Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

113

Transcript of Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

Page 1: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar
Page 2: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar
Page 3: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar
Page 4: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

Inya Economics အက á€Œá€±á€Źá€„ ှ

အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á€žá€Š á€œá€á€œá€•á€˜á€žá€±á€Ź သဘတသနအဖ ဖဖစပပ ှ အထ ှသဖဖင

á€–á€Œá€”á€Œá€±á€Źá€” ငင၏ စ á€žá€•á€±á€Źá€žá€˜ ှ ဖပဖ ှတ သတကဌ၊ ဌ ဝါဒဘ ှ ေဏနင ပညေဏ ပဆ င ေဏ တ သတကဌတ က

ဘ ှရလ က သဘတသနဖပ á€œá€•á€˜á€”á€˜á€žá€±á€Ź အဖ ဖဖစသည။ စ á€žá€•á€±á€Źá€žá€˜ ှ ဘလ á€œá€±á€Źá€˜á€”á€ž ဌ ေဏသနင

ပါဝငပတသကဘနသ ဌ ေဏသဥေဏသ စ á€žá€•á€±á€Źá€žá€˜ ှဆ င ေဏ သဘတသနဌ ေဏသ၊ ဘဆှဘနှခ ကဌ ေဏသဖဖင

á€Ąá€˜á€‘á€±á€Źá€€á€Ąá€€ ဖပ ဘစန င နအလ ငေဏ အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á€€ ၂၀၁၇ ခနစတင

á€á€Šá€˜á€‘á€±á€Źá€„á€ သည။ á€Ąá€Œ ေဏသဖပညသ ကဏဍနင ပဂဂလ ကကဏဍဌ ေဏသ ဖပဖ ှတ ှတကဘ ှ၊

ကကယဝဘ ှတ ဥေဏသ ည ယထေဏသသည အတက ဌ ဝါဒခ ဌတသ ဌ ေဏသ၊ အစ ှ နင အစ ှ

á€Œá€Ÿá€á€˜á€žá€±á€Ź အဖ á€Ąá€…á€Šá€žá€Œ ေဏသက ဌ ဝါဒဆ င ေဏနင á€Ąá€˜á€‘á€±á€Źá€€á€Ąá€‘á€±á€Źá€žá€Ąá€˜á€–á€á€–á€• သဘတသနဌ ေဏသ

ပ ပ ှလ က သည။

ဥထကပါ ညဌနသခ ကဌ ေဏသဥတက အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á€žá€Š အစ အစဉနစ ပဖဖင

á€Ąá€˜á€€á€±á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€˜á€–á€±á€Źá€œá€•á€˜á€†á€±á€Źá€„á€œ က သည။ á€šá€„á€žá€Œá€±á€Ź-

(၁) သဘတသနနင ဌ ဝါဒဘ ှ ေဏ အစ အစဉ

(၂) ပဂဂလ ကကဏဍ ဖပဖ ှတ ှတကဘ ှ အစ အစဉတ ဖဖစသည။

အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á€žá€Š သဘတသနက အဘဖခဖပ á€˜á€žá€±á€Ź အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á€‚ ေဏနယ

(Inya Economic Journal) က တစနစလျင နစကက á€Œá€Ąá€˜á€”á€–á€–á€„ ထတဘဝလ က သည။

á€–á€Œá€”á€Œá€±á€Ź စ á€žá€•á€±á€Źá€žá€˜ ှနင á€†á€€á€”á€šá€˜á€žá€±á€Ź á€…á€±á€Źá€˜á€…á€±á€Źá€„áŠ á€˜á€†á€±á€Źá€„á€žá€•á€«á€žáŠ စစတဌသဌ ေဏသတ က လညှ

အခ á€”á€Ąá€á€«á€Ąá€œ က ထတဘဝဖခငသဌ သဌ ေဏသ á€œá€•á€˜á€†á€±á€Źá€„á€œ က သည။

Page 5: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

á€•á€‘á€Œá€Ąá€€á€€ ဌ - ဇနနဝါ လ၊ ၂၀၂၀ခနစ

အပဘ - ၁၀၀၀

ထတဘဝသ - Inya Economics á€Ąá€Œá€ (၆/ဘအ)၊ ဝဂဂ á€•á€žá€±á€Źá€œá€Œá€žáŠ á€€á€Œá€±á€Ź တပဌ နယ၊ နကန။

ထတဘဝခင á€Ąá€Œá€ - ၀၂၇၇၇

ပန ပသ - ဖပညဘအှ

ပန ပတ က - á€–á€•á€Šá€˜á€Ąá€žá€Œ သေဏသစပန ပတ က

ဌ ကနာဖှဒ ဇ ငှ - ပ ငန á€„á€˜á€Ąá€±á€Źá€„

တနဖ ှ - ၅၀၀၀ က ပ

ဆကသယ န - á€Ąá€Œá€ (၆/ဘအ)၊ ဝဂဂ á€•á€žá€±á€Źá€œá€Œá€žáŠ á€€á€Œá€±á€Ź တပဌ နယ၊ နကန။ ဖနှ - ၀၉ - ၄၂၀၁၀၇၄၅၄၊ ၄၂၀၅၂၃၁၀၇

ဝက ဆ က - www.inyaeconomics.com အ သဘဌသလ - [email protected]

ထတဘဝသည á€…á€±á€Źá€Ąá€•á€€á€á€á€˜á€œá€±á€Źá€€á€Ąá€Šá€”á€ž (CIP)

ဖပညနယနင တ ငှဘဒသကက သဌ ေဏသ စ á€žá€•á€±á€Źá€žá€˜ ှ အစ ငခစေဏ (၂၀၁၉ခနစ)

နကန။

(á€–á€•á€Šá€˜á€Ąá€žá€Œ သေဏသစ) ပန ပတ က၊ ၂၀၂၀။

(၁၂၀) စေဏ၊ ၇x၁၀ စငတ ။

(၁) ဖပညနယနင တ ငှဘဒသကက သဌ ေဏသ စ á€žá€•á€±á€Źá€žá€˜ ှ အစ ငခစေဏ (၂၀၁၉ ခနစ)

၃၃၀.၉၅၉၁

Page 6: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

Copyright © 2020 by Inya Economics LTD GTY. All rights reserved.

© ၂၀၂၀၊ အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’ လ ဌ တက ဂ နတ ၏ ဌ ပ ငဖဖစသည။

ကဥစ ငခစေဏက အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á€Ąá€– ၏ အက အည ဌ ေဏသဖဖင အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á€Œ

သဘတသ ဌ á€±á€Źá€žá€–á€–á€…á€€á€€á€˜á€žá€±á€Ź á€†á€”á€žá€œá€„á€žá€˜á€Ąá€±á€Źá€„ (ပရ ဂ ဌည န ငှဘ သဌ ှ) နင သနှထနှစ ှ

(သဘတသနဘ ှ ေဏည န ငှဘ သဌ ှ) တ က ဘ သသေဏသဖခငသဖဖစသည။ အစ ငခစေဏတင á€•á€«á€á€„á€˜á€žá€±á€Ź

ဘတ ခ ကဌ ေဏသ၊ ဘလ á€œá€±á€Ź ဆနှစစခ ကဌ ေဏသနင သှသပခ ကဌ ေဏသသည အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’áŠ

အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á ဒါရ ကတေဏ တအဖ နင အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’ ဌ တဖ

အဖ á€Ąá€…á€Šá€žá€Œ ေဏသတ ၏ á€Ąá€–á€Œá€„á€Œ ေဏသက က á€šá€…á€±á€Źá€žá€Œá€–á€• ဘပ။ ယခ အစ ငခစေဏတင á€•á€«á€á€„á€˜á€žá€±á€Ź

အခ á€€á€Ąá€œá€€á€Œ ေဏသသည သကဆ င ေဏ ဝနကက á€žá€Œá€±á€Źá€”á€Œ á€±á€Źá€žá အခ á€€á€Ąá€œá€€á€Œ á€±á€Źá€žá€˜á€•á€±á€«á€á€„

á€Ąá€˜á€–á€á€á€•á€«á€žá€Šá‹ ကဥစ ငခစေဏတင á€•á€«á€á€„á€˜á€žá€±á€Ź á€…á€±á€Źá€Œ ေဏသ၊ ပဌ ေဏသ၊ á€‡á€šá€±á€Źá€žá€Œ ေဏသနင

အခ á€€á€Ąá€œá€€á€Œ ေဏသက တစစ တတစပ á€„á€žá€˜á€žá€±á€Źá€œá€Šá€žá€˜á€€á€±á€Źá€„á€žáŠ á€Ąá€±á€Źá€žá€œá€žá€˜á€žá€±á€Źá€œá€Šá€žá€˜á€€á€±á€Źá€„á€ž

တ ကရ ကဖဖစဘစ၊ သယဝ က၍ဖဖစဘစ အက ှစ á€žá€•á€±á€Źá€žá€Ąá€œ á€Œá€±á€Ź တစဆင ဖပနလည က ှယ ဖခငှ၊

အသှဖပ ဖခငသဌ ေဏသက ခင ဌဖပ ။ အငှလ á€±á€Źá€žá€˜ á€±á€Źá€‚á€˜á€±á€’á€ž ကက တင ခင ဖပ ခ á€€á€˜á€á€±á€Źá€„á€žá€ ဌည။

Page 7: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

i

မာ တ ကာ

ဉယ ျေဏ ဇဉ v

ယ ျေသဇ ျေသတ ငလ ျေဏ vi

အနစခ ျပတ ငပပခ vii

ခခ ျင သ ျေသသပခ xi

ဥခနျေသ (၁ ) စစယပေါငျေသပပညတငျေသထတ လပမနင ဝနယ ျေဏ ငမတ နဖ ျေသ 1

ဥခနျေသ (၂ ) အသ ျေသစရ တ နင ရယင 22

ဥခနျေသ (၃ ) ရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 48

ဥခနျေသ (၄ ) á€œá€•á€žá€»á€±á€Ź ျေသဥင ဥျေဏ ျေသ 62

ဥခနျေသ (၅) ယ ငယ ျေသယ ဖျေဏငျေသပမ 70

ဥခနျေသ (၆) ငျေသရနမျေသပေါျေသမ 80

ရညညနျေသစျေဏ စ 88

Page 8: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

ii

ဇယ ာ ာှစာ ရင ာှ

ဇ ျေဏ ျေသ ( ၁.၁) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန အလ တစဩ ျေသ ဂ ေ ပ

(၂၀၁၇- ၂၀၁၈ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 1

ဇ ျေဏ ျေသ ( ၁.၂) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန အလ ဂ ေ ပ တင ပေါဝငမ

ရျေဏခ ငနနျေသ ( ၂၀၁၇ - ၂၀၁၈ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 1

ဇ ျေဏ ျေသ ( ၃ . ၁) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန အလ ပပညတ ငျေသ၊ ပပညပ

ရငျေသန ျေသပမ ျပန မ ( ၂၀၁၁-၂၀၁၇ ခနစ) 49

ဇ ျေဏ ျေသ ( ၃.၂) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန အလ

ပပညတငျေသ န ငင သျေဏ ျေသမ ျေဏ ျေသ ရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 50

ဇ ျေဏ ျေသ ( ၃.၃ ) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန အလ

ပပညပ န ငင ပချေဏျေသသျေဏ ျေသမ ျေဏ ျေသ ရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 51

ဇ ျေဏ ျေသ ( ၅.၁) တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသနင ပပညန မ ျေဏ á€»á€±á€žá€Ąá€œ စျေဏျေသသ ျေသသ ယ ျေသ နနျေသ နျေသ

အက ျေသပမင ျေသ နစညအစအမ ျျေသဥစျေဏျေသမ ျေဏ ျေသ 73

Page 9: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

iii

ပ စာရင ာှ

ပ ( ၁.၁) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ ဂ ေ ပ 4

ပ ( ၁.၂) ရန နတ ငျေသယေသက ျေသ ဂ ေ ပ 4

ပ ( ၁.၃) စစ ငျေသတ ငျေသယ ေသက ျေသ ဂ ေ ပ 6

ပ ( ၁.၄) မနတယ လျေသတ ငျေသယေသက ျေသ ဂ ေ ပ 7

ပ ( ၁.၅) á€§á€›á€»á€±á€Źá€á€ တ ငျေသယ ေသက ျေသ ဂ ေ ပ 9

ပ ( ၁.၆) မယ ျေသတ ငျေသယေသက ျေသ ဂ ေ ပ 10

ပ ( ၁.၇ ) ပခ ျေသတ ငျေသယေသက ျေသ ဂ ေ ပ 11

ပ ( ၁.၈) တ နသသျေဏရ တ ငျေသယ ေသက ျေသ ဂ ေ ပ 13

ပ ( ၁. ၉) ရမျေသပပညန ဂ ေ ပ 14

ပ ( ၁. ၁၀) မနပပညန ဂ ေ ပ 15

ပ ( ၁.၁၁) ရခ ငပပညန ဂ ေ ပ 16

ပ ( ၁.၁၂ ) ခ ငပပညန ဂ ေ ပ 18

ပ ( ၁.၁၃ ) ရငပပညန ဂ ေ ပ 19

ပ ( ၁.၁၄ ) ျေဏ ျေသပပညန ဂ ေ ပ 20

ပ ( ၁.၁၅) ခ ငျေသပပညန ဂ ေ ပ 21

ပ ( ၂.၁) သျေဏ မျေဏ နစျေဏ ရငျေသ (၂၀၁၂ - ၂၀၁၃ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 34

ပ ( ၂. ၂ ) သျေဏ မျေဏ နစျေဏ ရငျေသ (၂၀၁၅- ၂၀၁၆ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 34

ပ ( ၂. ၃ ) သျေဏ မျေဏ နစျေဏ ရငျေသ (၂၀၁၈- ၂ ၀၁၉ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 34

ပ ( ၂. ၄ ) ယ ငလ ျေသယ ငရငျေသစျေဏရငျေသ ( ၂၀၁၂- ၂၀၁၃ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 36

ပ ( ၂. ၅) ယ ငလ ျေသယ ငရငျေသစျေဏရငျေသ ( ၂၀၁၅ -၂၀၁၆ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 36

Page 10: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

iv

ပ ( ၂. ၆) ယ ငလ ျေသယ ငရငျေသစျေဏရငျေသ ( ၂၀၁၈ -၂၀၁၉ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 37

ပ ( ၂.၇) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသသ လယပ ပျေဏငျေသယ ပျေသယ င

( ၂၀၁၂ -၂၀၁၃ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 40

ပ ( ၂.၈) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသသ လယပ ပျေဏငျေသယ ပျေသယ င

( ၂၀၁၅- ၂၀၁၆ á€˜á€á€á€»á€±á€Źá€”á€…) 41

ပ ( ၂.၉) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသသ လယပ ပျေဏငျေသယ ပျေသယ င

( ၂၀၁၇- ၂၀၁၈ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ) 41

ပ ( ၂.၁၀) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသသ လယပ ပျေဏငျေသယ ပျေသယ င

( ၂၀၁၈- ၂၀၁၉ á€˜á€á€á€»á€±á€Źá€”á€…) 41

ပ ( ၃. ၁) ရန နတ ငျေသယေသက ျေသ၏ ပပညတငျေသ၊ ပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 52

ပ ( ၃. ၂ ) ခ ငပပညန ၏ ပပညတငျေသ၊ ပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 53

ပ ( ၃. ၃ ) တ နသသျေဏရ တ ငျေသယ ေသက ျေသ၏ ပပညတငျေသ၊ ပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 55

ပ ( ၃. ၄ ) ျေဏ ျေသပပညန ၏ ပပညတ ငျေသ၊ ပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 57

ပ ( ၃. ၅) ရငပပညန ၏ ပပညတငျေသ၊ ပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 58

ပ ( ၃. ၆) မနတယ လျေသတ ငျေသယေသက ျေသ၏ ပပညတငျေသ၊ ပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 59

ပ ( ၃ . ၇) မနပပညန ၏ ပပညတ ငျေသ၊ ပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မ 61

ပ ( ၄ . ၁) အလပအ ငရရ သ မ ျေဏ ျေသဥန ပပညပသ

ယ ရ ေယ á€•á€•á€»á€±á€Źá€„á€»á€±á€žá€Ąá€œá€•á€œá€•á€ž မ ျေဏ ျေသ၏ ပေါဝငမ ရျေဏခ ငနနျေသ 64

ပ ( ၄.၂) စစယပေါငျေသ ယ လျေသည ျေသယ ရတ င ယ á€œá€»á€±á€žá€œá€•á€žá€»á€±á€Ź ျေသပေါဝငမ ရျေဏခ ငနနျေသ 66

ပ ( ၅.၁) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ á€»á€±á€žá€Ąá€œ ယငယ ျေသယ ဖျေဏ ငျေသပမနနျေသ 77

ပ ( ၆.၁) တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ á€»á€±á€žá€Ąá€œ ငျေသရနမျေသပေါျေသမနင

ငျေသရနမျေသပေါျေသသ ဩ ျေသယ ရ 80

Page 11: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

v

င ယယ ာဇဉ

အင ျေသလ ျေဏ ျေသယ á€˜á€»á€±á€Ź ဂယ ေေဥယ နပဖင ပပညန နင တ ငျေသယ ေသက ျေသ မ ျေဏ ျေသ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ အစ ရငခ စျေဏ

(၂၀၁၉ခနစ) ပထမ ျေသဥယ နပဖင ထတယ ဝလ ပေါသည။ ခ အစ ရငခ စျေဏသည

တ စနစတ စခေါ ထတယ ဝသည အစ ရငခ စျေဏ မ ျျေသ ပဖစပေါသည။ အစ ရငခ စျေဏတင

တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ၏ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ မ မ တ လ လမျေသမ သမျ

အခ အလ မ ျေဏ ျေသဥျေဏ ျေသ အသ ျေသပပျ ျေဏ ယ လ á€œá€»á€±á€Ź ခ ပေါသည။ သ ယ သျေဏ á€Ąá€–á€±á ပ င

ဥရငျေသဥပမစဥ နအသတ မ ျေဏ ျေသနင အခ နအ နအသတတ ရ ပခငျေသယ ျေဏ င လ အပယ သျေဏ

နျေသစစမမ ျေဏ ျေသ ပပျလပရန နရ ယနယ သျေသသညဟ ဝနခ သလ ၊ ဥမျေဏ ျေသမ ျေဏ ျေသ ပေါပေါ လညျေသ

အင ျေသလ ျေဏ ျေသယ á€˜á€»á€±á€Ź ဂယ ေေ သ သ ၍ အက မ ျေဏ ျေသယ ပျေသရန ယမတ တျေဏ ရပခ ပေါသည။

ကဥစ ရငခ စျေဏ သည á€Ąá€„á€»á€±á€žá€œ ျေဏ ျေသယ á€˜á€»á€±á€Ź ဂယ ေေ၏ အနတ မ ရညမနျေသခ ပဖစယ သျေဏ ပမနမျေဏ န ငင ၏

စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ ဖ ေဖဖ ျျေသတ ျေသတ ရနအတ အယ ထျေဏ အပ သတ စပင ပဖစန ငလျငပင

ဥဖေသျေဏျေသမ ျေဏ ျေသမျေဏ á€á€™á€»á€±á€žá€žá€»á€±á€Źá€›á€™á€Š ပဖစပေါသည။

ယ ပပဖင မျေသယ ျေဏ

င ကဌ

အင ျေသလ ျေဏ ျေသယ á€˜á€»á€±á€Ź ဂယ ေေ

Page 12: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

vi

ယက ာှဇ ာှတ င လ ာ

အင ျေသလ ျေဏ ျေသယ á€˜á€»á€±á€Ź ဂယ ေေဥယ နပဖင ပမနမျေဏ န ငင ၏ ပထမဩ ျေသ ျေသပဖစယ သျေဏ

တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသဥစ ရငခ စျေဏ ( ၂၀၁၉ခနစ)

ပထမဩ ျေသ ျေသဥယ နပဖင ထတ ယ ဝန ငပခငျေသမျေဏ မ မ တ ၏ ဥစမျေသဥစ တ စခတညျေသဥျေဏ ျေသပဖင

လပယ ျေဏ ငန ငရန မပဖစန ငပေါ။ အထ ျေသသပဖင ကစျေဏတ မျေသ၏ ဥခရျေဏ ပဖစယသျေဏ

အခ အလ မ ျေဏ ျေသ ထည သငျေသ ယ ဖျေဏ ပပခင ယ ပျေသပေါယသျေဏ ပပညယထျေဏ ငစ စ မ နျေသ၊

á€˜á€á€á€»á€±á€Ź ယ ရျေသနင စ မ ဝနက á€»á€±á€žá€Œá€»á€±á€Ź န ပထမဩ ျေသ ျေသဥယ နပဖင ယ ျေသဇ ျေသတ ငရ ပေါသည။ ထ အပပင

နစစဉ ထတပပန လ ရ သည ပမနမျေဏ စျေဏရငျေသဥင ျေသစျေဏယ စျေဏ င á€‘á€á€šá€á€šá€žá€»á€±á€Ź

ေဟ á€…á€»á€±á€Źá€›á€„á€»á€±á€žá€Ąá€–á€±á ယ ျေသဇ á€»á€±á€žá€™á€»á€±á€Źá€œá€Šá€»á€±á€ž မ ငျေသယ ပ။ အဘ ယ ျေဏ င ယသျေဏ

အ ပေါစျေဏယစျေဏ ငမ ျေဏ ျေသတင ပေါဝငယ သျေဏ အခ အလ မ ျေဏျေသသည ကဥစ ရငခ စျေဏ မ ျေဏ ျေသစျေဏ

အယ ထျေဏ အ ပပျခ ယသျေဏ ယ ျေဏင ပဖစပေါသည။

အစ ရငခ စျေဏ စတ ငပဖစယပမျေဏ á€œá€»á€±á€Źá€š ဥျေဏ င အက ယ ပျေသခ သည သ ရ နလင နင

လ အပယ သျေဏ အက မ ျေဏ ျေသယ ပျေသခ သည ယ ပပဖင မျေသယ ျေဏနင စညသ ယ ျေဏ ယ ျေသဇ ျေသတ ငရမညမျေဏ

အမနပဖစသည။ ကဥစ ရငခ စျေဏ ယ ရျေသသျေဏ ျေသရျေဏ တင အခ အလ မျေသမ ျေဏ ျေသ

ယ လ á€œá€»á€±á€Ź နျေသစစန ငသည အထ ပပင ငယ ပျေသပေါယ သျေဏ မ ယ မပပည စ ျေသ ( လ ယ ထျေဏ သယတ သ ၊

အင ျေသလ ျေဏ ျေသယ á€˜á€»á€±á€Ź ဂယ ေေ) နင ဥဖေသ ၊ ဥဖေသျေဏျေသမ ျေဏ ျေသဥျေဏ ျေသလ ျေသ လညျေသ ယ ျေသဇ ျေသတငရ ပေါသည။

ယ နေဏ ျေသဥယနပဖင á€Ąá€„á€»á€±á€žá€œ ျေဏ ျေသယ á€˜á€»á€±á€Źá€‚á€š ေေ အ ေ တ ျေဏ ခ ျပပဖစယ သျေဏ ရမငျေသယဥျေဏ ငဥျေဏ ျေသ

ယ ျေသဇ ျေသတ ငရ ပေါသည။

Page 13: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

vii

အနစ ခ ျပ တင ပပခ က

တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသဥယ နပဖင ပပညန မ ျေဏ ျေသထ ဂ ေ ပ ပ မ ျေဏ ျေသသည ပ စ မျေဏ စနစ

တ စခ( သ ) စနစ တ စခမ ထ ယ ဥျေဏ င မယ á€•á€•á€»á€±á€Źá€„á€»á€±á€žá€œ ဘရ ယနသည။ တ ငျေသယေသက ျေသနင

ပပညန မ ျေဏ ျေသဥန ပမနမျေဏ န ငင ၏ ဂ ေ ပ ဥျေဏ ျေသ အဓ ပေါဝင ပဖည ညျေသ

ယ ထျေဏ ပ ယ ပျေသယနသညမျေဏ ရန နတ ငျေသယေသက ျေသ၊ စစ ငျေသတ ငျေသယေသက ျေသ၊ မနတယ လျေသ

တ ငျေသယ ေသက ျေသ၊ á€§á€›á€»á€±á€Źá€á€ တ ငျေသယ ေသက ျေသနင မယ ျေသ တ ငျေသယ ေသက ျေသတ ပဖစဖပ ျေသ ၎ငျေသတ ၏

ပမနမျေဏ န ငင လ ျေသ ငရျေဏ ဂ ေ ပ တ င ပေါဝငမ ရျေဏခ ငနနျေသမျေဏ ၇၇. ၅% ထ ရ သည ယတ ေရသည။

ငျေသဥခ အရ တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသဥယနပဖင ပပညန မ ျေဏ ျေသထ ဂ ေ ပ ပ မ ရရ ယဥျေဏ င

စမျေသယ ျေဏငန ငစမျေသ သျေဏ လနယနသည ယ ဖျေဏ ည နျေသယ နသည။ ရန နတ ငျေသ ယ ေသက ျေသ၊ စစ ငျေသ

တ ငျေသယ ေသက ျေသ၊ မနတယ လျေသတ ငျေသယ ေသက ျေသနင á€§á€›á€»á€±á€Źá€á€ တ ငျေသယေသက ျေသတ မျေဏ ဂ ေ ပ

အမ ျေဏျေသ ျေသယ သျေဏ တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသ ပဖစ ဖပ ျေသ ျေဏ ျေသပပညန ၊ ခ ငျေသပပညန ၊ ရင

ပပညန နင ခ ငပပညန တ သည ဥနညျေသ ျေသယသျေဏ ပပညန မ ျေဏ ျေသ ပဖစ သည။

ရမျေသပပညန နင မနပပညန တ သည ပပညန မ ျေဏ ျေသထတ င စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသစမျေသယ ျေဏ ငန ငဥျေဏ ျေသ

အယ ျေဏ ငျေသ ျေသ ပပညန နစခပဖစယ သျေဏ လညျေသ တ နသသျေဏရ တ ငျေသယ ေသက ျေသမလ၍ နယ သျေဏ

တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသနင ဉပေါ ဂ ေ ပ မျေဏ ဥယတျေဏ အတ န á€»á€±á€Źá€Ÿá€š နလ ရ သည။

ကသညမျေဏ ပမနမျေဏ န ငင ၏ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသမျေဏ လ ရ အခ နအထ တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသ၏

စမျေသယ ျေဏငန ငမယ ပေါတ င သ သ သျေဏ သျေဏ မ တညယနသညဟ ယ ျေဏ ခ ခ န ငဖပ ျေသ

ပပညန မ ျေဏ ျေသ၏ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသဖ ေဖဖ ျျေသတ ျေသတ မ ဩ ျေသစျေဏျေသယ ပျေသရနလ ယ ျေဏ ငျေသ အခ အလ မ ျေဏ ျေသ

ယဖျေဏည နျေသယ နယ ပသည။

ပပညန နင တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသ၏ အရ/အသ ျေသ ယ ငစျေဏရငျေသသည ပပညန နင

တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသဥ င ပပညသ á€˜á€á€á€»á€±á€Źá€š ရျေသတင အဓ ဝငယ ရျေဏ အ ျေသဥပဖတ

ယ ပျေသရသ မ ျေဏ ျေသဥတ ယသျေဏ လညျေသယ ျေဏင ျေသ၊ ပပညသ မ ျေဏ ျေသဥတ ယ သျေဏ လညျေသယ ျေဏင ျေသ

အယတ ေဥက ျသစ ပဖစပေါသည။ အ ပေါ ပပညန နင တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသဥ င အပခ ျပယ ရျေသ၊

င ပယေပ ပျယ ရျေသဥဖေဥစညျေသ မ ျေဏ ျေသနင နညျေသစနစမ ျေဏ ျေသသည စစမနယ သျေဏ ေ မ ယ ရစ

ဖ ေရ ပပညယ ထျေဏ ငစ တညယ ျေဏ ယ ရျေသ အတ မရ မပဖ စ အယ ရျေသပေါပေါသည။ ပပညန နင

တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသ၏ သျေဏ မနစျေဏရငျေသတ င ရန နတ ငျေသယေသက ျေသ တ စတ ငျေသတ ညျေသ သျေဏ

á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစတ ငျေသ လ လ ပ ယင ပပခ ပေါသည။ ရန နတ ငျေသယေသက ျေသ၊ မနတယ လျေသတ ငျေသယ ေသက ျေသနင

မနပပညန နင နတ ငျေသယေသက ျေသမ ျေဏ ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသသည á€˜á€á€á€»á€±á€Ź န စတ ငျေသလ လ တ င

လ ယင ပပခ ပေါသည။ ယငလ ျေသယ ငရငျေသစျေဏရငျေသတင ပပညန နင တ ငျေသယေသက ျေသမ ျေဏ ျေသဥျေဏ ျေသလ ျေသ

Page 14: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

viii

လ ယင ပပပေါသည။ ယ ငလ ျေသယ ငရငျေသစျေဏရငျေသပေါ တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ၏ အသ ျေသစရ တ

အသ ျေသသ ျေသသည အ ပေါ တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ၏ ဖ ေဖဖ ျျေသမ လ အပခ ၊

“တ နျေသတ ယ ရျေသ”မ မ ျေဏ ျေသနင အတ ငျေသဥတျေဏ တ စခ လမျေသယ ခ ျေဏ ယ န ပဖစပေါသည။ ပပညန နင

တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသ၏ ယ ျေသဖမ စျေဏရင ျေသမျေဏ အပပည အဝ

အသ မဝငယ သျေသပေါ။ ပပညယ ထျေဏငစဥ င မ ပပညန နင တ ငျေသယ ေသက ျေသဥ င သ

လ ယပ ပျေဏငျေသယငမ ျေဏျေသနင စပလ ဉျေသ၍ ပထမပ ငျေသတ င အ ပေါ လ ယပ ပျေဏငျေသယငမ ျေဏျေသသည á€˜á€á€á€»á€±á€Ź ယ ရျေသ

ည မျယ စပခငျေသ မ မ ျေဏ ျေသနင ည မ မရ ပေါ။ သ ယ သျေဏ ၂၀၁၅ - ၂၀၁၆ နစလ á€˜á€á€á€»á€±á€Źá€š ရျေသမ á€šá€˜á€»á€±á€Ź င

ပပျပပငယပပျေဏင ျေသလမမ ျေဏ ျေသ အဖပ ျေသ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź ယ ရျေသ ည မျယ စပခငျေသ စ နနျေသမ ျေဏ ျေသ သ အတ ငျေသဥတျေဏ

တ စခအထ တ မျေသညတ ခ ဉျေသ á€•á€œá€»á€±á€Ź ပေါသည။ ပပညန နင တ ငျေသယေသက ျေသမ ျေဏ ျေသ၏

á€˜á€á€á€»á€±á€Ź ယ ရျေသည မျယ စပခငျေသဥတ သျေဏ မ သနစမျေသဖပ ျေသ ဖပ ျေသပပည စ သည ပပညသ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź ယ ရျေသ

စ မ ခနခယ ရျေသစနစ တ ညယ ျေဏ ယ ရျေသဥတ ပေါ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź ယ ရျေသယ ျေဏ မရငတင

ပပညသ á€˜á€á€á€»á€±á€Źá€š ရျေသပညျေဏ ရငမ ျေဏ ျေသ၏ ဥခနျေသ ဏဍ အယ ပခခ င ပယေ၏ ဥျေဏ မခ ယ ပျေသပခငျေသပဖင

ပမင တငရနလညျေသယ ျေဏ ငျေသ သ မဟ တ လတ လပယ သျေဏ ပပညသ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź ယ ရျေသ ငရျေဏ ပညျေဏ ရငမ ျေဏျေသ

အက ယ ပျေသဥဖေ ဖေစညျေသတညယ ထျေဏငရန အယ ပခခ င ယ ပေဥတ ငျေသ ထည သငျေသ ပပ á€‹á€Œá€»á€±á€Ź နျေသရန

ဥျေဏ ျေသတတ သယ ရျေဏ တ တ နျေသပေါသည။

၂၀၁၁ခနစမ ၂၀၁၇ ခနစအယတ ျေဏဥတငျေသ ပပညတငျေသပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မ နျေသဂဏန ျေသ

အခ အလ မ ျေဏ ျေသဥရ စစယပေါ ငျေသပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန á€™á€•á€™á€»á€±á€Źá€ အမ ျေဏျေသ ျေသဝငယ ရျေဏ ယ နယသျေဏ

တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသမျေဏ ရန နတ ငျေသယ ေသက ျေသ၊ ခ ငပပညန နင

တ နသသျေဏရ တ ငျေသယ ေသက ျေသတ ပဖစဖပ ျေသ ဥနညျေသ ျေသမျေဏ ခ ငျေသပပညန ၊ ျေဏ ျေသပပညန နင

ရငပပညန တ ပင ပဖစသည။ ရန နတ ငျေသယေသက ျေသ ၊ မနတယ လျေသတ ငျေသယ ေသက ျေသနင

မနပပညန တ သည စစယ ပေါငျေသပပညတ ငျေသရငျေသန ျေသပမ ျပန မပမျေဏ ဏ၌ အမ ျေဏျေသ ျေသပဖစ ဖပ ျေသ

ခ ငျေသပပညန ၊ ရငပပညန နင မယ ျေသတ ငျေသယ ေသက ျေသတ မျေဏ စစယ ပေါငျေသ

ရငျေသန ျေသပမ ျပန မပမျေဏ ဏ ဥနညျေသ ျေသယ သျေဏ တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန တ ပဖစသ ည။

ဝငယ ရျေဏ á€œá€»á€±á€Źá€š သျေဏ စစယပေါငျေသပပညတငျေသ၊ ပပညပရငျေသန ျေသပမ ျပန မပမျေဏ ဏတ ငမ

ပပညန မ ျေဏ ျေသသည တ ငျေသယေသက ျေသမ ျေဏ ျေသထ á€…á€»á€±á€Źá€œá€»á€„ သ သ သျေဏ သျေဏ နညျေသလနျေသယနခ သည။

အ ပေါ á€œá€»á€±á€Ź ယ ရျေဏ ရငျေသန ျေသပမ ျပန မပမျေဏ ဏ နညျေသယ သျေဏ ပပညန မ ျေဏ ျေသမျေဏ ခ င၊ ျေဏ ျေသ၊

ရငနင ခ ငျေသပပညန တ ပဖစ သည။ ပပညန ခနစခ၌ ယ á€œá€»á€±á€žá€á€Ąá€‘ ဥနညျေသ ျေသ

စျေဏရင ျေသဝငယ နပခငျေသ တ ငျေသယေသက ျေသနင ပပညန တ အ ျေဏျေသ á€»á€±á€Źá€Ÿá€šá€”á€žá€Š ဥရျေဏ မ ျေဏ ျေသ

ရ ယ နသည ယ ဖျေဏ ယ ျေဏ ငယ နယ ပသည။ ပပညန မ ျေဏ ျေသဥယနပဖင ငျေသ ျေဏ ဟခ မ ျေဏ ျေသဥန

ရငျေသန ျေသပမ ျပန သ မ ျေဏ ျေသဥတ ရငျေသန ျေသပမ ျပန ရန á€Ąá€Ÿá€”á€Ąá€á€»á€±á€Ź ျေသ ပဖစယ စန င သည အခ မ ျေဏ ျေသ

Page 15: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

ix

ယ လ ျေဏ ခ ယ ပျေသန ငဖ ရန လ အပယ နသည။ တ နညျေသဥျေဏ ျေသပဖင စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသဥရ လပရ ငရ

လ ယ ဥျေဏ င ပဖည ညျေသ လပယ ျေဏ ငယ ပျေသန ငဖ ရျေဏ ဥယရျေသက ျေသ သည။ ယ ဘ ရယ သျေဏ

ယ ေသဥတငျေသ တညဖင မယ ဥျေသခ မျေသမ၊ ရငျေသန ျေသပမ ျပန မ ငရျေဏမ ဝေါေမ ျေဏ ျေသ၊ ဥခနနနျေသထျေဏ ျေသပ စ မ ျေဏ ျေသ၊

ျမျေသ á€„á€œá€•á€žá€»á€±á€Ź ျေသနင ျမျေသ ငမနညျေသပေါျေသယ သျေဏ á€œá€•á€žá€»á€±á€Źá€»á€±á€žá€™ ျေဏ ျေသ ရရ န ငမနင á€œá€•á€á€œá€…á€»á€±á€Źá€™ ျေဏ ျေသ၊

á€œá€»á€•á€…á€…á€…á€™á€»á€±á€žá€Ąá€„ ရရ န ငမ၊ လမျေသပနျေသ သ ယ ရျေသနင ဥပချေဏ ျေသလ အပယ သျေဏ အယ ပခခ

အယ ျေဏ အအ မ ျေဏ ျေသ စသည တ သည ရငျေသန ျေသပမ ျပန သ မ ျေဏ ျေသ ရငျေသန ျေသပမ ျပန ဖ ရျေဏ အဓ ထျေဏ ျေသ

စဉျေသစျေဏျေသ ယသျေဏ အခ မ ျေဏ ျေသ ပဖစသည။

နယ ျေသနနျေသမ ျေဏ ျေသသည အဖမတ ယစ ပမင တ ယ နယ ျေဏ ငျေသ ပမနမျေဏ ပပညသ တ ၏ ထငပမငမနင

ယ ပပျေဏ ခ မ ျေဏ ျေသသည အမန ပဖစပ ယ နသညနင ျေဏ ပချေဏျေသမ မရ ပေါ။

အစ ျေသရဥ သည စျေဏျေသသ ျေသ န ယ ျေသနနျေသပမင တ မ ထ နျေသခ ျပရန

က ျျေသစျေဏျေသခ ယ သျေဏ လညျေသ ခ NLD အစ ျေသရ á€Ąá€•á€±á€«á€Ąá€á€„ အစ ျေသရ အ သည

ပပညသ လ ထ၏ ယ မျျေဏ လင ခ မ ျေဏ ျေသ စမျေသယ ျေဏ ငယ ပျေသန ငခ ပခငျေသ မရ ပေါ။ ခ ငပပညန ၊

ရငပပညန ၊ မနပပညန ၊ ရခ ငပပညန နင ရမျေသပပညန တ တ င ၂၀၁၅ -၂၀၁ ၆

á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစမ ၂၀၁၇- ၂၀၁၈ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစအတ ငျေသ ယ ငယ ျေသ ယ ဖျေဏငျေသပမနနျေသသည ၂၀၁၃- ၂၀၁၄

á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစမ ၂၀၁၅ - ၂၀၁၆ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစ ထ ပ မ ပမင တ á€œá€»á€±á€Ź ပေါသည။ ထ အပပင ၂၀၁၃ -

၂၀၁၄ á€˜á€á€á€»á€±á€Ź နစမ ၂၀၁၇ - ၂၀၁၈ á€˜á€á€á€»á€±á€Źá€”á€…á€Ąá€ ငျေသတ င ခ ငျေသပပညန သည

ဥပချေဏ ျေသပပညန နင တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသထ ပမင မျေဏ ျေသယ သျေဏ ယငယ ျေသယ ဖျေဏ ငျေသပမ နနျေသေဏ

ခ စျေဏျေသရပေါသည။ တ ငျေသယေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ á€»á€±á€žá€Ąá€œ ယ ေသဥသ ျေသသ ျေသ၏

ယ ငယ ျေသယ ဖျေဏငျေသပမနနျေသ ပဖစယ ပေါယ စသည စျေဏျေသသ ျေသ နစညအစမ ျေဏ ျေသဥျေဏ ျေသ သ ရ

á€”á€±á€Źá€»á€±á€žá€œá€Šá€•á€á€„á€»á€±á€žá€žá€Š တ ငျေသယေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသဥသ ျေသသ ျေသ၏ စျေဏျေသသ ျေသ နျေသယ ျေသနနျေသ

ပမင တ မ ထ နျေသခ ျပရျေဏ တင မ ျေဏ ျေသစျေဏ အသ ျေသတ ည ပေါ သည။ တ ငျေသယေသက ျေသနင

ပပညန မ ျေဏ ျေသ၏ ယငယ ျေသယ ဖျေဏငျေသပမနနျေသနင စပလ ဉျေသ၍ တ ငျေသယေသက ျေသဥစ ျေသရမ ျေဏ ျေသ၊

ပပညန အစ ျေသရမ ျေဏ ျေသ၊ တ ငျေသယ ေသက ျေသ လ တ ယတျေဏ မ ျေဏ ျေသနင ပပညန လ တယတ ျေဏ မ ျေဏ ျေသသည

မ ဝေါေမ ျေဏ ျေသ ည န ငျေသခင ရပေါ မ ဝေါေမ ျေဏ ျေသ၏ ထ ယ ရျေဏ မမျေဏ ပ မ ယ á€»á€±á€Źá€„á€»á€±á€žá€™á€”á€œá€»á€±á€Ź ပေါမ ည။ အ ပေါ

ခ ဉျေသ ပမမျေဏ â€œá€•á€™á€”á€™á€»á€±á€Ź န ငင ၏ ယ ရရညတညတ ဖပ ျေသ ဟနခ ည ယ သျေဏ ဖ ေဖဖ ျျေသတ ျေသတ မစ မ နျေသ

( ၂၀၁၈)”ပေါ ယငယ ျေသယ ဖျေဏငျေသပမဥျေဏျေသ ခ ဉျေသ ပပ နင တ ည မ မရ ပေါ။

အလပအ င အပပည အဝ ရရ မသည အစ ျေသရဥတ ဥယရျေသက ျေသယ သျေဏ မ ဝေါေပနျေသတ ငမ ျေဏျေသထမ

တ စခ ပဖစပေါသည။ အလပအ င အပပည အဝ ရရ မ သညမျေဏ န ငင လ ျေသ ငရျေဏ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ

တ ညဖင မမနင စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသတ ျေသတ မတ အတ á€œá€•á€žá€»á€±á€Ź ျေသရငျေသပမစမ ျေဏ ျေသ အပပည အဝ

အသ ျေသခ န င ပခငျေသဟ လ ပေါသည။ အလပအ ငရရ မနနျေသ နျေသစစ ည လျင

Page 16: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

x

ပမနမျေဏ န ငင ၏ á€œá€•á€žá€»á€±á€Ź ျေသထ သည အယ ပခအယ န ယ ျေဏ ငျေသမနဟန ရ ပေါသည။ သ ယ သျေဏ

“အလပအ ငရရ မနနျေသ”တင န ငင ပချေဏျေသသ ယ ရ ေယ á€•á€•á€»á€±á€Źá€„á€»á€±á€žá€Ąá€œá€•á€œá€•á€ž မ ျေဏ ျေသ ပေါဝငမသ ည

ထငရျေဏျေသပေါသည။ ပပညန အခ ျေတ င အလပအ င ဖနတ ျေသယ ပျေသန ငမ မရ ပခငျေသသည

ယ ပေါ á€œá€„á€‘á€„á€›á€»á€±á€Źá€»á€±á€žá€š သျေဏ ပပဿနေဏ ပဖစပေါသည။ ထ အပပင ယ ျေဏ ငျေသယ နရ မည ဥစျေဏျေသ

အလပလပယ နရသည အသ ၁၈နစ မပပည ယ သျေသသည ယ ျေဏ ငျေသယနဥရ ယ လျေသ မ ျေဏ ျေသ၏

ရျေဏခ ငနနျေသသည ပပညန တစခ လျင အသ ááˆá€”á€…á€šá€Ąá€»á€±á€Ź ယ လျေသည ျေသယ ရ၏ သ ျေသပ တ စပ

အထ သ သျေဏ ထငရျေဏ ျေသစျေဏ ယတ ေရပေါသည။ ပပညယ ထျေဏ ငစအစ ျေသရသည á€œá€•á€žá€»á€±á€Ź ျေသထဥယရျေသဥျေဏ ျေသ

၎င ျေသတ ပပညယ ထျေဏငစဥ င ၏ တ ျေဏ ဝနအပဖစ မတ ထျေဏ ျေသပေါသည။ တ ငျေသယ ေသက ျေသ

အစ ျေသရမ ျေဏ ျေသနင ပပညန အစ ျေသရမ ျေဏ ျေသသည မ ဝေါေ ည န ငျေသယရျေသ ရျေဏ တငလညျေသယ ျေဏငျေသ၊ မ ဝေါေ

အယ ျေဏ ငအထည ယ ဖျေဏ ရျေဏတင လညျေသယ ျေဏငျေသ ပေါ ဝငန ငမည ပေါ ယ ပဖရငျေသခ မ ျေဏ ျေသမျေဏ ပ မ

ထ ယ ရျေဏ ဖ ရ သညဟ အက ျပပျပေါသည။

တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ á€»á€±á€žá€Ąá€œ ငျေသရနမျေသပေါျေသမ ယ လ á€œá€»á€±á€Ź နျေသစစရျေဏတင ခ ငျေသ

ပပညန ၊ ရခ ငပပညန နင ခ ငပပညန တ ၌ ငျေသရနမျေသပေါျေသယ နသ မ ျေဏ ျေသ အမ ျေဏျေသ ျေသ ရ

ယ နသည။ ငျေသရနမျေသပေါျေသ မနနျေသမျေဏ ခ ငျေသပပညန ၅၈% ၊ ရခ ငပပညန နင

ခ ငပပညန တ မျေဏ ၄၁.၆% နင ၃၆.၆% တ ပဖစသည။ ၎ငျေသတ နင န ငစ ျေဏ

တ နသသျေဏရ တ ငျေသယ ေသက ျေသ၊ မနတယ လျေသတ ငျေသယေသက ျေသနင ရန န တ ငျေသယေသက ျေသတ တင

ငျေသရနမျေသပေါျေသမနနျေသသည ဥနညျေသ ျေသပဖစဖပ ျေသ ရျေဏခ ငနနျေသဥျေဏ ျေသပဖင ၁၃.၂%၊ ၁၃.၂%နင ၁၃.၇ %

အသ ျေသသ ျေသရ သည။ ငျေသရနမျေသပေါျေသမပဖစယ နရပခငျေသမျေဏ တ ငျေသယ ေသက ျေသ နင ပပညန အလ

မတ ည န ငသည မ ျေဏ ျေသစျေဏ ယ သျေဏ အယ ျေဏ ငျေသဥရငျေသမ ျေဏ ျေသ ရ ယ နယ ပန ငမည။ ယ ဘ

န ငသညမျေဏ ခ ပေါ ငျေသရနမျေသပေါျေသမနနျေသမ ျေဏ ျေသယ သျေဏ တ ငျေသယ ေသက ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ သည

၎င ျေသတ ယ ေသဥတငျေသရ အ မယ ထျေဏ ငစမ ျေဏ ျေသဥတ အလပအ င ဖနတ ျေသယ ပျေသန ငမ နနျေသ

နညျေသပခငျေသ၊ အ ငပမင အလပအ ငဖနတ ျေသယ ပျေသန ငမနညျေသပခငျေသ/မရ ပခငျေသနင စ ျေသပျေဏ ျေသယ ရျေသ

လပ ငန ငမဝနျေသ င နညျေသပခငျေသ/မရ ပခငျေသတ ပဖစယန ျေဏ အ မယ ထျေဏငစမ ျေဏျေသဥယ နပဖင

အ ပေါယ ေသဥတငျေသ ဝငယ င ရျေဏ ယ ဖရရ န ငယ သျေဏ အယ ပခအယ နမျေဏ အငမတ န

ခ ခယ နပခငျေသပငပဖစသည။

Page 17: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

xi

ပပ ည နယ နင တင ဏသယေသက က ာှမ ာာှ

စ ာှ ပ ာ ာှ ယရာှ အစ ရင ခ စာ ( ၂၀၁၉ခနစ )

ခခ ျင သ ာှသပ ခ က

Page 18: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

xii

ပပညယထျေဏ ငစသမမတ ပမနမျေဏန ငင သည ပပညယ ထျေဏငစန ယပမ၊ တ ငျေသယ ေသက ျေသ

( ၇)တ ငျေသနင ပပညန ( ၇)ပပညန တ ပဖင ဖေစညျေသတ ညယ ျေဏ ထျေဏ ျေသပေါသည။

ပပညယထျေဏ ငစ၏ စ ျေသပျေဏျေသယရျေသ အယ ပခအယ န ယလ á€œá€»á€±á€Ź နျေသစစရျေဏတ င အဓ

နျေသရငမ ျေဏျေသပဖစသည စစယပေါငျေသ ပပညတငျေသ ထတ လပမနင ဝနယ ျေဏငမတနဖ ျေသ (ဂ ေ ပ )၊

ယ ငယ ျေသယ ဖျေဏငျေသပမနနျေသ၊ အစ ျေသရ၏ အရ - အသ ျေသ ယ ငစျေဏ ရငျေသ၊ á€œá€•á€žá€»á€±á€Ź ျေသထဥယ ပခအယ န၊

ရငျေသန ျေသပမ ပန မ၊နင ငျေသရနမျေသပေါျေသမတ ယ ခေါငျေသစဉပပျ ဩ ျေသတ ည ယ လ á€œá€»á€±á€Ź ပေါသည။ အစပ ငျေသ

န ေေါနျေသခ သ သ ပပညယ ထျေဏငစက ျေသဥျေဏ ျေသ တ ငျေသယ ေသက ျေသ (၇) တ ငျေသ၊ ပပ ညန (၇) ပပညန

တ ပဖင အဓ ဖေစညျေသထျေဏ ျေသရျေဏ အ ပေါ ယ ေသတ စခစ ၏ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ အယပခအယ န ယ ျေဏင ျေသမနပေါမ

