phrygiut, Tiielis Crete-

fis,^ut excidio ipfiinterfuerunt.firfimiliterdcjlr.-

pferunt.fuiffe legñtur his temporibuc m humants.

QRdinc tertio decimo, Gabriel fjnritut Lunado

nuo regimtjimundifufieptt $o.dieIanuarii aw- \

tto ab origine ftmverfi42}?. (fprafuit imperio fuo

Atinis3S4.menfib. 4.. uf^adannü mundi 4606. & й0ц«.

menfem 4 . Ifto autem temporeplures apud Hebreos нла»*

chiruerunt propheta , Helias videlicet , Htlifmt, t),tult.u*-

Aficheaf,Abb.ts , rfr alit complures. Erant^vari»

rtgni Hebräern mutationesLycnrgusfura efrleges

dedifLaccdxmonits. Capetus S»lvim . LybeTius,SyU

vhuRomul9 Sylvins, PrecuSylvins, Numitor.Ita-

ha Regespib huiusmoderammejpiritutfloruerunt,

plnraetiam regnafubeo nova fumpferunt initia,

ut l.idorum,Medorum,Macedonum,Spartanoru oento

e!r aliorum. Л/onarchia Alñrtorum in Sardana- Mjnjr-_

fi -i ' . . eiiii Aиjr-

palo defeat.Similiter regnum Macedontorum rwtum. -

confiimitur, Variahominib impofitafuntjtges, t$?

vert DciKuliutntgligiturfalforumdeorum religi»

mutispropagamr.Yrbt Romafubimptrio httim ß¡i -

De Septem Secundéis

ritas conßraitur anno qmfmt annis regimi-

.- nistpfias Gabrielisin ordine 23ç. difecitfyregnam

Septem ft- tyv'°rum Itali*,& Ramanorummccptt. Hisetia

picteiúi temporibaiThales, Solon, Chilon, Periander, Cleo-

°* - bolus, Bia¿&Pielacusf:ptefipientesinGr,tctacU-

rucrunt,,$exhinc philofophi & poet* in precioha-

КотaЬк beri cotperuntjmperavit autemRgn*primas ur-

Numa bis conditor Romulus annis37. fraericida & culior

ЬaеcЫм. ftîtlonii-^l¡ßilit'T^Jim^Pomp.a'inis42,ûicnli¿

Dcorum ampliavit,tempjre Ez.echi* Regis Iudto-

Nabuci» - rum magna mpace regnü commun. Circafine gu-

" or~ bernati mis hutnsJpiritas Lun* Nabuchodonofor

Rex-Babylonut Hterufilè-co-pit,& deßruxit Sede-

ebtä Reae,<¿-omne populk abduxit captivü.Hitrc-

mcaspropheta claruit , qui hocpr*dixtt excidium.

Hicrcmui. Similiterфex Babylonfaturamliberaiionem.

fyOß Gabrieleт i4.imperiiïmundi itera ajfumpfit

* Micbael(piritus So/u qui cœpitprima di e menfis

Man,anno mundi 4.606.menfe 4.rexitey maudüin

ordinefuo annis 3s^.ufj3 ad annum conditi orbis

Brit,- 4o6o.&menfes S. In tempore bmusregiminis Evil

. Merodach Rex Babjlonis libertatem çrregepopulo

reßituit Htbr*orü,ad diretlionemMichadis,qni,

at Danielfcribit,propopuloßetit ludgorum , cm a

Deofuerant commiffi.ItëhiÇce teporib. Monarchia

vuiur- regm caeptt Perjaru,cuius Rexprimus Darius , &

<Ы» ,fcie- Jècundus Cyrusregna illud Babyloniapotenrijfimu

«um."ïn indieb.Tiaïthafarût-Daniel&prophetapradtxe-

rüt)funditusdcßruxerut.Claret hutemparib. Cu

ma»*

LlBELLUS- 9

Ç\Vintmgubernatormundifuit Sometí, angeliesSimiel

^Martifrfui coefit 26.die menfisIunti,anno mûdi

1417.gubernovit mundu aunts5s4.menfibut 4. ufy

adannum i77i.menfcm S.Subcuituregimine Мar-

tisnatux a hommesfnerunt itatt.ltcmJub mode-

ratione huiu*Samaelis,diluviüfuit umverfale,an-

no t>.i: Ai ibs6ficuti ex Genefeos clarepatefett bißo-

ria.Etnotandu ,quodveteres eradidertint philofo-

phi,-uoties SamaelIpmtui Afartisrctlor eßorbis,

tottei Monarcbia nvtabilis alieratto furgit. Reli

giones variantur&ftila, mutantur leges , princi-

i. ii 11 i ad exeraneos transferuntur regna , quod

ex hißoriuperordinëfacilèpojfumusinvenire. Уе*

rinon ßatim aprmcipio rigimmis Samatihune

mantfeßatfut morts ajfetlü , fid pofieaqua guber-

nattontsfua medium excefferit quod idem de aliorü

pUinetarujpiritib.eß intelbgcndum , ut m hifiortis

patet,qui omnesfecundum proprietates naturta-

fbrorumfuorum.infiuunt (¿ operanturad inferiora

mundi huttts.

i^Extusmundigubernator Gabriel Angelut Luna, Cibrid

auicapit pu i Samaelem Martis, 28. die menfis

Oäobrts,anno míidi 1771.menfe S.(еSgubernavit or-

bem,fs^.annos,menfes 4. upj,adann smndi,2t26.

Hutemporibus rurfut muliiplicati fient he-mines ,

ф varias condiderunt urbes. Et noi andu,*uodHe-

brtt dicunt diluviumfatlum,anno mundi,i6s6.fub

regimineMartie. Sedfiptuagmta interpretes Ifido-

rmdr Beda confirmant Mudfallu,anno 2242. fuk

ÍLi s

tio De Septem Secundéis

rttus confiruitur anno i4S¿. quifuit annisregimi-

- .- nis ipfíut Gabrielism ordmc 239. defait^ rtgnum

Septem fa- SfivivrHm Italia,çr Remanorúm mcepit. HuetiM

piciesOix temporibui Tha1es, Solon, Chiton, Periander, Cleo-

Clx- - bolus, Bias&Pic1acusfcpteftpientesinGrxctacU-

ruerunt,«¡ exhinc philofophitf poet* inprecioht-

R-rauiiu. beri cœpzrunt.Imperavit autem R^maprimus nr-

Numa bis conditor Romulus annistf. fratricida (¿-culior

ïîcchias. feditl0nis- Poß iiue1<lumaPomp.annis42,quicuUii

Deorum ampliavit, temporeEz^echia Regis Iudto-

Nabiicho - riim magna inpace regnu contmuit. Circafinegii-

bcrnationis hnntsjpirttus Lu¡и Nabuchodonofor

Rex-Babyloma Hierufiie ccrpit,& defiruxit Sede-

chia Re?e,&omne populü abduxit captivü.Hiere-

тшpropheta claruit , qui hocprtaixit exctdium.

Hiercmus. Similitererex Babylonfuturamliberationem.

.nOß Gabrielem i4.imperiumundi tterit ajfumpfit

* Michael[piritus So/is qui cœpitprima diemenfis

Afau,anno mundi 4606.menfe 4.rexit mundum

ordmefuoannis 3s+.ufj ad annum conditi orbis

Bvii. 4p6a.&menfisS. In tempore huiusregiminis Evil

. Aierodach Rex Babylonislibertatem&regepopulo

reßituit Habraorü,ad diret~tionemA>iichaclis,qui,

ШDaтelfcribitfpro populo fíetit ludíorum , cut a

Deofuerant commiñi.ltéhiCce teporib. A-fonarchia

Munar- rtgm c(eplt I erjaru,cuius Rexprimus Darius , &

<hia fecundus Cyrusregnuillud Babyloniafotentißimü

vi, ляуп- ixffabjBtlfhtfitr^utT)aniel&prophetapradixe-

rut)fundirus deßruxerüt.Claret histempqrib. Сu-

mana

LlBELLUS. f

r\lrintusgubernatormundifuit Samael. angelus Sinuei

^ ! /. I .. cœpit 26.diemenfislunii,anno müdi

¡417.gubernavit mundi annistf4.menfibut 4. ufy

ad annum 177t.menfm S.Subcuius regimme Afar-

tisnatura hommesfiierunt imùati.JrcmJub mode-

ratione ljuiu*Samaolis,diluviüfuit univerfale,an-

no müdi и .cut1 ex Genefeos darepatefcit hißo-

ria.Etnotandu ,quodveteres erad-derunt philofi-

ph¡,quottes Samaeljpiritut Afartisrtíior tftorbis,

tottes Monarchi* nutabilis alieratio furgit. Reli

giones varianturфftíia, mutanter leges , princi-

patusql ad exeraneos transferuntur& regna , quod

ex hißoriuper ordintfacilepoffumusinvenirt. f^f-

rmnon ßatim aprincipio regiminis Samael hunc

manifeßatfui morisajft&ü , fid poßeaquä guber-

nationisfua medium excejferit quod idem de ahorm

planetarü̂ iritib.efi intelugendum , ut tu hißortis

patet,qui omnesficundum proprietates natura a-

fbrorumfuorumjnfiuunt ff operanturad inferiora

mundi hums.

Ç^Extmmundigubernator Gabriel Angelut Luna,.Gibria

quicœpit poil Samaelem Martis, 2». die menfis

Oilobris,annomüdi \771.minfe S.iе1gubernavit or-

bem.jf^.annos.menfcs 4. ufq\adann , n üdi,2 ..<>.

Histemporibusrurfutmultiplicati funt htmines ,

&variascondiderunt urbes. Et notandü,quod He-

brai dicunt diluviumfatlum,anno mundi,léS6.fub

regimineAíartis. Sedftptuagintainterpretes Ifido-

ruidr Beda confirmant illudfatlu,anno 2242. Jub

ÍL.1 s

4 De SEPTEM SECUNDE iS -

IGctucl.

gubernationejjurttui Lutue Gabrtela,quod& mihi

veritati magtsvidetmr confintaneum muliiplna-

tione,cjuamexprimere*ion eßpr,ifentis tempern.

g Eptimus mundigubernator MichAelftfit¿iagt-

lm Solu,qui cœpit 24 Februarii,.mno mundiß-

cundii comunemfupputationem 2126. &gnbernt-

Vit orbem annts3s4.menfes quatuor , ufij,adan;w

Repim *tatis mmdi , 24S0. menfs. 4. SubЛngeh Solisrt-

erii«. gimineficuti hißoriaconßnant veritati, R¿"es i¡t-

ter mortales primum ejfe cœperüt,inter quosT{em-

roth primui L bidine-dominadi[Aperfouis impini

tyranniduinvafit.Culius quofc Deorum ßuliin*

hominum mßitutmfuit , ejr tenues (uos adorari

principes ut Deos cvperunt, Рaп* ctiain arteshoc

teporeper hommesfuerüt inventf.falicet Mathi-

tnatica, A;honomra, Aiagia,& unins Deiculm

diverfis caepit exhiberi creaturis , (íf veri cognitm

г/a. Deiperfuperßittonem hominum in oblivionepau-

tиrigí. Lttim devenir. Hisquoij3teporib.Architeélura in

venta cß,cr cœperunt homines politiorib.uti ¿f т0-

ribu¿& injlimtis.

QCtavode hinc ord ne turfui OrifielSatuxniAn-

gelut,mundumgubernare cœptt 26. die metias

Iunu,anno ab originemundi 24So.menfes quatuor,

anniscj336^.^ menfibus quainor,orbemfcundavi-

cegubernavit , ufque ad annum inundi 2$ц.

menfimÇ3 otlavum.Sub hhihigubernationc Anjf-

litmulitplicat*funt gentes, divifa terra in Regio-

nestinfiHutatmultA regna , TurrU *Babel conßru-

tri.r

L t в i 1 1 u s. s

üa,linguarumfatlaconfnfio , homines in omnem

fitnt terramdijperfhcceperùt^homines terrant ac- ,

cигatws colere,agros mflituerefiumentaferere-vi-

neOiSflantare%arbores infodere, & quicquid ad vi-

flumveflttum^ pertmet<ddigentius acquirere. Ab

iflv temporeprimum inter hominesfieri cœpit no-

tilitatis difiretio ,quando viri & moпbusфtnge

nio relicjuos excellentes ivfigniaglortità majoribus

terraepro meritisfufcepcrunt.Htncprimum orbis to

tustn hominumnoiitiam devenire cœpit, cum ubi

que multiplicatifgentibm , ^ multa ortebant rer

gna.tyvariiefunt imguarum differrntiafub fecuta.

~^0no autem ordtne mundum rurfits guberna-

re inchoavit Anaeljpiritus Veneris zo.dieOHo-

bris,anno creationis CœU& terra 2834. menfe S. ejr

prafuitannis3f4,menfibus 4. ufcfeadannîimundi

3189. His temporib. hominesDeum veril ok^viont1^?^ .

thadentes,mortuos (fr eorumflatuaspro Veo colere сгеш«в-

(¿honorare cœperietrfui error plus quitduob.millib.tam'

munduoccupavïtannis. Introducentes curiofoscor

ports ornatm , $ varia genera muficaltum infiru-

mentorum,homines rurfus libidtnem &voluptaie '

cÁrnunimiumprofeijuutifunt,fiatuAS quocfe&te- ;

fia diisfuishomines ht/ce temporib.tnflituentesr^

dicantes. Incantationes& maleficia temporibas

iflisfuerunt excogitata per Soroaflem Batlriano-

rum Regemprimum, (0'alios diverfos)quem Ni-

nus Rex Ajfyrtorum in bellofuperavit.

T\Ecimo ordine ZacharielAngelus IovUiterügu-

±berwre cospit ultimo diemenfis Februarii, *nn» \-

\

6 De sïptem- secunde is

conAitioniiC<xli&terr¿e3i&9.tfgubernAvit annisex

- more-tf4.menfis4.ufijJad annumundiipfms;^^.

-- • & menfem 4, H<ec Utafuere tempora,c/u<e veré au-

promifli reя d'ct fotuerant quibus omnium rerücopia,&

ЫиЬпзс generi humanotncrementü contulit^ &maximum

Лима"" or^ ornM". Similiter tioc tepore DemЛУa-

h<e,lege circumcifionisdedit,& generis humaniRe-

demptione per unigenitifuiincarnationem primo

folUcitutefl.Snb huiusregiminejpiritusPatriarch<e

^ i. mfundatoresiußiti&clarutrunt ,&fußi ab tmfiis

funtpropria voluntate ejropere divifi. daruit his e-

\ tiam temporib.apudArchadiamfupitertfut&Li-

pmiaCœli,^ DeiFiliies, Rex,<jui primus leges Ar-

litititcr chadib.dedit morib.multüfecit ejfe civiles,Dei cul-

Rex Ar- tüdocuii,teplaconfiruxit,inflituit Sacerdotes, &

eludía:. multageneri humano procuravit utiUa , propter

. . . i ' quii & lupitèr ab eй diüus efl,&pofl morte pro Deo

habitus. Duxit autem originem exHeberfiliis,fiili-

Prome- cet Ierari,quemadmodum kifloп<efinant. Prome-

tfceiis. theusjtiamfilius Athlantisfubhuius Angeli regi-

mineditlusefifeçiffe hommes,proptereaquodexri*

dibm ejfecerit dotlos, humanos,manfaetQS , &mo-

ribut (aentiac^politos, imagines artefecitfifi mo-

vere.Ufum annuli primus excogitavit , fceptrum

'diadcmaij3& infignia Regaliafimilitermvenit.Cla

ruerunt (5' alü lovianthis temporib. hominesfitpte-

* tiffimi viri & multeres quifuo tngenio multageneri

humano utilia inventa tradiderunt , & propter

magmtudinemfapientU mortui inter Veos ielati

. . putaban

L i В E t L V S. Ü /

mknaSybitta,yt£noyilibros Tarquinio Prifco Re

gipracio cocmendospropofutt, inqui busfuturorum * *

avifamentorum <¿r ratio contincbaturtotttu Tarqm-

Râifmp. Romanorum. V-rum cum Rex denegaret oiiu

pratmm> eresprimos libros Sjbilla eo vidente exuß

fit ,proreliquisfcx idemprttium poßulabati Ouod

cum tlle rurfiudenegaffet,alios quoque eresigm era-

di dit combwrendos , quod&de vltimisfeajfet , nifi

Rexfuorum corfiLoperfuafns, eos ab interitu dato ROminx,

pratio redemijfet.quodpro ommbiisfucrat poßula- иец'. imi-

tuт. ItemRomani abrogatis Regibus duosper an-

num co-fliles conßituerunt. Phaleristjrannut ¿ici-

.11,. ijs temporibus occupat. Aíagia quoq3 tempori-

bus ißuapudRcges Perßarum magnoinpratiofuiti .

Pythagoras philofophut muln ali] apud Grecos i«.1"*0*

tuncfloruerunt. Tempiü lIicrofolymis$ civitasre-

edificatur. Efdras prophetalibros Aiofi cobußosaBsiriU

Chaldaisi qui Вabjlonyfuerunt ditli,memoria

ufusproArchetypo reparavit. XcrxcsRcx Pcrfarum ^rx«.

exercitumadverfm ür¿cosduxit,fidpar/tmprofi- Roi»» «*.-

cit. Roma capitur, incenditsercfrdeßrieitur à Gallis,

capitolio diuntaxat excepto,tutato abanferei pugi

les laffosfufiitante. Aihenienfmm bellafamofiffima

is queq3tempoributfuere. Socrates rjr Plato philo- Socr««,

fophi tunctemporis vixerunt.Romamiterum abro- Viaa-

gatisconfulibut, Tribunoscr Acdileunßituerunti тпьщц

.cru,.i . ...> temporibusmulciscalamitatib.invt- Ai-4-i«.

luís» AlexiderquotfaMagnmpoßregime Michite- {¡¡¡££r

- .'m' De Septem Secíindeis

lisexatlumin Mac'edpniaregnavit. Monarchiam

moMiTia Perfarumin Dario deflruxn, &fuo imperio totam

dcfti-пйа. Afiamcum farte Europ<tfiibiugavit: vixitannis

33.impera-vit annis 12.menfib.;.pofl cuius mo^tfi in

finita bellafueruntfubfeiutajjmultd mala,&divi-

faeflMonarchïain 4.Apud Hebreosprofacerdotio

fiummo coceríari cœptuefl. Regúü Syri<ttnchoatur.

-p Oft Adichaelew ordine dec. mo qutnto,]am tertio

ft>iritus-Saturni Orffiel , regimen orbis ajfumpfit,

ultima die menfis Septembris,anno conditions uni-

verftçôo.menfe 8.& pr<efpin annis3S4- menfibm 4.

Bellum ufyadannummundisw. Sub cuius regimme bel-

rmism- lufn cœpitPunicum interRomanos e^Curtíiagmen-

jamius. fia. Urbs Roma perignem 0" aquam pcnitus quafi

1 confumptafuit. Colojfus imago fufilis ureapedum

deiu-umir. i2Ó.terr<emotu corruitMnohic annopaxfuit Rom.

pnfl bellum Punicum , qui in 44-o. annis nuni/uam

fine bellofuerunt. Hierofiolyma cum templo tncendi-

Antiochus tur ф deßmtfujr pertAntiochum , & Epiphanem.

Aíachabaorum hißoria^f bellageruntur. His tem-

Cattiugo poribus annoab orbe condito 6o6. Carthagfrdeflrui-

4cftrumir. tur& arfitper dwij -continuos. In Sicilia 7o0oo.