ပပညယထျေဏ ငစ၏ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ အယ ပခအယ နသညလညျေသ ယ ျေဏ ငျေသမနမညဟ သပဖင

ယ လ á€œá€»á€±á€Ź မည နျေသရငမ ျေဏျေသဥျေဏ ျေသ န ငင လ ျေသ ငရျေဏဥ င ဥစျေဏ ျေသ တ ငျေသယေသက ျေသနင

ပပညန မ ျေဏ ျေသဥ င အယ ပခပပျ ယ လ á€œá€»á€±á€Ź ပေါသည။ နျေသရင တ စခစ တ ငျေသဥတ

ဥခနျေသတ စခနျေသ စ ယ လ á€œá€»á€±á€Ź နျေသစစထျေဏ ျေသပေါသည။ ခ ခခ ျင သ ျေသသပခ တ ငမ နျေသရင (မ ျေဏ ျေသ)

အလ တ ငျေသယေသ က ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ၏ စ ျေသပျေဏ ျေသယရျေသ အယ ပခအယ နမ ျေဏ ျေသ ပဖျေဏ

နျေသစစပေါမည။

အမ ျေဏျေသ ခ ပဖစယ သျေဏ “ပပညန မ ျေဏ ျေသသည တ ငျေသယေသက ျေသမ ျေဏ ျေသထ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ

အယ ပခအယ န ပ မ ျေသရ ျေဏ ျေသပေါသည”နင ပတ သတ ၍ သ ျေသသပလ ပေါသည။ ယ ဘ ဥျေဏ ျေသပဖင

ပပညန မ ျေဏ ျေသတင တ ငျေသရငျေသသျေဏ ျေသဥဖေဥ စညျေသမ ျေဏ ျေသနင တ ပမယ တျေဏတ စစပမ ျေဏ ျေသ ပဖစပျေဏျေသယနပခငျေသ၊

နစယပေါငျေသမ ျေဏ ျေသစျေဏ အပခ ျပခ ယ သျေဏ ဥျေဏ á€á€»á€±á€Ź ရငစနစသည ရန နနင မနတယ လျေသ သျေဏ

စ ျေသစ ခ ဖပ ျေသ ဥပချေဏ ျေသတ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသနင အထ ျေသသပဖင ပပညန မ ျေဏ ျေသ

Page 19: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

xiii

လ စလ ျရ ခ ပခငျေသတ ယ ျေဏ င ဖ ေဖဖ ျျေသမယ နေဏ ယ နရ ပခငျေသမျေဏ ပငငျေသ ဖ ရျေဏ မရ ။ သ ယ သျေဏ

ငျေသဥခ ယ ျေဏင တ ငျေသယ ေသက ျေသဥျေဏ ျေသလ ျေသသည ပပညန မ ျေဏ ျေသ ဥျေဏ ျေသလ ျေသထ

ခ မျေသသျေဏ ဝယ နသည၊ တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသရ á€±á€™á€»á€±á€Źá€œ မ ျျေသမ ျေဏ ျေသသည ပပညန မ ျေဏ ျေသတ င

ယ နထ ငသည ဥပချေဏ ျေသယ သျေဏ ခ င၊ ျေဏ ျေသ၊ ရင၊ ခ ငျေသ၊ မန၊ ရခ င၊ ရမျေသလ မ ျျေသမ ျေဏ ျေသ

ဥျေဏ ျေသလ ျေသထ ပ မ ခ မျေသသျေဏ ဝယ နသညဟ ယ ျေဏ ခ မခ န ငပေါ။ ခ

နျေသရငမ á€»á€±á€Źá€»á€±á€žá€Ąá€œ ယ လ á€œá€»á€±á€Ź မအရ အခ ျေ နျေသရင မ ျေဏ ျေသတ င ( စစယ ပေါငျေသ

ပပညတငျေသထတ လပမနင ဝနယ ျေဏငမတနဖ ျေသ၊ ငျေသရမယတ မ၊ ယ ငယ ျေသယ ဖျေဏ ငျေသပမ)

ပပညန မ ျေဏ ျေသသည တ ငျေသယေသက ျေသမ ျေဏ ျေသထ ပ မ ရ ျေဏ ျေသယ နဖပ ျေသ အခ ျေ နျေသရငမ ျေဏ ျေသတ ငမ

( ပပညတ ငျေသ ရငျေသန ျေသပမ ပန မနင န ငင ပချေဏ ျေသရငျေသန ျေသပမ ပန မ၊ လ ပသျေဏ ျေသထ အယ ပခ အယ န၊

ပပညန အစ ျေသရမ ျေဏ ျေသနင တ ငျေသယ ေသက ျေသဥစ ျေသရမ ျေဏ ျေသ၏ အရ- အသ ျေသစျေဏရငျေသ) အခ ျေ ပပညန နင

တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသမျေဏ ယ ရျေဏပပနျေသစျေဏ ဥပချေဏ ျေသယ ေသမ ျေဏ ျေသထ ခ မျေသသျေဏ သခ ယ လ ျေဏ ပေါျေသ

ခ စျေဏျေသရပေါသည။

ေတ အမ ျျေသဥစျေဏ ျေသတ င ပေါဝငယ နယ သျေဏ နျေသရငမ ျေဏ ျေသဥယပေါ သ ယ ရျေဏ ယ စသည

ဖ တ ျေဏ မ ျေဏ ျေသမျေဏ တ ညယနရျေဏ ပထဝ ဝင ဥယနဥထျေဏ ျေသ၊ န ယ ပမတ ညဖင မမ

( လ န ငပဋ ပ ခမ ျေဏ ျေသနင တ ရျေဏျေသ င ပယ ေစ ျေသမ ျေသယ ရျေသ)၊ ပပညယထျေဏငစသမမတ ပမနမျေဏ န ငင

န ငင ယတ ျေဏ ဖေစညျေသပ အယ ပခခ င ပယေ (၂၀၀၈)ပေါ á€•á€•á€Œá€»á€±á€Ź နျေသခ မ ျေဏ ျေသနင ၎င ျေသ

အသစယ မျေသဖျေဏျေသယ ပျေသသည တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ ၏ အပခ ျပယ ရျေသမဏဍ ျငနင

င ပယေပ ပျယ ရျေသမဏဍ ျငတ ၏ စမျေသယ ျေဏ ငရညတ ပဖစပေါသည။ အထ ပေါ ဖ တ ျေဏ မ ျေဏ ျေသ

နျေသစစလျင “တ ညယ နရျေဏ ပထဝ ဝင အယ နဥထျေဏ á€»á€±á€žâ€á€™á€Ąá€• နဖ တျေဏ မ ျေဏ ျေသသည လ သျေဏ ျေသတ

စ မ ယ á€•á€•á€»á€±á€Źá€„á€»á€±á€žá€œá€” ငယ သျေဏ ဖ တ ျေဏ မ ျေဏ ျေသ ပဖစပေါသည။ ပမနမျေဏ န ငင သည ေ မ ယ ရစ စနစ

လ နေဏ င သ ျေသယ နသညနင အည ယ ရ ျေသယ ျေဏ ပ အန ငရ န ငင ယ ရျေသသမျေဏ ျေသမ ျေဏ ျေသ၏ န ငင ယရျေသ နဒ

ပပငျေသပပမသည အ ပေါ ဖ တျေဏ မ ျေဏ ျေသဥျေဏ ျေသ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ အယ ျေဏ ငျေသဘ လည ယစရန

စမျေသယ ျေဏငန ငပေါ သည။

“တ ငျေသယ ေသက ျေသ ( ၇)တ ငျေသ၊ ပပညန ( ၇)ပပညန တ ၏ စ ျေသပျေဏျေသယ ရျေသ ဖ ေဖဖ ျျေသတ ျေသတ ပေါမ

ပပညယထျေဏ ငစက ျေသ၏ စ ျေသပျေဏျေသယရျေသ ဖ ေဖဖ ျျေသတ ျေသတ မည”ဟ သပဖင တ ငျေသယ ေ သက ျေသမ ျေဏ ျေသနင

ပပညန မ ျေဏ ျေသရ အပခ ျ ပယ ရျေသမဏဍ ျငနင င ပယေပ ပျယ ရျေသမဏဍ ျငမ ျေဏျေသ ၏ ဥခနျေသ ဏဍသည အထ ျေသ

အယ á€›á€»á€±á€žá€•á€±á€«á€œá€»á€±á€Ź ပေါသည။ ထ အ တ တ ငျေသယေသက ျေသမ ျေဏ ျေသ နင ပပညန မ ျေဏ ျေသရ

အပခ ျပယ ရျေသမဏဍ ျငနင င ပယေပ ပျ ယ ရျေသမဏဍ ျငမ á€»á€±á€Źá€»á€±á€žá စ မျေသယ ျေဏ ငရညနင အတ ပပညယထျေဏ ငစ

အပခ ျပယ ရျေသမဏဍ ျငနင င ပယေ ပပျယ ရျေသမဏဍ ျ ငတ ၏ â€œá€Ąá€»á€±á€Źá€á€»á€±á€Ź ခယ ဝအပခ ျပမ အယ ပေါ ၎ငျေသတ ၏

န ငင ယ ရျေသ နဒ (ပဖစန ငလျင အယ ပခခ င ပယ ေထတ ငပေါ ဥျေဏ á€á€»á€±á€Ź ခယ ဝ အပခ ျပပခငျေသ

Page 20: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

xiv

ခ ေထငပခငျေသ)â€á€™á€»á€±á€Źá€œá€Šá€»á€±á€ž ဥယရျေသက ျေသပပန ပေါသည။ ခ အစ ရငခ စျေဏ ၏ အခ ျေဥခနျေသမ ျေဏျေသတ င

တ ငျေသယ ေသက ျေသမ ျေဏ ျေသနင ပပညန မ ျေဏ ျေသ၏ တျေဏ ဝန နင လပပ ငခင ဥျေဏ á€á€»á€±á€Ź မ ျေဏ ျေသ ပ မ ယပျေသ အပရန

လ ယတ ေ ယ သျေဏ အက ဉျေဏ ဏ မ ျေဏ ျေသ ထည သငျေသ ယရျေသသျေဏ ျေသထျေဏ ျေသ ပေါသည။ ထ အပပင

အခ ျေ ဥခနျေသမ ျေဏ ျေသတင သ ငရျေဏ နျေသရငဥ လ â€œá€•á€™á€”á€™á€»á€±á€Ź န ငင ၏ ယ ရရည တ ညတ ဖပ ျေသ

ဟနခ ည ယ သျေဏ ဖ ေဖဖ ျျေသတ ျေသတ မ စ မ နျေသ ( ၂၀၁၈)”နင သယ á€˜á€»á€±á€Ź မည မမ ျေဏ ျေသ ရ သည အတ

အ ပေါ သယ á€˜á€»á€±á€Ź မည မမ ျေဏ ျေသ အယ ပေါ နျေသစစထျေဏ ျေသပေါသ ည။

အယ ရျေသက ျေသယ သျေဏယ ျေဏ င အ က မက မ ယ ဖျေဏ ပပဖပ ျေသ ပဖစယ သျေဏ လညျေသ ထပမ

ယ ဖျေဏ ပပလ သညမျေဏ “တ ငျေသယေသက ျေသနင ပပ ညန ဥျေဏ ျေသလ ျေသ၏ စ ျေသပျေဏျေသဖ ေဖဖ ျျေသတ ျေသတ ပေါမ

ပပညယထျေဏ ငစ၏ စ ျေသပျေဏ ျေသ ယ ရျေသ ဖ ေဖဖ ျျေသ တ ျေသတ ပေါမည” ထ ယ ျေဏ င တ ငျေသယ ေ သက ျေသမ ျေဏ ျေသနင

ပပညန မ ျေဏ ျေသ အပခ ျပယ ရျေသမဏဍ ျငနင င ပယေပ ပျ ယရျေသမဏဍ ျငတ ၏ ဥခနျေသ ဏဍ ခထ ပ မ

က ျေသမျေဏ ျေသ ပပနယစယ ရျေသနင ၎င ျေသတ ၏ စမျေသ ယ ျေဏငရည ယ ျေဏငျေသမနယရျေသ အထ ျေသ

အယ ရျေသက ျေသပေါသည။

Page 21: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

xv

“Poor countries are poor not because of their geographies or cultures, or

because their leaders do not know which policies will enrich

their citizens.”

Daron Acemoglu & James A. Robinson, Why Nations Fail (2012).

Page 22: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

1

အခန ှ (၁)

စစပဌေါ င သပဌည တင ှထတ လဌ မနင ဝန ပ ေဏင မတန ဖ ှ

á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ၂၀၁၁-၁၂ မ ၂၀၁၇-၁၈ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€ž ထတလဌမနငေ ဝေလ á€Źá€„á€™á€á€±á€Œ ျဏသ1 မ ဏျဏသ

á€œá€œá€±á€œá€Ź ေျဏသစစရဏတင လတေရ ရလသာ စ á€á€á€„á€…á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€š အခ တစခ မာ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žáá€‚ ေ ဌ မ ဏျဏသရဏမ ေညျဏသရဏသ ယဉရာ (ဥေညျဏသဥမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ စဉက ညေရဏတင)တင

တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ2မလ၍ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၆ခသည ဖဌညေယမ ဏျဏသထ

ထ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€Ź လေသည လတေရသည။ ခေဌေါ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± ဖဌညေယမ ဏျဏသထ

ဂ ေ ဌ ဌ မ á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá€±á€Œ စ မာ ယစနစ တစခ (သ ) ယစနစတစခမ ထ လအာင á€™á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€˜

တညရ လေသည။ ယငျဏသဥခ အရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± ဖဌညေယမ ဏျဏသထ ဂ ေ ဌ

ဌ မ ရရ လအာင á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငစမျဏသ á€žá€Źá€œá€±á€œá€±á€žá€Š á€œá€Œá€Źá€Šá€±á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Šá‹ ရေ ေတ ငျဏသ လေသက ျဏသ၊

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဧရာဝတ တ ငျဏသ လေသက ျဏသတ မာ ဂ ေ ဌ

အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€€ ပဌ ျဏသ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šáŠ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Š ေယ၊ ရငဖဌညေယနငေ

ခ ငဖဌညတ သည ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဖဌညေယမ ဏျဏသ ဖဌစက သည။ ဇယဏျဏသ (၁.၁) သည ၂၀၁၇-၁၈

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ တစညျဏသ ဂ ေ ဌ အမ ဏျဏသ ျဏသမ

ဥေညျဏသ ျဏသသ စ ၍ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ ဇယဏျဏသ (၁.၂) သည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ ဖမေမဏန ငင ၏ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹

ဇယ ေဏ ှ (၁.၁) တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ á€±á€Źá€žá€Ąá€œ တစ ဩ ှ ဂ ေ ဌ (၂၀၁၇-၁၈ á€˜á€á€á€±á€Ź ပ ှနစ )

စဉ တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ တ စ ဩ ှ ဂ ေ ဌ ( ဌ )

၁။ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၂၁၆၁၁၅၉.၉

၂။ တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၆၁၈၃၀၇.၄

၃။ စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၄၉၂၀၉၀.၅

၄။ မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၃၇၈၃၆၂.၉

1 á€œá€˜á€Źá€‚á€œá€±á€±á€˜á€Źá€žá€Źá€›á€Œá€á€„ á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€‘á€á€œá€Œá€™á€”á€„á€± ဝေလ á€Źá€„á€™á€á€±á€Œ ျဏသ ဂ ေ ဌ ဟ အတ လ ာ လခေါ သည။ ထ လက ဏငေ á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသတင ဂ ေ ဌ ဟ ဥစဏျဏသထ ျဏသသ á€»á€Źá€žá€”á€±á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹ 2 á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± မေဖဌညေယတ သည á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Ź ဘဏဍာနစမ á€Źá€»á€Źá€žá€á€…á€œá€œ ာ တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသထ ဂ ေ ဌ တေဌ ျဏသ ဌ မ မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá‹

Page 23: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

2

၅။ မေဖဌညေယ ၁၃၂၇၉၇၂.၁

၆။ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၁၈၀၃၈၅.၀

၇။ ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၁၃၈၄၅၄.၅

၈။ ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၀၂၂၇၇၄.၇

၉။ ရငဖဌညေယ ၇၈၃၃၈၄.၁

၁၀။ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ၇၈၃၂၀၉.၂

၁၁။ ခ ငဖဌညေယ ၇၁၇၅၃၅.၃

၁၂။ ရခ ငဖဌညေယ ၆၈၅၇၄၂.၉

၁၃။ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ၆၇၄၂၂၄.၅

၁၄။ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ၅၂၄၇၆၂.၁

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

ဇယ ေဏ ှ (၁.၂) တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ á€±á€Źá€žá€Ąá€œ ဂ ေ ဌ တင ဌေါ ဝင မ ေဏ ခ င နန ှ (၂၀၁၇-၁၈

á€˜á€á€á€±á€Ź ပ ှနစ )

စဉ တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ ေဏ ခ င နန ှ

၁။ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၂၅.၅

၇၇.၅

၂။ စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၂.၇

၃။ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၁.၇

၄။ ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၁၀.၁

၅။ ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၈.၉

၆။ မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၈.၆

၇။ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ၆.၃ ၂၂.၅

Page 24: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

3

၈။ မေဖဌညေယ ၄.၄

၉။ တေသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၃.၇

၁၀။ ရခ ငဖဌညေယ ၃.၅

၁၁။ ရငဖဌညေယ ၂.၀

၁၂။ ခ ငဖဌညေယ ၁.၉

၁၃။ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ၀.၄

၁၄။ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ၀.၄

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

အထ ဌေါ ဇယဏျဏသ (၁.၂)အရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥေ ဖမေမဏန ငင ၏

ဂ ေ ဌ ဥဏျဏသ အဓ ဌေါဝင ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ á€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Šá€™á€Ź ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊ စစ ငျဏသတ ငျဏသ

လေသက ျဏသ၊ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊ ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ ဖဌစပဌ ျဏသ

၎ငျဏသတ ၏ ဖမေမဏန ငင လ ျဏသ ငရာ ဂ ေ ဌ တင ဌေါဝငမ ရာခ ငနေျဏသမဏ ၇၇.၅% ထ ရ သည လတေရသည။

ဖဌညေယမ ဏျဏသသည á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ အစ á€»á€Źá€žá€›á စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€› á€Šá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™

ဥဏျဏသေညျဏသဖခငျဏသ၊ á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž တညပင မမမရ ဖခငျဏသဥစရ သညေ အ ျဏသ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ

ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ မမာ á€œá€”á€»á€Źá€žá€œ á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသထ á€œá€±á€±á€Ź လ ာ ဖခငျဏသ á€–á€Œá€…á€á€±á€›á€Źáá‹

ထ လက ဏငေ ဖမေမဏန ငင ၏ဂ ေ ဌ တင ဌေါဝငဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငမမာ ယခအခ ေထ á€Ąá€œá€±á€Œá€„

á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€ž ဖဌစလဌမည။ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Š ဖဌညေယမ ဏျဏသထတင စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငဥဏျဏသ

အလ ဏငျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š á€–á€Œá€…á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစအရ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

န á€„á€»á€Źá€žá€šá€‰á€œ င ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၁၉.၂% ာဟလ ရ ပဌ ျဏသ၊ ဂ ေ ဌ á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€œá€œá€»á€Źá€ž အထ

ာဟသည။ á€™á€±á€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Šá€œá€Šá€»á€Źá€ž ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ၂၁.၁% ထ á€Źá€Ÿá€œá€±á€žá€Šá‹

န ငင လ ျဏသ ငရာ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€Ąá€±á€Šá€»á€Źá€ž ျဏသမဏ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž သလတသ မ ဏျဏသ ာလက ာရညစာ á€‚á€›á€á€Źá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€á€±á€›á€œá€žá€Ź ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€‘

á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ျဏသသညမဏ (လ ရ အခ အလ မ ဏျဏသဥရ) á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ဖဌစဌေါသည။ အ ဌေါ

ဖဌညေယနစခ၏ န ငင လ ျဏသ ငရာ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ á€”á€…á€á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€« á€œá€Šá€»á€Źá€ž ၁% ဌင

မရ ဘဖဌစလေသည။ ဂ ေ ဌ တေဌ á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€±á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€±á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€Œá€™á€Źá€á€–á€Œá€…á€œá€±á€›á€Ź ဖဌညေယ

တစခ၏ á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငလသာ á€‘á€á€œá€Œá€™á€…á€™á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž (ထတလဌန á€„á€™á€Œá€™á€Źá€) မာ မ ဏျဏသစဏ

ေ မေ á€œá€±á€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Œá€„ ဖဌစသည။

Page 25: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

4

ကသညမဏ ဖမေမဏန ငင ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź လ ရ အခ ေဥထ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá

á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငမလဌေါတင သ သ သာသာ မ တညလေသညဟ လ ာ ခ ခ န ငပဌ ျဏသ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ မ á€Šá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€±á€œ လက ဏငျဏသ အခ အလ မ ဏျဏသ

á€œá€Œá€Źá€Šá€±á€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€Œá€žá€Šá‹

ဌ (၁.၁) တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ ေဏ ှ ဂ ေ ဌ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

တ င သပေသက ှမ á€±á€Źá€žá စ á€žá€Œá€±á€Źá€žá€• ှအပပခအပန (၂၀၁၁-၁၇ ခနစ )

န န တ င သပေသက ှသည

န င င ၏ဂ ေ ဌ ပဖည ည ှ

ပထေဏ ဌ ပဌသ ေဏ ၌ န တ င ှ

ပေ သက ှနင ပဌည နယ

မ ေဏသထ သေဏ လန ေဏ

á€Œá€™á€±á€Ź ဏ အမ ေဏ ှ ှပဖစ ပသေဏ

တ င ှ ပေသက ှတ စ ခဌင

ပဖစ သည ။

၀

၁၀၀၀၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀၀၀

၃၀၀၀၀၀၀၀

၄၀၀၀၀၀၀၀

၅၀၀၀၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀၀၀

၇၀၀၀၀၀၀၀

၂၀၁၁/၁၂ ၂၀၁၂/၁၃ ၂၀၁၃/၁၄ ၂၀၁၄/၁၅ ၂၀၁၅/၁၆ ၂၀၁၆/၁၇ ၂၀၁၇/၁၈

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ခ ငဖဌညေယ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ရငဖဌညေယ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ မေဖဌညေယ

ရခ ငဖဌညေယ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

၀

၃

၆

၉

၁၂

၁၅

၀၃၀၀၀၀၀၀၆၀၀၀၀၀၀၉၀၀၀၀၀၀

၁၂၀၀၀၀၀၀၁၅၀၀၀၀၀၀၁၈၀၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၂) န န တ င သပေသက ှ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 26: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

5

န ငင ၏ ဌငမစ မပမ á€±á€œá€á€Ź á€–á€Œá€…á€œá€žá€Źá€œá€€ á€Źá€„á€±á€Ÿ လ ဏငျဏသ န ငလဌမည။ န ငင ဖခဏျဏသမ

တ ရ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန လဌ ငသညေ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá ၆၈% မာ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတင ရ လေပဌ ျဏသ

န ငင ၏ အက ျဏသမဏျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź လ ျဏသ ဌေတ ျဏသထဏျဏသသည။3 ဂ ေ ဌ á€Œá€™á€Źá€á€™á€Ź ၂၀၁၁-၁၂

ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၉.၃ သေျဏသခေထ ရ ပဌ ျဏသ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€

á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ááƒá€žá€±á€»á€Źá€žá€á€± á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€ž တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€žá€Šá‹ သ လသာ á€šá€„á€»á€Źá€žá€”á€…á တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ

၈.၅% သာရ ၍ ၎ငျဏသတ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသ ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစ၏ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ (၁၂.၇%) ဖဌငေ

ခ ေထ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ငျဏသသဏျဏသသည လတေရသည။ သ လသာ န ငင ၏ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ

ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသထ á€žá€Źá€œá€±á€•á€™ á€žá€Źá€œá€± ာ ခေဌေါ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစ၌

၂၃.၇% ထ ရ သည။

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Ź လယယာ၊ စ မနငေ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ á€œá€œá€±á€œá€Ź ေျဏသစစရဏတင ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသသည

á€á€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသထ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍ၏ဌေါဝငမ

ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Š လတေရသည။ ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၅-၁၆

á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž á€œá€šá€šá€Źá€”á€„á€± စ မ ဏဍက ျဏသတ ၏ ဌေါဝငမ ဥေညျဏသငယ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသမ ဖမငေတ လာသည။ လယယာ ဏဍက ျဏသသည ၇.၂% မ ၆%

သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ စ မ ဏဍက ျဏသသည ၄၆.၈% မ ၄၄.၈% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ ဝေလ ာငမ

ဏဍက ျဏသသည ၄၆% မ ၄၉.၃% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ အသ ျဏသသ ျဏသရ လာက သည။ ကသညမဏ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€žá€Źá€Ąá€ ဖဌစပဌ ျဏသ ဖမေမဏန ငင အမ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€˜ စ

ဌ ေပဌ ျဏသမ စ မ ေျဏသဥရ ရညမေျဏသထဏျဏသခ á€œá€Œá€Źá€œ ာငန á€„á€™á€œá€Šá€»á€Źá€ž ဖဌစသည။ စ မ á€±á€»á€Źá€žáŒ န ငင ၏

ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍ၏ ဌေါဝငမ အခ ျဏသဥစဏျဏသ လလ ဏေခ ပဌ ျဏသ စ မ ဏဍနငေ ဝေလ ာငမ

ဏဍတ ၏ ဌေါဝငမ အခ ျဏသဥစဏျဏသ ဖမငေတ á€œá€Źá€œá€…á€›á€± ရညမေျဏသထဏျဏသသည။ လယယာ ဏဍ

လလ á€Źá€±á လဌ ငရေ မဟတဘ လယယာထတ ေမ ဏျဏသ တ ျဏသတ á€‘á€á€œá€Œá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± စ မ ဏဍ

တ ျဏသတ လစပဌ ျဏသ လငလက á€»á€Źá€žá€á€±á€œ ာငမ၊ ခရ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ ဝေလ ာငမ၊ á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€žá€Šá€± ဝေလ ာငမ ဏဍမ ဏျဏသ တ ျဏသတ á€œá€…á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဝေလ ာငမ á€á€á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€±

ဂ ေ ဌ တင ဌေါဝငမ ရာခ ငနေျဏသ တ ျဏသတ á€œá€Źá€œá€…á€›á€± ဖဌစဌေါသည။ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစ

á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသနစမ á€Źá€»á€Źá€žá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž ဏဍက ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€Ąá€ ျဏသဥစဏျဏသမဏ ခေဌေါ ရညမေျဏသခ အတ ငျဏသ

3 á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန á€™á€Ąá€á€„á€±á€Ąá€œá€™á€»á€Źá€ž á€œá€œá€±á€œá€Źá€™á€Ąá€… အရငခ စာ (၂၀၁၅) တင á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€ အရ ဖမေမဏန ငင တင ၁၉၈၈ခနစမ ၂၀၁၅ခနစ၊ á€©á€‚á€á€œá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž န ငင ဖခဏျဏသမ တ ရ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန လဌ ငသညေ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž (၇၀၇)ခ ရ ရာတင ရေ ေတ ငျဏသတင ၄၈၃ခ၊ ဌခ ျဏသတ ငျဏသတင ၄၂ခနငေ ရခ ငဖဌညေယတင ၂၈ခစ ဖဌငေ အသ ျဏသသ ျဏသရ က သည။

Page 27: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

6

တ ျဏသတ လေပဌ ျဏသ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစ၌ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź လယယာ ဏဍတင ၅.၂%၊

စ မ ဏဍတင ၄၄.၉%နငေ ဝေလ ာငမ ဏဍတင ၄၉.၉% တ ဖဌစသည။

န န တ င သပေသက သပဌ သလျင

ဂ ေ ဌ á€Œá€™á€±á€Ź ဏ ေတ ယ အမ ေဏ ှ ှ

ပသေဏ တ င သပေသက သမေဏ

စစ င ှ တ င သပေသက ှ

ပဖစ သည ။

န ငင ၏ စ မပမ á€±á€œá€á€Ź

á€™á€Ÿá€á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž စ မ

ပမ á€±á€œá€á€Ź á€á€…á€á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသထ ယစနစတစခထ (သ ) ယစနစ တစခထ ဌ ထ သညေတ င

ဂ ေ ဌ တေဌ ျဏသ ဌ မ မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€ž သညေ á€á€…á€á€á€Šá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž ဖဌစသည။ ဂ ေ ဌ မာ

နစစဉလမ ဏမေျဏသတ ျဏသတ မမ ဏျဏသ အတ ငျဏသ စဉ မဖဌတ တ ျဏသတ လ ရ သည။

၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၄.á‰á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာထ ရ လေပဌ ျဏသ ညျဏသသ ေျဏသစ ေဥစ ျဏသရ

á€œá€±á€±á€Ź ျဏသ နစ á€Źá€œá€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၆.áˆá€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာ

သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ á€Šá€»á€Źá€žá€‘á€„á€œ ာအစ á€»á€Źá€žá€›á€œ ထ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၇.á‰á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာသ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ နစအလ တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œ ရ ခေသည။

သ လသာ ဂ ေ ဌ မ á€Źá€»á€Źá€žá တ ျဏသတ မ ရာခ ငနေျဏသမ ဏျဏသမဏ မတ ည လဌ။ ခေဌေါ á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Ź

နစမ ဏျဏသဥတငျဏသ စစ ငျဏသတ ငျဏသ လေသက á€»á€Źá€žá ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မရာခ ငနေျဏသမ ဏျဏသမဏ နစစဉ ဌ မျဏသမ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

၈% á€á€±á€»á€Źá€ž ငတင တညရ လေသညဟ န ငပဌ ျဏသ ၂၀၁၄-၁၅ ဘဏဍာနစသည စစ ငျဏသတ ငျဏသ

လေသက á€»á€Źá€žá ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မရာခ ငနေျဏသ (၁၀.၄%)ဖဌငေ ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ ၂၀၁၅-၁၆

ဘဏဍာနစတင ၆.၉%ဖဌငေ ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€•á€Œ á€»á€Źá€žá€œ င ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

နငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသထ ဂ ေ ဌ ဌ မ á€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ တစန ငင လ ျဏသ အတ ငျဏသဥတဏဥရ န ငင ၏ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź

ေတ ယအမ ဏျဏသ ျဏသ ဖဌစသည။ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင န ငင ၏ ဂ ေ ဌ ၌ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၁၂.၄% ဖဌစပဌ ျဏသ

အ á€Œá€±á€«á€˜á€á€á€Źá€”á€…á á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသသည á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€žá€Šá€±á€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ န ငင လ ျဏသ ငရာ ဂ ေ ဌ တင ဥဖမငေ ျဏသ ဌေါဝငဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငလသာ

ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Œá€„ ဖဌစသည။

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

၀

၃

၆

၉

၁၂

၀

၂၀၀၀၀၀၀

၄၀၀၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀၀

၈၀၀၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၃) စ စ င ှတ င သပေသက ှ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

Page 28: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

7

ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź ဏဍက á€»á€Źá€žá€Ąá€œ á€œá€œá€±á€œá€Ź á€±á€»á€Źá€žá€…á€…á€›á€Źá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသန ငင

မ ဏျဏသ ေသ နစစဉ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Źá€œá€œ ဏေ လာလ ရ ပဌ ျဏသ စ မနငေ

ဝေလ ာငမ ဏဍတ ၏ ဌေါဝငမ အခ ျဏသဥစဏျဏသမဏ ဖမငေသထ á€–á€™á€„á€±á€œá€Źá€œá€±á€žá€Š လတေရသည။

လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင ၄၇.၆% ဖဌစပဌ ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသမဏ

၂၅.၃%၊ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသမဏ ၂၇.၁% တ ဖဌစက သည။ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင

လယယာ ဏဍက ျဏသသည ၄၀.၅% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင ၃၆%

သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ ငျဏသသဏျဏသသည။ စ မ ဏဍ က ျဏသသည ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၃၁.၈%

သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင ၃၅.၇% အထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€žá€œ á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€

ဝေလ ာငမ ဏဍက á€»á€Źá€žá€žá€Šá€œá€Šá€»á€Źá€ž ၂၈.၄% သ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ ကသညမဏ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Š လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ အဓ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± လယယာ ဏဍ

á€–á€Œá€…á€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ယငျဏသမ ထ လသာထတ ေမ ဏျဏသ တေဌ ျဏသဖမငေ လယယာထတ ေမ ဏျဏသ သ

á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€–á€™á€„á€±á€á€„á€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငလသာ စ á€™á€œá€šá€šá€Źá€Œ စ á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€± မနငေ သ ငလဌမည။

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ

မ á€±á€Źá€žá€Ąá€œ ဂ ေ ဌ တင

မနတပလှတ င ှ ပေသက ှသည

တ တ ယအမ ေဏ ှ ှ ပဖစ သည ။

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ေသ

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ပမ á€±á€œá€á€Ź

á€–á€Œá€…á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž န ငင ၏

စ မလ မ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

တညရ မမာ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€žá€Šá‹

အမ ဏျဏသစမဏ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€œá€á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€žá€Źá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ

ထတ ေမ ဏျဏသနငေဥတ လေသ၏ဂ ေ ဌ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€ž လ ရ သည။ á€œá€±á€žáá€Ąá€“

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမဏ စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ သတတ နငေ

တငျဏသထ á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€”á€„á€± သစနငေ သစလတာ ထ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌစသည။ အ á€Œá€±á€«á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

ဌ မ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသသညနငေဥမ လေသ၏ ဂ ေ ဌ သည တစန ငင လ ျဏသ အတ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€á€Źá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€±

န ငင ၏ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€” á€„á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ န ငင ၏ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ နစစဉ

ဌ မျဏသမ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၁၁% á€á€±á€»á€Źá€ž ငတင ရ လေသည။ တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဂ ေ ဌ မာ ၂၀၁၁-၁၂

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

၀

၅

၁၀

၁၅

၀

၂၀၀၀၀၀၀

၄၀၀၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀၀

၈၀၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၄) မန တပလှတ င သပေသက ှ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

Page 29: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

8

ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၄.á†á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာမ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၆.áƒá€žá€±á€»á€Źá€žá€”á€„ ၂၀၁၇-၁၈ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၇.á‚á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

တ ျဏသတ မ ရာခ ငနေျဏသမဏ ၃.၈% မ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၇.၈%နငေ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင

၈.၄% သ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€žá€Šá‹ ကတ ျဏသတ မနေျဏသ က ညေခ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá ဂ ေ ဌ

တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသထ တ ျဏသတ မအရ ေ ဌ မ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€€ ဏငျဏသ

လဌေါလငသည။

ဂ ေ ဌ ၏ ဏဍက ျဏသမ ဏျဏသ အလ á€œá€œá€±á€œá€Źá€›á€Źá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž နစစဉ ဌ မျဏသမ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€œá€šá€šá€Źá€”á€„á€±

စ မ ဏဍက ျဏသ နစခတ ၏ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၆၀% နငေ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသမဏ ၄၀% á€á€±á€»á€Źá€ž ငတင

ရ လေသည။ လယယာ ဏဍက ျဏသမဏ ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင ၂၄.၄% မ ၂၁.၃% ဖဌငေ ၂၀၁၅-၁၆

ဘဏဍာနစတင á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစ၌ ၁၉.၄%á€–á€Œá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ ဂ ေ ဌ တင

လယယာ ဏဍ၏ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź á€á€–á€Œá€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€»á€Źá€ž လလ á€Źá€±á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ လယယာ ဏဍက ျဏသ

ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Ź စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ လလ á€Źá€±á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ

ဌငဖဌစသည။ စ မ ဏဍက á€»á€Źá€žá ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင ၂၈.၇% မ

၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၃၂.၉% နငေ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင ၃၃.၇% သ ဖမငေတ လာမ ရ သည။

စ မလ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ လက ဏငေ ဖဌစသည။

န ငင ၏ á€Ąá€œá€šá€Œ ငျဏသ လေသတင တညရ လေပဌ ျဏသ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€ အတ

အခ အခ ာ á€œá€±á€›á€Ź á€–á€Œá€…á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ေသယမမ ဏျဏသ

အ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€‘á€±á€»á€Źá€žá€œá€…á€•á€Œ ျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ၏ ဂ ေ ဌ တင ဝေလ ာငမ ဏဍက á€»á€Źá€žá ဌေါဝငမ

နစစဉဖမငေတ လစလ ရ သည။

Page 30: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

9

ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေသက ှသည

တ င သပေသက ှ ၇ခအထတင

ဂ ေ ဌ ဥေဏသပဖင န င ှယ ဉ ဌေါ

အလယ အလတ အ င တ င

ပနသည ။

န ငင ၏ အက ျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

လ ျဏသ ဖဌစသညေ ရေ ေ

ပမ ေနငေ ေ ျဏသ á€Œá€…á€Źá€› လေသဖဌငေ

ေစညစ ျဏသ ငျဏသမ

ဖမေ ေဖခငျဏသ၊

á€œá€›á€Ąá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€–á€™á€…á€”á€„á€± လဖမ လဖမနစ လဌေါက ယဝမ ရ ဖခငျဏသတ ထ သ ဖဌစလစသညဟ ရလဌမည။

လေသ၏စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž အဓ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ေသယမတ မ á€œá€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€œ ရ သည။ ဂ ေ ဌ မာ တေဌ á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစ တင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၄.áˆá€žá€±á€»á€Źá€ž ေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žáŠ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၅.áˆá€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ဏနငေ ၂၀၁၇-၁၈ဘဏဍာနစတင ၆.áƒá€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာသ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

အသ ျဏသသ ျဏသ ဖမငေတ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź á€á€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

ဏဍက á€»á€Źá€žá€”á€…á€á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€‘ ဌ မ ဏျဏသသည။ နစစဉ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၄၀-၅၀ ရာခ ငနေျဏသဥတငျဏသ ရ လေသည။

၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင ၅၁.၄% ဖဌစပဌ ျဏသ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၄၅%နငေ ၂၀၁၇-၁၈

ဘဏဍာနစတင ၄၁.၉% ထ သာ ဌေါဝငမ ရ လာသည။ ထ သ လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá ဌေါဝငလေမ

အခ ျဏသဥစဏျဏသ နစအလ လလ ဏေခ ၍ တစဌ တင စ မ ဏဍက ျဏသနငေ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသတ ၏ ဌေါဝငမ ဖမငေသထ á€–á€™á€„á€±á€œá€Źá€œá€Ąá€Źá€„ လဌလ ာငလ ရ သည။

သ လသာ လေသ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ž á€œá€žá€»á€Źá€žá€œá€€ ာမာ အဓ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ တင မ ဏျဏသစဏမ ခ လေရသညေဌ စ ဖဌစသည။ ထ အတ လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá

á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသဥတ မ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဏဍက ျဏသတ ထ

မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€œ ရ လေခေသည။

á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာ နစမ ၂၀၁၇-၁၈ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသ ဥေညျဏသငယ လလ ဏေ á€œá€Źá€žá€Šá€±á€Ąá€œá€œ ာ တဌ

စ မ ဏဍက ျဏသနငေ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသတ မာ နစစဉ ဥေညျဏသငယမ စ တ á€»á€Źá€žá€–á€™á€„á€±á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

ေထတစမျဏသဥဏျဏသမ ဏျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œ ရ ပဌ ျဏသ á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသနစ á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź ၂၀၁၆-၁၇

ဘဏဍာနစတငသာ ဖဌေလညဖမငေတ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

-၆

-၃

၀

၃

၆

၉

၀

၂၀၀၀၀၀၀

၄၀၀၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀၀

၈၀၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

á€»á€Źá€žá€˜á€á€á€Źá€”á€…

ဌ (၁.၅) ဧ á€±á€Źá€ တ တ င သပေသက ှ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 31: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

10

တရ ေတ ျဏသတ လာမ စ မ ဏဍ၏ ဂ ေ ဌ တင ဌေါဝငမ ဌ မ အလထာ အ ဖဌ လစခေသည။

á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€ á€±á€žá€šá€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဥေညျဏသငယ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€±á€á€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž

သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž ဌ မ တင ယလာမလက ဏငေ á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသနစမ á€Źá€»á€Źá€žáŒ ဂ ေ ဌ တင

ဝေလ ာငမ ဏဍက á€»á€Źá€žá ဌေါဝငမ ဖမငေတ လာလစန ငခေသည။ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Ź

ေျဏသစစရဏတင ညျဏသသ ေျဏသစ ေဥစ á€»á€Źá€žá€Ąá€›á€œ ထ ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင ခေမေျဏသဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မ

ရာခ ငနေျဏသ (Estimated GDP Growth Rate) ထ လရာ လအာင လေသ၏စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź á€™á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာင

န á€„á€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ ငျဏသ လ ရ လေပဌ ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မရာခ ငနေျဏသမဏ အနတလ ခဏာ (-၄.၅%)

လရာ ရ သဏျဏသသည။ ယငျဏသမဏ ခေဌေါနစ၌ လယယာထတ ေမ á€Źá€»á€Źá€žá ဖဌေရခ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€ž

(အဓ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±) နငေ á€±á€žá€šá€™á€Œá€™á€Źá€ ငျဏသဖခငျဏသတ လက ဏငေ ဖဌစသည။ သ လသာ

á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသနစမ ဏျဏသတင စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငမ ဖဌေလညလ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မ

ရာခ ငနေျဏသမဏ တရ ေထ ျဏသတ လာ ာ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၅.၁% ထ á€–á€Œá€…á€œá€Źá€žá€Šá‹

á€Šá€»á€Źá€žá€‘á€„á€œ ာအစ á€»á€Źá€žá€›á€œ ထ ၂၀၁၆-၁၇ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž ဂ ေ ဌ သည တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž တ ျဏသတ မရာခ ငနေျဏသဥရ ၂.၇% သ ငျဏသသဏျဏသသည။ အလက ဏငျဏသမဏ

á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ ၏ လယယာ ဏဍက ျဏသတင á€Œá€±á€«á€á€„á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€” ငမမာ လလ ဏေ

á€žá€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ ဖဌစသည။

မပ ှတ င ှ ပေ သက ှသည

ပလ á€œá€±á€Ź ပနပသေဏ နစ မ ေဏသဥတင ှ

တ င သပေသက ှ ၇ခအန

ဂ ေ ဌ တင တ တ ယ ပပမေဏ

အနည ှ သပသေဏ တ င သပေ သက ှ

ပဖစ သည ။

၂၀၁၁-၁၂ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€á€„

လေသ၏ဂ ေ ဌ မာ á€Œá€žá€±á€»á€Źá€ž

á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၄.áá€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာထ ရ ပဌ ျဏသ

ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၉.၃% ဖဌစသည။ ၎ငျဏသတ ျဏသတ မနေျဏသသည á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ

လေသ၏ ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ á€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€Œá€„ ဖဌစသည။ ဂ ေ ဌ သည တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

နစအလ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၅.áƒá€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာထ ရ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

အလက ဏငျဏသမဏ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသတင အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

-၅

၀

၅

၁၀

၀

၁၅၀၀၀၀၀

၃၀၀၀၀၀၀

၄၅၀၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၆) မပ ှတ င သပေသက ှ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

Page 32: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

11

á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€ တင တ ျဏသတ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ á€Źá€„á€±á€Œá€„ ဖဌစသည။ သ လသာ

ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၉.၃% မ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၆.၁% သ ငျဏသသဏျဏသသည။

á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသနစမ á€Źá€»á€Źá€žá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž လ ငျဏသမမ ဏျဏသရ ပဌ ျဏသ á€Šá€»á€Źá€žá€‘á€„á€œ ာအစ á€»á€Źá€žá€›á€œ ထ ၂၀၁၆-

၁၇ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€á€„ ၂.၆% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတငမ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ

-၁.၃% ထ သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ တေဌ ျဏသ á€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဂ ေ ဌ သည ၂၀၁၆-၂၀၁၇

ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၅.á„á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာမ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၅.áƒá€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာထ လလ ဏေေညျဏသ သဏျဏသသည။ ဂ ေ ဌ ရ ဏဍက ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá ဌေါဝငမတင

စ မ ဏဍက ျဏသသည ၂၆.၃% မ ၂၉.၂% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသသည ၃၃.၅% မ

၃၆.၄% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသဥသ ျဏသသ ျဏသ ဖမငေတ á€œá€Źá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž လယယာ ဏဍက ျဏသတင ၄၀.၃% မ

၃၄.၄% သ á€Ąá€œá€±á€Ąá€™á€„á€»á€Źá€ž ငျဏသသဏျဏသခေသည။

ကသညမဏ မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€žá€Šá€œá€Šá€»á€Źá€ž လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€–á€á€–á€Œ

လဌလ á€Źá€„á€œá€±á€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတစခ á€–á€Œá€…á€žá€Šá€±á€”á€„á€±á€Ąá€Š လေသ၏စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€„

လယယာ ဏဍက ျဏသ အထ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€› ဖဌစသည။ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá

ဌေါဝငမ လလ ဏေခ ပဌ ျဏသ တဌ တင စ မနငေ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသနစခတ ဌ မ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

လာလအာင လဌလ ာငလ ရ á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ခေဌေါ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတငမ စ မနငေ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ နစခတ မ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€žá€Šá€± တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€‘ လယယာ ဏဍက ျဏသရ

အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ ၏ ထတလဌန ငမစမဥဏျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ

ဖဌစသည။ တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၃သ á€±á€»á€Źá€žá€á€œ ာထ ဖဌစသည။

ပလ á€œá€±á€Ź ပနပသေဏ နစ မ ေဏသ ၂၀၁၁-

၁၂ á€˜á€á€á€±á€Ź နစ မ ၂၀၁၇-၁၈

á€˜á€á€á€±á€Ź နစ အတ င ှ ဌခ ှတ င ှ

ပေ သက ှသည တ င သပေသက ှ

၇ ခအန ဂ ေ ဌ ေတ ယ

အနည ှ ှပဖစ ပနပသေဏ တ င ှ

ပေ သက ှ ပဖစ သည ။

လေသ၏ ဂ ေ ဌ မာ ၂၀၁၁-၁၂

ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€ž

-၅

၀

၅

၁၀

၀

၁၅၀၀၀၀၀

၃၀၀၀၀၀၀

၄၅၀၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၇) ဌခ ှတ င သပေသက ှ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 33: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

12

á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၃.á…á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာထ ရ ပဌ ျဏသ တစန ငင လ ျဏသဥတ ငျဏသဥတဏဥရ န ငင ၏ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၈.၅%

ဖဌစသည။ သ လသာ á€šá€„á€»á€Źá€žá€”á€…á စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငစမျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ဂ ေ ဌ သည ၂၀၁၀-၁၁

ဘဏဍာနစတင ရ á€œá€±á€œá€žá€Ź တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€‘ လလ ဏေေညျဏသသဏျဏသသည။ ထ လက ဏငေ ဂ ေ ဌ

တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ အနတလ á€á€á€Źá€–á€Œá€•á€Œ ျဏသ (-၀.၈%) ထ ရ လာသည။ ယငျဏသမဏ ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသသည

မလ ျဏသတ ငျဏသ လေသက ျဏသ ေသ ဌင လေသ၏စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€„ လယယာ ဏဍက ျဏသ အထ á€»á€Źá€žá€–á€Œ

á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€› ဖဌစပဌ ျဏသ လေသ၏ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ေ ဏဍက ျဏသ

နစခထ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€± ဖဌစပဌ ျဏသ ခေဌေါနစ၌ လယယာစ ဌ á€œá€›á€»á€Źá€ž ထတ ေမ ဏျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

သ ငလေလဌလ မေမည။ á€šá€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသ နစမ ဏျဏသတင စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€–á€Œá€±á€œá€Š လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ

လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá ဌေါဝငမ လလ ဏေခ ရေ လဌလ ာင ခ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€€ ာင စ မနငေ ဝေလ ာငမ

ဏဍက ျဏသ နစခတ ၏ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€”á€±á€»á€Źá€ž ဌ မ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Ź ာ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၄.၉သေျဏသ á€…á€±á€»á€Źá€žá€…á€±á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၅.၅ á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာထ

ရ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၃၅.၁% နငေ ၂၀၁၇-

၁၈ ဘဏဍာနစတင ၃၂.၃% သ လလ ဏေေညျဏသသဏျဏသသည။ သ လသာ တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

လယယာ ဏဍက ျဏသမဏ နစအလ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œ ရ လေခေသည။ စ မ ဏဍက ျဏသမဏ ၂၀၁၇-၁၈

ဘဏဍာနစအရ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၂၆.၇% ထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€œ တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€

á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၁၄သ á€±á€»á€Źá€žá€á€œ ာထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ ထ á€Ąá€–á€Œá€„

ဝေလ ာငမ ဏဍက á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၄၁% ထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€œ

တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၂၂သ á€±á€»á€Źá€žá€á€œ ာထ ဖမငေတ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

အလက ဏငျဏသမဏ စ မ ဏဍက ျဏသတင အဓ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„

á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€œá€á€…á€Źá€»á€Źá€ž စ မလ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ဝေလ ာငမ

ဏဍက ျဏသတင á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€á€±á€œ ာငမ ငရာမ ဏျဏသ၊ သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊

á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ ေသယမလဌငေမ ဏျဏသ တ ျဏသတ လာလသာလက ဏငေ ဖဌစလဌသည။

Page 34: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

13

တ နသသေဏ တ င သပေသက ှသည

တ င သပေသက ှမ ေဏသ အန

ဂ ေ ဌ အနည ှ ှ ပဖစ သည

á€Ąá€•á€Œá€„ မ သပဌည နယ နင

မန ပဌည နယ အစ ပသေဏ

ပဌည နယ မ ေဏ ှထ ဂ ေ ဌ

နည ှလန ှသည တ စ ခ တည ှ

ပသေဏ တ င သပေသက သဌင

ပဖစ သည ။

လေသ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź

လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€ ဖဌစသည။ ၂၀၁၁-၁၂

ဘဏဍာနစတင ဂ ေ ဌ မာ á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၁.၅သေျဏသခေ ရ ပဌ ျဏသ တစန ငင လ ျဏသ အတ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€á€Źá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€±

န ငင ၏ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၃.၆% ဖဌစသည။ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၁၁.၇% ဖဌစပဌ ျဏသ

á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ á€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€á€±á€žá€Šá‹ ခေဌေါနစ၌

လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ သတတ နငေ တငျဏသထ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž မ á€Źá€»á€Źá€žá á€‘á€á€œá€Œá€™á€Œá€™á€Źá€ တ á€»á€Źá€žá€–á€™á€„á€±á€œá€Ź ာ

လယယာ ဏဍက ျဏသတင á€Œá€±á€«á€á€„á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€™ ဌ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ ဖဌစသည။

ဂ ေ ဌ သည နစအလ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œ ရ ပဌ ျဏသ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစ တင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၂သေျဏသ ခေနငေ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၂.á‚á€žá€±á€»á€Źá€žá€á€œ ာထ á€–á€Œá€…á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

သ လသာ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၇.၆% သ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá

á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၅၅% နငေ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင ၅၃.၇%

သ လလ ဏေ သဏျဏသသည။ လယယာ ဏဍက ျဏသဥဏျဏသ အဓ á€œá€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€œá€±á€œá€žá€Ź á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž ငရာ ထတ ေမ ဏျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ဥဖခဏျဏသ သစလတာ ငရာအလဖခခ ထတ ေ

မ ဏျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€™ á€œá€Šá€»á€Źá€ž လယယာ ဏဍက ျဏသ ကသ ဖဌစလစသည။ သ လသာ စ မ ဏဍက ျဏသ

သည ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၁၆.၆% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစ တင ၁၇% သ

á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ တ á€»á€Źá€žá€–á€™á€„á€±á€žá€Źá€»á€Źá€žá€žá€œ ဝေလ ာငမ ဏဍက á€»á€Źá€žá€™á€œá€Šá€»á€Źá€ž ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစ တင ၁၆.၆%

နငေ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင ၂၈.၄% သ ဖမငေတ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ အလက ဏငျဏသမဏ စ မ ဏဍတင

လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ စ မလ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငရည တ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသတင á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊ á€œá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€€ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊ ငဏျဏသရမျဏသ

ဖခငျဏသနငေ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€á€±á€œ ာငမ ငရာ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ ေသယမတ ယဖဌေ á€œá€Źá€á€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ လက ဏငေ

ဖဌစလဌသည။

၀

၃

၆

၉

၁၂

၁၅

၀

၅၀၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀၀

၁၅၀၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀၀

၂၅၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၈)တန သသေဏ တ င သပေသက ှ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 35: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

14

ပဌည နယ မ ေဏ ှ၏ စ á€žá€Œá€±á€Źá€žá€• ှအပပခအပန (၂၀၁၁-၁၇ ခနစ )

ပလ á€œá€±á€Ź ပနပသေဏ နစ မ ေဏသ

၂၀၁၁-၁၇ ခနစ အတ င ှ

မ သပဌည နယ သည ပဌည နယ

မ ေဏသထတ င ဂ ေ ဌ အမ ေဏ ှ ှ

ပသေဏ ပဌည နယ ပဖစ သည ။

ဖဌညေယ၏ အဓ

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź အခ á€±á€œá€žá€Ź

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ မ ဏျဏသ ေသ

လယယာထတ ေ

á€Ąá€œá€–á€á€–á€Œ á€–á€Œá€…á€žá€Šá€±á€”á€„á€±á€Ąá€Š

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™á€Ź ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင ၄၀%

အထ တင ရ လေခေသည။ စ မ ဏဍက ျဏသမဏ ၂၂.၄% ဖဌစပဌ ျဏသ မ ယနငေ တာခ လ တ စလသာ

ေယစဌ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž စခေျဏသက ျဏသ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ á€±á€žá€šá€™á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ဂ ေ ဌ တင ဝေလ ာငမ

ဏဍက á€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€”á€±á€»á€Źá€ž ၃၄.၈% ထ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငခေသည။ ယငျဏသနစတင ဂ ေ ဌ မာ

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž áƒá€žá€±á€»á€Źá€žá€…á€±á€»á€Źá€žá€…á€±á€»á€Źá€žá€‘ ရ ခေသည။ န ငင ၏ ဂ ေ ဌ တင ဌေါဝငဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€™á€Ź ၇.၂%

ဖဌစပဌ ျဏသ á€šá€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€á€„á€™ အခ ျဏသဥစဏျဏသမဏ á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€± လသာနစမ ဏျဏသဥတငျဏသ ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€›á€Źá€ ငနေျဏသ

ဖဌစသည။

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá ဂ ေ ဌ ေျဏသစစရဏတင ဂ ေ ဌ သည နစအလ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œ ရ လေပဌ ျဏသ

၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž áƒá€žá€±á€»á€Źá€ž ခလ ဏနငေ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတင

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၄သေျဏသေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€ž ရ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ ကသညမဏ လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„

စ မလ မ ဏဍ၏ ထတလဌန ငစမျဏသတ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသရ ဏဍအသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá

á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငစမျဏသ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€á€±á€œ ာငမ á€„á€›á€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ တရ ေထ ျဏသ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ ဖဌစသည။ ထ á€Ąá€–á€Œá€„

ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မ á€”á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž နစအလ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€±á€á€±á€žá€Š လတေရသည။ ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစ

တင ၂.၄% မ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၄.၃% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင ၅.၈%

သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ လရာ ရ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ သ လသာ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ž ျဏသသ ျဏသတ ၏

ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသနငေ ဖဌေလည ခ ေထ ျဏသက ညေရဏ á€Œá€™á€Źá€ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€±á€œ ရ လေသည

လတေရသည။ ထ á€Ąá€–á€Œá€„ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Š န ငင ၏ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€”á€±á€»á€Źá€žáŒ တ သလ

၀

၂

၄

၆

၈

၀

၁၀၀၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀၀

၃၀၀၀၀၀၀

၄၀၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၉) မ သပဌ ည န ယ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 36: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

15

ငျဏသမ ရ လေပဌ ျဏသ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ၆.၃% နငေ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတင ၆.၂% သ

လလ ဏေ သဏျဏသသည။ ကသညမဏ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š သည áŽá€„á€»á€Źá€žáá€Ąá€‘ တင ရ á€œá€±á€œá€žá€Ź

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€‘ á€žá€Źá€œá€±á€œá€Ąá€Źá€„ á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငဖခငျဏသ မရ á€œá€žá€»á€Źá€žá€žá€Š လဌေါလင

လေသည။

မန ပဌည နယ သည ပဌည နယ

အလ ဂ ေ ဌ တ င မ ှ

ပဌည နယ ပဌ သလျင ေတ ယ

အမ ေဏ ှ ှပဖစ သည ။

ဖဌညေယ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź

လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€Ąá€œá€–á€á€–á€Œ á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€œ

ဝေလ ာငမ ဏဍမ ဏျဏသ

á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž ယ ယဖဌေဖဌေ လဌ င လာလ ရ က သည။ ယငျဏသဥတ

မေဖဌညေယ၏ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက ျဏသနငေ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသတ အဓ á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€±

ဌေါဝင လထာ ဌ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œ ရ လေသည လတေရသည။ ဂ ေ ဌ မာ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၁.áˆá€žá€±á€»á€Źá€žá€á€‘ ရ ပဌ ျဏသ တစန ငင လ ျဏသဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ ၄.၄% သာရ သည။

á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Ź နစမ ဏျဏသဥတငျဏသ မေဖဌညေယ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź ရတခ ညျဏသ သလ

အ မတေ တရ ေထ ျဏသတ လာသည မလတေရဘ á€–á€Œá€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€»á€Źá€žá€™á€±á€™á€± တစနစထ တစနစ

တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€žá€Š လတေရ ရသည။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ နငေ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစမ ဏျဏသတင á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žáŠ ဖဌညဌ

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသမဏ ယခငနစမ ဏျဏသထ အ မတေဌ မ ဝငလရာ လာမ ခေဌေါနစမ á€Źá€»á€Źá€žá

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဌ မ ၍ á€œá€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€…á€á€±á€žá€Šá‹ ဂ ေ ဌ မာ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘဏဍာနစတင

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၂သေျဏသစေျဏသစေျဏသသ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၂.၄သေျဏသေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€ž သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ ရ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ မေဖဌညေယ á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± န ငင ၏ ဂ ေ ဌ တင

á€Œá€±á€«á€á€„á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€œá€±á€™á€™á€Ź နစစဉဌ မျဏသမ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၄.၃% ရ သည။ ယငျဏသမတစ ငေ ၂၀၁၇-၂၀၁၈

ဘဏဍာနစတင ဂ ေ ဌ မာ á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၂.á‡á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာမ ထ ရ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ စ မလ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

ငဏျဏသရမျဏသဖခငျဏသနငေ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€á€±á€œ ာငမ á€„á€›á€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž á€„á€›á€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမ

ဌေါဝငဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€ž ဖဌစသည။ ခေဌေါနစ၏ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá

၀

၂

၄

၆

၈

၁၀

၀

၁၀၀၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀၀

၃၀၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

á€œá€Œá€„á€»á€Źá€ž

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၁ ၀) မန ပဌည နယ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 37: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

16

á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၂၈% ဖဌစပဌ ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသမဏ ၃၀.၁% နငေ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသမဏ ၄၀.၉% ဖဌစသည။

ကသ မေဖဌညေယ၏ ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍက á€»á€Źá€žá á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź စ မပမ á€±á€œá€á€Źá€™ ဏျဏသတညရ လသာ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ ပဌ á€»á€Źá€žá€œ င ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€ž

ဌ ေပဌ ျဏသ လေသမ ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€•á€Œ á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Ąá€–á€Œá€…á€ž လရာ လအာင အလ ာတလ င á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€” ငသညေ

ဌ စ ရ လေသည။

ပဌည နယ မ ေဏ ှအန ဂ ေ ဌ

တ င တတ ယ အမ ေဏ ှ သမေဏ

ခ င ပဌည နယ ပဖစ သည ။

စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမဏ ဥဏျဏသထဏျဏသ

ရလသာ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ

သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ

မာ ဖဌညေယ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

အဓ ဌေါဝငဖဌညေ ညျဏသ

á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œ ရ လေသည။

၎ငျဏသသယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍမ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင

ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၃၀.၉% ထ ရ လေခေသည။ ယငျဏသရဏခ ငနေျဏသဥရ ရခ ငဖဌညေယသည

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥေ ဂ ေ ဌ တင သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍမ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€”á€±á€»á€Źá€ž

အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€±á€žá€Š လတေရသည။ ကသညမဏ ရခ á€„á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ငရာ စရ တစ á€–á€™á€„á€±á€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Šá€Ÿ န ငလဌမည။ ဂ ေ ဌ မာ

တေဌ á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± မေဖဌညေယ ေသ ဌင နစအလ á€á€–á€Œá€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€»á€Źá€žá€ á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€ž ဖဌစသည။

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၁.á†á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ á€Źá€–á€Œá€„á€± ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၂သေျဏသစေျဏသစေျဏသသ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၂.áá€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာသ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ စ မ ဏဍက ျဏသရ လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ ဝေလ ာငမ ဏဍက á€»á€Źá€žá á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž á€„á€›á€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊ á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€á€±á€œ ာငမ á€„á€›á€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž á€„á€›á€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ ၏ ေထတလဌမနငေ

ဝေလ á€Źá€„á€™á€á€±á€Œ ျဏသတ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ ဖဌစသည။

၀

၂

၄

၆

၈

၁၀

၀

၅၀၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀၀

၁၅၀၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀၀

၂၅၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၁ ၁) ခ င ပဌ ည န ယ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 38: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

17

ထ သ ဖဌညေယ၏ ဂ ေ မာ နစအလ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œ ရ á€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ န ငင ၏ ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင ၄% မ ၂၀၁၅-၂၀၁၆

á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€”á€„á€± ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတ တင ၃.၆% နငေ ၃.၄% သ လလ ဏေ သဏျဏသခေသည။ ဂ ေ ဌ

တ ျဏသတ မနေျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Ź ေျဏသစစရဏ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၂.၁% မ

၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစတင ၄% သ တ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ ကသညမဏ လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ၊

á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍနငေ အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ၊ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍတ ၏

á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငစမျဏသ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€ž လက á€Źá€„á€±á€Œá€„á€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ သ လသာ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏဍာနစ၌ ၃.၁% သ

á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစ တငမ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၃.၇% သ ဖဌေလည

တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ ယငျဏသသ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏဍာနစတင ငျဏသရဖခငျဏသမဏ ရခ ငဖဌညေယ၏ ဂ ေ ဌ

အဓ ဌေါဝငဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Ź သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€–á€Œá€„

လယယာ ဏဍ၊ သဏျဏသငေါျဏသ ဏဍတ ၏ ထတလဌမမ ဏျဏသ ငျဏသသဏျဏသဖခငျဏသနငေ သ င လေမည။

ခ င ပဌည နယ နင င ပဌည နယ တ သည ပဌည နယ အလ ဂ ေ ဌ တင တတ ယနင

စတတ ထ အနည ှ သပသေဏ ပဌည နယ တ ဌင ပဖစ သည ။ áŽá€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€…á€á€œ á€»á€Źá€žá စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź

လယယာ ဏဍနငေ ေသယမ ဏဍတ အထ ျဏသမ ခ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€žá€Šá‹ á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž န ငင á€œá€›á€»á€Źá€ž

မတညပင မမမ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ အ ဌေါဖဌညေယနစခလ á€»á€Źá€žá စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€Ąá€Ÿá€±á€Ąá€á€Źá€»á€Źá€ž

ဖဌစလစမမ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž ရ န ငသည။ ခ ငဖဌညေယ၏ ဂ ေ ဌ မာ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၉.၈သ á€±á€»á€Źá€žá€œ ာမ သာ ရ ပဌ ျဏသ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၁.၁သေျဏသ

စေျဏသစေျဏသနငေ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၁.၂သေျဏသ စေျဏသစေျဏသသဏရ သည။

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ န ငင ၏ဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź နစစဉဌ မျဏသမ ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၂% မ သာ

ရ လေခေသည။ ရငဖဌညေယ၏ ဂ ေ ဌ á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၇.၃သ á€±á€»á€Źá€žá€á€œ ာသာရ ပဌ ျဏသ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€”á€„á€± ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၁၀.၆သ ေျဏသစေျဏသစေျဏသနငေ á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၁.á‚á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ာမ သာရ သည။ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ

န ငင လ ျဏသ ငရာဂ ေ ဌ တင ရငဖဌညေယ၏ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź နစစဉဌ မျဏသမ ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၁.၉% မ သာ

ရ လေခေသည။ ကသည က á€Šá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± áŽá€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€…á€á စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငမမာ

ေ မေ လေလ ရ လေသည ဟ ရလဌမည။

Page 39: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

18

ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသဥရ

á€œá€œá€±á€œá€Ź ေျဏသစစရဏတင

ခ ငဖဌညေယသည ၂၀၁၁-

၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင

လမ á€Źá€™á€±á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

ထတလဌမနငေ ဝေလ ာငမ

တေဌ ျဏသ ရရ လအာင

á€™á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာင န á€„á€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„

လရေနစ၏ ဂ ေ ဌ ထ

ငျဏသသဏျဏသသညေဥတ

ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ မာ (-၅.၂%) ဖဌငေ အနတလ ခဏာ ဖဌလေခေသည။ ၂၀၁၂-၂၀၁၃

á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž ထဌမ ၍ အနတ ၇.၆% ဖဌစလေလ ရ လေခေသည။ ယငျဏသမဏ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသမ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€žá€Šá€± á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငမ တေဌ ျဏသထ တဌ ငျဏသသဏျဏသသညေ

လယယာ ဏဍက ျဏသနငေ စ မ ဏဍက ျဏသတ ၏ ထတလဌမတေဌ ျဏသ ဌ မ မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€€ á€Źá€„á€±á€–á€Œá€…á€žá€Šá‹

အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± လယယာ ဏဍ၊ သဏျဏသငေါျဏသ ဏဍနငေ သတတ ဏဍတ ၏ ဂ ေ ဌ တင

ဌေါဝငဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငမတေဌ ျဏသ တရ ေထ ျဏသ ငျဏသသဏျဏသဖခငျဏသ ဖဌစသည။ á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသနစမ ဏျဏသတငမ

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€–á€Œá€±á€œá€Šá€Šá€»á€Źá€žá€œá€™á€Źá€±á€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘဏဍာနစတင ၉.၉% ထ

တ ျဏသတ မရ လာသည။ အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍနငေ လ ဌစစ ဏဍတ ၏ ဂ ေ ဌ တင

á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź တေဌ ျဏသတ အ မ ဏျဏသစဏ တ á€»á€Źá€žá€–á€™á€„á€±á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€–á€Œá€„ သစလတာ ဏဍနငေ á€œá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€€ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ

(Financial Institutions) တ ဌေါ လ ဌေါတ ျဏသဖမ á€„á€±á€œá€Ź á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ á€Źá€„á€±á€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ ၎ငျဏသဂ ေ ဌ

တ ျဏသတ မနေျဏသသည á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ ခ ငဖဌညေယ၏ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€”á€…á€Œá€„ ဖဌစသည။ á€šá€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€±á€Ź ဂ ေ ဌ တ ျဏသ တ မနေျဏသ ဖဌေလည ငျဏသ ာ ၂၀၁၅-

၂၀၁၆ ဘဏဍာနစတင ၉.၅% နငေ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတင ၅.၇% ထ ငျဏသသဏျဏသသည။

စ မ ဏဍက ျဏသရ အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ၊ စ မလ မ ဏဍနငေ လ ဌစစ ဏဍတ ၏

တ ျဏသတ á€œá€Źá€œá€žá€Źá€”á€±á€»á€Źá€ž လလ á€Źá€±á€±á€Šá€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ ဖဌစသည။

-၁၀

-၅

၀

၅

၁၀

၁၅

၀

၃၀၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀

၉၀၀၀၀၀

၁၂၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

á€»á€Źá€žá€˜á€á€á€Źá€”á€…

ဌ (၁.၁ ၂) ခ င ပဌ ည န ယ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 40: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

19

ရငဖဌညေယ၏ ဂ ေ ဌ

တ ျဏသတ မနေျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Ź

ေျဏသစစရဏတင ၂၀၁၂-၂၀၁၃

ဘဏဍာနစ၏ ဂ ေ ဌ

တ ျဏသတ မနေျဏသသည ၁၆.၃%

ဖဌစပဌ ျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Ź

နစမ ဏျဏသဥတငျဏသ ဥဖမငေ ျဏသ

လသာ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မ

á€”á€±á€»á€Źá€žá€Œá€„ ဖဌစသည။

á€šá€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသနစမ ဏျဏသ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€”á€„á€± ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစတ တင ၉.၅% နငေ

၇.၄% သ ငျဏသသဏျဏသခေသည။ ထ သ á€–á€Œá€…á€›á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€™á€Ź ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘဏဍာနစတင

တရ ေထ ျဏသတ လာလသာ ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသရ သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€á€á€”á€„á€±

á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍတ á€Ąá€–á€Œá€„ စ မ ဏဍက á€»á€Źá€žá သတတ ဏဍနငေ လယယာ ဏဍက ျဏသတင

လယယာ ဏဍနငေ သစလတာ ဏဍတ ၏ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မရာခ ငနေျဏသမ ဏျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ

ဖဌစသည။ လ ပဌ ျဏသ á€œá€±á€±á€Ź နစမ á€Źá€»á€Źá€žá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž ထဌမ ငျဏသမ ရ á€œá€Źá€á€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ၂၀၁၇-

၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတငမ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၈.၅% ဖဌငေ ဖဌေလည á€Šá€»á€Źá€žá€œá€™á€Źá€±á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

လယယာ ဏဍ၊ သစလတာ ဏဍ၊ လ ဌစစ ဏဍနငေ á€œá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€€ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍတ ၏ ထတလဌမနငေ

ဝေလ á€Źá€„á€™á€á€±á€Œ ျဏသတ တ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ ဖဌစသည။

ပဌည နယ မ ေဏ ှအလ ဂ ေ ဌ တ င သေဏ မ တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ ေဏ ှအလ

ဂ ေ ဌ တင လည ှ ဌထမနင ေတ ယ အနည ှ သပသေဏ ပဌည နယ တ မေဏ ယ ေဏ သပဌည နင

ခ င သပဌည နယ တ ဌင ပဖစ ပနသည ။ န ငင ၏ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယတ ဥေ

ဌ ေပဌ ျဏသမဥေ မေ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€±á€žá€Šá€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž အ ဌေါဖဌညေယနစခ၏ ဥငမတေ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€±á€»á€Źá€žá€œá€œá€žá€Ź

ဂ ေ ဌ အရ ကသ ဖဌစရေ အလက á€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€± လေသညဟ ရလဌမည။ ၎ငျဏသတ ၏ လဖမမ á€”á€±á€Źá€žá€„á€–á€Œá€„

ဌထဝ á€á€„á€Ąá€œá€±á€Ąá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€› လယယာ ဏဍ၊ သဏျဏသငေါျဏသ ဏဍနငေ ေသယမတ မာ

áŽá€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€…á€á€ ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€« á€œá€±á€…á€Ź သ လရာ မ ရ လေသည။ ၎ငျဏသတ ၏ ဂ ေ ဌ

á€œá€œá€±á€œá€Ź ေျဏသစစရဏတင á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Š ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

တစသ á€±á€»á€Źá€žá€á€œ á€Źá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž နစသ ေျဏသစေျဏသစေျဏသနငေ ၂၀၁၇-

၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၂.၂သ ေျဏသ လ ာမ သာ ရ သည။ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Šá€œá€Šá€»á€Źá€ž

၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၁.၄သ ေျဏသေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစတင

၀

၅

၁၀

၁၅

၂၀

၀

၃၀၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀

၉၀၀၀၀၀

၁၂၀၀၀၀၀

၁၅၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၁ ၃) င ပဌ ည န ယ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 41: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

20

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž နစသ á€±á€»á€Źá€žá€á€…á€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€žá€± á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၂.၅သ á€±á€»á€Źá€žá€œ ာမ သာ ရ သည။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ တစန ငင လ ျဏသဂ ေ ဌ တင

á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€…á€ á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€›á€Ź á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž ၁%

ဌငမရ သည လတေရသည။ á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá

န ငင လ ျဏသ ငရာဂ ေ ဌ တင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź နစစဉဌ မျဏသမ ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၀.၄% မ á€žá€Źá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ထ á€±á€Šá€»á€Źá€žáŽá€„á€»á€Źá€žá€Œá€„ ဖဌစသည။

အ ဌေါ ဖဌညေယနစခ၏

ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

á€œá€œá€±á€œá€Źá€›á€Źá€á€„ ယဏျဏသ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€™á€Ź န ငင သဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ ဝငလရာ

လာလသာနစ ၂၀၁၄-၁၅

ဘဏဍာနစတင ဂ ေ ဌ

တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၁၀.၉%

ထ ထ ျဏသတ သဏျဏသသည။

ယငျဏသသည ဖဌညေယ၏

ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ ဖဌစလလသည။ အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ၊

á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍနငေ သဏျဏသငေါျဏသ ဏဍတ ၏ တေဌ ျဏသတ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ á€šá€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€±á€Ź နစတင

၅.၃% ထ ဖဌေလည ငျဏသသဏျဏသသည။ န ငင ဖခဏျဏသရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ ဝငလရာ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±á€Ąá€

ေသယမ ဏဍ၊ á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍနငေ လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍတ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၆-

၂၀၁၇ ဘဏဍာနစတငမ ဖဌညေယ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™á€Ź ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ ၅.၈% ထ ဖဌစ

á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

၀

၅

၁၀

၁၅

၀

၈၀၀၀၀

၁၆၀၀၀၀

၂၄၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၁.၁ ၄) á€šá€±á€Źá€žá€•á€Œá€Š န ယ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 42: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

21

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€™á€Źá€™ á€œá€œá€±á€œá€Ź

á€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€Ąá€… ၂၀၁၁-၂၀၁၂

ဘဏဍာနစတင ဖဌညဌ

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ဝငလရာ

á€œá€Źá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ဂ ေ ဌ

တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ အနတ

လ ခဏ (-၅.၉) ရ လေခေသည။

သ လသာ á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသ

နစမ ဏျဏသတင စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငစမျဏသမဏ

လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€žá€Ź á€œá€™á€»á€Źá€žá€œá€€ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€á€„ ရ á€œá€Źá€œá€±á€á€±á€žá€Šá‹ ဖဌညေယ၏ á€á€Šá€œá€±á€›á€Źá€Ąá€› ဂ ေ ဌ

အဓ လထာ ဌ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Ź လယယာ ဏဍက ျဏသ ၏ တေဌ ျဏသ လလ ဏေ á€™á€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€…á€˜

တ ျဏသသထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Ąá€Źá€„á€œá€Œá€œ ာငန ငပဌ ျဏသ တဌ စ မ ဏဍက á€»á€Źá€žá ဌေါဝငမ ရာခ ငနေျဏသ

၁၁.၄% မ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏဍာနစတင ၃၃.၁% အထ ထ လရာ á€œá€Źá€œá€…á€á€±á€žá€Šá‹

ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘဏဍာနစတင ၁၃.၈% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၄-၂၀၁၅

ဘဏဍာနစတင ၁၄.၉% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏဍာနစတင ၁၆.၃% သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

တ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတင လ ာ á€œá€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ၏ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၆၄.၅%၊

á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍတင ၂၄.၃%နငေ á€œá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€€ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍတင ၂၃.၈% စသညဖဌငေ

အသ ျဏသသ ျဏသ ငျဏသမရ ပဌ ျဏသ ဖဌညေယ၏ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသမဏ ၃.၅% သ တရ ေထ ျဏသ ငျဏသသဏျဏသသည။

-၁၀

-၅

၀

၅

၁၀

၁၅

၂၀

၀

၅၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀

၁၅၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀

၂၅၀၀၀၀

၃၀၀၀၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

á€»á€Źá€žá€˜á€á€á€Źá€”á€…

ဌ (၁.၁ ၅) ခ င သပဌ ည န ယ ဂ ေ ဌ

လယယာ ဏဍက ျဏသ စ မ ဏဍက ျဏသ

ဝေလ ာငမ ဏဍက ျဏသ ဂ ေ ဌ တ ျဏသတ မနေျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 43: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

22

အခန ှ (၂)

အသ ှစ တ နင ပင

အစ á€»á€Źá€žá€›á ရလင သညမာ လ ထ á€‘á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငလသာ á€Ąá€á€±á€œá€„áŠ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œ ဏငသညေ

အခလငမ ဏျဏသနငေ လ ထ ဌ င ငလသာ လရ၊ လဖမ၊ လတာ၊ á€œá€á€Źá€„á€”á€„á€± သယ ဇာတမ ဏျဏသဥဏျဏသ ငဏျဏသရမျဏသ၊

ထတယ ၊ á€œá€›á€Źá€„á€»á€Źá€žá€ ဖခငျဏသမ ရရ လသာလငမ ဏျဏသ ဖဌစဌေါသည။ အစ á€»á€Źá€žá€›á ရလငမ ဏျဏသဥဏျဏသ စ မ ခေခမ လ ထ

အစ ျဏသရဥဏျဏသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€ž á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€›á€Ź အစ á€»á€Źá€žá€›áá€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž စ မ ခေခမ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± လ ထသည

သ ခငေရ ဌေါသည။ ကဥခ သည အစ á€»á€Źá€žá€›á ရလငနငေ အသ ျဏသစရ á€á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž

á€œá€œá€±á€œá€Ź ေျဏသစစရသညေ á€Œá€‘á€™á€Ąá€œá€€ ဏငျဏသဥရငျဏသ ဖဌစဌေါသည။

အစ á€»á€Źá€žá€›á လရ ျဏသခ ယမ (Public Choice)သည ဖဌညသ လ ထ၏ ခ á€™á€»á€Źá€žá€žá€Źá€žá€á€Ąá€œá€Œá€±á€« မ ဏျဏသစဏ

အ á€»á€Źá€žá€Ąá€–á€Œá€ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အစ á€»á€Źá€žá€›á ရလငနငေ အသ ျဏသစရ တဥဏျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Ź á€±á€»á€Źá€žá€…á€…á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± အစ á€»á€Źá€žá€›á

လရ ျဏသခ ယမ (Public Choice) ဥဏျဏသ လဖခရာခ က ညေန ငဌေါသည။ က ဏျဏသ ေတ ယအလက ဏငျဏသဥရငျဏသ

ဖဌစဌေါသည။

ယခ ေသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá ရလငနငေ အသ ျဏသစရ တမ ဏျဏသ

သလတသေဖဌ စ á€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€á€Źá€á€±á€ မနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသမ ၎ငျဏသတ သ ငရာ အသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

ဖဌညသ မ ဏျဏသ ဖဌညသ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž လဌလ á€Źá€„á€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငသညေ အတ ငျဏသဥတဏတ ဌ မ

တ ျဏသတ လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€Źá€œá€…á€œá€›á€»á€Źá€žá€ ရညရ ယဌေါသည။ ယငျဏသမဏ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá ရ/သ á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± á€œá€œá€±á€œá€Ź á€±á€»á€Źá€žá€…á€…á€–á€á€„á€»á€Źá€žá တတ ယ အလက ဏငျဏသဥရငျဏသ

ဖဌစဌေါသည။

၂၀၀၈ န င င ပတေဏ ဖစည သဌ အပပခခ င ဌပေ á€•á€™á€žá€–á€±á€Źá€žá€•á€Œá€žá€•á€žá€±á€Ź တ င သပေသက ှမ ေဏသနင

ပဌည နယ မ ေဏ ှအတ á€˜á€á€á€±á€Źá€• ှ အခင ှအ င ှသစ

၂၀၀၈ခနစ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေ á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá ၂၀၁၀ အလထလထ

လရ á€»á€Źá€žá€œ ာ á€Œá€Ąá€•á€Œ ျဏသ á€Ąá€›á€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€… ျဏသရ စတငလဌေါလဌေါ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±á€Ąá€ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယ ငရာ အစ ျဏသရမ ဏျဏသနငေ လတလတာမ ဏျဏသမဏ အ ဌေါ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေ

ဌ á€„á€»á€Źá€žá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€žá€á€™á€á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá အသ ျဏသစရ á€á€á€Źá€á€±á€™ ဏျဏသ

(အလဖခခ ငဌလေဌေမ ၁၈၈ á€›á€Šá€Šá€±á€»á€Źá€žá€œ á€œá€±á€±á€Ź တ ဇယဏျဏသ အမတ-၂) နငေ á€Ąá€á€±á€Ąá€Źá€á€Ź

မ ဏျဏသ (အလဖခခ ငဌလေဌေမ ၂၅၄ á€›á€Šá€Šá€±á€»á€Źá€žá€œ á€œá€±á€±á€Ź တဇယဏျဏသ အမတ-၅) မ ဏျဏသနငေဥည

လဌေါလဌေါ လာသည။ တစေညျဏသ လသာ အလဖခခ ငဌလေ၏ á€œá€±á€±á€Ź တ ဇယဏျဏသ၂ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

Page 44: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

23

á€á€Źá€á€± á€‘á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငရေ á€˜á€á€á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€–á€™á€…á€Ąá€–á€Œá€… အလဖခခ ငဌလေ၏ á€œá€±á€±á€Ź တဇယဏျဏသ

á€Ąá€™á€á…á€Œá€±á€« ဥခေမ á€Źá€»á€Źá€žá€œ ာ ခ ခငေ အလဖခခ ငဌလေ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá‹ (အထ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€

ဥမတ၁နငေ ဥမတ၂ဥဏျဏသ က ညေရရေ)

အထ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€ အမတ(၁)

တ င ှပ ေသ က ှမ ေဏသန င ပဌည န ယ မ ေဏသ ငဌပ ေပဌဌခ င အ ေဏသ အ ေဏ မခ ပသေဏ အပ ပခ ခ ငဌပ ေဌေ မန င အ ဌေါ

အပပခခ ငဌပ ေ ပဌ á€Œá€±á€Źá€” ှခ ခ င ပဌဌပ သေဏ á€á€±á€Źá€ န ဝတတ ေဏသမ ေဏသ

ဌေ မ ၁၈၈

ငဌလေဖဌ ဖခငျဏသ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€á€œá€á€Źá€žá€Š ဇယဏျဏသ ၂ တင á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယငဌလေဖဌ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€« စစရဌမ ဏျဏသနငေ စဌလ á€‰á€»á€Źá€žá တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€á€…á€á€±á€»á€Źá€žá€œ ျဏသ အတ á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ

တစစ á€á€á€…á€œá€±á€žá€Ąá€ á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ အာဏာ သ လရာ လစရေ ငဌလေဖဌ ခငေရ သည။

ပန ေဏ တ ဇ ယေဏသ (၂)

တ င ှပ ေသ က ှ သ မ ဟ တ ပဌ ည န ယ ငဌပ ေ ပဌဌစ ေဏ င ှ (၂၀ ၁၅ အပပခခ ငဌပ ေပဌ င င ခ ဥေဏ ှ ပဖည စ

ထေဏသသည )

၁။ á€˜á€á€á€±á€Źá€• ှန င စ မ န ှ ဏဍ

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€›á€Ąá€ž á€»á€Źá€žá€á€±á€™á€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€á€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žáŠ

(ခ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လင၊

(ဂ) á€œá€–á€™á€šá€Źá€á€±áŠ

(ဃ) ယစမ ျဏသခေ (မ á€»á€Źá€žá€šá€…á€œ á€»á€Źá€žá€á€±á€«á€»á€Źá€žá€”á€„á€± စ တ á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€œá€…á€á€á€žá€Šá€± လ á€»á€Źá€žá€á€±á€«á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€™á€Œá€±á€«)

(င) အလ ာ အအ နငေ လဖမခေ၊ လရခေ၊ á€œá€™á€»á€Źá€žá€™ ျဏသခေ၊ ဘ ျဏသခေစသညေ á€…á€Šá€Œá€„á€žá€Źá€šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

ငရာ ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

(စ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá ဝေလ á€Źá€„á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယဌ á€„á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€œá€›á€Źá€„á€»á€Źá€žá€ ဖခငျဏသ၊ ငဏျဏသရမျဏသဖခငျဏသနငေ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± လ ာငရ ဖခငျဏသ၊

Page 45: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

24

(ဇ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငမ ဏျဏသ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žáŒá€‘á€á€œá€ ျဏသဖခငျဏသ၊

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငမ ဏျဏသ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žáŒ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန ဖခငျဏသ၊

(ည) လေသနတရစ မ ေျဏသ၊

(ဋ) á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€„á€œá€ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

(ဌ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ဥရငျဏသဥန ျဏသ၊

(ဍ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ အာမခ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

(ဎ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ ဝငလငခေ၊

(ဏ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ ေသယ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€á€±áŠ

(တ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Œá€™

လငလခ ျဏသယ ဖခငျဏသ၊

(ထ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€›á€š ဖခငျဏသ၊

(ေ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ လ ာငရ ခငေရ သညေ ဖဌညဌမ လငလက ျဏသ

အ အည နငေ အလထာ á€Ąá€Œ ေရယ ဖခငျဏသ။

၂။ စ သဌ ေဏသပ ှ ဏဍ

( ) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€žá€Šá€± á€„á€Œá€œá€±á€”á€„á€±á€Ąá€Š တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ

ဥတငျဏသ လ ာငရ သညေ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž စစမ ဏျဏသ၊

(ခ) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€žá€Šá€± á€„á€Œá€œá€±á€”á€„á€±á€Ąá€Š တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ

ဥတငျဏသ လ ာငရ သညေ á€»á€Źá€žá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€›á€Źá€„á€»á€Źá€žá€á€šá€œá€›á€»á€Źá€ž စစမ ဏျဏသ၊

(ဂ) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€žá€Šá€± á€„á€Œá€œá€±á€”á€„á€±á€Ąá€Š တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ

ဥတငျဏသ လ ာငရ သညေ သမဝေါယ စစမ ဏျဏသ၊

(ဃ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ ဟ တညနငေ တညျဏသခ ခေျဏသ

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

(င) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ ခရ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá‹

၃ ။ စ ဌ ဌသပ ှန င ပမ သပမဌပ ှ ဏဍ

Page 46: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

25

( ) လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ခ) á€Ąá€Œá€„á€”á€„á€± သ ျဏသန ဌ ဌ á€»á€Źá€žá€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€Źá€‚á€±á€« ာ á€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± န á€™á€”á€„á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ဂ) á€“á€Źá€á€œá€–á€™á€©á€‡á€Źá€…á€±á€…á€ သ á€»á€Źá€žá€…á€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€žá€˜á€Źá€á€œá€–á€™á€©á€‡á€Źá€™ ဏျဏသ စေစတ ထတလဌ

သ á€»á€Źá€žá€…á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ဃ) စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€ á€»á€Źá€žá€œá€„á€”á€„á€± စလငမ ဏျဏသ၊

(င) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ စ မ ခေခခငေရ လသာ á€Šá€œá€–á€™á€Źá€„á€»á€Źá€žáŠ

တာတမ ၊ လရ ေ၊ á€œá€›á€”á€á€œá€–á€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€›á€› á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊

(စ) လရခ á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

( ) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… á€–á€Œá€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€žá€Šá€± á€„á€Œá€œá€±á€”á€„á€±á€Ąá€Š တ á€›á€…á€†á€Źá€±á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± စေစတ

ထ á€±á€»á€Źá€žá€œ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ဇ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ လဖမလတ၊ လဖမလဌနငေ

လဖမရ ငျဏသမ ဏျဏသ á€œá€Œá€Źá€‘á€á€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ စာခ á€Œá€…á€Źá€á€™á€»á€Źá€ž မတဌ

တငဖခငျဏသ၊

(ည) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž သလတသေ

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

(ဋ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ ဌငလယ မျဏသေ ျဏသ ငေါျဏသ

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

(ဌ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

မ á€»á€Źá€žá€œá€œá€á€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá‹

၄ ။ စ မ ှအင ၊ လျဌ စ စ ၊ သ တတဌန င သ စ ပတေဏ ဏဍ

( ) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… စ မ ခေခခငေရ သညေ အက á€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€œ á€Œá€…á€…á€“á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ထတလဌ

á€–á€Œá€±á€–á€Œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ąá€Œ á€™á€Ÿá€Źá€“á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ငျဏသနငေ သယဖခငျဏသမရ လသာ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ

စ မ ခေခခငေရ သညေ á€Ąá€œá€á€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€ž လ á€Œá€…á€…á€“á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž á€‘á€á€œá€Œá€–á€Œá€±á€–á€Œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ခ) ဏျဏသနငေ ဏျဏသထ á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žáŠ

Page 47: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

26

(ဂ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာ မ ရတေေဏ á€–á€Œá€á€œá€á€Ź ဖခငျဏသ၊

á€œá€žá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ

(ဃ) လ ျဏသရ ဏထငျဏသစ ခငျဏသ၊

(င) á€Ąá€Œá€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€…á€á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊ တ ရစဆဏေငယ ာဉ၊ ရ ခလေေငယ ာဉ၊

(စ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ

မ မ á€‘á€á€œá€Œá€œá€žá€Ź သယ ဇာတ မ ဏျဏသ အခ ျဏသဥစဏျဏသ á€žá€á€™á€á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ သတတ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€±

လ လဌ လ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

(ဇ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ သတတ တငျဏသ á€Ąá€œá€Œá€žá€™á€Źá€»á€Źá€ž

á€œá€˜á€»á€Źá€ž á€„á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ á€žá€˜á€Źá€á€Œá€á€á€±á€»á€Źá€ž င ထ ေျဏသသ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ဖဌေလညဖဌ ဖဌင တညလ ာ á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ လ ာငရ ခငေရ သညေ

လ ာ မ ရတေေဏ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± လ လဌလ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

(ည) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ျေျဏသနငေ á€Ąá€Œá€… (၁)

အမ ျဏသ ဥစဏျဏသတင á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź သစယာ၊ အငက ငျဏသ၊ ဌ ဉျဏသ တ ျဏသ၊ ဌ လတာ ၊ á€žá€ƒá€žá€±á€»á€Źá€žá€± ၊ á€á€™á€œá€±á€»á€Źá€žá€™á€Ąá€Œ

ေသစမ ဏျဏသ၊

(ဋ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ လတာရ ငျဏသတ ရစဆဏေ

မ ဏျဏသ၊ á€žá€˜á€Źá€á€Ąá€Œá€„á€™ ဏျဏသနငေ á€žá€˜á€Źá€á€±á€šá€œá€–á€™á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ á€Œá€á€á€±á€»á€Źá€ž င ာ á€šá€œá€›á€»á€Źá€ž နငေထ ေျဏသသ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá‹

၅ ။ စ မလ မ ဏဍ

( ) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေ လ ာငရ ရေ သတမတထဏျဏသသညေ စ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€™á€Ąá€Œ

ဥဖခဏျဏသစ မ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊

(ခ) အ မတငျဏသစ မလ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊

(ဂ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ စ မဇေမ ဏျဏသ။

၆ ။ ဌ ပ ေဏင ပ ှ၊ သယ ပ ှန င ပ ေဏ လဌ ပ ှ ဏဍ

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ စ မ ခေခခငေရ သညေ ဌ မျဏသမ ဏျဏသ၊

သလဘသာ ဌမ ဏျဏသ၊ ဌခ မ ဏျဏသ၊

(ခ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ စ မ ခေခခငေရ သညေ á€œá€™á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊ တ တဏျဏသမ ဏျဏသ၊

Page 48: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

27

(ဂ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€žá€Ź á€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€žá€Šá€± ဌဂဂလ ယာဉမ ဏျဏသ

စေစတ á€œá€–á€Œá€»á€Źá€ž န á€„á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ဃ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ

လရလက á€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€™á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌ ဖဌင ထ ေျဏသသ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(င) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ စ မ ခေခခငေရ သညေ -

(၁) ယဉလ á€»á€Źá€žá€™á€Ąá€œá€™á€Ąá€”á€…á€™ ဏျဏသထ ေျဏသသ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(၂) ဖဌတ နငေစဏက ညေတ မ ဏျဏသ။

(စ) ဇာတရ ၊ ရဌရငရ နငေ ေ ေ ယ ရ ၊

( ) á€“á€Źá€á€Œ ၊ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ ၊ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€Œ စသညေဖဌဌမ ဏျဏသ။

၇။ လ မပ ှ ဏဍ

( ) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… ခ မတထဏျဏသသညေ တ á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€œ ျဏသ ငရာ မ ဝေါေမ ဏျဏသနငေ မ ေ ငလသာ

တ á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€œ ျဏသ ငရာ စစမ ဏျဏသ၊

(ခ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ á€™á€á€±á€‘á€™á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊

(ဂ) မ á€»á€Źá€žá€œá€˜á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€žá€˜á€Źá€á€œá€˜á€»á€Źá€žá€Ąá€”á€á€›á€Źá€šá€™ ဏျဏသ က တင ာ á€šá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ဃ) ေတင ေခ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

(င) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ စ မ ခေခခငေရ သညေ-

(၁) ယဉလ á€»á€Źá€žá€™á€Ąá€œá€™á€Ąá€”á€…á€™ ဏျဏသ ထ ေျဏသသ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(၂) ဖဌတ နငေစဏက ညေတ မ ဏျဏသ။

(စ) ဇာတရ ၊ ရဌရငရ နငေ ေ ေ ယ ရ ၊

( ) á€“á€Źá€á€Œ ၊ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ ၊ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€Œ စသညေဖဌဌမ ဏျဏသ။

(ဇ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ အလဖခခ á€Œá€Šá€Ź

လ ဏငျဏသမ ဏျဏသ၊ စ မ á€œá€›á€»á€Źá€ž စစရဌမ ဏျဏသ၊

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ သ လဖဌစ

လ ျဏသရ မ ဏျဏသနငေ လ ျဏသခေျဏသမ ဏျဏသ၊ ဌဂဂလ လ ျဏသရ မ ဏျဏသနငေ လ ျဏသခေျဏသမ ဏျဏသ၊

Page 49: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

28

(ည) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ á€Ąá€…á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€žá€Ź ၊

လ á€»á€Źá€žá€á€±á€«á€»á€Źá€žáŠ လ ျဏသ á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€”á€„á€± အလ ေစသညတ á€á€Œá€œá€›á€Źá€œá€”á€±á€Źá€‘á€á€œá€Œá€œá€›á€Źá€„á€»á€Źá€žá€ ဖခငျဏသမ ာ á€šá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ဋ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ á€œá€œá€»á€Źá€žá€ž ငယ မ ဏျဏသ၊

လ ငယမ ဏျဏသ၊ အမ ျဏသသမ ျဏသမ ဏျဏသ၊ မသေမစမျဏသသ မ ဏျဏသ၊ သ က ျဏသရ ယအ မ ဏျဏသ၊ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™á€±á€™ ဏျဏသဥဏျဏသ

á€œá€…á€Źá€„á€±á€œá€›á€Ź á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ဌ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ယ á€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

ဖဌေလည ထ á€œá€‘á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž စစရဌမ ဏျဏသ၊

(ဍ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ á€…á€Źá€œá€ŒáŠ သဘင၊

ဂ တ၊ ရ á€»á€Źá€žá€›á€Źá€Œá€±á€»á€Źá€žáŠ ရဌရငနငေ ေ ေ ယ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ။

၈ ။ စ မ ခ န ခပ ှ ဏဍ

( ) á€…á€Šá€Œá€„á€žá€Źá€šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ခ) ပမ ေရ ဏနငေ အ ျဏသဥ မဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

(ဂ) ဂဏထ á€»á€Źá€žá€œ ာငလ မတမ ဏျဏသနငေ ဂဏထ á€»á€Źá€žá€œ ာင á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊

(ဃ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ယစမ ျဏသစ မ ခေခ

ခငေ ငရာ စစရဌမ ဏျဏသ၊

(င) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ေယစဌလေသ

ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž နငေ လ á€»á€Źá€žá€œ လေသဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ။

ရငျဏသဖမစ။ á‹á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€žá€™á€™á€á€–á€™á€±á€™á€Źá€” ငင န ငင လတာ á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€ ဌဌ အလဖခခ ငဌလေ (၂၀၀၈)

အထ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€ အမတ(၂)

ဌေ မ ၂၅၄

တ င ှပ ေသ က ှ သ မ ဟ တ ပဌည န ယ အစ ှ မ ေဏသ ပ ေဏ ခ မ ည အခ န အခ မ ေဏသ

( ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယမ ဏျဏသ ဇယဏျဏသ ၅ ဌေါ ဥခေဥခမ ဏျဏသ á€„á€Œá€œá€±á€”á€„á€±á€Ąá€Š

လ ာ ခ ၍ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€žá€„á€»á€Źá€žá€›á€™á€ŠáŠ

(ခ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယမ ဏျဏသသည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ

á€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငမ ဏျဏသ á€„á€Œá€œá€±á€”á€„á€±á€Ąá€Š သ ျဏသစခငေရ သည။

Page 50: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

29

ပန ေဏ တ ဇ ယေဏသ ၅

တ င ှပ ေသ က ှ သ မ ဟ တ ပဌ ည န ယ မ ေဏသ ပ ေဏ ခ မည အခ န အခ မ ေဏသ (၂၀ ၁၅ အပ ပ ခ ခ ငဌပ ေ

ပဌင င ခ အ ေဏသ ပဖည စ ထေဏသ သ ည )

၁။ á€œá€–á€™á€šá€Źá€á€±áŠ

၂။ ယစမ ျဏသခေ၊

၃။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ စ မ ခေခခငေရ သညေ ညမ ဏျဏသ၊ တာတမ မ ဏျဏသ

ဥရငျဏသခ သညေ လရခေ၊ တာတမ ခေနငေ ထ ညမ ဏျဏသ၊ တာတမ မ á€Źá€»á€Źá€žá á€œá€›á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ထတလဌရရ သညေ

လ á€Œá€…á€…á€“á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€ž ျဏသစခ၊

၄။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ စ မ ခေခခငေရ သညေ á€œá€™á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊ တ တဏျဏသမ ဏျဏသ á€–á€Œá€á€žá€±á€»á€Źá€žá€áŠ

၅။ ( ) လရခ á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€«á€á€„ စညျဏသက ဌလ ာ ခ သညေ ဘဏဍာလတာလက ျဏသ၊

(ခ) á€žá€á€™á€á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź အ á€Źá€Ąá€œá€á€»á€Źá€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž á€Œá€„á€œá€šá€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€«á€á€„

စညျဏသက ဌလ ာ ခ သညေ ဘဏဍာလတာလက ျဏသ။

၆။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ á€±á€»á€Źá€žá€œá€™á€»á€Źá€žáŠ á€œá€›á€œá€™á€»á€Źá€žá€ž ျဏသယဏဉမ ဏျဏသ ငရာ á€„á€Œá€œá€±á€Ąá€›