Multa fervorum contradominosfitos conjpiratiofuit. Aía-

poncnta. gna iis temporibus portentavidebantur in Europa,

animalia domeflica fugere ad' nemora, fianguUflu-

Mithr'da х^,^neмe cœloglobmcumfragoremtеMt.Mithri-

tçs. dates Rex Ponti & Armeniaper annos^o . bellum^

geffit cum Romanis. Rcgnum Hebraorum refittui-

, tur

*

t,Ш-

Ic*

, . " L i в Ш t i u s. : 4

tiif,qu6Íintcrrupt:imfuerat anfiis S7f- к tempore

Zedechi<t»fn,adA¡iftobolum.Item Germamtheu- Th"'a

tones invaferunt Romanos, &posl multa praliafe- г^ы\-

runturvitli,ac lóooeo.tnterfecli, prtter innumera- Kmiunos,

biles, qui fe cum domeflicis interfeceruntfub- Caio

gf Aianlio confulibtu.Multinihilontinm Romano -

rumper cos antea fuerunt deleft. Denique bella ci-

vilia,quaannis duraverunt 4o.Romanosvaide at-

triverunt. Tres Roma Soles appariiertmt , nec diu Ties Soies

fed mox in unum redatlifitnti Pauculospoil annos ^oms? vi-

Julius C.iius Cafar Romanorîï ufurpavit imperii*, cjuih«

quod. OckivianwAionfiuspoíleum amtíltavit, er CxClT-

AjiA*n,.4pr:camçr turopamtnunam Monarca. a nus All,

adimavit. Imperavit autemannis 36. pcrquemu s»ftw,

Dempacem orbi contulit untverfo. Aftno à cornil ¡a

urbeyu. Octaviam Cáfaris ч/fuguftt 42, Ortfie- .

lis flxritus Saturm regiminis praferipti anno 24.fi. •

'menfe 8. vicefimo quinto die menfis DecernbrisfE- E:uanire{

Sll S CHRIS TUS Deifihus ex Muña Firgi- i& ciu¡-

ne in В..hi. hem Jiidta natus eíl. Neta quampul- Ч£ "*Гс^

clora divina Providentia ordinatio. Aiundus entm

fkb Orifielis regimme primo creatusefl, & fub ter-

tioquocj^mifericorditer redemptw , injlauraiusçy

renovatus,uthuic defcripttpniregiminismundi fe-

ptemfpirituum plançtarumfidemnon modica tan-

tafathrum cofonantia mintfirarevideainr. Inpri

mo enimregimtne Ortfielis , ma totim mundt fuit

Alonar chia, fubfecundo (utfupra diximus)mmuU

tosfuit divifa.herumfubtertio,utcermturjnHni*~ . •

- - "Rr z " >

14 De Septem Secvnde'is

tatet» revocata , licet ,firetlémetiamur,manife-<

fium etiamfit infecundo regimine Orifielis vnam

totms mundt fuijfe Monarchtam , cum turris con-

iibatas ftruereturBabylon.Ab htm regnumludaorum abla

iumeil,vitlimiufc&iugefitcrificium cejfaverunt,

necreflitueturlud<sislibertas,ante tertiam revolu-

tionem Micka'clisjpiritus, h<eci^fietpofl Chriflt na-

iivitatem anno tito, menfe S. hoc eilanno mundi

7170. menfe 8. Chrifliánam religionem ijs tempori-

bus multi ludtorum&gentiliumajfumpfiruntfim

íaig^nl* plicijfimis atcfe rufiicanispradicantibus ,quos non

Ina-стел- infiitutio humana ,fid Deijpiritus illuflravit. Ad

Ши primamfimplicifatú innocentiammundm tum re

vocan coepit,нtrobicfefpiritu SáturmOrifiele ipfitm

gubernante. M¡xtafitntc<tlefliaterrenissmulti e-

tiam Chrifitanorum , profide quam pradicabant,à

mundiRetloribus crudeliter interfeili.Сщcafinem

regiminisOrifielisHierufitlemperRomanos deftrüi-

inteade- tur^Iudaiin omnèterra dtß?erguntur,intcrfetlis

Rtuittir i Dnfoçies centu milübus& venditis Soooo. felii/ui

fugerüt, (5ficRontani Iudaa penitus deflruxerunt-

Q Rdine 16. pofl Orifielem Anael jpiritus Vene

ris regimen totius mundi tertia vice refum-

pfit, vltimo die Ianuarij. Anno conditionis Coeli&

terr<t HiJ. à Chrifiivero nativitate 1o ç. &guber-

navit orbemannis354. menfibus4. ufijue adahnos

mundis66ç. menfes4. Dominic<t vero Nativitatis

incarne 463. Etnotandum, cjmdpenetoto tempore

ißmsregimimsAtigeUYcntrist Chrißimorum Ec-

L i в i i m s. if

chfiainperfecmiombutfloruit ef pravaluit infini- ^еftn***

r¿ hominum millibusprofideChrtßi occifis. Harefes гАжЬи

.Unique plures his temporibus in Eccleflapullularc ^¡J^*~-

cœperunt, qua nonfinelabore çjrfangitine bonorum

virorum cum temporefueruntextwila.Mulii cla -

ruerunt iis tempori b. viri in omnigenerefcientiarü

dotliffimi (feloqueti/fimi Tlicologi,Aßronomi, Aie- 1

dicißratöres, Hißoriographi çr us confimihs , non | ,

filum intergetesfedctia apud Chrißianos. Cejfavit

randernperftcutio infidelium adverfu* Ecclefianu,

c ; -.:...>1 Conßätinus Cafar Aiagnutflde mjfum- Confbnti-

yfit,annomundi ifiç. paß medium regimintsipfiM™^"*£

Anaelis Angeli Veneris,quamvis etiäpoßea inpar- пш.

tefueritaliquoties per impios turbata, manfit tame

mulioteporeintoto quiettflima. Exhincgenuthu-

manü,quoda temporcNini Regis circa idolorü cul- cultm lc_

t urasper qnnos 23oo.miferabiliter erraverat,ad u- tuuiaius.

niutDcifuit cogmtionem mifiricorditer revocatu.

Artes varia[ubtili tatis his temporibut autlafunt,&

per convenientia natura generis ornatumfumtfe-

runt ^incrementa. Mutanturenim hominum cum NoubUe.

temporemora , ф corpora inferiorafecundssm in

fluentiamfupcriorumdißonuntur. Aiens quidem^

libera cft,$influentiam aßrorum nonfufcipit'ntfi

pranimium,quodcum corpore habet,commercium

feinclinando .vfuium commaculetfuum. Angeli e-

nim qui motoresfunt Orbium,nihil eorum qua na -

turacößitun ,dcßruuntvelfubvertum.Comeinin- cmoetes.

fil ta magmtudinit Conßantini mortem praccjfit.

Rr s

16 De Septem Secundéis

ijrèfi"' -drriana harefis muliisin locis turbavit EcdcfUú

duces in fanctaminfinchuiusregitmnis,temporeJuHaniCt-

yeftibuf. рarц еrтcesaрр.trмeп/Hti mimeis veßib. hominum.

In Afiatf Paleßinafecutafunt bella, peßilcnti* ¿-

fuma in illishcif.in íjuibu; crиceл apparnerü*-. Нu

Fritohui. qucqlten'porib.circaannos Domini¡6o. Fraget m

слтпП. Germant.tßmpßrtmt initimm, qui poflea Calhorn

five ini,ia? dev. iflautei Гнo nomine Vitium Frandiam nuneu-

pavere. D ftnprto Francisfuit magnitisdrne longa

Miçimtia /ara ructuA-fjti»poiuAIoQuntia,nuncv ro/lcr-

HiFianro. bcpahsfoM, Bavari, Snevi,Rhcnenfcs, Saxones,

""" ulii"- Thurinn ^oercumfiii l'or.tificatus mag.-iam locke

partem F, itacta in Germania occupant, bemannt)

Inclinario gubemationis huittsAnaetit 2S0 Romanum inclino-

Rw.un, rt capi t tmpcrium ,(um ятbS captafmt aGottis ОТ

Cintimnini i"ccnfa , filie prius imperial¡ jùb Conßamino ttu

Vamùi,.. Greciam eranslata ,quodmitiumfuit, rfr caufato-

Hunaorfi tius :nàmationisMonarchiic.Nam cercafineni bи-

irruftio- tus reg'menti Anaclis furrexerunt Radagifus.AU-

r,cus,Ati}aulfusej; Rcge^Gottorü. Item poflea Gen-

jericifs Vundalorum, Ath la quofy Hunorum,tjw

totam Europampervagantes, Imperium miferabi-

liter laceraverunt,ut %n hißortispatet.

ТУ Oil Anaelem ordme 17. Zachariel (piritusjovis

reamen univerfale tenia vice rtfumpßt prima

die Junif^ymo mundis66ç menfe 4- Dominica vero

Nativitatis 46i.menfe7.rjrpr,tfmt annisist.men-

fibus quatuor, ujque annos mmidi 6o23.menfim{jl

S.Domini aufem S17. A inii i his temporibus amore

-.. , • philofo

L I В E L I U S. I7

philofophi<e Chrifiiana ,fèfe ad Eremunt contule-

runt, muкa фam apparuêre portenta, С°mete^т<ата^

terr<emotus pluviafanguinis. MerUnitsm Tumbe

natus miranda pradixit tn principio hutas reqimi- tlls,PIllvia• i . , ' ' . o fangmms .

nts. Arllurusquemvulgo Arcum appellant , Rex Merlinas.

Britannt* famofifiimusbarbaros vicit, рacemМc- beb*"*'

clcji(treddidit,muliapr<dtaviiïorgeffit, fidï Chrù- ' -

fit ampliavit, Galliam totam,Noruegiam,Daciam

ф muitasprovinciiufuo imperiofubiugavit.Erat.

omniumfui temporis Regumgloriofijjimus,qui pofi

multa egregiapatrata,nufi¡uam comparavit,mul-

ti$anш expeÜatus a Britonibusredire,de quo mi-

rahiles olim Aíimi cantilenas ediderunt,auo regaa-

te,Anglia tnflorefuit,eut ter denaregnajervierunt. rcgna fei>

Hifie temp9ribus monachorumin Ecclefia Dei or. vícnmt

dmes cœperunt multiplicari. Tbeodoricus RexGor моплсь'o-

thorum Arnanus totamltaliampoffedit , Boetium ™» *níi-

conjulem occidit.Erant omniaperturbattone plena, ",e/urbát"

imperiüfimulfj Ecclefia,Zenon er Anaficfiuslm- au ftatns

peratores Atrrianiщ Oriete,T'hsodmcus&fui C¡e? &

cejfores in Italia, HonoriusRexVandalcrüin Afii-ci-^-

ivuyramidem éxercebantnon parvam. Clodoveus "с"' Rcx

' I " n ' - " n- r rt I n Eraaaas.

tandem RexFyancorumtn Gallia falius Chnjha- ьмнц*

nus&GotlsosJuperayit&pacem rebus impo fui ttlt-

cetnon ub'.cj^terrarum-ftempore S. Beneditli,anno

Chriflianorum quingentefmo , vel circa tn princi

pio regim-tnis hmus Angeli ZacharieltsJovn, cuius

efl proprium Cp-.ritus,wiperia mudare fsregna.quod

tnhacrevoluti«nefiiclum,multip!icitcrhißort<ede-

Kr 4. ..-

ï8 De Septem Secundéis

clarant,&quod iffefacere nonpotnú RaphaeliAn

gelo Menxurijfuccejforifuofacienda'in СaroloFra-

-. corüordinavit. Multaenim reffna ß/bhisito. an-

nmitorum nu defecerunt, Gothorum, yandalorum, Burguaio-

rcgnoriim. y-unt, Longobardorum, Thuringinçrü, Alemanno-

1Ш5 iaip. tum,Bavarorum,&'alia complura.Jufltnianut Im-

gioríxii- peratorprimusRempub.legibinornavitpulcherri-

empoHú. me.^irifub Zachariele clariffimi piaresfloruerüt,

Tempium Jufiinianus templar» S. Sophia 40o. turrim Cón-

s. Sophia. flantinoyon extruxit.Imperium bipertitum,confu-

fum,& turbationibus plenum crebriusfuit. Signa

multa hisapparuêre teporibus, ubeß reperirein hi-

Cofdrai. ßoriis. CoJUrai Perfarum Rex Hterufalem cœpit,

m«t.h0" ^ФЧЩ Sracleus poflea occidit,MachometArabsSa-

racenàrumfeékimtntroducit hifie temportbuscir

ca Chrtfii annum boo. per quam imperium Roma-

numin iis4fia ex totojam cernitur ablatum.Dago-

^goler- yertfiS Rtx Francia Anglos,qui tunc Saxones dice-

bantur,fitperansinterfecit. Notandum quodfides

Chrifiianapaulatim abhinc inAfia&Africa cœpit

deficerefub intrantefecto. Saracenorum , quajam.,

Kotabii«. totum mundumfœdavit.Circa annos Domini

774. crucesapparuerunt in veftibus hominüm, s¿r

non dtupoftea divifum eil imperium Romanorum,

Caroius fatbi translatione Monarchiaad Francos in Caro-

lum,<jui eripuit de interituEcclefiam g?imperium,

&gcjfitpralta multa , Nomenfub eo Weflgallorum

in Saxoniapoilvifloriamcœpit.

Oúlavo

L i I ! L L H S, 19

ÇyCtavo decimo locoyoßZachяridem IovUAnge-

ium,Raphael j¡iirttus Aiercurit mundi guber-

nationcm ternofiifcepit, 2. die menfis Novembris,

мне coneùrtoau univerfi 6023. mer.fe S. cDomifiic*

viro nativitatis&i7.&prafuit orbi3i4menfibut 4.

ufifoadannosmundi6j7ft. Dominica vero щи In

principio hmutri.volnt.onis Alonarchia Romani Tranriati»

imperii ficutdix¿mus,in Carolum Magnumeràs-

Utaeß.P0flC.1ro umfilms eins Ludovicus impe- Frances .

ravit annu 2s.ÜHo mortMofiliieius interfedimi-

tantes,tmperii vires rurfns extenuarunt .Norma--

ntGalliam devafiarunt.Roma bis fтc¿aturaSarra- ^п^лл

cents, Sub Ludov cofecundo fourmis pluit è Calo pluvia-

m Italiaper er.duum.- In Saxonia villa auadam ^/-^'"¡j

cum omnibus adficus homindus in momento. \»sao-

abfirbeturhiatu terrahombih. Circa -Domini aя-1"4*

nosoxo. motus m Italia fafb funtmagni,dcfearfy

Italia ab impertoFrancorum.proprtosfyfibi confti-

tmit Reges , quorumprimusfuit Berengarius Dux ^

Forolivii,cutfeptemperordinemfucceßerunt,anms R""'i,п.-'

ferme quinqua^nta.ufdad imperii transiafionéin p««

Gtrmanos. Fattus^fuitprimus imperator Otto,& МПС5 ы,р

< x hi ne Monarchia r, formari c0cpit.cutfi-tus Otto, Hunjaro-

tj-nepos Otto in impertofuccefferunt ,fub яГ»П«

eenvertuntur Hungari ad Chrtflianorum fidem. ctoift

Otto auttm teniusfine liberismortuus, EU tlores Х£ы°'"ь

imperiipeßfe mßituit. , ояno Chrißianorum tooJ- oщ».

ficuti permanent ufifue in prafentem diem. Hieru-

falïvcro capitHràSarracents. Portentamulcafitnt

* Rr s

i

to De çfptem secundiis

VifЛ in Ccr¡e,,ierc,t:rra,-nari¿r4i/Mtf. Oiteneve-

r-o tert,orn.rtuo,Henricu4 рптutprip»pium ele- ,

Benneus {l,onefi:crc¡Ji' ttmperavit «unis гo. ant Bamber-

fimáaipr gcnjuimtcchjiamfundavit (ymoriens v rgo uni

ВaшЬеr- çnm uxore Ktuiounda miraculis corucaГци i pol)

«nui Ее- ^, i i 1_ ' 'cicßx. qttemLonraaiu eligitterprimiu -Dux l-rancoruт,

imperayit amiis jo. . Item Goifridni Comes de

hnheu terrainfauíiam,& Hiemfalem de mani-

b,ii mfidelium recuperavit. Antefinem revolutmais

muliafignaçr portenta vifafunt , &parvo elapfi

tempore gens Tartarorm» egrejfide fimbiu [uu,

T s- le? mu^ta'MPtri0 К0тanofec't mala,fames, psßilen-

in oiicu- ti,*& terramotns imperiofuerunt. Soles eres enO-

««. vififnnt totidemg3Lùn,t>a¡mo Domini 115}.

fridcricusprimutTïarbaroffa ditlm imperare, ca

pitaimperavit annis33.Cmnsimper;i fuit imtiü

an.Raphaelis336, Aiuliageffit magnifiée,vires im-

perii dilatavitttfmulia bellafelici tergej/it,cninitê

pore nono Egiani çrLituotrit adfidem Ciorißi con-

verfifunt.

Ono decimo oedine imperium mundi univerfa-

lefumpfit tenia vice Samaeljpiritm Aiartis,

tertio die À4artii,anno mundi 6yS.& gubernavit

annis$ï\.menfes t.ufife adannos mundi 673%. mert

j..Do?nini vero is2s, Sub cutut regimine mulia in

orbcterraram bella fuerunt, quib. infinita homini

milhaperierunt^regnaquam.plura prißinos ter

minos amifetunt. Inter bridertcum Imperatoren»

primum,& Romanosproceres difcordiamuliafne-

ti runt

L t В E L L U S 'I

nmrfffuit* magns,tjr Romanoram muha miÜia T3„ä,.orя

perierunt.Ditlus FridericusAícdiolanurn fnnàitus ireupti»-

jifbverttt. Imodium deßrmtur.Hierufdem à Sar-

racetm iter.-im cap»tur. Imperium Tanart ru om-

f.iu hoc tempore in Orbe maximîi his trpo"i b. hnti0

lifmpfit,fecrrumque in mundo plagan maximam,

nec ccß-ant. Pпß Frideritum Ifamcutfilita etnsad

Iwperatorem elicitur. Quomortuo.fiifma confun

da impertis fuit Шrрр0ф Ottont, &fecutafiml

tnfimbm Germanrapralia mulia , Argentina, Co- wdcidefe

. ..;.r, Leodii , frvormati*,Spir,t.& in totaregno.6**~

M,ndicanrium filTaliU tempvribm infiiiuttur,

anno Samaelis 40.velcerca.Vnde ccrtum eft omnia

Providentiafiiri. Sarracem muliapraliaadverßa

Chr;ßtanos.nAßa ¿r Afiicagtßerunt. Cnnßanti-

nopolis capitura Germants, Çi Balduinm Fla -еjrt* Noia.

Cumes Imperator inßituttnr. Fx Almanta pueri

plus quam 200on. àpyratis merguntur in mart , eut

vano/peritufcducli fe terram Iandam recupera!n

ros dicebam.E.\Ht[pania co.idunati paßores peco-ScA-úo a

rum mulli Рarфut acceden tes,bona clcricorum ra. tmtt

puerunt.populo congratulante. Scdcum mannsm

Laicorumextenderuntbwta, nrcaiifiint. Anno

Chrißianorum 1212. Fridcruutßcundu* ehgitur,

imperavttanntf ^3,cjut multa conera EccUßam e-

ftt Annoiíitt.EcUpfis&terramotmcontinutmul- ЕЛ!г«t*

L 11^ ir г Г terre m«-

ta bommum milita opprtfjcrunt, trijta quoqueper tm.

maritimosflutluspenetotafibmerfafutt rjr p.rie- ^

runtplmquam iooooo.hominum.Tartari Hunga-

riaт devaßant atqut Poloniam.Armenia majori

21 De SEPtEM SECUNDEiS

priiss,&muliispiperatisregionibus.AnnoChriflia-

libri per

I inv«V-" norumi2átti.quidam Iudtus apnd Tulttum fo-

Ыхиы. dicns,libraminvtmtiincjuo eratfcriptumnn teri. o

mundo Chriflus nafuetur devirgmc Muria, (ft pro

faliste haminum patierur,mox crcdens b.iptiz.ains

eßtertiusmtindus. Tertia Soturnijpiritusrevolu-

ttofuit,deqnafupra ditlumeß, in cшuл principio

. ömftm futt de f^irainenatM. Romam Pontifices

iniptr.Fri- trtdericum abrogantesimperio 2S. annu vacujje

J«- dixcrnnt adelcÜionem Rodolpht Comitis de

H.ibjpurg.inter reges conJhinentes,Principinm e-

jtibijpuig. Utliore,primoHenricum Comitemde Schwart^è-

bMrgTmtringum.F~vilhelmiim Comitem Hoian-

di*. Conradumfilium Friderui. Alphonfum Rege

CaßelU çr RichardumComitem Cornubtafiaerem

-R¿*is Angine, gmnliiplicatafunt mala m terra.

Ыuaбб Hoc tempore circaannosDomini 1260. Suitenfium

^tîr*1' confederal ioprimiim cœpit , gens parva mmero,

quecum tempore crevit & muiros nobiltum altos

interfeccruntialtos defimbui fugarunt > virt bell.-

cofirfuorum Rcfpubl. notaefi ommbm German;*,

populis. AnnoChrißiarjgrum 1273. Rudolphut de

Habfjturg ekclione Principum Imperator conßt-

tuitur}(fr imperavit annts 1S.vir per omnia prudes

. Cr optimui,de quo-DucesAxßrts omnes poßeade-

SummA" fiendermit..Tartari terrasChnfi,anorum,Conßan-

«* t tf/ttpffofitф Grteciam invademes , mulia damna

Chrißiams intniernut. Sarraccm mnliatmAfia a -

yttates occupant,^ plus quam 4. >: enties Çhrtßia-

.* norum

LÍBBtLUS. 2}

.orum interfiaunt.Rudolphe mortuo.Adolphus de do,"i"¡¡c'

,Vajfamin RegemeleЯuteß , tfimperavit anuís 6. putantmi-

quem Albertut fibtu Rudolphi poffea fnperans

bello juxta Vvormatiam occidit & Imperator ele- fouinai.

elm fuit anno uçS.imperavitfo annis to &àfi-aeruK^^

filio interfiatur.OrdoTemplarioruтjuffu Clemen- rCx.

tu Vapt quinttdeßrmtur.InfulaRhodus per Chri-^"ua

ßiauoide mambiu Sarracenorum capta eß , anno оыпТс™

* obfidiom, or bellt conera eos contmm. Alberto per рЬrужия

HtporemoccijoiHenriciaS. Imperator conjtttutut,

Comes Lucinburg nfis, qutimperavit annisqum--

que. Quo mortuo Ludovicmquartus Bavarix im-

peratannuj2.incipiensannoi3is.cMt Romam Po-

ufices coronamdederunt.Fridericut Dux Außrit

fe oppofuit,fedab eo ¡npcr.tt ut eft. Poß Ludovicum ,,X -

Carolin quartus BohemiaRex,Imperator conßitut RexJmP.

tur,qui Epsfcopatum PragenfeminArchiepifcopa-

tum erexit.imperavit annis. it.Terramotutmaxi-_

tmfuerunt.Hic Carolutmulia circaTelomadeno-nu.

vo inßttuit in favorem Prmcipum E1ec1oruт.ГЛaп"-

Guntberut Comesde Schxoartzjenburg , fe ^<Ç"»CjrnIi ¡a.

apVellitans Carolo Imperatorioppofuit .fidmhibaVven-

adverfmeum prtvaluit. Poß Carolumfibtu <«■'"i"''*

Vvenceslam imperavit annis 22foß queт lodocus

Marchio Aioraviafucctffit SigifmundoVvences-

lat germano. VvencesUusfuit depofitut. Lcupoldut

duxAußri* cum S. Comitibut &plus 4000. a Sut-

tenfibusinbcllodimicans occifmtß. Sub Fvences-

UoBohemorum Rege,®- Imperatortdogma Hujft-

tarum

/ *4 De Septem Se с un dis.

tarum initiumfumpfit . Quo depoßto.üupmm О-

mesPalatinus Rheni Bavaria^ dux\futt eltñus,$

imperavit annis lo.Anno-Domini 1360. Sarracena

bellum induxerunt Chrißiani , fed male fuccefu

chriib«- proprerarrogantiam Gallarum , qutaplus ашт

nnnim \oi)oio.no(lrorum occubuerunt,prater captivosjn-

Siriimun- ter ijuos fuitJoannes Burgundiorum -Dhxt multa

dus loipe-fuerunthiste-mporib. bella.Anno 14-07. Sigifmundus

™ - fit Imperator annu гу. Bohemiam vaßare conaш

eß.pro exturbationeharrfium ,fed parumprefeci{.

Alalia & Regnum Franciaper Anglos ¿ Burgnndiones aert-

ïd^c-iîis citervaffaturtgr afßigitur. Sigfmundovitade

Frauciani funtlo Albertus dux Außri,t,gcner ems fíteceffit,

- anno Ghrißianorum i4i$.rcgnaviián aтш danta*

•> . xat Juobus,vir optimus& imper,o dignus. Qw

3. imvai.mortuo,Frider:cus3.duxAuftri,t,Erntßifiliuia,lt-

tor. clions Principumlmperatorconßitutusfuit,^an-

nus6. impcravit,vir ingenio divinus (¿animo paci-

c™K2m\-ficusanm Dopum i44o.cœpitregnare. Anno Cbn-

nopoisyaßiunorum 14s3. Conßantmopolii eraditione cuiHs-

pn"r* dilanuetfisaTurciscapttur^paulatim totaGrt-

cia defect àfîde Chrißiana^ Perro enim tempwi

muka regna grprovincia Chriflianorum à Tnnif

BeUnmm ^aßanturfrcapiuntur.Adulia Chrißiani bellain-

tumuitns . terfife hoc tempore habuerunt graviffima in Gal

lia,Anglia, Saxonia , Vuefiphalia , Prußta,FUn-

preiforii - drta,SHevia &/iliis locis Hts temporib.ars 1 inpref-

foriaMoguntt* AíceropolisAlemania inventa er;

in***c" Atdtnovo ymirakili indußria , munere divmitati:morn * i * ' .

L i В E t l Ü *. if

Аanо Chrißianorü 14^6Turaproßrati in Hurga

rta perfidoles mulii perierunt. Paerorumperegrina-

tio adfantf* Michaelem mirabilisfuit.Ten,t mo* mv

trtsw regno Nt.tpolitanofucrunt,&perierunt plus

уuят 4-0000.homimim.Anno Dominit462.Mog~t- Mn°i.niU

tsa capiturtfjpoliatuy,MeeropolisFrancorum,Ca- CJi"ll!r-

rolusdux Burgundi* Francos devicit anno 146у. всНшпПи

Poflea anno 67. Dînante^- Ltodion deßruxit.Amo ™в"Гйй~

i47*.ineravit Gildriam , eamq, potenter obtinuit, com««,

fimUiter (fr Ducatttm Lotbaringattotam. Cometes

per menfem lanuarium, anno Domini1472. appa* «.

rmt.Caroins dux Burgundia oppidum 'PÇuficum

ad anni ftiatium,po{lca obfedit , anno 74.qu' poßea

anno 1477 fu bello fuitocafus princeps magnani-

mus. Tura mul-as Chriß;anorum avitates his të- Tm«r4

porib.cœperunt,Nigropontumin Euboia, Rsgnum-rj£^at

quoq.-te Bofneum , Ducatnm de Spetis, Achaiam

Alytfenam,^ plurareqnain Oriente. Amo 1476.

concurfus ßuliorum m Francia German'* falius j

ejl Nicl.iushaufcnerroribftsplcnis.Aiino f.*fo.7*rWut ni,:»*

ei magnocum exerciru Rhadi.mos obfiderüt ,fedno

pravalnerunt,eode~ annodifccdentesa Rhodü; I/y- ^«п*

d'untum cœprrunt ,intctfeitis Chrtßianorum pins-

qu.im 12000.folчт 22,fuga elapfis. Et annofanent i

Imperator 7urcarum Aíachometmortuus ijl, cut

Bayfetasprimogemtusin regnofuccefßt , imperant

fäm annu 27.Anno Chrtßianorum tí^S6..Maximi-

itanus Frideritifilius Rtx -RomanorumFrancofor- .

ÀHtconßitmtter& Cafará Mut Papa anno iso8.fii-

lutMHS-

±6 De Septem Secundéis

lutatutefi,tjui ordmem militia S, Georgii coneré

hareticosgr Turcas inßttutt, Suitenfes bella domu-

11, Syсam{/ros rebelles ufij3 in hunc diem , belloim-

fngnat,fortunabiturfy adverfusfœdifragas omnes.

Rex Gallorumfiuo more,per fecutorimperii, nova

re infidias compertus eß. Omnipoient tueatur Sa-

maelis imperio defcriptos anno isoS. Veneti impeno

Cafans rebelles banno & bello notatifunt. Em

pertmaciapœna,fiitisfatlionis confuli* premium.

Circafinem huius terti,t revolutionis Samaelis , al-

Motatile terationisimagoeranJjl'it ad primum ,rjreritper-

- ditio mulior:im.l^t/ienim T.reducatur , Deomi-

r.ifirante,adAlgos , eritalicuius Mmarchia ,vsl

< tnagnialicuiuseranslatioregni.Seélareligionisco-

fierget magna,veterum dejirutlio rcligionum, Ti-

mendum ne caput unum amittat beflia ijuarta. h

Samuele Marsprimo pr.idi.xit diluvium. Trojan*

inficundoexcidium, m tertio erit circa finemmA-

, gnnm umtatts deerimentuт. Expracedentibus e-

. « vimjudicentur futura quafequtmtur. Ыon con-

fumabitur hac Alartis. tertia revolutiofine pro-

phetia,&nov.ealicuiusinfiitutiohi$ religiouis. Ab

hine anno C-nrißianorum ifoS. reßanfanni uftj¿ ad

finemgubernamentiSamaelis v7. In quibus dabun-

fcidirta turfigniflcantes initium malorumfiguraj Amu

çaiocum. enimChrißianorum 1s2t. crucesmveßimentis ht-

тmum vifie ante decenntum quodprateriitfuum

oßendenteffeilum,fcdi3.abhinciure citatus locum

dabisnefcienti,matorpoßfatarefurgesmihiin ter-

tionifilicet nebula tegat. Ordini

L I В Ж t t U S. 2J

çyRdine vicefimo Gabriel Angelus Luna mtíndi

regimen recipiet,anno mundi 6732. menfe 4. die

menfis Iunii 4 anno Chriftianorum ij2f. & mun-

dam qubernabitannistfj-.menfibui 4.ufq? ad annos

mundi 7086.Ф mtnfim 8.Domtnic<t verb nativita-

tisi$7?.menfi¿fimilietr 11 . Huios revolutionisfur

turaferiesprophetiamrequirit. . ,'-

Non b<tc ajfertivefcripfifacMtijfime &tfar,ijui-

buscnm injuria Orthodox<t fidei nulla eft rattone

ctedcndum. Sunt vero qui menfis in hisfupputa-

vèreLunares^mbus confintiendumfiduxcris,mu-

tandafunt ea,qu<t aliterfcripfi. Aianu quoc^ mea

propriaproteflor,& ore confíteor,quoA irihis omni

bus nihil crtdoffiihilq-admieto , mfiquod Ecclcfia

credit catholica , c&teraut vana confióla &

fuperftitiofa refuto & con-

temno.

Laus Deoomnipocenti.

FINIS.

Ss

t

EPISTOLA A

UQfOT JE X O P E-

. íRtE .Epis to l адлм ja

Triccmii Abbatis Spanhey-

, . . iroeníkícleótie.

«CUBRÄbANiUS ,D.E G A NA Y С LA.

-R-ISSKAbO \VI Ri0 JOANNI TritFMW

iAbbatiSpaiiheymenfi noftrar tempefta-

tis iplendori Salutem.

I X)npoftßabfCondi ,digrAffíme vir,ßlart

$jtibar, cumnoßrüpercumt hemijpbtnii,

ïneqjhumanis-fuberaht obtutik,fedfulg\-

idijfima fu* lucUjpicula in omnium dif-

funditoculos, eos^rapitinfwt claritatis admira-

tionem.ftaquoquelucidißimus tu* dotlrinafulgor

baudquaquam deütefeerepoteßfedin omnesquä-

tolibtt locorum interfittiofemotosfui luminuemit-

tit radium. Hinc apud exteros tuum nomen habt-

tur cehbyttiffimum, mirifque ejfertur praconw,

quifingularis dotlrin* t u,tfama exciti,nihilarden

tins optant , quam infignisfiientiatua radio illa-

flrari.Etipfe quoquetua humanitatisfiducia fre-

tus„hat ad te litteras darenonfumveritus , quibu

(frtuadignitati-congratularer, dr тeuт tibi defi

denum cxplicartm. Inadit in тanштемcpißoh

\ ati

t

E p i j r o i ¿ " 2f

a te profeSîa ad quenâam loannem Steihehmoelent

qнem in ipfofitlutationis exordio , pofltm nominis

expreffionem,virum defidertorum tnfacris nuncu-

pas.Eafane raram фadm.rabilem contj.net philo -

fophiamjuntdcnumeris.tum de elementis , adeo

tanien Anigmatibus obvelata-.& arcanis obflrufam

«jrebisjit eins nullo modo rnihi pervafit intellige-

ti^mei^löge excedatanimi captnm. St ita^apud

te ali c] Hai Ut tu effet interpretatio, sjuam mihi com-

municarenon abnueres > nihil ipfi libentiui legere

velim.Conjetlat enim animus dign'am admodunt

xfr altam verbis Ulisfitbejfe fiententiam, & extua

itidemofficina aliaprodiijfe opera , iju<e confite"

tum excedant philofiphandi modum , (tffecretani

contmeant facratamfue fctentiant. llla fi tuo

predio ajfetfuerer ¿ Aetalicis opibus & divitiis

Crtffioptabiliora eontingerent. Qua mihi obfecró

ttiinomtnisculiorirobfervantiffimo impartiri noti

recufies.Carolus noflerBovillus,cjuifuperiorib annis

cumper Gcrmamamiter ageret tuam excellentia

invifiere vevit frequentem tui afud me fecit

mentionem,meijue totitm, utverumfatear, adegit

tuarum virtutum obfirvatorem admiratorem-

<juefieri. Demit harü latortuapraflan ti<e moths (fr

- amicusmagifler Narcifcus , majoraamminoflrê

vota^qUttbreMjibdieteris haudfacile compleíli pop

fimjatins explanabtt. Vale noflri fieculideêus ф

umcumdotlrin<ejpecimen. ExPartfioIIL Calenda

AuguftuAnno M\D*Va -

- . - ' Ss i

jo Ad Jo. Trithemium

JO. TRITHE. AB. SPANHEY.

menfis Germano de¿Ganay viro do-

¿tiffimo Salinem.

VEnitadnosNeometimOrator tuusmagifler

l^arcifcus quinta decima die menfis Augu -

fit lieterasperferenstuas,ßmul gg'-ata mu-

riufcula3quem detinuimus apud nos diebm ferme

duodecim,nefruflratantum iter ajfumpfijfe vide-

retur:magnafuntemm quépereumnobisfigntficA-

fii,nec erat noflrafacultatisillifine matura delibe-

- ratione dare rejponfitm.Mentemtuam eiusrelatio-

neadplenum tntelleximus,&quantum nobisjam ii-

tmt,operamdedimus,ut tuo tenonfrußratü defi-

deriointelligeres. In omnibus antem tibi fatisfacere

bac vicepotuimus minime,proptereaquod aprima

die menfis AprilUhuititanniin noflro nonfuerimm

monaflerio , cuim rei caujas tibi referenda! ipfi

JVarcifco adperfetlum commifimus. Ad intelli

genitam eptfloUnoflra , quam Ioanni Stetnennioel

anno priorefcripfimus, Narcifco introitum dedi~

musaliqualem,kquorerum intelhgesfundamentü

J < Arcanarum,quarum cognitione laboras. Ad uni-

tatem reducendus omnino eft ternarius,fi més

. harumrerum velitintelle&umconfequi per-

caqu**?1 fe&um.Unarius enimnon eft numerus » &ex

dem,«** ipfo numerus omnis confurgit.Rejiciàturbi-

ÏB- narius & ternarius,ad unitatem convertibilis

erit. Vtrnm o Germane,tet Hermes mquit , fine

men

EPIStOLA. JI

mendaciocertum, &unitatis cognationevc-

riflîmum -Non omnium capax Narcifcas.

Qffod eftfupertus,eflficut quod efl tnj"erita;efr c/uod

efl i nfertus,eftficut i/uod eftfuperim^quiafolit uni-

tatibut confiat omnis numerus adperpetranda mi-

racula uniusrei mulia.Nonne res omnes ah unare

fluant bonitate uifjus^rfr quicquidunitati coniun-

gitur,nbnpotefl effe diverfum , fedfrutlificat {im

plicitatet?aptattone uniut ? Quid-ex unitate no- -

futur?Nonne ternarius?Accipe. Vnariusefl (im

plex,btnqrius compofitus^ernariujtyero ad unita-

tisreducturfimpltcitatem. Non[um Tritemiut

mefitis triplicis,fed inunamente numero gaudens

ternario^quiverçparitmirabilemfœtum. Pater e-

ius Sql,mater vero Luna. Portavit femen in utero

ventas,terra nutrivit.PateromnisperfeElionis ton

us mundihic efl.Partus eius integra (fr immenft. Si

verfumfuerit in terrafeparabts terra ab tgne,(piß^

afubtiliföternariusjam fibtreddetus cum tnge

nioфfuavitate magna aterra confcendet in cœ-

lumjternmçcj virtute & pulchritudine decoratus

reyertetur adterraw.tfrecipitvim fupeftorem &

tnferiorem.eritcfejam potens &gloriofus tn cUrita

te unitatis , omnem aptus producerenumerum,&

fugiet omnis obfcuritas. Vnum cftprinctpiumpu

rum , binarittsab unitate recedens componitur,

quia impojfibile eflduo ejfe principia. Solus ergo

tfrnartusfacratus,virtuofus,& potens. binariofu-

ftrato,infuumprtnciptum non natura ,fedfmili-

. *' ' « 'St S •

yi Jo. T R I t E M I I

tudinisparticipatiene rtvertitur,in quofine cotra*

dbÜione omniamyfttria inetlligit mens arcanipul-

chre ordtnati. Н<ec eft totwsfortitudmispukherri-

ma virtus,qu<evincit omnia mundana^penetrat

folidum corpus omne tmgens unumquodcfe pul-

chritudtne optabilr,ficuti Alchymici quidem pro

mtetunt m corporibus compofitis,fiderrant7falhin-

tur,(fr decipiunt omnes,a quib.libenterfuerint ah-

diti.Poluntimitarinatura, &facerepanes quod

'films eft univerfalis,cumradictm virtutis natmt

non mtelligant. 'Non acquiefcas inßpientiffimis

Alchymiflis',quomamfatui funt &fimiarum difci-

pnh,hoftes natur¡e,& cœleflium contemptores ,fine

quorum tntelligibili cognatione nihil eft/ilcbjmta,

fedqui terrena non intelligit ,ficut Dominus nofter

jcfus Chnftus dixerat.cœleflia quomodo tnvented

Noftra philofiphia cœlefliseflnon terrena,utfum-

mum illudprmcipium quodDeum nuncuрaтш,

mentis intuitu perfidem ejr cognitionem fidehter

ajpiciamus Vatrem ф- Filtum , & Spiritumfantlu,

uпum princpium,unum Deum,ttnumifefummum

bonum mTrinitateperfonarumfempiternü,exifle'

tem veraciter credentes, puré cognofcentes,s$ cum

ferventiffmi amoris gf fervitutis cultufemper я-

dorantes,à quofunt omnia qua ufpiam ejfe poffmt.