စညျဏသက á€Œá€œá€žá€Ź ဥခေ၊

၇။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယဌ á€„á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€œá€›á€Źá€„á€»á€Źá€žá€›á€œá€„á€”á€„á€± ငဏျဏသရမျဏသခမ ဏျဏသ၊

á€šá€„á€»á€Źá€žá€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမ ရရ လသာ ဥဖခဏျဏသဥ ျဏသဥဖမတမ ဏျဏသ၊

၈။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယမ ဏျဏသ ဝေလ á€Źá€„á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥတ

သတမတလ ာ ခ သညေ အခလက á€»á€Źá€žá€œá€„á€™ ဏျဏသ၊ ဥခေဥခမ ဏျဏသနငေ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€›á€œá€„á€™ ဏျဏသ၊

၉။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€œá€á€œá€á€Ź သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€œá€á€œá€á€Ź á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› တရဏျဏသရ ျဏသမ ဏျဏသ ခ မတသညေ ေဏလငမ ဏျဏသ၊

ဝေလ ာငမအတ လ ာ ခ သညေ ဥခေဥခမ ဏျဏသနငေ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€›á€œá€„á€™ ဏျဏသ၊

၁၀။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငမ ဏျဏသ ထတလခ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± ရရ လသာ အတ ျဏသမ ဏျဏသ၊

၁၁။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ၏ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မဖဌငေရရ သညေ အ ျဏသဥဖမတမ ဏျဏသ၊

၁၂။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› သစလတာမ ဏျဏသမ လအာ á€Œá€±á€«á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

ထတယ သညေဥတ လ ာ ခ သညေဥခေ၊

Page 51: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

30

( ) á€»á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€±á€žá€á€™á€á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź သစမာမ á€Źá€»á€Źá€žá€™á€Ąá€Œ ေသစမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€«á€á€„

လ ာ ခ သညေ ဥခေ၊

(ခ) ထငျဏသ၊ မ á€»á€Źá€žá€œá€žá€»á€Źá€žáŠ က မ၊ á€á€±á€«á€»á€Źá€žáŠ င သ ၊ á€›á€Źá€»á€Źá€žá€œá€…á€»á€Źá€žáŠ á€žá€±á€Œá€á€±á€«á€»á€Źá€žáŠ á€‘á€„á€»á€Źá€žá€›á€Œá€»á€Źá€ž ၊ á€žá€…á€œá€™á€»á€Źá€žáŠ ဌ ဏျဏသထ

á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ စသညတ á€Ąá€œá€Œá€±á€« လ ာ ခ သညေဥခေ။

၁၃။ မတဌ တငလက ျဏသ၊

၁၄။ ဌခေ၊

၁၅။ ဏျဏသခေ၊

၁၆။ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… á€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငမ ရရ á€žá€Šá€±á€˜á€á€á€Źá€œá€„á€™ ဏျဏသ၊

၁၇။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› á€…á€Šá€Œá€„á€žá€Źá€šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž ငရာ á€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€™ á€Źá€»á€Źá€žá

ထညေဝငလငမ ဏျဏသ၊

၁၈။ ဌ á€„á€›á€„á€™á€œá€Œá€±á€«á€œá€žá€Ź á€žá€„á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€„á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€±á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊

၁၉။ ရတေေဏသ ။

၂၀။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ဥရငျဏသဥန ျဏသ ငရာ

ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၂၁။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ အာမခ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž ငရာ

ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၂၂။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ဝငလငခေ ငရာ

ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၂၃။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ á€±á€žá€šá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€á€± ငရာ

ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၂၄။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ အလ ာ ဥခေ ငရာ

ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၂၅။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ဟ တယနငေ

တညျဏသခ ခေျဏသ ငရာ ဥခေ အခမ ဏျဏသ၊

၂၆။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ခရ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž ငရာ ဥခေ

အခမ ဏျဏသ၊

Page 52: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

31

၂၇။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ စာခ á€Œá€…á€Źá€á€™á€»á€Źá€ž

မတဌ တငဖခငျဏသ ငရာ ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၂၈။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ

ဌငလယ မျဏသေ á€»á€Źá€žá€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž ငရာ ဥခေ အခမ ဏျဏသ၊

၂၉။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ လရေ ၊

á€žá€˜á€Źá€á€“á€Źá€á€œá€„á€± ငရာ ဥခေ အခမ ဏျဏသ၊

၃၀။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ သတတ နငေ သတတ တငျဏသ ငရာ

ဥခေဥခ မ ဏျဏသ၊

၃၁။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ လ ာ ဖမ ရတေေဏ ငရာ

ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၃၂။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ

á€»á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€±á€Ąá€Œá€…(၁)အမ ျဏသဥစဏျဏသတင á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź သစယာ၊ အငက ငျဏသ၊ ဌ ဉျဏသ တ ျဏသ၊ ဌ လတာ ၊ á€žá€ƒá€žá€±á€»á€Źá€žá€± ၊

á€á€™á€œá€±á€»á€Źá€žá€™á€Ąá€Œ ေသစ အမ ျဏသဥစဏျဏသ မ ဏျဏသနငေ သ ငသညေဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၃၃။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ စ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž ငရာ

ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၃၄။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ စ လလ၊ သလဘသာငယမ ဏျဏသ

တညလ ာ á€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ဖဌင ငထ ေျဏသသ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ငရာ ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၃၅။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ လလလက ဏငျဏသသယယ

ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ငရာ ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၃၆။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ အ á€™á€›á€Źá€”á€„á€±á€Ąá€œ ာ အအ

မ ဏျဏသ ငရာ ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၃၇။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ယဌ ငလ ဏငျဏသနငေ

သငတေျဏသမ ဏျဏသ ငရာ ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၃၈။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ ဌဂဂလ လ ျဏသရ မ ဏျဏသနငေ

လ ျဏသခေျဏသမ ဏျဏသ ငရာ ဥခေဥခမ ဏျဏသ၊

၃၉။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ ာငရ ခငေရ သညေ á€…á€Źá€œá€ŒáŠ သဘင၊ ဂ တ၊ ရ á€»á€Źá€žá€›á€Źá€Œá€±á€»á€Źá€žáŠ

ရဌရငနငေ ေ ေ ယ ငရာ ဥခေဥခမ ဏျဏသ။

ရငျဏသဖမစ။ á‹á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€žá€™á€™á€á€–á€™á€±á€™á€Źá€” ငင န ငင လတာ á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€ ဌဌ အလဖခခ ငဌလေ (၂၀၀၈)

Page 53: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

32

အထ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€ အမတ (၃)

á€˜á€á€á€±á€Źá€• ှန စ á€•á€•á€Œá€±á€Ź င ှလပခ င ှ

၂၀၁၈-၂၀၁၉ခ၊ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€™á€ ငမ ငေသ ျဏသခေသညေ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź ဧပဌ လ

(၁)ရ လေမ မတလ (၃၁)ရ á€œá€±á€Ąá€‘ ဥစဏျဏသ လအာ တ ဘာလ (၁)ရ လေမ စ တငဘာလ

(၃၀)ရ á€œá€±á€Ąá€‘ á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€žá€á€™á€á€›á€± á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… á€»á€Źá€žá€›á€Ąá€Œá€± á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€á€»á€Źá€žá€Ąá€™á€á€…á€‰

(၁၇/၂၀၁၇) သလဘာတ ခေပဌ ျဏသ ၃၁-၁၀-၂၀၁၇ရ လေ၌ á€„á€»á€Źá€žá€Œá€á€±á€œá€žá€Ź ေတ ယအက မ

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€á€œá€á€Ź ဌမဌ á€™á€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€á€»á€Źá€ž စတတထလေတင á€™á€á€á€™á€»á€Źá€žá€á€„á€á€±á€•á€Œ ျဏသ ဖဌစဌေါ သည။

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€Ąá€žá€… မစတငမ á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€ ေ á€Źá€œá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ၂၀၁၈ခနစ၊ ဧပဌ လမ စ တငဘာလအထ

(၆)လ အတ ဘတဂ á€œá€Šá€»á€Źá€ž န ငင လတာသမမတ ၁၃-၃-၂၀၁၈ ရ လေတင á€Ąá€á€Šá€–á€Œ

လ á€™á€á€œá€›á€»á€Źá€žá€‘ á€»á€Źá€žá ငဌလေ á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ဖဌစဌေါသည။

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€… လအာ တ ဘာလ (၁)ရ လေမ စ တငဘာလ(၃၀)ရ á€œá€±á€Ąá€‘ သ

á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œ ငေသ ျဏသဖခငျဏသ ရညရ ယခ မာ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€… စတငသညေ ာလသည လဖခာ á€œá€žá€±á€œá€žá€Ź

á€Źá€œá€–á€Œá€…á€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ ာလရည ရ á€»á€Źá€žá€Œ တရ မ ဏျဏသနငေ လတ á€„á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€œ ာငရ မ

ဖမေ ေဖခငျဏသ၊ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž တညလ ာ á€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ လ ာငရ န ငသညေ ာလသည

လအာ တ ဘာ(၁)ရ လေတင စတငလသာ ဘတဂ အတ (၈)လလ ာ တစ တညျဏသရ ဖခငျဏသနငေ

áƒá€œá€Œá€á€Ąá€œ ဘဏဍာလငသ ျဏသစမ ဌ မ ည ညတမ á€á€œá€Źá€œá€…á€›á€± ဖဌစဌေါသည။

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€žá€Šá€±á€Ąá€á€±á€«á€á€„ á€…á€±á€…á€œá€Ÿá€Źá€„á€»á€Źá€žá€™ စေစသစသ á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€ á€±á€Ąá€á€„á€»á€Źá€žáŒ ဌထမဌ ငျဏသတင

á€–á€Œá€…á€œá€Œá€±á€«á€œá€Źá€” ငသညေ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€›á€Œá€›á€Œá€žá€Š စ မ á€á€±á€á€™á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€™á€»á€Źá€ž ဥသယသယနငေ

á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€œ ာငရ န ငမညဖဌစပဌ ျဏသ ာလရညတင လ ဏငျဏသမေသညေ အ á€»á€Źá€žá€›á€œá€±á€™ ဏျဏသသဏ စဉ မဖဌတ

ရရ န ငမည ဖဌစဌေါသည။

သ ဖဌစဌေါ၍ ဖမေမဏန ငင ၏ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€žá€Š ၂၀၁၈-၂၀၁၉ခ၊ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€™á€…á လအာ တ ဘာ

(၁)ရ လေမ စ တငလာ(၃၀)ရ á€œá€±á€Ąá€‘ ဖဌစဌေါမည။

ရငျဏသဖမစ။ ။ Citizen’s Budget ရသ á€»á€Źá€žá€á€±á€™á€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€ á€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€ž ငရာ အခ အလ မ ဏျဏသ (၂၀၁၈ခနစ ဧပဌ လ မ စ တငဘာလ အထ

၆လအတ ၊ စ မ ေျဏသနငေ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€±á€€ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€±áŠ ရသ á€»á€Źá€žá€™á€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€á€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€ž/ ၂၀၁၈ ဇ လ င)

အစ á€»á€Źá€žá€›á ရလငနငေ အသ ျဏသစရ တမ ဏျဏသ သဏမေစဏရငျဏသ၊ လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

လက ျဏသပမ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ÿ ၍ စဏရငျဏသသ ျဏသမ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသ

အတ လ á€Ąá€Œá€Œá€±á€« လက ျဏသပမ လခ ျဏသယ ခငေ အလဖခခ ငဌလေ ခငေဖဌ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá ရ/သ á€»á€Źá€žá€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„ လက ျဏသပမ စဏရငျဏသသည á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€±

á€–á€Œá€…á€œá€±á€žá€Šá€™á€Ąá€Œ ေစဏရငျဏသနစခ á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź သဏမေစဏရငျဏသနငေ လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€ သညေ

Page 54: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

33

အသ ဝငဌေါသည။ အလဖခခ ငဌလေဌေါ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€ မ á€Źá€»á€Źá€žá အ ျဏသ သဏမေစဏရငျဏသနငေ

လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€ တင ထငရဏျဏသ á€œá€Œá€±á€«á€œá€„á€…á€Ź လတေရ န ငဌေါသည။

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥတ အလဖခခ ငဌလေ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€œá€žá€Ź á€œá€±á€±á€Ź တ

ဇယဏျဏသ(၅)ဌေါ ဥခေဥခ လ ာ ခ ခငေမ ဏျဏသ၊ လ ာ ယ န ငလသာ ဥခေဥခမ ဏျဏသသည

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€™ မရ á€œá€žá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź အသ ျဏသစရ á€á€á€Źá€á€±á€™ ဏျဏသ လ á€Œá€±á€…á€Ź

á€‘á€™á€»á€Źá€žá€œ ဏငရေ စရ တ မတတန ငဌေါ၊ á€á€…á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá

အသ ျဏသစရ တမ ဏျဏသသည ၎ငျဏသတ ၏ á€Ąá€á€±á€Ąá€á€›á€œá€„á€™ ဏျဏသထ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€–á€Œá€„á€± တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá အစ ျဏသရမ ဏျဏသဥတ မလမလသ လ လငဖဌဌေါသည။ လ ၍ လအာ တင

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá အသ ျဏသစရ တမ ဏျဏသ၊ ရလငမ ဏျဏသနငေ လ လငဖဌမမ ဏျဏသဥဏျဏသ

á€œá€œá€±á€œá€Ź á€±á€»á€Źá€žá€…á€…á€Œá€±á€«á€™á€Šá‹

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အစ ှ မ á€±á€Źá€žá သေဏ မန စေဏ င ှ ဌ ပင၊လ ပင အပပခအပန

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá သဏမေစဏရငျဏသတင ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€™á€á€…á€Œá€±á€«á€»á€Źá€ž

ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသသည လ လငဖဌမနငေ မ ငျဏသန ငဌေါ။ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ဘဏဍာနစမ

၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏဍာနစအထ သဏမေစဏရငျဏသတင န န တ င သပေသက ှသည ဘဏဍာနစတ ငျဏသ ဌ လင

ဖဌခေဌေါသည။ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥေ မနတပလှတ င သပေ သက ှသည ၂၀၁၂-

၂၀၁၃၊ ၂၀၁၈ လဖခာ လ က á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€ á€Źá€œá€”á€„á€± ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏဍာနစတ တင ဌ လငဖဌခေပဌ ျဏသ

မန ပဌည နယ သည ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘဏဍာနစတင ဌ လငဖဌခေဌေါသည။ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ

ဖဌညေယမ ဏျဏသသည ဘဏဍာနစ (၇)နစစာ နငေ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž က á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€ ာလ လဖခာ လဌတလ ျဏသ

သဏမေစဏရငျဏသတင လ လင လတာ လလ ာ ဖဌလေသည (CSO, Myanmar Statistical Yearbook

(2011, 2013, 2018), 2019)။ အလက ဏငျဏသရငျဏသမဏ ၂၀၀၈ခနစ အလဖခခ ငဌလေ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

ဇယဏျဏသ(၅)ဌေါ á€Ąá€á€±á€Ąá€á€œ ာ ခ ရရ လငသည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ(၆)တ ငျဏသနငေ ဖဌညေယ(၇) ဖဌညေယ၏

အသ ျဏသစရ တမ ဏျဏသဥတ လ လလာ မ မရ လသာလက ဏငေ ဖဌစဌေါသည။ ဇယဏျဏသ(၅)ဌေါ ဥခေဥခ ငရာ

ဌ á€„á€»á€Źá€žá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€™ ဏျဏသ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€žá€Šá€±á€Ąá€œá€€ ဏငျဏသရငျဏသ ထဌမ ၍ သ သ သာသာ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€žá€Šá€±

အလက ဏငျဏသရငျဏသမဏ ဖမေမဏန ငင ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€œ ျဏသသည ယခအထ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá

ေယေ မ တ ဥတငျဏသသဏ စပဌ လရာ ရ လေပဌ ျဏသ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသတင

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငမသည မ ဏျဏသစဏ လလ á€Źá€±á€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Šá€±á€Ąá€ ဥခေဥခ မရရ သညေ

á€–á€Œá€…á€…á€‰á€žá€Šá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€–á€„á€„á€»á€Źá€žá€Œá€šá မရန ငဌေါ။ á€™á€œá€™á€±á€Ąá€Œá€žá€Šá€™á€Ź ၂၀၀၈ခနစ

န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေ အသ မဝငခင ဌင တ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá ပမ á€±á€œá€á€Źá€žá€Š

á€œá€±á€–á€Œá€Šá€œá€á€Źá€–á€Œá€…á€”á€„á€±á€•á€Œ ျဏသ á€–á€Œá€…á€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ ၂၀၀၈ခနစ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေသည ၂၀၁၀

Page 55: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

34

အလထလထလရ á€»á€Źá€žá€œ ာ ဌ ရလေနငေတ အသ ဝငခ ေမ စတင၍ ရေ ေပမ ေက ျဏသတညရ ရာ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသသည ဖမေမဏန ငင ၏ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ą ငေ á€œá€±á€žá€á€…á€á€žá€Ź ဖဌစဌေါသည။

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€±á€šá€œá€–á€™ လ á€»á€Źá€žá€ မဟတဌေါ။ အ á€Œá€±á€«á€Ąá€ ဥဏျဏသ á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€›á€± á€Ąá€œá€±á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

-၁၀၀၀၀၀ -၅၀၀၀၀ ၀ ၅၀၀၀၀ ၁၀၀၀၀၀ ၁၅၀၀၀၀ ၂၀၀၀၀၀ ၂၅၀၀၀၀ ၃၀၀၀၀၀

ခ ငဖဌညေယ

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ရငဖဌညေယ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

တေသသဏရ တ ငျဏသ လေသက ျဏသ

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မေဖဌညေယ

ရခ ငဖဌညေယ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ဧရာ၀တ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

ဌ (၂.၃) သေဏမေဏန စ ေဏ င ှ (၂၀ ၁ ၈-၂၀ ၁ ၉ ဘ ဏဍ ေဏန စ )

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

-၅၀၀၀၀ ၀ ၅၀၀၀၀

ခ ငဖဌညေယ

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ရငဖဌညေယ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

တေသသဏရ တ ငျဏသ လေသက ျဏသ

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မေဖဌညေယ

ရခ ငဖဌညေယ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ဧရာ၀တ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

ဌ (၂.၁) သေဏမေဏန စ ေဏ င ှ (၂၀ ၁ ၂-၂၀ ၁ ၃ ဘ ဏဍ ေဏန စ )

-၈၀၀၀၀ -၃၀၀၀၀ ၂၀၀၀၀ ၇၀၀၀၀ ၁၂၀၀၀၀

ခ ငဖဌညေယ

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ရငဖဌညေယ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

တေသသဏရ တ ငျဏသ လေသက ျဏသ

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မေဖဌညေယ

ရခ ငဖဌညေယ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ဧရာ၀တ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

ဌ (၂.၂) သေဏမေဏန စ ေဏ င ှ (၂၀ ၁ ၅-၂၀ ၁ ၆ ဘ ဏဍ ေဏန စ )

Page 56: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

35

သဏမေစဏရငျဏသတင လ á€œá€„á€–á€Œá€œá€±á€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥေ

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…(၈) နစအလ လ လငဖဌမ အမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€ž ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€… ၏ စဏရငျဏသတ

á€œá€œá€±á€œá€Źá€á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ လတေရ ခ မာ စစ င ှတ င သပေသက ှသည လ လငဖဌမ အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€

ဥေ á€á€…á€á€Ąá€–á€Œá€… ဘဏဍာနစ(၈)နစစလ ျဏသ á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ မပ ှတ င သပေသက ှ သည

ဘဏဍာနစ(၈)နစဥေ (၇)á€”á€…á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ မ သပဌည နယ သည ဘဏဍာနစ(၆)နစတင

á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ တ နသသေဏ တ င သပေသက ှသည ဘဏဍာနစ(၄) á€”á€…á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ခ င

ပဌည နယ နငေ ခ င ပဌည နယ တ သည ဘဏဍာနစ (၃)နစစ á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ဌခ ှတ င သပေသက ှ

သည ဘဏဍာနစ(၁)á€”á€…á€…á€Źá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ လ လငဖဌမ အမ ဏျဏသ ျဏသ á€œá€œá€»á€Źá€žá€á€Ąá€± သ ငရာ

á€œá€±á€žá€Ąá€ž ျဏသသ ျဏသ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„á€á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အထ ဌေါ သဏမေစဏရငျဏသ လ á€œá€„á€–á€Œá€™á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž á€œá€œá€±á€œá€Źá€›á€Źá€á€„

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥတ လ လင ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€± á€œá€á€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€…á€‰á€–á€Œá€„á€± á€œá€Źá€žá€Šá€±

á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလငမ ဏျဏသ á€™á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á‹ ထ လက ဏငေ အထ ဌေါလ လငဖဌမမ ဏျဏသသည လထာ ဌ ေ

á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€™á€œá€á€„ ဇယဏျဏသ(၅) á€œá€Œá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± ဥခေဥခ ရလငမ ဏျဏသနငေ အလဖခခ ငဌလေ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသ သ á€Ąá€Œá€”á€„á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€á€Źá€á€±á€á€á€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

á€‘á€™á€»á€Źá€žá€œ ဏငရေ ဥမေ ေ ရသညေ အသ ျဏသစရ တမ ဏျဏသဥက ဏျဏသ ဏဖခဏျဏသခ က á€»á€Źá€žá€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€™

တငဖဌလ á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ ဖဌစဌေါသည။

တ င သပေသက ှအစ ှ မ ေဏသနင ပဌည နယ အစ ှ မ ေဏသ ပငလ ှပင င သစေဏ င ှ ဌ ပင၊ လ ပင အပပခအပန

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€±á€–á€Œá€Šá€±á€šá€™ á€Źá€»á€Źá€žá လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„ မညသညေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€ž

က ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသမ á€Ąá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ ခဏာ မဖဌန ငခေဌေါ။ လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€ž ယ၌ ဌင

အလ á€»á€Źá€žá€Ąá€›á€„á€»á€Źá€žá€œ သ ျဏသစရေ လ á€Ąá€Œá€œá€žá€Ź ဥဖခငျဏသဥရဏမ ဏျဏသဥတ á€–á€Œá€…á€œá€Œá€›á€Ź

အနတလ á€á€á€Źá€–á€Œá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€™á€Ź သဘာဝ ဌေါသည။ တစခ á€±á€á€Šá€»á€Źá€žá€á€„á€Œá€„ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€ž အနတလ á€á€á€Źá€–á€Œá€™á€Œá€±á€« ဌ မ ဖမငေတ ပဌ ျဏသရငျဏသ

ဖမငေတ á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€žá€Š တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ မ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသသည လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€ž သ ျဏသစ ာ

အက á€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€± ညျဏသမမ ဏျဏသ ရ လေပဌ ျဏသ အ ဌေါ အက ျဏသစဏျဏသ တညလ ာ မမ ဏျဏသ၊ အက á€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€á€šá€š မ

မ ဏျဏသသည ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€™á€œ á€Ąá€Œá€ အလ ဖဌစသငေဌေါလက ဏငျဏသ လ အမ ဏျဏသ လယဘယ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ရဌခ

တငဖဌက ဌေါသည။ အ ဌေါ လယဘယ စဉျဏသစဏျဏသခ ၏ “ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ á€Ąá€Œá€ ” သညမာ

“တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥတ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ည မ မရ á€œá€…á€œá€›á€»á€Źá€žâ€ မ လဌေါတင

တညရ ရလက ဏငျဏသ á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

၂၀၀၈ခနစ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေ á€–á€Œá€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá

လဌဌ ငခငေ အာဏာ (ဇယဏျဏသ ၂၊ ဌေမ ၁၈၈) ဥခေမ ဏျဏသမဏ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ

Page 57: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

36

ဖဌညေယမ ဏျဏသဥတ အခ ျဏသည စာ á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± သ ငရာ á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá

တ က မနငေ á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငရညတ သည အဓ ဌေါ သည။ အလဖခခ ငဌလေ ဏျဏသ ည မ စာ

á€œá€Œá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ á€»á€Źá€žá€•á€Œ á€–á€Œá€…á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž သ á€„á€›á€Źá€œá€±á€žá€Ąá€… á€»á€Źá€žá€›á တ က မ၊ á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငရည တ နငေဥတ

သ ငရာ á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရ á€œá€á€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ ာငတ ၏ န ငင á€œá€›á€»á€Źá€žá€©á€‡á€Źá€Ąá€Źá€á€Źá€”á€„á€±

á€Ąá€Œá€ á€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž ငေသ á€»á€Źá€žá€Œ တ နငေ န á€»á€Źá€žá€”á€šá€œá€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ထ လက ဏငေ အလဖခခ ငဌလေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ ဏျဏသ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသဥတ တေျဏသတ á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž4 သ á€„á€›á€Źá€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရ တ á€Ąá€œá€Œá€±á€«

မ တညပဌ ျဏသ á€›á€œá€±á€™á€Ź á€Źá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အ á€Œá€±á€«á€›á€œá€±á€™á€Ź လ အမ ဏျဏသစ á€œá€á€»á€Źá€žá€œá€á€±á€«á€œ ခ ထဏျဏသ လသာ

“ရလေမ ဏျဏသည မ မ (equity of outcomes) ” á€”á€„á€±á€œá€á€»á€Źá€ž á€Źá€œá€± ဖဌစဌေါသည။ 5

4 တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥတ တေျဏသတ á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Š ဖခငျဏသမဏ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ ငဌလေဖဌ စဏရငျဏသသည á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသနငေ á€œá€±á€žá€œá€á€œá€á€Źá€™ ဏျဏသ၊ သ ငရာ လေသလေ ဖဌညသ မ ဏျဏသဥတ အလ ဏငျဏသ ျဏသ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ရ လေသညဟ မ လ ဌေါ။ 5 ရလေမ ဏျဏသ မဖဌစမလေ ည မ ရမည လသာ á€žá€œá€˜á€Źá€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€‘ á€œá€±á€žá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá€œá€±á€–á€Œá€Šá€ž မ á€Źá€»á€Źá€žá လ ဏငျဏသ ျဏသ ခ မျဏသသဏ အတ á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá လ ရ á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငရညမ ဏျဏသသည အထတအထ ဌသ မရရ á€œá€žá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á‹

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

-၁၂၀၀၀၀ -၁၀၀၀၀၀ -၈၀၀၀၀ -၆၀၀၀၀ -၄၀၀၀၀ -၂၀၀၀၀ ၀

ခ ငဖဌညေယ

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ရငဖဌညေယ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မေဖဌညေယ

ရခ ငဖဌညေယ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ဧရာ၀တ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

ဌ (၂.၄) ပင လ ှပင င သစေဏ င ှ (၂၀ ၁ ၂-၂၀ ၁ ၃ ဘ ဏဍ ေဏန စ )

-၂၅၀၀၀၀ -၂၀၀၀၀၀ -၁၅၀၀၀၀ -၁၀၀၀၀၀ -၅၀၀၀၀ ၀

ခ ငဖဌညေယ

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ရငဖဌညေယ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မေဖဌညေယ

ရခ ငဖဌညေယ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ဧရာ၀တ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

ဌ (၂.၅) ပင လ ှပင င သစေဏ င ှ (၂၀ ၁ ၅-၂၀ ၁ ၆ ဘ ဏဍ ေဏန စ )

Page 58: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

37

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ(၇)ခနငေ ဖဌညေယ(၇)ဖဌညေယတ ဥေ မညသညေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ ဏျဏသ လငလ ျဏသ á€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„ လ á€œá€„á€Ąá€–á€Œ ျဏသ ဖဌစလေသည သ ရ ရေ (၂၀၁၂-၂၀၁၃)

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€™ (၂၀၁၈ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž က á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€ ာလ ၆ လအထ ) á€Ąá€œá€á€Źá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လ á€œá€„á€Ąá€–á€Œ ျဏသ

á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€ လရ ျဏသခ ယ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œ ဌေါသည။ ၎ငျဏသတ မာ န န တ င သပေသက ှ၊ ခ င သပဌည နယ ၊

ခ င ပဌည နယ ၊ မ သပဌည နယ ၊ မပ ှတ င သပေသက ှ၊ ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေ သက ှ၊ မနတပလှတ င ှ

ပေ သက ှ၊ ယေဏ သပဌည နယ ၊ င ပဌည နယ တ ဖဌစဌေါသည။ န န တ င သပေသက ှသည ၂၀၁၄-

၂၀၁၅ ဘဏဍာနစတင လ လငဖဌမ ေတ ယ အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€Źá€á€„ ရဌတညခေသညမ á€Ąá€Œ

á€±á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသတင လ á€œá€„á€Ąá€–á€Œ ျဏသ á€œá€±á€žá€Ąá€–á€Œá€… အပမတလစ ရဌတညခေဌေါသည။ ရေ ေတ ငျဏသ

လေသက ျဏသသည ဖမေမဏန ငင ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€‚ á€„á€–á€Œá€…á€žá€Šá€±á€Ąá€ ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€™á€œ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသမဏ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€™ ဏျဏသထ န á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œ င လ á€Ąá€Œá€ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ သ လသာ ဏျဏသက á€»á€Źá€žá€œá€–á€á€›á€Źá€€ ျဏသ

သ ေသ ထ ေျဏသသ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€› တမ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€œá€œá€Ź ပဌ ျဏသ စဉျဏသစဏျဏသစရဏ ရ ဌေါသည။ ထ မ

á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€… တလသာ အခ အလ အထ á€žá€œá€á€žá€±á€Ąá€Œá€±á€žá€Š လ á€œá€™á€»á€Źá€žá€™á€™ သဖဌငေ ထညေသငျဏသ

စဉျဏသစဏျဏသစရဏ á€œá€™á€»á€Źá€žá€á€±á€»á€Źá€ž သ မဟတ အခ တစခ á€Ąá€–á€Œá€…á€žá€Ź သတမတရဌေါသည။ ထ ေျဏသသ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€› တ

မဟတဌေါဘ ယနတရဏျဏသ အသစမ ဏျဏသ ဝယယ á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ တညလ ာ á€œá€›á€»á€Źá€žá€… မ ေျဏသဥသစမ ဏျဏသ

လ á€œá€„á€Ąá€–á€Œ ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€ စဏရငျဏသတင á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€Źá€œá€…á€žá€Š ဌေါ á€šá€á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™á€Ź စေစဥဏျဏသ

ဖဌေလည သ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€žá€„á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

-၅၀၀၀၀၀ -၄၀၀၀၀၀ -၃၀၀၀၀၀ -၂၀၀၀၀၀ -၁၀၀၀၀၀ ၀

ခ ငဖဌညေယ

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ရငဖဌညေယ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မေဖဌညေယ

ရခ ငဖဌညေယ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ဧရာ၀တ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

ဌ (၂.၆) ပင လ ှပင င သစေဏ င ှ (၂၀ ၁ ၈-၂၀ ၁ ၉ ဘ ဏဍ ေဏ န စ )

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 59: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

38

န န တ င သပေသက ှ၊ မ သပဌည နယ ၊ ခ င ပဌည နယ ၊ ခ င သပဌည နယ မ ဏျဏသသည ၂၀၁၅-၂၀၁၆

ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစအထ သ ျဏသနစ တ အထ ဌေါ အစ အစဉအတ ငျဏသ

လလခ ာမမရ ဘ လ á€œá€„á€Ąá€–á€Œ ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€Ąá€–á€Œá€… á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„á€á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ တ ငျဏသရငျဏသသဏျဏသ

á€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± တ ဌမ ဏျဏသ á€–á€Œá€…á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€± မ သပဌည နယ နငေ ခ င ပဌည နယ တ တင

လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ ပဌ ျဏသ လ ထအ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€á€Šá€œá€‘á€Źá€„á€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ အက á€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€á€šá€š မမ ဏျဏသ

ဖဌ ဖခငျဏသသည လယဘယ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€Ąá€–á€Œ သလဘာလ ာငလသာ လ á€á€á€Źá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ အ ဌေါ

ဖဌညေယနစခတင လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€ž အသ ျဏသစရ တ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€… တဥဏျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Źá€” ငမည ဌေါ

ဌ မ တ စာ လ ာ ခ ခ န ငဌေါမည။ မနတပလှတ င သပေ သက ှ၊ ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေ သက ှ၊

စစ င ှတ င သပေသက ှ၊ မပ ှတ င သပေသက ှနင ခ င ပဌည နယ တ သည ရ ဌေရ ခေါ လ á€œá€„á€Ąá€–á€Œ ျဏသ

á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€ စဏရငျဏသတင ဌေါဝငခေဌေါ သည။

ယေဏ သပဌည နယ သည လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„ လ လငဖဌမ ဥေညျဏသ ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€

စဏရငျဏသတင အပမတလစ ဌေါဝငဌေါသည။ လ လငဖဌမ ဥေညျဏသ ျဏသ သညမာ ရလငမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€€ ဏငေ

ဖဌစန á€„á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá ရလင ဖဌေလည က ညေရရဏ á€Ąá€œá€± á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá လ လငဖဌမ ဥေညျဏသ ျဏသ á€œá€±á€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„ á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€™á€Ź အလဖခခ ငဌလေဌေါ

á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€ မ á€Źá€»á€Źá€žá အ ျဏသ မ ဏျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသရထ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရ၊ ယဏျဏသ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€á€œá€á€Źá€”á€„á€±á€žá€Ź ဌ မ သ ငဌေါသည။ ၂၀၁၄-á‚á€áá…á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™á€Ąá€Œ

á€±á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသတင င ပဌည နယ á€žá€Šá€œá€Šá€»á€Źá€ž လ လငဖဌမ ဥေညျဏသ ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„

ဌေါဝငဖဌေသည။ ရငအမ ျဏသသဏျဏသဥစညျဏသဥရ ျဏသသည န ငင လ ျဏသ ငရာ á€Ąá€Œá€…á€Ąá€á€á€›á€Œá€…á€œá€›á€»á€Źá€ž

စာခ ဌတင ဌေါဝငလ á€™á€á€œá€›á€»á€Źá€žá€‘ á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± ပင မျဏသခ á€™á€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€±á€ž á€–á€Œá€…á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž

á€›á€„á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရနငေ á€›á€„á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€á€œá€á€Źá€žá€Š လေသဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€

အက ျဏသစဏျဏသ ဝယယ မမ ဏျဏသ၊ အက á€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€á€Šá€œ ာ မမ ဏျဏသဥတ လငလ á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž

á€Ąá€˜á€šá€±á€œá€€ ဏငေ သ ျဏသစမ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€žá€±á€Šá€»á€Źá€ž á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€™á€œá€Šá€” ငဌေါ။ á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€ စာ

မန ပဌည နယ á€žá€Šá€œá€Šá€»á€Źá€ž ၂၀၁၂-၂၀၁၃ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™á€Ąá€Œ á€±á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသတင လ လငဖဌမ

á€Ąá€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€ž ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„ ဌေါဝငလေဖဌေ ဌေါသည။ န ငင á€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± တ ငျဏသရငျဏသသဏျဏသ

á€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ တ ဌမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€…á€žá€Šá€± á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€› á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€ လသာ

မေဖဌညေယနငေ ရငဖဌညေယတ ၏ လ လငဖဌမ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€›á€ ဌေါသည။

ဘဏဍာနစအလ လ လငဖဌမ ဥေညျဏသ ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„ á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź

ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသမဏ ခ င ပဌည နယ ၊ ခ င သပဌည နယ ၊ ခ င ပဌည နယ ၊

ဌခ ှတ င သပေ သက ှ၊ မပ ှတ င သပေသက ှ၊ မနတပလှတ င သပေသက ှတ ဖဌစဌေါသည။

á€…á€…á€–á€Œá€…á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€€ á€Źá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ လေသခ á€„á€»á€Źá€žá€šá€‰á€œ င အထ ဥသငေ တ ျဏသတ သညေလေသ

Page 60: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

39

á€–á€Œá€…á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ á€Źá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ အထ ဌေါ á€Ąá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€›á€Źá€”á€…á€›á€Œá€œá€€ ဏငေ လ လငဖဌမ á€Ąá€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€ž ျဏသ

စဏရငျဏသတင á€Œá€±á€«á€á€„á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€žá€Š á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€” ငဌေါသည။ သ လသာ á€…á€…á€–á€Œá€…á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž မရ ၊

ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€™á€œá€Šá€»á€Źá€ž မရရ á€œá€žá€»á€Źá€žá€˜ အထ ဌေါ စဏရငျဏသတင ဌေါဝငလေလ င အ ဌေါလေသမ á€Źá€»á€Źá€žá

á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသနငေ á€œá€±á€žá€œá€á€œá€á€Źá€™ ဏျဏသသည á€œá€±á€žá€œá€á€œá€á€Źá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€« á€á€Źá€á€±á€œ á€Œá€±á€™á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž

လေသဖဌညသ မ ဏျဏသ á€œá€™á€»á€Źá€žá€á€±á€»á€Źá€žá€‘á€á€á€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€žá€› ၊ á€œá€™á€»á€Źá€žá€á€±á€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž ထတသငေဌေါသည။

ပဌည ပထေဏင စအ င မ လ á€•á€•á€Œá€±á€Ź င သပထေဏ ဌ ပငမ ေဏသ

၂၀၀၈ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေဌေါ ဇယဏျဏသ၂နငေ ဇယဏျဏသ၅တ ၏ အ ျဏသ မ ဏျဏသဥရ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသသည á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… á€»á€Źá€žá€›á á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလင

မဖဌစမလေ လ á€Ąá€Œá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ၂၀၁၁ခနစ ယခင သမမတညျဏသသ ေျဏသစ ေ အစ á€»á€Źá€žá€›á€œ ထ စ၍ ယခ

န ငင လတာ၏ အတ ငဌငခ ဌဂဂ လ á€œá€±á€±á€«á€œá€Ąá€Źá€„ ေျဏသစက ည á€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငသညေ အစ á€»á€Źá€žá€›á€œ ထ အထ

အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€á€±á€œá€žá€Ź á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလင အမ ျဏသဥစဏျဏသမ ဏျဏသမဏ လအာ á€Œá€±á€«á€Ąá€ ငျဏသ ဖဌစဌေါသည။

(၁) ၂၀၀၈ခနစ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ á€„á€Œá€œá€±á€Ąá€› တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယ

အစ ျဏသရမ ဏျဏသဥတ လ လင ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± á€œá€á€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€…á€‰á€–á€Œá€„á€±á€œá€Źá€žá€Šá€± á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€™ ဏျဏသ

(ယခအစ á€»á€Źá€žá€›á€œ ထ တင လ ပငပဖည အပထပထလ á€•á€•á€Œá€±á€Źá€„ သပထေဏ ဌ ပင မ á€Źá€»á€Źá€žá€Ÿ လခေါသည။ ၂၀၁၅-

á‚á€áá†á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€™ á€Ąá€…á€–á€Œ ာ á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလငမ ဏျဏသ á€œá€Œá€Źá€–á€™á€Œá€œá€Ź တညလ ာ ာ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ သ ခလဝဌေါသည။)

(၂) “၂၀၁၄ခနစ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€á€œá€á€Ź ငရာ မ နဒေယလဖမ ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€›á€±á€Œ လငငဌလေ” အရ

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေမ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ą ငေ သ မ နဒေယလဖမတစခစ အတ

ဘဏဍာနစတစနစလ င á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žáá€á€ á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ

(၃) န ငင ဌ á€„á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမ လ ာ ခ ရရ လသာ အထ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€á€±á€”á€„á€± á€±á€žá€šá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€á€±á€™ á€Źá€»á€Źá€žá

၁၅ရာခ ငနေျဏသ (အလထလထ á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလင၏ ဌ á€œá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€ ငျဏသ) နငေ

ဌဂဂလ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမ လ ာ ခ ရရ လသာ အထ ျဏသ ေစညခေနငေ á€±á€žá€šá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€á€±á€™ á€Źá€»á€Źá€žá

၁၅ရာခ ငနေျဏသ၊ ဝငလငခေ၏ ၅ရာခ ငနေျဏသ၊ တ á€Œá€œá€á€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€á€±á ၂ရာခ ငနေျဏသတ လ ာ ခ ရရ သညေ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊ ဖဌညေယမ ဏျဏသ သ á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

(၄) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရ သ လခ á€»á€Źá€žá€œá€„á€‘á€á€œá€Œá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€

ဌေါဝငဌေါသည။

Page 61: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

40

၂၀၀၈ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေသည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥတ

á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသ၊ á€œá€±á€žá€œá€á€œá€á€Źá€™ ဏျဏသ သမ á€„á€»á€Źá€žá€á€œá€œ ာ တမ ထ á€»á€Źá€žá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€…á€Źá€–á€Œá€„á€±

ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€á€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငသည အပမတလစ

လ လငဖဌခေဌေါသည။ လ လင ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€± အလဖခခ ငဌလေဌေမ (၂၃၀)၊ á€Ąá€Œ ေ (ဂ)၊ á€Ąá€Œ ေခ (၁)အရ

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရငသည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ á€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငအတ

လထာ ဌ ေလငမ ဏျဏသ၊ လခ á€»á€Źá€žá€œá€„á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± သငေလလ ာသလ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€± á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ၂၀၁၅-

၂၀၁၆ ဘဏဍာနစမစ၍ á€œá€Œá€Źá€–á€™á€Œá€œá€Ź တညလ ာ ပဌ ျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥသ ျဏသသ ျဏသသ

လထာ ဌ á€±á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€™ ဏျဏသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အ ဌေါ á€œá€Œá€Źá€–á€™á€Œá€œá€Źá€á€„ ထညေသငျဏသစဉျဏသစဏျဏသသညေ

ညေျဏသ ေျဏသမ ဏျဏသမဏ (ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€™á€œ á€Ąá€Œá€ ငရာ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›áŠ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€Šá€±á€»á€Źá€ž ေျဏသ၊ ဧရ ယာအ á€šá€Ąá€á€±á€»á€Źá€ž ၊ (ဘဏဍာလငလ á€Ąá€Œá€ ငရာ) တစညျဏသ ဂ ေ ဌ ၊

ပမ ေဖဌ လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€Ąá€ ျဏသနငေ တစညျဏသ á€Ąá€á€±á€œ ာ ခ ရရ မတ ဖဌစဌေါသည။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ ဏျဏသသ á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź လထာ ဌ ေလငမ ဏျဏသဥဏျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Źá€€ ညေဌေါမည။

á€Œá€‘á€™á€Šá€»á€Źá€žá€…á€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€žá€Š ၂၀၁၂-

၂၀၁၃ဘဏဍာနစတင ဌ မျဏသမ ၂၂,၄၄၄.၆ á€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ရ ရာမ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ဘဏဍာနစတင ဌ မျဏသမ

၁၂၈,၁၁၇.á…á€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ရ သဖဌငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသသ ဌ မျဏသမ á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€žá€Š

၅.၇ တ ျဏသတ ဌေါသည။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသသ á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™

á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™ ဏျဏသဥဏျဏသ á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€…á€Ź သ ရ န ငရေ á€œá€œá€±á€œá€Źá€™á€Šá€± ဘဏဍာနစမ ဏျဏသ6အလ

á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€œ ခ ရရ လသာ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€”á€„á€± အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€œ ခ ရရ လသာ

á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€ á€œá€œá€±á€œá€Źá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹

6 လ á€œá€™á€»á€Źá€žá€™ á€™á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€› á€œá€œá€±á€œá€Źá€™á€Šá€± ဘဏဍာနစမ ဏျဏသမဏ ၂၀၁၂-၂၀၁၃၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇-၂၀၁၈၊ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ တ ဖဌစဌေါသည။

၀

၁၀၀၀၀

၂၀၀၀၀

၃၀၀၀၀

၄၀၀၀၀

၅၀၀၀၀

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ (၂.၇) တ င သပေသက ှန င ပဌ ည န ယ မ ေဏသသ လပပဌ ေဏင ှပင (၂၀၁ ၂-၂၀၁ ၃ á€˜á€á€á€±á€Źá€” စ )

ရငျဏသဖမစ။ ။ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á ဘဏဍာလင အရအသ ျဏသ ငရာ ငဌလေမ ဏျဏသ

Page 62: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

41

၀

၅၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀

၁၅၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀

၂၅၀၀၀၀

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ (၂.၈) တ င သပေသက ှန င ပဌ ည န ယ မ ေဏသသ လပပဌ ေဏင ှပင (၂၀ ၁ ၅-၂၀ ၁ ၆ ဘ ဏဍ ေဏန စ )

၀

၅၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀

၁၅၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀

၂၅၀၀၀၀

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ (၂.၉) တ င သပေသက ှနင ပ ဌည နယ မ ေဏသသ လ á€•á€•á€Œá€±á€Źá€„ ှ ပဌ ှပင (၂ ၀၁၇-၂ ၀၁၈

á€˜á€á€á€±á€Źá€” စ )

၀

၅၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀

၁၅၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀

၂၅၀၀၀၀

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ (၂.၁၀) တ င သပေသက ှနင ပ ဌည နယ မ ေဏသသ လပပဌ ေဏင ှ ပဌသပင (၂ ၀၁၈-၂ ၀၁၉ á€˜á€á€á€±á€Źá€” စ )

ရငျဏသဖမစ။ ။ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á ဘဏဍာလင အရအသ ျဏသ ငရာ ငဌလေမ ဏျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á ဘဏဍာလင အရအသ ျဏသ ငရာ ငဌလေမ ဏျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á ဘဏဍာလင အရအသ ျဏသ ငရာ ငဌလေမ ဏျဏသ

Page 63: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

42

á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€™ ဏျဏသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€›á€± á€œá€Œá€Źá€–á€™á€Œá€œá€Ź မ á€›á€œá€žá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± ၂၀၁၂-၂၀၁၃ဘဏဍာနစ

á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ á€œá€Œá€Źá€–á€™á€Œá€œá€Źá€Ąá€ ငျဏသ ခလဝသညေ á€±á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

ယေဏ သပဌည နယ ၊ င ပဌည နယ နင မန ပဌည နယ တ သည á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€„

ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€œ ခ ရရ ဌေါသည။ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစမ စတင၍ á€”á€…á€œá€á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€™ လဘာင

ဖဌ ဖဌင á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€™á€™ ဏျဏသ ဖဌ လဌခေပဌ ျဏသ á€›á€œá€±á€á€…á€á€Ąá€–á€Œá€… ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစမတ ငမ

“လ á€œá€„á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလင” á€Ąá€–á€Œá€… အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ထ á€œá€±á€±á€Ź

á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလငမ ဏျဏသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€›á€± á€Ąá€œá€…á€Źá€Œ á€„á€»á€Źá€žá€á€„á€–á€Œá€á€±á€žá€Šá€± á€œá€Œá€Źá€–á€™á€Œá€œá€Ź တစရဌ

á€œá€Œá€Źá€‘á€á€•á€Œ ျဏသ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ ခေဌေါသည။ ကသ á€œá€žá€Źá€–á€„á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€œá€œá€±á€œá€Źá€™á လတေရ ခ တစခမာ

ယေဏ သပဌည နယ ၊ င ပဌည နယ နငေ မန ပဌည နယ တ သည á€œá€œá€±á€œá€Źá€™á€Šá€±

á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€œá€œá€»á€Źá€žá€”á€…á€…á€œ ျဏသတင á€Ąá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€™á€› á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€ž လထာ ဌ ေလင လ ခ ရရ မ ဥေညျဏသ ျဏသ

á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„ ဌေါဝငဌေါသည။ ထ သ လတေရ ရသဖဌငေ အလ ျဏသစ á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€™ မရ ဌေါဟ

လ ာ ခ မခ န ငဌေါ။ အဘယလက ဏငေ လသာ မ á€œá€˜á€Źá€„á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€™á á€›á€œá€±á€Ąá€–á€Œá€…

ထငရဏျဏသသညမဏ န န တ င သပေသက ှသည á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ á€±á€œá€„á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ဥေညျဏသ ျဏသ

လ ခ ရရ ခေဌေါသည။ မ á€œá€˜á€Źá€„á€™á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€á€„ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘဏဍာနစတင ဖမေမဏန ငင ၏

အ ငျဏသရ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ခ င သပဌည နယ သည á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလင တတ ယလဖမာ

ဥေညျဏသ ျဏသ လ ခ ရရ ခေသည။ မ á€œá€˜á€Źá€„á€…á€á€„á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€á€±á€žá€Šá€± ၂၀၁၅-၂၀၁၆ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€á€„á€Œá€„

ဧရာဝတ တ ငျဏသ လေသက ျဏသသည á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလငမ ဏျဏသ စတတထလဖမာ ဥေညျဏသ ျဏသ

လ ခ ခေရပဌ ျဏသ ၎ငျဏသထ စ á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဌ မ လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€žá€Ź ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ လ ခ ရခေသညထ

á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€™ လဘာင á€™á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€á€„ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ဘဏဍာနစတင ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေသက ှ၊

ခ င ပဌည နယ ၊ မ သပဌည နယ နင မပ ှတ င သပေသက ှတ သည လ လငဖဌညေ

á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ á€±á€œá€„á€Ąá€–á€Œá€… á€œá€Źá€žá€Šá€± á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလင အမ ဏျဏသ ျဏသ လ ခ ရရ ခေဌေါသည။

အ á€Œá€±á€«á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€Ąá€± မ ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေသက ှနင မပ ှတ င သပေသက ှတ သည

(á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž မ လဘာင á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Ąá€•á€Œ ျဏသ) á€œá€œá€±á€œá€Źá€žá€Šá€± ဘဏဍာနစမ ဏျဏသတင á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€Œ မ လ á€Ąá€Œá€œá€žá€Ź