Ad hune nifimens animata confurgat, nihileorum

quafuntpulchraintelliget,fedtnfua ignorantia ta-

befeet. Non eft vulgaris ô Germane ifie afcenfus,ne

que eorum imitatione fufftciensyquiunaduniaxat

aU

E P'ï Ï "fr ff V. At, Jfî

alafurfumferuntur ,fedomninopaucifßmisfami~

ltaris,illisvidelicet,qui femet tn miiiatem non te»

merèreduxerunt.Mulu quidem conantur ,ftdrtottt

omntumefl m mente ternarius. Nonnefujpetluri'

caelum necejfarioprimum caput elevamus , reduci*-

musquepoflea quamfujpextmut ?- Soltó licet ¡ culis

intueri Solem.Aures non vident. Vt tgitur confien-^

dat animas,non aurisfiat,fedoculta & cor,fiatqutr

ex ternario unitas participation bonitatis ad1-

principium,quiaunum eflbonum omnipotent,non-

duo nec^plura.Nifienim fiat unitas,no'/ifietfimili~

tudmis m mente conjuntlio, neque.bomparticipa—

tio^&fine hisnulla tranfcenfioinifiautem h<tc p¡r~&*

cedant¡necfefuperiorum inteltigentiam ,- tiec^infe-*:

riorumpropriäm conféqui poterit operatitme.. Res'

auteta-unwerfales'quáfingnlaresneceflartO,&rertZ-

coditiones quadamfunt manifefl<t,qu<tdam mani-

fefliores,tf quídam mantfefiijfima. Et alt<e quidem -

funt occult<e,ali<eoccultiores-,aliit oc&ultijßma tarn

fenfui quam rationi. •Quam diverfitatem-operatur '

ipfarum rerum natura. Hincfit,quod quidam

mines cateris evadutfapientiores. Aiagis ante fa~r .

piens dicitur- qui mimupercepiibiliapercipit. Nu-^

merus ordme confiat sfmenfura.Ordo quoc^finc nit

ro ijr mefura tfi nopotefl. Menfura aute (¿numero >

coflat ordme„ ígnitas hic fír ternariui binariüno

admitiuntfedomnem exuti multitudinë innata '

fibi puritate fimplicifßma in primo confifiunt.*

Н<гc adfuperos via, ¿ Germane, perquam anti—

j4 . J о. Т я i т н в м 1 1

quifapientesmtelligib- liter profettirationù duftii

i ' plurima perceperunt , qu<e ultra humanam com-

prehenfionem ànoflris nunc reputanturfapienvb.

PbaudtrepleniusfStüdium générât cognitioné,

cognùioautem paritamorem, amorfimiiicú-

dmem.fimilitudocommunionem, coromunio

- ш Tirtutem, virtus djgnitatetrsdigniias.potétiá,

& potentia facit roiraculum. Нoе iter uмей ad

fine magkarüperftBionü ta dwtnaru quanatura-

liu ac¡nib.arcetur gr cnfunditur procul omnefu-

" perftiitofúm,praftigiofumatfydtabolicíí.Enimve-

ro nihilaliudper mag:<i intelhgi volumus quÜfa-

pientia.phyficarüfcili cet tfmethaphyfîcarü intelli-

gentia rerü^u<t divinarü ejrnaturaliu virtutüfei-

entia c oflat. Harmomam cœlefle non materialised

fpiritualemconfonantiam nobisfujpiciendamfiias

oportet, ubi numerus, ordo&mehfuruper ternariti

in unitatem conveniunt,adijuam confonatiam in

feriora noflra omniafunt conformanda. Fatum eft

harmoniam arbitrari cœleftem,fteûarum confina-

tiümotu caufanle auribus perceptibilemformare

finü.Eft autem harmomacaleftis,numero ,ordme,

&menfurA dtftributionum corporum inviolabilis

confinantia.Sedhancfupergrcdi neceffeeft tutter-

1 tiariopareturafcenf1sad tam qua fupercœleftts eft

Uimlnpe' harmomam,ubi nihilmatcrtale,fidfjnritualiafunt

rUimhii* omnia. Inde mentiajfumendafimilitudo unde ve-

tcnt m WJÍ Stellaris enim harmonia mentem ate dedit нeе

tnfimt. Qmdamphilocrypkutdicebatßc: Qui-

»' cunifc

Epístola. jf

cunqueeonditionemc«leflisharmont<tnotamhabe-

ret,tam pr<eterita quamfuturacognofceret. Quis

autem mihi dabitut ex /»illt busunus , qui harmo-

niam hanc intelligat cœleflem ? adfupercozleßemj

mens nat&eñ,cuiusfimilitudtne vivit. Aßra nihil

intelligent, nec fin ttun t qutdem, unde пеcfiapi en

ttam menu noflraconferunt , nec aliquandoinnos

dominium habent,quifpirituambulamus,confiten-

tes DominumJtfium Chriflum omnia infua pote-

flate habente,ad cmusnosfimilitudine pro viribus

fideliter oportet conformare. Ipfieil enim Jàpientia

Dei p4tr¿i,tpfi eflfons tforigofcientUjpfeeil animi

centrüjper que fatlafunt omnia. Abeat hommes te

merant,homines vani,l'f mendaces Aflrologi, dece-

pteres mentiït,&frivola garrientes. Nihil enim ad

mentiimmortalem^nihiladficiemiänaturalem^ni

hilfacit adfapientiamfupercœleflemfiellarum dtfi

pofitio ,fid corpus in corpus duntaxatfuum habet

imptrium. tJWens eil libera,necflellisfubjicitur,

nec earum influentiasconeipit , nec motumfiqui-

tur,fidfupercœlefli principio , à quo &faclu eïl efr

fœcundatur,tantumcommunicat. Cateraqua tibi

adinquifitiones tuasrejpondendafuerant o Germa -

ne,facratioreinclufimusfcrinio , tibifill per Nar-

cifcum exhibenda , cui çjr clavem tibi affrrendarru

nonfatisfeienti commifimus , nefirinium arcanis

plenumfine militatepejfidem. Venire autem ad te

perfonaliterhaevicenequivimus , quoniam alior*

/km vocfltifittttHi. Difies tamen ex Narcifco men

>- }6 Ad Jo. TrIth emium

tem noflram plenius, quomodo & quand» nobis ad

te veniendifaculiasaccederepoffit. Inaltislitcrú

fcripßmus omnia qua nobisad teßribendavidebS-

- tur.Falt noflri memor,nec tut oblitus. Ev Neometi

civitate Sptrenfi24.dj-eAugufliiAnnoCbriflitfos.

LIB ANIVS GALLVS

JO A NN I T RIT HE MI О ( S P A N-

heymenfis Cœnobijdigniffimp

Abbaci. S.-

NUllàmihirequies mentis, à PaterTrithemiy

donee evincammbahchoram, non dixerim

malorumfedextrcitationis.. 4>4d laborera

fumusnati „ laboremus agendofimul gfpatiendo, .

quoniamfic penitus oportet expedi tcfe nobis. Non

metuashanebominum adverfum te tnvidiam, da-

bit enim rebus tuisforteminbrevi meliorem. Eius

-c amorepatienter tolera-quipro te mortumeflin cru

ce , ne contrifleris , fed tacitus mente tranquillafe-

ejuere Dei confilmm , quoniam altorfum vocaris.-

Cußodipropofitumtuum^necfedivitiMcures^nequc

vamfßmosmundi honores.Ftnem cogitaquo tendi-

rrithemy mus,principiumamaundefumns. Trithemtum

precoragnofeas ter mentis acie magnum,Ghxi ft ia--

nus imitando Chriftú, Mönachus cont¡emné,-

do mundum , & philofophus non admitiendo

petturbationem, cumfis ter magnus&m ChrtfÜ-

amore beatut tandem evades. Saturmmaliquatu--

lumг

£ p i s т o t л. 37

lum,tjuoniamtibinonfatisproipere movetur, quod

eф-pradixeram cumprafins tecum in tuo ejfem Cœ-

nobio,declinadumfcias. Aiarttquidem&Mercu

rio in breVhcrede mihi, cum bona quamvis humili

contiene relevaberis. Net^enim Deut terelinquet,

ô TrithtmijiccfaLibantut. Audi confiliüeiutauem

contemnerc nonlicet. Da locü invidia,melioratibi

parantur. Poßauindecim Lunasvocantemfequere,

пecprim. Vade nunc vocante philochrjpho magno

corlo patefatlo reverfurm.tum ant me aut nuntiu ,

тeu Neometividebis. Libros autë tuosarcanorum

teßes cave Saturnia ajpiciat.ftinerießoparatut, fjr

tiihil obiivifiariseorurfua adnoßra conducut.Sile-

tio anacrifimferva,necanteteput emitte columba.

Caput erigefursü nefy dtfietlito. Panos linque men

daces,ut mtelligätfero juidbonü.Cave,o Trilhemi,

nefolis r adios cavernisinducas, auoniam perniciofi

dracones. Aerefublimi.ore non nififemel abfcodas in

terra Bob* &caprii no porrigas tuüpane,necjpirit¡l

perjanuas minores emitias. Ниut eßo tecum ca ve

nefolut, Muliitudincfugito oтnё.aaunüeß omnia,

drfineuno eß nihil,Manucacti ne aucas,fed baculo

tantü,Aqua vino no mifieas,necfit in menfa taapa

ns- duplex. Aves infoie non nuerias,fed in uтbra,&

canib.non oßendas penitut vierü autJpe culü,щшл

periculosü eß.Umbra ne verberes,ejuomainiuria eß

folie. Formicis utere.fi avis* captu forfitadeleäaris.

LMceinaqfSA divide,ne cogelataßridefiat.Auima-

ifuitr eßo,nec deficiae.01rtlbemi,euoniafialiutne-

mo Ш uirAhabcrcvoIutritjCcrtcLibaniMthaMfu

}8 Ad Jo.Tr iTHE, EpiSTolAí

Sunt nobis amia Reges ф fotentes , qui te nomine

iantumfeientes labchtijfimefovebunt. 1S(thilper-

mittit omnipotensfint cauCa , needefperandum eñ

defumm<t boititatis dementia. Scio quod timeas

Dhum 'mentis acuminefublimai us, nec profpera

тundi curás,necformidasadverfa. Unde talent te

natlusdifcipulum , omnia qua meafunt tibi lt ben .

ter communieavi. Tutantumm Chrtflomanensß-

delis,tnuno folo,cjuod licite potes, Pythagoricus tflo.

Valeplus quam alter ego in toquijoius eil femper.

Ex Santlo Qutntino 6. die menfisJunij , asfnna

I О AN N ES TRITHE-

MIUS ABBAS SPANHEYM ENS1S

DominoJoanniWeftenburgh Comiti,&c. Vi

ro defideriorum , de tribus naturalis Ma- .

gia?principiis,finequibus nihil inipfa

ad effedum product

poteft.

LOngi defideratio ftinerts tui ad nos animurru

induxit.ut votis tuisfatisfaBuri ad interro-

gata daremusrefponfum. Profundorum &

fecre.torumnoflrorum,qu&fenfupercepiflt, hdec ra

dix&fundamentum omnis creaturarum. Prima

divißo naturalis radiçem fiienti<e confùmmatt

r -4-*- ^ " produat,

Jo.. Trit н в ми Ер i toi A. 39

produat,cuius annotat1o ifla. Quatuor ßtnt mau

tres eorum , t,ju<e m ordint riovißimo : & quatuor

funt patres corum,qu&in principio horum ommunt

nexus;&primum connexu» ¿ ejr *ltimumjtmplcx ,

purum,unicum,folum^ omnia tmgit. forrafim-

plex, elementumpurum, ejrprimum abunoproce-

dens,non componitur, nonmuiatur ; non patitur

connexiohem,fidmanet,quodeftincorruptib. le,&

in uno confiflitunum,& non urium noñ eflnumerus,

ejr eflnumerus,nonnumeratur tfnumeratur, inter

ipfum &unum non eß numerus. In unitäte manet

unum, &percomplexumefßcitternarium, quem

otites compleflcns mtrabili natura omnia reducit

adunum,virtus etusanullo magiflrorum explicari

peromnia potefl.Non efi ipfum,quod coltmus Deus¿

Creatura efl animi homtnis , imago nec viva nec

mortua, per quant гn omnißientia mirabilis effe-

tlusfit. Et dico tibiamice tnfummaveriiâte Deii

quoniam quicunque huius puréfimpucitatisfim-

pUci noticiafublimatus eft, in omnifeientia natit-

rali conf1mmatus eritperficietj^ opera miranda\&

flupendostnvenieteffeflus. ВonumfimpleXunicum

efi , (¿rperipfum nonfblumfimiltafidej'dtßintilia

multafiunt. Terra compofita elementum natuгл

purum, fimplex& unicum : fedquia compofitunu

- neceffiv'efit multiplex,varium, фimpurum,redum

ci bile tamenper ignem in aquam, ab illa in ignem,

ab tllo tn unum fimplex.tf efi numerus & numera-

tur,ф non efi numerus фnon numtratur. Non

numt

4o Jo. ThitheMii

numeratur,qmanaturafimplex,&accidente com*

-pofitum.Ideoquenumerari nonpotefî,quoniam an

te ipfiim non efl numerus. Numeratur autem. ab

umtäie unum non abfilutü,fedinclufum,<&dicitur

unн exclujitm,unií inclufum, unumqsрerunйab u-<

no,fciltcet ab animammdi,fite^ ternarius,ejfe cum

uno vultnai ur'aliter,unü perfe potens,in uno impo-

tens, in altero impotent in fphera fempervolviturt

in unoefe manet igneunis, fidnonfie imaginatur.Si

perignempurificatum adfimplicitatemfuam con

grua lotione reducitur,omnia myfteriafcienti<epro

funda operaripotefl. Terrade compofito elementum

eil,ijr non efielementum, perquodternarias in bi

narium reducitur,quatuor abunogradibus difian

te. Mivacontinet.varium eït Ç? multiplex,corru-

ptibile:ф tamen extra unttatiscirculum non vaga-

tur. huiHscum ternario per binarium in uno fecre-

torum omnium magiflerium eñ.El quacunquehu .

manitus adinventamirabihter confiant , eim funt,

foteflatifubiee~hi,&fieri pojfunt operationtperfefkti

Obfirvatnumerum,gradum, ijr ordtnem, qmbus

omnismirabilium natura operatio confiat.Miran

dafunt qu<epotenseslfacere,{$plufqitam creditur,

flura, quanec Deo iniurtam nec maculam aтma

inferunt,peripfum mirabilia operantur. Pcripfum

omnium humanarumadinventionum plena cogni-

tio eil, &operatio effetliva in quacuncfe re obfcurax

quia-virtus eius ex intellects procedens non permit-

Sit.crrareper.tresgradus'operanti, difcermtomni**

qué

E p it ox*. 41

tjUthominefdicunt.TSlecfeduci inerrorëptripfum

tnchoAta operado potefl. Quicquid tsiflronomi.,

qmcquid Aiathemattci, qmcquidMagi,quicqmd

invidentes naturaperfecutores Alchymtfl<t , quic-

quidd-emombus fietertotcs.Necromanticipromit-

tunt,novit dt[cernercintelligeraretlificare, inve

nire, fuiscfeprinciptis aptatafine malitiaperficere,

hoctpfumelementum non elementum per numeric

àferemotumcumfiЫ coniuntlo in unitatfm/impli

citerreduílum. Sine huius medijfinisprincipijt^ co-

gnitioneper nunieros,gradus Sordtnes,nec Magtu

imagimbus virtutem daretfine crimine&d etianu

cumfcelere darepotefi,nec Alchymifta imitari na-

turam,nechomojpirituscompellere,necfuturapr**

dicere vates natura.necqutfquam curiofks experú

men*vrum capere rationem. Omnis itaquenatur<t

cenfiftens limitib. operatio mirandorum ab unitate

per binarium in ternarium defcendit , nonprius ta

men quam кquaternartoper ordtnem graduum m

fimplicitatem confurgat : namfiquatuor numerare

wlis,nonaliter quamab unofits tnchoandum tfdi-

cisunum,duo,tria,quatuor, quafimulfumptafa-

ciunt decem. Н<ecomnis numeriperfetla cofumma-

tio efl : quiafit tunc regreffus adunum,quiaultra

denarmnon eftnumerusfimplex.Namunumtduot

tria gfquatuorfuntdecë, gffine regrejfu adunitai e.

numerus ulterius non J>greditur. Miranturhuius

conexionis¿funda nefcietes,quth.principiisinope-

tatione mirandorii Htamur, falfi nosveldamonum

adiutorto,

4¿ < Jo. Trithbmii

adiutorio,veLqualibet contra fantlijfimamfidenú

noflram Chrifltanam fuperflitione tnniti ofman

tes. Nos amcm h<te de nobisjadicanies propter eo-

rum qua promifimus ignorantiam non miramur.

QnoniaficutfanB jfma teflatur firiptura de in

terna cognitione Dti,quanemointelligit,quam qui

Accipif.eta hisvelnoSimbui,velutinemo potefl.nifi

dwtno munere lumen fingulafe acceperit intelli-

gendi ex natura in naturam ¿ fueritq?tn eo cum lt-

mtne ignis,cum igne ventus , cum ventopoieflat,

cumpoteflate fcientia, &cumfiicntiaßi)t>e mentis

integrity Tu aiitem amice,qui& vitanoflra con-

ditionemvidtßi ; ßf operum ditlorum^rationem

finfu confecutus es,famam noflram innocentiamcfo

abamulorumtemeritate defende : quia cum Deo

potes in veritatei cum tibi vifumfuerii opportм-

numi Non quodfaifa hominumjudicia vereár,

fed ne quis nimium credulus obloquentiнm diilis

ignorans de nobisfeandalumfumât*. Omnia enun

qucefcireunquamprofeffusfum , càm Deo фfine

tniuriafidei noflra Chñ/ltanafio,& operâtusfUm.

. Licet ex multis pauciffimi queant inveniri i qui

tnyßeria occultafum adinventionum naturalinm

intelligantj. Homofum mortalis,fcio, Chriflianus

fidei confiantia,fidelismonâchus, profeffionismca,

non immemor ,pecc4tor , fid pœmtentice faini aris

faretnamfeduloportäns. Non ignoro quid mede-

ceaf.nonfum tam hebes,utfutura cogitarepoflfia

da nequeam. Sed bonus Ulefater Çarmelitarum

Prior

i

С

1 . ' к

È и -i т o i â. 4|

Trior Gandavienfis litera» Boutio miffas,ßautnon

recepijfet autdomi conjervaffet receptas,non effet St

ud veßrates de me rumormirabilium rantut. Hmc

enimvariàfisntdemeopinionee in omni pene terrai

fuborta,aliis Iandern , aliis vitupermminmepri

novitatis adinventtonepromentibus. Magiam me

penitutignorare naturalem dicere non poß-um,per

quam qua mirandafiuntnaturaliterfiunt. Super

natseraminmenihil , praterf.dem Chrtßianam,

nam natura-non dtdit,ftdgratia.Dotlißimusille,

tjr interfanBos veréfantlißimiu Albertus Magnui

rattone profundijfimi intellctlm cognomentoMa

hnut aternamemoria dignmprofunda phtlofophià

naturaferutatwi miranda&cateru inaudita di~

feendo cognovit,Mfa adeo, ut apudimperitos etiam

magut &{uperßitiofiuufque in huntdiem initerio-

sefit habitns. *JÁ€agiam naturanon ignoravitp

pravorumfy librosplurimosfupcrßitiofos inculpate

jit, ó- nitdievit : neeproptercapravusautfuper-

ßitiofutfuit. Scientia autem mali non eft malü¿

fed vA&S.Feramigiturgpatienterferam,quodvit

tantus toleravitfinepeccato. Nec mefitre mjfiica

nego,quànquam ^Alberto <fjrÇcientia inferiorfinu

procul , ff nuliatenus fantlimoniacomparandus.

JÄCulmfateormagorumVolumina legt, praßigio-

umij. non paucafjnthemataperlußravi. Necea

volumina,qu* ligamentajpmtuum decent i & е*Ъ

confimilta pen it tu à leihone noßra refeci , & in his

mmbmßmitrfmperifatmtn fantb.fide Ckri*

44 J о. Т к i т н в м 1 1

flianorum evafi,quia divtno mнnere qti<t legerапи

tntellcxi,ut plurimum. О с larijfime,ô bane Dem,

quot vana.conficki tfridiculofa, Шceo mendofa.cs"

dbominanda qua occultantur tn librismagi<efuper-

ßitioft.dr tn tllts ifU<e de conmrationibus damonum

confvribuntur,qu<enemo melius comprehendere,di-

fcernere , & confutarepoteft quam quiintelligit.

Magia naturalis, qua alienandoprincipüs natura

innixa ,ж {uafimplicita-tepura conftabat , totmen-

daciis,totimpuritatibus,tot^ deceptionibm eonfu-

fa eil,ut nemo,mfi ,n utraq^ doßijfmusfit, qut al

teram ab altera difcernerepoffit. Quantos errantes

in magiatpßi naturalifolus egonovi virosalioqutn.

dotlijfimos,quorumnonnulli& tempos ejrfubflan-

tiam ts4lchymiaimpendentesperdunt,nonnulli vi-

tam cumrebus amietunt,alijmedicinam exipfaeli-

cere cup¡entespoft longos labores nihilproficiunt, a-

Iff mirandorum effctluumfecreta persecutantes ai

nullam experientiampervenire queunt, alt) futura

pradicere gefltentes pro verisfalfa loquuntur : hi

dum optnionesJut capitis ventofas ingerunt ab ex-

pertis dudum confcriptis , qua non mtelligunt

bona ф vera , mala & faifa imperiie efßctunt.

1\(ota tria principia tn magia naturalt occulta,

prtncipia fitnt , fine quorum noticia perfecta

nullus operantem feqmtur ejfetlus. Trimu»

principium in um conßßif : non a quo , fed per

quod omnis mtrandorum naturaltum virtut

producitur in effeclum , de quo diximus , quia

- purum

Í F I S T Ö 1 À. 4?

partsm ab uno procedensnon componitur,non mu-

tatur. i ipfum à ternanù & quaternariofit

admonadem pro<rre(fué , ut denarim compleatun

peripfumemmc$i numtri regreßtu adunumfimul

defcenf¡im quatuor, ф afcenfitsin monadem.Im-

pojjibile esl compleri denarium , nifiper ipfumt

qma monas in triade Uta convertitur. Omnes

bec prinapium poilprincipium menadis ignoran

te* niltn ternario proficimt , & adреcrum «j¡ta

teruarmm non pertingu,vt,. Namfi oшnм ma

norum libros babeant curfus fiderum , vntutes,

poteftates , operationes , ф proprietates perfc-

tli cognofcant , ipforumque imagtnes , annuloSi

figilU gf fecretiffima qu<eqtie ad plenum in teilt -

gant , nullum tamen mirandorum confequi pof-

funt in fuis operatiombus effetlumfine hMmprin

cipe a prtncipio cognitione in principiurru. 1Яn-

de omnes qmtquot vidi in magia naiurali ope

rantes , aut nihil confecutt funt , aui dd va

na frivola ф psperflitioft foft Ungam ф inutil

lem operat:onem per dejperationem prolapßi Prin-

cipium verb ficundum ordtne non tamen digni-

täte feparatum à primo , quod unum exiflens

facit ternarium-, , eil quod operaiur miranda

per btnartum in Uno , eil enim unum ф non-i

eil unurru , eilfimplex ф m quaternario com-

рoтtur , quo purificato per ignem th fola a-

yua pura egreditur, ф ipfitm ad fuam fimplia-

Tt л ,

¿4 Jo- TrithiMii

tatem reverjùm complementиm operanti m

bit occuliorum. Hie centrum eßmagic*na

i cuius circumfcrentia fibi untta circulum

fintat immenfus ordom infinitum,virtus et <

omnia purificata фfimpíex minor ommbi

ternariofupergradn compofita. Quaternai

tem Pythagoriciunumerus ternariofuffulctu

dinemgradumfc obfervatpurfieatm purut

ad binarium mternario mirandaфocculi*

raoperaripoteß.hic efi quaternaritu,in cuп

fura ternarius binario coniuntlus in uno cui

ót,quamirabiliterfacit. Ternarius eninr ni

adunitatemredutlusperajpetlum omniam

tinet,& quavulipoteil. Prindpium terti

fe non eftprincipium,fedin binario inter ip,

finis,omnisfeientia&artismyßica infalUbil

cenerante in ali ofacili9 quam in tpfo erratu

niapauciffimivivunt in terra, quiefunda i

tefisgantVariü eil, compofitüi& per fiepten,

ternarium allies mmliiplicatum , con/urgen

nensfixum. In ipfo efi confummatio numc

duum cjrordints, perquodomnesphilofophi

torumnatura Deii/cri inquifitores mirabd

tlutconfecutifunt,peripfum adfimplexclem

in ternario redutlumfubitofiant cur»e infirm

miraculose &naturaliteromnium agritudi

opusfc inmagianatural*gfpriternaturali ej

tii,confiquitur efetlurru. Fugiunt damone.

duntfy voeatificwdum dijpofitionem quaw

prt

E p i s i o i a. 4.7

frttdiÜiofiuturorumperipßtm verificatur , occul-

torumcfj infinuatio non aliunde quam per ipfum a

naturapercipitur. Hocumco mediofecretum na

tur<t aperitur ъ/ilchymiflis ,fine quo nec intelletltu

misacquiriturtnec operationis ejfetlus invenitur.

Errant crede amice mihi, errant omnes quifine ifiit

iribusprincipiis quicquam operari in occultis na-

turçfcientiisfe pojfe confidunt : maiorautem cau[л

erroris eñ,quodfipientes olimficretisnaturaimbu-

ti hite velpenitustacuerunt,vel nimia obfeuritatt

involverunt,ut non nifiab eisfimilibus intelligi vt-

raciter queawt,. Secreta eil huius inflitutionis

philofiphia efr cœlefiis,in quafiquis/cire &inteili

gere veraciter cupit¿umultut hominumfugiatne-

çeffe efl,mundum deferat,,cœlum non oculis tantum

fed&mente contempleiur. Spiritus Dei ubivult

ß>irat", quem vult iHuminau , quemfuo numine ob-

umbraverit in omnem cognitionem veritatis indu-

cif.quiacceperitgratiasagat condignas Deo , fiu-

deatfiutlibusreßondere operis boni, fetfe accepijfe

recognoßat,& non inveniet undefiiperbiat.. Ille

utem , euifeireiflafublimia donatum nonfuerit,

tutfocordiamfream intelligat., quia non laboravit

m feiret, aut mifiricordiam Crcatoris collaudet,

quain bonum eius voluitut impedimenta nefeiret,

*ut fi non acquißerit,Deüfibinon extitijfe debito-

rem donationis fqteatur, &non murmurct. amicus

к audi confiilentem tibi amicum,intelltges fatlum%

&propmqmmm vitlorinvidiQignem, noп aоrспи

Tt 3

«

i V, Jo. Trithimii

pedibui calca,mortalium Dei tmmortulis ei

riculum minaturhvirat. Fuge fy-iod m o,

fer hominem non honunum ettam cafeßtttm

linio hirundinum '-./i.- . tua per- culum %a"i '

velum raftum a vento peifiqueris , fat.ga

ftp r cu ari o, fèdper ternarшт in unita te iter,

furgesф te fclicem inventes. Si operation

afole , quem tibt naturavidetur abfcondere

cuntlu ad verum folem qui Den* eil per ft

cogmtionispurificata ab imferwribu* men ,

ßderio anima fervore fanSijfimt amoru fu,

convenat, Quia d. vim amoris ars longa,

breve eïi,praßatfycrcatorem quam ercatín

Veritatefemperdilig re. Ego tefttnu mente,

ntemcorpore ordinatum ueroff3Valert in Üb;

fHfemper&cHpio&orot quem mihi pl: c

motu mifiricordem facerepro vmbuê cur^i

Spanheym Cœnobio meo, quod vidßi pauf

paupere mea manu,tepoßulante fir.pß deci

menfis Afsif, Anno DominiJefu Çhrißt Sal

fiddium M.D.III.

JOANNES TRITHEMIUS AI

Spanheymenfis ad llluih iflimum Dominum О

mumMarchioncmBrandcburgenfem.dc

bus convenio niibu» vera

Mago.

SEreniffimo fíbtßriífimofy Principi ac

tio,DJoachim» Brandcburvcnfifaen

Ai

Epístola.'

^J^Carchioni.Stetmenfium Pomeranorum^ Duel

ínviíliffimo^c.ac Sacri Imperij Romam ¿Ar< hi~

camerario , Principi Eleélori, Joannes Trithemiut

ny4bbas Spanheymenfis humilem paratiffîma^que

in cuntlis obfequendt voluntdtem. lUuflnffime

Princeps , fanBum & laudabiledefiderum feront -

tatis tua ex relatione doEliffimi flrenui^ oratoris

tui Domini M. quem cum Uteris crcdentit ad me^

tnififti,cognovi,cuimoremgerere maxime &veller»

(fr optaremiaccedendi autemperßnaliter mviSbant

tuam maieflatem hacviçe omnis mihi adempta eil

facultaspropter multas& varias rationes eidem a-

ratori expofitaSfijuitantofludto mfiu eii,ut me tum

Gelfitudtm adduceret,ut diligentiorem eo invemre

fotitijfes neminem. Utinam locorum difiantia in

ter nos brevtor effet , mecfe am nulla detineret curл

reifamiliaris^autfacilior conditio relevaret,advo-

laremprotmus,tuam^firenitatem libens acfidens

adirem^perirem^profundaßcretißimac^ Magùe

naturalis, qua aut nemtnemaut paucißimos hodie

fcire &intelligere crediderim. Omnes enim auot-

ijtso* novi .vidt, (jaudivi tn Magia ipfanaturali,

tn compofitione imagmum, annulorum &figillorié,

abditb^naturaoperationib.laborantes nih lprofi-

ciunt.nec ullumfitarum operation»?» cöfequuntur

cffetlum :fidpoft longam & tnutilem Operationen*

jipe desperantes adfrivola & fuperflitiofa prola-

buntur.Maçia autenaturaUspura eflfohdafiabi-

licita^ua: Principes maxime decet& ornad .

Tt *

»

>p Jo. TaiTHEMif

pec unquam ab ecclefia prohibita , пес etia\

prohibenda , quippe quepuris principasnah

nititur,nullamqutfitperßttionem admittit.

eriafunt principi a omnino (ccrctiffima , ум.г

philofiphorum literis aliter quam occultijii»

volutisfy méfierits denodavit, proptereane ¿t

vorumnotttiamdevenirent,qui multa per e,

trarent mala. Sunt anteт ipfitprincipia inteL

humano nimis difficilia,folify hominiab aflrù

te , ingenio & naturajpccialiconditionc e¿i(¡

.pern a, fine quorum cognitioneperfccTn nihtl ¡

ciunt in Magia operantes. Tf autemfcrov

Princeps in magicis tjf. occuliis naturœvirtu,

nonfilumper defiderium occupatum.fcd&aр

mceruditumdr expertum tuut mihi dixff or«

. -ci an tpfaprincipia teneas cum ¡ie[cio> mitto g

ti,ttu*duasepißolas > quas dudumfiripß am

yatio?icm fieretorum meorum ßere çupientû

Quarum explanationem per la teros dare dt¿

eïlnifitotiut iJMagitfundamentumjrationes ,

Îerationes,modum & ordinem non epißolisfid

rismagnisvelimexpUcare,quod occupational

prohibent,nec brevitastemporisadmittit. Ven

ßtua velit Serenitas , ut opus licet arduum va.

aggrediar , me facile provocabit non par

temporis Jpacio confumendum i vehementer

mim lator tfr gaudeo te in hit artibus & ß"

deleihri , qu,t бг filos Principes decent ,

Viteres Reges , Ducest atque praccllentes Iff1

omaverunf.nec hodiePrincipem vivere crediderim

foratoris tui miranda relatione indufiut ) quem

auttibi praferendumin hisjudicem , autcuifecre-

ta тcaф quidquidinmagicisfum-ajfecutus тa-

luerim aperi re. Quidemmpulchrius.quidutilius,

quam Principemgencre,rebus&fapientia mßgnem

invincibilemque expofcam eis obletlari ßudiü ,

quorum ufu%eges tfr Principes olimfapientes &

potentißimictteris in terra omnibus metuendifa-

tlifunt , umfolum hisßudiispotentes , metuendi

mirabilibme§etlt,fubditas fibi gentes prudentißi-

mç gubernarunt ffedetiam cum divittis honore ac

feUcitatt nomenacquißveruntaternum ? litmam

Reges &Principes nofiri omnes f.aferontatis fiw

dtumtmitarentur.quam bene Rejpublica regeretur,

quamofe effentfelices hic in tepore tfpofi mortemin

atemuate ? MagiafiqHidem naturalis nonfolum

tffetlus operaturvifibiles , fedetiam intelletlum i-

pßut hominisin eaperiti mirabiliter in cognition»

ein inиata illuminat, invißbilesquefrutlusanime

praßat. Sed videmus nomtn Magiaeuntlis peni

hodit hominibus mvifumtfr odiofum,ue omnes in

taßudentes unafe titent ia damnent , omnemqueu-

fumeius Chrtßiana religions adverfum penitus&

conerarium exißiment.Et hac bonafanftaquefite •

tia Magia naturalis injußadamnatio undtputat

feraiiftme Princeps exordiumfumpfit , meamfen-

tentiam aeeipito. Poßeaquam vet eres illsfapien-

tesphilofopht Principes f¿ Reges infeientia Mac:a

Tt J

f2 Jo. Tritemii

naturalisperfecle imbuti ab hacluce decejferunt ,

Jcientiam ipfam occuliis fecretijfimiscfe mjßeriifob-

volutamfludt»relinquentes , ne tndignis pateret

Acceffiu. Quifcripta eorum legere & operan in eis

voluerunt homtnes}bifarièprocejferunf.quidam e-

mm ex eis cum legijfent mirandafapientum in ma-

gicisexperimenta, defiderio (ff curiofitate atiraEli,

quodinvitifaciuni hodte,operarifecundum factem

leilionisccppcruntïnon intellgentesea qua legerut.

Quicum nullum confequerentur prompt opera

tion* effetlumpropter omnimodamfm ignorantia,

libros optimos rfr txperientia probatos inteWgen-

tiarumvelut manes,falfos , mendaces (¿frivolos

sumignominia abjicientes condemnarunt. -Alii

veropr*firipta ratione infruEluofe laborantes cum

nihil in compofitione rerum magtcarum proßce-

rent,fique arbitrarentur promijjione aullorumefi

fe deceptos ,«folividerentur abdutli , fedplures

haberentfocioserroris , majora quam inveniffent

prominentes, vana,frivola (fr confiSlafiiinter li-

bnsfapientumimmifcuerunt , charatleres varios

cumignotisnominibus inferentes ,inquibutmagna

laterentfecreta.perquorumfcientiam mirandafie

ripojfe dtxerunt. Alii non contenti pradiblo modo

homtnibusilludere,ut naturalem Magiam , quam

tionintelligebant magis confunderent , diabolicas

injfitutiones addiderunt,qw.b.ufifeadeo fœdata ejr

eonfufafuere Voluminafapientum, ut nonfoluma

ßudiofisnqnmucligi hoetempere & emendarme-

aueant%

E P I S Т О 1 A. fj

aueant,fidquodgrav>us efl,ab omnibus pene vi^h

bonis,qui ca di- иrнеre nequeunt , cum non didut-

rit¡t, - nquam ma a,rcproba,fup^rfl:tiofia,diaboli^

ca,& {atrofian it afide t t<oft: te contraria condemneu-

tur.unde mag a¡ar<íla (fr bona recle er pvrè licet

ounlc ab auch, <bus ol m confripta itaconfiufii,

deiur,.atatymftЯa cfl u - nomen eim audtre inter

Chrifl«anos V d a-- m borrendum , fiify horrendum

omiлb>и,& non tarn mvifia quam impenetrabilü.'

Lay,mm nonfint hodie.qu naturalem Magiar:i à

fupcrfl Uofa ejrvatafictrgere qutant.fanElaiacet

cump ofana turpiter contempta , ufij3adeo,qH$d

pttdxatores verbi Det ac medici an«marum con

fesores omnem populum Cbrtflianu amulru an

ritt palam ejr occultefub magnarunt exeommuni-

catione cenfurarnm ab eins obfervantia arcend«

frohibcant,ufinm eim omnibus Chrtflianis penitus

tnterdicant^Ubroshmtufcientm quotquot inve

riirepoiuerunttgnicomburendos tradunt. Quodß.

Magia ipfa naiuralis adprimampuritatemfinar»

reductreturfitret cunüudenuoamabilisrjr maxi

meMilu Prmc pibitf. Sed qui* tamidonew, quit

tam doilusfs pot ens-qui hocopns aggredipojfit?N7

efl untus d*ei tiegotium,necviri pauperis inerudi-

titfa oput,ubi <£• fcientia profundiffima in omnipe-

lte¡luntiarequ¡ritur,($ opes,volumina comporta.-

ri fit queant.pofltilantur muhorum. Multosin-

<venimus multa фmagnapromittentes,qui compo-

fitiembuiimagtnum danteperam ,fedprtfistfhtei

ad\ 4 » 1

/4 J°, Trithemij!

udcffeBumfinefuperflitione paucifßmos. Et quia

tuл/п Serenitatem magnifiée Princeps fludiorerti

abditarum, qua magia ipfa natural^ perficiuntur

dcditamfcio,quantum licet pandam tibi paucis,

qua nunquam dtxi,qmbus ignofcas ,quemadmo-

dumin hac profundafcientiafit operandum. Sunt

tnim homini in Magiaftudere & operari militer

volentifubjetlantceffaria. Imprimis neceffarium

efl,ui anaturafit ad ifiamartemnonfolum incli

natus,fed g? dtfpofitus,am[altem praceptorts ma-

giflerto dijponibilisper reütficationem à ternario in

ümtatemper btnarmmdivifum. Quodapertim

explanare Uteris nequaquam vaho ,fermone vera

fpJfum,nonetiamomnibus, fed his duntaxat quos

intelligentiaperlufiravit. Secundo oportetlingua

fufftcientemnoticiam habere,proptereaut vulgaris

non capiat tantammajcfiatem (cientiaipfius Ma

gia naturalis. Sed&fundamentum Aflronomk*\

ïnfiitutionisfcireneceffarium efl,autfaltem habere

advotüqui fciat. lertio necejfariü efi habereal/u

copias librorum in hacfcientia, &qui funtemen-

dati,ficutiinveniütur hodiepauci,vel ut habeatur

admanumrfw vitia eorundtm emendare veraci-

terpofßtф non augere.Quarto neceffarius efl do-

Uijßmus&expertus praceptor in arte : quoniam

\acfcientiatantis efl obvoluta myßeriis , ut fine

dotiereperttifimanonqueat apprehendi,nifiomni-

potensDEU Sfingulari donogratia velit illumi-

%arcmcntem,quod rarifßmefieri çonpttvit.Quin- :

Í9

Epístola. $f

to necejfe eß,ut faatdivifionemtotius univerfifu-

pertorum& infcribrum,abund ufquc in quatema-

risim in ternario quiefcentem , noveritque ordinent

defcenfut&afcenfus^adum^numerum tinflexum

<$. refiexum effe efr non effe m unuin & eriai & hoc 1

fiire difficillimumeß.quiaomnis mirandorumef-

fetltmmradix , quocunque modofiant in Magia

taт naturali quamfupernaturali huiut principti

fundamento innititur.quocirca omnisquihuncor-

dinem apprehenderit,ipfamque тo dum intellexe-

rtt, perfeblè confummatm in omnifiientia profun

da Magia erit, mirandosquein operalione confh-

qiie tur cffetlns. Sed quiahac fare mma eß diffici

le, paucijfimi ui ditcr , muht vero infruäuofitn

Magialaborant. Sexto oportet ut noveritarticon-

tienientem vivendi modum, debil umque ordinen*

laborandi,temporishoram,opns operisque dominü,

ideßplanetam,locum aptumformam, materiam»

tjr materia commixtionem , purum (gimpurum,

Jtmplex &compofitüifimilt, diverfumy eonexumó^

conjunct~orumi фpoß hxc omnia fuatpfiutanimé

men/uram,virtutem&bomtatem inpotentta eun-

dt. Septimo utfetat fiib cuius planet* dommiofti-

ritus hora.diei ac temportsfit qa*libet res mundi,

{ccundumfubfiantiam,accident ($ ejfttlum maxi-

n.-. ,per quem operamr.Inferiora emmfuferioribus

ftibjeäafuut,&fiolafimiUtudmc , qua fubßamia,

accidente,potentia,virtute, numero,gradu aepro-

prietatt confiat , perappUcatidnem umusadaliud

mod*

f 4 Jo. Trithemií

modo in artefirmato mirw doram m mag¡4 ndttí*

ralifitutdis operario. Oílavo neceffe eftfare inma*

gtanaturalioperante'm , einteiligere omneт т-

telltgen iarum Proprietäten*, ordtnem ,gradns,!o~

eafive locatiems , nominafive verba. фofficia

veopera,quemadmodumfc habeant ad extrema

in ordine j & quomodo per eatfit operandum in

qualibet xntentisne univerfali: antprtmum necef-

faria fcientia efl , per quam certe pcrficiuntur,

quemadmodnmcaro , nepu;r.fiat,fiile confrva-

tur. Nono in his tfteafilmperficere nonpotefl, focios

oportet habere, nut natura dignos, autinflitutiont

digmficatos: quiaficiorum mdigmtas operationii

effeüum impedit tn omni operatione Magia tan*

naturalis quam Jùperftitiofie, ac etiamfitpernatu-

ralis. Decimo oportetin Magia operantemfirmum

ejfe confidential de confecutione effetlus nullate-

яus hafitare, non tamen ob idquod credultras ali-

quid condueat in his, fed quod hafitatio firmitatem

eperantis anima per medium in extremumfranoit

debilemcfe facit ,fine cuius virtute flabili nonfità

ßtperioribwinfiuxpuoptatus. Vndecimo oportet

volentemin Magia naturali operari frutluofeom

nia confervarefecretißima , ф nullt profetlumveí

defeüum operationù , neque tpfam Operationemi

ñeque voluniaiem*neque artem, neque tempni re-

itclart,nifipr<eceptori& difeifuloi Quia пае fci

entia publicum fitg. t,& divulgata raro nde perfe-

Яш tenfiqutretur effeHus. Hatfitnt tnviiiiffmt

frmcepsj

Ё Г I ! Т О 1 Â. 5?