လေသမ ဏျဏသထ လလ á€Źá€±á€±á€Šá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ လ ခ ရရ ခေဌေါသည။ “လ လငဖဌညေရေ” ဟ လသာ အယ အ မ

“လ á€Ąá€Œá€ ဥဏျဏသ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€±â€á€Ÿ လသာ အယ အ á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ

á€šá€„á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€™á€žá€Š á€Ąá€–á€Œ သလဘာလ á€Źá€„á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€™ လဘာင á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Ąá€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၅-

၂၀၁၆ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€”á€„á€± ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစတ တင တနသသေဏ တ င သပေသက ှ၊ ခ င ပဌည နယ ၊

စစ င ှတ င သပေသက ှနင မ သပဌည နယ တ သည á€Ąá€œá€‘á€œá€‘á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလငမ ဏျဏသ

အမ ဏျဏသ ျဏသ လ ခ ရရ ခေဌေါသည။ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏဍာနစတင ခ င ပဌည နယ ၊ ခ င ပဌည နယ ၊

Page 64: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

43

စစ င ှတ င သပေသက ှနင မ သပဌည နယ တ သည á€Ąá€œá€‘á€œá€‘á€œá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€‘á€Ź ဌ ေလငမ ဏျဏသ

အမ ဏျဏသ ျဏသ လ ခ ရဌေါသည။

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€žá€™á€™á€á€–á€™á€±á€™á€Źá€” ငင ၏ ဖဌညသ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž စ မ ခေခမဌ á€žá€á€á€Źá€±á€žá€Š

လယဘယ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± အ မေ ျဏသခ ငျဏသဥ နဒ ယန ငင နငေ အလတာမ ဏျဏသမ ဏျဏသ ငတ ဌေါသည။

အ မေ ျဏသခ ငျဏသဥ နဒ ယန ငင တင á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž လ ာမရင၏ င ကဌမာ န ငင လတာသမမတ မဟတဌေါ။

အ ဌေါလ ာမရငသည á€Œá€Šá€Źá€›á€Œ ငရာ သ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€ မ ဏျဏသဥဏျဏသ အစ ျဏသရ၊ á€œá€á€œá€á€Źá€”á€„á€±

ဖဌညသ လ ထသ á€‘á€á€–á€Œá€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ဖမေမဏန ငင တငမ အလဖခခ ငဌလေ ဌေမ ၂၂၉အရ

á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရငသည အလဖခခ ငဌလေဌေမ ၂၃၀ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€žá€Šá€± á€á€Źá€á€±á€”á€„á€±

လဌဌ ငခငေမ ဏျဏသဥရ ဖဌညသ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž စ မ ခေခမတင အခရာ ဌေါသည။ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

လ ာမရငသည á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€œ ာငတာမ ဏျဏသဥဏျဏသ အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Ź

လ ာငရ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€±á€… ခ á€„á€™á€Źá€œá€…á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Ź

လ ာငရ á€›á€Źá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž အဓ လသာ ယထည ဖဌစလေ ဖဌေဌေါသည။

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရငသည á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€á€œá€á€Ź ငဌလေ á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€žá€Šá€±

á€á€Źá€á€±á€™ ဏျဏသ á€œá€Šá€»á€Źá€ž အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€™á€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ လ ာမရင ယ၌ á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

ျမျဏသ ငသညေ á€–á€Œá€„á€Œá€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ á€Źá€»á€Źá€žá အ အည á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€œá€á€Źá€„á€»á€Źá€žá€ န ငလက ဏငျဏသ အလဖခခ ငဌလေ

á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ á€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž ဖဌစဌေါသည။ အလ ဏငျဏသ ျဏသ á€™á€Ÿá€á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€” á€„á€œá€žá€»á€Źá€žá€žá€Šá€±

စေစဟ ၍ ယ န ငဌေါသည။

အထ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€ အမတ (၄)

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ဏမရငနငေ ဌတသ သညေ အလဖခခ á€„á€Œá€œá€±á€–á€Œá€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€ မ ဏျဏသ

á€˜á€á€á€±á€Źá€• ှပ ေဏ မ င ဖစ ည ှပခ င ှ

၂၂၉။ ( ) á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရင လအာ ဌေါဌဂဂ လမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€›á€™á€Šá‹

(၁) န ငင လတာသမမတ - င ကဌ

(၂) ေတ ယသမမတမ ဏျဏသ - ေတ ယင ကဌမ ဏျဏသ

(၃) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€›á€±á€œá€±á€ ဌ - á€Ąá€Œá€±á€á€„

(၄) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€…á€…á€ ဌ - á€Ąá€Œá€±á€á€„

(၅) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€á€±á€€ ျဏသခ ဌမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယဝေက ျဏသခ ဌမ ဏျဏသ - á€Ąá€Œá€±á€á€„á€™ ဏျဏသ

(၆) á€œá€±á€–á€Œá€Šá€œá€á€Źá€œ ာစ င ကဌ - á€Ąá€Œá€±á€á€„

Page 65: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

44

(၇) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€±á€€ ျဏသ - á€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€»á€Źá€ž

(ခ) (၁) á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရင á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€žá€Šá€±á€Ąá€á€±á€« á€Ąá€Œá€±á€á€„á€Ąá€–á€Œá€… á€‘á€™á€»á€Źá€žá€œ ဏငရမညေ

ရာထ á€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€Źá€á€„ အလက ဏငျဏသတစစ တစရာလက ဏငေ á€á€Źá€á€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ ရသ မရ á€œá€žá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«

န ငင လတာသမမတသည ထ á€œá€±á€›á€Źá€Ąá€ သငေလလ á€Źá€žá€Šá€±á€Œá€‚á€‚ á€œá€á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ယာယ á€Ąá€Œá€±á€á€„á€Ąá€–á€Œá€…

á€á€Źá€á€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€” ငသည။

(၂) á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ á€Źá€™á€›á€„á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€ž န ငင လတာသမမတ ထတဖဌေလက ညာရမည။ ထ ဖဌင

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž လ ာမရငအတ လ á€Ąá€Œá€œá€žá€Ź အမ ေ၊ ညေျဏသက ဏျဏသခ စသညမ ဏျဏသ á€œá€Šá€»á€Źá€ž န ငင လတာသမမတ

သ မဟတ န ငင လတာ သမမတ á€á€Źá€á€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€žá€Šá€±á€Œá€‚á€‚ လ ထတဖဌေလက ညာန ငသည။

á€˜á€á€á€±á€Źá€• ှပ ေဏ မ င ၏ တ á€±á€Źá€ န န င လဌ ဌ င ခ င

၂၃၀။ ( ) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€á€±á€€ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€±á€™ á€Źá€»á€Źá€žá အရအသ á€»á€Źá€žá€á€±á€™á€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€ á€á€±á€™á€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€á€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… အ á€„á€±á€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá အရအသ á€»á€Źá€žá€á€±á€™á€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€á€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ န ငင လတာသမမတ

á€á€Źá€á€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€œá€žá€Ź ေတ ယ သမမတတစညျဏသ á€Šá€»á€Źá€žá€œ ာငစ စစ၍ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€á€±á€€ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€±á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေ á€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá အရအသ á€»á€Źá€žá€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€œ ဏထဏျဏသခ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရငသ

တငဖဌရမည။

(ခ) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ အရအသ á€»á€Źá€žá€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ န ငင လတာသမမတ

á€á€Źá€á€±á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€œá€žá€Ź ေေတ ယသမမတတစညျဏသ á€Šá€»á€Źá€žá€œ ာငစ စစပဌ ျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ

အရအသ á€»á€Źá€žá€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€ž လ ဏထဏျဏသ ခ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရငသ တငဖဌရမည။

(ဂ) á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရငသည -

(၁) á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€±á€šá€œá€–á€™ အသ ျဏသစရ တမ á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€› လသာ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á အရအသ á€»á€Źá€žá€á€±á€™á€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€

á€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žáŠ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥတ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငမ

ဘဏဍာလငမ ဏျဏသ သငေလလ ာသလ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ အထ ျဏသ á€…á€…á€á€…á€›á€Œá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± လထာ ဌ ေဖခငျဏသ၊

လခ á€»á€Źá€žá€œá€„á€™ ဏျဏသ ခငေဖဌ ဖခငျဏသ á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á ဘဏဍာလင အရအသ ျဏသ ငရာ ငဌလေက မျဏသ သ မဟတ

á€œá€±á€±á€Ź á€‘á€Œá€˜á€á€á€Źá€œá€„á€á€œá€á€ž á€»á€Źá€žá€…á€œá€›á€»á€Źá€ž ငဌလေက မျဏသ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… လတလတာသ လထာ ခ တငဖဌရမည။

(၂) á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž ငရာ လ ာငရ သငေသညေ စစမ ဏျဏသ အက ဖဌ န á€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€

လ ာငရ ရမည။

(၃) ခ ငမာလသာ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€±á€…á€–á€Œá€…á€œá€Œá€±á€«á€œá€…á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€á€œá€á€Ź

á€„á€Œá€œá€±á€–á€Œá€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá á€á€Źá€á€± á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€žá€Šá€± စစရဌမ ဏျဏသ လ ာငရ ရမည။

Page 66: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

45

(ဃ) á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရငသည á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á အရအသ á€»á€Źá€žá€á€±á€™á€±á€»á€Źá€žá€œá€–á€á€œá€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žáŠ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

သ မဟတ ဖဌညေယ မ ဏျဏသဥတ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€˜á€á€á€Źá€›á€±á€Œ လငမ ဘဏဍာလငမ ဏျဏသ သငေလလ ာသလ

ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ အထ ျဏသ စစတစရဌ á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± လထာ ဌ ေဖခငျဏသ၊ လ á€Ąá€Œá€žá€Šá€± လခ á€»á€Źá€žá€œá€„á€™ ဏျဏသ ထတလခ ျဏသဖခငျဏသ

ဌေါဝငသညေ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á ဘဏဍာလင အရအသ ျဏသ ငရာ ငဌလေက မျဏသ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€á€œá€á€Źá€ž

တငဖဌန á€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ န ငင လတာသမမတထ သ လထာ ခ တငဖဌ ရမည။

(င) á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œ ာမရငသည လ á€Ąá€Œá€Œá€±á€« á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž ျမျဏသ ငသ မ á€Źá€»á€Źá€žá အက ဉာဏမ ဏျဏသ

ရယ န ငသည။

ရငျဏသဖမစ။ á‹á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€žá€™á€™á€á€–á€™á€±á€™á€Źá€” ငင န ငင လတာ á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€ ဌဌ အလဖခခ ငဌလေ (၂၀၀၈)

တ á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± တ ဌမ ဏျဏသ á€–á€Œá€…á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€± ဖမေမဏန ငင သည

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥက ဏျဏသ သဘာဝ စာ ာဟခ က á€»á€Źá€žá€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€•á€Œ ျဏသ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€…á€…

ပဌ ျဏသ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဌ ေပဌ ျဏသမေ မေ လေသညေ ဖဌညေယနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသဥတ

ာဟခ လလ ဏေခ ရေမဏ လ ာမရင၏ ဌခ ျဏသထ တင လရာ လေဌေါသည။

ဌ ေရယေ မ လရစ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… သ ခ တ á€œá€±á€œá€žá€Ź ခရ ျဏသတင လ ာမရငသည

အထ á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€œá€œá€›á€Ź လ ဏမရငဥဏျဏသ ဖဌ á€–á€Œá€„á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± လ ာမရင၏ လဌ ငန ငစမျဏသသည

á€…á€…á€™á€±á€œá€žá€Ź အမ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€±á€œá€Šá€žá€„á€±á€–á€™á€á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰á€á€„ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€€ ျဏသ လ á€Ąá€Œá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

MSDP7တင ပဌည သ á€˜á€á€á€±á€Źá€•á€„á€… မ ခန ခမ င ေဏ ပဖေဏ ပဌခ မ ေဏသနင ပဌည သ á€˜á€á€á€±á€Ź ပငစ မ ခန ခမ

ဥေဏ ှပ ေဏ င ှခ င မေဏ ပစမည အ ပဌဌခ မ ေဏသ

အစ ျဏသရသည ေ မ လရစ ဌ á€±á€›á€šá€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… á€œá€Œá€±á€«á€‘á€±á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž

လမ ဏမေျဏသထဏျဏသသညနငေဥည á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… á€»á€Źá€žá€›á ေဟ ထ ေျဏသခ ဌမ လလ ဏေခ ရေ လ á€Ąá€Œá€œá€€ ဏငျဏသ

အသ á€Ąá€™á€á€–á€Œ ဌေါသည။ န ငင ၏ လရေ သဏျဏသမညေ အ ဌေါ á€œá€™á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငျဏသနငေဥည

ဖဌညသ ဘဏဍာလင စ မ ခေခမ ငရာ á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€™á€Œ စ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသ ဖဌေလည သ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€›á€± လ á€Ąá€Œá€™á€Šá€–á€Œá€…

လက ဏငျဏသ ထညေသငျဏသ á€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ စ မ á€±á€»á€Źá€žá€Œá€±á€« ဖဌညသ ဘဏဍာလင စ မ ခေခမ ငရာ

á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€œá€–á€™á€Œ တင တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသဥတ á€Ąá€á€±á€˜á€á€á€Źá€œá€„á€™ ဏျဏသ ဌ မ

မ တစာ ခလဝရေ သယ ဇာတ ထတယ သညေ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမ ရရ သညေ ဘဏဍာလင á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„

á€Ąá€á€±á€˜á€á€á€Źá€œá€„á€á€œá€á€žá€Šá€± စေစဥဏျဏသ ဌ မ လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€…á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ထညေသငျဏသ á€œá€›á€»á€Źá€ž á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

á€™á€Ÿá€Źá€± á€Œá€Ÿá€Ź ၂.၄ (ဥရငျဏသဥဖမစမ ဏျဏသ တညပင မစဏနငေ á€…á€™á€»á€Źá€žá€›á€Šá€–á€Œá€Šá€±á€á€…á€Ź ခလဝန á€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€

ဖဌညသ ဘဏဍာလင စ မ ခေခမ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသခ á€„á€™á€Źá€œá€…á€–á€á€„á€»á€Źá€ž) အတ စ မ ေျဏသတင á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰

7 ဖမေမဏန ငင ၏ လရရညတညတ ေပဌ ျဏသ ဟေခ ည လသာ ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ မ စ မ ေျဏသ ၂၀၁၈-၂၀၃၀

Page 67: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

46

(၈)ရဌ ရ ဌေါသည။ အ á€Œá€±á€«á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰ (၈)á€›á€Œá€Ąá€± á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰ (၂)ရဌ8တငသာ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသဥစ ျဏသရမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယ အစ ျဏသရမ ဏျဏသ သ ငသညေ á€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€–á€Œá€…

á€žá€á€™á€á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ထ á€Ąá€–á€Œá€„ ဥခေ မ လဝသညေ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰á€žá€Š á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… ဝေက á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€±á€”á€„á€±

á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသသဏမ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€á€œá€á€Źá ဖဌင ငမနငေ á€Ąá€á€Šá€–á€Œ မ ဌေါ

လ á€Ąá€Œá€žá€Šá€±á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€ž ဖဌစဌေါသည။

န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေသညဌင ာလ၊ လေသနငေ လ လလ ာည လထစာ

ဖဌင ငမဖဌ ရသည လ င MSDP á€žá€Šá€œá€Šá€»á€Źá€ž ာလ၊ á€œá€±á€žá€”á€„á€±á€Ąá€Š လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသရ ဌေါ

ဖဌင ငဖဌညေစ ရေ လ á€Ąá€Œá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

၂၀၀၈ခနစ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေဖဌငေ ဖမေမဏန ငင ၏ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€›á€Źá€Ąá€›á€Œá€›á€Œá€žá€Š

á€á€…á€±á€Šá€»á€Źá€žá€á€…á€Œ á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ဖမေမဏန ငင ၏ ဖဌညသ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€žá€Š ၂၀၀၈

န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေ အသစ á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ ဏျဏသဥ ငေ ဖဌညသ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€… မ မ ဥခငျဏသဥ ငျဏသသစနငေ တည á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€… မ မ

á€Ąá€œá€œá€±á€Ąá€‘á€™ ဏျဏသက ဏျဏသ ည န ငျဏသ အလ ာငအထည á€œá€Œá€Źá€œá€±á€› ဖဌစပဌ ျဏသ တစခ á€±á€á€Šá€»á€Źá€žá€™á€Źá€Œá€„

ခ တ လေသညေ ဌ ေရယေ မ လရစ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á စ မ á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊

အလဖခခ ငဌလေဌေါ စ á€Źá€»á€Źá€žá€›á€Œá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± “ခ ငမာလသာ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž စေစ” á€–á€Œá€…á€‘á€±á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€…á€›á€±

အတ á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ န ငင လတာအစ ျဏသရ၊ ငဌလေဖဌ ရသညေ လတလတာမ ဏျဏသ၊ á€Ąá€Œá€ ဌစ မ သညေ

ေ ဌရ လရစ ယနတရဏျဏသတ က á€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€á€œá€±á€› ဖဌစဌေါသည။

ဖဌညသ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€… မ ခေခမသည အစ ျဏသရ၊ လတလတာ၊ á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ ဏျဏသနငေ ျမျဏသ ငသညေ

ေ ဌရ ရ အရာရ က ျဏသမ ဏျဏသ ည ညတစာ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ စ မ ဌေါမ စေစက ျဏသ

တ ျဏသတ á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹ အလဖခခ ငဌလေဌေါ á€–á€Œá€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€ မ ဏျဏသဥရ ဖဌညသ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€… မ မတင

á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ á€Źá€»á€Źá€žá တေဌ ျဏသရ လသာ အက ဉာဏမ ဏျဏသ ရယ ရေ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹9 á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ á€Źá€»á€Źá€žá

အက á€‰á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ေ ျဏသ á€Œá€…á€Ź ရယ ရေ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€™á€»á€Źá€žá€”á€…á€™ ျဏသရ ဌေါသည။ á€Œá€‘á€™á€±á€Šá€»á€Źá€žá€™á€Ź á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ ဏျဏသခ ညျဏသ

8 á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰ (၂.၄.၅) န ငင အ ငေ á€™á€Ÿá€Źá€± á€Œá€Ÿá€Ź အလဖခခ အလ ာ အအ စ မ ခ အတ á€–á€Œá€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€ မ ဏျဏသနငေ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မနငေ á€Ąá€á€±á€–á€Œá€±á€œá€á€™á€”á€„á€± ရဌ ငခငေ စ မ ခေခဖခငျဏသနငေ စဌသညေ စစရဌမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ န ငင အ ငေနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ/á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ą ငေ ဖဌညသ ဘဏဍာ စ မ á€á€±á€á€œá€›á€»á€Źá€ž á€Ąá€›á€Šá€Ąá€œá€žá€»á€Źá€ž ဖမ ငတငဖခငျဏသ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰ (၂.၄.၈) သဘာဝသယ ဇာတသ ျဏသသညေ စ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမ ရရ သညေ á€Ąá€á€±á€œá€„á€™ ဏျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသတ ဥခေရရ မ ဌ မ ည မ á€œá€…á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ ဌ ေဌ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€± á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ ဥခေမ á€œá€á€œá€Œá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰ မ တ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€± 9 ၂၀၀၈ အလဖခခ ငဌလေဌေမ ၂၃၀ ဌေမခ (င)တင ျမျဏသ ငသ မ á€Źá€»á€Źá€žá အက ဉာဏမ ဏျဏသ á€œá€á€Źá€„á€»á€Źá€žá€ န ငသည ဟ á€‘á€Šá€±á€žá€„á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž လ ဏမရငဥတငျဏသ á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ ဏျဏသဥဏျဏသ ထညေသငျဏသရေ á€™á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ ဏျဏသဥဏျဏသ သ သေစဌေ ာ အက á€‰á€Źá€á€œá€á€Źá€„á€»á€Źá€žá€ လသာ á€šá€”á€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€™á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž အလဖခခ á€„á€Œá€œá€±á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž á€™á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ á€Ąá€á€Šá€–á€Œ ၍ á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ ဏျဏသ ဌေါဝငန ငခငေ အလဖခခ ငဌလေ အာမခ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€ž မရ လက ဏငျဏသ သ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

Page 68: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

47

á€…á€Œá€±á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဘ မလ သညေ အက á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€‘ မ ဥေ ျဏသ ဌ အက ဉာဏ ရယ ဖခငျဏသ ဖဌစဌေါသည။

ေတ ယေညျဏသမဏ á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ ဏျဏသဥဏျဏသ လ ဏမရငဥတငျဏသ á€Ąá€Œá€±á€á€„á€Ąá€–á€Œá€… á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

အထ á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€á€„á€Ąá€–á€Œá€… á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ ဌ တလခေါပဌ ျဏသ အက ဉာဏ ရယ ဖခငျဏသ ဖဌစဌေါသည။ အ ဌေါ

á€±á€Šá€»á€Źá€žá€”á€…á€žá€šá€…á€œ ျဏသ ခ ငခ ငမာမာ ငေသ ျဏသန ငရေ အလဖခခ á€„á€Œá€œá€±á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€± အထ ျဏသ

လ á€Ąá€Œá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အ á€Œá€±á€«á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€™ ဏျဏသ á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ အ á€Œá€±á€«á€Œá€Šá€Źá€›á€„á€Ąá€Œá€±

á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ ၎ငျဏသတ ၏ သ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€ မ ဏျဏသဥဏျဏသ အစ ျဏသရ၊ á€œá€á€œá€á€Źá€”á€„á€± ဖဌညသ လ ထဥဏျဏသ

တငဖဌန ငမညေ ယနတရဏျဏသဥဏျဏသ တညလ ာ ဖခငျဏသသည ဖဌညသ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€±á€…

ခ á€„á€™á€Źá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€…á€›á€± á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

Page 69: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

48

အခန ှ (၃)

င ှန ှပမ ဌဌ န မ

၂၀၁၁ ခနစမ ၂၀၁၇ ခနစ á€Ąá€œá€á€Źá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Œ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ á€±á€»á€Źá€žá€‚á€á€±á€»á€Źá€ž

အခ အလ မ ဏျဏသဥရ ဖမေမဏန ငင ၏ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယ ၁၄ ခတ တင ဖဌညေယမ ဏျဏသသ

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ဝငလရာ လာလသာ á€Œá€™á€Źá€á€™á€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသထ စာလ င သ သ သာသာ

á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€±á€»á€Źá€žá€œá€±á€á€±á€žá€Š လတေရသည။ အ ဌေါ လာလရာ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန á€™á€Œá€™á€Źá€ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

ဖဌညေယမ ဏျဏသမဏ ခ င၊ ယဏျဏသ၊ ရငနငေ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€ ဖဌစသည။ ဖဌညေယခနစခ၌ á€œá€œá€»á€Źá€žá€

အထ ဥေညျဏသ ျဏသ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€„á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€ž တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယတ အက ဏျဏသ á€Źá€Ÿá€œá€±á€žá€Šá€±

အရာမ ဏျဏသ ရ လေသည á€œá€Œá€Źá€œ á€Źá€„á€œá€±á€žá€Šá‹ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± ယငျဏသ ာဟခ မ ဏျဏသ ဥေ

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသဥတ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန ရေ á€Ąá€Ÿá€±á€Ąá€á€Źá€»á€Źá€ž ဖဌစလစန ငသညေဥခ မ ဏျဏသ

လလ ဏေခ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငဌ ရေ á€á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€› လဌရ ငရ လယ လအာင ဖဌညေ ညျဏသ

လဌလ á€Źá€„á€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငဌ ရာ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ ျဏသသည။ လယဘယ ရလသာ á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž တညပင á€™á€œá€Ąá€»á€Źá€žá€ မျဏသမ၊

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ငရာမ ဝေါေမ ဏျဏသ၊ á€Ąá€á€±á€”á€±á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œ စ မ ဏျဏသ၊ ျမျဏသ á€„á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± ျမျဏသ ငမ

á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ရရ န ငမနငေ á€œá€Œá€á€œá€…á€Źá€™ ဏျဏသ၊ လ á€Œá€…á€…á€…á€™á€»á€Źá€žá€Ąá€„ ရရ န ငမ၊ á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€»á€Źá€ž

á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œ á€Ąá€Œá€œá€žá€Ź အလဖခခ အလ ာ အအ မ ဏျဏသ စသညေတ သည ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန

သ မ ဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန ဌ ရာ အဓ ထဏျဏသ စဉျဏသစဏျဏသက လသာအခ မ ဏျဏသ ဖဌစသည။ ဇယဏျဏသ (၃.၃)သည

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ ငရာ á€±á€»á€Źá€žá€‚á€á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€ž

á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ ဇယဏျဏသ (၃.၂)သည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€ž ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ

á€Œá€™á€Źá€á€™ ဏျဏသ ဖဌစသည။ ဇယဏျဏသ (၃.၁) သည á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ၂၀၁၁မ ၂၀၁၇

á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žáŠ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန á€™á€Œá€™á€Źá€á€á€„

အမ ဏျဏသ ျဏသ သ ျဏသခနငေ ဥေညျဏသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá€á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ

á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹

Page 70: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

49

ဇယ ေဏ ှ (၃.၁) တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အလ ပဌည တ င ှ၊ ပဌည ဌ င ှန ှပမ ဌဌ န မ (၂၀၁၁-၁၇)

အမ ေဏ ှ ှ အနည ှ ှ

ပဌည ဌန င င ပခေဏ သသေဏ ှမ ေဏသ

င ှန ှပမ ဌဌ န မ

၁. န န တ င သပေသက ှ

၂. ခ င ပဌည နယ

၃. တ နသသေဏ တ င သပေသက ှ

၁. ခ င သပဌည နယ

၂. ယေဏ သပဌ ည နယ

၃. င ပဌည နယ

ပဌည တင ှန င င သေဏသမ ေဏသ

င ှန ှပမ ဌဌ န မ

၁. န န တ င သပေသက ှ

၂. မနတပလှတ င သပေသက ှ

၃. မန ပဌည နယ

၁. ခ င သပဌည နယ

၂. င ပဌည နယ

၃. မပ ှတ င သပေသက ှ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မတင န န တ င သပေသက ှ၊ ခ င ပဌည နယ နငေ တ နသသေဏ တ င သပေသ

က ှတ သည á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€žá€Šá€±á€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန á€™á€Œá€™á€Źá€ အမ ဏျဏသ ျဏသ

ဖဌစက ပဌ ျဏသ ခ င သပဌည နယ ၊ ယ ေဏ သပဌည နယ နငေ င ပဌည နယ တ သည ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဖဌညေယ

မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€€ သည။

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန á€™á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž အမ ဏျဏသ ျဏသမဏ န န တ င သပေသက သဌင ဖဌစပဌ ျဏသ

မနတပလှတ င ှ ပေသက သနငေ မန ပဌည နယ တ ေတ ယနငေ တတ ယအမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹

ခ င သပဌည နယ သညဌင တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မတင

ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š တစခဖဌစလေပဌ ျဏသ င ပဌည နယ သည ေတ ယနငေ မပ ှတ င သပေသက ှသည

တတ ယ ဥေညျဏသ ျဏသ ဖဌစက သည။

á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Œ

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန á€™á€Œá€™á€Źá€ အမ ဏျဏသ ျဏသသ ျဏသခနငေ ဥေညျဏသ ျဏသသ ျဏသခ á€–á€Œá€…á€œá€±á€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယတ လရ ျဏသခ á€šá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ယငျဏသတ အက ဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ငရာ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€”á€„á€±

သ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€ မ ဏျဏသ လအာ တင á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€á€„á€–á€Œá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹

Page 71: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

50

ဇယ ေဏ ှ (၃.၂) တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အလ ပဌည တင ှန င င ပခေဏသသေဏ ှမ ေဏသ င ှန ှပမ ဌဌ န မ ( ဌ သန သပဌေါ င ှ)

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ ေဏသ ၂၀၁၁/၁၂ ၂၀၁၂/၁၃ ၂၀၁၃/၁၄ ၂၀၁၄/၁၅ ၂၀၁၅/၁၆ ၂၀၁၆/၁၇ ၂၀၁၇/၁၈

ကချငပဌညနယ ၀ ၄၀၅၁၇ ၀ ၀ ၂၃၂၈၀ ၀ ၄၄၆၉

ကယ á€Źá€žá€•á€Œá€Šá€”á€š ၇၂၁၅၈ ၀ ၀ ၀ ၀ ၄၁၈၆ ၀

ကရငပဌညနယ ၀ ၀ ၀ ၁၀၀၀ ၅၃၃၅ ၄၂၀၀ ၄၂၂၅

á€á€»á€„á€Źá€žá€•á€Œá€Šá€”á€š ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀

စစက ငာှတ ငဏသဒေသကက ာှ ၂၃၆၀ ၁၅၅၈၉ ၀ ၄၁၀၆၅ ၅၅၀ ၇၇၈၂ ၂၄၆၀၁

တနသသ ရ တ ငဏသဒေသကက ာှ ၀ ၆၈၆၉ ၁၀၈၈၈ ၉၅၆၄၈ ၅၇၂၅၆ ၃၅၀၀ ၉၀၀၁

ဌခ ာှတ ငဏသဒေသကက ာှ ၀ ၅၇၉၄၉ ၂၅၄၄၄ ၁၇၅၂၄ ၃၃၃၉၈၀ ၁၂၀၀ ၃၁၉၁၅၉

မဒက ာှတ ငဏသဒေသကက ာှ ၃၈၉ ၆၇၁၇ ၃၂၂၁ ၁၉၃၀၅ ၀ ၀ ၅၃၄၂

မနတဒ ာှတ ငဏသဒေသကက ာှ ၁၀၀၄၂၄ ၄၄၄၂၃၆ ၅၂၅၇၃၀ ၉၆၀၈ ၄၃၆၄၃၂ ၉၄၀၅၄၀ ၂၀၇၅၃၇၉

မ နပဌညနယ ၀ ၀ ၁၆၄၉၀၀ ၁၀၀၀၀ ၅၄၁၁၂၀ ၅၂၄၀ ၉၇၄၃၄

ရခ ငပဌညနယ ၀ ၀ ၀ ၁၈၂၈၆ ၄၂၃၄၃ ၁၉၂၈၈ ၁၃၃၈၄၂

ရနကနတ ငဏသဒေသကက ာှ ၃၀၁၄၀ ၅၈၆၁၂၇ ၈၄၄၄၉၂ ၆၄၉၉၆၅ ၄၁၈၃၁၅၄ ၅၅၅၅၃၁ ၈၅၁၁၃၉

á€›á€™á€Źá€žá€•á€Œá€Šá€”á€š ၃၁၈၁၇ ၈၀၀၈ ၈၇၇၆၇ ၉၄၁၄၆ ၁၁၂၀၆၇ ၅၇၈၅၀ ၂၁၁၄၇၀

ဧရ ဝတ တ ငဏသဒေသကက ာှ ၄၂၈၇ ၈၆၁၃ ၂၀၅၁၁ ၁၃၇၅၂ ၁၀၁၉၈၉ ၀ ၁၂၈၉၃၀

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 72: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

51

ဇယ ေဏ ှ (၃.၃) တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အလ ပဌည ဌန င င ပခေဏ သသေဏ ှမ ေဏသ င ှန ှပမ ဌဌ န မ ( အပမ န ပေ ေါ á€œá€±á€Ź သန သပဌေါ င ှ)

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ ေဏသ ၂၀၁၁/၁၂ ၂၀၁၂/၁၃ ၂၀၁၃/၁၄ ၂၀၁၄/၁၅ ၂၀၁၅/၁၆ ၂၀၁၆/၁၇ ၂၀၁၇/၁၈

ကချငပဌညနယ ၄၃၄၄ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၂၄၂

ကယ á€Źá€žá€•á€Œá€Šá€”á€š ၀ ၀ ၀ ၂ ၀ ၀ ၀

ကရငပဌညနယ ၀ ၀ ၀ ၀ ၃၇ ၀ ၅

á€á€»á€„á€Źá€žá€•á€Œá€Šá€”á€š ၂ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀

စစက ငာှတ ငဏသဒေသကက ာှ ၀ ၀ ၂၀၁ ၁၄၄ ၅ ၁၃၇ ၄

တနသသ ရ တ ငဏသဒေသကက ာှ ၀ ၂၀၆ ၃၃ ၆၀၁ ၃၃၁၂ ၁ ၂၇၅

ဌခ ာှတ ငဏသဒေသကက ာှ ၂၆ ၅၈ ၆၂၇ ၄၆၀ ၆၇ ၁၂၉ ၂၂၄

မဒက ာှတ ငဏသဒေသကက ာှ ၁၂၃ ၃၉ ၀ ၂၃၄ ၆ ၃၁၃ ၂

မနတဒ ာှတ ငဏသဒေသကက ာှ ၂၆ ၆၅ ၈၂ ၆၆၇ ၄၇၃ ၇၃၆ ၁၁၄၇

မ နပဌညနယ ၀ ၀ ၃၇၅ ၃၂၆ ၃၃၇ ၁ ၄၇၈

ရခ ငပဌညနယ ၁၈ ၀ ၀ ၁၆၁၈ ၁၁၇၈ ၀ ၀

ရနကနတ ငဏသဒေသကက ာှ ၃၃ ၈၃၄ ၂၇၄၅ ၃၇၆၇ ၃၈၆၇ ၅၂၉၇ ၃၂၂၂

á€›á€™á€Źá€žá€•á€Œá€Šá€”á€š ၀ ၁၉၉ ၃၃ ၁၇ ၁၅၄ ၇ ၁၂

ဧရ ဝတ တ ငဏသဒေသကက ာှ ၇၃ ၂၀ ၁၁ ၁၆၆ ၄၂ ၃၀ ၇၉

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 73: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

52

၂၀၁၁ခနစ မ ၂၀၁၇ခနစ

၇နစ တ ေဏ ေဏ လ ဥပတေဏ

အတင ှ ပမန မေဏ န င င

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ

မ ေဏသသ ပဌည ဌန င င သေဏသမ ေဏသမ

á€œá€±á€Ź ပ ေဏ င ှန ှပမ ဌဌ န မတင

န န တ င သပေသက ှ သည

အမ ေဏ ှ ှပဖစ သည ။

သ á€œá€±á€±á€Ź တင ခ င

ဖဌညေယနငေ တေသသဏရ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ

ဌလ ရ သည။ ထ ဖဌင á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€ž န ငင သဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန á€™á€Œá€™á€Źá€á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž အမ ဏျဏသ ျဏသမဏ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€Œá€„ ဖဌစသည။ န ငင ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€•á€™ á€±á€œá€á€Źá€–á€Œá€…á€žá€Šá€”á€„á€±á€Ąá€Š ဌ ေပဌ ျဏသ

တ ျဏသတ မ၌ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသထ á€žá€Źá€œá€±á€žá€Šá‹ ထ အတ န ငင ၏

á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€‘á€ ေ(ဂ ေ ဌ ) တ ျဏသသထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€Ąá€Źá€„ အဓ á€á€±á€»á€Źá€žá€á€„á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œ

ရ á€œá€±á€œá€žá€Ź အဓ ဏဍက ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± စ မနငေ ဝေလ ာငမတ á€œá€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€œá€±á€œá€žá€Ź

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ အမ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€˜ စ စ မ ေျဏသ(၂၀၁၀-၂၀၃၀) ထတငဌေါရ လသာ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™

လလ ဏေခ န á€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ ဖမေမဏန ငင ၏ လေေါ တ ငက ျဏသ(၂)ခ (ဝေါ) ဌ ေပဌ ျဏသမစငတဏ(၂)á€á€Ąá€–á€Œá€…á€œá€Šá€»á€Źá€ž

ထဏျဏသရ ဖခငျဏသခ ရလသာ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Š10။ ကဥတ လက ဏငေ á€œá€±á€žá€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Œ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ နစစဉဝငလရာ လာလ ရ သည။ တစန ငင လ ျဏသ

အတ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€á€Źá€œá€±á€–á€Œá€„á€± အထ ျဏသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€‡á€±á€ž ျဏသခရ ရာ ယငျဏသတ ဥေ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသ

ဌ မ စ á€á€á€„á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œ ရ လသာ သ á€œá€á€±á€«á€Ąá€‘ ျဏသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€‡á€±á€žá€Š အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန သ

မ á€Źá€»á€Źá€žá စ တအာရ ဌ မ လ ာငန ငသည။ ထ အတ လက ဏငေ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

á€Œá€™á€Źá€á€™ ဏျဏသသည ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင á€œá€±á€±á€«á€œá€Ź ၃၃ á€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€± á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™ တစနစထ တစနစ

ဌ ဌ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင á€œá€±á€±á€«á€œá€Źá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၅၃၀၀ေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€‘ ရ á€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မမ á€Źá€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင ဌသ á€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž သ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€žá€á€± ရ ပဌ ျဏသ

၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၄၁သ ေျဏသထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹

10 ဖမေမဏန ငင ၏ ဥစေျဏသ(၂)ဘ တ ျဏသတ မ ငရာ á€™á€Ÿá€Źá€± á€Œá€Ÿá€Źá€á€„ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€ အရ ဥစေျဏသ(၂)ဘ တ ျဏသတ á€œá€Źá€œá€…á€›á€± ရညရ á€šá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ၎ငျဏသ အမ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€˜ စ ဌ ေပဌ ျဏသမစ မ ေျဏသ (၂၀၁၀-၂၀၃၀) တင á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ လ သညမာ ရေ ေနငေ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ဖမေမဏန ငင ၏ ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€™á€œá€±á€±á€« တ င(၂)á€á€Ąá€–á€Œá€… (ဝေါ) ဌ ေပဌ ျဏသမစငတဏ(၂)á€á€Ąá€–á€Œá€… ထဏျဏသရ လ ာငရ ရေ ဖဌစလဌသည။

၀

၁၀၀၀

၂၀၀၀

၃၀၀၀

၄၀၀၀

၅၀၀၀

၆၀၀၀

၀

၁၀၀၀၀၀၀

၂၀၀၀၀၀၀

၃၀၀၀၀၀၀

၄၀၀၀၀၀၀

၅၀၀၀၀၀၀

အလမ

ရ ေလ

ေေါလ

ဏသေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၃.၁) န န တ င ှ ပေ သ က ှ ၏ ပဌ ည တ င ှ ပဌ ည ဌ င ှ န ှ ပမ ဌ ဌ န မ

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 74: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

53

ထ á€œá€±á€±á€Ź á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žáŠ ဖဌညဌ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မနစမ á€»á€Źá€žá€œ ျဏသတင ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန á€™á€Œá€™á€Źá€á€™ ဏျဏသ

ဖဌေလည á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင န ငင ဖခဏျဏသသဏျဏသမ ဏျဏသရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမာ

á€œá€±á€±á€«á€œá€Źá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၃၂၀၀ခေနငေ န ငင သဏျဏသမ ဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမာ á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၈၅၀၀၀ခေ

ဖဌစသည။ ၂၀၁၅-၁၆ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€”á€„á€± န á€„á€»á€Źá€žá€šá€‰á€Œá€±á€« ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင

á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မတင ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၁၇% နငေ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€ž ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မတင ၈၀% ထ

á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ ကသညမဏ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ ဌ မ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€…á€›á€± ရညရ ယ ာ

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန ရေ လယ လခ ာလမာလစလသာ ဖမေမဏန ငင ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ငဌလေ ၂၀၁၆ခနစ

လအာ တ ဘာလ၌ á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€œ ဖခငျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žáŒá€œá€Šá€»á€Źá€ž အလယတ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန ခငေနငေ ခ စဏျဏသခငေမ ဏျဏသ ရရ လာလစ ာ အခ á€±á€œá€žá€Ź

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသသ အ á€Œá€±á€«á€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ ခလဝစ ျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€…á€á€±á€žá€Šá€Ÿ

န ငသည။

န န တ င သပေ သက ှ

ပဌ သပနေဏ ပဌည ဌ င ှန ှ

ပမ ဌဌ န á€™á€Œá€™á€±á€Ź ဏ ေတ ယ

အမ ေဏ ှ ှ ဝင ပ ေဏ á€œá€±á€Ź

ပသေဏ ပေ သမေဏ ခ င

ပဌည နယ ပဖစ သည ။

ဖဌညေယမ ဏျဏသဥထ တစခ

á€á€Šá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသ

ဖမ ဌန မ အမ ဏျဏသ ျဏသ

ဖဌညေယဖဌစသည။

ခ ငဖဌညေယသည ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ေသ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€•á€™ á€±á€œá€á€Ź á€™á€Ÿá€á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž

ဥဖခဏျဏသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€•á€™ á€±á€œá€á€Źá€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသထ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

ဌ မ ဏျဏသသည လတေရသည။ ခ ငဖဌညေယ11သည ဖမေမဏန ငင ရ သယ á€‡á€Źá€á€œá€Œá€±á€«á€€ ယဝပဌ ျဏသ

လတာင ေျဏသ၊ á€œá€á€Źá€„á€á€±á€»á€Źá€žá€‘ á€‘á€Œá€œá€žá€Ź ဖဌညေယမ ဏျဏသထမ တစခဖဌစပဌ ျဏသ အဓ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź

စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± သယ ဇာတ တ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌစသည။ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

11 လရ၊ လင၊ လက ျဏသေ ၊ á€Œá€šá€„á€»á€Źá€žáŠ သ ၊ ခ၊ လ ာ စ မျဏသ၊ လ ာ မ á€»á€Źá€žá€œá€žá€»á€Źá€žáŠ ျေျဏသသစနငေ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Œ ျဏသတေဓဏတသတတ မ ဏျဏသ ထ ရ လသာ ဖဌညေယဖဌစသည။

၀

၁၀၀၀

၂၀၀၀

၃၀၀၀

၄၀၀၀

၅၀၀၀

၀

၁၀၀၀၀

၂၀၀၀၀

၃၀၀၀၀

၄၀၀၀၀

၅၀၀၀၀

အလမ

ရ ေလ

ေေါလ

ဏသေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၃.၂) ခ င ပဌ ည န ယ ၏ ပဌ ည တ င ှ ပဌ ည ဌ င ှ န ှ ပမ ဌ ဌ န မ

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 75: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

54

ဝငလရာ လာလသာ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€™ ဏျဏသစမဏ သတတ နငေ တငျဏသထ á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€ž တ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ အမ ဏျဏသစမဏ ဖဌညဌမ လာလရာ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန ဖခငျဏသ ဖဌစသည။ ကသညမဏ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± သယ ဇာတမ ဏျဏသရရ á€™á€Ąá€œá€Œá€±á€« မ ခ လေသညဟ န ငလဌမည။

ညျဏသသ ေျဏသစ ေ အစ ျဏသရ စတင á€Ąá€Œá€ á€Œá€œá€žá€Źá€”á€…á€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစတင

ဖဌညဌန ငင ဖခဏျဏသသဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ á€Œá€™á€Źá€ á€œá€±á€±á€«á€œá€Źá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၄၃၀၀ခေရ ခေပဌ ျဏသ á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသ

၎ငျဏသဥစ ျဏသရသ တမျဏသ တစလလ ာ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ ဝငလရာ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€ž

မရ သည လတေရသည။ ၂၀၁၂ခနစ၌ ဖမေမဏဥစ ျဏသရနငေ ခ ငလတလဖမာ á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€± (KIO) တ က ဏျဏသ

ရယ á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ပင မျဏသခ á€™á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဌ á€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ တ ဌမ ဏျဏသ á€–á€Œá€±á€œá€Šá€–á€Œá€…á€Œá€Źá€»á€Źá€ž ာ

လ ာ စ မျဏသတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ အစ ျဏသရ ရဌ á€„á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€…á€á€±á€žá€Š (ENAC, 2017)။

á€šá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€€ ဏငျဏသတရဏျဏသသည ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ ရဌတေ သဏျဏသဖခငျဏသနငေ သ ငလဌမည။

အဘယလက ဏငေ လသာ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› ပမ ေဥေညျဏသငယမ တငသာ

စ မလ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသရ ၍ ေပမ ေဥမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€žá€Š á€œá€šá€šá€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± သယ ဇာတ

တ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသတငသဏ မ ခ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€žá€Šá‹12 ခေဌေါ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

မတညပင မမမ ဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသဥတ á€Ąá€Ÿá€±á€Ąá€á€Źá€»á€Źá€žá€á€…á€á€–á€Œá€…á€œá€…á€žá€Šá‹ ၂၀၁၆ ခနစ တင

á€Ąá€›á€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€… á€»á€Źá€žá€›á€Ÿ လခေါ က လသာ á€žá€™á€™á€á€Šá€»á€Źá€žá€‘á€„á€œ ာ၏ á€Ąá€Œá€ ဌမ á€Œá€‘á€™á€á€…á€”á€…á€á€Źá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž

á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ ဝငလရာ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€™á€› လဌ။ á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတငမ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± ဖဌညဌန ငင ဖခဏျဏသသဏျဏသမ ဏျဏသမ á€œá€±á€±á€«á€œá€Źá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၂၅၀ေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€‘ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ

ရရ သည။ á€šá€„á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ၂၀၁၆ ခနစတင á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€œ လသာ ဖမေမဏန ငင ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မငဌလေ၏

ထ လရာ မတစခဌင ဖဌစသညဟ ရလဌမည။

12 ခ á€„á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› စ ရ ၊ á€Ąá€œá€Œá€› မ ဏျဏသရ လသာပမ ေမ ဏျဏသမဏ á€±á€±á€»á€Źá€žá€œá€™á€ŹáŠ ဖမစက ျဏသေေဏျဏသ၊ မ ျဏသည ငျဏသ၊ တန ငျဏသနငေ ဝ á€„á€»á€Źá€žá€œá€™á€Źá€–á€™ မ ဏျဏသ ဖဌစသည။

Page 76: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

55

ပဌည ဌ န င င ပခေဏ သသေဏ ှမ ေဏသမ

င ှန ှပမ ဌဌ န မ ဝင ပ ေဏ

á€œá€±á€Ź ပသေဏ တ င သပေသ

က ှနင ပဌည နယ မ ေဏ ှ

အန á€Œá€™á€±á€Ź ဏ ဥေဏ ှပဖင

တ တ ယ အမ ေဏ ှ သမေဏ

တ နသသေဏ တ င သပေသက ှ

ပဖစ သည ။

မျဏသရ ျဏသတေျဏသ လေသဖဌစပဌ ျဏသ

á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€›

သ မ ဏျဏသသည

အဓ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž လဇာ ခ လဌ ငက သည။ အခ á€±á€œá€žá€Źá€œá€±á€›á€Źá€™ ဏျဏသ

အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± ထ ငျဏသန ငင နငေ ေယေ မ တ ထ စဌလ ရ လသာ လေသမ ဏျဏသတင

á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œ ငက သည။ á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€žá€Š á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€Ąá€›á€Źá€œá€›á€Ź လသာ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ

အ ေမေ ဌငလယတစလလ ာ ရညလ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź မျဏသရ ျဏသတေျဏသ (တေသသဏရ မျဏသရ ျဏသတေျဏသ)

ဌ င ငရဖခငျဏသ တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ဖမေမဏန ငင ၏ အက ျဏသ ျဏသ

á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€™ ဏျဏသထမ á€á€…á€á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ ဖဌစလစသည။ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€ သာမ ဖဌညဌသ

အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± ထ ငျဏသန ငင သ တငဌ န ငသညေဥထ လေသ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€” ငသည။

ဖဌညေယ၏ á€œá€á€Źá€„á€Œ á€„á€»á€Źá€žá€œá€–á€™á€± မေလေသမ ဏျဏသတင မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€›á€Źá€˜á€Źá€”á€„á€± ဥေျဏသစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသရ ပဌ ျဏသ အမ ဏျဏသစမဏ ဖဌညဌန ငင ဖခဏျဏသသဏျဏသ လ á€Źá€Œ á€œá€›á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€Ąá€Œ ငဖဌစသည။

တစဌ á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€á€šá€Ąá€‘ ျဏသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€‡á€±áŠ ပမ တနငေ á€Ąá€„á€»á€Źá€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€•á€™ င စ မဇေမ ဏျဏသ

ဖဌညဌန ငင ဖခဏျဏသသဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသ အထ ျဏသ လ ဏငထဏျဏသန ငခေသည။ ခရ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ

á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ လ á€Œá€…á€…á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ရာဘာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမဏ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသဥတ

á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Źá€› လသာ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌစသည။ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ အမ ဏျဏသစမဏ ခရ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ တငသာ စ á€á€á€„á€…á€Źá€»á€Źá€ž ာ အ ဌေါ ဏဍမ á€Źá€»á€Źá€žáŒá€žá€Ź ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ

တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œ ရ သည။ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ နစအလ ဝငလရာ လာသညမာ á€™á€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž

ဝငလရာ á€œá€Źá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™á€Ź တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œ လာလ ဖဌစလေသည။ ဌ (၃.၅)အရ ၂၀၁၅-၁၆

ဘဏဍာနစသည တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသဥတ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ အမ ဏျဏသ ျဏသ ဝငလရာ

á€œá€Źá€œá€žá€Źá€”á€…á€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ á€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မမာ á€œá€±á€±á€«á€œá€Źá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၃၃၀၀ခေ

ရ ခေပဌ ျဏသ တစန ငင လ ျဏသ အတ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€á€Źá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မတင ၃၅% ထ ဌေါဝငလေပဌ ျဏသ

၀၅၀၀၁၀၀၀၁၅၀၀၂၀၀၀၂၅၀၀၃၀၀၀၃၅၀၀

၀၂၀၀၀၀၄၀၀၀၀၆၀၀၀၀၈၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀၁၂၀၀၀၀

အလမ

ရ ေလ

ေေါလ

ဏသေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၃.၃) တ န သသေဏ တ င ှ ပေ သ က ှ ၏ ပဌ ည တ င ှ ၊ ပဌ ည ဌ င ှ န ှ ပမ ဌ ဌ န မ

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 77: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

56

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ (၄၀%) ပဌ á€»á€Źá€žá€œ င အမ ဏျဏသ ျဏသ ဖဌစသည။ ယငျဏသနစတင ဖဌညဌမ လာလရာ

လဌ ငလသာ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€Ąá€ (၉) ခထ ရ ခေပဌ ျဏသ ခေဌေါ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥေ

အမ ဏျဏသစမဏ ဟ တယနငေ ခရ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž ဖဌစသည။

ခ င သပဌည နယ သည တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ á€±á€Źá€žá€Ąá€œ ပဌည တင ှ၊

ပဌည ဌ င ှန ှပမ ဌဌ န မ စေဏ င ှအ င ှန ှပမ ဌဌ န á€™á€Œá€™á€±á€Ź ဏ အနည ှ သပသေဏ ပဌည နယ

တ စ ခဌင ပဖစ သည ။ ထ á€Ąá€–á€Œá€„ နစ(၂၀)နငေဥထ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€” ငင သဏျဏသမ ဏျဏသမ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ

ဖဌ á€œá€Œá€–á€á€„á€»á€Źá€ž လ á€»á€Źá€žá€á€™á€› သညေ á€á€…á€á€á€Šá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဖဌညေယဖဌစလေသည လတေရသည။13 တစန ငင လ ျဏသ

အတ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€á€Źá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥက ဏျဏသ ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ မ

ဥေ မေ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€Šá€»á€Źá€ž ဖဌစသည။ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Š ဌ ေပဌ ျဏသမဥေ မေ ျဏသ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€–á€Œá€…á€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လတာင á€±á€»á€Źá€žá€œá€á€Źá€„á€á€±á€»á€Źá€ž ထ ထဌမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ

á€žá€Źá€»á€Źá€žá€›á€œá€Źá€›áŠ သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ခ ခသညေ လေသ ဖဌစသည။ á€œá€±á€žá€á€„á€»á€Źá€žá€œ အမ ဏျဏသစမဏ မ ရ á€»á€Źá€žá€Œá€œá€Ź

လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€ž သာ အထ ျဏသ မ ခ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€žá€Šá‹ á€œá€±á€±á€«á€œá€Źá€”á€…á€žá€±á€»á€Źá€ž

ေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဖဌညဌမ လာလရာ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန လသာ ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏဍာနစမလ၍

á€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ ဖဌညဌ န ငင ဖခဏျဏသသဏျဏသမ ဏျဏသသဏမ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€” ငင သဏျဏသ တ ၏

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ဝငလရာ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€™á€› လဌ။ ရာသ အလ á€žá€˜á€Źá€á€Œá€á€á€±á€»á€Źá€ž င ထ ခ ဌ စ ျဏသမမ ဏျဏသ

က á€œá€á€±á€›á€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ လ á€Œá€…á€…á€“á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž á€–á€Œá€á€œá€Œá€–á€á€„á€»á€Źá€ž (အခ á€±á€œá€±á€›á€Źá€™ ဏျဏသတင မရရ န ငဖခငျဏသ)၊ á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€žá€Ź လ ျဏသ မရ ဖခငျဏသ (သ ) á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€»á€Źá€ž á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž မလ ဏငျဏသသညေဥတ

လ ျဏသ နငေ လ á€œá€™á€»á€Źá€žá€™á€™ á€–á€Œá€…á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ လက ဏငေ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€› á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသည

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသသဏမ တစဌ ဖဌညဌန ငင မ ဏျဏသသ အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€±

á€™á€œá€œá€»á€Źá€žá€›á€Źá€»á€Źá€žá€” ငင ၊ အလမရ ေန ငင နငေ အ နဒ ယန ငင မ ဏျဏသသ á€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€Ź á€Ąá€œá€Œá€œá€Œ ငရသည။

ထ အတ á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž ျမျဏသ á€„á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± ျမျဏသ á€„á€™á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

á€›á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ ဌဂဂလ ဏဍ ဌ ေပဌ ျဏသမ ဥဏျဏသေညျဏသဖခငျဏသ၊ လ á€Ąá€Œá€œá€žá€Ź အလဖခခ အလ ာ အအ တ

မဌ ေပဌ ျဏသဖခငျဏသနငေ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œ င၍ ရန ငမ (သ ) စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€±á€»á€Źá€ž င á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™á€Ź

ျဏသရ á€Źá€»á€Źá€žá€œ ရ ဖခငျဏသ စသညေတ မာ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œ ငန ငဌ ရာ á€Ąá€Ÿá€±á€Ąá€á€Źá€»á€Źá€ž

13 ဖမေမဏန ငင ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မနငေ မပဏ မ ဏျဏသညေက ဏျဏသမ ညျဏသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€± (DICA) မ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€ တစခအရ ၁၉၉၄ ခနစမ ၂၀၁၈ ခနစဥတငျဏသ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Š တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥထ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ဝငလရာ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€ž လ á€»á€Źá€žá€á€™á€› လသာ á€á€…á€á€á€Šá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဖဌညေယဖဌစသည။

Page 78: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

57

ဖဌစလစသည။ á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€žá€Šá€±á€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ဝငလရာ လာလသာ နစမာ ၂၀၁၁-၁၂

á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€á€…á€á€á€Šá€»á€Źá€žá€žá€Źá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ á€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± အလမရ á€±á€œá€±á€±á€«á€œá€Ź ၂သေျဏသသဏ ရ သည။

ယေဏ ှ ပဌည နယ သည

ပဌည ဌ န င င ပခေဏ သသေဏ ှမ ေဏသ

င ှန ှပမ ဌဌ န မ á€Œá€™á€±á€Ź ဏ၌

ခ င သပဌည နယ ပဌ သလျင

ေတ ယ အနည ှ ှ

ပဌည နယ ပဖစ သည ။

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± သ သ

သာသာ á€–á€Œá€Źá€»á€Źá€ž

ဖခဏျဏသေေဏျဏသဖခငျဏသ မရ လဌ။

သ လသာ မတ သည

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá တညရ á€œá€±á€œá€žá€Ź လဖမမ á€”á€±á€Źá€žá€„á€–á€Œá€„á€Ąá€› á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€»á€Źá€ž á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź

မ ျဏသရ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá‹ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€› ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ မ á€œá€”á€»á€Źá€žá€œ á€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Ź ဖဌညေယတစခဖဌစပဌ ျဏသ

လယယာ ဏဍက ျဏသမဏ ဖဌညေယ၏ဂ ေ ဌ တင အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€–á€Œá€„á€± စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€–á€Œ လသာ

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€› ဖဌစသည။ ဥဖခဏျဏသ သတတ နငေ သတတ á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žáŠ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

ေစညဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž လဌ ငက သည။ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€… á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž

လဌ ငသ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ အမ ဏျဏသစမဏ မ သဏျဏသစတန ငတဌ á€„á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€œá€á€…á€Źá€»á€Źá€ž

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌစသည။ လ ရ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လဖမလတလဖမရ ငျဏသမ ဏျဏသ၊

စ ဌ ျဏသန ငလသာ လဖမမ ဏျဏသ၊ စဏျဏသ လဖမမ ဏျဏသ မ ဏျဏသစဏ ေရ လေသဖဌငေ တေဌ ျဏသဖမငေထတ ေမ ဏျဏသ

ထတလဌန ငမညေ စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Œ စ သ á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€” ငသည။ လရ ဥရငျဏသဥဖမစမ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž ေရ သည။

á€œá€Œá€œá€žá€Ź á€›á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€™ ဏျဏသ တညရ á€œá€±á€žá€Šá€±á€Ąá€ ခရ ျဏသသဏျဏသ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž လဌ á€„áá€œá€Šá€»á€Źá€ž ရသည။

ထ ငျဏသန ငင ရ မယလဟာငလ ာငပမ ေနငေ ေယေ မ တ ထ စဌလ ရ သညေဥတ á€±á€žá€šá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

á€œá€±á€žá€Ą ျဏသဥစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€ž အလထာ á€Ąá€Œ ေ ဖဌစလစန ငသည (KIC, 2018)။ á€œá€±á€±á€Ź á€»á€Źá€žá€‘á€á€–á€Œá€±á€á€±á€œá€žá€Ź

ဖမေမဏန ငင ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန á€™á€„á€Œá€œá€±á€Ąá€› ဥခေ á€„á€»á€Źá€žá€œá€á€‡á€± (၁)တင ဌေါဝငသဖဌငေ ဝငလငခေ (၇)နစ

á€„á€»á€Źá€žá€œá€á€œá€žá€Ź á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€Šá€»á€Źá€ž ဖဌစသည14။

14 ဖမေမဏန ငင ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မငဌလေ (၂၀၁၆)ဌေါ ဥခေျဏသ (၁၈) ဌေမ ၇၅ ( )တင ဝငလငခေ á€„á€»á€Źá€žá€œá€á€á€„á€±á€”á€„á€± ဌတသတ၍ ဌ ေပဌ ျဏသမ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź လေသမ ဏျဏသဥဏျဏသ ဇေ (၁) á€Ąá€–á€Œá€…á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ဌ ေပဌ ျဏသမ ဥသငေဥတငေ ရ á€œá€žá€Źá€œá€±á€žá€™ ဏျဏသဥဏျဏသ ဇေ (၂) á€Ąá€–á€Œá€…á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊

၀

၁

၂

၃

၀

၂၀၀၀၀

၄၀၀၀၀

၆၀၀၀၀

၈၀၀၀၀

အလမ

ရ ေလ

ေေါလ

ဏသေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၃.၄) ယေဏသ ပဌ ည န ယ ၏ ပဌ ည တ င ှ ၊ ပဌ ည ဌ င ှ န ှ ပမ ဌ ဌ န မ

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 79: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

58

ခေဌေါ á€Ąá€á€„á€±á€Ąá€œá€™á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသရ á€œá€±á€á€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€œá€±á€žá€á€„á€»á€Źá€žá€á€Šá€•á€„ မမ á€Ąá€–á€Œá€Šá€±

အဝမရရ á€œá€žá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ ထ ငျဏသန ငင သ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€™ ဏျဏသစ á€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€Ź လဌ ငလလေရ လသာလက ဏငေ

ျမျဏသ á€„á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€ž á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ လ ျဏသ ရရ မနငေ အရ ယဥစဏျဏသ á€œá€žá€»á€Źá€žá€„á€šá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ á€œá€–á€™á€œá€±á€›á€Ź ရရ မ

အခ အခရ á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ လခတမ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€Šá€Ź သ ျဏသစမ လ á€œá€™á€»á€Źá€žá€œá€á€»á€Źá€ž á€Źá€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€›

ပမ ေေယမ ဏျဏသဥက ဏျဏသ ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ မအရ ေ ာဟမ က á€»á€Źá€žá€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€•á€Œ ျဏသ အခ á€±á€œá€žá€Źá€œá€±á€›á€Źá€™ ဏျဏသတင

á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€»á€Źá€ž á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€ž အခ အခရ á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€ž စသညေတ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ á€Ąá€Ÿá€±á€Ąá€á€Źá€»á€Źá€ž

ဖဌစလစခေသည။ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá ဖဌညဌန ငင ဖခဏျဏသသဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမာ ၂၀၁၁ ခနစမ ၂၀၁၇ခနစ

၇နစတာ á€Źá€œá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž ၂၀၁၄-၁၅ ဘဏဍာနစတငသာ á€œá€±á€±á€«á€œá€Ź ၂.၄သေျဏသ ရ ခေပဌ ျဏသ á€±á€œá€žá€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသ

တငမ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ဝငလရာ á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€ž မရ လဌ။ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မနငေ မပဏ မ ဏျဏသ

ညေက ဏျဏသမညျဏသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€± ထတဖဌေခ အရ ဩဂတလ၊ ၂၀၁၇ ခနစအထ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€›

န ငင သဏျဏသရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မစ မ ေျဏသမဏ အလရအတ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± သ ျဏသခရ ပဌ ျဏသ န ငင ဖခဏျဏသသဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ

စ မ ေျဏသမဏ တစခသာ ဖဌစသည (KIC, 2018)။

င ပဌည နယ သည တ င ှ

ပေ သက ှနင ပဌည နယ ၁၄

ခအထတင ပဌည ဌမ

ဝင ပ ေဏ á€œá€±á€Ź ပသေဏ င ှန ှ

ပမ ဌဌ န မ၌ á€Œá€™á€±á€Ź á€á€Ąá€±á€Ź ှပဖင

တ တ ယ အနည ှ ှပဖစ ပဌ ှ

ပဌည တင ှ န င င သေဏသမ á€±á€Źá€žá

င ှန ှပမ ဌဌ န မ၌မ ေတ ယ

အနည ှ ှ ပဖစ သည ။

ရငဖဌညေယ ေညျဏသတ

ဂ ေ ဌ တင လယယာ ဏဍ

á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž ဖမေမဏ-ထ á€„á€»á€Źá€žá€±á€šá€…á€Œ ေသယမ၌ ေတ ယ

ဌ ေပဌ ျဏသမရ လသာ လေသမ ဏျဏသဥဏျဏသ ဇေ (၃) á€Ąá€–á€Œá€…á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ အစ á€»á€Źá€žá€›á€Ąá€Œá€±á á€Ąá€á€Šá€–á€Œ ခ ဖဌငေ လ ာမရင အမ ေလက ာဖငာစာ ထတဖဌေသတမတ ာ ဇေ (၁) ဥတငျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသဥဏျဏသ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€…á€á€„á€œá€žá€Ź á€”á€…á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ တစ တညျဏသ ၇ နစအထ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ဇေ (၂) ဥတငျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသဥဏျဏသ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€…á€á€„á€œá€žá€Ź á€”á€…á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ တစ တညျဏသ ၅ နစအထ á€œá€Šá€»á€Źá€ž လ ဏငျဏသ၊ ဇေ (၃) ဥတငျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသဥဏျဏသ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€…á€á€„á€œá€žá€Ź á€”á€…á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ တစ တညျဏသ ၃ နစ အထ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ ဝငလငခေ á€„á€»á€Źá€žá€œá€á€á€„á€±á€–á€Œ န ငသည။

၀

၅

၁၀

၁၅

၂၀

၂၅

၃၀

၃၅

၄၀

၀

၁၀၀၀

၂၀၀၀

၃၀၀၀

၄၀၀၀

၅၀၀၀

၆၀၀၀

အလမ

ရ ေလ

ေေါလ

ဏသေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၃.၅) င ပဌ ည န ယ ၏ ပဌ ည တ င ှ ၊ ပဌ ည ဌ င ှ န ှ ပမ ဌ ဌ န မ

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 80: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

59

အက ျဏသ ျဏသ ေသယမလ ျဏသ 15ရ ပဌ ျဏသ ဖမဝတ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€‡á€±á€”á€„á€± á€˜á€Źá€»á€Źá€žá€Ą စ မဇေတ ဖဌညေယ၏

ဂ ေ ဌ တင ဝေလ ာငမ ဏဍ ဌေါဝငမ ေတ ယ အမ ဏျဏသ ျဏသ á€–á€Œá€…á€œá€Źá€œá€…á€žá€Šá‹ á€Ąá€œá€›á€±á€œá€á€Źá€„á€Ąá€Źá€›

န ငင မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ဖမေမဏ၊ ထ ငျဏသ၊ လာအ ၊ á€œá€™á€˜á€Źá€± ျဏသယဏျဏသနငေ ေ ယ ေမန ငင တ မ á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€…á€Šá€»á€Źá€ž ာ

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ မ ဖမငေတငရေက ရ á€šá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€›á€±á€Ąá€œá€±á€±á€Ź စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€€ ဌ

စ မ ေျဏသထမ á€œá€™á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငျဏသမ ဏျဏသတင á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€±á€œá€žá€Ź ဖဌညေယဖဌစသည။ ထ အတ

ေသယမ ဏဍနငေ သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍတ ၌ အထ ျဏသဥဏျဏသသဏမ ရ လေသည။

ခရ ျဏသသဏျဏသ á€á€á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသဥတ á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Źá€› သည။

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± ေထတလဌမ ဏဍ၌ လ ဌစစမ ျဏသနငေ လရရရ မ

အခ အခ၊ ထ ငျဏသန ငင သ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€™ ဏျဏသစ á€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€Ź လဌ ငလလေရ လသာလက ဏငေ

ျမျဏသ á€„á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€ž ရရ မ အခ ဥခနငေ ေက မျဏသစရ တနငေ á€œá€–á€™á€„á€Źá€»á€Źá€žá€›á€™á€»á€Źá€žá€ က á€»á€Źá€žá€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€–á€™á€œá€±á€›á€Ź

á€›á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ ရင င က လတေလေရသည။ လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍ တ áŒá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€Šá€Źá€œ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ ရ လေသည။

ေဟ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€± ထတလဝလသာ အခ အလ မ ဏျဏသဥရ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မမာ ၂၀၁၄-၁၅

ဘဏဍာနစတင á€œá€±á€±á€«á€œá€Ź áƒá‡á€žá€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ၂၀၁၇-၁၈ဘဏဍာနစ တင á€œá€±á€±á€«á€œá€Ź ၅သေျဏသ စသညဖဌငေ ၂၀၁၁

ခနစမ ၂၀၁၇ ခနစဥတငျဏသ á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž á€œá€±á€±á€«á€œá€Ź ၄၂သေျဏသသဏ ရ သည။ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင

တစန ငင လ ျဏသဥတ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€á€Źá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မတင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၀.၀၀၁%

á€žá€Źá€–á€Œá€…á€žá€Š လတေရသည။

မနတပလှတ င ှ ပေ သက ှသည

န န တ င သပေသက သပဌ သလျင

ပဌည တင ှ န င င သေဏ ှမ ေဏသမ

ေတ ယ အမ ေဏ ှ ှ အပနပဖင

င ှန ှပမ ဌဌ န မ ပဌဌလဌ က သည

တ င သပေသက သဌင ပဖစ သည ။

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ ငျဏသ လေသက ျဏသသည

ရေ ေတ ငျဏသ လေသက ျဏသ

ေညျဏသတ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

ပမ á€±á€œá€á€Źá€”á€„á€± ဖမေမဏန ငင ၏

15 ဖမဝတ ေယစဌ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€á€±á€»á€Źá€žá€žá€Š ဖမေမဏန ငင ရ ေယစဌ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€á€±á€»á€Źá€ž ၁၅ခဥေ ေတ ယအက ျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹

၀၃၀၀၆၀၀၉၀၀၁၂၀၀၁၅၀၀

၀၅၀၀၀၀၀

၁၀၀၀၀၀၀၁၅၀၀၀၀၀၂၀၀၀၀၀၀၂၅၀၀၀၀၀

အလမ

ရ ေလ

ေေါလ

ဏသေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၃.၆) မ န တ ပလှ တ င ှ ပေ သ က ှ ၏ ပဌ ည တ င ှ ၊ ပဌ ည ဌ င ှ န ှ ပမ ဌ ဌ န မ

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 81: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

60

ဌ ေပဌ ျဏသမ လေေါ တ င (၂)ခတင á€á€…á€á€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ á€–á€Œá€…á€œá€žá€Źá€œá€€ ဏငေ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန ဌ ရေ

á€œá€™á€»á€Źá€žá€…á€› လာသည နငေတစပဌ ငေ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသ အလ á€»á€Źá€žá€Ąá€›á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဝငလရာ á€œá€Źá€™á€Šá€±

လေသက á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ လေသ၏ အဓ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမဏ စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ သတတ ၊ တငျဏသထ á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€”á€„á€± သစနငေ သစလတာထ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌစသည။

၇၀%လသာ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမဏ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€œá€á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌစက သည (MIC, 2015)။

á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž န ငင ၏ အထင ရ á€œá€±á€›á€Źá€™ ဏျဏသစဏ တညရ လေသဖဌငေ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€™

ဖဌညဌ á€™á€˜á€Źá€œá€Šá€± ခရ ျဏသသညမ ဏျဏသ လာလရာ လညဌတမမ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€œá€±á€›á€Źá€–á€Œá€…á€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ

န ငင áá€Ąá€œá€šá€Œ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€á€„ တညရ လေပဌ ျဏသ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± သယယ ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€ အတ

အခ အခ á€Źá€œá€±á€›á€Źá€–á€Œá€…á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ေက မျဏသမ ဏျဏသနငေ á€Ąá€œá€Œá€žá€™á€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ရရ န ငဖခငျဏသတ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသဥတ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသ အထ ျဏသ လ ဏငထဏျဏသန ငလသာ အခ မ ဏျဏသ

ဖဌစသည။

၂၀၁၁ ဘဏဍာနစတင á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€” ငင သဏျဏသမ ဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမာ á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž တစသ ေျဏသ

ခေဖဌစပဌ ျဏသ ၂၀၁၃-၁၄ ဘဏဍာ နစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ၅သ ေျဏသစေျဏသစေျဏသထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€á€±á€žá€Šá‹ သ လသာ

၂၀၁၄-၁၅ ဘဏဍာနစတင ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မ ငျဏသသဏျဏသသည လတေရသည။ ခေဌေါနစတင

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမာ တစန ငင လ ျဏသ န ငင သဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá

á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မတင ၆၇% ထ ဌေါဝငလေပဌ ျဏသ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမဏ ၁% á€žá€Źá€Œá€±á€«á€á€„á€” ငသည။

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသဥတငျဏသ ဘ á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€… လ ငဖမေစဏ တ ျဏသတ လာန ငရေဥတ

လ စမျဏသဥဏျဏသဥရငျဏသဥဖမစနငေ ဘတဂ တဥတဏျဏသဥ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ အစ á€»á€Źá€žá€›á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€±

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မနငေ ယနယလသာ တခ á€±á€œá€žá€Ź စ မ ေျဏသမ ဏျဏသ အခ ေမ အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€” ငဌ

ခ ခလေသညဟ ရလဌမည။ á€šá€„á€»á€Źá€žá€”á€…á€œá€±á€±á€Ź ဌ ငျဏသတင á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá

ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ ဖဌေလည တ ျဏသတ á€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏဍာနစတင á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၂သေျဏသခေထ ရ လာသည။ န ငင သဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မတင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၅၄% ဖဌစပဌ ျဏသ

အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹

Page 82: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

61

၂၀၁၁ခနစ မ ၂၀၁၇ခနစ

အတင ှ န င င သေဏသမ á€±á€Źá€žá

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ

အလ င ှန ှပမ ဌဌ န မတ င

မန ပဌည နယ သည တတ ယ

အမ ေဏ ှ ှပဖစ သည ။

ရငဖဌညေယ ေသ á€Ąá€œá€›á€±

á€Ąá€œá€±á€±á€Ź စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€€ ဌ

စ မ ေျဏသထ ဌေါဝင

á€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€€ ဏငေ

á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± သယယ

ဌ လ á€Źá€„á€œá€›á€»á€Źá€ž ဏဍတ တင á€Ąá€œá€Œá€Œ မ တင á€šá€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ဖဌညေယ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž အလထာ á€Ąá€Œ ေ

ဖဌစလစသည။ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€•á€™ á€±á€œá€á€Źá€™ ဏျဏသရ လသာ ရေ ေနငေ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ ငျဏသ လေသက ျဏသတ နငေ

á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€»á€Źá€ž á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€žá€Źá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ ထ အတ á€Ąá€œá€›á€±á€œá€–á€™á€Ź ရ

ရငဖဌညေယ á€˜á€Źá€»á€Źá€žá€Ą ပမ ေနငေ လဖမာ ဘ တင တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသရ á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€á€šá€”á€„á€±

ပမ တပမ ေမ ဏျဏသနငေ ထ á€…á€Œá€œá€±á€žá€Šá€±á€Ąá€ ဖမဝတ နငေ လ ဏေ ရ တ á€±á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€á€±á€»á€Źá€žá€ á€”á€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€ž

ေယစဌ ေသယမမ ဏျဏသရ သည။ ထ လက ဏငေ á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž အဓ ထ á€±á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź ရာဘာ၊

မျဏသနငေ á€±á€…á€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ အ á€„á€œá€–á€Œá€…á€Ź တငဌ န ငဖခငျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသ

လ ာငလစန ငသည။ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏဍာနစတင ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မသည á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

၅၅၀၀၀ေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ ၂၀၁၁ခနစမ ၂၀၁၇ခနစဥတငျဏသ မေဖဌညေယသ ဝငလရာ လာလသာ

န ငင သဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မတင ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန á€™á€Œá€™á€Źá€á€Œá€„ ဖဌစသည။

ယငျဏသနစတင á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž န ငင သဏျဏသ မ ဏျဏသမ လဌ ငလသာ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€Ąá€ (၉) ခထ ရ ခေပဌ ျဏသ

အမ ဏျဏသ ျဏသ ဖဌစခေသည။ ခေဌေါ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥေ အမ ဏျဏသစမဏ á€›á€Źá€˜á€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

ဟ á€á€šá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ ဖဌစက သည။ ၂၀၁၇-၁၈ á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€›á€Źá€˜á€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

ဟ á€á€šá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€ မဟတဘ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž (၇)ခ ထဌမ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန မမာ

á€Œá€™á€Źá€á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€Œá€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž တစသ ေျဏသေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€‘ ရ လာသည။ တစန ငင လ ျဏသ

အတ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€á€Źá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± န ငင သဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မတင á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ၂.၅%သာ

ဖဌစသည။

၀

၁၅၀

၃၀၀

၄၅၀

၆၀၀

၀

၁၅၀၀၀၀

၃၀၀၀၀၀

၄၅၀၀၀၀

၆၀၀၀၀၀

အလမ

ရ ေလ

ေေါလ

ဏသေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဌ

သေျဏသ

လဌေါင

ျဏသ

ဘဏဍာနစ

ဌ (၃.၇) မ န ပဌ ည န ယ ၏ ပဌ ည တ င ှ ၊ ပဌ ည ဌ င ှ န ှ ပမ ဌ ဌ န မ

á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

Page 83: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

62

အခန ှ (၄)

လဌ သေဏ ှအင ဥေဏ ှ

တ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€” ငလသာ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသဥတ á€Ąá€œá€Œá€Ą င

ရရ á€œá€±á€œá€…á€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź အစ ျဏသရတ á€„á€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€œá€žá€Ź မ á€á€±á€«á€±á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ ငတစခ ဖဌစဌေါသည။ â€œá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ မ” သည တညရ á€œá€±á€œá€žá€Ź á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á á€œá€Œá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€…á€™á€»á€Źá€žá€›á€Š

á€›á€Źá€”á€±á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€± ထတယ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ န ငသညဟ ဥေ ထ ဌေါသည။ â€œá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€

á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ မ” အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€” ငလသာ အစ ျဏသရသည တ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€›

á€œá€Œá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€…á€™á€»á€Źá€žá€›á€Š á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€ အသ ျဏသခ န ငလသာ အစ ျဏသရ ဖဌစဌေါသည။ အ ဌေါ မ á€á€±á€«á€±á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ ငသည

အစ ျဏသရတ ငျဏသဥတ လယ သညေ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ á€„á€œá€á€Źá€± မဟတလဌ။ သ လသာ á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငရည á€–á€™á€„á€±á€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

အစ ျဏသရမ ဏျဏသသည ခ á€á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž က á€»á€Źá€žá€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź က á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€ž ဥဏျဏသထတမမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

မ ဝေါေစ မ ေျဏသဥမ ျဏသမ ျဏသ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ ာ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ င သ ခ တ က ဌေါသည။ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€

á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ မသည တ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€…á€á€œ á€»á€Źá€žá€˜ က ညေလ င á€œá€Œá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€…á€™á€»á€Źá€žá€›á€Š

á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€ ထတယ အသ ျဏသခ န ငမမသည တ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€… á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž တညပင မမနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€… á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ မ သ á€Šá€»á€Źá€žá€á€Šá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ လ ထ၏ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€œá€žá€Ź အစ á€á€Ąá€Œ á€„á€»á€Źá€žá€á€…á€›á€Œá€–á€Œá€…á€žá€Šá€±

á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€˜ က ညေလ င á€Ąá€œá€Œá€› သဖဌငေ á€Ąá€œá€Œá€Ąá€œá€Œá€±á€« အလဖခတည ာ ဝငလငရရ á€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ

လ ထ၏ â€œá€…á€Źá€»á€Źá€žáŠá€á€áŠá€œá€±á€œá€›á€»á€Źá€žâ€ လခ ာငလညမည။ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€›á€„á€™ ဏျဏသဥတ ဏျဏသ ရ ပဌ ျဏသဥရငျဏသမ ဏျဏသ

အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ ာ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž လဌ ငန ငလသာ á€á€±á€»á€Źá€ž င၊ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥဏျဏသ á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငလသာ á€á€±á€»á€Źá€ž င

ရ á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€žá€Š ၎ငျဏသတ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥတ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€œ ဏငျဏသဖခငျဏသ á€œá€Œá€Źá€Šá€±á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

ထ လက ဏငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လေထ ငပဌ ျဏသ á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€” ငလသာ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသဥတ

á€Ąá€œá€Œá€Ą င ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငဖခငျဏသသည အစ ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá á€œá€±á€…á€Ź á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€œá€žá€Ź မ ဝေါေ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ ငတစခ

ဖဌစဌေါသည။ ထ လက ဏငေ ယခ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž

á€œá€œá€±á€œá€Ź ေျဏသစစဖခငျဏသသည á€Ąá€™á€±á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

á€Ąá€œá€Œ အ င မနန ှ

ဖမေမဏန ငင ၏ လ ဉ á€»á€Źá€žá€œá€›á€Ąá€ ျဏသဥစဏျဏသတင á€Ąá€™á€±á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€” ငလသာ အသ ၁၅နစမ

၆၄နစက ဏျဏသ လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€žá€Š တ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ ဉ á€»á€Źá€žá€œá€›á ၆၅.၇% ရ သဖဌငေ မ ခ သ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ

လ ဉ á€»á€Źá€žá€œá€›á€Ąá€á€„á€±á€Ąá€œá€™á€»á€Źá€ž (လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€› လာဘ) ရရ á€œá€±á€œá€žá€Ź န ငင á€Ąá€–á€Œá€… ယ န ငဌေါသည။ ယခ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယတစခခ ငျဏသစ အလ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± á€œá€œá€±á€œá€Źá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹

Page 84: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

63

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá အသ ၁၅နစမ ၆၄နစအက ဏျဏသ á€Ąá€œá€Œá€Ą င

ရရ မနေျဏသမ ဏျဏသဥေ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ မနေျဏသ ဥေညျဏသ ျဏသမဏ ၅၃% ဖဌငေ ရခ ငဖဌညေယဖဌစပဌ ျဏသ

အမ ဏျဏသ ျဏသမဏ ၇၆% ဖဌငေ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ဖဌစဌေါသည။ á€–á€™á€±á€™á€Źá€–á€Œá€Šá အဓ

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€‚ ငဖဌစသညေ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ မနေျဏသမဏ ၆၀% ဖဌစပဌ ျဏသ

ေတ ယလဖမာ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€•á€™ á€±á€œá€á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…áŠ အ မေ ျဏသခ ငျဏသတရတန ငင နငေ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€›

á€žá€šá€™á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€±á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ မနေျဏသမဏ ၆၆%

ဖဌစဌေါသည (MOIP, 2015)။

သ လသာ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€Œá€Ą င ရရ မနေျဏသ á€á€…á€á€á€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± အသ ျဏသသ ျဏသ á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€™á€œá€Šá€” ငဌေါ။

á€Ąá€œá€Œá€œ မေနေျဏသ၊ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€› á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€‘á€á€„ မဌေါဝငန ငသ မ á€Źá€»á€Źá€žá ရာခ ငနေျဏသ16၊

ဖဌညဌသ á€œá€›á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€Œá€œá€Œ ငသ မ ဏျဏသရဏခ ငနေျဏသ၊ မသေစမျဏသသ မ ဏျဏသရဏခ ငနေျဏသနငေ အသ

၁၈နစလအာ á€Ąá€œá€Œá€Ą င ရရ မနေျဏသတ ထညေသငျဏသစငျဏသစဏျဏသမသဏ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ဥမေ သ ရ န ငဌေါမည။

á€Ąá€œá€Œ လ မ နန ှ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€Œá€œ မေနေျဏသမဏ ရာခ ငနေျဏသဥရ

á€‚á€á€±á€»á€Źá€žá€”á€…á€œ ျဏသ သ မလရာ ဌေါ။ ( လ သညမာ ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€šá€‚á€á€±á€»á€Źá€žá€™á€œ á€Źá€Œá€±á€«á‹)

အ ျဏသရ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€Ÿ ရမညေ ရခ ငဖဌညေယ၏ အသ ၁၅နစမ ၆၄နစက ဏျဏသ á€Ąá€œá€Œá€œ မေနေျဏသမဏ ၆%

ဖဌစဌေါသည။ á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€ စာ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€› á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€‘á€á€„ မဌေါဝငန á€„á€œá€žá€»á€Źá€žá€ž မ á€Źá€»á€Źá€žá

ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž အမ ဏျဏသ ျဏသ ၄၁% ဖဌသညေ ရခ ငဖဌညေယမသည ၂၂ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€–á€Œá€žá€Šá€±

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€‘ á€œá€±á€±á€Ź ခ အလက ဏငျဏသရငျဏသမ ဏျဏသ á€›á€Źá€œá€Œá€›á€± ခ ခဌေါသည။

အလက ဏငျဏသဥရငျဏသမ ဏျဏသဥဏျဏသ တ စာ á€™á€›á€Źá€œá€Œá€” ငလသာ â€œá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€› á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€á€„

မဌေါဝငန ငသ မ á€Źá€»á€Źá€žâ€ ဌယပဌ ျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ á€Ąá€œá€Œá€œ မေနေျဏသခ ညျဏသ

သ သ သာ က ညေဌေါ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á

á€Ąá€œá€Œá€›á€› á€™á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™á€Ź á€œá€±á€…á€Ź လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€Ÿá€± ရ ဌေါသည။

16 á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€‘á€á€„ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€› မဌေါဝငန á€„á€œá€žá€»á€Źá€žá€ž မ ဏျဏသတင သမရ ျဏသ á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€…á€±á€…á€á€„ á€Œá€Šá€Ź á€Šá€»á€Źá€žá€Œ ျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€±á€ž မ ဏျဏသ၊ အပင မျဏသစဏျဏသဥရဏရ မ ဏျဏသ၊ အပင မျဏသစဏျဏသဥမထမျဏသမ ဏျဏသ၊ မ á€žá€Źá€…á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€› မ á€žá€Źá€»á€Źá€žá€…á€á€Źá€á€± á€‘á€™á€»á€Źá€žá€œ á€Źá€„á€œá€±á€› သ မ ဏျဏသနငေ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€Ąá€› မဌေါဝငသ မ ဏျဏသတ ဖဌစဌေါသည။

Page 85: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

64

န င င ပခေဏ ှသ ပ á€•á€•á€Œá€±á€Ź င á€žá€Ąá€œá€Œ လဌ သ မ á€±á€Źá€žá အခန ှ ဏဍ

သ လသာ á€™á€œá€™á€±á€žá€„á€±á€žá€Šá€™á€Ź á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ မနေျဏသတင န ငင ဖခဏျဏသသ လရ á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€ž

á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€ž မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€ž ဌေါဝငဌေါသည။ န ငင ဖခဏျဏသသ လရ á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€ž မ á€Źá€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€Œá€Ą င

ရရ မနေျဏသတင တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ မညမ ဌေါဝငလေသည ေျဏသစစက ညေဌေါမည။

ရငဖဌညေယရ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ á€™á€”á€±á€»á€Źá€žá ၆၄.၆% မာ န ငင ဖခဏျဏသသ လရ á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€ž မ ဏျဏသ

ဖဌစဌေါသည။ á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€ စာ မေဖဌညေယတင ၅၈.၃%၊ တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတင ၃၈.၆% နငေ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€á€„ ၃၁.၇% တ ဖဌငေ အသ ျဏသသ ျဏသ ဌေါဝငဌေါသည။ ထ လက ဏငေ အထ ဌေါ

ဖဌညေယသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ ၏ á€Ąá€œá€Œá€Ą င ရရ မနေျဏသတင á€Ąá€œá€±á€Œá€™á€Źá€

မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± န ငင ဖခဏျဏသသ လရ á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€ž မ ဏျဏသ ဌေါဝငလေသဖဌငေ အ ဌေါ ဖဌညေယမ ဏျဏသနငေ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€œá€± ဖဌညသ မ á€Źá€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€Œá€Ą á€„á€Ąá€á€„á€±á€Ąá€œá€™á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ နငေ á€œá€Œá€á€œá€…á€Ź

á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™ ဏျဏသမဏ á€œá€˜á€Źá€‚á€œá€±á€± á€žá€œá€˜á€Źá€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥရ စ ျဏသရ မဌယလ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

အ ဌေါ ဖဌညေယမ ဏျဏသနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရ၊ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသဥစ ျဏသရမ ဏျဏသ

á€…á€™á€»á€Źá€žá€œ ာငန ငရညသည သ á€žá€šá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€Œá€šá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ ဖဌညသ လ ထဥဏျဏသ á€Ąá€œá€Œá€Ą င

ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± စဌလ á€‰á€»á€Źá€žá ၂၀၀၈ခနစ န ငင á€œá€á€Źá€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေဌေါ ဌေမ ၉၆ နငေ ဌေမ

၁၈၈ á€›á€Šá€Šá€±á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€„á€Œá€œá€±á€–á€Œ စဏရငျဏသနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယ

ငဌလေဖဌ စဏရငျဏသမ ဏျဏသတင á€‘á€Šá€±á€žá€„á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ထဏျဏသဖခငျဏသ မရ သဖဌငေ မညသညေဥစ ျဏသရဥ ငေ အ ဌေါ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

၀

၁၀

၂၀

၃၀

၄၀

၅၀

၆၀

၇၀

ရာခ င

နေျဏသ

ဌ (၄.၁) á€Ąá€œá€Œ အ င သ မ ေဏသဥန ပဌ ည ဌသ ပ ပပဌ ေဏင á€žá€Ąá€œá€Œ လဌ သ မ á€±á€Źá€žá ဌ ေါ ဝ င မ ေဏခ င န န ှ

Page 86: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

65

ဖဌညေယနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€œá€± ဖဌညသ မ ဏျဏသဥတ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသ ဌ မ ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

လဌလ ဏငရေ á€á€Źá€á€±á€› သညမာ á€Ąá€–á€„á€„á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€…á€›á€Ź ဖဌစဌေါသည။ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€±á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

သတမတထဏျဏသသညေ ဥေညျဏသ ျဏသ á€œá€Œá€á€œá€…á€Źá€žá€Š န ငင ဖခဏျဏသသ လရ á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€ž

မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€™á€Ąá€ ခ ငမာလသာ á€œá€±á€±á€Ź ထဌ အလက ဏငျဏသဥရဏတစခ ဖဌစဌေါသည (Lwin &

WuttYee, 2019)။17 á€œá€Œá€á€œá€…á€Źá€”á€„á€± စဌလ á€‰á€»á€Źá€žá ၂၀၀၈ခနစ န ငင လတာ á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေ၏

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ သ မဟတ ဖဌညေယမ ဏျဏသ ငဌလေဖဌ စဏရငျဏသတင မဌေါရ ဖခငျဏသနငေ á€Ąá€œá€Œá€žá€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€›á€Ź

ဝေက á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€±á€žá€Š á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသဥ á€„á€±áŒá€žá€Ź á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ လထာ ရလ င

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… á€»á€Źá€žá€›á á€á€Źá€á€±á€š မ သ á€Šá€»á€Źá€žá€á€Šá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

သ လသာ န ငင လတာ á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေဌေမ ၉၈ အရ ငဌလေဖဌ စဏရငျဏသတင

á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€™á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± ဥဖခဏျဏသ စစမ ဏျဏသနငေ စဌလ ဉျဏသသညေ ငဌလေဖဌ á€Ąá€Źá€á€Źá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…

လတလတာသ á€Ąá€Œá€”á€„á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€›á€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥဏျဏသ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသ

ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€Œá€á€œá€…á€Ź တ ျဏသတ လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€…á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေတင

á€á€Źá€á€±á€› á€Œá€±á€«á€žá€Šá€Ÿá€œá€Šá€»á€Źá€ž လ ာ ခ ခ န ငဌေါသည။

အထ ဌေါ ဖဌညေယမ ဏျဏသနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€™á€Ąá€Œ ေဖဌညေယမ ဏျဏသနငေ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€Œá€Ą င ရရ မနေျဏသတင န ငင ဖခဏျဏသသ á€œá€›á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€ž မ ဏျဏသ

ဌေါဝငမသည ရာခ ငနေျဏသဥရ á€‚á€á€±á€»á€Źá€žá€”á€…á€œ á€»á€Źá€žá€™á€œ á€Źá€Œá€±á€«á‹ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနင ဖဌညေယမ ဏျဏသတင

á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€™ ဏျဏသ ျဏသမဏ ၉% ဖဌငေ ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ၊ ၂.၄% ဖဌငေ ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမဏ

ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အ ဌေါ á€±á€»á€Źá€žá€‚á€á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသည á€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€á€„ လရ á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€ž မ á€Źá€»á€Źá€žá

á€±á€»á€Źá€žá€‚á€á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသဏ ဖဌစပဌ ျဏသ á€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€™á€á€„ လရ á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€ž မ ဏျဏသ ဌေါ á€‘á€Œá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ အထ ဌေါ ဌေါဝငမမ ဏျဏသသည ဌ ၍ ဖမငေတ á€œá€Źá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹

ပလသလဌ သေဏ ှမ ေဏသဥပ ှ

á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž စေစတ သငယ á€œá€œá€±á€œá€Ź ာ က á€™á€»á€Źá€žá€á€™á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź လ လလာ သ

ဝငလရာ ရေ လ ဏငျဏသစဏ က တင ဖဌင ငရမညေ á€˜á€á€Ąá€Œ ငျဏသဥဖခဏျဏသ ာလတင လ လလာ သ

အလ ာတလ င လရာ ရ လေက ရသညေ á€œá€œá€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Š ဖမေမဏန ငင ၏

အ á€»á€Źá€žá€á€±á€«á€»á€Źá€ž á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€–á€Œá€żá€±á€±á€Źá€™ ဏျဏသထမ တစခဖဌစဌေါသည။ ၂၀၁၄ခနစ လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€”á€„á€± အ မ

အလက ဏငျဏသဥရဏ á€žá€±á€»á€Źá€žá€œá€á€±á€«á€„á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€« စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€œ ာငမ á€±á€»á€Źá€žá€‚á€á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€ အလ မ ဏျဏသဥရ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá အသ (၁၀)နစမ (၁၇)နစက ဏျဏသ အရ ယမလရာ á€œá€žá€»á€Źá€žá€ž မ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသတင ၁၀.၂%

17 ဖမေမဏန ငင တင á€žá€á€™á€á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€á€œá€…á€Źá€žá€Š အာ ယ လေသတစခလ á€»á€Źá€žá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

Page 87: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

66

သည á€œá€œá€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ á€šá€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€á€„á€™á€Ąá€ ျဏသဥစဏျဏသသည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ ဏျဏသဥေ ဥေညျဏသ ျဏသ ဌေါဝငမ ဖဌစဌေါသည။ အ á€Œá€±á€«á€›á€Źá€ ငနေျဏသဥရ အသ (၁၀)နစမ

(၁၇)နစက ဏျဏသ အရ ယမလရာ á€œá€žá€»á€Źá€žá€ž မ ဏျဏသ (၁၀) လယာ တင (၁)လယာ လ ဏခေသည á€œá€œá€»á€Źá€ž

á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌစဌေါသည။ ပလသလဌ သေဏ ှ အမ ေဏ ှ ှ ဌေါ ဝင သည ပဌည နယ မေဏ ၃၁.၅% ပဖင

မ သပဌည နယ ပဖစ ဌေါ သည ။ အရ ယမလရာ á€œá€žá€»á€Źá€žá€ž မ ဏျဏသ (၁၀)လယာ တင (၃)လယာ လ ာသည

á€Ąá€á€±á€»á€Źá€žá€Œá€Šá€Źá€™á€œá€œá€±á€œá€Źá€›á€˜ á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€œá€±á€›á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€« မ တညပဌ ျဏသ á€Ąá€Œá€…(၃)စ

ခဖခဏျဏသန ငဌေါသည။ á€Œá€‘á€™á€Ąá€Œá€…á€™á€Ź ၁၀%မ ၁၉% အထ ဌေါဝငမရ လသာ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ á€šá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€…á€á€„ ခ င သပဌည နယ ၊ ခ င ပဌည နယ ၊ င ပဌည နယ ၊ မန ပဌည နယ ၊

ခ င ပဌည နယ ၊ တ နသသေဏ တ င သပေ သက ှနင န န တ င သပေသက ှတ ဌေါဝငဌေါသည။

ေတ á€šá€Ąá€Œá€…á€™á€Ź ၂၀% မ ၂၉% အထ ဌေါဝငမ ရ á€œá€±á€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ ဖဌစပဌ ျဏသ

အ á€Œá€±á€«á€Ąá€Œá€…á€á€„ ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေသက ှ၊ ဌခ ှတ င သပေသက ှ၊ ယ ေဏ သပဌည နယ ၊ မပ ှတ င ှ

ပေ သက ှ၊ စစ င ှတ င သပေသက ှ နင မနတပလှတ င သပေသက ှတ ဌေါဝငဌေါသည။ ၃၀% နငေ ၃၀%

အထ ဌေါဝငမရ လသာ á€Ąá€Œá€…á€á€„ မ သပဌည နယ တစခတညျဏသသဏ ၃၁.၃% ဖဌငေ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€”á€±á€»á€Źá€ž ဥဖမငေ ျဏသ

ဖဌစသည လတေရသည။

á€œá€œá€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Š á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž တညရ လသာ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ ဏျဏသ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသတင á€–á€Œá€…á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Ź ယဖဌေသညေ န ငင လ ျဏသ ငရာ á€–á€Œá€żá€±á€±á€Źá€–á€Œá€…á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

၀ ၅ ၁၀ ၁၅ ၂၀ ၂၅ ၃၀ ၃၅

ဧရာ၀တ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ခ ငဖဌညေယ

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ရငဖဌညေယ

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

မေဖဌညေယ

ရခ ငဖဌညေယ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ

ရာခ ငနေျဏသ

ဌ (၄.၂) ပလှဩှပ တင ပလသလဌ သေဏသမ á€±á€Źá€žá ဌေါ ဝ င မ ေဏခ င န န ှ

Page 88: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

67

á€–á€Œá€żá€±á€±á€Źá€á€…á€›á€Œ က ျဏသမဏျဏသ ယဖဌေ á€œá€Źá€žá€Šá€”á€„á€±á€Ąá€™ အစ ျဏသရဥ ငေမ ဏျဏသဥက ဏျဏသ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž

လ ာငရ မသည á€Ąá€Œ á€á€–á€Œá€„á€»á€Źá€ž လ á€Ąá€Œá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ၂၀၀၈ခနစ န ငင လတာ á€Œá€±á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ အလဖခခ ငဌလေဌေမ

(၁၈၈) ရညညေျဏသသညေ á€œá€±á€±á€Ź တဇယဏျဏသဥမတ(၂) တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ

ငဌလေဖဌ စဏရငျဏသတင á€œá€œá€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€…á€Œáá€›á€œá€žá€Ź á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€ မ ျဏသ

မဌေါဝငဘ အလဖခခ á€Œá€Šá€Źá€œ ဏငျဏသမ ဏျဏသ စ မ á€Ąá€Œá€ ဌခငေ သာလ င ၂၀၁၅ အလဖခခ ငဌလေဖဌင ငခ

အရ ဌေါရ ဌေါသည။ သ ဖဌစဌေါ၍ ကက ျဏသမဏျဏသ á€šá€–á€Œá€±á€œá€žá€Ź á€–á€Œá€żá€±á€±á€Źá€€ ျဏသဥဏျဏသ á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€›á€±

အလဖခခ ငဌလေဌေမ(၉၈)á€–á€Œá€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€ အရ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… အ ငေတင á€á€Źá€á€±á€› ဌေါသည။ မညသ လစ

အရ ယမလရာ á€œá€žá€»á€Źá€žá€ ေ စာသငလ ဏငျဏသမ ဏျဏသတင တ လရာ ာ á€Œá€Šá€Źá€žá€„á€š á€œá€±á€›á€™á€Šá€±á€Ąá€…á€Źá€»á€Źá€ž

á€Ąá€œá€Œá€á€„á€á€„á á€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€™á€á€„ á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€œá€±á€›á€žá€Š á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á ဥေေဏဂတဥတ

လမ á€Źá€œá€„á€±á€ မ ဏျဏသ လလ á€Źá€±á€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€›á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

MSDP ဌေါ á€Ąá€œá€Œ အ င ဖန တ သပဌသပ ှနင ပ á€•á€•á€Œá€±á€Źá€„ သလဌ သေဏ ှမ ေဏ ှအပ ှ င ေဏ