Princéps,qua tuaferenitatifcrt bere bac vite valui,

ne oratorem tuum remit terem vacuum,quiutfcri-

beremtnflantijfime oravit ,firipturus mijfurusque

poflhac majora& latiora , cum tut majeflati h<ec

placuiJfeedotlusfUero.Caterafeorfumfiripßmiß^

propter hutusprolixitatem epifiola.Dcus Seremta-

tem tuam confirvet incolumem.DataexSpanheym

Cœnobto meovicefimafextadie lunii Anno Chrifit

millefimo qumgentefimo tertio.

1 1 lar dua* epiftola? antecedentes nunquam

ante hac impreiTx fuerunt.

JOANNES TRITEMIUS

Abbas Spanheymenfis Joanni Capelle-

rio Mathematico S.

EAmt bi partent Steganographia noflr<t mi-

noris,cui titiilum dedtmus gr<ecum yXwr-

TovQoçjuur, id eß,lingua fertthtatem , referid

btfecimus quampridempoflulafli à nobis, opus ut

Jits arcanum,hatlenus nullt vifum, quod ea mieti

mus lege quofervetur occultum. Amorem tuum&

indeficiens erga litieras Gracasfludtum,caterasque

philofophta mundana fcientias non vitupero , fed

laudarem potius magnisquepraconiis ejferrem ,ß

hac omnia rite ordmaveris ad amorem divinum

Univtrfa enim mortalium fludia , qua non

fuermt aЛ Dei charitattm ordinata , prarfui

vanA

j8 jö. Tr ir É м i i

vanarfr ommChrifiianocontemnendafunt. - Ctt-

randumigitur nobis , ut mens noflra propria me

ntorfalutis nunquamfludiisinhareat mundanis,

fedUlisutatur potins ad minifierium &fervitu-

tem non continue,fidcumfuerit necejfarium, dun-

taxatfer vicesfhiloßphia 0"fapientiafpiritualù,

fer qnam in Det cognitionen» amando perducitur,

& in amoris dulcedinem cognifcendo roboratur.

Mortalesfumus&urgentibus naturaftátutis, ne

cesario morimur omnes,hocfolumferentes nobifcü,

qubddifcendo&fludendo incognitione & amorc

fummt boni Creatoris noflriprofecimus. Caterori

verofrutlusomnesfludiorumßcutnebula cumia-

bote habito evanefcunti Omnisarshumanitus ad'

inventa,qua divina noncoharctfcientia , licet in

bacvita nomenfibi ufitrfetfcientia\quantumlibei

' celebriüris , habitumfo ajfequatur demonfirati-

vum , tam diu poieflmanere in homme, quàmiÀ

corfor» cumratiene vita. Cejfatautem feniius ci

moritur homo * er cum cateris vita atlionibus ex~

firat.DihacvanafcientiamundifanttusChriflo-

fhilus Seit in quadam efiflola. Siquis exiflimatft

feire aliquid, nondumcognovit,quemadmodum o-

forteateumfare.Aifi quitdiligitDeuni,hic cogni-

tuseßab illo. Cuiusfententiám divus Bernardus

pulchrèdiiucidansin medii AHonibus dixit. Vides

,¡ubdnonprobatmultumfcienies,fi modumnefei-

antfciendi. Vides quomodofruílum gf utilitatem

fiientiammodofcigndi çonfiitmt. Qmltrgodicet,

Ë H $ t o i a. 59

nifiut foiai quo ordine , quoftudio , quofineunum -

quodque[cire oportcat„ Quo ordise,ut illudprius

quodmaturim mover adfalutem. Quoftudio,

ut iliud ardentгus, quodmovct vehementius ada-

щorem. Quofine,ut nonad inanemgloriam 0"с

ftentatiohem , fedadtuam aliorumquefalutem.

QuemaAmodum vero non eft una omnmm adfci-

entiamproperantium intentio,itanec finis quidem

unm. Alu namque multa fcirèciipiunt eo tan-

tufineutfciant, grfrutlum (цa curioßtatü unum

ф innih{lo confiftentem recipiunt. Alt* antemfit-

revoluntpropter commodum temporale, ut^yide-

licet diVttias honoresque affequantur & dignita*

tes'.qui quidaliud quam turpem exercentes qu<t-

ftum ipfo fcientia facro nomine penitus cenfindi

funtindigné Etquam multi hodte ad fientiam

fem hmc finem conferre reperiuntur. Et funt

nonnulli qui Çcirevoluntut ipfiab hominibus feia

anturquorum fruïtusfcientiл vanilas eft. Оm-

nium prafcriptorum intentiones ad feiendum re-

prehenfibtlesfunt, finis culpa , acj udien ratiöni

obnoxiut. Sunt vero alii quifcire cupiunt utproxi

mos in Chrifti amore infttmant&adficent arden-

tius,& horumfinis charitasefti&fruBusjfivitd

dotlrind concordet , <etetna felicitas. Alii auieni

funt quifcirevolunt^ut ipfiin lege domini adficen-

tur,quorumfinisprudentia^merces vit<e debitA

bonafempiterna beatitudinisretributio. V*desnüc

nmice quis debeatnoftrafinis ejfefcientia^ quem»

¿O - J O. T R I T H E M I I

*

admodum nosfcire oporteat. Сu ni ergofinis[cien*

шReculativa fit Veritas, (¡r ргaШca opus, tan-

tumfcimus quantum de cogmtione Dei omnipo

tentes apprehendimus^quifolus efi veritas: tanium

vero cognofcimm quantum diligimut. Scientä

enim veia& faUuaris Dei pane Cognitionen],

cognitioamorem,amor frequentiam , frequé-

tiafamiliaritatem familiaritasfiduciam , hdu-

. cia omnium quae poftulaveris à domino Iefu

facilem impetrationem. Scientia quippe virtu-

tis culium pr<ccedit,quia nemo poteft ßdeliter aji-

tere quod ignorât. Cognitio veri (¿amor reШ cèr-

tijfimum adfelicitatemparant intronum. Prace-

ditautemficut diximus amorem cognitio s cum

nemopojfit amare veraciter quod penitus ignorat.

Propter?* dixit adPatrem in Evangelio dominus

lefks Chriftus. Н<ec efivita aterna, ut cognoftant te

firlumDeum,tfquem mififti Iefiim Chriftum. Quid

nam altud'eft ittafiiperc<tleftU beatorum Jpirituum

amœnitatisfruitio3quam divin<t majeftatis еogni

tion amor ? Salutarit enimfcienti<t cognitio an-

nexumfibi habet amorem : necpoteft mens intel-

leBualisfempitern&fruitionis habere confortium,

ßaut cognitio fueritfine amore , aut amor fine

cognitione. Damones quidem malt cognofcunt,

fed quia non habent amorem , adfruitionem qut

exutroqueffrnon ex altero nafcitur filo minime

fertmgunt* Amorem uтш fumm* veritatit

phtlf

fe p i « Т О ь a" Si

philofophi gentiles quiddm , (¿"extra Chrifiiamfi

mum pofiii hodie forfitm muht habere viden-

tur,fed quia non cognoftunt Patrem umverfita-

iisfoïum verum Deum ,(jrquem mißt Ule domte

'/mm noflmm lefum ChrißutH , infuis cognitioni-

busevanuerunt , &' adfruitionemfumma bounaris

neq-taqu^mpervemunt. Dicitautem ipfifitlvatof

hoflcr Dominus lefia Chriflus deiHti qui rpfitm <ve¿

nijfe in mundumnon cognoftunt perfidem infan-

Üo Evangeltp, Qginen creditjamjudicaipts efl.Et

S. Chriftophilus ,Stnefide,inquit,impoffibileeflpla-

ceredeo. Vera etiim cognitib exfide efl amor) *.

¿x cogmtione. Homo ergo qui non habetfidem, noп

habet cognitionem. Qui autemnon habet cognition

nem non habet amorem. Et qui non habet amorem,

honpotefthaberefruitim'em. Hocefi enimquoâ

ipfi Dominm lefts jam afcenfurus tn coelum fuis

díf ipulis revelavit dicens. Eùntesin mundunt

itniverГum,prindicate Evangelium omni creatu

r<t. Qmcrediderit @' baptizantefuerit falvui

èrit,qui vero noncrediderit condeninabitur. Ptimd

itaque ad Deum via eflfcientia five cognitio per *

fidem, fine qua nemo falvabitur. Ad hanc ve¿

ramfcientiamô Mathematice omnesalia fcientiê,

&fladia tria referanturi quodmfifeceris, inani & m

flulto labore confumeris. H<ec efl fcientia verd¡

qu<t fcienteni compuntlione (fr amore afßcit nofi

èxtollii , necfuperbientes quos itüpleverii fedge-

mentesfacitijuxtailludvirifapientis : Qui addií

:- - Га г ' £-"-

ч

6г Jo. Tritemii

1

МП•

h

fcientiam,addit ($dolorem,eo cjnodin muliafcicn-

tiamulcafitindignatio.O nunc igitur amice , pro-

videamm nobis m tempore opp-portuno, шßudia

voßra faciamut bona, quando tempm habemm,

quemadmodum fantlm dicit Apoßolm.

лЙЬкг TfÔtkc »iasr#*T?«i.»w»» ji*»)j5'iSÍ/7to», (с с* tí? ¿*ni-

Vçgux.; лv*&л!v&v, чдц ток £?V тr,vалыv1цv

a\ic lAiXttTÜ yiwr][À«fi*in$pû,è $ упя »Ç5t-

fjÛirlpaMi x/xxç-ilx,ç. xvifüf^j пК&тгцov aïy,sû^

i$ «*iJf*/au{ и àj-xmxhihÇï l-uxyyii Кх~пУе.ье,ч Л

íi ii£-,*(>&air bpioAoySfdfa i» ямvт* xuxçtkuxtX

y,u¿üv,í-;ií;q avyy.wuwv у]/a7v ямуупшa-цтщ. à-i.uc

Steif яЬцкштл ßr.muiüx ,' l¿ ftqhiulxTrc-n íy.il i;cù

KvtÇùitic íi(aíwvx.a#*ylywtniíTsv 7г?oф))7>|» ijaaia*

/.лЛшил^иГv.л^-гаоЭи! хавалo! jivío&-t , «сфёЛe0Зч

T*i TUJ^-xC Ttî» ^V^«» i/jU¡üV, olmtowl* TW» ó-

( <P$0íAUü¡V ЩН. ЯииВК&Щ SvnTuv -тoще/шv -Juâv.

fAxit-n KXAcv wonTy. ÎK^Tf.^xn Ktiiriy , pvox&i a -

íúCri,¿ б^лЛe^Э-йГ/^, Aeya» xi¡"e^®- i ¿t** &ï» «i

ci/xXçûxtù[A.wv wf <P*¡hx¿v,£t¡i J^tÓf* AóCxavw |a* Л-

Uiriyùc x.'oKKiyov,ùi í¿aov К'&кхvш. (i Sew* Илцп (с ii-

в-aк^^пп/aч,^ áyx.ó-x-ñs yii фх-уьo^щ. ¿ тг»

Ifti»)Aexv^((êAtjty. 1от?£«фч ti 9rfóf |U6 i| SAM

.Й-

• • •

E P I S T O l A. ¿J

е-пъкгщыч jà^-<èoÎKTi!^uviçiv'o x.v¿¿@*, (è [*ítx~

K#M<B&* (PK kcckIcuí. (¿ ó %£iS"ó<p<A©" ПлиЛ©» <¿-

яг^Л@~"РкЕ'ф4oчo/? ïçoltpcav Аeум. CS*- èçiv Ц[л7»ц

-яглЛ») 7г?oçл]/лх Ёогсркл, хЖх 7tf@* rciç x^pvxç,

TtfcçT»ç i%x<nxi,-7rfoçGW x.oo-fAOX.çMVçui m oxûtssç

rScцш<& T*T*ywf¿í тл 7w<&f*xTw.» TÍf srov>¡eJi«f

ûiv w£v¡y¿$/©j 7nçi7r»Ti7fyiTwlívx кмдог/if- UXVTÍ-

wn fcVTr/f « ¡tupi©* 4[m¡v tyrSç xçiç®' vt tu x-

y!¡¡¡ <&xyyíAlw »mv,}(;*iyi(¡í7ií>>t}'7rto<rdíxlt(&t "vx/лч

ticreA&niTt ùç zret+pfftüv: cW f&fö sroi»v o %ptçé-

я-iV« £¿>£ ijSdití $ цухтпрхггк fit , é <Q&útAÍ*T0*

«Vfli.

Magna vero nobuo amicepuritate &fanblita-

te opus efi,fivtr<tfaptentiafrutluscum beaujfimis

Chrtfttapoftolis in <eterna cuptmusfelicitate obti-

riere.Dicit enim rurfusin quadamepfiolaS.Chri-

ßophilus , Pacemfequamini cum omnibus&fan-

clhmoniam.fine ijna rumo videbit Deum. In Le

vineo etiam dtxit adMofen , 'Dominus , Loquere

ad omnem cœtumfiltorum lfrael, & dices adeos,

Saniließote,qma ego JantinsfumdominusDeus

6$ Jo, Tr Fr e m i i

veflerquid autemfanüii as efe pяtandafit,Dio-

nyfius Ariepagitesm 12.de divmis nominibui.cap.

цon tacuit, fanclnas inqçiensefl, ut [ccundumnos

loquamur%omnifeelere h hera pcrfeUaqu% tfpetîi-

tus incoinqumata mundicia. Dens nafierfan*

tim efi,nos autempeccatores & immundi4Cum er

go inter di.ffimiUa nonfiat unio , quomodo inter

f)eum Qrnos concordiafiet ? Audiamus divinum

dotloremfantlum Augnfiinum. 7^uilu^? inquit,

fanflusch lufius caret peccato., nec famen ex hoc

definit ejfe iuflus velfanclm,cum affcïlu teneatfan-

Slitatfm. Dicit emmfiriptura. Septies in die

caditjuflus& refurget ,impii autem corruent in

malum. Si cadit,inqmt Hieronymus, quornodo

jufius\ Sijuflus quomodo caditîSedjufli yocabn-

lumno' amietit , quiperpœmtentiaf.mperrefurgit.

Etnop folumfepties , fedetiamfeptuagies fepties

delinquentifi convertai nr adpœmtentiam, pecca-

ta donantur. Et i/uamvisnemofiatfanílus viri

busfuis , cum nonft volentii neque currefttisfed

miferentis Dei, voluntas tamen noflra bona adno-

flrifanßificationem necejfario requiritur* ut Dei

gratia in nobisfantlitatem operetur. Quoniam

qmdemficuti nequefine multere vir , neque fint

vire mulierexfehominemprocreat:ita nee volun

tas hominisbonafinegratia Dei, neefine veluntatt

ipfius hominis bona divina miferatio quenquam

fintlificat. Liberum arbitrium donavit homini

Peus,quo habeat voluntatem infua foteßate ,non

i * -- V Ht

E p i s т e i а. Ц

utbtnrsmàfe poffit quodvult , fed ut velit quod

poffe donaverit ipfe. -Jinde & facer Chriflophilus

dixit , Wis m: hi adjacetftrfît. ere autem non tn

vento. CurЪoс ô divmorumfanile/peculator , cun*

mhdadeo boпa fuffiaat voluntati ficut ipfafibi?

Sed non eßinquit volenti* neque currentu,fed mi-

firentk Dei.Hanc Pauli fiententiam multicarnjt-

literRentesnonfane tntelligent, propter hoc vel

maxime,quodfubjupxit, Ergocui viiltmiferetur,

ф anem vuli mdurat, Carnalibus mmmm ctr-

cuncintli adfaciem cordis velaminibus turbantur,

ijrplerunquedemiferatione Dei clementiffmi de-

tberarevidentur , quafidivmavoluntasnoflrtfit

cauCadamnAtionis , &non potins ipfa voluntas

noflra propria , quam iUi conformare cpntempfi-

mus.Qicm enimtnduratDeus.propria voluntatis

'avcrfe dememo mdurat s ejrquemßlvatutique

propria voluntatis converfitbonitatefalvat. lu<t

voluntatis eflcurrere , Dtibomtatis efl falvare.

Nonfalvabit tegratia,fi tua voluntasfuerit oao-

fa.lmpojßbflenamqueefl bonamnonfalvart volu-

tatem. Sed б tpfa donum Dei efl, quoniam rtec vel

le bonum nec perficerefinegratia T)ei poffumus.

Dtus autem beneditlus qui vult omnes homines

faïvosfierijmifireri nobis; & daregratiamfemper

quidtmparatus efl, mens vero noflra carnis nimm

dtleHatacommercio^uotiesmpeccatüavertesfea

fummo bonoprolabitur , petits nubem reams inter-

!

Vu 4-

$6 Jo. Tmtemii.

ponit, аuagratia mifirentis Dei "ahoquin fimper

promptajnea minimi operetur. Enimvero quem-

admodumadfolem converfmlun<tglobusillim /pie- -

dore luminojhs ac lucidus efficitur. quanto plus

appropïntfuaverit diretl<e oppofitiont3 tanto magis '.

tlluflratur. Quodfiterra corpus intervenerit, ecltp-

fim moxlunapatitur, tfinvolutionib. obfufcatur,

Sic mens noflra ad Deum per volantat em bonam

drinterni defiderium amoris cogverjapulcberrimü

atque dulcijfim'is gratiarum illufiratiombus per-

funditur, Qr infanElo/peculationis acumine miri-

ficè roboratur. Mox vero utpetcatinubes inteu

cejferit,fe lumen illad indeficiens abfcondit. Praoc-

cupatum namquefiecnlaribusfive carnalibtts defi-

deriis animum , Dei gratia nequaquam illuminat.

Ñeque mifceri peterunt vana veris,<eterna caducis,

jpiritualia-carnalibvu ,imafummis, impura fan-

tlijfîmis,cœleflia terrenis , utpariter mens fapiat

qu<efurfum,& quafuper terram. Vale Capellerie,

fcientiisqucinfuda falutaribUs, quarumfrutlu* in

calo promietitur,&finis nulli unquamfini obnoxi*

m habetur. herumque vale. Ex Colonia

18.die menfis Julii. Anno

Af.D,r.

• .