ပဖေဏ ပဌခ မ ေဏသနင ပပဖ င ှမည နည ှလမ ှမ ေဏသ

MSDP တင á€Ąá€œá€Œá€Ą ငဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž သ ခ ညျဏသသ သ ဥစဏျဏသ ဌဂဂလ ဏဍ

á€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငသညေ ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± စဌရဖမငဌေါသည။ အစ ျဏသရသည á€Ąá€œá€Œá€Ą ငဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ÿ

ရာတင ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€Šá€± á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ á€Źá€»á€Źá€žá á€Ąá€›á€Šá€Ąá€œá€žá€»á€Źá€ž á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€œá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€œá€€ ဏငျဏသ

á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အစ ျဏသရသည စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žáŠ á€Ąá€œá€á€…á€Źá€»á€Źá€ž

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥဏျဏသ á€Ąá€œá€Œá€Ą င ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဏဍမ ဏျဏသ á€Ąá€–á€Œá€…

á€›á€Šá€™á€±á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ထ á€Ąá€–á€Œá€„ အစ ျဏသရသည á€Ąá€›á€Šá€Ąá€œá€žá€»á€Źá€ž á€–á€™á€„á€±á€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသ

á€œá€Œá€±á€«á€‘á€±á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€…á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ ရညရ ယ ာ ေစဂ စတယ စ á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ဖမ á€„á€±á€á€„á€™á€Šá€Ÿá€œá€Šá€»á€Źá€ž

á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ လ စလ á€Œá€™á€›á€žá€„á€±á€œá€žá€Źá€Ąá€ မာ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

ဌတသ သညေ သ ငရာ á€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥဏျဏသ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€›á€Źá€á€š တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသဥစ ျဏသရမ ဏျဏသ၊

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ ဏျဏသ၊ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ á€œá€á€œá€á€Źá€”á€„á€± á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€á€œá€á€Źá€™ ဏျဏသ မဌေါရ သဖဌငေ ယခ

MSDP ဥဏျဏသ သ á€œá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသရသည á€Ąá€œá€Œá€Ą ငဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą á€„á€±áŒá€žá€Ź အလ ျဏသစ á€á€Źá€á€±á€› သညဟ ခ ယ á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငျဏသ သ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€›á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

MSDPတင အစ ျဏသရသည á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€á€„á€á€„á€»á€Źá€ž ခဖခဏျဏသ ခ ရမ၊ အလသ ျဏသစဏျဏသမမ ဏျဏသ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€…á€›á€±á€”á€„á€± လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသ á€œá€á€œá€Œá€…á€Ź လဌ ငန ငရေ

ငဌလေမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± အ ာအ á€šá€œá€Œá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€™á€Šá€Ÿ ဖဌညသ လ ထဥဏျဏသ တ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰

၅ရဌဖဌငေ â€œá€™á€Ÿá€Źá€± á€Œá€Ÿá€Ź ၄.၅- á€œá€›á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ á€»á€Źá€žá

Page 89: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

68

ထတလဌန ငမစမျဏသဥဏျဏသ အသ ျဏသခ á€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€á€„á€±á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€ž ာ á€šá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žâ€ ဥဏျဏသ

အလ ာငအထည á€œá€Œá€Źá€™á€Šá€–á€Œá€…á€œá€€ ဏငျဏသ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá‹ ယခ MSDP အရ အစ á€»á€Źá€žá€›á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€±

á€œá€›á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Š á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€Œá€™á€Źá€ အတ ငျဏသဥတဏ ရ လေသည

အရ အတ ငျဏသ အသ á€Ąá€™á€á€–á€Œ ပဌ ျဏသ လ လတေ စာ မ á€á€±á€«á€±á€á€„á€»á€Źá€žá€›á€± က á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰

(၁၊၂၊၃၊၅) သည á€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€™á€á€„á€œá€›á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€±á€›á€žá€Šá€± အ ာအ ယမေ

á€œá€›á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥဏျဏသ á€á€›á€Źá€»á€Źá€žá€á€„á€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€” ငလစရေ ည á€œá€Œá€»á€Źá€ž ာ ငဌလေမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

အ ာအ á€šá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€± စတင က á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€…á€‰ (၄) သည ဖဌညဌတင

အလဖခခ လေန ငသ မ ဏျဏသဥဏျဏသ န ငင ၏စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€„ ဌေါဝငန ငလစရေ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ လတေရ ရဌေါမည။

á€œá€›á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€ž á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသရသည ၎ငျဏသတ ၏ á€á€Źá€á€±á€Ąá€–á€Œá€…á€žá€Ź မခ

ယ á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အ á€Œá€±á€«á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź လ ဝငမက ျဏသက á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± မ ဏျဏသစဏ န ျဏသနယ

ဌတသ á€œá€±á€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ လ ဝငမက ျဏသက á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€šá€±á€›á€š ငေသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź န ငင

အမ á€Źá€»á€Źá€žá€…á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€ž á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေ သာ အလ ျဏသစ á€á€Źá€á€±á€š က ဌေါသည။

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€á€„ အဓ á€–á€Œá€żá€±á€±á€Ź နစရဌ

ရ ဌေါသည။ ဌထမ တစမ ျဏသမဏ á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€” ငလသာ အသ အရ ယရ သညေ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž

á€Ąá€œá€Œá€Ą င á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€ မဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငဖခငျဏသ ဖဌစဌေါသည။ အ ဌေါ á€–á€Œá€żá€±á€±á€Źá á€‘á€„á€›á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

á€–á€Œá€šá€‚á€™á€Ź ဌ á€™á€±á€™á€Ÿá€á€œá€žá€Ź န ငင ဖခဏျဏသသ á€œá€›á€±á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€ž မ ဏျဏသ အလရအတ ဖဌစဌေါသည။

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… အစ á€»á€Źá€žá€›á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ည န ငျဏသတ ငဌင

á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ငသညေ á€–á€Œá€żá€±á€±á€Ź ဖဌစဌေါသည။ á€Ąá€œá€Œá€Ą င ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” á€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ မ ဝေါေခ á€™á€á€œá€›á€»á€Źá€žáŠ

ခ မတသညေ မ ဝေါေမ ဏျဏသ အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ą ငေ ငေတ မညသညေဥစ ျဏသရဥ ငေ

မညသ á€á€Źá€á€±á€š မည á€»á€Źá€žá€–á€Œá€á€” ငလသာ အာဏာသည အလဖခခ ငဌလေဌေမ (၉၈) အရ

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€á€œá€á€Źá€á€„ ရ ပဌ ျဏသ ဖဌစဌေါသည။ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ အသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá

á€Ąá€œá€Œá€Ą ငဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ ပမ á€±á€±á€šá€Ąá€œ á€šá€…á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œ သညေ ဖဌညသ လတလတာ

á€šá€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€šá€™ ဏျဏသနငေ á€œá€±á€žá€Ąá€œ အခ ျဏသ á€šá€…á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œ သညေ အမ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€á€œá€á€Ź

á€šá€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€šá€™ ဏျဏသတင တညလသာ á€á€Źá€á€±á€™ ဏျဏသ၊ လဌဌ ငခငေမ ဏျဏသနငေ လလ ာည ဌေါသည။ သ ဖဌစဌေါ၍

န ငင လ ျဏသ ငရာ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž မ á€á€±á€«á€±á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€… လတလတာ

á€Ąá€á€Šá€–á€Œ န ငပဌ ျဏသ အ ဌေါလဌေါထ á€œá€Źá€žá€Šá€± န ငင လ ျဏသ ငရာ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž မ ဝေါေ

အသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá á€œá€±á€žá€œá€á€œá€á€Źá€Ąá€ž ျဏသသ ျဏသမ

န ငင လ ျဏသ ငရာမ á€á€±á€«á€±á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž လေသလ á€Ąá€Œá€ နငေဥည ဌ ေဌ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź လေသ ငရာ ငဌလေမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

á€Ąá€á€Šá€–á€Œ á€–á€Œá€‹á€Œá€Źá€±á€»á€Źá€žá€” á€„á€Œá€±á€«á€œá€žá€»á€Źá€žá€žá€Šá‹ န ငင လ ျဏသ ငရာ á€Ąá€œá€Œá€Ą င ဌေတ ျဏသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™ ဝေါေနငေ

Page 90: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

69

လေသ ငရာ ငဌလေမ ဏျဏသတင á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေနငေ á€œá€±á€žá€Ą ငေ ဥမေ အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€›á€±

á€Ąá€Źá€á€Źá€á€œá€á€™á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ဌ á€–á€Œá€„á€…á€Ź သတမတရေမဏ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

ေတ á€šá€–á€Œá€żá€±á€±á€Źá€™á€Ź á€œá€œá€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€»á€Źá€ž ဖဌစဌေါသည။ အ ဌေါ á€œá€œá€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€›á€±á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž အထ ဌေါတငဖဌခေသညေ မ á€á€±á€«á€±á€Ą ငေမသည

အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€žá€Šá€± အ ငေဥထ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေနငေ သ ငရာ á€œá€±á€žá€Ą ငေတ

ဌ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€Š န ငျဏသ á€œá€›á€»á€Źá€ž အလ ာငအထည á€œá€Œá€Źá€žá€Šá€± á€±á€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ငပဌ ျဏသ á€šá€á€–á€Œá€żá€±á€±á€Ź

á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€›á€± န ငင တ á€Źá€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ၊ အစ ျဏသရ မဟတသညေ á€Ąá€Œá€±á€Ąá€…á€Šá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá အက ဉာဏ၊

ျမျဏသ ငမ၊ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€Šá€Źá€Œ ငျဏသ ငရဏနငေ လငလက á€»á€Źá€žá€Œ ငျဏသ ငရာ အ အည မ ဏျဏသ ရယ ၍ လေသ ငရာ

အစ ျဏသရနငေ á€œá€±á€žá€œá€á€œá€á€Ź á€Šá€»á€Źá€žá€œ á€Źá€„á€•á€Œ ျဏသ လ ာငရ န ငသညေ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€›á€Ź ဖဌစဌေါသည။

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေ á€Ąá€Œá€ á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ငဌလေဖဌ á€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Š လဖမဖဌငနငေ ေ á€»á€Źá€žá€…á€Œá€žá€Šá€± á€Ąá€Œá€ á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

ငဌလေဖဌ á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€…á€Ź အာဏာခလဝသည ဌေါ á€á€Źá€á€±á€ á€™á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€” ငဌေါသည။

အ ယ၍ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေသည á€œá€œá€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±á€Œá€á€žá€á

á€œá€±á€žá€Ąá€œ á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ န ငင လ ျဏသ á€„á€›á€Źá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ ၎ငျဏသတ ၏ အာရ စ ျဏသစ မနငေ

န ငင á€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€…á€á€±á€±á€Ź ဖဌသလ သည ဌေါ စညျဏသမ ဉျဏသ ေသတခ မ ဏျဏသ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€ž မရ သညေ

လထာ ဌ ေလင á€œá€±á€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œ ျဏသ သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ á€œá€±á€žá€Ąá€ ေ သ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

လထာ ဌ ေန ငဌေါသည။ အရ ယမတ ငမ á€Ąá€œá€Œá€œá€Œá€œá€±á€›á€œá€žá€Ź အသ မဖဌညေသညေ

á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€»á€Źá€ž á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€›á€± မ ဝေါေ၊ အလ á€Źá€„á€Ąá€‘á€Šá€œá€Œá€Źá€œ ာငရ မ၊ ဘဏဍာလင

(á€Ąá€œá€Œá€œá€„)၊ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€Šá€Ź စသညေ ဥဖခငျဏသဥရဏ á€œá€œá€»á€Źá€žá€™ á€»á€Źá€žá€…á€œ ျဏသ လ ဌေါသည။ â€œá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€

á€Ąá€œá€Œá€Ą ငရရ မ” သည ဖဌညသ လ ထအတ ခ မျဏသသဏက ယဝမ လ ာင ဉျဏသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€±

ငေဝတသ ပဌ ျဏသ á€á€Źá€á€±á€š လသာအစ á€»á€Źá€žá€›á က á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€á€™ တ á€„á€»á€Źá€žá€á€Źá€œá€žá€Ź

á€–á€Œá€±á€±á€«á€»á€Źá€žá€ ငတစခဖဌစဌေါသည။ လ သဏျဏသ တ သည လတလဌမ၊ တရဏျဏသမ တမတ

ဖမတန á€»á€Źá€žá€á€±á€Œ á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€ က ယဝခ မျဏသသဏမ á€œá€Šá€»á€Źá€ž လ á€œá€Źá€»á€Źá€ž á€œá€á€Źá€„á€±á€á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

ဖဌညသ တ ၏ လ ဥငနငေ လ á€Ąá€Œá€ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€± ဖဌညသ လရ á€»á€Źá€žá€œ ာ တငလဖမ ာ ထဏျဏသ

သညေ အစ ျဏသရတင á€á€Źá€á€±á€› ဌေါသည။

Page 91: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

70

အခန ှ (၅)

ပငပက သပဖေဏ င သဌမ

ဖမေမဏန ငင ရ ေလ ျဏသနေျဏသမ ဏျဏသနငေ (áŽá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€« အလဖခခ တ ခ á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź)

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€ သည အစ ျဏသရမ ဏျဏသ ထ ေျဏသခ ဌန ငလသာ အတ ငျဏသဥတဏထ

လ á€Źá€œá€±á€œá€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ထ ေျဏသခ ဌရေ က á€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ေညျဏသေေဏမဏျဏသယငျဏသမ လက ဏငေ

မထ လရာ á€á€±á€›á€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ အ ျဏသသ လရာ မ á€œá€Šá€»á€Źá€ž “လငစ ကဌရ á€‘á€á€–á€á€„á€»á€Źá€žâ€á€–á€Œá€„á€±

á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€á€±á€›á€Ź လ ျဏသဥတ ဌေါ á€œá€œá€»á€Źá€žá€á€±á€›á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ေ မ လရစ အစ ျဏသရမ ဏျဏသ လ ထ တင

လငစ ကဌရ ထတဖခငျဏသ လလ ဏေခ á€á€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™á€Ź ဥေညျဏသငယသဏ သ သာရာ

ရခေဌေါသည။ စေစမခ á€„á€™á€Źá€œá€žá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€œá€Ąá€Ź တင မထ ေျဏသခ ဌန ငလသာ ေလ ျဏသနေျဏသ

တ ျဏသတ မနငေ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€ သည ဖဌညသ လ ထ၏ လ မစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±

အက ျဏသဥ ယ ေ á€á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€–á€Œá€„á€± အစ ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± မေမေ ေ ေ á€„á€á€šá€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ငရေ

á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€€ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ဖဌညသ လ ထဥဏျဏသ ဌ á€Œá€±á€œá€…á€œá€žá€Ź ေလ ျဏသနေျဏသတ ျဏသဖမ ငေမနငေ

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ယခ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ á€œá€œá€±á€œá€Ź

á€±á€»á€Źá€žá€…á€…á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

ေလ ျဏသနေျဏသဖမငေတ မနငေ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€ သည á€–á€™á€±á€™á€Źá€–á€Œá€Šá€ž တ ဥဏျဏသ အပမတလစ

လက ာ လေလစခေပဌ ျဏသ အစ ျဏသရ အစ á€»á€Źá€žá€›á€á€±á€‘á€™á€»á€Źá€žá€œá€…á€Źá€™ ဏျဏသ တ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€œ ငဌင ဖဌညသ လ ထမာ

လ ျဏသ စဏျဏသမမ ဏျဏသ က ျဏသစ á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Šá€± လ ျဏသ လက ဏငေ ေလ ျဏသနေျဏသတ ျဏသတ မည စ ျဏသထ တလေရပဌ ျဏသ

á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€ မလဌ ာရငန ငဌေါ။ သ ငရဏေယေ မ တတစခဥတငျဏသ လေထ ငလသာ ဖဌညသ လ ထ၏

ဝငလင တ ျဏသတ မ မရ ဌေါဘ ေစညလ ျဏသနေျဏသ ဖမငေတ ဌေါ အ ဌေါဖဌညသ ဝငလင၏ ဝယယ

န ငစမျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€œá€…á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ေလ ျဏသနေျဏသ ဖမငေတ á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ ယခင ေလ ျဏသနေျဏသ မတ မ

ဝယယ န ငလသာ ေစညနငေ ဝေလ á€Źá€„á€™á€Œá€™á€Źá€ လလ ဏေခ စဏျဏသသ ျဏသရဖခငျဏသ၊ သ မဟတ အခ á€±á€œá€žá€Ź

ေစညနငေ ဝေလ ာငမမ ဏျဏသ မစဏျဏသသ ျဏသန á€„á€œá€á€Źá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ သည အ ဌေါဖဌညသ လ ထ၏

ခ မျဏသသဏသခ á€„á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€Ÿ á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ထ လက ဏငေ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသမ ဏျဏသ

ဖမငေတ ဖခငျဏသနငေ ထ ညေျဏသ ေျဏသမ တ ထတလသာ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž ဖမငေတ ဖခငျဏသတ သည

ဖဌညသ လ ထ၏ ခ မျဏသသဏသခ မညမ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Š á€á€…á€±á€Šá€»á€Źá€žá€á€…á€Œ လစဟဖဌလေဌေါသည။

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘဏဍာနစ၊ ၂၀၁၅-á‚á€áá†á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€”á€„á€± ၂၀၁၇-

၂၀၁၈ဘဏဍာနစတ ၏ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသ အခ အလ မ ဏျဏသဥဏျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Źá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹18

18 ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစအထ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသမ ဏျဏသဥဏျဏသ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ဘဏဍာနစ ေစည လ ျဏသနေျဏသမ ဏျဏသ အလဖခခ တ ခ á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ (၂၀၁၈ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„áŠ ဖမေမဏန ငင ေဟ စဏရငျဏသဥငျဏသ á€Ąá€Œá€±)

Page 92: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

71

ပဌ á€»á€Źá€žá€œá€±á€±á€Ź အ ဌေါ အခ အလ မတ ငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ၂၀၁၃-၂၁၁၄ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€™ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€Ąá€‘ ၂နစစာ

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€™ ၂၀၁၇-၂၀၁၈

á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€… ၂နစစာ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ တ ထတပဌ ျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá အ ဌေါ ဘဏဍာနစ နစနစစာ ာလ၏ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž နစခဥဏျဏသ

န ငျဏသယဉက ညေဌေါမည။ မညသညေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ မညသညေ

အစ á€»á€Źá€žá€›á€œ ထ တင လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž á€»á€Źá€žá€á€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€»á€Źá€žá€‘á€±á€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€ž á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊

လလ ဏေ လာသည á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€…á€Ź သ ရ န ငဌေါမည။ 19

စေဏသသ ှသ ပ ှ နန ှ န ှ

၂၀၁၇-၂၀၁၈ဘဏဍာနစ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသ အခ အလ 20မ ဏျဏသဥရ

ေစညလ ျဏသနေျဏသ အက ျဏသဖမငေ ျဏသမဏ ၁၈၀.၆ ဖဌငေ ခ င သပဌည နယ ဖဌစဌေါသည။ ေတ ယမာ ၁၆၇.၅၁ဖဌငေ

ခ င ပဌည နယ ၊ ၁၄၅.၁၀ဖဌငေ မ သပဌည နယ နငေ ၁၄၂.၁ဖဌငေ ယေဏ သပဌည နယ တ ဖဌစဌေါသည။

ဖမေမဏန ငင ၏ အဓ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€•á€™ á€±á€œá€á€Źá€á€Šá€› ရာ ဖဌစသညေ န န တ င သပေသက ှမာ ၁၂၉.၆

ဖဌစပဌ ျဏသ ေတ ယစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€•á€™ á€±á€œá€á€Źá€á€Šá€›á€Ź မနတပလှတ င သပေ သက ှမာ ၁၃၀.၈ ဖဌစဌေါ သည။ လရေ

á‚á€”á€…á€œá€±á€±á€Ź ဖဌေ ာ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသ အခ အလ မ ဏျဏသ á€±á€»á€Źá€žá€…á€…á€Œá€±á€«á€™á€Šá‹ ၂၀၁၅-၂၀၁၆

ဘဏဍာနစ ေစညလ ျဏသနေျဏသ အခ အလ မ ဏျဏသဥရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥေ

ေစညလ ျဏသနေျဏသဥက ျဏသဖမငေ ျဏသ လေသ á€œá€œá€»á€Źá€žá€á€™á€Ź ၂၀၁၇-၂၀၁၈ဘဏဍာနစ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€Œá€„á€–á€Œá€… ာ အစ á€Ąá€…á€‰á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œá€–á€á€„á€»á€Źá€ž မရ ဌေါ။ ၁၆၄.၈၅ ဖဌငေ ခ င သပဌည နယ ၊

၁၃၆.၄၅ ပဖင ခ င ပဌည နယ ၊ ၁၂၆.၈၈ ဖဌငေ မ သပဌည နယ နငေ ၁၂၄.၈၀ ဖဌငေ á€šá€±á€Źá€žá€•á€Œá€Š နယ တ

ဖဌစဌေါသည။

နစနစစာ á€œá€±á€±á€Ź ဖဌေ၍ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ဘဏဍာနစ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသ

အခ အလ မ ဏျဏသဥဏျဏသ ေျဏသစစက á€Šá€±á€œá€žá€Ź အ á€Œá€±á€«á€˜á€á€á€Źá€”á€…á ေလ ျဏသနေျဏသ

19 ၂၀၁၂-၂၀၁၃ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€… ေလ ျဏသနေျဏသမ ဏျဏသဥဏျဏသ အလဖခခ နစသတမတ ာ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€™ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€Ąá€‘ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသမ ဏျဏသဥဏျဏသ ဖမေမဏန ငင ေဟ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€± တ ခ ခေဌေါသည။ ယခ အစ ရငခ á€…á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€ž သလတသ မ ဏျဏသသည အ á€Œá€±á€«á€Ąá€ အလ မ ဏျဏသဥဏျဏသ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ ၍ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž တ ခ ခေဌေါသည။ ထ သ တ ခ ရာတင လရ á€»á€Źá€žá€œ ာ ဌ á€„á€»á€Źá€žá€Œá€œá€žá€Ź ၂၀၁၅-၂၀၁၆ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€šá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ေဟ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€± ထတလဝသညေ ၂၀၁၈ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„ ရယ သညေ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€™ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€…á€Ąá€‘ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသမ ဏျဏသဥဏျဏသ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ ပဌ ျဏသ လရ á€»á€Źá€žá€œ ာ ဌနစ၏ á€œá€›á‚á€”á€…á€…á€Źá€”á€„á€± á€œá€±á€±á€Ź ၂နစစာ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€”á€…á€á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž တ ထတခေဌေါသည။ 20 အ ဌေါ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသသည ညေျဏသ ေျဏသတ á€›á€±á€žá€á€™á€á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ေစညဥစ(၁၀)မ á€»á€Źá€žá€œ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€ တ ခ ထဏျဏသသညေ ညေျဏသ á€±á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

Page 93: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

72

အက ျဏသဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€™á€Ź á€œá€Źá€™á€Šá€±á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ á€Źá€»á€Źá€žá ေလ ျဏသနေျဏသဥက ျဏသဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€±á€ž

á€œá€œá€»á€Źá€žá€á€‘á€™ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€™á€Ąá€Œ ေဖဌညေယသ ျဏသခ ဌေါဝငလေဌေါသည။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘဏဍာနစ

ေလ ျဏသနေျဏသ အက ျဏသဖမငေ ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€™á€Ź ၁၂၃.၄ ဖဌငေ ခ င သပဌည နယ ၊ ၁၁၂.၂ ဖဌငေ ခ င ပဌည နယ ၊

၁၁၀.၂ ဖဌငေ မ သပဌည နယ နငေ ၁၀၇.၇ ဖဌငေ ခ င ပဌည နယ တ ဖဌစဌေါသည (CSO, Myanmar

Statistical Yearbook (2011, 2013, 2018), 2019) ။ ဖမေမဏန ငင ၏ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€•á€™ á€±á€œá€á€Źá€… ရာ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ေတ ယစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ပမ á€±á€œá€á€Źá€… ရာ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ မာ

ညေျဏသ ေျဏသဥရ ဏဖခဏျဏသခ ဥေညျဏသငယသဏ ရ ဌေါသည။

လရ ျဏသခ á€šá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဘဏဍာနစမ á€Źá€»á€Źá€žá စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသမ ဏျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Źá€›á€Źá€á€„

ဌထမ ျဏသ လတေရ ခ မာ လ ထ၏ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€ ဖဌစသညေ ေလ ျဏသနေျဏသသည

ဌ မေမဟတသညေ á€”á€±á€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± အပမတ လေသည သည á€šá€á€œá€œá€±á€œá€Źá€œá€á€±á€› ရလသာ

အခ အလ မ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€«á€á€„ ထငရဏျဏသခ ငမာစာ ဖမငရဌေါသည။ ေတ ယလတေရ ခ မာ (၂၀၁၃-၂၀၁၄

ဘဏဍာနစတင á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€…á€Źá€»á€Źá€ž ခ ငဖဌညေယ á€–á€Œá€…á€á€±á€žá€Šá€™á€Ąá€Œ)

ေလ ျဏသနေျဏသဥက ျဏသဖမငေ ျဏသ á€œá€±á€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€á€™á€Ź ခ င သပဌည နယ ၊ ခ င ပဌည နယ ၊ မ သပဌည နယ နငေ

ယေဏ သပဌည နယ တ ဖဌစဌေါသည။ တတ ယလတေရ ခ မာ (ေတ ယလတေရ ခ ၏ အစ á€á€Ąá€Œ ငျဏသ တစခ

ဖဌစန ငပဌ ျဏသ ) ေလ ျဏသနေျဏသဥက ျဏသဖမငေ ျဏသ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€œá€»á€Źá€žá€á အစ အစဉမာ á€™á€œá€–á€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€œ

ခ င သပဌည နယ ၊ ခ င ပဌည နယ ၊ မ သပဌည နယ နငေ ယ á€±á€Źá€žá€•á€Œá€Š နယ ( ခ ငဖဌညေယ၊ ၂၀၁၃-၂၀၁၄

ဘဏဍာနစ)တ ဖဌစဌေါသည။

ဖမေမဏန ငင ေဟ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€žá€Š စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသမ ဏျဏသ တ ခ ရေ

စဏျဏသသ ျဏသ ေစညဥစ အမ ျဏသဥစဏျဏသ (၁၀)ခ သတမတခေဌေါသည။21 တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ မညသညေ စဏျဏသသ ျဏသ ေစညဥစ အမ ျဏသဥစဏျဏသ(မ ဏျဏသ)

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž အမ ဏျဏသ ျဏသ၊ ဥထငရဏျဏသ ျဏသ သ လရာ လေလက ဏငျဏသ သ ငရာ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသဥစ ျဏသရနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± á€–á€Œá€żá€±á€±á€Źá€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€›á€± á€žá€œá€±á€…á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

á€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငသဖဌငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ မ ဏျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž အမ ဏျဏသ ျဏသ၊

ဥထငရဏျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€…á€œá€žá€Ź စဏျဏသသ ျဏသ ေစညဥစ အမ ျဏသဥစဏျဏသ(မ ဏျဏသ) လအာ á€Œá€±á€«á€‡á€šá€Źá€»á€Źá€ž22နငေတ

á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€œ ဌေါသည။

21 ဖမေမဏန ငင ေဟ á€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€žá€Š á‚á€áá‡á€”á€…á€…á€‰á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„á€™ á€Ąá€…á€–á€Œ ပဌ ျဏသ စဏျဏသသ ျဏသမ ေစညဥစ အမ ျဏသ ဥစဏျဏသ(၁၀)ခ အသစ သတမတခေဌေါသည။ 22 အထ á€Œá€±á€«á€‡á€šá€Źá€»á€Źá€žá€á€„ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ဘဏဍာနစအထ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသ အခ အလ မ ဏျဏသ ဥဏျဏသ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ ထဏျဏသသည။

Page 94: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

73

ဇယ ေဏ ှ ( ၅.၁) တ င သပေသက ှမ ေဏသနင ပဌည နယ မ á€±á€Źá€žá€Ąá€œ စေဏသသ ှသ ပ ှ နန ှ န ှ အက ှပမင ှ

န စည အစအမ á€Œá€žá€Ąá€…á€±á€Ź ှမ ေဏသ

တ င သပေသက ှ/ပဌည နယ စေဏသသ ှ န စည အစအမ á€Œá€žá€Ąá€…á€±á€Źá€žá€™ ေဏသ

ခ ငဖဌညေယ အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသ

á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသ

ေစညနငဝေလ á€Źá€„á€™á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€Ąá€™á€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

ဥစဏျဏသဥစဏနငေ အရ á€™á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź လဌ ာရညမ ဏျဏသ

ရငဖဌညေယ အ á€™á€œá€‘á€Źá€„á€Œá€› လဘာဂ၊ အ မလ ာ ရ ယာမ ဏျဏသ၊

ရာသ အလ အ မထ ေျဏသသ မျဏသရမမ ဏျဏသ

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသ

စစ ငျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ဥစဏျဏသဥစဏနငေ အရ á€™á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź လဌ ာရညမ ဏျဏသ

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ ေစညနငေ ဝေလ á€Źá€„á€™á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€Ąá€™á€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသ

တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ အရ á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€Œ ာယမ ာမ ဏျဏသနငေ လ ျဏသရ က ျဏသမ ဏျဏသ

á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

ဥစဏျဏသဥစဏနငေ အရ á€™á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź လဌ ာရညမ ဏျဏသ

အရ á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€Œ ာယမ ာမ ဏျဏသနငေ လ ျဏသရ က ျဏသမ ဏျဏသ

Page 95: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

74

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသ

á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

မေဖဌညေယ á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

ရခ ငဖဌညေယ အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ

á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသ

အရ á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€Œ ာယမ ာမ ဏျဏသနငေ လ ျဏသရ က ျဏသမ ဏျဏသ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

ဥစဏျဏသဥစဏနငေ အရ á€™á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź လဌ ာရညမ ဏျဏသ

အရ á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€Œ ာယမ ာမ ဏျဏသနငေ လ ျဏသရ က ျဏသ

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသသည

ခ င ပဌည နယ ၊ ယ ေဏ သပဌည နယ ၊ ခ င သပဌည နယ ၊ မနတပလှတ င သပေသက ှ၊ ခ င ပဌည နယ နငေ

န န တ င သပေသက ှတ ၏ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€Ąá€–á€Œá€… á€‘á€„á€›á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€œá€„á€œá€žá€Ź

စဏျဏသသ ျဏသမ ေစညဥစဥမ ျဏသဥစဏျဏသ (မ ဏျဏသထမ)တစခ ဖဌစဌေါသည။ ဥစဏျဏသဥစဏနငေ

အရ á€™á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Źá€œá€Œ ာရညမ ဏျဏသသည ယ ေဏ ှ ပဌည နယ ၊ စစ င ှတ င သပေသက ှ၊

မပ ှတ င သပေသက သနငေ ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေသက ှ တ á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ အရ ဌေါဝင လသာ

á€Ąá€œá€Œ ာယမ ာမ ဏျဏသနငေ လ ျဏသရ က ျဏသသည တ နသသေဏ တ င သပေ သက ှ၊ မပ ှတ င သပေသက ှ၊

န န တ င သပေသက ှ နငေ ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေသက ှတ á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ အ á€™á€œá€‘á€Źá€„á€Œá€› လဘာဂ၊

အ မလ ာ ရ ယာမ ဏျဏသ၊ ရာသ အလ အ မထ ေျဏသသ မျဏသရမမ ဏျဏသသည င ပဌည နယ တစခတညျဏသ

á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Š တနသသေဏ တ င သပေသက ှ၊ မပ ှတ င သပေ သက ှ၊

န န တ င သပေသက သနငေ မ သပဌည နယ တ á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Š

Page 96: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

75

မနတပလှတ င သပေသက ှ၊ မန ပဌည နယ နငေ မ သပဌည နယ တ á€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊

ေစညနငေဝေလ ာငမ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€Ąá€™á€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသည ဌခ ှတ င သပေသက ှ á€á€…á€á€á€Šá€»á€Źá€žá€á€„á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

á€‘á€„á€›á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€œá€„á€œá€žá€Ź လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€–á€™á€„á€±á€œá€žá€Ź စဏျဏသသ ျဏသမ ေစညဥစ

အမ ျဏသဥစဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€–á€Œá€… လတေရ ရဌေါသည။

အ မရာ၊ လသာ လရ၊ သ á€»á€Źá€žá€œá€›áŠ လ ဌစစမ ျဏသ၊ ဂတစနငေ á€Ąá€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€œá€Źá€„á€…á€Źá€™ ဏျဏသ၊ ဥစဏျဏသဥစဏနငေ

အရ á€™á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Ź လဌ ာရညမ ဏျဏသ၊ အ á€™á€œá€‘á€Źá€„á€Œá€› လဘာဂ၊ အ မလ ာ ရ ယာမ ဏျဏသ၊

ရာသ အလ အ မထ ေျဏသသ မျဏသရမမ ဏျဏသ၊ á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€ သည ဖဌညသ တ လေစဉ

က လတေရင ငလေရသညေ အလဖခခ စဏျဏသသ ျဏသမ ေစညဥစဥမ ျဏသဥစဏျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€–á€Œá€… ယ ပဌ ျဏသ

ဖဌညေယ(၇)ဖဌညေယနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ(၇)တ á€„á€»á€Źá€žá€…á€œ ျဏသသည တစမ ျဏသ (သ မဟတ)

တစမ ျဏသထ ဌ လသာ အမ ျဏသဥစဏျဏသမ ဏျဏသတင ေလ ျဏသနေျဏသက á€»á€Źá€žá€–á€™á€„á€±á€™á€±á€ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

ထ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€™á€™ ဏျဏသဥေ မ တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊ မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊ မေဖဌညေယ၊ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ သည

လ ဥရငျဏသဖမစ ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€ á€Ąá€œá€±á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€œá€žá€Ź á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€„

ေလ ျဏသနေျဏသက ျဏသဖမငေမ ေဏ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€œá€€ ဏငျဏသ ထငရဏျဏသရဏ အ ဌေါ ဖဌညေယ(၂)ဖဌညေယနငေ

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ(၄)တ ငျဏသတ တင လေထ ငက လသာ လ á€œá€á€á€±á€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသနငေ အလဖခခ လ တေျဏသစဏျဏသတ ၏

လ ဥရငျဏသဥဖမစ ဌ ေပဌ ျဏသတ ျဏသတ á€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź စ ျဏသရ á€™á€Œá€šá€›á€Ź လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€±

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€á€„ လေထ ငက လသာ ဖဌညသ တ အတ အက ျဏသဖမငေ ျဏသ ေလ á€»á€Źá€žá€”á€±á€»á€Źá€žá€±á€

á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€ တင ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ယငျဏသသ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€™á€žá€Š á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€á€„

ဖဌညသ မ á€Źá€»á€Źá€žá ဌစစ ဌပေခ မျဏသသဏသခ သာမ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€ž မ á€Źá€»á€Źá€žá á€˜á€á€Ąá€±á€±á€Źá€‚á€á€Ąá€‘ ဌေါ

သ လရာ မ ရ လေဌေါသည။

ထ á€Ąá€–á€Œá€„ á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€„ စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသ ဖမငေတ ဖခငျဏသသည သ ငရာ

ေယေ မ တ á€…á€Šá€»á€Źá€žá€œá€˜á€Źá€„á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž လေထ ငသညေ ဖဌညသ မ ဏျဏသ á€±á€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž သစရ တ

က á€»á€Źá€žá€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Šá€Ÿ á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€›á€•á€Œ ျဏသ အ ဌေါဖဌညသ မ ဏျဏသ á€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž ေ စရ တအတ

မတတန ငသဖဌငေ အရ ယမတ ငခင လသ ျဏသန ငလဖခမ ဏျဏသန ငဌေါသည။ á€Œá€Šá€Źá€›á€Œá€Ąá€ž ျဏသဥရ

အ ဌေါဖဌညသ မ á€Źá€»á€Źá€žá လမ ဏမေျဏသသ တမျဏသ လလ ဏေ မညေ á€Ąá€œá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Ź ရ လေဌေါသည။ သ ငရာ

အစ ျဏသရမ ဏျဏသသည ဖဌညသ á€±á€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž ဝေလ ာငမ၏ á€Ąá€›á€Šá€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€”á€„á€± ဖဌေ န ငမ

ဌ မ လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€…á€›á€± ဥဏျဏသထတရမညေ á€á€Źá€á€±á€žá€Š ဌ မ á€‘á€„á€›á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€Œá€±á€« သည။

Page 97: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

76

á€˜á€á€á€±á€Ź ပ ှ á€±á€Źá€œá€”á€… ခ၏ ပငပက သပဖေဏ င သဌမနန ှမ ေဏသ န င ှယ ဉ ပလ á€œá€±á€Źá€•á€á€„ ှ

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ဘဏဍာနစအထ နစနစစာ

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစ မ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ဘဏဍာနစအထ နစနစစာ

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€ န á€„á€»á€Źá€žá€šá€‰á€œá€œá€±á€œá€Źá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹23 ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၅-

၂၀၁၅ဘဏဍာနစအထ နစနစစာ လငလက ျဏသ á€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသတင ခ င သပဌည နယ သည ၂၂.၉%၊

ခ င ပဌည နယ သည ၁၇.၁%၊ ယေဏ သပဌည နယ သည ၁၅.၁%၊ န န တ င သပေသက ှသည ၁၃.၄%

နငေ ဧ ေဏ ဝတ တ င သပေသက ှသည ၁၃.၄% (ရေ ေထ ၀.၀၀၀၉ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€œá€œ ဏေေညျဏသ) တ ဖဌငေ

ဥဖမငေ ျဏသ ရာခ ငနေျဏသငေါျဏသခ ဌ င ငဌေါသည။ အထ ဌေါ ဘဏဍာနစမ ဏျဏသဥတ လငလက ျဏသ

á€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€±á€Šá€»á€Źá€ž ျဏသမဏ ၆.၉% ဖဌငေ င ပဌည နယ ဖဌစဌေါသည။

၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစအထ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသတင

ခ င ပဌည နယ သည ၂၂.၈%၊ မ သပဌည နယ သည ၁၄.၄%၊ ယ ေဏ သပဌည နယ သည ၁၃.၉%၊

ခ င ပဌည နယ သည ၁၃.၆% နငေ င ပဌည နယ သည ၁၁.၉% စသညေဖဌငေ ခေဌေါဖဌညေယတ တင

ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€”á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ေလ ျဏသနေျဏသဖမငေတ လေဌေါသည။ á€œá€œá€±á€œá€Źá€žá€Šá€± ဘဏဍာနစမ ဏျဏသဥတငျဏသ

စစ င ှတ င သပေသက ှသည ၈.၁% ဖဌငေ ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€”á€±á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ နစနစစာ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€…á€

န ငျဏသယဉရဏတင ကဥစ ရငခ စာ ဌတသ မ ဏျဏသ á€±á€±á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Šá€› á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€œá€…á€›á€± ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘဏဍာနစမ

၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏဍာနစအထ ာလ â€œá€Œá€‘á€™á€˜á€á€á€Źá€”á€… မ á€Źá€»á€Źá€žâ€ á€Ÿá€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆

ဘဏဍာနစမ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏဍာနစအထ ာလ “ေတ ယဘဏဍာနစမ á€Źá€»á€Źá€žâ€á€Ÿ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

á€œá€±á€±á€Ź á€œá€Źá€™á€Šá€±á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€ မ ဏျဏသတင ဌငေ á€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€ž á€»á€Źá€žá€…á€Œá€±á€«á€™á€Šá‹

á€Œá€‘á€™á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသဥတငျဏသ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ေတ ယဘဏဍာနစမ ဏျဏသဥတငျဏသ

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž န ငျဏသယဉက ညေရဏ24 ခ င ပဌည နယ ၊ င ပဌည နယ ၊ မန ပဌည နယ ၊

ခ င ပဌည နယ နငေ မ သပဌည နယ တ ၏ လငလက ျဏသ á€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသည ေတ ယဘဏဍာနစမ ဏျဏသတင

á€Œá€‘á€™á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသထ ဌ မ ဖမငေတ á€œá€Źá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ မေဖဌညေယ၏ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž

နစခအက ဏျဏသ ဏဖခဏျဏသခ သည ၁% ဌင မဖဌညေဌေါ။ သ လသာ ခ ငဖဌညေယနငေ ရခ ငဖဌညေယတ ၏

ဏဖခဏျဏသခ မ ဏျဏသမဏ ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ ၅% á€á€±á€»á€Źá€ž င ဌ မ ဖမငေတ လာသည။ အ ဌေါဖဌညေယ

á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€± ရခ ငဖဌညေယသည á€Œá€‘á€™á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€á€„á€œá€›á€ŹáŠ ေတ ယဘဏဍာနစမ á€Źá€»á€Źá€žá€á€„á€Œá€±á€«

23 ၂၀၁၅-၂၀၁၆ဘဏဍာနစတင ၂၀၁၅ အလထလထလရ á€»á€Źá€žá€œ ာ ဌက ျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€Œá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ 24 ယခ ေသ ဏဖခဏျဏသခ á€›á€Źá€œá€Œá€›á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€žá€Š ေလ ျဏသနေျဏသ အလဖခတည တ ထတလသာ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€–á€á€„á€»á€Źá€žáŠ လလ ဏေ သဏျဏသဖခငျဏသသည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€± ဖဌညသ လ ထ၏ လ ဏငျဏသ ျဏသခ မျဏသသဏ တ ငျဏသတဏရဏတင á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá€Ÿ ယ လသာလက ဏငေ ဖဌစဌေါသည။

Page 98: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

77

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€”á€±á€»á€Źá€ž အက ျဏသ á€»á€Źá€žá€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€á€„ ဌေါဝငပဌ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€›á€Ź ရခ ငဖဌညသ တ အတ

စ ျဏသရ မစရာလ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသရနငေ ရခ á€„á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရတ သည ရခ ငဖဌညသ တ ၏

လ ဏငျဏသ ျဏသခ မျဏသသဏဥတ á€Ąá€œá€œá€»á€Źá€žá€™ လ ာငရ သငေဌေါသည။

ဌ (၅.၁) တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ á€±á€Źá€žá€Ąá€œ ပငပက သပဖေဏ င သဌမနန ှ

á€Œá€‘á€™á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€”á€„á€± ေတ ယဘဏဍာနစတ တင á€–á€Œá€…á€œá€Œá€±á€«á€œá€±á€œá€žá€Ź လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

န ငျဏသယဉရဏတင တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€œá€á€Źá€œá€á€Źá€™ ဏျဏသမ ဏျဏသတင á€œá€„á€»á€Źá€žá€œá€€ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Š လတေရသည။ ခေဌေါ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥေ ရာခ ငနေျဏသဥရ

á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž သတ á€™á€œá€…á€žá€„á€±á€žá€Šá€™á€Ź ခ င သပဌည နယ ဖဌစဌေါသည။

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€žá€Š á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသဥရ á€–á€™á€±á€™á€Źá€–á€Œá€Š

တစဖဌညလ ျဏသတင ေလ ျဏသနေျဏသက ျဏသဖမငေမ အ á€»á€Źá€žá€á€±á€«á€»á€Źá€ž ျဏသ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€žá€Šá€™á€Ź ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€ž မ ဏျဏသ

ဖဌစဌေါသည။ အ á€Œá€±á€«á€–á€Œá€żá€±á€±á€Źá€Ąá€ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသရနငေ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€… ျဏသရ

အစ á€»á€Źá€žá€›á€”á€…á€›á€Œá€…á€œ ျဏသတင á€á€Źá€á€±á€› ဌေါသည။

á€Œá€‘á€™á€˜á€á€á€Źá€”á€…á€™ ဏျဏသထ ေတ ယဘဏဍာနစမ ဏျဏသတင ဌ မ ဖမငေတ á€œá€Źá€žá€Šá€±

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž တ á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€žá€Šá€™á€Ź ဖဌညေယ á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Źá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ

အ ဌေါဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ခ ငဖဌညေယ၊ ရငဖဌညေယ၊ မေဖဌညေယ၊ ရခ ငဖဌညေယနငေ

á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€ မ á€Ąá€Œ ေဖဌညေယမ ဏျဏသနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသတင စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသ

အလဖခတည တ ထတလသာ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသည á€„á€»á€Źá€žá€á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ၂၀၁၇ခနစ

စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသတင အ á€»á€Źá€žá€á€±á€«á€»á€Źá€ž á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá€± ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± ခ ငဖဌညေယ၊

ရငျဏသဖမစ။ ။ ၂၀၁၈ခနစ á€–á€™á€±á€™á€Źá€…á€Źá€›á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€„á€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€…á€Źá€„

၈

၁၅

၇၁၀

၁၇

၂၃

၁၁၁၃

၁၁၁၃ ၁၃

၇

၁၃ ၁၃၁၄ ၁၄၁၂

၁၀

၂၃

၁၀

၁၄

၈၁၀

၈ ၉ ၁၀ ၁၁ ၁၀

၀

၅

၁၀

၁၅

၂၀

၂၅

ရာခ င

နေျဏသ

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž ( ၂၀၁၃-၂၀၁၄ မ ၂၀၁၅-၂၀၁၆) လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž (၂၀၁၅-၂၀၁၆ မ ၂၀၁၇-၂၀၁၈)

Page 99: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

78

ရငဖဌညေယ၊ မေဖဌညေယ၊ ရခ ငဖဌညေယ၊ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€ တင စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသနငေ

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€› ဖဌညသ တ ၏ ခ မျဏသသဏသခမ ဏျဏသ ထဌမ လလ á€Źá€±á€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€á€±á€›á€•á€Œ ျဏသ

ေဖဌညေယမ ဏျဏသနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသတင စဏျဏသသ ျဏသသ လ ျဏသ နေျဏသ ေျဏသမ ဏျဏသ တ ျဏသတ မနငေ

လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ တ ျဏသတ မ á€„á€»á€Źá€žá€á€±á€žá€–á€Œá€„á€± အ ဌေါဖဌညသ မ ဏျဏသ သ သာရာ ရခေဌေါ

သည။

MSDP တ င ပဖေဏ á€•á€Œá€‘á€±á€Ź သပသေဏ ပငပက သပဖေဏ င သဌမ င ေဏ ပဖေဏ ပဌခ မ ေဏသနင အစ အမ မ ေဏသ

MSDP တင လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€„á€± န ငင á€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€„á€œá€œá€šá€”á€±á€»á€Źá€žá€ သည စဌလေလက ဏငျဏသ

á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ လငလက ျဏသ á€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž ေလ ျဏသနေျဏသဖမငေတ á€™á€›á€œá€‘á€Źá€„á€±á€™ ခ ဉျဏသ á€Œá€–á€á€„á€»á€Źá€ž မရ ခေဌေါ။

သ ဖဌစဌေါ၍ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€–á€Œá€żá€±á€±á€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€«

အလဖခခ လသာ ခ ဉျဏသ á€Œá€™á€œá€Šá€»á€Źá€ž မရ န á€„á€œá€á€Źá€±á€Œá€±á€«á‹ MSDP တင á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź လငလက ျဏသ

á€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Ąá€œá€Œá€±á€« ခ ဉျဏသ ဌမသည á€™á€™á€Źá€»á€Źá€žá€šá€„á€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ခ ဉျဏသ ဌမနစမ ျဏသဥေ

တစမ ျဏသတညျဏသ သာ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™ လလ ဏေခ န ငမညေ ယနတရဏျဏသမ ဏျဏသသည

ေဟ ဘဏနငေ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€… မ ေျဏသနငေ á€˜á€á€á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€á€±á€€ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€±á€žá€Ź ဖဌစလေဌေါသည။

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသဥသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá ေလ ျဏသနေျဏသဖမငေတ မဥဏျဏသ လ စလ ဌ ရထဏျဏသဖခငျဏသနငေ

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေ တစ ငေတညျဏသတငသဏ ငတယ á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± လငလက ျဏသ á€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€Ąá€Źá€»á€Źá€ž

လလ ဏေခ ရေ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€™á€»á€Źá€žá€žá€Š သ သယရ စရာ လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

ေစညလ ျဏသနေျဏသဖမငေတ မနငေ လငလက á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€„á€»á€Źá€žá€Œá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€ သည á€–á€™á€±á€™á€Źá€–á€Œá€Šá€ž တ ၏

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€› လဖခာ á€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€š အ ဌမ ျဏသမ ဏျဏသဥေ တစခဖဌစဌေါသည။

အစ ျဏသရဥ သည အ á€Œá€±á€«á€Ą ဌမ ျဏသဥဏျဏသ á€œá€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€‘á€á€” ငသညေ သမ ငျဏသဥဏျဏသ ဌေတ ျဏသရေ

က á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€žá€á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ေလ ျဏသနေျဏသ ဖမငေတ လစလသာ သ လရာ မမ ဏျဏသ á€œá€œá€±á€œá€Źá€žá€„á€±á€•á€Œ ျဏသ တ တ

ဌေါ အ ဌေါ ဥဏျဏသသ လရာ မမ á€Źá€»á€Źá€žá အ á€Źá€Ąá€œá€á€»á€Źá€žá€”á€„á€± မ လလာရာသည

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသ အသ ျဏသသ ျဏသတ ၏ ေယေ မ á€á€…á€Šá€»á€Źá€žá€œá€˜á€Źá€„á€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

သ လရာ ဖခငျဏသနငေ á€œá€±á€žá€Ąá€ž ျဏသသ ျဏသတ ၏ ေယေ မ á€á€…á€Šá€»á€Źá€žá€œá€˜á€Źá€„ လ á€Źá€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€

စဏျဏသသ ျဏသ ေစညဥစမ ဏျဏသဥဏျဏသ á€Ąá€œá€–á€á€–á€Œ ၍ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ စဏျဏသသ ျဏသ ေစညဥစမ ဏျဏသ စ ျဏသ ငျဏသရဏ

á€œá€™á€»á€Źá€žá€œá€€ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€›á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ တ လသခ စာ á€œá€œá€±á€œá€Źá€žá€„á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ á€œá€±á€žá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá

အစ ျဏသရဥသ ျဏသသ ျဏသသည ၎ငျဏသတ á€œá€±á€žá€Ąá€ž ျဏသသ ျဏသ ေဟ ဖဌ လ á€œá€œá€±á€œá€Źá€žá€„á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

á€œá€±á€žá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá ေယေ မ á€á€…á€Šá€»á€Źá€žá€œá€˜á€Źá€„á€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€žá€Ź တညရ သညေ သ လရာ မမ ဏျဏသ á€Ąá€œá€–á€Œá€›á€Ź

ငတယရေ á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရနငေ á€œá€±á€žá€œá€á€œá€á€Źá€™ ဏျဏသ က á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ လေသတစခ၏ ေယေ မ တ

á€…á€Šá€»á€Źá€žá€œá€˜á€Źá€„á€‘ လ á€Źá€œá€± ာ တညရ လေသညေ ဥဏျဏသသ လရာ မမ ဏျဏသ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသရ၊

Page 100: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

79

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€œá€á€œá€á€ŹáŠ သ ငရာ á€œá€±á€žá€Ąá€… ျဏသရနင လတလတာမ ဏျဏသ အတ တ မ ဝေါေ

á€œá€›á€»á€Źá€ž ပဌ ျဏသ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€žá€„á€±á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ အ ဌေါ မ ဝေါေမ ဏျဏသနငေ á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€ သည

သ á€„á€›á€Źá€œá€±á€ž á€Ąá€…á€Ąá€œá€á€»á€Źá€žá€Ąá€ သာ ဖဌစသငေပဌ ျဏသ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á န ငင လ ျဏသ ငရာမ ဝေါေနငေ

á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€žá€Šá€± ေညျဏသေေဏမ ဏျဏသတင မဌေါဝငသငေဌေါ။

အထ á€Œá€±á€«á€á€„á€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá€± စဉျဏသစဏျဏသခ မ ဥဏျဏသ အလဖခခ သညေ á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသည

လ လတေ ထ လရာ ဌေါသည။ သ လသာ တစခ á€±á€á€Šá€»á€Źá€žá€á€„á€Œá€„ áŽá€„á€»á€Źá€žá€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသည

လေသ ငရာအစ ျဏသရနငေ လေသ ငရာလတလတာမ á€Źá€»á€Źá€žá အရညအခ á€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€±á€« မ တညပဌ ျဏသ မတ ည လသာ

á€œá€±á€žá€Ąá€ž ျဏသသ á€»á€Źá€žá ဖဌညသ မ ဏျဏသ á€œá€±á€žá€Ąá€œá€Œá€±á€« မ တည ာ လ ဏငျဏသ ျဏသခ မျဏသသဏ လ ခ ရရ မနငေ

က မမာ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ ျဏသန ငစမျဏသသည တ ည မည မဟတဌေါ။ ထ ဥခေါ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ą ငေ၏

ရဌတညမသည á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź လေသမ ဏျဏသဥတ လမ á€Źá€œá€„á€±á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€…á€›á€Ź á€–á€Œá€…á€œá€Źá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹

á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…á€Ąá€… ျဏသရသည သ ငရာ လေသ á€šá€…á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œ á€–á€Œá€Šá€œá€‘á€Źá€„á€…

လတလတာ á€šá€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€šá€™ ဏျဏသနငေ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ ဥဏျဏသေညျဏသသညေ လေသမ ဏျဏသဥဏျဏသ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€” ငဌေါသည။

ဌ á€™á€±á€™á€Ÿá€á€œá€žá€Ź ေလ ျဏသနေျဏသဖမငေတ á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź ဖဌညသ မ á€Źá€»á€Źá€žá ဝေထဌ

လလ ဏေခ ရေမဏ သ ငလသာ အစ á€»á€Źá€žá€›á á€á€Źá€á€±á€–á€Œá€…á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹ ေလ ျဏသနေျဏသဖမငေတ ဖခငျဏသဥဏျဏသ

အစ ျဏသရ မညမ ငတယ စ မ န ငသညမာ ဖဌညသ လေစဉရင ငလေရသညေ á€Ąá€œá€›á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€Œá€±á€«á€žá€Šá‹

ေလ ျဏသနေဖမငေတ á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€ž မညသ ငတယ á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€Š သညမာ

လရ á€»á€Źá€žá€œ ာ á€Œá€Ąá€ မ ယရာတင လ ထဥဏျဏသ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€žá€„á€±á€žá€Šá€± တ á€œá€Šá€»á€Źá€ž ဖဌစဌေါသည။

ေလ ျဏသနေျဏသ ဖမငေတ မ ငတယ á€œá€–á€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€™á€Šá€Ÿ လသာ တ ဝတ á€œá€Źá€™á€Šá€± ၂၀၂၀

အလထလထလရ á€»á€Źá€žá€œ ာ ဌတင ဖဌညသ လ ထ လ ခ ရရ လ င ဖဌညသ လ ထသည ၂၀၂၀မ

၂၀၂၅ဥတငျဏသ အ ဌေါ ေ ခသ သရာမ လတလဖမာ ရေ လမ á€Źá€œá€„á€±á€ ရ ဌေါသည။

Page 101: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

80

အခန ှ (၆)

င ှ နမ သဌေါ ှမ

ဖမေမဏန ငင ၏ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™

á€œá€œá€±á€œá€Ź ေျဏသစစရဏတင ငျဏသရ á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž အမ ဏျဏသ ျဏသသ ျဏသခနငေ ဥေညျဏသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá€á€–á€Œá€…á€œá€±á€œá€žá€Ź

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယတ လရ ျဏသခ ယထဏျဏသသည။ ဌ (၆.၁)သည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ž ျဏသသ ျဏသတ ၏ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€±á€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€› á€±á€»á€Źá€žá€‚á€á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹

ဌ (၆.၁) တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အလ င ှ နမ သဌေါ ှမနန ှနင င ှ နမ သဌေါ သ ဩှပ

ရငျဏသဖမစ။ ။ á€–á€™á€±á€™á€Źá€±á€œá€±á€‘ ငမ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€…á€…á€á€™á€»á€Źá€ž (၂၀၁၇)

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€…á€œá€±á€›á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€™á€Ź မ á€Źá€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€žá€Ź အလက ဏငျဏသဥရငျဏသရ မည န ငသည။

ယခအစ ရငခ á€…á€Źá€Œá€±á€« ငျဏသရ á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž မ ဏျဏသမဏ လေစဉလေထ ငမဘဝတင မရ မဖဌစလ á€Ąá€Œá€œá€žá€Ź

ယလ ရ လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€Šá€± ဥေညျဏသ ျဏသ ဥစဏျဏသဥစဏဥတ ေ စရ တနငေ

အလဖခခ လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€Šá€± လလ ဏသညေ ဥစဏျဏသဥစဏဥတ မဟတလသာ

ေ စရ á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€™ ဌင ာမ လအာင á€›á€Źá€œá€Œá€ž ျဏသစန ငဖခငျဏသ မရ သ မ ဏျဏသ ဖဌစက သည။

ထ သ á€–á€Œá€…á€›á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ မတ ည န ငသညေ

မ á€Źá€»á€Źá€žá€…á€Źá€œá€žá€Źá€Ąá€œá€€ ဏငျဏသဥရငျဏသမ ဏျဏသ ရ လေလဌန ငမည။ လယဘယ န ငသညမာ ခေဌေါ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယမ ဏျဏသသည ၎ငျဏသတ á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€›

၃၇၃၂

၂၄

၅၈

၃၁

၁၃၁၇

၃၆

၁၃၁၉

၄၂

၁၄

၂၉၃၂

၀

၁၀

၂၀

၃၀

၄၀

၅၀

၆၀

၇၀

၀

၃၀၀

၆၀၀

၉၀၀

၁၂၀၀

၁၅၀၀

၁၈၀၀

၂၁၀၀

ရာခ င

နေျဏသ

လ ညျဏသ

လရလထ

á€Źá€„á€œá€Œ

ေါငျဏသ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€› á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž

Page 102: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

81

အ မလထာငစမ ဏျဏသဥတ á€Ąá€œá€Œá€Ą င ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငမနေျဏသေညျဏသဖခငျဏသ၊ အ ငဖမငေ á€Ąá€œá€Œá€Ą င

ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငမေညျဏသဖခငျဏသ/မရ ဖခငျဏသနငေ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œ ငန ငမ á€á€±á€»á€Źá€ž ငေညျဏသဖခငျဏသ/ မရ ဖခငျဏသတ

ဖဌစလေ ာ အ မလထာငစမ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€œá€±á€–á€Œá€„á€± အ á€Œá€±á€«á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž ဝငလင á€›á€Źá€œá€Œá€›á€› န ငလသာ

á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™á€Ź ဥငမတေ ခ á€á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€Œá€„á€–á€Œá€…á€žá€Šá‹

ထ သ လရ ျဏသခ á€šá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź အမ ဏျဏသ ျဏသနငေ ဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€±á€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယစသညဖဌငေ á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€ž(၆)ခတ ၏ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™ ငရာ á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™ ဏျဏသနငေ

သ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€ မ ဏျဏသ လအာ တင á€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€á€„á€–á€Œá€Œá€±á€«á€™á€Šá‹

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အလ င ှ နမ သဌေါ ှမနန ှ အမ ေဏ ှ ှ

ခ င သပဌည နယ သည တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အလ င ှ နမ သဌေါ ှမနန ှတ င

၅၈ ေဏ ခ င နန ှပဖင သေဏ လန ထ ှ စေဏ ပမင မေဏ ှလ ပနသည ။ အ á€Œá€±á€«á€›á€Źá€ ငနေျဏသဥရ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šáŒ

လ á€šá€Šá€»á€Źá€žá€œ င ဌ မျဏသမ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± လဖခာ ညျဏသထ ငျဏသရသ မ ဏျဏသ ဖဌစလေသည á€œá€Œá€Źá€œ á€Źá€„á€œá€±á€žá€Šá‹

အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± ရခ ငဖဌညေယနငေ ထ စဌ လ ရ လသာ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š á€œá€á€Źá€„á€Œ ငျဏသရ ပမ ေေယမ ဏျဏသသည

လဖမာ ဌ ငျဏသရ ပမ ေေယမ ဏျဏသထ ဌ မ ခ ေတေမမ ဏျဏသ ရင ငက လတေလေက ရသည (MOLIP & WB,

2018)။ ထ အတ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Š တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ ဌ ေပဌ ျဏသမတင

ဥေ မေ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€±á€žá€Š ဖငငျဏသခ ထတစရာမရ လဌ။ ရာသ အလ á€žá€˜á€Źá€á€Œá€á€á€±á€»á€Źá€ž င

ထ ခ ဌ စ ျဏသမမ ဏျဏသနငေဥတ အလဖခခ အလ ာ အအ မ ဏျဏသ လ လလာ စာ ဌ ေပဌ ျဏသမ မရ ဖခငျဏသတ လက ဏငေ

á€Ąá€œá€Œá€Ą င á€Ąá€á€„á€±á€Ąá€œá€™á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသည áŽá€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž á€›á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œ ရ လေသည။

လေသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€žá€Š အထ á€»á€Źá€žá€žá€–á€Œá€„á€± အ မလထာငစမ á€Źá€»á€Źá€žá (ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ၉၀%) တစန ငတစဌ င

စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€™á€»á€Źá€žá€–á€™á€Œá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€á€… ငေ ရရ က လသာ ဝငလငလဌေါတင မ ခ သည (ADB, 2016)။

ဖမေမဏန ငင အ မလထာငစ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€á€á€œá€±á€œá€›á€»á€Źá€ž á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ဘ စ á€œá€œá€±á€œá€Źá€™á€…á€…á€á€™á€»á€Źá€žá€á€„ လယယာ

စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€ အက ဏျဏသ နယမရ သညဟ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Š (IDEA & IHLCA-

I, IHLCA-I, 2007)။ အ ဌေါ စစတမျဏသတင လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œ ငသ မ ဏျဏသသည (á€œá€žá€»á€Źá€žá€„á€šá€œá€žá€Ź

လဖမယာအရ á€šá€Ąá€…á€Źá€»á€Źá€žáŒ) လယယာ စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ÿá€á€œá€žá€Ź ဏဍမ á€Źá€»á€Źá€žáŒ လဌ ငသ မ ဏျဏသထ ဌ မ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€œ ရ လေသညဟ ဌငေ ထဏျဏသသည။

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€žá€Š န ငင ၏ á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€á€„ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ ဌေါဝငမ၌

၀.၉% မ á€žá€Źá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ á€šá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š ပဌ á€»á€Źá€žá€œ င ေတ ယဥေညျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Š (CSO, Myanmar

Statistical Yearbook (2011, 2013, 2018), 2019)။ ထ လက ဏငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž ငျဏသရ

á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž ဥဖမငေ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ဖဌညေယရ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ á€‰á€»á€Źá€žá€œá€Ąá€Ź

လရာ á€œá€±á€œá€žá€Ź ငျဏသရ á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Ź နစသ á€±á€»á€Źá€žá€á€±á€…á€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œ ာမ သာ ဖဌစသည။ ထ လက ဏငေ

Page 103: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

82

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€žá€Š á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€–á€™á€„á€±á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ခေဌေါ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž အလရအတ အရ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€ž ျဏသဥသ ျဏသတင ရ á€œá€±á€œá€žá€Ź

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€”á€„á€± ယဉဌေါ တတ ယလဖမာ ဥေညျဏသ ျဏသ ဖဌစသည လတေရသည။

ခ င ပဌည နယ သည လည ှ ခ င သပဌည နယ ပဌ သလျင န တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ ေဏသထ

ပမင မေဏ သပသေဏ င ှ နမ သဌေါ ှနန ှ (၄ ၁.၆%) ခ စေဏသပန သည ။ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› ဌ မျဏသမ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

လ ယညျဏသတင á€œá€œá€»á€Źá€žá€Šá€»á€Źá€žá€á€±á€™ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€±á€ ရင ငက လတေလေရသညဟ ရလဌမည။

ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€±á€Šá€»á€Źá€žá€ ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž ေ မေ လ ရ လသာ ဖဌညေယဖဌစပဌ ျဏသ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź အဓ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€±

စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž25 တ ဖဌစသည။ ဥခေ á€„á€»á€Źá€žá€œá€á€á€„á€± ၇နစရရ လသာ အထ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š

ဖဌစလငေ စဏျဏသ သယ á€‡á€Źá€á€œá€Œá€±á€«á€€ á€šá€á€–á€á€„á€»á€Źá€žá á€œá€±á€±á€Ź တ ျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

န ငင á€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€á€Šá€•á€„ မမမ ဏျဏသ ရငျဏသန ျဏသဖမ ဌန သ မ ဏျဏသ လဖခာ လေလ ရ ရာ လ မစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€™ ဏျဏသ တ ျဏသတ လအာင လဌလ ာငန ငခငေ á€›á€žá€„á€±á€žá€œá€œá€Ź မရလဌ။ á€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž

ရ á€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမဏ á€œá€±á€žá€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± မဘာလ ျဏသ ငရာ ထတလဌမ ငျဏသ တင

ခ တ ထဏျဏသသညေ ေထတလဌမ ဖမ ငေတငန ငသညေ တေဌ ျဏသဖမ á€„á€±á€œá€šá€šá€Źá€‘á€ ေမ ဏျဏသ

ထတလဌန á€„á€œá€žá€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ မဟတဘ အမ ဏျဏသစမဏ ဟ á€á€šá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± လရေ နငေ

á€žá€˜á€Źá€á€“á€Źá€á€œá€„á€± တ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Źá€–á€Œá€…á€›á€Ź စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€á€„á€žá€Ź

လဌ ငလ ရ á€œá€±á€œá€žá€Ź လေသခ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသဥဏျဏသ လ လလာ လသာ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€Œ ရာ

အ ဝငတ မဖဌစလဌ။ ထ လက á€Źá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€ž ရခ ငဖဌညေယသည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ

á€Ąá€œá€Œá€œ မေနေျဏသ (အသ ၁၅နစမ ၆၄နစဥတငျဏသ)တင ၁၀.၄% ဖဌငေ အမ ဏျဏသ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€±á€žá€Šá‹ ထ သ

á€Ąá€œá€Œá€Ą á€„á€›á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ á€œá€±á€žá€œá€±á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ မ ခ လဌ á€„á€œá€±á€›á€œá€žá€Źá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသမ

စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€› အ á€»á€Źá€žá€Ąá€–á€™á€á€–á€Œá€±á€›á€ နငေ လဌခလက á€»á€Źá€žá€œá€„á€›á€› မတ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€ž á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€ လက ဏငေ

လ အမ ဏျဏသစမဏ ငျဏသရမမ လတလဖမာ ရေ ရေျဏသ ေဌ ရာ အခ အခမ á€Źá€»á€Źá€žá€œ ရ လေသည။

ရခ ငဖဌညေယသည တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€œ န ငင áá€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€á€„

á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ ၆.၂% ဖဌစပဌ ျဏသ အလရအတ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€› သ ျဏသသေျဏသစေျဏသစေျဏသရ သည (CSO,

Myanmar Statistical Yearbook (2011, 2013, 2018), 2019)။ ခေဌေါ ဖဌညေယ၏

á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€Ąá€‘á€á€„ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ ဉျဏသ လအာ လရာ á€œá€±á€œá€žá€Ź

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Ź ၁.၁သေျဏသ လ ာထ ရ လေသည။ ထ လက ဏငေ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€› လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›

25 စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá အဓ ထ ေမဏ á€±á€…á€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€… ဌ á€»á€Źá€žá€œá€–á€™á ၈၅% ခေရ ပဌ ျဏသ á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™á€Ź လရခ ၊ လရငေ၊ ငေါျဏသ၊ ဌစေ၊ á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€Œ ၊ á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€–á€á€Ź á€‘á€á€œá€Œá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဖဌစသည။

Page 104: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

83

ထ ဝ ေ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€á€± á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™ ရ လေသည။ ကသညမဏ ခ á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šá€”á€„á€± á€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

အခ ဌင ဖဌစသည။ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€–á€™á€„á€±á€žá€œ ငျဏသရ á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž

လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź ဧရာဝတ ၊ စစ ငျဏသ၊ မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€š တ မလ၍

ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ဖဌညေယတ ဖဌငေ န á€„á€»á€Źá€žá€šá€‰á€Œá€±á€« မ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€œá€žá€Ź အလရအတ ဖဌစလေသည။

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အလ င ှ နမ သဌေါ ှမနန ှတ င ခ င ပဌည နယ သည ၃ ၆.၆%ပဖင

တ တ ယ အမ ေဏ ှ ှပဖစ ပနသည ။ á€–á€Œá€Šá€±á€šáá€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Ź ၁.á†á€žá€±á€»á€Źá€žá€œ á€Źá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ

န ငင áá€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€á€„ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€›á€Źá€ ငနေျဏသမဏ ၃.၃% ဖဌစသည (CSO, Myanmar Statistical

Yearbook (2011, 2013, 2018), 2019)။ áŽá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€Ąá€ ထမ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ ဉျဏသ

လအာ လရာ á€œá€±á€œá€žá€Ź á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Ź အလရအတ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ငေါျဏသသ á€±á€»á€Źá€žá€á€”á€…á€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€ž

လ ာမ ရ လေသည။ ထ လက ဏငေ áŽá€„á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€›á€Ąá€ á€á€…á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဖဌညေယရ

á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á သ á€»á€Źá€žá€Œ တစဌ သည á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€±á€ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€žá€Šá‹

á€–á€Œá€Šá€±á€šáá€Ąá€“ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź လယယာစ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± သတတ တ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€ž

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသသဏ á€–á€Œá€…á€žá€Šá€±á€Ąá€–á€Œá€„ လေသခ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€™ ဏျဏသစဥတ အ ငေဖမငေ á€Ąá€œá€Œá€Ą င

ရရ န ငလသာ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€± á€Ąá€œá€á€…á€Źá€»á€Źá€žá€… á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€™ ဏျဏသဥဏျဏသ တစ ငေဖမ á€„á€±á€á€„á€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငမညေ

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ နငေ အလဖခခ စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œ ာ အအ မ ဏျဏသ တ ျဏသတ ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€œá€…á€” ငမညေ á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ

á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž အသ ရငရဌတညဌ ရာ က ရာ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသ ရ ပဌ ျဏသ အမ ဏျဏသစမဏ

အ ဌေါ á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသတငသဏ လဌ ငလေရသည။ ထ အတ လက ဏငေ ဖဌညေယ၏

á€Ąá€œá€Œá€œ မေနေျဏသမဏ ၃.၇% သာရ သည။ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™ နငေ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသဥက ဏျဏသ

ခ ငမာစာ စဌမရ သညဟ á€…á€…á€á€™á€»á€Źá€žá€á€…á€á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź ဖမေမဏန ငင အ မလထာငစ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€á€á€œá€±á€œá€›á€»á€Źá€ž

á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ဘ စ á€œá€œá€±á€œá€Źá€™á€…á€…á€á€™á€»á€Źá€žá လတေရ ခ မ ဏျဏသတင á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Š (IDEA & IHLCA-I,

IHLCA-I, 2007)။ ခေဌေါ က ရာ á€Œá€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသသည á€œá€Œá€á€œá€…á€Źá€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ လရရည၌

မရ မဖဌစ လ á€Ąá€Œá€œá€žá€Ź အလဖခခ ဥစဏျဏသဥစဏနငေ á€Ąá€…á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€…á€Źá€™á€Ÿá€á€žá€Šá€± လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ

ဖဌညေ ညျဏသရေ အသ ျဏသစရ တ ာမ လစန ငဖခငျဏသ မရ သညအတ ငျဏသရသ မ ဏျဏသသည

ဌ မ á€„á€»á€Źá€žá€›á€œá€Źá€€ ရသည။ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€Šá€Źá€–á€Œá€á€œá€Œá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€± အသ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€ž တ လက ဏငေ

သယ á€‡á€Źá€á€œá€Œá€±á€«á€™ ဏျဏသစဏ ထ ရ လသာ á€–á€Œá€Šá€±á€šá€–á€Œá€…á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ဌ ေပဌ á€»á€Źá€žá€žá€„á€±á€žá€œá€œá€Ź ဌ ေပဌ ျဏသဖခငျဏသမရ

လဌ။ သဘာဝသယ ဇာတ လဌေါက á€šá€á€–á€á€„á€»á€Źá€žáá€±á€ á€œá€Šá€»á€Źá€ž က လတေရင ငလေရသည။

ရခ á€„á€–á€Œá€Šá€±á€šá€±á€Šá€»á€Źá€žá€ လ ေ င ဌဋ ဌ ခမ ဏျဏသ ဖဌစလဌေါလေမလက ဏငေ á€Ąá€œá€žá€»á€Źá€žá€…á€Źá€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€Ąá€œá€á€…á€Źá€»á€Źá€žá€… á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ရငသေ ရဌတညဌ ရာ အခ အခမ ဏျဏသစဏ ရ á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€ž

Page 105: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

84

ဖဌညေယ၏ လ မစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€ ျဏသတ မ á€Ÿá€±á€á€Źá€»á€Źá€žá€œá€…á€á€±á€žá€Šá‹ ကဥတ လက á€Źá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€ž

á€–á€Œá€Šá€±á€šá€Ąá€á€„á€»á€Źá€ž အသ ရက á€Œá€œá€±á€›á€œá€žá€Ź စ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›

လလ ဏေခ န ငဖခငျဏသမရ လဌ။

တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ အလ င ှ နမ သဌေါ ှမနန ှ အနည ှ ှ

တ နသသေဏ တ င သပေသက ှ၊ မနတပလှတ င သပေသက ှနင န န တ င သပေသက ှတ တင

င ှ နမ သဌေါ ှမနန ှသည အနည ှ ှပဖစ ပဌ ှ ေဏ ခ င နန သဥေဏ ှပဖင ၁၃.၂%၊ ၁၃.၂%နင ၁၃.၇%

အသ ှသ ှ က သည ။ ယငျဏသရဏခ ငနေျဏသမ ဏျဏသဥရ အ ဌေါတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသဥက ဏျဏသ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€žá€Š ဏဖခဏျဏသခ မရ သလလာ ဖဌစသည။ သ လသာ တေသသဏရ တ ငျဏသ လေသက ျဏသ၊

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ ၏ န ငင ေလ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€á€„ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá€Ąá€œ

á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź မတ ည က လဌ။ á€Ąá€œá€á€Źá€Ąá€á€± ဏဖခဏျဏသသည။ တေသသဏရ တ ငျဏသ လေသက ျဏသသည ၂.၇%

á€–á€Œá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသသည ၁၂% á€–á€Œá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ရေ ေတ ငျဏသ

လေသက ျဏသသည ၁၄.၃%á€–á€Œá€„á€±á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ အသ ျဏသသ á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€á€„á€€ သည (CSO, Myanmar Statistical

Yearbook (2011, 2013, 2018), 2019)။ ထ လက ဏငေ ၎ငျဏသ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသဥက ဏျဏသ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ á€‰á€»á€Źá€žá€œá€Ąá€Ź လရာ á€œá€±á€œá€žá€Ź á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž အလရအတ

á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€Ąá€œá€á€Źá€Ąá€á€± ဏဖခဏျဏသသည။ ရေ ေနငေ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနစခဥက ဏျဏသ

ဏဖခဏျဏသမမဏ á€‰á€»á€Źá€žá€œá€–á€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€žá€Šá€Ÿ န ငပဌ ျဏသ အ ဌေါတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနစခနငေ တေသသဏရ တ ငျဏသ

လေသက ျဏသဥက ဏျဏသ ဏဖခဏျဏသမမဏ á€Ąá€œá€á€Źá€Ąá€á€±á€› သည။ တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတင

တစသ á€±á€»á€Źá€žá€á€±á€…á€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œ ာမ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတင ခေစသ á€±á€»á€Źá€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€ž

လ ာမ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ၊ ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ တင ျဏသသ á€±á€»á€Źá€žá€á€±á€…á€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œ ာမ á€œá€Šá€»á€Źá€žá€œ ဏငျဏသ

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž မ ဏျဏသ ရ လေက သည။

တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá á€œá€±á€žá€á€„á€»á€Źá€žá€… á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€™á€Ź စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€±

á€œá€›á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€‘ ေ26မ ဏျဏသ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž á€á€–á€á€Źá€»á€Źá€žá€á€…á€Œ တင

á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€á€šá€Ąá€‘ ျဏသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€‡á€±áŠ á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€á€šá€œá€›á€± ဌ မျဏသ(လဌလ á€Źá€„á€œá€± )နငေ ပမ တနငေ

á€Ąá€„á€»á€Źá€žá€œá€œá€»á€Źá€žá€•á€™ ငစ မဇေမ ဏျဏသ တေသသဏရ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသ ဌေတ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€ž

လ ရ လေသည။ ထ အတ á€žá€Źá€šá€Źá€œá€Œá€œá€žá€Ź ဖမတ ျေျဏသစမ ဏျဏသ á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€ž ဖဌညဌခရ ျဏသသညမ ဏျဏသ

လ ာငန ငလသာလက ဏငေ ဟ တယနငေ ခရ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€™ ဏျဏသ ဝငလရာ á€œá€Źá€•á€Œ ျဏသ လေသ၏

26 အ ေမေဌငလယတစလလ ာ ရညလ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź မျဏသရ ျဏသတေျဏသ ဌ င ငရဖခငျဏသ á€„á€±á€«á€»á€Źá€žá€Œá€™á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž ဌ မ တင ယလစသည။

Page 106: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

85

လ မစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ဖမ á€„á€±á€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€…á€›á€± အလထာ အ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Šá‹ ထ အတ

á€Ąá€œá€Œá€œ မေနေျဏသမဏ ၄.၆%သာရ ရာ တေသသဏရ တ ငျဏသ လေသက ျဏသဥတင á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€™ ဏျဏသစဥတ

ဝငလငမေ á€™á€±á€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€Ąá€œá€Œá€Ą ငမ ဏျဏသ ရ လေသည á€œá€Œá€Źá€Šá€±á€»á€Źá€žá€œá€± သည။

မနတပလှတ င သပေသက ှနင န န တ င သပေသက ှတ တ င န င င ၏ စ á€žá€Œá€±á€Źá€žá€• ှပမ ဌ ပတေဏ မ ေဏသ

တ ည ပနသည အတ န တ င သပေသက ှနင ပဌည နယ မ ေဏသထ င ှ နမ သဌေါ ှမနန ှ

နည ှပနသည ။ သ လသာ ဖဌညေယနငေ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ(၁၄)ခတင လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€› အထ ထဌ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź

တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá€±á€Ąá€ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Ź မ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€™á€Šá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ သ လသာ

ခေဌေါ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Ź ဧရာဝတ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသ၊ á€›á€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€±á€šáŠ စစ ငတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

မလ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ နငေ န á€„á€»á€Źá€žá€šá€‰á€Œá€±á€« á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ဖဌညေယမ ဏျဏသထ မ á€Źá€»á€Źá€žá€žá€Šá€Ÿ ယ န ငလဌမည။

န ငင ၏ á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€ž ထတ ေ(ဂ ေ ဌ ) တ ျဏသသထ တ á€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€Ąá€Źá€„

အဓ á€á€±á€»á€Źá€žá€á€„á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œ ရ á€œá€±á€œá€žá€Ź အဓ ဏဍက ျဏသမ ဏျဏသ ဖဌစသညေ စ မနငေ ဝေလ ာငမတ

á€œá€™á€Źá€„á€»á€Źá€žá€”á€„á€œá€±á€œá€žá€Ź တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ဏျဏသ ဖဌစက သည။ ထ á€Ąá€–á€Œá€„ အ ဌေါ တ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနစခ

အမ á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€˜ စ စ မ ေျဏသ(၂၀၁၀-၂၀၃၀)ထတင ဌေါရ လသာ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™ လလ ဏေခ န á€„á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€

ဖမေမဏန ငင ၏ လေေါ တ ငက ျဏသ(၂)ခ (ဝေါ) ဌ ေပဌ ျဏသမစငတဏ(၂)á€á€Ąá€–á€Œá€…á€œá€Šá€»á€Źá€ž ထဏျဏသရ ထဏျဏသသည။

ကဥတ လက ဏငေ á€šá€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Ąá€á€„á€»á€Źá€žá€ž á€–á€Œá€Šá€á€„á€»á€Źá€ž á€–á€Œá€Šá€Œá€›á€„á€»á€Źá€žá€” ျဏသဖမ ဌန မမ ဏျဏသ နစစဉ

ဝငလရာ လာလ ရ သည။ နစစဉမ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€žá€Ź á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€€ ဏငေ အမ ဏျဏသစဥတ မ

á€Ąá€œá€Œá€Ą á€„á€Ąá€á€„á€±á€Ąá€œá€™á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ရရ လာက ပဌ ျဏသ á€Ąá€œá€Œá€œ မေနေျဏသမဏ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ တင ၄.၁% နငေ ၃.၁% တ ဖဌစက သည။ á€±á€‘á€á€œá€Œá€™á€…á€™á€»á€Źá€žá€›á€Š

á€–á€™á€„á€±á€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ ဌ မ ဝငလရာ လာ ာ ထ သ ဝငလရာ လာမ

á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€™ ဏျဏသစဥတ မေ á€™á€±á€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€œá€Œá€á€œá€…á€Ź ရရ လစသည။ သညေဥတ တစခ ေ

အလဖခခ ဥစဏျဏသဥစဏနငေ ဥစဏျဏသဥစဏ မဟတသညေ လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသတင ဌ မ သ ျဏသစက သလ တစခ ေ

အတ မ လ á€Ąá€Œá€žá€Šá€™ သာ သ á€»á€Źá€žá€…á€•á€Œ ျဏသ ရသလလာ စလ ဏငျဏသမ ဖဌ လာန ငခေသည။ ကသ

စလ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œ ဖခငျဏသ မ ဏျဏသမက ာမ အခ ေ ာလတစခတင á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€±á€”á€„á€±

á€„á€»á€Źá€žá€œá€á€»á€Źá€žá€žá€Źá€»á€Źá€žá€•á€Œ ျဏသ လေထ ငမအ ငေဥတေျဏသ ဖမငေတ လာလစသည။ လေသ၏ လ မစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž

အ ငေဥတေျဏသ တ ရ ဖဌစလစ၊ သယဝ ၍ဖဌစလစ á€–á€™á€„á€±á€™á€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€œá€Ąá€Źá€„ လဌလ á€Źá€„á€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငလသာ

စ မလ á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ (တေဌ ျဏသဖမငေ လယယာထတ ေမ ဏျဏသ á€‘á€á€œá€Œá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငလသာ

Page 107: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

86

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€Ąá€Œá€±á€«á€Ąá€á€„)နငေ ဝေလ á€Źá€„á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ တညလထာငလာန ငဖခငျဏသ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€”á€„á€±

ရေ ေတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ á€»á€Źá€žá á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™ á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œ ရ လစသည။

ဌခ ှတ င သပေ သက ှ(၁၇.၄%)နင မန ပဌည နယ (၁၉.၂%) တ သည တ င သပေ သက ှနင

ပဌည နယ အလ င ှ နမ သဌေါ ှမနန ှတ င ေတ ယ နင တ တ ယအနည ှ ှ ပဖစ က သည ။ န ငင ၏

á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€á€„ á€Œá€±á€«á€á€„á€™á€™á€Ź ရာခ á€„á€”á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသမ ၉.၅% ဖဌစပဌ ျဏသ

á€™á€±á€–á€Œá€Šá€±á€šá€™á€Ź ၄% ဖဌစသည။ အလရအတ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတင လ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›

၄.áˆá€žá€±á€»á€Źá€žá€œ ဏနငေ မေဖဌညေယတင á‚á€žá€±á€»á€Źá€žá…á€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œ ာမ ရ သည (CSO, Myanmar Statistical

Yearbook (2011, 2013, 2018), 2019)။ ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသရ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ á€‰á€»á€Źá€žá€œá€Ąá€Ź

လရာ á€œá€±á€œá€žá€Ź á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€™á€Ź ရစသ ေျဏသ သ á€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€•á€Œ ျဏသ မေဖဌညေယ၌

သ ျဏသသ á€±á€»á€Źá€žá€”á€…á€œá€žá€Źá€„á€»á€Źá€žá€œ ာမ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž မ ဏျဏသ ရ လေသည။

ဌခ ျဏသတ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသနငေ မေဖဌညေယတ သည အဓ á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± စ ဌ á€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€žá€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€ž

á€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€›á€•á€Œ ျဏသ ရေ ေနငေ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€ á€„á€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€€ ျဏသတ ဖဌငေ လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€žá€Ź

á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€»á€Źá€ž á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€› á€œá€±á€–á€á€„á€»á€Źá€ž လေသစ á€»á€Źá€žá€Œá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€»á€Źá€ž အလထာ အ ဖဌ á€œá€Œá€»á€Źá€žá€œá€±á€žá€Šá‹

á€œá€±á€žá€á€„á€»á€Źá€žá€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€Ąá€œá€Œá€Ą င á€Ąá€–á€Œá€Šá€±á€Ąá€á€Œá€±á€»á€Źá€žá€ á€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€” ငမညေ အက ျဏသစဏျဏသစ မ

á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€”á€„á€± ဝေလ á€Źá€„á€™á€œá€Œá€„á€±á€»á€Źá€žá€™ ဏျဏသ á€›á€Źá€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž အ မတငျဏသစ မလ မလဌငေမ ဏျဏသ

ရ လေသည။ ထ အတ လေသခ á€œá€Œá€žá€Źá€»á€Źá€ž လတာလတာမ ဏျဏသ စ မပမ á€±á€œá€á€Źá€™ á€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź ရေ ေနငေ

á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€žá€•á€™ ေမ ဏျဏသသ á€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€›á€Ź á€Ąá€œá€Œá€œá€Œ ငဌ ရာ မခ ခလလဌ။ ရေ ေနငေ á€™á€”á€á€œá€œá€»á€Źá€ž

စ မပမ á€±á€œá€á€Źá€ ၏ တ ျဏသတ မ အရ ေဥတ ငျဏသ လ ဌေါစ á€»á€Źá€žá€œá€™ ာ ာ ၎ငျဏသမ သ လရာ လာလသာ

အ ျဏသ ခ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€á€„á€±á€›á€œá€±á€žá€Šá€™á€Źá€œá€Šá€»á€Źá€ž လ á€Źá€„á€»á€Źá€žá€™á€±á€œá€žá€Ź á€œá€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€»á€Źá€ž á€žá€šá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± အခ ေတ

ဥတငျဏသ á€žá€Źá€»á€Źá€žá€œá€Źá€” á€„á€œá€žá€Źá€œá€±á€›á€Źá€á€„ တညရ á€œá€±á€œá€žá€Źá€œá€€ ဏငေ ဖဌစသည။ ထ သ ဖဌငေ ဖဌညေယ၏

á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€”á€„á€± á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Šá€»á€Źá€žá€œá€›á€ ၏အခ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€žá€™á€Ź မမ á€Źá€»á€Źá€žá€œá€±á€»á€Źá€ž

á€™á€±á€Šá€»á€Źá€žá€œá€±á€»á€Źá€žá€› လေသည။

အထ á€»á€Źá€žá€›á€„á€»á€Źá€žá€œá€„á€»á€Źá€žá€ အမတ (၁)

á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™ တ ခ á€œá€Œá€Źá€‘á€á€–á€Œá€›á€ŹáŒ အမ ဏျဏသ လ ခ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ က လသာ တ ငျဏသတဏေညျဏသ

(၂)ေညျဏသရ သည။ ဌထမတ ငျဏသတဏေညျဏသမဏ ဝငလင (သ ) အသ ျဏသစရ á€á€Ąá€œá€Œá€±á€« မ တညပဌ ျဏသ အလဖခခ

လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသဥတ ေ စရ á€á€±á€Šá€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Š (Ravallion, 1988)။ ဥဖခဏျဏသေတ ယတ ငျဏသတဏေညျဏသမဏ

Page 108: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

87

á€›á€œá€‘á€Źá€„á€±á€±á€šá€Œá€šá€… ခ ေတေမဥညေျဏသ ေျဏသ (Multidimensional Poverty Index) ဖဌစသည (Santos &

Alkire, 2011)။ အ ဌေါ á€›á€œá€‘á€Źá€„á€±á€±á€šá€Œá€šá€… ခ ေတေမဥညေျဏသ á€±á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± တ ငျဏသတဏေညျဏသသည

အ မလထာငစတစစတင á€Œá€±á€«á€á€„á€œá€žá€Źá€™ သဏျဏသစမ ဏျဏသမ á€žá€á€™á€á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Źá€Ąá€Šá€±á€»á€Źá€ž á€±á€»á€Źá€žá€á€…á€áŒ

ဥေ မေ á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€ လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ ဖဌညေမ လအာင ဖဌညေ ညျဏသန ငစမျဏသ မရ လ င ၎ငျဏသဥ မလထာငစ

ခ ေတေမရ သညဟ ယ á€žá€á€™á€á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ငျဏသရ á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž တ ထတဌေါသည။27

ယခသ á€»á€Źá€žá€žá€Œá€ အစ ရငခ စာတင အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ လသာ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™ တ ငျဏသတဏေညျဏသမဏ ဌထမတ ငျဏသတဏေညျဏသ

á€–á€Œá€…á€œá€žá€Ź ဝငလင (သ ) အသ ျဏသစရ á€á€Ąá€œá€Œá€±á€« အလဖခခ á€œá€žá€Źá€±á€Šá€»á€Źá€ž အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ ထဏျဏသ á€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€žá€Šá‹ အ ဌေါ ဌထမ

ေညျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ ဉျဏသ (Poverty Line)ဖဌငေ တ ထတ á€œá€Œá€Źá€–á€Œá€žá€Šá‹

၎ငျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ á€‰á€»á€Źá€žá€œá€Ąá€Ź လရာ လေသ တစညျဏသခ ငျဏသစ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€Ąá€–á€Œá€… သတမတသည။

ယငျဏသ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€ž á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€Šá€»á€Źá€žá€œá€› á€…á€…á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€œ ဉ á€»á€Źá€žá€œá€› ဖဌငေ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€”á€±á€»á€Źá€ž

ရရ လစသည။ á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ ဉျဏသ တ ထတ ရာတင á€Ąá€Œ á€„á€»á€Źá€žá€”á€…á€Œ ငျဏသရ သည။

(၁) á€œá€›á€»á€Źá€žá€‰ ျဏသစဏ ဥေညျဏသ ျဏသ ဥစဏျဏသဥစဏ အသ ျဏသစရ á€á€Ąá€œá€Œá€±á€« အလဖခခ ထဏျဏသသညေ ဥစဏျဏသဥစဏ ငျဏသရခ ေတေမဖဌ

မ ဉျဏသ (Food Poverty Line) တ ထတရသည။ ၎ငျဏသသည အ မလထာငစဝင မ á€Źá€»á€Źá€žá ယလ ရ

လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€Šá€± အဓ လသာ စဏျဏသသ ျဏသ á€±á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€ž á€Ąá€Œá€…á€Ąá€

á€œá€Œá€»á€Źá€žá€›á€±á€œ á€Ąá€Œá€œá€žá€Ź á€Œá€œá€„á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€ž ဖဌစသည။ á€á€±á€Šá€»á€Źá€žá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± ဥစဏျဏသဥစဏျဏသ အတ အသ ျဏသစရ တ ဖဌစသည။

(၂) အလဖခခ လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€Šá€± ဥစဏျဏသဥစဏ အတ မဟတလသာ အသ ျဏသစရ တ

ဥစဏျဏသဥစဏ ငျဏသရခ ေတေမဖဌ မ ဉျဏသဥဏျဏသ ဥစဏျဏသဥစဏဥတ မဟတလသာ အသ ျဏသစရ တနငေ

ဥစဏျဏသဥစဏဥတ အသ ျဏသစရ တတ အခ á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± လဖမ ာ ၍ တ ထတ သည။ အ ဌေါနစဌ ငျဏသ (၁) ယလ ရ

လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€Šá€± ဥေညျဏသ ျဏသ ဥစဏျဏသဥစဏ အသ ျဏသစရ တနငေ (၂) အလဖခခ

လ á€Ąá€Œá€ မ ဏျဏသ ဖဌညေ á€Šá€»á€Źá€žá€œá€Œá€»á€Źá€žá€™á€Šá€± လလ ဏသညေ ဥစဏျဏသဥစဏဥတ မဟတလသာ အသ ျဏသစရ တတ

á€œá€Œá€±á€«á€„á€»á€Źá€žá€–á€á€„á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€„á€»á€Źá€žá€›á€”á€™á€»á€Źá€žá€Œá€±á€«á€»á€Źá€žá€™á€–á€Œá€™ ဉျဏသ ရရ သည။

𝑃𝐿 = [đč𝑃𝐿] + [đč𝑃𝐿 Ă—á€Œ မျဏသမ ဥစဏျဏသဥစဏျဏသဥတ မဟတလသာ အသ ျဏသစရ တ

ဌ မျဏသမ ဥစဏျဏသဥစဏဥတ အသ ျဏသစရ တ]

ရငျဏသဖမစ။ ။ ဖမေမဏန ငင အ မလထာငစ á€…á€Źá€»á€Źá€žá€á€á€œá€±á€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€–á€á€Ąá€œá€± ဘ စ á€œá€œá€±á€œá€Źá€™ စစတမျဏသ

27 MPI ၌ á€žá€á€™á€á€‘á€Źá€»á€Źá€žá€œá€žá€Ź á€›á€œá€‘á€Źá€„á€±á€±á€šá€Œá€šá€Ąá€Źá€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€± á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žáŠ á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± လေထ ငမ အ ငေဥတေျဏသ ဟ ၍ အဓ အလာ ၃ခ ဖဌစသည။ ယငျဏသတ အထ á€±á€»á€Źá€žá€™á€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Źá€á€„ á€Ąá€Źá€Ÿá€Źá€›á€“á€Źá€á€”á€„á€± á€œá€œá€»á€Źá€žá€ž ငယ လသ ျဏသမနေျဏသစသညေ ညေျဏသ ေျဏသ (၂) ခ၊ á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Źá€á€„ မ á€œá€á€±á€»á€Źá€žá€Ą ငေ á€Œá€Šá€Źá€œá€›á€»á€Źá€žá€”á€„á€± လ ဏငျဏသ တ လရာ မစသညေ ညေ ေျဏသ (၂) ၊ လေထ ငမ အ á€„á€±á€Ąá€á€±á€»á€Źá€žá€Ąá€œá€Źá€á€„ လသာ လရ၊ မ လလာ၊ လ ဌစစမ ျဏသ၊ လလာငစာ အသ á€»á€Źá€žá€–á€Œ မ၊ á€œá€±á€Ą မအမ ျဏသဥစဏျဏသနငေ အ မအသ á€»á€Źá€žá€Ąá€œ á€Źá€„á€Œá€…á€…á€Šá€»á€Źá€žá€Œ င ငမစသညေ ညေျဏသ ေျဏသ (၆) ခတ ဖဌစသည။

Page 109: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

88

ည ည န သစေဏ စ

ADB. (2016). Resettlement and Ethnic Group Framework. Yangon: Ministry of

Agriculture, Livestock and Irrigation for the Asian Development Bank.

CSO. (2019). Myanmar Statistical Yearbook (2011, 2013, 2018). Naypyitaw: Central

Statistical Organization.

CSO, WB, & UNDP. (2019). Myanmar Living Conditions Survey 2017. Naypyitaw:

Central Statistical Organization & World Bank Group & United Nations

Development Programme.

ENAC. (2017). NATURAL RESOURCES OF MYANMAR (BURMA) : Ownership,

Management, Revenue Sharing and Impacts. Chiang Mai: Ethnic

Nationalities Affairs Centre (Union of Burma).

IDEA, I. I., & IHLCA, P. T. (2011). Integrated Household Living Conditions Survey

in Myanmar (2009-2010): Proverty Profile. Yangon: Ministry of National

Planning and Economic Development & United Nations Development

Programme.

IDEA, I. I., & IHLCA-I, P. T. (2007). Integrated Household Living Conditions Survey

in Myanmar: POVERTY PROFILE I. Yangon: Ministry of National Planning

and Economic Development & UNDP.

IMF. (2018). Regional Economic Outlook , Asia Pacific: good times, uncertain

times, a time to prepare. Washington, D.C: Internatioal Monetary Fund

(IMF).

KIC. (2018). Kayah State Investment Opportunity Survey. Loikaw: Kayah

Investment Committee.

Page 110: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

89

Lwin, T., & WuttYee, H. (2019). The Causes of Labour Migration in Mynamar.

Yangon: Inya Economics.

Malesky, E., Dulay, D., & Keesecker, J. (2019). The Myanmar Business Enviroment

Index. Yangon: The Asia Foundation & DaNa Facility.

MIC. (2015). Mandalay Region Investment Opportunity Survey. Yangon: Myanmar

Investment Commission (MIC).

MOIP. (2015). The 2014 Myanmar Population and Housing Census. Naypyitaw:

Department of Population, Ministry of Immigration and Population.

MOLIP, & WB. (2018). Multidimensional Welfare in Myanmar. Yangon: Ministry of

Labour, Immigration and Population & World Bank Group.

MOPF. (2018). Myanmar Sustainable Development Plan (2018-2030). Naypyitaw:

Ministry of Planning and Finance.

MOPF. (2019). Union Budget Laws (2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017,

2018). Naypyidaw: Department of Budget, Ministry of Planning and

Finance.

MOPF, & WB. (2017). An Analysis of Poverty in Myanmar: Part 01 (TREND

BETWEEN 2004/05 and 2015). Naypyitaw: Ministry of Planning and Finance

& World Bank Group.

MOPF, & WB. (2017). An Analysis of Poverty in Mynamar: Part 02 (POVERTY

PROFILE). Naypyitaw: Ministry of Planning and Finance & World Bank

Group.

MOPF, & WB. (2017). Survey Conduct and Quality Control Report: Myanmar Living

Conditions Survey 2015. Naypyitaw: Ministry of Planing and Finance &

World Bank Group.

Page 111: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar

90

Myanmar, T. R. (2018). Constitution of the Republic of the Union of Myanmar

(2008). Yangon: Ministry of Information.

OECD. (2003). OECD Economic Outlook, Speical Focus on : FISCAL POLICY and

INSTITUTIONS (Vol. Vol No. 74). Paris: The Organisation for Economic Co-

operation and Development (OECD).

Ravallion, M. (1988). Poverty Line in Theory and Practice. Washington, D.C: The

International Bank for Reconstruction and Development/ The Worlk Bank.

Santos, M. E., & Alkire, S. (2011). TRAINING MATERIAL FOR PRODUCING NATIONAL

HUMAN DEVELOPMENT REPORTS.

WorldBank. (2019). Golbal Economics Prospects. Yangon: The World Bank Group.

Page 112: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar
Page 113: Inya Economics | Economic Research Organization in Myanmar