JOAN-

J

Epístola. I - ,> 6j

•- ——_-.-_

JOANNES TRITHE-

MIUS ABBAS SPANHEYMEN-

fís Libanio fuo prœceptori uni-

- .. .f. со falutem.

Literas tuas dulciffimas, praceptorum pptime,

decima quartu dte menfisJulif apudColomam

sségrippinarru, ubi conventmcelebrabatur zsfle-

тaтa Principum,Regenoflropr<tfinte, accepijegi,

& tntellexi. Sequar confiltumquoddedifli,tametß

gravifjlmum futurum fit murmur inter noflros,

quorum in me ltngua bacchabitur. - tStäeldntius-

totum cumfuis in nos malumfufiituvit,quem norL,

dubitamus cafuruminfoveam quamparavit. Pa

ria nobis confuluit tuisnofler Afirophilus dibiis, nec

inuno quidem deflexitfententia. Vocavit me Prin ••

ceps eJtyCarchio Coloniam , & obtinuitvt cum ep

vadam,adtempmmanfurustn tJfrCarchta. Tua ,

cuflodiam non modopracepta , fid & confiliapro

viribusiffa. Bobui & caprisfœnumfubtraxi,&

magnum cumfimiis bellum,fed hailenus vitlor e-

vafi.Magno tui defiderio fervetJoachim Brande-

burgenfium tjfyíarchio, Princeps aterna memoria

dtgnus, juvenis annorum uniies ф• viginti, peritus

linguaLatin<t,&fludiofifßmus verafapientiaama

tor. Ofiunijuamfieripoffet,uttecoramvidere &

alloquimereretitr. Hummiffimus eil Princeps,&

y Vu s

6% J 0# T R I t H E M I I

qui difiere non folum non ernbefcit, fedф maxime

ctípit. fellem adeumfiriberes q:tffitprimum^ano-

bis argumentumftmens,mitteresy3 aliquid ex offi.

cina PeUgij. Itzi veLm agas,quatenus uternoflrum

exierit -prior , quiremanfitaltermsfuih<er&sefío.

Confolationibm tuisfortior mens fucki eñ tibify vi-

cemreclinat libens quam deba. Oramccum^precor

ad Deum,ut quod volumus , .maximequelle debe-

mШуПоbиШe concedate. Scribo fapienti & Deo di

lectofacerdoti,qui nosjuvarepotes!prtcibm& vo-

tis , utmens refurmetur tnverfa , fitunum in amore

ф cognitione unimfummi boni , Patrií , ф Fil¿j, t¿r

Spiritus fanüi,gratiam ajfecuta principift a qua

" multitudine labitur,unitate adipfum reformatm.

Vltinam opr<eceptorum omniumpoH Deumfidelif-

fime,vel nuctandemßeri pojfet quod optuvimmft-

pe,quo nobisveros 0"fantlos liceret imitarifiapien-

tes , qui per abflractionem fibi veraciter umtnm

cum ardentisimo amoris defiderioin Deumftlutis

tramitemtenuerunt . Qmdnobisфmundo , qui

laincvelocitermigraturi fumui} Et ce quam mihi

antatora mundi mercedem mbuere, qui Deo fer-

vire pr<elatm Monachorumfinemundo nonpotui.

1Slihilunqua,ut nofli,qu<efivi müdanü,nihil ama-

Vf terrtnü,omnes mundivoluptatesfugi atc^ dejpe-

-.xi,^ perfecmionë ab homimb.fuflmut gratisfine

demerito,fine caufkßne culpa.Deut ante omnipo-

tens cuifoli placere cupio,hancfuper me tribnlqtio~

tum aecitiiufli necfine caußipermißt , cuius boni-

ч

. tE p i s т o i .t ▼

tatigrafios ago, quia in vertíate cognovi hanc <e- '

mulorum afLvcrfum me tniuriamnonparummihf

prodejj'e. t/fccipio quod meum eïî cumpatientia,

quantum tnûulfcrit DominusJefits : ipfiqui non**

merenti coram hominibm intulere contumeliam^,

viderint quo ^clo ad tnferendam fuerint indutli.

T^on moveVf intima mihi fach, dumvideor me-

cum:fedcum iranqutlhtatementisdicere poßumu:

Confia mensretli .famamendacta fpernit, fitens

verum , quod. tili tn Vitium crédula turbafient).

4S{ihii de me dubittí amanttffimr preceptor , fa

ciam pro viribus quod Chrifii d.ecet amatorenu

atcfe dtfcipulum,feram<fe mentt'tranquilla qua no -

bisferenda propofuit. Qmdniferrempatienter qui

efr Chriftianusfumtf' Ädonachtu,magna nonigna-

rus mercedit t Tupro me ora ac vale. H<tcjcripfi ч

ex civitate Neometenfi yvicefima die mevfit чЛu-

gufii, (jrpir Narcifcum MedicumVarifiosin do-

mum Caroli Bovilli de Sanelo Qutntim ôriundi

'fheologi,quem nofli,amici nofln,tibiprafintanda

ordinavi,nec dubito quinfideliter ad teperft-

reniur. Iterumvale. <ss4nno

ChrifitM.D.F.

ч> . *

* * -.' V -. ч .Y. " V,

REVE

JO* Jo. TritHImi0

REVERENDISIMO IN

CHRISTO PATRI THEODORI.

coEpifcopo Lu becenfi Joannes

T

Trithemius falu-

tem.

Amblicus Academicorum facerdosmanu Se-

-Л remffmi Prmcipisnofiri *du meas ineroducia

iuo me nominefalntavit. Latut admifi philofipbi

noßris inßitutts nonnunquamfe ingerentem , quem

dum lego una cumProclofuo conphilofopho,profun-

diusej3intueor, nomosfed Ariopagitam Dtonjfium

me legerefierumq3 invento.Et hoc mihifatlum mo

re vaerum placer,quippequi potare de rivuloin-

tertafum contentut,donec adfontis mihifcaturigi-

nempuriffimi ltceat pervenire. Gratias habto tu*

humanitati doftijjime prafu! , qui me non an

denteтп petere tantis hojpitibut honorafli. litar eo-

rum letlione tempore modico,faciamg3 moxtua re

petantferinia. Fitam Apollinij 7hian,ti quodam

enchiridioimptejfamex ColoniaAgrippina mecum

uuperattuli,cuiui inire judicium occupations me

prinapis hac vice non permittunt. Vereorenim рr*-

cipitem darefentcnttamj, propterea vel maxime,

quod Divut Hieronymus in proœmio bibliotheca

facra nonfine laudibut videtur ineroduxijfe 'tApol-

lomum.Examinandafuntprint amefingulaquam-

primum

Epístola. i71

primumperotiumhcuerit.poßea meamßne cuiuf.

quam i» ¿indicio di camfintintiam.Vale prafidum

decus.tf me dediticium habeto commendatum. Ex

Coloma juxta Sprevum & Urfulum uliima die

m:n[is Otlobris.Anno DominiALD.V.J 4

IOANNES TRITfiE-

MIUS ABBAS MONASTER.II S,

Jacobi in fuburbio civitatis Hcrbipolenfisjo-

anni Virdungode HasfurtMathc-

maticodocliffimo *

falutem. .

ibuit mihi literas tuas Henricut Gronige-

rut Reverendißimi Prafulis nofiri a fecrttist

quibus plane cognovicaufam meam petitoriam a-

pudlllußrijfimumPrincipent Philippum Comitem

Palatinumpertefuijfepromotam. Quare tibigra

ttai l abco quam maximas , referamq, pro viribus

quoties mihi dabitur occafio. De libris vero Princi

pefaciamjuxta confitium tuum^quamvis timeant

nemora inducat pericuJum, quoniam hominesfunt

vigilantiautplurimum carentes,quiparvam rebus

etiam arduis adhibeant curam. Librum vero tunm

quemmihicommodaßimanibuscommififcriptoris,

qui moxutfuertt rejcriptus , adtefine mora rever

tetur. Libros autem Berengarq meos,quosapudte

Sudoritdtmi/eram refcribcndost cumperftcerkad

me

JL Jo. T R I T H В M I I

meut redestjabeto .HomoUlede quo mihifcripfi*

fii, Georgttu Sabellicus,qmfeprtncipem necroman^

' ticortim außtseji nominare, gyrovagus,batiologH.<,

tfcircuMcellio esî,dignus qui verberibus cafligetur,

ne temere detPceps tam nefanda Ecckfi<efaníl<t

contrariapublice audeatprofiteri. 'Quid emmfunt

aliud titult quosfibi ajfitmit , nißßultiffima ac ve-

fanit mentisindicia,quifefatuum nonyhilofophum

cflendit ? Sic enim titulumfibi convenientemfor-

mavit i MagiflerGeorgiui Sabellicus,Faufiusju

nior, fonsnecromanticorum, aflrologus,magu«fe-

cundm,chWomanticm,agromanticm,p^romanti-

cus,tn hydra arteficundus. Videflultamhommis

temeritatem,quantaferaturinfania,utfefontemJ

necromantUprofiteri prafiimat, quivere omniunu

honarumliterarum ignarus fatuum fe potiiu ap

pellaredebuißetquam magifiruni. Sedme non laut

eiusnequitia. Cumannopriore de Marchia Bran-

deburgenfi redirem , hunc ipfitm hvmmem apud

Geilenhufem oppidum inveni,de quo mihiplura di-

cebanturtn hojpitiofrivolanonfine magna eius te-

mtritate ab eôpromijfà. Qui moxutme adejfe au-

divit, fugit de hojpiiio, ф änullopoteratperfuade-

ri,quodJemeispr<efintaret ajpetlibus.Titulumfiul-

tipia fis<e qualem deditad te quemmemoravimui,

per quendamcivemadme quoife deflinavit. Refe-

rebant mihiquidam in oppidofacerdotes, quod

multorüpráfentiadixerit,tantam fe omnisfapien-

iUconfeGuwmfiientiamatcfememoriam,utfi vo-

Epístola. 7j +

lumina Platonistf ssfriflotelis omnia cum tota eo-

rumphilôfiphtaintotoperijfetabhemtnummemo-

riafpfe fuo ingenio velutEzjras alttr Hebram , re¿

flauere ur.iverfa cumpraflantiore valereret elega-

tia. Pofiea me Neometi chiflente Herbipohm vemt,

eademque vamtateaElm inplurimorumfcrtur di-

xijje prafenua , quod Chrifli Salvatoris miracula

nonfint miranda,fe quoque ommafacere poffeauct

Chriflusfecit quoties& quandocunefo vein. In ulti*

maquo,j^ huius anni quadrageflma venit Stauro-

nefum,Qrfimúiflultici<tgloriofus defe pollicebatur

ingcntia,dicensfe tn Alchjmia omnium quifuerint

unquam efeperfetlijfimum,&fcire atcfepojfequic-

quid hommes optaverint. Vacabat interea munus

docendifcholaflicum in oppido memoralo, adquod

Francifci ab Sick¿ngenBaliviprincipistui,hominÍ4

mj/flicam rerumpercupidi Emotionefuit ajfum-

ptus,qui mox ncfandijfimoformationsgenere cum

pueris videlicet voluptari cœpit,quofiatim deducío

in lueemfuga pœnam declmavitparatam, J£ef

funt qutemihtcertijfmo confiant teflimonio de ho*

mine illo , quem tanto venturum ejjè defideriopra-

flolaris.Cum venerit ad te,non philofophum,fedhch*

mtnemfatnam & mmia temeritate agitatum in-

vemes. Уale, met memor cum opportumtatt ' '

principah.Ex Herbipolivicefima die

menfis Augufli,Anno Chrtßta-

nortimM.D.ni.

JOAN-

ч

»74 J О. , T R I T H E M 1 I

I О AN NES T RIT HE-

MIUS ABBAS D. JACOBI HER-

bipolenfis , Rogerio Sycambro fa-

' lutem & charitatem.

ETiflolam tnamprima die ntenfissSfugufiiaA

medatamRogeri chariflime,fafiepifexta die

eiufdemmenfis ,in quaiterumatqueiterumpoflu-

las,uttibi titulos 0" rationem omnium lucubratio-

num tranfinittam , quod itгdem & teprim rogajfe,

фmepromijfione polliciium non ignoro. Faciam

nuncitaque quodhortaris , pinacemcfeedmonunu

mearum per ordinem tcmporis quofitntfatl* tiki

defignabo.

tnprimiscùm cffeni annorumtrium ф vigintif

comportavi exfcriptis dotlorumfuptmulam virtu-

tuminduobuslibris, quam necdumin lucemederi

potui. Hocopusfi<¡ incipitiMagna virtue animaeй

virtutem ama.

nsfdinftantiamquofejoannis Damij Curtenßj,

tiuhcprapofitifanElimonialium in JVoviburgopro-

pe Budorim,tuncAíonachi ejr Capellani mei,firi-

pfidetentationibmMonachorum libros duos , qui

&ipfinecdumfunt emiffi. Hoc opusfie incipit,Hu-

manumgenus.

<iAd inflantiam denique Nicolai Stauronefift

tune Priortsmet clauftralis in Spanheym, firipfifit*

yd

Е Г I S Т О L A. ff

per regulan* Santli Patris noflri BenediEli libros

duos,quodfic incipit, Feniteßli/audite me,timo-

rem Dànum docebo.

nAd petitionem quocfe memóratijoannis Damy

firipfidftos libros exhortationum admonachoS, qui

ф ipfidelitcfcunt.Hoe opusfic incipit,Militi<t con

venit Chrißidn<e. ч

tAd inflantiam cmufdam amici librumfcripß

unum de miferia vit<epr<efintis, in qнo legentis ani-

тнm admundi cotemptum tnducere conatus fitm.

Hoc opusdudumfmt impreJfum,&incipit,Cum ni-

hitfit vitale> . . . -

ContravitiUmproprietatit monachorum atque

clauflralium fcripfi librum unum ad infiantiarru

cuiufdam monacht m Bildenflat , qui eil imprejfus

Afogunii* anteplures annos. Hoc opusficincipit,

Omnes advititm,'&ci

Cbroniconquoquemonafteri] tuncmei Spanhej-

menfis , a temporefundationisfuaufque adannos

Chriflianorum mdkfimum quingentefimumfecun-

dumcummagnolaboreconfcripfi, in quo fucceffio-

nes,tempora,&gefla omnium Abbatum eius a pri

mo uf^ueadme, quantum invenire potui diligen-

tiffime ordinavi , magnum volumen conficienshi-

jloriarum,inquofingulis annis multaper digreffio-

neminferuirerummemoratu in Alcmaniadigna-

rum.Hoc opusfic incipit,Anno Domini.

T>e "modo &forma vifitntionis claufiraliumfcri-

pfi librum, qui Nurcnberg*dudumjujfu Patrunu

V _ _

j6 J О. T R I t H E M l I

tflimprejfus, &ficincipit, Francstuorvißtabisß

rette. i я . -< г.

Юemodoetiam фforma celebrandifynodunu

ordinu Provmcialem fcripßlibrum unum juffu ф

imperio Patrum,quipr<efmpto coimpreßuseilf in*

eipit, Quoniam m celebrand.

Statuta quoque capitulorum provincialium à

tempore Conçût] Confiantienfisufqueadcapitidum

in H rjfav;a celebratum,mandato Tatrum abbre-

viandom unum Ubrum comportavi , qui duobus

prafcriptis Nurihberg<t comprejfus eiï , tjr inapii

fic, Quoniam volentifingula ord.flap.

Statuta etiam annalis capituli Patrum de ob-

ßrvantia , eorumjuffu in unum Ubrum ornation

fiylo abbreviandoredegi , qui Colonichabetur iru

Cœnobio Santli *J\/Cartim , <& in Spanheym habe

tur,&incipitfictReverendisin Chrißo.

esidinflantiam Joannis nAbbatisBursfeldenfis

modumtfformam defcripßannale capitulum cele-

brandi,quod opus priufquamperficerem Ule obi t,

С l bellusm Spanheym cum aliis remanfit. Incipit

autemfic.Reverendo Patri DominoJoanni.

tssfdpreces Blaßj /Ibbatis Htrfavienßs chrom-

con eiufdem Cœnobiyfcribere adorfusmatorempar

tem complevi , fed tllo mortuo editiohem intermifi,

incertus quamercedefncceffor eiuslabortm recom

pensarefuturusfit.

ssideiufdemAbbatisBlaßypreccsfcripfilibrum

тumdt rmriA ordinknoßri, quem m*6i*iv, *d eft,

lugubrem,

Epístola. yf

lugubrem ,pr*noinvi . Hoc oput MoguntU imprtf-

fum eil,c¡rmandato Paerum admenfitm inprovin-

a ali capitulofemperlegi confuevit. Incipit autem,

Cum ordinis noßri prifiinum decoreт.

*Ad inßanttam GeHaci de Brejtbach Abbatis

Tuitienfisprope Coloniam, firipfi de laudefcripto-

rum librttm unum,qui tflMoguntiiimprtffut , &

incipit , Venerabili pderi Domino,&c:

¿Jdprccts quorundampatrum dt ordine Car-

tmelitarumfiripfi libros duos , in quorum primo,

prinapium,incrementum,tfr laudes eiufdem ordi-

ttis digejfi . Infecundo iäußres vires qui in eo cla-

fucrunt confignavi. Hoc opiu Moguntiaimprejfum

tft»& incipit,Preabut rjr tnßantia vene.&c.

De laudibut quoq3 S.villa чna mairis ini-aßi«

nt(]3caßijfima virgints Maria Dei geneericisfiripfi

librum unum ad preces Rumoldi Priorts Franco-

fordenfis memorati ordinis, qui tfl imprejfut, & in-

cipit,Voti compelía ncctffitas.

t/td preces cuiufdam Novellifacet.doits Trico

tai Mernicenfis, apmd Grunes quodam confcholarit

metfiripfide inßitutioncvit* facerdoi alis librunu

unum,qut eß imprejfut,&incipitfie,PetitàтcNU

folaefrater charijfime.

tsfdJoannem Camerarmm Dalbereium Van»

gionum erudiujfimumantißitem h brum firipfi de

teclefiaßicisfcrtptonbm pranotatum, qш Вafile4

Xx л

7§ Jo. T RIt HB M II

fuit impreßus,ficincipitpoHepiflolam , Multorum

inßantiafiepe rogatus.

as4d preces Jacobi Wimpfelingi .Sletflaetenfir,

Poeta, Oraroris, atque Theologiclarifiimi opufcu-

lum firipfi de illuflribus Germania fcriptoribus,

quodpr<tnotuvi : Catalogumluminarium Germa

ni<t. Hoc opus <¡JtyCogunti<eimprejfumfic incipit,

Quoniam fitnt nonnuíüjacobe. /

Deviris^uoqueillítfiríbus ordink noflrifcripfi

libros quatuor; qui пecdum in lucemprodierunt,,

quorumprimus loquitur deprincipio ¿r incremen

to ipfius ordtnii ingenere. Secundus vero catalogtu

eíl Santlorum ex ordineipfo canontaatorum. Ter-

titu Romanos continet pontifices ex ipfo ajfumptos.

Etquartutviros ordinii exprimit mfignes^qm non-.

minus Ecchfiam catholicamqnàm ordinem ipfurru

fcriptis ф lucubrationibmfuis magnifiée ornarunt.

Hocopusficinciptt,Cogitantimih:accrebrius. <h

4s4d firatrem Albertum Latronem, ordinisAii-

norum,fcripfi de computo Ecclefiafiico librum u-

num,quinopeiladhucdedutlus in publicum. In

ctpit autemjoannes Trithemius Abbas,tfc.

eyidimperiumpatrum ordints mei de obfervan-

tianoflra,qu<t Bursfeldenfisàlocofu<e originis dich

eft,fcripfiarduum opus de triplici regione clauflra-

lium,occafione acceptu,ex quibusJynthematibus in

prologofit mentio. Sunt autem tres ltbri, quorum

primus regionem defbribit clauflralium incipien-

tium,ficundHíproficientium,tertimperfetloruz?L.

Hoc

E p i s t o t A Í -; 73

Hocорus^ytogunti<timpreßum eft.&pofl epißo -

lammeant adpr<tfidentesficmcipit , Cum vit<emo-

naflica ftatum.

asidpreces qnocfecuiufdam amici,pr<efato trium

reojoHum claufirabum operi adiunxi postfinem-,,

jpirituale exercitium monachorum librummum*

qmfimúitercum tllo tft impreftus , @" incipitfic:

Quoniam opufculum de triplta reg.

Rurfut de ipfo monachorum exercitio unum epi

tomaadeiufdem amicipetitionem extraxi , quod

cumprafcriptisfimiliter eilimprejfum ,&fic tnci-

pit: EtfiformulaJpiritualis.

Aiagnum poil b<tc £9" nimis arduum opus Stego-

nographbtmirabilis adiventionistn olio Ubrospar-

tiendumfchberefumadorfits , cuiusprimumqui-

demlibrum &fecundum adfinem ufque perduxi,

tertiumvero mancum &reliijuosomntsdimifi uf-

mut inhunc diem animofipultos , multiplici confi-

derationeperfuafiu,cum laborfit magnm,$jr for-

fitan retributioparva.^Caneatergo imperfetlum,

ficmjacetidonecaUudperfuadeatvtili'.as, Hoc o-

pusficincipit: Aatiqmffimosfapientes,quos Gracó

firmonephilofophos. . .

esídpreces Udalrici Eftingenfis Theologi , Colo-

nienfiscfe maioris Ecclefia Canonici, de certis du-

biis & qнtgftiombus in Evangelio клт Joannen*

fcrtpfiadtextum Gracum ÜbeHum , qui non esiim-

pre]fue,&incipit,Crfbrisamicorum.

' . - ' • ' - i

Xx 3

go Jo. TrithimÍi

Mindeт éliumfcripfilibellam de quibúfdAm

in PfalieriodubiU adexemplaria Gracorum , quo

rum brevem feci .ibfolutionem. biapit autem:Cum

nuperadColomam. ,4

*Dcfànch, Jima quoque maereusinna Rofariunu

quinquaginta dißmtlum articulit ordinavi , pro

meameamdevotionc,fimul&hurariasprects,quiitt

curfumappellare confuevimut , ofßctum mijfecum

feguentia, Exulient inhacdie, & alia qua incipif.

Jefit cœlorum regisfanibim laudemut,

%/íd preces Macarij Abbaiis Limpurgenfisfiri.

pfi de miferiapralatorumClauJlralium libros duos,

qui necdum in lucerafunt editi , fedm Spanheynu

manferun t. Hoc opusfie inciptt: Ut de miferiapr€-

lAtorum claufirahum, фc.

Orat iones in capitulis ordinis & exerahabitas,

piaresferiptt numero quam viginti, quorum aliqu*

t^toguntiafuerunt imprejfe, aliaveroper armeos

difiierfafunt,.

Rofaria quoque multa de diverfisfanilis, Tetro,

Paulo,Mana Magdalena^ ahis, collctl.ts , profit

fivefequenuas , orattones^fupplicatoriatfine certe

numero complures,adinßantiam devotorum domi

numfcripfi,quorum omnium exemplaria non reti-

nui. Complura etiamparvafiripfiopufiula, quo-

rumhacvice titulos omnium admemoriam nequeo

revocare. Exhisnonnullain lucemeditajamdudum

frоdierunp » alia veroin Spmhejmnecdumfatis

V . fluçubrata

E 1 I S Т О I A. i . ' 8í

elucubrate. dimifi', in poflerum forfian perßcienda.

De origine ejr progrejfu Виcum Bavaria hi-

ßortaw quoqueficripfijubente Serenißmo Principe

Domtno Ph'lippo Comite Rheni Palatmo,cuius ex-

ordiumnperis kmemorialapfiumeïlr" .

I EpifloLu vero adamicos fcripfimultas, quarum

paucatшunum librum coadunavi , illas videlicet

quasm prtncipio ъАbbaп<t men Spanheymenfis e-

mifieram. Reliquie autem abfique ordme jacent

adbuc m ßhedulis dijperße , quas fi gotero itL*

unum volumen alsquo tempore comportare cá

rabo, - , ' .

Hacfiunt fiyntiiematzt mea Rogeri amantifjime

$ycamber¡qu&inusfbbatiA Spanhcymenfi mefcri-

ffijfe ad prafens memini , inter oaupationes rei

familiaris continu.u,tf creberrrmasvt nofli in or-

dine meo vifitat:ones ? ab anno Chriflianorunu

mittefimo quaàrwgentefimo otluagefimoque ter

tio , die menfis Juli/ vieefima nona , quando in-,

tAbbatem fui eleftus Spanheymenfim , ufique

ad annum millefimumquingentefintum quintum,

prtmam videlicet diem menfis гАрrйи, quando

de Spanheym ultimo exivi non amphus reverfits.

«si tempore vero exitus mei de Spanheym ufique

ad introitum meum in hatte Divi Jacobi tsfbw

batiam , fluxerunt menfes decem & oslo , dies

qui'ndecim , inquibusparum ßribere potui , prê

ter quafidam epiflolas familiares quas in unum li-

brum ate pcßea redegi.' Цoуem vero menfibus»

Xx *

Jo. Trithimm

quibus interea cumfirenifßmo PrincipeJoachinu

EleBoreinsJfyCarchtA Brandeburgetifium manfe-

ram,quod te non latet,minimefui ocioftts,fidqua-

damadeiusImperium lucubravi opufcula , quo

rum aliqua complevi , reЩиa imperfeùki dimifi.

ISlam complurtum hißorias abbreviavifanftorunt

adeiufdem Principe infiantiam, quorum devotio-

neperampUmfervebat,multasque ф varias ora-

tiones de eifilem fuppltcatorias in uno volumine

comportaviqHodficincipit:^\(Cagnumi¿'arduum

opusmiamore Princeps,&c,

Eodemquoque tempore irtt^Carchia conflitu-

tus jubentememorato Principefcripfi de variis at?

que diverfis materiis (fr rebus antiquitatum ex

dijpHtutione quotpdiana emergentibus libros 14-. i>L>

uno volumine, quod opus pranotavi Panalethiam,

cuiusprologusprimusfieincipit , Multafuntpr<t

ceptor magne,&c.

c/fliudetiamopus Hieraticum fcripfiadeun-

dem Principem pro diverfis morbis propelltn-

dis necejfarium , in quatuor ejr triginta partí

culas divifum , cuiusprimus prologusfie inci

pit : Ел qua tuamaieflatifcripturus aggredior,

фс.

"Prafcripta tria volumina complevi ad finem,

reliquorumverb , qua needum perfect, títulos htc

dicert пeтa comрeШи

Epístola. Sj

Hacfitnt Roger: charifllme ¡qua Abbas Spkn-

hcymenfisiniribui&vigmtiannus luc:;bravit opu-

fcula,qua -verofequuntur,pofleaficripfi Abbat Mo-

pafieriifanbli lacobiApoflçlunfiuburbano Herbi-

polenß,cut nunc pr<tfum indignut , tanto ltterarum

intëtioni vacas liberiut, quato propter inopia rei te -

poralu mtnuifiumintxternUoccupatut. Sciens e-

nim locum ejfe pauperem & quietum, eo affumpfi

kbcntiut,quomepojfe vacarefludto ficripturarum

hbertutjperabam :fcistnim, quod plurcs magnas

Abbatias,&pingues mihi a Vrincipibut oblatas, a-

morequietis&fcriptHrAwm contempß. Нancau-

i em,cum mihifntjfet oblata,meo confidens ampli-

m convenircpropofito ¡fciens pauperculam ajßum-

pfi,tnqua necdum integrum complevi annum,unde

фрauca luçubravi, '

Inprfmfsfiripfilt(>rum Hnum in laudesßantliffi-

mijofieph nutrici Domini& Salvatoris noflri Iefu

Chrtfit.cui adjunxi Rofariumquinquaginta arti-

cnlorum ex pracomis meritorumeius. Officium

t|Uoque cum orationibm, & proßt, quam SeqHen-

tiam appellant.Hocopusficincipit'.Magnoßtpe de-

fiderioflatHifatisfacereф devotionipropria.

Poflh<tcfiripßadJacobumTritemium fratrem

Mpißolawm mearum familiarium libros duos,

quorumpriTKuscontmet quafdamepiflolas numera

fixagintafex,quasfcripfiaddiverfos per totum il-

ludtempus,quode Monaflenв Spanheymenfi exi-

vt,ufque adintroitummeumin hunclocum. Se-

' i ' Xx f

8¿ Jo. T R I t ï M 1,1

cundia vero continet epifiolas fimiliterfexaginta,

qua* hoc anno Âbbatia huim primo firipß ¿id di

verf s. Hoc optafieincipit : Qpportunefatit admo-

nuiftifuAviflime^jc.

Scñpfipr<etereahocipfo anno magnum labo

riofum opus tnfix libros partiales divfum , <jaod

pranotavigraca dttlionepollographiam, quodlati

nefinatmultamfiripturam '.docetemm miranda

fubtilitatenatmali , multos'immo infinitosfiribe-

di modos, gf nuntiandtficretijjîmè tietijjimcqùe aс

fine aliquafitfyicione univerfaliter m omni ltngua

totimmundi quodeunque fuerit nuntiandum vel

firibcndum.Hoc opusficmciptt: Lcgimus complu-

resveterumfap.eiiteSf^c. Sed notandum %ogeri,

^quod hoc opus habere nemtnem <ti¡ uè decet ac Prin

cipes magnos atque potentes , per quodfecretijßma

negotiafitanuntiare pojfunt abfcntibusfine t¡mo

re,ttaquodarcanum eorum totmmundus non pofi-

fit invenvre abfiquehutus librifcienüa , qufefacile

difiitur habito volümineb&fine labore iiwemotia-

rettnetur. Proptereaflatia hoc opus cuidam offerre

Frincipi , çntHsfapientia &virtnsomnebcnum

meretur. , . . . ' -

- ' Contraperniciofum quoque Simanitcacproprie-

tatis clauflralium morbum ($ Vitium maxime

AioniaUum, adpropofitAtn mihi qutflionem re~

ßiondendo fcripfihbrumunum,quific incipit: ЕЙ

'теnoЫнm qiioddam Aiomalium,&c¿ -<

H<ec etiamfunt Rogeri, qu<tprafienti anno in hac

\ , fantti

"Epístola. S;

fanilijacobi Abbatia conflitutus lucubravi , quo

rumfcire titulos&feriem toties defiderafii. In ma-

mbui ¿idhuc quadam verfantur imperfecta, quorü

titulos& pranotationes te fcirefaciam%cumad cal-'

cent edita fuerint, л

Decrevi autem inpoflerum ¡fivoluertt Altiffi-

mш," 4i poteßomniafolns^oput lucubrare meorum

omnin nfhaximum ,quodlt bris dнodccim

foret dißtngaendum , quorum materia erit deda-

mombus artibufqueprofanis& maleficlis eorunde,

quibushumanumgenusmiferèdecipiunt : eflque

mihi animus omnes fuperfiitiofàs damonum artes

tfhominum proviribusexplodere, confutare, &

quàmfint vanißima,pernicioßtac deteflanda muU

tipliciter expropriisfiulto,rum,qm eм tradiderunt,

librisdemonfirare: videtur emm mihi neccfÇarmm

opus his maxime temporibus, in quibns hommesni--

miumfunt curiofi, dotlivideliect nonullifimiliter

&indoíli,eaperquirenies , qua melius nefctrent.

Laboris tamen arduimagnitudine non mediocriter

detemtusadtempus diffèrrt mtentionem hanc me

ant utile putavi, quo interimfucceffivè materia in

unumpro tanto necesaria opere comportetur. H<t(¡

junt,quatibiadlitcrastuas)tfdicio meo reßriben-

dafuerant. Si qua vero pofl hac in lucem edidero,

non inter ultimosfcies.V'ale noflrimemoradDtum.

Ex líerbipolt ultima die Augufii. Anno Chxtßia-

V JOAN:

86 Jo. Trit E M II

IOANNES TRITEMrVS

ABBAS DIVÍ JAC0BI HER-

bipolis magiftróLibanioGallo prsceptori fuo

do£tiffimofalutem & perpctuam

in Domino charita-

tera.

N'Efciohibaniquid mali nobis intuleritfor-

tuna,qmdve mvidtrit boni,Ht cum natura

fimul &gratia nos mente &jpiritufeçerit

unanimesуШa tanto locorum intervalle voluerit ab

invicem corporibus ejfe diftantesiftndefit , quod u~

terque vehementer dolemui^ne^ verbis quidem,ne-

que Uteris mutuis, nifi poflmen/es& annosplerum-

queplures,nospojjè confolari, 0" tnterdum ne hoc i-

ffiim quidem propter rarum qui literas perferañt

noflras , referantcfeoccurfum. Accept nuper infine

menfis Septembrisliteras, quai adme cuidam mer-

catoriFrancfordiampetituro,inHtfpan ia vieefim*

quarta dte menfisJumi, ut apparuet,tradidifli,or'

natas fimul ejr multisphilofbphia noflra myfieriis

flenas,tn quarum letltonefitpius & iterum repeti-

ta,ufqueadeo miratus &Utatusfium,at pene mihi

viderer extra mefaRus,nec ejfem Franciamecum,

fedin Hifi>ania,velin Majoricatecum.Erunt mi-

ht litera h<e tua quoad vixero memortalefempiter-

numtâ in unicumpofl Dominum noflrum lefism

Chrtfiuram repofit<t confugium , per quas in

adverfis

Epístola. i?

advtrfis conflantiam,in ambiguis experiarverita-

tem. Magnismirandifque in philofophia fctuent

arca-. is .q. rte meojudicio nulliuscapietmortaluin-

telldfus,qui tuo prius nonfueritmagiflerioimbu-

tus. Cellar» te breviproponistntraremagidri^quem

imitarimoribus Untlis temporeparvo tn terris , te

perpetuo nmiquampudebettn ccflis. Sedinterea

praceptor ducrpulum cut imbucndum commendas,

fipro Chrifli amoretu eremum, illeinhabitat mun-

dum?OLibani anima dimidtum mea, meprecan-

temßpoßibilefuerit, exaudi/utpriu/quam tuum

hacmrenimis ardua exequarispropofitumfideletn

imo fideltjfimum tibiaccedas Àîclanium , cut ßt-

pientijfimus archieomes jugiteradefl Tbeophilus ,

quiforfitanfua prudentta Pelagium Ubi novum

exmathethofufcitabit. Majoricamßccine Li bani

abibis confufioni exponens Triandricum , mœrori

quocjue Afegalopium, quorum alter promißt, alter

jam diu anheluspraflolatur adventum ? Quidve-

lim intelligis,fac utamorem in nos tuumfortiffimü

etiamnunc experiamurvalentiorem. Libros divi

Pelagiicœleflisdotbrin<e,quos Aíelanio internun-

tiante poflulavimus àte ,jam nos confitemuradc-

pt'os,pro quibus®'tibigratiai agimus,$juxta pla-

citumfideliterremitiemus.Aiearumcupidererum

Libam,vivo hie tanto liberior mihi, quanto mundi

pa*tperiarrebus,ternarium pro viribusadunitate

reducens,mentemque reflituensßbi,quopurior in-

telletlus adme1aí evadat principajureprtpofitas.

88 Jo. T R I T H E M I 1

' Efimihi contentiomterdiu cum Melantianis , qui

binarápA? temfubvertere conautur , aliquantoque

tempore nonjure,fedviolentia quadam feptimam

fiib --qmnoíUaU portionem agelli pojfederunt. Nb-

ßerille pigmentaria fuomorein orbe rotatur,pa-

rumftabilisloco,qui quoti es adnos revertitur, ne

vosfemper auribustngerit ventos. Mare Deo Opti

Max. largiente tranquillum agnofiito, quamdiu

flacueritilli , ijui omnia dedit,ijuo nobisfeliciter

navigandum, hoc folum trifle habentibus j quod

tempeflate tranfatla , incommodorwn memimjfe

pudet. Archicomitem Melanit praceptorem vigi-

lantiffímum ,fi quotempore victniorem tibuntel-

lexeris,nonpr<etereasvelim, utpote amantiffimum

tui.& qui communis in Chriflofit multorum ami-

cuiicrebrofo benefecerit nobis* Dedi hasad te perfe-

redas leterasmeas cuida mihiignoto , quife in Gallia

teflabaturiturum,cum mandatufquatenus Carolo

Bovillo Theologorum Principi eas apud Parifios

philofophanti confignaret , per quem ad tuas tuto

pervenirentmanus. Tumihirefcriberecum decre-

veris peripfum Bovillum,fi aliter neqmveris, mi

hi &notum &amicum, literas tuas ad me ordina

ptrferendas. Valenoflri memorad Deumé Ex

Herbjpolis.Otlob.AmoChriflia-

norum MtDVlI.

?- ,«,

'v SERE-

J : ' ' '

»

<

f . - j

EriS TOLA. 8?

SERENISSIIdO INVICTISSI-

moque Principi & Domino.Et JoachimBran-

denburgenfíum Marchioni,Stecinenfium Po-

meranorumque Duci.facri imperii Archica-

merario, Principi Eleftcri,Joannes Tri-

teaiius.AbbasS Jacobi Herbi-

polenfis falutem,

SErenijßme Princeps, tuainprimis excellenti*

mtum facto, me feremtatis humilimum ora-

torem,Deo miferante Opt. Max.fanum 0" tn-

columem,mto,¡uejnore valentem,acnihil magis o*

ptantcm,ijuamut omnia circaflatum tu* Sereni-

tatis&xoriscjuocfe ,filii, acfratrisprojperogerantur

fucceffu. Librum.pro quo inmenfe Majo tuafere-

nitas ad me literas dedit , juxta Votum fcriptori

meo dedi refcribendum,.¡uem menfeperfeÜum Sc-

ptembri , quanta mihifuitpojfibile venuflate ac

pulchritudmefecioperimentis ligari, deforis^mo-

re tuo infuperficie deauraripertotum.VolaiauteM

quantotius ipfum librum tua deflinare majeflati,

пec differrem vel pauculoj dies, nifi tabellarium,

quem eram mijfurus, febres detinerent quartan<t,

quimox,utconvaluerit , librum tua Celfitudini

portabittCateravero,quatuaferenitas mihi lucu-

branda commifittpartimjam edtdi,partimadhüe

perficiendainmanib.verfanturuf^ diem. Curaba

tnim pro viribus i utpromis in me beneficié* me-

mor

po J о. T ». I t H E M 1 1 Epi sf .

mor фgratus tnventar , qmbus etfi referregratiai

nequeo, habere tamen & agere mmime cejfabo.

Quodvere defideratum volumen cum /atore pra-

fentium literarumferenitatituanon mißrimfaüü

ratione arbitrerisopbrtet: eflenimjuvenis &pau.

perfcholaris^aliquamdiufamulus meus exiflens,

i/uimсa cohortattonefiudium repetiturus , quod

intermiftrat , Francofordianum illudferemtatis

tu<e Gytnnafium adibit,cui has quidemtradtdi li-

terasdibrumvero committerepericulorum metuno

audebam. Spero tamen ijuodbrevi convaieften/e

tabellarte meo ,gratiam Utior iuam aditurus fiti

Cjphum argenteum intus &forts deauratum, que

mihi clementia tuaper eundemtabellariumdefli-

navit , cum maxima animigratitudine mcfateor

fufcepijfe,pro ijuogratiai ago quAntaspoffum &lfa-

beo immortales: eritenim mihi ferenitaitsт<eme-

moriale magnum,^fignum benevolentiatuainme

manifeflum. Complevi,Domino adjuvante,poly

graphia mea opusinfix partesfive libros difimtlu,

quodtuamajtflati Confiat effe dieatum. Operant

dabo , utfacrúconjpetlibus tuis quantotius exhi-

beatur. Omnipotens Dens celfitudinem tuam, o

Princeps inclyte, diu confervet tncolumem perpe

tuo^ felicem,cuimehumili/ùpplicatione com

mendo. Ex HerbipoU i S. die menfis

1 Otlobr.Anno Chrifltanorum

FINIS.

9* r 1

*

• 4.

Ioannis Tritemii Abbatis Spanheymensis D

Documents

Transcript of Ioannis Tritemii Abbatis Spanheymensis D